Book Title: Samayak Rahasya
Author(s): Chandanmal Nagori
Publisher: Deshvirati Dharmsadhak Samaj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035232/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOMININKAS je zrI sAmAyika rahasya. vIrakI sTIka 2 'kAzaka:zrI dezavirati prasidhaka samAje prathama AvRtti prata 3000 saMvata, 2003 vIra saMvata 2477 14 pahayA che. chachachachachachachacha varSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAnAgArI saranamala0. choTIsAiDI. mudrakagulAbacaMda devacaMda zeka AnaMdapresaH bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa zrI dezavirati samAja nA vratadhArIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA ATalA nAnAzA pustakanI prastAvanA lakhavI ke kema e ghaNuM ja vicAraNIya thayuM, chatAM prakAzaka sasthAnA hetunA ullekha IcchavA ceAgya lAgatAM te lakhavA prerAyA chIe. A saMsAracakramAM anaMtakALathI paribhramaNa karatAM jIvAne AtmasvarUpa pragaTa karavA mATe e ja rastA matAvyA che. eka savirati ane bIjo dezivarata. savirati ghaNA ja duSkara dhama hAvAthI sakAi te pALI zakatA nathI ane te na pALI zake eTale cAritra na lai zake tevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha mATe dezavirati dharma AdaravA gya che. te dezavirati pAMcamuM guNasthAna che eTale AdhyAtmika vikAsanuM pAMcamuM pagathIyuM che, ane te pAMcamA guNasthAnanI ArAdhanA bake sAcA zrAvaka dharmanI ArAdhanAmAM sahAyabhUta thavA mATe A-dezavirati dharmArAdhaka samAja sthapAye che. have jeo sarvavirati jyAM lagI grahaNa na karI zake tevA mATe te grahaNa karavAnI zakti meLavavA zudhdha deva, zuddha guru ane zuddha dharma upara saMpUrNa zraddhA rAkhI bhavabhramaNanA pherA TALavAmAM sahAyabhUta zAstravihita dhArmika anuSThAne ane kiyAone jIvanamAM utArI samyakatvanI zuddhipUrvaka karmanI nirja karavA mATe zrI dezavirati dharmanuM ArAdhana e parama dharma che. A dezavirati dharmane jJAna ane kriyAne dharmabaMdhuomAM phelAvo kare ane dharmasnehanI vRddhi karavI evA mahAna ane pavitra uddezathI sthapAyela A saMsthAne mULa hetu-jaina bALajIvomAM dhArmika saMskAra jIvananI zarUAtathI ja pADavA mATe-zrAvakonA bAra vatemAMnuM navamuM sAmAyaka vrata AcarI zakAya te mATe " sAmAyaka rahasya" nAmanuM pustaka prathama bahAra pADavA prerAyA chIe. A pahelAM dezavirati rAmAje ekAda be pustake prasiddha karela che. temaja dhArmika pustakonuM pradarzana paNa bharavA ane jJAnane phelAvo karavA amArA samAja cUka nathI. - A dezavirati samAja saMvata 1981 mAM samAjanA traNa dharma dhagazavALA murabbIo vakIla naMdalAlabhAI, jAmanagaranivAsI nagarazeTha saMghavI popaTalAla dhArasIbhAI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buhArInA zeTha jhaverabhAI pannAjIe jhagaDIyA tIthe ekatra thaI A choDa vAvyA jene Aje pA sadI thavA AvI che. temAM judA judA sthaLe dharmazraddhALu murabbIonA adhyakSapaNuM nIce nava adhivezane bharAyA che ane temaNe aneka zubha sUcanAo ane salAha ApI deravaNI ApI che. te nava sthaLamAM jhaghaDIyA tIrtha, pAnasara tIrtha, bheya tIrtha, amadAvAda jaina nagarI, jAmanagara jevuM cheTuM zrI siddhAcala kSetra, ujjaina jevuM avaMti pAzvanAthajI tIrtha, parAMsalI tIrtha, surata ane kapaDavaMja mukAme A adhivezane bharAyA che. A adhivezananA pramukhapade-saMghapati zeTha nagInadAsa karamacaMda, saMghapati zeTha popaTalAla dhArasIbhAI (be vakhata), ajImagaMjavALA bAbu zrI. rAjAsAheba vijayasiMhajI dudhelIyA ane bAbu zrI. surapatasiMhajI dugaDa vADIvALA, zeTha jesaMgabhAI haThIsaMgavALA zeTha pannAlAla umAbhAI surata nivAsI nyAyamRti zeTha suracaMdabhAI puruSottama badAmI. bI. e. pAMcakuvA kApaDa mArakeTanA pramukha zeTha puMjAbhAI dIpacaMda ane rAdhanapuranivAsI rAvasAheba zeThajI kAMtilAla IzvaralAla je. pI. e zeAbhAvyA che. aMtamAM A pustaka je bAlajIvane mArgadarzaka thaI zAstra prasiddha puNiyA zrAvaka jemaNe mAtra sAmAyaka vrata karIne ja sagati prApta karavAnuM jIvananuM dhyeya prApta karyuM che tema badhA ja prApta kare. A pustakone lAbha sArI rIte levAtA bAra vrata vigere paranA pustake prasiddha karavA dhArIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' A sAmAyaka rahesya ,, nA pustakanI meTara vAMcI temAM ceAgya sudhArAvadhArA karavA mATe paramapujya AcAya mahArAjasAhema zrI. vijaya lAvaNyasUrijI mahArAja sAhebe vakhatanA bhAga ane parizrama uThAvye che mATe A saMsthA temanI phaNI che. tA. 11-947. lI. zrI dezavirati dharmArAdhaka samAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I 196 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautama svAmI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vIrA nitya namaH | sAmAyaka rahasya bhagavanta paramAtmAe bAra vrata zrAvakane mATe batAvyA temAM navamA pade sAmAyika vrata batAvI samajAvyA che ke sAmAcaka dararoja karavAnI kriyA che mATe jaina dharma pAmyA che te ene Adara karajo ane enA bhedAnabhedane samajI AtmakalyANa nA mAge valaje. * sAmAyaka zabda jaina samAjamAM to e gharagatu thaI gaye che ke bAla, yuvA, vRddha bhale sAmAyaka daraja na karatAM hoya chatAM e nAma ane tenI sAmAnya kriyAthI vAkepha hoya che. temAM koI pote karavAthI, keI vaDIlane karatA jevAthI, keI upAzraya javAthI ane keI sAmAnya sAmAyakanI copaDI bhaNatA jANatA hoya che. temAM joItA upakaraNane mATe paNa navuM batAvavA jevuM nathI; mATe sAmAyaka mATe vadhu samajAvavA jevuM rahetuM nathI. sAmAyakane sAmAnya artha te samaya arthAta samatAnI prApti. te prApta thaye samAdhi Ave che ane zAMtamaya jIvana vyatIta thAya che. tethI zrAvaka samudAyamAM sAmAnya varga paNa te karavAthI AdaravAthI lAbhanuM kAraNa samaje che. bhagavA paramAtmAe sAmAyakanA be bheda batAvyA che temAM prathama darajaje sarvavirati sAmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaeNka rahasya yaka ane khIje darajje dezavirati sAmAyaka matAvyuM. temAMthI sarjavirati sAmAyaka te evA AtmAene mATe hAya che ke jee saMsArathI vairAgya pAmyA che. sa`sArika bhAga upabheAga saMsAra vadhAranArA ane bhavabhramaNu vadhAravAmAM sahAyaka hAvAthI te prati udAsInabhAva thai javAthI saMsAra vyavauAra ghara vakhAra dhana sampatti vADI vajIphA makAna mahela ane vaibhavanA levilAsanA sAdhaneAne ThAkara mArI sarvavirati sAmAyaka a'gIkAra kare che. teo jANatA haiAya che ke bhagavanta paramAtmAnA janma thayA pachI indramahArAje karelA mahAtsavanAM kAraNe ane bIjA paNa ghaNAM kAraNeAthI atizaya Adi prasiddha hovAthI jANumAM hatu ke bhagavata paramAtmA e ja zarIrathI kevalajJAna prApta karI nirvANa pAmaze. bhagavanta pAte paNa jANatA hatA ke mAre e ja bhave siddha thavAnu che chatAM rAjavaibhava kuTamba parivAra deva jevA sukhAnA tyAga karI meAkSamArgamAM javA mATe savirati sAmAyaka aMgIkAra karI sa`sArI AtmAone te vratanA mahimA khatAvI anukaraNarUpa thAya che ane saMsAra-dazAne tyAga karI vairAgya mArga svIkArI apratima dha vihAra vicaratA thAya che. ATaTTI hakIkata dhyAnamAM letAM samajI zakAya che ke bhagavaMta paramAtamA garbhAvasthAthIja jJAnanI mAtrA vizeSa hAvA chatAM pAte traNa jJAnanA dhaNI hAvA chatAM AtmakalyAjI mATe savirati sAmAyakanA svIkAra kare che te ajJAnI AtmAne AvI sAmAyakanI keTalA darajje jarUra che te saheje samajI rAkAya che. je sAmAyakanA aMgIkAra karavAthI mekSa male che teja sAmAyaka sasArI . AtmAne mATe paNa atAvI gayA. peAtAne mATe judI vyavasthA ane bIjAne mATe judI, Ave bhedabhAva bhagavate rAkhyA nathI. e prakAranI sAmAyaka uccaravAnA pATha peAtAte mATe te teja janatAne mATe matAnye ke akhaMDa sukhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahayA sthAne huM jAuM tyAM tamAre mATe paNa AvavAnI IcchA hoya te eja mArga svIkAravAthI AvI zakaze. je pATha prabhue bhaye che te ApaNA mATe paNa che, e bAbata vadhu AnaMda Ape tevI che ane ApaNuM uddhAra mATe keTale vAtsalyabhAva hato te saheje jaNAI Ave che. sarvavirati sAmAyaka lIdhA pachI karaDI parIkSA thAya che. temAM uttIrNa thayA te pAra pAmyA ane anuttIrNa thayA te saMsAra vadhI jAya che. kevala veSa levAthI siddhi thatI nathI paNa sapUNapaNe pAlavAthI siddhi thAya che. bhagavAna paramAtmAne pariSaha parUi tApa vedanA Adie sAdhu avasthAmAM paNa cheDayA nathI te temanI tulanAmAM mAnavI te kaI gaNatrImAM gaNAya ? paNa pariSaha pari tApathI samartha puruSe nAsIpAsa thatA nathI. e vrata arthAt savavirati sAmAyaka letA pahelAM temAM AvatA aMtarAnA pATha bhaNAvavAmAM Ave che. ane vrata lIdhA pachI paNa jANatA hoya che ke pariSaha upasarga te pagale pagale AvavAnAM, temAM paNa upasI pariSaha be prakAranA. eka te sukhakara arthAt anukULa, anta duHkhakara athata pratikULa. banne prakAranA pariSahanI senA te sAme AvI UbhI raheze ane mArgathI calita karavAnA upAya kSaNe kSaNe thatA raheze. anukULa priyakara sAdhana paNa pagale pagale taiyAra haze. pAzuM mAMgatAM dUdha maLavAnuM. sevaka jana caraNamAM paDatA raheze ane temanA dvArA dareka prakAranI suvidhA hAjara haze, bhakta jana vacanane pramANu gaNaze. AhAra mATe te ciMtA nathI AdhAkama mATe te vicAra karavo paDaze. AvA samayamAM lIdhelA vrata-sarvavirati sAmAyakane saMbhALI senAnI jema kA, tApa ane kaseTI uparanA gharSaNanI jema pate e parIsaha sAnukuLa saMganI bhaThThImAMthI akhaMDa nikalI saMsArane pitAne akhaMDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahezya raMga batAva paDaze. AvA pAThe dIkSA arthAt sarvavirati sAmAyaka grahaNa karavA pahelAM jANatA hoya che ane te pramANe ja pAlanArA saMsArathI pAra pAmI jAya che. tyAre ja te kheranA aMgArA mAthA upara mUkatAM paNa dhairyavAna rahyA hatA evA munirAjazrI gajasukumAlajInI kathA te sAMbhaLI haze. are e zrIkRSNa mahArAjanA nAnAbhAI hatA-sarvavirati sAmAyaka lIdhA pachI zamazAna bhUmimAM kAusaga dhyAne UbhA hatA tyAre pUrva karmanA saMge pitAnAM sasarA dvArA mAthA upara mATInI pAla baMdhAI, kheranA jhagajhagatA aMgArA mukAyA chatAM dhyAnathI calita na thatAM aMtakRta kevalI thayA. tenI kathA vizeSa prakAre aMtagaDadazAsUtranA navamA adhyayanamAM maLI zakaze. cilAtI putre te hada vaTAvI dIdhI hatI. pite corapallInA nAyaka hatA te samaye pitAnI viSayavAsanA pUrI karavA susamAM nAmanI kanyAne dhADa nAkhI laI gayA hatA. laI jatAM leke pAchaLa deDatAM mArgamAM jaI pugyA tyAre potAnA svArthane bhaMga thate jANI susamAnuM mAthuM kApI lehI kharaDAyelA hAthe gADha jaMgalamAM jaI caDhayA. tyAM eka munirAjane dhyAnastha UbhA joI krodhita svabhAve kahyuM ke mane dharma batAva. munie kAusagga pArI, vikarALa rUpa joI AkAzamAge UDI jatAM kahyuM ke (1) upazama (2) saMvara (3) viveka belatAM vidAya thayAM. cilAtI sAMbhaLIne muni UbhA hatA teja sthAne sthira thaI vicAra kare che paNa bhAvArtha samajAtuM nathI. Akhare eka laya lAgI. upazama, saMvara, viveka samajAyA ane kharaDAyelA hAthe aDhI rAtri divasa tyAM yAnastha UbhA rahyA. lehInI gaMdhathI kIDIo lAgI, zarIre chidra paDyA chatAM dhyAnane na cheDatAM aDagapaNe UbhA rahyA. bhAvanA vadhatI gaI ane AyuSya pUrNa thaye devakanAM sukha pAmyA. teonI saMpUrNa kathA jJAtAsUtranA aDhAramA adhyayanamAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya DhaMDhaNa muninI te vAtaja nyArI che. teo zrIkRSNa mahArAjanA putra hatA vairAgya pAmI sarvavirati sAmAyaka aMgIkAra karyA pachI abhigraha lIdhe ke mArA prabhAve AhAra male te le. mAsopavAsI teo ekadA pAtramAM potAnA prabhAve AhAra Avele jANa bhagavanta zrI neminAtha pAse AvI pUchatAM zrI kRSNamahArAjAnA prabhAve male jANuM tarata paraThavavA nikalyA. tyAM paraThavatAM bhAvanA vadhI. zuddha pariNAmanI dhArA vadhatI gaI ane te ja ThekANe kevalajJAna pAmyA. teonI saMpUrNa vigata Avazyaka sUtranI niryuktimAM maLI zakaze. metArya muninI vAta te ghaNI vakhata sAMbhaLI haze, mAsakhamaNane pAraNe AhAra mATe pharatAM jyAre sanIne ghera AvyA te samaye vinaya sAthe satkAratAM mAdaka vaherI pAchA phare che te samaye sonIe ghaDelA senAnA java adrazya thatAM sonIne vahema muni upara thatAM tapAvyA ane kAcA cAmaDAnI vAdharI mAthA upara lapeTI taDake ubhA rAkhatAM apAra vedanAnA kAraNe pariSaha sahana karavA chatAM samabhAve rahI AtmapariNatithI na DagyA ane kevala jJAna pAmI siddha avasthAe pahoMcyA. te pachI sonAnA java kAMca pakSInI riSTamAMthI nikalatAM sonIne pazcAttApa thaye ane zreNika mahArAjanAM bhayane kAraNe sonI paNa sarvavirati, sAmAyika aMgIkAra karI AtmasAdhanAmAM tatpara thayo paNa pitAnAM bacAvanI khAtara metAya munie krauMca pakSIne sanInA java carate jevA chatAM paNa tenI prANurakSA athe tenuM nAma batAvyuM nathI. temanI kathA Avazyaka sUtranI niryuktimAM maLI zakaze. " sukezala muninI vAta kadAca na sAMbhaLI heya. emaNe te savavirati sAmAyaka aMgIkAra karyA pachI pitAnI mAtAne jIpa je siMhaNanAM bhAvamAM hatA te dvArA potAnA zarIrane cIratAM paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya - samatAbhAvane choDyo nathI ane kevalajJAna pAmyA. teonI kathA vistArathI jJAtAsUtramAM maLI zakaze. AvA ghaNAM udAharaNa maLI zake che paNa ApaNe to khAsa e jovAnuM che ke AvI sAmAyakamAM jIvaleNa pariSaha AvavA chatAM je AtmAo aDaga rahI AtmakalyANa karI gayA che teonI sthiratA jANe ApaNe anumodana karavAnuM ane prathama prakAranI sAmAya je zrI bhagavanta paramAtmAe grahaNa karI hatI temane anusarI pAchalathI anuyAyIoe temanAM kathanane mAna ApI sarvavirati sAmAyaka lIdhuM temAMthI upara batAvela mahAtmAo keTale darajaje jIvaleNa upasargo AvyA che ane te upasargone bhegavatAM keTalA sthira bhAve rahyA che eja tatva ApaNe jANavA jevuM ane aMgIkAra karavA jevuM che. AvI rIte sarvavirati sAmAyakanI kathA nahI, vigata nahI, vivecana nahI paNa sAmAnya jANakArI mATe be akSara lakhAya che. dezavirati sAmAyaka bIjA bhede dezavirati sAmAyakamAM zrAvakane naMbara Ave che. AmAM paNa sarvavirati sAmAyakamAM AvatI karaDI kasoTI thatI rahe te ApaNI zuM dazA thAya ? sAmAnya covIsa kalAkamAM paNe kalAka lagabhaga sAmAyakamAM besavAnuM hoya che temAM paNa Alasya, nidrA ane bIjA aMtarA AvI jAya che. ane temAM paNa covIsa kalAkamAM piNe kalAka jeTalI purasada sAmAyaka karavA mATe na malatI heya-kadAca evA mANaso mATe sarvavirati sAmAyakamAM thAya che. tevI kaso mukAya ane pariSadanA tApamAM tapAvAya te sAmAyaka zabda uccAra karatAM paNa bhaya lAgyA vagara nahIM rahe. bhagavanta paramAtmA ApaNA svabhAva, ApaNI dazA jANatA hatA. ApaNe uddhAra thAya e bhAvanA paNa tIvra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahasya hatI mATe ApaNane eTalA lADakavAyA gaNyA che ke ApaNe dhIme dhIme karatAM karatAM UMcA AvIe te paNa svIkAra thAya. jyAre dezavirati ApaNe grahaNa karyuM hoya te ApaNuM sthAna pAMcame guNaThANe gaNAya che. tyAre sarvavirativAlAnuM cha guNaThANe hoya che. ApaNuM pAMcamuM guNaThANuM te uttarottara vRddhi pAmatuM rahe ane AgalanA pagathiye caDhavAnI bhAvanA thatI rahe te mATe ApaNane ghaNA prakAranA go batAvavAmAM AvyA che. jenI jevI bhAvanA hoya tevA ye svIkArI aMte dezaviratimAM AvI jAya. AvI yejanA ApaNe mATe nirmANa karelI che, ane lalacAvyA paNa che ke thoDuM kare paNa jevI rIte eka rAjA pitAnA deza upara rAjya karate hoya te, deza upara keIka ghaDe mATe rAjA tarIke sthApana kare ane te samajo buddhimAna hoya te ghaDIkanA rAjamAM te jiMdagIne lahAvo laI nihAla thaI zake. anaghaDa ane aNasamaju nibaMdha hoya te zuM karuM? kema karuM? have zuM thaze? vicAramAM rahetAM ghaDI pUro thAya che ane asala rAjA AvIne UbhuM rahe che, tyAre khAlI hAthe ghera jatAM pazcAttApa thAya che. evI dazA AvatAM sAvadhAna rahevA bhagavane sUtra saMbhalAvI dIdhuM ke jevI rIte ghaDIka mATe nimAyela rAjA paNa rAjA jevo ja hoya che te pramANe dezaviti sAmAyaka aMgIkAra karatAM paNa tame "maLe na rAha " arthAta sAmAyaka lIdhelA kAlamAM zrAvaka sAdhu jevuM ja hoya che. e pada kaMI ochuM nathI. bhagavaMta savavirati sAmAyakanA kAraNe zramaNa bhagavaMta tarIke prasiddhi pAmyA ane tevuM ja pada ApaNane mATe paNa kahI padastha karavAmAM Ave che e kadara kaMI ochI na karI. bhagavate ApaNuM uddhAra mATe pitAmAM bheLavavA e yukti anupama kADhI che. ane pite je aMgIkAra karyuM che temAM AvavA mATe eka akhaMDa pagathiyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya batAvI sIdhe sarala mArga samajAvyuM che. AkhA divasamAM piNe kalAka e mArgamAM raheze te dezanA rAjAnI jagyA ghaDIka mATe nimAyelA rAjAnI jema buddhimAna haze te daridratA cAlI jaze ane abhyAsa vadhAratAM uttarottara guNaThANe caDhatAM rahezo. te pachI bhagavantanI avasthA sudhI pahoMcatAM zuM vAra lAgaze? ApaNane jeTaluM samajAvyuM ane batAvyuM temAM ApaNe bhUlathApa khAtA gayA. eka samaya Ave hatuM ke e sAmAyaka vratanI mahimA bahu caDhelI hatI. dAkhalA tarIke bhAI puNIyAnI vAta yAda kare. zAstro zravaNa karatAM sAMbhalI haze. bhAI puNIyAjI dararoja sAmAyika karanArAM. temanI eka sAmAyakanI kImata kevaLInA mukhe na kahevANI tyAre temanI sAmAyikamAM keTalI zuddhi ane pavitratA samAyelI haze. bhAI puNIyAno AtmavizvAsa dhyeyapariNati keTalA darajaje vadhelA haze tenuM anumAna ApaNe karI zakatA nathI. e te ApaNe jANIe chIe ke zrAvakanA bAra vratamAM navame pade sAmAyaka vrata Ave che. te mATe arthAt sAmAyaka karavA mATe kaI samaya nirNita nathI. game tyAre je vakhate vidyAsa thAya, bhAvanA vadhe te samaye divase ke rAtre kaI paNa samaye karI zakAya che. zrAvakanA bIjA vatemAM samayane nirdeza hoya che. nakArasI, pArasI, purimadra, avaThTha, upavAsa Adi ane jinapUjA pratikramaNa pauSadhane mATe kAlamaryAdA batAvavAmAM AvI che. paraMtu sAmAyika te jyAre bhAvanA jAgrata thAya te samaye karI zakAya che. bhagavata paramAtmAe sAmAyaka ratna te evA prakAranuM batAvyuM che ke jenA aMgIkArathI hRdayamAM rahelA tamatimiramAM paNa prakAza thaI jAya che. anya jeTalI prakAranA paccakhANa che temAM tyAga ane mUrchAne bhAva batAvavAmAM AvyuM che, ane sAmAyikanA paccakhANamAM te sAvadhayegane tyAga batAvavAmAM Avyo che, ane paDikkamAmi, niMdAmi, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka sya garihAmi ane appANuM vAsarAmi, dvArA anupama gati khatAvavAmAM AvI che. tenA bhedane kharAkhara samajavAmAM AvyA hoya tA AmajAgRtinI vRddhi thatI rahe che. te viSayane samajAvatAM kahyu` che ke pUrve karelA pApAcaraNa karI sAvadya kArya mATe pazcAttApa ane ni MdA, ane te karyA pachI pharI te prakAranAM ja kAryo sAme AvyA hoya te te prati dhRNuA ane bhaviSyamAM evAM kAMTAvAlA mArgamAM na javA mATe pratijJA e pramANe cAre bAbate uttarAttara vadhatI rahe te vIjalIvege AtmajAgRti thatI raheze. bhagavata paramAtmAe jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA mATe ghaNA ceAgA batAvyA che. temAM eka sAmAyaka ceAga uttameAttama matAvavAmAM AvyuM che. te ekane sAdhavAthI saghaLAM siddha thaI zake che. ane eja matavyane dRSTigata rAkhI zrImad AnandaghanajI mahArAje potAnAM banAvelA cheMtAlIsamAM padamAM kahI dIdhuM che kenaagii kADhale tADale duzmana, lAge kAcI doya ghaDo rI // bhAvArtha--mana vacana kAyAnA ceAganI ekAgratA karIne ATha kane jANI le. rAgadveSa kaSAyanI gati ane khalane samajI tArA AtmA mATe vairInu kAma karanArA zatrune elakha ane te pachI nAgI kahetAM jJAnarUpa talavAra hAthamAM laI tenA AdhAre pravRtti kara-te pachI tene sidhdhi melavatA vadhu vAra nahi lAge. sAmAyakanA kAcI e ghaDInAM kALamAM ja kArya siddha thai zakaze. sAmAyaka mATe mahAtmA AnandaghanajI mahArAjane keTale sAre| ane anupama abhiprAya che. sAmAyaka kaheA ke samatA. zAMti samAdhi samakita survitatA samAnatA samajAvatA e adhA sAmAyakanA paryAyavAcaka zabdo che. jyAM jevA prasa ga DAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasaya tyAM tevuM kahI zakAya. e zabdo ane tenI vyAkhyA vadhAre jevA IcachA hoya te Avazyaka sUtranI niktimAM gAthA 1033 thI jANI levuM, ane e ja sUtranI gAthA 1032 dvArA e batAvyuM che ke rAga dveSane tyAga karI samabhAve madhyasthatApUrvaka rahevuM, vartavuM ane Atmavat sarvabhUteSa tarIke jovAnuM nAma paNa sAmAyika che mATe sAmAyika upara prema thatAM, tene AdaratAM karatAM ane tathArUpe samajatAM samaktinI zuddhi thAya che. samajI zakyA hazo ke paDikramAmi, niMdAmi, garihAmithI jJAnanI prApti thAya che ane apANe vasarAmithI cAritra nirmala thAya che, cAritra nirmala thavAthI prakRti, AcAra-vicAra, vartana sudhare che ane vAraMvAra karavAthI umaMgapUrvaka utsAha sAthe karavAthI varSollAsa hoya che. ane sAthe tapanI ArAdhanA paNa svAbhAvika thaI jAya che, sAmAyaka karavAnI prathA je vartamAna kAlamAM cAlu che te vandanIya ane AdaraNIya che paraMtu bahu sudhAraNA mAge che. vartamAna kAlanAM upAsakee sAmAyaka jevA amUlya ratnanI kImata jANavA mATe buddhicAturyatAno upayoga karavAmAM bedarakArI sevI che. yena kena prakAreNa sAmAyaka sAmAyika karI levAnuM eka ja iMceya rAkhyuM-pariNAme jeTaluM kArya karavAmAM lakSya apAya che tenA pramANamAM tenI siddhi tarapha apAtuM nathI. e kAraNathI ja sAmAyaka karanArAo sAmAyaka uccarI, mAlA pheravI ke pustakanuM vAMcana karI athavA dharmacarcA ke vyAkhyAna sAMbhalI sAmAyakane samaya pUro kare che. ghaNA bhAIo bAIe vAtanA sapATA ke ghaDInA minITe gaNavAmAM ke kharatI retI jovAmAM vAraMvAra upavega ApatA rahe che. e prakAranI kriyAo paNa saMvara utpanna kare che paNa AmajAgRti mATe ciMtavanA karavAne avakAza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya raheto nathI, paDikramAmi, niMdAmi, garihAmi ane appaNuM - sarAmi jevI pratijJAne pUrNa karavAne samaya hAthamAM AvatuM nathI ane na Ave te AtmajAgRti mATe mArga mekalo na thaI zake, mATe AtmajAgRti mATe sAmAyaka karavAnI dhAraNAvAlA purU ne mATe te jyAMthI uThyA hatA tyAMja ubhA hoya tema anumAna thAya che. emAM vicAra karIe te vartamAna kAlamAM sAmAyakAdika kriyAnA pAThe gokhaNapaTTI jevAM ja bhaNAvavAmAM AvatA hovAthI. kriyAtmaka vidhAne yathecchita jANuM zakAtA nathI. dhArmika saMsthA, emAM sAmAcaka dararoja karAvavAnA niyama hoya che ane pharajIAta karavuM paDe che, paNa marajIyAta vagara majA AvatI nathI. hA, ATaluM mAnavuM paDaze ke pharajIyAtamAMthI paNa marajIyAta AvI zake paNa jyAre ke sAmAyakanA yathArtha sUtra kiyA ane tenAthI prApta thatAM anupama lAbhenuM jJAna ApavAmAM AvatA hoya tyAre. ane bhaNanArAo ema samajI le ke pitAne pATha yAda karavAnI rIte ja sAmAyaka paNa dararojanI kriyA che. cAle, piNe kalAka besIne e paNa pUruM karIe te jIvanamAM e ja bhAvanA ghara karI le che ane sAmAyaka upara prema joIe te pramANamAM kAyama rahI zakato nathI. ApaNe vicAra karIe. ke bALapaNathI sAmAyaka karavA lAgyA ane sArA saMskAra vise tIse ane chevaTa sATha sudhI vRddhAvasthAmAM AvatA sudhI paNa karatA rahyA ane sAmAyakanA batrIsa doSo janma sudhI paNa na jANyA ane jevI rIte bAlyAvasthAmAM karatA hatA te ja gatie karatA rahI ke prakAre AgaLa vadhavA gatimAna na thavAya te samajI * leje ke kAcakaleza jevI avasthA gaNAze mATe uttarottara caDhatI thAya tevA prayatno ane jANakArI meLavavA prayatna kare joIe. upara batAvyA pramANenI sAmAyaka bhale sarvavirati hoya ke dezavirati heya paNa sabhya jJAna vagaranI che te lobha Apa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sAmAyarka rahasya nArI na thAya. kriyA anuSThAna te pAke pAye DhAsa samyag jJAnadRSTithI ja hAvA joIe. ADambara emAM kAma nahI Ave. cAle che tema cAlavA devuM ema kahenArA paNa ghaNAM malaze. tevAne vadhu jANavA mATe paMcamaaMga bhagavatI sUtramAM ane Avazyaka sUtranI niyukita gAthA 796 mAM kahyuM che te samajI levuM joie. sUtrakAra mahArAjAe kahyuM che ke sAmAyaka cAra prakAranI hAya che. (1) zruta sAmAyaka. (2) samakita sAmAyaka. (3) dezivarati sAmAyaka ane (6) sarvavirati sAmAyaka. emAM pahelA nambaranu je zruta sAmAyaka che te te bhavya mithyAtvI AtmAne udayamAM Ave che ane abhavya AtmAne paNa dravyathI zrutane lAbha thAya che te paNa phakta pATharUpe. e prakAre sAmAyaka karanArAone samakita dIpaka rUpe hoya che tenuM sthAna prathama guNuThANuM hoya che. kAraNu dIpaka bIjAne ajavALuM batAvanAra hoya che paNa tenI nIce aMdhArU rahe che, te rIte abhavi jIva jinabhagavAnakathita prarUpaNA karatA hoya che, bIjAone uttama mArga batAvanAra hAya, dharma prApta karAve paNa pote aMdhArAmAM ja gAtA khAtA rahe che paNa aMdarakhAne tevAone dhyA hAtI nathI. lekeSaNA khAtara temanI kriyAe hAvAthI evA jIvA prathama guNuThANuM hoya che. bIjI samakita sAmAyaka athavA darzana sAmAyaka e tA sacchiSTa cAthA guDANAvAlAne udayamAM Ave che ane khAra vrata uccaranAra dezavirati graDhaNu karanAra pAMcame guNaThANe hAya che. cethI sarvavirati sAmAyaka je munimahArAjane hAya che te chaThThuM ane vadhI jAya te sAtame guThANuM AvyA gaNAya che. e pramANe cAra prakAranI sAmAyakamAMthI cAle tema cAlavA de kahenArA jo zruta sAmayakamAM ja mahAlatA heya te prathama guNuThANuM UbhA jANavA e pramANe sUtrakAra mahArAjA kahI gayA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya 13 je purUSAne sa'sAradAnuM bhAna haiAya che tee peAtAne ucca gatie lai javAnAM prayatnA karyAM kare che. teenAM kAme lekeSaNAne mATe hAtA nathI paNa peAtAnA AtmahitArthe temanI kriyApravRtti hAya che. ane je purUSAne nitya prati vyAkhyAna sAMbhalatAM ke dharAgI gaNAtAM athavA agragaNya ke derAsara saMdhasaMsthAnA uparI adhikArInA hodde gaNAtAM teone sAmAyaka jevA ratna upara prema na hoya te temanA kAryo mAhya dekhAvarUpe jANavA ane sAmAnya varga ke kheADavAlu zikSaNu athavA adhUruM jJAna meLavI pote samajInI kakSAmAM peAtAne gaNutA hAya tevA sAmAyaka jevA ratnanA svIkAra na karI zake te samajI lejo ke temanI sasAra dazA ati kAramI che. 2. saMsArI Ama enA bheda batAvatAM kahyuM che. eka te saghana rAtrI jevA hAya che. tenI samaja A pramANe batAve che ke ghana kahe che meghanI ghanaghAra ghaTAne-tevA ghaTAe jevI amAsanI rAtrImAM Ave! gADha aMdhArapaTa hAya che ke kaIM paNa dekhAtuM nathI. tadnusAra AtmAne gADha mithyAtvanA udaye tIvra meADunInI prakhalatAnA kAraNe koI paNa prakAranuM hita ahita, satyAsatya ane kRtyaakRtyanI sUjha paDatI nathI tethI ja AvI prakRtinA AtmAe prathama guruDANI, bhavAbhinaMdI ane mithyAtvadaSTivAlA hAya che. te kAraNathI ja sAMbhalI, samajI lekavyavahAre prazaMsA karI kahe che ke vastu adhI sahya pazu samaya malatA nathI ema kahI pAte meTAmAM khapatA rahe che paNa tevA jIvAne kriyAcI-prema ke zrakhA hAtI nathI. bIjA bheru AtmA adhanarAtri samAna kahyA che te samajAvatAM kahe che ke-jevI rIte meghanI ghaTA rahita vAdaLAe hAya te rAtrImAM ghaTa Adi vastu joi zakAya che. te anusAra AtmAne mithyAtvanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya DI maMdatAnA kAraNe mohAdikanokiMcita pazama hovAthI mAnavI dharmamArgamAM AvI jAya che. tene svAbhAvika prema thayA kare che tevA ene mArganusarI AtmA kahevAmAM AvyA che. jene avana rAtrInI upamA ApavAmAM AvI che. trIjA prakAre saghana divasa jevA batAvyA ke sUryane udaya hovA chatAM vAdalAonAM AchAdita thavAthI dekhAvamAM pharaka paDI jAya che paNa rAtrinA samayathI ke saghana-ghanarAtrithI te rAtrinI apekSA vastu ghaNI spaSTa dekhAya che. tadanusAra mithyAtvanA kSapazamanA kAraNe AtmA samyagRSTi thaI jAya che ane te prayatnazIla thatAM anukrame cothA guNaThANathI arthAt zrAvakanA sthAnathI vadhate vadhate anukrame bAramA guNaThANa sudhI jaI zake che. cethA prakAre avana divasa samAna batAvatAM kahyuM che ke vAdalA rahita AkAza hoya ane sUrya pUrNa prakAzamAna heya. nirmalatA dekhAtI hoya. jarahita dekhAva hoya, AvA samaye vastu sapUrNa dekhAya che ane AvI avasthAe te ATha kamane kSaya karavAmAM parizrama sevanArA kevalajJAnI bhagavanta hoya che jeo pUrNa prakAzI kahevAya che. e pramANe cAra prakAranAM AtmAomAMthI je prathama prakAranAM pagathiyA upara ubhA raheze te tevAone vItarAga bhagavatanAM batAvelA mArga para prema kaI rIte AvI zake? jyAM bhavAbhinaMdInuM ja cAlatuM hoya tevA jIvo kaI rIte sudharI zake? sudharanArAo teja hoya ke jeo pudagalAnaMdI cethA-pAMcamA guNaThANe AvI gayA hoya. athavA AtmAnaMdI ke jeo-chake sAtame guNaThANe AvI gayA hoya. paNa prathama pagathiye ubhA rahenArA bhavAbhinaMdIne te dharma upara prema the duSkara che, mATe . bhavabhIrU AtmAoe te potAnA kalyANArthe AtmaguNa --AtmasAdhana jANI lakSa ApavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAcaka rahasya sAmAyakamAM konTsa jena dharmamAM batAvelI kSiAomAM bhAgye ja evI kriyA heya ke jemAM ochAvattA aMze kAryotsarga na svIkAravAmAM Avyo heya tevI rIte che vagara kaI maMtra na hoya te pramANe kAusage vagara kaI kriyA na ja hoya. temAM khAsa hetu e hoya che ke pratyeka kriyAmAM mana vacana kAyAnAM gonI ekAgratA mukhya mAnavAmAM AvI che ane dharmadhyAna ke zukaladhyAna sudhI tenI jarUra hoya che. tethI zarIra parathI mamatAne tyAga karI utsarga sthitie pahoMcavA mATe kAryotsarga kriyAomAM jIvanarUpa hoya che. kAusaga karavAthI samAdhi Ave che, bAhya upasarga AvyA hoya te te bhegavavA mATe sahanazIlatA Ave che. sukhaduHkhamAM samAnabhAve bhagavAne guNa pragaTa thAya che. ekaniSThAthI rahevAnI AvaData thAya che. Atmaparihuti samAna bhAve rahevAne pATha kAusagathI ja maLe che. traNe gene eka sUtramAM rAkhavA mATe kAusagga amUlya sAdhana che, mATe kAusagna karavA sArI rIte zIkhI levuM joIe. kAusagnane abhyAsa karatAM pahelAM kAusagamAM keTalA de cagavA gya hoya che te jANI levuM Avazyaka che. dezanI vigatane mukhapATha karI levI tethI pratyeka kriyAmAM dethI bacI zakAya. kitAbI jJAna haze te te kriyAtmaka na hovAthI tAtkAlika kAma nahI Ave tethI denI vigatane sArI rIte samajI levI. ane jyAre kriyA e khatama thaI jAya tyAre vicAra karI leze ke AjanI kriyA deSa rahita thaI che ke nahI? AvI rIte dareka kriyA karyA pachI vicAratA raheze te kaI divase te mArga malI jaze ke jenI dhamAM lAgelA che, kAusagathI bAhyA ane AMtarika ane prakAranI zuddhi thAya che. Atmazaktino vikAsa thAya che ane te karavAthI jaDatA dUra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sAmAyaka rahasya thAya che. nirmudhdhi budhdhimAna thAya che. vAyaprakRti vadhelI hoya te tenI viSamatAthI mukta thavAya che. mabuddhi hAya te vicAravAna thAya che ane bhAvanAzudhdhi thatI rahe che. vicAraNa zakti vadhe che tethI ja te bhagavanta paramAtmAnuM jIvanacaritra varNana kalpasUtramAM Ave che temAMthI jANI zakAya che. bhagavanta tapasyA karatA hatA tyAre dhyAnastha thaI jatA ane sthaLe sthaLe kAusagga dhyAne sthita rahevAnA dAkhalA male che, tethI kAusagganI kriyAne ghaNAM premathI karavI ghaTe ane tenA bhedAnabhedane gurUgamathI jANI levA joIe. vadhumAM vizeSa jANavAnI IcchA hoya te Avazyaka sUtranI niyuktimAM gAthA 1546 jANI levuM. taduMparAMta ghaNAM sUtra-prakIrNa graMthAmAM te bAbatanuM vivecana che. kAusaggamAM zAMti samAdhi samAnatA ekAgratA na AvI hAya te| ArAdhanA paNa adhUrI samajI levI. samatAvata Ave tA guNagrAhyatA paNa na AvI zake mATe kAusagga kriyAmAM vizeSa prakAre sAvadhAna rahevu joIe. petAnA karma pAtalA karavA svaguNaparyAyamAM AvavuM. hAya te utsarga sthitie paheAMcavA mATe kAusagga ati prema sahita karatA rahejo. kAusagga karavA pahelAM arihantaceIANusUtramAM je pATha khelAya che tene smaraNu rAkhI Agala vadhajo. zuM kahyuM che ? sadAra medAva vidhA bAla aNNuppeddApa baTTamANI ThAmi kAusagaM // bhAvArthI-samajI lejo zu kahyu che ke huM kAusagga vadhatI zradhdhAthI budhdhithI dhRtithI vizeSa proti-smRti sahita anuprekSAarthAt vizeSa prakArathI tatva ci Mtavana sahita karIza. e pramANe olyA pachI kaMi divasa nirAMte vicAra karo ke je pramANe kAusagga karatAM pahelAM khelI jAo che te pramANe echevatte aMze guNavAna thayA che ke nahI ? zraddhA, buddhi, prIti, smRti, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahaya tatva ciMtavana sahita vadhatI zraddhA sAthe kAusagna karavAnI vAta gurUsAkSIe kahIne tenuM pAlana barAbara kare che ke nahI? ene vicAra nirAMte karaje. sAmAyamAM dAkhasthiratA. kAusagna-dhyAnamAM daSTisthiratA paNa dhyAna mATe khAsa aMga mAnavAmAM Ave che. AMkha ane nAka dhyAna karavAmAM sahAyaka bane che. khAsa karIne te zarIramAM daza sthAna dhyAna mATe varNavavAmAM AvyA che. te mATe kahyuM che ke re ajApu, jAvA de, ' dhake nAbhau zirasi hRdaye, tAluni dhruyugAnte / dhyAmasthAnAnyamalamatibhiH kIrtitAmyatra dehe, tevekasmin vigataviSaya, cittamAlaMvanIyam // 1 // bhAvAtha- nirmala manavAlA manuSyane dhyAna mATe pitAnA zarIramAM bane netra, banne kAna, nAsikA, lalATa, mukha, nAbhi, mastaka, hRdaya, tAvyuM ane bane bhrakuTIne madhyabhAga e daza sthAne batAvavAmAM AvyA che, mATe pitAnI kAya-zakti pramANe dazemAMthI eka sthAnane pitAne dhyAna karavuM hoya tyAre AlambanarUpa rAkhI prayatna karavo joIe. Agala vicAra karavA besIe te vikAra utpanna karavAmAM netra khAsa bhAga bhajave che mATe je puruSane nirvikArI thavuM hoya teNe pitAnI AMkho para kAbU melavA joIe. daSTine e pramANe jamAvavI ke jethI pitAnAM mukha upara saumyatAne bhAva jhalakate rahe, saralatA ane zAMtatA mukha upara dekhAya ane guNagrAhAtA thatI jAya. kAusagnamAM besavuM hoya tyAre ke UbhA rahI karavuM hoya te samaye je mANasone nAkanAM agrabhAga upara daSTi sthira Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahasya rAkhavAne abhyAsa na haze teo rAkhavA prayatna karaze te mAthuM : caDhI jaze ane bhramara cakkaramAM paDI jaze. Akhe AgaLa aMdhArA Avaze mATe utAvala karaze nahI. dhIme dhIme abhyAsa vadhAratA jaze te pIDA dalaze ane abhyAsa vadhaze. sauthI prathama e mArgamAM praveza karatAM AMkha mIMcIne dhyAna karavuM joIe, ane sukhapUrvaka jeTalo samaya rAkhI zake, rAkhI AMkho ughADavI pharI baMdha karI ughADavI. ema karatAM abhyAsa vadhAratA javuM tethI thAka lAgaze nahI ane sukhe sukhe abhyAsa vadhaze. himmatavAna manuSya vadhu kare te nA nathI paNa nAsIpAsa na thavAya te hetuo niyamapUrvaka karavAmAM lAbha dekhAya che. kAusagga karatA AkhuM aMga DhAMkI devAthI sAmAyaka AzrI kAyAnAM bAra deSa batAvyA che temAMthI agyAramo deSa lAgI jAya che. AsananI sthiratA na rAkhI zake te kAyAnA demAMthI pahele deSa lAgI jAya che. sthira thayA pachI cAre bAju jete rahe te bIje Sa lAgI jAya che. e pramANe deze batAvI AtmAne vadhu saceta karavAmAM Ave che tethI mAnavI bhayane mAryo sAvadhAna thaI pitAnA sAmAyaka vratamAM kAusaga dhyAnamAM samAdhimAM rahI zake. bhagavanta paramAtmAe te ApaNane bacAvavAnAM ane siddhi prApta karavA mATe ghaNuM upAyo batAvyA che chatAM jANakArI meLavyA pachI paNa sAmAyaka AdarIne kaI dIpaka laI kUvAmAM paDe che tene ADe keNa Ave? mATe sAmAthakanAM batrIza he yAda rAkhI. daSTisthiratAne abhyAsa vadhArI yathArtha rUpe sAmAyaka-kAusagga dhyAna karaze te kalyANa thaze. sAmAyakamAM AtmajAgRti sAmAyaka laIne AtmajAgRti karavI hoya te nirvina sthAne besavuM. abhyAsa karavA mATe pAchalI rAtrine cAra pAMca vAgyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya ne samaya ThIka jaNAya che. sAmAyakamAM sthiratApUrvaka besI rahevAnI Adata rAkhatAM pAMca daza miniTe paga UMcAnIcA karU vAnI Teva paDI jaze ane capalatAne svAbhAvika tyAga thaI jaze. jIvAtavAlI jagyAe besavuM nahIM, mAkhI macchara ' DAMsano upadrava dekhAya te kriyA zuSamAna thavAnA hetue zarIra upara uttarAsaMga nAMkhI le paNa AkhuM mastaka DhaMkAI jAya te rIte oDhaze nahI; kAraNa agyArame deSa lAgI jaze. jyAre sthiratApUrvaka Asana siddha thaI jAya tyAre AvI rIte sIdhara besI jAo ke tamArI vaMkanAla sIdhI rahe tethI tamArA zvAsozvAsanI je gati thAya che te sukhe sukhe thatI rahe. Asana, sukhAsana athavA padmAsana sidhdha karI le. AvI rIte taiyArI thAya te pachI kAu. sagga mudrAmAM sthira thaI AtmadhyAnamAM lAgI jAo ane pitAnAM kRtakamane vartamAnanI sthiti sAthe pela. AtmAne vicAravAnuM ke anAdikAlathI bhavabhramaNanI jaMjAlamAM paDele hate. eTA bhAgye bhagavanta batAvela vega prApta thayo che te cetana! have ciMtAmaNI hAthamAMthI javA deze te pharI teja gatie rakhaDavAno samaya Avaze mATe cetI jA. samakitane zuddha kara ane te zuddha karavAne upAya samiAyakamAM lIdhelI cAra pratijJAmAMthI paDikamAminI bhAvanA karmamalane kADhavA mATe recaka samAna che. niMdAmi pUrvakRtakamanI tarapha nirasabhAva ane duSkarmanI niMdA e Atmahita mATe praya jevA che. smaraNa rAkhavuM joie ke recakanI sAthe kupacce AvI jAya te viTaonA samajavI. jyAre pathya padArtha sevana karatAM athAta karmabaMdhamAM kAraNe cheTe rahevA chatAM prakRtibhAva bagADavAnAM saMge sAdhane daSTimAM AvI jAya te teo prati tarata ghaNuM karavAthI ThekANe AvI zakAze. je bAbata mAM pazcAttApa siMhA ghaNA karI cUkayA che tevA kAryo karI AcaraNamAM Ave to te dazA kAramI samajavI, mATe AvatAM tevA kAryo prati tira Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 sAmAyaka rahasya skAra karI. ane AvI dazA AvI jAya to samajI lejo ke AtmA kuSTathI macI gayeA che. jyAre ATalI avasthAe pahAMco jaze te pachI appANu vAsarAmi to makaradhvajanuM kAma karaze. bhaviSyamAM aAgya mArge jatAM aTakAvavAmAM paheregIranu kAma karaze, mATe sAvadhAna thaI kriyA karaze| jethI AtmakalyANa thaze. jyAre upara batAvyA anusAra kriyA pUrI thaI jAya te pachI pharI eka vakhata pretAnAM Asanane sa MbhAle ane zuddhamAna hRdaye AkhA mIMcIne kAusagga mudrAmAM sthita thaI jAo. pachI zvAsane rAphA, pAchA bahAra kADho, pharI rAkeA. ema karatAM karatAM tamane pratIta thaI jAya ke zvAsa hRdaya paTa upara rAkAi rahI zake che to te pachI vadhu jANavAnA prayatna karo paNa hRdayamAM zuM jovA e prayatna zarUAtamAM karaze nahI. jyAre tamArAM mana vacana kAyAnAM ceAgA ekIkaraNapUrvaka hradaya para sthira rahevA lAgaze tyAre eka anupama AnaMda peAtAnI mele prApta thaze. AvI sthitimAM AvyA pachI tame peAtAne koi ucca sthAne joze. pachI Agala zu evuM? zuM karavuM ? e vigata koi jANakAra munimahArAjane ke gurugamadvArA jANakArI melavI Agala vadhaze. astu. sAmAyakanA ATha prakAra sAmAiyaM samaiyaM sambAo samAsa sNkheve| aNavA ca pariSa paccakhANe tha te aTThA // 1 // bhASAzAstrakAra mahArAjAe ATha prakAranI sAmAyaka batAvI che temAM (1) samavAya sAmAyaka. (2) samayika sAmAyaka (3) samavAda sAmAyaka. (4) samAsa sAmAyaka. (5) sakSepa sAmAyaka. (6) anavadya sAmAyaka. (7) piranA sAmAyaeNka ane (8) pratyAkhyAna sAmAyaka batAvavAmAM AvI che. tenI sakSisa vyAkhyA A pramANe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya prathama samavAya sAmAyaka mATe kahyuM che ke cauda rAjalekanAM jIvA para samatA bhAva rAkhavA ane asaMgata prasaMga UlA thAya tA paNa samatA bhavanA tyAga na kare ane jagatanA sarve jIve prati samabhAva rAkhe tene samavAya sAmAyaka kahevAmAM Ave che. te upara damadata muninI kathA kahelI che. 1 khIjI sarmAMcaka sAmAyakavAlAe jagatanAM tamAma jIve prati dayAbhAva rAkhavA. peAtAnu bhalu icchanArA ane pUruM ciMtavana karanArA pratye temaja sukha ApanArA ane kaSTa ApanAra pratye sarakhA bhAva rAkhave. te upara metA muninuM dRSTAnta matAvavAnu Avyu che. trIjI samavAda sAmAyakavAlAe rAgadveSanA tyAga karavA. cathA-vya thata vacana uccAravuM ane khelatAM vAta karatAM koI paNa prakAre karma baMdha na thai jAya, khIjAnA AtmAne paNa duHkha na thAya ane peAtAnu matabhya paNa sidhdha thAya tevI pravRtti rAkhanArane samavAda samAyaka uyamAM Ave che. tenI upara zrI kAlakAcArya mahArAjanu draSTAnta Ave che. cethI samAsa sAmAyaka keAne kahe che ke thADA akSare vadhAre tattva jANI levAya ane IzArA mAtrathI batAvela svarUpane samajI le ane AtmaciMtavanamAM ekAgratA rAkhI petAnAM karma samudAyane haTAvavA AtmajAgRti karatA rahe tenA upara calAtI putranuM udAharaNa batAvavAmAM AvyuM che. pAMcamI sa MkSepa sAmAyakanA bhAvArtha e thAya che ke thADA akSare samajIne kanA nAza karI zake. dvAdazAMgIne vizeSa prakAre artha ciMtavana kare tethI AtmA unnata avasthAe Ave ane vizeSAthathI AtmajJAnanI dRDhatA thAya. jJAna vistarita thAya te upara laukika paDitanI kathA batAvavAmAM AvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. sAmAyaka rahasya chaThThI anavadya sAmAyakamAM pApa rahita AcaraNa sAvagha kAryane tyAga ane karmabaMdhanA kAmethI alaga rahevAno prayatna. te upara dharmarUcI aNagAnuM daSTAnta jANavA jevuM che. sAtamI parijJA sAmAyaka arthAt tattvanI vAtane jANavI ane kaI paNa kAma karatAM saMsAranI asAratAne samajI tatvanI vicAraNAmAM lakSya ApI potAnA kAryanI siddhi meLavavI te upara IlAyacI putranuM daSTAnta batAvavAmAM AvyuM che. AThamI pratyAkhyAna sAmAyaka. ene bhAva to vadhu lAMbo che. AtmAnI anupayegI pravRttine vazamAM rAkhavI ane dravya padArthamAM accha rAkhI niyamamAM AvavuM te upara teTalIputra pradhAna, ane piTIlAnA daSTAMta batAvavAmAM AvyA che. upara pramANe ATha prakAranI sAmAyakanA nAma batAvyA paNa ATha prakAranI sAmAyaka levAnI padhdhati ane paccakhANa eka ja prakAranA batAvyA che. jena dharmamAM sAmAyaka kriyA sArarUpa che temAM mukhyatayA sAmAyaka laI niyamamAM AvavuM ane saMyamamAM rahevuM e be bAbata kAbUmAM AvI jAya te pachI vadhu parizrama karavAnI jarUra nahI rahe. saMsArathI pAra pAma hoya te viSaya ane saMyamane saMpUrNa pAlatAM zIkhI levuM joIe. niyama saMyama arthAt sAmAyaka te eka bhAI paNIyA zrAvakanI hatI ke eka sAmAyakanI kIMmata te moTI vAta che paNa dalAlI mAtra ApavA zreNika mahArAja jevA samartha na thayA. te uparathI samajI zakAya che ke enI mahatvatA kyAM sudhI pahoMcelI che bhAI puNIAne sAmAyika levAnI vidhi ane paccakhANa e kaMI judI prakAranAM na hatA. je vidhi ane sAmAyakanuM paccakhANa vartamAna samayamAM cAle che te ja te samayamAM hatA ane emAM aMtara na hoya te ApaNI sAmAyakanuM mUlya paNa teja pramANe aMkAvuM joIe. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahaya jANavAnI IcchA dharAvanArAoe sauthI pahelAM e jANI levA prayatna kare joIe ke ATha prakAranA sAmAyaka, emAMthI ApaNane kyA prakAranI sAmAyaka udayamAM Ave che ane amArA vidhividhAna keTalA zudhdhamAna ane yathArtha che, amArI ArAdhanA amane keTale darajaje lAbhadAyI thaI zakaze AvI bAbatane vicAra kare AvazyakIya che. vicAra karatAM jaNAya che ke hAlamAM chaThThA naMbaranI sAmAyaka je pAparahita AcaraNAvALI anavadya sAmAyaka che te -udayamAM Ave che. ApaNA samudAyamAM e naMbaranI sAmAyIka karanArA ghaNAM maLI zakaze. pAparahita AcaraNavAlI sAmAyakathI AtmAne keTale lAbha maLI zake che e paNa jANavuM joIe. sAmAnyataH e ja siddha thAya che ke jyAM sudhI sAvadyAga pApavALI AcaraNa na thAya tyAM sudhI teTalA ja samayamAM maLI zakahyuM hoya to ja lAbha paNa AtmajAgRti AvyA pachI sthirabhAve je TakI zake te pramANamAM to nahI ja, mATe e viSayane dhyAnamAM rAkhI ApaNe sAmAyakanA paccakhANa upara vicAra karIe, tethI ApaNu cAlu viSayane khulAse sahaje thaI zakaze. sAmAyakamAM karemi bhaMte karemi bhaMte sAmAiyaM sAvajaM agaM pazcakhAmi nAva niyamaM pajjuzAptAmi duvihaM tiviheNaM maNeNaM vAyAe kApaNaM na karemi na kAravemi tassa bhate crawfma viMchAmi nAvi aciALa vAnarAma || bhAvArtha-he bhagavaMta! huM sAmAyaka vrata grahaNa karUM chuM tethI mane sAvaghAgano tyAga thaze ane jyAM sudhI e lIdhelA niyamane sevana karato rahuM-pAlato rahuM tyAM sudhI traNa prakAranA yogathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya arthAt mana vacana kAyAthI ane be karaNathI sAvagha kArya nahI karuM, bIjAnI pAse paNa karAvIza nahI ane he bhagavana! pUrvamAM karelA pApathI nivRta thaIne teonI niMdA karazuM ane tevAthI ghaNA karI mArI AtmAne teothI bacAvIza. have rahI vAta sAmAyakanA kAlanI. te mATe zAstramAM to be ghaDI arthAt aDatAlIsa miniTanI maryAdA batAvavAmAM AvI che paraMtu karemi bhaMtemAM to samayane nirdeza nathI ane te mATe mAnI laIe ke paramparAthI cAlatI maryAdA pramANe be ghaDI ja mAnya rAkhavI paNa sAmAyakanA paccakhANamAM cakakhuM batAvavAmAM AvyuM che ke jAva niyama arthAta jyAM sudhI mAre niyama che tyAM sudhI sAmAyaka che. tene bhAvArtha e nIkalI zake ke daza vIza miniTa jyAM sudhI IcchA thAya, niyamamAM rahyA ane te pachI chUTA thaI zakIe to pachI be ghaDInI vAtaja kayAM rahI? jyAre mUla paccakhANamAM e vAtane nirNaya nathI ane sAmAyakanAM samayane paNa ullekha nathI to siddha thAya che ke jyAM sudhI zudhdha sAmAyaka thAya tyAMsudhI ArAdhaka ane pApAcaraNane keI sambandha AvI jAya to tarata sAmAyIkathI nivRta thaIe to zuM harakata che? kAraNa karemi te paccakhANa che e to prasiddha vAta che ane daza prakAranAM paccakhANa batAvyA che temAM samayane nirdeza che ane sAmAcakanA paccakhANamAM samayane nirdeza na hovAthI te ghaDInI maryAdA kaI rIte mAnI zakAya? vAta badhI arthasaMgata che paNa e bAbatane vadhu spaSTa samajI levI joIe. daza prakAranA paccakhANamAM kArasI, pirisi, purimaThTha, ekAsaNuM, ekalaThANuM, AyaMbila, abhacarima, abhigraha ane vigaya e daza prakAranAM paccakhANa che temAMthI je kAlika paccakhANa che temAM samayane nirdeza karavAmAM Avyo che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahasya 25 ane je paccakhANeAmAM samayanA nirdeza nathI tenA samaya teochAmAM oche e ghaDInI maryAdAnA samajavA joie. mATe vizeSa khulAsA jovA IcchA hAyatA dharma saMgraha nAmanA graMthamAM pRSThasa MkhyA 185 mAM joI levuM. vizeSamAM apekSA paNa jovAnI. jevI rIte nAkArasInAM paccakhANumAM samayanA nirdeza nathI paNa tenA samaya e ghaDInA batAvavAmAM AvyeA che. ghaNA bhAge ApaNA pUrvAcAryAe e ghaDIthI echA samayanA paccakhANu rAkhyA nathI tethI sAmAyaka mATe paNa be ghaDI ja samajavI. taduparAMta e ghaDIthI vadhu samayanAM paccakhANa che. perisi Adi teomAM samayane nirdeza che ane apekSA paNa jovAnI hAya che. jevI rIte abhigrahanAM paccakhANamAM samayane nirdeza nathI paNu lenAra samajI zake ke abhigraha le tyAM sudhInuM paccakhANa che. evI rIte vigaya lenAra samajI zake ke savAra sudhInA tyAga che, mATe apekSAe jANI levuM joie mATe sAmAyakanA paccakhANune e ghaDIne samaya mAnave zAstrokata ane yathA jinabhagavantakathita samajavu joie. eja jAva niyamanA bhAvArtha jANuve. jAniyama'nA artha te ThIka paNa Agala "pannuvAsAmi' ne atha zuM sUcave che ke paryuM pAsanA arthAt pAlana thAya tyAM sudhI" nA paccakhANa che. ethI paNa kAlamaryAdA siddha thatI nathI. uttaramAM samajI levAnuM ke kAlamaryAdA te vAstavika che chatAM Agala kahevAmAM Ave che te zabdanA arthe dhyAnamAM leze te zaMkAnuM samAdhAna sahejamAM thaI jaze. sAmAyakanAM paccakhANamAM ja duvihe je pAda Ave che tenA artha e thAya che ke e karaNa ane traNa ceAgathI pacca mANu karU chu. ane mana vacana kAyAthI sAvadya vyApAra athavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAka rahasya pApamadhanI AcaraNA karIza nahI ane khIjAnI pAse paNa karAvIza nahI e pramANe traNa ceAgathI je paccakhANa levAmAM AvyA che temAM mana ceAganA vizvAsa thatA nathI. e te vizvAsI che, svacchaMdI che. sAmAyaka letI vakhate je pratijJA le che tene barAbara pAlavA mana vacana kAyAnA ceAge je paccakhANu levA himmata batAvI che temAM Agala jatAM manayega sarvathA prakAre sahAyaka thaze ke nahI e zaMkAspada che. vacana yAga ane kAyayeAga te game te prayatne kAbUmAM rahI zakaze paNa managa tA moTA meATA mahAtmAone paNa thApa khavarAve che. sadgatinAM kAryAmAM palavAramAM ja dutinA aMdha karAvI de che. ane kaI samartha hoya te durgAtanA vyavasAyamAM palaka mAtramAM ja sadgatinu anusadhAna karI ke che, tethI kadAca-kAraNavazAta nimitta malavAthI manayeAga judo paDI jAya teA te apekSAe gurUmahArAja sAme lIdhelI pratijJAnA pAlanamAM kSati AvI jAya ane tema thAya te pratijJAbhaMganA dveSa AvavA sabhava che. mATe e kAraNathI ke mANasa pratijJAbhaMganAM deSamAM na sapaDAI jAya te hetune lamAM rAkhI pannuvAsAmi zabdano upayoga thayeA hAya ema samajAya che. ane e zabdanA upayAgathI, manacega badalavA chatAM paNa sAmAyakamAM kriyAhInatAne dveSa jyAM sudhI pAlI zakuM, paryuMpAsanAnI yuktithI AtmA aticArathI acI jAya che, mATe sAmAyakanA niyama e ghaDI sudhIne yathArtha ane bhagavanta paramAtmAnI nirdeza maryAdA sahita che. krAi 23 prazna Ave che ke e ghaDInI vAta have zaMkAspada na gaNIe paraMtu duvidyuM tiviheNa maNeNa. vAyAe kAmeNuM na karemi na kAravemi, arthAt vituM kahetAM e prakAre ane tivihu kahetAM traNa prakAre-mana vacana kAyAnAM yAge sAvadya vyApAra-pApAcaraNanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya 27 tyAga che. ane te huM pote karIza nahI ane bIjAnI pAse karAvIza nahI. ema traNa yAga ane e karaNa lIdhA che. tyAre trIjo karaNa anumAina teA khullA rahyo, mATe sAvadya ane pApanA kAmeAnI anumedanA karavAmAM Ave te aticAra te nahI lAgaze ! uttara-vAta samajavA jevI che. jyAre traNa ceAgathI pratijJA levAmAM Ave che ke mana vacana kAyAthI sAvadya kArya karazuM nahI. e pratijJAthI traNa ceAga tA draDha 'thaI gayA, te pachI karaNu khullA rahyA temAM e karaNe-karavuM karAvavu. enA upara te pratibaMdha mukAyA che paNa anumedana karaNa khullA che. e vastu khArIka dRSTie vicAro tA trIjI karaNa te peAtAnI meLe gauNu thai jAya che. udAharaNathI samajI zakAze ke keI mAjIsa pAte jhera khAte nathI, tA bIjAne paNa na khavarAve ane na khavarAve teA khAnAranuM anumeAdana kema kare ? ane kare te mUkha gAya mATe traNa cega ane e karaNe paccakhANa levAya che temAM trIjA karane mATe avakAza nathI. vizeSamAM trIjA karaNane cheDI devAnu kAraNa ema paNa thaI zake che ke sAvadha kAryo karavA nathI, karAvavA nathI ane sAmAyakanAM samayamAM bAhya daSTithI anumedana paNa karatA nathI paNa anumedananA mukhya kAryakartA manAya che, vacana enA pradhAna che mATe eka udAharaNathI samajI le ke sAmAyakamAM beThA hoie te samaya pahelAMnA vyApAra ubhA hAya tenAM aMge anukula bhAva khIjAnA meDha sAMbhalavAmAM Ave te sAmAyakadazAmAM rahevA chatAM aMtaramAM khuzI utpanna thAya ane adarane avAja anumedanAmAM lAgI jAya. e pramANe thatu hAya ke thAya te trIjI karaNa khulluM hAvAthI aticAra na lAgI zake ema anumAna thAya che. ane sAmAyaka tA . vartamAnakAlamAM lIdhelu che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 sAmAyaka rahasya tethI te AzrI ja sambandha hoya che paraMtu samajavA khAtara vicAra karIe te sAmAyakanAM samayane, potAnA vyavasAyane vyAja bhADuM Adi Avaze te mATe paNa aticArathI bacI zakAya. kAraNa sarvathAnA paccakakhANa traNa vege vartamAna kAla AzrI levAyA che. ane te apekSAe bhUtakALanA vyavasAyano samAveza emAM thaI zake nahI, chatAM bhUtakALamAM karelA ke thayelA kAmane kaI paNa e prakAre aticAra na Ave te hetue trIjA karaNane lIdhuM na hoya ane e paNa spaSTa che ke vartamAna kAlamAM bhaviSyakAlane samAveza thatuM rahe che paNa bhUtakALane thatuM nathI. tethI ja AleyaNa bhUtakALamAM thayelA kAmenI levAya che, vartamAnanI ghaNA ane bhaviSyakAla mATe pratijJA ema dhAraNuM che. bhUtakAlanAM pApanI AyaNuM tassa bhate paDikkamAmine artha thAya che ke pApanAM kAmothI pAchala haTavuM. pApanA kAme pAchA karatA javuM. ane je kAme pApamaya thaI gayA che te mATe zuddha manathI AleyaNA levI. kemake AleyaNa te thaI gayelA kAmenI levAya che. have vicAravAnuM ke ApaNe sAmAyaka laIne e pramANe vicAre keTalI vakhata karyA che? nakAramAM uttara Apaze te samajI lejo ke paDiktamAma nAmanI prathama pratijJAna bhaMga thaye che ke nahI ? bhUtakALanAM pApanI niMdA bIjI pratijJA sAmAyakanAM paccakhANamAM niMdAmi kahIne karavAmAM AvI che. temAM kahevAya che ke AtmasAkSIe karelA, sevelA durAcaraNanI niMdA karavI che. je je kheTAM kAma na karavA jevA kartavyo, na sevAya tevA AcaraNe, na bolAya tevA vacane je je karyA hoya, kahyA hoya te pitAnA AtmAthI te chAnA nathI. te eka pachI eka yAda karIne te prati pazcAttApa karavAmAM Avaze te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya te prakAranAM kAmo pharIvAra AcaraNamAM na mukAya. ApaNe pahelAM vicArI gayA te pramANe niMdA te bhUtakALamAM thaI gayelA kAmanI ja thAya che. bhaviSyakAle udayamAM Avaze te kAmane anubhava na thavA pAmyA hoya te niMdA kayA prakAre karI zakAya? mATe bhUtakAlamAM karelA pApathI bhaya pAmavA mATe niMdAmi zabdano upavega karavAmAM Avyo che. have AtmasAkSIe vicAra kare ke e bAbatano vicAra sAmAyakamAM keTalI vakhata karI zakayA che ? nakAramAM uttara Apaze to sAmAyaka karavA chatAM kaye sthAne UbhA cho tene vicAra pate ja karI leze. vartamAnamAM pApathI ghaNuM trIjI pratijJA e levAI che ke ghaNA karuM chuM. tenAthI ke mArAthI thaI gayelA duSkRtyanI. have vicAravAnI e bAbata che ke niMdAmAM ane ghaNAmAM zuM bheda che? niMdA te bhUtakAlanAM pApanI ane te prakAranAM ja kAryo vartamAnamAM sAme Ave te te prati ghaNa ane je prati vRNa thAya che te bAju mana jatuM nathI ane ghaNuM thayA pachI prema na thAya te AcaraNa paNa na thAya ane AvA pApAcaraNe tarapha paga paNa na mukAya. samajI zakyA che te AtmasAkSIe vicAra kare ke e prakAranI vicAraNa sAmAyakamAM keTalI vakhata karI zakyA che ? nakAramAM uttara Apaze te samajavAnuM ke hajI tamArI karela ane kare che te bahu sudhAraNA mAMge che. pApanAM kAmethI bacavAno upAya cethI pratijJA "akhANuM" arthAt AtmA ane sirAmi" arthAta tyAga karavuM, chAMDavuM, cheDavuM. A pratijJA te ghaNI sahAyaka thAya tevI che. enuM kSetra te ghaNuM lAMbuM ane vizAla * che. pahelAM batAvela traNe bAbatene bhUtakAla ane vartamAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat WWW.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya kAla sAthe sambandha dharAve che. ane eka apekSA vartamAna kAla e bhUtakAlamAM bhalate jAya che. ethI traNe pratijJA te ja kAla AzrI kAma Ape che. cothI pratijJA AtmAnI sAkSIe sirAvAnI te bhaviSya kAlamAM kAma ApanArI che. bhaviSyakAla te sImA vagarane che, ghaNe lAMbe che. temAM pApakAryothI bacAvavA mATe e pratijJA te pehagIranuM kAma kare che. ane pApanAM khAtAomAM paDatAM bacAvanAra che. sirAvyA pachI svIkAra na thAya ane na thAya te pApanAM kAryo AvI ja na zake. AvavAno mArga baMdha thaI jAya te Agala je mAge javAnuM che te niSkaTaka thaI jAya. te pachI vrata, niyama, paccakhANa, tapa, japa, svAdhyAya, saMyama jeTaluM karaze teTaluM lAbhamAM thaze mATe e bAbatane vicAra sAmAyakamAM keTalI vakhata karI zakyA che? nakAramAM javAba Ape che te samajI lejo ke hajI ucca sthAna bahu cheTe che, ane kriyAomAM bahu sudhAro karavAnuM bAkI che. karemi bhaMtemAM tera vastu sAmAyakanAM paccakhANamAM tera bAbata che. prathama te sAmAyaka nAmanuM eka vrata udayamAM Ave che. bIje eka sAvadya vastu ke vyApArane tyAga hoya che. trIje be prakAranA AgArathI sAmAyaka lIdhuM che. cothe pAMca prakAre vrata pAlana mATe nakkI karavAmAM AvI che. traNa vega ane be karaNa, pAMcame cAra pratijJA levAmAM AvI che. te bAbatane sArAMza upara kahevAI gaye che. - have vAta e nakkI karavAnI che ke sAmAyaka chaThThA naMbaranA udayamAM Ave che. tenI pAlanA yathArtha thAya che ke nahI ? ane sAmAyakamAM lIdhelI, kahelI pratijJAne bhaMga thAya che ke nahI ? e bAbatanA lekhe te pote ja karavAnA che. ApaNe bhAI puNayAnI sAmAyaka sAthe sarakhAmaNI karavA IcchA rAkhIe te tenI sAmAyakane sAmAnya dAkhalai jANavA AvazyakIya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya - - - - puNiyA zrAvakanI kathA eka divase bhAI pUNiyAjI sAmAyaka laIne upAzrayamAM beThA hatA. emanI sAmAyaka zuddha AcaraNavALI, zuSa pariNuti, tattvaciMtavanavAlI Atmahita mATe ja thatI hatI. bhAI puNiyAne svabhAva cena kena prakAreNa sAmAyIka pUrI karavAnAM dhyeyavALA na hatA. jevI rIte sAmpatakAlamAM purasade ke vyAkhyAne, bapere ke gharakAryathI paravArIne ke navarA paDIe tyAre ke lesanapATha yAda karavA ane chevaTe vAtenA taDAkA uDAvavA, retanI ghaDI halAvatAM ke dIvAla ghaDInI miniTa gaNatAM samaya pUre karI sAmAyakane lAbha levAya che, te gatie bhAI puNiyAnI kriyA na hatI. ene te dararoja AtmaciMtavana mATe navuM malatuM hatuM. khapI jIva hoya, bhavabhramaNathI DaratA hoya temane mATe AtmaguNa ciMtavana mukhya hoya che. puNiyAjInI sAmAyaka tethI ja vakhaNAI che. managa te temane kAbUmAM hatuM tethI AtmAne je bAju laI javo hoya te bAju laI jaI zakatA hatA. AtmAne je bAju laya lAgI jAya che te pachI temAM phUSaNa jevAne avakAza rahetA nathI. dUSaNa jevAnI prakRtivALAmAM duSaNa bharelA hoya che. puNayA te zuddha-svabhAvI emanI sAmAyaka te uttarotara caDhatI kalAe thAya, paraMtu AjanI sAmAyakamAM Ananda Avate nathI, zuddha vicAraNA TakatI nathI. pariNati dUSaNavAlI anubhavamAM AvI chatAM sAmAyakano samaya pUro thayo. sAmAyaka khAlI pArI ghera AvyA paNa zAMti nathI AvatI. potAnI bhAryAe hamezanAM niyama pramANe satkAra karyo paNa puNIyAnAM mukha upara udAsI dekhAI svAbhAvika pUchayuM. ApaNe udAsI sAthe sambandha nathI, ApaNe A vyavasAya nathI, ciMtA jevI keI upAdhi nathI chatAM azAtAnuM kAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya bhAi puNIAe uttara ApyA ke vyavahArika dazA te ApaNI kharAba thai nathI paNa AtmaciMtavananAM mArgamAM kSati AvI gaI. khabara nathI paDatI ke mArA hAthe evu' aniSTa kArya zuM thaI gayu che ke jethI sAmAyakamAM manapariNAma sthirabhAve rahyA nathI. mArA Atmaci MtavananI dhArA tUTI. manevRtti malina cai, tethI udAsI AvI gaI che. kara anne pati-patnI vAteAmAM eThA udAsInuM kAraNa tapAsatAM puNIyAne svabhAryA kahe che-svAmInAtha ! eka vAta mane yada AvI che ke gai kAle savAre pAsIne tyAMthI vagara pUche agni lAvI hatI, mATe te kAraNa te nahI haiAya. sAMbhalatAM veMta bhAi punnIyAne te| hadathI vadhAre Anada thaye. je rAganI davA zeSatA hatA tenuM nidvAna hAtha lAgavAthI khuzImAM AvI gayA ane vicAra karI tenuM nivAraNa karavA mATe bhAryAne pADAsIne tyAM kSamA mAMgavA mekalI ane peAte duHkha bhegavI rahyA hatA tethI virAma lai sukhI thayA. te pachI te je prakAre sAmAyaka karatA hatA teja pramANe thavA lAgI. ATalI hakIkata uparathI samajI zakAya che ke zuSya sAmAyaka karavA mATe bhAI puNIyAnA keTalA darajje prayatna hatA ane temanI sAmAyaka joDe ApaNI sAmAyakanI kImata karAvavI che te ApaNe zuddha sAmAyaka mATe keTalA prayatna karIe chIe. e pramANe bannenI sarakhAmaNI karazuM te ApaNI sAmAyake kayAM sthAna lIdhuM che ane ApaNe kayA pagathiyA upara UbhA chIe te saheje jaNAi Avaze. sAmAyamAM sAta naya sAmAyaka sAte nace thai zake che. jene je nayadvArA karavI hAya ghaTI zake che. prathama naigamanayadvArA azagrAhI vastunAM aMzane vastu mAne te rIte sAmAyakanA ceDA paNu aMza hAtha AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahaya gayA hoya te nAgamanacadvArA sAmAyaka mAnI levuM joie. khIje saMgrahanaya kahe che ke sattAgrAhI vastunI sattAne vastu mAne e nyAye zudhdha svarUpa je samatA sahita hoya ane samatA batAvanAruM hAya tA e naya dvArA sAmAyaka mAne che. trIje vyavahAra nayathI vastu dekhavAmAM Ave che te anusAra kAI sAmAyaka laI beThA hAya tene upakarajI, veSa AdithI sahita joI kahI zakAya ke sAmAyakamAM che. 3: ceAthe RjIsUtranaya arthAt pariNAmagrAhI vamAnane mAnatA DAya, sAmAyakane veSa laIne beThA che paNa AcAranI zithilatA hAya te tene upayegI mAnatA nathI. jenI sAmAyaka upayAga sahita che tene ja yathArtha sAmAyaka hAya e nayadvArA mAnavAmAM Ave che. pAMcame zabdanayadvArA asala vastu nija guNune mAne che tethI e nayadvArA nija guNaparyAyavAlI sAmAyaka hoya tene ja sAmAyaka kahe che. chaThThuM samabhao naya batAve che ke pUrNarUpa mAnavI ane e prakAranI vRtti mAM Ave che. azanyUna vastune paNa apramatta guNuThANuM udaya sAtame eva'bhUta naya tA sampUrNa vastu hoya te ja vastu mAne che. evI dazA jeenI sAmAyakanI hoya che temane te kevalajJAna dazA AvI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat upara batAvyA pramANe sAte nace sAmAyaka thaI zake. jevI jenI bhAvanA ane zakti. ema te AtmA dravyathI akSaya, 3 www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka sya alaga che ane bhagavatI sUtramAM batAvyA pramANe AtmAnI jAti sAmAyaka che te mATe zrI upAdhyAyajI mahArAje kahyuM che ke . ', aner aMge bhAkhiyA, sAmAyika artha | sAmAcitta vana prAmA, parA jUthe arthe e rIte jAti sAmAyaka ane svarUpa samatA che. mATe e khAkhatanA vadhu abhyAsa karI samajI levuM ane zuddha sAmAyaka thAya tevI Teva pADavI zreyaskara che. ane jema thAya che te pramANe * besI jAe sAmAyaka thaI jazenA irAde samaya pUro karavA esI javA Adata rAkhI vidhAna zuddha na banAvaze te sthAna prathama zuThANuM ja raheze. sAmAyathI karyu* karma kSaya thAya che? ghaNAM kahe che ke sAmAyakathI badhA karmA kSaya thaI jAya che ane eva'bhUta nace karanArane teA kevalajJAnanI prApti paNa thAya che. jyAre ATha prakAranI sAmAyaka ane AThe karmonA kSaya. ema mAnyatA hAya te pachI pUjA vrata niyama japa tapa bhAvanA bhakti mAdinI zuM jarUra che? jyAre sahajamAM kama kapAI jatA hAya tA sugama mArgane chAMDI kaThina mArgamAM zA mATe jaIe ? AnI zaMkAnuM samAdhAna karatAM e jANI levuM AvazyakIya che ke karma baMdha kaI rIte thAya che ane kapAya che tenuM vizeSa svarUpa te prathAMtarathI jANI levuM. ahIM te sa MkSepamAM batAvavAmAM Ave che te upara dhyAna ApavuM. karma madhanA cAra prakAra kabaMdha cAra prakAranA hAya che prathama suSTa, khIje bakhata, trIje nizcata ane ceAthe nikAcIta. e cArenAM saMkSipta vivaraNa e prakAre che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka rahasya prathama sudaSTa karmane sAra e che ke karma anAyAse akAraNa anicchAe sAdhAraNa daSTidvArA baMdhAI jAya che. athavA pAMce indriyajanya dvArA dekhatAM dekhatAM ke mita hAsya dvArA cAnaka baMdhAI jAya che, tenuM bhAna mANasane rahetuM nathI. e prakAranA karma jemAM rasa na paDyo hoya ane bhAva sahita vega paNa na thavA pAmyuM hoya tevA karmo ke jenAM phaMdAmAM AtmA 'ghaNuM vAra AvI jAya che ane tenuM bhAna paNa rahetuM nathI tevA karmone ja saMgraha thAya che. tevA karmo sAdhAraNa prayatnathI, AlecaNA, pazcAttApa, saMvara, kSamAbhAva, vrata, niyama, paccakhANa, pUjA prabhAvanA, nirjarA AdithI kapAI jAya che bIje baddhata karma-mana vacana kAyAnA cege nirasabhAve svabhAvanA kAraNe ke viSayavAsanAnI tIvratAnAM kAraNe nirarthaka. bina khAdhAM, bina bhegavyA phegaTa karma baMdhAya tevA udAharaNe baMdhAI jAya che. te tevA karmone kSaya karavA mATe vizeSa rUpe pazcAttApa, paDikramAmi niMdAmi gariphAmi akhANuM sirAminI adhika vicAraNA karavI. caumAsI, sAMvatsarika paDikramaNa karatAM pApane pazcAttApa thata rahe ane temAMthI pAchala haTavA mATe tapa ja5 bhAvanA vrata paccakhANa thatA rahe te nirasabhAve paNa mana vacana kAyAnA ge svAbhAvika baMdhAI gayA hoya te teone kSaya thaI jAya che. - trIje niddhata kama arthAta jANI joIne IrAdApUrvaka viSaya rasa piSakanA kAraNe mana vacana kAyAnA ge saMkalpa dvArA gADha prema-IcchAthI ke anicchAthI prasaMga AvyuM keInA nimittathI, sahavAsathI ke prasaMge cita AcaraNane lIdhe vizeSa prakAre karma baMdhAI jAya che tevA karmo sAdhAraNa prayatnathI kapAtA nathI. evA karmasamUhane kSaya karavA mATe te ugratA, AtmadhyAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAya rahayA saMlekhaNA, saMthAro Adi karavAnI jarUra hoya che. ane ghaNAM ghaNAM prayatno karavA paDe che tyAre e prakAranA karmo kSaya thAya che. the nikAcita karma je nitanI jema baMdhAI jAya che. temAM atyaMta rasa paDI jAya. aMtara prema, umaMga, viSayavAsanAnI tIvratA, temAM otapreta tallInatA, ekaraMga, ati utsAhathI traNe bhega, traNe karaNathI ekaniSThAe ekAnta AnaMda mAnatA baMdha paDI jAya che teja nikAcita kahevAya ane temAM tIvrAtitIvra rAga thaI javAthI rasa paDI jAya che, te pachI paNa jema jema vicAraNA thatI jAya rasa cIka thatuM jAya tene cIkaNA kama paNa kahe che. evA karmo je AtmAe bAMdhyA hoya te tene bhegavyA vagara chUTakAro na thAya. ane te kApatAM paNa ugra tapa, ugra vihAra, saMleSaNa, saMthArA Adi karatAM karatAM ghaNAM bhavabhramaNa pachI atyanta tapa japa bhAvanA saMyama saMleSaNa sAthe bhegavatAM jogavatAM chuTI zakaze. e pramANe cAra prakAranAM karmo baMdhAya tenA upara ghaNAM daSTAMte maLI zakaze. jijJAsue munimahArAjazrI jANI levA. karmabaMdhananI vigata batAvyA pachI samajI levuM ke ATha prakAranI sAmAyakamAMthI kaI naMbaranI sAmAyaka karavAthI upArjana karma kapAze ane baMdhana kaI prakAra che te jANavAnI paNa gaveSaNa karavI te e viSayane mArga spaSTa dekhAI Avaze. zuM nirNaya para AvyA? AvyA zuM ? zuddha sAmAyaka thAya te karavI, nahI thAya te besI rahevuM. bhalA mANasa tame te hada vaTAvI gayA. sAmAyaka jevI vastu cheDI zakAya? vizeSAvazyaka sUtramAM zrata sAmAyakanI vyAkhyA karatAM zrImAna jinabhadragaNi kSamAzramaNa mahArAje Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyaka 2hasya pharamAvyuM che ke sAmAyaka bhale dravya rUpa hoya chatAM te karavAmAM ke karatAM hAni te hoya ja nahI. zahavAmAna karavA mATe eja sAdhanarUpa hoya che mATe sAmAyaka dararoja karavAne niyama rAkho. e pustaka vAMcyA pachI samajaNa paDe te na karatAM huM te karavAno niyama rAkhaze vAraMvAra te bAbatanA khulAsA vAMcavAthI zuTamAna karavAnA khapI banatA jaze te eka divase thaddhamAna karavAnA adhikAra prApta thaI jaze. vidhAnane mAna Apaze te apUrva Ananda Avaze. ATaluM vAMcI vicArI kaMIka samajyA che te bolI jAo ke sAmAyaka nitya prati karazuM. sudhArIne vAMcazo , pRSTha 16, paMkti teramI "samatAvaMta Ave tene badale samatA na Ave ema vAMcavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com