Book Title: Agam 12 Uvavaiya Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 12, ઉપાંગસૂત્ર 1, ઉવવાઈયા મનુષ્યમાં પ્રકૃતિભદ્રતા, પ્રકૃતિ વિનિતતા, સાનુક્રોશતા અને અમાત્સર્યથી ઉત્પન્ન થાય છે. દેવમાં સરાગ સંયમ, સંયમાસંયમ, અકામ નિર્જરા અને બાળતપોકર્મથી ઉત્પન્ન થાય છે તે કહે છે - સૂત્ર-૩૫ થી 39 35. જે નરકમાં જાય છે, તે ત્યાં નૈરયિકો જેવી વેદના પામે છે. તિર્યંચયોનિકમાં શારીરિક-માનસિક દુઃખ પામે છે. 36. મનુષ્યજીવન અનિત્ય છે. વ્યાધિ-જરા-મરણ-વેદના પ્રચૂર છે. દેવલોકમાં દેવઋદ્ધિ અને દેવસૌખ્યા પામે છે. 37. ભગવંતે નરક, તિર્યંચયોનિ, માનુષભાવ, દેવલોક તથા સિદ્ધ, સિદ્ધાવસ્થા અને છ જવનિકાયનું કથના કરેલ છે. 38. જે રીતે જીવ બંધાય છે, મૂકાય છે અને પરિફ્લેશ પામે છે. કેટલાક અપ્રતિબદ્ધ જીવો જે રીતે દુઃખોનો અંત કરે છે. 39. પીડા અને આકુળતાપૂર્ણ ચિત્તવાળા જીવ દુઃખસાગરને પામે છે, જે રીતે વૈરાગ્ય પામેલ જીવ કર્મદળનો ધ્વંસ કરે છે. સૂત્ર૪૦ (અધૂરું...) રાગથી કરેલા કર્મોના ફળ વિપાક પાપપૂર્ણ હોય છે, જ્યારે કર્મથી સર્વથા રહિત સિદ્ધો સિદ્ધાલયને પામે છે. ભગવંતે ધર્મ બે ભેદે કહ્યો છે, તે આ - અગાર ધર્મ અને અણગાર ધર્મ. અણગાર ધર્મમાં નિશ્ચ સર્વતઃ સર્વાત્મભાવથી મુંડ થઈને, ગૃહવાસ છોડીને અનગારપણામાં પ્રવ્રજિત થાય છે, સર્વથા પ્રાણાતિપાત-મૃષાવાદ-અદત્તાદાન-મૈથુન પરિગ્રહથી તેમજ રાત્રિભોજનથી વિરત થાય છે. હે આયુષ્યમાનું ! આ અણગાર સામયિક ધર્મ કહ્યો છે. આ ધર્મની શિક્ષામાં ઉપસ્થિત, વિચરતા નિર્ચન્થ કે નિર્ચન્થી આજ્ઞાના આરાધક થાય છે. સૂત્ર-૪૦ (અધૂરથી..) અગાર ધર્મ બાર ભેદે કહ્યો છે, તે આ - પાંચ અણુવ્રતો, ત્રણ ગુણવ્રતો, ચાર શિક્ષાવ્રત. પાંચ અણુવ્રત આ છે - સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત વિરમણ, શૂળ મૃષાવાદ વિરમણ, સ્થૂળ અદત્તાદાન વિરમણ, સ્વદારા સંતોષ, ઇચ્છા પરિમાણ. ત્રણ ગુણવ્રતો - અનર્થદંડ વિરમણ, દિકુવ્રત, ઉપભોગ પરિભોગ પરિમાણ(નોંધ કરો- અહીં ગુણવ્રતનો ક્રમ, પ્રસિદ્ધ ક્રમથી અલગ છે) ચાર શિક્ષાવ્રત. સામાયિક, દેશાવકાસિક, પૌષધોપવાસ, અતિથી સંયતનો વિભાગ, અપશ્ચિમ મારણાંતિક સંખના-જૂષણા-આરાધના. હે આયુષ્યમા! આ અગાર-સામયિક ધર્મ કહ્યો. ધર્મ શિક્ષા માટે ઉપસ્થિત શ્રાવક કે શ્રાવિકા આજ્ઞાથી વિચરતા આરાધક થયા છે. સૂત્ર-૪૧ થી 43 41. ત્યારે તે મહા-મોટી મનુષ્યપર્ષદા, શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે ધર્મ સાંભળી, સમજીને હૃષ્ટ-તુષ્ટ યાવત્ પ્રસન્નહૃદયી થઈ ઉત્થાનથી ઉઠે છે, ઉત્થાનથી ઉઠીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને ત્રણ વખત આદક્ષિણપ્રદક્ષિણા કરે છે, કરીને વંદન-નમન કરે છે, કરીને કેટલાક મુંડ થઈને ઘરથી નીકળી અણગારિક પ્રવજ્યા લીધી. કેટલાક પાંચ અણુવ્રત, સાત શિક્ષાવ્રતરૂપ બાર ભેદે ગૃહીધર્મ સ્વીકાર્યો. બાકીની પર્ષદા ભગવદ્ મહાવીરને વંદનનમન કરીને કહે છે - ભગવદ્ ! આપે નિર્ચન્જ પ્રવચન સારી રીતે કહ્યું એ પ્રમાણે સુપ્રજ્ઞપ્ત, સુભાષિત, સુવિનિત, સુભાવિત છે. ભગવદ્ ! નિર્ચન્જ પ્રવચન અનુત્તર છે. ભગવન ! આપે ધર્મને કહેતા, ઉપશમને કહ્યો છે. ઉપશમને કહેતા વિવેકને કહ્યો છે, વિવેકને કહેતા વિરમણને મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉવવાઇય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 28
