________________
જૂન ૧૯૬૯] ચંદ્રહાસ
[ ૩૩ મોકલ્યો. એના નામકરણની વિધિ માટે જોષીઓને ઓની મર મત કરાવી. ઘટાદાર ફળવાળાં વૃક્ષ બોલાવ્યા. જોષીઓએ એના મુખમાંથી ચંદ્રકિરણની રોપાવ્યાં. રાથી આખી ચંદનાવતીનો પ્રદેશ અમરાઆભા નીકળતી જોઈ એનું નામ ચંદ્રહાસ પાડ્યું પુરી જેવો સમૃદ્ધ અને શોભીત બન્યા. એક દિવસ અને આ બાળક પરમ પ્રતાપી અને મહાન વિષ્ણુ- પિતાના ઉ રી કૌતલકનરેશને પણ : ભક્ત થશે એવું ભવિષ્ય ભાખ્યું.
બમણું ખ | મેકલગ રાજપિતાએ ચદ્રહાસને વિદ્યાભ્યાસમાં ગુરુજી ગમે તેટલું શીખવે તોપણ
આજ્ઞા કરી કારણ એથી પ્રધાન ધૃષ્ટબુદ્ધિ અને બાળક સવાલજવાબમાં શ્રીહરિ જ બેલે. ગુરુજી રાજ્યસલાહ પર ગાલવમુનિ પ્રસન્ન થશે એમ કહ્યું. ચિઢાયા. રાજને જાણ કરી અને ઉદ્ધત કુમારને શિક્ષા
ચંદ્રહાસે તુ 1 જ પિતૃઆજ્ઞાનો અમલ કર્યો અને કરવાની આજ્ઞા માગી. રાજાએ કહ્યું : “એ સ્વયંસિદ્ધ
પિતાના કહેવા પ્રમાણે બધું જ કતલકનરેશને મોકલી છે. એ જે બોલે એ બોલવા દે. હમણાં ચાલે એમ
આયું. પ્રધ ને ધૃષ્ટબુદ્ધિ તો આ બધું જોઈ છક થઈ ચાલવા દે. ઉપનયન સંસ્કાર બાદ વેદાભ્યાસ કરાવીશું. ગયો અને માં આવ્યું ક્યાંથી એવો પ્રશ્ન કર્યો. - સમય થયે ચંદ્રહાસના ઉપનયન સંસ્કાર કરવામાં
રાજ તાએ ચંદ્રહાસની સુવ્યવસ્થા, દિવિજય આવ્યા. હવે વેદ વ્યાસનો સમય સમીપ આવી લાગ્યો.
અને પ્રજા પાનાં વખાણ કર્યા. થોડા દિવસ બાદ સામવેદનાં ગાન એ હથી ભણ્યો. ધનુર્વેદ શીખવાનો આવા ભ . રાજકુમારને જેવા ધૃષ્ટબુદ્ધિ જાતે વખત આવ્યા ત્યારે ભક્તિધનુષ્યમાં એકાગ્રતાનું બાણ
ચંદનાવતી . એને ડર હતો કે રખે ને આ સાધી શ્રીહરિના લક્ષ્યવેધને એણે હૃદયમાં સ્થિર કર્યો. પ્રજાવત્સલ યુવાન રાજવી કોઈ દિવસ આ૫ણુને પણ પંચ વિષયને બાણો બનાવ્યાં અને હરિરૂપ લક્ષમાં
ન જીતી લે એનું અનુસંધાન કરી ધનુર્વેદમાં પારંગત થયો. વૃષ્ટ દિને રાજા કતલે અપૂર્વ સત્કાર - ચંદનાવતીનરેશ કુંતલ કૌતલકનરેશન ખંડિ કર્યો. ધૃષ્ટ દ્વિએ ઉપરથી પ્રસન્નતા દાખવી, પણ હતો અને બદલામાં એને પુષ્કળ ખંડણી આપવી એક વખત ખંડેર જેવી ચંદનાવતીનો વૈભવ અમપડતી. એથી પ્રજાકલ્યાણ સાધી શકાતું નહિ. ઉમર- રાપુરી જે જોઈ એ અંતરથી તો સળગી જ લાયક થતા ચંદ્રહાસને આ વાત ખટકી. પ્રત્યેક રાજ્ય ઊઠયો. એ દિવસ વાતવાતમાં ધૃષ્ટબુદ્ધિએ કુંતલને પ્રજાની આબાદી અને કલ્યાણ માટે છે. આ વાત એણે પુછ્યું: “આ યુવરાજને જન્મ ક્યારે થયો? ભલા કુલિંદને સમજાવી અને લશ્કર લઈ દિગ્વિજય કરવા માણસ, મને વધામણી પણ ન મોકલી?” નીકળ્યો. દુષ્ટોને ચંદ્રહાસ દ્વારા શાસન કરાવવાની કુંત કહ્યું: “આ બાળક તો મને દેવગે - શ્રીહરિની ઇચ્છા હતી એટલે ચંદ્રહાસ બધે વિજયી મળ્યો છે. એક વખત શિકારે ગયો હતો ત્યાં છઠ્ઠી નીવડ્યો. હાથી, ઘોડા, રથ અને ઊંટો ભરીને પુષ્કળ આંગળી કે પેલો, પક્ષીઓથી રક્ષાયેલો પાંચ વર્ષને દ્રય ખંડણીમાં લાવ્યું. પૌરાંગનાએ એ સુવર્ણ કળશો બાળક મેં જોયો અપુત્ર હોવાથી હું એને ઘેર લાવ્યો, માથે ચઢાવી એનું સામૈયું કર્યું. માતાએ ઓવાર રાજેચિત ટેક્ષણ આપ્યું અને એ મારા કુળને તારલીધાં. પિતાએ મસ્તક સ્વી આશિષ આપી અમુક વાર મારે કુળદીપક બન્યો. આ છે એનો જીવનસમય બાદ સામુ દૂર્ત જોઈ રાજાએ ચંદ્રહાસને ઇતિહાસ. એ મારો અનૌરસ પુત્ર છે.” આ વાત રાજ્યાભિષેક કર્યો. પ્રજા “ધન્ય ધન્ય,' “સાધુ સાધુ’ સાંભળી દષ્ટબુદ્ધિના કાળજામાં પાછું તેલ રેડાયું. આવા પોકારો કરવા માંડી.
ચડાળાએ આ બાળકની આંગળી કાપી એને જીવતો ચંદ્રહાસે અલ્પ સમયમાં કૂવા-વાવ, તળાવ, રાખી જરૂર મને છેતર્યો છે તો શું આ જ મારો ધર્મશાળાઓ, સદાવ્રતો, સણાલયો સ્થાપ્યાં. રસ્તા- ઉત્તરાધિકારી થશે ? તો પછી મારા બે કુમાર મદન
અન્યનું દુઃખ અને નિરાધારતા જઈને જે તેની ૨ ડાયતા માટે વિના વિલંબે તરત દોડી જાય છે, તેનામાં સાચા કર્મયોગ રહે છે.
