Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: pU. paMnyAsa dhama azAka graMthamALA puSpa 11 muM paM. dhama-surendra- azokasuri sadagurUbhyo nama: upadeza saptatakA che yAne deva, gurU ane dharmatattvanuM svarUpa (aneka upadezaka kathAo sahita) dizA prasiddhakartA 5. dhama -azAka-grantha mALAvatI zrI muni sutratasvAmI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha bhUlAbhAI desAi roDa, kAMdIvalI veraTa 4CCC67.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zakhAdhI nAthAya nama panyAsa dharmo azaka asthamALA grupa 113 5. dha -surendra-azAkaca drasuri sadgurUbyAnamA nama: upadeza saptAtakA yAne deva, gurU ane dha tattvanuM svarUpa. (aneka upadezaka kathAo sahita) prasidhdhakartA 5. dharma-azAka-prantha mALavAtI zrI muni suvratasvAmI jaina zvetAMmbara mUrti pUjaka saMgha bhUlAbhAI desAI rADa, kAMdIvalI vesTa 400067
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasidhdhakartA dharma-azAka-pra thamALA vatI zrI kAMdIvalI jaina zve. mU. sala kAMdIvalI (vesTa) prata. 1000 dharma saMvata 13 surendra saMvata 38 vikrama saMvata 2043. vIra saMvata, 2013 kiMmata rUA. 25-00 mudrakaH cInubhAi meA. zAhu magaLapArekhane khAMcA, zAhapura amadAvAda-1
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. 5'. dharmAvajayajI gaNivarya (DahelAvALA) janma : vi. saM. 1923 pApa vida 14, dIkSA : vi. saM. 1952 aSADha sudi 13, siddhakSetra svargavAsa : vi. saM. 1990, caitra vida7, amadAvAda. (DahelAnA upAAya )
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA naMbara viSaya pRSTAMka 1 prathama adhikAra devatatvanuM svarUpa. (covIsa upadeza) 1 2. bIjo adhikAra tIrthanuM svarUpa. (sattara upadeza) 67 3. trIjo adhikAra gurUtattvanuM svarUpa. (pAMca upadeza) 119 4. ceAthe adhikAra dharmatatvanuM svarUpa. (bAra upadeza) 138 5. pAMcamo adhikAra gRhastha dharmanuM svarUpa. (sattara upadeza) 180
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zubha kAmanA zrI somadharma gaNi viracita A graMtharatna "upadeza saptatikA"nuM prakAza parama pUjya paMnyAsa zrI dharma vijayajI jaina dharma-prasAraka TrasTa, pATaNa dvArA thaI rahyuM che. te ati harSadAyaka ghaTane che. zrI jinazAsana eTale jenuM bIjuM nAma, sudeva, suguru ane sudharmanI samyagU upAsanA. jyAM sudhI ApaNe AtmA zrI arihaMtAdi devanuM svarUpa na oLakhe-sugurUnI oLakha na kare. sudharmanuM sAcuM svarUpa na samaje tyAM sudhI te mokSa mArga tarapha pragati karI zakato nathI. zrI arihaMtane ApaNuM upara mahAna upakAra temanuM smaraNa temanuM dhyAna. pUjA stavanA ane tenA dvArA thatA Atmika anupama lAbha A badhI bAbato deva tattvanA adhikAramAM kathA dvArA samajAvavAmAM arihaMtadevanA zAsanane temanI AjJAne temanA mahAna dharmane ApaNuM sudhI pahoMcADanAra sadgurudelo che. suguru ApaNane maLe. temanI amUlya vANu dvArA je saddharmanI oLakha na thAya te samagra darzana pragaTe zI rIte ? ane samyagU darzananA abhAvamAM samyaphacAritra ke samyagajJAna paNa ghaTe A ratnatrayInI ArAdhanA vinA bhavATavI kema pAra pAme ? Ama A badhAnA mULamAM arihaMtanA dhamane ApaNA sudhI pahoMcADI ApaNA saMsAra duHkha maTADanAra ane zivasukha anAra gurUtatva che tenuM suMdara svarUpa kathAo sahita A graMtha ratnamAM samajAvavA prayatna karela che deva ane gurUne oLakhyA pachI temane batAvelA mArganuM ArAdhana karavAmAM na Ave to saMsAra sAgara tarI zakAtuM nathI zivasukha pAmI zakAtuM nathI. zrI jinakti AjJAonuM yathAzakti ArAdhana A che dharma tattanI upAsanA A dharmatatvane samajAvavA graMthakAre suMdara kathAnake
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvArA ApaNuM sudhI dhamAne pahoMcADavA mATe prayatna karela che. jene mokSa meLavavo heya-saMsAra-sAgarathI chUTavuM hoya tene A graMtha vAMcavo ja ha. zrI kAMdIvalI jena ve. mU. saMghe A graMtha prakAzanane tamAma kharca upADI laI uttama salphAya karela cheA graMtha ratnanA vAMcana dvArA bhavyAtmAo deva gurU-dharmanA svarUpane oLakhe ane muktinA maMgala mArge AgekUca kare eja eka zubhecchA le. :- (DahelAvALA) A. azokacaMdra sU. ma. sA. nA ziSya pravacanakAra muni jayAnaMda vi.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ e la ariha to mahadevo, jAvajjIva' susAhuNo guruNo / jiNapannattaM tatta ia sammatta mae gahiaM // " duHkhanuM kAraNu saMsAra, sa MsAranuM kAraNa krama`baMdhana ane kama baMdhananuM kAraNa rAga-dveSa. duHkhamAMthI chUTavAnA upAya rAga-dveSarUpa kaSAyeAthI mukti kaSAyamuktinuM ananyakAraNa vItarAga devanI bhakti. vItarAgadeva jagatanA savave duHkhamAMthI sarvathA mukta banI parama sukhamAM AnaMda magna bane AvI satata bhAva karuNAthI puNya prakRtimAM adritIya-anupama evuM tIthaMkara nAma krama (tIrthaMkara thavAnA pUnA trIja bhave) nikAcita (gADha) rasathI bAMdhI caramabhavamAM janmathI atizayAthI zAlatA, devendro-cakravati' AdithI pUjita, adritIya puNyazAlI evA e puNyAtmA anAsaktabhAve saMsAramAM rahI dIkSA pUrva" sAMvatsarika dAna ApI, svayaMdIkSA grahaNa karI svasAdhanAnA aLe dhAtikame+nA kSaya karI sana-sadI banI jIvamAtranA kalyANunA kAraNarUpa dha`zAsananI sthApanA karanAra sarvaguNa saMpanna arihaMta devanI bhakti jinAjJAnA pAlana sAthe karanAra bhakta rAga-dveSanI anAdinI gAMThane bhedI nila darzana pAmI jIvana evI rIte jIvI zake che ke jethI kama' baMdha alpa thAya ane mukti na maLe tyAM sudhI satinA bhAgI bane. paMcamahAvratadhArI guru arihaMta paramAtmAe sukhanA sAcA sAdhana svarUpa batAvela sava*virati-cAritranA mArga" upara rahI samyagdarzana-jJAnaguNuthI alakRta, paMcendriyavijetA, paMcAcAra pAlaka ane pAMcamahAvratathI bhUSita
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATha pravacana mAtAnI rakSApUrvaka sva-paranA kalyANa mATe arihaMtanA zAsananI rakSA karatA ane temanA ja upadezane ApatA pRthvItaLa upara vicaratA evA guru bhagavaMto mahA mahinA-aMdhakAramAM phasAyelA saMsArI jIvane divyajJAna prakAza ApI aMdhakArane nAza kare che. e guru bhagavaMtone hRdayanI bhAvanA ane ullAsa sAthe vaMdanA karanAra jina zAsanAnurAgI bhavyAtmA duHstara evA saMsAra sAgarane saraLatAthI pAra karI muktinagaramAM pahoMcI potAnA svArUmAM anaMtakALa sthira bane che. vitarAga kathita dharma kevala jJAna pAmI tIrthakara nAma karmanA vipAkedaya vALA paramatAraka arihaMta devo dharmatIrthanI sthApanA dvArA je zrutadhama ane cAritra dhamane upadeza Ape che. te anAdinA mahAmehanA jherane utArI parama amRta rasanuM pAna karAvI bhavyAtmAne ajara-amare banAvanAra tyAga pradhAna dharmanI ekAgracitte ArAdhanA karanAra AtmA tiryaMca-narakagatinAM atizaya duHkhethI tAtkAlika chUTI dharmaprabhAve cAragati rUpa saMsArathI chUTI siddhigatimAM parama sukhamAM sadAkALa mahAle che. - pa. pU. AcAryadeva zrImad vijya azakacandra sUrIzvarajI ma. sAheba (DahelAvALA)nA ziSya pU munirAja zrI jyAnanda vijayajIe vitarAgadeva, paMcamahAvratadhArI guru ane vitarAga kathita dharmarUpa tattvatrayIne prastuta pustakamAM kathAnA mAdhyamathI bALajIvone samajAvavAne je suprayAsa karyo che te anumodanIya che. - ekAgracittathI kathAonuM vAMcana-manana-anuprekSA karI sahu kalyANanA bhAgI bane e maMgalakAmanA. vasaMtalAla maphatalAla dozI saM. 2042 Aso suda-14 guruvAra adhyApaka : jagadguru zrI hIrasUrIzvarajI saM. prA. dhArmika geDIjI jaina pAThazALA-pAyadhunI muMbaI - 400003
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAMtamUti parama pUjya AcArya zrI. vijaya azokacaMdrasUrijI ma. nI jIvana jyota kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrAcArya mahArAjanI sAhitya sAdhanAnI puNyabhUmi ane paramahaMta zrI kumArapAla mahArAjAnI ahiMsAnI amaravelanI phaLadrupa bhUmi aNahilapura pATaNa najIka devaguru dharmanA saMskArI vAtAvaraNathI gUMjatA sohAmaNA gAma saridamAM zeTha zrI. viracaMda maganalAlabhAI, AgevAna zrAvaka tarIke prasiddha hatA. temanA dharma patni zrImati jhabalabena zraddhA ane saMskAranI khANasamA aharniza dharma ArAdhanAmya pavitra jIvana vitAvatA hatA. vikrama saMvata 1960 nA varSamAM bhAdaravA suda 1 nA pAvana divase temane janma thayo hato. gAmanA dareka mahAnubhAvonA aMtaramAM AnaMdanI lAgaNI ubharAtI hatI. kAraNa A divasa payuMSaNa mahAparvanI aMtargata zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmIjInA janma vAMcanane pavitra divasa hate. A punita divase zrImati jhabalabene suMdara lalaNathI suzobhita eka bALakane janma Apyo. AnaMdamaya vAtAvaraNamAM vadhAre thayo. parivAra janonA dilamAM vadhu khuzI pedA thaI ane bALakane suMdara lakSaNo jotAM sau koIne A bALaka bhaviSyamAM maDAna banaze. evI AzA dekhAI bALapaNamAM mAtA pitAnA uttama saMskAre sevA pUrvaka amRtalAla gujarAtI nizALamAM vyavahArika zikSaNa levA lAgyA. buddhine kSapazaya sAre hovAthI zALAmAM zikSake vigerene sneha saMpAdana karI sAta copaDI sudhInuM zikSaNa prApta karyuM. A zikSaNa levA sAthe mizera amRtalAlanA aMtaramAM dhArmika zikSaNa levAnI utkaTa bhAvanA pedA thatAM teone zrI yaze vijayajI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI azokacadra sUrIzvarajI mahArAja sA. (DahelAvALA) janma : vi. saM. 1969, bhAdaravA sudi 1, sarIyada dIkSA : vi. saM. 1987, kArataka vida 11, pATaNa, AcAryapada : vi. saM. 2023, vaizAkha sudi 6, eTANA.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina pADazALA mahesANAmAM dhArmika zikSaNa-adhyayana mATe rAkAyA. tyAM paNa vinaya viveka pUrvaka dhAmika zikSA grahaNa karatAM amRtabhAi e upadhAna karyAM. temanA aMtaramAM saMsAra tyAgano pAvana mahecchA jAgI. mehagrasta mAtA pitAne AnI jANa thatAM amRtabhAIne saMsAranA aMdhaneAmAM bAMdhavAnA pagalA levA teenuM sagapaNa ghaNI utAvaLathI karI lIdhu. Ama chatAM bhAI zrI amRtalAlanA aMtaramAM je vairAgya yAta jAgI hatI. te jhAMkhI paDavAne badale vadhu prajavalita banatI gaI. vi. saM. 1984 mAM pATaNamAM 5. dha`vijaya pAse upadhAna karIne mALa paherela. jemAM rahelAnA upAzrayanA prakRSTa pratibhAdhArI pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI. dha vijayajI mahArAjanI sAthe saMparka thatAM asAra saMsArane tyAga karI sAdhu jIvananA svIkAranI bhAvanA ghaNI prabaLa banI. kizAra amRtalAlanI vaya sagIra hatI. bhega sukhanI lAlasAvALA jagatane tyAgatA mA` rUce nahi. te svAbhAvika che. jethI keTalAka bhALa dikSAnA vidhIe dvArA amRtalAlabhAInI dikSA aTakAvavAnA joradAra prayatnA thavA lAgyA. Ama chatAM sva. pUjya paMnyAsajI zrI. dharma vijayajI gaNivarazrInA paTTa vibhUSaka ziSyaratna pU. paMnyAsajI zrI. surendra vijayajI gaNivarazrIe dhaNI hi MmatapUrvaka pU` Atma vizvAsa sAthe pATaNamAM vi. saM. 1987 kAtika vada 11 nA zubha divase amRtabhAI ne bhAgavatI dikSA ApI. nAma munirAja zro. azeAka vijayajI ApI. pU. paM. zrI dharmAM vijayajI mahArAjanA ziSya tarIke jAhera karyAM. htiA bAda virodhIo taraphathI ghaNIja parezAnIo ubhI karavAmAM kreTa'mAM kesa paNa karavAmAM AvyA. te paNa jaina zAsananA adhiSTAyaka deveAnA prabhAve pU. paMnyAsajIzrInA prabaLa puNya prabhAve ane munitrI azeka vijayajI mahArAjanA daDha manebaLe badhA kaSTone pAra karI ghaNA AnaMda umaMga sAthe sayama jIvananI sAdhanAnA prArama karI dIghe .
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ munizrInI dikSA bAda potAnA gurudevazrI traNa varSa bAda najIkamAMja vi. saM. 1990 nA varSe kALa dharma pAmyA. paraMtu vaDila gurU bhrAtA pU. paM. zrI. surendra sUrIzvarajI mahArAjazrInI zItala chAyAmAM munizrI. azoka vijayajIe zAstronuM gahana adhyayana karI apUrva vidvatA prApta karI. zAMta svabhAva dinarAta jJAna dhyAnanI pravRtti ane vaDilenA vinaya viveke samudAyanA tejasvI tAralA rUpe sau keInA mAnItA banyA. vaDila gurU bhrAtA pU. A. zrI. surendra sUrIzvarajI mahArAjazrInA kALa dharma bAda teozrInA ziSya ratna AcAryazrI. vi. rAma sUrizvarajI mahArAje vi. saM. 2009mAM ghaNI dhAmadhUma pUrvaka zrI. saMghanA AgrahathI cANasmA mukAme gaNipada tathA paMnyAsapadathI alaMkRta banAvyA. pUjya paMnyAsajI mahArAjazrInI prakRtti ghaNI saraLa ane saumya sAthe svayaMnI sAdhanAmAM lIna rahevAnI che. "vartamAna yuganI vizeSa bhAga dethI dUra rahI, Atma sAdhanAmAM savizeSa prayatna karavAnI preraNA ApavA tarapha teozrInuM lakSya vadhu rahe che. jaina samAjanA vizALa vargamAM teozrInA uttama guNanA kAraNe sAro prabhAva vadhe. teozrInI preraNAthI keTalAya sthAnamAM ujamaNuM upadhAna pratiSThA charI pAlita yAtrA saMgha Adi dhArmika kAryo dvArA zAsana zobhA vadhI che. vadhumAM teone dhArmika zikSaNa ApavA tarapha vize lakSya hovAthI sva. pU. gurudeva paMnyAsajIzrI dharma vijyajI mahArAjazrInA nAme sarIyada, uMdarA, khImANu kaMI Adi sthAnamAM paMnyAsajI dhArmika pAThazALA dharma vijyajI azokasUri mahArAjazrInI preraNAthI cAle che. ane seMkaDo bALaka-bAlikAo uttama saMskAra sAthe dhArmika jJAna prApta kare che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 sarIyadamAM tA Aja daza daza varSathI mAstara manasukhalAla maNIlAla sevA bhAve dhArmika zikSaNa tathA saMskAra ApI rahyA che. te anumeAdanoya che. AcAryazrInA vidvAna ziSyA muni manaka vijayajI mahArAja, munisvayaM prabhavijayajI mahArAja, muni jayAnaMda vijayajI mahArAja, muni kAntI vijayajI mahArAja, muni caMdrasena vijayajI mahArAja, vikrama vijayajI mahArAja jevA ziSya rahnA prApta thayA che. A. zrInA upadezathI pATaNa khetaravasImAM-panyAsa ratna vijayajI jaina pAThazALA doDhasA vaSa~thI cAlu hatI. tene sArI madda apAvIne sthira karI che. atyAre A. zrInA upadezathI te pAThazALA cAle che. pUjyazrInA zAsana prabhAvaka guNAthI AkaSita aneka sadhAe dhaNA Agraha pUrvaka vinaMtI karatAM vi. sa. 2023 ne vaizAkha suda. 6 nA zubha divase upA. zrI. bhuvana vijayajI gaNizvaranA haste mahA mahe|tsava sAthe AcArya pada samarpita karavAmAM AvyuM. ane tyAra pachI pUjya zrI. A. zrI. vijaya azAkacaMdra surijI mahArAjanA nAme jaina samAjamAM AdarapAtra prasiddhi pAmyA. teozrInA aMtaramAM mukhyatve upakAra buddhie khIjAnAM kAryoM takalIpha uThAvIne paNa karI ApavAnI bhAvanA heAvAthI paMnyAsajI zrI. rAjendra vijayajIne AcAya pada tathA paM. zrI jIvana vijayajIne upAdhyAya pada ApyuM. A. zrA, vijaya rAjendra sUrijInA ziSya munizrI vimala vijayajIne zrI. bhagavatIjInA yeAge vadana karAvI gaNipada Apyu. cAlu sAle bhavya mahAmaheAtsava sAthe sva pU. A. zrI. surendra sUrizvarajI mahArAjazrInA vidvAna ziSyaratna munirAja zrI. yazacandra vijayane gaNi panyAsa pada upAdhyAya pada tathA AcAya pada ApI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsana zobhAmAM vadhAre karyo niraMtara tapa tyAga ane jJAna dhyAnanI sAdhanAmAM mazagula rahevA sAthe jaina zAsananI prabhAvanAmAM. 5 AcArya zrI. prayatnazIla rahe che. pUjya zrI thI pratibodha pAmI ghaNA mahAnubhAvee muni, manakavi. muni svayaM prabhAva-muni jayAnaMda vijaya, muni kAnti vijaya, muni caMdrasena vijaya Adie bhAgavatI dikSA aMgIkAra karI che. hAla sevAbhAvi munizrI jayAnaMda vijayajI mahArAja, AcAryazrInI sevAmAM tatpara rahI, jJAna dhyAnamAM AgaLa vadhI rahyA che. zAsana deva pUjyazrIne dIrdhAyupI banAvo, pUjya zrI mahAvIra paramAtmAnI zAsana sevA karavAnuM saubhAgya Ape eja zubhecchA. eja gurUdevane caraNareNu munizrI jayAnaMda vijayane keTIza: vaMdanA,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ aham zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: // zrImatsomadharma gaNi viracitA // upadeza saptatiko, graMtha zrIsomasudaragurujjvalakIttipUraH; zrIva mAnajina eSa zivAya vaHstAt / bhavyA bhavati sukhino yadudAhRta zrIcAritraratnamamala paripAlayataH // 1 // zrI soma-pUrNa caMdramA samAna suMdara-manahara ane gurU-atizaya ujavaLakIrtinA samUhayukta eva. zrIvardhamAnasvAmI tamArA kalyANa nimite thAo. je bhagavaMtanA prarUpela nirmaLa zrIcAritraratnane ArAdhIne bhavyajano sukhI thAya che." (A zlokamAM graMthakartAe "rAmaNuM gu' evuM pitAnA gurUnuM nAma antargata rAkhela che) A samayanA pravara diyAvaMta muniomAM je hAla eka cakravattI samAna zobhe che ane aneka rAjAo thI jemanA caraNakamaLa sevyamAna che evA zrIratnazekhara gurUrAja jayavaMta vajo. je alpabuddhivALA jI atyaMta vistRta kathAo mAM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAdara kare che, temanA hitane mATe sarvajana pagI upadeza saptatikA graMthane prAraMbha karavAmAM Ave che, deva, gurU ane dharma-e traNa ta samyakatva mULa kahelA che, tenuM svarUpa avazya jANavuM joIe. te samyagarIte traNa prakAre che. temAM A graMthamAM devatatvamAM be adhikAra gurUtavamAM eka adhikAra ane dharmatatvamAM be adhikAra-ema badhA maLIne pAMca adhikAra kahevAmAM Avaze. ahIM prathama adhikAramAM pUjA caturvizatikA kahevAnI che, bIjA adhikAramAM keTalAka tIrthonI stavanA, trIjA adhikAramAM gurU saMbaMdhI varNana ane cethA tathA pAMcamA adhikAramAM dvividha dharma kahevAne che. (aDI graMthamAMnI kahevAyegya vastu darzAvIne have projana darzAve che, kAraNa ke jinezvaraguNanuM smaraNa, dhyAna, yAtrA, maityastava, arcana, saddharma sAdhana ane gurUsevAvigere dharmakRtyethI samyakatvanI sthiratA thAya che. manuSyone prAyaH kuTuMba, dhana, dhAnya, suvarNa ane ratnAdika vastuomAM viveka tarata kure che, paNa sadeva, saddagurU ane saddadharma tatvamAM te kaIka jananI ja mati ullasita thAya che. guNavaMta jananI pUjA karatAM manuSyane sarva prakAranI saMpattio prApta thAya che ane te guNo zrIjinezvara vinA saMpUrNapaNe kyAMya paNa nathI, mATe bhae jinabhagavaMtanI pUjA karavI yogya che. je jinezvaranA janma kalyANakanA avasare devatAo ane devIe belAvyA vinA AvIne mahensa kare che. je jinezvaranI jJAna, darzana ane cAritra pramukha anuttara guNazreNI anya deve karatAM kaMI vilakSaNa rIteja jagatamAM vidyamAna paNe varte che. kahyuM che ke "mastaka para traNa chatra, baMne bAju cAmarenI zreNI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane caraNakamaLa pAse sevA karatA nava grahe temaja tyamAM eka se ATha maMDapa dezanA mATe zreSTha samavasaraNa ane gamana karatAM suvarNanA nava kamaLo-temaja AgaLa dedIpyamAna dharma cakra pRSTha bhAgamAM bhAmaMDaLa ane AkAzamAM sarvottama iMdradhvajae tamAma anya devane jovAmAM AvatA nathI, paNa mAtra te jinezvarane ja hoya che." vaLI jagatane camatkAra upajAve tevA atizaya jemane jayavaMta va che ane jemane eka hajArane ATha zreSTha lakSaNo sadA vidyamAna vate che. kahyu che ke "cAra atizaya jemane janmathI pragaTa thAya che. agyAra atizaya karmano kSaya thatAM pragaTa thAya che ane e gaNeza devakRta hoya che-e cetrIza atizayayukta jinezvarane huM vaMdana karUM chuM." . e cetrIza atizaye vistArathI kahe che:jinezvarenuM zarIra addabhuta rUpa ane suMgaMdha sahita tathA roga, prada ane mela rahita hoya che, zvAsa kamaLa je sugadhI hoya che, zarIranuM zoNita (rUdhira-lehI) tathA mAMsa kSIra (dUdha) jevuM dhavala hoya che ane AhAra tathA nIhArane vidhi carmacakSuthI adazya hoya che-e cA2 atizaya janmathI pragaTa thAya che. vaLI eka yojana mAtra kSetramAM kareDe game mANase devatAo ane tiya ceno samAveza, manuSya, tiya ce ane devatAe sarve potapotAnI bhASAmAM eka jana paryata sAMbhaLI zake tevI vANuM, mastakanA pRSTha bhAgamAM sUryamaMDaLanA tejane herata pamADe evuM suMdara bhA maMDaLa tathA te vicAratA hoya tyAM savAse la cejanamAM rega, vaira * cAre dize pacavIza pacavIza yojana ane udarva, adha (uce nIce) sADhAbAra sADhAbAra yojana sudhI.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Iti, marakI, ativRSTi, anAvRSTi, durmikSa tathA svacakra ane paracakrathI bhaya na thAya-e agyAra atizaya ghAtikamane. kSaya thatAM eTale kevaLajJAna utpanna thatAM pragaTa thAya che. tathA AkAzamAM dhamecaka, cAmare, pAdapITha sahita siMhAsana, ujavaLa chatraya, ratanamaya vaja, caraNa sthApananA rathAne suvarNakamaLa, traNa manahara vapra (keTa-kilA, cAra mukha, rautpavRkSa, adhe mukhavALA kaTaka, cAre bAju namaskAra karatA vRkSa, uMcA prakArano dudubhinAda, anukULa pavana, pradakSiNA pharatA pakSIo, sugaMdhi jaLane varasAda, vividha varNa vALA. punI vRSTi, mastakane tathA dADhI mUchanA vALanI avRddhi, jaghanyathI paNa eka koTi cAra nikAyanA devatAonuM pAse rahevuM tathA idrinA viSayene RtuonI anukULatA-A devakRta egaNIza atizayone pUrvanA paMdara atizaye sAthe meLavatAM cetrIza atiza thAya che. vaLI jemanI vANImAM pAMtrIza atizaye prakAzatA hoya che tathA aSTAMgayoga te. jemanA tAdAmya prApta thayela che. yathArita vastune thApanA karavAmAM tatpara e jemane syAdvAdamata adyApi siMhanI jema jAgrata che. lekamAM maMgalakAryanA AraMbhamAM je cotrIza (34) e aMka lakhAya che, te saMkhyAthI jinezvaranA atizayone mahimA samaja. A pramANe jinezvaranA zreSTha atizanI samRddhine je manuSya pratidina prabhAte saMbhAre che, teo atyaMta kalyANanA bhAjana thAya che?
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIje upadeza he bhavyajano ! je tamAre mokSe javAnI IcchA hoya, te eka samyaphaneja pitAnA aMtaramAM sthira kare. bAhyakiyAnA bIjA ADaMbarathI zuM ? kAraNa ke Ayukarma sivAya bIjA sAta karmonI eka kaTAnu kaTI sAgaropama karatAM kaMIka nyUna sthiti rahe tyAre je samyaktvanI prApti thAya che ane je mekSaprAptimAM eka jamAna (jAmIna) rUpa che, temAM anAdara zA mATe karavuM ? sarva sukhanI eka bhUmirUpa evuM samyaktva zrAvakane balAtkArathI paNa ApavAmAM Ave che, kAraNake zrI vIraparamAtmAe kRSIvala (kheDUta) ne samyakatva prApti mATe zrI gautama pAse tene prayatna zuM nahi karAvyuM ? kRSIvalanuM daSTAMta jagama kalpavRkSa samAna zrI mahAvIre vihAra karatAM ekadA zrIgautamane kahyuM ke he vatsa A sAme je bicAro kRSIvala (kheDUta) dekhAya che, tene tArAthI meTa lAbha thavAno che. mATe satvara jA." prabhunI A AjJAno svIkAra karIne gautamaSi tyAM gayA ane te kRSIvalane belA -"he bhadra! tane zAMti che? A haLa hAMkIne zA mATe vRthA pApane bhAra upADe che? A bicArA durbaLa baLadone satAva nahi, eka pApI kuTuMbanA piSaNa mATe AtmAne anarthamAM kema naMkhAya? mATe sayamarUpa naukAnuM AlaMbana laIne saMsAra sAgarathI pAra utara " A pramANe temanA vacanAmRtathI saMkti (siMcita ) thayela te kRrIvala davadagdha
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRkSanI jema premathI ullasita thayo ane zrI gautamane te A pramANe kahevA lAgyuM ke- he bhagavana ! atyaMta nirdhana brAhmaNa A pAsenA gAmamAM rahuM chuM jANe sAkSAta pApanI zreNIo hoya tevI mAre sAta kanyAo che, ane vajAni sadaza mArI patnI che, tenAthI dagdha thayelA evA mAre zuM karavuM ? kAraNa ke duHkhe pUrI zakAya evA A udara pUravAne mATe mRDha ane zuM nathI karatA ? havethI tame ja mArA bhrAtA, mAtA yA pitA che. je tame pharamAve te huM karuM. ApanA vacanane anyathA karanAra nathI." pachI gautamasvAmIe tene sAdhuveza ApyuM ane teNe paNa te vakhata te veSa tarata svIkArI lIdhuM. eTale gautamarSi tene sAthe laIne AnaMdapUrvaka vIra prabhu pAse cAlyA. eTalAmAM te kahevA lAgyuM ke- have tame kyAM jAo cho? gautama gurUe kahyuM ke -" jyAM mArA guru che. tyAM ApaNe jaIe." eTale te be ke Apa pUjayanA paNa je pUjya haze, te kevA haze?" pachI zrI gautame tenI pAse jInezvaranA guNonuM varNana karyuM tethI ane vizeSa rIte te jinendra bhagavaMtanI samRddhi jovAthI teNe samyakatva upArjana karyuM. - pachI anukrame AvatAM parSadA sahita vIrane jovAmAM teNe jeyA, tevAmAM tenA hRdayamAM kaMI ati dAruNa dveSa utpanna thaye evAmAM gautamasvAmIe tene kahyuM ke "he bhadra! zrIjinane vaMdana kara " te bolyo ke- "je A tamArA gurU heya, te mAre tamAruM kaMI prajana, nathI A veSa jo huM cAlyo jaIza. have huM tamAre paNa ziSya nathI." ema kahI veSano tyAga karI muThI vALIne te nAsI gaye, eTale tenuM tevA prakAranuM ceSTita joIne IdrAdika sarve hasavA lAgyA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke, "aho ! I drabhUtie bahu sAre ziSya meLavyuM, "pachI kaMIka lajijata manathI zrI gautame vIraprabhune pUchayuM kehe bhagavan! A zuM karAvyuM? sattva tatva samajAve. eTale prabhu bolyA ke, "he vatsa ! ahaMtaguNenA ciMtanathI eNe graMthibheda karyo e tane lAbha thaye ane eno mArI upara je dveSa thaye te vRtAMta sAMbhaLa pUrve patanapuramAM prajApati rAjAno putra tripRSTha nAme huM vAsudeva hato te vakhate adhagrIva rAjA prati vAsudeva hate. ekadA nimittaze tene kahyuM ke tamArUM maraNa tripRSThanA hAthathI thaze, tyArathI te tripRSThanI uMpara atyaMta dveSa dharavA lAge ane tene mAravAne mATe upAya karyA, paraMtu te badhA niSphaLa thayA. ekadA kaI balAtkaTa siMha tenA zAlikSetramAM upadrava karato hato, paNa tene mAravAne mATe koI samartha thaye nahi. eTale mukhya rAjAnI AjJAthI bIjA rAjAe vArA pramANe te kSetranuM rakSaNa karatA hatA. eka divase te prajApati rAjAne vAro Avyo, eTale pitAnA pitAne aTakAvIne eka vega zALI ratha para besIne sArathi sahita tripRSTha tyAM rakSaNa karavAne gayA tyAM teNe siMhane bolAvyA ke tarata ja tenI sAme deDa kAraNa ke siMha zuM manuSyane rekAra (tiraskAra) sahana kare? evAmAM tenA be oSThane vidArI zuktinA saMpuTanI jema dvidhA karIne mahA parAkramI tripRSTha tene aghamRta (adhamuo) karI mUkyo. te vakhate pAse rahelA vyaMtara devoe jaya jaya zabdano uccAra karyo. paNa "ahA ! huM eka purUSamAtrathI marAye" ema ciMtavato siMha pitAne niMdavA lAgyo. te vakhate sArathi tene madhura vANuthI zAMta
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavA lAge ke-"he vanarAja! A sAmAnya purUSa nathI paNa e vAsudeva thavAno che. te purUSendranA hAthathI marAye che, mATe kheda zAne kare che? kAraNa ke manuSyalokamAM A siMha che. ane tiryomAM tuM siMha che." A pramANe tenI vANIthI zAMta thayela siMha samAdhipUrvaka maraNa pAmyA. - have saMsArasAgaramAM bhamI bhamIne te traNe anukrame tripRSThane jIva huM vIra thaye, siMhano jIva kRdhIvala thayo. ane sAraMthino jIva tuM gautama thaye. kharekhara e badhuM saMsAranuM nATaka che. te pUrve ene madhuravANIthI prasanna karyo ane meM bicArAne mArI nAMkhe, tethI A sneha ane vairanA saMskAro udaya AvyA. e kRSIvala ardha pUgalaparAvartAmAM mekSe jaze. tArAthI e be ghaDIvAra samyakatva pAme, mATe he gautama! tArI pAse e prayatna karAvyuM." A vyatikara sAMbhaLIne iMdra pramukha samyakatvamAM daDha thayA. mATe he bhavyajane ! tame paNa te samyakatvane cirakALa parvata tamArA mane maMdiramAM sthApana karo trIje upadeza je prANIo vItarAganuM smaraNa karavA mAM eka tAna lagAve che. teo jema aMbikA raivatAcalasvAmI zrIneminAthanuM smaraNa karatAM te devI thaI tema sukhanA bhAjana thAya che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 aMbikAnuM dRSTAMta saurASTra dezamAM kATInAr nAmanA nagaramAM eka sAmabhaTTa nAmanA prakhyAta dvijapuMgava (brAhmaNava) hatA. tene devazarmA vipranI putrI, abhaMga ane ramya AkRtivALI tathA vinayazIla evI aMkhikA nAmanI bhAryAM hatI. paraMtu te amikA zIlasapanna parama zrAvikA hatI, tethI te baMnenI prIti paraspara atyaMta madda thavA lAgI tathApi te vipranI sAthe bhegasukha bhAgavatAM tene zubhakara ane vibhakara nAmanA be putra thayA. ekadA kAika parvanA divase leAjana taiyAra thatAM akhikAnI sAsu bahAra gai eTale ghera te ekalI ja hatI. evA avasaramAM be sAdhu tyAM AvyA eTale te puNyavatIe peAtAnI IcchA pramANe te ( taiyAra karela azanArdika bhaktipUrvaka temane vahorAvyu' kahyuM che ke-- ." "uttamapata sAhU bhaktimapata tu sAvayA bhaNiyA / avicalamiirda, ganapattImuvecana '' || "uttama pAtra sAdhu madhyama pAtra zrAvaka ane jaghanya pAtra te avirata samyagdaSTi jANavA." vaLI rasane jharatA madhapuDAne joIne dhanapAla paMDite bheAjarAjAne kahyuM ke--' jyAre pAtra hAya, tyAre vitta na hoya ane jyAre vitta hAya, tyAre pAtra na hoya, AvA prakAranI citAmAM paDele 6 A madhapUDo jANe annupAta karI rUdana karatA hAya ema mane lAge che," temaja vaLI-- madhuka ( mahuDAnuM ) vRkSa lAdaya chatAM patta (patra yA paNuM ) rahita hovAthI te jANuM rUdana karatu hoya ema bhAse che. kharekhara! abhavya jIveA dAnanA avasara prApta karI zakatA nathI. putta ( paNuM ) rUpa zarIravALA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 je vRkSe phaLe che, te AmravRkSa samAna che, ane patta (pAtravApaNuM) rahita thaIne je phaLe che, te mahuDAnAM vRkSa jevA che. pachI tenI sAsune AvatAM ja kaIka pADozaNe aMbikAna badhe vRtAMta tene tarata jaNAvI dIdhuM. eTale te aMbikA para roSa lAvIne A pramANe tenI nibhraMchanA karavA lAgI -"are pApe! A teM zuM karyuM. mAruM ghara abhaDAvyuM ane badhuM dhAnyanaSTa karyuM mATe mArA gharathI bahAra nIkaLa! A pramANe tene niMbhrachanA karI, eTale. pitAnA be nAnA bALakane laIne maraNano nizcaya karI gupta rIte te gharanI bahAra nIkaLI gaI. evAmAM ujajayaMtanA svAmI zrIne manAthanA dhyAnamAM lIna thayelI aMbikA pAse tRSAtura thayelA tenA be putroe pANuM mAgyuM. eTale pitAnA zIlanA prabhAve pagathI pRthvIne vidArIne nirmaLa jaLa, kahADI teNe pitAnA putrane pAyuM ane e ja pramANe pitAnA zIlane ja prabhAvita phalita AmravRkSa utpanna karIne bhUkhyA bALakone AmraphaLa khavarAvIne sArI rIte tRpta karyA. have ghera AvIne somabhaTTa viSe pitAnI bhAryAne na jevAthI mAtAne pUchayuM ke-te kyAM gaI che.?" eTale manamAM bahu ja kheda lAvIne teNe mULathI tenuM svarUpa pitAnA putrane kahI saMbhaLAvyuM. AthI te vipra annanI pAtra jeTalAmAM ughADIne jue che, teTalAmAM te badhAM annathI bharelAM joIne atyaMta Azcarya pAmI pazcAtApa karato te tatkALa. tenA ja mAge tene AnupAdika (pAchaLa cAlanAra) thayA. mArUM e strIratna kayAM haze ?" e pramANe vAraMvAra vicAra karatAM bahu ja utAvaLathI cAlatA AgaLa te potAnI priyA tenA jovAmAM AvI. eTale meTe sAde "he priye ! tuM jAmAM
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM tane kaMI paNa harakata nahi karuM." evA zabdathI jeTalAmAM. te bolAvavA lAge, teTalAmAM pAchaLa AvatA tene joIne aMbikAe paNa vicAra karyo ke vizvAsane ghAta karanAra e mArI kadarthanA karIne mana avazya mAraze." ema dhArIne zrIne manAthanuM zaraNa laI baMne putro sAthe te utsukatA sahita kUvAmAM paDI. devI ! A te zuM pAmaranA jevuM kAma karyuM.' e pramANe bolato te bhaTTa paNa kSaNavAra rahIne teja kUvAmAM paDa. pachI aMbikA zrI neminAthanA zAsanamAM vina vAranArI ane rakSA karanArI vyaMtarI thaI ane bhaTTa tenuM vAhana thayAM.. tenI AjJAthI siMhanuM rUpa karanAra evA tenI upara AruDha. thaIne potAnA mastaka para jinabhUti rAkhI te yatheccha krIDA karavA lAgI. A bedhadAyaka saMbaMdha kaIka bahuzruti pAsethI sAMbhaLIne ane kaMIka prabaMdhAdikamAM jaIne lakhavAmAM AvyuM che. A pramANe jinadhyAnamAM tatpara evI aMbikAnuM caritra sAMbhaLIne te vivekI bhavyajane ! sadA jinadhyAnamAM tatpara thAo." ceAthe upadeza jeo zrIjinArcanarUpa abhigrahane saMkaTapatita thayA chatAM tajatA nathI, te bhavya pUve dhanadanI jema dharmakarmamAM rakta thaI sukhI thAya che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 dhanadazreSThInuM daSTAMta pUrve zaMkhapuramAM kubera je dhanavAna rAjAne mAnanIya ane utkRSTa saMpattionuM pAtra e dhanada nAme zeTha hatA. tene anukame traNa vargane ArAdhanathI prApta thayela sAMgopAMga mahadaya samAna ane buddhizALI evA cAra putro thayA. pachI nyAyapArjita dhanane saphala karavA taiyAra thayela te zeTha eka meTuM jinamaMdira tyAM baMdhAvavA lAgyo. tathA kuTuMbane bhAra pitAnA putrone seMpIne te trikAla jinapUjA be vAra pratikramaNa vigere aData dharmanuM ArAdhana karavA lAge. have abhAgyanA vazathI maMdira baMdhAvatAM tenuM dhana tUTayuM, paraMtu hRdayamAM jinadharmaparane tene bhAva to leza paNa ocho thayo na hato. kiMtu tuccha svabhAvavALa tenA putra dharmanI hIlanA karatA kahevA lAgyA ke--dharmathIja ApaNuM dhana gayuM" A pramANe belatA putrane te samajAvavA lAge ke-"he vatsa ! AvuM vacana tamAre kadApi na bolavuM. kAraNa ke lekamAM paNa saMbhaLAya che ke Akhara dhameM jya.' pachI nirdhanatAthI kaMTALIne tathA kaMIka bhAna bhaMganA bhayathI te kaIka zAkhApuramAM gayo. tyAM paNa teNe dharmanuM ArAdhana te cAlu ja rAkhyuM. ane dararoja savAranA gamanAgamana karatAM te potAnA prasAda (jina cautya)nI saMbhAla rAkhato ane rautyane na IcchatA evA pitAnA putranI paNa te kALajI rAkhavA lAge. ekadA cAturmAsInA divase rautya tarapha AvatA te zeThane eka mAlaNe cAra saravALe eka pupane hAra Ape. eTale zeTha bebhe ke-"dhana vinA huM A zI rIte grahaNa karuM? te mAlaNa belI ke-he zeTha ! A tame zuM bole che ?
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNake A badhuM tamAruM ja che. have deva ! tamArA koLIyAthI ja ucharIne moTI thaI chuM. mATe tamArA saMtAna samAna chuM. te ahIM pArakuM zuM che ?' A pramANe kahIne te mAlaNe. tene hAra Ape. eTale te laIne bahuja pradapUrvaka jinabhagavaMtanI pUjA karIne te pratimA AgaLa beThe ane gurUmahArAje Apela maMtrane smaraNamAM te jeTalAmAM ekAgra manavALe thaI besate hato, tevAmAM kaIka deva AgaLa AvIne bolyA ke "he bhadra ! huM zrI RSabhaprabhune kadI nAmano yakSa sevaka chuM. mATe je kAMI tArI najaramAM Ave te mAga." zeTha bolyA ke mAre dhananI tevI koIpaNa prakAranI pRhA nathI, chatAM putronI dharmamAM sthiratA thAya, mATe kaMIka yAcanA karuM chuM. je Apa mArA para prasanna thayA ho, te Aje meM nija (cekhI) bhaktithI karela jinapUjAnuM mane phaLa Apo. deve kahyuM ke-"be pUjAnuM phaLa ApavAne deveMdra paNa samartha nathI. e pUjAnA phaLamAM traNe lokanuM rAjya ApavAmAM Ave, te paNa eka tRNamAtra che. jiteMdraprabhunI. karela eka pujA paNa game tevI durlabha vastuone paNa sulabha karI de che, kArake kalpalatAne adeya (na apAya evuM) zuM che ? ane yogIone agamya zuM che ? tema chatAM meM bheTa karelA. tamArA gharanA cAre khuNAmAM dravyathI bharelA suvarNanA kaLaze. tamane maLaze. A to kharekhara eka puSpamAtranuM phaLa che, ema samajajo. kAraNa ke vItarAganI pUjA mokSasukhane paNa Ape che." ( A pramANe kahIne te deva adazya thaI gaye eTale zreSThIe potAnA ghare AvIne putrone kahyuM ke-"he vatsa ! tame dharmane zA mATe tyAga kare che ?' eTale avidheya (na.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 karavA lAyaka) AzrayavALA evA te krodhathI rAtA banIne kahevA lAgyA ke "are gharaDe chatAM tuM mUkha ja rahyo, have amane zA mATe vAraMvAra satAve che ? je phaLa levAmAM na Ave te vyavasAyamAM paNa mANaso utsAha karatA nathI, te saMdigdha (zakti) phaLavALA dharmamAM kaye vicakSaNa puruSa prayatna kare ?" pachI puna: zreSThIe temane kahyuM ke-"are mUrkha putro ! pelA vRkSa paNa vakhata jatAM phaLa Ape che, paNa tarata ta phaLa ApI zakatuM nathI, te A dharma karatAM paNa zIdhra phaLa te zI rIte maLe ? chatAM have je eka pakhavADIyAmAM phaLanI prApti thAya, to tamAre dharma seva, anyathA nahi." A pramANe pitAnA tAtanI vANI sAMbhaLIne teo kaMIka dharmano udyama karavA lAgyA. ekadA zreSThIe putrone kahyuM ke "he vatsa ! Aje A cAra khuNAomAM khAdIne zrIdharmanuM ujavala phaLa juo A pramANe sAMbhaLIne teo e tema karyuM eTale tyAM suvarNa ane ratanathI bharelA jANe sAkSAt pitAnA puNya hoya, tevA suvarNa kaLaze temanA jevAmAM AvyA. pachI suvarNa kaLazonI prAptithI prasanna thayelA teo atyaMta sthira cittathI dhamanuM bahumAna karavA lAgyA. eTale zreSThI pitAnA putrosahita punaH pitAne nagare Ave ane prAMte vrata aMgIkAra karIne anukrame te sugatine pAmyA. evaM zrIvItarAgasya pUjAM kuruta bhojanAH / / yathA mokSasukhazrINAM yuyaM mavatha bhAjanam / / 1 / / "A pramANe he bhavya jane ! zrIvItarAga prabhunI pUjAmAM parAyaNa (sAvadhAna) thAo, ke jethI mokSa sukhanI lakSmInA tame bhAjana thAo.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcamo upadeza he bhavya jane! jinapUjAnI jema ATha bhAIo mahaddhi cAmI aSTa karmone chedIne mekSalakSamI pAmyA, tema tema jina bhagavaMtanI aSTa prakArI pUjA kare, ke jethI aSTa siddhi siddhi thAya, ATha bhAIonI kathA mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI nAmanA vijyamAM puMDarI. kiNa nAme nagarI che. tyAM varasena nA mane rAjA hatA. vinayI, nayI (nyAyavAna) ane parAkramI e te rAjA pitAnA bhujabaLathI pakhaMDathI maMDIta vasudhAne sAdhIne samrATa (cakravartI rAjA) thayo. ekadA tyAM suyazA nAme tIrthakara padhAryA. eTale temanI dezanA sAMbhaLavAne cakravatI paNa tyAM gayo. bhagavaMte A pramANe dezanA ApI ke - he bhavya jana ! jyAM sudhI kAlarUpa sarpa jAgyo nathI, jyAM sudhI A kAmadeva rUpa siMha (sukhe) sUte che. ane meharUpa rAtri jyAM sudhI vivekathI AcchAdita che, tyAM sudhI A saMsAra aTavImAMthI sAvadhAna banI bahAra nikaLI jAo." evA avasaramAM sarva karatAM adhIka tejasvI ane potAnI prabhAthI bhUmItalane bhUSIta karatA evA koI ATha devatAo tyAM AvyAM ane dharma dezanAne aMte zrI. jinanI AgaLa batrIza bhedanI racanA pUrvaka nATaka karIne teo bhagavaMtane pUchavA lAgyA kehe svAmIna ! amane mokSanI prApti kayAre thaze ? tathA ame pUrvabhavamAM zuM puNya karyuM ke jethI ame AvA tejasvI thayA ? he prabhe ! te amane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 kaheA.' te vakhate temanA pUrvI bhavAbdika sAMbhaLavAne varasena samrATa paNa IcchatA hatA, tethI bhagavaMtanA mukhathI kahevAtI temanI kathA A pramANe te sAMbhaLavA lAgyA : pUrve dhAtakIkhaMDamAM mahAlaya nAmanA eka zreSTha nagaramAM sudatta nAmanA zeTha hatA. tenI rUkimaNI nAmanI patnI hatI. te da'patIne dhana, vimala, zaMkha, ArakSa, varasenaka, ziva, varUNa ane suyazA e nAmanA ATha putro hatA. ekadA AcArya mahArAjanA vyAkhyAnamAM aSTaprakArI pUjAnuM uttama phaLa temaNe bahuja AnaMdapUrNAMka nIce pramANe. sAMbhaLyu,-'zreSTha gaMdha dhUpa, caMdana akSata, kusuma, pravara dvIpa, naivedya phaLa ane jaLa-e pramANe jinapUjA ATha prakAre kahela che. je prANI vItarAga jine dranI trikAla pUjA kare te prANI teja bhave siddha thAya athavA te sAtame ke AThame bhave siddha thAya.' ityAdi dezanA sAMbhaLIne te AThe bhAioe sAthe salAha karIne pUjAnA eka eka bhedane skuTa rIta niyama lIdhe. temAM pavitrAtmA evA prathama bhAi prAtaHkALe zrIjinanA abhiSekane mATe pe!tAnAM cittanA jevu nirmaLa jaLa lAve. khIjo kesara sAthe vATI ane kapUrathI suvAsita karIne suvarNa vATakImAM caMdana lAve. trIjo bhAi kapUra. agara kakkola, kastUrI ane silTakAki dhUpanI samagra sAmagrI prIti pUrvaka taiyAra kare. cothA bhAi zAli, gAma pramukha ujavala kAMtivALA akSatA akSata sukhanI icchAthI devanI pAse DhAke, blUhAre. pAMcamA bhAI gaNagaNATa karatA bhramaravALA evA caMpaka, azoka, punnAga, zatapatra tathA kamaLAdika puSpothI pUjA race, chaThTho bhAI jANe peAtAnA vistRta ajJAnanA samUhane dUra karavA IcchatA hoya tema te dhRtapUti dIvA kare. sAtame
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 bhAI nAnA prakAranA pakavAna paramAna vigere mUkIne nitya pitAnA AtmAne kRtArtha kare ane AThamo bhAI bIjerAM, jabIra, sopArI, zrIphaLa vigere phaLo dhare. A pramANe madhyAhu samaye eka eka bhedathI aSTaprakArI pUjA karatA teo svaparanA samyakattvane nizcita karavA lAgyA. niraMtara A abhigraha pALatAM temanA pacIza lAkha pUrva vyatIta thaI gayAM. pachI aMte eka mAsanuM anazana karIne AyuSya pUrNa thatAM zukranAmanA devalokamAM tame devatA thayA. tyAMthI cavIne he devatAo ! videhanA Aja vijyamAM tame prauDha baLazALI rAjA thazo ane tyAM paNa aMte pratrajyA aMgIkAra karIne ni:spRha thaI kevaLajJAna pAmIne mekSe jazo." ( A pramANe sAMbhaLIne aSTaprakArI pUjAnA phaLanI vAraMvAra prazaMsA karatA varasenAdika jina bhagavaMtane namaskAra karIne svasthAne gayA. he bhavya jano ! A pramANe aSTaprakArI pUjAnuM phaLa sAMbhaLIne je tamAre muktinI AkAMkSA hoya, te aMtaramAM pUrNa pramoda lAvIne te jinArcanamAM ja prayatna kare." chaThTho upadeza vIra paramAtmAne vAMdavAne Icchate e deDake paNa jema svargamAM mahaddhika devatA thayA tema jinacaraNane vaMdana karavAnA saMka95mAtrathI paNa manuSya sukhasaMpattine pAme che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dara (deDakA) nI kathA rAjagRha nagaramAM samRddhivALe naMdi nAmane maNikAra hatuM. te vIraprabhu pAsethI dharma pAmIne niraMtara A pramANe Acarate hate. mumukSanI jema sAmAyika pratikramaNa ane pauSadha pramukha kriyAo karatAM te samaya vyatIta karato hato. ekadA grISmaRtumAM pauSadhamAM rAtrIe te tRSAtura thaye ane traNa upavAsanA aMte te aMtaramAM A pramANe vicAravA lAge -"je manuSya jaLathI pUrNa vApI ane kUvA vigere karAve che, temanI lakamaja sarva jatuone upakArI hovAthI prazaMsanIya che. pachI pauSadha pArI prabhAte pAraNu karIne teNe eka suMdara AkAravALI vAva karAvI ane temAM bhejanazALA, maTha, devakuLa tathA jaMgala vigere paNa sArI rIte dravyane vyaya karI teNe taiyAra karAvyA. eTale tyAM tenuM mana Asakta thatAM dharmamAM tene AdarabhAva ocho thaI gaye, ane prAMte soLa asAdhya vyAdhInI pIDAthI te duHkhamagna thaI gayA. te seLa rega A pramANe kahyA che-khAMsI, zvAsa, javara, dAha, kukSizuLa bhagaMdara, harasa, ajIrNa, dRSTI ane pRSTizULa (AMkha ane vAMsAnuM zaLa) acakabhAva, kaMDuM (khAsa) jaladara, zIrSa (mastaka) tathA karNa vedanA ane kedra e soLa mahAroga AgamamAM kahelA che." pachI vApImAM mohita manavALo e te maraNa pAmIne te vAvamAMja deDako thayo. catura jana chatAM karmathI ke parAbhava nathI pAmatuM? ekadA vAvane joIne te dardara jAtismaraNa pAmyA ane vicAravA lAgyA ke dharmanI avajJA karI, tethI mane A phaLa prApta thayuM. pachIthI te virakta thaIne cha vigere karate ane pAraNamAM mANasanA snAnathI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 te vAvanuM prAsuka thaI gayeluM mATIvALuM jaLa te vAparavA lAgyA. ekadA tyAM udyAnamAM padhArelA vIraprabhune leAkeAktithI sAMbhaLIne temane vaMdana karavAne dara tyAMthI ahAra nIkaLyA. evAmAM prabhune vaMdana karavAne utsuka evA zreNikarAjA peAtAnA sainya sahita jatAM nagaranI bahAra nIkaLyA. mAga mAM cAlatAM te dura rAjAnA azvanA pagataLe cagadAI maraNu pAmIne (te) saudhama devalAkamAM dadu rAMka nAme devatA thayA. tenA cAra hajAra sAmAnika daivatA hatA. tethI sapatti vigere badhu tenA anumAnathI samajI levuM. tyAM paNa adhijJAnathI jANIne atula kAMtinA samUhathI bIjAenA tejane AcchA dita karanAra evA te zrIvIrane vaTThana karavAne AvyA. pachI IMdra ane rAjA vigere svasva sthAne beThA eTale bhagavaMte ceAjanagAminI vANIthI dhama dezanAnA prAraMbha karyAM. tyAM jinezvaranI najIka rahIne khIjAonekunnInA jevu rUpa batAvatA evA te dhruva jinezvaranA zarIrane divya cadanarasathI vilepana karavA lAgyA, paNa zreNIkarAjA vigere te ema samajyA ke "A kAIka duSTAzayavALA kuchI ahA ! peAtAnA dehamAM utpanna thayela rasIthI bhagavaMtanA zarIrane vIlepana kare che. mATe zrIjinanI Aza,tana karanAra e pApI ahIMthI bahAra jAya tyAre tene avazya zikSA karavI.' A pramANe rAjAe te vakhate vicAra karI rAkhyA. evAmAM jinezvara, rAjA, abhayakumAra tathA zaukarIka (kasAI) emane chIka AvatAM te deva temane pUrvAnukramathI A pramANe vAkaya kahevA lAgyuM:-sasvara maraNu pAma, cira' jIva, cira jIvavA maraNa pAma ane maraNu paNa na pAma tathA chatra paNa nahi.' AthI rAjA vadhAre rUdrSTamAna thayA. pachI dezanA samApta thatAM te deva vIjaLInA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 udyotanI jema kSaNavAramAM cAlyA gayA. eTale zreNika rAjAe bhagavaMtane pUchyuM ke-he prabhu ! e kachI kANa hatA ? te kahA, je durAzaye tamArI paNa e rIte AzAtanA karI. ATalA samudAyamAM paNa te kharekhara ziracchedanI zikSAne pAtra hatA.' prabhu melyA ke--"he rAjedra ! eNe AzAtanA nathI karI, paNa caMdanarasathI vilepana karyuM che" vaLI te je vAkayA AlyA, tenA bhAvA tathA te devanA 'a'dha paNa bhagavaMte zreNika vigerene mULathI kahI saMbhaLAvyA. kahyu che ke-keTalAkane maravu e zreya che, keTalAkane jIvavu zreya che, keTalAkane ane zreya che ane dara devanA Azana pramANe keTalAkane jIvana tathA maraNa ane ahitakara che. have ahIthI e cavIne mahAvidehamAM mAse jaze." A pramANe sAMbhaLIne vismayathI vikasvara thatA lAkA pAtapAtAnA sthAne gayA. A pramANe zrIneizanA dhyAnamAtranuM uttama phaLa sAMbhaLIne he bhavya janeA ! te jinezanA dhyAnamAM ja tame prayatna karA, ke jethI tamane meAkSanI prApti thAya." sAtame upadeza jineza bhagava tanI karela alpa pUjA paNa zu prANIone moDhu phaLa nathI ApatI ? kAraNake kUSmAMlatA nAnI chatAM paNa peAtAnA Azrita janAne te uttama phaLa Ape che. A sabaMdhamAM guja rabhUminA eka rakSaNakartA ane parama zrAvaka tathA caulukaya vaMza vibhUSaNa evA kumArapAla rAjAnuM dRSTAMta kahevAmAM Ave che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 kumArapALa rAjAnu' dRSTAMta mAlavadezamAM koIka pallImAM parane luTanArA cArothI paravarelA evAM jaitra nAmanA eka kSatriya hatA. te aneka sAne luTatA ane vyasanAne sevatA hatA. te prathama bhadra prakRtivALA chatAM cArAnA sa`saga thI dUSita thaI gayA hatA. anyadA jesala nAmane! sApati keAIka nagaramAM jatA atyaMta du`da evA cArAnA koipaNa rIte jANavAmAM AvI gayA. vyavasAyanA athI evA seMkaDo viNaka putro tenI sAthe hatA ane vastuothI bharelA daza hajAra prauDha pADIAe teNe sAthe lIdhA hatA jetre te sa` sAthe lAkane cAro pAse luTAbyA. eTale sAthe pati paNu krodhAvezamAM punaH peAtAnA nagare gaye. tyAM rAjAne vijJapti karIne tenu bahu lazkara laIne te pazcImAM utkaTa cArAne paNa teNe mArI nAkhyA. ane atya'ta ni ya evA te tranA eka nAnA bALakane paNa mArIne peAtAnu dravya vALIne punaH peAtAnA nagare gayA, pazu khALa hatyA karela hAvAthI tyAM rAjAe tenA tiraskAra karyA, tethI vairAgya pAmI dIkSA laIne te tapa karavA lAgyA. have taMtra potAnA jIvitane bacAvavA te vakhate te sa'kaTamAMthI kei rIte nAzIne kAI uragabala rAjAnA nagaramAM gayeA. tyAM bhAtuM na hovAthI atyaMta duHkhI thatA ane dAridrayathI pIDA pAmatA te eka Ahara nAmanA vyavahArIne tyAM nAkarI rahyo ane zrIyazeAbhadra AcAya ne! niraMtara upadeza sAMbhaLIne te kAMIka sadharma (dhArmika) hRdayavALA thayA. 'hu niraparAdhI mANIene vadha nahi karU" tathA asatya nahi meluM ityAdika niyama te AcArya mahArAja pAse gRhaNa karyA.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekadA vArSika parva AvatAM oDhara zeTha sArA vastra paherIne jenI sAthe jina pUjA karavA jinamaMdiramAM gaye. tyAM vastrAbharaNAdikathI alaMkRta ane jinapUjA karavAmAM parAyaNa (tatpara) evA lokone joIne jatra paNa manamAM vicAravA lAge ke-aho ! pUrvanA puNyathI A loka bhAgyavaMta thayA che ane AgAmI bhava paNa kharekhara emane sukhakaraja thavAne. mAghakAvyamAM paNa kahyuM che ke he bhagavanpUrvakRta puNyathI thayela ApanuM darzana vartamAnakALe prANIonA pApane hare che ane AgAmI zubhane te hetu che, tethI traNe kALamAM paNa te prANIo, yegyatAne vyakta kare che." vaLI nAradaSie viSNune kahyuM hatuM ke jinendra bhagavaMtanI pUjA huM eTalA mATe ja karuM chuM ke, jinapUjA ja sarvasaMpattionI pratibhU (jamAnarUpa) che." A pramANe vicAra karIne pUrve jugAmAM jItela pitAnI nava keDIone ja pu laIne teNe jina bhagavaMtanI pUjA karI. ane zubha saMkalpathI pavitrAtmA ane bhaktinA raMgathI taraMgita thayelA evA teNe te divase gurUnA mukhathI upavAsanA paccakhANa lIdhA. pachI anukrame te maraNa pAmIne parama zrAvaka ane gurjara dezane svAmI e kumArapAla nAme rAjA thaye. oDhara vyavahArI udayana thaye. sAthe pati siMha thaye ane yazobhadra gurU hemacaMdra sUri thayA. kekaNa, mahArASTra kIra, jAlaMdhara, sapAdalakSa, (mAlava) mevADa, dIpa, kAsItaTa, karNATa, guja2, lATa saurASTra, kaccha, sIMdhava, uccAM, bhaMbherI, marU ane mAlava-e aDhAra dezamAM kamala evA kalikAlamAM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 paNa pUve koie paNa nahi pravartAvela evI teNe amArI pravartAvI. kahyuM che ke : "pUrve vIraprabhu pAte dharmonA upadezaka chatAM ane jenA buddhizALI abhayakumAra maMtrI chatAM zreNikarAjA je jIvayA (amArI) karavA asamartha thayA, te jIvayA je zrIgurUnA vacanasudhArasanuM pAna karIne kumArapAlarAjAe bahuja sugamatAthI pravartAvI, te zrIMhemacaMdragurU jayavaMtA varto. svasti zrIpattane rAjagurU zrIhemaca drane bahuja ha pUrvaka praNAma karIne svarganA idra vijJapti kare che ke-he svAmin ! ca'dranA cinharUpa mRgamAM, camanA vAhanarUpa mahiSamAM, samudranA jaLaja tuomAM tathA viSNunA avatArarUpa matsya, varAha, kacchapanA kuLamAM abhayadAna pravartAvatAM he deva ! tame bahuja sArU karyu" A pramANe cAvajajIva zrIdharmAMnI eka chatratAne vistAratAM kumArapAla rAjA padmanAbha jinezvaranA prathama gaNadhara thaze. A pramANe nizvaranI alpa pUjA paNa amada aNudayanA eka hetu rUpa thAya che, mATe samagra dharmakArya mAM te jinapUjA niraMtara mukhyapaNe karavI ucita che. AThamA upadeza AjJAna bhAvathI karela jinezvaranI pUjA paNa mANasAnI AtmapadavI (ucca pada) Apeche, kAraNa ke araNyamAM jinabiMbanI pUjA karanAra devapAla paNa muktine pAmyA.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 dhruvapAlanI kathA koIka zeThanA vanapAla nAmanA cAkare vanamAM bheMsA cAratAM ekadA tyAM eka jinama'kha joyu. tenA svarUpane na jANatAM chatAM paNa samIpe rahelI nadInA jaLathI tenuM prakSAlana karIne kusumAdikathI te khi'banI teNe pUjA karI, 'A bi'banI pUjA karyA sivAya mAre bhajana karavu' nahi.' AvA nizcaya karIne te samAdhipUrvaka divase gALavA lAgyA. ekadA varasAda AvatAM nadImAM atyaMta dustara pUra AvyuM. tethI tyAM javAne asamartha evA te khi'anu' yAna karatA ghareja rahyo. eTale zreSThIe kahyuM ke-'ApaNe ghera paNu biMbe che, tenI pUjA kara.' A pramANe kahyA chatAM teNe bhAjana na karyu. pachI sAtame divase nadInu pura dUra thayuM, eTale jevAmAM te aikha'nI pAse jAya che, tevAmAM teNe si'hu joyA. te bhayakara siMhanI paNa eka ziyALanI jema avagaNanA karIne te devanI teNe pUjA karI kAraNake sattvathI zu siddha thatuM nathI ? pachI tenA nizcayathI sa MtuSTha thayela te biMbanA adhiSThAyaka deve pratyakSa thaIne kahyuM ke he mahAzaya ! vara mAga.' eTale devapAla melyA ke- mane rAjya Apa.' devatAe kahyuM ke--'sAtame divase tane avazya rAjyanI prApti thaze.' evAmAM teja nagaramAM aputrIya rAjA maraNa pAmavAthI pradhAna purUSAe tarata pAMca divya pragaTa karyo'. eTale devatA e hela sAtame divase jyAM vRkSa nIce te sUtA hatA, tyAM te pAMca divyAe AvIne tene mATu' rAjya ApyuM. tene sAmrAjya prApta thayA chatAM tenI koI AjJA mAnatA na hatA. tene eka karrakara samajIne leAkA tenI avajJA karavA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgyA. eTale devapAla paNa te devanI pAse AvIne A pramANe vijJapti karavA lAgyo ke- " A rAjyathI sayuM, mAre sevakapaNuM ja sAruM che." eTale devatAe kahyuM ke-"kuMbhAra nI pAsethI eka mATIne hAthI karAvIne tenI upara besIne tAre ramavADIe javuM. ema karatAM leza paNa tArI avajJA thaze nahi." pachI devapAle tema karyuM. eTale sarvatra tenI AjJA mAnya thaI. pachI pote karAvela rItyamAM te bibanI sthApanA karI ane pUrvanA rAjAnI putrI tenI patnI thaI. * ekadA nagaranI bahAra rahelA koI vRddhane joIne gavAkSa (jharUkhA)mAM beThelI te rANuM rAjonA dekhatAM mUccha pAmI. pachI sAvadhAna thaI eTale rAjAe tene belAvI. AthI te vRddhane bolAvIne te pitAnuM svarUpa A pramANe kahevA lAgI -"pUrva bhavamAM huM A vRddhanI strI hatI. he deva ! A biMbanI pUjA karavAthI A bhavamAM huM tamArI patnI thaI chuM. he nAtha! ene bahu kahyA chatAM eNe devanI pUjA na karI. tethI enI adyApi AvIja avasthA dekhAya che. pachI tevA tevA prakAranA cihethI tene pitAnI pUrva priyA oLakhIne te vRddha paNa devapUjAdika dharmakAryamAM tatpara thayA. devapAla rAjA paNa potAnA karAvelA prasAdamAM potAnA prajAjano pAse niraMtara vajA, pUjAdika mahotsava pravartAvata hato. pachI cirakALa rAjya pALIne prAMte nija priyAnI sAthe vrata laIne te bhUpAla mokSasukhane pAme. A pramANe raMkamAtrane paNa tevA prakAranA sAmrAjyanI saMpatti thayelI sAMbhaLIne purUSa zrI jinendranI pUjAmAM maMda Adara kare ?
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ navame upadeza - saMsAra sAgaramAM DUbatA prANuone jinapratimA khare. khara eka nAva samAna che. kAraNa ke zaabhava sUri te pratimAnA darzanathI ja samyA hatA. zrI zayyabhava sUrinuM daSTAMta ekadA zrIjabUsvAmInA ziSya zrIprabhavasvAmIe ziSyane mATe gaccha ane saMghamAM upayoga dIdhe, paNa tyAM tathAvidha supAtra keI jevAmAM na AvavAthI anya darzanamAM paNa temaNe upaga Apyo. te vakhate rAjagRha nagaramAM yajJa karAvavAmAM tatpara evA zayaMbhava bhaTTane temaNe zrutajJAnanA upagathI je eTale sarva vidyAnA guNethI yukta evA tene gya jANune prabhavasvAmIe potAnA be ziSyane tenI pAse mokalyA. temaNe tyAM jaIne zaryAbhavane A pramANe ardha zleka saMbhaLAvyo ke - ! dama TaMtara ra aa puna: aho ! ati khedanI vAta che ke, ahIM kacchanA pramANa mAM kaMI tava jovAmAM (jANavAmAM AvatuM nathI. A pramANe te baMne sAdhunuM vacana sAMbhaLIne te bhaTTa paNa vismaya pAmIne vicAravA lAgyuM ke kharekhara A mahAtmA che, tethI kadApi asatya na bole. mATe emAM kaMI paNa je tava haze, te jaDa evA ema jANuM zakatA nathI." pachI teNe yAjJikane pUchyuM, eTale teNe tene A pramANe kahyuM ke -" ahIM pUchavAnuM zuM che? kAraNa ke yajJathI ja prANIone roganI zAMti
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 thAya che. prajAne lAbha thAya che ane avazyameva viddhane vaMsa thAya che." A tenA vacana para vizvAsa na karatAM te talavAra upADIne bolyA ke "jo tuM satya vacana nahi bole to AthI tAre ziraccheda karIza.' pachI "mastakanA chedano vakhata AvatAM tatva kahI devuM. kemake- bApAne tarAM kUyAta e rIte vedavAkaya saMbhArate te upAdhyAya bolyA kehe "bhaTTa ! A je yajJano khIle che, tenI nIcenA bhAganI bhUmimAM jinezanI pratimA sthApana karelI che. tenA prabhAvathI vikane vilaya pAme che. AhaMtI pratimA vinA zaitAla, vyaMtara, preta, zAkinI ane rAsAdika yajJane avazyameva nAza kare che. bAkI bIje badhe vistAra mAtra peTa bharavAnI khAtara che; kAraNake mUkhaMjane ADaMbara vinA mAnatA nathI. pachI tyAM khodAvI ane jinezanI pratimA laIne bhada upAzraye gayo ane tyAM AcArya mahArAjane pUchavA lAgyA ke-"he prabhe? devanuM lakSaNa ane svarUpa zuM? tenuM nAma zuM? ane AvA keTalA hoya? te badhuM jaNAva' AcArya bolyA ke "rAgAdikane jItanAra, tejomaya, muktipadamAM rahela evA A solamAM zAMtinAtha jinezvara deva che ane evA covIza hoya che.' ityAdika AcArya mahArAje nivedana karatA bhaTTa te pratimAne vAraMvAra jaIne vicAravA lAgyuM ke - jemanA netrayugala prazama rasamAM vadana kamaLa sadA prasanna che, jemano utsaga (khoLo) kAminInA saMgathI rahita che ane jemanA hastayugala zasasaMbadhathI rahita che evA te he prabho ! eka tameja vItarAga che." pachI sUri.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAja bolyA ke-"veda, purANAdikamAM paNa jinanuM ja devapaNuM jovAmAM Ave che. yajurvedamAM A pramANe lakhyuM che - e aDasaTha tIrthanI yAtrA karavAthI je phaLa thAya, te phaLa AdinAtha devanA smaraNa mAtrathI thAya che," vaLI vAstuvidyAmAM kahyuM che ke:-"prasAda, maMDapa, chatra, paryakAsana, saDa, nirdoSa daSTi ane mati AvA lakSaNothI jina karatAM anya koI vizeSa deva nathI. A pramANe veda. purANamAM kahela aneka yuktio sAMbhaLIne zayaMbhava bhaTTa viSanI jema mithyAtvane tyAga karIne samyakatva pAmyA. ane te ja vakhate vairAgya utpanna thavAthI saMsArane asAra samajIne pitAnI sagarbhA strIno tyAga karIne teNe gurU mahArAja pAse dIkSA aMgIkAra karI. pachI caudapUrvane abhyAsa karIne anukrame AcAryapada pAmI zrImAnuM zaabhavasUri mahItalapara vihAra karavA lAgyA. je bhagavaMte manakane dIkSA ApI tene alpAyuSavALe jANIne pote dazavaikAlikA graMtha banAvIne tene bhaNAvyo. e pramANe ghaNe kAla bhavya janane pratibodha ApIne vIraprabhunA nirvANa pachI te aNuM me varSe svargastha thayA. A pramANe jiteMdra pratimA paNa vizuddha bedhanA hetubhUta thAya che-ema jANIne he vijJajane ! te jinapratimAnI ja pUjA kare, ke jethI muktisuMdarI tamArA gaLAmAM varamALA ApavA taiyAra thAya.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazama upadeza gatAnugatithI karela jinapUjA paNa parama saMpatti pragaTAve che. kAraNake pratijanmamAM atyaMta vadhatI jatI lakSmI pAmIne kIra (popaTa ) paNa samrATa thayA. - zukamuzmanI kathA. vaitADhaya parvatanA udyAnamAM kaI zreSTha devakuLamAM vidyAdhare A pUjya eka ArvatI pratimA hatI. te pratimAne tathAvidhi pUjita joIne ekadA koI zukyugale (popaTanuM jeDaluM) araNyamAMthI patra, puSpAdika lAvIne zubha bhAvathI tenI pUjA karI. e pramANe bahu kALa pUjA karatAM samyakatva pAmIne te zukalayuga prathama devalokamAM saubhAgyavaMta suradaMpatI thayA. have lokothI saMkula evA ramaNIya nAmanA vijyamAM zrImaMdira nagaramAM nareza khera nAme rAjA hato. tenI kItimatI nAmanI priyA hatI. evAmAM pele zukane jIva devakamAMthI cavIne maNikuMDala nA me tene putra thaye te vakhate teja vijayamAM vijayAvatI nAmanI nagarImAM ratanacUDa nAme rAjA hatuM ane tenI mahAdevI nAmanI priyA hatI. evAmAM pele kIrIne jIva tenI puraMdarajasA nAme putrIpaNe utpanna thaye. ekadA kumAre citrapaTTapara ALekheluM tenuM rUpa joyuM. eTale pUrva bhavanA saMbaMdhathI te atyaMta vyAmoha pAme. tethI mAtApitAe tene utsavapUrvaka puradarajasAnI sAthe premathI paraNAvyo. te bhAvamAM paNa te daMpatI cirakAla paryaMta
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 gRhasthadhama pALIne ane prIte dIkSA laine sukhapUrvaka svage gayA. pachI maNikuM DalanA jIva te devalAkathI cavIne mahAkaccha nAmanA vijayamAM vijayapura nAme zreSTha nagaramAM mahAsena rAjAnA lalitAMga nAme putra thayA ane pura Mdara jasAnA jIva teja vijaya teja vijayamAM parama bhUSaNarUpa vijayA nAmanI eka ramya nagarImAM pUrNa ketu rAjAnI kamala lAcana nAmanI putrI thai. pAtAnA manAbhimata (i) bhartArane varavAne ati utsuka evI eNe sarva sakhIonI samakSa pragaTa rIte evI pratijJA karI ke- jyeAtividyA, nabhrAgAmi vimAnanI racanA, rAdhAvedhanI kaLA tathA saviSanA nigraha-emAMnI eka kaLAmAM paNa je adhika haze, tene huM mArA bhartAra karIza, anyathA huM agninuM zaraNa laiza.' AvA prakAranI tenI prakAranI tenI pratijJA sAMbhaLIne manamAM utsAha lAvI rAjakumArA te te kaLAonA abhyAsa karavA lAgyA, pachI jyAre mahAtsavapUrvaka svayaMvaranA prAraMbha thayA, eTale litAMga kumAre rAdhAvedha sAdhyA, eTale rAjakumArI tenA gaLAmAM harSa pUrvaka jeTalAmAM varamALa nAkhe che, teTalAmAM kAika vidyAdhara te kanyAnuM haraNa karI gayA paNa jyAtiSanA baLathI koi rAjakumAre tenA mAga joI lIdhA. koie AkAzagAmI vimAna banAvyuM. ane tethI lalitAMga vigere tenI pAchaLa doDavA. teoe khecarane aTakAvyA eTale te kanyAne kayAMka nirjana sthAnamAM mUkIne te temanI sAthe yuddha karavA lAgyA. evAmAM teoe tene mArI nAkhyA. pachI kanyAnI pAse jaine jeTalAmAM tene vimAnamAM besADe che, teTalAmAM sape tene DasI. ahA ! karmanI kevI viSamatA che? pachI temAMnA keAi purUSa viSApahAraka maMtrathI tene sajIvana karI, eTale tene laine save cAlyA. nagara tarapha jatAM rastAmAM A kanyA tA mArIja
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 thaze ema premathI parAdhIna thaIne teo paraspara kalaha karavA lAgyA ane tyAM nagaramAM jaIne paNa teja pramANe vivAda karatAM temane joIne rAjAe ciMtAtura thaI ma trIne kahyuM ke have zuM karavuM ?" eTale buddhimAna maMtrIe kanyAne ekAMtamAM pUchyuM ke -"he bhadre ! A kumAremAM tane kayA pasaMda che, te kahe." kanyAe kahyuM ke:-mane lalitAMga abhISTa che." A pramANe tenA manabhAva jANIne maMtrIe nagaranA bAhya pradezamAM eka meTI citA racAvI, ane te rAjaputrane bolAvIne maMtrIzvarI kahevA lAgyA ke -"he bhadro ! tame samajatA kema nathI ? nahi to A kanyA baLI maraze." Ama kahyA chatAM paraspara mAtsaryane vegathI temaNe mAnyuM nahi. eTale kanyAe tathA tenI pAchaLa lalitAMge paNa citAmAM praveza karyo, paNa bIjA traNa tuccha nehavALA hovAthI tyAMja besI rahyA. evAmAM loke paraspara hAhAkAra karIne kolAhala karavA lAgyA. tevAmAM maMtrIe niyukta karela purUSe citAnI nIcenI bhUmimAM rAkhela suraganuM dvAra parata khelI nAkhyuM. temAM praveza karIne be bane maMtrInA ghare gayA ane tyAM gupta rIte snAna, pAnAdika kriyAo karavA lAgyA. ane te traNe rAjaputra te kaMIka manamAM pazcAtApa karIne lalitAMgane sAhasanI pagale pagale prazaMsA karavA lAgyA. pachI maMtrIe temane punaH pUchayuM ke-te yugala kadAca jIvitavya pAme, te temane paraNAvIe." A sAMbhaLI teo bolyA ke -"ahiM pUchavuM. zuM che ? have e saMbaMdhamAM A sarva nagara ane sAkSI che ke ame vivAda nahi karIe pachI maMtrInA vAkyathI te yugala punaH pragaTa thayuM mAtApitAe tene vivAha mahotsava karyo. pachI te kamalAkSIne laIne lalitAMga pitAnA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara nagaramAM gayA ane te ramaNIya ramaNI sAthe akSINu sukha bhAgavavA lAgyA. te bhavamAM paNa atyaMta premapUrvaka dIkSA laine te svage gayA. e pramANe prati janmamAM te advaita sukha pAmyA, pachI dazame bhave zukanA jIva atyaMta puNya karIne mahAvidehakSetramAM pu'DarIkiNI nagarImAM cakravattI thayA. ane kIrIneA jIva maitrIthI pavitrita tenA maMtrI thayA. tyAM temaNe cirakALa paryaMta snehathI rAjyasukha bhAgaLyAM ane prAMte koi jJAnInI pAse peAtAnA pUrva bhavAne jANIne pravajyA laI kevalajJAna pAmIne mekSe gayA. agiyAramA upadeza krodhanA uDDaya chatAM arhutanI pUjA karavAnI manuSyane samyakttvanI prApti sulabha thAya che. A saMbadhamAM kavIdro vAmane zreSThInu dRSTAMta pragaTa rIte kahe che. vAmana zreSDInuM dRSTAMta. vAmanasthalI nagarImAM vAmana nAme eka kATI dhvaja zreNI hatA; para`tu svabhAve te irSyALu ane uddhRta hatA. te pAtAnA gharanI pAse caitya ane pauSadhazALA karAvIne tyAM dhaka AcaratA hatA. kharekhara lakSmInuM eja phaLa che. tenI pAse tALA kuMcI sahita ratna, svaNa ane pravAlAdika vastuothI bharelI cArAzI peTIo hatI. vaLI te zeThane vepAra rAjagAramAM nizcamI, nirUtsAhI ane pazu jevA dhruvinIta evA cAra putrA hatA. te mUrkha putra koivAra tALu' daIne kucI tyAMja bhUlI jatA hatA. ane zeTha temanI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 atyaMta nibhraMchanA karatA hatA; paraMtu tenI te zikSAthI putrAne koi paNa asara thatI na hatI; kAraNa ke Asa jananA pavitra hitA padeza paNa du:ziSyAne kadI asara kare nahi. vaLI te kubuddhi putra potAnA pitAno sAme jema tema khelatA hatA. ema kalaha karatAM temanA divaso jatA hatA. eka divasa jinamaMdira jinezvaranI pUjA karavA mATe caMdana levA jatAM zreSThI eka peTI jeTalAmAM jue che, teTalAmAM te peTIemAM 'cIe rahI gayelI joIne zeTha krodhathI uddhRta ane raktaleAcanavALA thaI gayA tathA ardha ochu pharakAvavA lAgyA.' ahA ! putrAnI mUrkhAI, ahA ! temanI hRdayazUnyatA ! A pramANe vAravAra vicAra karatA te anukrame jinabhuvanamAM gayA. tyAM paNa te vicAravA lAgyA keH-- Aje ghera jaIne te mUkha zirAmaNI kruputrAne huM avazya gharanI bahAra kahADIza. pApanA hetu evA emanuM zuM prayeAjana che ? kAraNa ke-- A pramANe vicAra karatAM karatAM teNe devapUjA karI; paraMtu te vicakSaNe putro paranI durAtmatAne tyAga na karyAM. vaLI pUjAnA a`te caityavaMdana karatAM praNidhAna karIne teNe peAtAnA lalATane bhUmi para lagADayo. evAmAM daivAge te tevIja sthitimAM maraNa pAmyA; kAraNa ke prANIe jIvita taraMganA jevu' capaLa heAya che. maraNa pAmIne te teja nagaramAM cAMDAla thayA. pUjAnA prabhAvathI te manuSyapaNuM pAmyA ane durdhyAnathI te nIca kuLamAM avataryA, pachI cAMDAlanA kuLamAM te anukrame bAlyAvasthA vyatIta karIne yauvanAvasthA pAmyA ane pAtAnAM kuTu'banu pAlana karavA lAgyA. cArInA vyasanathI 3
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 te Aste Aste atya ta duSTa buddhivALA thai gayA. kAraNa ke dupUra A udarane mATe mUDha jane zuM zuM karatA nathI ? svAne mATe udyama karavAmAM tatpara evA te ghera ghera cArI karavA jatA ane pAraku dhana haraNa karavA lAgyA. ekadA teNe cArI karavAne pUrva bhavanA AvAsamAM praveza karyAM ane tyAM gharanuM tevA prakAranu svarUpa joine te jAti smaraNa pAmyA tathA ataramAM utpanna thayela krodhathI eSThane karaDatA te peAtAnA putrone tevA prakAranA joIne manamAM A pramANe vicAravA lAgyA ke--ahA ! mArA gharanA vinAza karyA ane mArUM dhana badhuM gumAvyuM.ra kuttupati jema sAmrAjya gumAve tema AlasyathI upahata thayelA emaNe mArUM badhu khedAna medAna karI dIdhuM. have emane evA prakAranI zikSA karU' ke punaH teo AvI rIte na kare.' A pramANe te jeTalAmAM vicAra kare che, teTalAmAM te putro jAgyA ane te ca'DAla cArane joIne kahevA lAgyA ke--are pASiSTha ! are aniSTa darzana ! A teM zuM karyuM ?' ItyAdi teo jema tema khelatA hatA, tevAmAM pUrvabhavanA abhyAsathI krodhAvezamAM AvI jaIne teNe teo pratyekane eka eka lapaDAka mArI. evAmAM teo tene AMdhIne rAjA pAse lai gayA. tyAM rAjAe tene kahyuM ke--A zuM karyu ' ?" eTale teNe savistara peAtAnu svarUpa kahI batAvyuM. pachI rAjAe camatkAra pAmIne kahyuM ke--tu' tArI saMpatti bhAgava' te khelyA ke--'A gRhA vAsamAM mArU mana have ramatuM nathI.' AthI rAjA tathA putro vigere tenA saccaritrathI prameAdha pAmyA ane te paNa zrI dharmanuM Aradhana karIne zubhagatine pAmyA. C. 1. du:khe pUrAya evA. 2. duSTa=anyAyI rAjA.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 have te putro pitAnA aMtaranetrathI vicAravA lAgyA ke-ahe ApaNuM hitecchu pitAe ApaNA mATe keTale parizrama karyo ? A pramANe vicArIne te badhA pitAnA vacana para Adara karIne aihika ( Aloka saMbaMdhI ) tathA Amurmika (paraloka saMbaMdhI) kAryamAM sAvadhAna thayA. A pramANe reSasahita chatAMpaNa karela jinapUjA vAmana zeThane niSphaLa na thaI mATe he bhavya jana ! je tamAre zivasukhanI AkAMkSA hoya, to jinapUjanamAM prayatna karo. bArame upadeza je purUSe sthira ane ujvala bhAvathI jinezanI AgaLa gIta vAjIMtra saMbaMdhI nAda pUjA kare che. teo pUrve rAkSasanA adhipati rAvaNanI jema addabhUta tIrthaMkarapaNAne pAme che. rAvaNanI kathA jyAM trikUTa nAmane parvata durganuM kAma kare che ane jyAM samudra parikhAnI upamAne pAme che, evI laMkA nAmanI nagarI che. tyAM vidyAothI suzobhita, trikhaMDano vijayI, jagatane eka kaMTakarUpa ane rAkSasono adhipati e rAvaNa nAme rAjA hato. tene cesaTha kaLAonA eka rUpa ane sthAna rUpa ane jenA zIlapAdika guNo devatAone paNa varNanIya thayA evI maMdodarI strI hatI. ekadA te strInI sAthe sarva tIrthonI yAtrA karIne AtmAne pAvana karavA mATe rAvaNa vimAnamAM besIne cAlyA. anukrame te aSTApada tIrtha para
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvyuM ane tyAM sva sva varNa ane pramANAdikathI yukta evA vIze tIrthakarenI temaNe pUjA karI. pachI tyAM AvelA dharaNene joIne mahAzaya rAvaNe tene pUchyuM ke A karyo parvata che ane A caitya keNe karAvyuM ?" eTale dharaNendra rAvaNanI AgaLa kevaLajJAnI mahArAje kahela aSTApadanuM savistara mahAtamya A pramANe kahevA lAgyuM - jyAM ATha se pAna che ane jyAM mukhya ATha karma rUpa deSane dUra karanAra tathA suvarNa samAna kAMtivALA evA RSabhadeva prabhu birAjamAna thayA, te A aSTApada girIdra jyavata vate che. je parvata para bAhubali vigere AdinAtha prabhunA navANuM putro tathA pravara yatio mekSapadane pAmyA te aSTApada girI jyavaMta varte che. jyAM prabhuno viyoga sahana karavAne jANe asamartha thayA hoya evA daza hajAra maharSio nivRti gane pAmyA, te aSTApada girIza jyavaMta varte che. jyAM traNa citAonA sthAne I ke jANe sAkSAt ratnatraya hoya evA traNa stUpa sthApana karyA, te zrI aSTApada girIza jyavaMta varte che. jyAM bhArate eka jana lAbuM ane ardha jana pRthu (pahoLuM) pramANavALuM ane traNa keza uMcuM evuM moTuM caitya racAvyuM, te aSTApada girIMdra jyavata vate che. sva sva AkRti, pramANa, varNa ane lAMchanathI varNita evA vartamAna vIzIne jinezvarene jyAM bharata rAjAe sthApana karyA pratiSThita karyA te aSTApada girIdra jayavaMta varte che. meharUpa siMhane mAravAneja jANe bharata rAjAe aSTApada parvatane aSTapada (siMhane mAranAra eka pazu vizeSa-aSTApadanI pare ATha paga-pagathIvALo) banAvyA hoya e je parvata ATha janamAM zebhe che, te aSTApada girIza jyavaMta vate
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. je parvata para bharatAdika aneka keTI maharSioe siddhi sAdhI, te aSTApada girIka jyavaMta varte che. pitAnAM pApanuM jANe prakSAlana karavAne ja je jaina parvatane gaMgAe pitAnA niraMtara uchaLatI kalarUpa karathI sarvataH Azraya karyo che, te aSTApada girIza jyavaMta vate che jyAM zrIjinezane tilaka caDhAvavAnI damayaMtI potAnA lalATamAM caLakatA tilakarUpa pote Acarela kAryAnurUpa phaLa pAmI, te zrI aSTApada girI dra jyavaMta vate che. jyAM uttara vigere dizAomAM cAra, ATha, daza ane be ema vIza jinezvarene mokSAthI catura bhavya jIva stave che, te zrI aSTApada girIza jyavaMta varte che. (A agyAra gAthA zrI jinaprabhasUrie zrI tIrthakalpamAM kahI che.) A pramANe aSTApada girinuM mahAmya sAMbhaLI pramudita thayelA rAvaNe pitAnI strInI sAthe tyAM gIta ane nRtyu vidhino AraMbha karyo ane IdranA dekhatAM jinezanI AgaLa prItIpUrvaka maMdarI nRtya karavA lAgI ane rAvaNa vINA vagADavA lAgyo. pachI jyAre nATayarasane utkarSa mANasane atyaMta prItikara thaye evAmAM pApInI saMpattinI jema vINAno tAra (tAMta) tUTI paDaye. eTale tyAM rasano bhaMga thato joIne rAvaNe tarata ja pitAnA bhujakeTaramAMthI eka lAMbI snAsA (nasa) kheMcI kahADI ane te tarata temAM joDI daIne pUrvanI jema te viNA vagADavA lAgyuM. te vakhate devatAoe tenI upara puSpavRSTi karI. te avasare rAvaNe addabhuta evuM tIrthakara kama upArjana karyuM. kAraNa ke kalpalatA karatAM adhika evI jinabhakti zuM nathI ApatI ? pachI ghara de paNa saMtuSTa thaIne puNyavaMta evA tene zaileyane jaya karavAvALI eka amodhavijyA nAmanI zakti ApI. A pramANe tyAM snAtra, nRtya ane
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 utsavanA samUhathI peAtAnA janmane kRtArtha karI sarvAM prANIe peAtapeAtAnA sthAnake gayA. mATe e rIte jinendra bhagava MtanI avazya pUjA karavI. teramA upadeza dravyathI paNa jo jinapUjA karI hoya te te bhaviSyamAM prANIone zubha phaLa ApanArI thAya che. A saMbaMdhamAM munIzvarA nami ane vinaminA uttama dRSTAMtane darzAve che. zrI nami, vinaminuM dRSTAMta 1 ayeAdhyA nAmanI nagarImAM jemaNe aihika ane Amu Smika vyavahAra pravartAvyA evA zrI vRSabhadhvaja nareDadra hatA. je prabhunA zubhamativALA bharata pramukha putro thayA ane se zAkhAthI temanuM kuTuMba vRddhi pAmyuM. tryAzI lAkha pUrva paryaMta badhI kaLAe prakAzIne putrone rAjya vibhAgathI vahecI ApIne parigrahanA tyAga karI RSabhadeva prabhue caitra mAsanI kRSNa + aSTamIe Idroe karela utsava pUrNAMka cAra muSTithI leAca karIne dIkSA aMgIkAra karI ane te prabhunI pAchaLa moTA kuLamAM utpanna thayelA kaccha ane mahAkaccha vigere cAra hajAra rAjAee paNa pravrajyA lIdhI; paraMtu svAmInI jema ghAra kaSTa sahana karavAne asamartha evA tee mastaka para jaTA rAkhIne anukrame jaTAdhArI tApaseA thayA ane mAtra lajjAthIja veza dhAraNa karIne gaMgAdi nadIonI sevAlanuM bhakSaNa karatAM 1 jene vRSabhanuM cinha che tevA RSabhasvAmI + (gujarAtI phAgaNa vadI AThame)
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 teo kAla vyatIta karavA lAgyA. paNa bhagavaMta te prAsuka AhAranI aprAptithI niraMtara upavAsI rahI phUSaNa rahita thaI mauna vrata dharIne vasudhA (pRthvI) para vihAra karavA lAgyA. have je vakhate RSabhadeva svAmIe lokone vArSika dAna ApyuM, te vakhate kaccha ane mahAkarachanA nami ane vinami nAmanA putro dezAMtara gayA hatA, teo ghare AvyA ane tyAM tevA prakAranuM svarUpa jANIne tAtanI pAse gayA ane temaNe pUchayuM ke- "A zuM ArahyuM che ?" eTale teoe yathAsthita te badhuM svarUpa jaNAvIne kahyuM ke- tame bharatane ghera jAo, te tamane rAjya Apaze.' paNa abhimAnamAM AvIne bhAratanI temaNe avagajJA karI. ane svAmIja ane rAjya Apaze. kAraNake te sarva sAdhAraNa che.' ema kahIne namaskAra karI jyAM RSabhasvAmI pratimAniSTha thaI vicaratA hatA; tyAM vanamAM teo gayA. ane prabhAte pANI lAvIne prabhunA baMne caraNe dhoIne ane kamaLathI pUjA karIne kahetA ke- "he svAmin ! amane rAjya Ape. vaLI hAthamAM khullI talavAra rAkhIne prabhunI baMne bAjue barAbara daSTi rAkhIne sevA sAdhavAmAM sAvadhAna thayA. A pramANe teo sevA sAdhatA hatA. evAmAM ekadA dharaNaMdra mahArAja bhagavaMtane namaskAra karavA AvyuM. ane temane tathA vidha sevA karavAmAM tatpara joIne teNe kahyuM ke - "he mahAnubhave ! A svAmI nirmama che. tethI e koIne kaMI ApatA nathI. tathA e teSa ke roSa (anugraha ke nigraha) paNa kadI karatA nathI. te tame saMsAranI lAlacathI emane zA mATe sevo cho?" A sAMbhaLI teo roSapUrvaka garjanA karIne dharaNene kahevA lAgyA ke - "he pAMtha! tuM tAre mArge ja amArI ciMtA karIne tAre zuM karavuM che ?" eTale dharaNaMdra bence ke
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ % huM kaI musAphara nathI, paNa nAgezrI chuM. huM tamane rAjyAdika ApIza. mATe tamArI najaramAM Ave, te tame mArI pAse mAge." chatAM temaNe kahyuM ke- je tuM traNe loka Ape, te paNa amAre tAruM kAMI prajana nathI. je Apaze, te A svAmIja Apaze. bIjAthI zuM thavAnuM che? A pramANe temanI daDha bhakti joIne te svAmIne mukhamAM utarIne kahevA lAge ke - "huM tamArA para saMtuSTa thaye chuM mATe A sAmrAjyane grahaNa kare e pramANe kahIne dharaNendra temane vaitADhayanuM Adhipatya (rAjaya) ApyuM ane 48000 prauDha ane prasiddha vidyAo ApI. e rIte temane rAjyatathA vidyAdika saMpatti ApIne dharaNendra svasthAne gayo ane nami ane vinami A pramANe stuti karavA lAgyAH traNa jagatanA samasta jaMtuone abhaya ApanAra he prathama tIrtheza ! tame jaya pAmo. he saMsAra tAraka ! tame vijayavaMta rahe. A pramANe prabhune stavIne ane praNAma karIne teo AkAzamAM uDI baitADhya para gayA ane tyAM rAjadhAnI sthApI. vaLI temaNe te parvatapara dakSiNa bAjue sATha ane uttara bAjue pacAza re vasAvyA tathA samasta dezane sAdhI ane badhA rAjAone vaza karI prauDha bAhubaLane dhAraNa karanArA teo vidyAdharonA svAmI thayA ane prAMte zrI bhagavaMtanI pAse dIkSA aMgIkAra karIne bekaTI sAdhuo sahita zrI zatruMjaya parvatapara teo siddhipada pAmyA. anyatra paNa kahyuM che ke- he prabhu! munio paNa tamArAmAM ja lIna thAya che, tathA tamArI sevA sAdhanAra nami vinami vidyAdharanA svAmI thayA. mATe gurUjanonA caraNanI sevA kadApi niSphaLa thatI nathI.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe aihika bheganI AzAthI karela jinabhakti paNa prANIone jyAre aihika ane amumbika salphala Ape che, te mekSAbhilASI he bhavya jane ! e jinabhaktimAMja sAcA dilathI prayatna karo. caudame upadeza - je hAthamAMthI paDI gayela hoya, pRthvI para paDela hoya, pagamAM lAgela hoya, je mastaka para dharela hoya, kharAba vastramAM lIdhela hoya, duSTa janothI parza karAyela hoya, megha yA jaLathI haNAyela hoya ane je kIDAothI dUSita thayela hoya-evA puSpa, phaLa ane patrane jinapUjAmAM zrAvaka janee tyAga karavo joIe. jeo evI jAtanA puSpothI jinezvaranI pUjA kare che, teo bhUvalalabha rAjAnI jema hIna kuLamAM avatare che. bhUvallabha nareMdranuM dAMta, - kAmarUpa nAmanA nagaramAM keI caMDAlanA kuLamAM pUrva karmanA prabhAvathI dAMta sahita putra janme. "A aniSTa kAraka che." ema dhArIne mAtAe tene gAmanI bahAra tajI dIdhe. evAmAM tyAM te nagarane rAjA AvyuM. ane te bALakane rUpavAnuM joIne dayAnI lAgaNIthI potAnA parivAra pAse levarAvyo, pachI tenuM pAlana karIne tene suzikSita banAvyuM. te jamIna para paDela malI AvavAthI tenuM bhUvallabha evuM nAma rAkhyuM. anukrame te samasta kaLAo zIkhIne sarvane vallabha thayA. pachI aputrIA rAjAe tene rAjyapara besADaDyo ane pite dIkSA laI vakhata jatAM jJAnI thaye.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ = have ekadA te kevalI rAjarSi putrane pratibaMdha ApavA teja nagaramAM padhAryA. eTale rAjA paNa parivAra sahita temane vaMdana karavAne AvyuM. ane bhagavaMte saMsAranI asAratAmaya tene dharmopadeza Ape. have mAtaMgI paNa tyAM AvI ane rAjAne joIne dUdha prastravatI te mohita thaI; kAraNa ke putraneha duritakrama che. te mAtaMgIne tevI sthitimAM joIne rAjAe munimahArAjane pUchyuM ke- he bhagavana! A koNa che ? ane enA para paNa mAre meha zA mATe che ? muni belyA ke- he kumAra ! A tArI mAtA che, kAraNa ke tuM te bahAra paDele mane prApta thaye hato ane putranA abhAvathI meM tane rAjya para besADyo." rAjAe pUchayuM ke : he tAta! hInakuLamAM mAre janma kema thaye ? ane A rAjyanI prApti kema thaI? te badhuM mane jaNAvo." eTale muni bolyA- he rAjana pUrvabhavamAM tuM sarva vyavahArIomAM ziromaNi samAna mahAddhaka zrAvaka hatuM. te vakhate dAna, dhyAna, tapa, pUjA, pauSadha ane AvazvAdikathI te zrI jinazAsananI cirakAla sudhI prabhAvanA. karI; paraMtu nivikapaNAthI gaI kAlanA yA nIce paDelA paDelA sugaMdhi ane durgathi puSpathI teM jinezvaranI pUjA karI koI vakhata snAna karate, koI vAra snAna vinA koI vakhata kharAba vastrathI kaivAra sArA vastrathI tuM bahudhA jina pUjA karate hate kadAcit pramAdathI vidhirahita pUjA thaI jAya to gurUmahArAja pAse prAyazcita levuM joIe. paNa tevA pApane AvyA vinA tu cAMDAla ghare utpanna thaye, paraMtu zrIjinapujAnA prabhAvathI tane rAjayanI prApti thaI." A pramANe sAMbhaLIne manamAM harSa pAmato rAjA jAti smaraNa pAme ane be ke - "he tAta! mAphaLane
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 ApanArI evI dIkSA ApeA.' pachI rAjayabhAra putrane sopI lIdhela vrata aticAra rahita pALIne te anukrame sadgati pAmyA. A pramANe alpa buddhivALAe vidhi vinA karela zrI jinanI pUjA mAtra tuccha phaLane Ape che. mATe he bhavyajane ! tame vidhi mA thI ja jinapUjA karavA satata prayatna karo. paMdaramA upadeza zrI jina bhagavaMtanI AgaLa dvIpUjA karIne je mada gati teja dvipakathI peAtAnA gharanAM badhAM kAma kare che, te mUkha kuyAnipaNAne-nIca jAtipaNAne pAme che. uMTaDInu dRSTAMta ariviMdapuramAM Ajitasena nAme rAjA hatA, teja gAmamAM devasena nAmanA eka zreSThI rahetA hatA, te dhama kA karatAM jina vacana para zraddhA rAkhatAM ane dInArdikane dAna ApatAM samaya vyatIta karatA. hatA. have tejapuramAM eka aurabrika (bharavADa) rahetA, tenA gharethI mAhathI mahita thayelI kAika uMTaDI dararoja prabhAte zeThane ghera AvatI hatI. tethI te uMTaDIne svAmI dayA rahita thaI tene lAkaDIvatI mAratA hatA, tathApi te zeThane ghera AvyA vinA rahetI na hatI. AthI zreSDIe dayA lAvI mUlya ApI te vecAtI lai lIdhI. eTale atyaMta pramudita thaine te uTaDI zeThane ghera AnaMda pUrvaka rahI,
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 ekadA dharmasUri AcAya te nagaramAM padhAryA ane rAjA vigere sava lAke temane vaMdana karavA gayA. tyAM zrI dharmasUri mahArAje dharma dezanA ApI. pachI dharmiSTha manavALA zreSThIe te uMTaDInI hakIkata pUchI. eTale gurU mahArAja melyA keHhe vatsa ! A uMTaDI pUrva bhavamAM tArI mAtA hatI. niraMtara te dharmAnuSDAnamAM kuzaLa mativALI hatI. ane peAtAnA ghare rahela jimiMkha AgaLa te ujavala dIpaka karatI. paraMtu teja dvIpakathI te gharanA kAma karatI. te pApa AleAvyA sivAya te A pramANe yAnimAM utpanna thai. " A sAMbhaLI zreSThIe kahyuM keH- A bAbatamAM khAtrI zI ?' eTale punaH gurU khelyA keH-'tArA pitAe gharanA khuNAmAM je nidhAna dATelu che, tenI bahu tapAsa karatAM paNa tuM meLavI zakayA nathI. huM bhadra! pUrva bhavanA abhyAsanA yAgathI tenidhAnane A tArI mAtA jANe che.' C e pramANe jJAnInuM vacana sAMbhaLIne tene ( 'TaDIne) paNa jAtismaraNa utpanna thayu. pachI te zreSThI AcArya mahA rajane namaskAra karIne te uMTaDIne laine peAtAne ghera AvyeA. ane tene pUchyuM ke:- huM mAtA! mane nidhAna batAveA.' eTale pramudita thai, teNe nidhinuM sthAna khatAvyuM. pachI saMsArathI virakta thaine te zreSThI badhuM dhana sAre mAge vAparIne bhavasthitinA vicAra karavA lAgyA keH- ahA ! mArI mAtA pazu ka nA yeAgathI uMTaDI thai, mATe kalezakoTInA nimittabhUta evA A gharathI mAre sayu' ane paramAnA eka pratipakSIbhUta evA A parivArathI pazusaryuM A pramANe vicArIne te sujJa zreSThIe te sUrirAja pAseja
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 pravrajyA aMgIkAra karI. tathA te uMTaDI paNa keTaleka kALa A bhavanamAM bhamIne prauDha kuLamAM janma laIavazya kSe jaze. A pramANe vAraMvAra dIpapUjA karIne te strI bicArI uMTaDI thaI, mATe he bhavya prANIo ! jinapUjanamAM e rIte tamAre viveka kare ucita che. soLame upadeza zrI jinanI karela pUjA cittane pAvana kare che. nibiDa karmavanane chedI nAMkhe che, svargane Ape che, zivasaMpattine AkarSe che, padayane vistAre che. ane sukhane saMcita kare che. ahA ! jina pUjAthI zuM prApta thatuM nathI? mithyAdaSTi azeka mALI bhavya bhAvathI jinapUjA karI addabhuta sukha paraMparAne pAme.. azoka mALInI kathA mahArASTra nAmanA meTA dezamAM halura gAmamAM mithyAdaSTi paNa bhadraka manavALe azoka nAme maLI raheto hate. ekadA kaI parvanA divase zrAvakoe racela jina pUjA joIne te manamAM A pramANe vicAravA lAge -"aho ! jeo pavitra vastra paherIne zrIjinanI pUjA kare che, teo vasudhA para prazasya (uttama prazaMsApatra) che, paraMtu jemanA cittamAM dharmane leza paNa nathI, tevA mArA jevA kharekhara sadA daridraja che. kahyuM che ke - he bhagavAna! tamane joyA, sAMbhaLyA ane pUjyA chatAM bhaktipUrvaka meM hRdayamAM dhAraNa na karyo.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI he janabAMdhava! huM duHkhapAtra tha chuM. kAraNake bhAvazUnya kriyA phalavatI thatI nathI. A pramANe teja vakhate tpanna thayela vAsanAthI potAne bhAgyarahita mAnIne nidAtA evA teNe vecANa karatAM vadhelA nava puSpothI jinapUjA karI. have elA nAmanI nagarImAM nayatatpara (nyAyI) evo jitAri nAme rAjA hatA. tenI zIlazAlinI zrIkAMtA nAmanI patnI hatI. teja nagarImAM dhanadatta nAme eka mahaddhika zeTha rahete hato. have te mALIne jIva maraNa pAmIne puNyAge te zeThane putra thaye, bIjA janmamAM datta evA nAmathI te prasiddhi thaye, ane nava lAkha drazna (nANuM vizeSa)no svAmI tathA bahumAnya thaye te janmamAM paNa zrI jinapUjAdi karmamAM eka tAna rAkhIne te abAdhita rIte bhegasukhe pAme. pachI maraNa pAmIne teja nagaramAM guNAkara nAme te zeTha thaye, ane A trIjA bhavamAM te nava koTI draznane dhaNI thaye. tyAMthI maraNa pAmIne cethA bhavamAM te svarNapuramAM zrIdhara nAme zeTha ane nava lakSa suvarNa svAmI thayA. pachI pAMcamAM bhavamAM teja gAmamAM kamalAkara nAme zeTha ane nava koTI suvarNana te svAmI thaye. chaThThA bhAvamAM ratanapura nagaramAM ranagada nAme zeTha ane nava lAkha ratnone te svAmI thaye sAtamA bhAvamAM bhavanane AnaMda ApanAra bhuvanazekhara nAme mahAzreSThI ane navakoTI ratnane te dhaNI thaye. pachI AThame bhave vallabha rAjAne sunaMdana nAme putra ane nava lAkha gAmone te rAjA thayA. ane navamA bhavamAM te nava nidhine svAmI jitazatru nAme rAjA thaye. ahe! A pUjAnuM phaLa keTaluM? te rAjA ekadA zrI pArzvanAtha prabhu pAse mUlathI pitAnA pUrva bhave sAMbhaLIne jAtismaraNa pAmyA. pachI zrI pArzvaprabhu pAse dIkSA laI ugra tapa tapIne anuttara vimAne
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 te deva thaye ane rAjya pAmIne te siddha thaze. kahyuM che ke pUrva azoka mALIe navapuSpathI navAMge prabhunI pUjA karI, tethI nava lakSmI pApe ane aMte mekSalakSmI pAmaze. he budhajana ! A pramANe azaka mALInI satkathA sAMbhaLIne nirmaLa buddhithI tame zrIvitarAganA caraNakamaLanI pUjA kare. satame upadeza guNa doSanA parijJAna vinA je sarva deve para bhakti dharAve che, te pUrve zrIdharanI jema sukha pAmato nathI. ane teja zrIdhara jema pachIthI AkAMkSArahita thatAM ahIMja sukhI thaye. tema prANa niSkAMkSa manathI sAkSAt svarganI saMpatti meLave che. zrIdhara vaNikanI kathA gajapura nagaramAM zrIdhara nAme vaNika hatA. te prakRtie mugdha ane bhadraka hato, paNa jyAM tyAM abhilASI banI jate hato. ekadA sarala AzayavALA teNe muni pAsethI A pramANe sAMbhaLyuM ke je prANI jinapUjAmAM tatpara thAya che, te ISTa phaLane pAme che." A vacana sAMbhaLIne te bhaktibhAjana ane catura zrIdhara eka AhaMtI pratimA karAvIne trikAla tenI pUjA karavA lAgyA. ekadA dhUpane ullepa karIne teNe e abhigraha lIdhe ke-"A dhUpasamApta na thAya, tyAM sudhI mAre A sthAnathI
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 calAyamAna na thavu.' evAmAM daivayoge akasmAt tyAM sapa nIkaLyA, ane te duSTa sarpa tathAvidha nizcala manavALA evA tene jeTalAmAM Dase che, tevAmAM tenA jinArcAnA nizcayathI satuSTa thayela zAsanadevatAe tathA sthita zrIdhara pAsethI te sarpane dUra phekI dIdhA. ane te devIe zrIdharane kahyu ke huM bhadre ! zrI jinapUjanamAM tArI AvA prakAranI atyaMta daDhatA joIne huM tArA para prasanna thai chuM. mATe lakSmIvardhaka A maNine grahaNa kara.' pachI pAtAnI pratijJA pUrNa thatAM teNe te maNinA svIkAra karyAM, eTale te devI aMtarardhAna thaI gaI. pachI ratnanA prabhAvathI jema jema tenI lakSmI vadhavA lAgI, tema tema jANe spardhAthIja jinapUjAmAM AdarabhAva vadhavA lAgyA. have eka divase catura evA teNe kAikanI pAse sAMbhaLyu. ke:'A yakSanI pUjA karatAM abhISTa phaLanI prApti thAya che.' eTale zrIdhare paNa te yakSanI pUjA karI. tathA tevA prakAranI lokoktithI atRpta evA teNe Asanama'Dita ca'DIdevInI tathA gaNezanI paNa pUjA karI. kAraNa ke guNa doSane na jANatA prANIone vivekanA avakAza kayAMthI heAya ? ekadA cArAe gharamAMnuM sarvasva cArI lIdhuM, eTale saMkSubdha manathI jeTalAmAM ratna jovA lAgyA, tevAmAM devInA varathI prApta thayela te mahAmaNine na jovAthI pAte vina chatAM zrIdhara sadA du:khI thavA lAgyA. vaLI ratnanA abhAvathI lakSmI paNa khadhI tenA gharamAMthI cAlI gaI. eTale dararAja bhAjananA sa Mdeha paDavA lAgyA. AthI te upavAsa karIne traNa divasa devAnI AgaLa beThe eTale trIje divase te devA patyakSa thai tenI AgaLa AvIne khelyA keH-'A pramANe
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 laghana karIne amane zA mATe sabhAryA ?' te elyA ke: 'tame mAr' maneAbhISTa siddha karo.' pachI kuLadevI khelI ke:-are duSTa ! are niSThura mAnasa ! zIghra uThe ane atyAre ja mArI pAsethI cAlyA jA ! jemane bhakti ane bahumAna pUrva ke tuM ghare lAvyeA che ane jemanI sevA karavA tatpara rahe che, te A devA tane abhISTa Apaze.' pachI devatAo smita pUrNAMka paraspara kahevA lAgyA. gaNeze caDikAne kahyuM ke:-bhaktane abhISTa Apa.' te khAlI ke:-A yakSa tene abhISTa Apaze. jene e peAte prauDha Asanapara besADIne nira'tara mArI pahelAM pUje che.' eTale dakSa evA yakSa khelyA ke:-zAsanadevatA tene abhISTa Apaze. jeNe pahelAM paNa apUrva vaibhavavALuM eka ratna tene ApyuM hatuM,' A pramANe parihAsa pUrvaka deva vANI sAMbhaLIne zAsanadevI khinna thayelA zrIdharane-kahevA lAgI ke :-'he bhadre ! anyAnya IrSyA lAvIne A badhA devatAee tArI upekSA karI, mATe A sa devene tyAga karIne ekAgra cittathI zrI jinanI pUjA kara. kAraNa ke emanI pUjA karatAM tane sarva siddhio prApta thaze. jemanA jayavata AcaritathI saM devA devatva pAme che. mATe e jinendga ahIM samasta devAnA deva che.' A pramANe samajIne AkAMkSArahita thai te yakSAdi devAne sAdara kahevA lAgyA ke:-tame badhA mArA para kRpA karIne mArA gharethI tamArA sthAne jAo.' pachI nizcala manavALA zrIdharane saMtuSTa thayela zAsanadevatAe punaH aneka koTI ratnA ApyA. tyArapachI trikAla jinapUjA karatAM ane dAna detAM peAte upArjana karela lakSmIne sArthaka karI ane mAMte dIkSA agIkAra karIne te muktisu darInA vakSaHsthalamAM eka hAranA tulanAne pAmyA. 4
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhArame upadeza je suzrAvako ekAgra citta rAkhyA vinA jinarAjanI pUjA kare che, teo jiNaha nAmanA zrAvakanI jema vidvajanone hAsyapAtra thAya che. jiNaha zreSThInI kathA dhavaladdhapuramAM zrImAla jJAtine agresara, jAhAne putra ati duHsthitie pahoMcela e jiNaha nAme zreSThI hato. ne dhRta, kapAsa ane tela vecIne mAtra potAnA udara pUratI AjIvikA calAvato hato. paNa te jinadharmathI vivarjita hate ekadA zrI abhayadeva nAmanA AcArya pAsethI AhaMta dharma sAMbhaLIne pitAnI bhaktithI te bhaktAmara stotra bharyo tenuM darareja traNa vAra samaraNa karIne, zrI pArzvanAthanuM pUjana tathA dharmakArya karI te potAnA janmane saphaLa karavA lAgyo. ekadA pAsenA gAmamAM gayela, te rAtre bhaktAmaranI tetrIzamI gAthAnuM smaraNa karato hato, evAmAM cakrezvarI devI tenA para saMtuSTa thaI te A pramANe che: he bhagavAna ! A pramANe dharmopadeza karavAmAM jevI tamArI vibhUti hatI, tevI anya koI devanI na hatI. kAraNake aMdhakArane dUra karanArI jevI divAkara (sUrya)nI prabhA hoya, tevI prabhA vikasvara grahagaNanI paNa kyAMthI hoya ?" "he bhadra! jayane ApanAra ane vazyakara evA A uttama maNine grahaNa kara' ema kahIne te adazya thaI gaI. eTale teNe te maNi hAthamAM bAMdhe. pachI prabhAte tyAMnA kAma
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA karIne pitAnA gAma tarapha te pAcho pharyo, evAmAM mArgamAM traNa ceree tene aTakAvyuM. temane traNa bANathI lIlAmAtramAM mArIne te potAnA gAme gaye. kAraNa ke maNi maMtrAdIkano mahimA acitya kahevAya che. te vRttAMta gAmamAM sAMbhaLIne bhIma rAjAe tene bolAvIne kahyuM ke:-"he bhadra ! te bahu duSkara kAma karyuM. te vakhate te dhana ane vastrAdikathI hIne chatAM sabhAjanoe utkRSTa zauthI maMDita siMhanA jevo tene je. evAmAM rAjAe tene khullI talavAra soMpI, eTale zatruone zalyarUpa evo senApati bolyA ke - tAju ramauI, yaMtra sthAna" jiNhA ika samppIAI', tilatola kappAsa." // 1 // evAmAM jiha bolyo ke:"asidhr ghaNudhara kutadhara, sattidharAya bhuj| . sattusalla raNasUra nara, viralati jaNaNipasya' // 1 // A sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke-he bhadra! te ThIka kahyuM kAraNa ke - - "azva, zastra, zAstra, vINA, vANI, nara ane nArI-e purUSa vizeSane pAmIne egya vA agya thAya che." pachI bhImarAjAe tene traNa vAra ujavala paTTakuLa paherAvyA ane pramudita thaIne puSkaLa suvarNAdika ApyuM. tathA nikoza khaDaga, rasainya ane dhavalakRpuranuM svAmitva ApIne rAjAe tene visarjana karyo. eTale te paNa potAnA puramAM AvyuM. pachI guja2 bhUmimAM te jiNaha koTavAla thaIne rakSaka banyA, tyArathI coranuM nAma mAtra paNa naSTa thaI gayuM ekadA koIka cAraNe tenI parIkSA karavAnI IcchAthI eka uMTa ce. eTale tene jihanA mANase e pakaDIne
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ para prajA karatA daMDanAyakane dekhADyo ane kahyuM ke - he svAmin ? A gerene ze daMDa Ape, te kaho." eTale teNe AMgaLInI saMjJAthI temane kahyuM ke-e vacce che." pachI avasarajJa cAraNe, jiNahane kahyuM ke - ika jiNahA naI jiNavaraha, na milaI taarotaar| jeNaamAraNa pUjIi', te kima mAraNahAra" // 1 // A pramANe sAMbhaLIne aMtaramAM Azcarya pAmIne teNe simata pUrvaka tene mukta karyo, ane tene zikhAmaNa ApI ke:-'tAre kadApi cerI na karavI" pachI cAraNa che ke - he deva ! tame vaNikamAtra chatAM sava carone zI rIte vinAza karyo, tenI Aja meM parIkSA karI." pachI jihuhe tene bahu dravya ApIne svasthAne mokalyo ane pite ekAgra manathI pUjA karIne bhejana vigere karyuM. A pramANe keTI subhaTomAM te agresarapaNAne pAmyA ane vasudhAne niSkaTaka karatAM te parama zrAvaka thaye. vaLI te kRpALue piTTalika (poTalAvALA) lokone kara mApha karyo eTale tyArapachI tyAM dareka nagaramAM te vyavasthA AgaLa AgaLa pravatI adyApi temanI pAsethI je baLAtkArathI kara grahaNa kare che, te mahAjanana vidhI thavAthI bahu vakhata sukhe rahI zakato nathI. ( A pramANe svaparane upakAra karavAmAM tatpara ane dharmakRtyamAM cirakALa sAvadhAna thaIne paramaddhika te jiNaha vaNika anukrame saddagati pAme.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ogaNisa-visAme upadeza je manuSya devadravyane upabhoga kare che, teo durgatigAmI thAya che. A saMbaMdhamAM ghaNA daSTAMta che tathApi ahIM digmAtra darzAvatuM ucita che. A saMsAramAM zrI deva ane gurUnI ekAMta bhakti karanAra tathA vizuddha zrI samyakatvamULa bAra vratane dhAraNa karanAra suzrAvaka, svapara zAstramAM niSiddha hovAthI ane bahu deSano saMbhava hovAthI deva saMbaMdhI dravyano sarvathA upaga naja kare. kahyuM che ke - devadravyathI je vRddhi, ane gurU dravyathI saMcita karela je dhana che te kuLano nAza kare che ane maraNa pachI te narakamAM ghasaDI jAya che." kaDavI tuMbaDInuM eka bIja paNa sahastra bhAra pramANa geLane nAza kare che. viSano eka lava dUdhapAkathI bharelA thALane zuM sarvane anupayegI karato nathI? tema keTalAka mUrkha ja devadravyathI vyavasAya karatA jovAmAM Ave che, koI vakhata nirdhanapaNuM ghaNuM prApta thatAM devadravyanI darakAra na karatAM teo vApare che ane te dravya jyAre pAchuM mAgavAmAM Ave, tyAre teo ema kahe che ke -"amArI pAse hAla dravya (nANu ) nathI. athavA te jina amArA pitA samAna che. mATe pitAnuM dhana zuM putrane kaMI anAdeya hoya ItyAdi jema tema bolatA te bicArA anaMta saMsAranA kalezanA bhAjana thAya che. keTalAka te mahatvanA bhUkhyA moTA samudAyamAM bahu dhananA badalAmAM IMdramAne lAbha meLavIne
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 bahu devadravya thaI jatAM, tenI mAgaNI karavAmAM Ave, tyAre mAtra pitAnI garIbAI batAve che, manathI paNa te ApavAne IcchatA nathI ane bole che :-"zuM devanA saMtAno bhUkhe mare che ? zuM deva tamane adhika che ane amane nyUna che ? jyAre dhyAnamAM Avaze, tyAre ApIzuM ItyAdi kAlakSepa karatAM anucitta belanArA evA teo paNa temanI ja paMktimAM mUkavA lAyaka che. A saMbaMdhamAM be bhAInuM daSTAMta A pramANe che. be bhAInI kathA vizvapuramAM kSemaMkara rAjAne sugaMdhara nAme putra hate. teNe ekadA vanamAM kaMIka munine thayela kevaLajJAnano maho. sava karatA devatAone joIne jAtismaraNa pAmI, teja vakhate vairAgya utpanna thatAM devatAoe Apela sAdhuveSa dhAraNa karIne dIkSA laI lIdhI, eTale rAjA vigeree tene vaMdanA karI ane pRthvI para te vicAravA lAgyA, tathA teNe ghaNuM tapasyA karI. ekadA zudala dhyAna para ArUDha thatAM te munine avadhijJAna utpanna thayuM. pachI teja nagaramAM te AvyA, eTale rAjA vigere temane vaMdana karavA gayA. tyAM temaNe dharmadezanA prAraMbha karyo. te avasare jANe sarva rogenI rAjadhAnI hoya, makSikAonuM jANe pitRgRha hoya, e. kaIka kuchI (keDhI) pagale pagale bALako vigerethI paNa kAMkarAonA upaghAta pAmato tyAM AvyuM. tene tevI avasthAmAM AvI paDela jeIne rAjA vigere e muni pAse tene pUrvabhava pUcho. eTale muni kahevA lAgyA ke - kusumapuramAM naMda ane nAgadeva nAmanA be bhAI hatA. meTobhAI vyavahAramAM zuddha hato ane bIje tethI viparIta
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa hate. ekadA te nagaranA rAjAe pote karAvela jinamaMdiramAM devadravyanuM rakSaNa karavA temane nImyA, ane pitAnI zakti pramANe te saMbhALa karatA hatA. ekadA nAgadeva nirdhana thavAthI vacavacamAM nirlajajatAthI sva5 dezadravyano upabhega karavA lAge, eTale vRddha bhAIe tene samaja ApI ke jinazAsananI vRddhi karanAruM tathA jJAna, darzanAdi guNone dIpAvanArUM hoya evuM devadravya je bhakSe che te anaMta saMsArI thAya, rakSaNa kare, to a65 saMsArI thAya ane devadravyanI vRddhi kare, to te jIva tIrthakarapaNane pAme ItyAdi bahuprakAranI AgamayuktithI aTakAvatAM paNa jyAre te laghu bhAI na aTakA, tyAre te moTA bhAI vicAravA lAgyA ke - prabhAte huM A badhuM rAjAne nivedana karIza, evAmAM rAtrie akasmAt te zULanA vyAdhithI maraNa pAmI vyavahArIne putra thayo. tyAM suMdara bhega bhegavI prAMte vrata laI prANuta sAta bhava paryata dIkSA ArAdhIne agrutAdika devalokamAM devapaNe utpanna thaIne anukrame te huM tamAre yugadhara putra thayo chuM. ane nAgadeva te teja bhavamAM tenA svarUpanI khabara paDavAthI rAjA vigeree tenI bahu tarjanA karI ane bhakSaNa karela devadravyane ThekANe tenA gharanuM sarvasva laI lIdhuM. prAMte seLa varSa rogAtta thaI zeSa dravya ApavA putrone kahIne maraNa pAmyA. ane pUrvanA abhyAsathI prati bhave te pramANe karate sAte narakamAM ane vaca vacamAM tiryaMcanA bhava bhamI bhamIne A bicAro kuchI thaye che. kahyuM che ke - he gautama ! devadravyanuM bhakSaNa karatAM ane parastrI gamana karatAM prANI sAta vAra sAtamI narakamAM jAya che." A pramANe sAMbhaLatAM te kuchIe jAtismaraNa pAmIne badhAM pApa AvyAM ane prAMte anazana laIne maraNa pAmIne te acuta devalokamAM
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 devatA thayA ane anukrame mahAvidehamAM mekSe jaze. tathA te sugaMdhara rAjiSa paNa anukrame meAkSamahelamAM birAjamAna thayA. A sabadhamAM parazAstramAM paNa A pramANe udAharaNa kahela che:-- 'he bhadre ! prANa kaMThe AvyA hoya, chatAM devadravyamAM buddhi karIza nahi. agnidagdha vRkSa navapallavita thAya che, paNa devadravyathI dugdha thayelA ugaratA nathI.' pUrve traNa jagatane abhISTa nAmavALA zrIrAjArAma jyAre adhyA nagarImAM rAjya karatA hatA. te vakhatamAM kAieka kutarA rAjamAga mAM AngeA, evAmAM kei brahmaputre (brAhmaNe) tene kAMkarAvatI mAryA ema zrutimAM kahela che. pachI te kutarA nIkaLatA lAhIe nyAya sabhAmAM jaine beTA, eTale rAjAe tene khelAvIne pUchyuM, tethI teNe kahyuM ke-- mane niraparAdhIne zA mATe mAryA ? ' eTale rAjAe tene mAranAra brahmaputrane tyAM khelAvIne kahyuM keH--A tane mAranAra che. mATe kahe, ene ze! daDa ApaveA ?' zvAna khelyA keH--ane mahAdevanA pUjArI karA' pachI rAjAe kahyuM keH--e daMDa kevA ?' eTale punaH te zvAna khelyA keH--'huM sAta bhavanI pahelAM mahAdevane pUjIne devadravyanI bhItithI hAtha dhoIne bhajana karatA hato. ekadA liMga pUravAne leke e bahu dhRta mUkayuM. tene vecatAM kaThaNa hovAthI te mArA nakhamAM kaIka pesI gayuM. te uSNa bhAjana karatAM palaLyuM ane ajANatAM mArA bhakSaNamAM AvI gayuM. te duSkarmAMthI huM sAta vAra kutarA thayA he rAjan! A sAtamA bhavamAM mane jAtismaraNu thayuM ane tenA prabhAvathI atyAre mane manuSya vAcA thai. A pramANe ajANatA upabhAgamAM Aveza paNa devadravya duHkhanu kAraNa thAya che. mATe vivekI janAe tenuM yathAzakti
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 sa'rakSaNa karavu. adhikAra prApta thatAM mANasane traNa mAsamAM, mahAdevanA pUjArI thatAM traNu divasamAM naraka prApta thAya che, ane jo narakanI zIghra vAMchA hoya to eka divasa purAhita thavuM. devadravyanA bhakSaka prANIe jaLa vinAnI vidhyATavImAM zuSka takATaranAvAsI kRSNa sapa thAya che. A pramANe devadravyanI rakSA ane vinAzanA sa`khadhamAM spaSTa rIte e dRSTAMta sAMbhaLIne he bhavya janA ! te devadravyanI rakSA karavAmAM tamAre prayatna karavA ke thI tamArA saMsAra terata alpa thaI jAya. ekavizamA upala je prANIo sa'kaTamAM paNa peAtAnA niyamane cheDatA nathI, teo i'drone paNa pUjanIya thAya che. jema zrI jinapUjAnA acaLa niyamavALA eka dhana nAmanA vaNika asAdhAraNa prasiddhine pAzyeA hato. dhana vaNikanI kathA mAlavadezamAM zrI ma`galapura nAmanA nagarInI samIpamAM eka bhIla leAkAnI paTTI hatI. tyAM pUrve kAIe karAvela eka caitya hatuM, temAM cAthA abhinaMdana prabhunI prabhAvazAlI pratimA hatI. ekadA tyAM akasmAt Avela mleccha senAe pApI jema peAtAnA bhAgyane lagna kare, tema te jinAyatanA bhAMgI nAMkhyuM. ane adhiSThAyakadevanA pramAdane lIdhe caityanA alaMkArabhUta zrI jinanI chatAM pratimAnA sAta khaMDa karI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa8 nAMkhyA. pachI tattvajJAnathI bahiSkRta chatAM utpanna thayela khedathI te bhile e te sAta khaMDene barAbara sAthe meLavIne eka ThekANe mUkI dIdhA. have dhAralI nAmanA gAmamAMthI eka kuzaLa vaNika daraja tyAM AvIne kaya vikraya karato hato. te zrAvaka hovAthI bhejana avasare te ghera jaIne ja bhejana karato hato. kAraNa ke "jinapUjA karIne jojana karavuM. eve tene niyama hato. eka divase palIvAsI bhIla tene kahevA lAgyA ke - he bhadra ! haMmezAM javA AvavAnI tane bahu muzkelI che. to ahIMja tuM bhajana ane raheThANa kema karatA nathI. kAraNa ke A ame badhA tArA kiMkara tulya chIe." eTale vaNika bo. ke --devane pUjyA vinA huM bhajana karato nathI. tethI huM ghera jAuM chuM, ane tyAM devanI pUjA karIne bhojana karUM chuM.' pachI bhIle prasanna mukha karIne bolyA ke - he bhadra ! ahIM paNa eka deva che." ema kahI temaNe te sAta khaMDa barAbara sAthe meLavIne batAvyA. eTale te zuddha A rasa pASANathI ghaDela akhaMDIta mAnIne sarala evA teNe romAMcita thaIne vaMdana karyuM, ane pachI puSpAdikathI tenI pUjA karIne tathA aneka tetrethI stuti karIne saralAyavALe. te dararoja tyAMja bhejanAdi karato hato. ekadA te bhIla lokoe tenI pAse kaMIka mAgyuM, paNa teNe te ApyuM nahi. teo kaMIka krodhamAM AvI gayA. eTale temaNe te biMbane khaMDita karIne gupta rIte kyAMka mUkI dIdhuM. pachI pUjA vakhate te biMbane na jevAthI te kheda pAmyuM. ane te divase teNe bhejana na karyuM, ema karatAM traNa upavAsa thayA. eTaNe bhIla lokoe kheda lAvIne tene pUchayuM ke -
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa9 "he bhadra tuM bhojana kema karato nathI ?" te bolyo ke -"zuM tame mArA nizcayane nathI jANatA ? deva pUjyA sivAya zuM kadApi prANate paNa huM bhajana karUM chuM ?" eTale teo bolyA ke - jo amane goLa Ape, to tarata ame te deva batAvIe." pachI te vAta teNe kabUla rAkhI, eTale teo manamAM pramudita thayA, ane tenA dekhatAM te khaDene pUrvanI jema punaH barAbara yathAvayava goThavIne biMba sajI tene batAvyuM. A pramANe joIne te puNyAtmA atizaya kheda pAye, ane sAtvika ziromaNi evA teNe evo abhigraha lIdho ke - jyAMsudhI A biMba akhaMDa na thAya, tyAM sudhI sarvathA mAre bhejana na karavuM.' eTale rAtrie svapnamAM tene adhiSThAyaka deve kahyuM ke --he bhadra ! caMdananA vilepanathI A sAte khaMDene meLavatAM te akhaMDa thaze." pachI prabhAte teNe tema karyuM. e pramANe zrI abhinaMdananA biMbane pragaTa rIte akhaMDAkAravALuM karIne te bhilene geLa vigere vastuo ApI te koI sArA sthAnamAM sthApIne tenI pUjA karavA lAgyo. AthI te mahAmahimAthI prakAzamAna the thayuM, ane cAre dizAothI ghaNuM saMgha tyAM AvavA lAgyA. tenA prabhAvathI utapanna thayela prAgvATa vaMzamAM mugaTasamAna ane catura evAM hAlAzAha putre tyAM eka rItya karAvyuM. tenuM mAhAtamya sAMbhaLIne mAlaveza rAjA tyAM pratidina pUjA vija tathA snAtrAdika mahotsava karavA lAgyo. niyamamAM ekAgra cittavALo te zrAvaka e rIte devanI pUjA karIne pratiSThAne pAmyA. mATe daDha AsthAvALA bhavya jane e zrI jinapUjanAdika karIne ja anya kArya karavuM.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvIsamo upadeza vivekI jenee jinaprAsAda, tathA jinapUjA vigere dharma karmamAM kyAMya paNa matsara na kare, kAraNa ke tema karatAM kuMtalAnI jema te prANane pragaTa rIte anarthakartA thAya che. A kuMtalAnI kathA amaranagara samAna avanipura nAmanA nagaramAM mahAparAkramI jitazatru nAme rAjA hato. tenI kuMtalA nAmanI paTarANI hatI, ane bIjI paNa seMkaDe rANIo hatI. te rANIo pitapotAnA dravyathI aneka rau karAvavA lAgI. ane tethI yAcaka loko temanI kIti vistAravA lAgyA. AthI manamAM matsara lAvIne te kuMtalAdevIe nagaranA madhya bhAgamAM eka ramaNIya jina prAsAda karAvyuM. teja rautyamAM pratidina pUjA, vija ane snAtrAdika mahotsave te pote karatI ane parijana pAse karAvatI hatI, paNa te saMpatnIonA caumAM pUjAdika mahensa joIne tene atyaMta baLatarA thatI hatI. ahA ! kAyara janenI spardhAne dhikkAra thAo, paraMtu svabhAve sarala ane matsararahita evI anya rANIe to tenI puNya tarapha lAgaNI joIne prazaMsAja karatI hatI. e rIte matsara sahita dharma karatAM kuMtalA maraNa pAmIne Atta ane raudradhyAnane lIdhe te kutarI thaI, ane niraMtara pitAnA karAvelA aityanA dvAra pAse vivekarahita ane raudradhyAnanA pariNAmathI atyaMta nirdaya evI te besI rahetI hatI.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekadA kaI kevalI te nagaramAM padhAryA, eTale aMta:pura sahita rAjA temane bhaktipUrvaka vaMdana karavA gaye. tyAM kevalI bhagavaMte karNa ne amRtanI dhArA samAna dharmadezanA ApI. pachI rANIoe atyaMta vinayabhAvathI nagna thaIne kevalI bhagavaMtane pUchyuM ke:-"he bhagavan? jenA AdarathI amAre paNa sukRta karavAmAM A AdarabhAva vadhato gayo, te kuMtalA amArI sapatnI kyAM utpanna thaI haze ?" bhagavaMta belyA ke -"aho ! e matsara sahita dharma karatI hatI, tethI maraNa pAmIne te kutarI thaI che ane te mehane lIdhe tya AgaLa beThI che.' A pramANe sAMbhaLIne te badhI ramaNIo tyAM jinAlaya AgaLa AvIne upahAsa ane karUNA sahita tene vAraMvAra jevA lAgI. pachI dararoja teo pUrI vigere khAvAnuM tenI AgaLa nAkhatI ane nehasahita te kutarIne A pramANe bAlAvatI ke he bhadra! dharmaparAyaNa chatAM mansa2nA deSathI tane AvI kuni prApta thaI che. aho ! karmonI baliSThatA ! mATe matsarane dUra karIne ramya dhamanI ArAdhanA kara, ke jethI tene saddagatinI prApti ane samyakatva sulabha thAya." A pramANe temanAM vA vAraMvAra sAMbhaLIne IDAha karatAM te kutarI jAtismaraNa pAmI. pachI saMvega pAmatAM pUrvanA pApane AlevIne sarva siddhonI samakSa teNe AhArano tyAga karyo, ane anukrame maraNa pAmIne saudharma devalekamAM dedIpyamAna devI thaI, ane tyAMthI paNa dharmanA prabhAvathI te sugati pAmaze A pramANe svabhAva saMbaMdhI A vRttAMta sAMbhaLIne he bhavya jano ! vistRta bhAvathI viveka ane samAdhine Azraya lai tathA mAtsaryane tyAga karIne puNyakama karavA tatpara thAo.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ tevIzame upadeza zrIjinane caraNakamaLanI pUjA tathA dhyAna mAtrathI paNa prANIo ISTa sukhane prApta kare che. jema te dugatA vIraprabhunA pUjanane mATe utsuka thavAthI devApaNane pAmI. | durgAnI kathA Aja bharatakSetramAM mArkadI nAme nagarI che. tyAM nAma ane dhAma (baLa-pratApe)thI jitAri rAjA hatA tyAM eka zeThane ghera keI eka asamartha vRddha strI potAnA udarapUraNane mATe sAdhAraNa kAma karavA rahI hatI. te dAsInI jema zeThanA gharanuM badhuM kAma karatI hatI. ekama te Idhana levAne mATe kyAMka vanamAM gaI. te vakhate grISmakALa hovAthI Idhana paNa Tu prApya hatuM. tethI te dUra jaIne paNa bahu vakhate lAkaDAM meLavyAM, paNa pite vRddha havAthI lAkaDAne bhAre kaMIka zithila bAMdhIne nirbaLa tAne lIdhe asUra karIne te potAnA nagara tarapha pAchI pharI evAmAM zanaiH zanaiH AvatAM rastAmAM te vRddhAnA kASThAbhArAmAMthI be traNa lAkaDAM jamIna para paDI gayAM, eTale bhArAthI dabAI gayelI, ane kSudhA, tRSAthI atyaMta pIDita thavAthI asamartha thayelI evI te jeTalAmAM hAthavatI te lAkaDAM levAne kaMIka nIce namI tevAmAM potAnA caraNavinyAsathI pRthvItalane pavitra karatA zrI vIraprabhu te udyAnamAM padhAryA, eTale devatAoe eka kSaNavAramAM samavasaraNa racyuM, kAraNa ke bhUta bhaviSya ane vartamAnakALanA tIrthakaronI e maryAdA hoya che. temaja kahyuM che
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtyaMtara, madhya ane bAhira-ema traNa gaDha, baimAnika, jatiSI ane bhavanapati devatAoe ratana, suvarNa ane rUpyathI banAvela hoya che, tathA tenA para maNi, ratana ane kanakanA kAMgarA hoya che. vajulamAM batrIza aMgula, tetrIza dhanuSya pRthu, pAMcase dhanuSya uMcA-ema ratnamaya cAra dvAra, eka koza ane chase dhanuSyane AMtare hoya che. cAre bhAgamAM vapre eka se dhanuSya pRthu-hoya che. ane prathama thakI bIje deDha kezane AMtare tathA bIjAthI trIje eka kozane AMtare hoya che, ane zeSa pUrvanI jema samajavuM. vaLI jamInathI jatAM prathama vakha eka hAtha pramANa pRthu daza hajAra pagathIyAM uMce ane pacAza dhanuSya pratara hoya che, tyAra pachI bIje vapra pacAsa dhanuSya pratara ane pAMca hajAra pAna sahita hoya che. ane trIjo vapra eka koza ane cha dhanuSya pIDha tathA pAMcase pAnayukta hoya che. cAre dvAranA traNa sopAna hoya che ane madhyamAM jinezana zarIra jeTalI uMcI mANipIThikA hoya che, te base dhanuSya pRthu ane dIrdha hoya che ane tyAMthI dharatItala aDhI keza nIce hoya che. AvA prabhAvI samavasaNamAM pUrva dizAthI praveza karIne pUrvAsana para besI ane pAdapIThapara paga rAkhIne tIrthaMkara mahArAja tIrthane praNAma karIne dharma prakAze." A pramANe vIraparamAtmA dharmopadeza karatA hatA, te vakhate dezanA sAMbhaLavAne utsuka e te nagarane rAjA paNa tyAM AvyuM ane te vakhate du:sthita evI te vRddhAe paNa bhagavaMtanI te hitakArI dharmadezanA AdithI aMtasudhI sAMbhaLI. e rIte jinezanA vacanAmRtanuM saMpUrNa rIte pAna karIne te vRddhA zarIranuM tevA prakAranuM kaSTa badhuM bhUlI ja gaI;
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNake te vakhate zaitya, uSNutA, kSudhA, pipAsA ane parizramanA bhayanI darakAra na karatAM "bhagavaMta A badhuM satya kahe che." ema sarvazrotAo tanmaya thaI jAya che." pachI "siMduvArAdikanA pukhethI huM te bhagavaMtanI pUjA karUM." ema ciMtavIne AgaLa jatAM tene paga khalita thavAthI tyAM ja te maraNa pAmI, ane saudharmadevalokamAM devatA thaI tyAM potAnuM pUrva svarUpa jANuMne vIranA caraNapAse AvIne teNe nATaka karyuM. tenuM atyaMta addabhuta rUpa joIne rAjAe pUchayuM ke-"he prabho ! sarva devatAomAM A deva adhika kAMtimAna kema che ?" eTale vIrapamAtmAe tenuM yathAsthita svarUpa badhuM kahI batAvyuM. tethI tenI tevA prakAranI vArtA sAMbhaLIne rAjAdika sarve camatkAra pAmyA. pachI pramodathI aMgamAM prakulita thaIne rAjA vigere pitApitAnA sthAne gayA ane vIraprabhu paNa anyatra vihAra karI gayA. mATe he bhavya ! A pramANe kalyANane mATe jinabhagavaMtanI pUjA karo. ke jethI zivazyAmAne sadya samAgama thAya. cAvIsamo upadeza bhAva vinA paNa zrI jina bhagavaMtane karela praNAma kadApi niSphaLa na thAya. kAraNa ke zreSThIne te putra uddhata ane duSTa chatAM. te matsya thaIne tyAM paNa te prabodha pAmyo zreSThI sutanI kathA prazasta ane vistRta jyAM vyavahArIonAM gharanI zreNIo che evuM ane suranagara samAna evuM kSitipratiSThata
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmanuM nagara che. tyAM nAma ane karmathI jinadAsa tathA atyaMta zreSTha evI aneka saMpattinA eka vizrAmasthAna rUpa eve prakhyAta zeTha hatuM. tene ghutAdika vyasanavALo, vidyAhana, pazusamAna ane kuLane kipAkanA vRkSa samAna e eka putra hatuM te dharma vinA ja pitAne samaya gumAvate hate. tethI dharmamAM ekAgra manavALA evA zreSThIe vicAra karyo ke:-mAre putra thaIne paNa A durgatimAM jaze. mATe huM kaMIka upAya karuM, ke tethI e saddagatie jAya. kahyuM che ke - je pite gharano svAmI thaine kuTuMbane samyakatvarUci banAve, te teNe saMsArasamudrathI potAnA samagra vaMzane uddhAra karyo samaja ane tene mithyAtvarUci kare, te teNe sakaLa vaMzane saMsAra sAgaramAM nAkhyA samajo." A pramANe vicAra karIne putranA hitane mATe teNe gharadvAra upara eka jinamUti karAvI kAraNake saMtajane paravatsala hoya che. pachI gamanAgamana karatAM te uddhata chatAM balAtkArathI paNa nIce namIne tene praNAma karate hate. pachI AvaradA pUrNa thatAM te maraNa pAmIne svayaMbhUramaNa samudramAM matsya thaye. AhA ! pramAdanuM kevuM pariNAma hoya che? tyAM samudra jaLamAM svecchAe bhramaNa karatAM jinapratimAkRti jevA masTa joine te jAtismaraNa pAmyo. eka valayAkArane mukIne samasta AkAravALA maste mahAsAgaramAM hoya che.' ema jaina siddhAMtamAM kahyuM che. pachI te manamAM pazcAttApa karavA lAge, ke:-"mahA mehathI vimUDha thayelA meM mAnava bhava vRthA gumAvya, have temane kyAM prApta thaze ?' e rIte atyaMta saMtApa pAmIne teja pratimAnuM dhyAna karatAM anAdi AhArane tyAga karIne te abhaMgura vimAnane pAmyA. bIjA graMthamAM paNa kahyuM che ke:
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ "ahA ! tAtanA AdezanA vazathI paNa he nAtha ! narabhavamAM tamane meM ArAdhyA nahi, tethI mahApAtakI huM bhavasAgaranA abhenidhimAM paDayo chuM. mATe te vize ! azaraNa evA mane bacAve. e pramANe jinabiMba jevI AkRtivALA kaI zreSTha mInane joIne te matsya jAtismaraNa pAmIjinanA namaskAra parAyaNa thaIne svarge gaye." A pramANe bhAva vinA paNa jinezvarane karela praNAmanuM phaLa sAMbhaLIne he bhavya jane ! jinabhakti karavAmAM ja satata prayatna kare.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha dvitIyaH zrI tIrthAdhikAraH // prathama upadeza keTalAka bhavyajane manamAM harSa vadhArIne potAnA vittathI jinamaMdirane uddhAra kare che. te girinAra parvata para zrI neminAthanuM rautya karAvanAra sajajananI jema potAnA dravyane caritArtha kare che. sajajananuM daSTAMta saurASTra dezamAM zrI mAlavaMzamAM janmelA ane sadA zubha mane rathavALo e jAMbAno putra sajana nAme zreSThI hato. siddharAje tene daMDanAyakanA pada para nImyo ane te dharma parAyaNa thaI vAmanasthalImAM nivAsa karato hato, ekadA siddharAja mAlavadezamAM gayo, tyAM teNe bAra varasa sudhI yuddha karyuM. te avasare girinAra parvata para kaMIka jIrNa evuM kaSTamaya jinamaMdira hatuM. ratnazrAvake karAvela prathama te pASANamaya hatuM, paraMtu bauddhoe tIrthane adhikAra meLavIne tene kASTamaya karI dIdhuM. tyAM tevA prakAranA caityane joIne sajajana daMDanAyake aMbikAnA AdezathI bAra varSa paryata ugharAvela (daMDa vigerethI lIdhela) dhanathI girinAra parvatanA zikhara para zreSTha devakulikAyukta ane prastuMga zikhara vALa neminAthane prAsAda karAvyuM.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ have jyasiMha rAjA paNa tyAMnA rAjAne jItIne mAlavadezathI tarata pAcho pharyo ane zrIdevapattana (prabhAsapATaNa)mAM Ave, tyAM zrI somanAtha mahAdevanA pUjAdika mahotsava karIne dezanA badhA adhikArIone teNe bolAvyA. te badhA AvyA, paNa temAM eka sajajana na A be, eTale teoe tene badhe vRttAMta rAjAnI AgaLa nivedana karyo. te vRttAMta sAMbhaLatAM ja utpanna thayela atizaya kedhathI dura thayela rAjAe sajajanane belAvavA mATe potAnA mANaso mokalyA eTale prAsAdanI niSpattithI saMtuSTa ane rAjAnA belAvavAthI bhayabhIta thayela te sajajane badhA vyavahAriyAone bolAvyA, ane kahyuM ke A prAsAda banAvavAthI utpanna thayela puNya tame gRhaNa karo eTale prAsAda saMbhALa ane dravya mane Apa, ke jethI yathAdeza pramANe huM rAjAne daMDa ApuM. eTale teoe paNa vibhAga karIne teTaluM dravya tene ApyuM. pachI svastha thaIne te tarata rAjA pAse gaye. tyAM rUchamAna thayela rAjAe kahyuM ke:-"are ! kazmA (dravya) kyAM che ? te tarata lAva nahi to he duSTa ! tArUM mastaka laIza." pachI teNe paNa nirbhaya thaIne rAjAne vijJapti karI ke - he rAjana ! girinAra parvata para bhaMDAramAM te dravya meM sthApana karI rAkhyuM che. mATe Apa tyAM padhAre eTale huM te darzAvuM. kAraNake lokamAM paNa girinAranuM mahAbhya gavAya che ke - ramya evA ujajayaMta giripara mAgha mAsanI kRSNa caturdazI karavI; kAraNake te divase jAgaraNa karIne hari nimaLa thayA. vaLI tyAM padmAsanamAM beThelA zyAmamUti ane digaMbara evA zrI neminAtha prabhu che, jemanuM vAmana rAjAe ziva evuM nAma rAkhyuM. temaja jainazAstramAM paNa kahyuM che ke -
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 jenu' zikhara A avasarpiNI kALamAM prathama ArAmAM chavIza cAjana; khIjAmAM vIza, trIjAmAM sALa ceAthAmAM deza, pAMcamAmAM e ane chaThThA ArAmAM seA dhanuSya uMcuM raheze, te zrIgirinAra girirAja jyavaMta vate che. jyAM atIta ceAvIzImAM namIzrvara vigere ATha jinezvarAMnA traNa traNa kalyANakA thayAM, te zrI girinAra girirAja jayavaMta varte che. jyAM vIza keATI sAgaropama paryaMta amaragaNune pUjya evI zrI neminAthanI A mUtti zrIprA ke karelI che, te zrI girinAra girirAja jyavaMta varte che. A pramANesAMbhaLIne rAjA parivAra sahita raivatAcala para gayA ane tyAM addabhuta caitya joIne ' A koNe karAvyuM che ?' pUchyu. eTale sajjana khelyA ke:- huM deva! e caitya karAvanAra karNa bhUpAlanA kuLamAM caMdramA samAna evA jayasiMha narezvara che, he deva ! `A dezanI ugharANI che, ema samajo' rAjAe kahyu ke:- mArI AjJA vinA e zA mATe karAvyuM ?" eTale sajjana khelyA ke- he rAjana ApanA prasAdathI caityanA puNyanIja eka spRhA karanAra evA . ' A vyavahAriyA samRddha che. tethI tamArU dravya te Apaze, mATe huM vibhA! mArA para kApa na karo, dramsa athavA te caityanuM puNya-e emAMthI tamane je rUce te gRhaNa karo' A pramANe sAMbhaLIne rAjAe... kahyuM keH- tA mane caityanu puNya prAtpa thAo, paraMtu A prAsAda mArA nAmathIja prasiddha thavA joIe.' eTale sajjana khelyA keH- A samasta prAsAda ApanA nAmathIja varte che. mArA jevA rakane kIrttikAraka kInanuM zuM prayeAjana che ?' pachI atyaMta saMtuSTa thayela rAjA te puNyavaMtane punaH kAryabhAra sAMpIne peAte zrIpattanamAM gayA. tyArapachI sajjane paNa bhaktipUrvaka
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 raivatAcalathI mAMDIne zatru jaya paryaMta padmakUlamaya dhvaja vistAryAM, e caityane sajjana daMDanAyake vikrama savat 1185 mAvaSe karAvyuM, e catya karAvavAmAM teNe eka karoDa ane mahAMtera lAkha jINu nANAnA TakAnA vyaya karyA-ema bahu zruta kahe che. e rItejina caitya karAvavAthI sAta kSetramAM dhana vAparIne prabaLa puNyazALI zrImAna sajjana zreSThirAja anukrame mAkSagAmI thaze. bIjo upadeza potAnA pitAe AdarelA niyamanA je putrA nirvAha kare che, teeja kharA putrA che. jema vAgbhaTa ane AmrabhaTa-e ane putrAe mukhya amAtya udyayananI pratijJAnA nirvAha karSyA hatA, vAgbhaTa ane AmrabhaTanI kathA rAjAne hukama thatAM marUdezathI karNAvatI nagarImAM AvIne bhAgya jAgrata thavAthI apUrva mahAnidhine pAmela tathA zrI siddharAje sa amAtyAmAM mukhya karIne sthApela ane puNya kama mAM dhara dhara evA uddayana nAme maMtrI hatA. ekadA siddharAje susara rAjAne jItavAne tene hukama karyA eTale saurASTra dezamAM jatAM te zatru Mjya pa2 AvyA. tyAM pAMDavAe karAvela kASThamaya rautyamAM zrI jineAne vaMdana karatAM uMdarAe gRhaNa karela dvIpanI vATa joi. * ahIM agninA upadrava na thAya.' eTalA mATe prasAdanAM nimitte teNe bhUzayyA ane brahmacarya vagere abhigraha lIdhA ane pachI tyAM jatAM bhayaMkara yuddha thayuM, 6
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM prahArathI jajarjarIte thayelA teNe sevakone kahyuM ke zatrujya, bhRgupura (bharUca) ane giranAra e traNa tIrthamAM jina prAsAda karAvavAnA mArA mane ratha hatA, paNa atyAre huM prAMta (Akhara) avasthAne prApta thaye chuM ane mArUM jIvita asthira thaI gayuM che, mATe hamaNAM mArAthI zuM thAya? athavA to sevako sadA parataMtraja hoya che. mATe A mArA manorathe tamAre mArA putrone nivedana karavA." ema kahIne teNe potAnI aMtimavasthA sAdhI. pachI teoe pATaNamAM jaIne te svarUpa tenA putrone jaNAvyuM. eTale zatru jyanA uddhAranuM kArya vAgabhaTe mAthe lIdhuM ane te vADmaTa maMtrI caitya karAvavAnI IcchAthI pitAnA parivAra sahita zatru jya parvata para gaye. tyAM jinaprasAda karAvatAM aneka vyavahArIyA pramodathI potapotAnuM dravya ApavA lAgyA. kahyuM che ke:jema mahAsAgaramAM nAMkhela eka jaLabiMdu paNa akSaya thAya che, tema vItarAganI pUjA paNa akSaya phaLane Ape che ! pachI maMtrI temane kramavAra nAma noMdhavA lAgyA. kAraNake tyAM meTo samudAya ekatra thayA hatA. evA avasaramAM nAma ane karmathI durgata (nirdhana) ane mAravADane rahevAsI kaMIka yAtrALu tyAM Avyo. tenI pAse sarvasva maLIne mAtra pAMcaja kamma hatAM ane tenAthI ja vyavasAya karI potAnuM uddarabharaNuM karato hato te vakhate teNe pAsenA mANasane pUchayuM keahIM A mahArAja zA mATe ekatra thayela che? eTale teoe paNa yathAsthita vRtAMta tene nivedana karyo. te sAMbhaLIne te vicAravA lAgyuM ke - "A dhanavaMte chatAM bahu sAMkaDA rdilanA lAge che ke jethI e AvA parama tIrthamAM paNa pitAnuM sarvasva vAparI nAkhatA nathI. have satvara kSaNavinAzI asthira nAzavaMta ane bhayanA hetubhUta evA A dhananuM.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 mAre zuM prajana che? mATe A pAMca drazna tIrtha kAryamAM saphaLa thAo." A pramANe vicAra karI pote utkaMThApUrvaka tyAM jaI maMtrIne namaskAra karIne pitAnuM svarUpa jaNAvIne tene te dravya (teNe) arpaNa karyuM. ahapitAnuM sarvasva dravya arpaNa karatAM eNe keTaluM badhuM sAhasa karyuM ? bahu dravya chatAM, pitAnuM sarvasva koNa vAparI nAkhe? kAraNa ke "daridra chatAM dAna Ape, mahAna (samartha) chatAM kSamA rAkhe, yuvAna chatAM tapa kare, jJAnI chatAM mauna dhare, sukhanA sAdhane chatAM IrachA nirodha kare ane prANIo para dayA kare-e guNe satvara svargamAM laI jAya che." A pramANe vicArIne maMtrIe tenuM nAma samasta vyavahArIyAnI pahelA (upara) rAkhyuM. tethI te badhA vilakSa thaI gayA. eTale vilakSa thayelAM temane joIne maMtrIzvare kahyuM kejema durgata chatAM paNa eNe pitAnuM sarvasva ApI dIdhuM tema he bAMdhavo; tame paNa e rIte kare te tamAruM nAma paNa ahIM mukhya rAkhavAmAM Ave; maMtrIzvare e pramANe kahyuM. eTale teo mauna rahyA. pachI te durgata paNa te divase tIrthopavAsa karIne pAdaliptapuramAM gayA. tyAM dANA mAgIne te pakAvavA taiyAra thaye ane jeTalAmAM carikA (nAnA culA) ne mATe bhUmi pedavA jAya che. teTalAmAM tyAM nidhAna pragaTa thayuM. eTale sUrya samAna tejasvI ane hajAra sonAmahorathI pUrNa evA te nidhAnane joIne tenI AMkhe ekadama praphullita thaI gaI. A kharekhara mArA jevA raMkane nahi, paNa tIrthano prabhAva che. ema vicArIne atyaMta utsuka thaI tyAM jaIne te te maMtrIne arpaNa karyuM. eTale maMtrIe kahyuM ke hebhadra! kubere saMtuSTa thaI tane A dravya-nidhAna ApyuM che. mATe te yatheccha bhegava ane sukhI thA, Ama chatAM savathA tenI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 IcchAja na karatAM badhuM maMtrIne soMpIne peAtAnA sthAne gayA e pramANe tenA puNyanA prabhAvathI tene vAravAra nidhAnanI prApti thatI gaI ane te matrIne ApatA gayA. pachI sAtamI veLAe matrIe balAtkArathI tene adha ApyuM. ane tethI te paNa sukhanu bhAjana thayA. pachI anukrame te ma`trInA prAsAda paNa pUrNa thayA. tyAM thayela dravyanA vyayanuM pramANa vRddhajanA A pramANe kahe che:-je girirAja para vAgbhaTa ma`trIzvare lakSanyUna traNa keATI dravya vAparIne zrIyugAdi jinanA madiranA uddhAra karyo te zrImAna puMDarIkagiri vijyavaMta vaoN. e pramANe peAtAnA pitAnI pratijJA pALavA matrIzvare tIrtha para jIrNoddhAra karAvIne zrIpattana jai zAsananI prabhAvanA karatA parama zrAvaka thayA. trIjo upadeza have Amradeva paNa potAnA pitAnA zreya nimite zakunikA caityanA punarUddhAra karavA ghaNA parijana sahita bhRgupura (bharUca) nagaramAM gayA. jeNe tresaTha lAkha TakAnA vyaya karIne girinAra giri para rautya karAvyu te Amradeva kharekhara traNa bhuvanamAM prazasanIya thayA. ane jeNe prauDha parAkramathI mallikArjuna rAjendrane jItIne za'gAra koTIzATikA, garaharalasiprA, zveta hastI, ekaso ATha pAtra, khatrIza muDA mAtI, se| ghaDI pramANu kanaka kaLaza, agnidhauta uttarapaTa, ane mallikArjunanu mastaka-e ATha ratnAthI jeNe rAjAne prasanna karyAM. have te maMtrI zrI zakunIkA cautyanA prArabha mATe tyAM kakarA pAse jamIna kheAdAvavA lAgyA, evAmAM bIje divase
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 te bhUminI adhiSTAyikA kAi vyaMtarIe khAdavAnuM kAma karatAM te mANasane khADAmAM dhuLathI dATI dIdhA. A anucita kRtya joine a MtaramAM dayAnI lAgaNIthI maMtrIe pAtAnI patnI ane putra sAthe maravAnA nizcaya karyA, ane teja khADAmAM jeTalAmAM te jha...pApAta kare che, tevAmAM tenA sAhasathI saMtuSTa thayelI bya tarIe AvIne kahyu` ke:- he bhadra A mArI bhUmi che, tethI mane saMtApyA vinA te' je prArabha karAvyA teTalA mATe me' A tene vighna karyuM. have tArA sattvathI huM saMtuSTa thaI chuM, mATe vara mAga.' ma`trIe kahyuM ke-tA A badhA kakarA sajIvana thAo. eTale devIe kahyuM keH-'tArA manArathAnI sAthe emane puna: jIvana prApta thaze.' ema kahIne devI cAlI gaI ane maMtrI paNa svasthatA pAmyA. pachI te vighna dUra thatAM te maMtrIe peAtAnA mAnerathAnI sAthe te prAsAdane sapUNa karAvyA ane pratiSThA karavA mATe teNe premapUrvaka rAjA ane hemacaMdrasUrine nimaMtraNa karyuM, eTale te tyAM AvyA. tathA ghaNA vyavahArIyA tyAM AvyA. temane vasramaraNAdikathI teNe satuSTa karyA. pachI hemasUri mahArAje tyAM mATI pratiSThA karI ane maMtrIzvare 66 athI vane mahAdAna ApI A satuSTa karyA, pachI Arati vigerenA avasare pAtanA sarva AbharaNA yAcakeAne ApatA evA ma`trInI zrI hemasUri A pramANe stuti karavA lAgyAHhe matrIzvara ! jyAM tuM nathI, tevA kRtayugathI paNa zuM ? ane jyAM tu' che, e kalikALa paNa zu karavAnA hatA ? jo kalikAlamAM tArA janma thayA te pachI kRtayuga nu` zu` pratyeAjana che ?' vaLI teNe A pramANe vizeSadAna karyuM:* bhRgupurUmAM birAjamAna zrIsuvratasvAmI AgaLa maoNMgaladIve karatA trijagatsvAmInA guNAnI kIrttanAmAM devatAe ane manuSyAnI zreNIthI prazaMsA pAmatA jeNe batrIza lAkha sma
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 yAcakone dAnamAM ApyA te dAtAremAM agresara zrImAna A pradeva jagatamAM vijya pAme." (e rIte teNe lakSadAna karyuM) e pramANe dAnalIlAthI te kene lAdhya na thAya? athavA te suratarUnI jema udAratAthI keNa prazaMsApAtra na thAya? ekadA AnaMdapUrvaka prAsAdamAM nRtya karatAM te maMtrIrAjane kaI krura vyaMtarIe bhramita karI dIdho. tethI te sarvAge dUSita thaI gayA ane hasatAM, gAtAM, belatAM ane rUdana karatAM te prAMta avasthAne pAmyo. aho karmonI kevI vicitratA che ? te svarUpa jANavAmAM AvatAM zrI hemasUri prabhu tarata tyAM AvyA ane tene tevI sthitimAM che. pachI temaNe vicAra karyo ke - cesaTha jogaNamAM paNa prathama gaNAtI evI seMdhavA vyaMtarInuM A kAma lAge che." A pramANe vicArIne tene bolAvavAne temaNe yazazcaMdra gaNinI sAthe prAsAdamAM kAtsaga karyo. eTale saMdhavA devI jIbha bahAra kahADIne temane bIvarAvavA lAgI. tyAM yazazcaMdra gaNi mahArAje musala jevA prahAra dIdhA. prathama prahAra detAM prAsAdamAM mahAna prakaMpa thayo, ane prANaghAtaka bIjo prahAra jeTalA mAM Ape che, tevAmAM te devIe gurUnA zaraNe AvIne vijJapti karI ke -"he bhagavAna ! vajapAta jevA A prahArathI mane bacAve.' eTale gurU mahArAje tenI tarjanA karI, tethI temane kSamAvIne te svasthAne gaI ane maMtrIzcara nigI thayo. A pramANe te maMtrI rAjane svastha karIne gurU mahArAja suvrata svAmIne prAsAdamAM jaIne A pramANe stuti karavA lAgyAH- "saMsAra sAgaramAM setu samAna, ziva mArgamAM prayANa karatAM dIpakanA teja samAna, jagatane AlaMbanarUpa, paramatanA vyAmohane ketunA udaya samAna ane amArA manamatagajane kabaje karavAmAM eka daDha AlAna staMbhanI
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 lIlAne dhAraNa karanArA evA zrI suvratasvAmInA caraNanakhanA tejasvI kiraNo amAruM rakSaNa kare." pachI maMtrIthI bahumAna pAmelA AcArya mahArAja pATaNamAM gayA ane maMtrI paNa dharmanA prabhAvathI cirakALa sukhI thaye. e pramANe guNazreNIthI manahara evA prabhAvaka parama zrAvakenI kathA sAMbhaLIne he bhavya jano ! zrI jinamaMdirAdika kSetramAM vittane vAparI kRtArtha thAo, ceAthe upadeza je purUSe mokSanI abhilASAthI AhaMtamaMdire karAve che. teo dhanya che. jema te vicakSaNa vimaLamaMtrIe Abu tIrtha para zrIyugAdijinanuM caitya karAvyuM. zrI vimalamaMtrInI kathA - zrI ujajayaMta ane abudagira5ra svecchAe nivAsa karanArI evI aMbA ane zrImAtA devInI akSaNa mitroI thaI. ekadA zrI mAtAe aMbikAne kahyuM ke -"he sakhi ! tuM je ahIM Ave, te niraMtara ApaNuM akhaMDa krIDA thAya; eTale aMbAe kahyuM. keH "jinaprasAda vinA huM kyAMya sthiti karatI nathI." pachI zrI mAtA belI ke -"je jina prasAdane kaI karAvanAra hoya, te rautyane gya ane sattAvIza lAkha drammathI paripUrita evI caMpakavana pAse
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 bhUmi che." A pramANe dravya yukta bhUmi sAMbhaLIne aMbAe pramodathI tene kahyuM ke.-ratyakarAvanArane huM zIdhra laI AvIza have jyAM (444) AhaMta pAsAde ane (20) zaiva maMdire zobhe che, evI caMdrAvatI nagarImAM AvIne bhImarAjAthI apamAna pAmela vimala kaTavALa rAjya karate hatuM. jenA adhikArI purUSe (84) zreSTha jAgika Dhola bhajananA avasare vagADatA, tyAre bhImarAjAne suvarNa thALa vizALa chatAM paNa atyaMta caMcala thaI jatuM hatuM, jeNe pitA kaTaka samUhathI bAra pAdazAhone jItIne temanI pAsethI pitAnI eka lIlAmAtrathI teTalA (12) chatre laI lIdhA, vaLI jenA kaTakamAM dhAnyavyayanI te barAbara saMkhyAja nahi maLatI ane pratiprayANamAM (27) lAkha dravyano vyaya thate hato. paraMtu tIrtha sthApanA ane saMtAnanA vicAramAM saspRha hovAthI vimala rAjAe te avasare bhakti pUrvaka aMbA devInI ArAdhanA karI. eTale te devIe pratyakSa thaIne maMtrIne kahevA lAgI :-"he bhadra ! tane benI prApti thavAnI nathI mATe yathArUci kahI de." pachI sAtvika ziromaNi evAte maMtrIe pApanA hetubhUta saMtatino anAdara karIne prAsAdanI mAgaNI karI. eTale te dravyayukta bhUmi nivedana karIne devI adazya thaI gaI. pachI maMtroe paNa prAsAdanI racanA zarU karAvI, te vakhate Abu giripara prAsAda karAvatAM maMtrIne zrI mAtAnA pUjakoe rautyanA anumati ApI nahi, ane bolyA ke-"ahIM pUrve kadApi jinamaMdira thayuM nathI, to atyAre te zI rIte thaI zake ? eTale punaH aMbikAnuM smaraNa karIne maMtrIe te vRttAMta tenI AgaLa jaNAvyo. AthI te belI ke:-"meM je bhUmikA batAvI che, te dravya
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 saMyuta che, ane tyAMja zrI yugAdijinanI prauDha pratimAne jevAthI teo niSadha karaze nahi." pachI keTalAka lo ke kahevA lAgyA ke A pratimA prathamathI ja tyAM che. ane keTalAka bahuzruta belyA ke -te ja vakhate devI A pratimAne lAvI che. AvA prakArane paNa vivAda bhagna thatAM divase giripara maitya taiyAra thAya paraMtu rAtrie badhuM naSTa thaI jAya. e rIte cha mahinA vyatita thaI gayA. pachI vimala maMtrIe ciMtAtura thaIne punaH devInI upAsanA karI, eTale te pratyakSa AvIne bolI ke -"he maMtrIna! A parvatanI nIce vAlinAha nAmane atidurmadaenAgarAja che temithyAtvathI dUSitahovAthI jina prasAdane sahana karI zakatuM nathI. mATe he kuzaLa ! have tenI ArAdhanAne upAya sAMbhaLa-pUjAnI sAmagrI laI traNa upavAsa karI saMdhyA samaye tenuM dhyAna dharI tuM vAlInAhane bolAva. pachI te te AvIne je naivedya mAge, te te ApavuM ja ane je madyAdi mAge, te taravAra ugAmIne tAre tene bIvarAvavo. te khaDagamAM huM saMkrAMta thaIne tArUM abhISTa karIza ema kahIne tema karatAM aMbAdevInA vacanathI te bhayabhIta thaI upazAMta thaye ane samyaktva pAmIne tyAMja kSetrapAla thayo. pachI maMtrInA mane ratho sAthe prAsAda saMpUrNa thaye ane temAM ATha keTI suvarNa vyaya thaye. pachI tyAM zrIdaMDa nAyake (1088)mA varSe zrI yugAdi jinanI pItalanI pratimA sthApanA karI. evAmAM bhImadevarAjAe paNa bahumAna pUrvaka vimala maMtrIne zAMta karyo pUNyathI zuM asAdhya che? pachI tenA vAhila bhrAtAe tyAM maMDapAdika karAvyA ane moTA vyavahArIyAoe deva kulikAdika karAvyuM. A pramANe prAsAda saMpUNa thatAM keka cAraNe kahayuM ke
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ he bhavya jane! e rIte pitAnA vittanA pramANathI jina bhagavaMtanAM sau karAve, ke jethI tamAro yaza jagatanA usaMgamAM sadA zAzvata thaIne krIDA kare. pAMcame upadeza zrI jinanA prAsAdane karAvatA bhAgyavaMta jane parama saMpattine pAme che. A saMbaMdhamAM jJAnIyAone kahela tejapAla maMtrInuM daSTAMta jANavA lAyaka che. zrI tejapAla maMtrInuM daSTAMta zrI varadhavala rAjAnA gurjara bhUminA rAjyamAM zrI vastupAla ane tejapAla nAmanA be maMtrI hatA. ekadA abuMdagiripara zrIvimala rAjAnI ujavaLa kIrti (kIrtana) sAMbhaLIne tyAM caitya karAvavAnI IcchAthI vastupAla kaMIka khinna (unmana) thaI gaye. pachI teNe tejapAlane kahyuM keApaNA bhAI luNiganA zreyane mATe eka caitya karAvIye kAraNake teNe potAnA prAMta samaye kahyuM paNa hatuM ketamane saMpatti prApta thAya te Abugiri para mArA nAmathI tamAre eka catya karAvavuM. te vakhate te ApaNuM nirdhatAna hatI, paNa atyAre A saMpattinuM phaLa kema na laIe ?' A
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe tenuM vacana svIkArIne vinIta tejapAla rAjAnI AjJA laI samagra sAmagrI sahita caMdrAvatI nagarIe gaye. tyAM te maMtrIe dhArAvarSa rAjAne saMtuSTa karyo. ke jethI teNe tarata prAsAda karAvavAne hukama ApyuM. pachI Abu giripara jaIne tejapAle zrImAtAnA baTakA o pAse prauDha prAsAdanA pramANa jeTalI pRthvI mAgI, eTale te utkaMThavAdI bence ke jeTalI bhUmine tuM nANathI pUrI zake teTalI bhUmi tAre levI, vadhAre nahi." te zarata paNa kabula rAkhIne te maMtrI dravyathI bhUmi purAvavA lAgyA. kAraNa ke dhIra purUSanI lakSmI sArA kAmamAM ja vaparAya che. pachI tyAM jamIna para kaNonI mAphaka dravya pAtharatAM eka kSaNavAramAM teNe caDhIza mUDA jeTalA drame pAtharyA ane te visala priya rAjAnA nANune anusarIne tyAM (6220800) pramANe drambha thayA. pachI te beTakA belyA ke:-"he maMtrInuM ! have tAre bhUmi na levI, kAraNa ke tuM dhanavAna hovAthI samagra pavata paNa vinA vilaMbe laI zake. paraMtu have uttara kALamAM hita thayuM, kAraNa ke dravyathI kharIdavAmAM Avela bhUminA A prAsAda para adyApi koI jAtanA kara jovAmAM AvatuM nathI." A pramANe prathama vicArIne ja maMtrIdhare te karyuM. je tema na karyuM hota, te rautya karathI bhAre thAta. A pramANe bhUmi laIne te zrI ArAsaNe gaye. tyAM caityane mATe ghaNI lAdIe kahaDAvI. paNa tyAMthI mAMDIne Abugiri sudhI cAra cAra gAune AMtare sarva vastuo sugama rIte maLI zake, ane mANase tathA pazuo sudhAdika kaSTa na pAme tene mATe rastAmAM AvatA gAmomAM hATa karAvyA. e rIte vicAra karIne sarvopakArI maMtrIe prathama A pramANe badhI vyavasthA karI. pachI uMbaraNa gAma saMbaMdhI padmA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 (lakSmI)thI praDha zika dvArAe te lAdIo teNe AbunA zikhara para levarAvI ane potAnA udAkhya zALAne dekharekha karavA nIce tathA te catura pradhAne yathecchAe dravya vyaya karavA tene anujJA ApI. pachI zebhana pramukha sAta kArIgare tyAM kAma karavA lAgyA. ItyAdi goThavaNa karIne te svanagare gaye pachI cItya niSpanna thavA lAgyuM, paNa durazIla evA sUtradhAre kAma karyAnI pahelAM pahelAM vAraMvAra paisA levA lAgyA, eTale te zyAlake maMtrIne vijJapti karI ke:-sUtradhAree tamArA badhA drono vinAza karyo. pachI tejapAle lekhathI tene jaNAvyuM ke "zuM drammo kathita thaI gayA che, ke jethI vinaSTa thayA ema bele che. mATe potAnI mAtAne vaMdhyA kahevA jevuM A vacana che, paNa krame upakAra karanArA thayA ema bolavuM joIe. mATe A tattva sAMbhaLa-ke tAre sadA vinIta thaIne sUtradhArenI IcchAno bhaMga kadApi na kare." pachI te caityanA garbhagRhanA nirmANa paryata temanI IcchAnusAra te devA lAgyo. ekadA teNe punaH maMtrIone A pramANe jaNAvyuM ke -dhAtu ane pASANamaya zrIneminAthanuM biMba taiyAra thaI gayuM che. AthI te baMne maMtrIo pitAnA netra ane mukha vikavara karI paraspara ati prasanna thayA. pachI a5 parivArane laIne prAsAda jevAnI IcchAthI anupamAdevInI sAthe tejapAla Abugiripara gaye, ane tyAM teNe mahAdAnapUrvaka pratiSThA, pramukha aneka prauDha utsava karAvyA. ekadA anupamA zebhana sUtrakArane kahyuM ke prasAda karavAmAM ghaNe vilaMba thAya che, tenuM kAraNa zuM ?" eTale
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 teNe kahyuM ke zItakALa che, parvatanuM zikhara che ane divasa mAne che, temAM paNa janAdika kriyAo karavAnI hoya che, ane vaLI kAma karanAra ochA che. chatA je maMtrIzvara dIrdhAyuSI che, to vilaMbanI zuM bhIti che ? eTale te belI ke -ema te naja belavuM kAraNa ke bhaviSya sarvane durlakSya che. vaLI vizva vinara che, tethI lakSamI ane dehane nAza the saMbhaveja che, tathA pI jatuo temAM ghetha buddhi zA mATe karatA haze ? pachI pitAnI buddhithI dina rAtrInA judA judA vibhAga karIne teNe sUtrakArene kAma para nImI dIdhA. Acatya karAvavAmAM te maMtrIzvare e bAra koTI ane trepana lakSa pramANa dravyane vyaya karyo. A pramANe dharmanI samasta dhurAne dhAraNa karanAra evA te maMtrIvaree te prAsAdane (1286) mAM varSathI prAraMbhIne 1296 mA varSe harSa pUrvaka saMpUrNa karyo. cho upadeza zrI charikApaDila nagarIrUpa nitabinI (strI) nA kaMTha sthalamAM je hAranI tulanAne dhAraNa kare che. te zrI pAzvajinane praNAma karIne te tIrthanA saMbaMdhanI kathA huM (kartA) yathAzruta prakAzita karUM chuM.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jIrApalila tIrtha saMbaMdhanI kathA A pUrve (1109) mA varSe ghaNA jaina ane zaiva prAsAdathI suMdara evA brAhmaNa nAmanA mahAsthAnamAM dhAMdhala nAmano mahAzrAvaka zreSThI hatuM. tyAM eka kSamAzIla vRddha strI rahetI hatI, tenI eka gAya dararoja sehilInadInI pAse rahelA dedhItrI parvatanI guphAmAM dUdha jharI AvatI, hatI tethI sAMje ghera AvatAM te kaMI paNa dUdha ApatI nahi. keTalAka divaso pachI te sthAna paraMparAthI pelI vRddhAnA jANavAmAM AvyuM. eTale teNe dhAMdhala vigere mukhya purUSone te vRttAMta jaNAvyuM. AthI te sthAna camatkAravALuM che ema temaNe manamAM nizcaya karyo ane rAtre pavitra thaIne te badhA vyavahArIyA sAthe maLI paMca parameSThInuM maraNa karIne eka pAvana sthAnamAM sutA. te rAtre nIla azva para beThelA ane surUpadhArI evA koIka purUSe temanI AgaLa svapramAM A pramANe pavitra vacana kahyuM ke jyAM te gAya kSIra jhare che, tyAM zrI pArzvanAthanI mUrti rahelI che, ane tene huM adhiSThAyaka deva chuM. mATe jema te prabhu mUrtinI pUjA thAya, tema tame kare. A pramANe kahIne te deva aMtardhAna thaI gaye ane te vyavahAriyA paNa prabhAte tyAM gayA. pachI te bhUmi khodIne te mUtine jeTalAmAM rathamAM sthApana kare che, tevAmAM jarApalalI nagarInA mANase tyAM AvyA, ane kahevA lAgyA ke -"aho ! tamAre A asthAne samAgama kevo ? amArI hadamAM rahela biMbane tame zA mATe grahaNa kare che." A pramANe vivAda thatAM tyAM vRddha purUSa belyA ke -"eka tamAro ane eka amAre-ema be baLada joDe. te jyAM laI jAya, tyAM deva pitAnI IcchA pramANe jAya. paNa karma baMdhananA eka hetubhUta A vivAda tamAre zA mATe
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara joIe?" pachI tema karatAM te biMba jIrApallI nagarImAM AvyuM, eTale mahAjanee tene mATe pravezatsava karyo, ane pUrve caityamAM rahela vIrabiMbane dUra karIne zrI saMghe sarvAnumati pUrvaka teja biMba mukhya karIne sthApyuM. pachI tyAM vivigha abhigraha dhAraNa karIne aneka saMgha AvavA lAgyA ane temanA mAratha tene adhiSThAyaka pUravA lAgyA. e pramANe te tIrtha thayuM tathA sarva zreSThIomAM dhuraMdhara e dhAMdhala zeTha deva dravyanI ciMtA karavA lAgyA. have ekadAM jAvAlinagarathI eka yavananuM sainya AvyuM te sainyane adhiSThAyaka deve adhavAra (gheDe svAra) thaIne naSTa karyuM (bhagADayuM.) pachI kaTakamAMthI temanA sAta zekha gurUo rUdhiranA pAtra bharIne tyAM devahutinA miSathI te devagRhamAM vAsa karIne rahyA ane rAtre rakta (rUdhira) chaTakAva karIne temaNe mUrtino bhaMga karyo. "raktane sparza thatAM paNa devanI prabhA cAlI jAya che evI zAstrIya vANI che, pachI te ja vakhate te pApIo bhAgI gayA kAraNa ke tevAone svasthatA kyAMthI hoya ? have prabhAte temaNe karela tevA prakAranuM te asamaMjasa joIne dhAMdhala vigere zreSThIonA manamAM bahu viSAda thayuM. pachI tyAMnA rAjAe potAnA subhaTo mekalIne te bicArA sAte zekhane naSTa karyA ane te yavanenI senA te svanagare gaI. have upavAsa karanAra evA pitAnA adhikArIne deve kahyuM ke -he bhadra! kheda na kara. AvI niHzuka bAbatamAM huM paNa asamartha chuM. paNa have tuM nava zera pramANa caMdananA aMtarlepathI A nave khaMDene satvara meLavIne mUkI de ane sAta divasa baMne kamADa baMdha rAkha." A pramANe sAMbhaLIne
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 te geASTike badhu te pramANe karyuM. pachI sAtame divase eka saMgha AbyA ane utsukatAthI dvAra ughADIne jeTalAmAM mUrti jue che, tevAmAM te ka`ika azliSTa avayava vALI te mANasAnA jovAmAM AvI ane tenA aMgamAM adyApi nava khaMDa skuTarIte jovAmAM Ave che. have peAtAnA nagare pahoMcelA te sAkhI leAkeAne te vakhate gRhajavalana tathA dravya vinAza vigere upadrava thavA lAgyA, eTale te badhu teNe karela jANIne bhayabhIta thayelA rAjAe peAtAnA matrIne tyAM mAkalyA. eTale devatAe tene svapnamAM A pramANe kahyuM ke:-jo e rAjA ahIM AvIne peAtAnu' zira muMDAvaze, tyAre ja naga2 ane nRpatine kuzaLa thaze.' pachI rAjAe tema karyuM, aneka bhAga ane yAga karAvyA tathA mATI prabhAvanA karI, tethI te samAdhimAn thaye. A pramANe joine bIjAoe paNa peAtAnuM zira muDana vigere tathA prakAre zarU karyuM. kAraNa ke sarvalAka gatAnugatika jovAmAM Ave che. bhA A pramANe e tInA praka ane mahAtmya pratidvina vadhavA lAgyA, eTale devatAoe ekadA peAtAnA adhikArI purUSane svapnamAM kahyuM keH-'mArA nAmathI ja devanI khIjI mUrtti sthApana karo. kAraNa ke te khaDita mUrti mukhya sthAne pAmatI nathI. pachI teNe zrIpArzvanAthanI navI mUtti tyAM sthApana karI, jenI ubhaya leAkeAnA lAbhilASI janA adyApi pUjA kare che. pUrvanI pratimAM tenA dakSiNa bhAgamAM sthApana karI, jene namaskAra, dhvajA, aryA vigere prathama karavAmAM Ave che. atyAre te jINu hAvAthI dAdA pArzvanAthanA nAmathI oLakhAya che ane prAyaH emanI AgaLa ja muMDa
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 nAdi karavAmAM Ave che. vaLI dhAMdhalazeThanA sa tAnamAM AsIhaDaMgoSThika caudamA thayA, ema vRddha jano itihAsamAM kahI gayAM che. A jIrApallItI nA premadha ne yathAzruta pramANe kahyo. bahuzruta janoe aMtaramAM madhyasthabhAva rAkhIne tene aMtara paTa para utAravA prayatna karavA. sAtamA upadeza pArasa suzrAvake karAvela jinamadira jema ahIM anukrame tI paNe prasiddha thayu. ane te adyApi zrIphaladvitI (leAdhi) nA nAmanI pravartta mAna che. zrI pArasa zrAvakanI kathA vikrama saMvata ( 1174.) mA varSe prabhUta guNayukta zrIdeva sUri vidyamAna hatA. jemaNe ceArAzI pravAdIone jItyA ane kumudacaMdravAdIne lIlAmAtrAmAM jItI jemaNe lIdhe. ekadA meData nAmanA nagaramAM bhavyajanAne pAvana karatA te AcArya mahArAja cAturmAsa rahyA. te avasare vyAkhyAna zravaNa, jinamadiramAM gamana, nira Mtara gurUvaMdana, pratyAkhyAna vidhAna, AgamavANInuM cittamAM sthApana, kalpasUtrazravaNa, thAzakti tAvidhAna, ane sa Mvatsarapa nu ArAdhAna-e pramANe gurU mahArAjanI samakSa sadA dharma kRtya karatAM zrAvakA digambara
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 peAtAnA janmane saphaLa karavA lAgyA. have cAmAsA pachI AcArya mahArAja mAsakalpa karavAnI icchAthI phulavaddhi puramAM padhAryA. tyAM zraddhAluzrAvakAmAM agresara ane jainamatane vizeSa rIte khyAtimAM lAvanAra evA pADsa nAme zrAvaka hatA. te pavitra thaine dararoja jina bhagavaMtanI trikAla pUjA karatA hatA. be vakhata Avazyaka kriyA karatA ane gurUnA sukha kamaLathI jaina tattva sAMbhaLateA hatA, paraMtu te ridra hatA. ahA ! vidhAtAnI vicitratAne dhikkAra thAo te parama zrAvaka pArasa ekadA mahibhUmie gayA, tyAM amlAna puSpasamUhathI mAMDita evA lebyu (DhephA ) nA DhagalA teNe joyA ane tathA vidha te AzcaryakAraka joIne gurUmahArAja pAse AvI teNe te vRttAMta nivedana karyA. eTale gurUmahArAja paNa tenA mukhathI te svarUpa jANIne teja zreSThI sAthe te sthAne AvyA, ane ahiM atizaya yukta koI AhutI pratimA hovI joie.' ema ataramAM vicArIne tarata temaNe te bhUmi khAdAvI. eTale tatkALa tyAM praphullita kamaLanI prabhA samAna evI zrI pArzvanAtha prabhunI pratimA pUrva puNyanA udayathI pragaTa thaI. pachI saMtuSTa thayelA te zreSThI utsavapUrvaka tene nagaramAM laI jaIne koika tRNunI koTaDImAM sthApIne tenI pUjA karavA lAgyA. bIje divase te biMbanA adhiSThAyaka na'tare AvIne te zreSThIne svasamAM kahyuM ke:-- he bhadre ! tu... bhagava'tA prAsAda karAva.' eTale tenI AgaLa te khelyA keH-- huM dhana vinA te zI rIte karAvuM ?' pachI vyaMtare tene kahyuM keH--'huM bhadra ! A mArUM' vAkaya sAMbhaLa--pratimAnI AgaLa leAkAe juhArela akSatA paNa badhA mArA prabhAvathI dararAja savAre sAnAnA thai jaze. A pramANe avazya tane prAsAdane .
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ cigya dravya prApta thaze, paraMtu A vRttAMta tAre bIjA keIne paNa jaNAva nahi. je bIjA koIne e vAta kahIza, te te pachI suvarNanI prApti thavAnI nathI.' ema kahIne deva aMtardhAna thaye ane pArase paNa te pramANe karyuM. pachI zubhadivase zi9pIo pAse maityane prAraMbha karAvya; kAraNa ke dhImaMta (buddhizALI) jane dharmakAryamAM vilaMba karatAM nathI. pachI keTaleka divase anukrame garbhagRhanA uMcA traNa maMDapayukta, nAnA catuSkiA (eka) thI vyAsa, ghaNA staMbhethI zobhAyamAna, vizALa, valabhI (mukhya dvAra ) AgaLa matta gaje drothI suzobhita, meghamaMDaLanA jevuM vibhrAjamAna, taraNanI zreNIothI suMdara tathA jamaNI ane DAbI bAjue be zALAthI manehara-evuM svarganA vimAna samAna te caitya taiyAra thayuM. e pramANe eka bAju jevuM caitya niSpanna thayuM tevuM caitya bIjI traNe bAjue karAvavAnI zeThane IcchA thaI. paraMtu evAmAM eka putre tene kadAgrahathI pUchayuM ke -he tAta ! ATalA badhA dhananI prApti tamane kyAMthI thaI?" eTale atyaMta Agraha karatAM zreSThIe te devanuM vacana kahI dIdhuM. pachI tyArathI tene dhananI prAptine upAya baMdha thaye. ane teTaluM ja maitya taiyAra thayuM. pachI pArasa zreSThIe ati vismayakAraka evI moTI pratiSThAne prAraMbha karyA, ane te vakhate (1204) mAvarSe zrIdevasUri mahArAjanA paTTarUpa paMkajane prabhAkara samAna evA zrImuni caMdrasUrie te biMba ane rautyanI pratiSThA karI. te gagane spazI rautya anukrame phalavadvitIrthanA nAmathI prasiddha thayuM. ane adyApi jyAM saMghanA Astika le ke pitAnA pApapaMkanuM prakSAlana kare che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ AThame upadeza pAsila nAmanA zraddhALu zrAvake ArAsaNa gAmamAM karAvela ane zrIdevasUri gurUe pratiSThA karela evuM te cItya anukrame tIrthapaNe prasiddha thayuM. pAsila zrAvakanI kathA ekadA zrImunicaMdragurUnA ziSya devasUriAcArya bhRgupuramAM mAsuM rahyA. evAmAM krUra sarpone cerAzI karaMDIyA laIne keI kAnhaDa nAmano gI tyAM AvyA, ane belyo ke - he sUrI! mArI sAthe vivAda kare. nahiM te A meTA siMhAsanane tyAga kare." eTale AcArya bAlyA. ke -"are mUkha! tArI sAthe vAda ke ? zuM kutarAnI sAthe mRgekanuM kadI cuddha thAya ?" cogIe kahyuM ke -"huM sarSakIDA jANuM chuM, tethI rAjamaMdira vigeremAM jAuM chuM ane tyAM badhA karatAM adhika vastu ane AbharaNAdika meLavuM chuM" pachI AcArya bAlyA ke - he gina ! amAre kaI prakAranA vAdanI IcchA nathI. kAraNa ke munio tattvajJa hoya che ane AhaMta munio te vizeSathI tattva prAjJa hoya che. tathApi je tAre kautuka hoya, to rAjAnI samakSa ApaNe vAda karIe. kAraNake vijayane IcchanArAoe caturaMga vAdakara joIe. pachI te bhegI tathA sarva zrIsaMghanI sAthe te rAjasabhAmAM AvyuM ane tyAM rAjAe paNa temane satkArakaryo. pachI rAjAe darzAvela eka prauDha siMhAsana para teo beThA.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ te vakhate udayAcala para ArUDha thayela divAkaranA biMbanI jema teo dIpavA lAgyAevAmAM megI belyA ke-"he rAjendra! bIjA te sukhAvaha vAda hoya che. paNa A te prAMNAMtika vAda che, temAM mArI zakitanuM Apa avalokana karo." pachI AcArya paNa potAne utkarSanuM poSaNa karatA bolyA ke - "he varAka! tane khabara nathI, ke ame sarvajJanA putro chIe." pachI ema kahIne temaNe pitAnI cAre bAju sAta rekhAo karI evAmAM te rogIe paNa ghaNuM sarpo choDayA, paraMtu karmonI chaThThI rekhAnI jema keIe paNa eke rekhAnuM AkramaNa na karyuM, eTale yegI dIna mukha thaIne bIjo prayoga karavA lAgyo-temAM AgaLa eka kadalInuM pAMdaDuM dharIne ke para rahela nalikAmAMthI eka sapa che . eTale te patra tarata bhasma thaI gayuM. "he lo ke! A raktAla pannaga saH aMta karanAra che" ema bolatAM te duSTAtmAe mahAjananA dekhatAM chatAM te sarpa choDa, vaLI temaNe bIje sarpa choDayo, te tenuM vAhana thaI gaye, ane tenI preraNAthI te siMhAsana para caDavA lAgyA. eTale AcArya svastha cittathI dhyAnanuM avalaMbana karIne rahyA, loko hAhAkAra karavA lAgyA ane yogI hasamukha thaI gayuM. pachI te daSTiviSa sarpa paNa zrIgurUnA mAhAsyathI atyaMta prabhAvarahita thaI gaye. ahe! tapamAM kevA prakAranI zakti rahelI che. evAmAM eka zanikAe AvIne te sapayugalane ati vegathI upADIne narmadAtaTapara mUkI dIdhA. eTale yegI dIna thaIne temanA page paDe ane pitAne ahaMkAra tajI daIne jyAMthI AvyuM hatuM, tyAM cAlyA gayA. AthI saMgha paNa atizaya prada pAmya, pachI rAjAe parivAra sahita mahotsava pUrvaka pUjya zrIgurUne svasthAne pahoMcADyA.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ have teja rAtrie eka devIe AvIne zrIgurUne kahyuM ke -"he bhagavana ! je A sAme vaTavRkSa dekhAya che, tyAM rahetI eka pakSiNIe, tyAM uttama sthitimAM rahelA ApanI dharma-dezanA sAMbhaLI. te huM tyAMthI maraNa pAmIne kurUkullAdevI thaI chuM. he vibhe ! meM zakunikAnuM rUpa karIne te sarpa dUra karyA." pachI zrIgurUe na kurUkalalAstava karyo. adyApi jenuM paThana karatAM bhavya ane sarpone dUra karI zake che. tyAra pachI zrIgurUe pATaNa tarapha vihAra karyo ane tyAM zrI saMghanA deDha AgrahathI temaNe keTalAka vakhata sthiti karI. evA avasaramAM ArAsaNa gAmamAM gogA maMtrIne putra, pavitra AzayavALa ane vitta hIna e pAsila nAme parama zrAvaka raheto hato. te ekadA ghI ane tela vigere vecavAne pATaNamAM gaye. tyAM potAnAM kAryo karIne zrIgurUne vaMdana karavA AvyA. tyAM rAjAe navANu lakSa suvarNa kharacIne karAvela zaityanA pramANane jotAM koI chADAnI hAMsInAmanI putrIe upahAsapUrvaka tene kahyuM ke - "he bhrAta ! zu AvA pramANanuM caitya karAvavAnI tamArI pRhA che ?" eTale teNe kahyuM ke -"he bhagini ! mArA jevAone A kAma bahudhA durghaTa che. kAraNa ke merU parvatane toLavAnI bALakamAM zakti kyAMthI hoya ? tathApi kadAca huM prasAda karAvuM, to tamAre tyAM AvavuM.' ema kahIne te svasthAne gayo. pachI teNe gurUe kahela AmnAyapUrvaka aMbAdevInuM ArAdhana karyuM, te paNa daza upavAsa thatAM enA bhAgyathI pratyakSa thaI ane belI ke -"mArA prabhAvathI sIsAnI khANa rUpAnI thaI jaze. te laIne tuM pote jinaprAsAda karAva." A pramANe Adeza meLavIne teNe zrIneminAthanuM caitya karAvavAno prAraMbha karyo.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 have ekadA te gAmamAM koi zrIgurU AvyA, ane temaNe te zreSThIne pUchyuM keH--'he bhadra ! caityanuM kAmakAja nivine cAle che ?' eTale te khelyAH--'zrIdeva gurUnA prasAdathI kharAkhara cAle che.' AthI aMbikA kApAyamAna thai gaI keH--A kRtA lAge che ke mArUM kareluM te mAnatA ja nathI.' pachI teNe bahAra paheAra vahana karela sIsAnI khANunA rUpAthI zikhara paMta te caitya thayuM, paNa AgaLa te na cAlyuM. pachI pATaNathI zrIgurU ane te ginIne khelAvIne teNe zrI neminAthanI moTI pratiSThA karAvI. te vakhate te bhiganIe kahyuM keH--huM mA ! mane vastrA Ape. ane jo ApanI anujJA hoya, teA A caityamAM huM maDapa karAvuM.' eTale zreSThIe kahyuM keH--he bahena !' te ThIka kahyuM.' pachI teNe nava lAkha kharacI meghanAda nAmanA maDapa karAvyeA. ane khIjA vyavahArIyAe tyAM prAsAda karAvyAM, e rIte vasudhAtalapara te tInA nAmathI prasiddha thayuM. khIjA graMthamAM paNa kahyu` che keH--'gAgAmatrInA putra catura ane zraddhALu' evA pAsila zrAvake zrInemanAtha prabhunuM A uccatama maMdira karAvyuM ane nithacUDAmaNi evA zrImunica'drasUri sugurUnA ziSya vAdI6 zrIdevasUrI gurUe zrIneminAthanI pratiSThA karI,
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ navame upadeza mahattara mAhAsya lakSmIthI manahara evA zrI pArzvanAtha prabhune namaskAra karIne gurUupadezathI yathAzruta zrIkalikuMDa tIrthanI utpatti huM (kartA kahIza. zrI kalikuMDa tIrthotpattinI kathA. caMpAnagarInI pAse zvApadaNathI bhayaMkara ane vikaTa evI kAdaMbarI nA manI prakhyAta aTavI che. tyAM kali nAmane eka mATe parvata che. tenI nIcenA bhubhAgamAM kuMDanAmanuM sarovara che. te baMnenA vegathI te sthAna kulikuMDa evA nAmathI prasiddha thayuM, ane zrI pArzvanAthanA caraNakamaLathI pavitra thatAM te tIrtha tarIke prakhyAta thayuM. have pUrve keI nagaramAM eka vAmana hato. tenI dararoja sthAne sthAne rAjA vigere hAMsI karatAM hatA. tethI udvega pAmele ane AtmaghAta karavAne Irachato e te mUkha ziromaNi koIka vRkSa para adhara laTakAvAnI IchA karate hato. evAmAM supratiSThita evA mitra zrAvake tene aTakAvyuM ane kahyuM ke -"he mahAbhAga ! Ama vRthA zA mATe maraNa mAgo cho ? je mane hara saubhAgya Arogya ane rUpane Icchato hoya, te ahiMsA saMyama ane tapa vigere lakSaNa jaina dharmanuM" ja ArAdhanA kara." ema kahIne te tene gurUzrahArAja pAse laI gayA. tyAM tene dezanA saMbhaLAvI, zuddha samyakatva gRhaNa karAvI ane parama zrAvaka karyo. pachI
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 6 te vividha tapa tapavA lAgyA ane 'hu ucca dehavALA thA" evu teNe niyANu khAMdhyu. pachI anukrame te maraNa pAmIne te aTavImAM mahAbaliSTha ane yuthanA nAtha evA mahIdhara nAme hAthI thayA, ekadAzrIpAzvanAtha prabhu chadmavasthAmAM vihAra karatA tyAM pathvala ( kuMDa ) AgaLa padhAryA ane kAcetsamAM rahyA. te vakhate hAthI jaLapAna karavA tyAM AvyA ane jagatprabhune joine te jAtismaraNa pAmyA. * ahe ! ajJAnathI dharmAMnI virAdhanA karIne huM pazu thayA. mATe A devAdhidevanI pUjA karIne huM mArA janmane saphala karU' A pramANe vicAranI karIne ane kamaLAthI paramezvaranI pUjA karIne ane anazana lai te maki vyatarAmAM utpanna thayA. A badhA vyatikara caMpAnAyaka karakuDuM rAjAe sAMbhaLIne te pAtAnA aMtaramAM ati vismaya pAmyA. pachI jeTalAmAM te rAjA atyaMta utsAhathI tyAM Ave che, evAmAM prabhu vihAra karI gayA, eTaNe te parama viSAda pAmyA. 'zu... abhAgIyA prANIone zrIjinendranA darzana thAya ?' ema peAtAnA khAtmAne te ni kravA lAgyA. ane te hAthInI prazaMsA karavA lAgyA. pachIte sthAne eka mATu' caitya karAvyuM ane temAM nava hastapramANa prabhunI pratimA sthApI. vaLI keTalAka ema kahe che ke:-'dharaNe dranA prabhAvathI teja vakhate nava hasta pramANa bhagavatI tenI pratimAM AvirbhUta thai' pachI te pratimAnuM vaMdana ane pUjana karIne pramudrita thayelA te rAjAe peAte karAvela rautyamAM te hAthInI pratimA (mUrtti) sthApana karI. pachI tyAM te vyatara leAkA nA maneratha sArI rIte pUravA lAgyA. tyArathI pRthvIma'DaLapara te tIrtha tarIke prasiddha thayu.. pachI tyAM nirvyAja bhaktithIprabhAvanA ane nATakAdika mahAtsavA
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 karAvatA te karaka`Du rAjA peAtAnA pavitra manathI eka prabhAvaka ane parama zrAvaka tarIke prasiddha thayeA. ane te bya tara paNa te pratimAnI pUjA, vaMdanA ane vratuti karatAM anukrame sugatinuM bhAna thaze. mATe he bhavya janA ! e pramANe jina khagava'tanI pUjanA karI. dazame upadeza zrI aMtarikSa pArzvanAtha bhavya prANIone zreyanimitte thAo. temanA agathI path karAyela jaLanuM pAna karIne zrI pAlarAjA kuSTaroga rahita thayA. zrIpAla rAjAnI kathA ekadA rAvaNe peAtAnA kAmane mATe niyukta karelA evA mAli ane sumAli (vidyA dharA) vimAnamAM besIne kayAMka jatA hatA. te vakhate te jinapratimA ghare bhUlI gayA. ane jinapUjA (karyA) vinA temane bhejana(nahI ) karavAnA dRDha niyama hatA pachI bheAjana vakhata thayA, tyAre pavitra vALukAnA kaNAthI pArzvanAthanI pratimA karIne temaNe pUjA karI. pachI AgaLa jatAM jatAM te pratimA temaNe sarAvaramAM sthApana karI, ane divya prabhAvathI te sthira thaI gaI tyArathI te pratimAnA prabhAvathI te paLvalamAM sadA nirmALa jaLa rahetu ane kadApi khUTatuM nahi.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 have te avasare bigillapuramAM zrIpAla nAme rAjA hatA te kADha rAgathI sarvAMge pIDita hatA. vaidyoe se'kaDA auSadhathI tenA upacAra karyAM, paNa tRSAturane jema kSAra jaLathI tema tene guNa na thayA. ekadA rAjA te sarovara para krIDA karavA gayA. tyAM zramita ane Sita thayA eTale tyAM vizrAMti letA jaLapAna karIne te kSaNabhara svastha thayA. pachI hAtha paga ane mukha dhAine te svasthAne gayA. evAmAM te avayaveA tarata suvarNa jevA kAMtiyukta thaI gayA. pachI prabhAte A kautuka joine 'A zuM ?' ema rANIe rAjAne pUchyuM . eTale teNe prakSAlanAdika badhA vRttAMta kahI batAvyA 'ahI" kaMI paNa prabhAva che' ema ataramAM vismaya pAmI rAjAe tyAM snAna karyu. eTale taddana nirogI thaI gayA. pachI tyAM naivedya ali ane dhUpAdika karIne rAjAe kahyu ke:- ahIM je deva hoya te pragaTa thAo.'ema kahIne rAtrie rAjA tyAM ja sute, eTale brAhmamuhUte adhi SThAtA deve AvIne tene kahyuM keH- 'ahIM bhAvI zrI pArzva - nAthanI pratimA che, jenA prabhAvathI tArA aMganA kADharoga nAza pAmyA mATe have e pratimA zakaTa para besADIne sAta divasanA janmelA bALa vRSabha temAM joDIne tAre pAte sArathi thaine tene satvara calAvavA, paNa jyAM pAchuM mukha karIne joiza. tyAM e ratha sthira thai jaze.' ema kahInedeva cAlyA gayAane rAjA jAgRta thayA. pachI prabhAte rAjAe devanA kahyA pramANe badhuM karyuM. ane jeTalAmAM kaMika mAga vyatikrAMta karyAM, tevAmAM rAjAnA manamAM saMdeha thayA ke--pratimA Ave che ke nahi ?" ema ka'ika udvegathI grIvAne vAMkI vALIne rAjAe eka kSaNabhara pAchaLa joyu tevAmAM divya prabhAvathI pratimA AkAzamAM
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthira thaI gaI, ane zakaTa AgaLa cAlyuM gayuM. rAjA AthI atyaMta vismaya pAmyA. pachI rAjAe tyAM zrIpuranAme navuM nagara vasAvIne te pratimA upara eka meTuM rautya karAvyuM. te vakhate gagerikA (gAgara) yukta ghaTayugala pitAnA mastakapara laIne pUrve panIyArI te biMbanI nIcethI jaI zakatI hatA, ema sthaviro kahI gayA che. e pramANe te rAjAe bahuM kAla paryaMta te pratimAnI pUjA karI ane sarva abhISTa pAye tathA anukrame te mokSe jaze. vaLI "AdyApi te pratimA ane bhUmi vacce kaMIka aMtara che, ema tyAMnA rahevAsI tathA anya loko paNa kahe che. e pramANe zrIpAlarAjA jema zrI atirikSa pArzvanAtha prabhunI pUjA karIne niregI thaye tema he bhavyajano ! tame paNa zrI jineMdracaMdranI ArAdhanA karI parama sukhI thAo, agiyAramo upadeza mANikyanI jineMdrapratimAnuM pUjana karatAM zrI zaMkara nAmanA rAjAnI jema zrI devAdhidevanA arcanathI dura evA marakI pramukhanA upasargo nAza pAme che. zaMkara rAjAnI kathA pUrve bharatarAjAe aSTApada giripara pite karAvela caityamAM varNAdikathI yukta sarva tIrthakaronI pratimAo sthApanA karI tyAM prasaratA kiraNothI dedIpyamAna evI eka nIla
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ namaya prathama prabhunI pratimA teNe pRthaka sthApI hatI. eTalA mATe ja loke te pratimAne mANikadeva evA nAmathI oLakhe che ane te atyaMta prabhAvI che. vaLI keTalAka ema kahe che ke -"bharatezvaranI mudrikAmAM rahela pAritnanI A pratimA banAvelI che." A pramANe te pratimAnI tyAM ghaNuM kAla paryata pUjA thaI ekadA keTalAka vidyAre tyAM yAtrA karavA AvyA ane atyaMta apUrva evI te pratimAne joIne manamAM prasanna thaI tene dakSiNazreNImAM laI gayA ane tyAM teo pratidina tenI pUjA karavA lAgyA. ekadA nAradaSi temane tyAM atithi thaIne AvyuM ane te pratimAne joIne teNe pUchyuM ke -"A pratimA tamArI pAse kyAMthI ?" eTale temaNe kahyuM ke -"A pratimAne ame maitADhaya parvata parathI lAvyA chIe. ane enA zubhAgamathI rAjya tathA rASTrAdikathI amArI vRddhi thaI che. A pramANe sAMbhaLIne merU parvata para zAzvata zaityane vaMdana karavA AvatA I drane teNe te pratimAnuM mAhAmya kahI batAvyuM. eTale dendra deve pAse te pratimAne devalokamAM levarAvI. kAraNa ke kalpalatAnI prApti thatAM catura jana maMdAdara (vilaMba) na kare. A pramANe svargalokamAM paNa bhaktithI bhAsura ane saMtuSTa manavALA evA devee bahu sAgarepama tenI pUjA karI. evA avasaramAM A bharatakSetramAM rolekyane eka kaTakarUpa e rAvaNa nAme rAkSasone svAmI thaye. tenI maMdodarI rANI hatI. ekadA nAradanA mukhathI te pratimAnuM mAhAtmaya sAMbhaLatAM teNe paNa rAvaNane preraNA karI. eTale buddhinA nidhAna evA teNe zakranI ArAdhanA karI. pachI saMtuSTa thayelA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 IMdre paNa te pratimA madadarIne arpaNa karI. eTale te pazu atyaMta pramAdabhAvathI trikAla tenI pUjA karavA lAgI. - pachI ekadA rAvaNe sItAnu' haraNa karyuM' ane strI, bhrAtA ane putra-vigeree nivAryA chatAM teNe sItAne mUkI nahi; evAmAM te bi MbanA adhiSThAyaka deve kahyuM keH--lakA ane la'kApatinA kSaya thaze.' AthI madadarIe te pratimAne samudramAM sthApana karI. have karNATakadezamAM kalyANa nagaramAM jinacaraNurUpa pa'kajane madhukara ane abhaMga bhAgyavAna evA zakara nAme rAjA hatA. ekadA koI mithyASTi vyaMtare tyAM marakI phelAvI, tethI rAjA, amAtya vigere badhA ciMtA karavA lAgyA. evAmAM rAjAne du:khita jANIne padmAvatI devIe svapnamAM tene kahyuM keH--'samudramAM rahelI mANikayadevanI pratimA jo A nagaramAM Ave, tA mInA upadrava tarata vilaya pAme.' pachI upAya hAtha lAgavAthI rAjAe badhuM te pramANe karyu.. eTale tenI bhaktinI yuktithI saMtuSTa thayela lavaNu samudranA adhiSThAcaka deve mAdarI saMbaMdho te khaba rAjAne Apyu. ane kahyuM keH--A biMbanA prabhAvathI tane mubhikSa, Arogya ane saMpatti prApta thaze mATe tuM pAte ene pITha para laIne yathAsukhe mAge jA. paratu jyAM saMdeha karIza tyAM A bikha sthApana (sthira) thaI jaze.' A pramANe zikhAmaNa ApIne devatA tarata adRzya thaI gayA. pachI rAjA te bi ane peAtAnI pITha para laIne sainya sahita cAlyA ane jeTalAmAM tili'ga dezamAM AvelA kulpapAka nAmanA nagare te AvyA. tevAmAM te bi'nA ka'ipaNa bhAra na jaNAvAthI 'zu' e khiMkha Ave che ke nahi ?' evA tene sadeha utpanna thayA. eTale te
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 khiMkha tyAMja sthira thaI gayuM. pachI rAjAe zrI kulpapAka nagaramAM eka ramya caitya karAvIne ni`la marakatamaNimaya ane rUcira evuM te khiMkha tyAM sthApana karyuM. te khiMba (680) varSa paryaMta gaganamAM adhara rahyuM ane tenI pUjAthI samastarIte rAgAnI upazAMti thai. pachI rAjAe te khaMkhanA pUjArIAne tenI pUjAne mATe bAra gAmA ApyAM ane rAjAe paNa te khaMkhanuM bahu kAla paryaMta pUjana karyu. svaga mAMthI A lAkamAM AvatAM je prabhune (1181000) va thai gayA tathA jemanu nAma ane mAhAtmya traNe lAkamAM atizayavaMta che evA mANikayadeva nAmanA zrI AdinAthaprabhu cirakALa paryaMta tamArA zreya nimitte thAo. bArame upadeza bhUminA madhyamAM rahelI jemanI dedIpyamAna mUrtine zrI abhayadevasUrie pragaTa karI, tathA sarvatra prabhAvanA samUhathI virAjamAna evA zrI staMbhana pArzvanAtha jayaMvata vo che. zrI staMbhana-tItha prabhu dha pUrve zrI pATaNamAM bhImarAjA rAjya karatA hatA, te vakhate zrI jinezvarasUri vasudhAtalapara vidyamAna hatA. temanA paTTa para abhayadevasUri jagatprasiddha thayA, ke jemanAthI kharataragaccha pratiSThA pAmyA. rAjAone paNa mAnya evA te AcArya mahArAjane koI pUrNAMkanA anubhAvathI zarIre kADha roga thayA. pachI alpazakti chatAM te sUrirAje gujarAtamAM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 AvelA zaMbhANaka nagara tarapha vihAra karyo. evAmAM roganI atyaMta bahulatAthI potAnA AyuSyano kSaya samajIne mithyA duSkRta devA temaNe zrI saMghane bolAvyo. eTale teja rAtrie zAsanadevIe svapnamAM AvIne temane kahyuM ke - he prabhe ! tame nidrita che ke jAgRta che ?" "regI evA mane nidrA kyAMthI hoya ? ema sUrie kahyuM, eTale devIe punaH kahyuM ke -"te sUtranI A nava kukuTInuM umeTana kare (kekaDIo ukheLe.)' gurUe kahyuM ke - zaktinA abhAve zuM thAya ?" eTale devI bolI ke - he prabhe ! evuM vacana belaze nahi. kAraNa ke adyApi tame navAMgInI skuTa vRtti karaze." sUri bolyA ke:- zrI gaNadharakRta graMthanuM vivaraNa huM zI rIte karI zaku ? paMgune merUparvatapara caDavAnuM kauzala kyAMthI Ave ?" eTale devIe kahyuM ke jyAM saMdeha lAge, tyAM mAruM smaraNa karavuM, ke jethI zrI sImaMdhara svAmIne pUchIne huM sarva saMdeha dUra karIza." "paraMtu te mAta ! rogagrasta e huM ,vRtti zI rIte karI zakuM ?" ema sUrie kahyuM, eTale devIe kahyuM ke -"ema na kahe, paNa tenA pratIkArane A upAya sAMbhaLe-staMbhanaka nAmanA gAmamAM seDhI nAme mahA nadI che, tyAM zrI pArzvanAthanI atizayayukta pratimA che ane jyAM kapilA nAme gAya dararoja dUdha jhare che. tenA khura nIcenI jamIna khodatAM pratimAnuM mukha jovAmAM Avaze. e rIte te prabhAvI biMbane tame bhAvathI vaMdana karajo, ke jethI tame zarIre svastha thaI jaze." e pramANe belIne devI cAlI gaI (adazya thaI) pachI prabhAte jAgRta thayelA evA te AcArya mahArAja svapnanA arthane vicAra karIne zrI saMgha sAthe taMbhanaka gAma tarapha cAlyA. tyAM jaIne yathAsthAne zrI pArzva prabhune joIne ullasita re mAMcavALA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 thaIne harSa pUrvaka A pramANe te stuti karavA lAgyA - 'tribhuvanamAM eka zreSTha kalpavRkSa samAna, jinamAM dhavaMtari vaidya samAna, jagatanA kalyANane eka bhaMDAra ane duritarUpa gajane kesarI samAna evA he nAtha ! tame jayavaMta varte. vaLI tribhuvanajanane avilaMdhanIya AjJAvALA tribhuvananA svAmI ane staMbhanapuramAM birAjamAna evA he pArvajinezvara ! amArUM kalyANa karo' e pramANe stuti karatAM seLamA. kalekamAM te mUtti sarvAge pragaTa thaI. eTalA mATe agralokamAM temaNe paccakakha evuM pada mUkeluM che. "phaNidharanI phaNA para atyaMta kurAyamAna evA ratnothI nabhatalane raMjita karanAra, phalithuM kadalane patra, tamAla tathA nIlempala (nIlakamaLa) samAna zyAma kamaThAsuranA upasargonA saMsargathI aMgajita ane stanaparamAM birAjamAna tathA pratyakSa prabhAvI evA he prArvajineza ! tame jyavaMta varte. e rIte batrIza zloka racIne temaNe zrI pArzvanAthanI stuti karI ane tyAM zrI saMghe paNa mahA pUjAdika utsava karyA pachI devInA uparodhathI chevaTanA be loka mukIne trIza zlokanuM temaNe prabhAvI stavana jaraththu rAkhyuM.) pachI AcArya tatkAla rogamukta thayA ane te pratimAne navA karAvela rautyamAM temaNe sthApana karI tyAra pachI anukrame temaNe sthAnAMga vigere nava aMgenI vRttio karI. kAraNa ke devatA vacana kalpAMte paNa niSphala na thAya. evAmAM divya prabhAvathI rAjA vigeree navA taiyAra thayelA pustaka bhaMDAramAM sArA varNavALI prate joI eTale bhIma rAjAe pATaNamAM traNa lakSa dravyano vyaya karIne te sarva vRttione svacchatA ane paragacchanA AcAryo * jyatihuaNu nAmanuM
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 pAse lakhAvI. e pramANe sarvatra udaya pAmelA te AcArya, mahArAje bahuMkAla paryaMta zrI vIrazAsananI prabhAvanA karI. A pramANe jemane AdikAla ajJAta che evA ane Idra, zrIrAma, kRSNa, dharaNendra ane samudrAdhiSThAyaka vigerethI vividha sthAnamAM cirakAva sudhI pUjita thayelA evA te zrI (sthaMbhana) pArzvanAtha saMsArathI bhavya janonuM rakSaNa kare. athavA te keTalAka ema kahe che ke zrI kuMthunAthanI pAse mammaNa vyavahArIyAe pUchayuM ke -"he bhagavan mane mokSa kyAre prApta thaze ? eTale svAmI belyA ke-"zrI pArzvanAthanA tIrthamAM tane siddhi prApta thaze. tethI teNe A pratimA karAvI. teramo upadeza je bhavyajane navIna jinaprAsAda yA pUrvakRtane jIrNoddhAra karAve che. te Astika ja A lekamAM zreyaH zrI (kalyANa lakSmI) nA nivAsa rU5 evA rAma nAmanA zreSThInI jema pUjanIya thAya che. rAma zreSThInI kathA zrI nivAsa nagaramAM lakSamInA nivAsa rU5 e zrIgupta nAme zeTha hate. te aSTa keTI dravyane svAmI chatAM paNa svabhAve kRpaNa hatA. tene vijyanAme putra bahu dAnapriya hovAthI zreSThI tene vAraMvAra dAna karatAM aTakAvato hato, kAraNa ke tevA janene dAna te eka zUlarUpa hoya che, ekadA.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zuLanA rogathI zrIgupta maraNa pAmyA. eTale vijayanI mAtAe tene khelAvIne kahyuM keH--he vatsa ! mArU' vacana sAMbhaLa-- tArA pitAe ahI aSTa kATI phrenca dATela che, te laine kRtArtha kara' pachI te nizcita thaIne jeTalAmAM te nidhAna levA gayA, tevAmAM phutkArathI bhaya'kara bhAsatA eka sapa tyAM tenA jovAmAM AvyA, tene jotAM ja vijaya tarata pA vaLyA ema be traNa vAra teNe karyu paNa te nidhAna meLavI na zakI. ekadA tyAM kalpavRkSa samAna kAi kevalI bhagavAn padhAryA eTale rAjA vigere leAkeAnI sAthe vijaya paNa temane vaMdana karavA gayA. tyAM temanI dharmAM dezanA sAMbhaLIne vijye pUchyuM ke:-- he prabho ! nidhAnanA sthAne mane sadana kema thayu' ?' jJAnI khelyA keH--tArA pitA maraNa pAmIne nyatara thayA che, tethI nidhAna grahaNa karatAM teNe sapa thaine tane aTAkAvyo.' pachI he rAjan. 'nidhAnanuM tAre zu' pratyeAjana che ? te kahe. have tArA anugrahathI tArA putrabhale dAna, pUjArdika kare. ane tema karatAM puNyanA anumeAdanathI tane paNa phaLa maLaze; ityAdi rAjAe tene kahyuM, paNa te samajyA nahi, pachI ekadA nidhAnanA vyaMtarane staMbhana karanAra koi eka catura purUSa vijyanA jovAmAM AvyeA. tenI sahAyatAthI vijaye khalAtkArathI tenuM AkramaNa karIne sAkSAta peAtAnA puNya jevA te nidhAnane teNe lai lIdhuM. pachI zrImAn gurUmahArAjanA upadezathI teNe te dravyanA vyaya karI zrI zAMtinAthanA jINuM caityanA uddhAra karAvyeA. gurUmahArAje tene A pramANe upadeza ApyA hatAH
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 navIna jinaprAsAda karAvavAmAM vivekI zrAvakone je puNya thAya, tenA karatAM jIrNoddhAra karAvavAmAM temane te karatAM ATha gaNuM puNya thAya che." A upadeza zrImAn hemasUrie zrI AdmabhaTane ApyuM hatuM. pachI tyAM pratiSThA vigere manahara mahensa karAvyA. ane zrI saMghe paNa tyAM devaja snAtra pramukha mahotsava karyo. - ekadA rAjapurUSa keIka cerane pakaDIne vadhane mATe laI jatA hatA. te vakhate nagaranA caityamAM rahela vijaye te cArane joye. eTale tene choDAvavA vijaye rAjAne vijJapti karI tethI rAjAe kahyuM ke;-"e aMjana siddha hovAthI aMtaH purane vinAza karanAra che. tathApi je e potAnI vidyA kahe, to huM ene mukta karuM. anyathA nahi.' pachI teNe potAnI vidyA na kahyA chatAM vijaye te corane traNa divasa paryata choDAvyuM, ane tene jinamaMdiramAM laI gayA. tyAM caityanA darzanathI te jAtisamaraNa pAmyA ane tenI AgaLa teNe pitAne pUrvabhava A pramANe kahI batAvya - | 'pUrve A gAmamAM bahu vibhUtinA AzrayarUpa e rAma nAme parama zrAvaka zreSThI hatuM. teNe AdarapUrvaka A tya karAvavAno AraMbha karyo, paraMtu ardha cItya niSpanna thatAM te dravya hIna thaI gayuM. pachI kaI siddhapuruSane ArAdhIne ane tenI pAsethI keTIvedharasa meLavIne prApta thayela dravyathI teNe te rautya pUrNa karAvyuM. anukrame suvarNanA daMDa ane kaLazayukta, maMDapanI zreNathI manahara tathA sadevakulikAsaMyukta evuM te caitya taiyAra thayuM. pachI tyAM vAraMvAra jinezanI bhakti ane pUjAdi karIne vRddhAvasthA thatAM te zreSThIe vrata lIdhuM. paNa te vratanI kaMIka viradhanA karIne maraNa pAmIne
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 te kudevatA thayA ane tyAMthI cavIne te huM cAranA kuLamAM taskara thayA chuM. Aja ahI. prAsAda joIne huM jAtismaraNa pAmyA chuM. e rautyanA jIrNoddhAra karAvavAthI tuM mArA sAdharmika thayA che. he bhadre ! jINAdvAra karatAM mAtra teM tArA AtmAneAja uddhAra karyA nathI; paraMtu narakanA khADAmAM paDatA evA mArA paNa te samyagrIte uddhAra karyA.' A pramANe khelatAM te cAra devatAe Apela sAdhuveSa dhAraNa karIne sati thayA eTale rAjA vigeree tene vaMdana karyuM.. pachI anukrame te mAkSe gayA ane vijya paNa savrata dhAraNa karIne saudharma devaleAkamAM devatA thai eka bhavamAM mukti pAmyA. A pramANe navIna caitya karAvavAnu tathA jINAdvArathI prApta thatuM phaLa sAMbhaLIne he bhavya janA ! jo tamAre bhava bhajana karavAnI IcchA hoya, teA caitya karAvavAmAM manebhAvanAne masta karaze. caudamA upadeza sakala iSTa siddhine ApanAra evA tInA yAga te koI mahAbhAgye bhAgyavaMta bhaLyA prANIneja thAya che. temAM paNa jenA yAge hatyAdi doSo paNa dUra karI zakAya evA zatruMjya tInA caiAga tA ati puNyathIja thaI zake che. *navIna caitya karAvavA karatAM jIrNoddhAra karAvavAmAM AThagaNA lAbha vicArIne.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 trivikama rAjAnI kathA zrAvastI nagarImAM trizaMku kuLanA dIpaka samAna, ane pitAnA parAkramathI traNe lokanuM rakSaNa karanAra e trivikrama nAme rAjA hato. ekadA keI jaMgalamAM vaTavRkSa para potAnA mALAmAM besI kAnane apriya lAge evuM bolanAra kaMIka pakSI, krIDA karatA te rAjAnA jovAmAM AvyuM. "A duSTa zakuna thayA" ema dhArIne bANa kheMcI teNe te pakSIne tarata ghAta karI nAkhe, ane pachIthI te kaMIka pazcAttApa karavA lAgyo. pachI vakhata jatAM bairAgyabharathI raMgita thaIne te rAjAe dIkSA aMgIkAra karI ane anukrame te maharSi thayA. pachI duSkara tapa tapavAthI unna thayela tejalezyAvALo e te maharSi bhavya janone pratibodha ApatAM vasudhA para vicaravA lAge. - have te vakhate ja te pakSI maraNa pAmIne kaI pallImAM bhIla thayo, ane tyAM vividha pApa karatAM te pitAnuM udara bharaNa karavA lAgyuM. ekadA te RSi vihAra karatAM tenI najare caDayo. eTale kepa karIne te bhIle yaSTi vigerethI tenI tADanA karI. AthI pitAnA AcArane bhUlI kapATopathI Akula thaI pitAnI tejalezyAthI traSie te bicArA bhIlane bhasma karI nAkhyuM. tyAMthI te bhIla maraNa pAmIne kaI jaMgalamAM kesarI thaye, eTale tyAM paNa tevI ja rIte te RSie, pitAnA pucchane uchALatA evA te siMhane mArI nAkhyuM. tyAra pachI te hAthI thayo ane traSie tene tevI ja rIte nAza karyo. kAraNa ke bhraSTavratavALA evA tene tejelezyA astra rUpa thaI paDI. pachI te hAthI maraNa pAmIne ja amogha zastra (maMtra prayojIta)
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 rAjagRha nagaramAM saMDa (sAMDha) thaye ane sAme deDa AvavAthI pUrvanI jema matsara lAvIne teNe tene paNa nAza karyo, pachI te sarpa thayo ane phaNAnA bhArathI bhAre thayelo ane bhISaNa AkRtivALo evo te kAryotsargamAM rahelA te munine joIne tenI sAme deDe. eTale pUrvanI jema sAdhue tene mArI nAkhe. pachI te brAhmaNa che, ane niMdA karatA evA tene te RSie mArI nAkhe. aho ! avivekIne saMvara kyAMthI hoya ? e pramANe nimarma chatAM teNe sAta hatyA karI. ahe ! gIo paNa AvAM pApa kare che. mATe kamanI kaMThaNAIne dhikkAra thAo, pachI te brAhmaNa maraNa pAmIne vANArasI nagarImAM mahAbAha nAme rAjA thaye ane yathApravRttakaraNanA yoge te zubha karmonA udaya sammukha thaye. aho ! saMsAranuM nATaka kevuM che-rAjA yA deva te rAsabha thAya che tathA dhanavaMta eka kSaNa vAramAM daridra thaI jAya che. - have ekadA te rAjA gavAkSamAM beThe hate. evAmAM keI sAdhune joIne te jAti maraNa pAmya ane pUrvanA sAta bhava tenA jANavAmAM (jevAmAM) AvyA. eTale te vicAravA lAge ke -"aho ! tyAgI evA te munine paNa hu tApane hetu thayuM. teNe je anartha karyo. temAM huM ja nimittabhUta hato ane vaLI A bhavamAM paNa je te kopane lIdhe mAro ghAta karaze. te ahI ! AvA rAjyano vRthA bhraMza thaze. mATe je te sAdhu ahIM Ave, te huM mAre te aparAdha kSamAvuM; A pramANe vicAra karIne bhayabhIta cittathI teNe ardha zleka banAvyuM ke pakSI, bhIla, siMha, dvIpI, saMDa, sarpa ane brAhmaNa "AnA aMtyAIne je pUraze, tene lakSa dravya maLaze" e
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 pramANe rAjAe udghASaNA karAvI. A kSeAkAne badhA leAke gokhavA lAgyA, paNa koi tene pUrNa karI zakayuM nahi. kAraNa ke chadmasthAne paricittanA abhiprAya samajavA dula bha che. ekadA teja muni vihAra karatAM te nagaramAM AvyA ane tyAM teNe koi geAvALIyAnA mukhathI gavAtA te zlokA sAMbhaLyeA pachI kSaNabhara vicAra karIne ane kharAkhara jANIne A pramANe te uttarArdha khelyA :-- jeNe kApathI emanA ghAta karyA, ahA ! tenI have zI dazA thaze ?' evAmAM gAvALIyAe te pUrNa thayela AAka sAMbhaLIne rAjAne nivedana karyu" keH--A samasyA me pU karI' ema chAtI ThAkIne teNe kahyuM. paNa rAjAnA manamAM kaMI Azcarya na thayuM. chevaTe AgrahathI pUchtAM teNe satya vAta kahI. eTale te sAMbhaLI tyAM jaine rAjAe te munine khamAvyA. pachI pAtapAtAnA aparAdhanI niMdA ane ga`NA karatA evA te saMyata ane rAjAe cirakAla paryaMta tyAM premapUrvaka dha geASThI karI. evA avasaramAM jANe temanA pApanI zuddhinA arthe ja kevaLa jJAnathI jagatrayane jonArA evA koI AcAya tyAM padhAryA. eTale mahA AnaMdathI pUrata ane bhaktithI saMyuta evA te sAdhu ane rAjA ane kevalI bhagavaMtane vaMdana karavA AvyA. tyAM temaNe Apela dha dezanA te manee samAdhipUrvaka sAMbhaLI ane pachI potapeAtAnuM pApa temanI AgaLa samyag rIte nivedana karyu. eTale kevalI elyA keH--he rAjendra ! tu' zatru Mjaya tIrtha para jA ane tyAM jina bhagavatane namaskAra karatAM tuM jJAna ane siddhi pAmIza. vaLI huM mune ! tamArAM kama paNa nibiDa che, mATe zatrujaya
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 vinA prauDha tapa tapatAM paNa te kSaya thaze nahi. mATe huM rAjan ! tu A gurUne AgaLa karIne anya rAjA vigere mANasAne sAthe lai zrI zatru'jayAdi tIrthonI samAdhipUrvaka yAtrA kara, ane yAtrAne a Mte sa virata ane AtmadhyAnamAM lIna thaine A muninI sAthe cAritra pALaje.' A pramANe sAMbhaLIne te baMne te pramANe karI ane hatyAdi pApane haNIne zatru Mjaya tI para siddha thayA. A pramANe zrI tInA mahAtmyanuM amRtanI jema zravaNapuTathI pAna (zravaNa) karIne he bhavyajane ! manamAM ati harSI lAvI kuvAsanA rUpa viSane dUra karo ane mukti mahi. lAnA managamatA sukhanuM sevana karI. paMdaramA upadeza jenA jinaprAsAda ane jinapUjA vageremAM upayAga thAya che teja lakSmI kRtArtha che. je zrI jagaDazreSThIe savA koTI maNinA mUlyanA hAra karAvyA hatA. zrI jagaha zreSThInI kathA ekadA kumArapAlarAjA zatru MjayanI yAtrA karavA sajja thaI bahAra prayANa karatA hatA, evAmAM koI purUSe AvIne tene visi karI keH--hAhuladezanA kaNa rAjA tArA upadrava karavA Ave che.' A pramANe sAMbhaLIne yAtrAnA manAtha dhvasta thavAthI khinna thayeleA te rAjA gurUnI pAse AvIne
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 pitAne vAraMvAra niMdavA lAgyo. eTale gurUmahArAja kaMIka vicAra karIne bolyA ke - he rAjedra ! tuM kheda na kara. bAra praharanA prAMte tane samAdhi thaze." A pramANe rAjAne svastha karyo, evAmAM niSNuta samaye koIe AvIne rAjAne kahyuM ke tAro karNa zatru maraNa pAmyuM. kAraNa ke rAtrie kaMIka viSaNutA prApta thatAM niMdrAthI mudrita locanavALo, kUdatA ghoDA para beThelA kaMThamAM suvarNanI sAMkaLI paherele e te jamInamAM praviSTa vaTavRkSanI zAkhApara adhara laTakIne eka kSaNavAramAM paMcatva pAmya-AvuM najare joIne huM AvyuM chuM." pachI pakSabhara zeca karIne (72) rAjAo sahita kumArapAla hemasUri sAthe tIrthayAtrA karavA cAlyA. te tamane navANuM lakSa suvarNayukta chADAdika tathA bIjA (1800) pauDha zreSThIoe sAthe prayANa karyuM ane (1877) svarga vimAnanA jevA dedIpyamAna evA devAlaye paNa sAthe lIdhA. rastAmAM gurUnI janmabhUmi samajIne dhaMdhukapattanamAM teNe jolIvihAra nAmano eka prAsAda karAvyo ane tyAM moTI prabhAvanA karI te zatru jaye gayA. tyAM zrI saMghanI sAthe acA, devaja ane dAnAdika karyA. te avasare koIka cAraNa samayocita A pramANe che . kAraNa ke tevA prAyaH svabhAvathI ja samayajJa hoya che - navazaH (navavAra) kahevA parathI nava lAkhanuM dAna samajavuM. - pachI mALa paheravAne mATe tyAM zrI saMgha maLe ane vAgabhaTe prathama mALa cAra lAkhamAM mAgI. evAmAM kaI pracchanna purUSe tene ATha lAkhamAM mAgI, eTale vAgabhaTe tene seLa lAkhamAM mAgI. e pramANe mUlya vadhatAM savA ke TIkroDamAM te mALa mAgatAM pracchanna purUSa pragaTa thayo. pachI tene sAmAnya vezavALa joIne rAjAe maMtrIne kahyuM ke "dravyanI
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 vyavasthA tAre karavI." eTale maMtrIe tene kahyuM ke he bhadra ! tArI pAse dravya kayAM che? ane A IdramALa kema paherIza ? are ! Ama karatAM tane lajA paNa thatI nathI ?" pachI te maMtrIne ekAMtamAM laI jaIne tene ratna batAvyuM, eTale te ratna savA keTI mUlyanuM jANIne maMtrIe tene kahyuM ke -he bhadra AvuM ratna tArI pAse kyAMthI ?" te bolyo ke AvA pAMca ratno mArI pAse che; ane tene saMbaMdha sAMbhaLe -"madhumatI nagarImAM prAvATa jJAtinA maMDana rUpa hAsa nA mana mAre pitA saurASThika vaNika hatA. eka divase maraNa pAse AvatAM teNe mane kahyuM ke - he vatsa! prahaNathI (naukAmArganA vyApArathI) meM bahu dhana upArjana karyuM che. te badhA dravyanA sAra bhUta A pAMca rane meM lIdhAM che. te grahaNa kara ane mAruM A kRta (kathana rahasya) sAMbhaLa emAMnuM eka eka ratna zatruMjaya, revatAcala ane prabhAsa pATaNamAM vAparavuM, ane be ratna tArA dhana tarIke rAkhavAM." ema kahIne te svargastha thaye, eTale huM mArI mAtA sAthe ahIM Avyo chuM. ane tene meM 5rdibhavanamAM besArI che. A pramANe sAMbhaLIne saMtuSTa thayela sacive te vRttAMta rAjAne nivedana karyo. eTale rAjA tenI mAtAnI sanmukha gayo, ane mahatsava pUrvaka te vRddhAne tyAM caityamAM lAvIne jANe sAkSAt guNazreNIja hoya evI mALA tene paherAvI. pachI svAmInA vakSaHsthalamAM eka dedIpyamAna hAra paherAvIne rAjAe te kIMmatI ratnane hAramAM nAyaka (cagadu-takhatuM) ne sthAne sthApana karyuM. pachI bIjA be ratnane paNa vyaya karIne te puNyavAna zrI jagaDa zeTha ane rAjA sarva tIrthonI yAtrA karIne svasthAne gayA.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 e pramANe puNyavaMta prANIo sAte kSetramAM pitAnI kamalAne kRtArtha karIne ane manuSya tathA devanA akhila sukha jogavI anukrame mokSamArgamAM saMcare che. saLage upadeza je bhAgyavaMta che yAtrA karatAM zrI jinanI atula bhakti kare che, teo sukhI thAya che. jema zaMtrujayAdika tIrtha para bhakti karIne zrI bharatAdika mukti mahilA (mokSa-lakSamI) ne bheTayA zrI bharatezvaranI kathA ekadA devatAothI susevita zrI RSabhasvAmI vihAra karatA vinItAnagarInA udyAnamAM padhAryA. eTale bharatarAjA hastInA skaMdhapara ArUDha thaIcaturaMgasenA sahita prabhune vaMdana karavA AvyA ane A pramANe teNe dharmadezanA sAMbhaLI - "saMghabhakti, sArA kuLamAM janma, supAtradAna, nyAyapArjita vittano yoga, saMghAdhipatya ane sutIrthasevA-e prabaLa bhAgyathI ja prApta thAya che. A pramANe sAMbhaLIne bharatarAjAe bhagavaMtane pUchyuM ke -"he svAmina! saMghAdhipatinuM pada zuM, tene vidhi zo ane te kevI rIte prApta thaI zake ?" eTale prabhue kahyuM ke -"paMcavidha dAna ApatAM, dIna janane uddhAra karatAM, pratyeka nagare jinamaMdiramAM vajAropaNa karatAM ane gurUAjJAne vaza thaI zatruMjayAdika
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 * tImAM iMdrotsavAdika kRtya karatAM saMghAdhipati thaI zakAya.' pachI bharata bhUpatie vicAra karyAM keH-- eka sAmAnya janathI mArAmAM saMghAdhipatya sthApana thAya, te karatAM jo bhagavaMta potAnA hAthe mane saMghAdhipati sthApe te huM bhAgyavaMta gaNA. A pramANe vicAra karI punaH bharatarAjAe kahyuM ke-- huM svAmin ! mArA para prasAda karIne prANIone priyaMkara evuM e pada mane ApA, pachI iMdrAdika devA tathA sa`gha upara vAsakSepa nAkhyo. te vakhate divya mALA lAvIne iMdre pramAdapUrvaka bharata tathA tenI patnI subhadrAnA kaMThamAM ArA paNa karI. pachI sakala sAmagrI sahita ane zakrendre lAvI Apela suvarNanA devAlaya puraskara, sajja thayelA hastI, azva, ratha ane prauDha pannAtiothI parivRta ane savA keTi putrA tathA caudaratnAthI virAjita evA bharatezvare tIrthaMyAtrAne mATe prayANa karyuM. te vakhate sApattananA nAyaka, (24072) putraparivarita, lAkha hAthI ane pAMtrIza lAkha azvAnA svAmI, savA keATI paDhAti ane sAta se rAjAAthI pavRita, khAvIza lAkha prauDha rathAsamannita ane batrIza lAkha sugrAmanA svAmI evA samayazA rAjAe paNa tenI sA sAthe prayANa karyuM. vaLI baitADhaya parvatapara sAThe ane pacAsa nagaranA svAmI vinaminA putra gagana vallabha, pUrva dizAnA svAmI vajranAbha, pazcima dizAnA nAyaka ane kalyANaketu rAje'dra-e cAre mATA rAjAe paNa sAthe cAlyA. pachI cakrI dararoja eka ceAjana paryaMta prayANa karavA lAgyA ane ratnanA prabhAvathI samasta vAMchita vastue tarata taiyAra thatI hatI. ane vakaratnathI yathAkAla, yathA ceAgya ane yathepsita evA moTA ghara kSaNavAramAM taiyAra thatA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 hatA. pachI saMgha jyAre saurASTradezamAM dAkhala thaye tyAre bharatezvarane kAke zaktisiMha rAjA temanI sAme AvyuM ane teNe namaskAra karyo. pachI zrIpuMDarIkatAtha daSTie paDatAM sarvane AnaMda thaye eTale tyAM zrIbharatarAjAe AnaMdapura nAme nagara sthApyuM. ane jemanA cAra yugamAM cAra nAma thayA, evA zrI jIvaMtayugadIzane tyAM bharatezvare prAsAda karAvyuM. pachI tyAM parvata para ArohaNa karatAM tRSAtura janonI abhyarthanAthI labdhimAn evA celaNa sAdhue rastAmAM eka talAvaDI karI ApI. vaLI te mahAbhyAktipUrvaka zaktisiMhe varNana karelA evA nadI, kuMDAdikane paNa bharatarAjAe joyA. evA avasaramAM zake paNa tyAM Avyo ane bharatezvaranI sAthe te rAyaNane naye. kAraNa ke te tIrthabhUta che. kahyuM che ke, prathama tIrthakara zrI kaSabhadeva svAmI vihAra karatA pUrva navvANu vAra zatruMjaya para denI sAthe AvIne samosayA che, eTale (6985440000000) eTalI vAra bhagavaMte A parvata para AvIne e rAyaNanI nIce sarasa dharma dezanA ApI che. pachI zake bharata rAjAne kahyuM ke have pachI vakhata e AvavAne che ke mUrtAivinA mAtra A tIrtha (parvata) paraja mANase zraddhA karavAnA nathI. tIrthakaronA caraNathI pAvana thayela A parvataja tIrtharUpa che, chatAM vizeSa rIte suvAsanAnI vRddhine mATe ahIM jinaprAsAda thAya, te vadhAre sAruM, A pramANe sAMbhaLIne bharata cakrIe cerAzI maMDapothI bhAsura eka koza uMce cha keza digha, hajAra dhanuSya vistRta ane sadevakulikAthI yukta e vailokya vibhrama nAmane maNimaya prAsAda karAvyo. te prAsAdamAM sadavarNavALI ane suvarNamaya evI zrI yugAdIza jinanI cAra mUttio cAre dizAmAM
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zobhavA lAgI. vaLI tyAM zrIpuMDarAkagaNadharanA ziSya zrInAbhasUrie bharata vigerene AnaMda upajAve tevI vistRta pratiSThA karI. e pramANe tyAM vividha mahotsa karIne bharatezvara raivatAcalapara gayA. ane tyAM paNa temaNe be be maMDapathI zobhAyamAna evuM zrI neminAthanuM moTuM caitya karAvyuM. e rIte bIjA tIrthomAM paNa prabhuta puNya upAjana. karIne bharata cakrI saMgha sahita vinItA nagarImAM AvyA, pachI kaMIka nyUna cha lAkha pUrva bharatezvare rAjya karyuM, te daramyAna rAjAomAM (998984000) eTalA saMghapati thayA. e pramANe dharma prabhAvanA karyA pachI bharata cakravartI vilAsa bhavanamAM paNa kevaLajJAna pAmIne ane eka lAkha pUrva sAdhupaNuM pALIne siddhisImaMtinI (strInI) suramya sejamAM birAjamAna thayA. sattarame upadeza je bhavya ane saMghasahita bahu bhaktithI tIrthayAtrA kare che, teo AbhU maMtrInI jema prauDha samRddhi yukta thaI jagatane pUjanIya thAya che. AbhUmaMtrInI kathA thArApadrapuramAM jinadharmarakta zrImAlajJAtimAM ziromaNi ane samasta pradhAnomAM agresara evo Abhu nAme maMtrI hate pazcimAmaMDalIka e birUda dhAraNa karate ane bahu
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 keTi dravyane svAmI e te eka kuberanA je bhArate hato. ekadA AbhU saMghapati ghaNuM saMghasahita zatruMjaya tIrtha para zrIyugAdIzane bhakti pUrvaka vaMdana karavA cAlyA te vakhate tenI sAthe devalokane vimAna jevA sAtase devAlaye hatA, ane jemAM sukhe besI zakAya tathA ratha jevI vizAla pAlakhIo paNa bahu hatI. cAlIza hajAra zakaTo zobhatA ane pAMcaso daza azvo sAthe cAlatA hatA. bAvIza uMTa, eka kaDAI ane eka ekaso taMbalI, kadAI ane rAyA hatA. vaLI temAM ekaso tresaTha jAhera hATa, sAta paraba ane baseM mALI cAlatA hatA. pANI lAvavAne mATe sAta mahiSa (pADA) hatA ane manuSya tathA khaccaro vigerenI te saMkhyAja hotI. e rIte meTA ADaMbarathI cAlatAM nadI, kRpa ane savara vigere jalAzanuM zoSaNa karato AbhUsaMghapati zanaiH zanai: mArgane vyatikrama (ulaMghana) karavA lAge, ema karatAM zatruMjaya tIrtha daSTigocara thayuM, tyAre AbhUmaMtrIe vastra tathA alaMkAra vigerethI saMghanI bhakti karI. pachI zatruMjaya parvata para ArohaNa karIne anAtra, pUjA ane dhvajAdika mahotsavathI AbhU maMtrIe potAne janma saphala karyo. tyAMthI samasta saMghasahita raivatAcalapara jaIne atyaMta bhaktipUrvaka AbhUmaMtrae rAjImatInApatizrInemanAthane vaMdana karyuM. e pramANe prathama yAtrAmAM mahensa karatAM anukrame ArakeTi suvarNa vyaya karI te potAnA nagaramAM Avyo. have AbhUmaMtrIe atula utsathI (1510) pratimAo tathA sAta se AcAryonAM pagalAM karAvyAM. vaLI traNa koTI suvarNa kharacIne teNe vartamAna sarva AgAmenI eka suvarNAkSara cukta prati lakhAvI ane vartamAna kAlanA samagragraMthanI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 eka bIjI prati teNe maSInA akSarothI lakhAvI, vaLI te maMtrIzvare sUtI ane mAhika gAmamAM sArU AranA ghATamaya be jinaprAsAda karAvyA. corAzI jinaprAsAdamAM jeTalA dravyano vyaya thAya teTale vyaya eka sArU Araka prAsAdamAM thAya. vaLI te maMtrIzvare sthAne sthAne suvarNa kaLaza yukta bIjA paNa ghaNA prAsAdo karAvyA tathA ahamatavAsita evA AbhumaMtrIe traNa sATha zrAvakone lakSamI samapIMne pitAnA samAna banAvyA. pachI prAMtasamaye teNe saMstAraka vrata lIdhuM ane temAM sAta keTIsuvaNane vyaya karyo pachI saMsmAraka vrata samyapha prakAre bhajananI tyAgapUrvaka pAlatAM AbhUsaMghapati zuddha dhyAnanI zreNithI svargastha thayo. e pramANe keTalAka dhArmika purUSe prativarSe cAtrAe kare che ane jeo janmabharamAM eka yAtrA paNa karatA nathI, te mahA pramAdI samajavA. je AhatI yAtrA bhayaMkara bhava-aTavAnA bhayathI bhavya janone bacAve che tenuM yathArtha rIte varNana ja na thaI zake mATe he bhAgyavaMta bhavya ! A pramANe sAkSAt phaLa jANIne bhavabhaMjananI IcchAthI evI rIte tIrthayAtrA karavI ke jethI saMsAra paribhramaNa aLapAI jAya (maTI jAya)
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ / zrI hitavAdhikArastUrtaH | prathama upadeza te gurUtattvamAM zrI gurUnuM lakSaNa A pramANe che: "navattAsvacana pramAtA, svayaM ca niSpApapathe pravartate / gRNAti tatvaM hitamicchara ginAM, zivArtha nAM yaHsa gurUniMgadyate' // 1 // je gurU pite niSpA5 mArgamAM pravarte che ane anya janane pramAdathI bacAve che, tattva prakAze che ane mekSAthI jananA hitane Icche che, te guru kahevAya che. A kaLikALamAM zrI jina dharma temane AdhIna hovAthI vivekanaMta janee zrI gurUnA guNotkIrtana sahita vidhipUrvaka ane vinaya, bhakti tathA bahumAnAdikathI samyaphaprakAre temanuM ArAdhana karavuM. kahyuM che ke - 'kaiAvi jiNavariMdA, pattA AyarA Ayarie' ityAdi / koIvAra zrI jinavare pUrve AcAryapaNAne prApta thayelA hoya che." zrI gurUguNanA kIrtanapara padrazekhara rAjAnuM udAharaNa jANavA lAyaka che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 padrazekhara rAjAnI kathA pRthvIpura nagaramAM pazekhara rAjA pote atyaMta dhamI hovAthI bIjAone paNa dharmamAM pravartAvatA hatA ane lokonI AgaLa te vAraMvAra A pramANe gurU guNa gAte hatA - je kSamAvaMta, jitedriya, zAnta, upazAMta, prazAnta-rAga ke reSathI parityakta, paraparivAdathI virakta ane apramatta hoya, te gurU kahevAya che. vaLI vaMdana karatAM jeo samutsuka (mAnI) thatA nathI ane hIlaNa karatAM jeo jvalaMta kopI thatA nathI, pitAnA cittane damIne ja je dhIra thaI vicAre che ane jemaNe rAga dveSane nAza karyo hoya che, te munio samajavA. vaLI be prakAre gurU kahela che. tapayukta ane jJAnopayukta. temAM tapeyukta te vaDanA pAMdaDA samAna hoya che, eTale teo mAtra potAnA AtmAne ja tAre che ane jJAnopayukta te yAnapAtra (vahANa) samAna hoya che, tethI teo potAne ane parane paNa tAre che." A pramANe gurU guNanA varNanathI te rAjAe ghaNuM lokene dharmamAM sthApana karyA, paraMtu nAstika matane anusaranAre eka vijaya nAmane vaNika ema belate ke iMdriyane nirodha kara zakya che, te potapotAnA mArga (viSaya) mAM sadA pravRtta ja rahe che. ane tapa e mAtra potAnA zarIrane zuSka banAvI devAne raste che. kAraNa ke svarga ane mekSa keNe joyA che ? kahyuM che ke - A kAmaga te hastagata che ane uttara kAlanA te. te anAgata che. vaLI paraloka koNa jANe che, ke te che vA nathI, mATe te kazuM ( kAmanuM) nathI."
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 A pramANe peAtAnI prapa'cALathI teNe paNa ghaNA leAkeAne chetaryA hatA. e rIte te nagaramAM sAkSAt jANe sugati ane durgatinA mArga heAya evA te banne puNya ane pApeApadezamAM kuzaLa thayA. ekadA rAjAe tenuM svarUpa jANIne gupta rIte peAtAnA mANasa pAse tenA gharamAM eka lakSa mUlyanA hAra tenA AbharaNunA kara'DIyAmAM nakhAvIne nagaramAM paTaha devarAvyA ke~~'rAjAnA guma thayelA hArane je atyAre kaheze, te khina gunhegAra gaNAze, paNa pachIthI jenA gharamAM te maLI Avaze te zikSApAtra thaze. ema karatAM jyAre koIe mAnyu* nahi eTale rAjAe sarva gharanA zeAdhanapUrvaka tenA gharanuM paNa zodhana karAvyuM ane tyAM hAra maLI AvyA, eTale rAjapurUSo te zreSThIne pakaDIne rAjA pAse lAvyA ane rAjAe te bicArAne vadhanA Adeza karyAM. paNa tene kAI cheADAvavA AvyuM nahi. svajanAdi lAkoe rAjAne vijJapti karI eTale rAjAe kahyuM keH--jo mArI pAsethI telanuM pUrNapAtra laI temAMthI eka biMdu paNa nIce na pADatAM e samasta nagaramAM bhrame ane pachI te tailapAtra sahIsalAmata mArI AgaLa muke. jo ema kare teAja eneA chUTakArA thAya tema che, anyathA nahi,' eTale maraNunA bhayathA teNe te vAta paNa kabula rAkhI. pachI padmazekhara rAjAe samasta nagaramAM paTTupaTaha, veNuM, vINA vigere uddAma zayukta sarasa vAjItrA, tathA atyaMta lalitarUpa lAvaNya ane suveSasahita vezyAenA vilAsa yukta ane sa kriyAne sukha upajAve tevA sekaDo nATako pagale pagale racAvI dIdhA. have te zreSThi temAM vizeSa rasika hovA chatAM teja tailabhAjanamAM dRSTi sthApI, baMne bAjue
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 gaThavelA khullA khaDagane hAthamAM laI vividha bhaya pamADatA subhaTathI bhaya pAmate te samagra nagaramAM bhamIne punaH rAjA pAse AvyuM. eTale rAjAe kiMcit hasIne kahyuM ke;-" bhadra ! atyaMta capala mana ane Ini tuM zI rIte nirodha karI zakyA ? teNe kahyuM ke - he svAmin ! maraNanA bhayathI, rAjA belyA ke - je eka bhavane mATe paNa te apramAda sevyo, te anaMta saMsAranA maraNathI bhaya pAmatA evA sAdhuo vigere kema pramAda seve ? mATe he zreSThirAja ! hitavacana sAMbhaLaH- A loka je vistRta vikathAo kare che, duSTa viSamAM garviSTa thAya che, supramatta (madamasta) nI jema je ceSTA kare che, guNa doSanA bhedane jANatA nathI, pitAne hita padezakapara paNa je kepa kare che ane je narakAdika kunimAM jAya che, te duSTa evA pramAdarUpa kuripunuM ja ceSThita che mATe pramAda na kara, jinezvaranI bhakti kara, gurUnI sevA kara, SaDAvazyaka vidhinuM pAlana kara ane saMsAra phUpamAM na paDa" ItyAdi tenI zikhAmaNathI pratibaMdha pAmIne te satya zrAvaka thaye. ane padmazekhararAjA paNa anukrame gurUguNanA varNanamAM tatpara rahI ane bahu lokone puNyane lAbha ApI te saddagatine pAmyA. A pramANe kugraha kumatane atyaMta nigraha karavAmAM eka maMtrarUpa evA zrI padmazekhara rAjAnA sucaritrane sAMbhaLIne he bhavya jana ! sadajJAna, darzana ane cAritra dhArI evA gurUmahArAjanA atula guNanuM parikIrtana kare.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 bIjo upadeza je prANI vinayathI bhAvita thaIne zrI gurUnA caraNane vaMdana kare che, tene ucca pada dula bha nathI, A saMbaMdhamAM zrI kRSNanu' dRSTAMta samajavA ceAgya che. zrIkRSNanI kathA devanagarI-alakApurI surapurI samAna dvArAvatI (dvArikA) nAme nagarI che. samudrane dUra karIne kubere je nagarInI racanA karI hatI. tyAM ka Msa, kaiTabha, cANAra, jarAsaMgha vigere varIAne jItanAra evA aMtima vAsudeva sAmrAjaya sa`pattine bhAgavatA hatA. vaLI jenAmAM kSAyika samyakatva, paradoSa-akathana ane apayuddhanA niSedha-e mukhya leAkeAttara guNNA hatA. temaja je kAi putra dikSA levAne taiyAra thatA, tene te aTakAvatA na hatA ane kanyAnA vivAhamAM tene evA niN ya hateA ke--jyAre putrI vivAha ceAgya thAya, tyAre tenI mAtA tene vibhUSita karIne rAja sabhAmAM meAkalatI, eTale kRSNe paNa tene pUchate ke he vatse ! tAre rANI thavu che ke dAsI thavuM che ? te kahe.' jo te kahe, ke 'mAre rANI thavuM che," teA tene te dikSA apAvatA hatA, ane te vakhate atula maheAtsave pAte karatA tathA bIjAe pAse karAvatA hatA. kAraNa ke zrAmaNya tattvathI zanA rAjya karatAM paNa adhika kImatI che. vaLI jo te kahe ke--'mAre dAsI thavuM che;' te tene tenI mAtAne tyAMja te mAkalatA ane teja tenA vivAhArdika karatI hatI.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ekadA tenI mAtAe zIkhavela kAI kanyA eTalI keH"mAre dAsI thavuM che.' eTale hirae manamAM vicAyuM keH 4 kharekhara ! A mugdhAne kAI e zIkhavI che. tethI Ama kahe che. mATe have enI evI gAThavaNu karU, ke bIjI keAI ema na mele." have tenA zAlApati vIr (vIrA) nAme eka susevaka hatA. tenA hAsyakara vRttAMtane hari bAlyAvasthAthIja jANatA hatA. te kanyA tene ApavAnI icchAthI kRSNa tenA halakA caritrane paNa stuti rUpathI ucca kahIne sabhAsadonI samakSa AlyA ke he sabhya janA ! A vIra kharekhara eka ati bahAdura nara che. enA parAkramAnI prauDhatA huM kahuM chuM, te sAMbhaLeA--' kalabhIpuramAM vasatI gheASavatI senAne jeNe peAtAnA vAma hastathI aTakAvI rAkhI, te A vIra kSatriya che. badarI vanamAM vaMsatA rakta phaLI nAgane jeNe eka DhephA mAtrathI jamIna dosta karI nAkhyA, te A vIra kSatriya che. cakravattI nI kSatithI kaluSAdakane vahana karatI gaMgAne jeNe peAtAnA vAma pagathI aTakAvI rAkhI, te A vIra kSatriya che.' mATe A parAkramI ane zreSTha hAvAthI kanyAne cita vara che. evA jo koi vara mArA jovAmAM paNa AvatA nathI, ke je mArA manane pasaMda paDe,' pachI AjJAzUra evA tenA e vacananA atikrama karavAmAM bhIrU evA te sabhAsadoe huM vibhA ! e adhu' cathA che.' ema kahIne te mAnI lIdhuM. pachI bIjAone pasaMda nahi hovA chatAM vAsudeve temanA paraspara pANigraha ( vivAha) karI dIdhA. kAraNa ke tevA samartha purUSAne zu asAdhya hoya ?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 " * pachI te ramaNIya alaMkAra dhAraNa karIne tenA ghare gaI ane jANe sAkSAt vasudhA para Avela devI heAya tevI ramaNIya te ramaNI tyAM pala`ga para beThI. tenA gRhakRtya yA vinaya sAcavavAnI paNa teNe darakAra karI nahi, paraMtu ulaTA teja tenI AjJAne vazavada (AdhIna) thayA ane vAsudeva thakI zakA pAmatA te tene devInI jema mAnavA lAgyA. kAraNa ke vAsudevanA a'taranA AkUta (Azaya--abhiprAya) ne te samajI zakayA na hatA. ekadA kRSNe tene kahyuM ke:-- he bhadra ! tArI strI gharanuM kAma badhu kare che ke nahi ! eTale vinIta evA te melyA keH - he deva ! tamArI sauMdaya vatI suttAne huM devInI jema ArA chuM.' AthI badhA sabhya janeA hasavA lAgyA pachI vAsudeve tene kahyu` keH-- tenI pAse tAre samasta gRhaSkRtyA karAvavAM temAM tAre mArI ke tenI leza paNa zakA rAkhavI nahi.' pachI ghera AvIne te atyaMta tenI tanA karavA lAgyA keH-- he duSTa ! esI zA mATe rahI che ? uTha ane pAjanI (vAsIduM.) kara. gharanI cIjo badhI vyavasthita rIte rAkha ane gharanuM AMgaNuM sApha kara. Ama kAma vinA mAre ghera kelA kAla sudhI lADa laDIza' A pramANe tenAthI Akroza pAmelI te rUSTa thaIne pitAne ghare cAlI gaI ane tyAM mAtAnI AgaLa patikRta peAtAnu duHkha gadgad vANIthI teNe nivedana karyuM". eTale kRSNe kahyuM ke huM mUrkha ! meM tA tArA kahyA pramANe karyu che.' pachI te khAlI ke-tA mAre rANI thavuM che. mATe mArA para prasAda kareA.' eTale hirae hasIne kahyuM keH- have jo tArA pati kahe, tAja tuM rANI thaI zake.' pachI te sutAe tema karyuM, ane peAtAnA bhartAranI anumati meLavIne zrIneminAtha bhagavAn pAse samahotsava dIkSA lIdhI tathA duHkha samUhanA chedra karIne te sukhI thaI. .
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 have te vakhate bhagavaMtanA parivAramAM tyAM aDhAra hajAra sAdhuo hatA. evAmAM zrIkRSNa prabhune kahyuM. ke- "he bhagavan! je ApanI AjJA heya, to sarva sAdhuone vAMdaNa devAnI mArI IcchA che." eTale prabhue tene lAbha jANIne anujJA ApI. pachI soLa hajAra rAjAothI paravArIne RSione teNe vAMdaNA ApyA. te vakhate atyaMta vadhatA jatA harSathI pUrita ane bhaktithI bhAsura evA kRSNa zatrunA ucchedane mATe taiyAra thayelA subhaTanI jema bhAsavA lAgyuM. pachI vacamAM zramita thaI gayelA anya rAjAo vAMdaNa na ApI zakyA, paNa pitAnA svAmInI bhaktine lIdhe vIrAe prAMta sudhI vAMdaNa ApyAM. evAmAM kRSNa bhagavaMtane pUchayuM ke"he bhagavan! traNa tresaTha yuddha karatAM mane ATale zrama lAge he, ke jeTale zrama ane atyAre lAgyuM. mATe hevi ! tenuM mane zuM phaLa maLaze?" bhagavaMta belyA ke -"he hare! teM caturtha narakane upArjana karelAM karma pudagale khapAvyA ane tIrthakara karma upArjana karyuM. ane A vIrAne te tu saMtuSTa thaIne jeTaluM ApIza, teTaluM phaLa maLaze. kAraNa ke eNe mAtra tArI bhaktine lIdhe vAMdaNa ApyA che. paNa bhAvathI ApyA nathI." ItyAdi bhagavaMta pAse anya paNa kAMI pUchIne ane temane namaskAra karIne kRSNa tathA anya loke anukrame pitApitAnA ghare gayA. A pramANe dravya ane bhAvathI kRtikarma (vAMdaNa) nA saMbaMdhamAM A daSTAMta kahevAmAM AvyuM. mATe he bhavya ja ! guNa-doSane viveka rAkhI gurU mahArAjanA caraNakamaLamAM te vAMdaNuM Ape, ke jethI parama puNyanI ( ucca padanI) prApti thAya.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 trIjo upadeza samyak prakAranI hRdayazuddhithI sevelA zrIgurU sa`tuSTa (prasanna) thAya che. A saMbadhamAM nAgArjuna yAgInu dRSTAMta avaSedhanIya ( samajavA ceAgya) che. . nAgArjuna yAgInI kathA vidyAdhara nAmanA pavitra gacchamAM prakhyAta evA zrIpAda lipta nAmanA AcArya hatA. jemane khAlyavayamAM zrIgurUe prasanna thaIne eka gAthAthI pAlepanAmanI AkAzagAminI vidyA ApI hatI. te gAthA A pramANe hatIH-- pachI te vidyAnA ceAge zatru ya, aSTApada, raivatAcala, abu digira ane sa`metazikhara-e pAMca tIthe`paranA jinedharAne namaskAra karyA sivAya te AhAra vAparatA nahi. samasta vigaI nA tyAga karavAthI ane AranAla (athANA sAthe) thI mAtra edana (bhAta) gRhaNa karavAthI temane aneka labdhio utpanna thaI hatI. ekadA nAgArjuna yAgI kapaTI zrAvaka thaIne te vidyAnA AmnAyane gRhaNa karavAnI icchAthI temanI sevA karavA lAgyA. te pratidina gurUnA caraNe vAMdaNA zvetA ane lakhyuM lakSaguNane lIdhe suMghavA mAtrathI te auSadhAne paNa jANI letA hatA ema karatAM anukrame ekasAsAta auSadheA jANI zakayeA. paNa abhyAsanA abhAvathI (ekaseA) AThamA auSadhane te samajI na zakayA. pachI je te jaLathI tenu sa'melana karI AkAzamAM uDavAnI icchAthI tenA ane page lepa karyAM, ane tenA prabhAvathI patanApatana karatAM satyAsnAya jANyA vinA mAtra tenA zarIra para kSatAvalI (kSata-
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 paMkti) paDI gaI, eTale gurUmahArAje pUchayuM ke - "he bhadra ! tane A kSatapaMkti zI ?" eTale mUlathI teNe pitAne yathAkRta vRttAMta nivedana karyo. pachI tenI buddhithI raMjita thayelA gurUmahArAje tene bAravrata aMgIkAra karAvIne satya zrAvaka banAvI AmnAyapUrvaka te auSadha batAvyuM. ane kahyuM ke - "bhadra! je tAre AkAzamAM uDavAnI IcchA hoya, te sATha taMdulanA jaLathI A auSadhene tAre lepa karavo" A pramANe sAMbaLIne temanA kahyA pramANe karatAM tene sarva manoratha siddha thayA ane pachI jina matanI prabhAvanA karate te eka parama zrAvaka thaye. ane eTalA mATe ja salphaLanA athI evA vivekI jane deva, gurU, pitA ane rAjA vigerene AMtaranI bhakti pUrvaka seve che. pachI ekadA te gIe bahu dravya meLavIne suvarNa siddhi karanAra e sahasmavedhI rasa sAthe, ane te eka kAcane kuMpAmAM bharIne svasevaka sAthe pitAnI bhaktithI te rasa gurU mahArAjane ja bheTa mokalAvyuM. eTale mastakane namAvatA evA te sevakane AcArye kahyuM ke- A zuM prAkRta che? ane te keNe kahyuM che? te kahe." te be ke-"he prabho ! traNe lokamAM durlabha e A suvarNa siddhikara rasa nAgAjune Apane bheTa karyo che" pachI gurU bolyA ke-"aho! amArA te ziSyanI kevI kRtajJatA? ke jeNe AvI rIte A navya niSpanna rasa amane bheTa karyo. paraMtu bAhya ane AMtara parigrahano tyAga karanArA tathA tRNa ane suvarNamAM samAna spRhAvALA evAM ame e rasane manathI paNa icchatA nathI." "A anarthanA hetubhUta rasanuM zuM prayojana che?" ema manamAM vicArIne temaNe kahyuM ke -athavA te e mugdha amArA AcArane ja jANatA nathI." pachI rAkhanI UDilabhUmi AgaLa
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 . levarAvIne temaNe te rasa tyAM nAMkhI dIdhA ane peAtAnA praznavaNa (mUtra) thI te kupA bharIne vRttAMta jaNAvavA pUrvaka sUrie tene soMpyA. eTale te sevaka paNa manamAM kApa karatA nAgArjuna pAse AvyA, ane tene te vRttAMta nivedana karyAM. eTale te cegI rASathI rakta thaIne vicAravA lAgyo ke:ahA ! emane aviveka ! ahA ! emanI pratyu pakAritA ! e malIna jane leAka vyavahArathI bahirmukha ane pazuprAya hoya che tathA svapavanA bhedane paNa jANatA nathI." ItyAdi aMtaramAM aneka saMkalpa karIne koI zilAtalapara teNe atyaMta jorathI te kupA phADI nAkhyA. evAmAM tatkAla te zikSA adhI suNamaya thaI gaI, eTale kautuka ane nivedyapUrNAMka te cAgI A pramANe vicAra / lAgyA ke :- * ahA ! gurUmahArAMjanA prabhAva tA kAI navInaja prakAranA che; ke jemanA malasUtramAM paNa suvarNa siddhi rahelI che. ahA ! tapanI zakti! ahA ! bhAgyazaibhava ! ke jemanuM A zarIra paNa suvarNa purUSanI jema sa suvaNaeN maya che. vaLI hutA sahasra kaleza sahana karI rasasiddhi karI zakuM chuM, ane emanA teA zarIramAMja te svabhAvathI rahelI che.' A pramANe jANIne te gIe tyAM AvI yugapradhAna evA te gurUmahArAjane namaskAra karIne teNe potAnA aparAdha khamAbyA. ane pachI nAgArjune kalpavRkSasadeza evA te zrIgurUnI vadana ane stavanAdikathI cirakAla paryaMta ArAdhanA karI. A pramANe je manuSyA kalpalatAnI jema gurUbhaktine ArAdhe che, teone alpa samayamAM akhila iSTa siddhi prApta thAya che.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 the upadeza sAdharmikapara AsthA, gurUbhakti, tIrthanI unnati ane parigrahAdikanI nivRtti-e guNe pethaDazAha zrAvakamAM hatA, tevA bIjA keImAM bhAgyeja haze. pethaDazAha zrAvakanI kathA vidyApuramAM pethaDazAha nAmane eka nirdhana vaNika hata teNe zrI dharmaghoSasUri pAse dharma aMgIkAra karyo. ekadA te gurUmahArAjanIja pAse parigrahanA pramANamAM pitAnA dravya saMbaMdhI pAMcase drammone te jeTalAmAM niyama kare che, tevAmAM tenA prabaLa bhAgya jANuMne gurU mahArAje tene niSedha karyo, ane kahyuM ke-"he bhadra ! tAre evI rIte niyama kare. ke jethI vratabhaga na thAya eTale te be ke:-"he bhagavAna ! mArAM evAM bhAgya kyAMthI ? ke jethI huM samRddhivAna thAuM tathApi paMcalakSa karatAM adhikane huM niyama lauM chuM." gurU bolyA ke-"he vatsa! tu mATe zeTha thaIza kAraNa ke tAruM bhAgya moTuM che. A pramANe zravaNa karI gurUmahArAjane namIne te svasthAne AvyA. - have ekadA tyAM dubhikSa paDatAM potAnA nirvAhano paNa asaMbhava thatAM potAnI strI sahita teNe mAlava deza tarapha prayANa karyuM ane anukrame jeTalAmAM te mAMDavagaDha nAmanA nagaranI pratolI AgaLa AvyA, tevAmAM sarpanA zirapara rahelI durgA vAma bhAge thaIne bolI. eTale tevuM Azcarya joIne bhayabhIta thaI te jeTalAmAM vilaMba kare che, teTalAmAM kaI zAstrajJa purUSe tene kahyuM ke:-"he vaNika! tuM mugdha
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 lAge che. huM bhadra! jo pahelAM tu' gayA hota tA ahIM tu ja rAjA thAta, paNa have teA tuM teneA pratirUpa bhUta (pradhAna) thaIza.' A pramANe teNe utsAhita karela te nagaramAM jaIne rahyo. ane anukrame sAragadeva rAjAne pradhAna thayA. pachI te mATe adhikArI thayA, chatAM peAtAnA niyamAne te kadApi mUkatA na hatA. payaHpura-pANInI bharatI AvatAM paNa sAgara zu' peAtAnI maryAdAne mUke che? pachI nAgaravelanA pAna sivAya sa sacittanA teNe tyAga karyAM. kAraNa ke te vinA rAjasabhAmAM tenuM mukha niHzrIka (zAbhA rahita ) lAge, vaLI te ma`trIzvara pAlakhImAM besIne jyAre rAjasabhAmAM jatA, tyAre te upadezamAlAnI eka gAthA zIkhatA hatA kAraNe ke rAjya kAmAM vyagra hAvAthI tene khIjo vakhata maLI zakatA nahi. ane te vakhate vicAra vigerenA abhAvathI te nivRtta rahetA. hatA. ema karatAM keTalAka divaseAmAM te upadezamAlA teNe sapUrNa zIkhI lIdhI. aheA ! teneA jJAnAdyama kAne Azcaya. kAraka na thAya ? A pramANe rAjAthI pratiSThA pAmIne te ma`trIzvare zrI dharmAMnI paNa pratiSThAmAM A pramANe vadhAro karyAH ekadA sAta lAkha mANasA ane bAvana jinAlayeA sahita pethaDazAha e tIrthanI yAtrA karavA cAlyA. evAmAM te ane digaMbara sa`gha ane girinAra tIrtha para samakALe AvyA, ane temanI vacce tInA vivAda zarU thayeA. te vakhate keTalAka virAe AvIne kahyuM ke-' baMnemAM je sagha'pati iMdramAlA paheraze tenuM A tI thaze.' eTale puNyazALI pethaDazAhe tarata uDIne iMdramAlA paherI ane tI peAtAnuM karyuM. te vakhate teNe ekavIza ghaDA suvaNu nA vyaya karyAM. ahA ! uccapadanI prAptine mATe purUSa kevA prayatna kare che ? kRpaNu
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra jane jANe tyAM javAne IcchatA hoya, tema dravyane pRthvImAM nIce nAkhe che ane unnata padanI IcchA karatA sajajane tene gurU (moTA) rautyAdikamAM vApare che. e pramANe yAtrAmAM agyAra lAkhane vyaya karIne te maMDapa durgamAM AvyuM eTale rAjAe. tenuM bahu mAna karyuM pachI zrI maMDa5durgamAM rahelA traNa jina raoNpara sAkSAta pitAnA ujavala pratApatulya evA suvarNakuM sthApana karyA. tathA zatru jyAdi tirtho para jANe. pitAnA yazapiMDa hoya tevA cerAzI jinaprAsAda karAvyA. vaLI bahotera hajAra TakA kharacIne jeNe zrI dharmaghoSasUrine praveza mahatsava karAvyuM tathA je be janamAM sAdhune ga. hoya to temanI pAse jaIne te pratikramaNa karato hato ane e rIte je cAra ejanamAM gItArthagurUne saMbhava hoya, te. tyAM jaIne te pAkSika pratikramaNa karatA hatA. aho ! sAdhuo para ke anurAga ? ekadA pachavADe rahIne racanAne nivedana karanAra evA puSpa ApanAra jana sahita te maMtrI gRhabiMbonI pUjA karate, hatA. evAmAM tyAM rAjA Ave ane tenI parIkSA karavAne mATe te puSpa ApanAra mANasane dUra karIne tenA sthAne pite gupta rIte besI gaye. evAmAM jinezvaramAM daSTi sthApIne nizcala thayela evA maMtrIe puSpa levA mATe pachavADe. pitAne hAtha prasAce. eTale anya anya puSpa AvavAthI teNe rAjAne oLakhe ane tame ahIM kyAMthI ?" ema. saMbhrAta thaIne jovAmAM tarata uThavA jAya che tevAmAM rAjAe kahyuM ke - he maMtrIzvara ! utAvaLa na kara, svastha thA; pachI pUjA samApta karIne rAjAnI sAthe teNe vAtacIta karI. tyAra pachI "he bhadra ! tu dhanya che ke jenI jinapUjAmAM AvI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 dRDhatA che.' e pramANe tenI stuti karIne rAjA svasthAne gayA ane teNe bheAjana vigere karyu. ekadA zrI staMbhana tI mAM zrIdhara vyavahArIe samyakatva ane zIlavratanI pratipatti (sevA) karI ane samyakatvanA udyApanamAM teNe pratigAme muktilatAnA jANe sAkSAt phaLA hAya evA suvaNa nA TakA sahita mAdaka meAkalyA, tathA ceAthA vratanA udyApanamAM tevI ja rIte teNe pAMcavaSNunA rezamI vastrAnI sArI paherAmaNI mAkalI. te vakhate teNe maMtrIne mATe peAtAnA mANusA dvArAe paherAmaNI mAkalI. te laIne tyAM AvI teoe matrIne kahyu ke:--he deva ! bahAra padhAro ane zrIdhare mokalela A paherAmaNI pahera.' eTale ma`trIe peAtAnI strIne kahyuM keH--'he devI ! zuM kazuM ?" te tene anukULa thaine khAlI keH--'he svAmin ! tene dhAraNa karA,' pachI pAte khatrIza varSoMne chatAM teNe zrI dharma ghASa gurU pAse zIlavratanA uccAra karyAM. te vakhate tene eka jhaMjhaNa nAme putra hatA. pachI seALa hajAra TakA kharacI te miDa (paherAmaNI ) ( ne pravezeAtsava karAvIne pAte tene dhAraNa karI. A pramANe zrI mahAvIra zAsanamAM aneka sukRtadvArAe peAtAnI lakSmIne vyaya karI savitA ( sU^ )nI jema te asta thayA ane anukrame zivapuramAM paNa jaze. tathA jeNe vimalAcalapara chappana ghaDA suvaNaeNnA vyaya karI imAlA dhAraNa karI tathA rAjAone mAnya evA jeNe kapUrane mATe dakSiNa dezanA kara joDI dIdheA, evA te pethaDazAhanA putra JaJaNuzAha te kayA sajjanene varNanIya na hoya ? arthAt sa sa tAne te prazasya che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 pAMcame upadeza keTalAka AcArya A kaLiyugamAM zrI jinazAsanarUpa gharamAM dvIpaka samAna thayA. A sabaMdhamAM mlecchapatine pratiedha karanAra zrIjinaprabhasUrinuM uddAharaNa jANavA lAyaka che. zrI jinaprabhasUrinuM dRSTAMta ( 1332 )mA varSe padmAvatIthI varane pAmelA ane rAjAone mAnya evA zrI jinaprabhasUri hatA. ekadA te cAginIpuramAM cAturmAsa rahyA, jyAM zrIpIrAja bAdazAha rAjya karatA hatA. ekadA nagaramAM upadrava karanArA mlecchene te AcArya mahArAje maraDAyelI grIvAne sajja karavAne upAya batAvyA. eTale sarvAMne Azcaya karanAra te avadAtathI (sUri) rAjAthI rakapa ta jagadvikhyAta thayA. pachI rAjAe temane khelAvyA, eTale dararoja dhakti pUrNAMka avasarocita vAkacAthI te rAjAne prasanna karavA lAgyA. ekadA rAjAe temane vijya yaMtrane AmnAya pUchyA. eTale AcAya tevAone ageAcara evA te AmnAya tene kahyoH--he deva ! A viyatra jenI pAse hoya, tene divya astra paNa lAge nahi, tathA krodhathI dhamadhamatA zatru paNa tene khAdhA na kare !' A pramANe prathama sAMbhaLIne rAjAe te yaMtra karAvI parIkSAne mATe eka bakarAnA gaLe khAMdhyA ane pachI tenA para talavAra vigere asronA prahAra che|DayA, paNa jANe akharayukta a ga hoya, tema tenA zarIrane te lAgyA nahi. vaLI te yaMtrane chatranA daMDamAM bAMdhIne tenI nIce eka uMdara rAkhIne te kautukI rAjAe tenA tarapha khilADI
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 cheADI, eTale tene jotAMja utpanna thayela vairabhAvathI te tenA tarapha doDI, paNa pAse ubhelA mANaseAe preryAM chatAM te tenI chAyAmAM AvI na zakI. A pramANe baMne Azcaya joIne te yaMtra e tAmramaya karAvIne temAMthI eka teNe peAtAnI pAse rAkhyA ane eka gurU mahArAjane bheTa karyo. kAraNa ke sajjanA upakArane kadI paNa bhulI jatA nathI. tyArathI te rAjA sthAna, yAna, gRha, gAma, sabhA, vijana ke vanamAM- kayAMya paNa zrI gurUne mukatA nahi. ekadA bAdazAhe gujara dezamAM javAnI icchAthI gAmanI bahAra eka vaTavRkSanI nIce prasthAna karyuM. tyAM zItala, nikhiDa chAyAvALA vizALa ane managamatA evA te vRkSane punaH punaH nihALatAM te bAdazAhe gurUne pUchyuM keH--he vibhA ! A vaTavRkSa bahu suMdara che; eTale tenA manAbhAvane jANanArA evA AcArya melyA keH--jo tamArI icchA hAya, te e sAthe cAle. pachI rAjAe peAtAnI IcchA jaNAvI ane prayANa karyu, eTale sUrnA prabhAvathI te vaTavRkSa paNa sevakanI jema cAlavA lAgyuM. te vaTavRkSane cAlatuM joine leka peAtAnA leAcanane vikasvara vikasvara karIne sUrI tathA rAjAnI pagale pagale prazaMsA karavA lAgyA. have keTalAkamA` eLa gyA pachI rAjAe gurUne kahyuM ke:--'A vaTavRkSane have visarjana karo kAraNa ke ene bahu phero thayA.' eTale sUrie vaTane kahyuM keH--'he vaTa ! rAjAne namaskAra kIne svasthAnake cAlyA jA. AthI teNe paNa suziSyanI jema teja pramANe karyuM.... pachI rAjA mAravADamAM AbyA, eTale tyAMnA nagara janA dareka sthaLe hAthamAM bheTaNA laIne AvavA lAgyA. evAmAM te leAkAne sAmAnya veSadhArI joIne rAjAe gurUne pUchyuM:-- 'A leAkeA luMTAyelAnI jema AvA kema dekhAya che ?' gurU melyA keH--he rAjana ! dezAcArathI athavA teA bahu dravyanA
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 abhAvathI ahIMnA leke prAyaH AvA haze. bIjuM kaMI kAraNa te jaNAtuM nathI." ema kahIne gurUe te prati purUSane pAMca pAMca divya vastro apAvyAM ane pratyeka strIne suvarNanA be TakA sahita sADI apAvI. A pramANe meghanI jema lokonI AzAne pUraNa karatAM te anukrame pattananI pAse jagharAla mahApuramAM AvyA. tyAM prathamathI ja tapAgacchanA zrI semaprabhasUri hatA. temane maLavAne teo nagaramAM gayA. tyAM atyutthAna ane Asana pradAna vigerethI teoe temane bahu satkAra karyo. eTale temaNe kahyuM ke - he gure ! tame ArAdhavA lAyaka che ke jemanI AvA prakAranI kriyA che. eTale samaprabhasUri bolyA ke - he prabho ! amArI zuM prazaMsA kare che ? dhanya te tame cho, ke jenA AdhAre jinazAsana jyavaMta vate che. A pramANe prItiparAyaNa thaIne jeTalAmAM te paraspara vAtacIta kare che, tevAmAM te zALAnI aMdara je kautuka thayuM te sAMbhaLe-eka sAdhunI siddhikAne koI uMdare vinAza karyo. eTale te munie gurUnI pAse AvIne pikAra karyo. te vakhate zrI jinaprabhasUrie zALAmAM rahelA badhA udarone be lAvyA, eTale te hAjara thayA, ane mukha uMce karI tathA hAtha joDIne bhayabhIta evA te zikSApAtranI jema vinIta thaIne gurUnI AgaLa ubhA rahyA. eTale AcArya bAlyA ke - he mUSake ! sAMbhaLe, tamArAmAM je aparAdhI hoya, te rahe ane bIjA badhA cAlyA jAo tathA svecchAe phare ! A pramANe temanuM vacana sAMbhaLIne badhA uMdare utAvaLe pagale kudakA mArIne cAlyA gayA ane mAtra ekaja ceranI jema AgaLa ubho rahyo. eTale tene paNa AcArye kahyuM ke
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 'tuM bhaya na pAma. dhIraja dhara, kAraNa ke ame sAdhuo keIne paNa duHkha detA nathI." ema kahIne tene zALA thakI bahAra kahaDA. ityAdika kautukothI temaNe sAdhuone cirakAla prasanna karyA. pachI sUrinA upadezathI sainya ane saMghasahita bAdazAha zatruMjaya para gayo. tyAM prathama rAjAe saMghapatinA kartavya bajAvyA, ane te vakhate sUrie tene mATe rAyaNane dUdhathI varasAvI e pramANe revatAcalapara paNa gurUnI sAthe mahotsava pUrvaka yAtrA karIne bAdazAha ceginIpuramAM AvyuM. ekadA sabhAmAM besIne bAdazAha zrI sUrinI sAthe ISTArtha sAdhaka kAMI prItiSThI karato hato. evAmAM tene keIgurU tyAM AvyuM ane pitAnI vidyAthI teNe mastaka para rahelI TepIne AkAzamAM adhara rAkhI. eTale gurUe lAkaDInI jema rajoharaNathI tene haNIne jamIna para pADI dIdhI, AthI te bicAro tyAM ja besI rahyo. pachI AcArya bolyA ke - je tArAmAM koI evI zakti hoya te Ane jamIna para pADa, ane nahi te maunaja pakaDI le." eTale cirakAla sudhI paNa tene nIce pADavAne te samarthana thayuM. pachI sUrie pite te laI lIdhuM. eTale te lajijata thaI lokomAM hAMsIpAtra tha. pachI bIje divase paNa teNe pANIthI pUrelo eka ghaDe gaganamAM adhara rAkhe ane atula gava' karavA lAgyo. eTale AcAryo teja rajoharaNathI ghaDAne AghAta karI tene khaMDazaH karI nAkhyo. paraMtu temAM rahelA jaLane temaNe tyAM ja taMbhI dIdhuM. A camatkAra joIne keNu vismaya na pAmyA ? pachI eka gurU sivAya sarve potapotAnA sthAne gayA. ItyAdika nAnA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 prakAranI pravara prabhAvanAothI jemaNe bAdazAhane paNa pratibodha pamADe, tathA jemaNe bahu upakAraka evA sAtase graMtha racyA. azeSa tAmasa (ajJAna) ne dUra karanAra tathA zAsananA prabhAvaka evA zrIjinaprabhasUri zrI saMghanuM kalyANa kare. jaturthaH zrImatarAjA: . prathama upadeza te dharma sAmAnya ane vizeSa-evA bhedathI be prakAre che. temAM prathama sAmAnya dharmAdhikAranA udAharaNo A pramANe che : he zrAvake ! prAtaHkALe zayyAne tyAga karIne zrI parameSThImaMtranuM smaraNa kare, ke jethI pUrve zrIdevanI jema sarva ISTa yoga tamane prApta thAya. zrI devanI kathA kAMpilya nAmanA nagaramAM zrIharSa nAme rAjA hatuM. tene sAkSAt kubera je zrIdeva nAme putra hato. ekadA sarva rAjAone jItavAnI IcchAthI zrIharSa rAjA pitAnAM saunya samUhathI acalA (vasudhA) ne paNa calAyamAna karate te digyAtrAne mATe cAlyuM. paraMtu kAmarUpanagarane svAmI rAjA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 duya hAvAthI te ba MnenI vacce cirakAlapaMta yuddha cAlyuM. paNa kAI nA jaya ke parAjaya thayA nahi. eTale devA e zrIharSane yuddhathI aTakAvyA, tethI te peAtAnA nagaramAM jaI putrane rAjyapara besArI pote pratrajyA aMgIkAra karI. pachI zrIdeva paNa pitAnA khairane sabhArI maMtrIoe aTakAvyA chatAM haTha karIne te rAjAne jItavA cAlyeA. tyAM cirakAla yuddha karatAM paNa jaya na thatAM sainyamAM bhagANa thayuM, eTale te ekalA bhAgIne keAI mahA aTavImAM paheAMcyA, kAraNa ke te vakhate tenAmAM mAtra svalpa khaLa rahyuM hatuM. have tyAM tRSAkula evA tene eka bhIle pANI pAyu. pachI tyAM vanamAM bhamatAM teNe eka mahAmunine joyA. eTale te mahamunie paNa tenI AgaLa dharma nA upadeza karyA, ane vizeSathI namaskAra mahAmatranA padA kahI batAvyA. kahyu che ke :~ " jo guNai larakamegaM pUei vihIi jiNanamukkA / so ta abhave sijjai, ahavA sattaTTharma jamme || 22 je bhavika pUrNa vidhithI eka lAkhavAra namaskArama`tranI guNanA kare, te trIje bhave siddha thAya, athavA teA sAtame ke AThame bhave te siddha thAya.' A namaskAra matranA je ekAgratAthI lAkhavAra sarvottama jApa thAya,' teA tI karapadanI prApti thAya ane madhyama jApa thAya, to cakravatI pramukha samrATa padanI prApti thAya. ane sAmAnya jApa karatAM paNa prANIone sAmrAjya-lakSmI prApta thAya che. mATe he bhadra ! te maMtrane tuM paNa zaThatA rahita thaIne jApa kara; ATaluM kahIne punaH te muni zrIdevane kahevA lAgyA keH-'he bhadra ! A sAme prAsAda jue che! te namaskAra maMtranu phaLa che:--
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 hemaprabhadevanI kathA. "prathama devalokamAM hemaprabha nAme deva hato. teNe ekadA kaI kevalI munine pUchayuM ke - he bhagavan! mane dhilAbha thaze ke nahi ? ane have kaI nimAM mAro janma thaze. A badhuM mane jaNAve ! eTale kevalI bhagavaMta bolyA ke- "he deva ! ahIMthI cavIne tuM Aja vanamAM vAnara thaIza ane tane kaSTathI dharmaprApti thaze. A pramANe sAMbhaLIne te deve potAnA mAtra prabaMdhane mATe pratyeka prastaramAM (zilAo para) namaskAra padanI AvalI-paMkti kotarI rAkhI. ema karI te deva cavIne vAnara thaye ane te padane joIne tene pitAne devabhavanuM maraNa thayuM. eTale tyAM anazana laI manamAM te maMtranuM smaraNa karatAM te ja vimAnamAM te pUrva nAmadhArI deve thaye. pachI te deva potAnA AgAmi bedhane mATe paNa manamAM prasanna thaIne ahIM zrI zAMtinAthanuM A unnata caitya karAvyuM che.' A pramANe sAMbhaLIne zrIdeve paNa te muninI pAse vAraMvAra samyapha pATha karIne namaskArane potAnA nAmanI jema ammalita karyo. ane pachI teja rautyamAM zrI zAMtinAtha bhagavaMtanI pAse vidhipUrvaka teNe zrI namaskAra maMtrane lAkhavAra jApa karyo ane te jApanI samApti thatAM hemaprabhadeva saMtuSTa thayo. tethI te puNyavaMtane teNe amoghavijyA nAmanI zakti ApI, tathA kAMpilya nagaramAM laI jaIne deve tene pitAnA rAjya para sthApana karyo ane tethI samasta rAjamaMDaLamAM te agra padane pAmyA. vaLI kAmarUpa nagarane rAjA paNa tene dAsa thaI rahyo. aho ! zrI namaskAra maMtrane mahimA kharekhara ! kaI anuttaraja che. kahyuM che ke -
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 ahA ! jagatamAM paMca namaskAranI kAI ajaba udArastA che, ke je pote ATha sapAdane dhAraNa kare che ane sajjanAne te ana Mta saMpadA Ape che. pachI zrI namaskAra matranI guNanA karavAmAM tatpara evA te rAjA maraNa pAmIne mAhe devaleAkamAM deva thayA. A pramANe namaskAranA smaraNathI thatA phaLane sAMbhaLIne he bhavya janA ! teneja aMtaramAM dhAraNa kare ane parameSThipadma kamaLane premathI namaskAra kare. bIjo upadeza kaSa eTale saMsAra ane jIvahiMsA karatAM jenAthI tene lAbha-vRddhi thAya-evI yuktithI thAya zabda niSpanna thAya che. tA bhujaMganI jema vRddhi pamADelA e kaSAyA prANIone kuzaLa nimitte kayAMthI thAya ? te kaSAya sakAraNa ke niSkAraNa karavAmAM Ave, te paNa tethI sa'sAranI vRddhija thAya che, jema dvirUktithI udvega pAmelA kuMbhAre vRthA anartha satatine vadhArI hatI. kuMbhakAranI kathA. eka gAmamAM taskarA vasatA hatA ane te save kheDUtA chatAM prAya. paradravyanA haraNanuMja kAma karatAM hatA. temAM prathama eka keAI jema khele, tenI pAchaLa bIjAe teja pramANe bAlanArA hatA. tethI te taskarA dvirUktika evA nAmathI athA prasiddha thayA.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 ekadA te gAmamAM lAbha nI vAMchAthI kaIka kuMbhakAra bhAMDathI zakaTa bharIne tyAM vecavAne AvyuM. evAmAM be baLadathI calAvavAmAM AvatI te gADIne joIne temAMthI eka baLadanuM haraNa karavAnI IcchAthI sabhA bharIne beThelA evA te taskare kahevA lAgyA ke - "he grAmavAsI mANase ! A Azcarya te juo ke bhAMDathI bharelI gADIne paNa eka baLada kheMcI jAya che. eTale te sarva A pramANeja vAkya balavA lAgyA. te sAMbhaLIne kuMbhakAre paNa manamAM vicAra karyo ke - e taskaro A eka baLadanuM haraNa karI jaze ke jethI e duSToe vidyamAna baLada chatAM, tene achata karyo." A pramANe vicAra karatAM te gAmamAM jaIne vyagracittayI jevAmAM bhAMDano vikraya karyo, tevAmAM teo baLadanuM haraNa karI gayA. pachI svastha manathI pAchA javAne mATe jevAmAM gADI joDavA lAge, tevAmAM tyAM eka baLadana jevAthI teNe pikAra karyo. eTale "zuM thayuM zuM thayuM ? ema badhA grAmyajane kahevA lAgyA. tyAre kuMbhakAre kahyuM ke - "mArA zreSTha baLadanuM koI haraNa karI gayuM. pachI tene kahevA lAgyA ke:-"he kulAla! tuM bilakula mRSA na bola. kAraNake badhAe eka baLadathI ja AvatI tArI gADIne joI hatI. chatAM je be baLada hoya te kaI sAkSI batAva A pramANe sAMbhaLIne te kuMbhakAra jene jene belAvato, te te badhA ekaja vacana bolanArA nIkaLyA. AthI te nirAza thaI manamAM matsara lAvIne cAlyA gaye, ane te grAmya ane te vAtane paNa vicArIne sukhe rahevA lAgyA. have te kuMbhakAra te vananA agninI jema kepathI javalaMta hatuM ane vaLI kuTuMbIoe tene uttejita karyo ke:
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 he bhadra! zuM ? tArAthI kaMI zake tema nathI? te corane zikSA Apato nathI ane vRthA reSane dhAraNa kare che, je je thAya, tenI sAme tevA thavuM' e kahevata paNa zuM tane yAda nathI ? AthI te pAkharelA siMhanI jema kopa, mAna tathA lobhayukta mAyAthI temanA saMbaMdhI anartha karavAne te taiyAra thayo. eka eka kaSAya paNa prANuone anarthakartA thaI paDe che, te jyAM cAre hoya, tyAM anarthanuM zuM kahevuM? pachI te kuMbhakAra temanA vairane lIdhe sAta varSa paryata temanA khaLAmAM ekaThuM karela dhAnya rAtrie AvIne te bALI nAkhate hato. pachI sadA pitAno upakrama (udyama) niSphaLa thavAthI teo vicAravA lAgyA ke - "ApaNuM gAmapara kaIka kopAyamAna thayela che, tethI khaLAmAM dhAnya bALI nAkhe che. mATe je have te jANavAmAM Ave, te ApaNe tene khamAvIe nahi te A karavAmAM Avela khetI paNa niSphala thavAnI." A pramANe nizcaya karIne yakSayAtrAne mATe loko ekatra thayA, eTale tyAM temaNe abhayadAnapUrvaka paTaghoSaNA karAvI ke - je amArUM dhAnya bALI nAkhe che, te have pragaTa thAo. ke jethI ame yajJanI sAkSIe tarata potAne aparAdha khamAvIe." A pramANe sAMbaLIne te kuMbhakAra veSa badalAvIne vairanA upazamane mATe uMcethI A pramANe zleka belyoH" ayaM tAM tasya seo'naDAvUna, kulAlasya dviMruktikAH / no ceda nyAmasau saptavarSA dhAnyAni dhakSyati" // 1 // he prirUktike ! te kulAlane tene baLada ApI gho. nahi te hajI paNa te sAta varSa tamAruM dhAnya bALaze." pachI
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 puna: khALavAnI bIkathI tarata prajApatine anukuLa thaI tene baLada ApIne tarata temaNe khamAgye. te anna leAkeA chatAM jyAre kulAlanA badhA aparAdha khamyA, tA ahA ! vivekIjanAe pAtAnA dharmanI rakSAne mATe te aparAdha kema sahuna na karavA ? jema te cAree Adara karI ghaNA kAlanA peAtAnA svA ne mATe te kuM bhakArane khamAvyA, tema bhavya janAe pAtAnA puNyanI puSTine mATe laghutamane paga sa zaktithI khamAvave. trIjo upadeza te cAra kraSAyAmAM paNa rUpa davAnala prANIonA adbhuta puNyarUpa vanane khALI nAkhe che ane jenuM A sevana karatAM A leAka ane paraleAkamAM sva parane saMtApakArI thAya che. A saMbaMdhamAM sUravipranu udAharaNa jANavA cAgya che:sUra vipranI kathA zrI vasaMtapuramAM kanakaprabha nAme rAjA hatA. sarva ne ISTa tathA sanA adhikArI evA suyazA nAmanA tenA purAhita hatA. tene atyaMta krodhI ane kalahapriya evA sUra nAmanA puSTa hatA. je dRSTabuddhi agninI jema nira Mtara anyAja karatA hatA. ekadA tenA pitA svastha thayA, eTale rAjAe tenA krodhI svabhAvane lIdhe tene dUra karI purAhitapada para bIjAne nImI dvIdhA. AthI te dveSa pAmIne tenA chidro jotA ane te rAjAne mAravA mATe nAnA prakAranA upAyA vicAravA lAgyA.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 ekadA dehavA vakhate gAye tene lAta mArI, tethI tene marmasthAnamAM mArI eTale te bicArI mUcchita thaI marI gaI. AthI "ahA ! pApI ! A zuM karyuM? e bicArI gAyane kema mArI nAkhI?? ItyAdi jema tema bolatI evI pitAnI patnIne paNa teNe mArI nAkhI. eTale tyAM kolAhala thayo ane rAjAne subhaTa AvI tene bAMdhIne rAjA pAse laI gayA, eTale rAjAe tene mArI nAkhavAno Adeza karyo pachI nAnA prakAranI viDaMbanA pamADatA te subhaTo jeTalAmAM tene nagaranI bahAra laI jAya che, tevAmAM tenA puNyone keIka tApasa tyAM AvI caDa. teNe subhaTone kahyuM ke:-"he bhadro! A keNa che ane tame ene zA mATe mAre che ? teo bolyA ke:-"A koInararAkSasa lAge che." pachI te gIe dayA lAvI sAmayuktipUrvaka temanI pAsethI tene choDAvyuM. eTale sUre te tApasanI pAse tApasa dIkSA laI lIdhI, ane ghaNuM tapa tapIne teja rAjAne mAravA mATe nidAna (niyANuM] karIne te maraNa pAmI vAyukumAra deva thayo. pachI vasaMtapuramAM AvIne rAjA pramukha lokone teNe dhULathI dATI dIdhA. aho ! kapano upadrava ke bhayaMkara hoya che? tyAMthI AvIne te cAMDAla thaye ane tyAMthI prathama narake game tyAMthI kaparUpa kipAka vRkSanI chAyAne Azraya karata e te daSTiviSa sarSa thaye ane tyAMthI dvitIya narake gaye. tyAMthI paNa kepathI viDaMbanA pAmIne te anaMta saMsAra bhame. pachI keTalAka kAla gaye, eTale te sUrane jIva zrIpuramAM ratanarAjAne grAmodhyakSa (gAmamukhI) viprasuta thaye, paNa tevAja krodhI svabhAvathI ekadA rAjAnI sAthe kalaha karatAM rAjasubhaToe tene vanamAM laTakAvI dIdhuM. te vakhate tyAM koI 10
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 caturkAnadhArI munivara AvyA, eTale rAjA temane vaMdana karavA AvyuM ane A pramANe temanI dezanA sAMbhaLavA lAgya: he bhavyajane ! A bhayaMkara bhavAraNyamAM zA mATe besI rahyA che ? tarata bhAgatA kema nathI ? kAraNa ke kaura bAMdhanAra aurIo tamArI pAchaLa dhasyA Ave che. eTale rAjAe pUchayuM ke-"he bhagavAna! bairIo kyA ?" jJAnI punaH belyA ke- kaSAye e kaTTA zatruo che. temAM paNa krodha e mukhya vairI che. vaLI je A sAme vRkSa para laTakele purUSa dekhAya che, te sarva anarthanA kAraNa bhUta evA krodhanuM phaLa samajavuM. pachI sUrajanmathI jJAnI munie kahela tenuM akhila caritra sAMbhaLIne rAjA vigere pratibodha pAmyA. te vakhate keTalAkee te muninI pAse dIkSA aMgIkAra karI. keTalAkoe zrAddhadharma grahaNa karyo ane keTalAkee abhigraha laIne pitapotAnuM kArya sAdhyuM. pachI te sUranA jIvane paNa rAjAe cheDAvyuM, eTale te zAMta thaI dIkSA aMgIkAra karI sarva sukhanuM eka bhAjana thaye. strI rUpa chatAM paNa eka kSamAja A krodharUpa dhAne jya karI zake che. paraMtu bIjA guNo purUpa (purUSa 35) chatAM tene jItavA samartha nathI. vaLI muni bAlakathI Akroza pAmela ke haNAyela chatAM saMsAranA bharUpaNAthI temanI sAthe kalaha na kare, anyathA tenI samAna thaI jAya. A saMbaMdhamAM evI vAta sAMbhaLavAmAM Ave che ke- " pUrve eka ugra tapasvI sAdhunA guNathI raMjita thaIne kaIka devI AvIne tenI upAsanA karatI hatI: he sAdhe! tamAruM cAritra sadA sukhe paLe che ? ApanuM zarIra nirAbAdha che? anya keI upadrava te nathI? je kaMI deva ke manuSya tamane harakta kare, te mane kahevuM; A pramANe te devI
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 dararoja te munine pUchatI, eTale niHspRha muni bAlatA ke:-- mAre kAMI duSkara nathI. kAraNa ke sateASI janane je sukha che te cakravatI ne paNa nahi hAya. . ekadA pAraNAnA divase nagaramAM jatAM ama galanI buddhithI sAme AvelA kAI brAhmaNe temanI tanA karI. eTale krodha uchaLavAthI munie paNa tene muSTipAka ApyA. ema karatAM te banne vacce bahu vakhatasudhI mudRAmuSTinuM yuddha cAlyuM. pachI bheAjanAna tara te devIe tene kuzalAkrika pUchyuM. eTale te munie rUdrSTamAna thaine kahyuM keH--'tuM tyAM na AvI mATe have tArU zuM prayeAjana che ? " devI belI keH-- he mune ! huM tyAM AvI hatI, tamane oLakhI zakI nahi. kAraNake te vakhate baMnenu yuddha cAlatu hAvAthI mane te aMne vacce samAnatA jovAmAM AvI. kSamA ane tapathI yukta hoya te kSamA zramaNa kahevAya che. A be guNumAMnA eka guNanA paNu jo nAza thAya, te nAmanI nirarthakatA che. A pramANe teNe pratibeAdha pamADela te sAdhu cAritravaMta 'nAmAM eka mugaTarUpa thayA. mATe he bhavya janA ! jo tamAre ucca padanI spRhA haiAya ane A saMsAranA jaya karavA icchatA ho, te tamAre krodharUpa subhaTane avazya jaya karavA. ceAthA upadeza prANIene ATha prakAre viDaMbanA pamADanAra evA mAnane paNa manasvI puruSA kema mAnya rAkhe ? " jene lIdhe ujjita nAmanA rAjaputra potAnA jIvita rahita thaI gayA.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 ATha prakAranA madanuM phaLa A pramANe prApta thAya che - rApabhogamAM tRSita thayelA prANIo vAraMvAra tiryaMca nimAM patita thAya che, jAtimadathI masta thayelA kRmijAtimAM utpanna thAya che, kuLamada karanArA zugAlapaNAne pAme che, rUpa mada karanArA uSTrAdikanI nimAM utpana thAya che, balabhadathI pataMga, buddhimadathI bekaDA, RddhimadathI dhAnAdi, saubhAgya madathI sarSa ane kAga vigere ane lAbhamadathI baLada thAya che. A pramANe ATha duSTa maLe prANuone A saMsAramAM satAve che. tenA para nIcenI kathA vAMcavA lAyaka che : ujijhata rAjakumAranI kathA naMdipuramAM nItilatAnA vanane siMcana karavAmAM megha samAna ane sarva prakAranA tApane zAMta karanAra e ratnasAra nAme rAjA hato. teno sAkSAt premanI latA jevI premalatA nAme rANI hatI. ekadA tenA garbhamAM kaI jIva utpana thaye. tenA prabhAvathI tene rAjAne mAravAnA, corI karavAnA parane chetaravAnA ane uMce laTakavAnA azubha dehalA upana thayA pachI janmatAMja te bAlakane te rANIe gupta rIte bahAra kyAMka tanAvI dIdho, paNa AyuSya baLavAna hevAthI te bicAre maraNa na pAme. tyAM te eka kaI dayALu vaNikanA jovAmAM AvyuM, eTale teNe laIne pitAnI strIne te seM. ane te tene ucheravA lAgI. pachI te ujhita (tajI dIdhela) prApta thavAthI pitAe tenuM ukjhita evuM nAma rAkhyuM, ane te moTA manoratha sAthe pAMca varSane thaye. evAmAM ahaMkAranA pUrathI hu ja cAlAka, prAjJa, dhanavAna, ane balavAna paNa
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 * ja chuM. A bicArA mANase mArI AgaLa kikara jevA che. A pramANe ahaMkArathI traNe jagatane tRNakhalA tulya mAnatA ane zailanA stabha samAna evA te divaseA bya tIta karavA lAgyA. vaLI duvinIta ziromaNI evA te sadA akakaDabAja thaineja rahetA, paNa mAbApa ke deva gurU ne kadI praNAma paNa karatA nahi. ekadA pitAe tene kahyuM ke-- he vatsa ! pAThazALAmAM bhaNavA jA. graMthA zIkha, zaThatA mUka ane pAThakanA vinaya kara; eTale te khelatA ke mAre eka zeSa karavAnu kaI pratyeAjana nathI. kAraNa ke prathamathI ja hu prAjJa chu te bicArA upAdhyAya mAr` adhika zuM ukALavAnA hatA, te kahe; paNa e viSNukAnA AcAra che! ema bahu cATu vacanathI pitAe tene lekha zAlAmAM mAkalyA ane tyAM te varNAdika bhaNyA. ekadA ka ika aparAdha thatAM zikSake tene mAryA, evAmAM te belTe ke-are bhikSAcara ! tuM mane jANatA nathI ? tArA A bhaNA vavAthI zu ?' ityAdi khelatAM rASathI uThIne zikSakane tarata teNe eka lapaDAka cApaDAvI dvIdhI, ane uccAsana para beThelA te upAdhyAyane kezamAM pakaDIne te duSTAtmAe tene jamIna para pADI nAkhyA. ahA pApIone zuM akRtya na karavAnu hAya? A vyatikara jANavAmAM AvatAM rAjAe tene elAvIne kahyuM ke:-- 'are mUkha!te paDitane kema mAryA ? eTale bhUkSepa ane abhimAna sahita te dru tie rAjAne kahyuM ke-- te tA bicArA bhikSAcarane meM' alpa zikSA karI che, paNa jo bIjo keAI mArA tiraskAra karaze teA te paNa tevA ja phaLane pAmaze' A pramANe nibha ya thaIne ulla' rIte te melyA, eTale rAjAe krodhathI tene gaLe
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 pakaDI nagaranI bahAra hAMkI kahALyo, paNa khAlahatyAnA bhayathI te bicArAne mAryA nahi, 'he budha janA ! A leAkamAM paNa ahaMkAranuM mADhuM phaLa juo ke- svajanAthI viceAga, rAjAnuM apamAna ane vanavAsitA prApta thaI. jema manuScAmAM samrATa ane devatAomAM IMdra, tema sarva guNAmAM vinayaguNa mukhya kahela che. have te jijhata kumAra paNa vikaTa aTavIemAM bhaTakatAM tApaseAthI samAkula evA keAI tApasAzramamAM Avye. ane temanI AgaLa te zaTha namaskAra karyA vinA palAThI vALIne eDo eTale teee kahyu` ke-- ema na besa' AthI te rUSTamAna thaI tarata ja te AzramanA tyAga karI eka meTA ja'galamAM te bhamavA lAgyA ane tyAM teNe eka si'hane joyA. eTale kesaragchaTAthI bhayakara bhAsatA ane krodhAyamAna thayele evA te siMha paNa peAtAnA pucchane uchALIne tenI sAme doDavo eTale te mAnI vicAravA lAgyA ke :-A bicArA pazu kANu mAtra che, ane A garIbaDAthI bhAgavu zu ? jo pazuthI paNa bhaya pAmIza, teA leAkeA paNa mArI mazkarI karaze; A pramANe ahakArathI te tyAM ja ubhA rahyo, eTale sihe tene mArI nAkhyA; kAraNa ke zAstramAM paNa evuM sAMbhaLavAmAM Ave che ke:-- 'manuSyA karatAM paNa kAI adhikatara hoya che; pachI te maraNa pAmIne gabha thayA. tyAMthI uTa thayA, tyAMthI azva thayo ane tyAra pachA te ja nagaramAM purAhitane putra thayo. tyAM sarva vidyAnA te pAraMgata thayo chatAM ahaMkAranA doSathI maraNa pAmIne teja nagaramAM te Duba (atyaja) thayA tyAM jema jema purAhita tene jue, tema tema tenA para tenA sneha thatA gayA.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 kAraNa ke purAtana sneha ane baira dusyaja che ekadA nagaramAM kaivalIjJAnI AvyA, temanI pAse purAhite tenI uparanA snehanuM kAraNa pUchyuM, eTale jJAnIe mULathI mAMDIne aha'kAranA vipAkathI utpanna thayelu. tenuM khadhuM caritra tene kahI batAvyuM. kAraNa ke paDita chatAM mAnathI kANu khaDita thatuM nathI ? te jJAnI bhagavaMte kahela caritra sAMbhaLIne bhavathI virakta thayela purohita dIkSA laIne prAMte parama pada pAmyo, ane uti paNa guruthakI zrI Arhata dhama pAmIne sugati pAmyo. mATe he bhavya mAnava ! saMsAranA bIjarUpa A mAnavapakSa koi rIte tamAre mAnanIya nathI, eneA sa thA tyAga karavA. pAMcame upadeza mAyArUpa pizAcaNIne parAdhIna thaI eka svArthI mAM ja tatpara thayelA je manuSyeA khIjAne chetare che, te adheAti pAme che. te saMbaMdhamAM ahI pApamuddhinu dRSTAMta juo. . pApabuddhinI kathA zrItilakapuramAM dravya upArjana karavAmAM tatpara evA dha buddhi ane pApabuddhi nAmanA e vaNika hatA. temAM dharmabuddhi sarala svabhAvI ane parahitaciMtaka hatA ane bIjo kapaTI, mAyAvI ane vizvAsune chetaranArA hatA. have paraspara vepAra karatAM te manenI mitrAI thaI. paNa leka ema kahetA ke : -- kASTha ane karavata jevA A ceAga che.'
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 tathApi potAnA uttamapaNAthI dhama buddhie tene tajgyA nahi. dUSaNa karanAra chatAM zu' caMdramA kala`kane taje che? ekadA vepArane mATe te baMne bIjA koI nagaramAM gayA. kAraNa ke vyavasAya e nidhana vaNikAne abhISTadAyaka che. tyAM pRthak pRthak hajAra seAnA mahora kamAvIne pUrvInI jema vakra ane sarala svabhAvI evA te baMne peAtAnA nagara tarapha pAchA vaLyA, ane peAtAnuM nagara najIka AvyuM eTale pApabuddhie te saralane kahyuM ke:--' mitra ? ATaluM badhuM dhana nagaramAM kema laI javAya ? mATe keTaluMka tA ahIM ja dATI mUkIe, pachI avasare te laI jazuM. kAraNa ke dhanane aneka prakAre rAjA, bhAgIdAra ane cArathI bhaya hAya che. ' A pramANe sAMbhaLIne sarala svabhAvI evA teNe pAMca sA sAnAmaheAra tyAMja dATI mUkI ane bIjAe paNa tenA manane vizvAsa pamADavA teTalI seAnAmaheAra tyAM dATI. pachI te ane potapotAne ghera AvyA ane tyAM temanuM vardhApana thayu. have keTalAka divaseA gayA. pachI avasara meLavIne pApabuddhie tene kahyuM keH- huM mitra ! cAleA, have te dhana ApaNe laI laIe. ' eTale tyAM jatAM te ane sthAnane khAlI joine pApamuddhi elye ke:- 'ahA ! ApaNA jIvita samAna ApaNuM dhana kAika haraNa karI gayuM. te pApIne dhikkAra thAo. te duSTa maraNa pAme, have ApaNe zuM karazuM ?' A pramANe te sAcA vilApa jevA kRtrima vilApa karavA lAgyA. pachI te pApAtmAe dhArmika evA dhama buddhine kahyuM keH-'re dharmAM ! re duSTa ! teM ja A kAma karyuM che.' eTale dha buddhi khelyA ke he bhrAta! A zuM kahe che ? Avu kAma mArAthI na thAya, paraMtu keAI pApIe e kAma karyu che.' 2 '
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 ema karatAM te anene vivAda thayA ane te rAjasabhAmAM gayA. tyAM pApabuddhie kahyuM keH- A dhama buddhi cAra che.' eTale adhikArI purUSAe pUchyuM keH- tamArA baMne vacce kAi sAkSI che ?' eTale pApa buddhi khelyA keH--vanadevatAe sAkSI che.' te vakhate zuddha buddhivALA dharmAMbuddhi manamAM vicAravA lAgyA keH- aho AnI dhRSTatA; ahA ! enI kapaTaTTutA ? mAre te| ahIM zrIdhama ja eka mitra che. khIjA sahAyakanu` mAre zuM prayeAjana che?" evAmAM rAjA vigere melyA keH- prabhAte parIkSA thaze.'have pApamuddhie rAtre potAnA pitAne kahyuM ke:- huM tAta ! A badhA me phUTakalaha AdaryA che. eTale pitAe kahyuM ke.- have zI rIte karIza ?' te duSTa buddhi khelyA ke he tAta ! tuM jaMgalamAM jaI kAIka vRkSanA keATara (peAla) mAM gupta rIte besa, ane prabhAte jyAre rAjAdika pUche, tyAre kahevuM keH--' pApamuddhi niSkalaMka ane dhabuddhi taskara che. ' A pramANe teNe tAtane zikhAmaNa ApI, eTale teNe paNa tevI ja rIte kayu; ane prabhAte leAkeA ekatra thayA eTale te sutazikSA pramANe ja bAlyA. evAmAM leke Amatema jovA lAgyA. paNa koI jovAmAM na AvyuM. AthI badhA Azcaya pAmIne tarata utkaNuM thaI gayA te vakhate tAtkAlika buddhivALA evA dhabuddhie rAjAne kahyuM ke:- he deva ! A kATara khALI na khAvA, ke jethI deva ke manuSya pratyakSa thAya.' ema kahIne tarata uDIne jeTalAmAM te kATara maLe che, tevAmAM tene pitA tarata jema kathI prerAyelA jIva jananInA udaramAMthI bahAra Ave tema te keTaramAMthI bahAra nIkaLyA, te vakhate rAjAe pUchyu. keH are ! A zuM Azcarya ?' eTale teNe
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 pitAnA duSTa putranI preraNAne vRttAMta nivedana karyo. AthI loke tene ane tenA putrane dhikkAravA lAgyA ke -are ! tame A zuM karyuM ke mitrapara paNa droha Acaryo pachI pApabuddhine mAratA rAjAne page paDIne zuddha buddhivALA evA dharmabuddhie tene aTakAvyuM. te vakhate rAjA vigere dharmabuddhinI prazaMsA ane pApabuddhinI niMdA karavA lAgyA. aho ! mAyA A bhavamAMja dukhakAraka thAya che. e pramANe sarala ane vaka bhAvayukta te mitrayugala sukha ane duHkhanA bhAjana thayA. mATe he bhavya ! tamArA manane svaccha karI te bhujaMgInA jevI mAyAne tarata dUrathI ja tyAga kare. chaThTho upadeza je bAramA guNasthAna paryata pahoMcIne sthita saMvedane niSedha kare che, te lebharI sAgaranI jema A leka ane paralokamAM paNa kone viDaMbanA na pamADe ? - sAgarazreSThInI kathA zrI maMdira nagaramAM aTakeTI dravyano svAmI, dravya upArjana karavAmAM parAyaNa ane dharma varjita e sAgara nAme zreSThI hate. te zrImAnuM chatAM lakSmI bhagavate ke ApatuM na hatuM ane tenuM dvAra prAyaH sadA baMdha rahetuM hatuM. te sadA ghareja besI rahete, tethI tenI daSTi AgaLa koI bhejana, snAna ke dAnAdi karatuM na hatuM ane tethI tyAM
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 kAi yAcaka AvatA na hatA. tene kamalA nAme patnI ane dhruvila nAmanA putra hatA. tathA devalane vimalA nAmanI strI hatI A sa kuTuMbanA mANasA tenAthI sadA cakita (sAzaka) thaIne rahetA hatA. tyAM sAsu ane vahu maMtrata tramAM pravINa hatA ane aneka kuvidyAthI te svecchAcAriNI thaI gaI hatI. ekadA keAI ceAginI tenA vijanagRhamAM AvI, eTale te sAsu vahue tene Adara ane namanapUrvaka pUchyuM ke:huM svAmini ! A dvAra dvIdhela gharamAM tame zI rIte AvyAM te bolI ke:- mAre AdhArarUpa AkAzagAminI vidyA che. ? pachI ahu mAna karIne te khanee cAginI pAsethI vidyA gRhaNa karI ane tenA gharamAM eka meTuM zuSka lAkaDuM hatu', tenA para ArUDha thaine teNe Apela ma`trazaktithI te bane adharAtre abhISTasthAne krIDA karavAne javA lAgI. eka divase ardharAtre badhA mAsA suI gayA, te vakhate kAyaciMtAne mATe uThelA tenA putre ekAMte rahIne kautuka joyu.. evA avasare te sAsu ane vahu utsukatApUrNAMka uThIne chAnI rIte kadama bharI utAvaLa kara, tvarA karI.' ema paraspara mudita thai kahevA lAgI. A sAMbhaLIne te jeTalAmAM sAvaceta thayA, tevAmAM sAsu vahune kahevA lAgI ke--are ! A kASThane tarata taiyAra kara ane AgaLa thA. ApaNe Aje dUra javuM che, mATe vilaMba na kara.' ema kahIne te mane maMtrapUrvaka te kApara ArUDha thai ane ane vyaMtarInI jema AkAzamAM uDI. A Azcaya joine devala vicAravAM lAgyA keH-ahA ! zu' A baMne zAkinI che ? patine chetarIne e pASinI kayAM gaI haze ane ahI pAchI te kAre
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 Avaze ? 'ema vicArIne te jAgatAja rahyo. pachI jeTalAmAM te tyAM AvI ke tarata prAtaHkAlanA prakAza prasaryA. temanu tevA prakAranu' caritra paNa teNe keAInI AgaLa kahyuM nahi. kAraNake dUSaNAnI jema parane prAyazcitta ApanAra gurUja hAya che. pachI bIje divase aMdhakAra vyApta thayAM te kautukI pelA zuSira (pAlA) prauDha kASThamAM prathamathIja bharAi beTho ane te aMne paNa tenA para caDIne abhISTasthAne gaI ane tyAM kayAMka jamIna para te kASTha mUkIne te krIDA karavA lAgI. tyAM bIjI paNa ghaNI strIe ekatra thai hatI. tyAM cirakAla sudhI temaNe niHzaMkapaNe krIDA karI. pachI te kATamAMthI bahAra nIkaLIne kayAMka bhramaNa karatAM suvarNanI iMTAthI vyApta evA IMTonA pAka te kumAranA jovAmAM AvyA. eTale netra vikasvara karIne te manamAM vicAravA lAgyA. keH-kharekhara ! je leAkeAktithI sAMbhaLavAmAM Ave che. teja A sva dvIpa lAge che. jene nidhana janA karoDo kaleza karatAM paNa svapnamAM paNa joi zakatA nathI te vinA prayatne mane prApta thayA che. e mArA mahat bhAgyanI vAta che. A pramANe vicArIne te sateSIe tyAMthI be traNa sArI iTo laI lIdhI. kAraNa ke bahu lAbha prApta thatAM paNa manasvI janane lAbha hotA nathI. pachI varSAkAlamAM mahAmuninI jema svAMgApAMgane sa'keA cIne pUrva nI jemaja te kATaramAM zarIrane salIna karIne . (sa kAcI) te bharAI beThA. evAmAM cirakAla krIDA karIne nirbhaya evI te bane tyAM AvI ane pUrvanI jema AkAzamAM uDIne anukrame ghera AvI. pachI prAta:kAle temanA vRttAMtane jaNAvavA pUrvaka kumAre potAnA pitAne suvaNu khatAvyu, eTale te vismaya pAmIne tene kahevA lAgyA ke
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 'are ! mUkha ! A teM alpa zA mATe lIdhuM ? vinA prayatne hAtha caDela dhanane kANu mUkI de? mATe Aje huM tyAM jaIza ane yathecchita dhana lAvI dAridrayane dUra karIza, kAraNa ke tArA jevA tevI kALajI karatA nathI; ema kahIne lAbhanA kSeAbhane vaza thayelA te zreSThI uThayA ane ta'dulamastyanI jema te divase tenA dhyAnamAMja lIna hyo. pachI rAtre pUrva pramANe te kASThamAM peThA, ane te baMnenI sAthe prayANa karIne te pradezamAM pahoMcyA. tyAra pachI tyAMthI nIkaLIne putra kahela nizAnIne manamAM saMbhAratAM teNe sAkSAt suvarNanA paryaMtanI jema ITAnA pAka joyA. tene jovAthI zreSThI dRSTa thA ane asa'tuSTa thaI te iTA eTalI badhI lIdhI ke jethI te peAte tyAM mahAkalTe samAI zakayA. pachI vakhta thatAM te sAsu vahu paNa peAtAnA nagara tarapha cAlI ane jeTalAmAM samudra upara AvI, tevAmAM vahue kahyuM keH--he mAta ! Aja game te kAraNathI A kASTha bahu bhAre lAge che. tethI te satvara AgaLa cAlI zakatu nathI ! eTale sAsue kahyuM keH--are ! ene mUka, ahI ja paDatuM ane je A tarata dekhAya che, te kASTha laile, ke jethI ApaNe tarata potAnA nagare paheAcIe A pramANe sAMbhaLIne bhayabhIta thaI zreSThI khelyA keH--mane samudramAM nAkhI na deze ! pachI anyonya kha'bhacara karavA pASaM AvatA kayAMthI ? ' AthI te atyaMta kopAyamAna thaI ane vigeApananA bhayathI kAi sahita tene tyAM tyAga karIne te ghare AvI. graMthAMtaramAM paNa kahyuM che ke:-- atilAbha na karavA, tema leAbhanA tyAga paNa na karavA. ati lAbhamAM lapaTAIne sAgara zeTha sAgaramAM paDayA.' pachI anukrame vRttAMta jANavAmAM AvatAM te putra paNa temanAthI bhaya pAmI pravrajyA laIne sukhabhAjana thayA.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 A pramANe lebhane vipAka sAMbhaLIne hevibudha jane! saMtoSAmRtanA pUrathI sarvadA tamArA AtmAne siMcana kare. sAtame upadeza guNa janonI AgaLa kahela ane Apela dharmatatva baMnene hitakara thAya che ane guNahIna janene Apela dhamepadeza kAcA kuMbhamAM rahela pANInI jema vRthA ja jAya che. eka mAtra lajajAnA guNathI paNa jyAre azva bahumAna pAmya, te jeo ghaNu guNothI lokapriya hoya, temanuM te kahevuM ja zuM ? akizaranI kathA pRthvIpuramAM ripumardana nAme rAjA hate. arthI ane pratyathI (zatru) ne je dAna ane uchedaja dete hate. tene sArA lakSaNavALI eka zrImukhI nAmanI ghaDI hatI. jenA vacherA prAya: badhA jAtya adha thatA hatA. ekadA samagra guNacukta evA bALaane meghamAla jema potAnA usaMgamAM ujavala caMdramAne dhAraNa kare tema teNe garbhamAM dhAraNa karyo. have ekadA rAjA te sagarbhA ghaDI upara caDIne adhakrIDAne mATe vegathI nagara bahAra gayA. tyAM bIjA ghoDesvAre paNa ahaMpUrvikAthI pitAnA ane kolAhala karatA mANasomAM preratA hatA. te vakhate bhArathI zarIrane IjA thatAM maMda gati karatI evI te ghoDIne paNa spardhAthI rAjAe tarata cAbuka mAryo. have vakhata jatAM teNe asAdhAraNa adharatnane janma Apyo. te badhA guNa sahita hovA chatAM jamaNI AMkhe kANe hate. chatAM tyAMnA vasanArA tathA bahArathI AvanArA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 leke te azvakizerane joIne punaH punaH jeIne prazaMsA karatA ke:-"A jAtya abdha thaze. paraMtu deve ene paNa kANatvanuM dUSaNa dIdhuM che. aho ! kharekhara ! vidhAtA ratnadoSI che. kAraNa ke anyatra paNa kahe che ke -"caMdramAmAM kalaMka, padma kamaLamAM kAMTA, samudramAM khArUM jaLa, paMDitamAM nirdhanatva, ITa janane viyega, surUpamAM durlabhatA ane dhanavaMtamAM kRpatA-e pramANe sArI vastumAM dUSaNa dAkhala karavAthI vidhAtA kharekhara 2SI che. A pramANe lo ke e karela prazaMsA sAMbhaLIne te kizora pitAnI mAtA pAse AvIne gadagada kaMThe kahevA lAgyuM ke - he mAta! mane kANatvanuM dUSaNa zAthI thayuM che? te kahe." e rIte bahu Agraha karatAM teNe paNa pUrvanuM svarUpa yathArtha rIte pitAnI bhASAmAM kahI saMbhaLAvyuM ke -"he vatsa! jyAre tuM garbhamAM hatuM, te vakhate rAjAe mane cAbukano prahAra mAryo hato, te tArA netranA sthAne Avye. tethI tuM AMkhe kANe thayo. bhavitavyatA anyathA thatI nathI" A pramANe sAMbhaLIne te tejasvI kizora atyaMta roSathI rakta thaIne bolyA ke ---e pazu je rAjA koNa mAtra che, ke jeNe tAre paNa aparAdha karyA. kharekhara ! AthI maraNane IcchatA evA teNe sutA siMhane jagADe che. je have alpa vakhatamAM ene na mArUM, to he mAta! huM tArA putranahi.' eTale te paNa saneha tene kahevA lAgI ke - he vatsa! ema na bela. kAraNake e rAjA jagatanuM bharaNapoSaNa karanAra che. ApaNe te pazu chIe ane e nirvAha karanAra ApaNe svAmI che. mArA kaI paNa putre svAmidroha karyo nathI. vaLI zAstramAM paNa kahyuM che ke - krodhane niSphala karI nAkho" A pramANe tenA vacanathI bhasmathI AcchAdita thayela agninI jema te kaMIka zAMta thayo, paNa (vIra) purUSanA krodha upazAMta thato nathI, A badhe vyatikara
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 najIkamAM rahela rAjAe sAMbhaLI lIdhe. kAraNake tiryaMca bhASA samajavAne tene devanuM varadAna hatuM. pachI rAjAe vicAra karyo ke - "A mAre zatru che tethI kyAMya paNa viSama sthAnamAM mAro e ghAta karaze, mATe enA para huM kadI caDIzaja nahi." ema dhArIne keTaloka kALa teNe sukhe vyatIta karyo. evAmAM te kizora paNa te jAtya abdha thaI gaye. ekadA badhA azvo jalapAna mATe gayA hatA ane ghare mAtra te eka ja azva hato. evAmAM bubArava thaye ke - he baliSTa subhaTo ! satvara doDo. ukata bahAravaTiyA (zatru) e badhI gAye haraNa karI jAya che. A pramANe sAMbhaLatAM ja vyAkulapaNAthI rAjAe bahAra javA mATe potAnA mANaso pAse teja adha sajaja karAvyo, pachI jatAM jatAM te ave pitAnI mAtAne kahyuM ke:-- "he mAta! je. have Aja purAtana vera vALuM chuM. eTale te paNa sabhyatA pUrvaka belI ke - "he vatsa ! jA tAruM kalyANa thAo. tArI jAti tane aTakAvaze mArA putranI prakRtimAM kadI vikRti thatI nathI." evAmAM saparivAra rAjAe tarata te azva para palANa karyuM ane bahAra jyAM zatruo hatAM tyAM te pahoMcI gaye ane rAjAe hAka mArI eTale teo yuddha karavAne sanmukha AvyA, tyAM paNa temanI sAthe yuddhakrIDAnA kosukano anubhava karavA lAgyA. evAmAM azva vicAravA lAgyo ke - "A duSTa -pAdhamane zatruo pAsethI marAvuM athavA temanA sainyamAM ene laI jAuM, vA jamIna para pADIne mArA caraNothI ene chuMdI nAkhuM.' A pramANe vicAratAM kulInapaNathI punaH te ciMtavavA lAgyo ke- "ahA ! mArA duTa ceSTitane dhikakAra thAo. kAraNa ke A te pRthvIpAla che ane huM te pazu karatAM paNa kSudra chuM, ke AvA avasare
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM ene anarthamAM nAkhuM chuM. mAre potAnuM kArya sAdhavAmAM punaH ghaNuM avasare maLI zakaze." Ama vicArIne te yuddhane mATe taiyAra thayA pachI tenI sahAyatAthI rAjA te zatrugaNane jItI ane ge ghana laIne mahesavapUrvaka pitAnA nagaramAM dAkhala thaye. pachI tyAM rAjAe vicAra karyo ke- "A azvinI sahAyatAthI ja huM zatruone jItI zakyo chuM. mATe eja paTTA thAo, bIjAothI sayuM.' ema kahIne rAjAe tene suvarNanA AbharaNa paherAvyAM, eTale tevA prakArane Adara jevAthI te ave paNa kumati tajI dIdhI. A pramANe te kANe adhe paNa jema vinayAdika guNothI mAnya thaye. to he bhavyajane ! kRpaNa jema dhanane saMgharo kare, tema tame paNa guNono saMgraha kare, ke jethI zivasaMpati sanmukha Ave. AThame upadeza guNavaMta janonA guNo joIne vivekI janee tene matsara karavo ucita nathI. A saMbaMdhamAM brAhmaNanuM dRSTAMta che, brAhmaNanI kathA kumArapAla pramukha aneka rAjAone pratibaMdha ApanAra cirakAla parvata zrI jina zAsananI prabhAvanA karanAra, aneka navIna graMthanI racanA karanAra tathA pitAnI kIrtirUpa kapUrathI bhUtalane sugaMdhI karanAra evA zrI hemacaMdrasUri hatA. ekadA 11
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 te ceArAzI varSa pramANa potAnuM AyuSya sa'pUrNa karIne svarge gayA. kayA mahAtmAone paNa daive grasta nathI karyA ? te vakhate tevA purUSa ratnanA vinAzathI rAjA vigerene manane satAvanAra (saMtApakAraka) evA zAka thayA. ' ahA ! prathama teA azeSa guNAnA sthAnabhUta ane vasudhAnA alaMkArarUpa purUSa ratnane pedA kare che, tA paNa tene kSaNabhaMgura anAvI de che. ahe| ! vidhAtAnI apa`DitatA kharekhara ! kheda upajAve tevI che. pachI temanuM vimAna sadeza jha MpAna (mAMDavI pramukha) ahAra nIkaLyu' ane nagara vizrAma karIne punaH tene bhAvika bhacaiAe upADayuM. te sthAnanI dhUli tIbhUta hAvAthI pATAvAsI janAe evI koI rIte grahaNa karI, ke jethI tyAM eka khADA paDI gayA ane tethI te hemakhaDa evA nAmathI samasta leAkamAM prakhyAta thayA. paraMtu keTalAka vidhI brAhmaNA tene viparIta rIte sthApana karavA lAgyA --'ahI hemacandre gurUne prakSipta karyA che tethI e hemakhaDu kahevAya che' A pramANe te mUkha ane adhama brAhmaNeA pratipAdana karatAM hatAM. jema tema pralApa karanArA evA temane yukita vizArada janAe A pramANe pratyuttara Apa keH--'huM brAhmaNe ! sAMbhaLe-jyAre zrI hemasUrinuM maraNa thayuM, tyAre badhA vadhe aMtaramAM adhika AnaMda pAmyA. kAraNa ke ghuvaDane jema sU, tathA durjanAne jema sajjana rUce nahi, tema temanA zreSTha udaya te brAhmaNAne rUcatA na hatA.' pachI padmAvatI devIe temanA mastakamAM pIDA upajAvI. tethI atya'ta pIDA pAmatA te amada AkraMda karavA lAgyA. zekathI sa Mtapta manavALA evA hajAra brAhmaNAe pAta peAtAnI geAtra devI vigerene bhAgAdika dharyA. eTale devIee paNa kahyuM keH--'ahIM amArAthI kaI pratikriyA thaI zake tema
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 nathI, paraM'tu tame padmAvatI devInuM smaraNa karI. eTale temaNe tema karyuM. pachI padmAvatIe pratyakSa thaI ne temane kahyuM keH-- he duSTo ! A asthAne tamAre harSa kevA ? zaileAkayane pUjya evA emanA paMcatvathI devatAe paNa zeAkasa tapta thayA ane tamane mUrkhAone kaMI na thayuM'.' A pramANe temanI tanA karIne devIe punaH A pramANe kahyuM keH--'A sthAnanI dhUli jo tame grahaNa karI, teA tamane nirAgatA thAya.' AthI temaNe te pramANe karyuM. kAraNa ke svakArya mAM eka parAyaNa evA AjanA zuM zuM karatAM nathI ? pachI te dhulithI te sanI zirovyathA vilaya pAmI ane bIjA paNa kADha vigere duSTa gA vinA vila'e vilaya pAmyA. vaLI te dhulinA prabhAvathI temane putra, pautrAdika sa Mtati tathA lakSmI, zAMti ane mAMgalya pramukha paNa prApta thayA pachI lAbhalubdha te brAhmaNAe tyAMthI dhUli evI rIte grahaNa karI ke, keTalAka vakhata pachI anukrame tyAM eka meATo khADA thaI paDayo. e pramANe te hemakhaDu thayA, paNa huM viSNu ! tame viparIta zAthI prarUpe che ? hRdayamAM kaMi vicAra paNa kema karatAM nathI ? je gurUnA mAhAtmyathI amAvAsyA paNa pUrNi mA thaI, prabhUta bhAgyavata evA temanI niMdA kANu kare? vaLI khAlyAvasthAmAM jemanA hastapamAtrathI paNa vyavahArInA gharamAM a'gAra (kAlasA)nA DhagalA eka kSaNavAramAM muva maya thaI gayA. te vakhate temanuM hemaca`dra evu parama nAma ciratA thayu, ane vyavahAri yAe temanuM uttama sUripada karAvyuM. A pramANe aMtaramAM vicAra karIne guNI janeAnI stuti karavI, paNa svahitane icchanArA janAe temanA para matsara kadApi na dharave.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 navame upadeza prabhUta bhAgyabhavano udaya thatAM mANasene kaI asadhAraNa vacana kaLA prApta thAya che, jene lIdhe vAmI vacanapaduvAcALa purUSa kurUpamAnuM chatAM DAmarahUtanI jema te rAjAdikane mAnya thayA che. DAmaratanI kathA pATaNamAM bahu parAkramI bhImarAjA rAjya karato hato tene atya ta kurUpavAnuM e DAmara nAme brAhmaNa dUta hate. paraMtu te vacasvI hovAthI sarvatra samayecita nikSepaNe jANo ane belato hato tethI te aMtaramAM garva rAkhata hatuM te vakhate mAlavadezamAM abhaMgura bhAgyAvAna, dAtA, bhaktA, guNa, zUra, pratApI, vinayI ane nyAyI e. bheja rAjA rAjya karato hate. ekadA rAjAe te dUtane bhejarAjAnI pAse mokale ane kahyuM kehe vipra ! tyAM jaIne tAre evuM evuM bAlavuM. A pramANe lAMbe vakhata teNe kahela vicAra sAMbhaLI tenI avagaNanA karIne tyAMthI uThatAM teNe vasanA cheDA khaMkheryA eTale rAjAe kahyuM ke-A zuM?" te bolyA ke - tamAruM kathana badhuM ahIMja nAkhI dIdhuM." AthI rAjA atyaMta rUSTamAna thayA. "have huM e pracaMDa racuM, ke jethI mArI tarapha pratyenIka (viredhI) e A pApI tyAM jAya ke tarata tyAM rAjA ene viDabane pamADe." A pramANe kepane manamAM gupta rAkhI rAjAe rAkhane rezamI vastranA bahu rIte varNana pUrvaka bAMdhI tene eka suvarNanI DAbalImAM nAkhI, tenI upara potAnI mudrA daIne te dUtanA hAthamAM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 ApIne rAjAe tene kahyuM ke--he dUta ! mArUM A bheTazuM te rAjAne tAre ApavuM. pachI dUta tyAMthI cAle ane kSemapUrvaka dhArAnagare pahoMce tyAM bhejarAjAne maLyo, eTale tenuM rUpa joIne rAjAe paNa tene pUchyuM ke - he dvija ! tArA rAjAnI saMdhI ane vigrahanA sthAne hato keTalA che?" te bolyo ke "he mAlaveza ! mArA jevA to te ghaNuM dUto che; paNa temAM temanI gyatAnA kramathI adhama, madhyama ane uttama buddhivALA-evA trividha dUtane mokalavAmAM Ave che. A pramANe tenA mitabharyA uttarathI dhArA pati raMjita thaye ane aMtaramAM viramaya pAmIne rAjAe sanehe tene bolAvyA eTale teNe paNa potAnA rAjAe Apela prAbhUta tenI AgaLa mUkayuM evAmAM sabhAsade badhA bhegA thaI te suvarNa samudgaka DAbalI)ne joIne "amAM kaMIka apUrva cIja haze" ema dhArI te jevAne samutsuka thayA, pachI jevAmAM seMkaDe manoratha karI rAjAe tene ughADayuM ane temAM rAkha joI tethI vilakSa (jhAMkhu) mukha kara "A zuM ? ema te be eTale dUte vicAra karyo ke te pApI rAjAe kharekhara mane ukheDI nAMkhavAno upAya AraMbhya che tathApi mAre ahIM samayocita belavuM ema dhArIne teNe kahyuM ke -"he deva ! sAMbhaLa-amArA svAmIe ave ane rogathI pIDAtA mANasanI zAMti ne mATe lakSa homayajJa karyo tenI A uttama rAkha che, sonAmahora ApatAM paNa tene lava mAtra maLI na zake, vaLI cha mahinAno rega enAthI nAza pAme ane punaH thAya nahi. A rAkhane tilamAtra paNa meLavanArane bhAgyavaMta samaja. he rAjana ! vadhAre zuM kahuM? paNa enA prabhAvathI aMtaHpurane, ane ane nagara janone eka kSaNavAramAM
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ geTa mA rAjAe prabhAvI hatI rege pazAMti thAya. abhITa mitratAthI te rAjAe tamane ATaluM bheTANuM me kahyuM che. mATe he rAjedra ! tenuM bahumAna. kare." AthI saMtuSTa thayela rAjAe sarva sabhAsadone ane strIjanone te thoDI thoDI ApI ane te saprabhAvI hovAthI temaNe svIkArI. pachI te dUtane rAjAe pAMcase zreSTha senA mahora ane azva tathA paTTakulAdi tenA mAgyA pramANe ApyA. te badhuM laIne pATaNamAM AvyuM ane te bhIma rAjAne batAvyuM AthI rAjAe saMtuSTa thaIne tene pUchayuM keH -"he vipra ! tyAM jaIne teM zuM zuM kahyuM. te atyAre kahI saMbhaLAva" eTale teNe yathAkta potAne vRttAMta kahI batAvyo. ane tethI rAjA atyaMta vismaya pAme. have punaH ekadA tene garviSTha jeIne rAjAe kahyuM ke - he mUDha! mArA prasAdathI jIvIne garva zuM kare che?" teNe kahyuM ke he rAjan ! huM mArI vacanacAturIthIja jIvuM chuM, temAM tAruM zuM che ? A pramANe vivAda thatAM rAjAe pharI paNa tene tyAM me , ane rAjAe eka lekha mudrita karIne tene ApyuM. eTale aMnukrame te dUta jyAM bhejabhUpa beTho hato, tyAM jaI pahoMcyo. te vakhate nAna pIThapara beThela ane jaLathI mastakane jeNe A karela che evA rAjAe tene bolAvyuM ke - "he dUta ! tane svAgata che. " vaLI rAjAe jarA hAsyathI tene pUchyuM ke:-"pATaNamAM rahe nAra tAre svAmI bhImaDa nApita Aja kAla zuM kare che? teNe kahyuM ke -te bahu rAjAonAM mastaka muDe che. paNa Adra karela A tamArA matakano to adyApi vAre paNa AvatuM nathI." A vAkayathI davanita thayela rAjAe tene suvarNanI jIbha apAvI, athavA te samayecita vacana kone
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 na rU? pachI te lekha khelIne eTalAmAM te pite vAMce che, teTalAmAM tyAM "dUtane mArI nAkhaje." evI paMkti rAjAnA jevAmAM AvI. pachI kSaNavAra vicArIne rAjAe te dUtanI AgaLa yathAsthita vRttAMta jaNAvyuM. eTale AkAra ge pavIne dUte paNa rAjAne A pramANe kahyuM ke - he rAjendra ! sAMbhaLo mArI janma patrikA mane yAda AvI. temAM hitaiSI devase evuM lakhyuM che ke-- "pacAzame varSe enI eka AvalikA paNa vipatti karanAra che ane jyAM enuM maraNa thaze, tyAM bAra varasanuM dubhikSa paDaze. he prabhe ! te dhuttarAjAe mane ahIM tamArI pAse mokalyA che. mATe tenA grAsanA anuNa paNAne IcchatA evA mArUM maraNa thAo A pramANe magarUrIthI kahIne jeTalAmAM te pitAnA udaramAM charI mAravA lA, tevAmAM rAjAe tene hAtha pakaDIne aTakAvyo. chatAM "he deva ! huM marIza, mane zA mATe aTakAve che ? je satvara nAzavaMta prANu svAmInA kArya mATe jatA hoya, to bhale jAo.' A pramANe belatA tene aTakAvI eka hajAra senA mahora ane pAMcaso gheDA ApIne pitAnA dezathI paNa tene dara ravAnA karI dIdhuM. pachI meTA ADaMbara pUrvaka teNe bhIma rAjAne praNAma karyA ane pitAne yathA sthita vRttAMta savistara kahI batAvyuM. tyArathI te potAnI vacanakaLAthI rAjA vigerene mAnya thaI paDaye. mATe he bhavyajano ! tame paNa te vAkalAmAMja manane sthira kare, ke jethI saMkaTa sAgaranA mojAM tamane satAve nahi ane baMne lokamAM sukha satvara prApta thAya,
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 dazamA upadeza nyAya nIti e mANasAnuM parama nidhAna che, nyAya nItithI vizva sukhI thAya che ane nadIe jema samudrane Azraya kare tema lakSmI nyAya sapanna purUSanA Azraya kare che. dararoja savAre badhA leAkeA rAmanuM nAma sabhAre che, paNa rAvaNane koI yAda karatuM nathI. te rAme zuM ApyuM che ane rAvaNe zu laI lIdhu che ? paNa mAtra ahI' sanyAya eja kAraNa che. kahyuM che ke:-'nyAya mArge cAlanArane tiya 'cA paNa sahAya kare che ene vimAge janArane bhAI paNa mUkIde che. je divase devatAo paNa sevA karatA hatA, tevA paNa rAvaNanA divase hatA. ane jyAre divase pharyA tyAre patthara pANImAM taravA lAgyA. hai vIra ! je pattharA dustara sAgaramAM pote DubI jAya ane bIjAne DubADe, teja pattharA pote tare che ane vAnara subhaTAne tAre che. e pattharanA, samudranA ke vAnaronA guNA ni, zrImAna rAmaca jUnA pratApanA te manahara mahimA caLakatA hatA. vaLI jenI AjJAthI paDatI bhIMtA paNa nizcala thAya che ane jenA nAmanA kIrttanathI bhUtAdika vaza thAya che. tenuM saccaritra tA dUra raheA, paNa tene sevaka yaze!varmA rAjA paNa jevA nyAyI hatA, tevA bIjo bhAgye haze. coAvamAM nRpanI kathA kalyANakaTa nagarImAM rAmacaMdranI jema nIti-latAne megha samAna evA cazeAvamAM rAjA vistRta rAjya karatA hatA. tene peAtAnA zarIranA melanI jema kriSna-dveSI putra paNa
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 tyAjya hatA ane puSpanI jema guNavAna parakIya paNa mAnya hatA. teNe peAtAnA rAja mahelanA mukhya dvAra AgaLa eka nyAya ghaTA baMdhAvI hatI. jene jyAre kAma paDe, tyAre te pelI ghaTA vagADe. ane rAjA te vyaktinI pAtAnA dhanathI yA prANathI paNa kAlajI karatA hatA. e pramANe rAjya pALatAM te vakhata vyatIta karatA hatA. e. ekadA tenA nyAyanI parIkSA karavA rAjyanI adhiSThAya devI gAyanuM rUpa laIne rAjamAmAM eDI ane sauMdaya tathA sukumAra paNAthI aneAhara tathA tarata janmela evA eka vAcharaDAne vidvI ne tene pAtAnI pAse besAyu evAmAM te rAjAnA ati uddhRta putra rAjamahelamAMthI eka zreSTha vAhinI (gADI) para caDIne tyAM AvatA hatA ane atyaMta vegathI teNe te vAhinI pelA vAcharaDA parathIja calAvI tethI te bicArA maraNa pAmyA; AthI te gAya atyaMta kharADA pADavA lAgI tathA atizaya AMsu pADavA lAgI. AvI temanI durdazA (thayelI) joI ne lAkA hAhAkAra karavA lAgyA. evAmAM koie te gAyane kahyuM ke:- he bhadre ! rAjama`dira AgaLa jA ane tyAM je nyAya ghaMTA bAMdhI che te zI gaDAthI vagADa ke jethI rAjA A tArA anyAyanA pratIkAra (ilAja) kare. kAraNa ke rAjA e sarva sAdhAraNa paMcama leAkapAla che' A pramANe sAMbhaLIne teNe tyAM jaine ghaMTAne jorathI vagADI te vakhate rAjA bhAjana karavA beThA hatA tyAM akAle ghaTAnA nAda sAMbhaLIne sasaMbhramathI rAjAe peAtAnA sevakane kahyuM ke:- atyAre gha TA kANe vagADI ?' eTale temaNe paNa tyAM joine kahyuM ke:- ahI gAya vinA khIju kAI nathI. ' 'are akAle ahIM gAya kayAMthI ? ema kheAlatAM rAjA peAteja
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 .c uThayA ane tyAM AvIne kheDha sahita rAjAe te gAyane pUchyu ke:-'ahA ! kayA pApIe tAro paNa parAbhava karyA ? jeNe tArA parAbhava karyA te atyAreja mane dekhADa' te bicArI mAnavabhASAmAM khelI teA na jANatI, paraMtu AgaLa thaIne pUThe lAgelA rAjAne teNe peAtAnA jIvitavyanI jema te vatsa dekhADayA, eTale rAjAe haTTAkrikapara beThelA mahAjanane pUchyuM ke:-AvuM krUra ka kayA pApIe karyu che. te jaNAvA badhA mANasA te anyAya karanArane jANatA hatA, paNa tenA putranA anarthanI zaMkAthI keAIe javAba na ApyA eTale rAjAe vadhAre AgrahathI pUchatAM paNa jayAre koie javAba na ApyA, tyAre krAdhAyamAna thayelA rAjAe bhrakSepUrNAMka A pramANe kahyuM ke:-'ahA ! tame paNa pApI che. ke Avu anucita kRtya joyA chatAM khelatA nathI mATe pakSapAtI evA tene sa`dhyApa``ta rahetAM te divase lAMghaNa thaI. ahA nyAcanI pradhAnatA ! evAmAM sAMjare te rAjAne putra ghare AvyA ane pote karela anyAya jaNAvIne kahyuM keH-'he prabhA ! mane daDa karo.' potAnA putre karela anyAya sAMbhaLIne rAjA dubhAya. paNa jenAthI kaccheda thAya, tevA suvaNaeN thI paNa zuM? pachI prabhAte sabhAmAM rAjAne nItivizAradone pUchyuM ke:-e putrane ze! daDa karava! ! te kaDA. eTale teo elyA ke:-he prabhu! eka leAcana sadeza rAjyane lAyaka A tamAre ekaja putra che. mATe ene ze! daMDAya ?' pachI rAjAe kahyuM ke:- mAre nyAya ja pradhAna che. anyAyI putrathI zuM? jo ene zikSA na apAya, teA bIjA paNa e pramANe kare. mATe huM vicakSaNe ! ene je daMDa thAya, te kaheA. tamAre mArU dAkSiNya leza paNa na karavuM. kAraNa ke tamane huM' abhaya Apu chu.' eTale teo khelyA ke he deva ! maneAna ke
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1971 amaneAjJa je jevu' kare, tene tevu karAya-evI zAsrokti che. mATe jema eNe vatsa uparathI vAhinI calAvI, tema ene paNa tevA daDa karAya, paNa ene bIjo koI daMDa na thaI zake. pachI vAhinI aNAvIne ane putrane rastAmAM suvADIne rAjAe mANasAne kahyuM ke:- prajAjane ! Ane putranA uparathI calAve.' AvA prakAranA tenA Adeza jyAre kAI paNa uThAvI zakayA nahi, tyAre rAjA sa` leAkeAnI samakSa A pramANe khelyo ke:-'A mArI duputra jIvitathI bhale vinaSTa thAo. jene nyAya vallabha nathI, tevaDa svIyaja nathI paNa zuM ?' ema kahIne sahasA peAte uThI tenA para besI dayA rahita thaI jeTalAmAM te rAjA pote putranI uparathI te vAhinI calAvavA lAgyA, tevAmAM tyAM gAya ke vatsa kAI rAjAnA jovAmAM na AvyA, paNa devI AgaLa AvIne tenI A pramANe prazaMsA karavA lAgI:-'he sattvava tamAM agresara ! huM nyAya parAyaNa ! tu jaya pAma. zrI rAmanI jema tArA saubhAgyane kANu stavI zake ? tArA putra AyuSmAn thAe ane tuM sAmrAjyanuM paripAlana kara. A tA me* tArI parIkSA karI.' ema kahIne te devI aMtardhAna thaI gaI. e pramANe rAjA vigeree nyAya pALavA, ke jethI sarva soMpattie hastagata thAya. varSAkAlamAM pUnA e mAsanA megha vinA zu dhAnya utpanna thAya ?
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 agiyArame upadeza dharma sadA mANasone phaLa to Ape ja che, paNa parva divase karela dharma vizeda thAya che. varSAkAlanuM badhuM e jaLa Icchata Ape che, chatAM svAti nakSatranuM jaLa motI utpanna kare che. "AyuSyane baMdha prAyaH parva divase thAya che." ema jInezvare kahe che, mATe te parva divase sUryayazA rAjAnI jema dharmamAM vizeSe daDhatA rAkhavI joIe. sUryayazA nareMdranI kathA adhyA nagarImAM prathama cakravartIne kuzaLa evo sUryayazA bhUpa putra hato. jenA nAmathI A vasudhAtala para atyaMta vistRta e sUryavaMza prathita prasiddha thaye. daza hajAra rAjAo sahita te parvanA divase pauSadhazrata karato hata, tenI AjJAthI te divase bALake paNa bhajana karatAM nahi, te Astika ane te zenA kare ? have ekadA tenA guNathI raMjita thaI mastakane dhuNAvatA evA Idrane urvazI kahevA lAgI ke --"he svAmin ! nimitta vinA kema A mastaka dhuNAvyuM ? eTale gaurapUrvaka tene kahyuM ke "adhyApurImAM suzrAvaka sUryayazA narezvara vizAla rAjya kare che. he kamalAnane ! tenA vratanI daDhatA joIne meM zira halAvyuM. (anumodana karyuM) A sAMbhaLIne te belI ke;-"he nAtha ! eka manuSyamAtranI AvI vRthA stuti kema kare che ? ke je sAta dhAtuthI baMdhAyela ane annathI piSAyela evA zarIrane dhAraNa kare che. je te mArI parIkSA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 * mAMthI pasAra thAya, to tamAruM kathana satya che, anyathA vRthA che. A pramANe kahIne tenI parIkSA karavAne utsuka evI te raMbhAnI sAthe adhyA nagarImAM AvI. tyAM zakrAvatAra nAmanA jinamaMdiramAM AvIne pitAnA karakamaLamAM vINA laIne te baMne gIta, nRtyAdika karavA lAgI. te vakhate samIpanA vRkSamAM rahelA pakSIo, bhujaga, gau, ane haraNudika paNa te nAdamAM lIna thaI, tathA Itara jane paNa temAM ja ekAgra thaI jANe patthara para AlekhyA hoya tevA sthira thaI rahyA. evAmAM te mArgathI jatAM rAjAe temano manehara gItanAda sAMbhaLe te sAMbhaLatAMja rAjA khaMbhita thaI gaye. athavA te gItanADha kene mehaka na thAya ? vadhAre zuM kahevuM, paraMtu te vakhate artha ane padAti pramukha tenI senA paNa AgaLa javAne asamartha thaIne tanmaya thaI gaI. tyAM AvI sthiti joIne Azcarya thayuM. pachI "mArAM be kAma thaze ema dhArI temAM mehita thaIne rAjAe caityamAM praveza karyo, ane tyAM yugAdazajinanI stuti karIne te raMgamaMDapamAM beThe, ane potAnA zravaNapaTathI temanA vacanarUpa sudhArasa pItAM tathA locanathI temanA zarIranA rUpanI zobhA jotAM te potAnA cittamAM eka tRtIya purUSuthaneja zreSTha samajavA lAgyA. pachI temanA kulAdika jANavAne rAjAe amAtyane Adeza karyo, eTale te paNa temanI pAse jaIne pUchavA lAgyo ke: ---"tame kyAMthI AvyA che ? tamAruM nAma ane kuLa zuM ? te jaNAve. pachI temAMthI eka maMtrIne kahevA lAgI ke -- ame zrImaNicUDa nAmanA vidyAdhara rAjAnI putrIe chIe, ane niraMtara vINAvineda tathA gItAdikamAM utsuka ane sajaja rahIe chIe. ekadA amArA pitAe "A kanyAo
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 have kyA varane ApavI?" evI jeTalAmAM ciMtA karI, tevAmAM pitAne abhISTa evA tathA prakAranAM patinA abhAvane lIdhe te ciMtAsAgarathI nivRtta thaye. arthAt teNe ciMtA mUkI dIdhI. je pati strIone vaza thAya. teja temane sukha che, anyathA gADha viDaMbanA mAtra che. tyArathI have ame sattIrtha sevAja karIe chIe, roganI jema bhAgamAM have amAruM mana nathI." A pramANe sAMbhaLIne rAjAnI anumatithI maMtrIe puna: temanI AgaLa AdarapUrvaka kahyuM ke --A rAjA vRSabhasvAmInA pautra, cakravartInA putra kalAvAnuM balavAna, ane saddaguNI che, tathA tamArA vacanane anyathA karatAM huM ene aTakAvIza. mATe ene tamAro zreSTha pati karo. jo tamArA manamAM rUci hoya, te kaI bhavAMtaramAM paNa A pati maLavAno nathI. A kalakarAramAM zrI jinezvaraja sAkSI, ke je samakSa birAjamAna che. bIjA janone vacamAM nAkhavAnI kAMI jarUra nathI, ItyAdi gADha AgrahathI temanuM rAjanI sAthe savistara vivAha maMgala thayuM. pachI te baMnenI sAthe temanAmAMja lIna thaIne rAjAe keTalAka divaso bhegasukha bhogavyAM. kAraNake gaMgA (devI) nI sAthe bhAratarAjAe zuM hajAra varSa payaMta bhoge nhotA bhegavyA ? evAmAM eka divase "he leke ! sAMbhaLo, kAle aSTamIparva thaze." e pramANe amaMda kheda upajAvanAra ane skUTa svare vAgata evA paTA te devIoe sAMbhaLe. pachI jANe jANatI ja na hoya tema urvazIe rAjAne kahyuM ke:-- he nAtha ! A paha zAne vAge che ?" te bole ke --"he tavaMgI ! parvane mATe haMmezA A paTala vagADavAmAM Ave che. tradazI ane saptamInA divase mArI AjJAthI e paTaDa vagADavAmAM Ave che. je ema karavAmAM na Ave, to pramAdI janone
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 parva ane Itara dinanI khabara kema paDe ? vaLI parva divase ahIM mArI AjJAthI loko pauSadha, caturthavrata, jJAna, tapa ane kriyAdika kare che tathA snAna, ziracuM phana, ane khaMDana (khAMDavuM) vigereno niSedha kare che." A sAMLaLIne raMbhA belI ke---"he naredra ! yauvana, sadabhegane coga ane sukhasaMpatti vigere-e hastagata chatAM paralekanI AzAthI vRthA zA mATe hArI bese che?" rAjAe kahyuM ke --"he suMdarI ! jinendrabhASita parva vrata mahA phaladAyaka thAya che, ema tAtanuM kathana che. te alapa sukhanA mATe huM te vratane kema tyAga karU? jemanAmAM zIla, tapa, kriyA, viveka ane vairAgya pramukha guNa nathI, temano janma ahIM pazuonI jema niSphaLa che ane paralekamAM temane ghera durgati prApta thAya che. eTale urvazI belI ke --he bhalA bhUpati ! te jinenI samakSa pitAnI jIbhathI je aMgIkAra karyuM che ke- tamAruM vacana mAre oLaMgavuM nahi, zuM te paNa tuM bhUlI gaye ? jenA vacanamAM sthiratA nathI, tene dhikakAra thAo ! purUmAM te paNa eka mUkha ziromaNi gaNAya che. ame bhattarane svAdhIna karavA kulAdikano tyAga karyo ane sukhanI IcchAthI tane pati karyo paNa sukha prAptine badale amane ubhaya bhraSTatA prApta thaI. he vibhe ! have amAre kyAM jaIne pikAra kare ? A eka vakhata tArI parIkSA karI, eTale tArUM vacana gayuM. paNa mArU zuM javAnuM hatuM. ? mATe have to ame baLatI ciMtAmAM praveza karIne maraNane zaraNa thaze. mAna vinAnA jIvitathI zuM ?" ItyAdi tata sIsA samAna tenuM vacana sAMbhaLIne rAjAe punaH tene kahyuM ke - he adhama aMganA ! tuM vidyAdharanI sutA nathI, paNa kaI duSTa caMDALanA kuLamAM utpanna thayelI lAge che. kasturikAnI bhrAMtithI aMjana ane suratarUnA bhramathI
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 meM dhattarAnuM grahaNa karyuM. vaLI he priye ! tuM bhaMDAra le, athavA te vasudhA laI le, yA to bIjuM kAMI je tane ISTa hoya, te karuM, paNa mane parvavata na jAva jenA lepathI avazya durgati ja maLe che." eTale punaH te belI --jene vacananI pratiSThA nathI, te purUSAdhama samaja. tene moTA dAnathI paNa zuM ?" vaLI punaH te kapaTAM ganA belI ke -- jo tAre vratabhaMga na karavo hoya, te zakrAvatAra nAmanuM A unnata AdinAthanuM maMdira pADI nAkha! A sAMbhaLIne rAjA jANe vajathI ghAyala thayela hoya te thaI gaye ane mUcha khAIne tarata jamIna para paDyo. pachI kSaNavAramAM sAvadhAna thaIne te bolyo ke - he pApinI ! he duSTa ! tuM nizcaya plecchakuLamAM utpanna thaI che, ke jethI tuM AvI duSTa vANI bole che. mATe have tame baMne mArI pAsethI cAlI jAo." AthI te sAMtvanapUrvaka punaH belI ke:-"ke nAtha! tane vAraMvAra kahevuM, paNa te mAruM eka vacana paNa na rAkhyuM. te have tArA putranuM mastaka mane Apa ! ema kahetAM "mArA vinA mAre putra na hoya, mATe mArU ziraja laI le" A pramANe belate rAjA taravArathI potAnA kaMThane jeTalAmAM chede che, teTalAmAM te baMne pragaTa thaI ane e rIte tenI vAraMvAra prazaMsA karavA lAgI keH "he vasudhApati he sarva Idriyane zAMta karanAra! he gavarjita! cakInaMdana ! rAjedra, tuM jaya pAma" pachI pUrva saMbaMdha kahI ane puSpa, suvarNa ane ratnanI vRSTi karIne te baMne svargamAM gaI ane rAjAe paNa vizeSa dharmAcaraNapUrvaka cirakAla prAjya (vizAla) sAmrAjya pALyuM, ane prAMte vAtanI jema kevalajJAna upArjana karIne te bharatasuta sUryayazA rAjA paramapada pAmyA.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 A pramANe he bhavyajane ! je tamAre samasta sukha saMpattine svAdhina karavI hoya, to dharmamAM atula daDhatAne dhAraNa kare. bArame upadeza haThathI nahi, paNa vidhipUrvakaja ArAdhana karatAM dharma phaLane Ape che. vidhi vinA vyaya karatAM paNa kAmadhenue rAjAne dUdha ApyuM nahi. tAmali tApase sATha hajAra varSa paryata svarUcipUrvaka tapasyA karI, chatAM viveka vinA te alpa phaLane pAmyA. mATe bahu kaSTa ke yogathI zuM ? vaLI kUragaDumuni nitya bhajana karatAM paNa vivekanI sahAyatAthI kevalajJAna pAmyA ane anya zramaNe tapasyA karatAM chatAM paNa te (jJAna) meLavI na zakyA. prathama zlokamAM kahela daSTAMta A pramANe - dhanazreThInI kathA pRthivIpuramAM dhanada nAme zreSThI hatuM. tene prAyaH gerasa vadhAre priya hate. dadhi, dUdha ane dUdhapAka-te pite jIte ane bIjA mitrone jamADato hato. tethI tenuM gedhana bahu vadhI paDayuM. keI droNu pramANa dUdha ApanArI, keI vaMjulA ane kaI suvratA ema bahu dhanano vyaya karIne teNe seMkaDe gAyeno saMgraha karyo hato. have ekadA dhanAthI te zreSThI pAMca cha sArI gAyone vahANamAM laIne anukrame ratnadvIpamAM gayA. tyAM samudrataTapara vahANane bAMdhIne pitAnA sArthane susthAne besA. pachI sugaMdhi ghI, sarasa sAkarane bhegathI zreSTha evA dUdhapAkanA aneka thALa bharIne te zreNIo zreSTha chatAM ratnone DhephAnI jema
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 tajIne apUrva paNAthI tyAMnA rAjAne tenu bheTaTu karyuM.. eTale sara indriyAne sukhada evA tenA icchApUrNAMka kaMTha sudhI AsvAda laIne udgAra karI prasanna thayela rAjAe tene kahyuM keH-huM zeTha! A zuM kahevAya ? enI niSpatti kema thAya ? athavA teA svarga ke pAtAlanuM A pIyUSa (amRta) bhejana che ? ' zreSThIe kahyuM keH-'he deva ! e dUdhapAka che, te bhAgyavinA prApta na thAya. paraMtu prasanna thayela eka mArI kAmadhenuM mane darAja te Ape che.' AthI saMtuSTa thaIne rAjAe te zreSThInI jakAta mApha karI ane tethI kraya vikraya karatAM tyAM tene bahu lAbha thayA. pachI avasare potAnA nagara tarapha javAnI icchAthI teNe rAjAne jaNAvyu keH- he deva ! jo ApanI AjJA hoya teA huM svadezamAM jAuM.' rAjAe kahyuM ke:-parama annane ApanArI tArI pAse je kAmadhenu che, te mane Apa, ke jethI ApaNA prema nizcala thAya.' teNe kahyuM ke: he prabho ! Apa prasanna raheA. emAM kahevAnu` zu` hatu`? khuzIthI te gRhaNa karo.' ema kahIne te rAjAne ApI ane pote potAnA nagare gayA. have rAjAe te kAmadhenune eka zreSTha makAnamAM rAkhI ane AvI AvI rIte te tenI ArAdhanA karavA lAgyA; bhAganA yeAgathI anekavAra tenI vividha pUjA karavAmAM AvatI, tene cAmaro vIjavAmAM AvatA, tenA para chatrA dharavAmAM AvatAM ane pAMcase seAnAmaheAra khacI ne rAjA tene bhAga dharatA ane khIjAApAse te gIta tathA nRtyAdika utsavA karAvatA hatA ane kahetA ke huM mAta mane paramAna ApeA.' paNa nikhiDa ajJAnathI pIDita evA te bicAro tenA upAyane jANatA na hatA. pachI keTaleka divase cArA, pANI ane zuzruSAnA abhAvathI te bicArI maraNa pAmI. eTale rAjA potAne pApI samajIne niMdavA
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 lAge - ahe! ApaNuM abhAgya, aho ! ApaNuM pApane samUha, ke hAthamAM Avela ratnane paNa deve eka kSaNavAramAM uDADI dIdhuM. - have ekadA teja zreSThI tyAM AvyuM ane tevI ja rIte teNe rAjAne bheTazuM karyuM. eTale rAjAe tene kahyuM ke he bhadra! amArA hitanI icchAthI te je amane kAmadhenu ApI, teNe eka vakhata svalpa paNa paramAnna amane ApyuM nahi. vaLI ame e tenI aneka prakAre bhakti karI, paraMtu teNe kaI vakhata paNa amane kaMI pratyuttara paNa na Ape. paramAna te dUra rahyo, paraMtu teNe tenI vAta paNa na karI. te zuM temAM amArUM abhAgya haze yA bIju kaMI kAraNa che?" zreSThIe kahyuM ke - he rAjedra! ene zuSka tRNAdika apAya, ane reja be vAra dehIne dUdha levAya. te dUdha cekhA sAthe rAMdhavAthI dUdhapAka thAya-A teno vidhi che. Itara vyaya karavAthI zuM ? pachI upAya jANavAthI rAjA dUdha pAka taiyAra karAvato ane tethI te sukhI thayA. tathA te vidhi teNe bIjAone paNa batAvyuM. A pramANe vidhi pUrvaka ArAdhela dharma paNa mANasane sukhadAyaka thAya che, ane vidhi vinA ArAdhela chatAM te a85 phalaprada thAya che. kAraNa ke- "nivivekI ane vivekI janoe pUrva bhavamAM dharmanuM ArAdhana karela haze, paNa vidhi avidhinA bhedathI avivekI zrIpatti (lakSmIne dAsa) ane vivekI zrIpati (lakSmIne svAmI) ema yathAkrame baMne ArAdhaka chatAM phaLamAM bheda jevAmAM Ave che.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 180 A pramANe he bhavya janevidhithI tAttvika dharma mRtanuM pAna karIne mAnava ane devAthI sevita evAM saMsAra sukhe bheLavIne nirvigha paNe tame ziva maMdiramAM jaIzakazo. paNa je aMtaramAM viveka hoya, te ugra garala samAna kudeva, kugurU vigerenA sevana rUpa ati ugra viSa te (saddadharma-amRta) mAM nAMkhaze nahIM arthAta samAna sudeva-gurU-dharmanuM sevana karI pachI anyathA AcaraNa karaze nahIM. gRhastha dharmAdhikAraH pNcmH|| prathama upadeza zrI dharmaja saukhya lakSmInuM akSaya nidAna ane bhavAMtaramAM paNa te svaparane hitakArI che. A saMbaMdhamAM zrI dharmarAjanA caritrane samyaka rIte sAMbhaLIne te dharmamAM koNa maMda Adara kare ? zrI dharmarAjanI kathA A bharatakSetramAM savamaMgalA nAme nagarI che. tyAM zatruene trAsa ApanAra e bhadrazekhara nAme rAjA hatuM. te rAjA ekadA parivAra yukta sabhA bharIne beThA hatA. te vakhate kaI trikAlajJa nimittiye tyAM AvyuM. eTale rAjAe Apela yathocita Asana para te beThe ane hAtha uMco karIne teNe sarvane AzIrvAda ApyA. pachI rAjAe pUchayuM ke - he nimittajJa! bhaviSya kevuM che? te kahe" eTale te be ke - he prabho ! bhAvi svarUpa hamaNAM mane pUcho nahiM.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 AthI rAjAe vizeSa utsuka thaIne pUchyuM ke -" zuM kaI devathI utpAta thavAnuM che? zuM thaze? teNe kahyuM ke -"bAra varSanuM dubhikSa paDaze! A pramANe akAMDe vajapAta samAna tenuM vacana sAMbhaLIne duHkhita thaIne rAjA bolyA ke - are! jarA vicArIne bela! eTale sarva sabhAsadanI samakSa punaH nimittajJa bolyA ke -"je mAruM kathana anyathA thAya, te mArI jIbha chedI nAkhavI! AvI tenI daDha pratijJA sAMbhaLIne tene potAnA nagaramAMja sage, paNa bIje kyAMya javA dIdhuM nahi. tathA sarva loko potapotAnA kuTuMba pramANe dezAMtaramAM jaIne paNa AdarapUrvaka dhAnyane saMgraha karavA lAgyA. potapotAnI dhananI darakAra na karatAM te vakhate loke dhAnyaja meLavavA lAgyA, kAraNa ke mANasanA prANa annanA AdhAre rahelA che. have uSNakAla atikrAMta thatAM. varSAkAla Avyo ane lo ke badhA uce jovA lAgyA chatAM megha varasyo nahi. eTale bhAvi dubhikSanI zaMkAthI loko bahu kheda pAmavA lAgyA. kAraNa ke dharma karmanI vyavasthA subhikSane anusarIne thAya che. evAmAM zrAvaNa mahinAmAM kRSNa dvitIyAnA divase uttara dizAmAM eka vAdaLuM caNyuM, eTale loko tenI sanmukha jaIne vAdya vagADavA lAgyA tathA gIta, nRtyAdika karavA lAgyA te vakhate jANe temanA bhAgyathI AkRSTa thayela hoya tema megha varasyA eTae rAjAe nimittajJane kahyuM ke:-"tAruM vacana anyathA thayuM. mATe jema tema bolanAra evA tArI jIbhane. have cheda karu." pachI nimittajJa be ke -"he deva ! jeTalAmAM mane koI jJAnI muni maLe, ane tenI pAse huM zAstrArthane nirNaya karyuM, tyAMsudhI kaMIka rAha jue. pachI
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 kheDUte harSita thaine kRSi karavA lAgyA ane dhArmika lAka jema supAtre bIja vAve tema te kSetramAM bIja vAvavA lAgyA. te varSe anya varSanI niSpatti karatAM bamaNI pedAza thaI eTale rAjA paNa paurajanA sahita bahu RddhivALA thaI gayA. evAmAM kArtikamAsa utaratAM he'mata samayamAM ekadA koI kevalajJAnI AcAya tyAM padhAryA. eTale te devajJa tathA paurajanA sahita rAjA temane vadana karavA gayA, ane teNe naimittikanI ukti anyathA thavAnu kAraNa temane pUchyu AcAya mAlyA keH--'he rAjan ! Aja tArA nagaramAM dhanadrata zreSThI ane dhanezvarI tenI bhAryA che. temane ekadA sarvane sukhakArI evA putra usanna thayA. jenA prabhAvathI tamArA jevAonA hane mATe megha vasyA. e pUrvabhavamAM eka bhikSAcara raka hatA. ekadA kAika munine joIne teNe ha thI vaMdanA karI. eTale te munie tene kahyuM ke--' he bhadra ! kaMika niyama le. nahi te paNa atyAre tArI pAse kaI tevI sapatti nathI' pachI teNe temanI pAse devavaMdana vigere niyamA lIdhA, ane anukrame bhAgyacAge te paNa mahaddhika thayA, eTale peAtAnI pUrvAvasthA sabArIne teNe pagale anna, pAnA dvikanI satrazALAe ma'DAvI ane te vakhate teNe 2 kathI mAMDIne rAjA pa ta eka lAkha manuSyAne tathA hajAro sAdhuAne paNa sa tASa pamADayA. pachI peAtAnA jIvita pa ta teNe akhaMDa dAna puNya karyu. ane tethI A bhavamAM sa prANIonA AdhArabhUta thayAM. jo e bALaka janmyA na hAta, tA duSkALa thAta. kAraNa ke anya dezeAmAM alpaja varasAda thayeA che. mATe A naimittika yathArtha vAdI
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 che, enI avahIlanA karIza nahi." A pramANe sAMbhaLI vimita thayelo rAjA sUrimahArAjane namaskAra karIne ghare gaye ane tyAM rAjAe pelA bALakane aNAvIne tene ja rAjA banAvyA. aucityAcaraNamAM zuM sajajane kadApi pramAda kare ? vaLI smRtimAM paNa evuM kahyuM che ke jenA AdhAre prajA saukhya ane samRddhi pUrvaka pravarte, teja rAjA kahevAya che. pachI rAjA pramukha janee tenuM dharmarAja evuM nAma rAkhyuM ane te bALarAjA tejamAM bALasUryanI jema dIpavA lAgyuM. tenI AjJA je dezamAM pharatI, tyAM dubhikSa thatuM nahi, vaLI anya dezomAM dhAnya vecIne teNe dhana meLavyuM. A pramANe dharmakuzaLa evA teNe cirakAla paryata zrIjinazAsananI prabhAvanA karI ane prAMte pravajyA AdarI utkaTa tapa tapI te rAjA zivasaMpattine pAmyA bIje upadeza vadhAre zuM kahevuM, paNa jIvadayAmAM ta5ra manavALA manuSya bhavabhava, sAmrAjya, Arogya, pradhAnarUpa zubha ane lAMbu AyuSya tathA aneka saMpattione pAme che. veda, smRti ane purANamAM paNa aneka paMDita purUSe jenI pradhAnatA svIkAre che ane zreSThatara evA jinAgamamAM jenuM vizeSa rIte pratipAdana che, te jIvadayAne kaNa na mAne ? vaLI ema paNa sAMbhaLavAmAM Ave che ke -kapate pitAnA maMdiramAM Avela zatrune paNa dayAyukta cittathI potAnuM mAMsa arpaNa karIne niyaMtrita karyo hato.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 kapAtanI kathA maneAhara vRkSAvALA kAi ja galamAM anyAnya atyaMta anurAgI evA kAI kapAtanlRMpatI vasatA hatA. ekadA te vanamAM koI jJAnI sAdhu AvyA ane lAbha jANIne te 4 patinI pAse temaNe dharmadezanA ApI, te muninu vacana sAMbhaLIne te vakhate te kapAta yugala yathAcita dhama AcaratAM samaya gALavA lAgyuM. ekadA mAgha mahinAmAM yama samAna, krUrAtmA ane hAthamAM pAza tathA pajara laIne keAI zIkArI tyAM AvyeA. te pApI, sthAne sthAne pakSIone baMdhana karatA jyAM pelA kapAta daMpatI AnaMde rahe che, tyAM AvyA. te vakhate khArAka letI kapAtIne te pApIe bAMdhIne pAMjarAmAM nAkhI dIdhI. ahA ! pApIone zuM akRtya heAya ? evAmAM hima sa'sikta ane pavananA jhapATApUrvaka thayela jaLa vRSTithI ka'patA zarIre sAMje te pAradhIe pelA vRkSane Azraya lIdheA. asahya ane atizaya zItathI zarIra vyApta thaI jatAM anukrame te taddana mUrchA pAmyA. ahA ! pApanu phaLa kevuM bhayaMkara hAya che ? evAmAM pajaramAM rahela kapAtIe vRkSanI peAlamAM rahela potAnA pati kapAtate kahyuM ke--"he svAmina ! tuM mArU vacana sAMbhaLa-A zikArI tArA AvAsanA Azraya laI ne sutA che ane zItAtta tathA kSudhAtta che. mATe evu kaIka hita kara. 'mArI priyAne eNe badhanamAM nAMkhI che.' ema dhArIne enA para vRthA reSa na kara. kAraNa ke huM te svakRtapUnA kamathIja 'dhana pAmI chuM. kahyuM che ke--dAridraya, rAga, du:kha, khaMdhana ane vyasana-e AtmAnA aparAdharUpaja kaLA prANIone maLe che.' mATe mArA badhana nimittanA
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 dveSane tyAga karIne ane dharmamAM manane sthira rAkhI tuM ene jIvADa ane bhejana karAva." pachI te agninA sthAna AgaLa jaIne baLatA kASTa ane tRNAdikane pitAnI zakatvanusAra caMcathI laIne jyAM lubdhaka zItathI mUrijIta thaI paDyo hato, tyAM tarata AvyA ane zuSka pAMdaDAmAM teNe te agni satvara jagADaDyo tathA te lubdhakane teNe kahyuM ke-ahIM nirAMte tArUM aMga tapAva." ahe ! pakSIomAM paNa kevI lakattara upakArabuddhi hoya che ! pachI te kaMIka sAvadhAna thaye, eTale pote tene kahyuM ke--mArI pAse kaMI sAdhana nathI, ke jethI tArI kSudhAne huM dUra karUM. A jagatamAM keTalAka hajAranuM poSaNa kare che keTalAka lAkhanuM poSaNa kare che ane mArA jevA durbhAgI kSudrane pitAnuM piSaNa karavuM paNa bhAre thaI paDe che, je eka atithine bhejana ApavA paNa samatha nathI, te bahu kalezavALA tenA gharamAM rahevAthI phaLa zuM? mATe duHkhanA jIvitarUpa A zarIrane evI rIte sAdhu ke jethI yAcakane samAgama thatAM "kaMI nathI" e zabda balavAne pharIvAra vakhata na Ave. mATe he bhadra ! mArUM sekAI gayeluM mAMsa tAre laI levuM.' ema kahIne te agnimAM paDaye ane kSaNavAramAM bhasmIbhUta thaI gayA. A joIne lubdhake vicAra karyo ke -- ahe ! A kapata kaI mahA dayAlu lAge che, ke jeNe mArA mATe potAnuM zarIra agnine svAdhIna karyuM. je manuSya pApa kare che, tene AtmA kharekhara tene priya nathI. kAraNa ke pote karelA pApa pitAne ja bhogavavuM paDe che. aho ! e kapeta mahAtmAe potAnuM mAMsa ApatAM krUra evA mane eka prakArane pratibaMdha Ave che. mATe kharekhara nuM niSkarUNa (nirdaya) janomAM agresara ane e kapAta dayAlu janomAM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 agresara thayeA. A pramANe vicAra karIne teNe pApanA madirarUpa evA te pajarane bhAMgI nAkhyu, ane te bicArI kapAtIne mukta karIne lubdhake potAnA ghare AvI kuTu'baneA tyAga karIne tApasavrata aMgIkAra karyu`', ane tIvra tapa tapatAM ekadA vanamAM dAvAnala lAgatAM nibha ya thaIne dhyAnamAM rahela evA te dhruvathI dagdha thaine maraNa pAmyA. tathA kapAtI paNa kapAtathI viyoga pAmatAM sa'sArathI virakta thaI yAdhama mAM Asakta rahIne Ayu pUrNa thatAM maraNa pAmI. e pramANe dayAdharma mAM tatpara evA te traNe jIvA svargamAM deva thayA. ahA ! dayA nuM phaLa tA juo ! dayAnA samadhamAM A purANu saMbaMdhI saMbaMdha lakhavAmAM AvyA che. mATe sava bhavyoe sarva jatu para anu pA rAkhavI. trIjo upadeza jemanI dharma para daDhatA hoya, temanA byatarAdika paNa parAbhava karI zakatA nathI. peAtAnI zuddha buddhithI te mahA zreSThIe zu devI ane devane nhAtA chetaryA ? zreSThIrAjanI kathA devapuramAM kuLane AnaMda ApanAra, kuLamAM uttama, jinadharmomAM dRDha ane devatAothI paNa akSAbhya evA eka kATidhvaja zeTha hatA. paraMtu putranA abhAvathI kaMika ciMtAtura thayelA evA tene leAkeA kahevA lAgyA ke--'nagaranI adhiSThAyaka
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 187 devI sAcA paracAvALI che, tenI pAse mAnatA kema nathI mAnato ? A bahu dhanathI zuM ? ItyAdi lokonA kahevAthI zeTha temane javAba ApatA ke - he mUkha ja ! yakSAdikanI je ekavAra bhakti karavAmAM Ave to te vastu meLavavAnI IcchAthI temanI vAraMvAra mAnatA karavA jatAM AtmAne tethI zuM sukha maLe ? kAraNa ke --veSane vaMdana karanArA evA brAhmaNonA vigerenA tathA yakSa, rAkSaso bhayasthAna evA bhakato virata janothI dUra bhAgatA phare che. ItyAdi tatva vArtAthI pitAnA manane daDha kare te zreSThI bahujano e kahyA chatAM samyakatvanAM daDhaja rahyo, paNa tenI patnI mugdha svabhAvanI hevAthI lokakathana sAMbhaLIne te devInA bhavanamAM AvIne bhaktipUrvaka A pramANe kahevA lAgI:- he mAta ! je tamArA prasAdathI mane putraprApti thaze, te huM traNa lakSanI tArI pUjA karIza, pachI anukrame tene putra thayo, teNe potAnI mAnatA bharIrane jaNAvI ane tenA kadAgrahathI teNe paNa tenuM vacana mAnya rAkhyuM. pachI zreSThIe traNa lAkhanA ratanajaDita suvarNanA traNa puSpa karAvIne pitAnA kuTuMba tathA paura jane sahita devInA bhavanamAM AvIne savistara pUjA pUrvaka tenA bhAla tathA be bhujapara traNa puSpa rAkhIne tenI pUjA karI, ane pachI zeSAne mATe te traNe puSpa laI potAnI patnI tathA putrane ApIne daDha samyakatvI e te pitAnA ghare Avye A tenuM zaTha caritra joIne vilakSa thayelI vyaMtarIe ekAMtamAM potAnA mitra sIhaDane pitAnuM duHkha jaNA vyuM keH- zuM karuM? A zaTha zreSThIe puponI pUjA karI ane te yuktipUrvaka laI levAthI mane chetarI." A sAMbhaLIne dukhita evI tene sIhaDa kahevA lAgyuM ke tuM te sArI
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 rIte chuTI gaI paNa mArI je eNe kadanA karI, huM mUrkha ! te caritra tA saMbhALa- pUrva ekadA enA vahANA gata prAya thaI gayA tenI bahu tapAsa karyA chatAM kayAMya patto naja maLyA. eTale tenA baMdhue chAnI rIte mArI mAnatA karI ke:-'jo vahANA sahI salAmata ghare Avaze teA tane eka mahiSa (pADA) ApIza pachI me' paNa peAtAnI zakti samudranuM mathana karIne te vahANA lAvI ApyA, eTale badhAnA manamAM ha thayA vaLI temAM rahela vastuonA kraya vikraya karatAM je mATA lAbha thayA te paNa mArAja pratApa samajavA pachI avasare enA bhrAtAe paNa peAtAnI mAnatA zeThanI AgaLa kahI eTale te te tene kahyuM ke-mAneluM huM karIza.' ema kahI eka tarUNa mahiSa mArA ma`diramAM lAvIne te khelyA keH- he yakSa ! mArA bhAI e je tArI mAnatA karI che, te A tArU bhakSya grahaNa kara.' A pramANe kahetAM te durAzaye tenA kauMDamAM rahela doraDI nibiDa gAMTha daIne mArA gaLAmAM bAMdhI dIdhI, ane bhaktinA miSathI vividha rIte pUjArdika karAvI tathA teNe mArI AgaLa lerI pramukha vAdyo vagaDAvyA, eTale tenAja avAja sAMbhaLatAMja trAsa pAmatA te mahiSe mArI evI kathanA karI ke jethI mArUM sarvAMga kharaDAI gayu. eka bAju pApI pADA mane DhephAnI jema khecavA lAgyA ane bIjI bAju kautukI lAke tALIe dai ne hasavA lAgyA. evA avasaramAM hAhAkAra karatAM seMkaDo brAhmaNA doDayA ane khelyA keH-hu zreSThirAja! amArA devanI zAmATe kadanA karA che ? have tarata ene mUkI dyo, vilaMba amArAthI sahana thaI zake tema nathI.'ityAdi brAhmaNAnAM bahu kahevA uparathI te zreSThI khelyA
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 ke - he leke ! amRtanuM bhajana karanArA devatAe abhakSyanuM bhakSaNa karatAM nathI. AvI jIva hiMsA karAvavI e temanI krIDAmAtra che." A pramANe kahIne loko ane brAhmaNanA kadAgrahathI teNe yamamukhanA jevA te mahiSathI mane choDAvyo ane pachI keTalAka uttama brAhmaNee prAsAdamAM mArI mUrti sthApanA karI. e pramANe A durAtmAe mAre badho mahimA dhvasta karI dIdho. mATe kaMI kheda karIza nahi, paNa maunaja pakaDI besa. kAraNa ke manuSya jyAre niHzaka ane nirdaya thAya, tyAre tenI AgaLa devatAo paNa nibaLa banI jAya che. A pramANe kahIne sIhaDa vyaMtara tathA te devI svasthAna gayA, ane tenA kuTuMbane dUrathIja tyAga karIne te anyatra pitAnI icchAnusAra rahevA lAgyA. e rIte cirakAla samyakatvanuM pAlana karatAM, bhadraka jIne pratibodha ApatAM ahaMta zAsananI prabhAvanA karatAM anukrame te zreSThI baMne lokonA addabhuta saukhyanuM bhAjana tha . cothe upadeza te dharmamAM paNa vicakSaNa purUSoe yatanAne pradhAna kahI che, paraMtu te gRhane durlabha che. tathApi te yatanAmAM prayatna karatAM Astika bhavya mRgasuMdarInI jema sukhabhAjana thAya che. mRgasuMdarInI kathA zrIpuramAM rAmacaMdra je janavatsala e zrISeNa nAme rAjA hato. tene jANe bIje Idraja hoya te devarAja
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 nAmanA putra hateA. janmathI tenA aMgamAM duSTa kADharega thayA hatA, tenA aneka pratikAra karyA, paNa te badhA viphula gayA ema karatAM sAta varSa thaI gayA, eTale eka divase rAjAe nagaramAM badhA lokone paTaha ghASaNAthI jAhera karyu" keHpaDita ke apaDita-je koi mArA putrane roga dUra karaze, tene a rAjya ApavAmAM Avaze. have te nagaramAM yazAdatta vyavahA2InI lakSmIvatI nAme sutA hatI. te dharmAMmAM tathA vizeSa rIte zIlamAM bahu tapara hatI. teNe peAtAnA zIlanI parikSA karavA paTahune aTakAvIne peAtAnA hastasparza mAtrathI kumArane svastha karyAM. pachI hAthI, azva ane sthanA dAna pUrvaka kumAranI sAthe tenA vivAhamahAtsava thayA, ane avasare te kumArane rAjyAsana para esArIne rAjAe pratrajayA aMgIkAra karI. kAraNa ke uttama janeA avasarane jANanArA haiAya che. pachI svarganA rAjya samAna sAmrAjya bhAgavatAM devarAje ekadA tyAM padhArelA pur3hilAcA ne vaMdana karIne pUchyuM keH- he prabho ! mane sAta varSa vyAdhi zAthI thayA ane te e rANInA mAtra kara sparza thI zI rIte nAza pAmyA,' eTale gurU khelyA keH 'he rAjan ! pUrva bhavamAM tuM devadatta nAme zreSTha hite. tene geApA, depA, sivA ane zUrA evA nAmanA tathA mithyAtvathI vAsita evA cAra putra hatA, temAM kapaTI zrAvaka thayela evA cethA putrane te mRgasuMdarI nAmanI zrAvakasutA paraNAvo. te mRgasuMdarIne khAlya vayathI evA abhigraha hatA ke:jinezvara devane pUjIne ane sacatAne pratilAbhIne eka (vakhata) bhAjana karavuM, ane rAtre kadApi na jamavuM.'
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 ekadA te badhA ekatra thaIne kedhathI te naveDhAne kahevA lAgyA ke -"are ! pAkhaMDane choDIne gRhAcAra pramANe cAla. jinanI tAre pUjA na karavI, sAdhuone dAna na devuM ane rAtre tAre bhajana karavuM, je ema na kare, to amArA gharamAMthI cAlI jA." Ama kahyA chatAM te. parama zrAvikA tevuM manathI paNa kadI IchatI na hatI. ema karatAM tene traNa upavAsa thayA, eTale teNe zrIgurUne pUchayuM ke -"he vibhe ! huM zuM karuM? emanAthI huM dharma (sAdhanA ) karI zakatI nathI. AthI zrIsiddhAMtamAM jeIne zrIgurUe tene kahyuM ke -he bhadra! pAMca tIrtha ane pAMca sAdhuone vaMdana tathA pratilAbhatAM jeTaluM puNya thAya, teTaluM puNya culA para chidrarahita vizAla vastrane caMdare bAMdhavAthI prApta thAya thAya che. A pramANe sAMbhaLIne te ghare gaI ane te ja pramANe karavA lAgI. evAmAM ekadA te caMdaravo joIne sasarAe te mRgasuMda rIne kahyuM ke -"he pApe ! pitAne kuLano nAza karavA A zuM kArmANa mAMDayuM che ?" te bolI ke - jIvadayA pALavAnoja . A prayatna che. paNa tenuM vacana na mAnatAM tenA patie te caMdara bALI nAkhyo. eTale punaH teNe te bAMdhyo ane teNe tevIja rIte bALI nAkhyA. ema sAta vAra teNe bAMdhyA ane te durAtmAe tevIja rIte te bALI nAkhyA. pachI krodha lAvIne sasarAe tene kahyuM ke:-"tuM tArA pitAne ghera jA." eTale te bolI ke -"huM tamAre ghera kuTuMbanI sAthe AvI chuM, mATe tevIja rIte je mane mokalo, te huM jAuM. anyathA huM zI rIte jAuM?" AthI tene mokalavA mATe badhA taiyAra thayA. ane mArgamAM eka pitAnA saMbaMdhIe temane jamavAne netaryA. paNa rAtre vahunA na jamavAthI sAsare vigere paNa
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19ra na jamyA. eTale taiyAra thayela raI tenAja kuMTuMbe vAparI, ane te viSamizrita AhAra hovAthI te samasta kuTuMba maraNa pAmyuM. pachI prAtaHkAle sasare vigere sasaMbhrama thaIne jeTalAmAM jue che, teTalAmAM temAM patita thaI maraNa pAmela sarpa temanA jevAmAM AvyuM. AthI temaNe nizcaya karyo ke -kharekhara! uMce bhramaNa karatAM e dhUmADAthI vyAkula thaIne dhAnyanI thALImAM paDa haze. ahA ! caMdravAnA abhAvathI A moTo anartha thaye. mATe A vahunA prasAdathI ja ApaNe navo avatAra pAmyAM. A pramANe bhaktithI nagna thaIne vadhune eka devI samAna mAnI ane tene satkAra karI pitAnA ghare tene laI gayA. ane te badhAe zrAvakapaNuM aMgIkAra karyuM. eTale mRgasuMdarIe temane zikhAmaNa ApI ke - "he bhadre ! pAMca so. vyAdha jeTaluM pApa kare teTaluM pApa aMdara na bAMdhavAthI gRhasthane lAge che. ema jJAnIo kahI gayA che, ItyAdi tenI zikSA (pALavA)mAM te cirakAla sAvadhAna rahyA. have mRgasuMdarIne je pati hate. te tuM ahIM rAjA thayo che. ane mRgasuMdarIne jIva hatA, te A tArI patnI. thaI che, jenA prabhAvathI tAro sAta varSano vyAdhi cAlyuM gayo. sAtavAra caMdra bALavAthI tene sAta varSa kedra roga rahyo. kAraNa ke pUrve je karma karyuM hoya, te anyathA na thAya, - A pramANe sAMbhaLIne te daMpatI jAti maraNa pAmyA ane pitAnA putrane rAjyapara besArI dIkSA laI anukrame sadagatinA bhAjana thayA. | he budhajane ! A pramANe jIvadayAnuM phaLa pitAnA aMtaramAM avadhArIne je tamAre zivasukhanI IcchA hoya te. tame sarala thaI temAMja manane joDI dyo.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 pAMcamo upadeza sajajana purUe hitakara ane jarUra paDatuM vacana paNa vicArIne ja bolavuM, karkaza vAkaya te kadApi bolavuM ja nahi. mAtra ekavAra kaThora vacana bolavAthI paNa mAtA ane putranI kevI mAThI dazA thaI? " tArA hAtha paga chedI nAkhyuM ane locana kahADI lauM. are ! tuM marate kema nathI ? ItyAdi vAkaye durgatinA mArgamAM laI janArAM che, mATe te tyAjya che. mAtA ane putrInI kathA - tAmramaya killAthI suzobhita evI tAmraliptI nagarImAM ratisAra nAme zeTha hato, tenI baMdhulA nAme patnI hatI. temane svabhAve uddabhaTa veSa-rAkhanArI ane sarva suvarNanA AbharaNa paheranArI evI baMdhumatI nAmanI sutA hatI, te zeThane atyaMta vallabha hatI. ekadA zreSThIe tene kahyuM ke - he vatsa ! ubhaTa veSa na rAkha. ApaNuM vaNikane tevo veSa zobhe nahiM.' Ama kahyA chatAM te mAnatI na hatI. ekadA bhRgupurathI tyAM vyApAra karavA Avela baMdhudatta moTA utsavapUrvaka tene paraNyA ane vadhAre lAbhane mATe tene tyAMja mUkIne vahANupara besIne teNe ratnadvIpa tarapha samudramAM prayANa karyuM. pachI keTalAka mAga atikrAMta karatAM kalelathI AghAta pAmI tenuM vahANa eka kSaNavAramAM bhAMgI gayuM. evAmAM baMdhudattanA hAthamAM eka phalaka (pATIyuM) AvI javAthI te samudra taravA lAgyo ane vAyuthI prerAIne taTapara pahoMcyA. ane tyAM uddabrAMta lecanathI jeTalAmAM dizAone jue che, teTalAmAM te ja nagaranA udyAnamAM pitAne prApta lAgyA ane pAya, jue che. ane tyAM
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 thayela che. ane vicAravA lAgyo ke - aDe! devanI gati kevI vicitra che? jyAM mANase lajajA pAme, te zvasura bhavanamAM AvI sthitithI huM kema jaI zakIza? ahe! prANIo para aNadhAryA sukha ane du:kha AvI paDe che. mATe kalezanA hetubhUta AvI ciMtA karavAthI sarcaA pramANe vicAra karIne te eka devakulamAM rahyo ane kaI mANasa dvArA pitAnA sasarAne ghera AgamananA khabara jaNAvyA. manane saMtApa karanArI pitAnA jamAInI tevI vAta sAMbhaLIne "ahA ! e zuM ?" ema uMcA avAje belate zreSThI tarata uThyo ane jovAmAM tenI pAse javA cAle, tevAmAM sUrya asta thaye, eTale asura thaI javAthI kuTuMbIoe jatAM aTakAvyo, tethI pitAnA ghare ja rahyo. pachI brAhmamuhUrta thatAM avasarane ucita vastra, AbharaNAdika laIne te pitAnA jamAIne maLavA cAlyA; ane suvarNa kaMkaNanA samUhathI bhujalatAne suzobhita karI potAnA patine jevAne baMdhumatI paNa tenI sAthe nIkaLI. te vakhate zreSThInI pAchaLa jatI hovAthI keI ludhdha cere tenA baMne hAtha kApI nAkhyA. pUrvakRta karma anyathA thatuM nathI. evAmAM tyAM kolAhala thaye, eTale keTavAla vigere AvyA ane khabara meLavIne teo ceranI pAchaLa dakyA. pachI zreSThI tyAMthI ja pAchA ghera gaye, tyAM loke ekatra thayA ane "kamanI dazA nyArI che' evI zeka kathA karavA lAgyA. have cAra paNa rAjapurUSane pAse AvelA joIne hAvo banI jyAM prathamathI ja pelo zeThano jamAI sute che te devakulamAM AvyuM. tyAM dAgIne tenI pAse mukIne muThI vALIne nAThe. evAmAM te vastuo jevAthI subhaToe jANyuM
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 ke- Aja cera che.' ema dhArIne vilaMba ane vicAra karyA vagara teoe tene zULI para caDAvI dIdhuM. ahA ! karmathI kyA jatuo viDaMbanA nathI pAmatA? pachI zreSThI putrIne zoka karIne jovAmAM tenI pAse Avyo, tevAmAM jema pilA. khaloe tene mUkI dIdhe, tema prANo e paNa tene mUkI dIdhuM. tene tevI avasthAmAM joIne zreSThIe dukhita thaI rAjapurUSane kahyuM ke - are ! tame A zuM karyuM? mArA jamAIne ja tame mArI nAkhe. pachI tenuM svarUpa jANavAmAM AvatAM tenA du:khathI duHkhita thatA ane bhAvasthitino vicAra karatA teo sarve potapotAnA ghare gayA. tyArathI potAnI putrI ane jamAInI tevI kama vicitratA (viSamatA) joIne ratisAra zreSThI dharmaparAyaNa thayA. ekadA tyAM suyazA nAmanA caturgAnI padhAryA. temanI dezanA sAMbhaLIne zreSThIe te banene pUrvabhava pUchaye. eTale jJAnI belyA ke - pUrve zAligrAmamAM kuTuMbAdikathI 2hita kaI daridra strI pitAnA putra sAthe rahetI hatI. te strI koI zreSThInA ghare udara nirvAhane mATe gharakAma karatI ane tene putra vAcharaDAM cArato hato. ekadA te putra vAcharaDAM cArIne ghare AvyA, te vakhate tenI mAtA kyAMka kAvyagra hovAthI ghare AvI na zakI. evAmAM bahu vAra thaI ane te bAlaka bahu sudhita hato. tethI te ghera AvI ke tarata te AvezamAM AvIne kahevA lAgyuM ke-are ! raMDA ! zuM ATale badhe vakhata tuM zULI para caDI hatI? he mUrkha ! sudhA pIDita mane zuM tuM jANatI na hatI. eTale teja pramANe te paNa sAme kahevA lAgI ke.-- "zuM tArA bane
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 hAtha kapAI gayA hatA? ke ahIM sIkApara tArA mATe taiyAra karIne rAkhela bhAjana paNa tuM laI na zakayo. huM bhUkha! emAM paravazapaNAmAM rahelI evA mArA ze doSa che? A pramANe te vakhate te khanee mATo kalaha macAvI mUkayo. te pApakane AleAvyA vinA te mAtA ane putra mRtyu pAmI, tArI putrI ane jamAI thayA. e badhuM saMsAranuM nATaka che. je jevuM vacana mele te tevu phaLa bhAgave che, mATe he zreSThim ! kahevAnA sAra e che ke-- vacananA sa`vara karavA. vagara vicAryuM* sahasA kheAlI nahIM nAMkhavuM. A pramANe sAMbhaLIne te sAdhunI pAse vrata laI ratisAra zreSThI sukhabhAjana thayA ane te khane anaMta saMsAra bhamyA ema samajIne madhura ane parimita vacana paNa vicArIne khelavu. chaThThA upadeza je trikAla pUjA ane bevAra pratikramaNa ema dararoja pAMca veLAne lagnanI jema ciratA (sArthaka) kare che te uttama prANI jagatasi'hanI jema budha janAne prazaMsanIya thAya che. jagatasiMhu zreSThInI kathA cAginIpuramAM zrI pIrAja pAdazAhanI sabhAnA za'gAra rUpa evA jagatasiMha nAme zreSThI hatA. samasta nagaramAM satyavAdIomAM te eka ja prakhyAta hatA. kAraNa ke asatya vAdI prAya: pratiSThA pAmatA nathI. kdAca agni zItala
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 ( thAya ane patranamAM sthiratA Ave, tathApi temAM asatyavAditA kadApi saMbhave nahi. AvI tenI khyAti sAMbhaLIne parIkSA karavAnA IrAdAthI rAjAe tenA mane jANanArA dunAne ekAMtamAM pUchyuM keH-~ are ! kahA, e zreSThI pAse keTalu dhana che.' eTale droha tatpara evA tee khelyA keH-- 'sittera lakSa che.' have keTalAka divasa pachI rAjAe tene pUchyuM ke-- tArI pAse keTalu dhana che ? eTale te melyA ke-- vicAra karIne javAbaApIza, pachI bIje divase gharavakharI saMbhALIne teNe kahyu* keH-- "he rAjan ! mAre ceArAzI lakSa pramANa dhana che. pUrvokta sakhyAthI adhika kahetAM te satyavAdIja TharyAM. kAraNa ke peAtAnA dravyanI saMkhyAmAM stAka zabda satya sUcaka thAya che pachI saMtuSTa thayela rAjAe sALa lakSa dhana ApIne te zreSThIne koTIdhvaja anAvyA. aDA ! satyanu keTaluM badhuM phaLa ? ekadA rAjAe peAtAnA bhaMDAramAMthI magAvIne sUrya samAna caLakatuM eka ratna tene batAvyuM. ane kahyuM keH-A ratna jevuM bIjuM ratna zu' pRthvI para haze ?' eTale te AlyA keH-zu' vasudhA upara be pAdazAha hAya ?' AvA tenA vacanathI rajita thaIne te uttama ratna tene thApaNane mATe ApyuM. kAraNa ke jyAM baMnenI prIti sthira hoya tyAM bheda na heAya. A pramANe prItipUrvaka te baMnenA keTalAka kALa gaye, evAmAM ekaDA koika kAraNathI rAjA tenA para rUdrSTamAna thayA. kAraNa ke sa'patti ane Apatti mahatajaneAne hAya che. paNa caMdra ane gurUnA dRSTAMtathI nIca janA sadA tevIja sthitimAM hoya che. mastaka para puSpAbharaNa ane muDana paNa karavAmAM Ave che, paratu bhrakuTInA kezamAM kadI caya ke
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 apacaya thatuM nathI; pachI rAjAe te zreSThIne kedakhAnAmAM rAkhe ane tenI rakSA karavA pitAne eka sevaka tyAM nIce te vakhate zreSThIne pAMca veLA dharmane vyatikrama thAya eja dubhAvA jevuM hatuM, paNa rAjAnA nigrahanI parataMtratAthI tene kaMI kheda na hatuM. pachI te sevakane ekAMtamAM suvarNa ne Take apAvIne te potAnI dharmaveLA sAdhatuM hatuM. kAraNa ke bhavanI vRddhi karanAra lakSmI te bhavobhava prApta thAya che, paNa jenAthI saMsArane kSaya thAya evI dharmasAmagrI maLavI dulabha che. e pamANe ekavIsa divasa suvarNanA TakA apAvIne teNe potAnI dharmasAdhanA karI. kAraNa ke dharmane Adara e kharekhara lokottara hoya che. pachI bAdazAha prasanna thaye eTale pitAnA aMganA vibhUSaNe ane paMca varNanA vastro tene pAMca vAra paherAvyA. pachI vividha vAgho ane ghaNuM leke sahita zreSThI athI janone Ichata dAna Apate pitAnA ghare AvyA pachI anukrame tyAM kArAgRhamAM zUnyatA thaI, eTale te rakSaka paNa rAjA vigerethI bhaya pAmIne suvarNa TakA "A lyo ema kahIne ApavA lAgyA. eTale zreSThIe tene kahyuM ke - "he bhadra! e tane meM samarpaNa karyA che mATe yatheccha tenuM dAna kara, bhegava ane sukhI thA. kAraNa ke tArA prasAdathI meM dharmAnuSThAna karyuM. koTI suvarNa ApatAM paNa dharma saMbaMdhI eka kSaNa paNa durlabha che vaLI temAM paNa meM eka Taka ApatAM pAMca velA kRtArtha karI, tethI tene adhika dravya ApavuM joIe, paNa levAya kema ?" ema kahI punaH dAnapUrvaka tene visarjana karyo, sajajane zuM ucitAcAramAM kadI pramAda kare ? have ekadA sevAne mATe Avela sapAdalakSa rAjAe bAdazAhanI AgaLa caMdanane kaTake ane be nirmala metI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 A be vastu bheTa mUkIH--te svalpa joine rAjA kSaNabhara rUSTamAna jevA thaI gayA. te vakhate sabhAsado paNa badhA jovA lAgyA paNa kAI parIkSA karanAra na hatA, eTale sapAdalakSa paNa vicAravA lAgyA keH-- ahA ! A lAka bhUkha lAge che.' evAmAM jagatasiMha khelyA ke--A ane vastu amUlya che. temAM prathama A caMdananA kaTakAnu mAhA mya sAMbhaLeA-agnimAM tapAvatAM e sAmanA pramANa jeTalu thAya che tathA enA madhyastha khaMDamAM paNa himakaNu jevu' tela che. vaLI cha mAsanA jvarathI pIDAtA mANasane A khaMDa ghasIne pIvarAvavAmAM Ave te te prANI nirogI thAya che. he deva ! have A be meAtInu paNa kautuka sAMbhaLeA e anemAMthI game te eka vecIne bIjAne gAMThamAM mAMdhela hAya, teA utsuka mitranI jema te saMdhyA thatAM avazya AvIne bhegA maLe che.' A pramANe sAMbhaLIne rAjAe vismaya pAmIne parIkSA karI. pachI zreSThIne teNe pUchyu ke --A badhuM teM zI rIte jANyu ?" teNe kahyuM ke-- bAlya vayathI vastu parIkSAne meM abhyAsa karyA che. A pramANe puNyanA viSayamAM paNa sajjaneAe parIkSA karavI ucita che. bAhya vastunI parIkSAmAM mArU mana prasanna thatuM nathI.' AvI tenI uktithI prasanna thayela rAjA sapAdalakSIya bhUpa para atyaMta prasanna thayA. e rIte yAvajjIva dharmanI pAMca velA ArAdhatAM satya bhASA khelatAM jagatasiha zreSThIe cirakAla pata zrI jinazAsanane udyota karyAM.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 sAtame upadeza jagatasiMhanA putra dhanya, ke jene zreSThIe aTakAvyAM chatAM jeNe peAtAnA pitAnA zapatha (sama) na khAdhA. kAraNu ke mahatkArya mAM paNa zrI deva, gurU, rAjA ane mAtA pitA vigerenA zapatha na levA joIe. madanisaMhanI kathA jagatasiMhanA catura evA madanasi Mha nAme putra hatA, te paNa leAkamAM tevIja khyAti pAmyA hatA. kharasANanI sabhAmAM rahenAra koI dhanada nAmanA vastupatinI sAthe tenA pitAnI mitrAI hatI. te ekadA jagatasiMha svage` gayA pachI cAginIpura (dilhI) mAM vyavasAyane mATe AvyA ane tenA ghare paNa gayA. tyAM kuTuMbanA kSema, nirvAha ane vyavasayAdi pUchatAM tenI jema tenA putranI sAthe paNa teve vyavahAra (mitrAI ) karavAnI tenI icchA thai. paraMtu tenI parIkSA karavA teNe AvA upAya karyAM. kAraNa ke aihika ane Amrudhmika kAryamAM sajjanone parIkSA karavI ghaTita che ityAdi vicAra karI mAyAthI kRtrima Adara batAvIne teNe masi'ne kahyuM keH--'mArU' tArA pitA pAse je leNuM che te Apa, kAraNa ke tArA pitA sAthe meM ghaNA varasa sudhI vyavahAra calAvyA, tethI leNadeNu paNa bahu thatI hatI. temAM seA gheADA ApIne pahelAM leNu' teNe vALyu eTale huM AnadathI svasthAne gayA. paraMtu zeSa leNu ahIM rahI gayu che.' A sAMbhaLIne te khelyA ke--keTalu'ka leNu che? eTale te khelyA ke 'junA nANAMnuM khatrIza hajAranuM
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 leNuM rahyuM che. je yogya lAge te Apa, te putra bolyo ke"pitAnuM devuM a5 ke bahu vahImAM joIne meM temanAM nAma pramANe badhAne cUkavI dIdhuM che. paraMtu tyAM tamAruM nAma kyAMya paNa mArA jovAmAM na AvyuM. te likhita maLyA vinA mAre tamArUM leNuM paNa zI rIte devuM ?" eTale punaH zreSThI aMtaramAM prasanna chatAM rUSTamAna thaIne be ke- "are ! pitAnuM leNu putra Ape, temAM vicAra zuM karavAnuM hatuM ?" teNe kahyuM ke - he zreSThI ! tame A vRthA prayAsa zAne kare che ? sAkSI ke likhita vinA leNuM maLaze nahi." eTale zreSThI pAdazAhanI sabhAmAM gayo ane pAdazAha pAse teNe araja karI ke - "he deva ! je ahIM ekAMta thAya te, kaMIka vijJapti karavAnI che. pachI rAjAe sahune dUra karyA, eTale te belyo ke-: "madanasiMhanI parIkSA karavA meM tenI sAthe kRtrima kalaha macAvyuM che. mATe jema tema belatAM mane tamAre deSa na de." A pramANe khAnagI kahIne pachI te sarva samakSa tye ke- "he rAjanuM! jagatasiMhanI pAse mArUM prathama kaMIka leNuM rahI gayuM che, te A tene putra ApatuM nathI. mATe zuM karavuM? te pharamAve." eTale rAjAe bolAvela madanasiMhe sabhAmAM AvI pitAnuM svarUpa nivedana karyuM, ane zreSThIe paNa potAnuM svarUpa nivedana karyuM, eTale baMnene vivAda cAlyuM. pachI dhanada nAmanA vastupatie kahyuM ke- jo tArA pitAnI pAse mAruM leNuM na hoya to badhAne dekhatAM tuM zapatha le. AthI te daurya pUrvaka be ke- pitAnA zapatha huM levAnuM nathI. bhale tame tamAruM leNuM yA mAruM sarvasva laI lyo. batrIsa hajAramAM huM mArA pitAne kema vecuM ? ke je koTI upakArathI paNa durupratikArya (badale na vALI zake tevA) che. keTalAka mujane
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 peAtAnA pitAnAM gaLA ane rUdhiranA zapatha le che, temano gati kevaLI jANe, kahyuM che ke- je muDha prANI caityanA sAcA ke khATA zapatha kare che te peAtAnA sabhyane haNIne anaMta sa'sArI thAya che.' A pramANe tenuM kathana sAMbhaLIne sarva sabhAsado vismaya pAmIne tenI prazaMsA karavA lAgyA. ane te vastu pati paNa khelyA ke--he vatsa ! tuM bhAgyavatamAM mugaTa samAna che jenuM AvuM te sAhasa che. mAruM leNuM kAMIpaNa nathI mAtra mAre parIkSA karavI hatI, kAraNa ke siMhanuM baccuM ke siMha jevuM ja thAya. sUrya thakI aMdhakAranI vRSTi na thAya. caMdra thakI aMgArAnI vRSTi na thAya.' A pramANe tenI prazaMsA karIne tene jagatasi hanA zreSTha sthAne sthApIne tenI sAthe paNa pUrva mitranI jema vyavahAra calAvavA lAgyA. A pramANe madanasiMha paNa rAjA vigerene vallabha thaI paDavo. kAraNa ke jyAM jyAM guNAdara che, tyAM tyAM pratiSThA vadhe che. ekadA bhedapATathI Avela kAI peAlAka nAmanA mahAvaidya khinna thayela pAdazAhane svastha karyAM, tyArathI rasAMga vedI, zAstrajJa ane vividha auSadheAnA yAgane jANanAra evA te baidya rAjA vigerene mAnya thai paDye. te aliSTha nava zrIphLane ekI sAthe bhAMgatA ane sApArIne tenI aMdara te peAtAnA aMguThA vatI dAkhI detA hatA. teja pramANe jAnu (DhIMcaNu)nA madhyamAM sApArI rAkhI tathA be khabhA para te rAkhIne cibuka (dADhI)nA bhAgathI dukhAvIne tene cuNa karI nAkhatA hatA. ekadA te mahAjananI sAthe zALAmAM gayA. tyAM koI brahmacArInuM vyAkhyAna cAlatu hatu, eTale te beThA. te adhi
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 kAramAM kyAMka teNe tapAgacchanI avahIlanA karI ane pitAnI stuti karI evImAM palAka be ke - "are! bokaDA ! zuM bole che? A mahAjanane jete nathI?" ema kahI tarata uDIne tene eka lapaDAka cepaDAvI dIdhI. eTale te veSadhArI reSarakta thaIne pAdazAhanI sabhAmAM gaye ane vaidya paNa tyAM pahoMcyA tathA baMnee pitapatAne vRttAMta nivedana karyo. have te baMne mAnya hovAthI jeTalAmAM rAjA vicAra karatuM hatuM, tevAmAM madanasiMha betye ke - he deva! ahIM vicAra zuM karavAnuM che? kAraNa ke eke potAnI jIbha vAparI ane bIjAe pitAne hAtha vAparyo, mATe ekane daMDa karatAM bIjAne paNa thaze, tethI baMnenI samAnatA hevAthI koIne paNa daMDa na thAya." A pramANe sAMbhaLIne aMtaramAM hAsya karatAM rAjAe te baMnene kamaLa vacanathI zAMta karI potapitAnA sthAne mokalyA. A pramANe jema te madanasiMha zreSThIe prANa saMkaTamAM paNa pitAnA pitAnA zapatha na karyA (se gana na khAdhA), tema anya bhavya janoe aDI devAdika saMbaMdhamAM satya ke, asatya zapatha na karavA. AThame upadeza sujJa jene "prANane viyega karavAmAM tene hiMsA kahe che, ane dravya e prANIonA bAhya prANu che. tethI jeNe padravyanuM haraNa karyuM, te teNe tenA prANa haNyA samajavA. A saMbaMdhamAM sUtAranI strIne prabaMdha sAMbhaLavA lAyaka che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 sUtradhAra-patnInI kathA tAmalisa nagaramAM sUdA, sUrA, sUTA ane sonA-evA nAmanA ane mahimAvaMta evA cAra catura zreSThIo hatA. te bahoLA kuTuMbavALA, dhanavaMta, paraspara prItivALA, samAna vayanA ane rAjasabhAnA eka zRMgArarUpa hatA. te badhA sarala svabhAvI ane dharma-karmamAM premALa hatA. ekadA ekAMtamAM sAthe maLIne temaNe paraspara vicAra karyo ke:-"ApaNe dhana meLavyuM, bhega bhogavyA, putra vigere thayA ane rAjA vigerethI paNa samAna pAmyA, paraMtu ApaNe AtmasAdhana kaMI karyuM nathI. kahyuM che ke jyAM sudhI A zarIra svasthAvasthAmAM hoya, tyAM sudhI catura janee dharma sAdhI levo. kAraNa ke ghara saLage tyAre ku keNa de?" A pramANe vicAra karI pitAnA putrane gharanI ciMtA bhaLAvIne saMnyAsI thaIne teo tIrthayAtrA karavA cAlyA. te vakhate judA judA lakSa mUlyanA ratnane pitAnI jhoLImAM nAkhI tene khabhe laTakAvIne teo zanaiH zanaiH mArga kApavA lAgyA. evAmAM kaI nagaramAM pahoMcyA, tyAM eka sUtradhAranA ghare bhejana karI ane tenI patnIne te jhoLIo bhaLAvIne teo catuSpatha (cauTA) mAM gayA. tyAM rAjAnI AgaLa kuzaLa nATakIyA nATaka karatA hatA, te temaNe joyuM. te vakhate ekAMta samajIne sUtradhAranI strIe sUranI jhoLImAMthI tenA jIvita jevuM kiMmatI ratna kahADI lIdhuM, pachI tyAM nATakamAM divasa gALIne teo paNa sAMje ghare AvyA ane rAtabhara tyAM rahyA. ane prabhAte uDI potapotAnI jhoLI saMbhALyA sivAya tene khabhe laTakAvIne AgaLa cAlyA tathA anukrame teo gaMgA nadI AgaLa AvI pahoMcyA. tyAM snAnAdi puNyakarma karIne zrAddha karavA nI
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 IcchAthI potapotAnuM ratna vAparavAne te jheLImAMthI kahADavA lAgyA. evAmAM potAnA ratnane na jevAthI sUra temane kahevA lAge ke - he baMdhuo! koI pApIe mArA te ratnanuM haraNa kayuM lAge che. A jhoLIone prAyaH sarvadA ApaNe ApaNI pAse ja rAkhatA AvyA chIe, mATe ahI kenA para hema lAva ?" pachI paraspara vicAra karatAM temAMthI eka be ke:-"sAMbhaLe, jyAre ApaNe A jhoLIo sUtradhAranA ghare mUkIne tyAM nATakamAM vyagra thaI gayA, te vakhate te sUtradhAranA ghare tenI strIja ekalI hatI, tethI teNe ja A kAma karyuM lAge che. pachI te traNe bolyA ke "e vAta sAcI che.' evAmAM sUra be ke-"aho ! pAtaka karavAnI tenI caturAI kevI? hA niSkAraNa vairiNuM evI teNe mane keTale badhe udvega upajAvyA." A pramANe teNe chAtIne tapta karanAra bahu bahu vilApa karyo. punaH te sakheda bolyo ke - have mAre zrAddhavidhAna kema karavuM? ane tyAga (dAna), yAgAdika kema karavA? bIjAM puNya karmo. paNa dhana vinA zI rIte karI zakAya? punaH te manamAM vicAravA lAgyuM ke - je teNe mane AvuM duHkha upajAvyuM, to huM paNa ene pracaMDa duHkha ApIza." A pramANe vicArIne sUra temane kahevA lAgyuM ke huM baMdhuo ! sAMbhaLe huM ahIM karavata mUkAvIne marIza. ane nidAna (niyANuM) karI surUpadhArI tene putra thaIza. te bhavamAM paNa bAra varasane thaIne marIza ema karatAM tene meTuM duHkha thaze. anyathA upAya nathI. zAstramAM paNa evuM kahyuM che ke-je jevuM kare, tenI sAme te pratIkAra karavo. paraMtu te samaye he bAMdho ! tamAre paNa tyAM AvIne e vyatikara tene savistara saMbhaLAva, tenI pAsethI te rana laIne ahIM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 AvI tamAre tene vyaya kara. A saMbaMdhamAM tame mane jamaNe hAthano mela Apo." pachI tenA kahevA pramANe karavAno svIkAra karIne te traNe potAne ghera gayA ane te vakhate sUre paNa tyAM tevI rIte maraNa sAdhyuM, eTale tene jIva te strInI kukSimAM putrapaNe avataryo. karela kaSTanA anumAnathI nidAna vRthA thatuM nathI. vakhata thatAM te janma pAme. tenuM mANikaya evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. lAlana pAlana karI tene ucherI moTo karyo ane jaNAvyuM. pachI tene prauDha kuLamAM janma pAmelI evI rUpavatI kanyA paraNAvI ane anukrame kuTuMbane bhAra upADI zake che te bAra varasanI avasthAne thaye. have pUrvanA saMketa pramANe te traNe vyavahArIyA prathamanI jema yAtrA karavA nIkaLIne te nagaramAM AvyA. ane te sUtradhAranA ghare te kumArane joIne teja A' ema paraspara kahIne hasavA lAgyA. evAmAM te bALakane dArUNa jvara caDaye, eTale ghaNuM naidyo bolAvyA ane ghaNA upAye karyA. tathApi te bALaka maraNa pAmyo. kAraNa ke karela nidAna zuM anyathA thAya? eTale badhAne udvega che ane tenI mAtAne vizeSa rIte kheda thaye. te avasare temaNe tene kahyuM ke he bhadra! pote karela karmanuM phaLa tane A bhavamAM ja prApta thayuM eTale te bolI ke- zuM karyuM? teo belyA keamuka varSe tArA ghare keTalAka yAtrALuo AvyA hatAM, temAM ekanuM ratna te ceryuM hatuM ke nahi ? pachI temanAthI bhaya pAmIne teNe yathArtha vAta kahI, eTale teo bolyA ke - tene duHkha ApavAthI tenA jIve tane duHkha ApyuM che." AthI pazcAttApa parAyaNa evI teNe temane te ratna
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 ApI dIdhu'. eTale temaNe paNa tenA kalyANanI IcchAthI tImAM jaine te ratnanA vyaya karyo. pachI anukrame temane paNa peAtAnA geha ane dehanA tAvidhAnathI tyAga karI A sa`sArane alpa karyAM (alpa saMsArI thayA.) mATe he bhavya jA ! bIjAne priya evA paradhananuM tame haraNu na karI, paNa sASa rUpa saudha (mahela)mAM rahI AtmAne AnaMda rasanA rasika manAve. A vArtA purANu saMbaMdhI che ane te mithyASTi janAne cita che. kAraNa ke tattvajJa janA tA parathI thayela aparAdhamAM paNa avikArI (madhyastha) rahe che. (peAte vera levA prayatna karatA nathI.) navame upadeza viSayarUpa AmiSamAM laMpaTa thayela mANasa A bhavamAMja viDa banA pAme che. yajamAnathI avagaNanA pAmelA tApasa jema laghutA pAmyA hatA. tApasanI kathA pUrve ca'pakapuramAM zreSTha guNusa yukta ane cakAranA jevA catura evA cakAra nAme zreSThI hatA. te dhanRtyamAM tatpara chatAM tApasAnA sadA atyAdara karatA hatA. kharekhara dharma parIkSA durlabha che. ekadA teNe kAi tApasane ghera bhAjanane mATe nAtarIne tene jamADayA. mAtra peAtAnuM ja udara bharanAra evA te durAtmAe jamatAM jamatAM gauravaNu vALI ane
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 lAMbA karNavALI evI zreSThInI be sutA joI. pagathI mastaka paryata temanuM ramya rUpa jotAM tene kAmavAsanA jAgrata thaI, kAraNa ke tevAone viveka hetuM nathI. bhajana karyA pachI pitAnA ziSyothI chAnI rIte ane lajAne dUra karIne te tApase yajamAnanI AgaLa kahyuM ke:-"A kanyAo konI che?" te be ke- he bhagavana! te mArI che." eTale teNe kahyuM ke -"e mane Apa. kAraNa ke tuM gurUbhakta che. vaLI je vastu pitAne valalabha hoya, teno manamAM vicAra karyA vinA akSaya sukhane IcchanArA yajamAne ekAMte gurUneja ApavI. A sAMbhaLIne zreSThI bolyA ke - he bhagavan! tamAre A vicAra karo paNa ucita nathI, te mukhathI evuM kema belAya ?" eTale te raSTamAna thaIne bolyA ke - are ! mArI paNa tuM avagaNanA kare che. je mAruM vacana nahi mAne, te tAre bUruM pariNAma bhogavavuM paDaze." pachI aMtaramAM krodha chatAM bahArathI kaMIka sAmapUrvaka punaH zreSThI A pramANe bolyA:-"he bhagavan! ApanA jevAone te vizeSa karIne mAre adeya (na devAya evuM) kaMI che ja nahi, paraMtu prakaTa rIte je e kanyAo tamane Ape te tamAre ane mAre paNa bhaviSyamAM lajajAspada che. mATe tame hamaNAM jAo. pachIthI he prabhe! ahIM je nadI che. temAM piTInA upAyathI A be kanyAe tamane bheTa karIza, A saMbaMdhamAM tame saMzaya karaze nahi." A pramANe sAMbhaLIne buThI matIvALe te tApasa pitAnA maThamAM game te ane te durAtmAe teja vicAramAM ne vicAramAM te rAtri gALI. pachI te yajamAne vanamAMthI be vAMdarI maMgAvIne piTImAM nAkhIne te nadImAM vahetI mUkI dIdhI. evAmAM tApasa pitAnA ziSyone A pramANe kahevA lAgyA ke -
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 Aja rAtre koI deva mArApara tuSTamAna thaIne A pramANe melyA ke: prabhAte nadImAM vahetI je peTI Ave te tAre maThamAM laI javI ane temAM rahela sAra tAre hitakara hAvAthI te lai levuM.' A pramANe sAMbhaLIne ziSyA khuza thaI gurUnI prazaMsA karavA lAgyA:-ahA ! tame dhanya che, ke jene deve paNa A pramANe vazavattI che.' pachI prabhAte te maMjUSA maTha pAse AvI, eTale tene ziSyA pAse levarAvIne teNe maThamAM rakhAvI ane tApase te ziSyAne ekAMtamAM zikSA ApI keH-- 'are ! AmAM kaIka rahasya haze, mATe tame mArU vacana sAMbhaLeH- ene maThamAM kapATa baMdha karI ane sthira dhyAna dharIne vidhipUrvaka ughADavI paDaze. mATe mArA kahyA vinA huM ziSyA ! tamAre kapATa ughADavA niha. kAraNa ke avividha yAgIone paNa ana kArI thai paDe che, ' A pramANenuM tenu vacana ziSyAe kabUla rAkhyu. eTale tApasa maThamAM gayA ane meATA manerathathI teNe te peTI ughADI. evAmAM atyaMta sudhita ane caMcala thayela ane krura nakhavALI evI te banne maTI tarata chalAMga mArI bahAra nIkaLIne tenI sanmukha AvI ane tenI sarala tathA unnata nAsikAne prathama teee karaDI khAdhI pachI baMne vipula gAla chedI nAkhyA ane bhAlane bhedI nAMkhyuM. vaLI paranA annathI pIvara thayela tenA udarane paNa tarata cIrI nAkhyu. eTale te peAkAravA lAgyA ke:-- he zikhyA ! huM bhakSita thai gayA, hu bhakSita thaI gayA.' te vakhate kaSTane sahana karanAra te khicArA eka hatA, ane te kha'ne vAMdarI atyaMta zruSita hatI, tathA ziSyae kapATa na ughADavA. 14
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 te duHkhane pAra kema Ave ! evAmAM bahAra rahelA te ziSya te vicAravA lAgyA ke:-"kharekhara ! A kaI paNa deva gurUne nizcaya upasarga kare che. chevaTe bahu vakhata pachI dvAra ughADatAM jharatA raktanA pravAhathI sAkSAt raktagiri je te tApasa pelI baMne markaTI sAthe bahAra nIkaLe, eTale ziSyae pUchayuM ke:-"he bhagavAna! pUjya evA tamane paNa A zuM thayuM ? AthI teNe potAno yathArtha vRttAMta kahI saMbhaLA, pachI upahAsa kArUNya ane dainya sahita ziSyo belyA ke-jamAne gurUne anurUpa bhakti karI, pitAnA AcArane mUkatA evA pratye ene AvuM karavuM ucita ja che. kAraNa ke rUdranI bhasmathI ja pUjA thAya. paNa caMdanathI te na thAya. pachI bahu vakhata jatAM te svastha thaye, eTale yajamAne tene bedha Ape ke - he bhagavAna! AvuM karma tApasa janene ucita na hoya! A pramANe tene zikhAmaNa ApIne yajamAna pitAnA ghare gaye ane tApase paNa cirakAla paryata tApasI dIkSAnuM paripAlana karyuM. he bhavya ja ! je tamAre saMsArano tyAga karavAnI ane zivanagaramAM javAnI IcchA hoya, te kipAkane phala sadeza A viSama viSayeno tyAga kare. dazame upadeza parigraharUpa bhAre zilAnuM avalaMbana karanArA mANasa saMsArarUpa mahAsAgaramAM patana pAme che, paNa vidyApatinI
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 jema buddhimAne saMtoSarUpa vAthI tene bheDhIne saMsArane tarI jAya che. vidyApati zreThinI kathA pitanapuramAM parAkramathI zuravIra e zura nAme rAjA hatuM. tyAM vidyApati zreSThi ane tenI zaMgAra suMdarI nAme bhAryA hatI ekadA lakSmIe svapnamAM tene kahyuM ke - he vatsa! huM dasame divase cAlI jaIza. mATe cirakALathI tuM chuTa thaIza." pachI te zreSThie jAgRta thaIne te vRttAMta pitAnI strIne nivedana karyo ane have lakSmIne nAza thatAM zuM thaze? evI te ciMtA karavA lAgyA. evAmAM vizuddha buddhivALI evI te zeThane kahevA lAgI ke -"he svAmin ! jo ema hoya te te badhI supAtra dAnamAM vAparI nAkhe, kAraNa ke nahi te paNa javAnI ja che. pachI te zreSThi badhuM dhana vAparavA lAge. tathApi kuvAnA jaLanI jema te pratidina vadhavA lAgyuM jema jema te vyaya karate game tema tema tenA gharamAM vRddhi thatI gaI. zuM bhAratIne bhaMDAra vAparatA kadI kSINa thAya ? pachI jInamaMdiramAM jinezvaranI AgaLa te daMpatie parigraha parimANavratamAM paraspara A pramANe pramANa karI lIdhuM ke --trikAla jina pUjA, be vAra pratikramaNa, dAnapUrvaka bhajana, be be joDI vastro, eka zaMgAra suMdarI ja patina, mahinAmAM viza divaso ApaNe uttama zIla pALavuM, eka kaluM bhejana paraMtu te baMne kaccelA suvarNanA hoya, divasamAM eka vAra bhejana, parva divase cAra prakAranA AhArano tyAga ane pauSadha, rAtrIe AhArano sarvathA tyAga, junA nANuM nA ekaso TakA, gharamAM eka mAsa cAle
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 teTaluM ja dhAnya, dvipadAdikAmAM niyama, eka sacittane mUkIne anya sacittane ApaNe niyama, paraMtu ApaNane pUjAnA upakaraNamAM sarva sacittanI chUTa-A pramANe samyakatvamUla bAra vratane svIkAra karIne ghare jaI te daMpati pitAnI samasta lakSmIne vyaya karavA lAgyA. pachI dazame divase badhuM dhana vAparIne zreSThi nizcita thaIne suto evAmAM rAtre lakSmIe AvIne tene kahyuM ke --"he vatsa ! huM tAre ghare rahI chuM. tArAM puNyarUpa dAma (derI)thI baMdhAelI huM have kyAMya paNa javAne samartha nathI tane vidhra prApta thayA chatAM puNyane prabhAvathI teno vilaya thaI gayo. puNya e kharekhara! zaMkhalA (sAMkaLa) samAna che ane lakSamI e markaTI samAna che. te sAMkaLathI baMdhAela caMcala chatAM kyAM jaI zake tema che? ekadA te lakSamIne paNa supAtre vAparI, gharane tyAga karI ane jJAtivargathI mukta thaI mastaka para jinapUjAne khumace laIne dhArmika ane sAkSAt puNyanA samUha samAna te zreSThi nagaranI bahAra nikaLyo ane jeTalAmAM nagaranA mukhya dvAra AgaLa AvyA teTalAmAM te nagaranA aputrIyA rAjAnuM akasmAt maraNa thayuM eTale adhikArI janoe pAMca divya taiyAra karyA ane te pAMca divyae paNa teja zreSThine sAmrAjya ApyuM eTale te bolyA ke --rAjyane lAyaka nathI ane mAre abhiSekathI sayuM. evAmAM divya vANuM thaI ke --"he ! tAruM bhAgya meTuM che. mATe tene pratiSedha (na kAra) na kara, kAraNa ke bhavitavyatA anyathA thavAnI nathI eTale zreSTie kahyuM ke--je ema hoya te mAruM vacana sAMbhaLe --prathama zrI jinabiMbane abhiSeka
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 ane pachIthI mAre abhiSeka kare. AthI harSapUrita evA teoe paNa e pramANe karyuM. A pramANe sAmrAjya prApta karIne nagaranI strIonA maMgalapUrvaka te zreSTi parivAra sahIta rAjamahelamAM AvyuM tyAM mukhya siMhAsana para jineMdra pratimAne thApIne ane pote tenI pAdapITha para besIne rAjakAryo sAdhavA lAgyo. te vakhate samyagdaSTi dee ratna vRSTi karI ane te zreSThi jinanuM ja eka chatra rAjya karavA lAge. dharmakarmamAM tatpara evA lokone teNe karamukta karyA ane sarvatra jinAjJA pravartAvI kAraNa ke "yathA rAjA tathA prajA evuM nItivAkya che. teNe pAMca se jina caitya karAvyA ane temAM suvarNa ratnanI pratimAo sthApana karAvI. pitAnA niyamane akhaMDita rAkhI jinAjJAne akhaMDa rIte pALatAM teNe jinanizrAthI cirakAla paryata akhaMDa rAjya bhegavyuM. A pramANe parigraha sAgarane niyamita karIne te rAjA jema akSaya padane pAmya, tema he bhavya jane ! jo tame paNa tevA sukhane IcchatA ho te satvara pariyaDane saMkSepa karo. agiyAramo upadeza aMtya (nIca) janene ucita, svapara zAstravacanathI vivajita, alpa guNakara ane bahu doSathI paripUrNa evA rAtri bhejanano jinamata rasika zrAvake tyAga kare che. yoga
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 zAstramAM kahela rAtri bhojananA deze sAMbhaLIne ka tattvajJa purUSa rAtre bhajana kare ? rAtri bhejananA niyamanI ArAdhanA ane virAdhanAnA saMbaMdhamAM traNa mitrone prabaMdha sAMbhaLavA lAyaka che. traNa mitronI kathA kaIka gAmamAM pUrve traNa vaNika mitra hatA. te anukrame zrAvaka, bhadraka ane mithyAdaSTi hatA. ekadA teo jainAcArya pAse gayA eTale gurU mahArAje temanI AgaLa suzrAvakone ucita evI dharmadezanA ApI. te sAMbhaLI zrAvakakuLamAM utpanna thayela hovAthI temAMnA zrAvake kaMdamULa rAtri bhojana vigerenA niyama tarata harSa pUrvaka lIdhA, ane bhadrakane te bahu kahevAmAM AvatAM paNa anya niyama sivAya mAtra rAtribhejanane ja teNe eka niyama lIdhe tathA mithyAdaSTie kaMI niyama na Adaryo. AthI zrAvaka ane bhadrakanuM kuTuMba paNa dhArmika thayuM. kAraNa ke gRhavyavasthA badhI gRhasvAmIne anusaratI hoya che. pachI anukrame pramAdanI bahulatAthI ane tevA prakAranA kAryamAM vyagra hovAthI zrAvaka petAnA niyamamAM zithila AdaravALe thaI gaye. tethI te tyAjaya be ghaDInI aMdara tathA kaIvAra sUrya asta thatAM paNa bhejana karI lete hate savAra sAMjane jANatAM chatAM te ajANyA je, thaI gaye, Ama karatAM tenuM kuTuMba paNa zithila thaI gayuM. ane bhadraka pitAnA niyamane samyaka prakAre ArAdhavA lAgyA. ekadA rAjakAryamAM vyagra thavAthI bhadraka ane zrAvaka bahu asurA ghera AvyA, te vakhate sUryAsta thaI javAthI
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 bhadrake bhejana na karyuM ane kuTuMbanI preraNAnA vazathI zrAvake te jamI lIdhuM. te vakhate bhejana karatAM zrAvakanA bhANAmAM pitAnA mastaka parathI eka jU paDI ane te ajANatAM bhejana sAthe khAI gaye. AthI jalodaranA regathI te atyaMta bAdhita ane vyAkuLa thaI gaye. AvI rIte niyamanI virAdhanA karI maraNa pAmIne te bilADe thaye, te bhavamAM paNa duSTa dhAnathI kadarthanA pAmI maraNa pAmIne te prathama narakamAM gayo ane tyAM bahu duHkha pAmyA. have pele mithyAtvI paNa rAtri bhejanamAM Asakta thaI keIvAra viSa mizra AhAra jamavAthI zanaiH za; tenA AMtaraDA tUTavA lAgyA ane te nibiDa pIDAthI cirakAla pachI maraNa pAmIne te bilADe che ane tyAMthI pUrva mitranI jema prathama narakamAM nAraka thaye. ane bhadraka te potAnA niyamane pALIne saudharma devalokamAM prauDha deva thaye. ahe! temane kevuM bhinna bhinna phaLa maLyuM. pachI zrAvakane jIva tyAMthI koI eka daridra brAhmaNane zrIpuMja nAme putra thaye ane mithyAtvane jIva tene laghu baMdhu thaye. te kuLamAM paNa rAtri bhojana vigere karmamAM Asakta hevAthI teo jaina dharmanAM leza mane paNa jANI zakyA nahi. have ekadA bhadraka deve upaga daIne ekAMtamAM temane pitapotAnA pUrvabhava ane svarUpa nivedana karyA. AthI pratibaMdha pAmIne pUrva pramANe temane rAtri bhejanane niyama lIdhe eTale te mitra devatAe temane vadhAre daDha karyA. ane kahyuM che ke - je pApathI aTakAve che, hitamAM joDe che, gupta vAta
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 chAnI rAkhe che, guNone pragaTa kare che, ApattimAM dUra jate nathI ane avasare sahAya Ape che-A sanmitranAM lakSaNe che-ema dhIra purUSo kahe che. pachI potAnA vratamAM daDha thayelA evA temane janaka vigeree bahu kahyuM chatAM rAtribhajana na karatAM traNa lAMghaNu thaI have temanA niyamanA mAhAtamyane vadhAravA te devatAe tyAMnA rAjAnA jaTharamAM meTI pIDA utpanna karI ane jema jema pratIkAra karavAmAM Ave, tema tema ghIthI agni vALAnI jema tene vyAdhi adhika adhika vadhatuM jAya. eTale samasta rAjavarga kiMkarta. vyatAthI maDha thaI gaye evAmAM A pramANe divya vANI thaI ke- "he lo ke ! sAMbhaLe - "pitAnA niyamamAM ekAgra evA zrIpuMja brAhmaNanA mAtra hastasparzathI ja e rAjAne vyAdhi jaze anyathA nahi jAya. "e zrIpuM ja keNu?" ema badhA stabdha thaIne belyA, eTale temAM eka bolyo ke - "eka daridra brAhmaNane daDha niyamavALe eka puMja nAme putra che. je kuTuM. banA kalahathI traNa lAMghaNa thatA paNa potAnA saddavratamAM akSubdha (nizcaLa) che. kharekhara teja puMja have joIe." ema saMbhAvanA mAtra thatAM atizaya bahumAnathI sacivAdike e zrIpuM ne belAvyo eTale te paNa tarata tyAM Avyo, ane be ke 'je rAtri bhojanane mAre niyama daDha hoya, te atyAre ja rAjAnI udara vyathA zAMta thAo." e ema bolavApUrvaka pitAnA mAtra hastasparzathI eka kSaNavAramAM sarva nagarajananI samakSa teNe rAjAne svastha karyo. AthI saMtuSTa thaIne rAjAe tene pAMcase gAma ApyA ane teNe paNa rAjA vigerene jainadhamI banAvyA. A pramANe zrIpuMja vipra tathA te mithyAtvIne jIva
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 tene laghubaMdhu rAjA vigerene mAnya thaI paDayA, ane aneka prakAre dharma sAdhanAra tathA jinamatamAM tatpara evA te baMne ane te deva te traNe) paNa avasare AvIne anupama sukRtathI siddhi sukhane pAmyA. mATe he bhavyajano ! jo tamAre bhavane bhasma karavAnI IcchA hoya te rAtribhejanane tyAga kare. bArame upadeza he bhavyajane ! je samatA rahita sAmAyika karavAmAM Ave to te nirarthaka che. mATe kesarInI jema tame sAmAyikanI ArAdhanA kare ke jethI samasta sukha prApta thAya. samabhAvathI be ghaDI vAra sAmAyika karatAM zrAvaka paNa (925925925) eTalA palyopama pramANa devatAnuM Ayu bAMdhe. vaLI samatA rahita je sAmAyika Acare, te mUDhabuddhi paramAnamAM kSArakSepa jevuM kare che. kesarInI kathA zrI nivAsapuramAM ripumadana nAme rAjA hatA. tyAM dharma karmamAM tatpara eve samarasiMha nAme eka zreSThI rahe te hato. tene kesarI nAme putra hatuM. te svabhAve IrSAlu, uddhata, vyasanI, durvinIta ane kulAMgAra jevo hato. tethI tene pitAe sarva jananI samakSa tene gharathI bahAra kahIDI mUko. eTale te niraMkuza thaIne badhAnA gharamAM corI karavA lAgyo. e pramANe te cerI karato hato, evAmAM ekadA rAjAe
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 sabhAmAM savAla karyAM ke- e kANu che ? ane kAnA putra che ? te vakhate tenA pitA tyAM beThA hatA, te aMjali joDIne olyA keH- he svAmin! e mAro kuputra che ane gharathakI ene me' kahADI mUkayo che. vaLI cArI karyA vinA mAre jamavu nahi.' evA ene abhigraha che ane he nAtha ! vaLI enA A vizeSa saMbaMdha sAMbhaLeA:- ekadA sarovaranA kAMThe besIne jeTalAmAM e duSTa buddhi vicAra karatA hatA, tevAmAM AkAzamArge pagamAM be pAdukAne dhAraNa karatA kAIka cAgI tyAM AvyA ane te pAdukA tyAM mUkIne jevAmAM te snAnAdika kare che, tevAmAM te pAdukA laIne e AkAzamAM uDI gayA. te pAdukAnA prabhAvathI e pote eka chatAM aneka taskaranuM kAma kare che ane he vibhA ! duSTa rAganI jema nagarane e asAdhya thaI paDayo che. vaLI te nagaranI adhiSThAyaka devI AgaLa A pramANe stuti kare che ke... he devI ! cArImAMthI adha bhAga tane bhAga ApIza ane ardha bhAga huM vAparIza, paNa jo tArA prasAdathI te cArI mane saphUla thaze, teA A mArA niyama huM pALIza eTale te devIe tene anujJA ApI, tyArathI e siddhacAra thayA ' pachI tenA mane samajI sArA subhaTa laine rAjA devInA bhavanamAM AvIne tyAM kayAMka chupAi rahyo. evAmAM te taskara keAInA vizvAsa na karatAM pAdukAne hAthamAM laIne mAtAnI jema te devIne pUjavA AvyA. eTale rAjA jeTalAmAM pragaTa thaI tene AkAza kare che, tevAmAM pAdukA paherIne pakSInI jema te uDI gayA. ' are ! . A cAra jAya che, jAya che, ema rAjAthI prerita thayelA sarva subhaTo kolAhala karIne tenI pAchaLa doDavA lAgyA.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 evAmAM te cera vicAravA lAgyo ke -"Aje kharekhara mArA abhigrahano bhaMga thaze. kAraNa ke Ajane mAre divasa corI vinA jAya che." ItyAdi ciMtavatAM te cera AgaLa cAlyo jato hato, tevAmAM nIce pRthvI para parSadAmAM A pramANe belatA koI jJAnIne teNe joyA -"he bhavya jane ! nakhANanI jema manuSya janma pAmIne koTI dravyathI paNa durlabha evA eka ratnane sthira karavuM" A sAMbhaLIne stabdha thaIne teNe vicAryuM ke - "evuM ratna meM adyApi cAryuM nathI, to kayuM zuM ? "ema vicAre che, evAmAM punaH muni bolyA ke -"devatAone paNa durlabha evA eka sAmAvika rananuM rAga, dveSAdika cerethI prayatna pUrvaka rakSaNa karavuM. aMtamuhUrta paryata cittanI samatA, te sAmAyika kahevAya che, ke jemAM kaSAye taddana dura karavAnA hoya che. ane jemAM dAnAdika puNyanI jema bAhya ADaMbara karavAnI jarUra nathI. mATe zrAvakoe aho rAtramAM yathAvasare te karavuM joIe A pramANe sAMbhaLIne te sAmAyikamAM pRhA karatA evA te kesarI cAre pitAnA mananI sAkSIe sAmAyikatrata laI lIdhuM ane dveSarahita zuddha bhAvathI ane rAjAdikathI paNa nirbhaya thaIne muninA kahyA pramANe te anuSThAna karavA lAgyo. kAraNa ke-vyApAramAM jinezvaree mane vyApAra sarvotkRSTa kahela che. je sAtamA narake athavA te mokSe paNa laI jAye," have laghukamapaNathI te vakhate te cArane kevaLajJAna upana thayuM ane IMdroe teno mahimA karyo. pachI devatAe Apela veSa dhAraNa karIne hajAra patra vALA suvarNa kamaLa para besIne te kevalI bhagavaMta tyAM dezanA devA lAgyA. evAmAM rAjA tyAM Avyo ane temanuM tevuM vartana joIne
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 te atyaMta vismaya pAmyo. ahe! kamanI kevI vicitratA che? pachI kevalI belyA ke:-"he rAjendra! sAmAyikavrata je, ke jenAthI mane eka kSaNavAramAM paNa lokottara phaLa prApta thayuM." A pramANe rAjA vigerene pratibaMdhI ane cerIne mAla badhe batAvIne lakepara upakAra karavA temaNe vasudhAtalapara vihAra karyo. e rIte cirakAla lokone pratibaMdhIne akhila karma jALane kSaya karI te kesarI muni paramapada pAmyA. mATe che sajajane ! AvA sAmAyikavatanA phaLane vicAra karI temAM parama Adara kare. teramo upadeza bhavya janoe A pratikramaNano Adara kare. ke jene jinavare e jagatanA hitArthe pAMca prakAre kahela che. ane pApathI nivRtti tathA sukRtamAM vAraMvAra pravRtti-A pramANe budha janoe jeno abhidhArtha kahyo che. kahyuM che ke - mithyAtvathI pAchA haThavuM, tathA asaMyamathI kaSAyathI ane aprazasta gothI pAchA haThavuM ema AnupUvathI cAra prakAre saMsAranuM pratikramaNa thAya che ane anAgata kAlamAM tene pratirodha karavAmAM Ave che." vaLI "svasthAna (guNa)thI pramAdanA vaze parasthAne (aticAramAM) javAyuM, to punaH tyAM ja AvavuM-te pratikramaNa kahevAya che. eka pratikramaNamAM paNa
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 je pAMpAdikathI upayoga pUrvaka nivartavAnA A prakAra hoya, to te bhAva pratikramaNa kahevAya che. je bhavya jane divase divase AvuM pratikramaNa kare che, temane sajajananI jema A loka ane paralokamAM paNa sukha prApta thAya che. sajajananI kathA - zrI pATaNa nagaramAM (1235) mA varSe bhAgyavaMta bhImadeva nAme' grathila (ghela- bheLa) rAjA hatA. teNe sahastrakalA nAmanI eka vezyAne potAnI aMteUrI (rANI) banAvI hatI ane tethI samyakatvapUrvaka bAra vratathI vibhUSita ane rAjyamAM adhikArI e zrImAlajJAtino sajajana nAme daMDanAyaka ja rAjAnI jema rAjyanI ane deza vigerenI kAla rAkhatuM hatuM "jinezvarane pUjIne jamavuM ane pratikramaNa karIne suvuM." A be tene daDha niyama hatA. - ekadA pATaNapara yavananI senA caDI AvI tethI A bAlavRddha sarva leke bhayAkula thaI gayA eTale sainyane laIne sajajananI sAthe devI sanmukha gaI ane raNakSetranI bhUmikA tarata taiyAra karI te vakhate covIza hajAra a, batrIza hajAra mANase ane aDhArase hAthIe taiyAra thaI gayA tathA subhaTane gaja, azvazAstra ane bakhtara bhinna bhinna ApIne devIe sajajanane senApatinA sthAne sthApyo pachI brahma muhUrtamAM sajajana pate hAthI para ArUDha thaye ane samasta sainikone teNe yuddhane mATe sajaja karyA ane hAthInA kuMbhathala para besIne ja akSamAlikA nakAravALI
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 sthApanAcArya tarIke sthApine teNe pratikramaNa karI lIdhuM, kAraNa ke tevA purUSa samayajJa hoya che evAmAM pAse rahenArA A pramANe ciMtavavA lAgyA ke -"A svAmI zuM yuddha karaze? kAraNake A to dhArmika che ane yuddha te nirdaya manavALA mANase karI zake pachI beghaDI thatA samAdhipUrvaka pratikramaNa karI ane sAmAyika pArIne teNebadhuM sainya calAvyuM. te vakhate hAthI para rahIne paNa yatanApUrvaka pratikramaNa karyuM te paNa potAnA rInyane ekatra thavA mATe ja anya thA zithila thaI jAya athavA pratikramaNa velAne vyatikrama thAya-e hetu paNa saMbhave che, kAraNa ke avasare karavAmAM Avela badhuM kArya upayogI thAya che. pachI baMne rInya vacce mahAyuddha zarU thayuM ane hAthI azva. ratha ane padAtI (pALA) vigere badhA yathAkame hAjara thayA eTale te vakhate sajajane evI rIte yuddha karyuM ke jethI yavananuM sainya eka kSaNavAramAM kAkapakSInI jema bhAMgI gayuM paNa te vakhate sajajananA zarIramAM daza ghA vAgyA tethI tene upADIne sainike devI pAse laI gayA ane te paNa tene pratikAra karavA lAgI. pitAnA dukulanA cheDAthI tene pavana nAkhavA lAgI ane moTA vaidyone teNe bolAvyA eTale teoe paNa pratikriyAo karI evAmAM subhaToe devInI AgaLa kahyuM ke - he svAminI ! e rAtre vivA pariNA' ItyAdi belate ane prabhAte evuM yuddha karyuM ke jevuM kaMI paNa na kare e zuM kahevAya ? eTale devIe sajajanane kahyuM ke- "A zu tame viruddha karyuM ? te be. ke- "he svAminI ! rAtre meM potAnuM kArya karyuM ane prabhAte tamAruM kArya karyuM, kAraNake A mAruM zarIra tamAre AdhIna
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara3 che vaLI, mana mAre svAdhIna che tethI meM mAruM kArya karyuM. A pramANe sAMbhaLI teo tenI prazaMsA karavA lAgyA ke - "aho ! enI dharmamAM daDhatA keTalI che? pachI devI pATaNa gaI ane sajajanane paNa praudyoe anukrame sAjo karyo. eTale te rAjakArya ane dharmakArya karavA lAgyo. A pramANe saMkaTamAM paNa jeo potAnA niyamane choDatA nathI, mokSasukha temanA hAthamAM ja che. vaLI bIjI rIte budhajane divasanuM, rAtrinuM, pakSanuM, cAturmAsanuM ane saMvatsaranuM -ema pratikramaNane pAMca prakAre kahe che. kahyuM che ke - prathama ane aMtima tIrthaMkaranA sAdhuone avazya pratikramaNa karavAne AcAra che ane madhyama jinenA sAdhue kAraNavazAt pratikramaNa kare che. prathama ane chellA tIrthakaronA sAdhuo ane zrAvakone avazya karavAnuM hovAthI tenuM Avazyaka evuM nAma che. A pramANe leza mAtra pramAdane paNa tyAga karIne he bhavya ja ! tame pratikramaNa kare. je pratikramaNa karavAthI prANI saMsAranA bhArathI rahita thaI bhAramukta bhAravahumajUranI jema haLavo thAya che.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 caudamA upadeza je dAnAdika dharmanA vizeSa pASaNane dhAraNa kare che, mATe mahAjanA tene pauSadha kahe che. mudatta vyavahArInI jema kAI bhAgyavaMta janAja te pauSadhane ArAdhI zake che kahyuM che ke :- pauSadha ane sAmAyikamAM rahelA jIvananA je kAla jAya che, te saphLa che, ane zeSa kAla saMsAranA phAnA hetu che.' sudatta vyavahArInI kathA kusumapuramAM sU yathA nAme rAjA hatA. tenA jinadhama thI vAsita evA mitrAna'Dha nAme matrI hatA. ekadA sabhAmAM rAjA ane maMtrInA vivAda thayA. temAM rAjAe kahyuM keH-- 'ahI. vyavasAyaja pramANa karavA lAyaka che. puNyAthI zu? vyavasAyIne badhu... phaladAyaka thAya che. kAraNa ke sutelAnA mukhamAM kAMca lArdika AvIne paDatA nathI,' eTale ma`trI khelyA ke puNyaja pramANa karavA lAyaka che, adhakriyAnI jema aphala evA vyavasAyathI zu ? vaLI zAsramAM paNa sAMbhaLavAmAM Ave che keH ema kuLa, zIla, AkRti vidyA ane yatnathI karavAmAM Avela sevA paNa phaLatI nathI. paraMtu pUrva tapathI sa'cita karela bhAgyeja purUSane avasare vRkSanI jema phaLe che' eTale rAjA melyA ke-jo ema hoya teA tuM vyApArane tajIne
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5 hamaNAja kayAMka cAlyA jA, ghare paNa tAre javuM nahi." AthI puNyanuM pramANa karanAra maMtrI sarva parijanane mUkIne teja vakhate ane teja pagale nagaranI bahAra nIkaLe pachI AgaLa jatAM kyAMka sarevaramAM snAna karIne vizrAMta thaI javAmAM kSaNabhara vRkSanI nIce beThe, tevAmAM eka divya purUSane teNe eTale te divya purUSa bence ke-he maMtrin ! tuM prasanna thaIne vAMchitasiddhine ApanAra A ciMtAmaNine gRhaNa kara ane mArA para anugraha kara" ema kahI te cintAmaNi tene soMpIne pitAnuM svarUpa kahyA vinA ja te adazya thaI gaye. AthI amAtya atyaMta harSita thaI "rAjAne have puNyaprabhAva darzAvuM" ema ciMtavatAM te maNinI carcA karIne teNe tenI pAse caturaMga sainya mAgyuM. eTale tenA prabhAvathI caturaMga senA samanvita thayela maMtrIe hAthamAM lekha ApIne dUtane pitAnA nagaramAM rAjAnI pAse mokalyo. ane te te tyAM jaIne rAjAne kahyuM ke - he rAjan ! puNyathI saunyane prApta karI maMtrI Avyo che. mATe je parAkrama hoya to tenI sAthe yuddha karavA bahAra Ava." A pramANe te jaNAvela tevA prakAranA sainyanA ane sAMbhaLIne rAjAe samasta sabhAsadanI samakSa A pramANe kahyuM ke:-he sabhyajano ! A jagatamAM puNya ja keTaluM zreSTha che, te juo. e maMtrI ekAkI nIkaLyuM hatuM chatAM atyAre AvI saMpattine pAmyA. pachI rAjAe samukha jaI mAna mUkIne tene AliMgana karyo ane prada tathA vismayathI vikasvara thaIne tene nagaramAM praveza karAvyo. pachI te baMnee lokone dharmamAM dRDha karyA. evAmAM ekadA caturdAnadhara eka AcArya tyAM padhAryA eTale rAjA 15
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara6 ane pradhAna parivAra sahita temane vaMdana karavA gayA ane sAvadhAna thaIne temaNe dharmadezanA tyAM sAMbhaLI pachI avasare rAjAe pUchayuM ke he bhagavan! A maMtrIne jeNe ciMtAmaNiratna ApyuM te keNa? e jaNAvo." eTale gurU bolyA ke: pUrve padmApurImAM samyakatva ane bAra vratathI vibhUSita e sudata nAme parama zrAvaka zreNI hato. eka divase teNe ahorAtranuM pauSadha vrata lIdhuM ane vidhipUrvakaga nidrAkarato. rAtre te sute evAmAM te vakhate tenA gharamAM keIra nirbhaya thaIne gharamAM peThe. gharanuM sarvasva cerIne pANInA pUranI jema cAlyA gaye. zreSThI te vakhate jAgato ja hato ane tene jANatAM chatAM pApabhIrU ane vatAticAranI zaMkAthI te dharmAtmAe te cerane pakaDavA koIne preraNA paNa na karI, pachI prabhAte teNe pauSadha pArIne pAraNuM karyuM paNa te vRttAMta te te gaMbhIre pitAnA putrAdikane paNa jaNAvyuM nahi. evAmAM eka divase teja cera hA2 laIne sudattanA keI hATe vecavA Ave, eTale tenA putre te je. ane te hAra pitAne samajIne te corane rAjapurone havAle karyo, eTale teo sarvanI samakSa te cArane vadhabhUmi tarapha laI gayA. evAmAM zreSThIe tene tevI avasthAmAM Avela jeIne dayAnI lAgaNIthI te rAjapurUSone kahyuM ke- are ! ene cheDI muke. meM ja ene hAra ApyuM hatuM, te putra vigere jANatA nathI? AthI zreSThI mithyAvAdI nathI" ema dhArIne temaNe cerane mukta karyo. pachI zreSThIe ekAMtamAM cerane zikhAmaNa ApI ke -"he bhadra! akAryamAM tAre mati na karavI. kAraNa ke A manuSyabhava durlabha che." A pramANe tenI sujanatA ane upakArane smaraNamAM lAvate te taskara dikSA ane anazana laIne
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 saudharmadevalokamAM deva thaye. ane cirakAla niraticArapaNe pauSadhavrata pAlavAthI te zreSThI dharmavAnuM ane bhAgyavaMta A saciva thaye che. devatAe avadhijJAnathI pUrva bhavanA upakArane jANIne tArA saMkaTamAM paDelA ane te vakhate tarata ciMtAmaNuM ratna ApyuM." evA avasaramAM te deva paNa tyAM AvIne te maMtrIne kahevA lAgyA ke.- he bhadra ! tArUM zuM ISTa karuM ?" te bolyo ke-sarvatra yAtrA karAva. pachI te devanI sAthe naMdIzvarAdika tIrthonI yAtrA karIne pAchA vaLatAM lavaNasamudrapara AvatAM kama kSaya thavAthI tene ujavala kevalajJAna utpana thayuM ane tarata Ayu kSaya thatAM mukti prApta thaI A pramANe pauSadhavata para paNa pragaTate daSTAMta kahevAmAM AvyuM. mATe he bhavya bhavike! te vratamAM kema Adara karatA nathI ? paMdarame upadeza he bhavya jano ! tamAre saMsAranI vAsanA na hoya, te supAtre vitta vApare. kAraNa ke asAra saMpattinuM dAna sivAya bIjuM tevuM akSaNa phaLa jevAmAM AvatuM nathI. bhadraka cheThInI kathA pUrva avanipuramAM nAma ane prakRtithI samAna e bhadraka nAme rAjamAnya zreSThI hato. tene strI paNa tenA sadaza
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 guNavALIja hatI. ekadA gurUnA mukhathI dhama sAMbhaLIne te da'patIe temanI pAse keTalAka akRtrima abhigraha lIdhA- trikAla jina pUjA, evAra pratikramaNa, ekAMtare bhAjana, supAtre dAna, ane sacittane tyAga e vigere niyamA zreSThI e lIdhA ane strIe paNa te badhA niyamA lIdhA. pachI gurUmahArAjane namaskAra karIne te ane ghare gayA ane keTalAka kAlapata temaNe dharmanI ArAdhanA karI, have ekadA pUrva karmAMnA ceAge tenuM dhana kSINa thaI gayuM. eTale tene kAI vAnara jevA paNu gaNatA na hatA. tethI strIe tene kahyu` ke H- 'tame mAtA pitAnA ghare jAo, tyAM mArA bhAIe dhanADhaya che, mATe te tamane kaMIka dravya Apaze. huM prabhA ! te dravyathI vyavasAya karIne tame svastha thAo." Ama kahetAM paNa tyAM javAnA tene leza paNa utsAha na vadhyA. kharekhara! sasarAne ghera javu e mANasAne lajajAspada che. pachI teNe ati preraNA karI eTale te sAthavAnu ja bhAtuM sAthe laIne cAlyA. bIje divase kAI pradezamAM zrI jinapUjana karIne pAraNAnI icchAthI te sAthavAne jharaNAnA jaLathI palAnyA. te vakhate tenA bhAgya ceAge prerAyelA kAI sayata tyAM AvyA, temane te ApIne zeSa pAte janmyA. pachI te pAtradAnathI pramAda pAmatA te cAthe divase kaIka lajjita thaI sasarAne ghera gayA. paraMtu temaNe svAgatAdi paNa karyuM nahi ane tene dhana rahita joIne teo tene atyaMta anAdara karavA lAgyA. tathApi pAtAnA nirvAhane ceAgya teNe kaIka yAcanA karI eTale te sasarA vagere paNa tene ema kahevA lAgyA ke :- he zreSThim ! tamArA jevAne .
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 ra. : adeya zuM che? paNa hAla tevA vyAja ke vepAra cAlatA na hAvAthI tevA yAga nathI, chatAM paNa jo kuLadevI kaheze, tA teTalu dhana tamane ApIzuM', kAraNa ke te amAre kAmadhenu samAna che.' pachI temaNe kuLadevIne pUchyuM eTale te kheAlI ke :- atyAre rastAmAM eNe je dAnapuNya karyu che, tenA ThTho bhAga jo e tamane Ape, teA cha lakSa sonAmahAra ene Ape.' A pramANe devInu vacana sAMbhaLIne temaNe tenI AgaLa te nivedana karyu. eTale te khelyA ke - 'huM mArA puNyane leza paNa tamane ApavAneA nathI. tamArA adhA dravyanI kiMmata, mArA dAnanA kATImA bhAgamAM paNa thaI zake tema nathI." pachI te sattvane avalakhIne peAtAnA nagara tarapha cAlyuM ane anukrame peAtAnA nagaranI pAse Avela nadI para AvIne te vicAravA lAgyA ke :-ahA! jainadharmanI prAptithI sadA saMtuSTa rahenAra mAre dhanathI zuM ? paraMtu zuM karU' ke mArI strI kheda kare che. jeNe mATA maneratha karI mane tyAM mAkalyA, ane have AvI sthitimAM mane joI ne te mRta tulya thaI jaze. mATe A ujvala ane geALa nadInA kAMkarAnI paNa gAMsaDI AMdhIne ghare jAuM ke jethI te prasanna thAya.' ema vicArI tene eka meTA pATaleA sAthe laIne zreSThI ghare AvyA, eTale te paNa sanmukha AvI ane 'ahA, mArA bhatttara bahu dhana laIne Avela che.' ema sukhane vikasita karatI evI teNe tenA mastakaparathI gAMsaDI utArIne kayAMka khuNAmAM rAkhI evAmAM pUjA ane satpAtradAnAdi dharmanA mAhAtmyathI te kAMkarA badhA jAtyaratna thaI gayA. pachI khIje divase temAMnA eka ratnamAMthI peAtAnA bhartArane mATe sArI sArI vastuo meLavIne teNe zreSTha bheAjana
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 taiyAra karyuM' ane bhejanAvare patine ratnanuM svarUpa pUchyuM, eTale 'are! A zuM?" ema saMbhrAMta thaIne teNe paNa peAtAnA vRttAMta nivedana karyA. pachI A kharekhara ApaNA dharmanAja prabhAva che.' ema dhArIne te daMpatI dharma mAM adhikatara nizcala thayA. A pramANe punaH addabhuta saMpattinI prAptithI te rAjA vigeremAM mAnanIya thayA. mATe huMbhavyajano ! supAtradAna ane jitapUjata vigere puNyaja karo. ke jethI zivapu'karI tamArA para prasanna thAya. sALamA upadeza guNavaMta janAmAM guNAnurAga karatA sAdharma baMdhuonuM zrI kaDavInI jema zrAvakoe praphullita manathI vAtsalya karavuM ucita che. zrI daMDavInI kathA zrI bharatanA va'zamAM ayeAdhyAmAM teja ane yazanA nidhAnarUpa phreMDavIca nAme AThamA rAjA thayA, traNa kha'Da vasudhAnA ma DanarUpa evA te zrAddhabhAjana rUpa bharatanAM AcArane sArI rIte sAcavatA hatA. ekadA atyaMta bhakta evA sALa hajAra rAjAonI hAjarImAM te rAjasabhAmAM zreSTha si`hAsana para beTheA hatA. evAmAM bharatezvara pachI cha
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTI pUrva gayA tyAre saudharmedra sabhAmAM besIne bhagavaMtanA guNenuM smaraNa karato hato ane temanA seMkaDe zAkhAyukta vaMzamAM tevA prakAranA purUSaratnanI stuti karatAM sabhAmAM beThelA saudharme pitAnA jJAnacakSuthI jagatanA AlaMbana rUpa, baliSTha ane AhaMtu dharmane Adara (prabhAva)karatAM evA daMDavIryane je. pachI deveMdra zrAvakane veSa laIne ayodhyAmAM Avyo ane hAtha uMco karIne rAjAne teNe AzIrvAda ApyuM eTale bhArata rAjAe banAvela cAra vedane be latA, daSTithI joIne jamIna para caraNa mUkatA brahmacArI, bAra vrata dhAraNa karela hovAthI teTalAja tilakane dhAraNa karatA ane hRdayamAM paherela suvarNanI janeIthI suzobhita evA tene joIne daMDavIrya tenA para prasanna (rAgI thaye kAraNake kriyAnA ADaMbara pramANe ja kAdara hoya che. pachI rAjAe pUchayuM ke - "he bhadra! Apa kayAMthI AvyA ? ane kyAM javA dhAre che?" eTale te mAyAthI be ke - "he narAdhipa zrAvaka veSadhArI evo huM amarAvatI nagarIthI tIrthayAtrA karatAM Aje ahIM Avyo chuM. ahIM zakrAvatAra nAmanA caityamAM zrI RSabha prabhune stavIne ane Apane joIne meM mArA AtmAne pavitra karyo. pachI tenA bhejanane mATe rAjAe rasoIyAone AjJA karI. eTale te belyA ke : Aja tIrthopavAsa karavAnI IcchA che. paraMtu rAjA vigeree upavAsa karatAM aTakAvyuM, eTale te daSTipUrvaka cAlatA dAna zALAmAM AvyA. tyAM keTalAka udyama karI vedAdika zAstra bhaNatA, keTalAka dhyAna karatA, keTalAka AcA2 zIkhavatA, trizuddhithI trikAla devapUjAne mATe snAna karatA evA zrAvakone anukrame joIne te parama harSa pAmyA. evA mAM "he zrAddha !
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3ra tamane namaskAra che ema ubhA thaIne bolatA evA temanI sAthe te pAvana jaLathI Acamana karIne gRhamAM gayA. tyAM koTI zrAvakene mATe taiyAra karela rasoI te kapaTa zrAvaka divya prabhAvathI eka kSaNavAramAM uThAvI gaye ane belya ke - "are! kSudhAthI vyAkuLa thayelA mane bhojana pirase. he sUpakA ! daMDavIryane zA mATe lajajApAtra kare che ?' A svarUpa carapurUSoe rAjAne jaNAvyuM eTale teNe pote AvIne mApavAsInI jema tene kSINakukSivALe je pachI te mAyAvI zrAvaka paNa zraddhAsaMyukta te rAjedrane joIne dInabhAvane prakAzamAM kaThina bhASAmAM be ke - he rAjana! teM zrAvakone ThagavA mATe A rasoIyA rAkhyA che. kAraNa ke bubhukSita bhUkhyA evA mane ekane paNa e saMteSa pamADI zakatA nathI." A pramANe sAMbhaLIne kaMIka kupita thaIne rAjAe potAnI najara AgaLa raseIyAo pAse se mUDa anna raMdhAvyuM eTale rAjAnA dekhatA IdhanasaMcayane jema agni bhakSaNa kare, tema te potAnI mAyAthI te anane eka kSaNavAramAM jamI gaye. ane te mAyAzravAka punaH bAlyA ke - "je pUrvajonA kuLa, kItti ane puNyane adhikatA na pamADe tevA putrathI paNa zuM? he bhUpa! zrAvakane bhe jana ApavA rUpa mAyAne mUkI de, lajajAne tajI de. bhojana zALAnA ADaMbarane dhAraNa karI tuM mANasane zA mATe chetare che ?" AvI tenI niSphara vANI sAMbhaLIne paNa te ke pAyamAna na thaye, paNa pitAnA puNyanI apUrNatAne samajI ulaTa te pitAne ja niMdavA lAge. evAmAM rAjAnA bhAvane jANIne maMtrI pavitra bhASAmAM be ke - kahe svAmIna ! zrAddharUpa karI chaLa karanAra e keIka deva lAge che. mATe je zrAvaka veSa para tamAre bhaktibhAva hoya, te
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 . he nRpa ! te caMdana, agarU, kapUra ane kasturI pramukhathI pUrNa kare. A pramANe sAMbhaLIne rAjAe tenI AgaLa bhaktipUrvaka caMdanAgamizrita dhUpa karyo ane komaLa vacanathI kahyuM ke - "deva ! zrAvakaveSa thI ahIM mane pAvana karavA AvanAra tame keNa che ? te kaho ane mArA para kRpA karI pragaTa thAo." AthI Idra pitAnuM rUpa pragaTa karIne kahyuM ke - "he rAjana ! tuM ja dhanya che, ke jenI sAdharmika baMdhu para AvI bhakti che. jagatamAM pitAnA udarane bharanArA keTIjane haze, paraMtu eka sAdhamikanuM paNa vAtsalya karanArA viralA haze." A pramANe niSkapaTabhAvathI Idra tenI prazaMsA karIne koTI ratnanI vRSTi karI divya dhanuSya ApIne potAnI rAjadhAnImAM cAlyA gaye. ane zrIdaMDavIya bhUpAla paNa zatruMjaya tIrthanI yAtrA karI zrIsaMghapatinA padane pAmI ane AtmAnA AdarzarUpa kevalalakSmIne upArjana karIne anukrame mekSanagaramAM padhAryA. sattara upadeza Astika zrAvakoe zrI jJAnadravya ane sAdhAraNa dravyane pitAnI IcchA pramANe nahi, paNa saMghanI anumati pramANe vAparavuM. A saMbaMdhamAM paNa zrIjina AgamamAM kahela be zrAvakanuM udAharaNa ahIM ApavAmAM Ave che. be zrAvakanI kathA bhegapura nagaramAM keTI kanakane svAmI dhanAvaha nAme zeTha hatuM. tenI dhanavatI nAmanI patnI hatI. temane karmasAra
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 puNyasAra nAmanA sAthe jamelA be putro hatA. ekadA pitAe eka naimittikane pUchayuM ke A kevA thaze ?" teNe kahyuM kekarmasAra svabhAve jaDa, atyaMta buddhi rahita, viparIta buddhipaNAthI bahu prayatna karatAM paNa pUrvane dravyane gumAvanAra ane navIna dravyane upArjana karavAnA abhAvathI bahu kAla daridratAdikathI duHkhI thaze. ane puNyasAra paNa pUrva dravya ane navIna upArjita dravyanI vAraMvAra hAnI thavAthI te ja pramANe duHkhI thaze, paraMtu baMne vepArakaLAmAM kuzaLa thaze, baMnene vRddhapaNu mAM dhana, sukha ane saMtati vigere thaze." pachI anukrame te baMnene bhaNAvavA upAdhyAyane soMpyA. eTale puNyasAra sukhapUrvaka (anAyAse) badhI vidyAo zIkhyo. ane kamasArane te eka akSara paNa AvaDyo nahi. te pazu je vAMcana ke lekhanAdika paNa karI zako na hato eTale pAThake tene bhaNAvavAnuM mUkI dIdhuM. pachI te bane yauvanastha thayA eTale mAtapitAe temane utsavapUrvaka meTA zeThanI kanyAo paraNAvI. "A baMnemAM paraspara kalaha na thAya' ema dhArone pitAe temane bAra bAra koTI suvaNa ApIne alaga rAkhyA. ane pite (mAbA5) dIkSA laIne svargastha thayA. have pitAnI sevA prakAranI kubuddhithI svajanAdika aTakAve, chatAM jyAM vepAra kare. tyAM nukazAnI ja AvI paDavAthI karmasAre bAre kanakakoTI gumAvI. ane puNyasAra paNa sajA, bhAgIdAra, taskara ane agni vigerenA upadravane lIdhe thoDA vakhatamAM ja badhuM suvarNa gumAvI beThe. eTale te baMne daridra thaI gayA, tethI svajanAdikoe temane tyAga karyo ane strIo paNa sudhAnI mArI pitRgRhe cAlI gaI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 kAraNake -"dhanavaMtanA khoTA svajanapaNAne paNa lake hAya che ane dhanahIna pitAnA najIkanA bAMdhavathI paNa lajajA pAme che. dhanahIna guNavaMtane paNa tenA parijane kharekhara niguNI gaNe che ane sadhana beTA dAkSiNyAdi guNothI paNa AdarapAtra thAya che. pachI "A nibuddhi ane nirbhAgI che." ema lokoe temanuM navIna nAma sthApana karyuM. AthI teo pagale pagale apamAna pAmatA hovAthI lajijata thaIne dezAMtara cAlyA gayA. tyAM anya upAyanA abhAvathI bhinna bhinna sthAne koI zreSThInA ghare nokarI rahyA. have jene ghera karmasAra nokara hato, te luccAIthI vyavahAra calAvato ane kRpaNa hato. tethI kahyAM chatAM pagA2 na ApatA tathA "amuka divase ApIza.' ema kahIne tene te chetarate hato. tethI bahu divasa jatAM paNa te kAMI kamAI na zake. ane bIjAe kaMIka kamAvyuM ane kaMIka prayatnathI gepaDyuM chatAM te kaI dhUrta corI gayo. e pramANe anya anya sthAnomAM nokarI, dhAturvAda, satyavAda, siddhapurUSa, rasAyana, rehaNAcalamAM gamana, maMtrasAdhana ane rUdatI vigere eSadhine grahaNAdikathI agIyAra vAra kamAvela dhana paNa kubuddhi, pramAda ane abhAgyane vazathI temaNe gumAvyuM. pachI uga pAmI vahANamAM besIne ratnAdvIpamAM gayA, ane tyAM dvIpanI adhichAyaka devI AgaLa maraNane aMgIkAra karIne paNa beThA, eTale AThame divase devIe kahyuM ke-"tamArA bhAgyamAM nathI." tethI karmasAra uThI gaye ane puNyasArane ekavIza upavAsa thayA. tyAre devIe ciMtAmaNiratna ApyuM. eTale pazcAttApa karatA karmasArane puyasAre kahyuM keH "he baMdha! kheda na kara. A ciMtA maNiratanathI ApaNe baMne sukhI thaIzuM.' ema vicArI
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 harSamAM pAchA pharI vahANumAM beThA. evAmAM pUrNimAnI rAtre caMdramAne udaya thatAM moTA baMdhue kahyuM ke:-"he bhrAtA ! ciMtAmaNiratnane pragaTa kara, ApaNe joIe ke caMdramA ane ratna-baMnemAM konuM teja adhika che. eTale durdevathI prerAyelA laghu baMdhu paNa potAnA kinArA para besI hAthamAM rana rAkhIne kSaNavAra ratanamAM ane kSaNavAra caMdramAM daSTi nAkhI jete hatuM, tevAmAM kalphalAdikamAM vyagra citta hovAthI tenA hAthamAMthI ratna samudramAM paDI gayuM. pachI baMne samAna duiHkha pAmatA pitAnA nagaramAM AvI du:khe samaya gALavA lAgyA. have ekadA te nagaramAM kaI kevalI padhAryA. eTale tyAM AvI temane namaskAra karIne temanI AgaLa te baMnee pUchayuM ke -"he bhagavan! kyA karmathI amArA para AvuM duHkha AvI paDayuM, ke seMkaDo varSo jatAM paNa jenA varNanano pAra na Ave eTale jJAnI bAlyA ke pUrve cadranagaramAM paramaddhika ane parama zrAvaka evA jinadatta ane jinadAsa nAme be zreSThI hatA. ekadA Astika zrAvakoe maLIne susthAnapaNathI rakSaNa karavA jJAna dravya ane sAdhAraNa dravya temane ja ApyuM. ane anukrame jinazAsanamAM vijJa evA te baMnee potAnA jIvita ane dhana karatAM adhika cirakAla te dravyanI saMbhALa karavA kALajI rAkhI. ekadA jinadatta potAnI pratImAM, lekhaka pAse AkuTIthI jovAmAM Avela kaMIka lakhAvyuM ane vicAra karyo ke- A paNa jJAnasthAna ja che." ema dhArI potAnI pAse bIjA dravyanA abhAvathI te vakhate lakhanArane tarata vicAra vinA
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 pitAnI IrachA pramANe te jJAna dravyamAMthI teNe bAra drame ApyA ane sAdhAraNa dravya saMghane ucita hoya ema jANavA chatAM huM paNa te saMghamAM ja chuM ema manamAM dhArIne jinadAse paNa mugdhapaNuthI potAnI pAse rahelA sAdhAraNavyamAMthI bAradrame pitAnA prajanamAM vAparyA. te baMne zAstrajJa chatAM A pramANe viveka vidhithI varjita hovAthI te pApaAlovyA vinA maraNa pAmIne prathama narakamAM gayA. AsaMbaMdhamAM vedAMtI e paNa kahyuM che ke prANa kaThe AvelA hoya, paNa jJAnadravyamAM mati na karavI. kAraNa ke agnithI dagdha thayelA hajI sAjA thAya (udaya pAme) paNa jJAnadravyathI dagdha thayelA udaya na pAme. jJAna dravya, brahma hatyA, devadravya, daridranuM dhana, ane gurUpatnI-e svargamAM rahelA prANune paNa nIco pADe che. pachI te sarSa thayA, ane tyAMthI vacamAM maryAdika nimAM bha karIne samagra narakamAM ane sarva tiryaMcajAtimAM te karmathI teo bhamyA tathA aMgachedAdika kadanA temaNe sahana karI. e pramANe bAra hajAra bhAva pUraNa karIne yathApravRttakaraNathI zubha karmodayanI sanmukha thavAthI e vyavahArIkuLamAM tame baMne sahodara thayA che. A dulaadhya bhavitavyatA kene viDaMbanA pamADatI nathI? potAnI IcchA pramANe bAra bAra drammone vAparavAthI upArjana karela karmanA ge bAra hajAra bha sudhI tamane AvAM duHkhe sahana karavAM paDayAM. vaLI A bhavamAM pitAe darekane Apela
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAra keTI kanakane nAza thaye ane pagale pagale apamAna sahana karavuM paDayuM. ane vaLI navA dhananI aprApti ane prApta thayelane nAza-e te ja duSkarmarUpa viSavRkSanuM kahuphaLa che. vaLI karmasArane A bhavamAM je jaDatA vigere che, te pUrva janmamAM karela jJAnadravyanA vyApAranuM phaLa che. kAraNa ke jJAna dravya devadravyanA jevuM hovAthI te akaya che, ane sAdhAraNa dravya paNa saMghanI saMmatithI kalpa, zrIsaMghe paNa jIjJAsA pramANe te dravyane sAta kSetromAM vyaya karavo. paNa yAcake vigerene jema tema te ApI na devuM. kahyuM che ke -"devadravya ekaja sthAne, jJAnadravya be sthAne ja ane sAdhAraNadravya sAta kSetramAM vAparavuM-ema jaina siddhatamAM kahela che, kadAca jJAna vigerenA dravyane upabhoga thaI jAya, te tenA sthAne pitAnuM dhana begaNuM ApavuM." A pramANe sAMbhaLIne zrAvakadharmanI pratipattipUrvaka prAyazcittanA sthAne temaNe e niyama lIdhe ke-vepAra karatAM je ocho ke vadhu lAbha thAya, te sarvajJAna ane sAdhAraNa dravyanA sthAne arpaNa thAo, ke jethI he mune ! te bAra drame hajAra gaNuM thAya." A pramANe niyama laI te munine namaskAra karIne te baMne svasthAne gayA. pachI keTaleka vakhata jatAM prAyazcittanA sthAne samasta dravya arpaNa karavAthI azubha karma kSINa thaI jatA pUrvanI jema temane bAra bAra koTI suvarNanI prApti thaI ane tethI teo samasta vyavahArIomAM mukhya thayA,
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 239 ane jJAna tathA sAdhAraNa dravyane vadhAre karavAmAM tatpara evA te baMnee pitAnA jIvanaparyata jinAjJAnuM ArAdhana karyuM ane prAMte proDha utsavapUrvaka dIkSA laI ane cirakAla te cAritra ArAdhIne anukrame sadgatinA bhAjana thayA. e pramANe devadravya, jJAna dravya ane sAdhAraNadravya tatvajJa zrAvake e acchI yuktipUrvaka vyakta rIte sthApana karavuM ane suyuktithI tene vyaya kare. tathA kALajI paNa evI rAkhavI ke jethI kaI paNa prakArane deSa na lAge eTale sAcavavAmAM, vadhAravAmAM ane vAparavAmAM achI rIte viveka rAkha. samAta
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuM paM'. dhama azAka grantha mALA taraphathI chapAyelA pustakonI yAdI aprApya zrI malaya suMdarI caritra zrI azoka gIta maMjarI zrI paMcapratikramaNa sUtra zrI vidhisahIta padha vidhi zrI taporatna mahAdAMdhe dhama jIvanajayota zrI dhama azaka svAdhyAya ciMtAmaNI zrI nUtana stavanAvali zrI pUjA saMgraha zrI kalpasUtra khImazAhI pratAkAre zrI pradyumna caritra zrI upadeza saptikA graMtha yAne devagurU dhama vivecana prI prAptisthAna mAstara ramaNIkalAla trIkamalAla jhaverIvADa, ji. mahesANA, (u. gu.) pATaNa. ************ *********