________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૫૦
શ્રૃં’ગારથી શુ' ધર્મ પ્રાપ્તિ થાય છે ?
a.
હાય અને તે ગાથાને રાઇ કહેતા અથ ઉત્તમ હોય અર્થાત્ તે ગાથાના અનુ રહસ્ય ચિંતને ચમત્કાર કરવાવાલુ હાય, આવી મનેાહર ગાથાને સુંદર રસ કહે i આસ્વાદ કોના હૃદયને હરણુ કરતા નથી. અપિતુ સરેના હૃદયને હરણ કરે છે, મજ સ્ત્રીચે ના વિત્રમા એટલે રૂપ અને લાવણ્યથી શરીરનુ સાંદય પણુ, ચૈાવનપશુ, વિવિધ પ્રકારના વસ્ત્રને ધારણ કરવાપણુ, ઉત્તમ આભુષણેાથી દેહને શાભાવવા પશું, પુરૂષને દેખી હાવભાવાદીક કરવું, કટાક્ષાદિકનું ફૂંકતુ, ફુલડાના સમાન અમૃત વચનાને ઝરાવી લે કેાને લલચાવી સ્વાયત્ત કરવાપણુ, જે સ્રીયાને વિષે હાય છે આવી સ્રીયા કેના હૃદયને હરણુ કરતી નથી, અર્થાત્ સર્વેના હૃદયને હરણ કરે છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે સ્રીયાના સુંદર શરીર, સુંઢર રૂપ, સુંદર લાવણ્ય, સુંદર ચૈવન, સુંદર વસ્ત્ર, સુંદર આભુષણુ, સુંદર વચના, સુદર કટાક્ષે, સુ‘દર વિલાસ, સુ’દર ગતિ, સુંદર લટકા, સુદર ચટકા વિગેરે ગમે તેવા ત્યાગીએના હૃદયને હરણ કરે છે તે! ખીન્તની લાજ શુ' કરવી !
તેમજ કવિઓના મધુર તથા મીઠા વચને કેના હૃદયને હરણ કરતા નથી. અર્થાત્ કવિચાના વચના હિતકારી તથા સાંભળનારને આનંદ આપવાવાળા હોય છે, તેમજ મિતાક્ષર કહેતા પરમાણુપેત, તેમજ લેકેાના અંતઃકરણને પેતાના તરફ ખે'ચનારા હેાય છે, તે વચને ગમે તેવા જડ માણસના મસ્તકને પણ એકવાર તે ચમત્કાર ઉત્પન્ન જરૂરાજરૂર કરાવે છે. જો કે દુનને સજ્જન તથા પાંડેતેના વચના ઉપર લેશ માત્ર પ્રીતિ તેમજ શ્રદ્ધા હોતી નથો; પર ંતુ કદાચ સાંભળવામાં અથવા વાંચવામાં આવે તે તેના અ‘તઃકરણમાં તે છાપ પડીજ જાય છે, બાકી દુ જનતા હેાવાયી પરિણામે અમૃત સમાન વચનેને દુર્જન ઝેર જેવાજ માને છે, આવા નિર્ગુણી કદાચડી હડવાદીને કદાચ કોઇ દેવ સમજાવવા આવે તે પણ તેને એધ થવાનો ભજતા સમજવી,
શિવાય ડાહ્યા, સરલ, સંતેષી, સજ્જન તથા ગુણાનુરાગી પ્રાણએના 'તઃકરસુને અટણ કરવા કવિયેાના વચના સપુર્ણ રીતે સમયમાન થાય છે. તેમજ બાળકાના મન્મન શબ્દો પણ ગમે તેવા રાગી, નિગી તથા ત્યાગી તેમજ ભેગીતા હૃદયને એકજ વખતે હરણુ કરી શકે છે; કારણુ¥ ખલકે દુનિયાને વિષે સર્વને પ્રિય હાય છે, અને તેમને સ્પષ્ટ ઉચ્ચાર કરતા નહિ' આવડવાથી કાલા કાલા વચને ખેલે છે. હવે આવા ઘેલા તથા એમડા તેમજ ભાંગ્યા-તુટ્યા વચને ઉપર ખાલકને રમાડનાર તથા તેમના માતાપિતા સ્વજન વર્ગના મન તેમજ અંતઃકરણ પ્રીદા પ્રીઢા થઈ જાય છે; મર્થાત્ રસકસ તેમજ અર્થ વિનાની ખળકાની કાલીઘેલી ભાષા પશુ સાંભળનારના અંતઃકરણમાં રાગદશાની સંપૂર્ણ છાપને બેસાડી દે છે.
બાળકાના બાલ્ય વચનેમાં મુ ઝાઇ જઇ સહસારને ત્યાગ કરવાની ઇચ્છાવાળા પણુ સંસાર છેડી શકતા નથી. ધર્મની અભિલાષા વાળે! પશુ ધર્મને કરી શકતે નથી,
For Private And Personal Use Only
