Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

આત્માનંદ પ્રકાશ,
૩૩
રને કોટવાળ ત્યાં અકસ્માત આવી ચડ. ચેષ્ટા ઉપરથી સિદ્ધદરને પકડી બાંધી રાજાને સેંપી દીધું. રાજાએ તેને કેટલાક દિવસ સુધી કારાગૃહમાં રાખ્યું. પછી છે. વટે તેની પાસેથી દશ કેટી સુવર્ણ દ્રવ્યને દંડ લઈ તેને છોડી મુક. આ ઉપરથી સમજવાનું કે, તે બંને વણિકેમાંથી કોઈએ લીધું નથી અને દીધું નથી તથાપિ તેઓમાં માત્ર વિવેક અને અવિવેકને જ ભેદ રહેલે હતે. એક વખતે કોઈ ચેરે એકાતે આવી ધનદાને સવાકેટી મૂલ્યવાળા દશ
રને બતાવ્યા અને કહ્યું કે, “શ્રેષ્ઠી, આ સવાકેટી મૂલ્યધનદત્તની વૃત્તિ વાળા દશ રત્ન લે અને તેને બદલે માત્ર મને દશ હજાર ને ત્રીજો પ્રસંગ. કમ્મ આપે. આ રત્નો ચેરીના છે, તેથી સસ્તા આપું છું,
નહીં તે કેમ અપાય ?” તે ચારના આ વચન સાંભળી વિવેકી ધનદત્તે વિચાર્યું “ચેરેલી વસ્તુ લેવી એ ચોરી કરવા જેવું છે. ૧ ચેરી કરનાર, ૨ ચોરી કરાવનાર, ૩ ચેરીને વિચાર કરનાર, ૪ ચોરીને જાણભેદ, ૫ ચારીને માલ ખરીદનાર, ૬ ચેરને અન્ન આપનાર અને ૭ ચેરને સ્થાન આપનાર–એ સાત પ્રકારના ચાર ગણાય છે. આ વિચાર કરી વિવેકી ધનદ તે લેભના વેગને અટકાવી તે ૨ લીધા નહીં. પછી તે ચાર સિદ્ધદત્તની પાસે ગયે અને તેને તે રને બતાવ્યા. સિદ્ધદાતે લોભને વશ થઈ હર્ષ પામી તે ચરેલા રને સરસ્તામાં ખરીદી લીધા. હવે તે ચેરના પાપને ઘડે ભરાઈ રહ્યું હતું, તેથી એક વખતે તે ચેર ચેરીના માલ સાથે નાશી જતાં કેટવાળના હાથમાં સપડાઈ ગયે. તેને નિયપણે ચાબુકને માર મારી મા એટલે તેણે ચોરીના માલનું નામ અને ઠેકાણું સર્વ જણાવી દીધું, પૂર્વે ચોરેલી બધી વરતુઓને પ-તે મળતાં કેટવાલે અગાઉ રાજાના ખજાનામાંથી ચેરાએલા રત્નો વિષે પુછયું. ત્યારે મારના ભયથી કંપતા એવા ચારે કહ્યું,”મેં તે રત્ન ચેર્યા હતા. તે વેચવાને માટે ધનદ શેઠને બતાવેલા પણ તેણે તે લીધા નહીં. પછી સિદ્ધદત્ત શેઠને બતાવ્યા, એટલે તેણે ખરીદી લીધા છે” ચોરની આ હકીકત કેટવાલે રાજાને જમુવી, તેથી ચારીને માલ રાખનાર સિદ્ધદત્ત ઉપર રાજા ઘણે જ ગુસ્સે થયે. તત્કાલ સિદ્ધદત્તને બેલાવી કારાગૃહમાં પૂરી દીધો અને તેને અનપાન આપવાનો અટકાવ કર્યો, તે ધનાઢય હતે છતાં અવિ. વેકને લઈને તેની આવી આપત્તિમાં નગરજનોએ ભાગ લીધે નહીં. કેટલાએક દિવસ સુધી ક્ષુધા અને તૃષાથી પીડિત થયેલા સિદ્ધદત્તે રાજાને ઘરનું સર્વસ્વ સંપી દીધું, એટલે પછી રાજાએ તેને છેડી મુ. જેમ ઈષ્ટઅંગ નિર્જીવ થવાથી જે શેક થાય તેમ બધું ઘર, ધન, ધાન્ય વગેરેથી ખાલી થયેલું જેમાં સિદ્ધદરને ભારે શેક ઉન્ન થયે. તત્કાલ તેણે આ પ્રમાણે વિચાર્યું -“અરે પેલી દેવીના પ્રસાદથી મારા ઘરમાં ઘણી લક્ષ્મી આવીને આટલો વખત રહી, તે છતાં મેં ત્યાગ અને ભેગ ૧ એક જાતને સિકે.