________________
૧૭
આવા રાસાઓમાં કઈ કઈ ભાષાઓનું ડું બહુ જોડાણ થવા પામ્યું છે, તે તપાસીશું તે ગુજરાતી, માગધી, શૂરસેની, અપભ્રંશ, પ્રાકૃત અને મારવાડી તથા હિન્દીભાષાઓનું જોડાણ થયેલું જોવામાં આવે છે. કેટલાક રાસાઓ તે પૂર્ણ માગધી અને પ્રાકૃતમાં રચાયેલા જેવા પણ જણાય છે. તથા ઘણું રાસાએ પડિમાત્રા અને લખાણભેદને લીધેજ ગણતાં જૂની ભાષાના પણ છે, પરંતુ માત્ર લખાણભેદને લીધે જ તેને જૂની ભાષા કહેવી, એ વિવેકથી આઘા રહેવા બરાબર છે. જો કે ખરી રીતે તે લહિયાઓની ગ્વાલિયરીલિપિ લખવાની પદ્ધતિને લીધેજ જૂની ભાષા તરીકે ઓળખાય છે, પરંતુ તેમ નથી. આજથી લગભગ ૨૦૦-૩૦૦ વર્ષપર લહિયાઓમાં પડિમાત્રા અને ગ્વાલિયરીલિપિ લખવાને એક જાતને રિવાજ પડી ગયેલો હતું, જે થોડે ઘણે અત્યારે પણ ઘણું લહિયામાં દ્રષ્ટિગોચર થાય છે.
આ ઉપરાંત લહિયાઓમાં ઘણા શબ્દો ઉપર અનુસ્વાર ચઢાવવાને પણ રિવાજ પડી ગયું હતું, જ્યારે સંસ્કૃત વ્યાકરણની રીતિ-પ્રમાણે અનુસ્વારની જગે પર અને ન જેવા અર્થાત - આગળ આવેલા વર્ગના છેલ્લા અક્ષરે મૂકવામાં આવતા હતા. ચિત્રબંધને માટે જોકે તે અનુસ્વાર ગણવામાં આવતો ન હતો પણ તે અપવાદ છે.
દાનશીલતપભાવ, એ ચાર બાબતેને જૈનાચાર્યોએ પ્રધાનપણે માનેલી છે, અને સંસારપરિભ્રમણના વિસ્તારમાં પણ એ ચાર વસ્તુજ મૂલપાયારૂપ છે. આ ચારે વસ્તુઓનું વિસ્તારથી વિવરણ “દ્રવ્ય-અનુગ, ગણિત-અનુગ, અને ચરણકરઅનુગને અવલબીને ” ધર્મકથાનુગમાં કરવામાં આવેલ છે. અર્થાત જિનસિદ્ધાન્તને જે ચાર “અનુગમાં વહેંચવામાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
