________________
શ્રમણાના શ્રેષ્ઠ ધમ
તાજું જ ખીલેલું પુષ્પ એક હાથમાં પકડી સહજાનંદ સ્વામી એમના સાધુઓને કહી રહ્યા છેઃ
આજ ઠેર ઠેર માનવતાના હાસ થઈ રહ્યો છે. લેાકા માનવ મટી દાનવ બન્યા છે. ચેામેર લૂંટ, ખૂન, જુગાર, શરાબ તે વ્યભિચાર વ્યાપી રહ્યાં છે. ધસ્તી પરથી એ દુર્ગંધ દૂર કરવી જ રહી. માજ આપણા ધમ સારઠની માનવસેવા દ્વારા પ્રભુસેવા કરવાના રહેશે. આજ આ ભગવાં પરિધાનના ધર્માં લેાકસેવા જ રહે છે. અમારી શિક્ષાપત્રીની મધુર સુવાસ આ પુષ્પની જેમ તમે ધેર ઘેર પ્રસરાવા. ઈશ્વર તમારી પડખે છે.'
નમીને શ્રમણાએ આચાર્યની આ શીખ મસ્તક પર ચઢાવી, સૌ પાતપેાતાના ભ્રમણના પ્રદેશ નક્કી કરી ચાલી નીકળ્યા.
ગુણાતીતાનંદ સ્વામીને સૌરાષ્ટ્રના હિલવાડ પંથક તરફ જવાનું યુ" ને તેઓ એમના સાધુઆને લઈ ચાલી નીકળ્યા.
એ પંથકના જૂની સાવર નામે ગામની સીમમાં થઈ તે થ્યા સાધુએ નીકળ્યા ને સાંતી હાંકતા એક ખેડૂતનું ધ્યાન એ તરફ્ ગયું.
સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના મા સાધુ સ'પ્રદાયના ઊગમકાળમાં જ જનતાના હ્રદયમાં વસી ગયા હતા. લેાકેાને નીતિમાન અને ધ પરાયણુ કરવાની આ સપ્રદાયની ઉત્કટતા લેાને વશીભૂત બનાવતી હતી. એટલે ખેતરમાં સાંતી હાંકનાર મીઠા નામના આ ખેડૂતે હાથની છાજલી અખ પર કરી, એ શ્રમણા સ્વામિનારાયણ ધર્મોના જ છે. એની ખાતરી કરી સાંતી ઊભું' રાખી વાટમાં ખાડા ઊભા રહી ગુણાતીતાનંદ સ્વામીને પગે નમી કહ્યુંઃ
· પ્રભુ, ગામમાં પધારા. અમને એ ખેાક્ષ ધના—નીતિના કહેા.'
એ તેા અમારા સહજ ધ' છે, ભાઈ, અને એ માટે તા અમે ગામેગામ ફરીએ છીએ.’ મારે ઘેર આવશે। ’
શા સારુ નહિ ? અમને તા રાજાના મહેલ કરતાં ગરીબના ખાવાસ વધુ વહાલા છે.’
આપ ધીરે ધીરે ગામમાં પધારજો. હુ` સાંતી હાંકી ધેર જાઉ છું.'
શ્રી દેવેન્દ્રકુમાર કાલિદાસ પતિ
કહી મીઠા નામને એ ખેડૂત હથી ખેતરમાં દાડયો ને સાંતી ખખડાવતા જૂની સાવર ભણી વળ્યે.
ગુણાતીતાનંદસ્વામી અને એમની મંડળી પણ ધીરે ધીરે પ્રવાસ કરતી ગામમાં આવી. મીઠે અને ખીજા ખેચાર ખેડૂતા ઝાંપામાં જ એમની વાટ જોતા હતા.
એમની સંગાથે સ્વામી મીઠાના ઘેર ગયા. મીઠાએ ભાજન સારુ રસાઈ બનાવવા સાધુસામાન આપ્યાં તે સાધુ રસાઈ બનાવવા ખેડા. ગુણાતીતાનંદ સ્વામી એકઠા થયેલ ગામવાસીઓને ધના એ શબ્દ સંભળાવવા લાગ્યા ઃ
“ ભાઈ એ ! કાઈ ને છેતરવા-ઠગવા એ પાપ છે. માણસ આ ન દેખે પણ ત્રિભુવનનેા સ્વામી તે। મા જુએ છે. ચિત્તવૃત્તિ ધ'માં જ રાખવી તે ચિત્ત શુદ્ધ રહે તે સારુ લસણુ, ડુંગળી આદિ માદક પદાર્થોં ભોજનમાં ન લેવા. બધાનુ કલ્યાણ ઇચ્છવુ, હિંસા ન કરવી. આપણા બળદને અગિયારશે અને અમાસે આરામ આપવેા. એ મૂંગાં .પ્રાણી કર્યા માપણને કહી શકવાનાં છે કે અમે થાકયા છીએ.’
ઉપદેશનાં અમૃત ખરાબર વરસી રહ્યાં છે ત્યાં ગામધણી કાઠી દરબાર ઊગા ખુમાણને સ્વામિનારાયણ ધર્માંના આા સાધુએ મીઠાને ઘેર આવ્યાની જાણ થઈ.
ઊગેા ખુમાણુ જૂની સાવર ગામના ધણી સામતશાહી અને ધણીપણાના એ જુલમગાર યુગ. ઊગા ખુમાણુની આજ્ઞા હતી કે પેાતાની મંજૂરી સિવાય કાઈ એ પેાતાને ઘેર બહારગામના મહેમાનને આવવા ન દેવા.
ઊગેા લગભગ રાક્ષસ જેવા *. એના નામ માત્રથી લાકા કંપે. ગામમાં દારૂનું પીઠું ચલાવે, જુગારના અડ્ડો રાતદિવસ ચાલે. લૂંટના માસ અહી જ સધરાય. કં પની સરકારની સત્તા કબૂલી સાભૌમ સત્તાધીશ બનેલા આવા નાના ગામધણીઓનુ` કારથી નામ લેવાય તેમ ન હતું.
સ્વામિનારાયણ સ ́પ્રદાયના સાધુઓ ગામેગામ ઘૂમી લેાકેાને દારૂ ન પીવા, જુગાર ન રમવા તે લૂંટ–ચારી ન કરવા ઉપદેશ આપે છે એટલે આમેય પેાતાની આવક આ ધર્મોવાળા ઘટાડે છે એ રાષ
