________________
૧૯
નેનું અને ભાષાશાસ્ત્રીઓનું સ્વતંત્ર કાર્ય છે. પરંતુ એટલું તે ખરૂં જ કે દરેક વિષયને–જેણે જે જે વિષયે હાથ ધર્યા છે તેને તે તે વિષયને અલંકાર, રસ, પદલાલિત્ય, સુભાષિતે અને કેટલાક દષ્ટાંતે યુક્ત તેમજ નીતિ, સત્ય, શીલ, વૈરાગ્ય, વર્ણન, શૃંગાર આદિ અનેક પ્રકારના ભાવોસહિત એવી તે છટાથી આલેખેલાં છે કે જરૂર વાંચકે આશ્ચર્ય પામ્યા વિના નજ રહે ! આ ઉપરાંત ગુજરાતી ભાષાના વાંચકોને આમાંથી ઘણું જ આવવા સંભવ છે. જેવું કે નવીન શબ્દ નવીન રાગે અને દેશીઓ; જુદી જુદી જાતની હરિયાલી-ગૂઢસમશ્યા; પ્રાચીન રિવાજે, દેવ-વિદ્યાધરે અને મંત્ર-તંત્રાદિકની શક્તિ; જુદી જુદી વિદ્યાઓના બળથી શું શું થઈ શકતું હતું, અને અગણિત સુભાષિતે, ઈત્યાદિ. જે ઉપરથી એમજ માની શકાય કે “આ એક પ્રકારનું કાવ્ય-વૃક્ષ છે.” એમાંથી જેને રૂચે તે મૂલ; થડ, ડાળીપ્રડાળા, છાલ, પાન, પુલ, કિશલય; બીજ; ફલ; ઈત્યાદિ જેમ ગ્રહણ કરાય તેમ, આ વૃક્ષ–
કામાંથી પોતપિતાને પસંદ આવતે અને આનંદ આપતે એકેકે ખંડ પણ વાંચકો તરફથી ગ્રહણીય અને આદરણીય થશે તે પ્રયત્ન અને સમય સફલ-ફલીભૂત થયેલોજ લેખિશ!
છએ રાસાઓની ભાષા ૧૬ મા શતક અને ત્યાર પછીની હોવા છતાં પણ, ઘણીખરી પ્રાચીન પદ્ધતિ અનુસાર પ્રતેપર લખાયેલી હતી. પરંતુ આ સઘળું કાર્ય પહેલું મૌક્તિક તૈયાર કરવામાં આવ્યું તે પૂર્વે કરાયેલું હોવાથી ભાષા સહેજસાજ હાલની પદ્ધતિ પ્રમાણે જવામાં આવી છે. આ ઉપરથી તેજ પદ્ધતિ આમાં તે રહેવા દઈ, જ્યારે મૌક્તિક ૧ લાને ૧ લો રાસ નવીન પદ્ધતિ પ્રમાણે તૈયાર કરવામાં આવ્યું, તે પછી ભાષાશાસ્ત્રીઓને અભિપ્રાય મત્યે કે “જૂની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org