Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / / kobAtIrthamaMDana zrI mahAvIrasvAmine namaH / / / / anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmine namaH / / / / gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmine namaH / / / / yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH / / / cAritracUDAmaNi AcArya zrImad kailAsasAgarasUrIzvarebhyo namaH / / AcArya zrI kailAsasAgarasUrijJAnamaMdira punitapreraNA va AzIrvAda rASTrasaMta zrutoddhAraka AcAryadeva zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jaina mudrita graMtha skeniMga prakalpa graMthAMka :1 jaina ArAdhana dhanA kendra mahAvIra kobA. amarta tu vidyA zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-382007 (gujarAta) (079) 23276252, 23276204 pheksa : 23276249 Websiet : www.kobatirth.org Email : Kendra@kobatirth.org AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira traNa baMgalA, Tolakanagara parivAra DAiniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 (079)26582355 - For Private And Personal
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sammeta zikhara jaina mahAtIrtha sampAdaka : jyotiSAcArya manipavara jayaprabhavijaya " zramaNa " For Private And Personal
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainazAsanaprabhAvakabaMdhujor3IvastupAla-tejapAla yAtrArtha nikaleusa samaya nimnAnusAra parivArasAtha thaa| 24 - hAthI dAMta ke ratha (cauvIsa) 4500 - sArathavA vAle (cAra hajAra pAMca sau) 4500 - gAr3I vAle (cAra hajAra pAMca sauM) 1100 - vahela vAlA (eka hajAra eka sau) 505 - pAlakhI vAlA (pAMca sau pAMca) 2000 - poThIyA vAlA ( do hajAra) 700 - sukhAsana vAlA (sAta sau) 2200 - zvetAmbara sAdhu (do hajAra do sau) 1100 - digambara sAdhu (eka hajAra eka sau) 408 - uMTa savAra (cAra sau ATha) 450 - saMgItakAra (bhojaka) (cAra sau pacAsa) 1000 - halavAI (rasoI banAne vAle) (eka hajAra) 3300 - cAraNa (tIna hajAra tIna sau) 3300 - bhATa (tIna hajAra tIna sau) 1050 - kumhAra (miTTI ke bartana banAne vAle) (eka hajAra pacAsa) 4000 - ghur3asavAra (cAra hajAra) 7,00,000 - yAtrI manuSya (sAta lAkha) 500 - suthAra (pAMca sau) 350 - dIvaTIyA ghAMTI (tIna sau pacAsa) 1000 - luhAra (eka hajAra) 3737218816 sabhI milAkara tIna araba, tIhottara karor3a, bahottara lAkha, aThAraha hajAra ATha sau solaha lor3hiye (svarNa mudrA) usa samaya pUNya kArya meM kharca kiyaa| vastupAla saMvat 1298 meM svargastha hue, tejapAla saMvat 1308 meM svargastha hue| 'zAzvata dharma, 1964'akTUbara se uddata For Private And Personal
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // sammeta zikhara tIrthAdhipati zrI pArzvanAthAya namaH // zrI sammeta zikhara mahAtIrtha zrI sammetazikhara mahAtIrtha kA Adhipatya zrI akhila bhAratavarSiya zrI vetAmbara jaina zrI saMgha kA thA - hai evaM cAnda sUrya taka rahegA saMyojaka - saMpAdaka parama pUjya vyAkhyAna vAcaspati sAhitya ziromaNi zrI zrI 1008 zrImadvijaya yatIndrasUrIzvarajI ziSyaratna jyotiSAcArya zAsana dIpaka munizrI jayaprabhavijaya jI " zramaNa " For Private And Personal
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - pustaka - zrI sammeta zikhara mahAtIrtha 0 prakAzaka - zrI rAjendra pravacana kAryAlaya zrI mohanakher3A tIrtha ji. dhAra (ma.pra.) - sukRta ke sahayogI - - zAsanaratna pravacanakAra munizrI hitezacandravijayajI zreyasa munizrI divyacandra vijayajI kI preraNA se 1. Ahora (rAja.) nivAsI zrI mAMgIlAla lalitakumAra beTA potA lakSmaNAjI pharma zAMtilAla eNDa kampanI kirAnA marcenTa rAjamahendrI (A.pra.) ISTa godAvarI / 2. bhInamAla (rAja.) nivAsI zrI khImacandajI ugamarAja hIrAlAla devarAja mUlacanda beTA potA sAMkalacandajI kevalacandajI gAMdhI muuthaa| nivAsI - khImacanda sAkalacandrajI sekAniyoM kA vAsa mu.po. bhInapAla (rAja.) kI ora se| 3. kiravA (rAja.) nivAsI pUjya pitAjI tArAcandrajI bAphanA kI smRti meM dharmapatnI gaMjAbAI suputra ramezacandra azokacandra urpha raNajitakumAra sUrajakumAra beTA potA beridAsajI bAphanA - haste aM. sau. vimalAbAI aM. sau. savitA baaii| pharma - gajIvo, parela bambaI (mhaaraassttr)| C prApti sthAna - zrI rAjendra pravacana kAryAlaya mu.po. mohanakher3A tIrtha posTa rAjagar3ha (dhAra) ma.pra. - 454116 - praveza - zrI vIra nirmANa saM. 2520 vikrama saM. 2051 zrI rAjendrasUri saM. 88 IsvI san 1994 mudraka : rAjendra priTiMga presa, rAjagar3ha (dhAra) - 2322, 2522 For Private And Personal
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMyojaka, sampAdaka kI ora se bhArata varSa meM jaba bhI zAMti kA sAmrAjya cala rahA hotA hai| taba 1911 varSa pUrva udbhava hue digambara samAja dvArA vidveSa kI agni prajjvalita hotI hai| digambara dharma ke saMsthApaka zvetAmbara muni zrI zivabhUtijI ne zrI vIra prabhu ke nirvANa ke 609 varSa bAda sthApita kiyA hai aisA zrI uttarAdhyayana sUtra jo ki saMpUrNa jaina zvetAmbara samAja ke mAnya haiN| zrI mahAvIra prabhu kI aMtima dezanA ke rUpa meM mAnya Agama graMtha hai| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI zvetAmbara jaina samAja kA Aja nahIM lAkhoM varSa pUrva vartamAna cauvIsI ke dvitIya tIrthakara paramAtmA zrI ajItanAthajI bihAra pradeza aMtargata zrI sammetazikharajI kI pavitra bhUmi para virAjamAna samAdhi yukta siddhavara ToMka para siMhasainAdi gaNadhara 95 va 1000 muni parivAra saMha caitra sudi 5 ko mokSa pdhaare| taba se lekara Aja taka vartamAna cauvIsI ke zrI pArzvanAtha bhagavAna mokSa padhAre yAni vartamAna caubIsI ke 20 tIrthakara 1280 gaNadhara mokSa pdhaare| vartamAna caubIsI ke prathama tIrthakara AdinAthajI aSTApada parvata para zrI vAsupUjyasvAmI caMpAnagarI zrI nemInAtha bhagavAna giranAra parvata para evaM aMtima tIrthakara zrI mahAvIra svAmIjI pAvApurI meM isa prakAra cAra tIrthakara paramAtmA anya bhinna-bhinna jagaha para bIsa tIrthaMkara eka hI sthala sammaita zikhara parvata para va usakI paridhi meM 16,000 ekar3a bhUmi kA gherA hai| vaha sabhI nirvANa bhUmi hone se parama pavitra bhUmi hai| tIrtha kSetroM kI sparzanA, darzana, vaMdana va pUjana karane jAne kI bhAvanA hotI hai| kyoMki pavitra bhUmi ke sparza se hI vicAra zuddha va bhAvanA nirmala vicAroM kI hotI hai| tIrtha kSetra meM manuSya ko jAne para jIvana ke liye jo Avazyaka suvidhAoM kI jarUrata hotI hai jaise zuddha sAtvika bhojana, pUjana kI sAmagrI rahane kI suvidhA va snAnAdi kI vyavasthA mAnava bhautika sukhoM 3 For Private And Personal
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir se trasta hokara nirvANa bhUmiyoM meM jAkara Atma sAdhanA kA icchuka rahatA hai kintu Aja kA mAnava tIrtha bhUmi kA mahatva nahIM samajhakara vahAM parama pavitra bhUmiyoM para vikAsa kA nAma dekara anAdhikAra lAkhoM varSoM kA kabjA aneka bAra rAjA pAlagaMja se kharIdA privikausila landana kA phaisalA kalakattA hAyakorTa kA phaisalA akabara bAdazAha dvArA dAna-patra dekara yaha ullekhita kiyA ki jaba taka sUraja-cAMda rahegA taba taka zvetAmbara jaina samAja kA sammetazikhara para adhikAra rhegaa| yaha sanada tatkAlina AcArya pravara tapAgaccha nAyaka samartha jainAcArya zrI hIra vijayasUrIzvarajI mahArAja ko arpaNa kI thii| phira bhI samajha meM nahIM AtA yaha digambara bhAI parama pavitra tIrthoM para yadA-kadA anAdhikAra ceSTA se vivAda ko paidA karate haiN| __ Aja bhArata varSa meM jo bhI camatkArika prabhAvazIla aura parama pavitra tIrtha bhUmiyoM para vyartha kA vivAda paidAkara tIrthakara paramAtmA kI gaMbhIra AzAtanA karavAte haiN| udAharaNa ke taura para RSabhadeva tIrtha kesariyAjI, maksIjI, aMtarikSajI Adi aneka tIrtha bhUmiyoM kA vivAda kyA zobhA detA hai? kaI bAra sammetazikharajI para vivAda paidA kiye| san 1964 meM bhI yahI vivAda paidA kiyA thA usa samaya ghAnasA rAjasthAna meM parama pUjya zAsana prabhAvaka AcAryadeva kaviratna zrImad vijaya vidyAcaMdrasurIzvarajI mahArAja ne zrI sammetazikharajI tIrtha rakSA samiti sthApita kara deza ke tatkAlina pradhAnamaMtrI, rASTrapati, gRhamaMtrI va bihAra ke mukhyamaMtrI Adi se patra vyavahAra dvArA samparka satyavastu kA pramANa saha digdarzana karavAyA thaa| taba vahAM ke vana sampadA kI utpanna Aya meM se 60 pratizata evaM 40 pratizata yAni 40 pratizata rAjya sarakAra kA va 60 pratizata vyavasthApaka zvetAmbara zrI saMgha dvArA sthApita TrasTa ke pAsa rahatI hai| kyA digambara bhAI ina vivAdoM se utpanna paramAtmA devAdhideva kI hone vAlI bhayaMkara AzAtanA paidA karane kA nikAcita karmabandha kA vicAra kara Atma kalyANa ke mArga kI aura mor3ane kA prayAsa kara nirvANa bhUmi tIrtha bhUmi ke vivAdoM ko samApta kreNge| yaha bhI to prazna hai kyA pavitra bhUmiyoM para bhautika sukha-suvidhA karake usa pavitratA ko khatma kreNge| ____ manuSya ke pAsa bhautika sAdhana ghara meM bhI hai vaha unase trasta hotA hai tabhI to aisI parama pavitra bhUmi para jAkara AtmazAMti cAhatA hai vItarAga devAdhideva jisa pavitra bhUmi para virAjIta hokara mokSa nagarI padhAre va nirvANa bhUmi apane liye pavitra hone se vaMdana pUjana karate haiM aura zreSTha zabdoM kA prayoga karate haiN| nirvANa bhUmi ke For Private And Personal
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAma se saMbodhita karate hai, kintu isa lakIra se haTakara ajJAniyoM kI bhASA kA prayoga kiyA jAya to yaha zmazAna bhUmi hai to kyA kabhI kisI ne Aja taka zmazAna bhUmi ke vikAsa kiye hai | itihAsa par3hane para uttara yahI milegA ki zmazAna bhUmi kA vikAsa nahIM hotA hai| to yaha digambara baMdhu va lAluprasAdajI yAdava kyoM zvetAmbara jaina samAja ke sammukha vikAsa ke nAma para yojanA banAkara vyartha kA anAdhikAra yukta prazna paidAkara hajAroM lAkhoM zrI sammetazikharajI ke upAsaka va ArAdhaka bhakta maMDala zAMti se upAsanA karate haiM to ArAdhanA ke madhya TrasTa maMDala ke TrasTiyoM ke diloM meM yaha vidveSa kI jvAlA kyoM ? prajjavalita karate hai aura apane devAdhideva paramAtmA kI ghora AzAtanA paidAkara nikAcita karmoM kA baMdhana kyoM karate haiN| kyA digambara bhAI apane zvetAmbara bhAIyoM ke dila meM rahI maitrI kArUNya aura madhyastha bhAvanAoM ke dizA darzana se deza rASTra va samAja evaM mAnava mAtra ke liye evaM tiryanca jIva mAtra ke liye kiye gaye kAryoM kA anusaraNa kara itihAsa meM kahI para bhI nAma kara apanI dezabhakti, rASTrabhakti svAmibhakti kA paricaya dene kA sAhasa kreNge| deza dharma kI rakSA ke liye zrI vikramAditya, hemu, kaMku caupar3A, jaina tathA usane 22 mahAyuddha deza rakSA ke liye kiye va zerazAhasUri va bAbara ke madhya kA kAla jo 12 varSa kA hai una 12 varSoM meM vikramAditya hemu ne dillI kI gAdI para baiThakara zramaNa bhagavAna mahAvIra ke ahiMsA dharma kA anusaraNa karake deza ke sAmane jIvoM kI rakSA se deza kA zAsana acchI taraha se cala sakatA hai| jisa samaya vikramAditya hemu kA dillI kI gAdI para rAjyAbhiSeka huA thA, usa roja saMpUrNa bhArata varSa meM apane-apane pradeza kI rAjadhAnI meM zAMti snAtra mahApUjana par3hAyA gayA thaa| zrI vastupAla - tejapAla donoM baMdhuo ne deza dharma rakSArtha causaTha mahAyuddha kiye va vizva prasiddha kalAyukta anupama Abu delavAr3A meM usa samaya yAni Aja se 450 varSa pUrva 18 karor3a rupaye kharca kiye the jIvana meM sAr3he bAraha bhavya va vizAla saMgha pada yAtrAeM kI thii| prathama saMgha meM sAtha meM 700000 sAta lAkha manuSya the jisakA vistRta varNana aMtima pRSThoM para dekheM / ina donoM bhAiyoM ne 10 lAkha jaina murtiyoM kA nirmANa karavAyA thA 1 lAkha nUtana jaina maMdira banavAye the| bhArata varSa meM rahane vAle mAnava mAtra ko apane-apane dharma ke anurUpa maMdira banavAne ke liye aura deza kI pavitra nadiyoM para jaise gaMgA, jamunA, sarasvatI, narmadA Adi pavitra nadiyoM para dharma sthala bnvaayeN| donoM For Private And Personal
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baMdhuone sabhI dharmoM kA zAsana kiyaa| muslima baMdhuoM ko bhI caurAsI masjideM banavAkara dii| yaha donoM baMdhu naravIra the| inhoMne jIvana meM cAra sau karor3a rupayoM kA deza, rASTra va dharma rakSA ke liye evaM kalA saMskRti ko jIvanta rakhane ke lie kharca kiye| isakA vistrata vivaraNa prAgvATa itihAsa meM par3he jo rANI sTezana jilA-pAlI rAjasthAna meM upalabdha hai| bhAmAzAha seTha ne deza rakSA ke liye aisA dAna diyA ki Aja bhI zvetAmbara jaina samAja gauravatA se nAma letA hai| sAdar3I rAjasthAna ke nivAsI dharaNAzAha seTha ne advitIya rANakapura maMdira bnvaaye| jinheM dekhane ke liye vizva kA pratyeka mAnava lAlAyita rahatA hai| mAlava pradeza meM sthita mAMDavagar3ha ke nivAsI zrI jhAMjhaNa maMtrI ne apane dharma guru AcArya deva zrI jJAnasAgara sUrIzvarajI mahArAja kA mANDavagar3ha meM jaba praveza karavAyA thA taba unake svAgata meM 72 lAkha svarNa mohare kharca kI thii| va cAturmAsa meM bhagavatI sUtra ke vyAkhyAna sUne the bhagavatI sUtra meM chatIsa hajAra prazna hai pratyeka prazna para 1-1 svarNa mudrA car3hAI thii| bAda meM sabhI svarNa mudrAoM kI svarNa syAhI banAkara 45 AgamoM ko svarNa syAhI se likhavAkara pATana ke bhaMDAroM meM rakhe gaye the| jo Aja bhI surakSita hai| dhanya hai unhoM kI zruta bhkti| __ zrI gadAzAha, zrI bhaisAzAha pethar3azAha Adi mAMDavagar3ha nagara ke naravIroM ne deza, rASTra va dharma evaM kalA saMskRti ko jIvanta rakhane ke lie karor3oM rupaye kharca karake itihAsa ke pRSThoM para svarNAkSaroM meM ina dAnavIroM ke nAma aMkita hai| kaccha bhadrezvara nivAsI zrI jagaDuzAha seTha evaM gujarAta nivAsI khemA-dedarANI Adi mahApuruSoM ne sampUrNa bhArata varSa ke jIva mAtra ke liye saMlagna 12 varSa taka bhojana kI vyavasthA kI thii| zrI jAvar3a zAha karmAzAha, samarAzAha, motIzAha Adi aneka dAnavIroM ne karor3oM rupaye kharca karake apane dharmasthaloM ko surakSita rakhA hai| zrI vIra prabhu ko nirvANa hue 2520 varSa hue itane alpa samaya meM zvetAmbara jaina samAja meM hajAroM nararatna paidA hue jinhoMne apanI lakSmI se, jJAna se dAnavIratA se kharca kara apane Apako dhanya mAnA hai| rAjasthAna meM eka kahAvata hai ki: "jananI jane to aisA janaje, ke dAtA ke shuur| nI to rahIje vAMjhaNI, matI gaMvAje nuur||" dhanya hai aisI mAtAoM ko, jinhoMne nArI samAja ke nAma ko ujjvala kiyaa| AcArya pada ke suyogya vyakti ko jainAcArya banAyA jAtA hai jo AcArya pada ke For Private And Personal
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kartavyoM kA khyAla rakhakara apane adhikAroM ko upayoga karate haiN| ve AcArya svargavAsI hone para bhI apane kartavyoM se jIvita haiN| jaise- paMdrahavI zatAbdI se pUrva AcArya pada para pUjya kAlakAcArya mahArAja virAjamAna hue the evaM unakI bahana sarasvatI ne bhI dIkSA lI thii| eka samaya AcArya zrI kAlakAcArya apanI bahana sAdhvI sarasvatI ke sAtha ujjaina nagara meM virAjamAna the, taba tatkAlIna ujjaina ke rAjA gardabhIla ne sAdhvI sarasvatI kA gocarI jAte samaya apaharaNa kara liyA thA / yaha bAta AcArya zrI kAlakAcArya ko jaba jJAta huI to unhoMne zrI saMgha ko ekatrita karake yaha bAta banAI to saMgha ke pratinidhiyoM ne ucita uttara nahIM diyaa| taba zrI kAlakAcArya ne muni veSa tyAgakara huNa pradeza meM jAkara yuddhakalA vahAM ke nivAsiyoM ko sikhAkara, pacAsa hajAra kI senA sahita ujjaina Akara rAjA gardabhIla se yuddha kara apanI bahana sAdhvI sarasvatI ko mukta kraayaa| AcArya pada para baiThakara sAdhvI rakSA kA kartavya samajhA thA / AcArya zrI kAlikAcArya yuddha smaraNa rakhane ke lie Aja jitane bhI jaina samAja meM caturthI ko saMvatsarI karate haiM ve kAlakAcArya ke pakSa ke mAne jAte haiM / yuddha ke pApoM kI AlocanA zrI saMgha ke sammukha lI thii| Apa kisI bhI kSetra meM dekheM rASTra, dharma, kalAsaMskRti, nArI utthAna, sAhitya kSetra, tiryanca pazuoM kI jIvadayA ke kAryoM meM mukta hasta se lAkhoM karor3oM rupayoM kA dAna karate haiM bArahavI zatAbdI meM pUjyapAda AcAryavarya zrI hemacaMdrAcArya ne zrI kumArapAla rAjA ko pratibodha dekara jaina banAyA thaa| kumArapAla rAjA ke rAjya meM hAthI, ghor3e, gAya, baila Adi pazuoM ko pAnI chAnakara pilAyA jAtA thA ki jIva hiMsA na hove aura zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI kA prathama mUla uddezya ahiMsA dharma kA pAlana hoMve / pUjya pravara hemacaMdrAcArya ne sAhitya kSetra meM savA lAkha prAkRta bhASA meM zloMko kI racanAkara zikSita jaga meM mahAna kIrtimAna kArya kiyA hai| 20 vIM zatAbdI meM mahAna zvetAmbara AcArya bhaTTAraka zrI zrI zrI 1008 zrImad vijaya rAjendrasUrIzvarajI mahArAja ne advitIya graMtharAja abhidhAna rAjendra mahAkoSa kI racanA kara sAhitya kSetra meM mahAna kArya kiyA hai / Aja taka aisA mahAnakArya kisI bhI vidvAna ne nahIM kiyA hai| isa prakAra mahAna jainAcArya upAdhyAya munivaroM ne itanA kArya kiyA hai ki use par3ha bhI le to bahuta hai / prazAnta mUrti upAdhyAya zrI mohanavijayajI mahArAja, mahAna tArki sAhitya cuAmaNI zrImad vijaya dhanacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, sAhityavizArada For Private And Personal
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vidyAbhUSaNa zrImad vijaya bhUpendrasUrIzvajI mahArAja parama pUjya vyAkhyAna vAcaspati sAhitya ziromaNI zrImad vijaya yatIndrasUrIzvarajI mahArAja, saMskRta sAhitya vizArada upAdhyAya zrI gulAba vijayajI mahArAja kaviratna zAsana prabhAvaka AcAryadeva zrImad vijaya vidyAcaMdrasurIzvarajI mahArAja, sAhitya premI pUjya munipravara zrI devendra vijayajI mahArAja Adi ne sAhitya kSetra, zikSA kSetra jIvadayA kSetra, Adi vidyAdAna ke liye gurukula sthApita karavAye sabhI kSetroM meM kArya karake itihAsa meM apane nAmoM ko svarNAkSaroM meM aMkita karavAyA hai| pUjya kaviratna AcArya pravara zrImad vijaya vidyAcaMdrasUrIzvarajI mahArAja ne hindI meM padyoM kI racanA kara mahAna zrama kiyA hai| zrI AdinAtha, zrI zAMtinAtha, zrI nemInAtha, zrI pArzvanAtha zrI mahAvIrasvAmI Adi paMca tIrthaMkaroM ke jIvana kI padyabaddha racanA kii| Aja taka kavi jagata meM kisI bhI mahApuruSa ne aisA zrama nahIM kiyA hai| isake sAtha hI sAhitya jagata meM kavitAbaddha padyoM kI racanA kara prakAzita karavAyA hai| jaise Adarza mahApuruSa AcArya pravara zrImad vijaya rAjendrasUrIzvarajI, zrI bhUpendrasUrIzvarajI, zrI yatIndrasurIzvarajI Adi mahAna jainAcAryoM ke jIvana ko kavitA meM padya racanAkara prakAzita kiyA hai| nArI jagata ke ujjavala cAritra ko padyoM meM gaMthakara mAnazrIjI premazrIjI Adi guruNiyoM kA jIvana padya racanAoM meM kara prakAzita karavAyA hai| __ sarvajana ke upayoga ke liye pathika, mahAkAvya, cintana kI razmiyAM pathikamaNI mAlA aura 125 dohoM kA prakAzana karavAkara anuThA kArya kiyA hai| isa prakAra zvetAmbara jaina samAja apane AcAryoM ke mArgadarzana meM calakara apanI lakSmI kA sadupayoga karane kA lakSya sIkhA hai| isa jagaha zvetAmbara jainiyoM ke pratyeka kArya ko likhA jAya to bahuta bar3A graMtha hogaa| hameM una zvetAmbara jaina samAja ke gauravAnvita kAryoM se gaurava anubhava karate haiN| hame yaha likhane meM saMkoca nahIM hotA hai ki aisA kArya Aja vizva meM sAta vastue aisI hai jinheM dekhane ke liye pratyeka mAnava lAlAyita rahatA hai| una sAta vastuoM meM se cAra vastue bhArata meM haiN| 1 Abu delavAr3A, rANakapura jaina maMdira 3- dillI meM kutubaminAra 4- AgarA meM tAjamahala ina meM se do vastue zvetAmbara jaina samAja ke naravIra dAnavIra ne vanavAI hai| jisameM deza ke nAgarika va zvetAmbara jaina samAja gaurava kA anubhava karate hai| kyoMki unhoMne hI bhAiyoM ne aise Adarza kArya kiye hai| Aja bhI pravAsI rAjasthAnI jaina zvetAmbara 10 karor3a manuSyoM ko apane udyogoM meM kArya dekara unakA pAlana For Private And Personal
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir poSaNa kara rahe haiN| manuSya iNDasTriyoM meM kArya kara Avazyaka utpAdanoM ko paidA kara deza videza meM bhejakara rASTra meM videzI mudrA ko AyAta kara rASTra nirmANa meM bhI sahayoga karate haiN| Aja rAjasthAna ke pazcimI pradeza kA sarve karavAkara jodhapura Divijana kA sarve deMkhe ki mAnava mAtra kI rakSA va tiryanca pazuoM kI rakSA ke liye Avazyaka sabhI sAmagriyoM meM 10-15 karor3a rupaye eka mAha meM kharca hote haiN| sArvajanika vastuoM kA nirmANa kara rahe haiM jaise vizva vidyAlaya, kAleja, aspatAla, pyAU, sArvajanika dharmazAlAeM, nalakUpa kabutara cugane ke sthala, gauzAlAeM va ajaina maMdiroM kA nirmANa bhI zvetAmbara jaina samAja karavAtI hai| nArI ko svAvalambI banAne ke liye rAjasthAna ke pAlI jile meM vidyAvAr3I nAmaka saMsthA ko sthApita kara anuThA kArya kiyA hai| jo sabake liye Avazyaka hai| vidyAvAr3I meM prati varSa 500 se 700 kanyAe~ adhyayana karatI hai| isaliye digambara bhAiyoM se yahI kahanA hai ki ve vyartha ke anAdhikAra yukta vivAda phailAkara tIrtha sthaloM meM bhayaMkara AzAtanA hone kI kAryavAhI na kreN| jo lAkhoM varSoM se jinake adhikAroM meM hai usako usI prakAra surakSita rahane de| hamArA yaha satya kahanA hai ki bhagavAna mahAvIra svAmI ke nirvANa ke 609 varSoM ke bAda zvetAmbara jaina munizrI zivabhUtijI ne apane AcArya AryakRSNAcArya se ratnakaMbala ke viSaya ke vivAda utpanna kara digambara dharma ko claayaa| agara yaha asatya hai to Apa batAveM ki kisa digambara muni ne kapar3e pahanakara zvetAmbara dharma ko claayaa| udAharaNa mahAna graMthoM meM honA Avazyaka hai| zubham dinAMka 27.6.94 For Private And Personal
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI RSabhadeva svAmI ne namaH zrI rAjendrasUrIzvarebhyo namaH -------------------------------------- boTika : digambara : mata utpatti digdarzana - -- - - - -- caubIsaveM tIrthakara zrI mahAvIra paramAtmA ke nirvANa se 609 varSa bAda boTika : digambara : mata kI utpatti huI, vaha isa prakAra hai___ rathavIpura nagara ke bahAra dIpaka nAma kA eka bar3A udyAna hai| ekadA navakalpI vihArAnukrama se pU. AcArya deva zrI AryakRSNAcArya ma.sA.ziSya parivAra ke sAtha vicarate-vicarate vahIM udyAna meM padhAre, yogya nirjIva bhU-paTazAlA meM virAjamAna rhe| usa samaya usI nagara meM eka zivabhUti nAmakA yuvA puruSa nagara ke rAjA ke pAsa kAryArtha aayaa| taba rAjA ne kahA ki Apake sAhasa evaM parAkrama kI parIkSA karane ke bAda rAjya kI sevA ke kArya meM lgaaeNge| ___ azvina mAha kI kRSNa caturdazI dina rAjasabhA meM zivabhUti ko bulAkara rAjA ne pharamAyA ki Aja rAta ko zmazAna bhUmi meM jAkara madhya rAtri ke samaya mAtR tarpaNa karanA hai| isa kArya ke lie madya evaM modaka vagairaha sAmagrI le jaanaa| zivabhUti ne kahA :- jaisI ApakI AjJA 'aisA kahakara zivabhUti tarpaNa sAmagrI lekara apane AvAsa para gayA snAnAdi kArya karake zuddha pavitra hokara saMdhyA samaya tarpaNa sAmagrI lekara zmazAna kI ora cala diyaa| calate-calate zmazAna bhUmi meM pahuMcA cAroM ora aMdherA chA gayA thA, arddha daggha citAe cala rahI thii| vanacara prANiyoM kA bhayAnaka AvAja sunAI de rahI thii| eka ora nadI kA pAnI dhvani ke sAtha bahatA jA rahA thaa| bhUta pizAca aTTAhAsa karate hue atra-tatra, ghUmate-phirate, Ate-jAte the, cAroM ora bhayajanaka vAtAvaraNa thA, usa samaya sAhasika zivabhUti eka vartulAkAra lakIra khIMcakara maMDala meM sAvadhAnI se baiTha gayA evaM mAtR tarpaNa vidhi prAraMbha kii| isa tarapha rAjA ne bhI guptacara puruSoM ko zivabhUti kI caryA dekhane ke lie bhejA thA, ve gupta puruSoM ne zivabhUti kI kartavya niSThA evaM dhairya - sAhasikatA pratyakSa dekhakara rAjA ko sarva vRttAnta nivedita kiyaa| For Private And Personal
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zivabhUti bhI pUrI rAta zmazAna meM rahakara prAta:kAla hote hI nagara meM apane AvAsa para AyA, snAnAdi zuddha hokara rAja sabhA meM Akara rAjA ko praNAma karake khar3A rahA evaM apane kartavya pAlana kA nivedana kiyaa| rAjA bhI zivabhUti kI sAhasikatA sunakara prasanna huA evaM sahastramalla upanAma dekara sevA kArya ke lie niyukta dii| eka bAra rAjA ne mathurA jitane ke lie senA ke sAtha zivabhUti ko bhI bhejaa| kramaza: prayANa karate-karate eka dina senApati ne kahA ki - mAthurA kI senA to balavAna hai, apanI senA bala alpa hai| yuddha kaise kareMge? taba zivabhUti ne kahA ki - phikra mata karo, sAhasa evaM parAkrama se apana vijaya prApta kreNge| subhASita meM bhI kahA ki - zUravIratA, dAna evaM buddhibala jahA~ hotA hai, vaha vyakti guNavAna hotA hai aura guNavAna ko sarvatra vijaya prApta hotI hai aura huA bhI aisA hii| raNa maidAna yuddha huA aMta meM mathurA kI senA hAra gaI aura zivabhUti ne vijaya dhvaja lhraayaa| zivabhUti jaba sthavIpura nagara meM AyA, taba mahArAjA ne usakA bhArI svAgata kiyA evaM sahastramalla aisA nAma diyA aura jo kucha cAhatA ho, to mA~gane kA varadAna bhI diyaa| zivabhUti ne kahA ki - ApakI kRpA hI merA saba kucha hai kintu vizeSa meM meM berokaToka svera vihAra bhramaNa cAhatA huuN| rAjA ne bhI svera vihAra kI anumati dii| subhASita meM ThIka hI kahA hai ki yauvana umra meM yadi dhana, sattA evaM kusaMga mila jAe, taba to bhArI tabAhI macA de| jaisA ki caMcala baMdara ko madirA kA pAna aura bicchu kA DaMka phira bAta hI na pUche ki vaha kitanI kudAkUda karatA zivabhUti apanI icchAnusAra svera bhramaNa karatA haA ghara para kabhI dera.se aae| kabhI na kabhI, kabhI to pUrI rAta mitroM ke sAtha ghUmatA-phiratA rhtaa| aisI paristhitiyoM meM usakI pativRttA nArI bahuta hI parezAna thI kintu kulIna hone ke nAte kabhI bhI svAminAtha ko kuchI bhI kahatI nahIM thI parantu manomana bahuta hI duHkhita thI, jisa kAraNa se vaha ThIka taraha se bhojana nahIM kara pAtI thI, sadA becaina, asvastha rahane ke kAraNa se snAnAdi kArya bhI nahIM kara pAtI thii| ___ eka dina avasara dekhakara sAsUjI se kahA ki - mA~ maiM Apake putra se bahuta hI parezAna hU~, ve kabhI bhI samaya para ghara para nahIM Ate haiN| kabhI dera se Ate haiM, For Private And Personal
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kabhI AdhI rAta ko, to kabhI-kabhI pUrI rAta bAhara hI ghUmA karate haiN| maiM na to nIMda le pAtI hU~, na hI bhojana kara sakatI hU~ aura na hI snAnAdi kArya bhii| sAsujI ne bahu kI pUrI paristhiti dekha lI aura zAma ko bahU se kahA ki - beTI Aja tuma apane zayana khaMDa meM caina se so jAe, maiM daravAje ke pAsa rahU~gI, tuma ArAma se so jaao| bahU ne vaisA hI kiyaa| kitane dinoM ke bAda Aja bahU caina se soI thii| nizciMta avasthA meM hI nidrA AtI hai, cintita avasthA meM na to nidrA AtI hai, aura na hI bhojana bhAtA hai| ___ madhya rAtri ke bAda jaba zivabhUti ghara AyA aura dvAra khaTakhaTAyA, taba aMdara se mAtAjI ne kahA ki itanI dera rAta kahA~ ghumatA-phiratA hai| mAlUma hai ki gRhasthI kA ghara itanI dera rAta ko khallA nahIM rahatA hai, jAo abhI ghara ke dvAra nahIM khuleMge, jahA~ dvAra khulA dikhe, vahA~ cale jaao| svaicchA bhramaNa se unmata huA zivabhUti vahA~ se cala par3A, calatA-calatA vahA~ AyA, jahA~ para pU. AcArya deva zrI AryakRSNAcArya virAjamAna the| upAzraya ke dvAra sadA khule hI rahate haiM, kyoMki vahA~ corI kA koI bhaya nahIM rahatA aura na hI caukIdAra hai, kyoMki upAzraya meM corane yogya aisI koI bahumUlya, kImatI vastu bhI nahIM rahatI hai aura jo amUlya jJAnAdi dhana hai, vo to curAI nahIM jAtI, ata: upAzraya ke dvAra sadA khule hI rahate haiN| ___ rAtri ke tIna prahara bIta cuke the, cauthe prahara kA prAraMbha ho cukA thaa| sabhI sAdhu nidrA tyAga kara apane-apane Avazyaka kriyA svAdhyAya dhyAna meM lIna ho rahe the| taba zivabhUti ne upAzraya ke dvAra khule dekhakara praveza kiyA aura pUjya AcArya deva ke pAsa Akara hAtha jor3akara kahane lage ki - mujhe yahA~ rahane kI ijAjata deM, taba pU. AcArya deva zrI ne kahA ki - yahA~ to kevala zramaNa sAdhu hI raha sakate hai| zivabhUti ne kahA ki maiM sAdhu banUMgA, pU. AcArya deva ne kahA ki - ThIka hai prAta:kAla hote hI saMgha samakSa Apako dIkSA dI jaaegii| zivabhUti ne kahA - nahIM abhI, isI vakta maiM sAdhu bnuuNgaa| aisA kahakara apane khuda kA paricaya dekara svayaM hI keza luMcana karake pUjya AcArya deva zrI kI caraNoM meM baiTha gyaa| pU. AcArya deva zrI ne dekhA ki yaha sAhasika evaM kRta nizcita puruSa hai, yaha dekhakara use sAdhuveza diyA evaM zivabhUti muni nAma dekara pravrajita kiyA evaM anyatra vihAra bhramaNa meM pravRtta hue| For Private And Personal
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kaI mahInoM ke bAda grAmAnugrAma vihAra karate-karate pU. AcArya deva ke sAtha zivabhUti muni rathavIrapura nagara ke dIpaka udyAna meM padhAre, aisI bAta sunakara rAjA svayaM saparivAra darzana vaMdana karane udyAna meM AyA evaM rAja maMdira padhArane kI AgrahapUrNa vinatI kii| zivabhUti muni bhI rAjA kI vinaMtI dhyAna meM lekara guru kI AjJA se rAjA ke sAtha rAja maMdira gayA, rAjA ne bhI bar3e Adara ke sAtha svAgata kiyA evaM bahumUlya ratnakaMbala zivabhUti muni ko diyaa| zivabhUti muni nahIM cAhate hue bhI rAjA ne ati Agraha se ratnakaMbala diyaa| Akhira zivabhUti muni ratnakaMbala lekara udyAna kI ora calA, rAste meM bahumUlya ratnakaMbala ne zivabhUti muni ke cittavRtti meM rAga, moha utpanna kiyaa| rAgAndha zivabhUti muni ne ratnakaMbala gurudeva ke caraNoM meM rakhane ke bajAe apane khuda ke pAsa hI rakha liyA aura mohavaza koI le legA yA phaTa jAegI aisA socakara zivabhUti muni ne usa kaMbala ko na to upayoga meM liyA aura na hI kisI ko detA kintu kapar3e meM bA~dhakara apane pAsa hI hamezA rkhtaa| ___ pU. gurudeva zrI ne zivabhUti muni kI aisI cittavRtti ko dekhakara evaM zivabhUti muni kA hita kaise ho, aisA socakara jaba koI kArya se zivabhUti muni upAzraya se bAhara gae taba pU. AcArya deva ne eka sAdhu ko kahA ki zivabhUti kI vaha ratnakaMbala yahA~ lAo, ziSya ne aisA hI kiyA, taba pU. AcArya deva ne usa ratnakaMbala ke Tukar3e-Tukar3e karake sabhI sAdhuoM ko baiThane ke lie Asana ke rUpa meM de die| __ zivabhUti muni jaba upAzraya AyA evaM ratnakaMbala ke Tukar3e-Tukar3e dekhakara mana meM bahuta hI roSa AyA, kintu pU. gurudeva ke sAmane kucha bola na skaa| ___kahAvata hai- jaba tabIyata acchI nahIM hotI, taba acchA dUdhapAka bhI duHkhadAyaka hotA hai| isI taraha mohAMdha zivabhUti muni ko gurudeva kA yaha hitakara kArya bhI bahuta duHkha denevAlA huaa| __ jisa taraha barasAta ke dinoM zIta se kA~pate hue bandara ko hita zikSA dene vAlA sugharI pakSI kA bandara hI duzmana hokara usakA mAlA-ghara tor3a-phor3a ddaalaa| isI taraha aba zivabhUti muni pU. gurudeva ke prati mana meM roSa karatA huA pU. gurudeva ko pATha par3hAne kI socane lgaa| eka dina pU. gurudeva zrI AryakRSNAcAryajI ma. jina siddhAnta kA pravacana de raheM the, vahA~ jinakalpa varNanAdhikAra prasaMge kahA ki- sthavira kalpa meM rahakara For Private And Personal
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahiMsA/saMyama evaM tapazcaryA svarUpa sarva viratI dharma kA dRr3ha abhyAsa jJaparijJAH grahaNa zikSA evaM pratyAkhAna parijJA/Asevana zikSA dvArA prApta karane ke bAda sAmAyika evaM chedopasthAna cAritra sAdhanA ke sAtha-sAtha katipaya sAhasika parAkramI prathama saMghayaNa vAle mahAmuniyoM parihAra vizuddhi cAritra kA kalpAnusAra 18 mAha taka abhyAsa pUrNa karane ke bAda yadi ve cAhate to sthavirakalpa meM punaH praveza karate yA to jina kalpa ko svIkAra karate haiN| ___yaha parihAra vizuddhi evaM jinakalpa kA prAraMbha jinezvara paramAtmA ke kara-kamaloM se pavitra vAsakSepa prApta karane ke dvArA hotA hai yA jinezvara paramAtmA se aisI zikSA jinhoMne prApta kI hai, aise mahAmuniyoM ke kara-kamaloM se hI hotA hai aura koI tIsare se kabhI nhiiN....| jinakalpa kA AcaraNa bahuvidha yogyatAnusAra nimna prakAra se hotA hai:1- upadhipAtra Adi upakaraNa ke sAtha 2- sarvasva ke tyAga ke sAtha 3- upadhi prApta Adi upakaraNa rakhane vAloM ke bhI ATha prakAra nimna prakAra se jAnanA cAhie: 1. rajoharaNa 2. mukhavastrikA (muhapati) 3. pAtra 4. pAtra baMdhana 5. pAtra sthApana 6. pAtra kesarikA (puMjaNI) 7. pallA 8. gucchA 9. pAtra niyoMga 10. sUtI vastra 11. unI (garama) 12. kaMbala ke sAtha rakhane kI sutI kpdd'aa| kula milAkara 12 upakaraNa hue yaha prathama prakAra 2- aMtima eka vastra chor3akara 11 upakaraNa rakhane vAle jinakalpa yaha dUsarA prakAra 3- kaMbala ke sivAya zeSa 10 upakaraNa rakhane vAle jinakalpa yaha tIsarA prakAra 4- sutI vastroM ko chor3akara zeSa 9 upakaraNa rakhane vAle jinakalpa cauthA prakAra 5- pAtra ke sabhI upakaraNa ko chor3akara zeSa pA~ca upakaraNa rakhane vAle jinakalpa karapAtrI- yaha pA~cavA~ prakAra 6- aMtima vastra ko chor3akara zeSa 4 upakaraNa rakhane vAle karapAtrI jinakalpa yaha chaThA prakAra 14 For Private And Personal
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7- kaMbala ko chor3akara zeSa 3 upakaraNa rakhane vAle karapAtrI jinakalpa yaha sAtavA~ prakAra 8- vastra ko chor3akara zeSa 2 upakaraNa (rajoharaNa evaM muhapati) rakhane vAle karapAtrI jinakalpa yaha AThavA~ prakAra / ye ATha prakAra ke upakaraNadhArI jinakalpa haiM evaM navamA prakAra kA jinakalpa sarvasva tyAgiyoM kA hai| ye nau prakAra meM se koI bhI prakAra kA jinakalpa svIkArane vAle mahAmuni nimnaprakAra ke guNa sampanna hote haiM: 1- acala dhairya vAle 2- nava pUrava kA samyaga jJAna 3- atula sahiSNutA 4- prabala rogotpati meM bhI aprtikaar| 5- zuddha nirdoSa AhAra jala ke abhAva meM 6 mAsa taka upvaas| 6- zuddha nirdoSa sthaMDila bhUmi ke abhAva meM 6 mAha taka nihAra prtibndh| 7- kevala Atmazreya eka hI nirdhaar| 8- kisI ko bhI upadeza evaM dIkSA nahIM dete| 9- kevala dina ke tRtIya prahara meM hI AhAra nihAra evaM vihAra krte| 10- zeSa ahorAtra ke sAtoM prahara kAusagga dhyAna meM rahate haiN| 11- vihAra karate-karate jahA~ caturtha prahara prAraMbha ho vahA~ cAhe vaha sthAna vana ho yA parvata gA~va ho yA zahara, zmazAna ho yA upavana jahA~ ho vahA~ sthira kAusagga dhyAna meM rahate haiN| isa prakArayaha jinakalpa zrI mahAvIra paramAtmA ke zAsanakAla meM zrI jaMbusvAmI ke nirvANa samaya meM dasa vastu ke aMtargata viccheda huA hai| isalie pU. Arya mahAgirijI ma. jinakalpa na karate hue kevala jinakalpa kI tulanAhI mAtra karate ___pU. gurudeva ke mukha se jinakalpa kA adhikAra sunane ke bAda zivabhUti muni ne kahA ki hai gurudeva! maiM sarvasva tyAga svarUpa jinakalpa karane ke lie samartha hU~ aura maiM yahIM jinakalpa ko svIkAra karatA huuN| kyoMki vAstavika nirgranthatA svarUpa muni mArga mujhe isameM hI najara A rahA hai| aisA kahakara pahane hue vastra Adi upakaraNoM 15 For Private And Personal
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ko chor3akara zivabhUti muni nagna hokara vahA~ se cala par3A evaM udyAna ke koI nirjana bhAga meM kAusagga dhyAna meM rhaa| ___zivabhUti muni kI bahIna uttarA ne bhI sAdhvI dIkSA le rakhI thii| jaba usane jAnA ki baMdhu muni zivabhUti digambara bane haiM, taba uttarA sAdhvI bhI apane vastroM kA tyAga kara digambara sAdhvI bana gii| AhAra gocarI ke lie jaba uttarA sAdhvI ne nagara meM praveza kiyA, taba sAdhvI kA apUrva deha saundarya vAlA nagna zarIra, sabhya-sajjanoM ko lajjA utpanna karatA thA, jabaki kAmIjanoM-durjanoM ko to kAma vikAra kA hetu banane lagA, sAdhvI ke nagna zarIra ko kuddaSTi se dekhane lge| ___ usa samaya apane prAsAda ke gavAkSa meM baiThI eka vArAMganA (vezyA) ne isa uttarA sAdhvI ko aisI sthiti meM hone vAle vAtAvaraNa ko dekhakara socane lagI ki yadi tapasvI sAdhvI isa taraha nAna gA~va-zahara meM bhaTakegI, taba to apane vyavasAya meM bar3A anartha hogaa| kyoMki vasrAdi alaMkAroM se saMvRta DhaMkA huA strI kA deha kAma utpanna karatA hai, jabaki vahIM strI kI nagna deha bAra-bAra dekhane se vinatA jugupsatA utpanna karatA hai| yadi aisA ho to hamArI vaizyAvRtti hI naSTa ho jaaegii| aisA socakara usane eka vastra (sATikA) usa uttarA sAdhvI ke nagna deha ke Upara pheMkI aura usa vArAMganA kI eka dAsI ne sAdhvI ke manA karane para bhI nagna deha vAlI uttarA sAdhvI ke zarIra ko usa sATikA se lapeTa diyaa| uttarA sAdhvI ne bhI anukrama se zivabhUti muni ke pAsa jAkara sArA vRtAnta nivedita kiyA, taba zivabhUti muni bolA ki strI loga nagna nahIM raha sakate, isalie Apa yaha sATikA phno| strI deha nAna nahIM raha sakane ke kAraNa vaha sampUrNa cAritra kA pAlana nahIM kara sakate ataH strI deha meM kabhI bhI mukti nahIM mila sktii| aisA usa samaya zivabhUti ne mano mana nirNaya kiyaa| ___ zivabhUti muni meM pravacana zakti apAra thI ataH unake pravacana se prabhAvita hokara koDinya evaM koTTavIra nAma ke do ziSya hue, jo koDinya, vo hI Aja digambaroM ke mAnya kunda kundaacaary| isa taraha se unake uttarottara ziSya banate gae evaM digambaroM kI paramparA cAlU huii| isa taraha vIra paramAtmA ke nirvANa se 609 varSa ke bAda digambara mata kI utpatti huI hai| - jyotiSAcArya muni jayaprabhavijaya zramaNa isa nibandha ke AdhAra graMtha uttarAdhyana sUtra 2- nihanavavAda (chapA huA va 1776 varSe uttarAdhyayana sUtra sampUrNa 36 adhyayana svAdhyAya ke lie hasta likhita hai, usase uddhRta) zivamastu sarvajagataH - jainaM jayati zAsanaM gaNadharoM For Private And Personal
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . : 3000200403808442008 . . . . . . . . ___ kalakattA hAyakorTa kA nirNaya pUrA parvata sanmAna pUjA ke yogya aba isameM koI saMdeha nahIM, jaisA ki vAdI ke sAkSiyoM ne unake nirUpaNa meM kahA hai ki pArasanAtha parvata kA pratyeka patthara pUjA kI pavitra vastu hai aura isakA kAraNa yaha hai ki yadyapi paramparAgata dharmagraMthoM ne kahA hai ki 20 tIrthaMkaroM tathA ananta muniyoM kA dala pArasanAtha parvata para mokSa gayA hai| lekina ina dharmagraMthoM meM yaha nahIM prakaTa kiyA gayA hai ki kisa sthAna para unakA nirvANa huA hai aura unakA parvata ke kisI bhI sthAna para nirvANa ho sakatA hai, ataeva isakA hara bhAga pUjana ke lie samAna yogya hai| . (kalakattA hAyakorTa ke nirNaya se) . . . . . . . . . . - - - - - - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / . For Private And Personal
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ART 8 kyA sammetazikhara abhiyAna meM hama isa orabar3a sake? / saphalatAkA mUlamaMtraHAtmazakti kA vikAsa HTTE Post - pU. jainAcArya gurudeva zrImad vijaya rAjendrasUrIzvarajI ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: Atma zakti hI vizva kI sabase bar3I zakti hai jo pUrI taraha vikAsa kara letA hai| vahI saphalatA kI aura bar3ha sakatA hai| kisI bhI kArya ko karane se pUrva isakA vikAsa sabase mahatvapUrNa hai| / rta pot svataMtratA aura Atma zakti jaba taka prakaTa na kara lI jAya, taba taka Atma vizvAsa cAhiye vaisA vikAsa nahIM ho sktaa| zAstroM kA kathana hai ki sahanazilatA ke binA saMyama ke binA tapa aura tyAga ke binA Atma vizvAsa honA asaMbhava hai| AtmavizvAsa se hI nara jIvana saphala hotA hai| jisa vyakti ne nara jIvana pAkara jitanA adhika Atma vizvAsa kara liyA hai vaha utanA hI adhika zAMti pUrvaka sanmArga ke Upara ArUr3ha ho sakatA hai| ataH saMyamI jIvana ke liye sarva prathama mana ko vaza meM karanA hogaa| mana ke vaza meM hone para indriyAM svayaM nirbala ho jaayegii| aura mAnava pragati ke patha para calane lgegaa| ___ sattArUr3ha hone ke liye loga car3hA-car3hI karate haiN| pArasparika lar3hAI kara vaimanasya paidA karane ke sAtha apane dhana kA bhI durupayoga karate haiM parantu yathA bhAgya kisI hI loTI yA bar3I sattA mila jAtI hai| to sattArUr3ha hone ke bAda agara janatA kA lA nahIM kiyA aura abhiyAna kiyA yA logoM kI jeba kATakara apanI jebe tara, karalI to yaha sattA kA durupayoga hI hai| jisa sattA ko prApta kara dUsaroM kA upakAra kiyA jAya, nisvArthatA se lAMca nahIM lI jAya aura nIti patha ko bhI na chor3A jAya vahIM sattA kA vAstavika sadupayoga hai| nahIM to sattA ko kevala gardabha bhAra yA durgati mAtra samajhanA caahie| For Private And Personal
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jisa puruSa meM zorya, dhairya, sahanazilatA, saralatA, suzIlatA, satyAgraha, guNAnurAgatA, kaSAyadamana, viSadamana nyAya aura paramArtha ruci ityAdi guNa nivAsa karate hai, saMsAra meM vahIM puruSa devAMzI, Adarza, aura pUjya mAnA jAtA hai| aise hI vyakti kI saba loga sarAhanA karate hai| jisa prakAra AdhA bharA huA ghar3A chalakatA hai, pUrA bharA huA nahIM, kAMzI kI thAlI raNekAra zabda karatI hai sone kA nahIM aura gadahA bhUkatA hai ghor3A nahIM isI prakAra duSTa svabhAvI durjana loga thor3A bhI guNa pAkara aiMThane lagate haiM aura ve apanI svalpa buddhi ke kAraNa sArI janatA ko murkha samajhane lagate haiN| sajjana puruSa hote haiN| ve sadguNapUrNa hokara bhI aiMThate nahIM aura na apane guNa ko hI apane mukha se jAhira karate haiN| jaise sugaMdhI vastu kI suvAsa chipI nahIM rahatI, vaise hI unake guNa apane Apa sAmane A jAte hai| isaliye durjana bhAva ko chor3akara sajjanatA ke guNa apanAne kI koziza karanA cAhie, tabhI Atma kalyANa hogaa| For Private And Personal
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RAUNARE dRr3ha saMkalpa - pUjya jainAcArya zrImad vijaya yatIndrasUrIzvarajI mahArAja jo puruSa apane dRr3ha saMkalpa se kisI bhI kArya kA AraMbha kara dete haiM, usameM yadi vighna bAdhAye A jAne para bhI sAhasa pUrvaka aMtima pala taka DaTe rahate haiM, use madhya meM nahIM chor3ate, unako usameM avazya saphalatA milatI hai| isa prakAra ke puruSa kArya to AraMbha kara dete hai parantu usameM vighna khar3e ho jAne para use adhabIca meM hI chor3akara bhAga nilakate haiM, una logoM ke kArya kI rUpa rekhA chinna bhinna ho jAtI hai sAtha hI unako hatAza hokara bhI baiThanA par3atA hai, aise logo jaghanya puruSa kahalAte hai aura jo loga vighna ke kAraNa kArya kA AraMbha hI nahIM karate unako adhamapuruSa samajhanA cAhie jo apane kisI bhI dhyeya ko saphala nahIM banA sakate ___saMsArI aura tyAgI varga meM kucha logoM kA vAkapaTutA dikhAne, kucha logo kI vyartha mAthApaccI karanA, kucha logoM kI cintAjanaka hallA-gullA uDhAne kucha logoM kI akAraNa hAsya maskarI karane, kucha logoM kI pratAraNa para strImagana aura dUsaroM ko kalaMkita karane, kucha logoM kI eka dUsare ko lar3hAne, pArasparika vaimanAya phailAne jhuThI gavAhI dene, jhUThe khata patra likhane evaM nAmA lekhA banAne kI Adata par3a jAtI hai| ve apane isa prakAra kI AdatoM meM hI Ananda pramoda mAnate haiN| lekina aisI AdatoM meM satyAMza bilkula nahIM hotA kiMcita satya bhI hotA hai to vaha asatya meM pariNita ho jAtA hai| apanA Atma vikAsa evaM sva-para kA samutthAna cAhane vAloM ko aisI nIca AdatoM ko mUlataH chor3a denI caahie| vAstavika AdatoM ko apanAne vAle vyaktiyoM kA hI sarvatra samAdara hotA hai| For Private And Personal
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhogavilAsa meM rogoM kA, kula parivAra meM nAza hone kA, dhana vaibhava meM rAjA caura, agni Adi kA, mauna rahane meM dInatA kA bala parAkrama meM zatruoM kA, rUpa meM jarAvasthA A jAne kA, zAstrajJatA meM carcA kA, guNa meM khalapuruSoM kA aura kAyA meM yamarAja kA isa prakAra saMsAra kI sabhI vastueM bhaya se yukta hai| sirpha jJAna garbhita vairAgya hI eka aisA nirbhaya hai ki jisa meM kisI prakAra kI cintA yA bhiti nahIM hai| jo vyakti ahiMsA tapa aura saMyama kI kasauTI para car3hakara uttIrNa ho jAtA hai usI ko nirbhaya pada prApta hotA hai| jo isa kasauTI para nahIM car3hatA vaha bhava sAgara meM anantakAla taka bhramaNa karatA rahatA hai| For Private And Personal
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMkalpa hamArA AcArya pravara, kaviratna vijaya vidyAcandra sUrIzvarajI ma.sA. zrI sammetazikharajI tIrtha kA kaNa-kaNa hamAre liye vaMdanIya evaM pUjanIya hai / use kisI bhI kiMmata para apavitra kRtyoM kA kendra nahIM banane diyA jA sakatA hai| tIrtha rakSA ke pavitra abhiyAna meM tana-mana aura dhana sabhI mahatvahIna ho jAte haiN| dhanya banatA hai unakA jIvana jo tIrthoM kI rakSA ke mahAyajJa meM apane Apako arpita kara balidAna kI pavitra paramparA prArambha karate haiN| zrI sammetazikharajI ke liye bhI yadi AvazyakatA par3I to aisI hI paramparAoM kA zubhArambha karanA hogaa| vaha pavitra sthala jahAM se 20 tIrthakara 1280 gaNadhara aura ananta muni mokSa padhAre, jainoM ke prANoM se priya hai| ve use puna: prApta karane ke liye dRr3ha pratijJAbaddha hai| Aja gAMva-gAMva se inhIM pratijJAoM kA punaruccAra ho rahA hai tathA mujhe prasannatA hai ki dhAnasA meM Ayojita yaha jaina sammelana bhI Thosa kadamoM ke sAtha isI saMkalpa ko duharAne jA rahA hai| cAhe kitanA hI utsarga aura balidAna denA pdd'e| jaina samAja taiyAra rahegA aura satat saMgharSa karegA usa pavitra bhUmi ke punaH pUrNa adhikaraNa ko prApta karane ke liye / # vijaya vidyAcandrasUri Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAnasA meM Ayojita jaina sammelana meM diye gaye pravacana kA aMza 22 For Private And Personal
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - saMkalpa ____"yaha jaina sammelana saMpUrNa jaina samAja ke isa saMkalpa ko doharAtA hai ki pArasanAtha hilsa (zrI sammetazikhara) ke adhikAra punaH prApta karane hetu vaha dRr3ha kaTibaddha hai| evaM jaba taka tIrtha prApta nahIM hogA vaha apanI ahiMsAtmaka tathA saMvidhAna saMgata kAryavAhI nirantara jArI rkhegaa| cAhe isake liye kitane hI mUlya evaM utsarga hetu use taiyAra honA pdd'e|" ma - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Kare 58380908 881001290000RRA - dhAnasA meM Ayojita jaina sammelana meM pArita prastAva na jaina samAja ko AhvAna "yaha jaina sammelana jo pArasanAtha hilsa (zrI sammetazikhara tIrtha) ke adhikaraNa ko punaH prApta karane ke liye ahiMsAtmaka tathA vaidhAnika saMgharSa | hetu sampUrNa jaina samAja kA AhvAna karatA hai tathA apIla karatA hai ki vaha bihAra sarakAra ko apanI avaidhAnika kAryavAhI nirasta karane ke liye bAdhya karane hetu saMgaThita hokara apanI kAryavAhI meM satat saMrata rhe| yahI nahIM | tana-mana-dhana se isa hetu hone vAle samasta AMdolanoM meM yogadAna dete hue unheM| sabala vANI pradAna kreN| yaha prazna hamArI apanI dhArmika bhAvanAoM, vaidhAnika adhikAroM tathA dhArmika svataMtratA kA hai| jisa para kisI bhI prakAra kA hastakSepa kaSTakAraka hI nahIM asala bhI hai| ataeva vaha hara samaya samasta pratirodhoM ko samarthana evaM sahakAra dene hetu taiyAra rhe|" - dhAnasA : rAja. : meM Ayojita jaina sammelana meM pArita prastAva - - 23 For Private And Personal
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zubha sandeza (dinAMka 28 sitambara 1964) dharma bandhuoM! 'dharma nirapekSa rAjya' kI ghoSaNA ke sAtha pratyeka nAgarika kI dhArmika svataMtratA ko akSuNNa rakhane ke prAvadhAna ne prajAtaMtra ko Adarzajanya banAyA hai / isa deza ke karNadhAroM ne hara dezavAsI ko yaha svataMtratA maulika adhikAra ke rUpa meM dI kintu kheda hai jaina samAja ke sAtha usakI rIti-nIti ThIka viparIta rahI / Aja jahAM caityAlaya DakaitiyoM ke zikAra bana rahe haiM - jaina mUrtiyoM kI coriyAM sAdhAraNa-sI bAta ho gaI hai vahIM zAsakIya prastAva bhI dhArmika saMskAra bhUta jIvana ko dhvasta karane meM satat saMrat hai| bhagavAna mahAvIra ke janma divasa kI eka chuTTI bhI kendriya sarakAra nahIM svIkAra kara rahI hai| kucha rAjyoM ne to bAlakoM, grAmINoM va striyoM ko aNDe vitaraNa kA kAryakrama banA kara hamArI saMskRti para bhayaMkara kuThArAghAta kiyA hai| maMdiroM meM bama visphoTa taka hue haiM - kintu jainoM ke saMvaidhAnika adhikAroM kI rakSA karane meM yaha zAsana pUrNa asaphala rahA hai| bihAra sarakAra dvArA pavitra tIrtha zrI sammetazikharajI ko jisa anucita, avaidhAnika tathA aprajAtAMtrika DhaMga se leNDa riphArma ekTa ke antargata adhikRta kiyA gayA hai, usase eka navIna vipatti uTha khar3I huI hai| zrI sammetazikharajI kI mahatva hamAre prANo se bhI adhika hai, jisakI pavitratA ko bacAye rakhanA hamArA punita kartavya hai / yaha tIrtha 20 tIrthaGkara devoM tathA 1280 gaNadhara bhagavantoM ko nirvANa bhUmi evaM ananta siddhoM kI mokSabhUmi hai - eka-eka kaNa isakA hamAre liye vaMdanIya, pUjanIya tathA arcanIya hai| Aja bhI prativarSa lAkhoM yAtrI isakI yAtrA dvArA apane Apako dhanya banAte haiM tathA isake AdhyAtmika vAtAvaraNa meM layalIna ho Atmavibhora ho jAte haiN| yaha tIrtha hamAre AtmasAdhanA rUpI lakSya kA pratIka hai - yahI nahIM jaina samAja kI kraya kI huI apanI sampatti hai / isa para hastakSepa jaina mAtra ke adhikAroM para hastakSepa hai jo atyanta asahanIya hai| 24 For Private And Personal
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina samAja ko Aja jAgRta honA hai tathA saMgharSa ke liye bigula bajAnI hai kintu yaha saMgharSa pUrNatayA ahiMsaka tathA aucitya pUrNa hogA yaha hamArI saMskRti aura zAlInatA ke anurUpa hI honA atyAvazyaka hai| yadyapi bihAra sarakAra vibhinna AzvAsana de rahI hai, kintu ve mAtra jaina samAja kA naitika sAhasa hI kama kara sakate haiN| vaha adhikAra nahIM denA cAhatI kintu cAhatI hai denA kevala AzvAsana yaha prazna jaina samAja ke jIvana maraNa kA prazna hai| isa sthiti meM isakA eka mAtra hala yahI hai ki jaina samAja ko sammetazikharajI kA adhikaraNa punaH de diyA jaae| prajAtaMtra meM saMbhavataH yaha nirNaya sabase durbhAgyapUrNa nirNaya hai| mugalasamrATa bhI jisa ora dRSTi na uThA sake the, briTiza zAsaka bhI jisake viSaya meM kucha nahIM soca sake the yadi vaha akRtya lokatAMtrika sarakAra karatI hai to yaha sabase bar3I durghaTanA hai| isa yuga kI ! AvazyakatA to yaha hai ki naitika va dhArmika AcaraNoM kI janajIvana meM adhikAdhika prabhAvanA kI jAe kintu Aja to bhautikavAdI DhaMga para hara kArya sarakAra socatI aura nirNita karatI hai| isI kAraNa deza meM bhraSTAcAra, anAcAra aura anaitikatA dina-ba-dina apane paMje phailAte jA rahe haiN| zrI sammetazikharajI ke pavitra havAmAna tathA uttamottama vAtAvaraNa ko bigAr3ane kA prayAsa bhI janatA meM duSprabhAva hI ddaalegaa| jaina saMskRti kA bhAratIya janajIvana meM svarNima sthAna hai / uttuMga zailazikharoM para sthita tIrthoM, kalAtmaka vaibhava se sampanna jinAlayoM, prAkRtika sampadA se yukta sthaliyoM ne bhAratIya jIvana ko banAne meM atyanta yogadAna diyA hai| ye tIrtha hI aise sthAna haiM ki jahAM bhautikatA ke isa ukalate vAtAvaraNa meM mAnava AtmazAMti kA rasa pAna kara sakatA hai| yadi aise sthAnoM para bhI apavitratA ke cakra calane lage to AtmasAdhanA kA jInA dUbhara ho jaaegaa| isaliye AvazyakatA hai ki sammetazikharajI ke eka-eka kaNa ko unakI gaurava garimAoM ke anurUpa hI pavitra rakhA jaae| mujhe prasannatA hai ki dhAnasA kI gatizIla saMsthA zrI sammetazikhara surakSA pariSad kI ora se yaha vizAla sammelana Ayojita kiyA gayA hai tathA mAtra virodha pradarzana hI nahIM Thosa kAryavAhI bhI karane jA rahA hai| maiM isake AyojakoM tathA kAryakartAoM kI prazaMsA kiye binA nahIM raha sktaa| (prazeSa peja 50 para) 25 For Private And Personal
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir abhinandana usa tIrtharAja ko bArambAra hamArA hai . paM. zrI madanalAla jozI 'zAstrI' sAhityaratna, maMdasaura puNya bhUmi yaha bhArata isakA, kaNa-kaNa hamako pyArA hai| isake caraNoM meM abhinandana, bArambAra hamArA hai| sAgara kI yaha lahare jisakA, gaurava gIta sunAtI hai| sataraMgI suraja kI kiraNe, dekha jise muskAtI hai // tAroM ke saMga candA rAjA, jisa para amRta barasAtA hai| naI navelI uSA rAnI, dekha jise haraSAtI hai|| saritA saravara nadI nirjhara kI, kala-kala karatI dhArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai|| 1 // prakRti naTI ke pAvana maMdira, kI yaha parvata mAlAeM / zyAma salonA rUpa dikhAtI, rasavaMtI ghanamAlAeM // ye upajAU kheta sAMvare, hare-bhare aurata nAre / sneha dIpa kI sajA AratI, karatI hai sura bAlAeM // akhila vizva kA varadAyaka jo kevala eka sahArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai // 2 // yaha dekho giranAra tIrtha kI, dhvajA gagana meM lhraatii| tIrthakara zrI nemInAtha kI, nirmala gAthAeM gaatii|| mahAsatI rAjula kI snehIla, smRtiyAM jisameM jAga rhii| saMyama vrata ke sAtha ahiMsA, kI zikSAeM sikhlaatii|| palabhara meM mahaloM ko tajakara, jisane nemI pukArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai // 3 // zatrujaya, girI ne kAmAdika, jIte ripu ke dala bhaarii| For Private And Personal
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jisakI mahimA se vismita hai, aba bhI yaha pRthvI sArI // AdikAla se Adizvara kI, chaTA abhI bhI vaisI hai| zatrujaya jaya AdinAtha kI jaya-jaya karate nara nArI // jisane usako bhajA ki usakI, TuTI jaga kI kArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai|| 4 // pUraba pazcima uttara dakSiNa, tIrtha bane isake saare| gujara, baMga, manohara mAlava, mohaka marUdhara matavAre // . isakI miTTI ke kaNa-kaNa meM, usa akhilezvara kI chAyA / jisane lAkho aura karor3o, ko bhavasAgara se tAre // devI ne bhI jisakI raja ko nija mastaka para dhArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai // 5 // bhArata mAM kA hRdaya suhAnA, masta mAlavA manahArI / mohanakher3A tIrtha banA hai, jisa para hama saba balihArI // divya prabhA zrI rAjendra sUri kI, jahAM Aja bhI ittlaataa| jisake sAto koSa dekhakara, mugdha huI jagatI saarii| jo yatIndra banane kA sAdhana, vidyA dhAma hamArA hai| usa bhArata ko zata-zata vandana, bArambAra hamArA hai|| 6 // aba dekho usa ora ki jisakA, yaha itihAsa purAnA hai, koI dekhe yA nA dekhe, jAnA pahacAnA hai| ho sammeta zikhara para jisake, tIrthakara nirvANa gaye, vaha sammeta zikhara sarvottama, anupama tIrtha suhAnA hai| jisakA kaNa-kaNa hama sabake, ina prANoM se pyArA hai| abhinandana usa tIrtharAja ko, bArambAra hamArA hai|| 7 // For Private And Personal
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir MARNAAMANANAMMANORAMANANAINMANOMANNe weeRAMMAMECHNAME 2090805888383805 HERadvitIya mokSadhAma tIrtharAja sammetazikhara - - - mAnava jIvana kI saphalatA mAnavIya guNoM ke sampUrNa vikAsa meM nihita hai| jIvana ke bAhya AcAroM meM vyasta mAnava, apanI Atma Rddhi ke sAmarthya se aksara bekhabara hotA hai| AtmajJAna hetu use guru upadeza, deva darzana, pUjana, tIrtha sparzanA tapa svAdhyAya Adi sadpravRttiyA~ kA AlaMbana paramAvazyaka hai, jo tIrtha bhUmi meM samupalabdha hotI hai| tIrtha sthalI kI yAtrA meM sadbhAvoM kA vRkSa suvikasita hotA hai, yaha nirvivAda hai| isalie tIrthoM ko tariNI svarUpa kahA gayA hai| tIrtha sthala ke ahAlAdaka pavitra vAtAvaraNa meM Atma zuddhi sahaja hotI hai| tIrtha do prakAra ke sthAvara aura jaMgama batalAe gae haiN| jJAnavaMta sadguru jaMgama tIrtha kI gaNanA meM hai| sthAvara tIrtha zrI sammetazikhara, caMpApurI, giranAra, pAvApurI siddhAcala Adi haiN| sthAvara tIrthoM ko tIna bhAgoM meM vibhakta kiyA gayA hai| 1. sAmAnya jina caitya, 2. atizaya kSetra, 3. siddha kssetr| sAmAnya jina caitya ve maMdira haiM, jinameM jinezvara mUrtiyA~ pratiSThita sthApita hoN| atizaya kSetra ve tIrtha kahalAte haiM, jo mahAn prabhAvaka AcAryoM dvArA pratiSThita hoM athavA bhagavAna ke cyavana, janma, dIkSA aura kevalajJAna kalyANaka kA jina kSetroM ko saubhAgya prApta yA jahA~ takSaNa evaM sthApatya kalA kA carama vikAsa huA ho evaM jina tIrthoM ke prabhAva sambandha meM vibhinna loka gAthAe~ pracalita hoN| jaise- koraMTaka, osiyA, nAMdiyA, diyANA, nANA, ayodhyA, hastinApura, siMhapurI, candrapurI, banArasa, AbujI, rANakapura, nAkor3A, jirAvalA, mahAvIrajI, pradmaprabhujI, zaMkhezvarajI Adi tIrtha atizaya kSetra haiN| siddhakSetra nirvANa, kalyANaka bhUmi hai| aSTapadajI, sammetazikharajI, caMpApurI, giranAra, pAvApurI Adi haiN| yahA~ tIrthaMkara mokSa gae haiN| nirvANa bhUmi kI vizeSatA tIrthoM meM sarvoparI isalie mAnI gaI hai ki vahA~ jinezvaroM kI carama siddhi niSpanna hotI hai| tIrthaMkara bhagavan uttamottama puruSa kahalAte haiN| unake nirvANa jAte samaya unakA paramaudArika deha yahIM raha jAtA hai, jisake pAvana paramANu yahA~ bikhare rahane se evaM unake pavitra deha kA agni saMskAra yahIM For Private And Personal
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hone se tIrtha sthala Atma jAgRti hetu parama preraka hote haiN| vartamAna caubIsI ke bIsa tIrthaMkara zrI sammetazikhara para nirvANa hone se isa tIrtharAja kI mahimA sarvoparI hai| anya cAra nirvANa kSetroM meM pratyeka meM mAtra eka-eka tIrthakara hI mokSa gae haiN| isa dRSTi se zrI sammetazikhara tIrtha kI mahimA atulanIya hai| bhAratIya tIrthoM meM yaha gauravazAlI mahAtIrtha hai| zrI siddhAcala (zatrujaya) eka bhI tIrthaMkara bhagavAna kI nirvANa bhUmi na hote hue mAtra asaMkhya muniyoM kI siddha bhUmi hone se, anekAneka ArAdhakoM kA AkarSaNa kendra hai| kintu yaha tIrtha, prAyaH zAzvata hai| anaMtAnaMta muniyoM kA siddhi dhAma evaM lokottara mahimA rUpa hone se kalyANaka bhUmi meM apavAda rUpa haiM anythaa| jagat ke anekAneka tIrthoM meM tIrthaMkaroM kI mokSa bhUmi vAle kSetra vizeSa AkarSaka evaM prabhAvaka ho,,yaha svAbhAvika hai| kyoMki vItarAga prabhu kI upAsanA ke aMtima phalasvarUpa karma nirjarA ke Adarza dhyeya kI paripUrNatA, mokSa sthiti meM hI parivyakta hotI hai| jIvana kI ye dhanya ghar3iyA~, sahastra varSoM ke kAla ke anantara kabhI-kabhI udbhavita hotI hai aura jina tIrtha sthaliyoM ke pAvana vakSa para parama tAraka zrI tIrthaMkara bhagavAna kA nirvANa mokSa gamana hotA hai, unakI mahimA jaga meM atIva kahI jA sakatI hai| __zrI sammetazikhara tIrtha para arvAcIna cauvIsI ke bIsa tIrthaMkaroM ke nirvANa to hue hI haiM, inake uparAnta anekAneka gaNadhara aura asaMkhya muniyoM ko mokSa prApta huA hai| zAstrakAroM dvArA zrI sammetazikharajI tIrtha ko zAzvata mokSa girI batalAyA hai| kyoMki isa tIrtharAja para vigata vartamAna aura Ane vAlI cauvisiyoM meM tIrthaMkaroM kA mokSa jAnA bhI batalAyA hai| isalie yaha zAzvata mokSa tIrtha kahA gayA hai| zrI siddhAcalajI ko prAyaH zAzvata tIrtha batalAyA hai| prAyaH siddhagiri zAzvato, raheze kAla annt| . zrI vIravijayajI kRta dohA prAyaH siddhagiri zAzvato, mahimAno nahIM paar| prathama jinezvara samosaryA, pUrva navANu vaar|| . (vIra vijayavI kRta navANuprakArI pUjA) 22 For Private And Personal
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI sammetazikharajI tIrtha kI mahimA zatruMjaya se bhI bar3hakara batalAte hue 18 .vIM zatAbdI ke paM. vijayasAgarajI ne gAyA hai: adhika e giri girUar3o, zatruMjaya thI jANiejI / vIra jinezvara ima maNe, indrAdika sura paas| sammetazikhara tIratha sire vIsa prabhujI hAM vAsa || # kavivara dayAruci kRta sammetazikhara rAsa jina parikara bIjA keI, pAmyA zivapurI vAsa re // 7 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir # zrI padyavijayajI kRta sammetazikhara stavana ai vIze jina eNe giri, siddhA aNasaNa leI re / padmavijaya kahe praNamie, pAsa zAmalana ceI re || bhagavAna sImaMdhara svAmI ne zrI sammetazikhara zAzvata tIrtha kI mahimA batalAkara vahA~ kanakAvatI nagarI meM isakI sthApanA mahAvideha kSetra meM karavAI jAne ke zAstroM meM ullekha hai, yahI isa tIrtha kI sarvotkRSTatA kA sabala pramANa hai / bhAratavarSa kI mahA jaina nagarI ahamadAbAda meM bhI zrI sammetazikhara tIrtha kI sthApanA kavivara zrI padmavijayajI mahArAja ke sudupadeza se kI gaI hai| jisa muhalle ke mandira meM isa tIrtharAja kI sthApanA hai, vaha sammetazikhara pola ke nAma se prasiddha hai| yaha sthApanA tIrtha bhAratIya kASTha zilpa kI uttamottama kRti hai / sampUrNa zilpa eka bar3e kASTha meM se khudAI kara hUbahU parvata vana - zrRMkhalA aura una para bane mandira tathA vanaspati, pazu-pakSI, yAtrIgaNa, nAle-ghATI, DhAlu bhUmi Adi camatkArapUrNa lakSita kie gae haiN| zrI siddhAcala tIrtha para bhI zrI sammetazikhara tIrtha sthApanA kA eka svataMtra caitya banA huA hai| prabhu pagalA rAyaNa heThe, pUjI paramAnanda / aSTApada cauvisa jinezvara sammeta vIsa jiNaMda // saMvat 1849 ke zrI padmavijayajI ke siddhAcala para sthita maMdirAvalI ke paricayAtmaka stavana se: 30 For Private And Personal
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUrata ke gopIpurA kI moTI pola ke zrI pArzvanAtha maMdira meM bhI IMTa-cUne se zrI sammetazikhara tIrtha kI prati kRti nirmita hai, vaha bhI apane samaya kI eka sundara kRti hai| sthApanA tIrtha kI isa vyApakatA se spaSTa hai ki zrI sammetazikhara tIrtharAja kI prasiddhi sadaiva rahI hai| vartamAna meM to tIrtha paTToM ke nirmANa kI eka aisI paramparA vyutpanna ho uThI hai ki kucha hI mandira isa tIrtha paTTa kI sthApanA se bace hoNge| eka araba chimaMtara (cauhattara) karor3a aura guNasATha lAkha upavAsa sahita pauSadha kA lAbha zrI sammetazikhara tIrtha kI yAtrA bhAva pUrvaka karane kA phala zAstrakAroM ne batalAyA hai| eka to kyA, aneka bhavoM ke tapa se bhI pA sakanA asaMbhava hai| mahAn tapa lAbha, jo yugoM evaM bhavAntaroM ke karma kalmaSa ko bhasmIbhUta karane meM sakSama hotA hai| zrI sammetazikhara tIrtha kI yAtrA kara isa alabhya lAbha ko prApta karane hetu sujJa pAThaka nirantara prayatnazIla rheNge| mAnava jIvana evaM zrAvaka bhava ke kalyANakArI zrI sammetazikhara yAtrA lAbha prApta kara dhanyatA anubhava kreNge| vastutaH zrI sammetazikharajI tIrtha bhUmi bhArata kA siramaura evaM mAnavIya sabhyatA ke parama puraskartA jinezvaroM kI nirvANa sthalI hone se jagat mAtra kA gaurava hai| ___ bhagavAna RSabhadeva ne apane mukha se sammetazikhara zAzvata tIrtha kI yaha vizad mahimA pharamAte kahA ki vartamAna cauvIsI ke bIsa tIrthaMkara isa puNya girirAja para nirvANa prApta kareMge aura asaMkhya AtmAe~ mokSa prApta kreNgii| aise vacana sunakara zrI bharatezvara ne isa tIrtha para mandira banavAe the| tadantara sabhI jinezvaroM ke zAsana meM isa tIrtharAja ke uddhAra hote rahe, jo nimna prakAra se haiM:___ bhagavAna zrI ajItanAtha ke samaya AcAra sAgara sUri ke upadeza se cakravartI sagara ke pautra rAjA bhagIratha ne uddhAra karavAyA thaa| ___ zrI saMbhavanAthajI ke samaya meM gaNadhara zrI cArUka ke upadeza se hemanagara ke rAjA hemadatta ne uddhAra karavAyA thaa| zrI abhinandana bhagavAna ke samaya meM dhAtakI khaNDa ke puraNapura nagara ke rAjA ratnazekhara dvArA uddhAra karavAyA gayA thaa| zrI sumatInAtha ke zAsana meM padmanagara ke rAjA AnaMda sena ne isa tIrtharAja kA uddhAra karavAyA thaa| zrI pradmaprabhu ke zAsana meM baMga deza ke prabhAkara nagara ke rAjA suprabha dvArA uddhAra karavAyA gayA thaa| For Private And Personal
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI supArzvaprabhu ke zAsana meM udyotana nagara ke rAjA udyotaka ne cAraNa muni ke upadeza se uddhAra karavAyA thaa| zrI candAprabhu ke zAsana meM puMDarIka ke rAjA lalita datta ne uddhAra karavAyA thaa| zrI suvidhinAtha ke samaya meM zrIpura nagara ke hemaprabharAjA ne isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| zrI zItalanAtha ke samaya meM mAlavA ke bhaddilapura nagara ke rAjA megharatha ne uddhAra karavAyA thaa| zrI zreyAMsa prabhu ke zAsana meM mAlavA ke bAlanagara ke rAjA AnaMda sena ne uddhAra karavAyA thaa| zrI vimalanAthajI ke zAsana meM pUrva mahAvideha kI kanakAvatI nagarI ke rAjA candrazekhara ne uddhAra karavAyA thaa| zrI anantanAtha bhagavAna ke samaya meM kozAMbI nagarI ke rAjA bAlasena ne bhI vidyAcAraNa muni ke upadeza se isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| ___ zrI dharmanAtha prabhu ke samaya meM mAsopavAsI zrI dharmaghoSasUri ke upadeza se zrApuH nagara ke rAjA bhavadatta ne uddhAra karavAyA thaa| zrI zAMtinAtha bhagavAna ke samaya meM cakrAyudha gaNadhara ke upadeza se mitrapA ne rAjA sudarzana dvArA isa tIrtha kA uddhAra karavAyA gayA thaa| zrI kuMthunAthajI bhagavAna ke samaya meM vatsa dezastha zAlIbhadra nagara ka ga / devadhara ne uddhAra karavAyA thaa| __ zrI aranAtha zAsana meM bhadrapura ke rAjA Anandasena ne garUr3a yakSa kI preraNA se isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| zrI mallInAtha bhagavAna ke zAsana meM kaliMga dezastha zrIpura ke rAjA amaradeva ne uddhAra karavAyA thaa| zrI munisuvratasvAmI ke samaya meM ratnapurI nagara ke rAjA somadeva ne isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| zrI namInAtha ke samaya meM zrIpura ke rAjA meghadatta ne isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| zrI pArzvanAtha prabhu ke samaya meM Ananda deza ke rAjA prabhasena ne vIsasthAnaka tapa karake AcArya dinakara sUri ke upadeza se isa tIrtha kA uddhAra kiyA thaa| isake 32 For Private And Personal
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pazcAt bhagavAna mahAvIra ke sadupadeza se magadha samrATa zreNika ne isa tIrtharAja kA uddhAra kA saubhAgya prApta kiyA thaa| isake pazcAt vanavAsIgaccha ke AcArya zrI yazodavasUri ke paTTaghara zrI pradyumna sUri ne isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thA aura isake pazcAt hI isa tIrtha kA kramabaddha itihAsa vyakta hotA hai| zrI sammetazikhara tIrtha para sthita jala mandira meM eka prAcIna vizAla cauvIsI sarva dhAtumaya pratimA para saM. 1187 kA zilAlekha hai| eka aura zilAlekha meM sammetazikhara ke mandiroM ke jirNoddhAra evaM pratiSThA saM. 1345 meM kie jAne kA pramANa milatA hai| yaha zilAlekha AbU girirAja vartula ke vikhyAta tIrtha zrI kuMbhAriyAjI mandira meM hai| prAcInakAla meM tIrtha sthAnoM meM prAyaH mukhya ullekhoM ko zilAlekhoM meM utkIrNa kara lene kI praNAlI rahI thii| zrI arbudAcala pradikSiNA jaina lekha saMdoha AbU bhAga 5 meM lekha saM. 30 meM ullekha hai ki paramAnaMda mRri ke sadupadeza se sammetazikharajI tIrtha meM mukhya pratimA kI pratiSThA krvaaii.....| terahavIM zatAbdI meM hue AcArya devendrasUri viracita 'vRndArUvRtti' meM zrI sammetazikhara nIrtha para jina pratimAe~ hone ke ullekha haiN| (3) lekina madhya yuga meM aneka rAjya krAntiyA~ huiiN| hinduoM kA zAsana chinna-bhinna huA aura sAtha hI dharmoM meM aneka uthala-puthala hue| zaMkarAcArya ke udbhava ne bauddha dharma ko bhArata se khader3a diyaa| itihAsa batalAtA hai ki zaMkarAcArya ke pahale pUrva, bhArata meM jaina dharma khUba vikasita thaa| lekina navamI zatAbdI ke AraMbha ke sAtha hI yahA~ ke vAtAvaraNa meM parivartana huA aura yahA~ ke kaI jaina sudUra mAlavA rAjasthAna lATa ityAdi pradezoM meM cale ge| apane sAtha ve isa tIrtha vartula ke nagaroM se mukhya pratimAe~ bhI le ge| (4) saMbhava hai isa tIrtha kI pratimAe~ bhI ApattikAla meM anyatra le jAI gaI ho| isa tIrtharAja para bIsa tIrthaMkara bhagavAna kI chatriyA~ unake nirvANa sthala para 3. caityAnta vidhivata gatvA, kRtvA tistra (pradikSaNA), snapayitvA jinAnucairracayAmAsa sAdara / 4. zrI jinaprabhasUri likhita vividha tIrtha kalpa meM ullekha hai ki navAMgI vRttikAra zrI abhayadeva sUri ke AcArya zrI devendra sUri ne ayodhyA se cAra vizAla pratimAeM lAkara eka mAladhAra gAMva meM tathA tIna pratimA serIsA (gujarAta) meM sthApita kI - aura dekhiye jaina paramparAno itihAsa bhAga (2) prakaraNa 7 praSTha 302 prakaraNa 42 pRSTha 744 bhAga 3 prakaraNa 45 / For Private And Personal
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir banI huI haiM, jinakA pratyeka jirNoddhAra meM sadaiva saMskAra hotA rahA hai| sammetazikhara giri ke sarvocca aMga para (suvarNabhadra kuTa) zrI pArzvanAtha prabhu kI nirvANa sthalI hai, jahA~ unakI caraNa pAdukAe~ sthita deharI para eka ramaNIya vizAla zikharabaddha mandira banA huA hai| bIsa tIrthaMkara chatriyoM ke uparAnta zubha gaNadhara bhagavAna kI mokSa sthalI para eka caraNa pAdukAmaya chatrI nirmita hai, inake uparAnta zrI RSabha candrAnana vAriSeNa aura varddhamAna nAmaka zAzvata tIrthaMkara catuSTaya kI cAra sthApanA tIrthamaya pAdakA vAlI cAra chatriyA~ haiM aura zrI RSabhadeva. zrI vAsapajya, zrI nemInAtha aura zrI mahAvIra prabhu ke bhI cAra sthApanA tIrthamaya cAra pAdukA yukta chatriyA~ vidyamAna hai| eka chatrI zrI gautamasvAmI bhagavAna kI sthApanA tIrtha rUpa hai, jisameM sAdhu bhagavaMtA kI aneka caraNa pAdukAe~ cihnita haiN| aisI chatrI saMkhyA tIsa hai aura jala mandira milAkara kula ikatIsa yAtrA sthl| sabhI chatriyoM meM jinezvara evaM gaNadharoM kI caraNa pAdukAe~ virAjamAna haiM, jo tIrtha kI sAdagI evaM arcanA vibheda ko surakSita rakhe hue hai| sammetazikhara kI ghATI meM jahA~ vipula vana sampadA hai aura apUrva zAMta suramya vAtAvaraNa meM eka jala mandira nirmita hai, jisakA jIrNoddhAra zrI sakala sUri ke upadeza se zeTa khuzAlacaMdajI dvArA karavAyA gayA thaa| mUlanAyaka zrI pArzvanAtha biMba para tadviSayaka lekha utkIrNa __(5) isI mandira meM sahasraphaNa pArzvanAtha kI eka vizAla mUrti hai, jisa para bhI saM. 1822 kA zilA lekha hai| chatriyA~, jo samUce parvata para jagaha-jagaha sthita hai, unameM sthita caraNa pAdukAoM para saM. 1825 se saM. 1931 taka ke zilA lekha utkIrNa haiN| (6) sa. 1825 ke lagabhaga jo uddhAra huA, usakA zreya zrI sakalasRri ke upadeza se zeTha zrI khuzAlacaMdajI, sugAlacaMdajI ityAdi ko hai aura 1931 ke lagabhaga jIrNoddhAra kArya malladhArI pUrNimAvijaya gaccha bhaTTAraka jinazAMtisAgarasUri ke upadeza se huA thaa| ___AcArya vijaya dharmasUri ke ziSya sarAka jAti uddhAraka upAdhyAya zrI maMgala vijayajI ke upadeza se kalakattA jaina saMgha ne isa tIrtha kA uddhAra karavAyA thaa| aMtima uddhAra zrI sAgarAnaMda sUri kI ziSyA viduSI zrI raMjana zrIjI ke upadeza se saMgha dvArA karavAyA gyaa| isa jIrNoddhAra meM zrI sammetazikhara tIrtha ke samasta TraMkoM For Private And Personal
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ko nayA rUpa diyA gyaa| isa jIrNoddhAra ke pUrva nirvANa bhUmikA para khule cabUtaroM para pagaliyAjI virAjamAna the| unako vanya bandara Adi prANiyoM dvArA nAnA AzAtanAe~ huA karatI thIM, kintu isa jIrNoddhAra meM samagra cabUtaroM para laghu dehariyA~ saMgamaramara ke patthara se nirmita kI gaI aura unake pATa lage hone se vahA~ azAtanA kI guMjAIza aba nahIM rhii| isake uparAnta jala mandira ko nae sire se zilpa niyamAnusAra abhinava zailI se nirmita kiyA gayA hai| isa jIrNoddhAra ke pazcAt mahotsavapUrvaka saM. 2017 phAguNa vadi 7 budhavAra ko mANikyasAgarasUrijI dvArA pratiSThA karavAI hai| isa pratiSThA meM mUlanAyaka prAcIna pratimA zrI pArzvanAthajI prabhu kI sthApanA kalakattA ke vyavasAyI seTha zrI adarajI motIcanda mehatA ne eka lAkha saulaha hajAra eka rupaye kI bolI dekara kI thii| vigata do zatAbdiyoM meM itanI bar3I rakama bolI kisI jaina tIrtha meM huI, sunI nahIM gii| ___ tIrthaMkara prabhujIne sUtroM meM isa tIrtha kI khUba mahimA batalAI hai| isa mahAn tIrtha kI vaMdanA meM pUrva AcAryoM ne vibhinna stotrAdi banAe haiN| stavanA aura vandanA meM isa tIrtharAja ko apane mahAtmya ke anurUpa prAthamikatA evaM pradhAnatA dI hai: Namo arihaMtANaM - cavaNa - jamma vaya NANa nnivvaannpttaannN| aTThAvaya sammeto - jjita pAvAsu titthesu|| zrI AcArAMga sUtra su.cU. 3 bhaavnaadhyyn| Namo loe savva siddhAyayANaM zrI gautama gaNadhara malliNaM arihA suhaMsuheNaM viharitA jeNeva sammeta pavvae sammea sela sihare pAovagama teNaM kAseNaM teNaM samaeNaM arahA purisAdANie... uppiM sammea sela siharaMsi appa cautIsa ime mAsieNaM bhatteNaM appANaeNaM zrI dazAznuta skandha cheda sUtra a. 8 vigata mohoya aro titthayaro? sammetazikhara vaMdu jina vIza, aSTApada vaMdu cauvIsa For Private And Personal
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vimalAcala ne gar3ha giranAra, Abu upara RSabha juhAra - sakala tIrtha sUtra - zrI jIvavijayajI khyAtoaSTApada parvato gajapadaH sammeta shailaamidhH| zrImAn raivatakaH prasiddha mahimA zatrujayo mnnddpH| - zrI hemacandrAcArya viracita sakalArhata sUtra sammetAcala zatrujaya tolaI, sImaMdhara jinavara ema bolaI eha vayaNa navi DolaI - paM. jayavijaya gaNI viracita tIrthamAla adhiko e giri girUar3o, zatrujayathI jANiyejI / . zrI vijayasAgarajI sammetazikhara puNDarika - Abu - aSTApada - pramukha paMca tIratha - zrI jinaharSa sUri kRta vIsa sthAnaka pUjA bhavana - vyaMtara - jyotiSika - vaimAnika - nandIzvara mandara kulAcalASTApada sammeta zaila zikhara zatrujayojjayaMtAdi sarvaloka sthita zrI siddhasenasUri viracita pravacana sAroddhAra sammetazikhara sohAbhaNo, zatrujaya bhaNI re| giranAre nemInAtha ||nmo bhavI tIrtha ne re|| - zrI rAjendra sUri viracita sarva tIrtha stavana RSabha thayA aSTApada siddhi, caMpA vAsupUjya prmaanNdii| ujjita pAvA nemI vIrajI, siddhA summeta zikhara vIza siddhaanNdii|| pA~ca kroDa suM puNDarIka gaNadhara zatrujaya siddhAnaMdI - AcArya dhanacandrasUri viracita siddha pada pUjA isake uparAnta SaDadarzana samuccaya, saMbodha sattarI sirivAla kahA- dinazuddhi dIpikA Adi utkRSTa graMthoM ke praNetA evam bAdazAha phirojazAha tugalaka pratibodhaka caudahavIM zatAbdI ke parama gItArtha mahAn AcArya zrI ratnazekhara sUri ne isa tIrtharAja kI stavanA meM solaha hajAra zloka pramANa saMskRta zrI sammetazikhara mahArAsa kA nirmANa kiyA hai| zrI jasakIrti mahArAja ne bhI eka sammetazikhara rAsa cAra khaNDoM 36 For Private And Personal
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir meM taiyAra kiyaa| paMDita dayArUci gaNi dvArA zrI sammetazikharajI kA eka rAsa saM. 1835 meM likhA gayA thA, jo bhASA meM likhA huA hai aura ahamadAbAda se nikalI eka mahAn saMghayAtrA kA kavivara muni zrI vIra vijayajI ke ziSya dAsamuni dvArA eka rAsa zrI sammetazikhara tIrtha kI ahamadAbAda se nikalI abhUtapUrva saMghayAtrA ke varNana ko lekara likhA gayA hai, jo atyanta rocaka hai| zrI bAlacaMdajI upAdhyAya Adi aneka munivaroM ne isa tIrtharAja sambandha meM khUba likhaa| abhI hAla hI meM muni zrI jayaMtavijayajI madhukara ne eka vistRta sammetazikhara stavana kI racanA kI hai, jo rocaka aura paThanIya hai| (1) tIrtharAja kI stavanA meM jina puNya puruSoM ne zrama liyA hai, vaha dhanya haiN| navamI zatAbdI ke pazcAt jaba pUrva bhArata se jaina prabhAva chinna-bhinna ho gayA aura usake pazcAt kSetrIya arAjakatA ke kAraNa isa tIrtharAja kI yAtrA meM aneka kaThinAiyA~ vyutpanna ho uThI, taba gujarAta, rAjasthAna, siMdha, paMjAba Adi pradezoM se yAtriyoM kA sudUra zrI sammetazikhara yAtrArtha jAnA atyanta kaSTakara evaM zramasAdhya yaa| ___ zuddha meyajala abhAva meM giri zaila ke nirjharoM ke vanaspati mizrita jala ke sevana se aneka yAtrI bImAra par3a jAte, dArUNa, jaThara roga grasta ho jAne ke bhaya se bhI isa tIrtha yAtrA ke lAbha ko prApta karane kA sAhasa kucheka hI karate haiN| saMgha yAtrA ke bagaira isa tIrtha kI yAtrA kA lAbha prApta karanA, asAdhya-sA thaa| tathApi aneka mahAn AcAryoM dvArA isa tIrtharAja kI yAtrA kI gaI thii| bahuta pUrvakAla meM zrI jaMdhAcAraNa muni evaM zrI vidhAcaraNa, zrI pAdaliptasUri Adi ne yahA~ yAtrAe~ kI thiiN| zrI ratnazekhara sUri, zI bappabhaTTasUri, zrI zrI udyotanasUri, kavi dayAruci, zrI devasUri, mAsopavAsI zrI dharmaghoSasUri, cakrAyudha gaNadhara sUri, dinakarasUri, zrI pradyumna sUri (sAta bAra), vimacaMdrasUri (10 bAra), zrI vAdIdevasUri, zrI jayavijaya gaNI, zrI haMsasomagaNI-vijayasAgara, zrI hIra vijaya sUri, paM. zrI rUpavijayajI, zrI vIravijayajI, zrI vimalacaMdrasUri, prabhRti anekAneka mahAn AtmAoM ne atyanta kaSTa sahana kara bhI isa tIrtha kI yAtrA kI thii| lekina nirantara yAtrikoM ke pravAha ke abhAva meM isa saghana AcchAdita zaila sthita tIrtha kA vikAsa anyAnya jaina tIrthoM-sA nahIM ho pAyA, aMgrejI zAsanakAla meM jaba AvAgamana ke mArgoM kA suprabaMdha For Private And Personal
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org huA, nirApada yAtrAe~ saMbhava huIM, taba isa tIrtharAja kI jAhAjalAlI khUba bar3I va Aja yahA~ yAtriyoM ko kisI bhI prakAra kI takalIpha nahIM hotI hai| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sammetazikhara pArasanAtha pahAr3a nAmakaraNa se bhAratIya nakze meM darzAtA hai| bhagavAna pArasanAtha ke isa tIrtha para nirvANa prApta karane ke pazcAt se isa parvatamAlA ko pArasanAtha pahAr3a kahA jAtA hai| jinezvara bhagavanoM ke samAdhi sthaloM ke zikharoM kI sammilita isa parvata zreNI kA sammetazikhara nAma khUba sArthaka hai aura jaina sUtroM evaM prAcIna graMthoM meM ise isI nAma se ullekhita kiyA gayA hai| bihAra pradeza ke hajArIbAga jile meM relave lAina evaM kalakattA se dillI jAne vAlI mukhya sar3aka para yaha tIrtha AyA huA hai| rela yAtriyoM ko pArasanAtha athavA giraDiha sTezana para utaranA caahie| AvAgamana kI isa sugamatAoM ne yAtriyoM kI yahA~ kI yAtrA ke lie khUba khUba AkRSTa kiyA hai| ina dinoM prativarSa aneka saMgha yAtrAe~ moTara evaM rela dvArA hotI haiM, jinameM hajAroM yAtrI bhAga lete haiN| tIrtharAja para yAtriyoM ke rahane, bhojana Adi kI ati uttama vyavasthA hai| tIrtha kSetra kI yAtrA mahApuNya pradAtrI hotI hai| aisI hara AtmAoM kI mAnyatA hai| lekina siddhakSetra tIrthoM kI yAtrAe~ atyanta prabhAvazAlinI hone se yugoM aura bhavAntaroM ke karmabhala kA prakSAlana kara detI hai / yAtrA kugati argalA, puNya sarovara pAla / zivagatinI sAhelaDI, Ape maMgala mAla / . TAle dAha tRSNA, hare gAle mamatA pNk| tIna guNa tIratha lahe, tAkI bhajo niHzaMka // anya sthale kRtaM pApaM, tIrtha sthale vinazyati / siddha kSetrIya tIrthoM kI yAtrA kA phala dekhie: dasa koTi aNuvrata dharA, bhakte jamAr3e sAra / 1 siddha kSetra yAtrA kareM, lAbha taNo nahIM pAra // 2 sammetazikhara tIrtha mahimA meM anekAneka kaviyoM ne bhAvapUrNa pada gAye haiM:nandIzvara je phala hove, tethI bamaNeha phala kuNDala giri hove // 3 triguNa rucika girI caugaNu gajadaMtA tethI bamaNeha phala jaMbu mahetA // bha. ga. ghaTa gaNu phala dhAtakI caitya juhAre, chatrIsa gaNeru phala pukkhala vihAre // bha.pu. 38 For Private And Personal
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tethI zataguNaphala meru caitya juhAre, sahasa gaNerU phala smmetshikhre|| bha.sa. 4- siddha taNA thAnika bhavI pharasita, siddha vadhu varamAlA naMdI anya tIratha yAtrA phala hove, sahasa guNI siddha yAtrA nNdii| anya tIrthoM koDi varSa jo kIje, dAna dayA-tapa-japa aanNdii|| eka muhUrta siddha kSetra karaMtA, puNya lahe bhavi puNyAnandI bhava koDinA pApa khapAve paga - paga pAve Rddhi amNdii|| anya tIrthoM meM karor3oM varSoM taka kie gae dAna-tapa-japa-dayA Adi sadAcaraNoM se jo lAbha prApta hotA hai, usI lAbha kI prApti, siddha kSetriya tIrthoM kI yAtrA ke mahatva kI garimA hai| sahu tIratha mAhe, sarasa sammetazikhara giriraay| ' siddha bhayAjyAM vIsa prabhu sAdhu anaMta shivpaay|| tIrthaMkara mokSe gayA, mokSa giri tiNa naam| kAraNa kAraja nipaje, AlaMbana vishraam|| mahimA jAki mahiyale, kaha na sake kavi koy| mukti mahale nisaraNikA, iNa tIratha jaga joy|| charI pAle jeha nara bhAve, bheTe zikhara girind| te nara mana vAMchita phala pAve, sura tarU no kNd|| tana, mana suta vallabhA, svargAdika sukha bhog| je vaMche te saMpaje ziva ramaNI sNyog| tIrtharAja ke darza se, hoya vipatti saba duur| aSTa siddhi o nava nidhi rahe sadA bhrpuur|| narapati surapati saMpadA, mile na kachu sNdeh| pragaTe Atama jyoti ravi, sarvajJAna sukha geh| yAtrA bhavijana kIjie, trividha bhakti vishess| darza sparza nita kIjie, lahiye puNya ashess|| eka tIratha vandana karyA, sahu siddha vNdaay| siddhAlaMbI cetanA, guNa sAdhakatA thaay|| - paM. devacandrajI mahArAja For Private And Personal
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pazcima dizi zatrujaya tiirth| pUrva sammetazikhara giri|| mokSa nagara nA doya drvaajaa| bhavika jIva rahyA sNcrii|| tuM hI namuM, tu hI namuM, namuM sammetazikhara giri... . zrI jina harSa kRta stavana girirAja sammetazikhara kI talahaTI madhuvana kahalAtI hai| madhuvana nAma meM jitanI madhuratA hai, vaisI hI vahA~ zAMta, surabhimaya snigdhatA sadaiva vyApta rahatI hai| vana meM upavana aura vAtAvaraNa kI pavitratA isa kaliyuga meM bhI madhuvana meM tapovana kI smRti ubhAra detI hai| jinezvara bhagavAna ke lagabhaga 25 vizAla jinAlaya isa choTI-sI bastI ko svarNakalaza aura zubhra ketu maMDita devapurI ko pratIta karAtI hai| Aja kI yuddha pIr3ita mAnavatA dAnavIra barbaratA meM pisatI hai| sabhyatA evaM AcAra vibhraSTa zikSA kI badaulata jo kalmaSaH jAgatika vAtAvaraNa meM prasArita hai| madhuvana usase sarvathA achUtA hai| vahA~ parama zAMti tRpti evaM sabhyatA kA sAmrAjya hai| martyaloka kA svarga hai jIvana kI madhurimA ke parama strota jinavANI kI AdhArazilA rUpa tIrtha sammetazikhara kI padasthalI meM vistIrNa isa pUNya bastI meM Aja bhI loga saMtrasta jIvana se vilaga hokara sahasroM yAtrI parivAra yahA~ Akara jIvana meM sadicatta AnaMda kA AtmAnubhava karake svayaM ko dhanya mAnate haiN| __ zrI sammetazikhara ke pahAr3a pracura vanarAzi se yukta hai| isake saghana DhAloM meM aneka prakAra ke vanya pazu; zera-cite Adi haiN| prAcInakAla meM isake vanoM meM hAthI hone ke ullekha zAstroM meM milate haiN| vividha bahumUlya jar3I-bUTiyoM evaM alabhya bheSajya vanaspatiyoM yaha girirAja bhaNDAra kahA jAe to atyukti nahIM saghana jhAr3iyA~ aura vana samRddhi se paripUrNa hone ke kAraNa rAjya zAsana kI kuTila A~kha sadaiva isa tIrtha bhUmi para rahI hai| vanya upaja ke uparAnta zAsaka isa tIrtha ke yAtriyoM se yAtrA kara bhI lete haiN| isake badale jainoM ko unase yAtrA surakSA kA yAtkiMcita lAbha milatA rhaa| lekina aMgrejI zAsana meM jaba AvAgamana ke mArga surakSita ho ge| kSetriya rAjAoM kI unake adhikAra kI riyAsatoM kI sImAe~ nirdhArita ho gaI haiM aura ve usakA upayoga nijI Aya ke rUpa meM karane ko samartha hue| taba isa tIrtha kSetra ke zAsaka pAlagaMja rAjA dvArA jainoM ko vibhinna bhA~ti kI harakatoM se sAmanA 40 For Private And Personal
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karanA par3atA thaa| tIrtha bhUmi kI yAtrA meM ina harakatoM ko sadaiva ke lie samApta karane hetu pAlagaMja rAjA se yaha pahAr3a kimatana kharIda liyaa| usake pazcAt isa tIrtha kA khUba vikAsa huaa| mugalakAla meM bhI isa tIrtha ko zAsakIya paMjoM se mukta karane kA zreya aneka zAsana prabhAvakoM ko rhaa| samrATa akabara dvArA yaha tIrtha kSetra jagadgaru zrI hIrasUri ko san 1582 meM bheMTa diyA gyaa| isake pazcAt bAdazAha ahamadazAha dvArA yaha tIrtha punaH jagata seTha zrI mehatAbasiMhajI ko san 1948 meM bheMTa kiyA gayA thA aura sAtha hI madhuvana ke vistRta maidAna pArasanAtha kI talahaTI Adi kSetra bheMTa die gae the| bAdazAha jahA~gira ke dvitIya putra Alamagira dvArA san 1755 meM isa tIrtha bhUmi ko kara mukta ghoSita kiyA thaa| isa tIrtha ke ArAdhya sthala yadyapi sanAtana aparivartanIya rahe tathApi una para bhinna yugoM meM anekAneka sudhAra saMskaraNa hote rahe; phira bhI isa tIrtharAja kI yaha mukhya vizeSatA rahI ki tIrthaMkara nirvANa sthalI kI bIsa deva kulikA evaM sthApanA tIrtha kI kulikAoM arthAt sammetazikhara tIrtha bhUmi meM jala mandira ke atirikta kahIM bhI jina pratimAeM sthApita nahIM haiN| aisA honA eka prakAra se digambara-zvetAmbara donoM AmanAya kI arcanA vidhi meM ar3acana paidA nahIM karatA ataH isa tIrtha kI arcanA yAtrA meM bhI sabhI jaina samAna rUpa se zraddhAnvita ho puNya yAtrA kA lAbha adhyAvadhi prApta karate rahe haiN| kyA hI acchA ho yadi donoM samAja anya tIrtha sthaliyoM meM bhI jahA~ jina pratimAe~ virAjamAna haiM, vahA~ pArasparika arcana vidhi kI viSamatAoM aura unase vyutpanna AcArabheda kI gutthiyoM ko dUra kara eka aisI sarvamAnya vidhi ko apanAte, jisase digambara-zvetAmbara Adi jainoM kI arcana pUjana meM kisI bhA~ti kA vyavadhAna paidA na ho| samaya kI yaha mA~ga hai aura isake prati durlakSya karanA, aba zobhanIya nhiiN| bihAra sarakAra ne isa tIrtha bhUmi para tA. 2.4.94 ko kabjA kara hamAre sAmane eka samasyA paidA kara dI hai| yadi hama tIrtha ke prati kucha karane ko utsuka haiM aura tIrtha para AI huI zAsakIya vipatti se tIrtha ko mukta karane kI hamameM bhAvanA hai, to hameM pArasparika bhedoM ko bhulAkara tIrtha samasyA ko sulajhAne ke lie kaTibaddha ho jAnA caahie| pArasparika kalaha ne hamako zrI ghulevA (kesariyAjI) jaise tIrtha ke prati apanA dAyitva nibhAne se vaMcita rkhaa| Aja koI bhI zraddhAlU, zrI kezariyAjI ko bheMTakara usa tIrtharAja kI pUrva jAhojalAlI kA leza bhI vahA~ na For Private And Personal
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sammetazikhara tIrtha para zrI tIrthaMkara krama ToMka saMkhyA kA nAma mokSa jAne vAle mokSa gamana kI tithi tIrthaMkara ke nAma gaNadhara mokSa vAloM ke nAma 1. siddhavara ToMka 2. dhavala datta 3. ANaMda ToMka zrI ajItanAyajI caitra sudi 5 zrI saMbhavanAthajI caitra sudi 5 zrI abhinandanajI vaizAkha sudi 8 zrI siMhasena Adi zrI carUgaNagharAdi zrI vajranAma Adi 4. acalagirI zrI sumatinAyajI caitra sudi 9 zrI caramAdi 5. mohanagirI 6. prabhAsagiri 7. lalitaghaTTa 8. suprabha 9. vidyuta 10. saMkalagiri 11. vimalagiri 12. vimagiri 13. dattavara 14. prabhAsagiri 15. jJAnadhara 16. nATikAgiri 17. sabalagiri 18. nirjaragiri 19. mitradhara 20. svarNa bhadra zrI padmaprabhujI magasara vada 11 zrI supArzanAthajI phAguna vidi 11 zrI candraprabhujI bhAdravA vada 7 zrI suvidhinAyajI bhAdravA suda 9 zrI zitalanAthajI vaizAkha suda 2 zrI zreyAMsanAthajI zrAvaNavada 10 zrI vimalanAthajI ASAr3ha vada 7 zrI anantanAthajI caitra suda 5 zrI dharmanAthajI jeTha suda 5 zrI zAMtinAthajI jeTha vadi 13 zrI kuMthunAthajI vaizAkha vada 1 zrI aranAthajI zrI kuMbha Adi zrI mallInAthajI phAguNasuda 12 zrI munasuvRta svAmI jeTha vada 9 zrI namInAthajI vaizAkha vada 10 zrI pArzvanAthajI zrAvaNa suda 8 zrI pradyotana Adi vidarbha Adi zrI dina zrI varAhaka zrI zrI nanda Adi zrI kacchapAdi zrI mandara Adi zrI jasa Adi zrI ariSTha Adi zrI cakrAyudha zrI zAmba Adi magasara suda 10 zrI prabhikSa Adi zrI mallI Adi zrI zubha Adi zrI Aryadinna zubha gaNadhara Adi ToMka- 20 tIrthaMkara- 20 For Private And Personal
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir unake gaNadhara evaM munivara ke mokSa gamana mokSagAmI gharoM kI saMkhyA samarthakoM ke sAtha mokSa jAne vAle muniyoM kI saMkhyA ToMka para anya muni mokSa , gae unakI saMkhyA . ToMka kA yAtrAphala upavAsa sahita poSadha saMkhyA meM 1000 102 1000 116 1000 100 1000 707 308 500 65 1000 81 nava kor3Akor3I bahattara lAkha bayAlIsa hajAra pA~ca sau battIsa karor3a nava kor3A kor3I bahattara lAkha bayAlIsa hajAra pA~ca sau bayAlIsa lAkha bohattara kor3Akor3I 70 karoDa 70 lAkha 42 hajAra 1 lAkha sAta sau eka kor3Akor3I 84 karoDa 72 lAkha 81 hajAra sAta 1 karor3a sau ikyAsI 99 karoDa 87 lAkha 43 hajAra 727 1 karor3a 46 kor3Akor3I 84 karoDa 72 lAkha 7 hajAra 742 32 karor3a 984 araba 72 karoDa 80 lAkha 84 hajAra 565 16 lAkha eka kor3Akor3I 99 lAkha 7 hajAra 480 1 karor3a 18 kor3Akor3I 42 karoDa 32 lAkha 42 hajAra 905 1 karor3a 96 kor3Akor3I 96 karoDa 96 lAkha 9 hajAra 542 1 karor3a 70 kor3Akor3I 17 karoDa 60 lAkha 6 hajAra 742 1 karor3a 96 kor3Akor3I 17 karoDa 70 lAkha 70 hajAra 700 1 karor3a 29 kor3Akor3I 19 karor3a 9 lAkha 9 hajAra 795 1 karor3a 9 kor3Akor3I 9 lAkha 9 hajAra 999 96 kor3Akor3I 96 karoDa 32 lAkha 96 hajAra 742 1 karor3a 99 karor3a 99 lAkha 99 hajAra 999 96 karor3a 1 karor3a 96 kor3Akor3I 97 karor3a 9 lAkha 999 1 karor3a 1 araba 45 lAkha 7 hajAra 942 1 karor3a 82 karoDa 84 lAkha 45 hajAra 742 / / 1 karor3a 1000 1000 1000 6000 7000 108 900 57 50 36 3 1000 1000 500 1000 1000 33 10 gaNadhara 1280 muni 27349 anya muni asaMkhya 43 For Private And Personal
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org dekhakara dila meM eka vivAdapUrNa kasaka lekara lauTatA hai| hama punaH usI bhUla kA parAvartana to nahIM kara rahe haiN| isa viSaya para hameM cokanne hokara soca lenA caahie| Aja kI janataMtriya sarakAra meM hama apanI pUrvakAla meM kI gaI bhUloM kA bhI parisaMskAra kara unakA sudhAra kara sakane meM samartha ho sakate haiN| yadi hamameM ekya ho| zrI pArzvanAtha bhagavAna, jinhoMne zrI sammetazikhara tIrtha para apanA mukti patha prazasta karate hue isa tIrtharAja ko gauravAnvita kiyaa| ve parama ArAdhya bhagavAna hama sabako sadvaddhi dai, jisase isa tIrtha para vyutpanna apratyAzita rAjya saMkaTa ke nivAraNa kara sakane meM hama samartha ho ske| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir isa lekha ko taiyAra karane meM zrI zAMtilAlajI padamAjI dvArA saMkalita sAhitya kA upayoga kiyA gayA hai ataH unheM dhanyavAda denA Avazyaka samajhatA huuN| zAMtilAlajI ne zrI sammetazikhara kI paidala yAtrA do bAra kI hai| ApakI dhArmika abhiruci evaM jJAna pipAsA anumodanIya hai| # indramala, bhagavAnajI bAgarA vizeSa :- kSatriya kuNDa kI jIvanta svAmI kI pratimA nAMdiyA (rAjasthAna) meM sthApita kI gaI hai| / brahmANakuNDa kI pratimA brAhmaNavAr3A meM aura RjuvAlikA kI pratimA nANA meM pAvApurIjI kI pratimA diyANA meM sthApita kI gii| ye saba kSetra Abu ke nikaTa meM haiN| loka gItoM meM kahA jAtA hai ki nANA - diyANA, nAMdiyA - jIvata svAmI vAMdiyA // 5. saM. 1822 varSe vaizAkha sudi 13 gurau sA khuzAlacandena zrI pArzva bimbaM karApitaM pra. sakala sUribhiH // 6. dekhiye zrI nathamala caMDAliyA jayapura kRta zrI sammetazikhara citrAvalI 1- uttama zrAvaka 2- jahA~ puNya puruSoM ne siddhapada prApta kiye hoM, aise tIrtha siddhakSetra kahalAte haiN| 3- zrI jJAnavimala sUri kRta siddhagiri stavana 4- zrI rAjendra sUri paTTaghara AcArya dhanacandrasUri kRta vIsa sthAnaka pada pUjAntargata siddha pada puujaa| 1- tA. 9.3.1918 meM yaha pahAr3a tIna lAkha rupaye meM zrI AnandajI kalyANajI per3hI ne kharIdA thA / 44 For Private And Personal # sammetazikhara rakSA # vizeSAMka 1964 zAzvata dharma se udghRta
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "yadisarakArabinA kisIko phA~sI para car3hAe sammaitazikharadenAcAhatI hai to maiM taiyAra hU~, mujhe phA~sI ke phaMdeparacar3hA diyA jaae|" paTanA kI jela bharane, jaina samAja taiyAra hai| . pU. munirAja zrI devendravijayajI mahArAja mahAnubhavoM! bihAra sarakAra ne zrI sammaitazikhara tIrtha / para kabjA kara liyA hai| sarakAra ne use jAgIradArI mAnI aura kahA- jaba jAgIradArI prathA samApta ho gaI hai to phira jainiyoM kI jAgIra kyoM bacI rahe? kitanI kheda kI bAta hai ki rAjaghATa jAgIra nahIM hai aura pArasanAtha hilsa, jAgIra mAne gae haiN| are bhAI, jaba yaha kahate ho ki rAjaghATa rASTra pUjya bApU kA samAdhisthala hai, to yaha kyoM bhUlate ho ki zrI sammaitazikhara 20 tirthaMkaroM kI nirvANa bhUmi hai, 1280 gaNadharoM kA mokSasthala hai aura ananta muniyoM kI siddhi kA kendra hai| lekina kheda hai ki sattA kI madAndhatA evaM jaMgala vikAsa kI ora se jArIgadArI unmUlana kI bAta kahakara sarakAra, nAdAna banI huI hai| zrI sammaitazikhara para adhikAra kara yadi bihAra sarakAra yaha mAnatI hai ki jaina samAja kamajora hai, to vaha usakI mUrkhatA hai| maiM DaMke kI coTa para kahatA hU~ ki yadi paTanA kI jeleM khAlI hoM to vaha durAgraha para DaTI rheN| cAhe prANa cale jAe~ge, para yAda rahe, zrI sammaitazikhara nahIM jA skeNge| zrAvaka-zrAvikAe~ to kyA, sAdhu aura sAdhvI satyAgraha ke lie kadama bar3hAe~ge aura Andolana ko gatizIla kreNge| . (jayaghoSa) hama una vIra jainAcArya kAlikAcArya kI santAna haiM, jinhoMne anyAya aura AtyAcAra ko miTAne ke lie svayaM senApati kA pArTa adA diyA aura raNabhUmi meM jo sadala-badala utare the| hama bhI pIche nahIM haTane vAle haiN| hamArA itihAsa gauravamaya hai- bhAmAzAha kA udAharaNa sAmane hai, jisane svataMtratA kI rakSA aura mAtRbhUmi kI ijjata ke lie apanA sarvasva mahArANA ke caraNoM meM arpita kiyaa| For Private And Personal
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yaha vaha rAjasthAna hai, jisane anyAyoM ko miTAne kA sadA se hI netRtva kiyA hai tathA Aja bhI dhAnasA meM isa sammelana ke dvArA Apa netRtva kA bhAra svIkAra kara rahe haiN| dhAnasA sammelana tabhI saphala ho sakatA hai, jabaki jisa uddezya ko lekara yaha bulAyA gayA hai, vaha pUrA ho| __ Aja, sarakAra yaha cAhatI haiM ki binA Andolana yA binA kisI ko phA~sI para car3hAye hama zrI sammaitazikharaz2I nahIM deMge, to maiM taiyAra hU~, mujhe phA~sI ke phaMde para car3hA diyA jAe aura jaina samAja ko zikharajI supurda kara diyA jaae| . (bAra-bAra jayaghoSa) mujhe jaya-jayakAra nahIM caahie| maiM cAhatA hU~, apanA tIrtha, usakI pUrNa pvitrtaa| yadi usake lie merA jIvana Ahuta hotA hai, to yaha bar3e saubhAgya kI bAta hogii| bandhuoM! yaha prazna samAja ke jIvana-maraNa kA prazna hai, jise isI rUpa meM jAnanA hai| dharma va tIrthoM kI rakSA karanA hai ve hara kisma ke atyAcAroM-anAcAroM ko bhI sahana karane meM kabhI pIche kadama nahIM rkheNge| jisa prakAra ki mugala sAmrAjya ke jamAne meM hinduoM ko jora-julma se musalamAna banAyA jA rahA thA aura jo hindU, musalamAna bananA nahIM cAhate the, unake Upara usa samaya ke sAmrAjyavAdiyoM ne jajiyA Taiksa lagAyA thA aura usa samaya ke hinduoM ne apane dharma kI rakSA ke lie khuza hokara tIrtha ke nAma para jajiyA Taiksa bhI diyA thaa| usI prakAra yaha bihAra sarakAra, zvetAmbara jainiyoM se tIrtha ke nAma para jajiyA Taiksa lenA cAhegI, to zvetAmbara samAja saharSa isako bhI adA kara ske| bihAra sarakAra dIrgha dRSTi se punaH isa tIrtha ke sambandha meM gaMbhIratA se soce, samajhe, adhyayana kare va manana kara parizilana kre| kisI bhI kArya meM jaldI karanA yA lAkhoM vyaktiyoM kI AvAja ko ThukarAnA, eka prakAra se apane Apa kA bahuta bar3A nukasAna hone vAlA hogaa| vaha to hogA yA nahIM, yaha paramAtmA hI jAnatA hai| kintu sarakAra ko bahuta bar3A nukasAna uThAnA pdd'egaa| zrIdhANasA nagara meM Ayojita, zrI sammaitazikhara rakSA samiti ke dvArA, vizeSa sammelana (udbodhana) For Private And Personal
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Freureureureureureuteudeuldeuldeuldeuldeulreureureureuteu janaadAlata meM prastatavAdapatra / jaina zvetAmbara samAja.....vAdI / viruddha bihAra rAjya sarakAra dvArA mukhyamaMtrI zrI lAlUprasAda yAdava...prativAdI bhAratIya saMvidhAna dvArA adhikRta sarvocca zaktisampanna bhAratIya janatA kI adAlata meM nimna vAda prastuta hai: 1- yaha ki vAdI bhAratavarSa kI janatA kA eka pramukha aMga hai, jisake sadasyoM ko bhAratIya saMvidhAna dvArA pradatta samasta dhArmika svataMtratAe~, maulika adhikAra ke rUpa meM prApta haiN| 2- yaha ki bihAra, rAjasthAna ne vAdI ke pAvana-pavitra tIrtha pArasanAtha hilsa (zrI sammaitazikharajI) kA avaidhAnika adhikaraNa kara liyA hai| __ 3- yaha ki pArasanAtha hilsa, hajArI bAga jile ke bihAra rAjyAntargata sthita hai, jisakA kSetraphala 16 hajAra ekar3a hai| ise zrI sammaitazikhara ke nAma se jaina sAhitya meM sambodhita kiyA gayA hai| 4- yaha ki pArasanAtha hilsa para jainiyoM kI vartamAna cauvIsI ke 20 tIrthaMkara, 1280 gaNadhara tathA ananta muni mokSa meM gae haiM tathA yahA~ unakI nirvANa bhUmi hai| ataeva yaha pUrA parvata jaina dharmAvalambiyoM ke lie zraddhA kA kendra hai evaM isakI iMca-iMca bhUmi ko hama vaMdanIya mAnate haiN| ___5- yaha ki pUrA jaina samAja isa parvata ko mAnatA va pUjatA hai| yahA~ taka ki isa para jaina dharmAvalambI, naMge paira car3hAI karate haiM tathA Upara kucha khAte-pIte nahIM haiN| yahI nahIM, parvata para car3hane se pUrva, ve isakI AratI evaM vandanA bhI karate haiN| parvata kI parikramA kara ve apane Apa ko dhanya mAnate haiM tathA isakI yAtrA ke dvArA anupama evaM advitIya AtmazAMti anubhUta karate haiN| 6- yaha ki parvata anantakAla se hI jaina samAja kI nijI sampatti rahA hai| mugala bAdazAha akabara ne bhI jainAcArya zrImad vijaya hIravijaya sUrijI ke samaya For Private And Personal
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir meM jaina samAja ke nAma isakA paTTA mAnya kiyA thA tathA san 1593 meM usane isa sambandhI pharamAna bhI jArI kara diyA thaa| 7- yaha ki san 1760 meM rAjA ahamadazAha bahAdura ne bhI eka anya pharamAna dvArA murzIdAbAda ke jaina nivAsI zrI jagata seTha ko pArasanAtha hilsa para jaina zvetAmbara samAja ke Adhipatya kI svIkRti dI thii| 8- yaha ki briTizakAla meM bhI ise jainoM kA pavitra sthAna mAnya kiyA gayA evaM isakA pUrNa sammAna rakhA gyaa| 9- yaha ki 1838 ke lagabhaga yUropiyana adhikArI isakA trikoNamitI ke anveSaNoM hetu upayoga karanA cAhate the tathA unane taMbU bhI tAna die the, kintu jaina samAja ke virodha para briTiza zAsana ne bhI jainoM ko isakI pavitratA kI pUrNa gAraMTI dete hue taMbU haTavA die the| 10- yaha ki 1893 meM briTiza senA ke senApati ne bhI yahA~ sainikoM ke prazikSaNa kA kendra sthApita karanA cAhatA thA, kintu vaha yojanA bhI jaina samAja kI ApattiyoM para radda kara dI gii| 11- yaha ki san 1878 meM jaina samAja tathA pAlanagaMja rAjA ke bIca eka vivAda utpanna ho gayA thA, jo ki kalakattA hAyakorTa meM prastuta huA thaa| kalakattA hAyakorTa ke nyAyAdhIzoM ne bhI isakI pavitratA ko mAnya karate hue nirNaya diyA ki isakA eka-eka iMca pavitra evaM samAna pUjA adhikAra hai| 12- yaha ki anta meM sabhI ApattiyA~ haTAne ke lie jaina zvetAmbara samAja ke pratinidhi, per3hI zrI AnandajI kalyANajI kI per3hI ne ise pAlanagaMja rAjA se kharIda liyaa| 13- yaha ki kraya ke bAda yaha per3hI ke antargata hI rahI hai evaM vahI isakI vyavasthA karatI rahI hai| 14- yaha ki san 1946 meM bihAra sarakAra ne bihAra prAyaveTa phAresTa ekTa 1946 ke antargata parvata para sthita jaMgaloM kA adhikAra lene hetu dinAMka 15.2.1947 ko sUcanA-patra prasArita kiyA, jisa para per3hI kI ora se Apatti uThAte hue dinAMka 23.10.1947 ko eka smaraNa-patra bihAra zAsana ko prastuta kiyA gyaa| For Private And Personal
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15- yaha ki eka lambe patra vyavahAra evaM sAkSAtkAroM ke bAda eka paMjIyana anubaMdha dvArA dinAMka 17.11.1952 ko sarakAra aura per3hI ke bIca samajhautA huA, jisameM sarakAra ne parvata kI pavitratA ko mAnya kiyA tathA per3hI ne rakSita jaMgala vikAsa kI bAta mAnakara vibhinna mudde taya kie| 16- yaha ki samajhaute kA bihAra sarakAra kI ora se koI paripAlana nahIM kiyA gyaa| 17- yaha ki 2 maI 1953 ko sarakAra ne jaMgaloM ke adhikaraNa kA sUcanA-patra prasArita kara diyA, jo ki samajhaute kA ullaMghana tathA jainoM ko bhAratIya saMvidhAna dvArA die gae maulika adhikAroM kA ekadama hanana the| 18- yaha ki dinAMka 2.5.1953 ko jArI kiyA gayA nayA sUcanA-patra bihAra laiNDa riphArma ekTa ke sekSana 1 ke tahat thaa| per3hI ke dvArA isake virodha meM bihAra sarakAra ke sanmukha dinAMka 8.8.1953 ke dina yAcikA prastuta kI gaI, jisameM kahA gayA ki pArasanAtha hilsa eka pavitra saMsthA hai, jo ki kAnUna bhI adhikRta nahIM kiyA jA sktaa| 19- yaha ki bihAra bhUmi vikAsa adhiniyama ke antargata vahI jaMgala va bhUmi zAsana adhikRta kara sakatI hai, jisase AmadanI hotI ho| lekina pArasanAtha parvatamAlA se koI AmadanI nahIM ho rahI thI, kintu phira bhI rAjya zAsana ne jabardastI kAnUna lAgU kara jaina samAja ke adhikAroM para kuThArAghAta kiyaa| 20- yaha ki yAcikA ke udhara meM sarakAra eka anubaMdha para vicAra karane hetu rAjI ho gaI, jo zAsakIya vakIla dvArA taiyAra kiyA gayA thaa| __21- yaha ki dinAMka 30 akTUbara 1949 ko pUrNa sAkSAtkAra meM per3hI kI ora se nivedana kiyA gayA ki sarakAra, svayaM 17.11.1952 ke anubaMdha meM ise pavitra mAna cukI hai| ataeva yaha sUcanA vApasa lI jaae| 22- yaha ki isake bAda seTha AnandajI kalyANajI kI per3hI vyaktigata saMcAra vyavahAra karatI rhii| 23- yaha ki bihAra sarakAra ne eka sUcanA-patra dvArA pUrA pArasanAtha hilsa apane adhikAra meM bhUmi vikAsa adhiniyama ke antargata dinAMka 2.4.64 ko le liyA tathA jaMgala vibhAga ko vikAsa hetu supurda kara diyaa| For Private And Personal
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24- yaha ki bihAra sarakAra kI yaha kAryavAhI bilkula anucita evaM avaidhAnika 25- yaha ki ukta kAryavAhI se jainoM kI dhArmika svataMtratA kA apaharaNa huA hai| unakI dhArmika bhAvanAoM ko Thesa pahuMcI hai evaM unake dhArmika adhikAroM ko nirdayatApUrvaka daboca diyA gayA hai| 26- yaha ki isase bhAratIya saMvidhAna meM maulika adhikAroM ke rUpa meM dI gaI dhArmika svataMtratA kA apaharaNa huA hai| 27- yaha ki bihAra sarakAra kI ukta kAryavAhI kA tIvra virodha huA hai| jainoM ne apane hastAkSaroM se kaI tAra patra bhejate hue bihAra sarakAra se adhikAra punaH dene kI mA~ga kI hai, kintu bihAra sarakAra apane haThAgraha evaM durAgraha para DaTI huI haiN| 28- yaha ki bihAra sarakAra ne jahA~ eka ora hamAre adhikAroM se hameM vaMcita kiyA hai, vahIM tIvra janamata kI mA~goM ko bhI sammAna dene ke lie usane koI tvaritatA nahIM btlaaii| 29- yaha ki isa vAda patra dvArA jaina zvetAmbara saMgha bhAratIya janatA se nivedana karatA hai ki use nyAya de evaM usakI nijI sampatti pArasanAtha hilsa usake adhikAra meM punaH dene hetu bAdhya kare tathA vaha nahIM sunatI hai to AgAmI Ama cunAva meM usake viruddha evaM usase sambandhita sampUrNa dala ke viruddha vaha apanA phaisalA sunA de| - saMmaitazikhara rakSA - vizeSAMka - zAzvata dharma se 1964 (paSThakA AzA hai yaha sammelana jainoM ke adhikAroM kI surakSA meM sabala siddha hogA evaM zrI sammetazikhara tIrtha punaH prApta karane kI dizA meM eka mahatvapUrNa maMca taiyAra kara skegaa| yahI nahIM jaba taka tIrtha puna: prApta na ho jAe taba taka janagaNa ko jAgRta evaM prerita karatA rhegaa| jaya pArzvanAtha! jaya mahAvIra!! . - vijaya vidyAcandrasUri di. 28 sitambara 64 For Private And Personal
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nahIM haTeMge nahIM DigeMge # jainaratna zrI rAjamala lor3hA itihAsa kA saMbaMdha aise bite hue yuga se hai jisameM aise sAdhanoM kA Azraya lenA par3atA hai jo usa kAla ke avazeSoM ke rUpa meM hameM usa yuga kA paricaya karAne meM sahAyaka hote hai| aise hI sthAnoM para aitihAsika smAraka dikhAI dete haiN| aise hI smAraka itihAsa ko jIvita rakhate haiN| jo hamAre deza kI sAMskRti nidhiyoM meM se hai jina samAja ke sannikaTa aisI eka bahuta bar3I nidhi hai, jisakI yadi khoja kI jAe to bhArata ke itihAsa meM alaga se eka bahuta bar3A vibhAga taiyAra ho sakatA hai| vaise jaina samAja ke pAsa kaI prAcIna tIrtha rUpa meM smRtiyAM vidyamAna hai| kintu unameM bhI aise prAcIna va aitihAsika sthAna hai jike kaNa-kaNa kI dhUla ko mastaka para lagAkAra apane Apako dhanya samajhA jAtA hai| bIsa tIrthaMkara, 1280 gaNagharoM evaM ananta muniyoM kI mokSa bhUmi jaise parama punita sthAna kI rakSA va pavitratA ko banAye rakhane kA bhAra zvetAmbara jaina samAja ne hamezA apane Upara le rakhA hai| aura abhI isI sampUrNa samAja kI AnandajI kalyANajI kI per3hI isa tIrtha kI varSoM se dekhabhAla va saMpUrNa vyavasthA karatI hai| yaha bhUmi pratyeka vyakti ke liye dArzanika, vaMdanIya evaM pUjanIya hai| isakA hara taraha satkAra, sammAna karane ke liye pratyeka jana hara samaya kaTibaddha rahatA hai| isa tapobhUmi para tIrthakaroM ke nirvANa ko hajAroM varSa hI nahIM balki lAkhoM varSa vyatIta ho gaye kintu kisI ne bhI Aja taka isa tIrtha para AMkha uThAkara nahIM dekhA, kyoMki yaha bhUmi kisI kI AjIvikA calAne kA mauja majA ur3Ane kA, sukha suvidhA prApta karane kA sAdhana nahIM hai / yaha sthAna to una tapo mUrtiyoM kA patha pradarzana karatA hai / jinhoMne isa saMsAra ko asAra samajhakara hamezA ke liye apanI AtmA ko samyaga jJAna, darzana, cAritra maya banA liyA aura AtmA ko paramAtmA ke rUpa meM pariNita kara diyaa| 51 For Private And Personal
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhalA aise pavitra sthAna para kisa manuSya kI kaTu nigAha ho sakatI hai, kyoMki vahAM pApI se pApI manuSya bhI jAtA hai to eka samaya to avazya usakA dhyAna paramAtmA kI ora AkarSita ho hI jAtA hai| vaha apane Apako eka dUsare rUpa meM dekhane lagatA hai| usako apane jIvana meM navInatA ke darzana hote haiN| purAne kiye hue pApoM kA prAyazcita karane kI svabhAvika bhAvanA utpanna hotI hai| yaha kevala mAtra usa puNya bhUmi kA hI prabhAva hai| Aja bhI hajAroM hI nahIM lAkhoM manuSyoM kI bhakti kA kendra banA huA hai| ___ Aja yaha tIrtha bihAra rAjya ke antargata AyA huA hai aura isa tIrtha ke AsapAsa 16 hajAra ekar3a jaMgala hai| isa jaMgala meM bhI jaina muniyoM ne dIrkha tapazcaryA karake nirvANa ko prApta kiyaa| Aja yaha batAne ke liye hamAre pAsa aisA koI sAdhana nahIM hai ki amuka sthAna hI nirvANa kA sthAna hai| bAkI kevala mAtra jaMgala hai| yaha saba bhUmi nirvANa bhUmi hone ke kAraNa vaMdanIya pUjanIya hai| ho sakatA hai ki jo isa dharma ke anuyAyI nahIM hai ve isa bhUmi ko itane pavitra rUpa meM nahIM dekhate ho kintu unakI AtmA meM isa bhUmi ke prati agAdha bhakti va prema hai| unake hRdaya ko jarA TaTolakara dekho to patA calegA ki bhakti kA kyA rUpa hotA hai| bihAra rAjya ne thor3e dinoM se isa tIrtha ko hathiyAgalene kI dRSTatA kI hai| yaha prajAtantra ke liye eka bahuta bar3A kalaMka hai| sarakAra ko jarA dIrgha dRSTi se socanA cAhie ki sabase pahale isa tIrtha ko Asa-pAsa ke tamAma jaMgala kI bhUmi zvetAmbara jaina samAja kI apanI eka nijI sampatti hai| isa tamAma bhUmi ko eka samaya jaina samAja ne kraya kiyA hai| usa para kisI bhI anya vyakti yA samAja kA koI adhikAra nahIM hai| na isa jaMgala se koI vyakti vizeSa apanA nIji phAyadA uThA rahA hai| usa jaMgala kI eka iMca harI lakar3I kataI nahIM kATI jAtI hai| vRkSoM ko manuSya kI taraha jIne aura panapane kA pUrNa adhikAra de rakhA hai| isa jaMgala meM kisI taraha kI hiMsA, anAcAra, atyAcAra Adi koI duSkarma nahIM hotA hai| jaMgalI jAnavara svataMtratA se ghUmate phirate haiN| unakI hiMsA to dUra rahI unakI tarapha AMkha uThAkara bhI koI nahIM dekhatA hai| ___ dhAnasA meM aisI utpanna saMkaTa para vicAra karane ke liye pUjya jainAcArya zrImadvijaya vidyAcandasurIzvarajI mahArAja kI nizrA meM eka sammelana sampanna huA jisameM bhArI joza evaM sammetazikhara prApta karane kI umaMga parilakSita hotI thii| 52 For Private And Personal
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org kyoMki ho sakatA hai ki sarakAra ko isa jaMgala se prativarSa 5-50 hajAra ru. kA lAbha mila jAe kintu aisA karane se lAkhoM manuSyoM kI antarAtmA se isa puNya bhUmi para nAjAyaja phAyadA uThAne se jo vedanA hogI usake sAmane isa AmadAnI kI koI kimata nahIM hai| bhArata hamezA se dharma bhUmi rahA hai aura purAnA itihAsa batalA rahA hai ki jina-jina vyaktiyoM ne dharma yA dhArmika sthAnoM ko naSTa karane kA prayatna kiyA ve khuda miTa gaye aura dharma Aja bhI vaisA kA vaisA usI sthAna para aTala hai| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yadi sarakAra ko isa tIrtha se Arthika lAbha hI lenA ho to isa tIrtha ke nAma para bhArata meM base hue tamAma zvetAmbara jainiyoM para prativarSa koI Teksa kAyam kara | zvetAmbara samAja kA baccA-baccA isa tIrtha ke nAma para hara taraha kA Teksa dene ko taiyAra hai| Teksa hI kyA samaya Ane para tIrtha rakSA ke liye prANa bhI nyauchAvara kara sakatA hai| yaha tIrtha jainiyoM ke liye prANoM se bhI adhika priya hai| dhAnasA sammelana kI yahI lalakAra thI ki jina vyaktiyoM ko saMsAra meM jIvita rahakara apane dharma va tIrtha kI rakSA karanA hai| hara kisma ke atyAcAroM va anAcAroM ko bhI sahana karane meM bhI kabhI pIche kadama nahIM rkheNge| jisa prakAra kI mugala sAmrAjya ke jamnAne meM hinduoM ko jora julma se musalamAna banAyA jA rahA thA aura jo hindU se musalamAna bananA nahIM cAhate the unake Upara usa samaya ke sAmrAjyavAdiyoM ne jajiyA Teksa lagAyA thA aura usa samaya ke hinduoM ne apane dharma kI rakSA ke liye khuza hokara jajIyA Teksa bhI diyA thaa| usI prakAra yaha bihAra sarakAra zvetAmbara jainiyoM se tIrtha kara ke nAma para jajIyA Taiksa lenA cAhegI to zvetAmbara samAja saharSa isako bhI adA kara skegii| bihAra sarakAra dIrgha dRSTi se puna: isa tIrtha ke sambandha meM gaMbhIratA se soce samajhe, adhyayana kareM aura manana kara parizIlana kreN| kisI bhI kArya meM jaldI karanA yA lAkhoM vyaktiyoM kI AvAja ko 'ThukarAnA eka prakAra se apane Apako bahuta bar3A nukasAna karanA hai| sAmane vAle kA nukasAna hone vAlA hogA vaha to hogA yA nahIM yaha paramAtmA hI jAnatA hai, kintu sarakAra ko bahuta bar3e nukasAna meM utaranA pdd'egaa| 53 For Private And Personal
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kuMbhakarNakInIMda nIMda AtI hai to mAnava aceta ho jAtA hai usakI cetanA miTa jAtI hai| tathA vaha dUsarI duniyA kI saphara karane lagatA hai| sAdhAraNa manuSya pratidina 6 se 8 ghaMTe taba sotA hai kintu kuMbhakarNa 6 mAha taka sotA thaa| vaidika rAmAyaNa ke AkhyAnoM ke anusAra jaba usake sone kA samaya thA taba rAma-rAvaNa kA yuddha prArambha huaa| eka tarapha dAnavoM aura mAnavoM kA bhayaMkara saMgharSa cala rahA thA rakta saritAeM ubala rahI thii| mAro kATo ke niSAda laga rahe the taba ina sabase bekhabara nikhaTa kuMbhakarNa soyA huA hI thaa| rAvaNa ne yuddha ke liye jaba use khuba uThAyA taba bhI vaha na jAgA tathA anta meM jaba usakI nAka meM tIra chor3A gayA to vaha har3abar3A kara utthaa| khaira kahane kA tAtparya yaha hai ki kuMbhakarNa kI nIMda jagata prasiddha hai kintu aba usI gaNanA meM hamArI bihAra sarakAra kA nAma isa lokataMtra se jur3a rahA hai| bihAra kI sarakAra janatAMtrika hai, kintu Aja jainoM ke pracaNDa virodha meM sammukha jo hAM hUM ho kara rahI haiM jo isa bAta kA dyotaka hai ki kuMbhakarNa kI nIMda ko bhI isane cunautI de DAlI hai| ___ Aja pArasanAtha hilsa (sammetazikharajI tIrtha) para jo avaidha kabjA bihAra sarakAra ne liyA isake viruddha sArA janataga jAgrata ho cukA hai| sthAna-sthAna para sabhAeM ho rahI hai| sammelana ho rahe haiN| virodha prastAva kiye jA rahe haiN| virodha patra DAle jA rahe haiN| hastAkSara AMdolana calA rahe hai| satyAgraha kI taiyAriyAM cala rahI hai| sampUrNa samAja meM roSa va asaMtoSa vyApta hai, lekina bihAra sarakAra ko to nIMda A rahI hai aura aisI nIMda kI kuMbhakarNa ko bhI mAta kara diyA usne| kuMbhakarNa ko jagAyA gayA to usane hUM hAM kiyA aura bihAra sarakAra ko jhakajhorate haiM to vaha bhI UM AM hI kara rahI hai| pravaktAoM se AzvAsana ghoSita karavA rahI hai| dene kI bAta nahIM karatI bAta karatI hai mAtra upara nIce kI hii| kintu isase kAma calane vAlA nahIM kAma to calegA sammetazikhara dene se hii| __vaha degI to saMtoSa hogA nahIM to sIdhI sI bAta hai hara prayatna hogaa| usake pratirodha hetu| samaya to AyA hai ki jaina samAja ko kamara kasanA hogaa| kamara hI 54 For Private And Personal
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nahIM kasanA hai bihAra sarakAra kI nIMda ur3Ane ke liye unakI nAka meM tIra chor3anA hogA tabhI to vaha jaagegii| aura dene kI bAta kregii| bhUta bAtoM se nahIM mAnate unake liye to vaisA hI svAgata karanA hogaa| ataeva aba kuMbhakarNa kI nIMda ur3AnI hai to pUrI zakti lagAnA hai| tana mana aura dhana kucha mUlya nahIM rakhate apane pavitra tIrtha ke saamne| yaha jaMgaloM ke adhikAra kA prazna nahIM hamArI dhArmika bhAvanAoM, hamArI dhArmika saMskRti kA prazna hai| sammetazikharajI lenA hai to grAma-grAma, nagara-nagara aura Dagara-Dagara se saMgharSa ke bigula bajAnA hogii| . aMgArA For Private And Personal
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1889860RRORRENganted R0 bihAra sarakArako pA~cIdulIlA D jagIradArI unmukhana 0 jaMgala kA vikAsa D rAjya kI AmadAnI anItiyoM kA pardAphAza hamArA gauravamaya itihAsa jyotiSAcArya zAsana dIpaka munirAja zrI jayaprabhavijayajI mahArAja "zramaNa" gardabha bhIlla ke viruddha kAlikAcArya mugaloM ke viruddha bhAmAzAha caNDapradyota ke viruddha udayana kumArapAla/samarasiMha/bharatacakravartI Adi sabhI ke gauravamaya udAharaNa Aja itihAsa ke pRSThoM se apanI vIratA-zauryatA aura javAmardI ke AdarzoM se amaratva prApta kara cuke haiN| yugoM-yugoM se.... nyAya kA anyAya, satya kA asatya, vaidhatA kA avaidhatA, viveka kA aviveka, ahiMsA kA hiMsA, aparigraha kA parigraha ke viruddha saMgharSa calatA rahA hai aura nyAya kA pakSa sadA vijayI rahA siddha huA hai| atyAcAriyoM ko jujhanA par3A hai, haTanA par3A hai, zarmIdA hokara nIcA dekhanA par3A hai yA ki parAjita hokara dayA kI bhIkha mA~ganI par3I hai| ___ taimuralaMga kA katleAma, nAdirazAha kI nRzaMsatA, oraMgajeba kI barbaratA, hiTalara kI dAnavatA yA mUsolinI kA garva TIka nahIM ske| sikandara vizva vijaya kA svapna apAra senA ke saujanya se bhI sAkAra nahIM kara skaa| azoka kaliMga vijaya ko prApta kara bhI parAjita rhaa| zveta huNoM kI sAmrAjyavAdI nIti bhI dama 56 For Private And Personal
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nahIM khA sakI, phiraMgiyoM kA zAsana bhI eka dina cakanAcura huA aura kabhI sUrya na Dubane vAle deza briTena kI hukUmata bhI zanaiH-zanaiH iMgliza cainala kI ora simaTatI gii| itihAsa isa bAta kA sAkSI hai, jisane dharmako dabAyA, mUrtiyA~ khaNDita kI, mandira tur3avAye yA dharmasthAnoM ko giravA diyaa| unakA zAsana jahA~ agni kI taraha phailA, vahIM unakA astitva usI taraha bujha bhI gayA tathA bAda meM nikalI unake jIvana se sar3AMdha, jisase vizva meM durgaMdha phaila gii| sammaitazikhara sUrya kI tarapha dhUla pheMkane vAlA, sUrya kA kucha nahIM bigAr3a sktaa| dhUla to pheMkane vAle kI A~kha meM hI jAkara giratI hai| isI taraha dharma kI svataMtratA ko apahata karane vAle zAsaka, yadi yaha mAne ki ve dharma ko dbaaeNge| dharma kA kauna kyA bigAr3a sakA, vaha to apanI pAvana patAkA vaise hI phaharAtA rahA hai, cAhe kaniSka AyA ho yA mugala, guptakAla rahA ho yA briTiza sttaa| Aja... jainoM ke pAvana-pavitra tIrtha zrI sammaitazikharajI para bihAra sarakAra ne jAgIradArI unmUlana ke nAma para kabjA kara liyA hai| bhUmi vikAsa kAnUna ke antargata vahA~ vaha jaMgaloM kA vikAsa karanA cAhatI hai| isa pahalU meM 3 bAte haiM:1- jAgIradArI unmuuln| 2- jaMgala kA vikaas|| 3- rAjya kI aamdaanii|| __ jahA~ taka jAgIradArI unmUlana kA prazna hai, yaha kitanI hAsyAspada sthiti hai ki 20 tIrthaMkara devoM tathA ananta muniyoM kI mokSa bhUmi rAjya paribhASA meM jAgIra mAnI jA rahI hai| yadi rAjaghATa aura zAMtighATa jAgIra nahIM to yaha pAvana-pavitra tIrtha jAgIra kaise? ___ jaMgala kA vikAsa yaha to eka oTa hai, pArasanAtha hilsa ko hathiyAne kii| mAtra 16000 ekar3a bhUmi aura vaha bhI parvatIya, jisameM jainiyoM ke adhikAra to vaha surakSita rakhane kI bAta kahatI hai yAnI 1/4 bhAga to mandira sar3akoM Adi meM calA jAtA hai| zeSa bhAga itanA urvara to nahIM, jo sonA ugala de| vahA~ vikAsa hogA- deza paisA lagAegA aura dekhegA ki kyA Amada ho sakatI hai| sampadA kI itanI bAhulyatA meM nahIM ki rAjya ko karor3oM kA munAphA ho ske| jaMgala-vikAsa For Private And Personal
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kyA karanA hai? adhikAriyoM ko apanI sehata sudhArane ke aDDe banAnA hai| dUsarA, jisa parvata para hama jUte pahanakara bhI nahIM jAte, usa para isa bAta kI kyA gAraMTI ki ve khAe~ge-pIeMge nahIM, malamUtra niSkamaNa nahIM kareMge aura naMge paira Upara car3heMge? jainoM ke adhikAra surakSaNa kI bAta to mAtra eka sAMtvanA hai tathA jaMgala kA vikAsa eka ott| ___ rAjya kI AmadanI kyA bar3hegI, saMbhavataH samudra meM eka buMda jitnii| vahA~ sone-cA~dI kI khadAneM to haiM nahIM, jo khodate hI dhana kA pahAr3a khar3A ho jaaegaa| vahA~ jaMgala adhakArI raheMge, pI.e., pyUna raheMge, oNphisa aura kaimpa lageMge, 5-15 karmacAriyoM kI ardalI to yU~ hI bana jAegI; phira Ajakala deza ke ImAnadAra adhikArI yojanAoM se AmadanI hI kahA~ dete haiM? ghATA hI ghATA hai aura yadi bihAra sarakAra ar3I rahI to yahA~ para bhI ghATe kA saudA hI hAtha lgegaa| khaira! kula milAkara pArasanAtha hilsa para adhikAra mAtra eka haTAgraha tathA durAgraha hI hai| jaina samAja kisI mUlya va kisI bhI sthiti meM svIkAra nahIM kara sakatI ki ananta AtmAoM kI siddha bhUmi kA aMgrejI, vaijJAnika upakaraNoM se isa prakAra chedana-bhedana ho| itihAsoM se hama ajeya rahe haiN| jainoM kA dharma, kAyaroM kA dharma nahIM, balki rAjA, mahArAjA, samrATa, senApatiyoM kA dharma rahA hai| Aja, lokatAMtrika sarakAra hai to use janamAnasa kI AvAja kA sammAna karanA hogaa| nahIM to satyAgraha kI paMktiyA~ khar3I hoMgI aura zrAvaka ko ThIka, sAdhu-muniyoM kA netRtva Age hogA....! 58 For Private And Personal
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra khulA khata www.kobatirth.org ..... bihAra mukhyamaMtrI ke nAma.... abhI to patra se hI Apako sambodhita kara rahe haiM phira zAyada paTanA Akara Apako sambodhita karanA par3e aura yaha sambodhana na jAne cunautikA ho yA cetAvanI kA saMgharSa kA ho yA satyAgraha kA....! Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI kRSNavallabhajI sahAya, mukhyamaMtrI, paTanA kAmarAja yojanA AI aura zrIyut vinovAnandajI jhA ko mukhyamaMtrI pada se vidA lenI pdd'ii| kAMgresa vidhAnasabhAI dala meM jhA sAhaba ke ummIdavAra ko auMdhA kara Apa sattAsIna hue to rASTrIya stara ke akhabAroM taka ne ApakI tasvIra chApate hue Apako 'lauha puruSa' kA khitAba diyA / mujhe Aja taka samajha meM nahIM AyA - Apa kaise lauha puruSa haiM? eka ora svataMtra pArTI ke vidhAyakoM kA apaharaNa kara Apa apanI sthiti majabUta karanA cAhate the aura dUsarI ora sArI svataMtra pArTI Apake gale par3a gaI to Apa bidaka gye| hAIkamAna ko kharIte likhane lage, kAmakhyAnArAyaNasiMha ko kAMgresa meM mata lo| zAyada Apa siMhoM se Darate haiM aura siyAroM kI pArTI meM aguA banate haiN| siyAroM meM siMha sA dama bharate haiM aura siMha dekhakara ......! khaire! yaha saba rAjanItika danda phanda haiM Apa lauha puruSa haiM yA mauma puruSa hameM matalaba nahIM kintu hAM! jaina samAja to ApakA lohA mAna cukI hai| Apa jo bihAra ke mukhyamaMtrI ho, yazodA ke kRSNa ho, mahAtmAgAMdhI ke anuyAyI ho, javAharalAla ke sipAhI ho, kAMgresa ke netA ho, lokataMtra ke karNadhAra ho aura janatA ko umaMgoM ke pratIka! Apa jo bhArata mAM ke lAla ho, deza ke mahatvapUrNa vyaktitva ho, bihAra nabha maNDapa ke camakate sitAre ho yA vartamAna rAjanIti ke jAjvalyamAna nakSatra ho hameM Apase hI kucha kahanA hai| Apa prajAtaMtra kI zAlInatA kI rakSA karate haiM, maulika adhikAroM kA rakSaNa karate haiM, saMvidhAna ko saMrakSaNa dete haiM, lekina hameM to dikhatA hai ki janatA antara rAta aura dina meM hai utanA hI aMtara 59 For Private And Personal
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApakI kathanI tathA karanI meM haiN| zveta vastroM meM ApakA vyaktitva zubhratA gRhaNa karatA hai kintu hamArA anumAna hai ki ApakI kalama kI syAhI aura Apake kAryoM ke raMga ne samajhautA kara rakhA hai| -60 Aja Apake pavitra upakAroM kA hI phala hai ki jaina samAja ke lagabhaga 50lAkha ru. vyartha meM homa ho gaye haiN| hAM! Apa kaha sakate haiM ki huA kyA DAka aura tAra vibhAga kI AmadanI huI, relve ko munAphA milA, kAgaja mIloM kA mAla bikA aura anekAneka loga lAbhAnvita hue| mAna gaye / hama Apako ki Apake saphala netRtva ne hameM Aja briTIzakAla ko yAda karane kA maukA diyA aura Apane usake prati zraddhAMjali arpita karane hetu socane kA viSaya diyA / jo kArya barbara mugaloM ke yuga meM nahIM huA, nRzaMsa phiraMgiyoM ke rAjya meM nahIM huA, AtaMkavAdI aMgrejoM kI sattA meM nahIM huA, gaddAra rAjAoM va rajavAr3oM meM nahIM kiyA vaha mahattara kArya Apa jaise lauhapuruSa ke sadprayatnoM se sampanna huaa| vAstava meM yadi Apa bhArata ke sarvocca pada para AsIna ho gaye to avazya ApakI isa javAMmardI kA bhArata kI hara kauma, hara dharma, hara prAnta ko svAda mila jaae| ho sakatA hai pUrvAbhyAsa prArambha ho gayA ho / khaira! Apa to UMce UMce baMgaloM meM mulAyama mulAyama gaddoM para ArAma karane vAle loga haiM aura hama Apake daravAjoM para dastakeM dene vAle, Apa to ThIka Apake santarI ke bhI hAtha jor3ane vAle, Apake sekreTarI ko sASTAMga praNAma karane vAle sAdhAraNa nAgarika haiM, lekina Aja prajAtaMtra hai, isalie hameM AzA hai ki hamArI pUkAra Apake lauha karNoM ko chedatI huI Apake mana aura mastiSka meM utara skegii| hama jo pUrNata: bhArata ke nAgarika haiM, rASTrIya vicAra ke logoM meM hamArI gaNanA hai, dezabhaktoM kI paMkti meM hamArA yogadAna hai Apase yahI nivedana karanA cAhate haiM ki yadi Apa hamAre pAvana pavitra tIrtha pArasanAtha hilsa (zrI sammetazikhara tIrtha ) para se apanA avaidhAnika tathA anucita adhikaraNa haTA kara punaH hameM supurda kareMge to hama atyaMta kRpAvaMta hoMge, kyoMki vyartha ke AMdolanoM tathA satyAgrahoM ke cakra se Apa hameM mukta kara skeNge| vaise pArasanAtha hilsa prApta karanA hamArA adhikAra hai, kRpA aura dayA athavA dAna-dharma ke rUpa meM hama nahIM mAMgate kintu yaha nizcita hai ki yadi Apane uparokta anugRha nahIM kiyA to abhI patra se hI hama sambodhita kara rahe haiM, phira paTanA Akara 60 For Private And Personal
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hameM Apako sambodhita karanA par3e tathA yaha sambodhana na jAne cunautI kA ho yA cetAvanI kA saMgharSa kA ho yA satyAgraha kaa| __ mAnanIya mukhyamaMtrI! zAyada Apane jaina samAja ko eka kamajora kauma mAnA hai tathA nirbala va nissahAya samAja ke rUpa meM grahaNa kiyA kintu hama Apase nivedana karate haiM ki Apa apane vicAroM meM saMzodhana kareM ThIka hai| sAgara zAMta va maryAdita hotA hai kintu jaba jvAra uThatA hai, tUphAna AtA hai, lahareM TakarAtI haiM to bar3e-bar3e jahAja bhI DagamagA jAte haiM - kahIM Apake rAjanItika bhaviSya kI kiztI bhI DagamagA na jAe basa yahI ciMtA hai| vaise Apa sAkSAt dekhanA cAheM to jaina samAja bhI taiyyAra hai| kala taka hamane apane hRdayoM meM ApakI mUrti pratiSThita kara rakhI thI, jisakA pratidina zraddhA se hama prakSAlana karate the, kyoMki hamArA sammetazikhara tIrtha Apake rAjya meM pAvana patAkA phaharAtA rahA thA, lekina na jAne Aja kyoM vaha mUrti khaNDita ho gaI hai aura vaha stambha bhI dhvasta ho gyaa| Aja Apake prati jaina samAja hRdaya meM zraddhA ke nAma para zunya bhI na hai balki Aja jaina kaviyoM ke gIta Apako bhartsanA karate haiM, lekhakoM ke lekha Apako pratAr3ate haiM, vaktAoM ke vaktavya nArAjagI kA ijahAra karate haiN| yaha saba Apake apane AdezoM kA hI pariNAma hai| Aja taka jaina samAja kA AMdolana atyaMta zAMti pUrvaka calatA rahA, lekina kRpayA dhyAna rakhiye kahIM yaha zAMti tUphAna kI pUrva sUcanA nahIM ho - aise tUphAna kI ki jisameM ApakI kiztI sAgarastha ho jaae| basa adhika kyA likhuu| ApakA hI . zubhacintakoM For Private And Personal
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RUTOKA Clara RE duniyA kyA hai? eka musAphira khAnA hai| hara musAphira AtA hai yahA~ apanA sAmAna lie aura aTarama-saTarama kiyA karatA hai, jaba taka ki gAr3I AtI nhiiN| gAr3I ne sITI dI aura saba kucha chor3akara naye sTezana para pahu~cane kI taiyArI karanA par3atI hai, cAhe icchA ho yA na ho| lekina..... jaba taka icchita gAr3I nahIM AtI, use apanA sAmAna saMbhAla kara rakhanA par3atA hai| jeba ke pIche jebakaTa, sAmAna ke uThAIgire aura cora, makkhiyoM kI taraha bhina-bhinAte haiM tathA kucha dekhI nahIM ki samAna gaayb| __ raMge hAthoM giraphtAra kara liyA to Apako cAroM ora se tArIpha ke pulaMde bheMTa meM mileMge aura dhyAna nahIM rahA to nau-do gyAhara ho gae to upadezoM ke bANa ApakI ora hara koI dAgane laga jAtA hai- dhyAna rakhanA cAhie bhAI sAhaba! sAmAna kA sAmAna gayA aura ijjata kA paMcanAmA banA, so alg| 'ghara hAna jagata hNsii|' basa! yahI huA, bihAra sarakAra bhI 18 sAloM se makkhI kI taraha bhina-bhinA rahI thI- sammaitazikharajI ke cAroM or| candana ke per3a para jaise koI nAga lipaTane kI koziza karate haiN| sarakAra kA lAlaphitAzAhI bhI pArasanAtha hilsa ko phAiloM meM banda karane kI koziza kara rahA thaa| ajagara ne eka zvAsa meM rAma aura lakSmaNa ko udarastha kara liyA thA aura bihAra sarakAra ne eka Adeza meM sAre parvata ko nigala liyaa| cora, sAmAna uThAkara rasIda bhI nahIM detaa| bihAra sarakAra bhI parvata har3apakara Tasa-se-masa nahIM honA caahtii| jaina samAja, eka bholIbhAlI, jise na kisI se kucha lenA aura na kisI kA kucha denA, na daMgA macAnA AtA hai na hur3ataMga karanA AtA hai| yadi usake hRdaya meM kucha kisI ke prati to, vaha mAtra karuNA, dayA, prema aura sadbhAva hI hai| yahI usakA aparAdha mAnA gayA, yahI usakI kamajorI mAnI gaI aura yahI usakA taku kasura jAnA gyaa| basa kyA thaa| For Private And Personal
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pArasanAtha hilsa eka vAyara kara liyA gayA aura eka vAyara kara DakAra bhI nahIM lii| phaoNresTa meMsana ko supurda bhI kara diyaa| hara koI khvAba kasanA cAhatA hai| pahale adhikArayoM se mAthAphor3a huI-samajhaute ke ATha mudde taya hue haiN| bole- bhaI! dastakhata ko maMtrimaMDala hI kregaa| Apa jAie, hama egrImeMTa patra Apako bheja deNge| maMtrimaMDala ke sAmane bAta jAe aura vaha pherabadala na kare, yaha kabhI ho sakatA hai| cAhe maMtrIjI ko hastAkSara karanA na Ae, hastakSepa karanA to AtA hai| samajhautA patra kyA, jaina samAja kA samarpaNa-patra taiyAra kara diyA aura bheja diyA per3hI ko| Akhira yaha saba jaina samAja ke sAtha jyAdatI, anyAya, atyAcAra, lUTa-khasoTa aura julma hI to hai| jisase Takkara lekara Aja use jInA hai| paTanA kI jeleM khAlI haiM, jo use isa anaitikatA, aprajAtAMtrikatA aura anucitatA ko samApta karane ke lie unheM bhI bharanA hogii| zrI kRSNavallabha sahAya, jisane hameM asahAya karane kA prayAsa kiyA hai, unake baMgale para dharanA denA hogaa| dillI kA takha sunatA nahIM hai to usako bhI hilAnA hogaa| sultAna soyA huA hai to cetAvanI dekara jagAnA pdd'egaa| hama arAjakatA nahIM phailaaeNge| apane adhikAra maaNgeNge| Aja rASTrIya saMkaTa hai, lekina hameM dagdha kara Aja uttejita aura Andolita kiyA jA rahA hai| Aja hameM be-AbarU aura beijjatadAra banAne kA prayAsa cala rahA hai, hamArI apanI saMpatti lUTI jA rahI hai| kAnUnana hamAre bhagavAna kI pratiSThAe~ ruka sakatI haiM, hamArI surakSA kI koI vyavasthA nhiiN| upAzrayoM aura sAdhuoM para hamale kie jAte haiM, arddhadagdha muni zarIra ko jalatI huI cItA se khIMcakara sar3akoM para ghasITA jAtA hai, jinAlayoM meM bama visphoTa hote haiN| phalataH zrAvakoM ko zahIda honA par3atA hai, khuleAma jainoM ke nAza hetu nAre lagate haiM; phira bhI koI surakSA aura koI vyavasthA nhiiN| Taiksa kA bhAra sabhI se jyAdA, kintu suvidhAe~ sabhI se km| ___ Aja, jaina samAja ko jAganA hai| bahuta soye, aba to uttho| bahuta khoyA, aba to clo| jAgo aura kartavya patha para DaTa jaao| sabhI prAntoM se yahI AvAja hai- sabhI dizAoM kI yahI pukAra hai, sabhI ora se yahI cetAvanI hai| saMbhalo For Private And Personal
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir varanA....samarpaNa nahIM sIkhA hai hamane, hamane sIkhA hai saMgharSa aura aisA jamakara, DaTakara saMgharSa ki pIche nahIM haTe kabhI, nIce nahIM jhuke kbhii| Aja sthiti yahI utpanna huI hai ki..... 'terI gaTharI meM lagA cora - musAphira jAga jraa|' mausama AyA hai to ise tyAga aura balidAna se sajAo, jIvana ko dharma para jalAo nahIM to bhAvI itihAsa hameM nikammI saMtAna ThaharAe~ge aura bhAvI pIr3hiyA~ hamAre nAma ko kauseMgI, bhaviSya hamAre nAma ko smaraNa karate shrmaaegaa| vaMzajoM ke sira dharatI meM gar3ha jaaeNge| hamako dharatI meM gar3hanA nahIM hai, jarUrata par3I to dharatI ko uThA lenA hai| . zAzvata dharma se 64 For Private And Personal
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org yaha prazna nahIM saMmetazikhara kA hai kevala saMmetazikhara ke sAtha lakSya hai jur3A huaa| vaha bhavya ramya tIrtha sthala aho ! hamArA hai | usa dharma - bhUmi meM hastakSepa kare zAsana / vaha prajAtantra kA khUnI hai, hatyArA hai // 1 // hai buniyAdI adhikAra dharma svAtaMtrya jahA~ / dhArmika nirapekSa hI hai jisakA mUla maMtra // jaba hotA hastakSepa dharma kI bhUmi meMbatalAo kaisA prajAtantra yaha lokatantra // 2 // anyAya nahIM saha sakate hama saca kahate haiM / aba yahA~ lagelI bAjI jIvana prANoM kI // saMgharSa - - samara hai chir3A, kareMge satyAgraha | jaya hetu lagegI lar3I yahA~ balidAnoM kI // 3 // atyAcArI sarakAra! kAna ko khola suno| do nyAya hameM, anyathA niyama se raNa hogA // satyAgraha hoMge, har3atAleM, anazana hoNge| jIvana jaya hogA, yA balidAna maraNa hogA // 4 // yaha prazna nahIM saMmaitazikhara kA hai kevala / dhArmika svataMtratA kI prajjvalita samasyA hai // soco janatA kI samAjavAdI sarakAroM / isakA sundara sat, sarala o, sahI hala kyA hai // 5 // 65 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir # zUlapANI zrImAla For Private And Personal
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digambara samAja ke nAma zvetAmbara aura digambara zarIra do kintu AtmA eka A~kheM do kintu ceharA eka pahalu do kintu sikkA eka bhinna kintu eka dUsare se bilakula abhinn| eka vItarAga - eka dharma eka se mUla siddhAntoM ko mAnane vAle unakI ArAdhanA karane vAle tathA eka hI paramocca lakSya ko prApta karane hetu saMrat - eka para Apatti dUsare kI vipatti !..... kintu Aja kucha apavAda hI dikha rahA hai| __ jaba zrI sammetazikhara tIrtha para bihAra sarakAra ne kabjA kiyA to zvetAAbara samAja meM bhayaMkara Akroza evaM roSa phailA kintu digambara samAja adhikata: mauna yA aMzata: prasanna huI eka ke ghara hAhAkAra maca rahA thA to dUsarA ghI ke dIpa saMjone baiThA thaa| yaha atizayokti pUrNa AlocanA nahIM vAstavika sthiti kA adhyayana hai| yahAM taka ki kucha kSetroM meM to bihAra sarakAra ke samarthana meM sabhAeM kI gaI tathA prastAva pAsa kiye gye| yaha saba eka krUra majAka hI hai - eka bhAI kI apane bhAI ke saath| digambara akhabAroM ne likhA maMdira surakSita hai mAtra kucha jaMgaloM para kabjA huA hai, jisakA zvetAmbarI virodha kara rahe haiN| yaha samIkSA kisa bAta kI dyotaka ___ yahI nahIM bhAratavarSIya digambara jaina tIrtha kSetra kameTI ke mahAmaMtrI zrI caMdUlAla kastUracaMda jaise jimmedAra vyakti ne vaktavya jArI kiyA hai ki sammetazikharajI kA adhikAra digambara jainoM ko bhI diyA jAe tathA isa hetu gAMva gAMva se prastAva bheje jaae| __ zrI sammedazikhara tIrtha nirvivAda zvetAmbariyoM kI saMpatti hai tathA Aja jaba usa para saMkaTa AyA to isa prakAra kI bAteM karanA apanI sthiti ko aura kamajora banAnA hai aura kamajora banAkara lAbha uThAnA hai jo ki rAjanItika bhraSTAcAra se kama nhiiN| abhI samajhautA nahIM huA vArtA meM gatirodha utpanna ho cukA hai, aise samaya saMgharSarat logoM ke kadama majabUta karanA to dUra rahA, unakI TAMga khIMcanA viveka 66 For Private And Personal
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evaM buddhimattApUrNa kArya nahIM kahA jA sktaa| digambara bandhuoM ko cAhie ki ve viveka se kAma le| sthiti aisI utpanna huI hai ki zvetAmbara samAja para do taraphA AkraNa huA hai| bihAra sarakAra kabjA kara cukI hai tathA digambara bhAI adhikAra kA dAvA karate haiN| yadi kahIM lar3AI digambara zvetAmbara ke bIca prArambha ho gaI to zrI sammetazikhara to sadaiva ke liye hamAre hAtha se nikalegA hI hama itane ulajha jAeMge ki lokataMtra meM hamArA astitva bhI khatare meM par3a jaaegaa| bihAra sarakAra to yaha cAhatI bhI ki dAne DAla diye jAe kintu digambara bhAI yadi saMtulita rahe to sammedazikharajI ke saMgharSa meM hama vijaya hI rheNge| bihAra sarakAra ko pachAr3a bhI khilA skeNge| ___ AzA hai digambara samAja soca, samajhakara vivekapUrNa kadama utthaayegii| Aja kaI udAharaNa hai ki isa prakAra digambara samAja dvArA zvetAmbara tIrthoM para kiye anAdhikAra dAvoM se tIrthoM kI durdazA huI vahIM AzAtanA bar3hI evaM donoM hI hAtha malate raha gye| - zAzvata dharma se udhRta akTUbara 1964 For Private And Personal
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a mand Serving JinShasan 044093 gyanmandir@kobatirth.org | citra : 1. Arya kRSNAcArya dvArA rAjaku~vara ko upadeza :2. rathvIpura nagara ke bAhara rAjaku~vara ko dIkSA dekara zrI zivabhUti nAma ghoSitaH 3. dIkSA ke samaya ratnakaMbala rathvI para rAjA dvArA denaa| : 4. kaMbala ko lekara Arya kRSNAcArya se vivAda: 5. bhAI-bahana zivabhUti evaM uttarA niHvastra:6. nagara vadhu dvArA sAdhvI uttarAjI ko vastra dAna yahAM se strI mukti ke dvAra baMda kA nirNaya ghoSita / kintu digaMbara muniyoM kI sAdhanA strI sahayoga ke binA adhurI, muni sAdhanoM meM AvazyakatA aura strI mukti nissedh| :7. zramaNa bhagavAna mahAvIra ke nirvANa ke 609 varSa bAda digaMbara paMtha kA udgama, Adyamuni zrI shivbhuutijii| For Private And Personal