Book Title: agam 38 Chhed 05 Jitkalpa Sutra
Author(s): Jinvijay
Publisher: Jain Sahitya Sanshodhak Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003434/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka granthamAlA 7. zrIjinabhadragaNi-kSamAzramaNa-viracitaM jItakalpa-sUtram (viSamapadavyAkhyAlaMkRta-siddhasenagaNisanhabdha bRhancUrNisamanvitam ) saMpAdaka muni jina vijaya prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka samiti amadAbAda vIrAbda 2453 ] [vikramAbda 1983. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadgata modI zrIyuta premacaMda dolatarAma smAraka -granthAMka 1 amadAbAda nivAsI sagata zrAvaka zrIyuta premacaMda dolatarAma modInA puNyasmaraNArtha, temanA snehI rA. ba. zrIgiradharalAla uttamarAma pArekha, bI. e., elaela. bI., (pablikaprosIkyuTara - amadAbAda) emaNe arpaNa karelA dravyamAMthI A grantha prakAzita karavAmAM Avyo che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka granthamAlA jItakalpa-sUtra saMpAdakamuni jina vijaya Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asya jItakalpasUtrasya prathamaprakAzanakartRbhyaH jarmani-viSayavAstavya-adhyApaka zrI asta laoNyamAn ( Ernst Leumann) nAmadheya-paNDitapravarebhyaH samarpitamidaM grantharatnam ___ sampAdakena Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhitya saMzodhaka granthamAlA granthAGka 7. zrIjinabhadragaNi-kSamAzramaNa-viracitaM jItakalpa-sUtram [zrIcandrasUrisanhabdha-viSamapadavyAkhyAvibhUSita zrI siddha se nagaNi kRtabRhacUrNisamanvitam] saMzodhaka tathA saMpAdaka muni jina vijaya [AcArya-gUjarAta purAtattva mandira-amadAbAda] prakAzaka jaina sAhitya saMzodhaka samiti (amadAvA deM) khi0 sa0 1926] [vi0 saM0 1982 [ mUlyaM rUpyaka-trayam] Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Printed by Ramchandra Yesu Shedge, at the Nirnaja Sagar Press, 26-28, Kolbhat Lane, Bombay. Published by Muni Jina Vijayaji, (Jaina Sahitya Sams'odhaka Samiti) AHMEDABAD. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya prastAvanA AdhArabhUta prationo paricaya jItakalpasUtranI prastuta AvRtti nIce jaNAvelI hastalikhita prationA AdhAre taiyAra karavAmAM AvI che:[1] jItakalpasUtra mUlapATha. (A) tADapatra Upara lakhelI bRhacUrNisAthenI,pUnAnA bhAMDArakara orienTalarIsarca insTITyuTamAMnA rAjakIya grantha saMgrahanI / (B) kAgaLa Upara lakhelI kevaLa mUlamAtranI 3 pAnAnI, gUjarAtapurAtattvamandiramA (amadAbAda) nA sNgrhnii| (C) tilakAcAryakRta vRttisametanI zrIyuta ke. pre. modI mAraphata AvelI / (D) jarmana vidvAn DaoN. arnasta laoNyamAna saMpAdita ane Sitzungsberichte der Koniglich Preussischen Akademie der Wissenschaften, Berlin, 1892. mAM romanA kSaramAM mudrita / [2] siddhasenasUrikRta bRhacUrNi. (A) pUnAnA bhAMDArakara orienTala rIsarca insTIvyuTamAMnA saMgrahamAMnI tADapatranI naM. 23, 1880-81 vALI prati / e pratine A AvRttimAM pAThAntara sUcavavA mATe A saMjJA ApavAmAM AvI che / e pratimAM lekhanakAla Apelo nathI paNa lIpinI AkRti UparathI te vikramanA 12 mAM saikAmAM lakhAelI hoya tema lAge cha / prati bahu zuddha nathI / emAM mULa sUtra-pATha pUrNa Apelo cha / (B) ukta saMgrahamAMnI tADapatranI naM. 24; 1880-81 vALI bIjI prati / e pratinA pAThAntara sUcavavA mATe, ene ahiM B saMjJA ApI che / e, pramANamAM kAMIka vadhAre zuddha che| hAMsiyAomAM ghaNI jagyAe DhUMkA TippaNo paNa aapelaaNche| paNa enAM antanAM keTalAMka pAMnAM naSTa thaI gayAM che tethI eno paNa lekhanakAla jJAta thaI zakyo nthii| varNAkRti UparathI anumAne e 13 mA saikAmAM lakhAelI hoya tema jaNAya cha / [3] zrIcaMdrasUriracita cUrNiviSamapavyAkhyA. (A) zrIyuta ke. pre. modI mAraphata maLelI munivarya zrIhaMsavijayajInA zAstrasaMgrahamAMnI kAgaLa Upara lakhelI navIna prati / (B) AcArya zrIvijayanemI sUrinA saMgrahamAMnI e ja jAtanI bIjI prati / A banne pratio koI eka ja mUla prati UparathI lakhAelI navIna nakalo cha / pratio sAmAnyarIte bahu ja azuddhatAvALI che / jUnI pratinI lIpinA vaLaNane barAbara nahIM sama Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janAra ebA koI sIkhAu lahiyAonA hAthe A nakalo thaI che tethI emAM, e lahiyAoe, eka akSaranA badale bIjo akSara lakhI nAMkhI, granthanI azuddhimAM ghaNo vadhAro karI dIdho cha / udAharaNa tarIke-'e' akSaranI jagyAe 'pa'; 'tha' nI jagyAe 'gha', 'dra' nA badale 'i', 'sta' nA badale 'sU'; 'bha' nA mATe 'ta'; ane 'gha' nA mATe 'ba'; ema paMktie paMktie aneka varNono viparyaya karI dIdhelo najare paDe ch| Ama, jUnI ane zuddha pratinI prAptinA abhAve e vyAkhyAnA saMzodhanamA ghaNI kaThinatA anubhavavI paDI che ane tethI kacitsthaLe to azuddha pAThane ja sthAnasthita rAkhavo paDyo che / jinabhadragaNi-kSamAzramaNa A jItakalpasUtranA kartA jinabhadragaNi kSamAzramaNa che, ema cUrNikArano spaSTa ullekha cha; ane anyAnya TIkAkAroe tathA anya graMthakAroe paNa e bAbatano ghaNA ThekANe nirdeza karelo cha / __ Avazyaka sUcanA sAmAyikAdhyayana UparanuM lagabhaga pAMca hajAra granthapramANa prAkRtagAthAbaddha bhASya ke je vizeSAvazyaka bhASyanA nAme suprasiddha che tenA kartA paNa A ja jinabhadra gaNI che / A bhASyagrantha jaina pravacanamA eka mukuTamaNi samAna lekhAya che ane tethI bhASyakAra jinabhadragaNI jainazAstrakAromAM agraNI manAya che / jaina darzana pratipAdita jJAnaviSayaka vicArane kevaLa zraddhAgamya-viSayanI koTimAthI buddhigamya-viSayanI koTimA utAravAno susaMgata prayatna, sauthI prathama emaNe ja e mahAbhASyamAM ko hoya, ema jaina sAhityanA vikAsakramanuM siMhAvalokana karatAM jaNAI Ave che / jaina AgamonA saMpradAyagata rahasya ane arthanA, potAnA samayamAM advitIya jJAtA tarIke, e AcArya sarvasammata gaNAtA hatA; ane tethI emane 'yugapradhAna evaM mahatvakhyApaka upapada maLelu hatuM / jItakalpacUrNinA kartAe, prAraMbhamAM, 5 thI 11 mA sudhInA padyamAM A AcAryanI je gaMbhIrArthaka stuti karelI che te UparathI emanI jJAnagaMbhIratA ane sAMpradAyika pratiSThitatA, kAIka sUcana thAya che / A padyono bhAvArtha A pramANe che: 5. anuyoga eTale AgamonA artha jJAnanA dhAraka, yuga-pradhAna, pradhAnajJAniyone bahumata, sarva zruti ane zAstramA kuzala, ane darzana-jJAna upayoganA mArgastha eTale mArgarakSaka / 6. kamalanA suvAsane adhIna thaelA bhramaro jema kamalanI upAsanA kare che tema jJAnarUpa makarandanA pipAsu muniyo jemanA mukharUpa nirjharamAMthI nIkaLelA jJAnarUpa amRtanuM sadA sevana kare cha / 7. kha-samaya ane para-samayanA Agama, lIpi, gaNita, chanda ane zabdazAstro Upara karelAM vyAkhyAnothI nirmita thaelo jemano anupama yazaHpaTaha daze dizAomAM bhamI rahelo ch| 8. jemaNe potAnI anupama matinA prabhAve jJAna, jJAnI, hetu, pramANa, ane gaNadharapRcchAnuM savizeSa vivecana vizeSAvazyakamAM granthanibaddha karyu cha / 9. jemaNe cheda sUtronA arthAdhAre, puruSa vizeSanA pRthakkaraNa pramANe, prAyazcittanA vidhinuM vidhAna karanAra jItakalpasUtranI racanA karI cha / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. eghA, parasamayanA siddhAntomA nipuNa, saMyamazIla zramaNonA mArganA anugAmI, ane kSamAzramaNomAM nidhAnabhUta jinabhadra gaNI kSamAzramaNane nmskaar| AmAMnA 5 mA padyanA tAtparthArtha UparathI e jaNAya che ke-jinabhadra gaNI AgamonA advitIya vyAkhyAtA hatA; yugapradhAna padanA dhAraka hatA; tatkAlIna pradhAna pradhAna zrutadharo paNa emane bahu mAnatA hatA; zruti ane anya zAstronA paNa e kuzala vidvAn hatA; ane jaina siddhAMtomA je jJAna-darzanarUpa upayogano vicAra karavAmAM Avyo che tenA e samarthaka htaa| 6TThA padyanA tAtparyathI e jaNAya che ke emanI sevAmAM ghaNA muniyo jJAnAbhyAsa karavA mATe sadA upasthita rahetA hatA / 7 mA padyamAM, judA judA darzanonAM zAstro; tathA, lIpi vidyA, gaNita zAstra, chanda zAstra, ane zabda ( vyAkaraNa ) zAstra AdimAM emarnu anupama pAMDitya sUcita karyu cha / 8 mA padyamAM vizeSAvazyakabhASya; ane 9 mAmAM, jItakalpasUtra viSayaka emanuM kartRtva prakaTa karyu che / 10 mA padyamAM, emanI parasamayanA Agama viSenI nipuNatA, khAcArapAlananI pravaNatA, ane sarva jaina zramaNomA rahelI mukhyatAnuM sUcana karyu cha / ATalA saMkSipta paricaya sivAya anyatra kyAe paNa e mahAn AcAryano kazo paNa vizeSa ullekha dRSTigocara thato nthii| ___ haribhadrasUri, zIlAMkAcArya, jinezvarasUri, abhayadevasUri, hemacaMdrasUri, vAdIdevasUri, malaya. giri ane devendrasUri vigere pAchaLanA prasiddha pranthakAro ane TIkAkAroe emano nAmanirdeza potAnI kRtiomAM anekazaH karelo cha / "bhASyasudhAmbhodhi; bhASyapIyUSapAthodhi: bhagavAn bhASyakAra; duSSamAndhakAranimanajinavacanapradIpapratimaH dalitakuvAdipravAda; prazasabhAvyasasyakAzyapIkalpa; tribhuvanajanaprathitapravacanopaniSadvedI; sandehasandohazailazaMgabhaMgadambholi" ityAdi prakAranAM viziSTa vizeSaNopUrvaka ema, nAmasmaraNa karavAmAM AvyuM che; ane e rIte emanI AptatAno gauravapUrvaka svIkAra karavAmAM Avyo che / dareka saMpradAyamA vidvAnonA be prakAra najare paDe chaH eka to AgamapradhAna; ane bIjo tarkapradhAna / AgamapradhAna paMDito hamezAM potAnA paraMparAgata Agamone-siddhAntone zabdazaH puSTarIte pakaDI rahevAnA svabhAvavALA hoya che; tyAre tarkapradhAna vidvAno Agamagata padArthavyavasthAne tarkasaMgata ane rahasyAnukUla mAnavAnI vRttivALA hoya che / AthI keTalIka vakhate AgamapradhAna ane tarkapradhAna vicArakonI saMpradAyagata tattvavivecananI paddhatimA vicArabheda par3e che / e vicArabheda jo ugra prakArano hoya che to kAlakrame saMpradAya-bhedanA avatAramA avasAna pAme cha; ane saumya prakArano hoya che to te mAtra matabhedanA rUpamA ja viramI jAya che / jaina saMpradAyanA itihAsamuM avalokana karatAM temAM AvA aneka vicArabhedo, matamedo ane saMpradAyabhedo ane tenAM mUlabhUta ukta prakAranAM kAraNo buddhi AgaLa spaSTa tarI Ave che / e vicAranA eka udAharaNabhUta jinabhadra gaNI kSamAzramaNa paNa che; ane tethI jaina pravacananA itihAsamA emane ghaNI prasiddhi prApta thaI cha / jinabhadragaNI Agama-pradhAna AcArya cha / jaina AgamAnAya je paraMparAthI cAlyo Avato hato Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene zabdazaH anusarI te Upara saMgatavAra bhASya racavAnuM pradhAna kArya emaNe karyu hatuM / e bhASyamAM AmnAyathI viruddha janArA dareka pakSa Upara emaNe yatheSTa AkSepa-pratikSepa karyA che ane khasaMpradAyarnu samarthana karyu che / e potAnA samarthanamA tarkano upayoga kare che paNa te tarka AmnAyAnukUla hoya to ja tene mahattva Ape che / AmnAyathI AgaLa janAra tarkane e upekSaNIya gaNe cha / ___ udAharaNa tarIke eka prasaMga laIe-siddhasena divAkara jinabhadranA purogAmI AcArya cha / jainavAGmayamAM ane itihAsamA temanuM sthAna ghaj UMcuM che / jainadharmanA je mahAn samarthaka ane prabhAvaka AcAryoM thaI gayA che temAM siddhasenasUri ghaNA AgaLa paDatA cha / sammatitarka, nyAyAvatAra, mahAvIrastuti vigere maulika-siddhAnta-pratipAdaka ane prauDhavicAra-pUrNa emanA grantho cha / jaina tarkazAstranA e vyavasthApaka ane vivecaka che / ethI e tarkapradhAna AcArya manAya che / jainadarzananA e eka ananya AdhArabhUta Apta puruSa cha / emanA pAchaLanA sarva samartha AcAryo e emane AptarUpe khIkAryA che / e AcArye potAnA sammatitarka nAmanA tAttvikagranthamAM, kevalajJAna ane kevaladarzananA kharUpano vicAra karatAM, e siddhAMta pratipAdita karyo che ke kevalajJAnIne jJAna ane darzana banne yugapat ja hoI zake cha; ane tethI yathArthamA banne eka kharUpa ja cha / AgamomAM je "jugavaM do Natthi uvaogA" e vicAra pratipAdelo che tenAthI siddhasenano siddhAnta jarAka viruddha dekhAya che / eTale AgamavAdI jinabhadra gaNI kSamAzramaNe potAnA bhASyamAM siddhasenanA vicArano vigatavAra pratikSepa karyo che ane tAtparyamAM jaNAvyuM che ke tarkathI game te vicAra siddha thato hoya paNa AgamathI bahAra jatA tarkano khIkAra na karI zakAya / AgamamAM kyAe paNa yugapadupayoga, sUcana nathI ane tethI e vicAra agrAhya che / A viSayano upasaMhAra karatAM jinabhadra gaNI kSamAzramaNa jaNAve che ke kassa va nANumayamiNaM jiNassa jai huja dovi uvogaa| nUNaM na huMti juvagaM jao nisiddhA sue bahuso // na vi abhinivesabuddhI amhaM egaMtarovaogammi / taha vi bhaNimo na tIrai jaM jiNamayamanahA kaauN|| (vizeSAvazyakabhASya, pRSTha 1213) arthAt-jo jinane-kevalIne yugapad banne upayoga hota to te koIne anabhimata na thAta / paNa te cha ja nahIM; kAraNa ke sUtramA teno ghaNI jagyAe niSedha karavAmAM Avelo cha / tema ja kramopayogamAM-eka pachI eka thanAra jJAnamAM-amArI kAMI abhinivezabuddhI nthii| paNa tathApi kahIe chIe ke jinanA matane arthAt AgamanI paraMparAne anyathA na ja karI zakAya / ___ Ama jinabhadragaNI AgamaparaMparAnA mahAn saMrakSaka hatA ane tethI teo AgamavAdI ke siddhAntavAdI nA birudathI jaina vAGmayamAM oLakhAya che / / jinabhadragaNInI granthakRtio jinabhadragaNInA banAvelA granthonI cokasa mAhitI kAMI maLatI nathI / sAmAnya rIte nIce jaNAvelA pAMca grantho temanI kRti tarIke suprasiddha cha / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. vizeSAvazyaka bhASya mULa ane TIkA. A bhASya bahu prasiddha ane prakAzita cha / AnA Upara granthakAre pote ja eka saMskRta TIkA lakhI hatI paNa te atyAre durlabha cha / bIjI TIkA zIlAMkAcArya jemarnu bIjaM nAma koTyAcArya paNa prasiddha che temaNe lakhI che / e TIkAnI tADapatra Upara lakhelI eka atijIrNa prati pUnAnA rAjakIya granthasaMgrahamAM surakSita che / trIjI TIkA maladhArI hemacaMdrasUrinI banAvelI che ane te prakaTa thaI gaI cha / 2. bRhatsaMgrahaNI. A lagabhaga 400 thI 500 gAthAno grantha cha / enA Upara malayagiri sUrie saMskRta TIkA lakhI che / grantha saTIka prasiddha thaI cukyo che / 3. bRhatkSetrasamAsa. A paNa prAkRta gAthAbaddha grantha che / AnA Upara paNa malayagiri vigere AcAryoe TIkAo lakhI che / grantha prasiddha che / / 4. vizeSaNavatI. lagabhaga 400 gAthAono banelo A eka prakaraNa grantha che, ane adyApi aprakAzita cha / 5. jItakalpasUtra. prastuta grantha / A sivAya dhyAnazataka nAmano eka grantha je haribhadrasUrinI Avazyaka TIkAmAM samuddhRta che tenA kartA paNa jinabhadragaNI kahevAya che paNa te sandigdha cha / jinabhadragaNInI bhASyakAra tarIkenI bahu khyAti ch| temA mukhyatayA to vizeSAvazyaka bhASya ne laIne ja e prasiddhi prApta thaI hoya tema jaNAya che / kAraNa ke jyA jyAM bhASyakAranA nAme emano ullekha Ave che tyAM tyAM ghaNA bhAge vizeSAvazyakanA avataraNo TAMkavAmAM AvyAM hoya che / paNa, e bhASya sivAya bIjAM paNa koI bhASyo emaNe racyAM hoya to te saMbhavita cha / enuM kAIka aspaSTa sUcana, koTyAcAryanI vizeSAvazyakabhASyaTIkAmAMnA eka ullekhathI thAya che: 'poggala-moyagadante' e padathI zuruthatI vizeSAvazyakabhASyanI 234* mI gAthAmAM je dRSTAnto sUcavyA che temanuM vivaraNa A bhASyamAM karavAmAM Avyu nathI / paNa nizIthasUtranA bhASyanI pIThikAmAM A gAthA ane emAM sUcavelAM dRSTAntonuM vivaraNa vigatapUrvaka ApelaM che / eTalAmATe koTyAcArya potAnI TIkAmAM A dRSTAMta-sUcaka gAthAnI vyAkhyA karatAM vivaraNamATe lakhe che ke-'nizIthe vakSyAmaH'-nizIthamAM A vivaraNa karIzuM / ' A vAkya koTyAcArya- hoya ema to saMbhave ja nahIM / kAraNa ke nizIthabhASya koTyAcAryakRta che evI prasiddhi ke paraMparA bilkula saMbhaLAtI nathI / tethI A vAkya jinabhadragaNInI khopajJaTIkAmAMnuM hovU joie| ane jo tema hoya to granthakAre A gAthArnu vivaraNa nizItha bhASyamAM kayu hoya eTale vizeSAvazyakabhASyamA punaH te karavAnI AvazyakatA nahIM rahevAthI ahiM mAtra tenuM sUcana ja karI dIdhuM hoya / vizeSAvazyakaTIkAkAra hemacaMdrasUri paNa A gAthAnI vyAkhyAmAM aMte ema lakhe che ke-'etAnyudAharaNAni vizeSato nizIthAdavaseyAni / ' mArI pAse keTalAMka prakIrNa pAnAono eka saMgraha che temAM bhASyo ane cUrNiomAMnI keTalIka noMdho koI vidvAne karelI che / * kAzIthI prakaTa thaela AvRttimAM A gAthAno kramAMka 235 che, paNa pUnAnI koTyAcAryavALI TIkAnI pratimA e aMka 234 ch| 2 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e saMdraha Asare 300 karatAM vadhAre varSano jUno lakhelo cha / emAM eka ThekANe nizIthabhASyanI 3 gAthA lakhelI che, ane te pachI "iti jinabhadrakSamAzramaNakRtanizIthabhASyasyASTamoddezake" AvI spaSTa noMdha karI che / abhyAsioe A bAbatamA vizeSa zodha karavAnI AvazyakatA cha / * jinabhadragaNIno samaya __ jinabhadra gaNInA gaNa-gacchAdino ke guru-ziSyAdino koI ullekha jovAmAM Avato nathI / soLamA saikA pachI lakhAelI paTTAvaliomAM temanA samayano nirdeza thaelo jovAmAM Ave che ane te pramANe mahAvIra nirvANa pachI saM0 1115 mAM temano vargavAsa thayo mAnavAmAM Ave che / vIranirvANa 1115 te vikrama saMvat 645 barAbara thAya che / paTTAvaliomAM ullekhelo A samaya keTalo asandigdha che te jANavAnAM vizeSa pramANo adyApi dRSTigocara thayAM nthii| tapAgaccha, aMcalagaccha, upakezagaccha, laghupozAlika, bRhatpozAlika, Adi gacchonI je Adhunika paTTAvalio upalabdha che temanI mukhya paraMparAmAM to jinabhadrano koI nirdeza nathI / paNa kharatara gacchIya paTTAvaliomAM koka ThekANe mUla paTTaparaMparAmA jinabhadrane dAkhala karI dIdhelA jovAmAM Ave che kharA / paNa temAM paraspara ghaNo ja virodha najare paDe cha / udAharaNa tarIke, mArI pAse je keTalAMka AvAM paTTAvalinAM pAnAo che temAMthI ekamAM jinabhadrane mahAvIrathI 35 mI pATe lakhyA che; bIjA pAnAmA 38 mI pATe lakhyA che; tyAre vaLI trIjA pAnAmAM 27 mI pATe lakhyA cha / keTalAMka pAnAomAM jinabhadranI pATe haribhadrane besAryA che, to keTalAMkamAM jinabhadranI pATe zIlAMkAcAryane besAryA cha / eka paTTAvalimAM haribhadrane mahAvIra nirvANa pachI 585 varSe ane jinabhadrane 980 varSe thaelA jaNAvyA che / Ama paTTAvalionI vigato bahu ja asaMbaddha hovAthI temAMnA koI paNa kathanane anyAnya purAvAonA AdhAre nirNIta karyA sivAya satya mAnI zakAya tema nathI e spaSTa ja che| dharmasAgara gaNIkRta tapAgaccha paTTAvali ke je keTalAka aitihAsika UhApoha pachI lakhavAmAM AvI che ane jenuM saMzodhana paNa keTalAka vidvAnonI banelI khAsa samitie kayu che, tenA ullekha pramANe jinabhadra gaNI, haribhadra pachI 60-65 varSe thayA htaa| paNa A ullekha paNa eTalo ja bhUlabharelo cha / kAraNa ke prathama to haribhadrano svarga samaya je e paTTAvalimAM vIrasaMvat 1055, vikrama saMvat 585 Apyo che te ja barAbara nathI, e meM haribhadranA samaya nirNayamA vistRta carcA karI siddha kayuM che; ane bIjuM, haribhadra sUrie potAnI Avazyaka TIkAmAM aneka ThekANe jinabhadranuM smaraNa karyu che ane vizeSAvazyakano spaSTa ullekha paNa ko che / eTale haribhadra pachI jinabhadra koI paNa rIte hoI zaka nahIM e nizcita cha / dharmasAgarakRta paTTAvalino ullekha A pramANe che:__ zrI vIrAt 1055 vi0 585 varSe yAkinIsanuH zrIharibhadrasariH svargabhAk / nizItha-bRhatkalpa-bhANyAvazyakAdicUrNikArAH zrIjinadAsagaNimahattarAdayaH pUrvagata * pahAvalionA keTalAMka pAnAomAM to emane "sarva bhAjyakartA" paNa lakhelA cha / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 gaur- zrIpradyumna kSamAzramaNAdiziSyatvena zrIharibhadrasUritaH prAcInA eva yathAkAlabhAvino bodhyAH / 1115 zrIjinabhadragaNiryugapradhAnaH / ayaM ca jinabhadrIyadhyAnazatakakaraNAn bhinnaH saMbhAvyate / - iNDiyana eNTIrI, pu. 11, pR. 253. kharatara gacchanI paTTAvalio - jemAM chellA saikAmAM thaI gayelA kSamAkalyANamuninI banAvelI mukhya kahI zakAya ane jeno sAra DaoN. klATe iNDiyana eNTikerInA pu0 11, pR0 243-49 mAM Apyo che--te anusAre jinabhadrano samaya vIranirvANano dazamo saiko che / e paTTAvalimAM lakhyA pramANe vIra saM0 980 mAM devarddhigaNI thayA / te ja samayamAM caturthInI saMvatsarI sthApana karanAra kAlakAcArya thayA ( vI. saM. 993 ); te ja arasAmAM vizeSAvazyaka bhASyAdinA kartA [ bIjI pratipramANe sarva bhASyakartA ] jinabhadragaNI kSamAzramaNa ( vI. sa. 980 ), tathA AcArAMgAdi sUtronI TIkA karanAra temanA ziSya zIlAMkAcArya thayA; ane te ja jamAnAmAM 1444 granthonA racanAra haribhadrasUri thayA / A pramANe A paTTAvalilekhakanA hisAbe devardhigaNI, kAlakAcArya, jinabhadra, zIlAMkAcArya ane haribhadrasUriH e badhA samakAlIna che / A badhAmAM haribhadrasUri sivAya bAkImA AcAryono samaya hajI pramANa purassara nirNIta thayo nathI / paNa, sAMpradAyika itihAsanuM ekaMdara vaLaNa jotAM e badhA samakAlIna hoya te saMbhavatuM nathI / haribhadrano samaya, lagabhaga vikramanA AThamA saikAno chello bhAga nizcita thayo che / devardhigaNI ane kAlakAcArya chaTThA saikAnI zuruAtamAM thaelA manAya che / eTale emanI vacce ochAmAM ochu 250 varSa jeTalaM aMtara paDe che / emAMthI haribhadrane bAda karI devAmAM Ave - kAraNa ke temano samaya nirNIta che--ane bAkInA badhAne samakAlIna mAnI levAmAM Ave to te sapramANa hoI zake ke kema; e prazna vicAraNIya rahe che kharo / paNa, A sthaLe devardhigaNI ane kAlakAcAryanA samayanA vicArane purato avakAza nathI, tethI huM e bAbatane vagara carce ja muMkI devA mAMgu chu / jinabhadragaNI ane zIlAMkAcAryanI samakAlInatA ane guru-ziSya-sambandha mATe kAMIka vicAra avazya kartavya che / kamanazIbe, zIlAMkAcArya saMbaMdhI je saMvatno ullekha maLe che te paNa paraspara virodhI che / AcArAMgasUtranI TIkAnI keTalIka pratiomAM TIkA banAvyAnA samayano nirdeza be rIte maLe cheH eka nirdeza gadyamAM che, ane bIjo padyamAM che / temAMe vaLI darekamAM babbe pAThabheda che / ( 1 ) A pahelo gadya nirdeza A pramANe: "zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu caturazItyadhikeSu vaizAkhapaJcamyAM AcAraTIkA bdheti / " khaMbhAtanA zAntinAthanA bhaMDAramAM saM0 1327 mAM lakhAelI tADapatranI prati che temAM A paMkti che. juo, pITarsana riporTa 3, pR. 90. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ B. bIjo gadya nirdeza A pramANe:"zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu aSTAnavatyadhikeSu vaizAkhazuddhapaJcamyAM AcAraTIkA kRteti |"-innddiyn eNTIkkerI, san 1886, pR0 188. (2) bIjo, je padya nirdeza che te A pramANe: dvAsaptatyadhikeSu hi zateSu saptasu gateSu guptAnAm / saMvatsareSu mAsi ca bhAdrapade zuklapaJcamyAm // zIlAcAryeNa kRtA gambhUtAyAM sthitena TIkaiSA / samyagupayujya zodhyA mAtsaryavinAkRtairAyaH // -Agamodayasamiti prakAzita AvRtti, pR. 317 / mArI pAsenI eka noMdhamAM, guptAnAM nA badale zakAnAM Avo paNa pATha che / tema ja keTalIka pratiomA AmAMno koI paNa ullekha sarvathAe nathI mlto| ___ A rIte, A ullekho, judI judI 4 sAlo batAve che / pahelo, zaka saMvat 788 nI; bIjo 728 nI; trIjo, gupta saMvat 772 nI; ane cotho zaka saMvat 772 nI / AmAMnI kaI sAla sAcI che te cokasa kahI zakAya tema nathI* / gupta saMvatnI je gaNatrI adyApi vidvAno karatA * AcArAMgaTIkAnA A saMvatsaraviSayaka ullekhanA saMbaMdhamAM DaoN. phlITe iNDiyana eNTIkerI, pu. 15, pR. 188 mAM eka TippaNI lakhI che te jANavA jevI hovAthI tenuM bhASAntara ahiM ApavAmAM Ave cha / ___ AcAra TIkAmAMthI be utArAo. zrIyuta ke. bI. pAThake jaina harivaMzamAMthI eka mahattvano utAro 141 mA pAna upara Apyo che| emAM gupta rAjAonA ullekha uparAMta mahAvIranA nirvANa pachInA vaMzono niyamita krama ApI e samayano saMbaMdha batA. vavA prayatna karyo che / jo ke e saMbaMdha barAbara nthii| hu~ ahiM thoDIghaNI ene maLatI ja sAhityaviSayaka dhyAna kheMce evI bAbata ApavA icchu chu| DaoN. bhagavAnalAla endrajIe 1883 nI zuruAtamA, jainaprantha AcArAMga sUtra UparanI zIlAcAryanI AcAraTIkAnI eka hastalikhita prati mane batAvI htii| e lagabhaga 300 varSa pahelA lakhAelI manAya ch| emAMthI huMbe utArA ApuM chu / pahelo padyabaddha utAro 207 B ane 208 A pAna Upara che, ane te A pramANe che: dvAsaptatyadhikeSu hi zateSu saptasu gateSu guptAnAm / saMvatsareSu mAsi ca bhAdrapade zuklapaJcamyAm // zIlAcAryeNa kRtA gambhUtAyAM sthitena ttiikaissaa| samyagupayujya zodhyA maatsryvinaakRtairaayH|| A utAro, zIlAcArye TIkAno A bhAga guptasaMvat 772 nA bhAdaravA sudI pAMcamane divase gaMbhUtA (khaMbhAta ) mAM pUro karyo ema jaNAve cha / bIjo utAro pustakanA aMte 256 B pAna Upara Avelo cha / ane te gadyamAM hoI A pramANe cha: zakanRpakAlAtItasaMvatsarazateSu saptasu aSTAnavatyadhikeSu vaizAkhazuddha paJcamyAmAcAraTIkA kRteti| 256 B pAna ahiM puruM thAya che ane e pachInuM pAnuM jemAM A tithi- AMkaDAmA punarAvartana ane lekhakanA upasaMhAranA zabdo che te naSTa thaI gayuM che| A utAro saMpUrNa TIkAnI samAptinI tithi tarIke zakasaMvat 798 nI vaizAkha sudI pAMcamane muMke che / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 AvyA che te pramANe jo gaNIe to gupta saMvat 772 eTale 1141 vikrama saMvat (1091I.sa0) thAya / e samaya to zeSanavAMga TIkAkAra abhayadevasUrino ch| prathamadvitIyAMgaTIkAkartA zIlAMkAcArya to e agAU ghaNA varSA pUrve thaI gayAnA ghaNA purAvAo upalabdha cha / tethI kAM to gupta saMvat 772 vALo ullekha bhramapUrNa hovo joIe, ane kAM to gupta saMvatnI je gaNatrI Aja paryaMtanA badhA zodhako gaNatA AvyA che te khoTI hovI joIe / paNa, mAtra A anizcita pATha. bhedanA AdhAre ja gupta saMvatnI gAMThane ApaNe UkelI zakIe tema nathI; tethI jyAM sudhI guptasaMvatnI gaNanA anya pramANothI khoTI na Thare tyAM sudhI A prastuta ullekhane ApaNe satya na mAnI zakIe / have rahyA zaka saMvatsaravALA ullekho / emAM jo ke 772, 784 ane 798 Ama traNa bhinna bhinna saMvatsaro che, paNa te badhAno antarbhAva eka ja pacIsImAM thAya che tethI A banne utArAo ema batAve che ke zIlAcArye gupta ane zaka saMvatUne eka gaNyo cha / emAM spaSTarIte eka prakAranI bhUla to cha ja / ane A bhUla, gupta athavA zaka saMvat jene viSe ena adhuraM jJAna hatuM, teno nirdeza, koIpaNa rIte dAkhala karI potAnI vidvattA batAvavAnA hetune laIne thaI cha / jyAM sudhI, gupta saMvat 772 thI 798 (i. sa. 1091 thI 1117) athavA zaka saMvat 772 thI 798 (i. sa. 850 thI 876) e bemAMthI kayA arasAmA AcAraTIkA lakhAI e batAvavA mATe puratI thaI paDe evI zIlAcAryano kharo samaya pradarzita karatI mAhitI na maLI Ave tyAM sudhI e bhUla dUra thavAnI nthii| paraMtu A utArAo ema batAvavA mATe mahattvanA che ke zIlAcAryanA samayasudhI paNa e vAtanuM smaraNa hatuM ke e saMvat (gupta saMvat ) ke je vallabhInA rAjAonA vAparane lIdhe jANIto hato ane chevaTe kAThiyAvADamA vallabhI saMvat tarIke pracalita thayo hato, eno mULa ane khAsa saMbaMdha gupta rAjAo sAthe hato jemaNe kAThiyA. vADa ane bIjA pADozanA bhAgomAM eno phelAvo ko hto|" A saMvat ane DaoN. phlITanI TippaNI Upara pro. pITarsane, hastalikhita pustakonI zodhavALA, potAnA trIjA rIporTanA pR0 36-37 Upara je noMdha karI che te paNa A bAbatamAM upayogI hovAthI ahiM avatArabAmAM Ave che: naM. 255. AcArAMgasUtra UparanI zIlAcAryanI TIkA zIlAcArya ke zIlAMka suprasiddha nagara aNahilavADa pATaNanA saMsthApaka vanarAjanA dharmaguru tarIke suvidita ch| 247 mAM pAna Upara je avataraNa ApeluM che te UparathI jaNAya che ke zIlAMkanI AcArAMgavRttimAM eno racanA-samaya za. saM. 778 cha / vadhAremA jaNAya che ke je zlokamAM e miti che te chevaTanA pAna Upara che eTale bahu bhAra mUkavA jevI nathI / 1886 nA mArcanA i. e. mAM phlITanI zIlAcAryanA graMtha Upara eka DhUMkI noMdha cha / emAM bhagavAnalAla iMdrajInI pratinA AdhAre e lakhe cha ke graMthanA aMdaranA bhAgamAM gupta saMvat 772 ane aMtanA bhAgamAM za. saM. 798 ApavAmAM AvyA cha / hAla to haM, ahiM Apelo gupta ane zaka saMvat vacceno goTALo TALI zakuM ema nathI; paraMtu saMvat 1327 arthAt i. sa. 1271 mA lakhAelI e graMthanI khaMbhAtavALI pratimAM e mULa graMtha lakhAyAno je samaya Apelo che te viSe mane nahIM jevI ja zaMkA cha / e graMtha za. saM. 785-i. sa. 863 mAM pUro karavAmAM Avyo hto| bIjA zlokamAMno je zabda hu~ barAbara nahoto samajI zakyo te "gaMbhUtA"che, ema phlITanA avataraNathI samajAya che| gaMbhUtA eTale khaMbhAta ema phlITano abhiprAya dekhAya che / mArAvALA utArAmAM e zlokano aMka bIjo Apyo che paraMtu pahelA aMkavALo zloka emAM nathI / enuM sthAna samayanirdezaka gadya paMktie lIdhuM che| zIlAcArye potAnI TIkA dhIre dhIre pUrI karI hatI eTale emaNe ebe zloka athavA enA jevU kAika bacce bacce kI dIdhaM hoya ema lAge che|" Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI satyatA jo puravAra thAya to te kAla saMbhavanIya banI zake che / paNa, keTalAMka avAntara pramANono vicAra karatAM A samaya paNa zIlAMkAcArya mATe jarA vadhAre arvAcIna jaNAya che / zakasaMvat 772-798 eTale vikrama saMvat 907-933 jeTalA thAya / paraMtu ema cheka vikramanA dazamA saikAmAM zIlAMkAcArya, astitva svIkAravaM te kadAcit bhramapUrNa thaze / pramANo jo ke spaSTa nathI; chatAM zIlAMgAcArya haribhadra karatAM vadhAre arvAcIna hoya evaM mAnavu zaMkAzIla lAge cha / paraMparAgata kimvadantI pramANe zIlAMkAcArya aNahillapura saMsthApaka vanarAja cAvaDAnA guru thatA hatA / te jo kimvadantI sAcI hoya-khoTI hovA mATe khAsa pramANa maLatuM nathIto zIlAMkAcAryanI hayAtI vikrama saMvat 800 nI AsapAsa hoI zake / kAraNa ke vanarAje saM0802 mAM pATaNanI saMsthApanA karI hatI / zIlAMkAcAryanA eka vidyA-guru jinabhaTa hoya ema temanI vizeSAvazyakaTIkAmAMnA ullekhothI anumAna thAya che / jinabhaTa ja haribhadranA paNa dharmAcArya thatA hatA ema hAribhadrIya Avazyaka-vRttinA prAntollekhathI jJAta thAya che / haribhadrano samaya vanarAjanA samaya sAthe ekatA dharAve che, e to haribhadranA samaya nirNayathI siddha ja che / eTale jinabhaTanA ziSya zIlAMka ane haribhadra banne samakAlIna hoya evA A purAvAo jaNAya che / vaLI eka vizeSa pramANa paNa e kathananI puSTi karatuM hoya evaM kahI zakAya tema che / kuvalayamAlA kathA je dAkSiNyacihna udyotanasUrie zaka saMvat 700 mAM racI che tenI prazastinI 8 mI 9 mI gAthAmAM* tattvAcArya nAmanA eka AcArya- varNana Ave che| e tattvAcArya zIlAMka ja hoya ema mArI kalpanA thAya ch| kAraNa ke AcArAMgaTIkAnI prAMte zIlAMkAcAyenuM bIjuM nAma tattvAditya spaSTa paNe lakhelaM maLe cha; ane kuvalamAlAnI 9 mI gAthAmAM tattvAcAryane sIlaMgaviulasAlo evA zleSAtmaka vizeSaNadvArA zIlAMka upapadathI sUcita karavAmAM AvelA che, evo mAro abhiprAya cha / jo e abhiprAya yathArtha hoya to e ja tattvAcArya Urpha zIlAMkAcArya kuvalayamAlAkartA udyotana sUrinA dIkSA-guru siddha thAya che ane tema thavAthI udyotana sUrinA eka vidyA-guru haribhadrasUri zIlAMkanA samakAlIna sahaje sAbIta thaI jAya che / ___ A hakIkata UparathI e vicAra spaSTa thato lAge che ke zIlAMka haribhadranA samakAlIna hoI, vikramanA 8 mA saikAnA chellA bhAgamAM te thaelA hovA joIe; paNa AcArAMgaTIkAnA prAMtollekha pramANe 10 mA saikAnA pUrva bhAgamAM to nahIM / paraMtu, Upara joI gayA tema keTalIka paTTAvaliomAM je emane sAkSAt jinabhadra kSamAzramaNanA ziSya jaNAvyA che tenI zI sthiti che e vicAra to bAkI ja rahe che / eTale have jarA e vicAra tarapha paNa dRSTi pheravI joIe / vizeSAvazyaka bhASyaTIkAkAra koTyAcArya e ja zIlAMkAcArya hoya-e TIkA ane praghoSa pramANe te hoya paNa kharA to e TIkAgata ullekhothI to zIlAMkAcArya jinabhadragaNInA ziSya siddha thaI * tassa ya AyAradharo tattAyario tti nAma saargunno| Asi tavateyanijiyapAvatamoho diNayaro ca // jo dUsamasalilapavAhavegahIrantaguNasahassANa / sIlaMgaviulasAlo laggaNakhaMbho vva nikNpo|| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 zakatA nathI / kamanazIbe, pUnAnA granthasaMgrahamAM e TIkAnI je prati che tenAM AdyantanAM keTalAMka pAnAM khaMDita thaI gaelA che, tethI TIkAkAre maMgalAcaraNamAM ke prazastimAM potAnA viSe ke jinabhadragaNIviSe koI vizeSa sUcana karyu che ke nahIM, te jANavAnuM kazuM sAdhana nathI / paNa TIkAmAM vacce vacce kaTalIka jagyAe bhASyakAranI khopajJa vyAkhyAviSe je keTalAka ullekho karelA che te UparathI kAMIka anumAna thaI zake tema cha / zIlAMka Urpha koTyAcArya potAnI TIkAmAM jinabhaTAcArya ane jinabhadragaNi kSamAzramaNa ema be AcAryono vAraMvAra mata pradarzita kare che / dAkhalA tarIke thoDAMka avataraNo joIe(1) upayogastu chadmasthasya sarvatrAntargauhartika eva zrotrAdiSu prAya IhAnvayatvAt / iti jinabhaTAcAryapUjyapAdAH iti / (2) tatrApyapUrvamivApUrvamiti jinabhaTAcAryapUjyapAdAH iti / (3) jinabhadragaNikSamAzramaNapUjyapAdaistu noktam / / (4) ata eva pUjyapAdaiH svaTIkAyAM prAyograhaNaM kRtam / (5) kSamAzramaNaTIkAtviyam / (6) kSamAzramaNaTIkApIyam / (7) zrImatkSamAzramaNapUjyapAdAnAmabhiprAyo lkssnniiyH| AmAMnAM prathamanAM be avataraNomAM jinabhaTAcAryano ullekha cha / jinabhaTAcAryanI koI kRti jaina sAhityamAM jANyAmAM nathI; tema ja A avataraNo UparathI ema paNa nathI bhAsatuM ke AmAM jinabhaTanA koI granthanA AdhAre koTyAcArya A abhiprAyo TAMkatA hoya / A abhiprAyo to ema sUcavatA hoya tema lAge che ke, koTyAcArye jinabhaTanA mukhethI kAMI vicAro sAMbhaLyA-sIkhyA hoya ane te prasaMgavaza A TIkAmAM vyAkhyAntararUpe TAMkI devAmAM AvyA hoya / AthI huM ema anumAnu cha ke jinabhaTa pAse zIlAMkAcArye zAstrAbhyAsa karyo hovo joIe, ane tethI teo temanA eka guru thavA joIe / have bIjAM avataraNomAM joIe to temAM jinabhadragaNI ane temanI khopajJaTIkAno nirdeza spaSTa ja karelo cha / A nirdeza UparathI, jinabhadragaNInA zIlAMkAcArya ziSya thatA hoya tevo kazo dhvani prakaTa thato nathI / jo teo temanA sAkSAt ziSya hota to keka ThekANe te viSeno spaSTa-aspaSTa ullekha teo avazya karata / e TIkAmAM eka ullekha to evo paNa najare paDe che, je, e beno paraspara kAlakRta vizeSa bheda sUcavanAro kahI zakAya / e ullekha A pramANe che:___ "bhASyAnanuyAyi pAThAntaramidaM agrataH, evamanenaiva vRddhikrameNetyAderAka; na cedaM bhUyasISu pratiSu dRzyate / " vi0 bhASyanI 637 mI gAthAnI vyAkhyAmAM A ullekha Avelo cha / ahiM, koI jUnI pratiomAM zIlAMkAcAryane pAThabheda najare paDyo che ane te pAThabheda bhASyakAranA abhiprAyathI jUdo paDato jaNAyo che; tethI te mATe potAnI TIkAmAM emane ullekha karavo paDyo che ke A pAThabheda bhASyane anugata nathI; tema ja ghaNI pratiomAM A pATha maLato paNa nthii| A ullekha spaSTa sUcave che ke zIlAMkAcAryanA samayamA vizeSAvazyakamAM pAThabhedo thaI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUkyA hatA ane tenI ghaNI jUdI jUdI pAThabhedovALI pratio paNa thaI cUkI htii| A vastusthiti tyAre ja baMdha besatI banI zake jyAre zIlAMkAcArya ane jinabhadramaNI kSamAzramaNa vacce kAlakRta vizeSa antara hoya / jo e bannenI bacce kAMI antara na hoya ane paTTAvali lekhakanA kathana pramANe emanAmAM guru-ziSyano ja saMbandha rahelo hoya to vizeSAvazyakabhASyamAM AvA pAThabhedo ane pratyantaronI noMdha levA jevI sthiti zIlAMkAcAryanI sanmukha upasthita ja zI rIte thaI zake / mATe jyAM sudhI bIjAM koI spaSTa sAdhaka bAdhaka pramANa na maLI Ave tyAM sudhI zIlAkAcAryane jinabhadragaNInA ziSya paNa mAnI zakAya tema nathI, tema ja te banne samakAlIna hatA ema paNa kahI zakAya tema nthii| jinabhadragaNI kSamAzramaNanA samaya nirNaya mATe hajI bIjI ghaNI bAbato carcavA jevI che, paNa A sthaLe te badhInI carcA karavA jeTalo avakAza na hovAthI huM e bAbatano koI spaSTa nirNaya ApI zakuM tema nathI / paNa, khAsa kAI virodhI pramANa najare na paDe tyAM sudhI paTTAvaliyomA je vIra saMvat 1115-vikrama saMvat 645 nI sAla emanA mATe lakhelI che teno svIkAra karIe to temAM kazI harakata nthii| jItakalpasUtra A sUtra, enA nAma pramANe jaina zramaNonA AcAra viSayaka che ane emAM 10 prakAranA prAyazcittanuM vidhAna karavAmAM Avyu cha / A prAyazcitta saMbandhI viSaya cheda sUtro ane bIjA ghaNA granthomAM carcavAmAM Avyo che| temAM, keTalIka jagyAe te bahu ja saMkSipta rIte carcelo che, to keTalIka jagyAe dhaNI ja vistRta rIte varNavelo cha / eTalA mATe jinabhadragaNI kSamAzramaNe bahu saMkSipta nahIM temaja bahu vistRta nahIM evI madhyamarIte e viSayane samajAvavA mATe A granthanI saMkalanA karI hoya tema saMbhave che / ___ A prAyazcittanA viSayamAM eka vAta noMdhavA jevI che; ane te e che, ke zvetAMbara saMpradAyanA sarva AgamomAM ane anya granthomAM A jItakalpasUtra pramANe ja 10 prakAranAM prAyazcitta varNavelAM maLe che / paNa tattvArthasUtranA navamA adhyAyanA 21-22 sUtramA prAyazcittanA prakAra 9 ja gaNAvyA che, ane temAM, A sUtramA varNavelAM mUla, anavasthApya ane pAraMcika A chellAM traNanAM sthAne, parihAra ane upasthApanA nAmanA be prAyazcitta kahyAM che / digambara saMpradAyanA sAhityamAM prAyaH sarvatra tattvArthasUtra pramANe 9 ja prAyazcitta maLI Ave che| zvetAMbara sAhityamAM eka tattvArthasUtra sivAya bIje kyAe A prakAra dRSTi gocara nathI thto| jinabhadragaNI kSamAzramaNa jItakalpasUtranI aMte ema paNa kahe che ke tapa-anavasthApya ane tapa-pArAMcika A banne prAyazcitta bhadrabAhukhAmI pachI vyuccheda pAmyAM che / digambara sAhityamAM A vicAra kyAe nathI / tema ja tattvArthabhASyamAM paNa A saMbaMdhe kAMI sUcana nathI / vidvAn abhyAsio tattvArthasUtranA kartRtvanA praznano UhApoha kare tyAre A viSaya paNa temAM vicAravA jevo che, e sUcana karavA sAru ahiM A noMdha karavI ucita lAgI che / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 jItakalpasUtra - vyAkhyA - sAhitya A sUtra Upara upalabdha thatA vyAkhyA - sAhityamAM jUnAmAM jUnI kRti te A AvRttimAM prakAzita siddhasenakRta cUrNi che / A cUrNi racAyAM pahelAM paNa koI cUrNi e sUtra Upara racAelI hatI ema prastuta cUrNimAM, pRSTha 23, paMkti 23 Upara, AvelA ullekhathI jJAta thAya che, paNa te upalabdha nathI / A mudrita cUrNinA kartA siddhasenagaNinA samayAdi viSeno nirNaya karavA mATenAM sAdhanoviSe vizeSa zodha khoLa thaI zakI nathI, tethI A siddhasena koNa ane kyAre thayA - e praznane cheDyA vagara ja hAla to calAvI levuM prApta che / A cUrNi Upara je TippaNa ApavAmAM AvyuM che tenA kartA zrIcandrasUrinA samayAdino ullekha TippaNanI prazastimAM Apelo che; ane te anusAre vikrama saMvat 1227 mAM aNahilapuramAM temaNe AnI racanA karelI che / A zrIcaMdrasUrie zrAvakapratikramaNasUtravRtti ( saMvat 1222 ), paMcopAMgavRtti (saMvat 1228), nizIthaviMzoddezakavRtti, vigere bIjA paNa keTalAka vyAkhyAgrantho lakhyA che / prastuta cUrNi sivAya A sUtra Upara eka prAkRta gAthAbaddha bhASya paNa upalabdha thAya che / e bhASyanA kartA koNa che te kAMI jJAta thaI zakyuM nathI / eno Adi - aMtano bhAga A pramANe cheAdi - kayapavayaNapaNAmo vucchaM pacchittadANasaMkhevaM / atraanrai jIvasa visohaNaM paramaM // pavayaNaduvAlasa~ga sAmAiyamAi bindusArantaM / aha va cavisaMgho jattheva paiTThiyaM nANaM || aha vA payapasatthaM pahANavayaNaM va pavayaNaM teNa / aha va pavattayatII nANAI pavayaNaM teNa // anta - apparaganthamahattho iti eso vaNNio samAseNaM / paMcamato vavahAro nAmeNaM jIyakappo ti // kapavvavahArANaM udahisaricchANa taha NisIhassa / sutarataNa binduNavaNIta bhUtasAresa NAtacco // kapAdI viSNava jo suttatthehi mAhitI NituNaM / Ni disati so eyaM sIsapasIsANa Nahu aNNo || // iti zrIjItakalpabhASyaM // 3300 // saM0 1720 varSe mArgazIrSa zudi 1 zukravAsare adyeha zrIpattane li0 zrImodajJAtinA zrIkAzIdAsAtmajena aMbAdattena / zubhaM bhavatu / zivamastu / 3 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bhASya, prastuta cUrNi racAyA bAda lakhAyuM hoya tema jaNAya che, kAraNa ke cUrNimAM bhASyano kyAe ullekha thaelo nathI dekhAto / cUrNi pahelAM jo bhASyanI racanA thaI hota to cUrNikAra teno avazya ullekha karata / cUrNi ane bhASya sivAya, A sUtra Upara, eka saMskRta TIkA paNa khataMtra rIte lakhAralI maLe cha / e TIkA, AvazyakasUtranI laghuvRtti racanAra zrItilakAcArya racI che / e TIkAno Adi ane anta bhAga A pramANe che:vande vIraM tapovIraM tapasA dustapena yaH / zuddhaM svaM vidadhe svarNa svarNakAra ivAgninA // jinasya vacanaM naumi navaM tejasvimaNDalam / yato jyotIMSi dhAvanti hanumantargataM tmH|| niHpratyahaM praNidadhe bhavAnItanayAnaham / sarvAnapi gaNAdhyakSAnakSAmodarasaGgatAn // jinabhadragaNi staumi kSamAzramaNamuttamam / yaH zrutAjjItamudhe zauriH sindhoH sudhAmiva / praNamAmyAtmagurUMstAn dhanasArazalAkayeva yadvAcA / ajJAnatimirapUritamudghATitaM mamAntaraM cakSuH iti nutikatasukataHzrutarahasyakalpasya jItakalpasya / vivaraNalavaM kariSye svsmRtibiijprbodhaay|| zrImAn candraprabhaH sUriyugaprAdhAnyabhAgabhUt / tadAsanamalaMcakruH shriidhrmghosssuuryH|| tatpazrIbhujo'bhUvan zrIcakrezvarasUrayaH / shriishivprbhsuuristtpshriihiirnaaykH|| tadIyaziSyalezo'haM sUrizrItilakAbhidhaH / annysmsaurbhyshrutaambhojmdhuvrtH|| imAmIvidhAM cUrNe tasyAzcopanivandhataH / gurUNAM saMpradAyAca vijJAyArtha svshktitH|| akArSa jItakalpasya vRttimatyalpadhIrapi / sA vizodhyA zrutadharaiH sarvairmayi kRpaapraiH|| sahasramekaM zlokAnAmadhikaM saptabhiH zataiH / pratyakSareNa saMkhyAyA mAnamassa vinizcitam // jItakalpasUtranA anukaraNa-grantha A sUtranA anukaraNa rUpe, pAchaLanA AcAryoe yatijItakalpa ane zrAddhajItakalpa e nAmanA bIjA betraNa svataMtra grantho paNa lakhyA che, ane temanA Upara TIkA-TippaNI Adi keTalAka vyAkhyA grantho paNa upalabdha thAya che. A granthane, A rUpamA prakaTa karavA mATe, zrIyuta modI kezavalAla premacanda bhAInA utsAha ane Agraha ja mukhya kAraNabhUta thayA che ane tethI A prAcIna grantharatnanA uddhAranuM mukhya zreya temane ja ghaTe ch| gUjarAta purAtattva mandira ) amadAbAda -muni jinavijaya AzvinamAsa, saMvat 1982.) 1 juo, jainagranthAvalI, pRSTha 56. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa NRNEM zIlAMkAcArya viSe vadhAre vigata pAchaLanAM pAnAomAM zIlAMkAcArya viSe keTalIka carcA karI che ane temAM meM ema abhiprAya darzAvyo che ke zIlAMkAcArya ghaNuM karIne haribhadra sUrinA samakAlIna hovA joIe / A prastAvanA presamAM gayA bAda DaoN. harmana yAkobInI lakhelI haribhadrakRta samarAicakahAnI prastAvanA mArA jovAmA AvI / e prastAvanAmA prasaMgavazAt zIlAMkAcArya viSe eka be ThekANe DaoN. yAkobIe ullekha karelo cha bhane emanA mate e AcArya haribhadra karato eka saikA pachI thayA hatA tema lAge cha / pramANa jo ke koI navu e nathI ApatA paNa AcArAMga TIkAnI prAMte je zaka saMvat 798 nI paMkti maLI Ave che tene ja pramANa mAnI e potAno abhiprAya vyakta kare ch| prastAvanAnA pRSTha 1. nI noTamA e jaNAve che ke___In the Laghuvrtti [ of Ganadhara Sardha Sataka] V. 60. According to that source and to the Pattavali of the Kharataragaccha S'ilank was the successor of Haribhadra; but that is impossible, since the date of his Acharangatika is said to be S'aka 798=872 A. D., or more than century later than Haribhadra. eja prastAvanAnA pRSTha 12 Upara eka bIjI rIte paNa haribhadra ane zIlAMka vacce eka saikAnuM bhaMtara sUcavatA e vidvAn lakhe che ke For according to Prof. Leumann Haribhadra commented on the text in Sansklit, but retained the Kathanakas and certain other parts of the Curni in the original Prakrit; while Slilank who flourished more than a century later, translates such passages also into Sanskrit. ___ AmAMnA prathama avataraNamAM to AcArAMga TIkAnA zaka saMvat 798 vAlA ullekhane, jyAM sudhI te anya pramANothI asiddha na Thare, pramANabhUta mAnI, kharataragaccha paTTAvalImA je zIlAMkane haribhadranA ziSya lakhyA che tene DaoN. yAkobI asaMbhava mAne cha; ane haribhadrano je samaya meM nirNIta ko che teno saMpUrNa svIkAra karI, teja samayanA hisAbe, e baMne AcAryoM bacce eka saikA jeTalaM aMtara batAve che / bIjA avataraNamA pro. laoNyamAne potAnA dazavaikAlika sUtra UparanA nibaMdhamAM (Z. D. M.G., vol. 46 p. 581. ff.) jaina Agamo UparanA vyAkhyA sAhityanA kAlakrama saMbaMdhe je abhiprAya jaNAvyo che tene bhanusarIne DaoN. yAkobIe haribhadra ane zIlAMka vacce eka saikA jeTalaM vyavadhAna sUcavyu cha / A prastAvanAnA vAcakonI vizeSa samajaNa khAtara pro. laoNyamAne dorelA vyAkhyA-sAhityanA kAlakramanuM spaSTIkaraNa karavu Avazyaka cha / jaina Agamo Upara sauthI prathama niyukti nAme prAkRta gAthAbaddha DhUMkI TippaNIo racAI te pachI prAkRta gAthAmAM ja vistRta bhASyo racAyAM; te pachI prAkRtabahula ane kvacit saMskRtavAlA gadyamAM cUrNio racAI te pachI saMskRtabahula ane kvacit prAkRtavAlA gadyamA TIkAo racAI ane te pachI chevaTe kevala saMskRtamA ja vyAkhyAonI racanA thaI / A prakAranA dareka vyAkhyA-nibaMdhono kAlakrama sAdhAraNa rIte eka-eka saikA jeTako samajI levAno abhiprAya e vidvAnono thAya cha / udAharaNa tarIke-Avazyaka ane naMdisUtranI cUrNinA kartA jinadAsagaNi mahattara vikramanA AThamA saikAnA pUrvArdhamA thayA / temanA pachI eka saikA bAda saMskRtabahula evI TIkAo lakhavAnI zuruAta karanAra haribhadra thayA / haribhadre potAnI TIkAo mATe jo ke saMskRtamA ja lakhavAnI 1 naMdisUtranI cUrNi zaka saMvat 598-vikramasaMvat 733 mAM racAI htii| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. paddhatino aMgIkAra kIdho hato paNa vacce vace pramANarUpe je kathAnako vigere ApavAnI jarUra paDI te temaNe pUrvanI cUrNibhomAMthI prAkRtamA ja tadvat tAravI liidhaaN| e pachI, eka saikA bAda zIlAMkAcArya thayA jemaNe potAnI vyAkhyAone paripUrNarIte saMskRtamA ja lakhavAnI zailIno svIkAra kiidho| pro. laoNyamAne dorelo A kAlakrama jo ke sAmAnyarIte baMdha besato jaNAya che ane jaina Agama-sAhityanA vikAsakramano itihAsa jotAM e vicAra ghaNAbhAge svIkAraNIya paNa jaNAya che / chatAM emAM koka apavAda paNa dRSTigocara thAya cha / dAkhalA tarIke igyAramA saikAmAM zAMtyAcArya uttarAdhyayanasUtra Upara je TIkA lakhI che te haribhadranI paddhatIe lakhI cha / mULa sUtra ane niyuktinI vyAkhyA jyAre e AcArya saMskRtamAM lakhI che tyAre emAM AvatAM badhAM kathAnako prAkRtamA ja pUrvanI cUrNimAthI tadvat utArI lIdhAM cheane ethI e TIkArnu bIju nAma pAiya (prAkRta) TIkA tarIke vadhAre prasiddha che / kevala zAMtyAcArya ja nahi paNa temanA pachInA saikAmAM thaelA e ja sUtranA bIjA TIkAkAra deveMdragaNie paNa e paddhatinuM anusaraNa karI potAnI TIkAmAM lAMbI lAMbI kathAo prAkRtamA ja guMthI ch| ____ A UparathI ApaNe joI zakIe chIe ke zIlokAcAryanA samayamATe pro. laoNyamAna-aMkita kAlakrama sarvathA sAdhakarUpa mthii| tema ja, AcArAMga TIkA prAMte AvelI zaka saMvat vALI paMkti paNa vividha pAThabhedo dharAvatI hovAne lIdhe, jema meM prastAvanA pRSTha 14 Upara jaNAvyuM che, tema abhrAnta gaNI zakAya tema nthii| paNa e AcArAMga TIkAvAlI paMktinuM samarthana kare evaM je eka bIjaM pramANa hamaNA mArI dRSTigocara thayuM che tenI noMdha hu~ ahiM laU kuM: jaina sAhitya saMzodhakanA prathama bhAganA, 2 jA aMkamAM, bRhaTTippanikA nAmanI eka prAcIna jaina graMtha sUci meM prakaTa karI che / e sUci lagabhaga 500 varSa jeTalI jUnI che ane bahu gaveSaNA pUrvaka taiyAra karavAmAM AvI hoya tevI tenI saMkalanA ch| e sUcinA 283 kramAMka Upara zIlAcArya racita prAkRta mukhya mahApuruSa carivanI noMdha ch| jenI 10000 jeTalI zlokasaMkhyA, ane 925 varSe racanA thaelI lakhI che / mUlagraMtha adyApi mArA movAmAM Avyo nathI tethI enA racanA-samayano ullekha kevA prakArano che te kAI kalpI zakAya tema nathI; paraMtu jo e caritrakartA zIlAcArya ane AcArAMga ane sUtrakRtAMga TIkAkartA zIlAcArya banne eka ja hoya to, AcArAMga TIkAgata zaka saMvat 798 vAlo ullekha avazya satya hoI zake che / kAraNa ke , zaka saMvat 798 e vikrama saMvat 933 barAbara thAya cha; ane mahApuruSa caritranI racanAnI je 925 nI sAla bRhaTippanikAkAre ApelI che te vikrama saMvatUnI gaNatrI vAlI ja hovI joIe; kAraNa ke, e sUcimA prAyaH sarvatra eja gaNatrIno vyavahAra karavAmAM bhAvyo che| 'tethI e banne sAla vacce mAtra 8 varSano ja taphAvata raheto hovAthI A banne kRtio-AcArAMga TIkA ane mahApuruSa caritra-samakAlIna jaThare ch| ane tethI e bagnenA kartA zIlAcArya ekaja vyakti hatA, ema mAnaveM prApta thAya che| A hakIkata UparathI AcArAMga TIkAkartA zIlAcAryano samaya nirNaya thaI zake che; paNa, vizeSAvazyaka bhASyaTIkA kartA koTyAcArya ke jemanuM nAma zIlAMka paNa kahevAmAM Ave che temano tathA aNahilapura saMsthApaka vanarAjanA guru tarIke prasiddha thaelA zIlaguNa ke zIlAMka nAmanA je AcArya che temano nirNaya to mUla prastAvanAmAM jaNAvyA pramANe anizcita ja rahe cha / 1 e sUcikAre AcArAMga TIkAno racanA samaya paNa vikramasaMvatnI gaNatrIe gaNI 933 varSa no ja ASyo che-juo bRhaTTippanikA, kramAMka 1 (3). Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||nnmo samaNassa bhagavao mahAvIrassa // siri-jiNabhadda-khamAsamaNa-viraiyaM jI ya ka ppa-su ttaM 2000000000000 kaya-pavayaNa-ppaNAmo vocchaM pacchittadANa-saMkhevaM / jIyavyavahAra-gayaM jIyassa visohaNaM paramaM // 1 // saMvara-viNijarAo mokkhassa paho, tavo paho tAsiM / tavaso ya pahANaMgaM pacchittaM, jaM ca nANassa // 2 // sAro caraNaM, tassa vi nevvANaM, caraNa-sohaNatthaM ca / pacchittaM, teNa tayaM neyaM mokkhatthiNA'vassaM // 3 // taM dasavihamAloyaNa 1 -paDikamaNobhaya 2-3 -vivega 4 -vossagge 5 / tava 6 -cheya 7-mUla 8-aNavaThThayA 9 ya pArazcie 10 ceva // 4 // 1. karaNijjA je jogA tesuvauttassa niraiyArassa / chaumatthassa visohI jaiNo AloyaNA bhaNiyA // 5 // AhArAi-ggahaNe taha bahiyA niggamesu'Negesu / uccAra-vihArAvaNi cehy-ji-vndnnaaiisu||6|| jaM ca'nnaM karaNijjaM jaiNo hattha-saya-bAhirAyariyaM / aviyaDiyammi asuddho, Aloento tayaM suddho // 7 // kAraNa-viNiggayassa ya sa-gaNAo para-gaNAgayassa vi ya / uvasaMpayA-vihAre AloyaNa-niraiyArassa // 8 // 2. guttI-samiha-pamAe guruNo AsAyaNA vinny-bhNge| icchAINamakaraNe lahusa musAdinna-mucchAsu // 9 // avihIha kAsa-jaMbhiya-khuya-vAyAsaMkiliTTha-kammesu / / kandappa-hAsa-vigahA kasAya-visayANusaMgesu // 10 // khaliyassa ya savvattha vi hiMsamaNAvajao jayantassa / sahasANAbhogeNa va micchAkAro paDikkamaNaM // 11 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNabhadda-khamAsamaNa-viraiyaM [gAthA 12-26 AbhogeNa vi taNuesu neh-bhy-sog-baausaaiisu| kandappa-hAsa-vigahAIesu neyaM paDikkamaNaM // 12 // 3. saMbhama-bhayAurAvai-sahasA'NAbhoga'Nappa-vasao vaa| ___savva-vayAIyAre tadubhayamAsaMkie ceva // 13 // ducintiya-dumbhAsiya-ducceTTiya-evamAiyaM bhuso| uvautto vi na jANai jaM devasiyAi-aiyAraM // 14 // savvesu vi bIya-pae daMsaNa-nANa-caraNAvarAhesu / ___Auttassa tadubhayaM sahasakArAiNA ceva // 15 // 4. piNDovahi-senjAI gahiyaM kaDajogiNovautteNa / pacchA nAyamasuddhaM suddho vihiNA vigishcnto||16|| kAladdhANAicchiya-aNuggayatthamiya-gahiyamasaDho u / __ kAraNa-gahi-uvvariyaM bhattAi-vigizciyaM suddho||17|| . gamaNAgamaNa-vihAre suyammi sAvaja-suviNayAIsu / nAvA-naha-santAre pAyacchittaM viussaggo // 18 // bhatte pANe sayaNAsaNe ya arihnt-smnn-sennaasu| uccAre pAsavaNe paNavIsaM honti UsAsA // 19 // hattha-saya-bAhirAo gamaNA''gamaNAiesu paNavIsaM / pANivahAI-suviNe sayamaTThasayaM cautthammi // 20 // desiya-rAiya-pakkhiya-cAummAsa-varisesu parimANaM / sayamaddhaM tini sayA paMca-saya'huttarasahassaM // 21 // uddesa-samuddese sattAvIsaM annunnnnvnniyaae| . __ aTeva ya UsAsA paTThavaNa-paDikkamaNamAI // 22 // 6. (1) uddesa'jjhayaNa-suyakkhandhaMgesu kamaso pamAissa / kAlAikkamaNAisu nANAyArAiyAresu // 23 // nivigaiya-purimadvegabhatta-AyaMbilaM caNAgADhe / purimAI khamaNantaM AgADhe; evamatthe vi // 24 // sAmannaM puNa sutte mayamAyAmaM cutthmtthmmi| appattA'pattA'vatta-vAyaNuddesaNAisu ya // 25 // kAlAvisajaNAisu maNDali-vasuhA'pamajaNAisu ya / nivvIiyamakaraNe akkha-nisejA abhattaho // 26 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 27-41] itt jIyakappa-suttaM AgADhANAgADhammi savva-bhaMge ya desa-bhaMge y| joge chaTTa-cautthaM cautthamAyambilaM kamaso // 27 // (2) saMkAiesu dese khamaNaM micchovabUhaNAisu ya / purimAI khamaNantaM bhikkhu-ppabhiINa va cauNhaM // 28 // evaM ciya patteyaM uvabUhAINamakaraNe jaiNaM / ___AyAmantaM nivvIigAi pAsattha-saDDesu // 29 // parivArAi-nimittaM mamatta-paripAlaNAi vacchalle / ____sAhammio tti saMjama-heuM vA savvahiM suddho // 30 // (3) egindiyANa ghaTTaNamagADha-gADha-pariyAvaNuddavaNe / nivvIyaM purimaTuM AsaNamAyAmagaM kamaso // 31 // purimAI khamaNantaM aNanta-vigalindiyANa patteyaM / / pazcindiyammi egAsaNAi kallANayamahegaM // 32 // mosAisu mehuNa-vajiesu vvaai-vtthu-bhinnesu| hINe majhukkose AsaNamAyAma-khamaNAI // 33 // levADaya-parivAse abhattaTTho sukka-sannihIe ya / iyarAe chaTTha-bhattaM, aTThamagaM sesa-nisibhatte // 34 // 1 uddesiya-carima-tige kamme pAsaNDa-sa-ghara-mIse ya / bAyara-pAhuDiyAe sapaJcavAyAhaDe lobhe // 35 // . airaM annnt-nikkhitt-pihiy-saahriy-miisyaaiisu| __saMjoga-sa-iMgAle duviha-nimitte ya khamaNaM tu // 36 // 2 kammuddesiya-mIse dhAyAi-pagAsaNAiesuM ca / pura-paccha-kamma-kucchiya-saMsattAlitta-kara-matte // 37 // airaM paritta-nikkhitta-pihiya-sAhariya-mIsayAIsu / aimANa-dhUma-kAraNa vivajae vihiya mAyAmaM // 38 // 3 ajjhoyara-kaDa-pUiya-mAyA'Nante paraMparagae y| mIsANantANantaragayA ie ce gamAsaNayaM // 39 // 4 oha-vibhAguddesovagaraNa-pUIya-Thaviya-pAgaDie / louttara-pariyaTTiya-pamicca-parabhAvakIe ya // 40 // saggAmAhaDa-dadara-jahanna-mAlohaDojhare pddhme| suhuma-tigicchA-santhava-tiga-makkhiya-dAyago vahae // 41 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IV 1932 jiNabhada-khamAsamaNa-viraiyaM [gAthA 42-56 patteya-paraMpara-Thaviya-pihiya-mIse aNantarAIsu / purimaI saMkAe jaM saMkai taM samAvaje // 42 // ittara-Thavie suhume sasaNiddha-sasarakkha-makkhie ceva / __ mIsa-paraMpara-ThaviyAiesu bIesu yAvigaI // 43 // sahasA'NAbhogeNava jesu paDikkamaNamabhihiyaM tesu / Abhogaotti bahuso-aippamANe ya nivigaI // 44 // dhaavnn-ddevnn-sNghris-gmnn-kiddddaa-kuhaavnnaaiisu| ukuhi-gIya-cheliya-jIvaruyAIsu ya cautthaM // 45 // tivihovahiNo vicuya-vistAriya'pehiyAniveyaNae / nivvIya-purimamegAsaNAi, savvammi cAyAmaM // 46 // haariy-dho-uggmiyaaniveynnaadinn-bhog-daannesu| AsaNa-AyAma-cautthagAi, savvammi chahaM tu // 47 // muhaNantaya-rayaharaNe phiDie nivvIyayaM cautthaM ca / __ nAsiya-hAravie vA jIeNa cauttha-chahAI // 48 // kAladdhANAIe niviiyaM khamaNameva pribhoge| avihi-vigizcaNiyAe bhattAINaM tu purimaTuM // 49 // pANassAsaMvaraNe bhUmi-tigApehaNe ya nivigii| savvassAsaMvaraNe agahaNa-bhaMge ya purima9 // 50 // eyaM ciya sAmannaM tavapaDimA'bhiggahAiyANaM pi / nivvIyagAi pakkhiya-purisAi-vibhAgao neyaM // 51 // phiDie sayamussAriya-bhagge vegAi vndnnussgge| nivvIiya-purimegAsaNAi, savvesu cAyAma // 52 // akaesu ya purimAsaNa-AyAmaM, savvaso cautthaM tu / puvvamapehiya-thaNDila-nisi-vosiraNe diyA suvaNe // 53 // kohe bahudevasie Asava-kakolagAiesuM ca / / lasuNAisu purimaTuM, tannAI-bandha-muyaNe ya // 54 // ajhusira-taNesu nivvIiyaM tu, sesa-paNaesu purimahUM / __ appaDilehiya-paNae AsaNayaM, tasa-vahe jaM ca // 55 // ThavaNamaNApucchAe nivvisao viriya-gRhaNAe ya / jIeNekAsaNayaM, sesaya-mAyAsu khamaNaM tu // 56 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA 57-71] jIyakappa-sutaM dappeNaM pazcindiya-coramaNe saMkiliTTha-kamme ya / dIhaddhANAsevI gilANa-kappAvasANe ya // 57 // savyovahi-kappammi ya purimattA pehaNe ya crimaae| cAummAse varise ya sohaNaM paJca-kallANaM // 58 // cheyAimasaddahao miuNo pariyAya-gavviyassa vi ya / cheyAIe vi tavo jIeNa gaNAhivaiNo ya // 59 // jaM jaM na bhaNiyamihaiM tassAvattIeN dANa-saMkhevaM / bhinnAiyA ya vocchaM chammAsantAya jIeNaM // 60 // bhinno avisiTTho ciya mAso cauro ya chacca lhu-guruyaa| niviyagAI ahamabhattantaM dANameesi // 61 // iya savvAvattIo tavaso nAu~ jaha-kama samae / jIeNa deja nivvIigAi-dANaM jahAbhihiyaM // 62 // eyaM puNa savvaM ciya pAyaM sAmannao vinniddiddN| dANaM vibhAgao puNa davvAi-visesiyaM jANa // 63 // davvaM 1 khettaM 2 kAlaM 3 bhAvaM 4 purisa 5-paDisevaNAo 6 ya / ___ nAumiyaM ciya dejA tammattaM hINamahiyaM vA // 64 // (1) AhArAI davvaM baliyaM sulahaM ca nAumahiyaM pi| dejA hi; dubbalaM dullahaM ca nAUNa hINaM pi // 65 // (2) lukkhaM sIyala-sAhAraNaM ca khettamahiyaM pi sIyammi / lukkhammi hINatarayaM. (3) evaM kAle vi tivihammi // 66 // gimha-sisira-vAsAsuM dejssttm-dsm-baarsntaaii| nAuM vihiNA navaviha-suyavavahArovaeseNaM // 67 // (4) haTa-gilANA bhAvammi-deja haTThassa, na u gilaannss| jAvaiyaM vA visahai taM deja, saheja vA kAlaM // 68 // (5) purisA gIyA'gIyA sahA'sahA taha saDhA'saDhA keI / pariNAmA'pariNAmA aipariNAmA ya vatthUNaM // 69 // taha ghii-saMghayaNobhaya-saMpannA tadubhaeNa hINA y| Aya-parobhaya-nobhaya-taragA taha annataragA ya // 7 // kappaTThiyAdao vi ya cauro je seyarA smkkhaayaa| sAvekkheyara-bheyAdao vi je tANa purisANaM // 71 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNabhadda - khamAsamaNa - viraiyaM jo jaha-santo bahutara- guNo va tassAhiyaM pi dejAhi / ature hINataragaM, jhoseja va savva-hINassa // 72 // ettha puNa bahutarA bhikkhuNo tti akayakaraNANabhigayA ya / janteNa jIyamamabhattantaM nibbiyAIyaM // 73 // (6) AuTTiyAi dappa-pamAya kappehi vA nisevejjA / davvaM khettaM kAlaM bhAvaM vA sevao puriso // 74 // jaM jIya- dANamuttaM evaM pAyaM pamAyasahiyassa / eto ci ThANantaramegaM vahejja dappavao // 75 // AuTTiyAi ThANantaraM ca, sahANameva vA dejA / kappeNa paDikkamaNaM tadubhayamahavA viNiddihaM // 76 // Aloya - kAlamiva saMkesa - visohi bhAvao nAuM / hI vA ahiyaM vA tammattaM vA vi dejAhi // 77 // iti davvAi- bahu-guNe guru- sevAe ya bahutaraM dejA / hINatare hINataraM, hINatare jAva jhosa tti // 78 // jhosija subahuM pi hu jIeNa'nnaM tavArihaM vahao / antararassa ya dijai sANuggahataraM vA // 79 // 7. tava-gavvio tavassa ya asamattho tavamasaddahanto ya / tavasAya jo na dammai aipariNAma-pasaMgI ya // 80 // subahuttara-guNa-bhaMsI cheyAvattisu pasajjamANo ya / pAsatthAI jo vi ya jaINa paDitapio bahuso // 81 // kosaM tava bhUmiM samaIo sAvasesa - caraNo ya / cheyaM paNagAIyaM pAvai jA gharai pariyAo // 82 // 8. AuTTiyAi paJcindiya-ghAe, mehuNe ya dappeNaM / sesesukkosAbhikkha-sevaNAIsu tIsuM pi // 83 // tava-gavviyAie ya mUlattara-dosa - vaiyara gae / daMsaNa- caritavante ciyatta - kice ya sehe ya // 84 // accantonnesu ya paraliMga- duge ya mUlakamme ya / bhikkhummiya vihi tave 'NavaTTa- pArazciyaM patte // 85 // cheeNa u pariyAe SNavaTTa- pArazciyAvasANe ya / mUlaM mUlAttisu bahuso ya pasajjao bhaNiyaM // 86 // VI [ gAthA 72-86 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 87 - 101 ] jIyakappa-sutaM 9. ukkosaM bahuso vA paTTa-citto vi teNiyaM kuNai / paharai jo ya sa pakkhe niravekkho ghora - pariNAmo // 87 // ahio savve va bahuso pArazciyAvarAhesu / aNavaTTappA vattisu pasajamANo aNegAsu // 88 // kIrai aNavaTuppo, so liMga 1- kkhetta 2-kAlao 3- tavao4 / (1) liMgeNa davva-bhAve bhaNio pavvAvaNA'Nariho // 89 // appaDivirao-sanno na bhAva-liMgAriho'NavaTuppo / (2) jo jattha jeNa dUsai paDisiddho tattha so khette // 90 // (3) jattiyamittaM kAlaM. (4) tavasA u jahannaeNa chammAsA / saMvaccharamukosaM AsAyai jo jiNAINaM // 91 // vAsaM bArasa vAsA paDisevI, kAraNeNa savvo vi / thova dhoktaraM vA vahejja, muzceja vA savvaM // 92 // vandaha na ya vandijjai, parihAra-tavaM suduccaraM carai | saMvAso se kappara, nAlavaNAINi sesANi // 93 // 10. titthayara-pavayaNa- suyaM AyariyaM gaNaharaM mahiDDiyaM / AsAyanto bahuso AbhiNiveseNa pAracI // 94 // jo sa-liMge duTTho kasAya visae hiM rAya - vahago ya / rAyaggamahisi -paDi sevao ya bahuso pagAso ya // 95 // ddhi-mahAdoso anno'nnAsevaNApasatto ya / carimANAvatti bahuso ya pasajjae jo u // 96 // so kIras pAracI liMgAo 1-khetta 2-kAlao 3- tavao ya 4 / (1) saMpAgaDa-paDi sevI liMgAo thINagiddhI ya // 97 // (2) vasahi-nivesaNa - vADaga- sAhi-nioga-pura-desa - rajjAo / khettAo pAracI kula-gaNa-saMghAlayAo vA // 98 // jatthupapanno doso upajjissai ya jattha nAUNaM / tato tatto kIrai khettAo khetta-pAracI // 99 // (3) jattiya - mettaM kAlaM. (4) tavasA pArazciyassa u sa eva / kAlo du-vigappasa va aNavaTTappassa jo'bhihio // 100 // gAgI kheta- bahiM kuha tavaM su-viulaM mahAsatto / avaloyaNamAyario pai-diNamego kuNai tassa // 101 // VII Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VIII jiNabhai-khamAsamaNa-viraiyaM [gAthA 102-103 aNavaThThappo tavasA tava-pArazcI ya do vi vocchinnaa| codasa-puvvadharammI, dharanti sesA u jA titthaM // 102 // iya esa jIyakappo samAsao suvihiyaannukmpaae| kahio, deyo'yaM puNa patte suparicchiya-guNammi* // 103 // // siri-jiNabhadda-khamAsamaNa-viraiyaM jIyavyavahAra-kappa-suttaM samattaM // *pratyantare sUtrapAThe 106 gAthA likhitA upalabhyate / tatra vattaNuvattapavatto bahuso Asevio mahANeNa / eso u jIyakappo paJcamao hoi nAyavyo / -iyaM gAthA prathamagAthA'nantaram, appA mUlaguNesuM virAhaNA appa uttaraguNesu / appA pAsatthAisu dANaggahasaMpaogAhA // -iyaM gAthA aSTamagAthA'nantaram , solasa uggamadosA solasa uppAyaNA ya dosaao| dasa esaNAe dosA saMjoyaNamAi paMce va // -iyaM gAthA catustriMzattamagAthA'nantaraM ca likhitA sandRzyate / etad gAthAtritayaM granthAntaragataM na tu prakRtasUtrakArakRtaM cUAdivyAkhyAkRdbhistathaiva sUcitatvAt / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa siddhaseNasUrikayA jI ya ka ppa-cu NNI 15 siddhattha-siddha-sAsaNa siddhattha-suyaM suyaM ca siddhtthss| vIra-varaM vara-varayaM vara-varaehi mahiyaM namaha jIva-hiyaM // 1 // ekkArasa vi gaNahare duddhara-guNa-dhArae dhraahiv-saare| jambu-ppabhavAIe paNamaha sirasA samatta-suttattha-dhare // 2 // dasa-nava-puvvI aisesiNo ya avasesa-nANiNo ya jttennN'| savve vi savva-kAlaM tigaraNa-suddheNa namaha jai-guNa-ppavare // 3 // etto nevvANagaM nevvANaM gamayatIti nivvaannNge| 10 pagayaM pasattha-vayaNaM pahANa-vayaNaM ca pavayaNaM namaha sayA // 4 // namaha ya aNuoga-dharaM juga-ppahANaM pahANa nANINa mayaM / savva-sui-sastha-kusalaM dasaNa-nANovaoga-maMggammi ThiyaM // 5 // jassa muha-nijjharAmaya-maya-vasa-gandhAhivAsiyA iva bhamarA / nANa-mayaranda-tisiyA ratti' diyA ya muNivarA sevanti sayA // 6 // sa-samaya pr-smyaagm-livi-gnniy-cchnd-sdd-nimmaao| dasasu vi disAsu jassa ya a Nu o go bhamai aNuvamo jasa-paDaho // 7 // nANANaM nANINa ya heUNa ya pamANa-gaNaharANa ya pucchaa| avisesao visesA visesiyA''va ssa ya mmi aNuvama maiNA // 8 // jeNa ya che ya su ya tthA AvattIdANa-virayaNA jttennN| 20 purisa-viseseNa phuDA nijUDhA jI ya dA Na ka ppa mmi vihI // 9 // para-samayAgama-niuNaM susamiya-su-samaNa-samAhi-maggeNa gayaM / jiNa bha 6 kha mA sa ma NaM khamAsamaNANaM" nihANamiva ekaM // 10 // taM namiuM maya-mahaNaM mANarihaM lobha-vajjiyaM jiy-rosN| teNa" ya jIya-viraiya-gAhANaM vivaraNaM bhaNihAmi jahatthaM // 11 // ko vi sIso viNIo Avassaya-dasakAliya-uttarajjhayaNA-''yAra-nisIha-sUyagaDa-dasAkappa-vavahAra mAiyaM aMga-paviDhaM bAhiraM ca suttao atthao ya ahijiUNa gurumuvagamma aNujANAveUNa bArasAvatta kaya-kiikammo pAyavaDio Thio kara-yala-juyalaM matthae ThaveDaM vinavei-'bhagavaM! kappa vavahAra-kappiyAkappiya cullakappa-mahAkappasuya-nisIhAiesu cheda-suttesu ai-vitthareNa pacchittaM bhaNiyaM / pai divasaM ca teNa asamattho visohiM kaauN| mai-vAmoho ya me bhavai annanna"-ganthesu / nANAiyAresu AvattI kA, kammi vA kaM dANaM dijaitti / 1 B vrdN| 2 B jttenn| 3 B pv0| 4 B nivvaa0| 5 B sdaa| 6 B bahu-mayaM / 7 Brati c| 8 B. oge| 9 B heUNaM y| 10 B visese y| 11 B 0samaNaniH / 12 B tenne| 13 B bhvti| 14 B annonn| 15 B. nthe su y| 16 ANAtiyAre / 25 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUrikayA [gAthA 1. evaM viyANiUNa, jahA aparimUDho appaNo parassa ya aiyAra-visohiM karemi, tahA pasAyaM kareha' tti / tao guruNA bahu-ssuya-cira-pavvaiya-kappiyAiehiM guNehiM saMjuttaM appattApatta-vatta-tintiNiya-cala-cittAdi-dosa-virahiyaM ca nAUNa 'jI ya va va hA ra ssa esa jogo'tti guruNA bhaNNae' 'suNa bhavva sattA! asuha-kamma-mala-mailiyassa parama-visohaNaM jI ya va va hAre' ti| 5 bahu-vigyANi seyANi; imaM ca satthaM parama-seyaM / teNa kaya-maMgalovayArehiM satthamArameyavvaM / taM ca Ara parabhamANo garU maMgalatthaM bhaNai-'kayapavayaNa' iccaaii| pagaya-vayaNaM ti vA, pahANa-vayaNaM ti vA, pasattha-vayaNaM ti vA-pavayaNaM / pavuccanti teNa jIvAdayo payatthA iti pavayaNaM / tahiM vA ahigrnn-bhuue| pavadatIti pavayaNaM-caunviho sNgho| paiTTha-vayaNa ti vA-taduvaogANa paNNattAo saMgho tti jaM bhaNiyaM hoi| jeNa taM suyaM, tammi paiTThiyaM, aNaNNaM-taduvaogAo tti| 10 taM ca sAmAiyAi-bindusAra-pavajasANaM aMgANaMgapaviTuM savvaM suya-nANaM pavayaNaM ti / paNamaNaM paNAmo, pUyA iti egaTTiyaM / kao pavayaNa-ppaNAmo jeNa sohaM ky-pvynn-ppmaanno| vocchaMbhaNAmi / pAvaM chindantIti pAyacchittaM / cittaM vA jIvo bhaNNai / pAeNa vA vi cittaM sohai aiyAra-mala-mailiyaM, teNa paaycchittN| pAyae cakArassa chakAro lkkhnnio| tassa pAyacchittassa dANaM / tassa saMkhevaM sNgh| jIya-vavahArakayaM / jIyassetti vattaNuvatta-pavatto bahuso Asevio 15 mahAjaNeNa' jIya-vavahAro bhaNNai / teNa jIya-vavahA vA / jIya-vavahAragayaM vA, aNupaviTuM ti bhaNiyaM hoi / jIva pANa-dhAraNe / jamhA jIviMsu jIvanti jIvissanti tamhA jIvetti vattavvaM siyaa| savva-kAlamuvaoga-lakkhaNattaNao jiivo| tassa jIvassa vise seNa sohaNaM / kiM kao viseso?| anne vi maruyAdIyA pAyacchittaM denti thUla-buddhiNo jIva-ghA yammi katthai sAmannaNa; Na puNa saMghaTTaNa-paritAvaNoddavaNa-bheeNa savvesimegindiyAINaM tasa pajavasANANaM dAuM jANanti / uvaeso vA tesiM samae eriso natthi / iha pUNa sAsaNe savva mathi tti kAuM viseseNa sohaNaM bhaNNai / jahA ya palAsa-khArodagAi vattha malassa sohaNaM, tahA kamma-mala-mailiyassa jIvassa jIya-vavahAra-nihiTuM pAyacchittaM / paramaM-pahANayaM, pagiTTaH miti vA / na aNNattha erisaM ti jaM bhaNiyaM hoi| ___ ettha sIso bhaNai-'aNNe vi kimatthi vavahArA, jeNa visesijjai-jIyavavahAra-gayaM ti?| visesaNaM ca saha saMbhave vabhicAre vA kji|' gurU bhaNai-'AmaM, aNNevi cattAri vavahArA atthi; taMjahA [1] Agama-[2] suya-[3] ANA-[4] dhAraNA; puvvANu-puvIe jIyavava hAro eesiM pnycmo|' sIso bhaNai-'Agama-vavahArAINaM jIyavavahAra-pajavasANANaM ko pada viseso?|' gurU bhnni| [1] Agama-cavahAriNo chajaNA; taM-jahA kevala-maNa-ohiNANIcoddasa-dasa-nava-punvI ee 30 [2] suya-vavahAro puNa avasesa-puvvI ekkArasaMgiNo Akappa-vavahArA avasesa-sue ya ahigaya-suttatthA suya-vavahAriNo tti| __ [3] ANA-vavahAro-gIyAyariyA Aseviya-satthatthA khINajaMghA-balA do vi jaNA pagiTThadesantara-nivAsiNo annonna-samIvamasamatthA gantuM jayA, tayA mai dhAraNA-kusalaM agIyatthasIsaM gUDhatthehiM aiyAra-payAsevaNehiM pesei tti / jahAse paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM jaM tu / paDhame chakke abbhantaraM tu paDhama bhave ThANaM // paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojA / paDhame chakke abbhantaraM tu sesesu vi ppsu|| 1A bhnne| 2 B sajJakapustake'tra samagrA gAthA likhitA'sti / evamagre'pi samagra-granthe jJeyam / 3A egtttt| 4 B5 vcchi.| 5A paaie| 6A sarvatra 'jIta' ityevaM uplbhyte| 7 B mhaannenn| 8Apesitti| 9 B hojjaa| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 1.] jIyakappa-cuNNI 15 paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojA / biie chakke abbhantaraM tu paDhamaM bhave tthaannN|| paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojA / biie chakke abbhantaraM tu sesesu vi pesu|| paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojaa| taie chakke abbhantaraM tu paDhamaM bhave ThANaM // paDhamassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojA / taie chakke abbhantaraM tu sesesu vi pesu|| evaM paDhamamamuJcanteNa biiya-taiyamAi jA dasamaM / puDhavikkAiyAIsu puNo vi uccAraNiyAI // 5 biiyassa ya kajassa paDhameNa paeNa seviyaM hojA / paDhame chakke abbhantaraM tu paDhamaMbhave tthaannN|| evaM biiyassa vi| eyAe ceva parivADIe savvAo gAhAo bhaanniyvvaao| paDhamaM ThANaM dappo dappo cciya tassa vI bhave paDhamaM / paDhamaM chakka vvayAiM pANaoNivAotahiM pddhmN| ' evaM tu musAvAo adatta-mehuNa-pariggaho ceva / vii-chakke puDhavAI tai-chakke honti kappAiM // evaM dappa-payammI dappeNaM cAriyAI aTTharasa / evamakappAIsu vi ekkeke honti attttrs|| 10 biiyaM kajaM kappo paDhamapayaM tattha dasaNaNimittaM / paDhame chakivayAiM tattha u paDhamaM tu paannvho|| dasaNamamuyanteNaM puvvakameNeva cAraNijANi / aTThArasa ThANAI evaM nANAi ekeke // cauvIsavArasayA evaM ee bhavaMti kppmmi| dasa hontI dappammI savvasamAse ya muNa sNkhN|| duvihA paDisevaNA-dappiyA, kappiyA ya / dappiyA dasavihA / taM-jahA ___ dappa akappa nirAlamba ciyatte appasattha viistthe| ___ aparicchiya'-'kaDajogI niraNutAvIya nnissNko|| tattha dappo-dhAvaNaDevaNAI / akappo jaM avihIe' sevai / nirAlambo-AlambaNarahio sevi| ciyatte tti-saMjamAhikAriyANi chaDDeUNa sevai, sa tyktkRtyH| appasatthetti" aprazastena bhAvena sevai / vIsattho-ihaloga-paralogassa na bhAyai / aparicchiyatti-kajAkajAI aparikkhi sevai / akaDajogI-jogaM akAUNa sevai / niraNutAvI-jo akiJcaM 20 kAUNa nANutappai; jahA mae duDu kyN| NissaMko-jo nissaMkito sevai / esA dappiyA // kappiyA cauvIsavihA; taM-jahAdasaNanANacaritte tavasaMjamasamiiguttiheuM vA / sAhammiyavacchalattaNeNa kulao gaNasseva // saMghassAyariyassa ya asahussa gilaannbaalvuddddss| udayaggicorasAvayabhaya kantArAvaI vasaNe // 25 eehiM kAraNehiM jo paDisevei sA kappiyA pddisevnnaa| 'kiM puNa paDiseviyavvaM / ' 'imAI aTThArasa payAI / ' taM-jahA vayachaka-kAyachakkaM akkappo gihibhAyaNaM / paliyaMkanisejA ya" siNANaM sobhavajaNaM // savvasamAse ya muNa"su saMkhaM 180 dappiyA, kappiyA 432 // soUNa tassa paDisevaNaM tuAloyaNaM kamma vihiM c|aagmpurisjaayN pariyAyavalaM ca khettNc|| 30 avadhAreuM sIso gaMtUNa ya so tao gurusagAse / tesi niveei tahA jahANupubvI tayaM savvaM // so vavahAravihinna aNumajittAsuovaeseNaM / sIsassa dei ANaM tassa imaM dei pacchittaM // paDhamassa ya kajassa dasavihamAloyaNaM nisaamettaa| nakkhatte meM pIlA sukke mAse tavaM kuNaha // paDhamassa ya kajassa dasavihamAloyaNaM" nisaamettaa|nkkhtte me pIlA cAummAse tavaM kunnh|| 1B pddhm| 2 B nimittN| 3 B pddhmek| 4A msuyH| 5A ekeke| 6 B hvH| 7 B 0pddicchi0| 8 A akdd| 9 B vihiie| 10 A cittyttH| 11 A styoti| 12 B .uunnN| 13 A niisNko| 14 A es| 15 A ruy| 16 B *rADavIva0 / 17 A jaaviy| 18 B suNasu / 19 A vynnkmm| 20 A vyAga ba0 / 21 B *majiya taM / 22 Aosenn| 23 B kjssaa| 24 A.ha aa.| 25 A maasN| 26AmAsaM / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUrikayA [gAthA 1. paDhamassa ya kajassa dasavihamAloyaNaM nisAmettA / nakkhatte meM pIlA chammAsatavaM kuNaha sukke|| evaM tA ugghAe' aNughAe tANi ceva knnhmmi|maas caumAsa cha mAsiyANi cchedaM ao vocchaM // chindantu tayaM bhANaM gacchantu tavassa sAhuNo muulN| avvAvaDAvagacche adhIzyA vAvi viharantu // chanbhAgaMgula paNae dasabhAe ti bhAga atttthpnnrse| vIsAe tibhAgUNaM chabbhAgUNaM tu paNavIse // 5 mAsa caumAsa chakke aMgula cauro taheva chakaM tu / ee cheyavibhAgA NAyavvA'hakkameNaM tu // biiyassa yakajassa tAhaya cauvAsaya nisaamettaa| Autta namokArA havaMtu evaM bhaNijAhi // evaM nAUNa tahiM jahovaeseNa dei pacchittaM / ANAe esa bhaNio vavahAro dhIrapurisehiM // evaM so Ayario vvakhettakAlabhAvasaMghayaNadhii balAiyaM ca paripucchiUNa sayaM gamaNaM, sIsaM vA'gIyatthaM pesei; avijamANe vA tasseva pesavitassa nigUDhameva aticAravisohiM pesei| 10 [4] dhAraNAvavahAro saMviggeNa gIyattheNAyarieNaM davvakhettakAlabhAvapurisa"paDiseva NAsu avaloeUNa jammi jaM avarAhe dinnaM pacchittaM taM pAsiUNa anno vi tesu ceva vvAiesu tArisAvarAhe taM ceva pacchittaM dei; esa dhAraNAvavahAro / ahavA veyAvaccagarassa gacchovaggahakAriNo phaDDagapaiNo vA saMviggassa desadarisaNasahAyarasa vA bahuso paDitappiyassa avasesa suyANuogassa uciyapAyacchittaTThANadANadhAraNaM dhAraNAvavahAro bhannai / 15 [5] paMcamo jIyavavahAro-so puNa davvakhettakAlabhAvapurisapaDisevaNANuvattiM sarIra saMghayaNadhIbalaparihANivAvekkhiUNa tahA pAyacchittadANaM jIyaM"; jo vA jammi gacche keNai kAraNeNa suyAiritto pAyacchitta-viseso pavattio annehiM ya bahUhiM aNuvattio naya pddisiddho| bhaNiyaM ca vattaNuvattapavatto bahuso Asevio mahANeNa / eso u jIyakappo paMcamao hoi vvhaaro|| 20- jIyaM ti vA karaNijaM ti vA AyaraNija ti vA egaTuM / jIvei vA tivihe vi kAle teNa jIyaM / suttAo puNa hINaM samaM airittaM vA jIyadANamiti / paMcasu vi puNa vavahAresu vijamANesu AgameNa vavahAraM vavaharejA, na sesehi| evaM sueNaM, ANAe, dhAraNAe, jAva jIyavavahAreNaM / pugvillehiM vavahAraM vavaharejA na sesehiM ti / kiM kAraNaM? AgamavavahArI aisaiNo saMkilissamANaM visujjhamANaM avaTThiyapariNAmaM vA paJcakkhamuvalabhanti, tAvaiyaM ca se dinti 25 jAvaieNa visujjhai; suttabhaNiyAo ahiyaM UNaM tammattaM vAna suymnnuvtte| je puNa suyavavahArI te suyamaNuvattamANA iMgiAgAra-vatta-Netta-vayaNa-vigArAiehiM bhAvamuvalakkhiUNa tikkhutto aiyAraM AloyAveUNa taM-jahA-suovaeseNa paliuzciyamapaliuJciyaM vA AloyaNAkAle jaM jahA AloejjA taM tahA suovaeseNa vvhrntiiti| esa suyvvhaaro|" suyAbhAve ANAe vava. hAraM vvhrejaa| ANAvavahAro vi suyavavahArANusariso kevalaM "nigUDhAiyAraviseseNa vise30 sio| dhAraNAvavahAro vi suyavavahArANusariso, kevalaM suovaeseNa uciyapayANaM veyAvacca karAINamaNuggahattho visesio| suyavavahAregadeso dhAraNAvavahAro tti| dhAraNANantaraM jiiyvvhaaro| savvattha ya jIyavavahAro'Nuvattae / davakhettakAlabhAvapurisapaDisevaNAdhiisaMghayaNA 1 B taavugghaa0| 2 BcheyaM / 3 B itaa| 4 B yNgu0| 5 B *nnge| 6A raate| 7 A pnnuvii| 8 B *nnejaa| 9 .nnito| 10 A 0ynni0| 11 A risN| 12 ANAya / 13 B 0krss| 14 B ucit| 15 *B tahA thaa| 16 B pcchitt| 17 A jItaM / 18 B 'ya'nAsti / 19 B jiivti| 20 A jiitN| 21 A jiitH| 22 B sesa ehiN| 23 B dei| 24 B vikaa0| 25 B lkkhe| 26 A suttH| 27 A suttaa| 28 Addhaaviyaa| 29 A visesnn| 30 B .sito / 31 Annuciy| 32A .karANugahattha / 33 B geso| Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 2-3.] jIyakappa-cuNNI vattirUvaM' parUveUNa paMcavihavavahAramajhe jIyavavahAreNa pagayaM / jeNa so sAvekkho ciraM 'cANuvattissatIti / 2. 'saMvaraviNijarAo' iccAi / eIse gAhAe smbndho| sIso bhaNai-'sammadasaNanANacaraNasaMvaraviNijaratavapayatthA pahANA, te savve vi mottuM tavegadesaM pAyacchittaM vakkhAgeumujayA kimatthaM tubbhe tti ?' / Ayario bhaNai-pAraMparieNa caraNapayatthassa viso- 5 hikAraNaM pAyacchittaM / caraNavisuddhIe ya kasiNakammapaDalubvellaNANantaraM avvAbAhekaMtipaJcaMtiya-paramasamasuhalakkhaNo mokkho saMpAvijai tti kAuM pAyacchittameva bhaNNai / ' saMvaraNaM saMvaraM DhakkaNaM pihANaM ti egtttthaa| viseseNa nijaraNaM viNijaraNaM / viNijarA sohaNamiti egttuN| saMvaraNaM navassa kammassa aNAyANaM' / NijJarAe pucovciysuhaasuhkmmpogglprisaaddo| mahavA visesiyaM bhaNNai-micchAdasaNAviraikasAyapamAyajoganiroho saMvaro / kahaM ? / 10 micchattAvaroheNaM sammattapaDivattIe micchattanimittAsavanimittakammaNo saMvaraNaM kayaM bhavai / vaM viraipaDivattIe aviraipaJcayaM kammaM paJcakkhAyaM bhavai / tahA kasAyavivajaNeNa tannimittayaM kammaM vajiya hoi|thaa indiya-vigahA" nihA-maja-pamAyAsava-nirohadAreNa tappaccayassa kammaNo roho kao bhavai / dhAvaNa vaggaNa-DevaNa-laMghaNa-phoDaNAi-asuha-ceTTA-nivittIe kAyajogAsapaladdhapavesassa kammuNo nirohobhvi| tahA hiMsa-pharasA-liya-pisuNa-asabbhUya-DaMbha-saDha chalAi"-15 pAyAniroheNa tappaJcayaM kammaM paJcakkhAyaM hoi / tahA IsA-'marisa-bhaya-soga-micchAbhisaMdhANarAga-dosAkusala-saMkappAiniroheNa tannimittaM kammaM vajiya hoi| nijarApuNa gutti-samii-samagadhamma-bhAvaNA-mUlaguNa- uttaraguNa-parIsahovasaggAhiyAsaNarayassa bhvi| guttI tivihA mnnaai| samida paMcavihA iriyAi / samaNadhammo dasaviho khamAi / bhAvaNA duvAlasavihA aNiccAi / mUlaguNA paMcavihA pANAivAyAi nivittii"| uttaraguNA piMDavisuddhimAiyA" / parIsahA bAvIsaM 20 chuhAiyA / uvasaggA solasa / hAsA padosA vImaMsA puDhovemAyA divvA ee / hAsA padosA vImaMsA kusIlapaDisevaNA ee" maannusaa| bhayA padosA AhAraheU avaccaleNa sArakkhaNayA ee tericchaa| ghaTTaNayA thaMbhaNayA lesaNayA pavaDaNayA ee aaysNceynniyaa| so ya saMvaro duviho-dese savve ya / nijarA vi duvihA dese sabve ya / joganirohakAle selesi-paDivannassa ducarimacarimasamae savvasaMvaro savvanijarA ya / sesakAle desasaMvaro desanijarA ya / evaM 25 'saMvaraviNijarAo' ubhayamavi 'mokkhassa paho' maggo heU mokkhakAraNaM mokkhamaggotti / 'tAsiM' puNa saMvaraviNijarANaM 'tavo paho' heU kAraNaM ti / tassa ya 'tavassa pahANamaMgaM pacchittaM', jeNa pacchitte duvAlasaviho vi tavo aNuvattai / tavassa kAraNaM pahANaM pacchittaM / tavo kAraNaM saMvaraviNijarANaM / saMvaraviNijarAo mokkhassa kAraNamiti / 'jaM ca nANasse tti uttaragAhAe saha saMbajjhae / 30 3. 'sAro caraNamiccAi' gAhA / sAmAiyAiyassa bindusArapajavasANassa nANassa 'sAro crnnN'| caraNassa puNa NivvANaM saaro| nivvANasla aNaMtarakAraNaM caraNaM, kAraNakAraNaM nANaM / caraNassa kAraNaM nANamaNaMtaraM / nANAo caraNaM; caraNAo nivvANaM ti / nANavisuddhIe caraNa 1A pddisevnnaavtti| 2A vANu / 3A vttisstti| 4 BOjjuyaa| 5A rito / 6 B pihnnN| 7 A daannN| 8 B kmmmlprisaaddo| 9 A .kNmnno| 10 B hvi| 11 A vikhaa| 12 B chlaadi| 13 B saMdhAraNa / 14 Bokul| 15 A iyraai| 16 A *ttiio| 17 B piNddsuddhimaadiiyaa| 18 Bchuhaatiitaa| 19 A ete| 20 A heddN| 21 B kkhhe| 22 A naasti| 23 Bojjhi| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwmwww siddhasenasUrikayA [ gAthA 4-5. visuddhI, caraNavisuddhIe nivvANaphalAvattI bhavai' / caraNavisuddhI puNa pcchittaahiinnaa| ao nivvANacaraNa'sthiNA pacchittaM 'neyaM' jANiyavvaM avassaM bhavai / 4. 'taM ds-vih'miccaai| tamiti aNantaragAhAniddiSTuM pacchittaM savvanAmasaddeNa smbjjhi| 'taM' pacchittaM 'dasavihaM' dasameyaM dasavikappaM / taM-jahA-AloyaNArihaM, paDikkamaNArihaM, 5 tadubhaya-vivegosaggArihaM, tavArihaM, cheyArihaM, mUlArihaM, aNavaTTappArihaM, pAraMciyArihaM ceti / tattha ya AloyaNArihaM-A majAyAe vaTTai / kA sA majAyA? jaha bAlo jaMpaMto kajamakajaM ca ujuo bhaNai / taM taha AloejjA mAyA-maya-vippamukko u|| esA mjaayaa| AloyaNaM pagAsIkaraNaM smudaayttho| gurupaJcakkhIkaraNaM majAyAe / jaMpAvaM AloiyametteNaM ceva sujjhai, eyaM AloyaNArihaM / 1 / paDikamaNArihaM-jaMmicchAdukkaDametteNa 10 ceva sujjhai na Aloijada; jahA sahasA aNuvautteNaM khelasiMghANAiyaM pariviyaM naya hiMsAiyaM dosamAvanno tattha micchAdukkaDaM bhaNai, eyaM paDikkamaNArihaM / 2 / tadubhayArihaM-jaM paDiseviya guruNo Aloijai, gurusaMdiTThoya paDikkamai tti pacchA micchA' dukkaDaM ti bhaNai, eyaM tadubhayArihaM / 3 / vivegArihaM-vigiMcamANo vihIe tamaiyAraM sohei jattha, eyaM vivegaarihN|4| viusaggArihaM-jaMkAyaceTTAnirohovaogametteNa ceva sujjhai, jahA dussumaNAiyaM, eyaM viusa15 ggArihaM / 5 / tavArihaM-jammi paDisevie nivvIyAio chammAsapajavasANo tavo dijai, eyaM tvaarihN|6|cheyaarihN-jmmiy paDisevie saMdUsiyapuvapariyAyadesAvacheyaNaM' kIrai,nANAvihavAhisaM dUsiyaMgovaMgacheyaNamiva sesasarIrAvayavaparipAlaNatthaM, tahehAvi sesapariyAyarakkhaNatthaM, eyaM cheyaarihN||mlaarihN-jenn paDiseviSaNa paNo mahavvayArovaNaM niravasesapariyAyAvaNayaNA NantaraM kIrai, eyaM mUlArihaM / 8 / aNavaTTappArihaM-jammi paDisevie uvaTThAvaNA ajogo, kaMci 20 kAlaM na vaesu ThAvijai jAva pai visiTTatavo na ciNNo, pacchA ya ciNNatavo taddosovarao vaesuThAvijai eyaM annvttttppaarihN|9|paarNciyaarihN-anyc gai-pUyaNesu, pAraM aJcai tavAINaM jammi paDisevie liMgakhettakAlavisiTANaM, taM pAraMciyArihaM / 10 / esa saMkhevao piNDattho dasaNha vi pyaannNbhnnio|sttaanne saTTANe vitthareNa vibhaasiyvvo| eehiM ceva paehi vivaripahi jIyavavahAro samappai / saMpayaM jahakama-niddiTTANaM dasaNha vi payANaM vivaraNaM bhaNNai kameNa ceva / 25 5. tattha paDhamaM payaM 'AloyaNa'tti / tassa" sarUva nirUvaNathaM gAhA 'karaNijA je jogA' iccAi / 'karaNijA' nAma avassa-kAyavvA / 'je' iti aNihiTTaNiddeso / 'jogA' iti kiriyAo suovaiTThAo saMjamaheugAo kammanijaraNatthaM / tesu' aNantaraniddiDhesu 'uvauttassa' pavattassa / ahavA jogA iti maNa-vai-kAyajogA eehiMto kiriyA aNaNNA bhavatI ti tsshcriyttaao| 30 jogo viriyaM thAmo ucchAha parakkamo tahA cetttthaa| sattI sAmatthaM ti" ya jogassa havanti pjaayaa|| kAyajogo kahaM kaayvvo?| kummo iva "allINapallINagutte suppaNihiyapANipAe / ahavA, udgha1 pAyaM rIejA, tiricche vA kaTTha pAyaM rIejA, sAhaTTa pAyaM rIejA / evaM kAyajogo krnnijo| vahajogo vi evaM karaNijojA ya'saccA Na vattadhA saccAmosA ya jA musaa| jA ya buddhehiM nAiNNA na taM bhAseja pannavaM // 1B vti| 2 B naasti| 3 Bhoii| 4 A micchaamiduH| 5 B .simaNA / 6 B nAsti / 7 B chednnN| 8 B 'sN'naasti| 9 B puuynnaasu| 10 B vivrN| 11 A tattha / 12 A sruuvN| 13 A anntaa| 14 A bhvntii| 15 B crittaao| 16 B ci| 17 Brva lii| 18 A. gtto| 19 A vitiri| 20 Anaasti| 21 B. nniiyo| Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 6-7.] jIyakappa-cuNNI - maNajogo vi evaM karaNijo-akusalamaNaniroho kusalamaNaudIraNA ya / niraiyArasseva saMkheveNa muhapottiyAi-paDilehaNapamajaNAI' jA jA saMjamasAmAyArIgayA kiriyA sA savvA karaNijajogasaddavaJcA hoi| ahorttbbhntraannutttteyaa| 'niraiyArassa' aduTThabhAvassa / 'chaumasthasse'tti prokkhnaanninno| suovaesANusAreNa sesakiriyAkalAvANuTANaparAyaNassa / 'visohI' kammabandhanivittI nisallayA vaa| 'jaiNo' jayamANassa appamattassa / 'AloyaNA 5 bhaNiyA' jiNindagaNaharehiM / sIso bhaNai-'niraiyAro niyamA jaI ceva hoi to kimatthaM jaiggahaNaM? / ' bhaNNai-'heu-heumabhAveNaM vakkhANaM kAyavvaM / niraiyAralakkhaNAo ceva heuo so jayamANo jai tti labbhai, teNa doNhavi gahaNaM / aha vA jai tti sAmannAbhihANaM / taM niraiyArattaNeNa visesijai niraiyAro jai tti / puNo vi sIso-'te' ya jayA uvautto niraiyAro ya' krei| karaNijA ya te| to tattha kA visohI Aloie aNAloie vA ?' gurU 10 bhaNai-'tattha jAceTThAnimittA suhumA AsavakiriyA, suhumapamAyanimittA vA aNuvalakkhiyA tAo" sujjhanti AloyaNA metteNa' / so puNa guru-saMdiTTho asaMdiTTho vA putvaM vA AloejA, kajasamattIe vA AloejA / ahavA puvi pi pacchA vi" aaloejaa| .. 6. 'AhArAi gahaNe'ccAi / aNantaragAhAe karaNijajoganiddesamettaM bhaNiyaM, saMpayaM puNa nAmaggAhaM karaNijA jogA bhaNNaMti / ke te karaNijA jogaa| ime-AhAro AIe jesiM 15 gahaNANaM tANi 'aahaaraai-ghnnaanni'| egvynnenn"nniddesoko| AiggahaNeNa sejAsaMthAravatthapAyapuJchaNapaDiggahagAi ohiya-ovaggahioya seso"uvahI gheppi| 'taha bahiyANiggamesu Negesu'gilANaAyariyabAladubbalasehakhavaga asahupAoggo sahagahaNanimittaM nniggmnne| gahaNaM tu gurumApucchiUNa-guruNANunAo, suovaraseNa uvautto, vihIe gihiUNa; tao jahAvihI gahiyamAlopanto suddho / sIso bhaNai-'jai gahaNe avisuddhI, suddhI ya Aloie; evaM gahaNameva 20 kreu'| garU bhaNai-'jai gahaNaM na karei tao AyariovajjhAyAi-kulagaNasaMghasAhammi. yadasaNanANacarittatavasaMjamAINaM vavaccheo-bhaMgo havai / teNAvassaM gahaNaM vihIe kaaynvN'| ahavA eyaM savvaM AhArAi-gahaNeNa gahiyaM / imo puNo bahiyANiggamo'Nego bhaNNai / gurumUlAo sejAovA kulagaNasaMghaceiyaduvihameya tahavvaviNAsanivAraNAI / ahavA pIDhaphalagasejAsaMthArapADihAriyagahiyappaNatthaM vA niggamaM karejA / ahavA eyAI niggamakA-25 iN| 'uccAravihArAvaNi' tti uccArabhami-vihArabhamIo saNA-sajjhAyasanniyAo / ceiyavaMdaNaNimittaM AsannaM dUraM vA gacchejA / sAhUNaM puNa apuvabahussuya saMviggANaM vandaNa saMsayavoccheyatthaM vA gcchejaa| AisaddeNaM saDDhAsannAyagaosannavihArINaM vA saddhAvaddhAvaNatthaM sAhammiyANa vA saMjamaucchAhaNimittaM gcchejaa| 7. 'jaM cannaM karaNija'micAi / 'jaM canaM ti puvvagAhAbhaNiyAo vairittaM ti; taM savvaM ca 30 saddeNa samuccijai / taM ca khettapaDilehaNathaMDilasehanikkhamaNAyariyasaMlehaNAI hatthasayAo pareNaM jaM AyariyaM, tamAyarittA sasiigattivisaddhinimittaM avassaM AloeyavvaM / jaM pUNa raNAI / 'uccAravihArA 1B .jnntthiii| 2 A nivttii| 3A naasti| 4 A ji| 5A .iyaarttnnaao| 6 A jhaa| 7 Av| 8 B kA avisohii| 9 A nAsti / 10 B nnimiH| 11 B taato| 12 B v| 13 Annej| 14 A bhnnnti| 15 A jjo0| 16 B .yaNe nni| 17 A jiddoso| 18 B ghaadi| 19 B .hiyavugghi.| 20 B nAsti / 21 A settaa| 22 B khmg| 23 A vaaogo| 24 A bhed| 25 BOnnaadii| 26 A piiddhg| 27 A *ppinnnn| 28 A mnnkaa| 29 A sjjhaasH| 30A .suy| 31 B vtirice| 32 BOnnaadii| 33A .ttisuddhi| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasena sUriyA [ gAthA 8- 9. hatthasayanbhantarAyariyaM tattha kiJci Aloijara, kiJci nAloijai / jahA pAsavaNakhela siMghANajalla' nivisaNuTTAviyambhaNAkuJcaNa'pasAraNosAsaNIsAsaceTTAi kiJci kajaM nAloijai / pAsavaNaM puNa puvvamApucchiUNa vosirai / 'aviyaDiyammi' aNAloiyammi, asuddho sAiyAro, Aloento puNa taM kajaM Ayariyassa suddho niraiyAro tti bhaNiyaM hoi / 5 8. 'kAraNa viNiggaya 'miccAi / 'kAraNaviNiggayassa' tti / duviho niggamo gacchAoM-kAraNa, akAraNeNa ya' / asivaomarAyaduDugilANuttimaTThAyariyapesaNAi kAraNio / cakka thUbhapaDimA - mahimA jamma' nikkhamaNa nANa-nivvANabhUmi-sannAyaga- vaiga-saMkhaDipehA nikkAraNio / kAraNaviNiggayassa | 'ca' sado AloyaNAiparyaM' samucciNA / niraiyArassa guttisamiivisuddhassa kAraNeNa viNiggayassa AloyaNamettAo caiva suddhI hoi / sA ya AloyaNA - ohao 10 vibhAgao ya / ohAloyaNA addhamAsanbhantarAgayassa havai / taM cAgayametto ceva iriyAvahiyApakkinto 'samuddesavelAe Aloei / Aloiyamette ceva sujjhai niriyaaro| sA ya ohAloyaNA imA appA mUlaguNesuM virAhaNA appa' uttaraguNesu / appA pAsatthAisu dANaggahasaMpaogohA // evaM vihAloyaNeNa suddho hoi / annammi velAe vibhAgeNa addhamAsapareNAgayassa | vibhAgA15 loyaNA niraiyArassa vi / evaM 'sagaNAo' kAraNaniggayassa Aloie suddhI; 'paragaNAgayassa vi ya'ti / sagaNo egasaMbhoiyA, paragaNo annasaMbhoiyA / te saMviggA" vA asaMviggA vA / saMviggAo Agayassa niraiyArassa vi avassameva vibhAgAloyaNA / AloyaNAe " ya suddho / 'uvasaMpaya' tti / sA ya" uvasaMpayA" paMcavihA / taM jahA - subhavasaMpayA, suhadukkhovasaMpayA, khettova saMpayA, maggovasaMpayA, viNaovasaMpayA ya tti / paMcavihAra vi tappaDhamayAe uvasaMpajamANeNa 20 niraiyAreNAvi AloyaNA vibhAgeNa dAyavvA / soya AloyaNAe ceva suddho / 'vihAre' ti egasaMbhoiyA " phaDugapaI " gIyatthAyariyA egAha- paNaga pakkha caummAsa" saMvacchariesu jattha vA milanti tattha niraiyArA vi vihArAloyaNaM denti / annonnassa vihAre vi AloyaNAe sujjhai " / savvattha 'niraiyArasse'tti eyaM payaM sambajjhai / evameyaM " AloyaNArihaM bhaNiyaM // 9. iyANi paDikamaNArihaM bhaNNai / jesu ThANesu khaliyassa micchAdukaDArovaNA hoi 25 taTThANasarUva nirUvaNatthaM" gAhA bhaNNai / 'guttisamiipamAya' iccAi / gutti tti tini guttio maNa- vai-kAya snnaao| samiIo iriyA-bhAsA-esaNA- AyANanikkhevaNa" uccArapAsavaNAiparivaNa - nAmAo paMca / eesu aTThasu ThANesu pamAo kao hojA" / maNeNa duccintiyAI" / vaI dubbhAsiyA, kAraNa ducceTTiyAI / iriyAe kahakahento" gacchejA, bhAsAe DhaDDharagihatthabhAsAI, esaNAe bhikkhA" - gahaNakAle aNuvautto, " na pamajai AyANa-nikkhevesu, appaDi 30 lehiya-thaMDile uccArAi pariTThavejA" / 'guruNo" AsAyaNa' ti / giNAti" satthamiti gurU tassa AsANA kyaa| kA ? ahikkhe vo" paribhavo vA jaccAiguNahINassa / Ayo" nANAitiyaM tassa sADaNA avaNayaNaM viNAso AsAyaNA bhaNNA / AyariyA hikkheva hAreNAhikakhe : 5 B nAsti / 6A ja 10 B .NesuM / 11 A 16 A 15 B 0 igA / 20 A *ssarU0 / 21 B kahato / 26 A 25 30 BAi sa0 / 31 B 3 A kayaM / 2 B 0 guMcaNa / 1 A nivasa0 / 8 0 kaMto jaisamu0 / mmaNaNikkha0 / 7 vyaNAparyaM / 0 viggA a0 / 12 B Aloei ya / 13 B nAsti / * paI ya; B *vatI / 17 A 0 mAsa A NatthA / 0 kkhaga0 / / 18 B visu 22 A nikkhamaNa / 27 A uvautto / 32 A Ao / 23 B hoii| 28 A rihA / avi0 / 4 A gacchAyo / 9A appA | 14 B uvaMsaM / / 19 B *metaM / 24 A vyAe / 29 B * ruAsA0 / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 10-12.] jIyakappa-cuNNI dhanto AyaM appaNo sADei' tusiNIya-huMkAra-jAi-ka-mmAihiM / ahavA tivihA AsAyaNAmaNeNa paosAi, vAyAe antarabhAsAi, kAraNa jamaliya-purogamaNa-saMghaTTaNAi / 'viNayabhaMge" tti / viNao abbhuTThANAsaNadANAlipaggahavandaNAIo / tassa ya bhNge| 'icchAINamakaraNe' tti| icchA micchA tahakkAro AvassiyA ya nisIhiyA ApucchaNAya paDipucchA chandaNA ya nimantaNA uvasaMpayAo ya gijjhanti / eyaasimkrnne| lahusagaM vA musAvAyaM vejaa| jahApayalA olle marue pazcakkhANe ya gmnnpriyaae|smudessNkhddiio khuDga parihAriya muhiio|| avasagamaNe disAsuM' egakule ceva eka-dave vA / ee sacce vi payA lahusamusAbhAsaNe honti // lahusA'diNaM puNa suhumaM jattha jattha paNagAvittI / taM-jahA-taNa-Dagala-chAra-mallaga-levaittiri- ggahaNa" ciTThaNAsu"leva-ittiri uggahaNaTThANesu suttAeseNa maaslhuN| tahAvi iha lahusagAdiNNaM ceva bhaNNai / laDDasamucchA puNa IsIsi mamattaM jattha suhumaM, jahA-kAgAi-sANagoNa 10 kappaTTaga" sArakkhaNa-mamattAIsu dave lhusmucchaa| khette ovAsa -sNthaar-kul-vshi-gaam-ngrrjaaiisu| kAle puNa mAsakappovari nivAsAi / bhAveNa rAga-dosAi / ettha je mAsalahuyaTThANA te save gheppnti"| 10. 'avihIi-kAsa-jaMbhiya' iccAi / avihIe hatthamadAUNa kAsai muhapottiyaM vaa| evaM jaMbhAiya-chIIesu vi / 'vAya' tti payaM kamma-saheNa sambajjhai / taM duvihaM-uhUM uDDoyAI, aho 15 kucchiy-sho| uDDoe hattho dAyatro muhapottiyA vaa"| kucchiya-sadda-niggame puNa" puyAvakaDaNalambaNeNa / esa vihI, eyavairitto avihI / 'asaMkiliTThakamma' puNa" cheyaNa-meyaNa-saMghasaNapIlaNa-abhighAya-siMcaNa-kAyakhArAi-asusira-susirANantara-paraMparabheyabhinnaM / 'kandappo' vAio kAio vA / 'hAsaM' pasiddhameva / 'vigahA itthi-bhatta-cora-jaNavayAiyA / 'kasAyA' kohaaii| 'visayANusaMgo' sh-phris-rs-ruv-gndhaasevnnmiti| 20 11. 'khaliyassaya' iccaai| 'khaliyassa' aiyaaraavnss| soya aiyAro sahasakArakao" aNAbhogakao y| 'ca' saho paDikkamaNArovaNaM smuccinni| 'savattha vitti svpesu|dsnnnaanncritttvsmiiguttindiyaaisu khaliyassa / 'hiMsamaNAvajao tti akarentassa jayaNAjuttassa / sahasakkArANAbhogalakkhaNaM ceyaMpuzvaM apAsiUNaM chuDhe pAe kuliMgajaM pAse / na ya tarai niyatteuM jogaM sahasAkaraNameyaM // 25 annayara-pamAeNaM asaMpauttassa Novajuttassa / iriyAisu bhUyatthesu vaTTao ho annaabhogo|| evaM sahasakkArANAbhogehiM hiMsamaNAvajamANo jayaNovautto aiyAramAvanno vi micchAdukkaDapariNao suddho| 12. 'AbhogeNa vi'cAi / 'AbhogeNe' tti pariphuDabuddhIe vi / 'taNuesu' thovesu, 'nehAisu' tti smbndho| neho kappaTThaga-sanni-sannAyagAisu / bhayaM ihaloga-paraloga-AyANa-akamhA-30 AjIva-asiloga-maraNa-sanniyaM / sogo saccittAcittamIsadavANa saMjogeNa viogeNa ya kao hojaa| 'bAusattaM' sarIrasussUsAparAyaNattaM hatthapAyAidhovaNadAreNa / 'AI' saheNa kusIla 1B saaddeti| 2A jaamH| 3 B bhNgo| 4 B vaa| 5 A *ntnnovsN0| 6A sekhaDI khuttttey| 7 A saasu| 8 A egadavve y| 9 B 0vttii| 10 A 0ddglg| 11 A uggddciH| 12 Bcitttthaannaale.| 13 B isisi| 14 B kappaTara0 / 15A vaasN| 16A bhve| 17 B dhippN0| 18 B muhvotti| 19 B vAyanti / 20 B uddyaaii| 21 B goe hattho muhapottiyaM vA dijji| 22 nAsti / 23 B puyatAvakaDaNaM / 24 Betavvatiritto / 25 A cheynnpiilnnbheynnghNsnn| 26 B vikhaa| 27 B shss0| 28 B. bhogo| 29 A hiNsppmaannaa| 30 A uttss| 31 Anne| 32 BosAvakaraNA0 / 2jI. ka.cu. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUrikayA [gAthA 13-17 pAsattho-sanna-saMsattA gheppanti / 'kandappahAsavigahA' puvavakkhANiyA / 'Ai' saddeNa kasAyavisayANusaMgA ghiyaa| savesu vi eesu taNuesu 'Neya' jANiyacaM / 'paDikkamaNaM' pAyacchittaM ti bhaNiyaM hoi / eyaM paDikkamaNArihaM bhaNiyaM // 2 // 13. iyANiM tadubhayArihaM / 'saMbhamabhaya'-izcAi / 'saMbhamo' htthii-udg-agnnimaaioN| 5 'bhayaM' dssu-milkkhu-cohiy-maalvaai-sgaasaao| 'Auro' digiMchA-pivAsAIhiM / 'AvaI' cucihaa-dvkhettkaalbhaavaavii| davAvaI davaM dullhN| khettAvaI vocchinnamaDambAI / kAlAvaI omAI | bhAvAvaI gurugilaannaaii| 'sahasANAbhogA' pavattA / eesu hiMsAidosamAvajao vi jayantassa 'aNappavasao' savehiM kAraNehiM, 'savvavayAiyAraM' krejaa| palAyamANo puDhavijalajalaNapavaNAivaNassaidurUhaNaM vA krejaa| bi-tiya-cau-pazcindiyaM vA virAhejA / 10 musAvAyAdinnAdANamehuNapariggaharAibhoyaNaaddhANakappalevADAiyaM vA aavjejaa| evaM uttara guNesu vi| evamAi aiyArAvanassAvi / 'tadubhayaM' AloyaNA gurUNaM / pacchA gurusaMdiTTho micchAdukkaDaM ti bhaNamANo suddho|'aasNkie ceva' tti kayamakayaM vA jattha pariccheyaM kAuM na tarai tamAsaMkiyaM / tattha ya savapaesu vi tadubhayapAyacchittakArI sujjhai / 14. 'duJcintiya' iccaai| 'du'saho kucchAbhihANe / saMjamavirAhaNAjAyaM kucchiyaM cintiyaM 15 duzcintiyaM / evaM 'dubbhAsiyaM duccitttthiyN'| 'AI' gahaNeNa duppaDilehiya-dupamajiyagahaNaM / 'bahuso' aNegaso 'uvautto vi na yANai' tti sambajjhai / uvaogaruvapariNao' vi sAhU na saMbharai puSvakAlakayamaiyArahANaM / AloyaNAkAle 'devasiyAi aiyAraM, AiggahaNeNa rAiya-pakkhiya-cAummAsiya-saMvacchariyAiyArA gheppanti / 15. 'sadhesu ya' iccAi / 'sava'ggahaNeNaM sadhAvavAyaTThANA sUiyA / paDhama ussaggaparya' 20 biiyaM avavAyapayaM / avarAhesu aiyAresu 'daMsaNaNANacaraNAvarAhesu' / 'Auttasse'tti kAraNe jayaNAe gIyattho Asevao Autto bhaNNai / tassevamasesAvavAya-kAlANuTTANaparassa Auttassa 'tadubhaya' pAyacchittaM' hoi / tahiM cevAvavAyakAle 'sahasakkAreNa' je kayaM, taM AisahasaMgahiyANAbhogeNa ya tadubhayamiti / eyaM ca tadubhayArihaM // 3 // 16. iyANi vivegArihaM bhnnnni| 'piMDovahisejA'iccAi / 'piMDo' saMghAo asaNa-pANa-khAhama-sAima-meyabhinno / 'uvahI' ohiy-uvgghiy-meo| sejA' uvsso|aaisnn DagalagachAra-mallaga-osahANi gheppanti / 'kaDajogI' gIyattho bhaNNai / piMDesaNA-vattha-pAesaNA-cheyasuyAINi suttatthao ahIyANi jeNa so gIyattho / teNovautteNa gahiyaM suovaesANusArovaogapariNAmapariNaeNaM ti bhaNiyaM hoi / pacchA nAyamasuddha' / keNa doseNa asuddha" nAyaM bhaNNai / uggamauppAyaNesaNAhiM saMkiyamasaMkiyaM vA dosavatteNa 'suddho' 'niriyaaro| vihANeNaM' vihiNA 30 suovaiTeNa 'vigiMcamANo' pariTuvento suddho havai / 17. 'kAladdhANAicchiya' iJcAi / 'kAlAicchiyaM' paDhamaporisIgahiyaM cautthaporisiM jAva jaM dharijai / addhajoyaNAiregAo ANIyaM nIyaM vaa| asaDhayAe saDhayAe y| vigahA-kiDDA-indiyamAIhiM saDho, gilANa-sAgAriya-thaMDilla-bhayAikkamaNeNa ya" asaDho / vihIe vigiJcanto suddho| aNuggaesUre atthamie thA jaM gahiyamasaNAi asaDheNa girirAhumehamahiyArayAvarie 1A evN| 2 B asnni| 3 A. mNddvaa| 4 B. maadii| 5 B.hitti| 6 B 0vA. ddaai| 7 B 0nnto| 8 B. siyaaiyaarN| 9 A uvsH| 10 B. vaad| 11 B pacchittaM / 12 A evaM c| 13 B* pAesaNA sejjAcheya0 / 14 A suyAiyaM / 15ANa suddhaM / 16 B porusii| 17 B nAsti / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 18-21. ] jIyakappa-cuNNI saviyari uggayabuddhIe aNathamiyabuddhIe vA gahiyaM hojA; pacchA ya aNuggae' atthamie vA' nAyaM taoM vihIe vigiJcanto suddho / 'kAraNe' vA gahiyaM gilANAyariyavAla pAhuNayadullahasahassadANAi-kAraNe nANAvihe jagahiyaM vihibhoyaNe ya kae jai taM ucvariyaM tao vihIe aNAvAyamasaMlogAiyAe vigizcanto / 'bhattAi' bhattaggahaNeNa asaNaM, AiggahaNeNa pANa-khAima-sAimANi vi gheppanti / so ya evaM karento suddho havai tti vivegAriha bhaNiyaM // 4 // 18. iyANi kAussaggArihaM bhaNNai-gamaNAgamaNa'-iccAi / uvassayAo gurumUlAo vA 'gamaNaM, AgamaNaM' bAhirAo AyariyasamIvaM / 'vihAro' sajjhAyanimittaM jaM annatthagamaNaM / pattha sabahiM ceva iriyAvahiyA kAussaggo pAyacchittaM kIrai / 'suyammi' uddesasamuddesANunnApaTTavaNapaDikkamaNasuyaphkhadhaMgapariyaTTaNAiesu sue kAussaggo kIrai / 'sAvajasumiNe" pANAivAyAi / AisaddeNa aNavajjasumiNe vi| kamhati / 'ca'saheNa dunnimitta-dussauNa-paDihaNaNa-10 nimittaM aTThassAsussaggakaraNaM / 'nAvA' caucihA-samuhanAvA, ujANI, oyANI, tirinchagAmiNI / AimA samuhe / pacchillA tinni naIe / ujANI paDisottagAmiNI / oyANI puNa aNusoyagAmiNI / tiricchagAmiNI Nadi chindantI gacchai / 'NaIsaMtAro"1 cuviho| so puNa pAehi saMghaTTa-leva-uvarilevehiM tiviho hoi, bAhA-uDuvAI hiM y| samvattha 'pAyacchittaM' jayaNovauttassa vihIe 'kAussaggo' pAyacchittaM hoi| 15 19. 'bhatte pANe' iccAi / 'bhattapANAI' pasiddhaM ceva / 'sayaNaM' jattha suppai / 'AsaNaM' jattha nivisijai / 'arahantasejA' ceiyagharaM / 'samaNasejA' pddisso| sanvesu eesu bhattAisamaNasejApajaSasANesu hatthasayAo pareNa gamaNe AgamaNe vA kae pAyacchittaM" kaaussggo| so pnnuviisussaaso"kaayco| uccArijai tti 'uccaaroN'| passavatIti 'passavaNaM / dosu vi paridRviesu hatthasayabhantare pareNa vA hatthamette vi kAussaggo paNuvIsussAso kji| 20 20. 'hattha saya' iccAi / aNantaragAhA juyaleNa kAussaggaM pacchittamuttaM; taM puNa kAussamgaM kiM parimANaM karenti" / ao UsAsa-parimANa-nirUvaNatthAo tinni gaahaaobhnnnnnti| gAhAe paDhamaddhaM paDhiyasiddhaM / 'pANavahAisumiNae' tti karaNakArAvaNANumaIhiM sumiNe pANAivAo kaho ojA / tattha UsAsasayaparimANaM tullaM / 'cautthamiti mehuNa-sumiNayadasaNe aTThasayaUsAsaparimANaM kAussagaM" krejaa| 25 _____21. 'desiyarAiya' iccAi / jahAsaMkheNa UsAsaparimANakahaNameyaM / divasAvasANa-paDikkamaNe pacchimakAussaggatie paDhame do ujjoyA cintijanti / pacchimesu dosu ekeko / evamee cattAri ujoyaa| eso ya ujjoyadaNDago paNuvIsUsAsaparimANeNa chijai / tao paNuvIsA ghauhiM ujjoehiM guNiyA UsAsasayaM bhavati / rayaNipahAya-paDikkamaNe puNa paJcAsaM UsAsA sayassa addheNa honti / tattha dohiM ujjoehiM paNuSIsA guNijai / pakkhapaDikamaNe vArasa 30 ujaayaa| tehi paNuvIsA guNiyA honti UsAsANa tinni ya syaao| cAummAsa-pAMDekkamaNe bIsAe ujjoehiM paNuvIsA guNijai, paMcasayA honti / vAriliya paDikkamaNe cattAlIsAe ujjoehiM paNuvIsA guNiyA sahassamussAsANaM hoi| anne aTTha UsAsA namokAre kajanti / tao aTTattaraM sahassaM hoi / so ya namokAro saMvaccharie bahuo kAlo niviggheNaM gao ti cintijai maMgalatthaM pjnte| 1B. ggo| 2 A.mio| 3 B sto| 4 B 'bAla'nAsti / 5 B ca / 6 B 7-8 A .minno| 9 B ndiie| 10 A ndii| 11 A nadi sN0| 12 B jinno0| 13 B etesu| 14 A payacchittaM / 15A puNa0 / 16 A ps| 17 B kareu tti / 18 A suminnotti| 19 Auusaasyp| 20 A mihnn| 21 B uss| 35 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 siddhasenasUrikayA [gAthA 22-27. 22. 'uddesa' iJcAi / sutte uddesa-samuddesa-aNunnAsu sattAvIsaM UsAsA uslaggo kIrai / suyakkhandhaGgapariyaTTaNuttarakAle ya sattAvIsussAsaparimANussaggakaraNaM / paTThavaNapaDikkamaNe aTTasAsagaparimANussaggakaraNaM / AisaheNa dunimittAvasauNapaDighAyanimittaM aTTasAsamu. ssagaM karei / eyaM kAussaggArihaM bhaNiyaM // 5 // 5 23. 'uddesajjhayaNe' iccAi / ussaggAbhihANANantaraM tavArihaM bhaNNai / tattha nANAyArAiyAro duviho-ohao, vibhAgao ya / tattha vibhAgeNa uddesaga-ajjhayaNa-suyakkhandha-aGgANaM kamaso ya parivADIe kameNa, pamAissa kAlAikkamaNAisu tti sambajjhai / pamAigahaNaM, kAlaviNaya-bahumANa-uvahANa-aniNhavaNa-vivajayA aiyAro hoi / vaJjaNameya-atthameya-tadubhayameyA vA kayA aiyAro hoi nANassa / eesiM aTThaNhapayANamannayaraTThANaTThio nANAiyAre vaTTai / 10 akAle sajjhAyakaraNaM asajjhAie vA karaNaM; esa kaalaaiyaaro| viNayaM na pauAi, jaccAiehiM vA mayAvalevalitto viNayabhaMga karei, hIlai vA; evamAi vinnyaaiaaro| sue gurummi ya bahumANabhattIo na karei / bhattI uvayAramettaM / bahumANo oraso siNehasambandho AyariyANaM uvari so ghA na ko| uvahANaM tavacaraNaM AyaMbilAiyaM na karei / niNhavaNaM avalavaNaM / jassa sagAse ahIyaM taduheseNa bhaNai 'nAhaM tassa sagAse ahijio'| jugappahANaM vA sUriM samuddisai; 16 sayameva vAhijiyaM bhaNai / esA niNhavaNA / vaJjayai jeNa attho taM vakSaNaM / suttassa sannA / taM ca suttaM matta'kkharabindUhiM UNamairittaM vA karei, sakkayaM vA karei, anAmihANeNa vA bhaNai / esa vakSaNameo / evamatthameya tadubhayabheyA vi neyaa| 24. 'nivigiy'-iccaai| uddesagAiyAre nidhigaiyaM / ajjhayaNAiyAre purimahuM / suyakkha'ndhAiyAre egAsaNayaM / aMgAiyAre AyaMbilaM / aNAgADhe eyaM / AgADhe puNa eesu ceva ThANesu 20 purimaTThAi-anbhattaTTa-pajavasANaM / atthasuNaNe vi purimaDDhAi-khamaNa-pajantameesu ceva ThANesu / eyaM vibhAgapacchittaM bhaNiyaM / iyANi oheNa bhnni| - 25. 'sAmannaM puNa' iccAi / sabammi ceva sutte oheNa avisesie AyAmaM / atthe ya avisesie abbhttho| kameNa ahijanto na tAva pAvai taM suttaM atthaM vA pariyAo vA na pUrai so apatto (1); avaro apatto ajogo| titiNicavalacitta gANaMgaNiyAi-Negadosa 25 saMjutto (2); annovi apatto vayasA sueNa vA (3) eesiM savesiM ceva jo vAyaNaM dei uddesa samuddesaNunnA vA karei tassa vi khamaNaM / 'ca' saheNa jai pattaM na vAei sueNa, pattaM vA jogaM na vAei, vattaM vA vayasuehiM / eesiM ca uddesaNAdi jo na karei vA tassa abbhttttttho| 26. 'kAlAvisajaNa'-iccAha / kAlAvisajaNaM kAlassa apaDikkamaNaM / 'AI'saddeNa aNuogassa avisajaNaM / 'maMDali-vasuhA' maMDali-bhUmI sA tivihA sutte atthe bhoyaNe 30 eesiM tiNhavi appamajaNe nidhIyaM / sutte atthe vA nisejaM na karei / akkhe vA na rapati ta khamaNaM, 'ca' sahA vaMdaNa-kAusagge Na kareti tahAvi khamaNaM cev| 27. 'AgADhANAgADhammi' iccAi / jogo duviho-AgADho aNAgADho ya / AgADhe sacca bhaMgo desabhaMgo ya / aNAgADhe vi savabhaMgo desabhaMgo y| saccabhaMgo nAma AyaMbilaM na karei vigaIo sevai / desabhaMgo nAma vigaI bhujeUNa pacchA kAussaggaM krei| sayameva vA kAu 35 ssaggaM kAUNa bhuJjai, vigaI vA egaTuM geNhai / abhaNio' vA 'saMdisaha kAussaggaM karemiti 1B viiiiyN| 2 A ykhN| 3 A. ekkaasH| 4 Bhaanne| 5A oheNaM / 6F titinniyclci0| 7 A avvatto / 8A annio0| 9 A tihaa| 10B gii| 11A abhinni| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ammananmmmmmmmmmmmmmmanna gAthA 28-30.] jIyakappa-cuNNI bhaNai / AgADhasavabhaMge chaTuM, desabhaMge cautthaM / aNAgADhasavabhaMge cautthaM, desabhaMge AyaMbilaM / esa nANAiyAro bhnnio| iyANi dasaNAiyAro bhannai 28. 'saMkAiyAsu dese' iJcAi / saMkA Ai jaisi payANaM tAI imAI saMkAiyAI / tesu saMkAiesu aTThasu paesu / kANi puNa tANi? imANi bhannanti / [1] saMkA, [2] kaMkhA, [3] 6 vitigiJchA', [4] mUDhadiTThI, [5] aNuvavUhA, [6] athirIkaraNaM, [7] avacchalaM, [8] appabhAvaNayA / saMsayakAraNaM saMkA-dese ya' sacce y| tattha desammi jaha-tulle jIvatte kiha bhaviyA abhaviyA, anne evamAi sNkaadese| save-pAgaya bhAsabaddhattA mA hojA'kusalaparikappiyaM / diTThanto pejkppttttho| etto kaMkhA duvihA-dese, sacce ya bodhvaa| dese kutitthiyamayaM kaMkhai / etthavi ahiMsA mokkho ya diTTo tti / sacce puNa kaMkhai savve kutitthimae' | 10 didaMto rAyAmacA AsAvahiyA pasatthamapasatthA / vitiA chA dese sacce y| jahA bhaimo eriso parikeso amhANa kesaloyAi kIrae hojA na vA mokkho| vidugumchA vA-vijJAne vidaH" saadhvH| te duguJchai maNDali-moya-jallAiehiM / mUDhadiTThI paratitthiyapUyAo" aisayamayANi vA soUNa maivAmoho hojA / uvavUhA duvihA-pasatthA appasatthA ya / pasatthA sAhUsu nANadasaNatavasaMjamakhamaNaveyAvaccAisu abbhujayassa ucchAhavaDaNaM uvavUhaNaM / appasatthA 15 micchattAisu / thirIkaraNaM pasatthamappasatthaM ca / visIyamANassa carittAisu thirIkaraNaM pasatthaM / asaMjame thirIkaraNaM appasatthaM / vacchallamavi evameva duvihaM-Ayariya-gilANa-pAhuNa-asahu bAla-buhAINaM" AhArovahimAiNA samAhikaraNaM pasatthaM / osannAi"-gihatthANaM appstthN| pabhAvaNA vi evameva / titthayara-pavayaNa-nivANa-maggapabhAvaNA pstthaa| micchattaaNNANAINaM appstthaa| evaM aTTAvi vittharao paraveUNa / tattha saMkA dese sacce ya / evaM kaMkhA 20 vi| evaM vitigiJchA duguJchA vi| evaM mai[vA]moho vi / appasatthuvavUhA dese savve y| evaM pacchalaM pi dese so ya / appasatthappabhAvaNA vi dese sacce y| tattha causu vi saMkAiesu dese khamaNaM / micchovavUhaNAisu ya dese" khamaNaM / ca saheNa thirIkaraNa-ghacchalla-ppabhAvaNe micchatAINaM dese khamaNaM / evaM oho| vibhAgao puNa saMkAisu aTThasu vi dese bhikkhussa purimhuuN| vasabhassa ekkAsaNagaM / uvajjhAyassa AyaMbilaM / Ayariyassa abbhattaTTho / 25 ____29. 'evaMciya' iccAi / evaM cevANantaruddiSTuM purisavibhAgeNa pacchittaM pihaM pihaM / jaiNaM sAhUNa" uvavUhaNaM na karei / AisaddeNa" thirIkaraNaM vacchallaM pabhAvaNaM vA pavayaNajai"mAiyANaMNa karei / bhikkhussa purimarvha / vasabhassa ekkAsaNayaM / uvajjhAyassAyaMbilaM / gurussa abhttttttho| eyaM paDhamaddhavakkhANaM / pacchaddhaM puNa uvarimagAhAe sambajjhai / sA ya esA gAhA 30. 'parivArAI' iccAi / 'parivAranimittaMti sahAyanimittaM ti jaM bhaNiyaM hoi / 'AI'- 30 saddeNa AhArovahi-nimittaM vaa| tappasAeNa AhArovahi-sejAo vA labhissanti tti kAuM pAsatthosannakusIlasaMsattAhAchandaNiyANaM" uvari mamattaM karei / sAvaga-sannAyagANaM vA saversi 1B vigiNchaa| 2 A ann| 3 B ap0| 4 B 'ya' naasti| 5 B. vie| 6 B paagiy| 7 B.titthH| 8 B viigicchaa| 9A himo| 10 Bnn| 11B vidvH| 12 A puuyaaai| 13 Amicchaaisu| 14 Bvaa| 15 BONaga sasu ash| 16 Bodiirnn| 17A nnnn| 18 A emev| 19 B.tt'naa| 20 B vigiNchaa| 21 BohaNA dese| 22 A vibhaagaao| 23 BegaasH| 24 B eyaM / 25A jai saah| 26 B aadi| 27A jtiH| 28 B vshss| 29 Begaas| 30 B.jjhti| 31 BOcchaMdanIiANaM / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasena sUrikayA [ gAthA 31-34. vA paripAlana- sambhoga saMvAsa suttatthadANANi / jai karei vacchalaM to bhikkhuNo nivIyaM / vasabhovajjhAyagurUNaM' purimegAsaNAyAmAi jahAsaMkhaM / aha puNa imamAlambaNaM karei / 'sAhammiotti eso saMjamaM vA karesai' / 'vA' saddeNa kulagaNasaMghagilANakajAie paDitapissai tti' / evaM vihAra buddhIe savahiM suddho / evaM daMsaNAyArapacchittaM bhaNiyaM // 5 iyANi carittAyArapacchittaM bhannai - 14 31. 'egiMdiyANa' iccAi / egindiyA puDhavi Au-teu vAu-patteyavaNassaI / eesiM paMcave vi pi pi saMghaTTaNe nidhIiyaM / AukAyassa saMghaTTaNe' ghaDa- golaMkaya-vAra gAi-Thiyassa, pAyahatthAicAliyassa IsiM pariyAvo, puNa gADhataracAliyassa uddavaNaM / pihu paritAvaNahaNaNapANAIsu / eesiM ca paritAvaNA duvihA aNAgADhA AgADhA ya / tattha aNAgADhAe purimaDuM / 10 AgADhA ekkAsayaM / uddavaNe puNa AyAmaM paMcasu vi / 1 32. 'purimAI' icAi / aNantavaNassai-biya-tiya-caurindiyANa saMghaTTaNa-aNAgADha AgADha paritAva uddavaNesu purimAi-khamaNantaM" jahAsaMkhaM / paJcindiyasaMghaTTaNe ekkAsaNayaM / aNAgADha- paritAvaNe AyAmaM / AgADhaparitAvaNe" khamaNaM / uddavaNe ekakallANagaM / pamAyasahiyassa / 33. 'mosAisu' iccAi / musAvAya adatta-pariggahesu mehuNavajiesu / davAivatthu bhannesu 15 tti / musAvAo cauThiho- davakhettakAlabhAvehiM / davao jahaNNamajjhimukoso / evaM khettakAlabhAvesu vitiviho / evaM" jahA musAvAo caudhiho puNo ya ekkeko tiviho / tahAsdattapariggahA vi / ettha ya davAimeyabhine cauvihe vi" musAvAe jo jahannabheo tahiM savattha ekkAsayaM, majjhime sabahiM AyAmaM, ukkose vi cauSvihe khamaNaM / evaM adatta-pariggaddesu vi pacchittaM dAyAM / 20 34. 'levADaya' iccAi / levADaya-parivAse" abbhattaTTo / sukkasannihiesu vi - suMThiharaDa - baheDagAsu anbhattaTTho / iyarA gillasannihI-gulakakkayaghayatellAI tIe cha / sesa nisibhatte aTTamaM / ohasuttAo" jamaznaM taM sesaM / kiM cohasuttaM ? paDhamabhaMgo / sesA tinni bhaMgA sesanisibhattasaddeNa bhavanti / evameyaM mUlaguNAiyAre mehuNavajjie pacchittaM bhaNiyaM / mehuNAiyArassa puNa mUlaTThANe bhaNihiI / 25 iyANi uttaraguNAiyArapacchittaM bhannai / te ya uttaraguNA piMDavisohIyAIyA / tattha piMsohI tisu ThANesu havai / uggame upAyaNAe esaNAe ya / tahA saMjoyaNapamANaiMgAla dhUmakAraNa vibhAgeNa ya visuddhI bhavai" / ettha ya uggamo solasabheo / te ya ime solasa meyA AhAkammAI " / ettha solasasu dosesu jattha jattha sarisaM pacchittaM taM taM dosaM gAhAe saMpiMDiya kahayai / tahA upapAyaNAe vi solasa / tattha je sarisapacchittA te samucciNai / evaM esaNA30 dosesu vi dasasu sarisadvANAeM uvasaMharai / egaTThI kiyaa| ee savve vi piMDanijuttiNusAreNa bhANiyA / iha puNa cchittameva kevalaM vihijjai / AhAkamme khavaNaM / uddesiyaM duvihaM- ohe vibhAge ya / parimiyabhikkhadANarUvaM oho sAmannamegapagAraM avisesiyaM tattha purimaGkaM / vibhAge tinni bheyA uddeso, kaDaM, kammaM / ee" tinni vi" patteyaM 1 B nivvIyaM / 2 A vasabhojhAya / 3 B karissara / 4 A * tappassai / 5 A * vviIyaM 6 A AukkAya saMghaTTaNaM / 7 A odavaNe / 8 B pariyAvaNa / 9B khavaNaM / 10 B pariyAve 11 B evaM jarA / 12 A 'vi' nAsti / 13 A *vAsei / 14 B ohamuttA0 / 15 B 16 B kammAtI / 17 A eesiM / A * havi / 18 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 34.] jiyakappa-cuNNI cauhi bheehiM bhijnti'| taM jahA--uddesuddesiyaM, uhesasamuddesiyaM, uhesAesiyaM, uhesasamAesiyaM / eesu vimeesu purimttuN| kaDuisaM, kaDasamuhesaM, kaDAesaM, kaDasamAesaM / eesu vi causu vimeesu ekkAsaNayaM / tahA kamuddesa, kammasamuddesaM, kammAesaM, kammasamAesaM / tittha paDhame AyaMbilaM / sesesu tisu meesu abbhttttttho| pUiyaM duvihaM-suhumaM bAyaraM ca / suhumaM dhUmAi / bAyaraM ughagaraNe bhattapANe ya / tattha uva- 6 garaNapUie purimahaM / bhattapANapUie ekkAsaNayaM / mIsajAyaM tiviha-jAtiyamIsajAyaM ettha AyaMbilaM / pAsaMDamIsajAe sAhumI sajAe ya khmnnN| ThavaNA duvihA-ittiriyA tattha nidhIiyaM / ciraThaviyAe purimaTuM / pAhuDiyA vi duvihA-suhumAe nivIiyaM / vAyarAe khmnnN| 10 pAokaraNaM duvihaM-pAgaDakaraNe purimaTuM / pagAsakaraNe AyAmaM / kIyaM duvihaM-dave bhAve ya / dave duvihaM-AyakIyaM, parakIyaM ca / ettha dosu vi A yAmaM / bhAve vi AyakIyaM parakIyaM ca / bhAvAyakIe aayaamN| bhAvaparakIe purimhuuN| pAmiccaM duvihaM-loiyaM ettha AyAma, loguttarie puNa purimahra / / pariyaTTiyaM duvihaM-loie AyAma, loguttarie puNa purimhN| 15 AhaDaM duvihaM-saggAmao', paraggAmao ya / saggAmAhaDe purimaTuM / paraggAmAhaDe sapazca vAe cautthaM / paraggAmAhaDe nippaJcavAe aayaamN| ubbhiNNaM duvihaM-daharaubbhinne purimaTuM, pihiobhinnakavADe AyAma / mAlohaDaM duvihaM-jahanne purimahUM, ukkose aayaam|| acche tivihaM-pahaacchejaM. sAmiacchejaM. teNa acchejatisa vi aayaa| 20 aNisaTuM tivihaM-sAhAraNANisaTuM, collagANisaTuM, jaDDANisaTuM / tisu vi AyAmaM / / ajjhoyaro tiviho-jAvaMtiya-pAsaMDiyamIso, saahumiiso| ettha jAvaMtie puri mahUM, iyaresu dosu vi ekkAsaNayaM / evaM uggamadosesu pAyacchittaM bhaNiyaM / iyANi uppAyaNAe' pAyacchittaM bhannai-dhAI paMcavihA, savvattha AyAmaM / duI duvihAsaggAma-paraggAmA, dosu vi AyAmaM / nimittaM tivihaM-tIe AyAmaM, vahamANe aNAgae ya 25 khamaNaM / AjIve jAikulAiminne, savattha AyAmaM / vaNImae vi samvattha AyAmaM / tigicchA duvihA-suhumAe purimahUM, bAyarAe" AyAmaM / kohe mANe AyAma, mAyAe ekkAsaNaM, lome khamaNaM / saMthavo duviho-pubvi saMthavo, pacchAsaMthavo vaa| vayaNa-saMthave purimahUM, 'sambandhi-saMthave AyAmaM / vijAe AyAmaM / mante AyAmaM / cuNNe AyAmaM / joge AyAmaM / mUlakamme muulN| 30 - iyANi esaNAdosesu pacchittaM bhaNNai-te ya ime dasa saMkiyamAIyA / tattha saMkie caubhaMgo-saMkiyagAhI saMkiyabhoI" / carimo NissaMkio dosavisuddho, bIo vi visuddho ceva / paDhamataie" sNkiybhoii| jaM dosaM saMkai tassa ceva pacchittamAvajai / saccittamakkhiyaM tivihaM-puDhavi-Au-vaNassai / tattha puDhavisasarakkhamakkhiyahattheNaM nivigaiyaM / mIsakaddameNaM purimahUM / nimmIsakaddame AyAmaM / maTTiyA-osa-hariyAla-hiMguluya-maNosilA-aMjaNa-loNa- 35 1 1A bhijji| 2 B pddhme| 3 B 'ca' naasti| 4 B maao| 5 B acchijN| 6 A sAdhAraNa annisttuN| 7A .ynnee| 8 Bdhaatii| 9 A vddmaa| 10 B ghnniimge| 11 A. paay| 12 B egaasnngN| 13 B -maadiiyaa| 14 B bhotii| 15 A niisN0| 16 A bi. imo visuH| 17 A.ttie| 18 B nimvIyayaM / / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUriphayA [gAthA 34. gerUyaM vanniya-seDiya-soraTriya-makkhie karamatte satvattha purimttuN| eyaM puDhavimakkhiyaM / iyArSi AumakkhiyaM bhannai-sasiNiddhe nivigaiyaM / udaulle purimardu / purakamma-pacchakamme AyAma eyaM AumakkhiyaM bhaNiyaM / iyANi vaNassaimakkhiyaM bhannai-soya vaNassaI duviho-paritto, aNa nto ya / paritte timni meyA-piTuM, rohaM', kukkusA / ukuTuM ciMcAi / eehiM makkhipahiM tihiM Ti purim8| aNante vi eehiM ceva tinni meyaa| ettha ekkAsaNayaM / eyaM saJcittamakkhiyaM bhaNiyaM iyANi acittamakkhiyaM bhannai-taM duvihaM-garahiya-majAyamakkhie AyAmaM / agarahiya-saMsatta makkhie AyAma / evaM makkhiyaM bhaNiyaM / iyANiM NikkhittaM bhannai-pattha caubhaMgo sacire sacittaM nikkhittaM / ettha taie pacchittaM / taM ca sazcittaM chakkAyA-puDhavI-AU-teU-vAU parittavaNassaikAU-tasANaM ca / saJcittANamaNantara nikkhitte AyAmaM / eesiM ceva saccittApa 10 paraMparanikkhitte purimttuN| eesiM ceva mIsANamaNantara nikkhitte purimttuN| eesi ceva mIsApa paraMparanikkhitte nidhIyaM / aNantavaNassai-saJcittANantare khamaNaM / eyassa ceva paraMpareNa' ekkA saNayaM / aNantavaNassai-mIsANantaraNikkhitte ekkAsaNayaM / eyassa ceva paraMparanikkhiraM nidhIyaM / pihie cubhNgo| tattha taie pacchittaM / acitteNa guruNA pihiyassa, sacitte puDhavI-AU-teU-vAU-paritsavaNa-tasa-sacittehiM aNantarapihie AyAmaM / eehiM cera 15 paraMparapihie purimhuuN| eehiM ceva mIsehiM aNantara-pihie purimhuuN| eehiM ceva paraMpa nidhIyaM / aNantavaNa-sacittANantarapihie khamaNaM / teNa ceva paraMparapihie ekkAsaNayaM / aNantara Nassai-mIsANantarapihie ekkAsaNayaM / eeNa ceva paraMparapihie nivIyaM / guru-acittapihipa khamaNaM / iyANiM sAhariyaM bhannai / ettha vi cubhNgo|ttth puDhavi-AU teU-vAU-parittavaNassA tasasacittANantarasAharaNe aayaamN| eehiM paraMparasAharaNe purimii| eehiM ceva mIsANa aNantara 20 sAharaNe purimahaM / eehiM ceva mIsANaM paraMparasAharaNe niviiyN"|annntvnnssiscittaannntr sAharaNe khamaNaM / eehiM ceva aNantavaNassaiparaMparasAharaNe ekkAsaNayaM / aNamtavaNassaimIsANa ntarasAharaNe ekkAsaNayaM / eyassa ceva mIsaparaMparasAharaNe niviiyaM / bIyasAharie nizcigaiyaM acitte acittaM sAharie purimahUM / ahagurusAharie to khamaNaM / iyANi dAyAro tti bhannaibAle vuDDhe matte ummatte ceva Nejarie andhe eesu dintesu gahaNe AyAmaM / pagalantakuTe khamaNaM 26 pAuyArUDhe vi khamaNaM / hatthe"duie niyalabaddhe ya hatthacchinne ya pAyacchinne yanapuMsake gudhirNa pAlavacchAe bhukhamtIe virolantIe bhajantIe kaMDantIe pIsantIe payAsu savAsu aayaamN| piMja ntIe ruvantIe kattantIe pamahamANIe purimhuuN| chakkAyavaggahatthA samaNaTThA Nikkhivittu te ceva' gAhantI ghaTTantI saMghaTTantI ArabhantI / eyAsu saTTANe nI0 pu0 e0 A0 abha0 kallANagaM eyaM sttttaannN| saMsatteNa daveNa littahatthA ya littamattA ya AyAmaM, sesesu purimahUM / oyattantIe 80 sAhAraNaM ca dentIe coriyagaM dentIe pAhuDiyaM ThaventIe sapazcavAyAe paraM ca uddissa AyAmaM iyANi ummIsaM bhannai-parittavaNassai-sacittaummIse AyAmaM / eeNa ceva paritte mIseNa ummIse nivizyaM / aNantasacittaummIse khamaNaM / eeNa ceva aNantamIse niviiyaM bIummIse nidhiiyaM / aha puDhavAIhiMto jahA Nikkhitte / iyANi apariNayaM bhannai-taM duviha dadhe bhAve ya / dave apariNayaM-puDhavi-Au-teu-cAu-parittavaNassai-apariNae AyAmaM / ara 1B naasti| 2A annNtehiN| 3 BegaasnngN| 4 A idaM vAkyaM ptitm| 5A tatira 6 A bhiisaannNtr| 7A prNpre| 8 B egaasnngN| 9 A ttie| 10 A annNtre| ] B nivvIyaM / 12 A etadvAkyaM nAsti / 13 B daaygetti| 14 B htthN| 15 A 16 B ruNctiie| 17 A cvev| 18 A hiMtI / 19 A naasti| 20 A sNghttttmaarbhNtiie| A oytNtiie| 22 ddiygN| 23 A piu0| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwimwanswammam wwwwwwimaratiwwwwwwwwwww gathA 35-46.] jIyakappa-cuNNI tiSaNassai-apariNae khamaNaM / ettha ya caubhaMgo-dave apariNayaM, bhAve vi apariNayaM / bhAvApariNayaM doNhaM pi' bhuJjamANANaM, pattha vipurimhN| iyANi littaM bhannai-saMsatteNa hatyeNa vA matteNa vA AyAmaM / iyANiM chaDDiyaM bhannA-puDhavi-Au-seu-vAu-parittavaNesu AyAmaM / aNativaNesu khamaNaM / ee esaNA dosaa| saMjoyaNA duvihA-yAhiM bhAyaNe, anto vayaNe / doNha vi khamaNaM / parimANAiritte 5 AyAmaM / saiMgAle khamaNaM / dhUme aayaamN| akAraNe bhujai AyAmaM / kAraNe abhuJjamANassa AyAmaM / ghAsesaNA dosA ee| eyammi pacchittapatthAre35. 'uhesiyacarimatie' iccAi gaahaa| eyAo doSi gAhAo jesu jesu ThANesu ... 36. 'airaM aNanta' incAi gaahaa| abbhattaTuM tesu tesu oyaarijnti| 37. 'kammuddesiyaM' incAi gaahaa| eyAo dovi jesu jesu ThANesu AyAma tesu tesu 38. 'airaM paritta0' izcAi gaahaa| oyArijanti / 39. 'ajjhoyara' gAhA / egAsaNayaTThANesu oyArijai / 40. 'oha vibhAgA' iccAi gaahaa| eyAo tiNi gAhAo jesu jesu ThANesu purimaDhe 41. 'saggAmAhaDa' iJcAi gaahaa| 15 42. 'patteya'miccAi gaahaa|| 43. 'ittaraThaviya' iJcAi gAhA / esA niviIyaM jesu jesu ThANesu tesu tesu oyArijai / 44. 'sahasANAbhoge' iccAi / sahasANAbhogA puSuttA / tesu sahasANAbhogesu vaTTamAgassa jesu jesu kAraNesu paDikkamaNaM bhaNiyaM tesu tesu ceva kAraNesu AbhoeNaM jANamANo jaM karei, aiyahuso puNo puNo aippamANeNa vA karei, savvattha nidhigaiyaM / / | 45. 'dhAvaNaDevaNa' iJcAi / dhAvaNaM ghmedo| DevaNaM ullaMDaNaM / saMghariseNa gamaNaM-20 ko sigdhagai tti, jamalio vA gacchai / kiDDA aTThAvaya-cauraMga-jUyAi / kuhAvaNaM indajAlavakheDAi / AisaddeNa samAsa-paheliyA-kuheDagA gheppaMti / ukkuTThI' pukaariy-klklo| gIyaM gIyameva / cheliyaM seMTiyaM / jIvalayaM-mayUra-tittira-suga-sArasAdilaviyaM sadhesetesu abbhattaTTho / AisaheNa ajIvaruye vi-arahaTTa-gaDDiyA-pAuyA-sahesu vi| 46. 'tivihovahiNo vidhuya' iJcAi / tivihovahiNo-jahanno majjhimo ukkoso| muhapo-25 ttiya-pAyakesariyA gocchago pattaThavaNaM ca esa cauviho jhnno| majjhimo chadhiho-paDalArayattANaM pattAbaMdho colapaTTo mattao rayaharaNaM c| ukkoso caudhiho-paDiggaho, tinni pacchAyA / rae ohiyassa therakappe coisameyA bhnniyaa| iyANi uvaggahio therakappo"tiviho bhannaijahanno majjhimo ukkoso| pIDhagaM nisijaM DaMDagA pamajaNI ghaTThagA DagalagA pippalaga-sUI taharaNI daMta-kaNNa-sohaNaga-durga; eso jhnno| vAsatANAio mjjhimgo| vAsatANA paMca 30 ime-vAlo sutto suMgo" kuDasIsaga chattae ceva // tehiM ya donio ohovahimmi vAle ya sottie ceva / sesatiyavAsatANe paNayaM taha cilimilINa imaM // 1A tu| 2 A hatthe matte vaa| 3 A 'bhujaI' nAsti / 4 B gatiH / 5 B uDDaNaM / A kuttaa| 7 A ukutttthiy| 8 B siNttiyN| 9 B pacchAgA / 10 B kppo| 11 B ppe| 12 A bAle sutte suuii| 13 Bohovihi / 3jIka.cu. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aamaaaaaamam siddhasenasUrikayA [gAthA 47-50 vAlamaI suttamaI pAgamaI tahaya iMTakaDagamaI / saMthAragadugamajhusiraM musiraM piya DaMDapaNagaMva khaMDa viDaMDaga-lahi-vilaTThI taha nAliyA ya paMcamiyA / avalehaNi matta-tigaM pAsavaNucArakhele ya cammatiya'tthura pAurataliga ahvaavicmmtivihmimN| kattItaliyAvanbhA paTTagadugaMceva hoiima saMthAsattarapaTTo ahakA sabhAhapaTTapalhatthI / majho ajANaM puNa aparitto pArago hoha // 5 akkhA saMthAro vA duviho egaMgio ya iyaro vA / bihayapaya potthapaNagaM phalagaM taha hoi ukkoso ___esa ajANaM sAhUNaM coggahio bhnnio| iyANi ajANaM ohio bhannai / jo zciya therakappiyANa ohovahI coisaviho so ceva ajANaM pi / navaraMajANaM esa cciya colaTThANammi kamaDhagaM navaraM / anno ya dehalaggo imovahI hoi tAsiM pi oggahaNantagapaTTo aTTorugacalaNiyA ya bodhyaa| abbhintarabAhi-niyaMsaNIya taha kaMcue ceva 10 ukkacchiya-vekacchiya saMghADI ceva khaMdhakaraNI ya / ohovahimmi ee ajANaM panadhIsAo ___ estha ajANaM jahanno jo ceva sAhUNaM ohio cudhiho| ukoso aTTaviho-cauro ceva puSudiTTA je sAhUNaM / anne ya ime cauro-anbhintarabAhi-niyaMsaNIya saMghADI khaMdhakaraNa eso ukkosao u ajANaM / terasaviho u majjho iNamo u samAsao hoi|| pattA baMdhAIyA cauro te ceva puSvanihiTThA / matto ya kamaDhagaM vA taha oggahaNantagaM ceva // 15 paTTo aTTolaviya calaNiya taha kaMcuge ya ukcchii| vekacchI terasamA ajANaM hoi NAyacA // - jahannovahimmi 'viJcue' paDie puNa lache niviIyaM / majjhime purimaTuM / ukkosae ekkAsaNayaM 'vissariyA pehie'tti-paDilehiu~ vissariu tti bhaNiyaM hoi / jahanne appaDilehie nidhiIyaM majjhime purimaTuM / ukkose ekkAsaNayaM / 'vissAriyAniveyaNe'tti niveiuM' vissariyaM hi AyariyAINaM tiviho vi| to evaM ceva pacchittaM / aha puNa sadhovahI vizva 20 puNaravi lkho| paDilehiu~ vA vissrio| nivei vA vissario sadho ceva, to AyAma 47. 'hAriya dho'iccAha / hArie jahannovahimmi emAsaNayaM / majjhime AyAmaM / ukko cautthaM dhoe vi evaM ceva pacchittaM tivihN| umgameuM na niveie| jANanto vi jahAna para pariggahiuM Ayariyassa aNiveio uvahI / tassAniveiyassa tivihaM eyaM ceva pacchittaM adinaM vA AyariyAIhiM jahannAi-meyaM uvahiM paribhuJjai eyaM ceva tivihaM pacchittaM 25 dinnaM vA uvahiM jahannAi-meyaM AyariyAIhiM aNaNunnAo annesi dei / ettha vi evaM ce pacchittaM tivihaM / aha puNa sacovahiM haarejaa| sadhovahiM vA udubaddhe dhovejA / sadhovahiM / uggameuna niveei| savovAhiM vA adinnaM paribhuJjai / sovahimaNApucchAe aNaNunAu vA annesiM deha / evaM saghahAravaNAiesupaesu jIeNa chttuN| 48. 'muhaNantaya' iccAi / muhaNantae phiDie oggahAo nidhiIyaM / rayaharaNe abbhattaTTho 30 evaM tAva anntte| aha puNa nAsiyaM hAraviyaM vA pamAeNa muhaNantayaM to se cautthaM / rayaharaNe chaI 49. 'kAladdhANAIe' iJcAi / vigahAipamAraNaM kAlAIyaM karinti bhattAi nividara aha puNa paribhuJjante cautthaM / evaM addhANAikkame vi aparibhuJjantassa niviIyaM; paribhuantara abbhattaTTho / pAriTThAvaNiyaM sacamevAvihIe vigiJcintassa bhattAi purimaTuM / 50. 'pANassAsaMvaraNe' iccAi / pANAhArAsaMvaraNe / bhUmitigaM ti-uccAra-pAsavA 35 kaalbhuumi| egatara-apaDilehaNAe vi niviIyaM / cauvihAhArAsaMvaraNe, ahavA namokA porisiyAiyaM paJcakkhANaM Na geNhai; gahiyaM vA paJcakkhANaM bhAi samvattha purimhuuN|| 1B pustake 'maI' sthAne sarvatra 'matI' paatthH| 2 Aciy| 3 Botri0| 4 A piiya 5 B cevo| 6 B colgtttthaannNmi| 7 A niveeu| 8 A tivihe| 9 A niveuM / 10. vnnaais| 11 Apmaaenn| 12 A 'vi' nAsti / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thA 51-56. ] jIyakappa-cuNNI 51. 'eyaM ciya' iJcAi / eyaM ciya yurimahUM / sAmannaM avisesiyaM ti bhaNiya hoi / tavo bArasaviho / paDimAo bArasa-mAsiyA, domAsiyA, timAsiyA, cAumAsiyA, paJcamAsiyA, chammAsiyA, sattamAsiyA, paDhama-sattarAindiyA, dozca-sattarAindiyA, taiya-sattarAindiyA, ahorAiyA, egarAiyA / abhiggahA davanettakAlabhAvameyabhinnA / eesi ageNhaNe bhaMge vA purimakhu / gAhA pacchakhassa vibhAsA' imaa| pakkhie aSbhattaTTamAyaMbilaM vaa| jaM vA divasa- 5 pazcakkhANaM / tAo jahAsattIe tavaM na karei airittaM, to khuDDagassa nidhIIyaM, theragassa purimalu, bhikkhussa ekkAsaNayaM, ughajjhAyassAyaMbilaM, Ayariyassa abbhttttttho| cAummAse khuDagAi-AyariyAvasANANaM paMcaNha vi jahAsaMkhaM purimaDDegAsaNAyAmacautthachaTThAI dijanti / saMvaccharie ekkAsaNAyAmacautthachaTThaTTamAiM dijanti jahAsaMkhaM paMcaNha vi|| 52. 'phiDie' izcAi / phiDio nihApamAeNaM egassussagassa nidhiIyaM / dosu10 purimakhu / tihi vi egAsaNayaM / kAussaggANaM ceva phiDio pacchAdhuntao karei tAhe AyAmaM / sayaM vA ussArei egAi kAussagge to nidhIiyapurimaDDegAsaNAI jahAsaMkhaM / sadhe ceva sayamussAreDa AyAmaM / bhagge vA egAisussagge apuNNe ceva antarAle tahA vi nidhiIyapurimalegAsaNAI / sanvesu bhaggesu AyAmaM / evaM vandaNapasu vi esa ceva gmo|| 53. 'akaesuM' iJcAi / ahavA ussaggameva na karei / egAi tAhe purimegAsaNAyAmAI 115 savAvassayaM na karei cautthaM / jahA kAussagge evaM vandaNAiesuM pi gAhA pacchazeNa saha cautthaM sambajjhai / diyA apaDilehie thaMDile rAoM vosiraha, diyA vA suvaha cutthN| 54. 'kohe bahu' iccAi / sagimuppannaM kohaM pakkhAo uri cAummAsAo vA uvari dhare to cautthaM / Asavo viyarDa tamAiyaMte cautthaM / kakkolaga-lavaMga-pUgaphala-jAiphala-taM. bolAisu samvattha cautthaM / puSvagAhAo aNuvaTTAvijai / lasuNe acitte purimahUM / AisaheNa 20 palaMDU gheppai / taNNagamayUratittirAi-baMdhamuyaNe purim8|| 55. 'ajhusira' ivAi / ajhusirataNaM kusAi tesiM akAraNaparibhoge nidhiIyaM,' sesapaNaesu purimaTuM / sesA paMca paNagA-taNapaNagaM, dUsapaNagaM', potthayapaNagaM, cammapaNagaM / etya ya dUsapaNagaM dudhihaM teNa pNcpnngaa| tattha sAlIvIhIkohavarAlagaArataNaM ceti tnnpnngN| dUsapaNagaM duvihaM-duppaDilehiya-dUsapaNagaM appaDilehiya-dUsapaNagaM ca / koyavi pAvAragadeg pUrI dADhiyAlI 25 virAlI, payaM duppaDilaihiya-dUsapaNagaM / tulI AliMgaNI aMgovahANaM" gaMDovahANaM masUrago ya eyaM appaDilehiya-dUsapaNagaM / gaMDIpotthao", kacchavIpotthao, muTThIpotthao, chivADI", saMpuDagaM, eyaM potthayapaNagaM / go-maahis-ay-elaa-miy-cmmpnngN| pattha ya taNapaNae duppaDilahiya-dUsapaNae cammapaNae ya purimaTuM / appaDilehiya-dUsapaNae ekkAsaNayaM / potyayapagagaggahaNe AyAmaM / beindiyAi-tasavahe jaM ca ASajai taM ca dijaha / biiya-cunikAramaraNa po-80 sthayapaNage vi purimhuuN| 56. 'ThavaNamaNApucchAe' ibAi / vANasaDaahAbhaisannimAINi ThavaNakulANi / tANi Aya. riyamaNApucchiya bhattAha pavisiUNa geNhaha jai to se pakkAsaNayaM / tesu ya kulesu pago ceSa saMghADago Nidhisai sesA na pavisanti / viriyaM parakamo taM nigRhantassa ekkAsaNayaM / jIyaSaSahAre eyaM / suyavavahArAisu annahA / ekkAsaNayaM ca mAyA"nipphannaM / sesamAyAo anna-35 - 1A pustake 'ti bhaNiyaM' ptitN| 2 A vihaasaa| 3A kmso| 4 B. gAsaNaM AyA / 5 B 'rAo' nAsti / 6 A tmaapiyte| 7 B pustake 'ajjhusirataNesu nivvIyaM' etaavnmaatrpaatthH| 8 B potthaya paNagaM, duuspnngN| 9 B arnnnntinnN| 10 B koyava pAvAra- 11 A mddNgovhaannN| 12 A mNddovhaannii| 13 Bvaa| 14 A potthgo| 15 B chevaaddii| 16AmaayH| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 siddhasenasUrikayA [gAthA 57-62 mAyAo, tA ya imA-jahA-bhaDgaM bhoccA vivanaM virasamAhare aayriysgaase| jasatthI jahA'esa mahA tavassI virasAhAro rasapariJcAgaM kareitti / evamAiyAsu mAyAsu khamaNaM / 57. 'dappeNaM'iccAi / dappo vggnn-dhaavnn-ddevnnaaio'| dappe vaTTamANeNa paJcindio pahio hojA / saMkiliTTakamma-aMgAdANa-parimahaNa-sukapoggala-nigghAyaNAi,dIhavANa-paDivanoya / 5 AhAkamma-cANakappAiyaM vA bahu aiyAraM krejaa| dIhagilANakappassa vA avasANe AhAkammasannihisevaNaM vA kayaM hojA / eesu kAraNesu paMcakallANagaM pacchittaM / 58. 'svovhi'iccaai| pAuse jayaNAe vi samvovahi kappe kae purimattAe vA carimAe pamAeNaM / appaDilehie cAummAsavarisesu ya visohIe pauttAe niraiyArassa vi paMcakallA NagaM dijai / kiM kAraNaM / jamhA suhumAiyAre kae vi na yANai na vA saMbharai / jahA pAusaDara 10 ttaverattapAbhAogakAlAggahaNe suttatthaporisi-akaraNe appaDilehiyamAI / eeNa kAraNeNa savesu vi dijA tti| . 59. 'cheyA'iccAi |jo cheyaM na sahahai, kiM vA chijara na chijaitti evaM bhnni| miuNo tti-- jo chijamANe vi pariyAe na saMtappara jahA 'me pariyAo chinnoti / ahavA annesiM omarAiNioM jAo tti pariyAyagavio jo dIhapariyAoM so pariyAe chinne taha 15 abbhahiyapariyAo na omarAiNio hoi| navA bIhei priyaaycheyss| eesiM jahuddivANaM cheya mAvannANa vi tavo dijai / AisaheNa mUlANavaTThapAraMciyapayAvannANa vi / jIyavavahAramaeNagaNAhivaiNo y| gaNAhivaI Ayario tassa cheyAimAvanassAvi tavArihaM dijai / mA puNa sehadusuMThAINa apariNAmagANaM hIlaNijjo bhavissaha tti / casaddeNa kulagaNasaMghAhivA gheppanti / / 60. 'jaM jamicAi / iha jIyavavahAre jaM jaM pacchittaM na bhaNiyaM avarAhamuhisiUNa 20 tassAvi AvattiviseseNa dANasaMkhevaM bhaNAmi / AvattI paaycchitttthaannsNpttii| sA ya nisIhakappavaghahArAbhihiyA / suttao asthao ya / ANA aNavatthamicchattavirAhaNA svisthraa| tavaso ya-soya tavo paNagAdI chammAsapajavasANo aNegAvattidANavirayaNA lakSaNo tesu savyesu gaMthesu / iha puNa jIyavavahAre saMkheveNaM AvattIdANaM niruuvij| 61. 'bhinno avisiTTa'incAi / bhinna iti sasamayasannA; paMcavIsaM divasA bhinnasadeNa 26 gheppnti| soya avisiTroeko cev| avisiddhagahaNAoya sadhapaNagAI meyA gheppnti| paNagaM lahugaM, gurugaM ca; dasagaM-lahugaM, gurugaM ca;" pannarasagaM-lahugaM, gurugaM ca; vIsagaM-lahugaM, gurugaM ca paMcavIsagaM-lahugaM, gurugaM ca / esa bhinnamAso bahumeo vi eko ceva gheppara / eso ya suyavavahAro jesu jesu aparAhesu bhaNio tesu ceva avarAhesu" jIeNa savattha nivigii| bhinno avisiTTo ciya evaM vakkhANiyaM / iyANi mAso tti / so ya lahumAso gurumAso ya / ettha ya 30 lAmAse primii| gurumAse pakkAsaNayaM / cauroya ucca mAsA sambajjhanti / sattha lAcaumAse AyAmaM / caugurumAse cautthaM / chalahumAse chttheN| chagurumAse aTThamaM / evaM suttanihiTThAvattiM jahAvarAhaM jANiUNa jIeNa nividayAi-aTThamabhattantaM tavaM dejaa| 62. 'iyasadhAvattIo' iccAi / iya evaM eeNa pgaarenn| sadhAvattIo svtvtttthaannaaii| jahakkama pAyacchittANulomeNa / samae siddhate / jIeNa dejaa| niviNyAiyaM dANaM jaha jaha 35 bhaNiyaM tahA tahA deja tti bhaNiyaM hoI / 1A maayaato| 2 Annaadiio| 3A nigyaaiynnaah| 4 A pddipNno| 5 B.raainnito| 6 B priyaago| 7 A vicchinne| 8 0nnenn| 9 B .hArAdi abhihiyaa| 10 B 'savvesu naasti| 11 A pustake dvitIyaM vAkyaM noplbhyte| 12 atra B pustake 'jesu avarAhesu bhaNi avarAhesu etAdRzaH khaNDitaH paatthH| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 63-67. ] jIyakappa - cuNNI 63. 'eyaM puNa sava' miccAi / eyaM ti jahuddihUM / puNa saddo visesaNe / savaM pAyacchittadANaM / pAeNa bAhuleNa / sAmannamavisesiyaM / viseseNa nihi viNiddi / deyaM vibhAgeNa / davAi - Aisa deNa- khettakAlabhAvapurisapaDisevaNAo ya / avikkhiUNa visesiyaM / UNAirittaM tassa maMvA (?) deja tti / 5 64. 'davaM khetta' miccAi / paDhamaM gAhaddhaM kaNThaM / nAummi taM ciya- jANiUNa davAi vibhAgami taM caiva parimANaparicchinnaM dejaa| ahavA, nAumiyaM ciya - idamiti paccakkhIbhAve / idameva jIyavavahArabhaNiyaM dejA / tammattaM' bhaNiyasamaM / davakhettakAlabhAvapurisapaDi sevagAdI hI hINaM dejA / ahiesu' ahiyaM dejA / sAhAraNesu sAhAraNaM dejA / 65. ' AhArAI dagha ' micAi / AhAro AI jesiM duSvANaM tAI davAI AhArAINi / jammi dese tAI baliyAI / jahA aNUvapase sAlikUro balio / sahAveNaM ceva sulaho' ya / eyaM 10 nAUNa jaM jIyabhaNiyaM dANaM tassambhahiyamavi dejA / jattha puNa caNaka- niSphAva-kaMjiyAi lukkhAhAro; dullaho vA; tattha jIyadANaM hINamavi dejA / 66. 'lukkha' micAi / lukkhaM nAma neharahiyaM / khetaM vAya' - pittalaM vA / sIyalaM puNa siNiddha bhanna aNUvakhettaM vA / niddhalukkhaM sAhAraNaM bhannai / iha ya jIyadANe Nikhette ahiyaM dejA' / sAhAraNe jahA bhaNiyaM samaM dejA / lukkhakhette hINaM dejA / evaM kAle vi tivihe' 15 tivihaM dejaa| 67. 'gimhasi si ra 'ivAi / gimho lukkho kAlo / sAhAraNo hemanto / vAsArato niddho / gimhe tiviho to - jahanno majjho ukkoso / jahanno cautthaM, majjhimo chahUM, ukkoso aTTamaM / hemante tiviho - jahannamajjhimukoso chaTThaTTamadasama meo / vAsArate vi jahannamajjhimukoso atttthmdsmghaarsmeybhinno| esa navaviho vavahAro / eyaM suhu jANiUNa suyavavahAreNa vA 20 navavihavigappeNa suDDu jANiUNa tiviha-kAle tiviha-vigappiyaM tavaM dejA / so ya imomahAguruA / ettha ya mUliyA navameyA navabheyapatthAre daTTadhA / vibhajamANA sattAvIsaM / Avatti- dANa- tavasA kAleNa ya nioeyavA / esa navaviho vavahAro vanio tti / so ya navaviho vavahAro imo - guruo gurutarAo' ahAguru ceva hoi vavahAro / lahuo lahuyatarAo' ahAlahU hoi " vavahAro // lahuso lahusatarAo aha lahuso caiva hoi vavahAro / eesiM pacchittaM vocchAmi aNANupuvIe - ( suttANusAreNa ) // gurugo ya hoi mAso guruyatarAo" ya hoi caumAso / aha gurugo chammAso" gurupakkhe hoi paDivattI // tIsA panavIsA vIsA " viya hoi lahuyapakkhammi | panarasa" dasa paMce va ya laDDusaya" pakkhammi paDivattI // gurugaM ca aTTamaM khalu guruyatarAgaM" ca hoi dasamaM tu / aha gurugaM vArasamaM gurupakkhe hoha paDivattI // 21 1 B 0 mittaM / 2 A ahie / 3A aNNava / 4 B sulabho / 5 B vAtaM / niddhaM / 7 A tihe / 8 B gurutatarA0 / 9B lahuga* / 10 B lahU ceva hoi / guruyo / 12 A *mmAsaM / 13 A dvitIya 'vIsA' patitam / 14 B paNNarasa / lahusapa0 / 16 B gurutarA* / 6 B 11 B 15 B 25 30 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [gAthA 67. WAAAMANANAMMA siddhasenasUrikayA chaTacautthAyaMbila lahupakkhe hoi' pddivttii| egAsaNa-purimaI nidhIya lahusasuddho vaa|| oheNa esa bhaNioM, etto vocchaM puNo vibhAgaNa tiganavasattAvIsA ekkAsItIya bheehiM // napaviha vavahAreso saMkheveNaM tihA munneydho| ukkoso majho vA jahannago ceva tiviho so|| ukkoso gurupakkho lahupakkho majjhimo munneyyo| . lahusagapakkho jahanno tivigappo esa nnaaydho|| gurupakkho ukkoso majha jahanno ya esa lahuge vi| ___emevaya lahusevI eveso navaviho hoi // gurupakkhe chammAso paNamAso ceva hoi ukkoso| majho cau tti mAso dumAsagurumAsaga' jhnno|| lahumAsabhinnamAsA vIsA viya tivihameva lahupakkhe / pannarasa dalagaM paNagaM lahusukkosAi tiviheso|| Avatti tavo eso navameo vanio smaasennN| ahuNAu sattavIso dANatavo tassimo hoi // guru lahu lahusagapakkhe ekeke navaviho munneydho|| ukosukkoso vA ukkoso majjhima jahanno // majhukoso majjhima majjho taha hoi majjhima jhnno| iyaNeyA jahanne vI ukkoso majjhima majjhima jhnno| gurupakkhe nagha pae nava ceva ya honti lahuya pakkhe vi| nava ceva lahusapakkhe sattAvIsaM havantee // bArasamadasamaaTThama chappaNamAsesu tiviha dANeyaM / cauttimAse dasa aTTha"chaTTha ukkosagA" tidhihA // emeSakosAI18 dumAsagurumAsie tihA daannN| - aTThama cha? cautthaM navavihameyaM tu gurupakkhe // isamaM aTThama chaTuM lahumAsukkosagAi tiha dANaM / aTThama cha? cautthaM ukkosAdeta tiha bhinnaM // chaTTa cautthAyAmaM ukkosAdeya daannviisaae| - lahupaknammi navaviho eso vIo" bhave nvgo|| aTTama chaTTa cautthaM esukkosAi daannpnnrsaa| cha? cautthAyAmaM dasasU tivihe ya dANabhave // khamaNAyAmekAsaNa tiviThukkosAi dANapaNageyaM / lahusesa taiyanavago" sattAvIsesa vaasaasu|| 1 Bhoti| 2 A nivvIIyaM / 3 B bhnnito| 4 B ekAsI iy| 5A majjhima / 6A evN| 7A maasig| 8 B maaso| 9 A pustake 'vIsa lahukkosamajjhimajahannA' etAdRzo dvitIyaH paadH| 10 A dsg| 11 A aThThama / 12 B 0sa gaaditi| 13 B *saadii| 14 A eya / 15 A minne| 16 A ey| 17 B bitio| 18 B .saadi| 19 B .rse| 20 B *sAiyANa / 21 A ttiy| Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 68-71.] jiyakappa-cuNNI sisire dasamAINaM' cAraNameeNa sattavIseNa / ____ThAyai purimaDDammI aDDokntIya taha ceva // aTThamamAI gimhe cAraNameeNa sattavIseNa / taha ceva ya DhokantI ThAvai nicIyae navaraM // epahidANehiM AvattIo sayA sayA niymaa| bodhavA sadhAo asahussekekahAsaNayA // jAva ThiyaM ekeka taM pIhAseja asahuNo tAva / dAuM saTThANa tavaM paraTANaM deja emeva // evaM ThANe ThANe heTAutto kameNa haasNto| neyA jAvaThiyaM niyamA nivIiyaM' ekaM // _10 esa navaviho vvhaaro| 68. 'haTThagilANA'iJcAi / bhAvaM paDuccasamamahiyamUNaM vA dejaa| haTThassa nIrogassa baliyasarIrassa samahiyaM vA dejA / gilANassa UNaM, navA vi dejaa| jAvaiyaM vA vi sakkei tAvaiyaM vA vi se dejaa| kAlaM vA sahejA; jAva pauNIhoi / haTTho santo karessai tti| 69. 'purisA gIyAgIyA' iccAi / purisaM paDucca samamahiyaM UNaM vA dejaa| purisA kei 15 gIyatyA. keha agiiytthaa| ghidasaMghayaNasaMpannattAo kei sahA, tavirahiyattAo ke ashaa| saDhA mAyAviNo, asaDhA ujubhUyappANo / ussagge ussaggaM / avavAe avavAyaM / jahA bhaNiyaM sahahantA AyarantA ya pariNAmagA bhannanti, apariNAmagA puNa je ussaggameva saddahanti Ayaranti yA avavAyaM puNa na sahahanti nAyaranti ya / aipariNAmagA je avavAyamevAyaranti tammi ceya saJjanti, na uslgge| 20 70. 'taha dhii'iccAi / tahetti ANantarie / ghii-saMghayaNe cubhNgo| ghiie saMghayaNeNa ya paDhamo saMpanno / iha ya paDhamapacchimA bhaMgA duve saMgahiyA suttaNa, majjhamillA duve bhaanniycaa| ahavA bitiyacunikArA bhippAeNa cattAri visutteNeva ghiyaa| kahaM ?-dhiisaMpannA, Na saMghayaNeNa saMghayaNeNa vA saMpannA, Na dhiIe 2 / ubhayasaMpannA 3 / ubhayahINA ya 4 / ahavA ime paMca vigappA / Ayatare NAmege no paratarae 1 / paratarae nAmege, no Ayatarae 2 / ege Ayatarae vi 25 paratarae vi3|egeno Ayatarae no paratarae 4 / ee cattAri bhaMgA ThANakkameNa / tahA paMcamo anataratarago nAma vigappo / Ayatarago nAma jo upavAsehiM ddho| paratarago nAma jo veyApaJcakaro gacchovaggahakaro va tti / annataratarago" nAma jo ekaM sakkei kAuM, tavaM veyAvazcaM thaa| na puNa do vi sakkei / 71. 'kappaTTiya' iccAi / kappaTThiyA AIe" jesiM te kppttttiyaado| AisaheNa-30 pariNayA", kaDajogI, taramANa tti ee" cattAri gheppanti / "eesiM ceva paDivakstrabhUyA aNNe vi cattAri jaNA gheppanti / akappaTTiyA apariNayA akaDajogI ataramANagA / tattha kappaTThiyA je AcelukuisiyAi dasavihe kappe ThiyA / kayare te?-ime vakkhamANA Acelukkuddesiya sejAyararAyapiMDakiikamme / vAjeTTha paDikkamaNe mAsaM pajosavaNakappe // 35 1 B omAdINaM / 2 B tthaayti| 3 B ceva addddo0| 4 A nivviiiie| 5 A ohANe / 6B hettaahunto| 7 A 0vviiiygN| 8 A tasminneva / 9 B biiycunnigaaraa| 10 A. ete / 11 A pustake 'antrgo'appaatthH| 12A aiyaa| 13ANatA / 14 ete| 15 'epasiM' bhArabhya 'gheppaMti' yAvat pAThaH A pustake ptitH| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 wwww www siddhasenasUrikayA [gAthA 72-73 je puNa majjhimajiNasantagA mahAvidehagA ya te akpptttthiyaa| kappaTThiyA duvihA-sAveklA, niravekkhA y| sAvekkhA gacchavAsI, niravekkhA jinnkppiyaadyo| evamakappaTriyA vi sAvekkhA niravekkhA ya / pariNayA gIyatthA, apariNayA agiiysthaa| kaDajogiNo cauttha chaTTaTThamAIhiM vivihatavovahANehiM jogaviyasarIrA / akaDajogiNo aprikmmviysriiraa| 5 taramANagA dhiisaMghayaNa-saMpannA / ataramANagA eehiM viuttaa| 72. 'jo jaha' iccAi / eesiM kappaTTiyAiyANaM sAvekkha-niravekkhameyANaM jo jaha ske| tavaM kaauN| bahutaraguNo nAma ghiisaMghayaNasaMpanno pariNayakaDajogI Ayaparataro vA hojaa| tassAhiyaM pi dijaa| kaohiMto ahiyN?-jiiyvvhaarbhnniyaao| jo puNa hINo dhiisaM ghayaNAI hiM tassa thovatarayaM pi' jIyabhaNiyAo dejA / jo puNa sadhahINo tassa sadhaM jho. 10 sejA, na kiMci dijA tti jaM bhaNiyaM hoi / 73. 'ettha puNa' iccAi / ettha eyammi jIyavavahAre bahutarayA bhikkhuNo tti| teya akayakaraNA ajogaviyA aNabhigayA agiiysthaa| ca saheNa athirA viya tti / jaM teNa kAraNeNa jIyavavahAre aTThamabhattaM anto nidhIiyamAIe / eyaM majjhaM gahiyaM jantavihIe / eyasleva phuDI karaNatthaM jantavihANaM bhaNAmi / tiriyAe terasagharae kAuM heTTAhutto ya jAva nava gharAiM puNNAI 15 tAva ThAveyarcha / pacchA eesiM NavaNhaM heTThA jAI dAhiNeNa anteThiyANi donni gharayAI tAI mottUNaM aho egaM gharayaM vaDDAvijai / tAhe tiriyAyayA" ekkArasa gharayA honti / puNo eesi ekkArasahaM sabadAhiNA duve mottUNaM aho egaM gharaM vaDDAvijai / tAhe te AyatA Nava ghraahonti| evaM duve duve chaDunteNaM gharayAI hechilladAhiNillAI tA neyacaM, aho ekeka gharayavaDDIe jAva ekameva gharayaM savA'hojAyaM / evameyassa gharajantayassa sakhuvari tiriyAyayA seddhii| tIse seDhIe uvariM 20 savAIe niravekkhaM tthaavejaa| niravekkhassa yA dAhiNeNa biiya-taiyaghara majjhaniggayareho variM AyariyaM kayakaraNaM akayakaraNaM ca tthaavejaa| cautthapaMcamagharayamajjhaviNiggayarehori kayakaraNaM uvajjhAyaM akayakaraNaM ca ThAvejA" / chaTTasattamaaTTamanavamagharayamajhaviNiggayareho. variM gIyabhikkhaM ThAvejA, thiraM athiraM ca / tattha jo so thiro so kayakaraNo akayakaraNo ya / athiro vi kayakaraNo akayakaraNo ya / tao" puNa dasamaekkArasabArasaterasagharayamajha. 25 viNiggayarehori agIyabhikkhaM ThAvejA, thiramathiraM ca thiraM kayakaraNaM akayakara raM kayakaraNaM akayakaraNaM ca ThAvejA / evaM ThAveUNa NiravekkhaheTThimagharae sunnaM ThAveyavaM / jamhA tahiM pAraMciyaM payaM hoha / so ya niravekkho sahAveNa ceva pAraMcio tamhA tahiM sunnaM ThAveyacaM / eyassa dAhiNeNa kayakaraNAyariyaheTThA paarNciyN| evaM tahiM ceva avarAhe-jahiM kayakaraNAyari yassa pAraMciyaM akayakaraNassAyariyassa tammi cevAvarAhe aNavaTThappaM / ettha cevAvarAhe30 kayakaraNovajjhAyassa annvrtt(ttrppN)| ettha cevAvarAhe akayakaraNovajjhAyassa mulaM / ettha ce vAvarAhe gIyabhikkhu-thirakayakaraNassa mUlaM / ettha cevAvarAhe gIyabhikkhu thiraakayakaraNassa cheo| ettha cevAvarAhe gIyabhikkhu-athirakayakaraNassa cheo| ettha cevAvarAhe gIyamikkhu athira-akayakaraNassa chaggurU / ettha cevAvarAhe agIyabhikkhu-thirakayakaraNassa chaggurU / ettha cevAvarAhe agIyabhikkhu thiraakayakaraNassa challahU / ettha cevAvarAhe agIyabhikkhu athira 1A vaa| 2A vihANehiM / 3 BNagA dohi vijuyaa| 4 A pnnaa| 5A aaytrgo| 6 B yAto / 7 A 'pi' nAsti / 8 A sassa / 9 A sosejjA / 10 B phuDIkaraNatthaM / 11 B .yaaytaa| 12 B svvuppriN| 13 B 0yaaytaa| 14 B svvaatiie| 15 A 'ya' naasti| 16 A ttiy| 17 'kaya Arabhya 'ThAvejjA' yAvat patiH patitA A Adarza / 18 B gIyaMbhiH / 19 B tato / 20 A sabhAveNa / 21 B evN| 22 atra dvitrAH patayaH patitAH A Adarza / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAyA 74-77.] kayakaraNassa challahU / ettha cevAvarAhe agIyabhikkhu-athira-akayakaraNassa caugurU / evaM eyAe' pantie pAyacchittaTrANarayaNA evaM kAyacA / sunnaM / pArazciyaM / annvttpp| annvttpp| muul|muul / chey|chey / chagguru / chagguru / chllhu| chllhu|ante cau guruu| eyAe heTThA supaNaM / aNavaTuppo / mUlaM 2 / chedo 2 / chaggurU 2 / challahu 2 / cau gurU 2 / ante savadAhiNe cau lahu / eyAe heTThA mUlaM 2 / chedo 2 / chaggurU 2 / chalahu 2 / cau gurU cau lahu 2 / satvadAhiNe mAsagurU / 5 eyAe her3A chedo 2 / chgguruu2| chllhu2|cuguruu2culhu2| maasguruu2| saccadAhie mAsalahu / eyAe heTThA chaggurU 2 / challahu 2 / caugurU 2 / caulahu 2 / mAsagurU 2 / mAsalahu 2 / sacadAhiNe bhinnamAso / eyAe heTTA challahu 2 / caugurU 2 / caulahu 2 / mAsagurU 2 / maaslhu2| bhinnamAso 2 / saccadAhiNe vIsA / eyAe heTThA caugurU 2 / cau lahu 2 / mAsagurU 2 / mAsalahu 2 / bhinnamAso 2 / vIsA 2 / sacadAhiNe pannarasa / eyAe ceva heTTA caulahu 2 / 10 mAsagurU 2 / mAsalahu 2 / bhinnamAso 2 / vIsA 2 / pannarasa 2 / sanvadAhiNe ds| eyAe heTThA mAsagurU 2 / mAsalahu 2 / bhinnamAso 2 / vIsA 2 / pannarasa 2 / dasa 2 / savadAhiNe paNagaM / eyAe heTThA mAsalahu 2 / bhinnamAso 2 / vIsA 2 / pannarasa 2 / dasa 2 / savAdAhiNe paMca / eyAe heTThA bhinnamAso 2 / vIsA 2 / paNNarasa 2 / dasa 2 / savvadAhiNe paNagaM / eyAe heTA vIsA 2 / pannarasa 2 / dasa 2 / savadAhiNe paNagaM / eyAe heTThA pannarasa 2 / dasa 2 / sacadA 15 hiNe paNagaM / eyAe heTThA dasa 2 / sabadAhiNe paNagaM / eyAe heTThA paMca / eyAsiMca tiriyA yayANaM gharayANaM AIe jaM payaM jahiM avarAhe ThAviyaM tahiM cevAvarAhe tAe pantIe purisAvekkhAe sadhe pacchittapayA cAreyacA / evaM viraIe purisavibhAgeNa paNagAdI chammAsAvasANe nidhIyAi aTThamabhattaMtaM putra bhaNiyameva / / ahuNA paDisevaNA bhannA 20 - 74. 'AuTTiya' gAhA / AuTTiyA nAma jaM uvezca pANAivAyaM karei / dappo nAma dhAvaNadevaNavaggaNAio, kandappo vA dappo / pamAo nAma jaM rAo diyA vA appaDilehanto' apamaavamto ya pANAivAyAiyamAvajai / kappapaDisevaNA nAma kAraNe gIyattho kaDajogI uvautto ayaNAe pddisevejjaa| esA pddisevnnaa| paDisevao paDiseviyacaMca donni vi paDisevaNAe sUiyAI / tattha paDisevao puriso paDiseviyatvaM puNa davAI / davamAhArAi / khittaM chinnamaDaM 25 preyaraM vA / kAlo oma-dubhikkhAi / bhAve haTTa-gilANAi / evaM eyaM paDiseviyacvaM / / . 75. ['jaM jIyadANa' gAhA / ] jaM jIyavavahAreNa mae pacchittaM bhaNiyaM tamaNantaraM savaM eyaM pauNhapaDisevaNANa AuTTiyAiyANa kayarAe paDisevaNAe paDisevie diji?| sandeha sambhave imaM bhannai-taiyAe pamAyapaDisevaNAe tti / davAie paDisevie sesapaDisevaNAsu puNa kahaM bhannai / etto cciya ThANantaraM vddddejaa| ekaM / etto tti jahAbhaNiya-pamAya-TThANa-pAyacchittAo 30 egaTThANabuDDI kAyadyA / pamAe niccIyAi-aTThamabhattantaM, dappeNa puNa purimAi-dasamantaM hoi / 76. 'AuTTiyA' iccaai| AuTiM AsevamANassa ekAsaNAI duvAlasantaM dijai / ahavA saTANaM / pANAivAe mUlaM / saTTANaM jaM jammi vA avarAhe saccabahuyaM tassa dijai taM ceva sadrANaM hoi / kappapaDisevaNAe paDisevie paDikkamaNaM, micchAdukkaDamiti ca bhaNiyaM hoi / ahavA tadubhayaM AloyaNamicchAdukkaDaM ca / . 35 . 77. 'AloyaNa' iccAi / AloyaNakAle vi jayA gRhai paliuzcai vA tayA so saMkiliTThapariNAmo tassa ahiyaM puNNaM vA dijai / jo puNa AloyaNAkAle saMvegamuvagao nindamagarahaNAiNA visuddhapariNAmo tassa UNamavi dejaa| jo puNa majjhapariNAmo tassa tammatameva dejaa| 1NyAe ya pNtiie| 2 B.lehito| 3 Bomjito| 4A AuTiyAe sev0| 5 B tadA / 4 jI0 ka. cu0 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUrikayA [gAthA 74-85. Arunimamrammarrrrammarwanamarrina vuAMAN 78. 'iti davAI'iJcAi / iti evaM davakhettakAlabhAvesu causu vi bahuguNesu,' gurusevA pahANasevA bhaNNai / eesu bahutaraM dejA / 'hINatare hINataraM' ti| davakhettakAlabhAvA jahA jahA hINA tahA tahA hINataraM pacchittaM dejaa| sabahINassa jhoso vA kajai / 79. 'jhosijaI' iccAi / jhosijaitti muccai / subahugamavi jAva annaM tavaM vahai tAva jai 5 annamAvajai to taM jhosijaa| jahA chammAsapaTTavie paJcahi divasehiM gaehiM annamAvanna go hojA / paDhamagaM vahantassa pacchima se jhosijaI / veyAvaJcakarassa vA thovataraM dijai / jAvaiyaM vahanto veyAvaccaM kAuM sakkei tAvaiyaM se dijai / eyaM tavArihaM bhaNiyaM // ahuNA cheyArihaM bhannai80. 'tavagaviya' iccAi / tavagavio chmmaaskhmo| anno vA jo vigiTTa-tavakaraNa'10 samattho-kiM mama taveNa kijai tti / tavaasamattho puNa gilANo asahU bAlavuDDoM vaa| tavaM vA jo na sahahai / puNo puNo vA taveNa dijamANeNa vi Na dammai / aipariNAmago aipasaMgI vaa| puNo puNo sevei', subahuM vA / eesu jahuddiDhesu tavArihAvattIe vi cheo ceva dijA tti / pucapariyAyassa desaccheo kji|| 81. 'subahuttara' iccAi / subahugA uttaraguNA pinnddvisohimaaiiyaa| te jo bhaMsei viNA15 sei, puNo puNo cheyAvattIo karei / jo ya paasttho| AisaddeNa osaNNa kusIla-saMsatta-nIo vaa| jaINa sAhUNa saMviggANaM / paDitappaDa veyAvaccaM kareha / bahuso ya annegso| uttaragAhAe atthaparisamattI hohI / 82. 'ukkosa miccAi / ukkosA tava bhUmI / AijiNindatitthe saMvaccharaM / majjhimajiNANaM aTTamAsA / vIravarassa chammAsA / eyaM ukkosaM tavabhUmI smiio| jo tassa cheo sAvasesaMca 20 se caraNaM tassa cheo paNagAIo" / AisadeNa dusa-pannarasa-vIsAI jAva chmmaasaa| jAvaM vA dharai priyaao| cheyArihaM bhaNiyaM // ahuNA mUlArihaM bhannai83. 'AuTTiyA' iccAi / AuTTiyAe paJcindiyaM vahejA / mehuNaM dappeNa sevejaa| sesA musAvAya-adinnAdANa-pariggahA te ukkoseNaM paDisevei / AuTTiyAe puNo puNo ya tti / 25 evaM jahudihANesu muulN| 84. 'tavagaviya' iccAi / tvgvio| AisaheNa tavaasamattho / tavaM asaddahanto taveNa ya jo na dammai / mUlaguNe bahuvihe bahuso ya dUsei bhAi vA / evaM uttaraguNe vi esa viyro| daMsaNaM vA vamai / daMsaNe vante niyamA carittaM vntN| carittammi daMsaNe bhayaNA / dasaNe vA caritte vA vante ciyattakicco / kiccAI dasaNAINi / tappariJcAeNa ciyttkicco| seheya tti 30 seho jo abhiNavo sikkhaM gAhijai / annuvtttthvio| eesiM jahuddiTThANaM mUlaM / 85. 'accantosanna' miccAi / accantosanno nAma osnn-pvvaavio| saMviggehiM vA pacAviyametto ceva osannayAe vihario jo, so aJcantosanno / paraliMgaM durga-gharatthaliMgaM, annatithiyaliMgaM ca / taM jo AuTTiyAe dappeNa vA karei / mUlakamma-itthIgambhAdANasADaNaM jo karei / bhikkhummiya vihiyatave / vihio tavo jassa so vihiyatavo / cheyamUle vi aikmiuN| 35 aNavaTThatavaM vA pArazciyatavaM vA / aiyArasevaNAe patte eesiM jahuddiTThANaM mUlaM sadhesi pi / 1B pustake 'cau...Nesu etadvAkyaM naasti| 2-3 'jahA' Arabhya 'jhosijjaI' yAvat pAThaH A pustake ptitH| 4 BevN| 5 B krnnss0| 6A kjjaa| 7 A gilaannashbaalvudd'aa| 8-9'puNo.' Arabhya 'sevei' paryantaH pAThaH A Adarza ptitH| 10 Bhoi| 11B pnngaadiito| 12 B ukosge| 13 B annuvio| Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA 86-91.] jIyakappa - cuNI 86. 'cheeNa' iccAi / chijamANe chijamANe jayA pariyAo niravaseso chinno, tadA se mUlaM / aNavaTTappatavAvasANe pAraJciyatavAvasANe' ya mUlaM dijai / mUlAvattIo vA- puNo puNo AvajamANassa mUlaM / evaM jahuddiTThakAraNesu savatthamUlaM / mUlArihaM bhaNiyaM // ahuNA aNavaTTappArihaM' bhannai 87. 'ukkosa' miccAi / tado (o) aNavaTuppA pannattA; taM jahA - sAhammiyANaM teNaM kare- 5 mANo 1 | annadhammiyANaM teNaM karemANo 2 / hatthAdANaM dalayamANo 3 / ukkosaM sacittAiyaM / teNe - puNo puNo tei / aIva pauTThacitto saMkiliTThacitto tti kohalo hoi / paTThacitto teNe / sAya teNiyA duvihA- sAhammiyateNiyA, paradhammiyateNiyA ya / davao khettao kAlao bhAvao ya / sacitta-acitta-mIsayA duve | annasaMjaogga hiyakhette aNaNunnavie avasthANaM khette / kAle jahiM karei / bhAvao rataduTTho / annadhammiyA duvihA- liMgapaviTThA, gihatthA 1 y| tivihaM teNameteli AhAro uvahI sacittaM vA'vaharai ti / hatthAdAlo gahio, so yati viho - atthAdANo, hatthAlambo, hatthAtAlo / tattha atthAdANo nemittiosannAgAriyA' bhannagapaDibhaggavaNiya pesaNarUyagasauNI / bIio uvaNao naulagamego' ghayagulamaMto vasataNakaTThAanna uNigaNimittaM / hatthAlambo asivapurarohauvasamaNatthamabhicAragAi' kare | hatthAtAlo jaTTimuTThilauDopala pahArAI hiM maraNabhaya Niravekkho appaNo parassa ya paharadda | sapakkhe 1! ca saddeNa parapakkhe ya / ghorapariNAmo niraNukkoso tti / 88. 'abhiseo' iccAi / abhiseo uvajjhAo / jesu jesu avarAhesu pArazciyamAvajjai / bahuso agaso / Avanno vi aNavaTuppo kIra / kiM kAraNaM / jeNa aNavaTuppa pArazciyamAvannasAvi mUlameva dijai bhikkhuNo / jeNa tassa paraM mUlaTThANaM bhavati / tahA uvajjhAyassAvi paraM avaTuppaparya, aNavaTuppAvatIo ya / jayA bahuso Avajjai tayA ya aNavaThThaSpaM dijai / 20 89. 'kIrai' iccAi / vasu liMgesu vA jamhA na ThAvijjai tamhA aNavaTuppo / so ya aNaTuppo cauShio - liMgao, khettao, kAlao, tavao / liMgaM duvihaM - dave bhAve ya / davaliMgaM oharaNAi" / bhAvaliMgaM mahavayAi / ettha caubhaMgo / aNantaragAhA sambaddhA imA gAhA 90. 'appaDiviraya' iccA / sapakkhaparapakkhapaduTTho teNagAidosehiM / appaDivirao sapakkha-parapakkha "paharaNujuo / niravekkho aNuvasantavero jo / so davabhAvaliMgehiM dohiM vi 25 * apo / hatthAlambo, atthAdANo", osaNNAiyA ya taddosANuvasantA na bhAvaliMgArihA / davaliMgamatthi tesiM, bhAvaliMgeNA'NavaTTappA / khettao aNavaTuppo jo jammi khette dosamAvanno soma khette aNo / jahA atthAdANio" tammi ceva khette dese vA na uvaTThAvijjai / kiM kAraNaM puvabhAsA logo pucchejA " / so vA taM iDigAravamasamattho dhAreuM / teNa annattha uTThAvijjai / uttimaTThapaDivannassa vA tattheva bhAvaliMgaM dijjai / 30 91. 'jattiya' micAi / kAlato" aNavaTuppo jo jentiyaM kAlaM aNuvaratadoso" so tatiyaM kAlaM tag / tava aNavaTTappo duviho - AsAyaNA-aNavaTuppo, paDi sevaNA-aNavaTuppo y| tatthAsAyaNAmimesiM karejA / titthayara-pavayaNa-suya-Ayariya- gaNaharANaM mahiDDiyANaM / jahA sabvovAyakusalehiM aikakkhaDadesaNA kayA / jANantA ya kiM gharavAle vasanti, bhoge ya bhuJjanti / tahA itthItitthaM / saMghamahikkhivai "paDiNIyatAe vA vaTTaha / ahavA bhaNai anne vA saMghA atthi 35 1 patitametadvAkyaM A. Adarze / 2 A aNahRppArihaM / 3 B nimittidosaNNagAyariyA / 4 B bIido / 5 A naulamego / 6 A cArugAi / 7 B havai / 8 B liMge vA / 9 A bhAvao / 10 B rayahara* / 11 B paripakkha | 12 B hatthAdA0 / 13 B * dANito / 14 B pucchinA | 15 B kIlao / 16 A aNavarayadoso | 17 A 'paDiNI 0 ' Arabhya 0 'khivai' paryantaH pATho nopalabhyate A Adarze / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 15 siddhasenasUrikayA [gAthA 92-95. siyAlasuNagANaM vigANaM ti / evaM suyaM ahikkhivai-pAyayaM ti / thANe thANe vA kAyA, puNo puNo vA vayANi, pamAya-appamAyA vaa| mokkhadesaNAe joisa-joNipAhuDa-gaNiteNa vA kiM paoyaNaM / tahA AyariyaM jaccAI hiM ahikkhivai / tahA gaNaharaM mahiDDiyaM / mahiDDiyagahaNeNa mUlagaNaharA gahiyA / jo vA jammi juge pahANo tamahikkhivai / iDDirasasAyagaruyA, suhasAyA, 5 parovaesujuyA maMkhA iva, gihivacchalagA na jaINaM ti evamAIhiM AsAento aNavaTuppaM pAvei / esa aasaaynnaa-annvtthtthppo| paDisevaNA-aNavaTuppo imehiM kAraNehiM-sAhammiya-annadhammiya-teNiyAe hatthAdAlaNAdIhiM ya Avajai / tattha AsAyaNA-tavaaNavaTuppo jahanneNa chammAsA, ukkoseNaM saMvaccharaM / paDisevaNA-aNavaThThappo jahanneNaM bArasamAsA uphkoseNaM bArasa saMvaccharANi; imAe gAhAe bhinnai - 10 92. 'vAsaM bArasa' iccAi / so ya jai imehiM guNehiM jutto to aNavaTuppatavaM pddivaai| saMghayaNaviriyaAgamasuttatthavihIe jo samaggo u / tavasI niggahajutto pavayaNasAre ahigyttho|| tilatusatibhAgametto vi jassa asuho' Na vijaI bhAvo / nijUhaNAriho so sese nijUhaNA Natthi // eya guNasaMpautto pAvai aNavaTThamuttamaguNoho / eya guNa vippahUNe tArisagammI bhave mUlaM // eyaM tA ussaggeNaM / avavAeNa puNa kulagaNasaMghakajAI teNAdhINAI siMhaNAiya karja vA pasAhiyanti; to thovaM thovataraM vA se dejaa| saMghovA se saca meva munycejaa"| tassa puNa aNavaTTappatavaM paDivajamANassa ko vihI ? kiM vA tavaM karei tti / ettha gaahaa|20 93. 'vandaI' incAi / gaNanikkhevamittiriyaM kAuM paragaNaM paDivajai / pasatthadadhakhe tt-kaal-bhaavesu|pstthddhe ucchu-vaNasaMDa-paumasara-ceiyagharAisu khette; kAle suhadivase;bhAvao samjhAgayaM ravigayAiyaM mottuM AloyaNaM pauAi / kAussaggo kIrai niruvasagganimittaM sesANaM" bhayajaNaNaNimittaM c| gaccheNa sahavAso egakhette, egauvassae, egapAse, aparibhoe acchai / sehamAie vi vandai / te puNa taM Na vandanti / parihAratavo gimha-sisira-vAsAsu jaha25 nmjjhimukkoso| gimhe cauttha-chaTTaTThamAI / sisire chaTTama-dasamAI / vAsAsu attttm-dsm-baarsntaaii| pAraNae alevkddN| saMkhevao aNavaTrappArihaM bhaNiyaM // ahuNA pArazciyArihaM bhannai94. 'titthaMgara' iccAi / titthagarAI jahA aNavaThThappe tahA ihaM pi bhaanniyo| gaNaharo titthagarANantarasIso, somahiDDiyagahaNeNa gahio jo| jahiM jugappahANo / Ayo lAbho saMpattI 30 ya egtttthaa| tassa sADaNA aasaaynnaa| jahA jahA abhiniveseNa hIleI tahA tahA Ayassa sADaNaM karinto pArazciyaM paavaa|| 95. 'jo ya saliMge' iccAi / tao pArazciyA pannattAH taM-jahA-duDhe pAracie, mUDhe pAracie, annamannaM karemANe paarshcie| duTTho duviho-kasAyaduTTho, visayaduTTho ya / sapakkha-parapakkhe cumNgo| sapakkho samaNa smnnii| parapakkho gihtthaa| tattha kasAyaduTTe udAharaNaM-sAsavanAle 35 muhaNantae ya sihiriNi ulugacchio ti! visayaduTTe vi cubhNgo| tattha duviha-duTTo vi paDhamabiIyabhaMge vaTTamANo liMgao pArazcI / taIe aisaI dejaa| aNaisaI na dei liMgaM / rAyavahao 1B vdesu0| 2 A tu| 3 B evamAtIhiM aasaadiNto| 4 A bhinnti| 5 A asubho| 6 A. vAe punn| 7 B teNahINAi 8 A siNgnnaa| 9 A dinejaa| 10 A saMghovA snc| 11 A muccejaa| 12 'sesA...mittaM ca etadvAkyaM A Adarza nAsti / 13 A uyAha / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 gAthA 96-102.] jIyakappa-cuNNI jahA udAimArao anno vA / rAiNo vA aggamahisiM paDisevei / aggamahisiggahaNeNa annAvi jA ittaa| ca saheNa javarAya-seNAvaDamAINaM vA aggmaahisiio| bahaso pUNo pUNo yaH logapagAso ya jo sa pArazciyaM pAvai / iyarAsu mahilAsu puNa kiM na pArazcio? bhannai-bahu avAyA raayggmhisiie| kula-gaNa-saMgha-Ayariya-patthAranivisayAIyA dosA jao pahavanti tti'|iyrmhilaasu puNa vayabhaMgadoso, egassa ya avAo hojA teNaM muulN| 96. 'thINaddhi'incAi / thINaddhI darisaNAvaraNa-kammabheo nihA-paNagassa / aisaMkiliTThapariNAmA thiinnddhii| paduTThapuSAmilasiovari sutto vAvArae kesavabaladdhaM ca jAyae / udAharaNAI poggalamoyagadante pharusagavaDasAlabhaMjaNe ceva / ___pavamAI udAharaNA / annonnAsevaNaM-annonAhiTThANAsevaNanti bhaNiyaM hoi / tattha pAra-10 zciyaM / bahuso puNo puNo ya tesu pArazciyAvarAhesu pagariseNa sajjae pasajae jo| ___97. 'so kIra' [ iccAi ] / so ya pArazcio caudhiho-liMgao, khettao, kAlao, tavao' / tattha dava-bhAvaliMge cubhNgo| thiinnddhimhaadoso| annonnAsevaNA-pasatto / rAyavahao aggamahisIpaDisevaNAiesu avarAhesu ubhayaliMgeNAvi paarcii| 98-99. 'vasahi' iccAi / 'jatthuppanno' iccAi / khettapAraJcio jo jammi khette dUsio 15 acchamANo vA dosaM pAvejA / vasahIe evaM nivesaNa-pADaga-sAhI-nioga-pura-desa-rajAo ya jattha jattha dosamAvanno Avajissai vA tAo tAoM khettapAraJcio kiirh| 100. 'jattiyametta' mizcAi / jo jAvaIyaM kAlaM aNuvasantadoso, dUsai vA jAvaIyaM kAlaM so kaalpaarshcio|tvsaa pArazcio duviho-AsAyaNApArazcio, pddisevnnaapaarshcioy| AsAyaNApArazcio titthagarAiTThANesu / vibhAsA pussvbhnniyaa| paDisevaNApArazcio tiviho-20 duTTe pArazcie, pamatte pArazcie, annamannaM karemANe pAracie / duTTho duviho-kasAyavisaehiM puSabhaNio / pamatto paJcaviho-'kasAya-vigahA-viyaDa-indiya-niha-ppamAya' iti / ee bhANiyavA vitthro| annamannaM karemANo pussssmnnio| AsAyaNApArazcio jahanneNa chammAsA, ukkoseNa saMvaccharaM / paDisevaNA-pArazcio jahanneNa bArasamAse ukkoseNaM bArasavAsA / saMghayaNAiyA guNA jahA aNavaTuppe; tavo vi taha cev| ___101. 'egAgI' iccAi / jiNakappiyapaDirUvio khettavAhiM ThAi addhjoynnbaahiro| jao viharaha Ayario tao tao so vi viharai / khettao bAhirao Thiyassa Ayario paidivasaM avaloyaNaM karei / suttatthaporisIo donni vi dAuM gacchai tassa samIvaM / ahavA atthaporisiM adAuM gacchai / ahavA donivi adAUNa gcchi| ahavA dubbalo, asamattho tadaraM gaMtuM, kulAikajehiM vA vAvaDo, tAhe gIyatthaM sIsamannaM vA pesei / bhattapANaM cAyariyassa 30 Ayariyapesaviyassa vA jattha gao antarAle vA se uvaNenti / pAraJcio vi bhattapANAIyaM paDilehaNupattaNAI vA agilANo sayameva karei / aha gilANo to Ayario anno vA se bhattAi AhArai uccattaNAiyaM pi se kuNai / suttatthesu Ayario annovA se paDipucchagaM dei / evameyaM saMkhevapArazciyArihaM bhnniyN| 102. 'aNavaTuppa' iccAi / tavaaNavaTuppotavapArazcioya bhaddabAhusAmimmi carimacauddasa-35 puSadhare do vi vocchinnaa| liMga-khetta-kAlANavaThThappa-pArazciyA tAva aNusajijanti jAva titthN| 1 Bjao ya hvnti| 2A bhaavo| 3 B tAto taato| 4 B bitthrvenn| 25 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhasenasUrikayA [gAthA 103. 103. 'itiesa' iJcAi / itikaraNo prismttivynno| esa iti aNantaruTThio jIyakappo jIyavavahAro kppo|vnnnnnnaa paruvaNa tti egtttthaa| samAsao sNkhevo|sohnnN vihiyaM jesiM nANAiyaM te suvihiyA sAhU / tesimaNukaMpAnimittaM / kahio akkhaao| deo dAyavo ayaM punn| kahiM ? ptte| kiMvisiTTe ? saMviggavajabhIrU, pariNAmagakaDajogI, AyariyavannavAdI, saMgahasIlo, 5 aparitantabahusuyamehAvI; evamAiguNasaMpanne ptte| puNa saho'vadhAraNe / patte ceva dAyaco, nApate / suTTa paricchiyA guNA jassa / ee ceva saMviggAI bhaNiyA guNA / AimajjhAvasANesu tAvaccheya-nighasesu ya javasuvannamiva avigAri jaM, taM suparicchiyaguNaM; tammi suparicchiyaguNe suttatthayao deoyamiti / iti jeNa jIyadANaM saahuunn'iyaarpNkprisuddhikrN| 10 gAhAhiM phuDaM raiyaM mahurapayatthAhiM pAvaNaM paramahiyaM // jiNabhadakhamAsamaNaM nicchiyasuttatthadAyagAmalacaraNaM / tamahaM vaMde payao paramaM paramovagArakAriNamahagdhaM // ||jiitklpcuurnniH smaaptaa| siddhasenakRtireSA // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA jItakalpabRhacUrNiviSamapadavyAkhyA 000000000 natvA zrImanmahAvIra svaparopakRtihetave / jItakalpabRhacUrNeAkhyA kAcit prakAzyate // atrAdau zAstrArambhe vighnopazamanAyeSTadevatA-gaNadhara-sthavira-pravacanAnAM yathAkramaM varNanAya rUpakacatuSTayamAha 1. 'siddhatthe'tyAdi / siddhA niSpannA arthAH prayojanAni yasya jJAnAvAptau satyAM sa siddhArthaH; samAptakartavya ityrthH| siddhaM prasiddha zAsanaM saMgho yasya sa tthaa| siddhA anAdipravAhatayA nityAH prasiddhA arthA jIvAdayo yatra zrute tat siddhArtha tacchrutaM yasya / tataH padatrayasya karmadhArayaH / siddhArthasya rAjJaH sutaM cApatyam / kam ?-vIrebhyo'tikrAntebhyo varaH zreSThaH, upasargAdisahanapratyalatvAdvIravarastam / varAH zreSThA varA IpsitArthalAbharUpAtAn dadAti yastam / varA devAdayo yatayazca tebhyo varakAH pradhAnAH zakrAdayo gaNatharAzca tairmahitaM pUjitam / namata praNamata he janAH jIvebhyo hito mokSamArgapradarzakatvena sa tathA tam // 2. ekAdazApi gaNadharAn durdharaguNadhArakAn ; dharAdhipo merustadvatsArA acalatvAt , tAn; cassa gamyamAnasvAtU jambuprabhavAdIMzca samastasUtradharAn sUrIn praNamata // 3. dazapUrvadharAn navapUrvadharAMzca; atizayina avadhimanaHparyAyajJAninaH; avazeSajJAninazca matizrutajJAninaH; yatnena sarvAnapi yatiguNapravarAn sarvakAlaM trikaraNazuddhena bhAvena namata // __4. itaH sthaviranamaskArAdUrdhva pravacanaM namata / nirvANAGgamityetadeva vyAkhyAnayati / nirvANasyAcaM kAraNa jIvAnAM tdgmktvaat-ttpraapktvaadityrthH| nirvANaM mokSaM gamayati prApayati jantUn nirvANagamiti prApte-anukhAro'lAkSaNiko nirvANamiti / pravacanamityasyArthamAha-prakarSaNa gataM sthitaM jIvAdivastuvAcakatayeti pragatam, AgAmiphalajananasamartha yattat / prazastaM varNAdiguNopetaM kaSTaprApyaM ca yattat / pradhAnaM-tathA ca dadhirvAdayaH prazastA ucyante na tu pradhAnAni, pradhAnaH paTAdirapi bhavati na tu prazasta iti vyavahriyate, ityanayorvizeSaH / tataH prazastAni saMsArottArINi vacanAni yatra tatprazastavacanam / pradhAnAni dravyANi vacanAni yatra tatpradhAnavacanam / ityarthatrayopetaM pravacanaM namata // 5. adhunA jItakalpasUtrakarturjinabhadragaNevarNanAya zlokaSaTkamayaM kulakamAha-namahetyAdi-taM jinabhadrakSamAzramaNaM ca namateti yogH| zeSANi tdvishessnnaani| yugapradhAnamiti-tatkAlInA AgamArthavedinaH puruSA yugamabhipretaM teSu pradhAnastam / pradhAnajJAninAM bahumatam / sarvazrutizAstrANi zandazAstraprabhRtIni teSu kuzalaM tadvedinam / darzanajJAnayoryo'sAvupayogamArgastatra sthitaM tatparam // 6. jassetyAdi-yasya pAdapadmaM bhramarA iva munivarA yatayo rAtrau ca divA ca sevante sadA nityaM taM namateti yogaH / ananyasAdhAraNavizeSaNasAmarthyAdanuktamapi vizeSyaM lbhyte| kIdRzA bhramarAH?-makarandaH kijhalkastatra sRssitaasttpipaasvH| yatayaH kIdRzAH?-jJAnamevAjhAnakAdibhedabhinnaM mkrndstttRssitaastdgRhiitumicchvH| punaH kIdRzA bhramarAH!-amRtamayavazagandhAbhivAsitAH-amRtaM jalaM tena nirvRttamamRtamayaM padmam , tasya vazo'dhIno yo gandhastenAbhisAmastyena vAsitA AhatAH zabditA iti yAvat / vAsUzabde-ityasya kha(e)rUpam / yatayaH kIdRzAH?-mukhameva nirjharo'pAM prasavasthAnam, tatrAmRtamiva yanmataM jinAgamastasya vazo'dhIno yo gandhaH parimalaH mAhAtmyarUpastenAbhivAsitAH-tadAkRSTamAnasA ityarthaH // 7. samayazabda AcArArtho'tra, tataH khAcAra-parAcArayoH pratipAdako ya AgamaH zAstranivahassa ca / lipyshcaassttaadshbhedaaH| gaNitaM pATIgaNitAdi / chandAMsi ca piGgalAdIni / zabdazAstram [vyAkaraNaM] / tainirmitoM janito yazApaTaho dazasvapidizvanayogaviSaye'nupamo yasya bhrAmyati taM namata // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA [1-26. 2-29 8. tathA, yenAnupamamatinA''vazyake jJAnAnAM matyAdInAM vizeSA vizeSitAH kathitA avizeSataH sAmastyena / mAninAM ca vizeSAH pramANAnAM vizeSA vizeSitAstathA gaNadharANAM ca pRcchA yena vizeSitAstaM namata // 9. yena chedasUtrasthA prAyazcittAnAmApattiyAM savidhiniyUDhaH / AcAryopAdhyAyAdikaM puruSavizeSamAzritya sphuTaH prkttH| kena kRtvA dAnasya viracanA tayA yatnastena / ka jItena dAnaM tasya klpsttr| anye tu yena chedazrutArthAn , kathaMbhUtAn-ApattidAnayorviracanaM yatra; tasmAt jItadAnakalpaviSayayovidhiH puruSavizeSamAzritya sphuTo yatnena niyUMDha uddhRtastaM namateti, vyAcakSate // 10-11. bhUyopi parasamayaveditvaM vizeSatastasyAha-paretyAdi-susamitA ye suzramaNAsteSAM yaH samAdhimArgaH pratidinAcaraNIyamanuSThAnaM tena kSamApradhAnA ye zramaNAsteSAM nidhAnamivaikam, anenAnekasuziSyasaMpatsamanvitatvaM tasyAha / taM natvA / madamathanam / mAnArihaMti maanaarihstm| zeSaM sugamam / skandhakaM chandaH sarvarUpakeSuH AryAgItirityaparanAmakam / pR0 paM0 (pR0 pRSTham ; paM0=paMktiH ) 1-26. kovItyAdi-AcAracUlAtvAnizIthasyAcArapadAt parata upAdAnam / -27. vavahAramAzyanti-AdigrahaNAd bhagavatyAdiparigrahaH / -31. [nANAiyAresu]-nAnAticAreSu kA aapttiH| 'AvattI pAyacchittagaNasampatti praayshcittyo| gyatA ityrthH| kammivatti-kasyAmApattI aparimUDhaH san / 2-2. kappiyAiehinti-piNDaiSaNA-vastraiSaNAdikalpA yenArthataH sUtratazcAbhyastAH sa kalpAdiguNopeta ucyte| [apattApatta]-apAtramayogyaH; aprAptaH zrutena vayasA ca / yena nAdhItaM zrutaM so'praaptshrutH| [avatta]-avyakto vayasA SoDazavarSANi yAvat , tadUrva vyaktaH paJcakUrcazca yH| [tintiNiya]-- tintiNiko jhigijhigiNasa (kha) bhaavH| [calacitta]-samyaktvAdiSu yo'sthiraH sa clcittH| tathA bAyogya ukto yathA tintiNie calacitte gANaMgaNie ya dubbalacaritte / Ayariya pAribhAsI vAmAvaDe ya pisuNe y|| ,-6. [kayapavayaNa]-procyante teneti pravacanam / vaktIti pravadatIti vA pravacanam / pratiSThAvacanaM vA pravacanam / pravacane yogAnanyatvAt saGghasya sarvapakSeSvapi saGgha eva prvcnshbdvaacyH| yataH-pravacanaM shrutmucyte| taca bhAvazrutamupayogarUpam / zrutopayogazca na nirAzraya iti prvcnaashrytvaassddhHprvcnmbhidhiiyte| ata evAha jeNa taM suyamityAdi tad-saGghopayogAt / ,-14. vattaNuvattetyAdi-vRttaH pAtrabandhapranthidAnAdikaH / ekadA navo jaatH| tato'nuvRttaH ekapuruSaM yAvat / tataH pravRttaH puruSapravAheNa / ata eva bahuza Asevito mahAjanena / bhASyakRtA uktam vatto nAma ekkassi aNuvatto jo puNo biiyavAre / taIyavArapavatto, pariggahIo mahANeNaMti // 1 // -18. sohaNanti-zodhakam / mruyaaii-dhigjaatyH| katthai tti-dvijaativdhe| ,,-21. [palAsa-khArodagAi]-palAsakSAraM ca udakaM ca / AdigrahaNAdariSTakAdiprahaH, tad yathA vastramalaM zodhayati / -25. visesaNaM ca saisaMbhave-yathA vidyAvAn dhanavAn gomAnayaM vara ityAdiSu prazastAtipracurA'. nanyasAdhAraNa vidyAdhanagavAdivastusadbhAvena yathAvizeSyaM viziSyate vidyAdibhistadA tattatra sambhavi vizeSaNaM jJeyam / vyabhicAre nIlotpalamityatra nIlavizeSaNaM raktotpalAderapi sambhavAda dravyavyavacchedAya nIlapadam / evamihApi zeSAgamAdivyavahArasambhavAttadavacchedAya jItapadam / ,-29. [kevala-maNa-ohiNANIti]-kevala-maNa-ohiNANIsatra avadhirdidhA-bhavapratyayaH kSAyopazamikazca / tatrAdyo devanArakANAm / tatrAyaM vizeSaHuppajjamattaNa u khalu bhavapacaIo hi jattio viso| savvaM taM bhobhAsaI na ya dhuvI nava ya hANI [hi] // 1 // guNapaccaio ohI gabbhajati rimaNuyasaMpamottaNaM / kammANa khaovasame sadavaraNijjANa uppaje // 2 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-30. -10] jItakalpacUrNi - viSamapadavyAkhyA 33 saMkhyAtAyuSkagarbhaja tiryaGmanuSyAn muktvA na zeSANAM kSAyopazamikAvadhisambhavo yugaladharmikANAm / avadhirmUtimadravyaviSayaH / atra yadA kevalI prApyate tadA tadagrato dIyate / tadabhAve manaHparyAyajJAninaH samIpe / tasyApya bhAve avadhijJAnina ityAdi yathAkramaM vAcyam / 2 - 30. avasesa - puvItti - avazeSa pUrviNaH - aSTa - saptAyeka tadarddhAntaM yAvat / 2- 31. nizItha kalpa-vyavahAra- dazAzrutaskandha- paJcakalpa-prabhRtikaM zeSaM zrutaM sarvamapi zrutavyavahAraH / taduktam- 'AyArapakappAI sesaM savvaM suyaM viNiddina' miti / caturdazAdipUrvANAM zrutatvAvizeSe'pyatIndriyArtheSu viziSTajJAnahetutvena sAtizayatvAt kevalAdivadAgamatvenaiva tAni vyapadiSTAni / yata Agamyante paricchidyante atIndriyAH padArthA anenetyAgama ucyate / 2 - 32. tathA AjJAyata Adizyata ityAjJA / tadrUpavyavahArastu kenApi ziSyeNa nijAticArAlocakena AlocanAcAryaH sannihito'prAptaH, dUre tvasau tiSThati / tataH kenacitkAraNena svayaM tAvattatra gantuM na zaknoti / agItArthastu kazcittatra gantA vidyate / tasya haste AgamabhASayA gUDhAni aparAdhapadAni likhitvA yadA ziSyaM prasthApayati; gururapi tathaiva gUDhapadau (daiH) prAyazcittaM likhitvA preSayati tadAsau AjJAlakSaNastRtIyo vyavahAraH / tada yu (du) ktaM 'desantaradviyANaM gUDhapayAloyaNA ANA / ' gUDhapadAni ca darzayiSyati cUrNikRt / jahA - paDhamassa ya kajjassetyAdinA // Aseviyasatthattha tti-abhyastazAstrArthau / 2-33. dUradezAntaranivAsinI / maidhAraNA-kusalaM ti - sandiSTavastunayanasamartham / 2 - 34. gUDhArthairvAkyaiH / darpAsevanApadamekam aparaM ca kalpAsevanarUpam / tataH kalpAsevana dvitIyapadApekSayA darpAsevanalakSaNaM prathamaM padam / tatrApi darpAsevane dazapadAni darpAkalpa nirAlambanAdIni / teSu madhye prathamapadena darpalakSaNena SaGkAni ca trINi / tataH prathamaSaGkaM vrataSaGkalakSaNam / abhyantaratanmadhyavarti tatra paThitamityarthaH / tatrApi caprANAtipAtAdIni SaT sthAnAni / teSu madhye prathamaM sthAnaM prANAtipAtarUpam, ApannamityevaM gUDhapadena prANAtipAtAticAraM nirddiSTavAn / prathamaSaGke dvitIyAdisthAneSvatidizannAha 2 - 35. paDhametyAdi / sesesu vitti - dvitIyAdiSu mRSAvAdAdiSu sthAneSu itthaM vAcyam / dvitIyaM SaGkaM kAyaSaGkalakSaNam / tatra prathamaM ca sthAnaM pRthivIkAyaviSayam, zeSANi ca padAni aSkAyAdIni / teSu tRtIyaM SaGkaM akalpagRha bhAjanAdi-zobhAvarjanaparyantalakSaNam / tatra piNDa- upAzraya-vastra-pAtrarUpaM catuSTayaM yadaneSaNIyaM tadakalpyam / karoTakakaMzapAtryAdikaM ca gRhabhAjanam / AsaMdakamaMcikAdiH palyaGkarUpam / bhikSAM gatena saMyatena gRhe nopaveSTavyamityevaM niSadyAvarjanamucyate / snAnavarjanaM pazcamam / zobhAvarjanaM SaSThamiti / svasthAne nyakSeNa vyAkhyAsyate gAtheyam / tatra prathamasthAnamakalpalakSaNam / 2 - 36. sesesu vi parasu tti - zeSANi padAni gRhabhAjanAdIni teSu / idAnImatidezamAha - prathamapadaM darpalakSaNamamuJcatA tatraiva yAni akalpanirAlambanAdIni dvitIyatRtIyAdIni padAni niHzaGkaparyantAni teSu vAcyam / yathA paDhamassa ya kajz2assA biieNa paeNa seviyaM jaM ca / zeSaM pUrvavat / tataH taieNa paeNa seviyaM jaM cetyAdi / yAvad dasameNa paeNa seviyaM jaM ca tti / ityevaM prathamaSaTkamAzritya cAraNIyam / bhUyo'pi dvitIyakamAzritya tRtIyaSaGkaM cAzrityetthameva cAraNIyaM yAvaddazamapadamiti / ata evAha 3 - 5. puDhavikAyAisu tti / apizabdo'tra dRzyastataH pRthivIkAyAdiSvapIti dRzyam / dvitIyaM ca kAryaM kalpA sevanarUpam / tatra caturviMzati padAni bhavanti / teSu madhye prathamaM padaM darzanalakSaNaM tadarthamA se vitamityarthaH // prathamAdipadavyAkhyAmAha-paDhamaM ThANamityAdi - darpa-kalpAsevane'dhikRtya prathamaM sthAnaM darpaH, darpakalpAsevanAzrayaNena etatsAdhyatvAdAkuTTeretayorevAntarbhAvaH / pramAdasya darpa eveti na tayoH pRthak prAyazcittanirUpaNam / 3 - 1. pariggaho ceva tti - ca zabdAdrAtribhojanagrahaH / ityevaM prathamaSaGkaviSayaH / 3- 10.. evamakappAIsu vitti-navasu padeSu / 5 jI0 ka0 cu0 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrIcandrasUrisaMracitA [3-11. 3-23 3-11. dvitIyaM kArya kalpaH, kalpAsevanAmAzritya / 3-12. tatra jJAnAdIni trayoviMzati padAni teSu madhye ekaikasmin pade; evamaSTAdazasu caturviMzatyA guNiteSu kalpAsevanAyAmetAvanto bhedAH-432 / ubhayAsevanayorbhedamIlane 612 gAthAnAM bhavanti / 3-14. duvihA paDisevaNA-dappiyA kappiyetyAdi-dappAINi dasapayANi vakkhANeha3-17. tattha dappo-dhAvaNaDevaNAI-ityAdi / amISAmayamarthaH-dhAvaNa tti niHkAraNeNa khaDayappayANaM dhAvaNaM / DevaNaM gattavaraMDAIphaDaNaM / AdizabdAt mallavat bAhujuddhakaraNaM, laguDibhamADaNaM // 1 // akappo nAma paDhavADakAyANaM apariNayANaM gahaNaM karei / ahavA udaulla-sasaNiddha-sasarakkhAiehiM hatthamattehi giNhaha / jaMvA agIyattheNaM AhArovahi uppAiyaM taM paribhujaMtassa akppo| paJcakAdiprAyazcittazuddhiyogyamapavAdasevana vidhiM tyaktvA gurutaradoSasevanaM vA akappo // 2 // nirAlambo jJAnAdyAlambanaM vinA nANAINi avalaMbiuM akappiyaM paDisevaha sAlambA; nANAi avalambanaM tyaktvA akAraNeNa paDisevai jaM sA nirAlambA // 3 // 3-18. ciyatta tti-tyaktaM kRtyaM karaNIyaM yena sa tyaktakRtyaH, tyaktacAritraH / ayamarthaH-jaM avavAyeNa niseviyaM gilANAikAraNe asaMthare vA, puNo te ceva haTThasamattho vi hou (u) nisevaMto ciyattakicco bhavai // 4 // appasatthe tti-balavarNAdyartha prAsukabhojyapi jaM paDisevai sA aprazastapaDisevaNA, kiM puNa avisuddhaM AhAkammAiM // 5 // 3-19. vIsatthe tti-akicaM pANAivAyAi sevaMto loya-louttaraviruddhaM sapakkha-parapakkhAu alajiro vIsattho / sapakkho sAvagAi; parapakkho mithyAdRSTayaH // 6 // aparicchiya tti-AyavyayamaparIkSya yaH pravartate'pavAde / Ayo lAbho, vyayo labdhasya praNAzaH; esA aparicchiyapaDisevaNA // 7 // 3-20. akaDajogi tti / jogamakAUNa tti-glAnAdI kArye gRheSu vAratrayaparyaTanamakRtvA sevate / yadvA saMthArAisu tinni vArA esaNIyaM anisiuM jayA taiyavArAe vi na labbhai tayA ca utthaparivADIe aNesaNIyaM ghettavvaM / evaM tiguNaM vyApAramakSa(kR)tvaiva jA viyavArAe ceva aNesaNIyaM giNhai so'kaDajogI // 8 // niraNutAvitti-jo sAhU avavAeNAvi puDhavAINaM saMghaTTaNa-pariyAvaNa-uddavaNaM vA kAuM pacchA nANutappaha'hA duTTha kayaM' so aNaNutAvI hoi-apacchAyAvItyarthaH / jo dappeNaM paDisevento nAnutapyettasya vizeSaH // 9 // 3-21. NissaMkotti-nirapekSaH / akArya kurvan kasyApyAcAryAdena zaGkate, nehalokasyApi bibheti // 10 // 3-23. daMsaNAINi cauvIsapayANi, eesiM imaM vakkhANaM-dasaNa tti-dasaNapabhAvagANi satthANi siddhiviNicchaya-sammatyAdi giNhanto'saMtharamANo jaM appiyaM paDisevai jayaNAe tastha, so suddho'prAyazcitta ityrthH|| nANa tti-nANanimittaM suttaM atthaM vA geNhamANo tattha vi asaMthare akappiyaM paDisevaMto suddho|| caritte tti-jattha kkhette esaNadoso, tAo khettAo cAritrArthinA nirgantavyam / tao niggacchamANo jaM akappiyaM sevai tattha suddho|| tava tti-tavaM kAhAmi tti ghayAi nehaM'tipiveja, kae vA vigiDhatave pAraNe lAyAtaraNAI piyejaa| lAyA nAma vIhiyA bhujiyA bhaTTe tANa taMdulesu peyA kajai taM lAyAtaraNaM bhannai taM, vigiTTatavapAraNae ahavA AhAkammapi dejaa| mA anneNa dosINAiNA rogo hvejaa| pAraNage AmalagasarkarAdayo vA dIyante / jayaNAe suddho / ato'gre saMjameti padaM dRzyate cUrNipustakeSu paraM tadazuddham / tasya sthAne pavayaNa tti padaM paThanIyam / nizIthe etadIyabhASye ca itthameva paThitatvAt ; cAritrapadenaiva saMyamArthasyoktatvAca / ataH pavayaNa ti vyAkhyAyatepavayaNaTTayAe kiMci paDisevaMto suddho| jahA koI rAyAi bhaNejA 'mama visayAo nIha [r'| ettha pavayaNaTThayA sevaMto suddho| jaha vidruaNagAro / teNa rusieNa lakkhajoyaNapamANaM rUvaM viguruvviyaM lavaNo calaNeNAloDio ti|| samiya tti-iriyaM na soheissAmi tti cakSurnimittaM vaidyopadezAdoSadhapAnaM kuryAt / iriyAsamiinimittaM / , Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-25. 3-30 ] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA 35 -Animaan khettacittAIo houM mA bhAsAsamie'samio homi tti tappasamaNadvayA osahapANaM kuryAt / taiyAe samiIe aNesaNiyaM pi kayAi ginnhejaa| esaNadosesu vA dasasu saMkAiesu giNhejA / addhANapaDivanno vA addhA paDisevejjA / AyANanikkhevaNasamiIe calahattho houM kaMpaNavAuNA gahio so annao pamajada aNNao nikkhnevaM karei; tappasamaNaThThayA vA osahaM karejA / pAriTThAvaNiyasamiIe kAyabhUmIe vA kiMci viraahejaa| maNoguttIe viyaDaM kAraNao paDise viyaM tavvasA maNasA'gutto kAraNAgutto khettacittAi hvejaa| 'sAhammiyavacchallAi-bAlavuDapajjavasANANa' navaNhaM payANaM vyAkhyA / sAhammiyavacchalaM paDucca kiMci akappaM paDiseveja / jahA ajavayarehiM asivagamuMDo nitthrio| tattha kiM akappa? bhanai tahe vA saMjayaM dhIro AsaehiM karehiM vA / sayaM ciTTha vayAhi tti nevaM bhAsija panavaM-iti // silogo kaNThyaH / kula-gaNa-saMghakajesu samuppanesu vasIkaraNa-uccATaNa-homAi rAyAiyamahissa pauMjeyavvaM / nimitta-cuna-jogA kAyayA / AcAryasya asahiSNogilANassa vAlavuDDANa ya jeNa samAhI taM kAyavvaM / ko ya asahU! tatya rAyA juvarAyA seTThi-amaJca-purohiyA ya ee asahU purisA bhanaMti / ee antapantAiehiM abhAviyA / bAlavuDDhA ya kAraNe dikkhiyA hojjA;-jahA vayarasAmI, ajarakkhiya-piyA ya / eesiM paNagAiyAe jayaNAe ghettuM samAhihe dAyavvaM / jayaNAe alabbhamANe pacchA jAva AhAkammeNAvi samAhANaM kAyavvaM / 3-25. iyANi udayAi-vasaNapajjavasANANaM aTaNhaM payANaM vyAkhyA ucyte| tattha udaya ttivAho pAnIyaplava ityarthaH / aggi tti-davAgnirAgacchati / [cora tti-corA duvihA uvagaraNasarIrANaM / sAvaya tti-gaya-sappa-sIha-vagyAi / bhaya tti-eyasa yAsAo bhayaM / eesiM annayarakAraNe uppanne thaMbhaNi vijaM maMteUNa thNbhejaa| vijAbhAve palAyai / palAiuM asamattho zrAnto vA sacittarakkhaM duruhejjA, na doso|[kNtaar tti-kantAramadhvAnaM jattha bhattapANaM na labbhai tattha jayaNAe kayalagAI phalaM vA udagAI vA phAsuyaM ginnhejjaa| aDavI 4; davva-khetta-kAla-bhAvAvaI cauhA / davao phAsuyaM davvaM na lahai / khettao addhANapaDivanayANa AvaI / kAlao dubhikkhAisu / bhAvao gilANassa aavii| tattha kiMci akappiyaM pddisevejaa| tattha visuddho / gIyAianbhAso v[s]nnN| koI cAraNAidikkhio vasaNatto gIoccAra kareja / puvvabhAvio pakkatAmbUlapattAi muhe pakkhiveja / esA daMsaNAiyA kappiyA / ettha paDisevao sAhU, dappiyA-kappiyAi paDisevaNA, paDiseviyavvaM ca vayachakAINi aTThArasaTThANANi / tattha ya 3-28. vayachakka-kAyachakaM0 gAhA / vyAkhyAH-vrataSada prANAtipAtAdipaJcakarAtrIbhojanaviratiSaham / pRthivyAdayaH ssddjiivnikaayaaH| Sakadvayena mUlaguNA uktaaH| athaitadvRttikalpA akalpyAdayaH SaDuttaraguNA abhidhIyante / tatrAkalpo dvividhaH-zikSakasthApanAkalpaH, akalpyasthApanAkalpazca / tatrAdyaH-anadhItapiNDaniyuktyAdizAstrasAdhunA AnItamAhArAdi sAdhubhyo na kalpate / uktaM ca aNahIyA khalu jeNaM, piMDesaNa 1 seja 2 vattha 3 pAesA 4 / teNANiANi jaiNo kappaMti na piMDamAINi // 1 // uubaddhammi na analA, vAsAvAse u dovi no sehA / dikkhijaMtI sehaTThavaNA kappo imo navaraM // 2 // 'dovi tti'-napuMsakA'napuMsakAkhyaM dvayaM varSAsu na diikssyte| zItoSNAkhyazeSamAsASTake analA napuMsakA na dIkSArhAH iti / [akappo-] zikSakasthApanAkalpo'kalpyaH / anyazca piNDazayyAvastrapAtrAneSaNIyacatuSTayagocaro'kalpyaH / udgamotpAdanAdidoSarahitaM ca catuSkaM kalpyam / [gihibhAyaNaM-] gRhabhAjanaM gRhasthasambandhikAMzyakaroTakatalikAmRnmayakuNDikAdikamakalpyam / paliyaMka tti-AsandakazayyAmazcakAdike upavezanazayanIyarUpe suSiradoSAnna kalpate upaveSTuM svaptuM vA / niseja tti-bhikSArtha gRhe praviSTasya sAdhostatra niSadanaM kartuM na kalpate utsargataH; apavAdatastu sAdhutrayamadhye anyatarasya kalpate jarAbhibhUtasya vyAdhimato vikRSTakSapakasya ca tapakhina iti / ete ca bhikSATanaM na kAryanta eva / paramAtmalabdhikAdyapekSayA sUtre trayasyopavezanaM yojyam / [siNANaM ti-] snAnamaGgaprakSAlanaM deshsrvbhedbhinnm| [sobhavajaNaM-zobhAvarjanaM vibhUSAparityAgaH / ityaSTAdazasthAnagaNaH pratiSevayitavya AlocanAgocaraH / / 3-30. soUNa gAhA / tasya guroH pratisevakasya / sa ziSyaH gUDhapadAvadhArakaH / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 zrIcandrasUrisaMracitA [3-31. 4-2 soUNa tti-zrutvA pratisevanAM AlocanAM ca zrutvA, kramavidhiM ca zrutvA mUlottaraguNaviSayAm / AgamaM jJAtvA, puruSajAtaM ca AcAryAdi jJAtvA / tadIyaM paryAyaM vratavayoviSayama, balaM ca zarIrasAmarthyam, kSetraM ca karkazasAdhAraNAdirUpaM jJAtvA / yasmAdAgatastatraiva gtH| amumevArtha prakaTayati avdhaareumityaadinaa| 3-31. sotautti-sa takaH guuddhpdaalocnaakthkH| so0 gAhA / sa AlocanA-dAtA svayaM gantumasamarthaH khaziSyaM preSayati; tadabhAve AgataziSyasyaiva kathayatIti tAtparyam / 3-32. aNumajiya tti-nirUpya vizodhyetyarthaH / taM tigUDhapadAlocitamaticAram / tasya guroH / pacchittaM ti-tapodAnarUpaM dadAti, gUDhapadaireSAM kathayati / tAnyeva darzayati paDhamassa yetyAdinA 3-33. prathamasyeti drpaasevnaaruupsy| [dasavihamAloyaNaM ti-] dazavidhAlocanA darpa-akalpAdidazapadAtmikA, tAM vimRzya, gUDhapadau prAyazcittaM pAThayati / nakkhatte pIla tti-asyArthaH-bhe bhavatAM pIDA virAdhanA; nakSatre ko'rthaH-candrAdityagrahanakSatratArakabhedataH paJcavidhajyotizcakamadhye nakSatrabhedazcaturthasthAnI / atastena caturthavratagocarA pIDA sUcyate-ityeke vyAcakSate / atraiva-nakkhattamege mUlaM bhaNaMti, anne hatthaM niddisaMti; avare mUluttaraguNavirAhaNa tti / tattha cauttha (sthataM b) iyatvayavirAhaNAiyAre hatthaM ti hatthakammaM kayaM / hattheNa adinaM vA gahiyaM / yadvA vrataSazAdayaH saptAviMzatisaMkhyA anagAraguNA mUlottaraguNarUpA nakSatrazabdenAtrAbhipretAH, nakSatrANAmapyetatsaMkhyAvyavahArAt / tathA ca bhanagAraguNAnAzritya paThyate-'sattAvIsAe anagAraguNehiM ti' / tatra vayachakkamiMdiyANaM ca niggaho bhAvakaraNasacaM ca / khamayA virAgayA vi ya maNasAINaM niroho y|| kAyANa chakajogammi juttayA veynnaahiyaasnnyaa| taha mAraNatiyAhiyAsaNA ee anngaargunnaa|| iha vrataSavaM muulgunnaaH| kAyaSavaM ceti dvAdaza zeSAH (1) / tatra mUlaguNe caturthavrataviSaye paDhame chakke cautthaM bhaveTThANamiti gAthApATho draSTavyaH / uttaraguNavirAdhanAmAzritya suke mAse tavaM kuNaha tti bhaNitaM; caumAsaM chamAsaM ca tavaM kuNaha sukka ityapyagrato bhaNitam / paraM zuklamAsAdidAnapakSe uttaraguNAnAzritya draSTavyam / kRSNamAsAdi dAnapakSe mUlaguNavirAdhanAmAzrityeti / navaraM ugghAo sukkamAso saddhasattAvIsa divasaniSpano / aNugghAo paDipunno tIsaahorattaniSpanno // 4-2. evaM tA ugghAe[ityAdi-tatra udghAto bhAgapAtastena nivRttaM udghAtimaM lamvityarthaH / etaniSedhAdanudghAtimaM gurvityarthaH / tatra prathama paJcakaM, dazakaM, paJcadazakaM, viMzatimaM, paJcaviMzatimaM, ityetatsarva bhinnamAsazabdavAcyaM jJeyam / mAsalaghu, mAsaguru, caulaghu, cauguru, chalahu, chaguru / anyacca dvimAsaguru, trimAsaguru, caumAsaguru, paJcamAsaguru, chamAsaguru-ete sampUrNa-nijanijaparimANAH kRSNamAsazabdavAcyAH, anuddhAtAzcocyante / tatra laghugurudAne'yaM kramaH addheNa cchinnasesaM puvvaddheNaM tu saMjuyaM kAuM / dejAhi lahuyadANaM, gurudANaM tattiyaM ceva // yathA-mAsasyArddhacchinnasya zeSadina 15 / etan mAsApekSayA pUrvasya paJcaviMzatikasyArddha sArdhadvAdazakena saMyutaM kRtaM mAsArddha sArdhasaptaviMzatirbhavati / ityevaM dinasaMkhyAniSpannaH zuklamAsaH, uttaraguNavirAdhanAmAzritya vaacyH| zuklacatumAsaH prAcInaprakriyayA kRtaH / etAvAn 110 bhavati / zuklaSaNmAsikaM tapaH 165 / aNughAe tANi tti-tAni mAsikAdIni SaNmAsAntAni tapAMsi aNugghAe tti sampUrNAni kRSNazabdavAcyAdIni draSTavyAni / tatra gusmAsikaM gurudvimAsa trimAsacAturmAsikaM paJcamAsikaM SaNmAsikam / | gu0 mA0 30 gu0 dvimA0 60 gu0 tri000 gu0 cA0 000 gu0 paM0 0000 gu050 00000 / |la. mA0 27 // la0 ,, 45 / la.,, 75 / la.,, 105 la., 135 la., 165. anyaccocyate kiJcit-aTThamAiNA taveNa jaM bujjhai taM tavaguruyaM, nivvIyAiNA chaTuMteNa bujjhamANaM tavalahugaM, kAlao jaM gimhe bujjhai taM kAlalahuyaM / anyacca jaMtu niraMtaradANaM jassa va tassa va tavassa taM guruyaM / jaM puNa saMtaradANaM garuyaM pi hu taM lahaM hoi|| tavakAle Asajja va gurU vi hoi lahU lahU guruuo| kAlo gimho guru aTThAitavo lahU seso|| . Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-3. 4-10 ] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA 37 iha tIrtha utkRSTato'pi SaNmAsAntamevAticArazuddhyartha tapo bhavati / ata uktaM-mAsa-caumAsa-chamAsiyANi / ita UrdhvaM ca SaNmAsikenApya zuddhau chedamUlAnavasthApyapArAJcikAni tattatkAlApekSayA sUribhirdIyante / atazvarNikRdAjJAvyavahAre kRte gUDhapadaireva tAni vaktukAma idamAha-cheaM ao vochaM ti / ao tti-SaNmAsIe tapasa Urdhva chedAdiprAyazcittaM gUDhapadairAjJAvyavahAratvAdvakSye / anyatrApyuktam 'ussaggeNa vi sujjhai aiyAro koi, koi u taveNa / teNa u asujjhamANe cheyavisesA visohiMti tti' // tatra4-3. chidaM tu tayaM bhANaM ti0 gAhA / asyAyamarthaH-tayaM tu takat , bhANaM ti pUrvavataparyAyarUpaM bhAjanam, chindantu apanayantu utsArayantu / paryAyacchedaM tu aticArAnAzritya 'chabbhAgaMgulapaNae' ityAdinA vkssyti| pUrvaparyAyacchedenAzuddhyamAne sAdhavo vratasya paryAyasya mUlaM vrajantu / aSTamaprAyazcittabhAjo bhavantu / tasyApyayogyatAyAM 'avvAvaDAvagacche'-vrajeyuravyAvRtAH, avyApArAH saMtiSThantu, anavasthApyAhI bhavantu / tenApyazuddhau tadayogyatAyAM 'abbiiyA vAvi' viharantu / advitIyA ekAkinaH santo vakSyamANapArAzcikaprAyazcittAse vino bhavantu / prAgupAttaM chedaM darzayati 4-4. chabbhAgaMgulelyAdinA / chedo hi paJcakadazakAdirUpatayA tattadaticArApekSayA tapobhUmimapakAntasya yAvatparyAyadharaNaM tAvadbhavati / yadAha 'ukosaM tavabhUmi samaIo sAvasesa-caraNo ya / cheyaM paNagAIyaM pAvai jA dharai pariyAo // ' gAthAdvayasyArthaH kathyate-chabbhAgaMgulapaNagetti-so AloyaNAyario, tassa sIsassa eyAe sannAgUDhaM cheyapAyacchittaM deh| taM jahA-mAsa dumAsa timAsa caummAsa paMcamAsa chammAsANaM patteyaM patteyaM aMgulavavaesaM karei / tahA kae ya jassa mAsametto pariyAo tassa, paMcage tti paMcasu divasesu chidiyavvesu, aMgula tti mAsassa chanbhAgo chidiyavvotti bhaNiyaM hoi / dasabhAe ti bhAga tti-tasseva ya aMgulasanniyassa mAsassa dasasu diNesu chiMdiyabvesu aMgulassa tibhAgo chiMdiyavvo tti bhnni| mAsapajjAyassa dasadivasA chidiyavva tti bhaNiyaM hoi| addha-pannarase tti-tassevAMgulasaniyassa mAsassa pannarase tti pannarasasu divasesu chidiyavvesu addhamaMgulassa chiMdiyavvaM ti niddisi| pannarasa divasANi chiMdiyavvANi tti smbhaavo| vIsAe tibhAgUNaM ti-tasseva mAsassa vIsAe divasANaM chiMdiyavvAe tamevaMgulaM ti-bhAgUNaM ti taiyabhAgeNa UNaM chidiyavvaM ti bhaNNai / mAsassa donni bhAgA avarA yatti bhaNiyaM hoi / chabbhAgaNaM tu paNavIse tti-tasseva mAsassa paMcavIsAe divasANaM chiMdiyavvAe chanbhAgUNaM ti tamevAMgulaM chabbhAgeNa UNaM chidiyavvaM ti bhaNai / mAsassa paMcavIsa divasA chidiyavvaM ti / mAse chidiyavve aMgulaM chiMdiyavvaM ti bhaNai // 1 // vihi mAsehi chiMdiyavvehi aMguladugaM chiMdiyavvaM ti bhaNai // 2 // ti mAse chiMdiyavve aMgulatigaM chiMdiyavvaM ti bhaNai // 3 // caumAse chiMdiyadhve cauro aMgulAI chiMdiyavvAI bhaNai // 4 // paMcahiM mAsehiM chiMdiyavvehiM aMgulapaMcagaM chiMdiyavvaM ti sandisai // 5 // chammAsapariyAe chindiyavve chaaMgulAI vavaisai // 6 // 4-5. ee cheyavibhAga tti-ee tti puvvaniddiThA, cheya tti cheyaM sattamapAyacchittaM tassa vibhAgA visesA nAyavvA-jANiyavvA / ahakameNaM tu tti je jahA niddiTThA / __ AjJAvyavahAre darpikImAsevAmabhidhAyAdhunA kalpikImAha 4-6. biiassa kajassetyAdinA / dvitIyasya kalpAsevanArUpasya jJAnadarzanAdicaturviMzatipadarUpasya tadgocarAmAsevanAM zrutvA ziSyeNa kathyamAnAM sUribUte-AuttanamokAra tti / AyuktAH saMyamodyamavidhAyinaH paJcaparameSThismaraNaparA bhavaMtu sUrayo'prAyazcittina iti bhaavH| navaraM-kAraNapaDisevA vi hu sAvajA nicchaye akaraNijjA, kiM sarvathA netyAha-bahuso viyaaittaa| kartavya miti shessH| adhAraNijjesu-atyAgADhakAraNeSvityarthaH / "jai vi ya samagunnAyA-sAvadhapratiSeveti prakramaH-tahavi ya doso na vajjaNe dittttho| daDhadhammayAhu evaM nAmikkhaniseva-niddayayA // " 4-8. evaM so ityAdi / dravyAdikaM jJAtvA paribhAvya veti zeSaH / paripRcchya khakIyagaNaM khayamAtmagamanaM vidhatte, zodhidAtA sUriH gItArthaziSyaM vA preSayati / avijamANe vatti nijgmn-khshissyaabhaave| tasseva tti AlocanAticArakathakapreSitaziSyasyaiva haste gUDhapadairakSate(rai ? )likhitvA vA vizodhiM preSayati / 4-10. dhAraNAvyavahArastu Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA [4-13. 5-20 'gIyattheNaM diNNaM suddhiM avadhAriUNa taha ceva / ditassa dhAraNA sA uTThiyae ya dharaNarUvA jaa||' sugamA / 4-13. bahasopaDitappiyarasa tti-anekazaH kRtakAryasya / avasesatti-kiJciccheSAkarNitAgamasya / ayamarthaH-vaiyAvRttya karaNAdinA gacchopakArI kazcitsAdhuradyApyazeSacchedazrutayogyo na bhavati tatastasyAnugrahaM kRtvA yadA gururuddhatAnyeva kAnicit prAyazcitpadAni kathayati tadA tasya teSAM padAnAM dharaNaM dhAraNA abhidhiiyte|| 4-15. jItavyavahArastu yevaparAdheSu pUrvamaharSayo bahunA tapaHprakAreNa zuddhiM kRtavantasteSvaparAdheSu sAmprataM dravyakSetrakAlabhAvAn vicintya saMhananAdInAM ca hAnimAsAdya samucitena kenacittapaHprakAreNa yAM gItArthAH zuddhiM nirdizanti tatsamayaparibhASayA jIta mityucyate / athavA yadyatra gacche sUtrAtiriktaM kAraNataH prAyazcittaM vartitamanyaizca bahubhiranuvartitaM tattatra rUDhaM jItamucyate / 4-19. vattaNu0 gAhA / vatto nAma ekasi aNuvatto jo puNo biiyavAre / taiyavAraM pavatto supariggahio mahANeNaM // bahuso bahussuehiM jo vatto na ya nivArio hoi / vattaNuvattapamANaM jIeNa kayaM havai eyaM // tathA ca-so jaha kAIeNaM apaDikaMtassa nivigaiyaM tu / muhaNaMtaphiDiyapANaga-asaMvare e[v]maaiisu|| egaM diNaM ca baje ghaTTaNatAveNa gADhagADhe ya / zivigaImAIyaM jA AyAmatamohavaNe // vigaliMdaNaMtaghaNapariyAvaNagADhagADhauddavaNe / purimaDhAi kameNa u neyavvaM jAva khamaNaM tu / / paMciMdi-ghatAvaNa-aNagADhagADha-taheva uddavaNe / egAsaNamAyAma khamaNaM taha paMcakallANaM // emAIo eso nAyavyo hoi jIyavavahArA / aNavajjavisohI karo saMviggaNagAravinno tti // 4-25. AgamavyavahAra(rA) na zrutamanuvartayanti / je puNotyAdi-- 'AkArairiGgitairgatyA ceSTayA bhASitena ca / nepavaktravikArazca gRhyate'ntargataM manaH // ityanyatrApi paThyate / navaram--ijitaM nipuNamatigamyaM pravRttinivRttisUcakamISadbhUziraHkampAdi / AkAraH sthUladhIsaMvedyaH prasthAnAdibhAvasUcako digavalokanAdiH / 4-26. vatti tti-vaktram / [NettaM] netraM locanam / vayaNa tti-vacanam / etadIya vikArAdibhiH / tikkhutto tti trikRtvo velAtrayaM saMvAdArtham / paliuMciyaM samAyaM, apaliuMciyaM amAyaM / 4-28. suyAbhAve tti-zrutavatsannidhAnAbhAve / / 4-29. suyavavahArANusariso ttiyataH zrutoktaprAyazcittamevAtrApi dIyate / 4-31. visesiutti-AjJAvyavahAraH zrutopadezocitapradAnam / 4-32. savvatthaya tti--triSu kAleSu, jItasya cirAnuvartanaM yAvattIrtha tAvat / 5-4. tavegadesaM ti-dvAdazabhedasya tapasaH prAyazcittaM tadekadeza eva / 5-5. paarNprienn-prmpryaa| uvvellnnaae-prmsmsuh0-smyksukhlkssnnH| 5-9. anAdAnaM agrahaNaM nUtanakarmaNaH / 5-10. ahava tti-yadvA saMvaranirjare ete saprabhede kathyete-viziSTaM lakSaNametayorbhaNyata iti bhaavH| mithyA tvAviratikaSAya pramAdayogAnAM nirodhaH [saMvaraH / 5-11. avarodhena apagamena / 5-13. indriyANi paJca, teSAM viSayAH zabdarUparasasparzagandhAkhyAsteSu iSTAniSTeSu rAgadveSAkaraNam / vikathAH strIkathAdyAzcatasraH / nidrA paJca vidhA / madyaM vikaTam / pramAdo'jJAnasaMzayAdikaH / yogA manaHprabhRtayaH / 5-14. dhAvanAdikaM prAga vyAkhyAtam / sphoTanaM bAhvAdyAsphoTanaM ghaTAdibhedanaM vaa| 5-15. asambhUya tti-asadbhUtodbhAvanam-aMguSThaparvamAtrAdirjIvaH, navakambalo devadatta ityAdikaH / 5-16. IsAlarisa tti-parasampadAmasahanamIA , amarSaH krodhaH, ete manovyApArAH / 5-20. [uttaraguNa]-- piMDassa jA visohI, saniIo bhAvaNA tayo duviho / paDimA abhiggahA vi ya, uttaraguNamo viyANAhi // 5-20. [parIsaha chuhA pivAsA sIunheM, daMsAcelAraithiu / cariyA nisIhiyA sijjA, akosavahajAyaNA / / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jItakalpacUrNi - viSamapavyAkhyA alAbharogataNaphAsA, malasakkAra parIsahA / pannAnnANa- samattaM ii vAvI parIsahA // 5 - 21. [ uvasagga - ] upasargAH 16 divvA 4 mANusagA ceva 4, viyAhiyA tiricchA ya 4 / AyasaMceyaNIyA ya 4 uvasaggA cauvvihA // 4-21.6-9] [ [ puDhovemAyA ] pRthag vimAtrA hAsyena prArabdhAH pradveSeNa niSThAGgatA iti / 5 - 22. kusIlapaDi sevaNa tti - caturthavratalopanam / viSayAbhiSvaGgiNA ruyAdinA / [ ghaTTaNayA ] ghaTTanaM rajasazcakSuH sthasya / [ thaMbhaNayA ] stambhanatA pAdAyaGgasya / [ lasaNayA ] leSanatA'GgAnAM vAtAdinA / [ pavaDaNayA ] prapatanaM bhUmau dehasya / * caraNasohaNatthaM ceti cakArAt jJAnadarzanazuddhyarthaM ca prAyazcittaM jJeyam, trayasyApi mokSakAraNatvAt / caraNazuddhavAri zreSThatA | 6 - 13. virgiyamANo vihIyadatti-yad dravyamadhikamakalpyaM vA gRhItaM tadvigizcayan tyajan vidhinA tamaticAraM zodhayati / 6 - 20. jAva0 tavo ciNNo tti - tato mahAtrateSu nAvasthApyate nAdhikriyate ityanavasthApyaH / 6- 21. pAraM tIraM tapasA aparAdhasya aJcati gacchati tato dIkSyate yaH sa pArAJcI, sa eva pArAcikastasya yadanuSThA nam / tacca pArAzcikaM liGgakSetrakAlatapobhirbahiSkaraNam / liGgAIhiM pAraMcio rahitaH kriyate ityarthaH // dasa pAya cchittapayANi / tattha sAhavo pulAga - vausa kusIla - niyaMThA - siNAya - bheyA paMca / eesi jaM jassa bhavati tamiyANi bhannaiAloya - paDikamaNe mIsavivege tahA viussagge / tato tave ya cchaTThe pacchittapulAke chappe // vausa - paDi sevagANaM pAyacchittA bhavaMti saccevi / therANa bhave kappe jigakappe aDahA hoi // AloyaNA vivego vA niyaMThassa u duve bhave / vivego ya siNAyassa emeyA paDivattio // samAyikaH sAdhvAdInAM ca paJcAnAM yadyasya tatkathyate - sAmAisaMjANaM pacchittA cheyamUlarahiyaha / therANa jiNANaM puNa tavamaMtaM chavvihaM hoi // cheovaTThAvaNie, pAyacchittA havaMti savve vi / therANa jiNANaM puNa mUlaM taM aTThaddA hoi // parihAravisuddhIe mUlaM tA aTTha huMti pacchittA / therANa jiNANaM puNa chanvihameyaM vi ya tavaMtaM // AloyaNA vivego ya taiyaM tu na vijjai / suhamammi saMparAge ahavakhAe taheva ya // 39 anyacca jA saMjayA jIvesu tAva mUlA ya uttaraguNA ya / ittiriyaccheya saMjama niyaMTavaDasA ya paDisevI // a neyA / kRtaM prasaGgena / prakRtamucyate tatra 'kara NijjA je jogA' gAthAyAM ( gAthAGka 5 ) yogAH pratyupekSaNAdikAH kriyArUpAH / 6 - 31. AlINa - A IpalInaH / bahutaraM lInaH pralInaH / bhASye tu " AlINA nANAisu; pailINA, kohAIyA palayaM jesiM gayA te palINA u" ityuktam / 6- 32. pAdamuddhRtya agharSayan - rIyeta gacchet / tiricchaM ti tiryakkRtvA kITikAyAkule deze / sAhaddu- saMhRtya saMkocya agreta phaNAdinA / 6- 34. jA ya saccetyAdi - padArthatattvamaGgIkRtya yA bhASA satyA, paramavaktavyA sAvadyatvena; amutrasthitA pallIti kauzika bhASAvat // 1 // tathA satyAmRSA na vaktavyA / yathAsminnagare daza dArakA jAtA ityAdi tabhyUnAdhikabhAve, vyavahArato'syAH satyamRSAtvAt // 2 // yA ca mRSA, yathA- kodhAbhibhUto janakaH putramAha-na tvaM mama putraH / mAnA mAto'lpadhano'pi pRSTa Aha - mahAdhano'hamityAdi // 3 // yA ca budhairjinAdibhiranAcIrNA asalyAmRSA AmantraNa- prajJApanAdilakSaNA avidhipUrvakaM kharAdiprakAreNa na tAM bhASet prajJAvAn buddhimAn sAdhuriti gAthArthaH // 4 // 7- 1. evaM vakSyamANanyAyena ziSyo bhaNatIti zeSaH / 7- 9. teya tti-tAn yogAn / * idaM padaM cUya nopalabhyate / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA [7--10. 8-14 7-10. kA avisohI-kintu vizuddhireva tatra vidyate / 7-11. suhumapamAya-yathoktavidhihAso'lakSyo yaH gurusaMdiSTo yathA Alocayati / 7-12. puvvaM vatti-kAryakaraNakAlAt / 7--14. gahaNe ti-prAkRtatvAt grahaNAnIti dRzyam / 7-16. seja tti-vasatiH / pAyapuMchaNaM-rajoharaNaM upavezanarUpaM ca / 7-17. ohiya iti-'ogheNa jassa gahaNaM bhogo puNa kAraNA sa ohohI' / oghopadhiH saH / 'jassa ya dugaMpi niyamA kAraNAo so uvgghio|| 7-18. gahaNaM tu tti-gahaNaM kathanamityarthaH / 7-21. kulagaNe tti-kulaM nAgendrAdiH, gaNaH kottikaadiH| 7-23. bahiyANiggamo tti-kimapekSya bahirityAha / - gurumUlAo tti / kimartha yAtItyAhakuletyAdi / 7-24. ceiya duvihameyatahavvetyAdi-caityaM paJcadhA-sAdharmikacaityaM, yathA vA raktakasAdhAdInAM pratikRtirUpam 1 / maGgalacaityaM gRhadvAradezAdinikuhitapratimArUpam 2 / zAzvatacaitsaM nandIzvarAdivyavasthitam 3 / bhakticaityaM bhaktyA kriyamANaM jinAyatanam ; tacca dvidhA-sAdhunizrayA kriyamANaM nizrAkRtam 4 / tadanizrayA tu vidhIyamAnamanizrAkRtam 5 / tasya sAmAnyena jinAyatanAkhyacaityasya dravyaM hiraNyasuvarNAdirUpam , tasya vinAze jAyamAne; tathA tavyavinAzane tasya caityasya dravyaM upakArakaM dArUpaleSTakAdivastu tasya vinAzane sampadyamAne dvividhabhede;tta(1)ta nalagnotpATitabhedato dviprakArabhede-mUlottarabhedAdvA dvividhabhede / tatra mUlaM stambhakumbhakAdi, uttaraM tu chAdanAdi / khapakSaparapakSajanitavinAzAdvaividhyAdvividhabhede / iha caityatadravyavinAzamupekSamANaH sAdhuranantasAMsAriko bhavatItyuktam / drammAdidravyaM kASThAdidalaM cetyAdinA dvividhabhedaM yattadravyaM caityadravyaM tasya vinAzasya nivAraNAdIni kartu nirgato bhavatIti cuurnnykssraarthH| 7-25. pADihAriyaM-yAcitakam / appaNatthaM-samarpaNAya / 7-28. sannAyaga tti-khajanAH / 8-1. pAsavaNa tti-mUtraM bhUmau vyutsRSTaM vosirai ti mAtrake / 8-6. asivaM vyntraadikRtopdrvm| omaM ti durbhikSam / rAjaduSTaH prtyniikptiH| glAno mandaH / uttamArthaH paryantakriyArAdhana vissyH| 8-7. cakkathUbha tti-RSabhajinapadasthAne bAhubalivinirmitaM takSazilAnagaryA ratnamayadharmacakraM taddarzanAya vrajati / stUpo mathurAyAm / pratimA jIvantasvAmisambandhinI purikAyAm / yatra saurikapurAdau arhato janma, niSkamaNabhuvaM ujayaMtAdi draSTam , jJAnaM tatraivotpannam / nirvANabhUmi-darzanArtha ca pryaati| [vaDaga] vajika-gokulam / saGkaDiprekSA vivAhAdiprekSaNam ; AdizabdAtU zobhanAhAraH zobhanopadhiryatra labhyate / ramyadezadarzanArtha ca vrajatIti gRhyte| 8-13. appA0 gAhA / alpa zabdo'bhAvavAcI sarvapadeSu / tena mUlaguNaviSayA virAdhanA alpA na kA. cit / pArzvasthA'va sanmAdiSu dAne grahaNe ca na kAcit / samprayogaH samparkaH / sa pAzvasthAdibhiH saha na AsIt / oha ti-iyamoghataH saMkSepata AlocanA / 8-14. annamita velAe tti-ardhamAsAbhyantare'pi, anyasmin sAticAre, samuddezavelAyAM anyasyAM velAyAM vibhAgato vizeSata AlocanIyam / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-16. 9-5] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA 8-16. saMvigga tti-saMvipnAH priyadRDhadharmANaH / 8-18. zrutagrahaNAyAnyAcAryamupasampadyamAnasya zrutopasampat / sukhaM vA duHkhaM vA samaM soDhavyamiti sukhaduHkhopasampat / yathA kSetre vasataH mArge vrajatazca mama bhavadIyA nizreti sA tathAvidhopasampat / vinayakaraNArthamupasampadyate yatra gacchAntare sA tatheti / taduktaM bhASyakRtA uvasaMpaya paMcavihaM suyasuhadukkhe ya khettamagge ya / viNayovasaMpayA vi ya paMcavihA hoi nAyavvA // 8-20. vibhAgaNa-vizeSeNa / 8-25. taTThANa tti-teSAM mithyAduSkRtakaraNasthAnAnAM svarUpanirUpaNAya / 8-32. ahikkhevo tti-kiM bhavAn jAnAti; jAtyAdyuddhaTanAdi vA / tathA ca vakti Daharo akulINo tti ya dummeho damagamaMdabuddhi tti / avi appalAbhabu(la)ddhI sisso paribhavai AyariyaM / / 9-1. jAikammAIhiM ti-aho santApitA vayamanena re bAlikeneti / 9-2. jamaliya tti-samazreNyA gacchati / puro'prataH sthito vrajati / guruM pratItyAbhyutthAnakaraNAdiko yo vinayaH kAyikastasya bhaGgo'karaNam / 9-4. icchA0 gAhA / uvasaMpayA0 gAhA-vyAkhyA-icchayA balAbhiyogamantareNa karaNaM icchAkAra:icchAkriyA / tathA cecchAkAreNa mamedaM kuru / icchAkriyayA na balAbhiyogapUrvikayeti bhAvaH // 1 // tathA mithyAvitathAnRtamiti pryaayH| mithyAkaraNaM mithyAkAraH mithyAkriyetyarthaH / tathA ca saMyamayogavitathAcaraNe viditajinavacanasArAH sAdhavasta kriyAyA vaitathyapradarzanAya mithyAkAraM kurvate mithyAkriyeyamiti hRdayam // 2 // tathAkaraNaM tathAkAraH, sa ca sUtrapraznagocaro yathA bhavadbhiruktaM tthedmityevNruupH||3|| avazyakartavyairyogairniSpannA Avazi(zya)kI vasaternirgagchadbhiryA kriyate // 4 // niSedhena nirvattA naiSidhikI, vasatI pravizadbhiryA vidhIyate // 5 // ApRcchanamApRcchA, sA vihArabhUmigamanAdiSu prayojaneSu guroH kAryA // 6 // tathA pratipRcchA, sA ca prAgniyuktenApi kAryakaraNakAle kAryA, niSiddhena vA prayojanataH kartukAmeneti // 7 // tathA chandanA ca, prAg gRhItenAzanAdinA kAryA, bhavanto gRhNantu // 8 // tathA nimantraNA, agRhItenaivAzanAdinA ahaM bhavadarthamazanAdyAnayAmItyevaMbhUtA // 9 // tathA cAbhihitam___ ApucchaNA u kajje, puSvanisiddhena hoi paDipucchA / puvvagahieNa chaMdaNa-nimaMtaNA hoi agahieNa // 9-5. [uvasaMpayAo]-jJAnadarzanacAritrArthamupasampacca vidheyA // 10 // ityAdi zabdena gRhyate / lahusage-sUkSmam , tatkharUpaM gAthAdvayena darzayati-payaletyAdinA / vyAkhyA-payala tti-divA koi sAhU payalaMto'neNa sAhuNA bhannai-'kiM divA payalAyasi ?' | teNa bhaNiyaM-'na payalAmi' / evamavalavantassa mAsalahuyogo laha msaavaao| evaM jattha jattha mAsalaha tattha tattha sahamo ya musAvAo // 1 // ole tti-olaM, vAsaM / koha sAhU vAse paDamANe annayarapaoyaNe pddi(tttthi)o| anneNa sAhuNA bhannai-'ajjo kiM vacasi ? vAsaMte / paDi(hi)ya sAhuNA tao bhannai-'vAsaMte haM na gacche / ' evaM bhaNiUNa vAsaMte ceva pddi(tthi)o| teNa sAhuNA bhaNiyaM-'naNu aliyaM / ' iyaro paccAha-na / kathaM ? / ucyate-naNu vAsabiMdavo ee / vAsaM pANiyaM tassa ee biMdavo thiyugaa| vRSTiriha ArdratvecatuH (1) sA neyaM // 2 // maruya tti-koi sAhU kAraNaviNi[gga]o uvassayamAgaMtUNa bhaNai-'niggaha, maruyA dvijA bhujate, amhe vi tattha gacchAmo / ' te sAhU jAva saMpaTThiyA-kahiM te bhuJjanti ? bhikSATane na dRssttaaH| teNa bhannai-naNu savvagehesu-AtmIyagRheSviti // 3 // paJcakkhANe tti-koha sAhU keNai sAhuNA udaggabhoyaNamaNDalivelAkAle bhaNio-'ehi bhujasu' / teNa bhaNiyaM-'bhujaha tuThabhe; paJcakvAyaM mameti / ' evaM bhaNiUNa maM[DalIe takkhaNA ceva aNjio| teNa sAhuNA vutto-'ajjo tuma bhaNasi mama paccakkhAyaM?' / so bhaNai-kahaM na, naNu pANAivAyAiyA aviraha sA mae pazcakkhAyA / ' avadhaM pratyA tamiti bhAvaH // 4 // gamaNe tti-keNai sAhaNA ceiyavaMdaNAipaoyaNe vacamANeNa anno sAha bhaNio -bccsi?'| so bhaNai-'nAhaM bacce, bacca tumaM / ' so sAhU payAo / iyaro vi tassa maggao takkhaNAdeva pyaao| tabho sAhuNA pucchio-'kahaMna baccAmi tti bhaNiUNa vacasi so bhaNai-'siddhantaM na jaannsi| 6 jI0 ka.cu. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrIcandrasUrisaMracitA [9-8.9-11 mmmmmmmmm kahaM / ucyate-naNu gammada gammamANaM, na agammamANaM / jammi samae'haM tume puTTho, tammi samae na cevAhaM gaccho ||5||priyaae tti-koi sAhU keNai sAhuNA vaMdiuM kAmeNa pucchio-'kai varisANi te priyaao?|' so evaM pucchio bhaNai-'eyassa sAhussa majjha ya dasavarisANi pariyAo / ' chalavAdamaGgIkRtya bravIti / so pucchaMtagasAhU bhaNai-mama navavarisANi priyaao|' eyassa ya ve paMcagA dasao, iti mA pAdapatanaM kuru ||6||smuddes tti-koi sAhU kAraNaniggao ravi parivesapariviyata daTTaNa te sAhavA satthe asthamANe turiyaM bhaNai-'bhojanavelA vartate, uDheha / ' sAhU gahiyabhAyaNA uThThiyA bhikSATanAya / pucchaMti'kattha samuddesaH ?' chalavAdI prAha-naNu esa gamaNamaggammi / Adice gahaNaM rAhuNA kriyamANaM darzayati // 7 // saMkhaDe tti-koi sAhU paDhamAliya pANagAi viNiggao paJcAyAo bhaNai-iha ajja niveze paurAo sNkhddiio|' te ya sAhavo bhikSATane gantukAmA icchaMti ......[atra kiyAn pAThaH khaNDitaH pratibhAti // khar3aga tti- 'koi sAhU uvassayasamIve mayaM suNahIM daTTaNa khuDagaM bhaNai-'kSullakA tava mAtA mRtaa| tAhe so khuDao paruNNo / taM ruyaMtaM dadvaNa sAhU bhaNai-mA sya, jiyaiti / evaM bhaNie khuDDo anne ya sAhuM bhaNaMti-"kiM tumaM bhaNAsi jahA mayA ?' / so musAvAyasAhU bhaNai-'esA sANI jA mayA, sA tujjha mAyA bhavati / 'kahaM mAyA bhavai ?' atIyakAle bhaviMsu / jao bhagavao bhaNai-egamegassa NaM jIvassa savvajIvA mAittAe bhajjaputtadhUyattAe bhUyapuvvA / teNa sANI [mAyA] bhavati // 9 // parihAriya tti-koi sAhU ujANAisu osannAi daDaM AgaMtUNa bhaNai-'mae dihA parihAriyA' / so chaleNa kahai; iyare sAhavo jANaMti-jahA parihAratavAvanA aNeNa diTThA ujjatavihAriNaH / tadanu taddarzanAya gamanAdau kRte yAvad dRSTAH paarshvsthaaH| tadasau chalabAdI uttarayati--'nanvete'pi parihArikA abhakSAdipariharaNAt / pariharantIti parihArikA iti kRtvA' // 10 // muhIo tti-ego sAhU vihA(yA b)rabhUmi gao-'ujANadese itthI ghoDamuhI diTTha'tti sAhUNaM kahei / azvamukhI zrI ityarthaH / janagamane ghoTikAM kathayati // 11 // avasagamaNaM ti-koi sAhU keNai sAhuNA pucchio-'ajo gacchasi bhikkhAyariyAe ?' so bhaNai-'avassaM gcchaami| teNa sAhuNA pagihiyabhAyaNovagaraNeNa bhannai-'ehi bccaamo'| so pazcAha-'avassagaMtavve na tAva gacchAmi' / 'kiM na jAsi ?' pucchio bhaNai-'velA na tAva vai' paralogagamaNavelA mokkhagamaNavelA vA na tAva jAyai / to na tAva gacchAmi / para avassa paralogaM mokkhaM vA gamiSyAmItyarthaH // 12 // disa tti-ego sAhU egeNa sAhuNA pucchio-'ajo kayaraM disaM bhikkhAyariyAe gamissasi / so bhaNai-puvvaM / ' so pucchaMtagasAhU aggAheUNa gao avaradisaM / iyaro vi puvadisagamaNavAI avaraM go| 'ajo! tume bhaNiyaM "ahaM puvvaM gmissaami|" kIsa avaradisamAgao?' evaM puTTho bhaNai-'annassa avAragAmassa imA puvvA kiM na bhavai / bhavai ceva // 13 // egale tti-kulaM gRhaM bhikkhanimittuhieNa sAhuNA bhannai-'ajjo! ehi vayAmo bhikkhaae'| so bhaNai-'ahamegakulaM gacchaM, egakule eva mayA aTitavyaM / bavaha tumbhe gayA saahvo| so vi ya pacchA bahukulAyaM pavisai / tehiM sAhUhiM bhaNio-'ajja ! tume bhaNiyaM-egakule pvissisN|' bahukulapavese puTTho bhaNai-'kahaM egasarIreNa donni kule pvississN| ega ceva kulaM pavise // 14 // egavve tti-sAhuNA egeNa ego sAhU bhannai-vayAmo bhikkhaae|' so bhaNai-baccaha tumbhe / ekameva mayA dravyaM prahItavyaM tao oyaNadovvagAi bahadavve giNhaMto tesi (hiM) sAhahiM diTo bhaNioya-'ajo! tume bhaNiyaM-egaM davvaM ghecchaM, kahaM aNegANi giNhasi ?' / attho-dhammatthikAyAINi davvANi cha tesiM dhammAiyANaM majjhe gahaNalakkhaNo pugalatthikAo ego ceva / annesiM gahaNalakkhaNaM natthi / tamhA ahaM egaM davvaM giNhAmi bahuggahaNe'pi sati samastAnyapi dravyamekameva // 15 // 9-8. lahusAdiNNaM puNetyAdi-sUkSmAdattaM upalAdiprahaNaviSayam / 9-9. ittiriyaM-alpakAmaM vRkSAdicchAyAvagrahAdau vizramaNAya / 9-10. lahusamucchA dravyakSetrakAlabhAvabhedApcaturdhA tAM krameNAha-lahusamucchA ityAdi / kAgAisA. Netti zayyAtaragRhAdau kAkAdipAtaM nivArayati, balIvardakalpaSThakaM laghuputrAdi rakSati // 1 // 9-11. khette movAsa si-avakAzaH prtikrmnnaadisthaanprveshH| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9-12. 11-14] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA 9-12. rAgadosAi mAsamadhyepi // ettha tti-kAkAdau / ThANA-ApattisthAna; gheppnti-prtikmnnaaiimdhye| 9-17. asaMkiliTTakammaM ti-kuSThAdau zarIrakriyAyAm / chedanaM duSTAGgasya / pIlanaM rudhirAdikarmaNaH / bhedanaM pakvAdigaDasya / saMghaSaNa ddraadeH| abhighAtasecanaM laguDAdiprahArasyoSNajalAdinA / kAyakhArAi prasUtyAdiSu / asusiraM putAdiH, susira udarAdiH / aNantaraM avyavahitam / paramparaM vastrAdinA vyavahitamaGgamaH ityAdika asaMkliSTakarma / kandarpaH-vAciko narmAdibhASaNam ; kAyikazca dhAvanAdikaH / 9-22. savvapadANi-dasaNAINi 24 / 9-25. Dhe-utkSipte / pamAdo ajJA[nA]dikastena / asaMpauttassa-asaMyuktasya paJcavidhapramAdarahitasya / Novajuttassa-vismRtirahitastasya / / 9-30. sannitti-saMjJAnaM saMjJA-devagurudharmaparijJAnaM, tadyasyAsti sa saMjJI zrAvakaH / sannAyagA-saMjJAtakAH svajanAH mAtApitrAdikAH / bhayaM-saptaprakAra prasiddhaM / sogo-aniSTAnAM dravyANAM saMyogena zokaH / iSTAnAM viyogen| 9-32. bAusattaM-bakuzatvaM kazmalacAritratvam / bausaM sabalaM kabburamegaTuM tamiha jassa cArittaM / aiyArapaMkabhAvA so bauso hoi naayvyo|| 10-4. saMbhamo-saMbhramaH saMkSobhaH / bhyN-dsyuvissyN| dasyavazcaurAH / milkkhu-mlecchaaH| bohiya tti-bandikAH / mAlavA-ujjayanItaskarAH / AturaH-pIDitaH / digiMchA-bubhukSA tRSNAdibhiH / 10-6. [vocchinnamaDaMbAi]-vocchinnA jassa savvAsu vi disAsu natthi koi anno gAmo nagara vA taM; pArzvaprAmAdirahitaM maDambaM / tathA ca-maDamba savvao cchinnamiti ptthyte| 10-8. aNappavasao-hastyAdiparavazasya / kAraNehi-saMbhramAdimiH pradarzitaiH / pavaNAya virAdhayediti shessH| 10-10. mRSAvAdaH kUTasAkSitvena / maithunaM atikramAdinA / rAtribhojanaM diyAgahiyAibhedataH / dIrghamArge prajatAM ghRtamizrakelakAdirUpo'dhvAnakalpaH / levADaiya tti-kSIrAnAdi utsargato na grAhyam tadapyApadyeta / 10-15. duJcintiyaM-kuMkaNAryakavat vanadavadAnacintanAdi / durbhASitaM abhUbhRtodbhAvanAdi / duzceSTitaM dhaavnaadi| 10-25. uvahi tti-oheNa jassa gahaNaM, bhogo puNa kAraNA sa ohohI / jassa durga pi niyamA, kAraNao so uvgghio|| 10-29. azaGkitaM nirNIta doSavadevedamiti, dossvttven| vihiNa tti-aNAvAyamasaMloe ityaadikyaa| 10-31. [kAlAicchiyaM-] prathamapraharagRhItaM tRtIyapraharAntaM yAvad dhriyate azanapAnAdi tatkAlAtikAntam / [addhANAicchiyaM-] yadgavyUtadvayAtpareNAnItaM nItaM vA paribhujyate tadadhvAnAtikAntam / 10-32. iMdiyamAihiM ti-indriyamAyA-indrajAlAdibhiH / cakSurAdi-indriyANAM vikriyA AsADhabhU. tivat / gilANetyAdi-palAnAdivyAvRtatvena / sAgArikA vA pariSThApyasthAne santi / sthaNDilasya vaa'bhaavH| corAdi bhayaM vA tatreyazanAdi pariSThApyAtikrame'pi vidhinA pariSThApayan zuddhaH / durlabhadravyaprAptau sahasAt lAbho vA jaatH| 11-7. gamaNa-annattha htthsybaahiN| 11-9. paTTavaNa tti-anuyogpraarmbhaadivissyaa| paDikkamaNa nti anuyogasya / pariyaTTaNA guNanam / 11-10. aNavajasumiNaM duHsvapnaH / dunimittaM apazrutigocaram / duHzakunAdeH pratighAtArtham / aSTocchrAsotsargakRtiriti yuktam / tatra vakSyamANagAthoktAdizabdasUcito'yamarthaH / 11-12. ujANI-parakuyauM / NaIsaMtAro-nadyuttaraNam / 11-14. saMghaTTa-1 saMghaTTa 2 leva 3 uparilepaitrirUpo nadIsantArastatra javAdhaH sNghttH| 1 / nAbhi yAvat lepaH / 2 / pareNa levuvari-nAbherupari / 3 / bAhu uDupasuppAkAdizcaturthaH / 4 / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrIcandrasUrisaMracitA [11-16. 13-13 Ammmmmmmmmmmmmm 11-16. sayaNAsaNANaM jAyaNatthaM gao / te ya dAyA ghare asthi / vAulo vA / tao iriyaM paDikkamiUNa jaM kiMci kAlaM sajjhAyaM krei| 11-20. hatyamette vitti-rellae jAte iti zeSaH / 11-28. chijA tti-vibhajyate / paDikkamaNaM ca anuyogasya jJeyam / 12-1. AdizabdAt kAlapratikramaNe ceti ca grAhyam, kAlAdiviparyayAt / jJAnAcArAticAro bhavati / vyaJjanAdibhedAdvAkRtAt / 12-5. hIlayati-vA yo gurum / 12-12. oraso tti-aantrH| 12-15. vaJjayati-vyajyate / sanna tti-saMjJAbhidhAnam / 12-16. annAbhihANeNa vA bhaNai tti-yathA 'dhammo maMgala mityAdiparityAgena 'pugnaM kallANamuttamaM, dayAsaMvaranijarA' ityAdi nAmAntareNa / arthabhedastaireva vyajanairyatra vikalpyate, yathA AcArasUtre Avantyadhyayanamadhye 'AvaMtI ke AvantI logaMsi vipparAmasantI ti-anyo'rthaH kalpyate-Avanti hoi deso tattha u arahakUvajA keyaa| sA paDiyA hetu U taM logo vipparAmasai / ' yatra sUtrAoM dvAvapi vinazyate sa tadubhayAticAraH / yathA dhammo maMgalamukkattho ahiMsA pavvayamatthae / devAvi tassa nassaMti jassa dhamme sayA msii|| ahAgaDesu raMdhaMti kaDhesu rhkaario| raNo bhattaMsi No jattha gaddabho jattha dIsaha // atra sUtraM arthazva dvAvapi vinshyete| ubhayavinAze caraNanAzastadabhAve mokSAbhAvastadabhAvAddIkSAnararthakyam / 12-19. aNAgADhe sue-dasavaikAlikAdike uddezakasyAticAre'kAlAtipAThe nirvi0 / AgADhe uttarAdhyayanabhagavatyAdike zrute uddezakAdisthAneSu purimArdhAdi kSamaNAntam / arthe'pyevam / 12-22. ohenn-aagaaddhaannaagaaddhaadibhedto'vishesse| 12-23. kameNa ahijaMto tti-kramazcAyaMti varisapariyAgassa u AyArapakappanAmamajjhayaNaM / cauvarisassa sammaM sUyagaDaM nAma aMga ti // 1 // dasakappavvavahArA saMvatsarapaNagadikkhiyasseva / ThANaM samavAo viya aMgee aTThavAsassa // 2 // dasavAsassa viyAhA ekArasa vAsayassa ime u / khuDDiyavimANamAI ajjhayaNA paMca nAyavvA // 3 // vArasavAsassa tahA aruNuvavAyAi paMca ajjhayaNA / terasavAsassa tahA uThANasuyAiyA cauro // 4 // egUNavIsagassa o diTThIvAo duvAlasamamaMgaM / saMpunavIsavariso aNuvAI savasuttassa // 5 // jaM kevaliNA bhaNiyaM kevalanANeNa tattao nAuM / tassanahA vihANe ANAbhaMgo mahApAvo // 6 // 12-24. [apatto-tatsUtramartha vA vivakSitazAstrasatkaM krameNAdhIyAno na prApnoti; paThanaviSaye vratAdi paryAyo vA yasya na pUryate so'prAptaH / anyazcAyogyo yaH so apatto tti-apAtraM / sa ca tintiNikAdikaH / titiNio stokokte'pi yatkiJcanabhASI / calacittaH-asthiracittaH / gaNAdgaNAntaraM saMkramaNazIlo vA'pAtram / anyazcAvyaktaH-apAtram / avyaktatA ca vayasA'tilaghuH / vayazca prANinAM kAlakRtA zArIrAvasthA / zrutena cAtyalpazruto'vyaktaH / eteSAM sarveSAmaprAptAdInAM vAcanA-zrutapAThanam / 12-26. jai pattaM prAptaM / suraNa zrutikrameNa / pattaM vA pAtraM-yogyam / 12-30. nisejaM ti-AcAryayogyAm / ca zabdAt vandanakAyotsargoM anuyogaprArambhe utsargata AyaMbilam / 12-34. vigaI bhuoUNa tti-jogasamattIe tAM bhuktvA pazcAtkAyotsarga vidhatte / egaTuM ti ekatra vikRtimAcAmlaprAyogyaM ca gRhnnaati| 13-5. saMkAdayo'STA / 13-11. bhaimo-bhajAmaH sevayAmaH kurma ityarthaH / 13-13. maMDali tti-tasyAM sarve saMsRSTabhoja[jinaH / moya tti-yogaH / jallatti-sarve mlgrstaaH| pUjA rAjAdibhiH kriyamANA kutIrthinAm / atizayAdvA mantrAdikAH, matAni vA tadAgamAn zrutvA / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13-16. 15-11] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA ww 13-16. micchattAisu-mithyAdRSTicarakAdInAm / uvavUhA-upabRMhA aprazastA / 13-19. evaM zaGkAdIn prarUpya prAyazcittaM cintyam-micchattAINaM ti| sthirIkaraNAdInAmAdizabdAdgRhItAnAm / 13-23. ca zabdena deze kSamaNamiti yogH| 13-24. ohao tti-puruSAnapekSayA / aTThasu vitti mithyAtvaviSayeSu ca sarvato'STAkhapi dezarUpAsu bhikSuvRSabhaupAdhyAyAcAryANAM caturNA yathAsaMkhyaM purimAdi yathopadiSTam / tacca dese mikkhussetyAdinA darzitam / mithyAtvaviSayeSu ca sarvato'STAkhapi mUlamiti vakSyati / 13-26. prazasteSUpabRMhaNAdiSu yatyAdiviSayeSu idamAha-evaM ciya ityAdi / yativiSayANAM upahAdInAmavidhAne / aNantaruditi-purimAI khamaNaMtamityetat / 13-31. tappasAeNaM ti-pArzvasthAdiprasAdatastadavazAt / pArzvasthAdInAM paripAlanAdikaM vAcchalyaM kurvatAM bhikSuprabhRtInAM yathopadiSTaM prAyazcittam / 14-6. nanu pRthivyAdInAM caturNAM bhavatu saMghaTanaM apkArya prati kathaM saMghaTanAdi saMbhavati, dravarUpatvena sparze'pi maraNaM saMbhavAdityAha-AukAetyAdi / 14-7. isiM manAk / ghaTAdisthasya cAlane pAdAdinA sNghttttH| paritApo gADhataracAlanA vahinA paritApanaM / hananaM daNDAdinA / pAnena caraNAdikSAlanAdinA ca uddavaNaM apkAyasya / 14-9. aNAgADhA anirbharAm / paJcendriyasaMghaTTazca-tadahajAtamUSikAgirolikAdisarvaviSayo dRzyaH / 14-13. pamAya0-pramAdato'padrApaNe / ekakallANagaM / ni0| pu0| e.| A0 / u0 / ityekklyaannkaadivissyH| 14-15. tatra mRSAvAdo dharmAstikAyAdisarvadravyaviSayaH / adattAdAnaM prahaNadhAraNIyavastuviSayam / pariprahasta scittaacittmishrsrvdrvyvissyH| kSetratolokAloka viSayau mRSAvAdaparigrahau / adattAdAnaM ca prAmAdyAzrayam / kAlatazca divArAtrau vA / bhAvato rAgato desato vaa| tritayamapi jaghanyAdivastuviSayaM mRSAvAdAdyapi jghnyaayucyte| 14-20. levADayaparivAse pAtratumbakapAtrAbandhakharaNTitapayuSitatve abhttho| suMThyAdau c| 14-22. paDhamabhaMgo tti-divA gRhItaM divA bhuktaM paraM rAtryuSitaM draSTavyamityAdyo bhaGgaH / / divA gRhItaM rajanyAM bhuktamiti dvitIyaH / 2 / rajanyAM gRhItaM divA bhuktamiti tRtiiyH|3| rajanyAM gRhItaM tasyAmeva bhuktamiti caturthaH / 4 / dvitricturthessvttmm|| 14-33. ohuisiyaM jamappaNoDhAe raddhaM tammajjhAo bhikkhAo kai vikappai, dAnArthe ya eSyati tasmai datte 1 / uddesakaDe kamme ekeke cauviho bheo-jAvaMtiyamuddesaM, pAsaMDINaM bhave samuddesaM, samaNANaM Aesa, niggaMthANaM samAesamiti catvAro medaaH| tatrAye jAva ii ukkoieyassai pAsaMDINaM dAyavvaM na gihatthANaM 2 / nirgranthazAkyAdibhedataH paJcadhA zramaNAsteSAm 3 / nigganthANa sAhUNameva na'nnesiM 4 / tattha saMkhaDibhuttuvvariyaM caunhamuddisai ja tamuddiDhaM / vaMjaNamIsAikaDaM karabAdikaM / tamaggitaviyAi puNa kammaM gulaM vigyAreUNa moyae paMdhijjA-iti kauddesikaM / 15-7. yAvadarthikamizrapAsaMDamizra sAdhumizra ]bhedatastridhA mizram / yatra khagRhayogyajalakaNAdInAM madhye adhikatarajalakaNAdIn mizritAn kRtvA yadazanAdi prathamato'gnijvAlanAdrahaNadAnAdiprastAva eva raaddhmaarbhte| yAvadarthikAdyarthaM ttridhaa| 15-9. saMghADagassa ego bhikkhaggAhI / vIo disuvaogaM dei / taie gihe nippheDiyA / ittaradvaviyaM / tao pareNa sarvameva ciraviyaM / 15-10.suhumA-kappaTThagassa bhattaM na dei, bhaNai sAhussa aTThAe ur3hiyA tujjha vi dAhaM ti / bAyarAkappaTThie vivAhaM kAukAmo rahamaIsu sAhusamAgamaM jANiUNa osakkaNaM krejaa| 15-11. AhArasejjAiyaM sAhuNo bhujissaMti, radhiuM anno savvamevAhAraM bahiM nINeha saahuatttthaae| evaM pAgaDakaraNaM / rayaNappaIvajoIvAyAyaNakuDacheDAiehiM ujjoyakaraNaM sAhuaTThAe [eyaM pagA-] sakaraNaM / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA [15-16. 15-29 15-16. AhaDaM ti-saggAmAhaDe nippaJcavAyAe / 4 / AhaDaM ciya AinnamaNAinnaM ca, tigharataramAinna / 15-18. daIrakaH jatugraMthyAdirUpaH / pihitaM ca chagaNAdinA olittaM / / 15-19. mAlaM sIkakaprAsAdoparitalAdikamabhipretam / tasmAdAhRtaM karagrAhyaM yadannAdi dAtrI dadAti tanmAlApahRtam / navaraM tridhA etajjaghanyamadhyamotkRSTabhedataH / jaghanyotkRSTayorantare madhyamo gamyata eveti noktam / pANDa(iyu)tpATanamAtrastokakriyAgRhItatvAjaghanyaM laghu / maJcakAdyadho datvA yaddadAti zikkakAdestanmadhyamaM mAlApahRtam / yadA ca ucattarazikkakAderlaGghakAdigrahaNAya mUDakanizreNyAdhudUkhalaM vA adho datvA tasmAt dadAti tadotkRSTaM bhavati / atrApyAyAmam / 15-20. acchejaM ti-prabhuhAdinAyakaH, anyeSAM daridrakauTumbikAnAM balAdAtumanIpsitAmapi yaddeyaM dadAti tatprabhuAcchedyam / khAmI prAmAdinAyakaH, sa yadA sAdhUna dRSTvA kalahenetarathA vA kauTumbikebhyo'zanAyudAlya dadAti tadA khAmyAcchedyam / stenAzcaurAste sArthakebhyo balAdAcchedya yatpAtheyAdi sAdhubhyo dadyustat tenaviSayAcchedyam / 15-21. aNisaTuMti-bahubhiH sAdhAraNaM bahujanasAhikaM yadazanAdi saMkhajyAdau khAmyamanujJAtaM yadeko dadyAttatsAdhAraNAnisaSTam / collako bhojanam / yathA kila kazcitkauTumbiko bhaktAhArakahatena gRhAt kSetre hAlikAnAM bhojanAya colakaM prasthApayati / tatra kauTumbikena sAdhUnAM dAnAya mutkalitacollakamadhyAt yadi hAlikaH kiJcisAdhave dadAti tadA collakAnisRSTam / tathA jaDDasya hastinaH sambandhi piNDarUpaM vastu rAjJA gajena vAnanujJAtasvAdanisRSTaM aDDAnisRSTam / 15-22. yAvadarthikAH samastArthinaH / pASaNDikAzvarakAdayaH / sAdhavazva nirgrnthaaH| atra gRhiNaH khArthamagnijvAlanAdyAdrahaNadAnAnte AraMbhe kRte sati pazcAtsvArthakalpitaM tandulamadhye karpaTikArtha tandulAdInAM mANakaM saMkalpitaM prakSipya rAdhoti yadA, tadadhyavapUrakaH / sa ca tridhA-khagRhayAvadarthikamizraH, khagRhapASaNDamizraH, khagRhasAdhumizra iti / iha AhAkamma uddesiyacarimatiyaM, bhattapANapUiyaM, pAsaMDasAhumIsaM, bAyarapAhuDiyA duvihA, ajjhoyaracarimadugaM ee chauggama dosA avisohI koDI; visohikoDIe avayaveNAvicchikaM savvamabhoja viSThAdi(ti?) duSeNeva bhakaM / visohikoDIe puNa saMtharaNe parivei / alaMme annassa asaMtharaMto vA tammattameva parivei / jaivi ya avayavA tahA visuddho / 15-24. dhAI paMcahA-khIradhAI majaNa-maMDaNa-kIlAvaNa-aMkadhAI bAlapAlikA strI dhAtrItvakaraNamiti tattvam / evaM ythaasNbhvmnytraapi| dUtI parasparasandiSTArthakathikA strI-dUtItvakaraNamityarthaH / tatkathayati paragrAme vA / khanivAsagrAmasyaiva satke'nyasmin pATakAdau, paranAme vA saMdezaka nIsvAyaM piNDaM labhate sa duutiipinnddH| 15-25. atItAdyarthasUcakaM nimittaM jAtikulagaNakarmazilpAnAM kathanAdinA AjIvanam / 15-26. vanIpakatvaM piMDaTThA samaNA-tihi-mAhaNa-kiviNa-suNagAi-bhattANaM appANaM tanmattaM dasai jo so vaNIvamo tti / uu(2)varNayati piNDArthamAtmAnaM dAyakAbhimateSu zramaNAdiSu saMbhakaM darzayatIti bhktvshaadvniipkH| yadvA vanIM labdhArtharUpAM pAti pAlayatIti vanIpaH, sa eva vanIpakaH / 15-27. cikitsA rogprtiikaarH| tatra nAhaM vedyo, appaNo vA amugo vAhI amugadamveNa phiTotti, esA suhumtigicchaa| bAyarA vAya-siMbha-sannivAya-samutthANaM rogANaM osahamAiyaM sAhai / sayameva]se kiriyaM kare / vAhiviyAra kiriyaM vA se sAhei ||-krodhaadyH pratItAH / 15-28. vayaNa-saMthavo-pudvi guNathuiM kAUNa pacchA maggai / pacchAsaMthavo-nAma dine pacchA saMthavaM karei 'amugatra 2 yUyaM dRSTAH' ityAdi c| 15-29. sambandhi-saMthavo-nAtrakayojanam / mAyApiyAio puvvasaMbandhi-saMthavo; sAsUsasurAio pcchaasmbndhi-sNthvo| vijjA sasANA / asAhaNo mNto| itthI-purisa-viseso vA / cuNNo aNjnnaaio| pAyapalevAio jogo / garbhAdAnaparisADo mUlakammaM / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15-31. 16-13] jItakalpacUrNi-viSamapavyAkhyA 15-31. zakRitaM saMbhAvitAdhAkarmAdidoSaM bhaktAdi / catUrUpo bhaGgAzcaturbhaGgaH-grahaNe bhojane zaGkitaH / bhaktAdegrahaNakAle bhojanakAle ca yadi punaramukadoSavadidamiti zaGkAvAn / 1 / prahaNe zaGkito na bhojane / 2 / bhojane zaGkito na grahaNe // 3 // na grahaNe na bhojane shngkitH|4| iti / eteSAM saMbhavo yathA-gRhasthena pracurA bhikSAM bhikSAca. rebhyaH khasmai vA dIyamAnaM dRSTvA cintayati kiM khagRhopaskaratayA sAdhubhikSAcarAdinimittarAddhatayA vA cetasi shkkitH| tato lajjA-saMkSobhAdinA enamartha gRhiNaM praznayitumazaknuvan zatito gRhNAti; zakkitastathaiva bhute / / dvitIyastathaiva cetasi zaGkitaH tathaiva gRhasthaM praznayitumazakuvan gRhItvA khopAzraye samAgatastato bhojanasamaye taM dolAyamAnacetasaM dRSTvA aparasAdhustadbhikSAniHzaGkIkRtagrAhI tadabhiprAyaM jJAtvA vadati yathA-sAdhostadgRhe prakaraNaM lAhaNaM vA samA. yAtamiti-tadvacaH zrutvA zuddhametaditi nizcitya vigatazaGkApariNAmastadbhute iti dvitIyaH / guroH purataH khabhikSAtulyabhikSAmAlocayataH sAdhUna zrutvA saJjAtazaGkazcintayati yathA-yatsvarUpA bahvI mayA bhikSA labdhA amukagRhe; anyairapi tatra tatsvarUpaiva bahI labdhA / tato mA kadAcidiyamazuddhA bhaviSyatIti / tathA cAsau zaGkitacittastAM bhuta iti tRtiiyH| caturthastu saMbhavaM pratItya sugama eva / atra dvitIyabhaGgo'pi prahaNApekSayaiva sdossH| paramArthatastu zaGkitagrahaNadoSasya nivartitatvAcchuddha eva / tRtIyo bahutaramadoSaH / ubhayatrApi bhojanazaGkitatvenAzuddhatvAt / ataH prathamatRtIyAvAzritya yatprAyazcittaM nirUpayati / yaM kazcana doSamAdhAkarmAdikaM zaGkate, saMbhAvayati amukadoSamiti ti / sNmrkssitmaaruussitm| nikSiptaM nyastam / pihitaM sthagitam / saMhRtamanyatra kSiptam / dAyaga tti dAyakadoSaduSTam / unmizraM puSpAdimilitam / apariNataM aprAsukIbhUtAdi / liptaM dugdhAdikharaMTitam / charditaM parizATitam / ete daza zaGkitAdaya essnnaadossaaH| 15-33. adhunA mrakSitAdInAha-saccittetyAdi / pRthivyavanaspatibhiH sacittairmakSitayogAt / karamAnaM deyamapi sacittam / acittayogAdacittam / tena pRthivyAdibhiH sacittairmakSitaM pRthvikAyamrakSitamityAdIni tattvam / 15-34. hattheNaM ti / matte vi evaM ceva / nirmizrakaImaM apariNataM sacetanam / 16-2. sasiNiddhe-tatra snigdhamISalakSyamANakharaNTanajalam / hastAdiudakA jalatImitaM tadeva / 16-6. garahiyamajAyamakkhie tti-mAMsavazAzoNitasurAmUtroccArAdibhiH ziSTajanasyAbhakSyApeyaiH sAkSAnmrakSitaM sat / etairtIkSitAbhyAM karamAtrAbhyAM dIyamAnaM sat yatInAmakalpyaM uDDAhAdi doSAt / saMsaktimadvyaivyAdibhirlepakRnmadhvAdibhizca hastamAtrAbhyAM mrakSitAbhyAM deyaM yadetairdIyamAnaM mrakSitaM tadakalpyamekendriyAdivadhadoSAt / mAtrAdilamamakSikAkITikApatajhAdisattvavadhadoSAceti / garhite'garhite ca mrakSite AyAmam / / 16-7. nikSiptazcaturbhaGgaH-sacittaM pRthivyAdi sacitte pRthivyAdau nikSiptaM nyastam 1. sacittaM acitte 2. acittaM sacitte 3. acittaM acitte 4. nikSiptam / atra prathamadvitIyabhaGgayorgrahaNaprAyogyadravyAbhAvAna prAyazcitta. cintaa| caramastu zuddha eva / atastRtIyaprAyazcittaM nirUpayati-etthetyAdinA-pRthvIkAyo mRttikAlavaNoSatUvarikA vrnnikaadiruupH| apkAyo jalAvazyAyahimakarakAdi / tejaskAyo murmurAjArAdi / vAyuguMjAvAtAdirUpo dRtisthazca / pratyekavanaspatikAyo dhAnyavrIhikAharitAmrAdiphalarUpaH / anaMtaH sAdhAraNaH sUraNagarjarAdikandarUpaH / trasAH kiittikaamskottknthvaadiruupaaH| ete ca sarve'pi pRthivyAdayaH sacittA mizrAzcAtra praayaaH| tataH pRthivyAdiSu prasAnteSa nikSiptaM deyaM vastu ydcetnm| anantaramavyavadhAnam / parampara sthaganikAdinA savyavadhAnam / sAntara pRthivyupari sthaganikAdau kRtvA deyaM muktam / 16-12. aNantavaNassaha tti-upyaadiruupo| vIyanikkhitta iti pratyekabIjeSu aNaMtakAyabIjeSu ca anantaraparamparanikkhitte deye ni0| 16-13. pihie caubhaMgotti-yathA-sacittaM sacitteNa 1. sacittaM acitteNa 2. acittaM [ sacitteNa 3. acittaM] acitteNa 4. pihiyaM / atrApyanantarapihitaparamparapihitatA vAcyA / tathA caturbhaGge-atrApi gurulahupadAbhyAM caturbhaGgaH syAt , yathA-gurukaM gurukeNa, laghukaM laghukena, laghukaM gurukeNa, laghukaM laghukena pihitam / gurukaM bhArikaM mahaddeyabhAjanam / guruNA bhArikeNa praheDakAdinA pihitam ; gurukaM laghukenAlpabhAreNa chaganakAdinA; laghukaM deyabhAjanaM gurukeNa praheDakAdinA laghukaM laghukena chaganakAdinA pihitaM / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaracitA [16-13. 17-9 16-13. sacitteNa puDhavItyAdinA tRtIyabhaGgasya acittaM sacitteNa pihitamityasya vyAkhyA kRtA / maNDakAdikaM sacittamRdAvaSTabdhamanantarapihitam / tauA mRttikA garbhacchajjikA / avaSTabdhaM maNDakAdiparamparapihitam / evamapkAyAdizeSairapi bhAvanA kAryA / asmadviracitapiNDavizuddhivRttau darzitatvAca / 16-18. saMhRtam-yena mAtrakeNa dAtrI dAsyati sAdhorazanAdikaM-tatra pRthivyAdikaM tuSAdikaM vA yatsyAtadanyatra sacitte acitte vA kSiptvA tena riktIkRtena yadi sAdhordadAti tatsaMhRtamazanAyucyate / atra bhaGgacatuSTayaMsacitte sacittaM-sacitte pRthivyAdau, sacittaM pRthivyAdi saMhRtam 1. acittaM tuSAdi saMhRtaM 2. acitte sacittaM 3. acitte acittaM 4. saMhRtaM / atrApyanantaraparamparatA vaacyaa| parittavanaspatiH patrazAkAdiH / pRthivyAdiSu trasAnteSu sacittasthAneSu saMharaNe sAdhvartha kRte mAtrakAntena gRhIte'zanAdau A0 / ekasmAdanyatra saMhRtya bhUyo'pi tato'pi ayogyaM saMhRtya tena dadataH paramparasaMharaNam / 16-22. bIyasAharie tilAdigocare / 16-23. dAyaga(yAro)tti-matto madirApAnorathamadavikalaH / unmatto mahAsaGgrAmAdijayAddAmAto prahagRhItazca / 16-27. pamahamANI pRthivyAdIn / sesesu tti bhaGgeSu / 16-29. oyattantIe-dravyeNa dravyAntaraM gRhNantyAH / 16-30. paraM ca uhissa tti-parakIya midamityuktvA dadAti / yadvA yatra dAtrI pareNa nirbhartyate / 16---31. ummIsaM ti-mizraNasyobhayAzritatvAt , utprAbalyena mizritaM dADimagulikAdinA, puSpAdinA vA saha yanmilitaM tadunmizraM bhnnyte| te dve api vastunI yatronmiya dadAti sAdhave tadazanAdiunmizram / tatra parittavanaspatipatrapuSpazAkAdinA sacittena unmine A0 / 16-31. apariNataM aprAsUkIbhUtAdi / tacca dravyabhAvabhedAt dvidhA / punarbhAvApariNataM dAtRgRhItRyogAt dvidhAvA / tatra pariNatadravye sacetane dAyakena sAdhordIyamAne dravyApariNatam dAtRviSayabhAvApariNataM tu dvayodhrIto ikhAminomadhyAt yatrAzane sAdhAraNe ekena dIyamAne dvitIyasya yatra bhAvo apariNato abhavanazIlastaddA. tRbhAvApariNatam / 17-1. dravyabhAvapadAbhyAM caturbhaGgo'tra anisRSTabhAvApariNatayozcAsamakSakRto vizeSaH / gRhitRviSayabhAvApariNataM tu yatra dvayoH sAdhvomikSArtha gatayorekasya manasi tadazuddha pariNatam , anyasya tadeva zuddha manasi pariNatam / tadapi bhAvApariNatam / 17-2. [saMsatta]-saMsaktena dadhyAdinA karamAtrakakharaNTakenAzanAdigrahaNe liptdossaaH| 17-3. pRthivyAdiSu dIyamAne chardite parizATitam / 17-5. saMyojaNA-vAhiM bhAyaNe tti / rasahetukadravyaM bhikSATane zAlyAdikUrai kSIraM vA prAptavAn / tAni bahireva pRthak bhAjaneSu gRhNAtIti / vasatebahirdavyasaMyojanAyAM cetasA kriyamANAyAM bAhyA drvysNyojnaa| vasatAvAgatena rasahetovyasaMyojanA abhyntraa| saMyojanA tridhA-pAtrakaviSayA, kavalaviSayA, mukhaviSayA ca / yadyena saha yujyate tattena saha bhakSayatIti bhAva ityntrvdnaashryaa| 'battIsakavalamANaM rAgadosAhiM dhUmaiMgAlaM / veyAvaccAiyA kAraNamavahimi aiyaaro||' kAraNaM vedanAvaiyAvRtyAdidho(2)'nirvahati / bhojanAbhAve A0 / 17-9. sUtragAthA 35-36. etayAkhyA-kaudezikacarimatrike / pASaNDi zramaNanirgranthAkhye pASaNDikarmAdike kamme / AdhAkammaM / pASaNDamizre khasAdhumizre ca / bAdaraprAbhRtikA vivAhassakaNa-osakaNarUvA / sapratyapAyaparaprAmAbhyAhRtam / yatrAtmavirAdhanA / lobhpinnddH| airaM aNaMta tti-tiro'ntardhAne, na tiramatiraM antardhAnaM vinA nirantaramityarthaH / ayaM bhAvArthaH-aNantakAye pUya liyAI nikkhittaM sAhariyaM mIsiyaM vA / aNaMtakAyeNa vA pihiyaM / AdigrahaNAdanantApariNite'nantachardite ca kSamaNam / anantakAyAvyavahitanikSiptapihitasaMhRtonmizrA'pariNatacharditeSu kSamaNam / rasahetusaMyojanA-rAgAnvitabhojane ca, vartamAnabhaviSyanimitte ca kSamaNam // jaavNtikaakhykmauddeshikaaymedH| mishrprthmbhedH|dhaatriitvm / dUtItvam / atiitnimittm|aajiivnaapinnddH |vniipktvm / bAdaracikicchA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17-13. 17-24] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA karaNam / krodhmaanpinnddau| sambandhisaMstavakaraNam / vidyaamntryogcuurnnpinnddaaH| prakAzakaraNaM dvividham / dravyakrItam / AtmabhAvakrItam / laukikaprAmityaparAvartane / niHpratyapAyaparagrAmAbhyAhRtam / pihitodbhinnakapATodbhinne / utkRSTamAlApahRtam / sarvamAcchedyam / sarvamanisRSTam / puraH karma / pazcAtkarma / garhite dravyamrakSitam / pratyekAvyavahitanikSiptapihitasaMhatonmizrA'pariNatacharditAni / pramANollaGghanam / sadhUmamakAraNabhojane ceti / atredaM (athe.b) sUtrapadamkAraNavivajie tti-kAraNavivajao nAma akAraNe bhuGkte, kAraNe na samuddisai / eteSu AcAmlaM diiyte| 17-13. ajjhoyara [gAhA 39] adhyavapUrakAnyabhedadvayam / kaDe tti kRtaudezikabhedacatuSTayam / bhaktapAnapUtikam / maayaapinnddH| anntkaayvyvhitnikssiptpihitaadiini| mizrAnantakAyAvyavahitanikSiptAni caityeSu ekabhaktam / tathA oghauddezikamuddiSTamedacatuSTayam / upakaraNapUtikam / cirasthApitaM prakaTakaraNam / lokottaraparAvartikam / lokottaraaprAmityaM ca / maMkhamAi parabhAvakrItam / niHpratyapAyasapratyapAyakhagrAmAbhyAhRtam / dadderIdbhinnam / jaghanyamAlApahRtam / ujhare paDhame tti-yAvadarthikAdhvapUrakaH sUkSmacigicchAguNasaMstavakaraNam / tigamakkhiyatti-mizrakardamena lavaNaseTikAdinA ca pRthivImrakSitam / Au udacha / ukuTarodde parittoeyaM tigamakkhiyaM / dAyago vahae tti-kiMciddAyakaduSTam / yata uktam bAle mUDhe matte ummatte vevie ya jarie ya / ee visesavajjA eesiM dAyago vahayaM // 17-15. patteya0 [gAhA 42] patteyavaNassaikAe sacittaparaMparaDhavie / teNa ceva pihIe sAharie mIse paraMparanikkhitte aNaMtaranikkhitte-pratyekaparamparanikSiptAdIni mizrAnantaranikSiptasaMhRtAdIni ca / sarveSu purimArdham / saMkAe tti-jaM dosa AsaMkai tasseva dosassa jaM pAyacchittaM taM aavjji| 17-16. ittaraThavie0 [gAhA 43] karamAtrasthaM itvrsthaapitm| sUkSmaprAbhRtikA ssnigdhsrjskmrkssitm| pRthvIapavanaspatimrakSitam / pRthivyAdiSu mizreSu paramparanikSipte ni0 / vanaspati mithe paramparanikSipte niH| pratyekabIjeSvanantakAyabIjeSu vAnantaraparamparanikSipte / evameteSu sthApite'pi deye ni0 / avigaI-nirvikRtikam / __ThaviyagAIsu tti-AdigrahaNAnmizraparamparapihite ni0 / evaM saMhRte'pi / parittavaNassaiomIse ni| vIummIse niH| 17-19. atippamANe va tti-teSvevAtRpyamAnastadevAtimAtraM puSTatayA kurvan / 17-20. saMghariseNa-hoDDayA / 17-21. jamalio-jamalatayA sthitaH / 17-22. vaTTA golayA / samAsa tti samasyA / 17-24. arahaTTAdisaka AjIve rute'pi kriyamANe khamaNaM / [gAthA 46] anyaccocyate-jiNakappiyA therakappiyA ya duvihA saahunno| ohIya-ovaggahIya-bhaiyA duhA uvahI / tatthaoheNa jassa gahaNaM bhogo puNa kAraNA sa ohohI (oghopdhiH)| jassa ya dugaMpi niyamA kAraNao so uvgghio|| -jiNakappiyA upadhyapekSayA / aSTavidhopadhayaHbiya tti caukka paNagaM nava dasa ekAraseva baarsgN| ee aha viappA uvahiM mi u hoti jiNakappe // rayaharaNaM muhapottI duviho kappekajutta tiviho u / rayaharaNaM muhapottI dukappa eso cauddhA o|| tinneva ya pacchAgA rayaharaNaM ceva hoi muhapottI / pANipaDiggahiyANaM eso uvahIo paMcaviho // pattagadhArINaM puNa tavAibheyA havaMti nAyavvA / puvvuttovahijogA jiNANa jA vArasukkoso // pattaM pattAbaMdho pAyaDhavaNaM ca paaykesriyaa| paDalAi rayattANaM ca gocchao paaynijjogo|| tinneva ya pacchAgA rayaharaNaM ceva hoi muhapattI / eso u duvAlasaviho uvahI jiNakappiyANaM tu // ee ceva duvAlasa mattaya airegacolapaTTo ya / eso u cauddasaviho uvahI puNa therakappaMmi // ukoso aTThaviho majjhimao hoi terasaviho ya / jahanno caunviho ciya annANaM esa tivihuvhii|| kappattiya paDiggahago Abhitara bAhirA niyaMsaNiyA / saMghADI khaMdhakaraNI ukkoso esa aTThaviho / 7 jI0 ka. cu. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaMracitA [18-9. 19-1 madhyamastrayodazavidhaHpattAbaMdho paDalA rayaharaNaM mattakamaDha rayatANaM / uggahapaTTorucalaNiyA okacchi kaMcu vekacchI // gocchagapattaTTavaNaM muhaNaMtagakesari jahanno / jaghanyopagrahikaH sthavirANAM eso| tattha pIDhagaM ti kASThacchagaNamayaM pIThaM nisez2a pAuMchaNaM / daMDagA-pamajaNI dNddaapuNchnnii| ghaTTagA pAtragharSaNopalAH |vrssaavRssttisu trANAya rakSaNAya / bAla tti kmblH| sUtramayam / suuii-taalptrsuucyaadikhumpkH| kuDasIsagaM palAsapatramayaM khumpakam / patrakaM vaMzamayam / sesatigaM bAlasautrikAdanyat / vAsattANe ttivarSAkAlopayogisaMstAro avyasiro kAphalakAdi / jhasirastuNAdimayaH / DaMDetyAdi-tattha laTThI AyapamANA, vilaTThI caureguleNa parihINA / daNDo bAhupamANo, vidaNDao kakkhametto u // siraso uvari caurakuladIhA naaliyaa| avalehaNI vaTAdikASThamayI pAdalehaNI-'vaDauMbare pilakkhU tassa alAbhaMmi ciNcinniiyaa|' carmatrikam / atthura tti bhUmAvAstIryate anyAdibhaye pralaMbAdivikaraNAya ca / pAuratti SadApadi]kAdibhaye yat prAviyate / taligA upAnahaH / yadvA kRttiH taligA banAH ( vadhrAH b) yadvA vihAre upakaraNasya zarIreNa saha bandhanArthaH paTTaH / palhatthI yogapaTTaH / madhyama aupagrahikaH / vArago tti-sasAgArike udaganimittaM, nityaM janamadhya eva tAsAM vAsAt / utkRSTaupagrahikastUcyate akkhA0 gAhA[18-5.]-saMthArako dvividhaH-ekAGgastinisakASThapaTTarUpaH, taditaraH kmbikaadimyH| utsargapadApekSayA dvitIyapadamapavAdasUtrotkRSTaupagrahikaH kthyte| pustakapaJcakaM-'gaMDI, kacchavI, muTThI, saMpuDaphalae tahA chivADIya ti'-etatvayamagre kathayiSyate / phalagaM ti paTTikA, samavasaraNaphalakaM vA / kamaDhagaM nijodaramAnaM tat pratisaMyatinInAm, anyathA ekabhAjanabhojane gurukavalotpATane ekayA anyasyA aprItisaMbhavaH syAt / 18-9. oggahaNaMtarga-tau sadRzam / paTTastadvandhanam / 18-11. sAhUNaM ohio tti-muhapottIyapAya kesariyAio cauro te ceva tti / paDiggaho pracchAdanatrayam / anne yatti-abhitara niyaMsaNI 1, vAhini0 2, saMghADI 3, khaMdhakaraNI 4; pattAbaMdho, paDalA, rayattANaM, rayaharaNaM ca 4, jaghanyamadhyamotkRSTabhedataH prAguktatrividhopadhirmadhyAjaghanyavicyutalabdhatve ni0| madhyamasya vicyutalabdhatve pu0 / utkRSTasya vicyutalabdhatve e0 / jaghanyApratyupekSitatve ni0 / evaM madhyamApratyu0 pu0 / utkRSTApratyu. e.| na paDilehio si-nivedayituM gurubhyo vismRtatve jaghanyasya ni| majjhime pu0| utkRSTasya eka prakAratrayeNa sarvasyopadheH saMpanatve A0 / 18-21. hAriya0 [gAhA 47]-hAritatve jaghanyasya e0 / madhyamasya hAritatve A0 / utkRSTasya hAritatve khamaNam / jaghanyadhautatve e. madhyadhautatve A0 / utkRSTasya dhautatve u0| upadherjaghanyAdibhedasyogamaM kata na nivedayate tatrApi e0 / A0 / ca0 / AcAryairadattaM paribhate / trividhamapadhiM AcAryAnajJAM vinApya dadAti / e0 / A0 / ca0 / saba tti-jaghanyAdibhedatastrividhasya hAraNe......tra dve'pi kAle vanaprakSAlanAdau SaSThaM syAt / / 18-30. muhaNaMtaya0 [gAhA 48] evaM tAvetyAdi / tivihovahiNo vibhu(ca)yetyAdi [gAhA 46] rajoharaNamukhavatrikAM vihAya anyopadhau drssttvym| amraprati amrayA uktaM (2) / tatra muhapottiyAe paDiyAe laddhAe ya nivviyaM / evaM rayaharaNe vi / yadi punardvi tayamapi patitamatha ca na labdhaM tatrAha-aha puNetyAdi / navaraM nAsiyaM paracakrAdisampAtena / hAriyaM AlasyAdinA pramAdena / 18-31. kAla0 [gAhA 49] pAriTThAvaNiyaM avihIe tti-33. sthandilAdyazuddhayA / 18-34. vikAlavelAyAM pAnakAhArasyApratyAkhyAnatve bhojanomutsargatazcaturvidhAhArasyApi pratyAkhyAnatvaM yuktam / tadakaraNe-ata eva sAdhavastrividhAhAraM khAdhyAyakaraNasamaye tRtIyapauruSyAH samaye pratyAkhyAnti / vikAlavelAyAM ca pAnakAhAramiti / 19-1. eyaM ciya0 [gAhA 51 ] dvAdazavidhatapo yathA___ anazanamUnaudaritA, vRtteH saMkSepaNaM rasatyAgaH / kAyaklezaH saMlInateti bAyaM tapaH proktam // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19-10. 20-7] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA prAyazcittadhyAne vaiyaavRttyvinyaavthotsrgH| khAdhyAya iti tapaH SaTprakAramAbhyantaraM bhavati // mAsAI sattaM tA paDhamA biitiysttraaidinnaa| aha rAi egarAI, bhikkhU paDimANa bArasagaM / / iha pratimAdiviSaye'zraddhAne viparItaprarUpaNAyAM vA prAyazcittaM jJeyam / etena tapoticAraprAyazcittasUcA dravyAdyabhigraheSu ca vIryAticAraprAyazcittasUcanaM jJeyam / pAkSike puruSAdivibhAgato jJAtavyam / puruSAH kSullaka sthavira bhikSu upAdhyAya AcAryabhedataH paJcadhAstAn prati cUrNikRtA darzitameva / 19-10. phiDie0 [gAhA 52] nidrApramAdavazato gurubhiH saha pratikramaNe phiDi otti na militH| sayaM vA ussArei guruNA apArite kAyotsarge khayamAtmaiva pArayati / apUrNe vA cintanIyatayAntarAle pArayati / 19-15. akae0 [gAhA 53] evaM caMdaNAiesupi tti-ekadvitrisarvA adAnato vandaneSu yathAkrama ni. / pu0 / e0 / sarvAkaraNe AyAmaM / rAo vosirai tti nisisaMjJotsarga kurute / 19-17. kohe. [gAhA 54 ] sagi tti-sakRt , ekadA / tannagAi tti tarnako vatsakaH, Adi. zabdAt myuuraadigrhH| 19-22. ajjhusira0 [gAhA 55] duHpratyupekSitaM cakSuSA samyaganavalokanam / apratyupekSitaM sarvathA cakSuSA'nirIkSitam / koyavi-rUtapUritaH paTaH puraoTThIti yaducyate / pAvArago bRhatkambalaH pariyacchiA / pUrI-palhavI hastyAstaraNam / daDhagAlidhautapotiH / dusara sUtrI paTI, doyaDI yAvat / virAlI navao jINotti bhannai / gaMDovahANI gallamasUrikA / pustakapaMcake gaMDI pustakakharUpam vAhAlapuhattehiM gaMDIpottho u tullago diiho| 1 / kacchavi aMte taNuo, majjhe pihulo muNeyavyo / 2 / cauraMguladIho vA, vaTTAgI muTThiputthago ahavA / cauraMguladIho ciya, cauraMso hoi viDeo / 3 / taNupattUsiyarUvo hoi chivADI ya potthagA nAma / dIho bAhusso (llo) vA jo pihulo hoi appabAhullo / taM muNiyasamayasArA chivADi potthI bhaNaMtIha / 4 / saMpuDago dugamAI phlgaa| 5 / aparamapi-carmapaJcakaM yathA-taligA khallaga vaThabhe (vaddhe) kosaga kattI ya vIyaMtu / taligA-upAnat, vanbhaH-vadhraH, kosago-lehodhAraM carma, kRttiH pralambakaraNAya / 19-32. ThavaNa [gAhA 56] sannI-avirataH zrAddhaH / vIryAcArAticAro nijavIryagRhanam / 19-35. suyavavahArAisu annaha tti-mAyAniSpannaM tadeva dIyate iti vishessH| AsaNadvayaM deyamiti bhAvaH / annamAyAo tti-"lUhavittI mahAbhogo, esa sAhU jiiNdio| rasacAgaM karei tti, aMtatehiM vaaddhe||" ityAtmani vyApayati / / 20-3. dappeNa [gAhA 57 ] valgana-ullalanam / khaDayappayANaM dhAvaNam / khaDDAvaraMDAINa phaDaNam / mallavadvAhAsphoTanaM ca darpaH / taM kurvato kadAcitpaJcendriyasya [vya]paropaNaM-vighAtaH kRtaH syAt / 20-4. aGgAdAnaM-mehanaM tasya parimardanena zukrapudgalanirghAtanaM-niSkAzanaM ityetatsaMkliSTakarmocyate / AdiprahaNAlliGgasya snehAdi[nA] mrakSaNAdi karoti / dIrghAdhvani yatsevanam / AdhAkarma, adhvAnakalpAdikaM vA shusskkdliiphlaadidhrnntH| dIrghaglAnena vA satA ydaadhaakrmrsaadikaarnntH| sannidhisevanaM vAcaritam / tatraiteSu paJcakalyANakAmiti vakSyamANagAthAntokaM jJeyaM yojyam / 20-7. purimattA0-bhikSApAtraM tatkAle na pratilekhayati / carimabhAgonAyAM pauruSyAM prathamAyAM pAdaunaprahare ityarthaH / yadvA carimapauruSyAmupoSitaH kazcit / tato'sau tasyAM pAtraM na pddilehei| tatra kalyANakaM prAyazcittaM jJeyam / cAturmAse sAMvatsarike ca zuddhau paJcakalyANakaM jJeyam / yasmAtsUkSmAticArAn kRtAn na jAnAti na ca smarati / kathamitsAha-jahA pAuse ityAdi / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CMWwwd 52 zrIcandrasUrisaMracitA [20-12. 23-1 20-12. cheyAi0 [gAhA 59] kiM vA chijA tti-bho bho janA nirIkSata nirIkSata / chidyate na chidyate ceti bhavati ashrddhaanprH| miuNo tti-mRdornirabhimAnasya / abhimAnAbhAvaM darzayati-jo ityAdinA / chedA'zraddhAnaparasya mRdoH, paryAyagarvitasya ca ityeteSAm / / 20-18. dusuNThAH-ullaNThAH khigaaH| iha ziSyA aneka vidhA bhavanti-pariNAmagA, apariNAmagA, aiprinnaamgaa| tattha ussagge ussaggaM, avavAe avavAyaM, jahA bhaNiyaM sahahaMtA AyaraMtA ya pariNAmagA bhaNNanti / apariNAmagA puNa je ussaggameva saddahati AyaraMti ya; avavAyaM puNa na saddahaMti nAyaraMti ya / aipariNAmagA je avavAyamevAyarati, tammi ceva sajjati na ussagge / ato apariNAmakAnAM utsargadRSTInAM mA nindyo bhvissyti| cazabdasUcitakulagaNasalAdhipAnAmapi chedyApannAnAM jItena tapa eva dIyate na chedaadyH| 20-19. jaM jaM0 [gAhA 60] atthapaya tti-arthaH sUtravyAkhyAnaM bhASyacUrNiniyuktyAdikam / AjJAbhaGgAdidoSataH prAyazcittApattiH savistarA tapasa uktaa| 21-5. davaM khittaM0 [gAhA 64] AhArAI davvaM khettaM lakkhAi kAla gimhAI / haTThAI bhAva ttI purisaM gIyAi jANittA // AuTThi-pamAya-dappa-kapparUvA caunvihA paDisevaNA nAyavvA / sAhAraNeSu dravyAdiSu sAdhAraNaM bhaNiya samaM dejaa| 21-13. lukkhaM0 [gAhA 66] vAyaM ti-vAtalam / anUpakSetraM sajalakSetram / evaM kAlevi tivihe tti-varSAhemantagrISmarUpaH kAlaH sAmAnyena snigdharUkSazca bhavati / tatra snigdhaH-zItaH, rUkSaH-uSNaH / ayaM snigdho'pyutkRSTamadhyamajaghanyabhedAtridhA; rUkSo'pi ca vidhA / tatra utkRSTasnigdho'tizItaH, madhyamasnigdho nAtizItaH, jaghanyazItaH stokazItaH / jaghanyarUkSaH kiMciduSNaH, [ madhyamarUkSo nAtyuSNaH, ] utkRSTarUkSo'tyuSNaH / evaM ca gimhAsu cautthaM dejA chaSTuM ca himAgame / vAsAsu aTThamaM dejjA tavo esa jhnno|| gimhAsu chaTuM dejjA aTThamaM ca himAgame / vAsAsu dasamaM dejA esa majjhimao tvo|| gimhAsu aTThamaM denA dasamaM ca himAgame / vAsAsu duvAlasamaM esa ukkosao tvo|| esa navaviho vvhaaro| 21-21. soya imo tti suyvvhaaro| ApattiH prAyazcittayogyatA viSayA / tapasA dvAdazAdinA, kAleNa varSAdinA / ahAguru-gurutama ityrthH| ahaalhuu-lghutmH| 21-28. ahANupudhIe-ityasya vyAkhyeyam-suttANusAreNeti / 21-29. caumAsagahaNeNa lahu caumAso vi dtttthvvo| 30 chammAso-chammAsagrahaNAt laghuSaNmAso'pi pratipattiH ApattiH / 31 tIsA ya tti-sthUlatayA uktam , anyathA saardhsptviNshtirvktumucitaa| 33 prAguddiSTAni gurukAdIni vyAcaSTe gurugaM cetyaadinaa| 22-2. etadazaktaH mithyAduSkRtena zuddhyati / ata evoktam-suddhova tti / 22-4. sAmAnya eva zrutavyavahAra ukto vista reNAdhunA praah-tignvetyaadinaa| 22-9. gurupakkho ukkosotti-yathA gurupadAdivAcyaH guru[:] gurutaro gurutmH| eva(sa)lahuge viutkRSTAdibhedatrayam-ukkosa-ukose, ukkosa-majjhimo, ukkosa-jahannoti utkRSTe bhedatrayam / madhyame'pi bhedatrayam-ukkoso, majjhima jahaNNo tti / jahannukose, jahanna majjha, jahanna jahanna iti jaghanye bhedatrayam / 22-25. emevukkosAi tti-laghutaramadhyamapaJcaviMzatau navavidhaApattidAnapaJcamagRhanivezitAyAM aTThamachaTa-cauttha-ukkosA deya tiha bhinnaM / madhyame utkRSTam, madhyamamadhyamam, madhyamajaghanya miti yojyam / tRtIya navakalahusa satkasaptamagRhanivezitapaJcadazA gocarapatI ahama chaTTha-cauttha-yojyam / lahusataramadhyamadazake aSTamagRhanivezite / 2 / A0 / yathA laghusajaghanyapaJcakasatke navagRhe / u. 1; A. 1, e0 / khamaNAyAmekAsaNe ti 33 gAthoktaM yojyam / saptaviMzatibhedeSu varSAsu dAnamuktam / 23-1. adhunA zItakAlAzritaM dAnamAha-sisira ityAdinA / dasamaM uvavAsacatuSTayam / Adau dhRtvA / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23-2. 24-14] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA 23-2. aDDokaMtIya taha cevatti-tatrArdhasyAsamapravibhAgarUpasya ekadezasya vA ekAdipadAtmakasya-apakramaNamavasthAnam / zeSasya buddhyAdipadasAtarUpasyaikadezasyordhva gamanaM yasyAM racanAyAM sA samayaparibhASayArdhApakAntirucyate / yathA sisire jaghanyataH SaSTham , madhyamato'STamam , utkRSTato dazamam / 2 / 3 / 4 / eSAM madhyAdekadezaH SaSThalakSaNo'pakrAmati avatiSThate / aSTama-dazame Urdhva varSAsu gacchataH / tRtIyaM tu agretanAdvAdazaM mIlyate / tatazca jaghanyato'STamam , madhyamastu dazamam , utkRSTastu dvAdazaM tapo varSAsu kurvanti / 23-3. aTTamamAi gimhe ityAdi-aSTamaM upavAsatrayamAdau dhRtvA nivvIyaM paryante yathA-laghusa paJcakasatke navamagRhe / sayAsaya tti-khakIyAH sadA jJeyA ApattayaH / asahorekaikahAsastAvaskAryaH yAvat sthitamekaikam / u0 / A0 / e.| ni| 23-8. paraTTANaM deja tti-AdhAkarmAdyAsevAprAptam / iha navavidhazrutavyavahAre varSA-zizira-grISmarUpakAlatayA saptaviMzatibhedeSu ApattidAnaM darzitam / ardhApakrAntirapi tathA vaacyaa| 23-14. kAlaM vA saheja tti-prtiiksset| 23-16. aNahIyanisIho aggiiyttho| itaro gItArthaH / 23-21. dhii dhRtishcetso'vssttNbhH| saMhananaM vajrarSabhanArAcAdi / dhIIe saMghayaNeNa ya saMpanno paDhamo na ghiIe na saMghayaNeNa ya antyaH; madhyavarti dvayam-dhRtyA na saMhananena, nahaso(na dhRtyA)saMhananena sampanna iti dvayamato vaacym| 23-25. vikalpapaJcakamapi vyAcaSTe Ayatarago ityAdinA-jo jaM tavokammaM ADhavei tannittharai sa aaytrgH| dRDho'pi vaiyAvRttye tapa eva karoti na vaiyaavRtym-ityaaytrgH| paratarastapasyapi zaktaH paraM na karoti, kintu vaiyAvRtyameva vidhatte / paJcamabhaGgavyAkhyAmAha-annatarataraga(27)ityAdinA / 23-30. kalpasthitAdayaH sarve'STau 8 / kalpo'vasthitasamAcAraH / tatra sthitAstatparipAlanodyatAH / 23-33. kayare te dazabhedA?-ime vakkhamANA-(1)avidyamAnaM celaM vastraM yasyAsAvacelakastadbhAva Acelakyam / sceltve'pycelvypdeshH| dRzyate ca vivakSitavastrAbhAve sacelatvepyacelavyavahAraH / yadAha 'jala(ha)jalamavagAhaMto bahucelo vi siriveDhiyakaDillo / bhannai naro acelo taha muNao saMtacelAvi // taha thovajunnakucchiyacelehiM vi bhannae acelo tti / jaha tara sAliya lahuM deyo tti naggi yAmo tti // ' (2)uddesena sAdhusaMkalpena nivRttamauddezikaM AdhAkarma / (3-4) sayyayA vasatyA tarati saMsArasAgaramiti zayyAtaraH / sa ca rAjA nRpazcakravAdistayoH piNDaH samudAna miti shyyaatrraajpinnddH| (5) kRtikarma vandanakam / (6) tathA vratAni mhaavrtaani| (7) jyeSTho ratnAdhikaH / (8) pratikramaNaM AvazyakakaraNam / (9) mAsaH maasklpH| (10) pari-sarvathA vasanamekatra nivAsaH sa nirutavidhinA paryuSaNam / iti daza vidhaH kalpo bhedH| tami ThiyA pakappaTThiyA-daza vidhakalpe sthitA ityarthaH / atra ca prathamacaramajinasAdhavo dazasvapi sthitA eva / dvAviMzatimadhyamajinasAdhavo videhajAzca dazakamadhyAt zayyAtarapiNDa cAturyAmapuruSajyeSThavandanakaraNAkhyacaturpu sthitAH, Sadasu cAsthitAH / yathA AcelakyauddezikapratikramaNarAjapiNDamAsaparyuSaNAkalpe ca varSAkAlasamAcArA madhyamajinA 22 videhajAzcAsthitAH, satatasevanIyatayA / dazAnAM madhyAt kAnicit sthAnAni kadAcideva pAlayantItyaniyatavyavasthAsvabhAvAste; ato madhyamajinasAdhavo mahAvidehajAzcAkalpa sthitaaH| yto'nvsthitsmaacaaro'klpo'bhidhiiyte| 24-4. jogaviyasarIra tti-prikrbhitdehaaH| 24-11. bahutarayA bhikkhuNo tti-bahavaH bahubhedA iti bhaavH| atra AcAryakRtakaraNAdi-puruSavibhAgena zrutavyavahArato jItakalpayantraM vilekhym| 'eyaM majjhaM gahiyaM ti anayA gAthayA yantrakamadhyavarti paMcamapaMktitapogRhItapaMcamapaMktAvevAsyA gAthAyA artho nipatatItyarthaH / 24-14. tiriyAyae-tiryagdIrghANi trayodazagRhANi kRtvA aho egaM gharayaM ca-vAmapArzve eka paMktimityarthaH / aho pakkevagharayavuDDIe vAmapArzvataH savvAIe niravekkhaM jinakalpikaM vinasyet / dvitIyapaMktarupari Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrIcandrasUrisaMracitA [25-11. 27-5 AcAryaH kRtakaraNaH / tRtIyapaMktarupari AcAryo'kRtakaraNaH / caturthyA upAdhyAyaH kRtakaraNaH / paJcamyA upAdhyAyo'kRtakaraNaH [SaSThyA gItArthasthirakRtakaraNa] bhikSuH / saptamyA giitaarthsthiraakRtkrnnbhikssuH| aSTamyA gItArthAsthirakRtakaraNabhikSuH [navamyA gItArthAsthirAkRtakaraNabhikSuH / dazamyA agiitaarthsthirkRtkrnnbhikssuH| ekAdazyA agItArthasthirAkRtakaraNabhikSuH / dvAdazyA agItArthAsthirakRtakaraNabhikSuH] trayodazyA agiitaarthaasthiraakRtkrnnbhikssuH| evaM sthApitadAhiNaTThiyapaNuvIsai sarUva bhinnamAsa nivvIyasaniyAo, vAmapArzvavarti aTThamabhattaM tattha chaggurusaniyaM jItadANaM neyaM / pNcmpNtiie| 25-11. tahi ceva avarAhe tti ko'rthaH ? tdevaapraadhmaashrityetyrthH| puruSAH-AcAryopAdhyAyavRSabhabhikSukSullakabhedataH paJca vidhAstAnAzrityeti bhaavH| 25-25. khittaM chinnamaDaMbaM ti-aTThAiyajoyaNabhyantare jattha vasimaM annaM natthitaM chinnamaDambaM / sarvato'. bhAsanasannivezAntaraM maDaMbamityanye / omaM paripUrNa yatra bhakAdi na labhyate / durbhikSaM yatra sarvathA na lbhyte| 25-27. tamaNaMtaraM ti nikaTavarti / 25-36. AlocanAkAle jayAgRhai tti-sarvathaiva na prkaashyti| paliuMca vatti-ardhakathitaM kroti| 26-1. bahuguNesu tti-samartheSu / gurusevA-azubhaM prati pradhAnasevA / 26-8. chedAha procyate-tavagaviu0 gAhA / [80] 26-11. aipariNAmago-apavAdaruciH / 26-12. utkRSTAM tapobhUmi samaIo tti-adhikatapodAnayogyo jAtaH / savi ( sAva0 ) zeSaM ca yasya caraNaM tasyAticAradUSitavrataparyAyasya cchedaH kriyate / 26-23. AkuTirupetyakaraNam , tayA paJcendriyavadhaH kRtH| darpaNa maithunasevanaM ca / satIvAdamasyA nAzayAmIti buddhayA strIsevanAyAm / mRSAvAde kUTasAkSitvAdidAnataH / adatte nidhAnAdyapaharati / sacittAcittagocaraM pariggahaM ca gRhnnaati| 26-27. mUlaguNAn dvitrAdibhedena bahuvidhAnaM bahuzo anekazaH zodhayati / sarvazaMkAdIn karoti / iti drshnvmkH| 26-32. gRhasthaliMga-kacchAbandhanaM tallakaTTazirasi vidhAnAdi kautukena kurute / anyatIrthakAH-zAkyatApasAyasteSAM liGgaM tadveSakaraNaM naTAdiveSakaraNataH / strINAM garbhasyAdhAnaM zATanaM ca auSadhAdikaraNato mUlakaraNa. to'mI (2) / 26-34. vihiyatave tti--vihitaM dattaM guruNA tapo yasya savihitatapAstadUrdhva chedamUlAnavasthApya pArAzcikAni prAptasyApi bhikssormuulmevetyrthH| tathA AcAryopAdhyAyayoH pArAzcikaprAptAvapyanavasthApyameva bhavati / yaduktaM bhASye 'ittha ya jaha navadasame AvannassAvi bhikkhuNo mUlaM / dijai tahAbhisege para payaM hoi navamaM tu // ' 27-5. anavasthApyAkhyaM / anavasthApye ukkosaM0 gAhA / [87 ] aasevitaaticaarsnnvishessH| sanna anAcaritatapovizeSastadoSoparato'pi mahAvrateSu nAvasthApyate nAdhikriyata itynvsthaapyH| tadaticArajAtaM tacchuddhirapi vA anavasthApyamucyate / navamaM prAyazcittam / tatra stainyakaraNe kiM satreDanavasthApyamuktam ? uktamevetyAdi / taotyAdi-gAthApUrvArddhana sAdharmikastainye prAyazcittamuktam / tatra sUtrapadasyAyamarthaH-sAdharmikAH sAdhavasteSAM satkasyotkRSTopadheH ziSyAdervA / bahuzo vA pradviSTacitto vA / tennaM ti-steyaM-cauryaM kurvan anavasthApyaH / anyadhArmikAH-zAkyAdayo gRhasthA vaa| teSAM satkasyopadhyAdeH steyaM kurvan / ayamartho'nyadhArmikayo. liGgigRhastharUpayoH satkaM teyamAhAropadhiziSyAdigocaraM tridhAtatkurvan / athottarArdhana-hatthAyAlo gahiosa ca tridhA-asthAyANaM dalamANe, hatthAlaMbaM dalamANe, hatthAyAlaM dalamANe tti / krameNa vyAkhyA asthAyANaM-arthAdAnaM dravyopAdAnakaraNaM aSTAGganimittaM taddadatprayujAna ityarthaH / atra kathAnakamAtram Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27-14. 28-17 ] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA Anmonal ujeNI ussannaM do vaNiyA pucchiUNa AyariyaM / vavahAraM vavaharatI tAhe so tesi sAhei // 1 // tassa ya bhagiNIpatto bhogabhilAsIo maMcae liNg| to aNukaMpA bhaNaI-kiM kAhisi taM vinntthenn||3|| tA vacca te vaNie, bhaNAhi-atthaM payacchaha majjhama / teNa ya gaMtu bhaNiyA to tesiM bei aha ekko // 3 // katto attho amhaM ki sauNI rUvae ihaM hgii| bIo caMgeri bharevi niggau naulayANaM tu // 4 // giNhisu jAvaiehiM kajjattI gahiya teNa jaavttttho| biiyaM mi hAyaNaMmI kiM giNhAmo tti te biMti // 5 // bhaNio sauNI itto taNakaTuM vtthruuykppaase| nehaguladhanamAI anto nayarassa hAvehi // 6 // biiu ya tehiM bhaNio savvadANeNa giNha tnnktttth| nagarabahi ThAvAvaya gahieNuvariM ca vAsAsu // 7 // chaiesuM gehesuM palitte dahUM tao u taM nagare / taNakaTThANaM puMjo aiva mahagyo u so jaao|| 8 // . daDamiyarassa savvaM tAhe so gaMtu bhaNai AyariyaM / ucchAhio ahohaM kiM tu na nAyaM imaM tubbhe // 9 // kiM sauNI ya nimittaM hagaM ti amhaM ti bhaNai nemittI / hoi kayAvi tahannaya rUThaM nAuM tao khAme // 10 // bhavvaga tti bhAgineyaH / pratibhanno vratapAlanAt / caMgoDago cchaghaDayaM rUvaI bhariya naulANaM ghettUNa uvhio| tadanu ghRtaguDAdipaNyasya pattanAntarmadhye saGgrahopadezaM dattavAn / dvitIyasya rUpakadAturvazatRNakASTAdInAM saMgraha pattanAt bahiSTAdupadiSTavAn / pattanAntardagdhapaNyasya sammukhaM bravIti kiM zakunikA nimittaM hadaMte / evaM vidhArthopAdAnakAriNaH puruSasyAbhyutthitasya vratagrahaNAya tatra kSetre prAyazcittaM dAtuM na kalpate / 27-14. hatthAlambotti-hatthAlaMba iva hatthAlaMbastaM dadat / azivapurarohA(dhA)dau tatprazamanArthamabhicArukamaMtravidyAdi prayujAna ityarthaH / hatthAyAlo tti-hastena AtADanaM hastAtAlastaM dalamANe dadat / yaSTimuSTila. guDAdibhirmaraNAdinirapekSa AtmanaH parasya vA praharaniti bhAvaH / tatra Ayariyassa viNAse gacche ahavAvi kulagaNe sNghe| paMceMdiyavoramaNaM pikAuM nitthAraNaM kujjA // evaM khu kareMteNaM avvocchittI kayA u titthaMmi / jayavi sarIrAvAo tahavi ya ArAhao so u|| anyastu sAmarthe sati AgADhe'pi prayojane na prayukte yaH sa virAdhakaH / 27-21. kIrai0 gAhA [89] so ya AcAryAdiH / ettha caubhaMgo tti-davaliMga-bhAvaliMgapadadvayena bhaGgacatuSTayaM yathA-davvaliMgena rajoharaNAdinA aNavaTuppo mahAvratAdinA bhAvaliGgena c| 1 / davvaliMgeNA'Na, na bhAvaliMgeneti shuunyH|2| bhAvaliGgena anavaTuppo na davvaliMgeNa / 3 / bhAvaliMgeNa aNavaThThappo; asaMbhavi bhaMgo'yaM / / / 27-24. sapakkhaparapakkhe praduSTastainyAdidoSaiH stainyadvayaM sUcitam / 1 / svapakSaparapakSaghAtanodyato nirapekSatayA anena hastAtAlo gRhItaH / hatthAlaMbo atthAdANo ya ityanena tRtIyabhaGgamAha / dvitIyacaturthabhaGgau asNbhvinau| 27-28. jahA atthAdANio ttiyo'rthamutpAdayati nimittA s| uttamadvetyAdi / tattheva ttisvasthAne / osannAi annayarassa khasthAnatyAge sati bhAvaliGgaM dIyate / 27-35. saMghAdhikSepo jAtyAdinA jnyeyH| 28-4. suhasAya tti sukhakhApAH / 28-2. na jaINaM ti-vacchalA iti yogyam / 28-7. AzAtanayA tapo'navasthApyaH kiyatA kAlena syAdityAha-jahanneNetyAdi / etAvatkAlAdUrdhva asau vrateSu sthaapyte| 28-12. tavassI ytti-tpo'nvitH| 28-14. nijahaNAriho tti-gacchAtpRthakkaraNArhaH saH / sUtre savvo vi tti padam / 28-17. AzAtanA-pratisevAnavasthApyo dviprakAro'pi mUlAI ukta utsargataH / avavAeNa kulAdi-kAryakArI / tadadhInAni kAryANi / uttama kArya bahujanasAdhyaM zRGganAditakAryamucyate / tatprasAdhitaM yena bhavati / saMvAso se kappai ti-[ mUlasUtrasthaM vAkyamidaM ]-ekatra nivasanaM gacchamadhye tasya kalpate / nAlapaNasaMbhASaNAdIni / ayamatra bhAvArtha:-gAthoktavandanAdikriyAkaraNasaMbhASaNAdikriyAparihAreNa ca ekatra saMvasanamAtraM muktvA tapasa anavasthApyalakSaNasya vidhinA pratipattiH sviikaaro'nvsthaapytpHprtipttiH| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zrIcandrasUri saMracitA [ 28- 20 28-34 28 - 20. tatpratipattau vidhimAha - pasatyadavetyAdinA - parihAratavaM paDivato dabvAi apasatthe vajjittA pasatthesu davvAisu kAussaggo kIrai / tattha davvao vaDamAikhIrarukkhe / khettao ikSuzAli kSetra kusumitavana khaMDapradakSiNAvarta jalapadmasara caitya jinagRhAdiSu / kAlao puvvasUre pasatthAidiNesu ya / bhAvao caMdatArAbalesu / tatrApi sandhyAgatAdidinavarja AlocanAM prayukte / yata uktam 'saMjhA gayaM ravigayaM viraM saggahaM vilaMbiM ca / rAhuhayaM gahabhinnaM ca vajjae sattanakkhate // ' atra lokazrITIkAkAravyAkhyA - sUryayuktAdanantaranakSatraM sagrahaNam / sUryAstagamanakAle yatrakSatramudayamupayAti tadvilambitam / rAhuNA mukhenAkrAntaM pucchena vA tadrAhahatam / anye tvAhuH - yasmin nakSatre grahaNamA - sIttadyAvad raviNA na yuktaM tAvattadrAhuhatamiti / grahabhinnaM yanmadhye graho vibhidya nirgacchati / kecicchakaTabhedameva grahabheda ityudAharanti / anye tvatraivaM bruvate - yathA - 'jamma ravinakkhate tato saMjhAgayaM tu caudasamaM / viDDeraM tu viijjaM hoi cautthaM vilaMbiM ca // ' abhyastvAha - 'sarva viruddhe divase yadyeko bhavatyamRtayogastu / himavaddinakara kiraNaiH sarve doSAH pralIyate // ' kAlataH pratipattizcAsya tapaso jahantreNa mAso ukkoseNaM chammAsA / taMmi parihAratavaM paDivajaMto Ayario bhai - aNava patavassa niruvasagganimittaM ThAmi kAussagaM / 'annatthUsasI eNa' mityAdi kAyotsarga daNDako vAcyo jAva vosirAmi / 'logassujoyara' aNupehittA, 'namo arahaMtANaM' ti pAritA, 'logassujjoyare' kaTTittA Ayario bhaNAi 'esa tavaM paDivajjai na kiMci Alavai mA ya Alavaha / annassa (i) ciMtagassa u vAghAo bhe na kAyavvo // ' asyArthaH - esa appa visuddhikArao parihAratavaM paDivajjai / esa tubbhe na kiM ci Alavai / tubbhe vi eyaM mA vaha / sa tu ttatthesu sarIravaddhamANIM vA na pucchai / tumbhe vi eyaM mA pucchaha / evaM ca AtmArthacintakasya dhyAna parihArakriyAnyAghAto na kartavyaH / vandanaM kurute bhavatAm, na cAsau bhavadbhirvanyaH / khelakAiyasannAmattagaM vA naso dei / tassaMtio vA na gheppai / uvagaraNaM paropparaM na paDilehaMti / saMghADagA paropparaM na bhavaMti / bhattapANaM paropparaM na kareMti / egamaMDalIe na bhuMjaMti / yaccAnyat kiMcitkaraNIyaM tattena sArdhaM na kurvanti / gIyatthA parihAriyA tassa gacchaMtassa savvattha aNugacchati / pAraNakadine alevakaDaM pArei / sayamANIyaM niddiTThaantreNa vA / ityanavasthA () vidhiruktA // 28-27. adhunA pArAJcikamabhidhIyate - tatra pAraM tIraM tapaso'parAdhasyAzJcati gacchati / tato vIkSyate yaH sa eva pArAzcikastasya yadanuSThAnaM tacca pArAcikamiti / dazamaM prAyazcittam / liGgakSetrakAlatapobhirbahiHkaraNamiti bhAvaH / tatra pArAzviketyAdi -- iha sUtre pratiSedhakapArAzcika eva trividha uktaH / taduktam - 'paDisevaNA pAraMcI tiviho so hoi ANupubbIe / duTThe ya 1, pamatte ya 2, nAyavve annamane ya 3 // ' tatra duSTo doSavAn -- kaSAyato viSayatazca / punarekaiko dvidhA - svapakSaparapakSabhedAt / uktaM ca 'duviho ya hoi duTTo -- kasAyaduTTho ya visayaduSTo ya / duviho kasAyaduTTho sapakkhaparapakkha caubhaMgo // ' svapakSakaSAyaduSTaH parapakSakaSAyaduSTaH / 1 / khapakSaka0, na parapakSaka0 / 2 / na khapakSaduSTaH, parapakSaduSTaH / 3 / na khapa0, na parapakSaduSTaH / 4 / caturthaH zUnyaH / kohaM kareM to kasAyaduTTho / tattha sapakSe kaSAyaduTThassa ime sAsavanAlAI cattAri udAharaNA / 28 - 34. tattha sAsavanAletti - sA [sa]vA bhajjiyA / egeNa sAhuNA bhikkhAgaeNa sAsavanAlasellayaM susaMbhRtaM laddhaM / tattha se aIva giddhI / teNa taM guruNo uvaNIyaM / tacca guruNA savvaM bhuttaM / iyarassa kovo jAo, maMDiyaM ca / guruNA so khAmio tahA novsNto| bhaNAi ya-bhaMjAmi te daMtA / guruNA ciMtiyaM mA esa maM asamAhIe mArissai tti gaNe annaM AyariyaM ThavittA annaM gaNaM gaMtuM aNasaNaM paDivannaM / pucchai te sAhU kattha me guravo / pucchati karhi o gurU / na karhiti sAhavo / so annao socA gao jattha guravo / tehiM kahiyaM-ajja ceva kAlagao paridvavio ya / tA he pucchadra - kattha se sarIrayaM guruNo / puvvakahio bhajato bhanAi - sAsavanAlaM khAisi tti / eyaM kareMto diTTho // 1 // I Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29-9.] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA muhaNaMtae yatti-egeNa sAhuNA laddhaM muhaNaMtagaM |aanniyN taM guruNA gahiyaM / ittha vi savvaM puvakhANagasarisaM / navaraM taM muharNatagaM paccappiNaMtassa na gahiyaM jIvaMte gao raao| sAhuvirahaM labhittA, geNhasi bhaNaMto, gADhaM gale giNhai / saMmUDheNa guruNA vi so ghio| dovi mayA // 2 // sihariNi tti-egeNa sAhuNA ukkosA majjhiyA sihariNI laddhA / guruNo AloiyA nimNtiyaa| guruNA savvaM aaviiyaa| se sAhU pattharaM uggirittA aago| annehiM vArio / tahAvi aNuvasaMto / guruNA sagaNe ceva bhattaM paJcakkhANaM, no annaM gacchaM gao // 3 // uluyacchio tti-ego sAhU atthaM gae sUrie sIvaMto guruNA bhaNio-pecchasi ulugacchI / so ruTTho bhaNai-evaM bhaNaMtassa dovi acchINi te uddhraami| ettha vi guruNA khaamio|novsNto bhaNai-te acchINi uddharAmi / tao so raoharaNAo ayomayaM kilayaM kaGkiUNa dovi acchI Ni uddharittu Dhovei // 4 // ee cauro vi liNgpaarNcii| visayaduDhe vi caubhaMgo tti-yathA saliMgI saliMgasAdhvIM sevate / 1 / saliMgI gihiliMgIstrIM / 2 / saliMgI analiMge prighraajikaaN| 3 / annaliMgI annliNge| 4 / zUnyo'yaM / parapakSakaSAyaduSTastu rAjavadhaka-udAyinRpamArakavat / sapakSaviSayaduSTastu sAdhvIkAmukaH / sa ca pAvANaM pAvayaro diTThibhAso vi so na kampai hu / jo jiNamudaM samaNi namiUNa tameva dharisei // parapakSaviSayaduSTastu-rAjaggamahiSyadhigantA, amAtyayuvarAjasenApatyAdyagramahiSIsevakazca / duTTe pAraMcie tti vyAkhyAtam / samprati mUDhe pAraMcie tti vyAkhyAyate [gAthA 96]-styAnarddhinidrApramAdavAn pramattaH mUDho'pi ca evAtra vyAkhyeyaH-paJcamanidrAparo yaH atisaMkliSTapariNAmAt styAnarddhinidropagato dinadRSTamarthamutthAya prasAdhayati / vAvArae tti-vyApArayati / tadudaye ca kesavArdhabalasadRzI zaktirbhavati prathamasaMhananinaH / cUrNikRdapyane pArAMcikavidhau pamattapAraMcie iti pAThaM darzayiSyati / 29-9. poggaletyAdi-poggalaM-maMsaM 1. modagA-laDDayA 2. dantA-hatthidaMtA 3. pharusago-kumbhakAro 4. vaDasAlA-DAlI 5. ete thINaddhIe udaahrnnaa| tastha poggale jahA-egaMmi gAme ego kuttuNbii| pakkANi ya teliyANi ya timaNNesu ya aNegaso maMsappagArA bhakkhei / so ya tahArUvANaM therANaM aMtie dhammaM soUNa pvvio| viharai gAmAisu / teNa ya egatthagAme maMsatthiehiM mahiso vigiMcamANo dittttho| tassa maMse abhilAso jaao| so teNa abhilAseNa avvocchinneNa bhutto| evaM avavacchineNa viyArabhUmiM go| carimA suttaporusI kyaa| pAusIyAvassayA kayA / tadabhilAsI ceva sutto / suttasseva thINaddhI jAyA / so uDhio gao mahisamaMDalaM / annaM haMtuM bhakkhiyaM sesaM AgaMtuM uvassayassovari ThaviyaM / paJcase gurUNa Aloei-eriso suviNo diho| sAhUhiM disAvaloyaM karitehiM diTuM kuNimaM / jahA esa thINaddhI / thINaddhissa liMgapAraMciyaM pAyacchittaM / taM se dinnaM // 1 // moyagetti-eko sAhU bhikkhaM hiMDato moyagabhattaM pAsai / suciraM uvikkhiyaM na laddhaM / gao jAva tadajjhavasio sutto| uppannA thiinnddhii| rAo taM gihaM gaMtuM bhaMtUNa taM kavADaM moyage bhakkhayati / sese paDiggahe ainumaago| viyaDaNaM / carimAe bhAyaNANi paDilehaMteNa ditttthaa| eyassa liMgapArazciyaM // 2 // tti-ego sAhU gopuraniggao hatthiNA pakkhitto kahavi plaao| rusio ceva psutto| udinA thiinnddhii| udviuMgao, purakavADe bhaMtUNa gajo vaavaaio| daMtamusale gheuunnmuvaago| uvassayabAhiM ThavittA puNaravi paasutto| pabhAe uDhio suviNaM Aloei / sAhUNaM gayadaMtadarisaNaM naayN| taheva visajio // 3 // pharusaga tti-egami mahaMte gacche kumbhakAro pvvio| tassa rAo suttassa thINaddhI uinnA / so ya maTTIpaccheyambhAsA samIvatthANa sAhUNa zirANi chidiumaarddho| tANi sirANi kalevarANi ya egate paDada / sesA osriiyaa| puNaravi paasutto| suSiNamAloyaNaM / pabhAe sAhusaMbhAraNaM nAyaM / dinnaM ca se liMgapAraMciyaM // 4 // 8 jI0 ka.cu. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcandrasUrisaracitA [29-13. 30-1 manand paDasAlabhaMjaNaM ti-ego sAhU bhikkhAyariuM go| tattha pahe vaDasAlA rukkho / tassa sAlA pahaM nimeNa laMgheuM go| so ya sAhU umhAbhihayabhAlo bhariyabhAyaNo tisayabhukhaMto iriyovautto vegeNa AgacchamANo tAe sAlakhaMdhAe sireNa phiddio| rusio jAva paasutto| thINaddhI udinnaa| uDhio gao / gaMtUNa taM sAlaM gahe. phnnmaago| upassayaduvAre tthviyaa| viyddnnaa| nAyaM thINaddhI / liMgapAraMcI ko||5|| ke AyariyA bhaNaMti-so puvvaM vaNahastI aasii| tao maNuyabhavamAgayassa thINaddhI jAyA / puThavaDabhAsA gaMtUNa vaDasAlA bhaMjaNANayaM / sesaM taheva / iha styAnA prathamasaMhananinaH kesavArddhabalasadRzI shktirbhvti| tadanyatra sAmamabalA duguNaM tiguNaM cauguNaM vA bhaNati / annamannaM karemANe tti-sUtrapadasya vyAkhyA-anyo'nyaM parasparaM mukhapAyuprayogato maithunaM kurvan puruSagugamiti vizeSaH / abhya ( bhaNya !) te ca-'AsayaposayasevI kevi maNUsA duveyagA hu~ti / ' tesiM liMgaSivego tti-tIrthakarAdyAsAtanAparA AsAtanApAracI bhavati / carimaTThANAvattisu tti [gAthA96]-carimaTThANaM pAraMciyameva / tasyApattayastadaticArasevanAni teSu prasajyate, saca paaraashcikaahH| 29-13. dadhabhAvaliMge caubhaMgo tti-dravyaliGgaM rajoharaNAdi, bhAvaliMga mahAvratAdi / davvAliMgeNa pAracio, bhAvaliMgeNa ya 1. davaliMgeNa pAraM, na bhAvaliMgeNa ya 2. bhAvaliMgeNa pAraM., na davaliMgeNa 3. na geNa pAra na bhAvaliMgeNa ya 4. iti| caturthaH zUnyaH / agramahiSyAdisevanAdau sNprkttsevii| 29-14. ubhayaliMgeNAvi tti-dravyaliMgena bhAvaliMgena ca pArAzciko bhavati / 29-15. jatthu0 gAhA[9 | doso vratalopAdikaH // kSetrANyevAha-vasahIetyAdi-vasahI-vasatiH nivesanaM ekaniSkramaNapravezAni dyAdIni gRhANi / pATako prAmAdervyavacchinnaH sniveshH| sAhI praamgRhaannaamekpaattii| niyogo rAjakRtapuradezaH, rAjyAdikaH pravezaH, ityevaMprakArakSetre yasya yo doSaH sampannastasmAt kSetrAt sa pArA. zikaH kriyet / 29-23. annamannaM ti-anyonyAdhiSThAnasevanam / 29-28. sUtrArthapauruSI dve api ziSyebhyo dattvA gurustasya samIpe gacchati / 29-31. AcAryapreSitasya cAgItArthasya jattha gao tti gavyUtadvayasthitapArAzcikAntike / aMtarAleva tti tatsakAzAdAgacchataH / se ti sUriziSyasya vA bhaktaM pAnaM ca upanayanti sAdhavaH / ___ 29-35. aNavaTuppo0 gAhA [102] parihAratavo gimhasi siravAsAsu jahannamajjhimukkoso-gijhe causthachaTTaTThamAI, sisire chahamadasamAI, vAsAsu aTThamadasamavArasaMtAI; pAraNae alevkddN| evaM tapaHpArAcciko'pi / bhato abhihitaM-aNavaThThappo tavasA tavapAraMciyA dovi vocchinna tti / liMgakSetrakAlairanavasthApya-pArA. cikAstIrtha yaavdnujnyaataaH| _ 'uddesa'jjhayaNasuyakhaMdhaMgesu' ityAdi [ 23] gAthAta Arabbha 'jhosijai subahuM pi hu' iti iti [79 ] paryantagAthAM yAvat saptapaJcAzatgAthAbhirjJAnAticAra [darzanAticAra] cAritrAticAravastutrayagocaraM tavArihaM pAyacchittaM bhaNiyaM / tadUrdhva gAthAtrayeNa cchedAha / tadanu gAthAcatuSTayena mUlAI / tadanu gAthAsaptakenA'navasthApyAI / tadanu gAthAnavakena pArAMcikamuktamiti zAstrasamudAyArthaH / ___30-1. atha zAstrasamAptyarthamupasaMhAragAthAmAha-iya esa0 gAhA [103] kriyate abhidhIyate'rthosneneti karaNaH shbdH| jIyakappo ti-jItamAcaritavyaM sarvakAladharaNA vA jItaM, tasya kalpaH / kalpazando varNanAyAmatra / yataH paThyate'sAmarthe varNanAyAM ca cchedane karaNe tathA / aupamye cAdhivAse ca kalpazabda vidurbudhAH // ' Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.-4. 30-20] jItakalpacUrNi-viSamapadavyAkhyA sAmarthe'to vardhate kalpazabdastadarthadhAtuniSpannatvAt / varNanAyAM yathAtra / yadvA kalpito varNitaH zvAdhitaH / chedane kalpitaM cheditaM vastram / karaNe brAhmaNArtha kalpitAH kRtAH puupaaH| aupamye yathA-samudrakalpamidaM taDAgam / bhaghivAse yathA-kalpitA adhivAsitA nAnAya sajjitA pratimA / eteSvartheSu kalpazabdaH / 30-4. pariNAmagA-utsargApavAdavedinaH / kaDajogiNo-cautthAi tave kyjogaa| saMgahasIlA-vanapAtraviSyAdisaGghahaparAH / aparitrAntAH akhedavanta agopAjhAdizrutArthavedinaH / buddhivanto-mepAvinaH / evamAdIni-AdizandAtpariNatAH zrutena vayasA c| tatra solavarisAreNa vayasA'vvatto, pareNa vtto| bhUtena ca adhItaniSItho vyaktaH, shessstdnyH| tathA taramANagA-je jaM tavokammaM ADhaveti taM nittharati tadanye taramANA ityAdi praaym| 30-20. pAvaNaM ti-pavitram / nizcitasUtrArthadAyakazcAsau amalacaraNaca, tam / // iti jItakalpacUrNiviSayA [ viSamapada-] vyAkhyA samAptA // jItakalpavRhasUrNI vyAkhyA shaastraanusaartH| . zrIcandrasUrimidRbdhA svaparopakRtihetave // 1 // muni-nayana-taraNi ( 1227 ) varSe zrIvIrajinasya jnmklyaanne| . prakRtagranthakRtiriyaM niSpattimavApa ravivAre // 2 // saMghacaityagurUNAM ca srvaarthprvidhaayinH| vazA (vizo?)'bhayakumArasya vasatau dRbdhA subodhakRt // 3 // ekAdazazataviMzatyadhikazlokapramANa (1120) grNthaagrN| graMthakRtiH pravivAcyA munipuMgavasUribhiH satatam // 4 // yadihotsUtraM kiJcid dRbdhaM chmsthbuddhibhaavnyaa| tanmayi kRpAnukalitaiH zodhyaM gItArthavidvadbhiH // 5 // // samAptA ceyaM zrIzIlabhadraprabhuzrIdhanezvarasUripAdapanacaMcarIka zrI zrI caMdrasUrisaMracitA jItabRhacUrNi-durgapadaviSayA nizIthAdizAstrAnusArataH saMpradAyAca sugamA vyAkhyeti // yAvallavaNodanvAn yAvannakSatramaMDito meruH / ne yAvazcandrArko tAvadiyaM vAcyatAM bhavyaiH // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTam / Tha 53 upari sUcitaM (24-14) jItakalpayatram / nirapekSa AcA0kRta AcA. akRta upA0 kRta gI. upA0 gI0 sthi0 gI0 sthi0 | asthi akRta | kRta - akRta - kRta gI. asthi0 | agI. sthi0 kRta - akRta amI. sthi. akRta agI0 | agI. asthi. asthi. kRta akRta | mala mUlaM | chedaH 4 // daH 6. pArAMcikaM anavasthA0 anavasthA0 anavasthA0 mUla mUlaM mUlaM chedaH / chedaH / chedaH / chedaH / 6 6 66 4 / 6 6 / 6 6 / / / 4 / 4 4 / 4 / / / . 000 10.1. . . " F " 400 . . ___4 // 4 4 4 . . . . 25 25 / 20 . . . 0 25 25 - 20 20 15 / 15 / 10 . . 25 / 25 20 / 20 15 / 15 / 10 105 25 / 25 / 20 / 20 15 15 10 10 / 5 / 20 20 / 15 / 15 / 10 10 / 5 / 2015 10 / 5 / - 0 10 /