________________
૨૩૪
પુણ્યસાર નામના સાથે જમેલા બે પુત્રો હતા. એકદા પિતાએ એક નૈમિત્તિકને પૂછયું કે આ કેવા થશે ?” તેણે કહ્યું કેકર્મસાર સ્વભાવે જડ, અત્યંત બુદ્ધિ રહિત, વિપરીત બુદ્ધિપણાથી બહુ પ્રયત્ન કરતાં પણ પૂર્વને દ્રવ્યને ગુમાવનાર અને નવીન દ્રવ્યને ઉપાર્જન કરવાના અભાવથી બહુ કાલ દરિદ્રતાદિકથી દુઃખી થશે. અને પુણ્યસાર પણ પૂર્વ દ્રવ્ય અને નવીન ઉપાર્જિત દ્રવ્યની વારંવાર હાની થવાથી તે જ પ્રમાણે દુઃખી થશે, પરંતુ બંને વેપારકળામાં કુશળ થશે, બંનેને વૃદ્ધપણુ માં ધન, સુખ અને સંતતિ વિગેરે થશે.” પછી અનુક્રમે તે બંનેને ભણાવવા ઉપાધ્યાયને સોંપ્યા. એટલે પુણ્યસાર સુખપૂર્વક (અનાયાસે) બધી વિદ્યાઓ શીખ્યો. અને કમસારને તે એક અક્ષર પણ આવડ્યો નહિ. તે પશુ જે વાંચન કે લેખનાદિક પણ કરી શકો ન હતો એટલે પાઠકે તેને ભણાવવાનું મૂકી દીધું. પછી તે બને યૌવનસ્થ થયા એટલે માતપિતાએ તેમને ઉત્સવપૂર્વક મેટા શેઠની કન્યાઓ પરણાવી. “આ બંનેમાં પરસ્પર કલહ ન થાય' એમ ધારોને પિતાએ તેમને બાર બાર કોટી સુવણ આપીને અલગ રાખ્યા. અને પિતે (માબા૫) દીક્ષા લઈને સ્વર્ગસ્થ થયા.
હવે પિતાની સેવા પ્રકારની કુબુદ્ધિથી સ્વજનાદિક અટકાવે, છતાં જ્યાં વેપાર કરે. ત્યાં નુકશાની જ આવી પડવાથી કર્મસારે બારે કનકકોટી ગુમાવી. અને પુણ્યસાર પણ સજા, ભાગીદાર, તસ્કર અને અગ્નિ વિગેરેના ઉપદ્રવને લીધે થોડા વખતમાં જ બધું સુવર્ણ ગુમાવી બેઠે. એટલે તે બંને દરિદ્ર થઈ ગયા, તેથી સ્વજનાદિકોએ તેમને ત્યાગ કર્યો અને સ્ત્રીઓ પણ સુધાની મારી પિતૃગૃહે ચાલી ગઈ