________________
૩૮ ]
આશીર્વાદ
[t જૂન ૧૯૬૯ ઉપવાસ કરનારાઓએ થેડીક વિગતો પણ (૯) ઉપવાસ પછી બીજે દિવસે સાદ પચે જાણું લેવા જેવી છે. ટૂંકમાં તે આ પ્રમાણે છે: એવો હળવો ખોરાક લો. ખાસ કરીને એ દિવસે
(1) ઉપવાસ કરવો હોય તેના આગળના દિવસે લીલાં-બાફેલાં શાકભાજી, કાચાં ખાઈ શકાય એવાં થોડું ખાઓ.
શાકભાજીની કચુંબર વિશેષ લે. (-) ઉપવાસ કરવો હોય તે દિવસે ખોરાકમાત્ર
(૧૦) ઉપવાસ દરમિયાન શક્તિનો સંગ્રહ બંધ કરો.
ટકાવી રાખવા સંપૂર્ણ આરામ લે. શક્ય હોય તો
મૌન પણ જાળવો. (૩) ઉપવાસ દરમ્યાન ખૂબ જ છૂટથી પાણી
(૧૧) ઉપવાસ પછીના બીજા દિવસે પિષણના પીઓ. જૈન ધર્મમાં પાણી વિનાના ઉપવાસ કરવાથી
પ્રથમ ઘટક તરીકે પીપરીમૂળ તોલો , ઘી તોલે નુકસાન થવાના ઘણાય દાખલાઓ જોવા મળ્યા છે.
છે, ગોળ તેલે છે અને જરૂર પૂરતું પાણું પેટના બળદોષના પાચન વખતે સ્વાભાવિક રીતે
મેળવી એની રાબ પીઓ. ગરમી વધે છે; એટલે એ વખતે આ ગરમીની શાંતિ માટે ૫ણીથી તર્પણ કરવાની અનિવાર્ય જરૂર છે.
(૧૨) ચા જેવાં માદક, ક્ષોભક, સંકેચક
પીણું તે ન જ લો. ખાલી પેટે આવાં પીણુંથી (૪) ઉપવાસ પછી બીજે દિવસે, પચવ માં
આંતરડાની દીવાલો સંકોચાઈને મંદાગ્નિ-કબજિયાત, ભારે પડે તેવો ખોરાક ન લો; આથી પાચક અવયવો
ગેસ જેવાં દરદ થાય છે. અને અતિરડાને વધુ શ્રમ કરવું પડે છે ને એ
(૧૩) ઉપવાસને ગુણ મેળવવા માટે એક નુકસાનકારક નીવડે છે.
સનાતન નિયમ એ છે કે, ઉપવાસ કરવાનું હોય (૫) જે શક્ય હોય તો –ઉપવાસ કર્યો હોય તે
તેના આગળને એક ટંક અને બીજા દિવસ પછી દિવસે સાદા પાણીની કે લીંબુનો રસ મેળવીને સાદી
એક ટંક ખૂબ જ સાદો-હળ જ ખોરાક લે એનિમા લે.
જોઈએ. આજે આ નિયમનું સર્વત્ર ઉલ્લંઘા થઈ (૬) ઉપવાસ પછી બીજા દિવસે પણ એક રહ્યું છે માટે જ એનો લાભ આપણે ખોઈ બેઠા બસ્તિ (એનિમા) લે.
છીએ. ઉપવાસના આગળના દિવસે “કાલે નથી (૭) ઉપવાસ દરમ્યાન ભૂખ્યા ન જ રહેવાય ખાવાનું માટે ખૂબ જ ખાવું' અને ઉપવાસ પછી તો મધ-લીંબુ કે ગોળ-લીંબુનું પાણી લે; સંતરાં- બીજા દિવસે “કાલ નથી ખાધું માટે ખૂબ ખાવું મોસંબી, પપૈયું જેવાં ફળો લે.
એ પ્રથા સિંઘ ગણવી જોઈએ. (૮) ૧૦ તેલા દૂધમાં ઘી તોલો દેઢ મેળવીને ઉપવાસ માટે આટલું વિચારીએ તો શારીરિક, પી. સવારસાંજ આ રીતે ઉપવાસ દરમ્યાન દૂધ માનસિક અને આધ્યાત્મિક નીરાગિતા-સ્વસ્થતા અને પીવામાં હરકત નથી.
શાંતિ મેળવી શકીશું.
પિતે વધુ સંસ્કારી હેવાથી, વધુ વિદ્યાવાન કે શિક્ષિત હવાથી, વધુ ધનવાન હોવાથી, વધુ બુદ્ધિશાળી, ચાલાક કે બળવાન હોવાથી માણસ એને ગર્વ રાખીને પિતાના કરતાં આ બાબતમાં ઊતરતા લાગતા માણસનું જે અપમાન કે તિરસ્કાર કરે છે, તેના વડે તે એ પુરવાર કરે છે કે સંસ્કાર, વિદ્યા વગેરે બધુંયે મારી પાસે હોવા છતાં હું અધમ છું.
