Agam 12 Uvavaiya Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 30

આગમસૂત્ર 12, ઉપાંગસૂત્ર 1, ઉવવાઈયા ઉપપાત વર્ણના સૂત્ર-૪ (અધૂરું..) તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના મોટા શિષ્ય ઇન્દ્રભૂતિ અણગાર, જે ગૌતમ ગોત્રના, સાત હાથ ઊંચા, સમચતુરસ સંસ્થાન સંસ્થિત, વજઋષભનારાચ સંઘયણી, કસોટી ઉપર ખચિત સ્વર્ણરેખાની આભા સહિત કમળ સમાન ગૌરવર્ણી હતા. તેઓ ઉગ્રતપસ્વી, દીપ્તતપસ્વી, તખતપસ્વી, મહાતપસ્વી અને ઘોરતપસ્વી હતા. તેઓ (પ્રધાન તપ કરતા હોવાથી)ઉદાર, (પરિષહ અને ઈન્દ્રિયવિજેતા હોવાથી)ઘોર, (બીજા વડે જેનું આચરણ દુષ્કર છે તેવા મૂળગુણ આદિ હોવાથી)ઘોર ગુણવાળા, (ઘોર તપ વડે નિરંતર યુક્ત હોવાથી ઘોર તપવાળા, (દારુણ અને અલ્પ સત્વવાળાને આચરણ કરવું દુષ્કર હોવાથી) ઘોર બ્રહ્મચર્યવાસી, (શરીર સંસ્કારના ત્યાગ દ્વારા શરીરનો ત્યાગ કર્યો હોવાથી)ઉક્ષિપ્ત શરીરી, સંક્ષિપ્ત(શરીરમાં લીન)-વિપુલ(અનેક યોજન પ્રમાણ ક્ષેત્ર આશ્રિત વસ્તુને બાળવામાં સમર્થ) તેજલેશ્યાવાળા હતા. ભગવંત મહાવીરની કંઈક સમીપ ઉર્ધ્વજાનૂ(ઉલ્લૂટુક આસને રહેલ), અધોશિર(મસ્તક નમાવીને) થઈ ધ્યાનરૂપી કોઠામાં(ધર્મધ્યાનરુપી કોઠો, તેમાં) ઉપગત(પ્રવેશીને) થઈ, સંયમ(ઇન્દ્રિય અને મનને સંવરીને) અને તપથી આત્માને ભાવતા રહેલા હતા. સૂત્ર-૪ (અધૂરેથી...) ત્યારે તે ગૌતમસ્વામી જાતશ્રદ્ધ(પ્રવૃત્ત ઇચ્છાવાળા), જાતસંશય(જને સંશય થયો છે તેવા), જાતકુતૂહલ (જને કૌતુક થયું છે તેવા)તથા ઉત્પન્ન(અર્થાત પહેલા ઉત્પન્ન ન થયેલ, પણ હવે ઉત્પન્ન થયેલ છે તે) શ્રદ્ધ, ઉત્પન્ન સંશય, ઉત્પન્ન કુતૂહલ અને સંજાત(અર્થાત વિશેષ પ્રકારે જન્મેલ)શ્રદ્ધ, સંજાત સંશય, સંજાત કુતૂહલ, તેમજ સમુત્પન્ન(નિશ્ચય કરવાની બુદ્ધિથી સમ્યક પ્રકારે ઉત્પન્ન) શ્રદ્ધા, સમુત્પન્ન સંશય, સમુત્પન્ન કુતૂહલ થઈ ઉત્થાનથી ઉઠે છે, (વૃત્તિકાર શ્રી અભયદેવસૂરિજી કહે છે કે- અહી જાત, ઉત્પન્ન, સંજાત અને સમુત્પન્ન એ ચાર શબ્દોને અવગ્રહ, ઇહા, અપાય અને ધારણા એ ચાર ભેદથી સમજવા) પછી ગૌતમસ્વામી ઉઠીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવે છે, આવીને ભગવંતને ત્રણ વખત આદક્ષિણપ્રદક્ષિણા કરે છે, કરીને વંદન-નમન કરે છે, કરીને બહુ નિકટ નહીં - બહુ દૂર નહીં, તે રીતે સુશ્રુષા કરતા(શ્રવણની ઈચ્છા કરતા), નમસ્કાર કરતા, ભગવંતની અભિમુખ રહી વિનયથી અંજલિ જોડી પર્યુપાસના કરતા આમ કહ્યું - સૂત્ર-જ (અધૂરથી...). ભગવન્! તે જીવ, જે અસંયત(સાવદ્ય અનુષ્ઠાન તત્પર), અવિરત(હિંસા આદિ પાપ પ્રવૃત્તિથી ન અટકેલ), અપ્રતિહત અપ્રત્યાખ્યાત પાપકર્મી(અર્થાત ભૂતકાલીન પાપકર્મોની નિંદા અને ભાવિ પાપકર્મોનો પચ્ચકખાણપૂર્વક ત્યાગ કર્યો નથી તે), સક્રિય(કાયિકી આદિ ક્રિયા સહીત), અસંવૃત્ત(સંવર ન કરેલ), એકાંતદંડ(પોતાને અને બીજાને પાપ દંડથી દંડિત કરનાર), એકાંત બાલ(અજ્ઞાની), એકાંત સુપ્ત(અજ્ઞાનરૂપી ગાઢ નિદ્રામાં સુતેલ) છે તે પાપકર્મથી લિપ્ત થાય છે ? હા, ગૌતમ ! તે લિપ્ત થાય છે. ભગવન ! તે જીવ, જે અસંયત, અવિરત, અપ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાન, પાપકર્મી, સક્રિય, અસંવૃત્ત, એકાંતદંડ, એકાંત બાલ, એકાંતસુપ્ત છે તે મોહનીય પાપકર્મથી લિપ્ત થાય છે? હા, ગૌતમ! તે લિપ્ત થાય છે. ભગવદ્ ! જીવ મોહનીય કર્મને વેદતા, શું મોહનીયકર્મ બાંધે છે? વેદનીય કર્મ બાંધે છે ? ગૌતમ ! તે મોહનીય કર્મ બાંધે અને વેદનીયકર્મ પણ બાંધે. માત્ર ચરમ મોહનીય કર્મ વેદતા (સૂક્ષ્મ સંપરાય. નામના દશમા ગુણઠાણાને અંતે) વેદનીય કર્મ બાંધે પણ મોહનીય કર્મ ન બાંધે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(વિવાદ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 30