Ashtsahastri Part 1

Author(s): Vidyanandacharya, Gyanmati Mataji
Publisher: Digambar Jain Trilok Shodh Sansthan

Page 519

४३६ ]
ज्ञो ज्ञेये कथमज्ञः स्यादसति प्रतिबंधने । दाह्य ऽग्निर्दाहको न स्यादसति प्रतिबंधने ।। ज्ञात्वा व्याकरणं दूरं बुद्धिः शब्दापशब्दयोः । प्रकृष्यते न नक्षत्रतिथिग्रहण निर्णये ॥
त
तथा द्विजस्य व्यापारो याग इत्यभिधीयते । ततः परा च निर्बाधा करोतीति क्रियेष्यते ॥
तर्कोऽप्रतिष्ठः श्रुतोविभिन्ना, नैको मुनिर्यस्य वचः प्रमाणम् ।
धर्मस्य तत्त्वं निहितं गुहायां, महाजनो येन गतः स पंथाः ॥
तथा वेदेतिहासादिज्ञानातिशयवानपि । न स्वर्गदेवताऽपूर्व प्रत्यक्षीकरणे क्षमः ।
तज्ज्ञापकोपलम्भस्याभावोऽभावप्रमाणतः । साध्यते चेन्न तस्यापि सर्वत्राप्यप्रवृत्तितः ॥
त्वं संभव: संभव तर्ष रोगः, संतप्यमानस्य जनस्य लोके । आसीरिहाकस्मिक एव वैद्यो वैद्यो यथा नाथ ! रुजां प्रशान्तये ||
तज्ज्ञापकोपलंभोऽपि सिद्धः पूर्वं न जातुचित् । यस्य स्मृती प्रजायेत नास्तिताज्ञानमाञ्जसम् ॥ तां प्रातिपदिकार्थं च धात्वर्थं च प्रचक्षते । सा सत्ता सा महानात्मा यामाहुस्त्वतलादयः ॥ ताभ्याँ तद्व्यतिरेकश्चेत् किन्न दूरेऽवभासनम् । दूरेऽवभासमानस्य सन्निधानेऽतिभासनम् ॥ तेषामशेष ज्ञाने स्मृते तज्ज्ञापके क्षणे । जायते नास्तिनाज्ञानं मानसं तत्र नान्यथा ॥
द
दशहस्तान्तरं व्योम्नि यो नामोत्प्लुत्य गच्छति । योजनमसौ गन्तुं शक्तोऽभ्यासशतैरपि ।
ध
धर्मज्ञत्वनिषेधस्तु केवलोऽत्रोपयुज्यते । सर्वमन्यद्विजानंस्तु पुरुषः केन वार्यते ॥
न
न सामान्यं विशेषेण विना किञ्चित्प्रतीयते । सामान्याक्षिप्यमाणस्य न हि नामाप्रतीतता ॥ न भेदाद्भिन्नमस्त्यन्यत्सामान्यं बुद्धयभेदतः । बुद्धधाकारस्य भेदेन पदार्थस्य विभिन्नता ।। न वागमविधिः कश्चिन्नित्यः सर्वज्ञबोधनः । न च मंत्रार्थवादानां तात्पर्य मवकल्प्यते ॥ न चान्यार्थप्रधानैस्तैस्तदस्तित्वं विधीयते । न चानुवदितुं शक्यः पूर्वमन्यैरबोधितः ॥ न चाशेषनरज्ञानं सकृत्साक्षादुपेयते । न क्रमादन्यसं तानप्रत्यक्षत्वानभीष्टितः ॥
अष्टसहस्री
पृष्ठ नं०
२७८
२५६
१२६
१८४
२५६
२६४
३५१
२६५
६६
१४१
२६४
२५६
३१६
१२६
१४१
२५३
२५३
२६४