Book Title: Agam 12 Uvavaiya Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 12, ઉપાંગસૂત્ર 1, ઉવવાઈયા કાયયોગને જોડે છે, ત્રીજા-ચોથા-પાંચમામાં કાર્યણશરીર કાયયોગને જોડે છે. ભગવન્તે તેવા સમુદ્યાતગત સિદ્ધ-બુદ્ધ-મુક્ત-પરિનિવૃત્ત-સર્વ દુઃખોના અંતકર થાય ? આ અર્થ સંગત નથી. તે ત્યાંથી પ્રતિનિવૃત્ત થઈ પછી અહીં પાછા આવે છે. આવીને પછી મનોયોગને, વચનયોગને, કાયયોગને પણ જોડે છે. મનોયોગમાં જોડાયેલ શું સત્યમનોયોગને જોડે છે કે મૃષામનોયોગને, સત્યામૃષામનોયોગને કે અસત્યામૃષા મનોયોગને જોડે છે? ગૌતમ! સત્ય મનોયોગને જોડે છે, મૃષા મનોયોગને જોડતા નથી. સત્યામૃષા મનોયોગને જોડતા નથી. અસત્યા-મૃષા મનોયોગને પણ જોડે છે. વચનયોગને જોડતા શું સત્યવચન યોગને જોડે છે કે યાવત્ અસત્યામૃષા વચનયોગને જોડે છે ? ગૌતમ ! સત્યવચન અને અસત્યામૃષા વચનયોગને જોડે છે પણ મૃષાવચનયોગને અને સત્યામૃષા વચનયોગને જોડતા નથી. કાયયોગને જોડતા આવે છે, ઊભે છે, બેસે છે, સૂવે છે, ઉલ્લંઘે છે, પ્રલંઘે છે, ક્ષેપણ-અવક્ષેપણ-તિર્યક્રક્ષેપણ કરે છે. પ્રાતિહારિક પીઠ-ફલક-શચ્યા-સંસ્તારક પાછા આપે છે. સૂત્ર-પપ ભગવન્તે તેવા સયોગી સિદ્ધ થાય યાવત્ અંત કરે ? એ અર્થ સંગત નથી. તે પૂર્વે પર્યાપ્ત પંચેન્દ્રિય સંજ્ઞીના જઘન્ય મનોયોગના નીચલા સ્તરે અસંખ્યાતગુણ પરિહીન પહેલા મનોયોગનું રુંધન કરે છે. ત્યારપછી પર્યાપ્ત બેઇન્દ્રિયના જઘન્યયોગના નીચે અસંખ્યાતગુણ પરિહીન બીજા વચનયોગનું ધન કરે છે. ત્યારપછી અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ પનગ જીવના જઘન્યયોગના નીચે અસંખ્યાતગુણ પરિહીન ત્રીજા કાયયોગનું ઈંધન કરે છે. તે આ ઉપાયથી પહેલા મનોયોગને રુંધે છે, મનોયોગને રુંધીને વચનયોગને રુંધે છે, વચનયોગને ઈંધીને કાયયોગને રુંધે છે અને કાયયોગને રુંધીને યોગ નિરોધ કરે છે. યોગનિરોધને કરીને અયોગત્વને પ્રાપ્ત કરે છે. અયોગત્વ પામીને ઇષત્ પૃષ્ટ પાંચ હસ્તાક્ષર ઉચ્ચારણા કાળમાં અસંખ્યાત સમયિક અંતર્મહર્તિક શૈલેશીને સ્વીકારે છે. શૈલેશીકાળમાં પૂર્વરચિત ગુણશ્રેણિ રૂપમાં રહેલ કર્મોને અસંખ્યાત ગુણશ્રેણીઓમાં અનંત કર્માશો રૂપે ક્ષીણ કરતો વેદનીય, આયુ, નામ, ગોત્રનો એકસાથે ક્ષય કરે છે. આ ચાર કર્મોને એકસાથે ખપાવીને ઔદારિક-તૈજસ-કાશ્મણ શરીરનો સર્વથા ત્યાગ કરે છે, એ રીતે ત્યાગ કરીને ઋજુ શ્રેણિ પ્રતિપન્ન થઈ અસ્પૃશ્યમાન ગતિ દ્વારા એક સમયમાં ઊંચે અવિગ્રહ ગતિથી જઈ સાકારોપયોગથી સિદ્ધ થાય. તે ત્યાં સિદ્ધ થાય છે, સાદિ અનંત, અશરીરી, જીવઘન, દર્શનજ્ઞાનોપયુક્ત, નિષ્ક્રિતાર્થ, નિશ્ચલ, નીરજ, નિર્મળ, વિતિમિર, વિશુદ્ધ, શાશ્વત અનાગત કાળ રહે છે. ભગવ! એમ કેમ કહ્યું - તે ત્યાં સિદ્ધ થઈ, સાદિ અનંતકાળ યાવત્ રહે છે ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ બીજ અગ્નિથી બળીને ફરી અંકુરરૂપે ઉત્પન્ન થતું નથી તેમ સિદ્ધોનું કર્મબીજ બળી ગયા પછી ફરી જન્મ-ઉત્પત્તિ થતી નથી. તેથી હે ગૌતમ! એમ કહ્યું કે તે ત્યાં સિદ્ધ થઈ સાદિ અનંતકાળ રહે છે. ભગવદ્ ! સિદ્ધ થતા જીવો કયા સંઘયણે સિદ્ધ થાય ? ગૌતમ ! વજઋષભનારાચ સંઘયણે સિદ્ધ થાય છે. ભગવન ! સિદ્ધ થતા જીવો કયા સંસ્થાને સિદ્ધ થાય છે ? છમાંના કોઈપણ સંસ્થાને સિદ્ધ થાય. ભગવનું ! સિદ્ધ થનાર જીવ કઈ ઊંચાઈથી સિદ્ધ થાય? ગૌતમ! જઘન્ય સાત હાથ, ઉત્કૃષ્ટ-૫૦૦ ધનુષ. ભગવદ્ ! સિદ્ધ થનાર જીવ કેટલા આયુએ સિદ્ધ થાય ? ગૌતમ ! જઘન્યથી સાતિરેક આઠ વર્ષાયુ, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી આયુ. ભગવન ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીની નીચે સિદ્ધો વસે છે ? આ અર્થ સંગત નથી. એ પ્રમાણે યાવતુ અધઃસપ્તમી કહેવું. ભગવન ! સૌધર્મકલ્પની નીચે સિદ્ધો વસે છે ? આ અર્થ સંગત નથી. આ પ્રમાણે ઈશાનની, સનસ્કુમારની યાવત્ અય્યતની, રૈવેયકની, અનુત્તર વિમાનની બધાની પૃચ્છા કરવી. ભગવદ્ ! ઇષત્ પ્રાભારા પૃથ્વીની નીચે સિદ્ધો વસે છે ? એ અર્થ સંગત નથી. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉવવાઈય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 41
