________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમાચિત સેવા પણું–સેગ્યપણું ઉત્પન્ન થવાના નિમિત્તભૂત છે--સેવા એ શું છે તેનું પ્રાથમિક શિક્ષણ મળવાના તેઓ નિમિત્તભૂત છે–વ્યવહારમાં સૈથી પહેલા તેમની સેવા કરવાને વખત આવી પહોંચે છે. એએજ દુનિયામાં આ નવા આવેલા પ્રાળીને ગુરૂની પાસે અધ્યયન માટે મોકલે છે અને એ રીતે આડકતરી રીતે ગુરૂ સેવને પ્રસંગે પ્રાપ્ત કરાવી આપે છે. પિતાની આસપાસના કુટુંબની સેવામાંથી બીજા પ્રાણીઓની સેવા વિસ્તૃત થતી જાય છે એમ એક વિદ્વાન કહે છે તે એક ઉમદા પ્રકારનું સત્ય લેખી શકાશે. કોઈ પણ વજન સંબંધી કે મિત્રની શારીરિક માનસિક કે આર્થિક સ્થિતિ સારી ન હોય તેમને તે તે સ્થિતિમાંથી ઉતાર કરી તેમને ઉન્નત કરવા એ તેમની સેવાનું શું સાત્વિક સ્વરૂપ નથી?
ગુરૂસેવા સેવાનું દ્વિતીય અંગ છે. નિવાર્થપણે ધર્મોપદેશ દેનારા અને આધ્યાત્મિક અમૂલ્ય રહસ્ય સમજાવી આપણે ઉદ્ધાર કરનારા ગુરૂઓ વાસ્તવિક ગુરૂ પદને યોગ્ય છે. તેમની સેવા એ તેમના ઉપકારની એક પ્રકારની કદર છે. જુહગ એ પર વારંવાર મનન કરવા યોગ્ય એટલા માટે છે કે ગુરૂ સર્વ તોને હરતામલકરતુ બનાવે છે, જેથી તેમના પ્રસંગમાં આવનારા પ્રાણીઓ હું કોણ છું.? મારે શું કરવા ગ્ય છે? વિગેરે વિચારે છે અને તેમને નિદિષ્ટ માગે પકડે છે. આમ હોઈ આ ગુરૂ સેવાથી આત્મગુણને નિરંતર વિકાસ થતે જાય છે. કિયા પ્રતિક્રિયાના નિયમાનુસાર ગુરૂજને પણ ત્યાગ-સેવા ધર્મને અનુસરી પ્રાણીઓ ઉપર ઉપકારક વચન-પુષ્પોને વેરતા હોય છે. તેની સામે આપણે પણ ત્યાગ-ધર્મ સેવવાની તેટલી જ આવશ્યકતા ઉભી થાય છે. આ રીતે પરસ્પર ત્યાગઆત્મ સમર્પણ રૂપ સંબંધ આત્માના વિકાસ ક્રમમાં મળી જઈ અપૂર્વ રહસ્ય પ્રકટ કરાવે છે.
સેવાનું તૃતીય અંગ શાસેવા છે. શાસ્ત્રના-જ્ઞાનના સન્માનથી જ્ઞાનાવરણીય કર્મને ક્ષયપશમ થાય છે. તેમજ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થતાં આત્મઘટમાં અદ્વિતીય સૂર્યને પ્રકાશ પડે છે. પુસ્તકને સારી રીતે સાચવવાં, પાનાં વારંવાર ઉથલાવવા, તેમજ જ્ઞાનના હરેક પ્રકારના સાધનેનું સન્માન કરવું એટલાથીજ શાસા સેવાની સમાપ્તિ થતી નથી, પરંતુ શાસ્ત્રાનુસાર વર્તન કરવા કટીબદ્ધ થવું અને પ્રતિદિન તેમાં પ્રયત્ન સેવ એ સેવાનું કાર્યફળ છે. સુરણ ની જેમ કષ, છેદ અને તાપાદિ પ્રગોવડે સશાસ્ત્રની પરીક્ષા પ્રથમપદે કરવી જોઇએ અને તેની નિર્દોષતા લકમાં લેવી જોઈએ, તે પછી તેની આજ્ઞા પ્રમાણે કર્તવ્ય ધર્મમાં તૈયાર થઈ સેવનું આ તૃતીય અગ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ, શુદ્ધ ધર્મોપદેશક અને શાસ્ત્ર સિવાય આત્માગૃતિનું કેઇ પણ પ્રબળ નિમિત્ત નથી આવાં કારણેથી શાસ્ત્રસેવા એ મનુષ્યને પશુ-અજ્ઞાનતામાંથી ઉદ્વરી મનુષ્યત્વ સ્થિર કરે છે અને તેની આત્મભૂમિકા રસાળ કરી આપે છે.
For Private And Personal Use Only
