________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રકાશ
૩૫૫
वीणा वेणु मृदंग शंख पणवैः सुप्तश्च यो बोध्यते,
तत् सर्व सुरलोक नूति सदृशं पुण्यस्य विस्फूर्जितं ।। १ ॥ ભાવાર્થ–મદવડે કરી જેના કાટા કહેતા ગંડસ્થળે વ્યાપ્ત થયા છે, એવા હસ્તિના ઇંદ્રા કહેવા મહાન હસ્તિયે જેના દ્વારને વિષે નિદ્રા થકી ઉત્પન્ન થયેલા આળસુ બેસી રહેલા છે, તથા સુવર્ણ વડે કરી વિભૂષિત કહેતા સુશોભિત એવા મમ્મત ઘેડાએ પણ જેના દ્વારને વિષે છેષારવને કરી રહેલા છે, તથા વીણું, વેણું, મૃદંગ, શંખ, પટ વિગેરેના મધુર શબ્દવડે કરી જે સુતેલે જાગૃત થાય છે, અર્થાત્ શ્રીમાન લોકોના ઘરને વિષે નાના પ્રકારના વાજિંત્ર હોય છે. તે પ્રાતઃકાળમાં વાગે છે, એટલે વાજિંત્રને વગાડનારા લેકે વાજીંત્રને પ્રભાતકાળને વિષે વગાડે છે, તે વાજીત્રના શબ્દોને સાંભળી ભાગ્યશાળી નિદ્રા ત્યાગ કરવા સમર્થમાન થાય છે. તે સર્વ દેવલેકની વિભૂતિ કહેતા સમૃદ્ધિના સદ્રશ કહેતા સમાનપણું પુણ્યથીજ ઉત્પન્ન થયેલું છે, કારણકે મહા પુણ્યશાળી હોય તેને જ ઉપલા પદાર્થો પ્રાપ્ત થાય છે. શિવાય હીન પુણ્યા તથા કમનશીબવાળાને કાંઈ પણ પ્રાપ્ત થઈ શકતું નથી. વળી પણ કહ્યું છે કે
થતनोजनं सुक्ष्म वस्त्राणि, तांबूलं सौध संस्थितिः। पव्यंकं मर्दनं स्नान, कर्पूरं कुसुमानि च ॥१॥ જોડ્યોગના િશ તિરુત્તિત્તિ
विनवोदानशक्तिश्च, नास्पस्य तपसःफलम् ॥२॥ युग्मम् ભાવાર્થ –ઉત્તમ ભેજન, સુક્ષ્મ વસ્ત્રો, તાંબૂલ તથા મહેલને વિષે સ્થિતિ ક. હિતા વાસ કરવાપણું, પલંગ, તલાદિકવડે કરી મર્દન તથા નાન, કપૂર તથા કુલે તેમજ ભેજન તથા ભેજનશકિત, શ્રેષ્ટ સ્ટિયે, શ્રેષ્ટ વિભવ અને દાનશકિત આ સર્વ અલ્પ તપસ્યાનું ફળ નથી કિંતુ મહા તપસ્યાનું ફળ છે. એટલે ઉપરના તમામ પદાર્થ મહા પુણ્યના ઉદયવડે કરી તથા ભવાંતરમાં મહા તપસ્યા કરવાથી પ્રાણીને પ્રાપ્ત થાય છે. અલ્પ પુણ્યકરણથી મળી શક્તા નથી.
વિવેચન–માનવભવ, ઉત્તમ જાતિ તથા ઉત્તમકુળ પામવું તે મહાધર્મ તથા પુણ્યનું ફળ છે. સંપૂર્ણ આયુષ્ય, નિગીપણું તથા પચંદ્રિય પપણું પામવું, તે પણ મહાધર્મ તથા મહાપુણ્યનેજ પ્રતાપ છે, તેમજ શરીર સૌદર્ય, લાવણ્ય તેમજ મનહરરૂપ પ્રાપ્ત થાય છે તે પણ ધર્મ તથા મહાપુણ્યને જ પ્રભાવ છે. આધિ, વ્યાધિ તથા ઉપાધી તેમજ શારીરીક-માનસિક-વાચિક સં૫ વિકલ૫થકી મુકતપણું પ્રાપ્ત થાય છે, તે પણ મહાધર્મ તેમજ મહાપુણ્યનો પ્રભાવ છે. હસ્તિ, ઘેડા, રથ,
For Private And Personal Use Only
