________________
Listulu untility Indirindia iTuiMIL|||||III
uni ITI III IIHill
ન માગો એટલે મળશે,
માગે એટલે મળશે, શોધે એટલે જડશે, ખવડાવે એટલે બારણાં ખૂલી જશે. કારણ, જે કોઈ માગે તેને મળે છે, જે કોઈ શોધે છે તેને જડે છે, અને જે કોઈ ખવડાવે તેને માટે બારણું ખૂલે છે. તમારામાં એવો કોણ છે કે જે, પુત્ર રોટલી માગે તો રહું આપે ? અથવા માછલી ભાગે તો સાપ
આપે? આમ તમે ખરાબ હોવા છતાં પોતાનાં - બાળકોને સારી વસ્તુ આપવાનું સમજે છે, તો
તમારા પરમપિતા પિતાની પાસે માગનારને સારી વસ્તુ આપે જ એમાં શંકા શી?
“લેકે તમારી સાથે જે રીતે વર્તે એમ તમે ઈચ્છતા હો તો તે જ રીતે તમે પણ તેમની સાથે ૬ વર્તે. એજ ધર્મસંહિતા અને પયંગબરોની વાણીને સાર છે.
“ તમે સાંકડે દરવાજેથી દાખલ થજો, કારણ, વિનાશ તરફ જતો માર્ગ મોકળે છે, અને તેને | દરવાજે વિશાળ છે, તેમ તેમાં દાખલ થનારાઓ ઘણું છે. પરંતુ જીવન તરફ જતા માર્ગ સાંકડો છે. અને તેને દરવાજો સાંકડો છે, તેનો દરવાજો નાનો છે, તેમ એને શોધી કાઢનાર ઓછા હોય છે. પ્રભુ, - વિદ્વાન લેકોએ જોરદાર દલીલ કરી કરી મારી || આગળ સાબિત કરી આપ્યું કે જગ માં પ્રભુ છે જ નહિ અને એમનું કથન મેં સ્વીકારી લીધું. પણ પછી તો મને પ્રભુનાં દર્શન થયાં, કેમકે એ પોતે જ મારી પાસે આવ્યા અને મને બાથમાં લઈ લીધો. તો મારે હવે આ બેમાંથી કઈ વસ્તુ સાચી માનવી, | પેલા વિદ્વાનોની દલીલે કે મારે પોતાને અનુભવ?
એક વિદ્વાન શાસ્ત્રાર્થ કરતા હતા કે પ્રભુ તો આવા આવા જ હોવા જોઈએ. એ પ્રમાણેના જે તે ન હોય તો પછી પ્રભુ હોઈ જ ન શકે. પણ મેં તે જોયું કે હું તો માત્ર પ્રભુ શું છે તેટલી જ ! વસ્તુ જાણી શકું છું, પ્રભુએ કેવા કેવા હોવું જોઈએ
એ વાત તેમને મારાથી કેવી રીતે કહી શકાય તે હું સમજી શકતા નથી. કારણકે આપણી પાસે એવું કયું ધોરણું છે જેના વડે આપણે પ્રભુની બાબતમાં નિર્ણય બાંધી શકીએ ? પ્રભુને વિષેના આપણી પાસે જે નિર્ણયે પડેલા છે તે તો બધા આપણા અહંકારની મૂર્ખ ક્રિયાઓ જ છે. – શ્રી અરવિંદ
કેઈનું અહિત થાય એવી પ્રવૃત્તિ કદીયે ઉપાઠી નથી. મારે હાથે ભૂલ થઈ હશે તે તે કબૂલ કરતાં મેં કદી પણ આંચકે ખાધું નથી. હું મારે મેઢે મારા વખાણ નથી કરતો તેથી મારામાં વખાણવા જેવું કંઈ નથી એમ માનવાની કેાઈએ, મારે પોતે પણ ભૂલ કરવી જોઈએ નહિ. મારા કેટલાક અવગુણો કદાચ જગતથી છુપા રહ્યા હશે પણ એથીયે ઘણાં વધારે સગુણે મારા છૂપા રહ્યા છે તેનું શું ? મારા નિકટના કુટુંબીઓ, મિત્રો ને પરિચિત પણ, મારા એ ગુણે જોઈ શકતા નથી, તેની કદર બૂઝતા નથી તો દુનિયાને તો એની ખબર પણ શી પડે ?
આ પ્રકારનું મારું મૂલ્યુંકન કરું છું.
આત્મનિંદા ને આત્મસ્તુતિ બંનેમાં હું આમ પ્રવૃત્ત થાઉં છું અને મારી પેઠે બીજા અનેક મનુષ્યોને પણ આવો જ અનુભવ થાય છે, છતાં આત્મશ્લાઘા ગર્હણીય છે. આત્મનિંદા એ ઉન્નતાની, નમ્રતાની, નિરાભિમાનતાની પરાકટ છે એવી ભાવના પરાપૂર્વથી રાલી આવે છે. પારકાના ગુણોને મોટા કરવા અને પોતાના ગુણોને નાના કરવા એ સંતપુરુષનું કર્તવ્ય છે એમ મનાય છે. ગમે તેવો મોટો માણસ પણ પોતાના વખાણ કરતા હોય છે તો તે સાંભળવું આપણને ગમતું નથી.
કહેતો હતો તેમજ બન્યું ને? હું હંમેશ કહું છું તેમજ થ ય છે. આનું પરિણામ આવું આવવાનું એમ મને અંતઃકરણમાંથી પ્રેરણું થાય છે. પણ હું એક છું ત્યારે કોઈ માનતું નથી ને કેટલાક તો મારી મજાક પણ કરે છે.” આ પ્રકારની ફરિયાદ મારા એક ઓળખિતા ૨ જજન ઘણું ખરું કરે છે. “મારે અનુભવ, માનસશાસ્ત્રનું મારું ધ્યાન, સાચા જૂઠાનો તોલ કરી શકનારી મારી બુદ્ધિ, ઇત્યાદિ સર્વના એક પ ળ એક પ્રમાણ મળ્યા છે છતાંય એ વિષે હું કંઈ કરું છું તો લેકે મને બડાઈ બેર ગણી કાઢે છે, એવી ફરિયાદ ઘણા માણસના મેંગો મેં સંભળી છે.
તમે આટલા બધા વર્ષ મારી સાથે રહ્યા પણ હજી મને બરાબર ઓળખી નહિ.'..ને હું પણ આટલા વરસથી તારી સાથે રહું છું છતાં મારા ગુણની કિંમત તને હજી એ સમજાઈ નહિ ! વીસેક વર્ષના દાંપત્યજીવનનો લહાવો લઈ રહેલા
