Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ POSTMISSISTSIDEOSEBSCRISISED // zrIjinAya namaH // // zrI cAritravijayagurubhyo namaH // // zrIsatyabhAmAcaritraM // (kartA-zrIzubhazIlagaNI) (dvitIyAvRttiH) chapAvI prasiddha karanAra-paNDita hIrAlAla haMsarAja-(jAmanagaravALA) 5 saMvat 1990 kiMmata ru. 0-8-0 sane 1934 zrIjainabhAskarodaya prinTiga presamAM chApyu-jAmanagara. eeeeee0 Doo @@@@@@@@ @@@@000000
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA caritraM // 1 // OMOMOMOM ||shriijinaay nmH|| // zrIcAritravijayagurubhyo namaH // // atha zrIsatyabhAmAcaritraM prArabhyate / (kartA-zrIzubhazIlagaNI) - --- (dvitIyAvRttiH ) chapAvI prasiddha karanAra-paMDita zrAvaka horAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) zIlAdiruciraM dharma / kurvANo mAnavo'nizaM // satyabhAmeva labhate / sAdhuvAdaM pade pade // 1 // dvArA-18 vatyAM nagaryA zrIkRSNo vAsadevo rAjyaM karotisma. athAnyadA kalikutUhalo nAradarSiH kRSNasabhAyAM samA-14 yAtaH evaM nAradaM samAgataM dRSTvA hariH katicitpadAni tatsanmukhaM gatvA taM vaMdatesma. tato hariNA tasya / bhUri satkAraH kRtaH, yataH sa nAradarSistasyAskhalitabrahmacaryaktena jagati sarvatrApi sarvarAjasabhAsu pUjya- hai| te. evaM kSaNavAraM kRSNAsabhAyAM sthitvA sa kutuhalatastasyAMtaH pure yayau. tasmin samaye hareH paTTarAjJIsa CO
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA / tyabhAmA darpaNamadhye nijamukhaM vilokayaMtI sthitAsot. tatrAgataM nAradarSi vilokyApi taM viratirahitaM / caritraM | manyamAnA satyabhAmA namaskAreNApi tasyAdaraM nAkarot, evaM svakIyAvajJAM vijJAya manasi kuddho nArado // 2 // // 2 // vyaciMtayata, aho ! devAdhIzvarasya paTTadevyo'pi kadApi madoyAvajJAM na kurvati, paramiyaM satyabhAmA kRSNa #sya paTTarAjJItvenAbhimAnaparvatArUDhAsti, yataH-ahaMkArezati prauDhe / vadatyevaM guNAvalI // ahaM kAre pati-2 byAmi / samAyAnA tvadaMtikaM // 1 // iti ciMtayan sa nAradarSiH krodhena tAM satyabhAmAM garviSTAM manyamAnaH || sapatnIduHkhe hyenAM pAtayAmIti dhiyA drutaM tato niHsRtya gaganamArgeNa kuMDinAmidhaM puraM yayo. tatra kuMDi napure rukminAmA rAjyaM karotisma. sa nArado'pi tasya rAjaptabhAyAM prAptaH. tadA rukminRpeNa samutthAya / 18 bhUrisanmAnapUrvakaM sa satkRtaH. kSaNaM tatra sthitvA sa tasyAMtaHpure jagama. tatra rukminRpa svasrA kumArikayA / 1 rukmiNyApi bahAdadeNa sa pUjitaH, tadA saMtuSTo'sau nAradastasyAH puraH zrIkRSNasya sadguNAn varNayAmA* sa. evaM kRSNaguNAn zrutvA sA rukmiNI kumArikA kRSNapratyanugaMga dhArayaMtI tameva pariNetuM nizcayamaka rota. tato rukmiNyA satkRtastasyA rUpaM citrapaTTe-samAlikhya nAradastato niHsRtya dvArAvatyAM kRSNapAzca
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA saba samAgatya taccitrapaTTa tasmai darzayAmAsa. taccitraM dRSTvA madanabANaviddhasya kRSNasya manasi tasyAmanurA caritraM mRt. yataH-tAvanmahatvaM pAMDityaM / kulInatvaM vivekitA // yAvajjvaSyati nAMgeSu / haMta paMceSupAvakaH // 1 // // 3 // || zaMbhusvayaMbhuharayo hariNekSaNAnAM / yenAkriyaMta satataM gRhakarmadAsAH // vAcAmayocaracaritrapavitritAya / tasmai namo valavate kusumAyudhAya // 2 // mattebhakuMbhadalane bhuvi saMti zUgaH / kecitpracaMDamRgarAjavadhe'pi dakSAH // kiMtu bravImi balinAM purataH prasahya / kaMdarpadarpadalane viralA manuSyAH // 3 // tAvadeva kRtinAmapi / sphuratyeSa nirmalavivekadIpakaH // yAvadatra na kuraMgacakSuSA / tADyate caTulalocanAMcalaiH // 4 // evaM tacitrapaTeM vilokya kAmavihvalaH kRSNo nAradaMprati jagau, bho nAradarSe ! kasyAH striyaH svarUpamatra citra-161 18 paTTe citritamasti ? tadA nArado'vadat, bho kRSNa! ida kuMDinapurasvAmino rukminRpasya ladhvyAH svasU / / rUkmiNyAH svarUpaM citritamasti, sA cAdyApi kumArI vartate. tatrAnyadA gato'haM tasyAH purastAttava gu NAnavarNayaM, tena ca sA tvAMprati bhRzamanurAgavatI jAtAsti, tatazca tayAtvAmeva pariNetuM nizcayaH kRto. .'sti, atha tatra tvaM dUtaM saMpreSya rukmibhUgatAM mArgayasva ? ityuktvA nAradastato niHsRtyAnyatra jagAma. /
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 4 // satyabhAmA / athaivaM nAradavAsi nizamya prahRSTaH kRSNastatkAlaM tAM rukmiNA mArgayituM vicakSaNamekaM dUtaM rUkmibhUcaritraM hai papAzve preSayAmAsa. sa dUto'pi tatra gatvA rukminRpAya kRSNoktaM saMdezaM kathayAmAsa. mo dUta! mayA puraiva // 4 // mameyaM bhaginI rukmiNI zizupAlAya dattAsti kanyA hi sakRdeva dIyate kiMca tasmai kulahInAya gopA lAya me bhaginIM dAtuM sarvathaivAhaM necchAmi. yataH-kulaM ca zIlaM ca sanAthatA ca / vidyA ca vittaM ca va-2 purvayazca // vare guNAH sapta vilokanIyA-stataH paraM bhAgyavazA hi kanyA // 1 // kiMca sa gopAlaH kRSNA bahapatnAko vartate. ato'haM mama svasAraM sapatnInAM kaSTe pAtayituM na vAMchAmi, yataH-varaM raMka kalatratvaM / 13 varaM vaidhavyavedanA // varaM narakavAso vA / mAsapalyAH parAbhavaH // 1 // ataH sa zizupAlanRpa eva tasyA yo18 gyo varo'sti, tena saha pariNotA ca sA bhRzaM zobhAM prApsyati, yataH-hema ratnAzritaM bhAti / jayotsnA caMdrAzritA punaH // nAgavallyA mukhaM yadva-tatheyaM tena nizcitaM // 1 // ityAyuktvA rukmi nRpeNa sa kRSNadUtaH pazcAdvAlitaH evaM nirAzAbhUtaH sa dUtastato niHsRtya drutaM zrAkRSNapArzve samAgatya rukminRpoktaM sarva vRttAMtaM kathAyAmAsa.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * satyabhAmA / ito rukmiNyAH pitRsvasA tatkRSNayAcanasvarUpaM vijJAya taM vRttAMtaM rukmiNya kathayAmAsa, yathA tava / caritraM bhrAtA viSNunA yAcitAmapi tvAM tasmai dAtuM na samIhate, tena tvAM nizcayena zizupAlAya dAsyati. tat / zrutvA rukmiNI jagA, mayA tu manasA viSNureva patitvenAMgIkRtosti, ato'haM taM vinAnyasya kasyApi 5 pANIgrahaNaM na kariSye. evaM tAM rukmiNI viSNAvevAsaktAM vijJAya sA tatpitRsvasA drutaM taM vRttAMtaM kR. gaMprati jJApayAmAsa. yathA rukmiNI tvayyeva sAnurAgA vartate, kathamapi zizupAlaM pariNetuM naiva vAMchati,81 tena guptavRttyA tvayAtra nagarodyAne samAgaMtavyaM mAgASTamIdine ca nAgapUjAmahotsavamiSeNAhaM rukmiNImu-18 yAne cAnayiSyAmi, pUrvatazcAgatena tvayA sA tatrAMgIkartavyA. itazca vihitavaizahikamahotsavaH zizupAlo'pi rukmiNyAH pANigrahaNotsukazcapalaM tatra parivArayutaH kuMDinapuranagare samAyAtaH. atha kalipriyanAradarmukhAttatra zizupAlAgamanaM vijJAya baladevavAsudevAvapi nijanijarathArUDho drutaM tatra kuMDinapurodyAne samAgato. tadA sA pitRsvasA tAM rukmiNI prAha, bho bhadre ! tavepsito bhartA zrIkRSNa udyAne samAyA-|| to'sti, ataH sAMprataM tvaM vilaMba mA kuru ? tUrNa rathamAruhyAvAM nAgajAmiSeNodyAnaM gacchAvaH. tat zrutvA | * * * *
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA / sA rukmiNyapi sajAkRte rathe tayA pitRkhalA saha samAruhyodyAne samAyAtA, kRSNasya militA ca. tataH caritraM kRSNo'pi premabhareNa tAM nijarathe samAropayat. atha strIcAturyapraviNA sA pitRsvasA zrIkRSNaM kenaapyjii-||6|| yamAnavaibhavaM vijJAya svopari samAgacchadoSApahArAyo caiH puccakAra, bho bho subhaTAH! dhAvata dhAvata? iyaM rukmiNI hariNA balAtkAreNApahIyate. ito vAsudevo'pi svaM manorathaM paripUrNa vijJAya harSAt svaM pAMcajanyaM zaMkha pUrayitvA rukmiNIyuto nijaM rathaM vegena nijapuraMprati cAlayAmAsa. lakSmaNo'pi tatpRSTe nijaM 3 rathaM prerayatisma, athaivaM hariNA hrIyamANAM rukmiNI vijJAya kroddhoddhatau damaghoSarukminRpau bharisainyayutau / vAjinanAdaizca diggaNaM pUrayaMtI tatpRSTe dadhAvatuH. evaM pRSTe bhUrisainyaM samAgacchaMtaM vilokya manasi vi-18 halIbhRtA rukmiNI zrIkRSNaMprati prAha-yuvAmekAkinI nAtha / to tvasaMkhyabalAnvitau // matkRte'yamapAyo'bhU-yuvayorAkulAsmi tat // 1 // evaMvidhAni rukmiNyA vAMsi zrutvA, tAM ca vyAkulIbhRtAM vi. jJAya harirAzvAsayAmAsa. he priye ! tvaM bhayaM mA kuru ? sarvamapyetanmahatsainyamAvayoragre kAkanAzaM palAyya | dUraM yAsyati. evamA zvAsitA rukmiNI nijasvAminaM kRSNaMprIti prAha, he svAmin ! yuddhaM kurvadbhyAM yuvA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA / bhyAM kathaMcanApi rukminRpo rakSaNIyaH tasya vadho naiva kAyaH, atha tatsainyaM nikaTe samAgataM nirIkSya to mUla caritraM dvAvapi bhrAtarI tena saha yuddhaM kartu pravRttI. halamuzalAdizastresto dvau yuddhaM kurvato'vidviSAM rathavAjigaja- | // 7 // subhaTAn cUrNayAmAsatuH. evaM tayo yoAtroratulaM balaM vijJAya rathasthA rukmiNI vismayaM prAptA. ito yuii| kurvatA nArAyaNena rukmiNyAM pazyaMtyAmeva zizupAlaziraH kamalanAlavacchinnaM. ito baladevo rukminRpaM ba13 vA provAca. bho rukmibhUpa ! rukmiNIvadhUvacanAMtvAM jovaMtaM muMcAmi. ityuktvA mukrabaMdhanaM taM sa mumoca. salajjo rukmibhUpo'pi tatraiva nagaraM nivezya tasthau. evaM labdhajayau tau dvAvapi bhrAtarau tatazcalito krameNa dvArikAyA bahirudyAne samAyAto. svargapurasodarAM tAM dvArikApurIM dUrAdeva dRSTvA rukmiNI nijaM svAminaM vAmina / iyaM nagarI nanamatIvamanoharA dRzyate. paramahaM tvayA chalenAnItAsmi, ataH sapatnIgaNe'haM hAsyAspadaM bhaviSyAmi. tata zrutvA kRSNastAM jagAda, bho priye! etadviSaye tvayA manAgapi khedo / na kAryaH, ahaM tvAM sarvAsu madoyarAjJISu mukhyAM paTTarAjJomeva kariSyAmi, tena tAsAM madhyAtkApi tava manAgapi hAsyaceSTAM na kariSyati. ityuktvA kRSNastatraivodyAnaM tAM gAMdharvavivAhena paryaNayat. atha tatraivo MASASSACROSC-SCA-SCAUSA prAha
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA | yAne lakSmyA devyA ekaM maMdiramAsota, tatra maMdire ca mAnuSyAkArapramANopetA lakSmImUrtiH sthApitA caritra babhUva. tAM murtimutthApya haristatra tAM rukmiNImupAvezayata. tatastAM kRSNenoktaM, he priye ! satyabhAmAdyA IPL // 8 // // 8 // madIyAgramahiSyo mayA preSitA atra lakSmIdevI vaMdanArtha samAgamiSyaMti. tasminnavasare tvayA kSaNaM sthairyabhAvenaiva sthAtavya, lakSmImUrtibudhdhyA ca tAH sarvA api kiMkarya iva tava caraNayoH praNAmaM kariSyati. tatpraNAmAnaMtaraM ca tvayA svAtmAnaM prakaTIkRtya tAbhiH saha hAsyavinodaH kartavyaH. evaM ca tAbhiH praNatA 8 8| tvaM sarvAsu rAjJISvagramahiSI bhaviSyasi. aivaM kRSNenoktA sA rukmiNyapi tatkutUhalakaraNamaMgIcakAra. ahai yevaM tAM rukmiNI tatrodyayAne lakSmImaMdire muktvA kRSNo balabhadrayuto nagaramadhye nijAvAse jagAma. evaM , rukmiNIrahitaM kRSNaM gRhe samAgataM vIkSya strIsvabhAvato manAgIrSyAbhibhUtA satyabhAmA jagAda, he svAmin ! tvayA kIdRzI priyAjanItAsti ? kva ca sthApitAsti ? ahaM tAM naH sapatnIM vilokayitumicchAmi. tat zrutvA kutuhalapriyaH kRSNo manAga vihasya prAha, bho satyabhAme ! sA nijarUpayauvanamadonmattA mayopavane lakSmImaMdire sthApitAsti. yadi ne tadvilokanecchA tadA tvaM tatra vraja ? evamuktA satyabhAmA strI- 12
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA caritraM // 9 // | capalasvabhAvatastasyA rUpavilokanArtha bhRzamutkaMThitA babhUva, yataH-yadi sthirA bhavedviA-tiSTaMti yadi / vAyavaH // daivAttathApi nArINAM / na sthennA sthIyate manaH // 1 // evaM rukmiNovilokanArtha bhRshmutkNtthitaa| | satyabhAmA padmAvatyAdikRSNAgramahiSIyutA rathArUDhA drutaM tatrodyAne lakSmImaMdire prAptA. atha tatrAsanopaviSTAM sthiradehAM tAM rukmiNI lakSmImUrtimeva manyamAnAH satyabhAmAdyAstAH sarvA api kRSNAgramahiSya stasyAH pAdayoH prathamaM praNAmaM cakaH. tato rukmiNIvilokanArtha yAvattA agre gaMtuM pravRttAstAvatsA ru. dakmiNI dratamAsanAdatthAya dattakaratAlA vismitAstAH sarvA api vinodayAmAsa. rAjabhatyaizca drataM tatrA sane punaH sA lakSmImatiH sthApitA. atha nijasvAminastAM kapaTakalAM vijJAya manassu dUnAH satyabhAmAyAstAH sarvA api agramahiSyastataH pazcAlitvA gRhe samAgatAH. itastatrAgataM zrIkRSNaM satyabhAmA prAha, he svAmin ! vayaM mugdhAstvayA samyag vaMcitAH, yakmiNyAH pAdayoH pAtitAH. tat zrutvA hAsya * vidhAca kRSNo jagau, bho satyabhAme ! yuSmAbhiH sA yadA lakSmIbudhdhyA vaMditA, tato'taHparaM saiva paTTarAiya- stu. tadA kruddhayA satyabhAmayA proktaM, svAmin ! tAM rukmiNImeva paTTarAjJI vidhitsayA tvayA nUnamahaM cha
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 10 // satyabhAmA , litA, tato'taHparaM saiva te paTTarAiyastu. ityuktvA krudhA mukhaM moTayaMtI satyabhAmA tato niHsRtya nijA- mUla caritraM vAse jagAma. evaM tAM rukmiNImeva paTTarAjJI vidhAya zrIkRSNaHsukhena rAjyaM karotisma. evaM ca tasya zrI- In10 // SNavAsudevasya padmAvatI gaurI gAMdhArI lakSmaNA susImA jaMbUvatI satyabhAmA rukmiNItyabhidhAnA aSTau paTTarAiyo'bhavan. arthakadA zrIsamudravijayAMgajo nemikumAro rAjyAdi tRNavattyaktvA, varSa yAvacca dAnaM datvA girinAragiriM gatvA saMyamaM jagrAha. krameNa sa kevalajJAnaM prapede. sa zrInemejino bhavyajIvAn pra-51 tibodhayannanyadA dvArikAyA nagaryA bahiruyAne samavAsArSIt. devezca samavasaraNaM vihitaM. tadodyAnapAlena / tUrNaM gatvA zrIkRSNAya niveditaM, he svAmin ! nagaryA bahiruyAne zrInemiprabhuH samavasRto'sti, devezca / hai samavasaraNaM kRtamasti. tat zrutvA hRSTaH kRSNastasmai udyAnapAlAya pAritoSikaM datvA samudravijayavasudevAdiparivArayutaH prabhodanArtha nagaryA bahirudyAne jagAma. tatra ca prabhuMtriHpradakSiNIkRtya tanmukhAddharmopa dezaM zrotumucitasthAne sa samupaviSTaH prabhuNApi dharmopadezo dattaH, yathA-svargastasya gRhAMgaNe sahacarI / sAmrAjyalakSmIH zubhA / saubhAgyadviguNAvalivilasati svairaM vapurvezmani // saMsAraH sutaraH zivaM karatala- 2
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 11 // 11 // satyabhAmA kroDe luThatyaMjasA / yaH zraddhAbharabhAjanaM jinapateH pUrjA vidhatte janaH // 1 // rasnAnAmiva rohaNakSitidharaH caritraM khaM tArakANAmiva / svargaH kalpamahIruhAmiva saraH paMkeruhANAmiva / pAthodhiH payasAmiveMdumahasAM sthAnaM guNAnAmaya-mityAlocya viracyatAM bhagavataH zrIsaMghapUjAvidhiH // 2 // sarvajJo hRdi vAci tadguNagaNaH kAyena dezavrataM / dhameM tatparatA paraH pariNato bodho budhalAdhyatA // trItiH sAdhuSu baMdhutA budhajane jaine | ratiH zAsane / yasyaivaM bhavabhedako guNagaNaH sa zrAvakaH puNyabhAk // 3 // kRtvAtpadapUjanaM yatijanaM na-18 vA viditvAgamaM / hitvA saMgamadharmakarmaThadhiyAM pAtreSu datvA dhanaM // gatvA paddhatimuttamakamajuSAM jivAtarAridrajaM / smRtvA paMcanamastriyAM kuru karakoDasthamiSTaM sugvaM // 4 // ityAdidharmopadezazravaNAnaMtaraM zrI-18 kRSNaH prabhuM praNamya papraccha, he svAmin ! mamaitA agramahiSyaH satyo vA na ? bhagavAnAha bho kRSNa ! s| api tavaitA agramahiSyaH satyaH saMti. tadviSaye manAgapi tvayA saMzayoM na vidheyaH. tataH kRSNena punaH / / | pRSTaM, he bhagavan ! varSamadhye kA tithiH sarvotkRSTA vartate ? prabhurAha, he kRSNa ! mArgazIrSasya zukAdazI tithiH sarvotkRSTA vartate, yatastasyAM tithI paMcasu bharaneSu, paMcasu ceravateSu tIrthakarANAM paMca paMca kalyANa
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritraM 12 // // 12 // satyabhAmA / kAni jAtAni. evaM tatra tithau sarvANi militvA paMcAzat (50) kalyANakAni, jAtAni saMti. ataH kAraNAt sA tithirvarSamadhye sarvotkRSTA vartate. tena tasyAM tithau savizeSaM tapaH kArya, tapo hi sarvakarma- kSayaM vidhAya mokSasukhaM yacchati, yataH-virajya viSayebhyo ye-stepe mokSaphalaM tapaH // taireva phalamaMgasya / / | jagRhe tatvavedibhiH // 1 // yad dUraM yad dugarAdhyaM / yacca dUre vyavasthitaM // tatsarva tapasA sAdhyaM / tapo | hi duratikramaM // 2 // yasmAdvighnaparaMparA vighaTate dAsyaM surAH kurvate / kAmaH zAmyati dAmyatIMdriyagaNaH | kalyANamutsarpati // unmIlaMti maharSayaH kalayati dhvaMsaM ca yatkarmaNAM / svAdhInaM tridivaM karoti capalaM zlAghyaM tapastanna kiM // 3 // so atavokAyavo / jeNa maNo amaMgalaM naciMtei // jeNa na iNdiyhaannii|| jeNa ya jogA na hAyaMti // 4 // evaM prabhumukhAdekAdazItapomAhatmyaM zrutvA zrIkRSNo nijAgramahISIbhiH / se saha tapaHprabhRtibhistAM tithimArAdhayAmAsa. tad dRSTvA sarve lokA api tAM tithiM tapasArAdhayAmAsuH. vAH / satyabhAmAdayaH kRSNAgramahiSyastattapa ArAdhayaMtyo vihitabhRriprayatnairdevairapi tattapasaH kathamapi na calitA. tataH krameNa tAH satyabhAmArukmiNyAdayo'STAvapyagramahiSyoM nemiprabhupAveM dIkSAM jagRhuH. tatastAH sarvA | baraCSC
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ satyabhAmA , api niraMtaraM SaSTASTamAdivividhatapAMsi kartuM pravRttAH, krameNa ca kSINasarvakarmAH kevalajJAnamavApya zrIzacaritraM / jayagirau gatvAzanapurvakaM svayuHkSaye muktiM yayuH // iti satyabhAmAcaritraM saMpUrNa // shriirstu.|| // 13 A caritra zrIzubhazIlagaNIjIe racelA kathAkoSa nAmanA graMthamAthI uddharIne tenI mUlabhASAmAM banatA prayAse sudhAro vadhAro karI jAmanagaranivAsI paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAje svaparanA zreyane mATe potAnA zrIjanabhAskarodaya presamA chApIne prasiddha karyu. // samApto'yaM graMthaH guruzrImaccAritravijayasuprasAdAt //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 000009889seeeeee8988 Abbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb EEEEEE x 1 gia offeeHHIT HAIHA i Pphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphs 000000 eggiesistegasileieseisleeves