Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA teno upayoga [ rasa ] jyAM dhArmika AtmAone kAMI paNa saMbaMdha rahyo hoya, agara jyAM kudaratI suMdaratA hoya athavA e bemAMthI eke na hoya chatAM jyAM koI paisAdAre puSkaLa nANuM kharacI ImAratanI, sthApatyanI, mUrtinI ke evI koI vizeSatA ANI hoya tyAM ghaNe bhAge tIrtha UbhAM thaI jAya che. gAma ane zahere. uparAMta samudrataTa, nadIkAMThe, bIjA jaLAzaya ane nAnAmoTA pahADa e ja moTe bhAge tIrtha tarIke prasiddha che. jaina tIrtho jaLAzaya pAse nathI AvyAM ema to nathI ja keTalAMka suMdara tIrthe gaMgA jevI mahatI nadIne kinAre ane bIjA jaLAzayo pAse AvelAM che. tema chatAM sthAna paratve jaina tIrthonI khAsa vizeSatA pahADonI pasaMdagImAM che. pUrva hiMdustAna ke pazcima hiMdustAna, dakSiNa hiMdustAna ke uttara hiMdustAna-jyAM jAo tyAM jainenAM pradhAna tIrtho TekarIo ane pahADanI upara ja AvelAM che. mAtra zvetAMbara saMpradAya ja nahi paNa digaMbhara saMpradAya sudhdhAMnI sthAna paratve khAsa pasaMdagI pahADonI ja che. jayAM zvetAMbarene jarA paNa saMbaMdha nathI, avarajavara nathI evAM keTalAMka khAsa digaMbaranAM tIrtho dakSiNa hiMdustAnamAM che, ane te paNa pahADI bhAgamAM AvelAM che. A uparathI eTaluM ja phalita thAya che ke tIrthanA prANabhUta saMtapuruSanuM mana kevAM kevAM sthAnamAM vadhAre lAgatuM, ane teo kaI jAtanA sthAne pasaMda karatA. vaLI bhaktavarga che ke manuSyamAtra che, temane ekAMta ane kudaratI suMdaratA kevI game che e paNa e tIrthasthAnonA vikAsa uparathI jANI zakAya che. game teTaluM bhogamaya ane dhamAliyuM jIvana gALyA pachI paNa chevaTe, athaba vacce vacce kyAreka kyAreka, mANasa ArAma ane AnaMda mATe kyAM ane kevAM sthAna tarapha dRSTi doDAve che e ApaNe tIrthasthAnonI pasaMdagI uparathI jANI zakIe chIe. tIrthonuM badhuM teja ane mahatva e Aje mUrtipUjA upara avalaMbita che. koI jamAnAmAM ane te paNa kyAMka kAMIka tIrthasthAnamAM vidyAnI pratiSThA, pracAra ane vidvAnonI kAyamI goSThI bhale rahI hoya, paNa Aje
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406] darzana ane ciMtana te kAzI jevA ekAda sthaLane bAda karIe te tIrthasthAnemAM vidyA ane vicArane nAme lagabhaga mIDuM ja che. khAsa karIne AkhA hiMdustAnamAM jaina tIrtha te evuM eke nathI ke jyAM vidyAdhAma hoya, vidvAnanI pariSada hoya, vicAranI geSThI hoya ane emanI gaMbhIra prANapUraka vidyAnA AkarSaNathI ja bhakto ane vidyArasiko AkarSAI AvatA hoya. vadhArenI AzA te bAjue rahI, paNa koI eka tIrthamAM eka paNa evuM jaina vidyAlaya nathI, jaina vidyAmaTha nathI ke ekAda paNa evo samartha vidyAchavI vidvAna nathI ke jene lIdhe tyAM yAtrIo ane jijJAsuo AkarSAI AvatA hoya ane pitAnA vividha praznonuM nirAkaraNa karatA hoya. tIrthonI prAkRtika jaDatA ane naisargika ramaNIyatAmAM kAM te tapa ane kAM ne vidyA ane kAM te banne cetanA pUre che; jyAre AjanAM ApaNuM tIrthomAM tapa ane vidyAne nAme zuM che te tame badhAM ja jANe che. mUrtinI mAnyatA ane prANIonI pUjA pachI manuSyapUjAe jyAre sthAna lIdhuM e cokkasapaNe kahevuM Aje kaThaNa che, ktAM bhagavAna mahAvIra ane buddhanA tapasvI jIvana sAthe ja manuSyapUjA vizeSa pratiSThA pAmI ane e be mahAna puruSanA saMghanA pracArakAryanA vikAsanI sAthe ane sAthe ja manuSyapUjA ane mUrti pracAra vikAsa pAmatAM gayAM e sAbita karavAne pUratAM sAdhana che. bhagavAna mahAvIra ane buddha pahelAM puruSottama rAma ane kRSNanI mUrtipUjA hatI ke nahi ane hatI te keTalA pramANamAM ane kevI, te ApaNe nathI jANatA; paNa jaina ane bauddha saMghanI vyavasthita sthApanA ane temanA vyavasthita pracAra pachI rAma ane kRSNanI pUjA vadhAre ane vadhAre ja pracAramAM AvatI gaI e vize kazI ja zaMkA nathI. jema jema mahAvIra, buddha, rAma ane kRSNa e viziSTa puruSa tarIke pUjAvA lAgyA tema tema pakSIo, deva-dAnavo ane kamaLa tema ja bhayaMkara prakRtinAM prANIonI pUjA ochI ane ochI thatI gaI. tema chatAM hajI paNa enAM avaze te che ja. tIrthonA vikAsamAM mUrtipracArane vikAsa che ane mUrti pracAranI sAthe ja mRtinimaNukaLA tema ja sthApatyakaLA saMkaLAyelAM che. ApaNA dezanA sthApatyamAM je vizeSatAo ane je mahakatA che te tIrthasthAne ane mUrtipUjAne ja mukhyapaNe AbhArI che. bhegasthAnamAM sthApatya AvyuM che kharuM, paNa tenuM mULa dharmasthAne ane tIrthasthAnamAM ja che. jenenAM tIrtho e kAMI be--pAMca ke daza nathI paNa seMkaDonI saMkhyAmAM, ane te paNa dezanA koI eka ja bhAgamAM nahi, paraMtu jyAM jAo tyAM
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhuta sthA ane tIsthA tathA teno upayoga [ 400 cAretara maLI Ave che. e ja eka vakhatanA jaina samAjanA vistArane purAvA che. jaina tIrthInI khAsa eka saMsthA ja che, joke Aje zikhara ane zvetAMbara e e bhAgamAM te vaheMcAI gaI che. e saMsthAnI pAchaLa keTalA mANaso kAyamane mATe zakAyalA rahe che, keTalI buddhi enI sArasabhALamAM ane khIjI khAkhatAmAM kharacAya che, ane e tIrthInI pAchaLa keTaluM dhana vaparAya che ene pUrA ane sAcA khyAla ApavA jeTalA AMkaDA atyAre pAse nathI, chatAM aTakaLathI ochAmAM enDru kahevuM hoya to ema kahI zakAya ke e saMsthAnI pAchaLa pAMca hajArathI echA kAyamI mANase nahi hAya, ane judI judI aneka bAbatomAM pacAsa lAkhathI ocho kha thatA nahi hoya. e saMsthAnI pAchaLa keTalIka jagyAe jamInadArI che, bIjI paNa sthAvara-jaMgama milakata che ane rekaDa nANuM, sAnuM, cAMdI tema ja jhaverAta paNa che. dharamadA ane taddana khAnagI mAlikInAM mazine bAjue mUkIe tApaNa jenA upara nAnAmoTA saMdhanI mAlikI hAya, dekharekha DrAya evAM sadhamAlikInAM maMdirezanA nAnAmoTA bhaMDArA hoya che. e bhaDArAmAM nANAnuM khAsa bhaDALa hoya che, je devadravya kahevAya che, phakta zvetAMbarasaMdhanI mAlikInuM devadravya atyAre ochAmAM ochu eka karoDa jeTaluM te AkhA hiMdustAnamAM dhAravAmAM Ave che. emAM zaMkA nathI ke A devadravya ekaThuM karavAmAM, tenI sArasaMbhALa rAkhavAmAM ane te bharakhAI na jAya te. mATe cAMpatA ilAjo levAmAM jaina saMghe khUba cAturI ane ImAnadArI vAparI che. hiMdustAnamAMnA khIjA kAI paNa saMpradAyanA devadravyamAM jaina saMpradAyanA devadravya jeTalI cokhavaTa tame bhAgye ja joze. e ja rIte devadravya enA uddeza sivAya bIje kayAMya kharcAya nahi, veDaphAya nahi ane kAI ene cAvI na jAya e mATe paNa jaina sadhe eka naitika ane vyAvahArika suMdara vAtAvaraNa UbhuM karyuM` che. jaina baccA devadravyanI eka paNa kADI, pAtAnAthI bane tyAM sudhI, potAnA aMgata bhAgamAM vAparavA kadI rASTra ke taiyAra hAtA nathI. ema karatAM e, saskArathI ja, bahu Dare che; ane kAMIka sAmAjika adhAraNa paNa evu che ke kAI e devadravya pacAvyuM ema jANa thatAM ja enI pAchaLa saMdha athavA sAdhue paDe che ane e vyaktine javAba devA bhAre thaI paDe che. devadravya haDapAI javAnA kissA maLI Ave kharA, paNa te na chUTake ja, athavA jyAre hAthamAM bIjI kAI paNa bAjI na rahI hoya tyAre ja. tIrtha saMsthA sAthe mUtinA, maMdira, bhaMDArano ane sadha nIkaLavAnA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ *8 ] darzana ane ciMtana ema cAra bhAre maneraja ane mahattvanA itihAsa che. lAkaDA, dhAtu ane paththare smRti ane dizamAM kevI kevI rIte, kayA kayA jamAnAmAM, kevA kevA bhAga bhajavyA, eka pachI bIjI avasthA kevI kevI rIte AvatI gaI, bhaMDArAmAM avyavasthA ane gaDa kevI rIte AvyAM ane tenI jagyAe pAchI vyavasthA ane niyaMtraNa kevI rIte zarU thayAM, najIkanAM ane dUranAM tIthImAM hajArA ane lAkhe! mANasAnA sahyA yAtrAe kevI rIte jatA ane enI sAthe e zuM zuM kAmeA karatA e badhA itihAsa bhAre jANavA jeva hevA chatAM ApaNI AjanI maryAdAnI bahAra che. tyAga, zAMti ane viveka keLavavAnI preraNAmAMthI ja ApaNe tIrthAM UbhAM karyAM che ane tyAM javAne tathA tenI pAchaLa zakti, saMpatti ane samaya kharcavAne ApaNA uddeza paNa e ja che, tema chatAM Aja ApaNe tI saMsthA dvArA e uddeza keTalo siddha karIe chIe e tame ja vicAro. zvetAMbara, diga Mbara banne krikAne Aje potAnuM parAkrama batAvavAnuM ane kustI khelavAnuM ekamAtra dhAma tIrthaM ja rahyAM che. emane maMjhiyArA bIjI kAI bAbatamAM have rahyo nathI ane je kAMi rahyo hoya athavA jhiyAra na heAvA chatAM maniyArApaNAnA phAMso UbhA karatA hoya te te mAtra tIrthAMmAM ja che. prasiddha evuM ek tItha nathI ke jyAM banne pakSanA jhaDA na hoya ane jene mATe teo kArTe na caDhatA hoya. mAre jarA paNa taraphadArI karyAM sivAya ane kAI pakSapAtanA Aropa mUke te tenuM jokhama kheDIne paNa spaSTa ane chatAM namrapaNe kahevuM joIe ke jyAM jyAM mAtra digabAnuM Adhipatya pahelAM hatuM athavA hajI che tyAM eka sthaLe zvetAMbare majhiyAra karavA gayA nathI, jyAre du:khanI vAta e che ke digabarA eTalI taTasthatA sAcavI zakatA nathI. mAtra zvetAMbarAnuM AviSaya pahelAM hatuM ane hajI paNa che evAM tIrtho sudhdhAMmAM te, jANe dharmanI bhAre prabhAvanA karatA hoya tema, dakhalagIrI karavA jAya che ane pariNAme jhaghaDA thAya che. kAreka eka te cAreka bIjo pakSa jIte che. jItano AdhAra paisA ane laDanArAnI kurALatA upara ja che, satya upara nathI. vaLI eka ja muddA paratve eka pakSa Aje tA kho pakSa kAle jIta meLave che, ane potAnI jItamAM thAya te karatAM sAmAnI hAramAM temane vadhAre khuzAlI Upaje che. khanne saMpradAyanA anuyAyIonA manamAM evA saphAra paDyA che ane poSAya che ke jyAre kAI paNa eka tIrthaMnI takarAranA pheMsalA peAtAnI viruddha thayA che ema sAMbha' LatAveMta ja potAnI aMgata milakata javAnA du:kha karatAM paNa vadhAre
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA tene upaga [ 409 dukha ane AdhAta leke anubhave che, ane e duHkha ane AghAtamAMthI pAchA pharI laDavA leke lalacAya che, nANuM bhare che ane buddhi kharce che. A rIte ekabIjAnI vArApharatI hArajItanAM cakre satata cAlyA kare che ane emAM buddhi, dhana ane samaya traNe nirarthaka daLAI jAya che. e daLaNa -ATAne phAyado bemAMthI ekene bhAge nathI Avato. ene pUre phAyado te. e cakkI calAvanAra AjanuM rAjataMtra uThAve che. zake ane daNone pachI musalamAno AvyA. temaNe jaina mUrti ane maMdira upara hathoDA calAvyA. emAMthI bacavA ApaNe pharamAne paNa meLavyAM ane kyAMIka kyAMIka parAkramo paNa karyA. Aje ApaNe mAnIe chIe ke ApaNAM tIrtho ane maMdire surakSita che. sAce ja upara uparathI jonArane ema lAge paNa kharuM, kAraNa ke atyAre koI ApaNAM maMdire ke mUrti sAme AMgaLI uThAvatAM paNa vicAra kare che. tema chatAM jarAka UMDA UtarIne joIe te ApaNane lAgaze ke ApaNAM tIrtho Aje jevA bhayamAM che tevA bhayamAM pahelAM kadI nahotAM. koI gijhanI, koI alAuddIna ke kAMI auraMgajheba Avate te te kAMI cAre khUNe pharI nahete vaLatA ane jyAM pahoMcatA tyAM paNa koI traNa sATha divasa kuhADAo nahoto calAvo. vaLI je kuhADA ane hathoDAo cAlatA tenuM dekhItuM pariNAma evuM AvatuM ke ApaNe pAchA e mUrti ane maMdirone jaladI samarAvI letA ane pharI evA AghAtathI bacavA kuLa ane baLa vAparatA; jyAre A rAjataMtra AvyA pachI ane ApaNI dhArmika svataMtratA sacavAvAnAM vacanonI vAraMvAra rAjyakartAo taraphathI ghoSaNA thayA pachI, ApaNe ema mAnatA thaI gayA chIe ke have te koI mUrti ke maMdira tarapha hAtha ugAmatuM nathI. eka rIte e zAMti rAjyakartAoe apa e badala De temane AbhAra mAnIe, paNa bIjI rIte emaNe rAjyataMtranI gAThavaNa ja evI karI che ke tame pitAnI meLe ja pitAnAM mUrti ane maMdire para hathoDAo Theke, kuhADAe mAre ane mAthAM paNa Do. bahArane kaI tIrthabhaMjaka na Ave evI vyavasthA to sarakAra tamArI dhArmika svataMtratA sAcavavA khAtara kare ja che, paNa tame pite ja pitAnA tIrthabhaMjaka thAe ane dharabArathI paNa barabAda thAo tyAre tamArI vacce paDI tamArI thatI barabAdI aTakAvavAmAM sarakAra dhArmika svataMtratAmAM dakhalagIrI mAne che. eNe evuM taMtra UbhuM karyuM che ke tame pote ja rAta ane divasa ekabIjAnAM mUrti ane maMdire teyA kare ane kahyA kare ke A rAjyataMtramAM
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 ] darzana ane ciMtana. amArI dhArmika svataMtratA salAmata che! sIdhI rIte kaI amaladAra ke kAyade tamane nathI kahe ke tame tamArAM ja maMdire upara haDA mAre, paNa e dhArmika svataMtratAnAM rAjakIya vacanonI mehanI ja evI che ke tame haMmezAM ekabIjAnAM mUrti ane maMdire toDyA kare ane aMdaroaMdara laDyA kare. kyAreka jItathI harakhAI ane kyAreka hArathI nAkhuza thaI haMmezAM tame laDavAne taiyAra rahe e AjanI rAjanIti che. A rAjanItine na samajavAthI ja ApaNe prIvIkAunsila sudhI deDIe chIe ane jANe keLavAyelA gaNAtA sAMpradAyika vakIlene e sivAya bIjuM kAma ja na hoya athavA e sivAya eke kAryamAM temane AstikatAnI chApa ja na maLavAnI hoya, tema teo A dezamAM ane vilAyatamAM tIrthonI laDAImAM pitAnI badhI ja zakti kharcA rahyA che. ApaNA dezamAM sauthI moTA satyano upAsaka pedA thayo che ema te vakIle ane AgevAna paisAdAra mAne che, chatAM takarArane cukAdo emane mana emane hAthe karatAM bIjA koIne hAthe vadhAre sAre thavAno saMbhava dekhAya che. ApaNI apAra mUrkhatAe hajI AjanA rAjataMtranuM svarUpa sAme AvavA nathI dIdhuM. paNa chellAM trIsa varSane tIrthonI hArajItano ItihAsa je ApaNe vAMcIe ane atyAre kyAM kyAM ane kevI kevI rIte AvA jhaghaDAo cAle che, te koNa calAve che, kema poSAya che ane enA mULa vAMdhAo zA che e ja jANuMe te ApaNane ApaNuM mUrkhatAnA bhAna uparAMta e mUrkhatAnuM poSaNa karanAra, ane chatAM dhArmika svataMtratAne paTTo ApanAra, rAjataMtranI nItinuM bhAna paNa thAya. paraMtu ApaNAmAMnA keI A dRSTie A vastu vicAratA ja nathI. kharI vAta te e che ke jhanUnI musalamAnonA rAjyakALa daramyAna temane hAthe thayelA nukasAna karatAM A rAjyakALa daramyAna ApaNe ApaNA hAthe ja tIrtharakSA nimitte tIrthane ane tenA uddezane vadhAre vaMsa karyo che, ane haju A rAjataMtrane dhArmika salAmatIvALuM mAnI vadhAre ane vadhAre e nAza karyo ja jaIe chIe. A badhA uparathI je phalita thAya che te e che ke atyAre ja ApaNuM tIrtho vadhAre jokhamamAM che. A te barabAdInI vAta thaI, paNa A tIrthasaMsthA bhArata ApaNe keTaluM vadhAre upayogI kAma karI zakIe tema che e paNa jANavuM joIe. bhakti ane Arthika udAratA upara ja tIrthasaMsthA nabhe che. samAjane vidyA, hunnara, udyoga ane bIjAM tevAM jJAnanI anivArya jarUra che. koI paNa jamAnAmAM jaina tIrthe nAlaMdAnA ke vikramazIlAnA vidyAlayanI sugaMdha nathI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA tene upayoga [414 anubhavI. atyAre to bIje kaI paNa sthaLe nabhI zake te karatAM vadhAre sahelAIthI keTalAMka tIrthasthAnamAM vidyAlaye sArI rIte nabhI zake. keTalAMya Abu jevAM prakRtiramaNIya jaina tIrtho che ke jyAM aMgrejo ane bIjA leke vidyA meLavavA sAthe tyAMnA suMdara vAtAvaraNane phAyado uThAvI rahyA che tyAre jainene e vAta sUjhatI ja nathI. teo tyAM jAya che tyAre khuza thAya che, jagyAnI, ekAMtanI, havApANInI vAhavAha kare che, bIjAnAM vidyAdhAmo joI rAjI thAya che, paNa pitAne mATe kAMI karavAnuM emane sUjhatuM ja nathI. jene kAzImAM yAtrArthe jAya che, paNa keIne tyAMnI vidyAgaNInI khabara nathI, vidvAnonI jANa nathI, e jANavAnI temane IcchA ja thatI nathI. tyAMnAM vidyAdhAmo kevAM ane keTalAM che e jANavAnuM emane mana ja nathI, kAraNa ke emaNe pitAnAM koI paNa tIrthasthAnamAM vidyA ane vidvAno hovAnI sugaMdha lIdhI ja nathI. emane ka95nA eka ja che ane te e ke tIrthasthAnamAM maMdira ane mUrtio sivAya bIjuM zuM hoya? bIjuM hovAnI zI jarUra che paraMtu samAjanI vidyAnI jarUriyAta A tIrthasaMsthArakSaka bhakti ane udAratA jevAM baLa dvArA sadhAvI ja joIe. je viziSTa viziSTa tIrthomAM khAsa vidyAlayo cAlatAM hoya, temAM banne saMpradAyanA hajAre bALake bhaNatA haiya, vidyA ane dezanI svataMtratAne brahma-Adarza temanI sAme hoya te samAjane A takarAra pAchaLI. baLa kharcavAnI bahu ja theDI phurasada rahe. jyAM sudhI suMdara ane upayogI Adarza sAme nathI hoto tyAM sudhI mANasa potAnuM baLa ADe raste veDaphe che. Aja dezadharma ApaNane be vAta zIkhave che. eka te A rAjataMtrane mAyAvI rU5nA bhaMga banI potAne ja hAthe pitAnAM mUrti ane maMdirane nAza na kare ane bIjI vAta e che ke tamArAmAM bhakti ane udAratA hoya te tIrthone sAcavI te mAraphata tame vidyA ane kaLAthI samRddha bano, vadhAre zIkhe. tIrthanI laDAImAM jItanAra pakSa mAnI le che ke ame tIrtha sAcavyuM, dharma bajAvyo. bIjI vAra bIjo pakSa tema mAne che. paNa banne pakSa e bhUlI jAya che ke teo zarIranAM hAthapaga jevAM aMgene ja sAcavavA prANuM pAthare che ane temAMthI UDI jatA AtmAne bacAvavA keI jarA paNa jahemata nathI uThAvatuM. eTaluM ja nahi, paNa temane A hAthapagane bacAvavA prayatna ja UlaTe zarIramAMthI AtmAne uDADI rahyo che. jenA tIrthane AtmA ahiMsA ane zAMti che. laDAI mAraphata ApaNe eka pakSe jIta meLavI eTale teNe hAtha bacA, bIjAe jIta meLavI eTale teNe
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412] darzana ane ciMtana paga bacA, paNa baMnee hAthapaga bacAvavA jatAM tIrthamAMthI AtmA uDADI dIdhe; kAraNa ke, hamaNAM hamaNAMnI tIrthanI tAjI laDAIe tamane kahe che ke te nimitte manuSyahatyA sudhdhAM karI cUkyA che athavA te hatyA thavAmAM nimitta thayA che. je A AtmA ja na hoya ane chinnabhinna aMgavALuM mAtra phlevara ja hoya te have e mATe zuM karavuM ane zuM na karavuM e kahevAnI judI jarUra rahetI nathI. sAdhusaMsthA jANIne ja sAdhusaMsthAnI carcA pAchaLathI karuM chuM. AjanI sAdhusaMsthA bhagavAna mahAvIrane to AbhArI che, paNa e saMsthA to ethIye jUnI che. bhagavatI jevA AgAmomAM ane bIjA jUnA graMthomAM pArthApatya eTale pArzvanAtha nA ziSyanI vAta Ave che. temAMnA keTalAka bhagavAna mahAvIra pAse jatAM khacakAya che, keTalAka temane dharmavidhI samajI pajave che, keTalAka bhagavAnane harAvavA ke temanI parIkSA karavA khAtara tarehatarehanA prazno kare che, paNa chevaTe e pAzvapatyanI paraMparA bhagavAna mahAvIranI ziSya paraMparAmAM kAM te samAI jAya che ane kAM to temane keTaleka saDelo bhAga ApoApa kharI jAya che. ane ekaMdara pAcho bhagavAnane sAdhusaMdha na rUpe ja Ubho thAya che, te eka saMsthAnA rUpamAM geThavAI jAya che. tenA raheNIkaraNInA, arasaparasanA vahevAranA ane kartavyanA niyama ghaDAya che. e niyamanA pAlana mATe ane emAM koI bhaMga kare te ene zAsana karavA mATe suvyavasthita rAjataMtranI peThe e sAdhusaMsthAnA taMtramAM paNa niyama ghaDAya che; nAnAmoTA adhikArIo nimAya che. e badhAnA kAmonI maryAdA aMkAya che. saMdhasthavira, gacchasthavira, AcArya, upAcArya, pravartaka, gaNI vagerenI maryAdAo, arasaparasanA vyavahAra, kAmanA vibhAge, ekabIjAnI takarAranA pheMsalAe, ekabIjA gucachanI aMdara ke ekabIjA guranI pAse javA-AvavAnA, zIkhavAnA, AhAra vagerenA niyamenuM je varNana chedasUtromAM maLe che, te joI sAdhusaMsthAnA baMdhAraNa paratvenA AcAryone DahApaNa vize mAne utpanna thayA vinA rahetuM nathI. eTaluM ja nahi, paNa Aja koI paNa mahatI saMsthAne pitAnuM baMdhAraNa bAMdhavA athavA vizALa karavA mATe e sAdhusaMsthAnA baMdhAraNane abhyAsa bahu ja madadagAra thaI paDe tema mane -spaSTa lAgyuM che. A dezanA cAre khUNAmAM sAdhusaMsthA phelAI gaI hatI. bhagavAnanA astitva daramyAna cauda hajAra bhikSu ane chatrIsa hajAra bhikSuNIo hevAnuM
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasthA tathA teno upayoga [413 kathana che. temanA nirvANa pachI e sAdhusaMsthAmAM keTale umere che ke keTale dhaTADe thaze tenI cokkasa vigata ApaNI pAse nathI, chatAM ema lAge che ke bhagavAna pachInI amuka sadIo sudhI te e saMsthAmAM dhaTADe nahetA ja the, kadAca vadhAre thayo haze. sAdhusaMsthAmAM strIone sthAna kAMI bhagavAna mahAvIre ja pahelAM nathI ApyuM. temanA pahelAMya bhikSaNIo jaina sAdhusaMdhamAM hatI ane bIjA parivrAjaka paMthomAM paNa hatI, chatAM eTaluM to kharuM ja ke bhagavAna mahAvIre pitAnA sAdhusaMdhamAM strIone khUba avakAza Apyo ane enI vyavasthA vadhAre majabUta karI. enuM pariNAma bauddha sAdhusaMdha upara paNa thayuM. buddha bhagavAna sAdhusaMdhamAM strIone sthAna ApavA IcchatA. na hatA, paNa temane chevaTe sAdhusaMsthAmAM emaNe sthAna ApavuM paDyuM. A. temanA parivartanamAM jaina sAdhusaMsthAnI kAMIka asara avazya che ema vicAra karatAM lAge che. sAdhasaMsthA mULamAM hatI te eka, paNa pachI aneka kAraNe te vaheMcAtI. gaI. zarUAtamAM digaMbara ane zvetAMbara evA be mukhya bheda paDyA. pachI, dareka bhedanI aMdara bIjA aneka nAnAmoTA phAMTA paDatA ja cAlyA. jema jema jaina samAja vadhato gayo, comera dezamAM tene vistAra te gayo ane navanavI jAti tathA loke temAM dAkhala thatA gayA tema tema sAdhusaMsthA paNuM vistaratI gaI ane mera phelAtI gaI. e saMsthAmAM jema asAdhAraNa tyAgI ane abhyAsI thayA che, tema haMmezAM ochAvatta zithilAcArIne varga paNa thatuM AvyuM che. pAsatyA, kusIla, jahAchaMda vagerenAM je ati jUnAM varNane che te sAdhusaMsthAmAM zithilAcArI varga hovAno purAvo che. kayAreka eka rUpamAM te kyAreka bIjA rUpamAM, paNa haMmezAM AcAravicAramAM maLe ane eyazanya zithila varga paNa sAdhusaMsthAmAM thato ja AvyA che. jyAre jyAre zithilatA vadhI tyAre tyAre vaLI koI tejasvI AtmAe pitAnA jIvana dvArA emAM sudhAro paNa karyo che. caityavAsIo thayA ane temanuM sthAna gayuM paNa kharuM. vaLI jatIo jeramAM AvyA ane Aje teo nAmazeSa jevA che. je ekavAranA sudhArake ane jJAna, tyAga tema ja kartavya dvArA sAdhusaMsthAne jIvita rAkhanArA hatA temanA ja vaMzaje becAra peDhImAM pAchA khalanAo karanArA thAya ane vaLI kaI e khalanAo sAme mAthuM UMcakanAra AvI Ubho rahe. A bagADA sudhArAnuM dhruvacakra jema bIjI saMsthAomAM tema sAdhusaMsthAmAM paNa pahelethI Aja sudhI cAlyuM AvyuM che. ene judo ItihAsa tAravavo hoya te te jaina sAhityamAMthI pramANapUrvaka tAravI zakAya tema che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 ] dAna ane ciMtana sAdhu eTale sAdhaka. sAdhaka eTale amuka dhyeyanI siddhi mATe sAdhanA karanAra, te dhyeyane umeghvAra. jaina sAdhuonuM dhyeya mukhyapaNe te vanazuddhi ja nakkI karavAmAM AveluM che. jIvanane zuddha karavu eTale tenAM baMdhano, tenAM maLA, tenA vikSepo ane tenI saMkucitatAo TALavI. bhagavAne potAnA jIvana mAraphata samajadArane evA padArtha pADe zIkhavyo che ke jyAM sudhI pAte potAnu jIvana aMtarmukha thaI tapAsI na le, zodhI na le, pote vicAra ane vartanamAM sthira na thAya, pote peAtAnA dhyeya paratve spaSTa bhAna na kare tyAM sudhI te khIjAne zI rIte dorI zake? khAsa karI AdhyAtmika jIvana jevI mahattvanI bAbatamAM jo kAInI doravaNI karavAnI hAya te pahelAM, eTale ke khIjAnA upadezaka athavA guru thayA pahelAM, potAnI jAtane e bAbatamAM khUba taiyAra karI levI joIe. e taiyArIno samaya e ja sAdhanAno samaya. AvI sAdhanA mATe ekAMta jagyA, snehIo ane khIjA leAkAthI alagapaNuM, kAI paNa sAmAjika ke khIjI khaTapaTamAM mAthuM na mAravApazu, amuka prakAranA khAnapAnanA ane raheNIkaraNInA niyamA--e badhu' yojAyelu hatu. jema kAI kharA vidyArthIne potAnA UMDA abhyAsanI siddhi mATe khAsa sthAnanI, ekAMtanI, kuTuMba ane sagAMsakhadhIonA tyAganI ane bIjI keTalIka sagavaDanI jarUra rahe che, tema AdhyAtmika jIvananI sAdhanAnA vidyArthI jaina sAdhune mATe paNa che, paraMtu jema Aje uMmara thayA pahelAM ane bApa ke mA banavAnI javAbadArI samajyA pahelAM karAo ane kanyA khApa ke mA khanI jAya che, tema sAdhusaMsthAmAM paNa banavA lAgyuM. peAtAnA vananI UMDI vicAraNA karyA vinA ke pAkI sthiratA ANyA vinA ja mATe bhAge sAva upadezakanA kAmamAM paDI gayA. enuM pariNAma * samAjanI dRSTie game te AvyuM hoya, paNa ekaMdara rIte ethI sAdhusaMsthAne to nukasAna ja thayuM che, je sagavaDa ane je nivRttinAM vidhAne jIvananI sAdhanA mATe karavAmAM AvyAM hatAM e sAdhanA UDI jatAM ke khasI jatAM -athavA teA akALe gurupada levAmAM AvatAM e sagavaDe ane e nivRttinAM sAdhanA te jema te tema sAdhusasthA mATe UbhAM rahyAM; UlaTu ghaNIvAra to e sagavaDA ane e nivRttinAM vidhAnamAM vadhArA paNa thayA, ane khIjI AjIthI mULa lakSa je jIvananI sAdhanA te kAM te taddana bAjue ja rahI gayuM athavA to taddana gauNa thaI gayuM. e ja sababa che ke ApaNe jaina jevA tyAgapradhAna sAdhusaMdhanA itihAsamAM gRhasthA ke rAjAone zobhe tevAM sAdhanA, sagavaDA ane bhapakAeka sAdhunI AsapAsa vITaLAyelA joI e chIe.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA tene upayoga [45 mULamAM te rAjAone prajAne eTalA mATe seMpAyela ke teo pitAnA kSatricita parAkramathI bIjA badhA karatAM tene vadhAre sArI rIte sAcave. lazkara eTalA mATe soMpAyeluM ke teo tene pitAnA tejathI kAbUmAM rAkhe ane jarUra paDe tyAre e khajAnA ane lazkarane upayoga mAtra prajAkalyANamAM kare. je rAjA zAMtinA vakhatamAM vadhAre surakSita ane baLasaMpanna rahe te Aphata vakhate vadhAre kAma Ape, eTalA mATe TADhataDakAthI bacAvavA chatra cAmaranI janA thayelI. paNa jyAre vArasAmAM vagara mahenate rAjya maLavA lAgyA ane kaI pUchanAra na rahyuM tyAre e rAjAo lazkara, khajAna, chatracAmara vagerene pitAnuM ja mAnavA lAgyA ane pitAnA aMgata sAdhana tarIke ene upayoga karavA maMDyA. eTaluM ja nahi, paNa pitAnI ADe keI Ave te e sAdhanane upayoga teo prajA sAme paNa karavA lAgyA. pitAnuM prajApAlananuM eya te bAjue rahI gayuM, ane tenA pAlana mATe seMpavAmAM Avela sagavaDanA bhegamAM ja teo paDI gayA. je vastu rAjAo mATe sAcI che, manuSyasvabhAvanA ItihAsa pramANe, e ja vastu sAdhusaMsthA mATe paNa sAcI ja che. jIvananI sAdhanAnuM dhyeya sarI paDatAM te mATe yojAyelI sagavaDo ane ghaDelAM vidhAne ja temanA hAthamAM rahyAM, ane e sagavaDanA bhogamAM ane e vidhAnonA AcaraNamAM ja temane sAdhupaNuM samajAyuM. bIjAo paNa tema samajavA lAgyA ane sAdhuo 5NuM lekane ema ja jANe-ajANe samajAvatA gayA. paraMtu e uparathI koI ema na dhAre ke sAdhusaMsthA AkhI ja sagavaDabhogI ane taddana jaDa banI gaI hatI. e saMsthAmAM evA asAdhAraNa puruSo paNa pADyA che ke jemanI aMtardaSTi ane sUkSma vicAraNA kAyama hatI. keTalAka evA paNa thaI gayA che ke jemanI bahirdaSTi to hatI chatAM aMtardaSTi paNa cukAI na hatI. keTalAka evA paNa thaI gayA che ke jemanAmAM aMtardaSTi nahivat athavA taddana gauNa thaI hatI ane bahirdaSTi ja mukhya thaI gaI hatI. game tema che, chatAM eka bAju samAja ane kuLadharma tarIke jainapaNano vistAra te gaye ane e samAjamAMthI ja sAdhuo thaI saMsthAmAM dAkhala thatA gayA, ane bIjI bAju sAdhuonuM vasatisthAna paNa dhIre dhIre badalAtuM cAlyuM. jaMgale, TekarIo ane zaheranI bahAranA bhAgamAMthI sAdhugaNa lekavasatimAM Avate gaye. sAdhusaMsthAe janasamudAyamAM sthAna laI anicchAe jokasaMsargajanita keTalAka deze svIkAryo hoya, te tenI sAthe ja te saMsthAe lekemAM keTalAka pitAnA khAsa guNa paNa dAkhala
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 ] darzana ane ciMtana kya che, ane tema karavAnuM bhagIratha prayatna karyo che. je keTalAka tyAgIo bhAtra aMtardaSTivALA hatA ane jemaNe pitAnA jIvanamAM AdhyAtmika zAMti sAdhI hatI evAonA zubha ane zuddha kRtyanI noMdha te emanI sAthe ja gaI, kAraNa ke emane potAnA jIvananI yAdI bIjAone seMpavAnI kazI paDI ja na hatI; paNa jeoe aMtardaSTi hovA chatAM ke na hovA chatAM agara ochIvatI hovA chatAM lekakAryamAM pitAnA prayatnane phALe Apela hite tenI noMdha te ApaNI sAme vajIlipimAM lakhAyelI che. ekavAnA. mAMsabhoja ane madyapAthI janasamAjamAM je mAMsa ane magha taraphanI aruci athavA tenA sevanamAM adhama buddhi utpanna thaI che, tenuM zreya kAMI sAdhusaMsthAne bhAge ochuM nathI. lokamAnya tilake kaheluM ke "gUjarAtanI janaprakRtinI ahiMsA e jaina dharmane AbhArI che, ane ApaNe jANavuM joIe ke jaina dharma e sAdhusaMsthAne AbhArI che. sAdhusaMsthAnuM rAtadivasa eka kAma te cAlyA ja karatuM ke teo jyAM jAya tyAM sAta vyasananA tyAgane zabdathI ane jIvanathI padArthapATha zIkhave. mAMsane tiraskAra, dArUnI ghaNA ane vyabhicAranI apratiSThA tema ja brahmacaryanuM bahumAna-ATaluM vAtAvaraNa lemAnasamAM utAravAmAM jaina sAdhusaMsthAne asAdhAraNa phALo che enI kaI nA pADI zake nahi. jaina paraMparAo ane bauddha paraMparAe pedA karela ahiMsAnuM vAtAvaraNa mahAtmAjIne prApta thayuM na hatuM te temane ahiMsAne A prayoga zarU thAta ke nahi, ane zarU thAta te keTalI hada sudhI saphaLa nIvaData e eka vicAraNIya prazna che. sAta vyasana choDAvavAnuM kAma avichinnapaNe sAdhusaMsthA calALe jatI. enI asara jhanUnI ane hiMsAprakRtinA AgaMtuka musalamAne para paNa thayelI che, ane te eTalI hada sudhI ke ghaNuM ahiMsAnAM kAryomAM hiMduo ane jene sAthe musalamAna paNa UbhA. rahe che. keTalAMka musalamAnI rAjya atyAre paNa evAM che ke jyAM dayAnI --bhUtadayAnI-lAgaNI bahu ja suMdara che. eTale atyAranI vartamAna sAdhusaMsthAne temane pUrvajoe bahu ja kImatI upajAu bhUmi pI che, ane zakti hoya te jemAMthI bhAre pariNAma nipajAvI zakAya evo mahattavane alabhya vAra se che. paNa Aja sudhI jema maLela vArasA upara nabhatuM ane saMtoSa mAnI levAto tema have rahyuM nathI. dezavyApI AMdolana ane dezavyApI pheraphAra zarU thAya, baMdhiyAra makAne badale nadInA ane samudranA taTo ja sabhAnuM sthAna le
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusajyA ane tI saMsthA tathA tenA upayoga [ 417 eTaluM lAkamAnasa vizALa ane, tyAre e vArasAne vikasAvyA sivAya athavA enA navI rIte upayoga karyA sivAya rahI zakAya ja nahi. Aje sAdhusasthA AMdhelAM makAnAmAM che. temanI pAse janAra kuLadhI jainA ja hoya che, jemane janmathI ja mAMsa, dArU tarapha tiraskAra hoya che, je leAkA mAMsa khAya che ane dArU choDI zakatA nathI, tevA tA sAdhu pAse AvatA nathI. dezamAM pazurakSAnI Arthika dRSTie paNa mAMsane tyAga karAvavAnI ane katala thayela DhoranAM cAmaDAM ke hADakAMnI cIjonA vAparane tyAga karAvavAnI bhAre jarUra UbhI thaI che. Arthika ane naitika ane dRSTie dArUnA tyAganI jarUra te mAMsanA tyAganI pahelAM paNa AvIne UbhI thaI che. dezanI mahAsabhA jevI saMsthA jema khInna saMpradAyanA tema jaina saMpradAyanA dharmaguruone paNa AhvAna kare che ane kahe che ke ' tame tamAruM kAma sabhALA. dArUtyAga karAvavA jevI bAbatamAM te amAre vicAra karavApaNu hAya ja nahi, e to tamArA. jIvanavyavasAya hatA ane tamArA pUrvajoe e vize dhaNu karyuM hatuM. tame saMkhyAmAM ghaNA che. vakhata, lAgavaga ane bhAvanA uparAMta tamAruM tyAgIvana e kAma mATe pUratAM sAdhana che; eTale tame bIjuM vadhAre nahi te phakta dArUniSedhanuM kAma tA saMbhALI le.' A mahAsabhAnI AjJA kaho ke, AmaMtraNa kahA) dheASaNA che. A gheSaNAne uttara jaina sAdhusaMsthA / Ape che enA upara ja enA tejane aMte enA jIvanano AdhAra che. dhaNAM jaina bhAIbahene ane ghaNIvAra sAdhue paNa ema kahe che ke 'AjanuM rAjya jaina dharmanI salAmatI mATe rAmarAjya che. khIjA paradezI AvanArAee ane musalamAnae jaina dharmane AdhAta paheAMcADayo che, paNa A aMgrejI rAjyathI tA jaina dharmane AdhAta paheAMcyA nathI; UlaTuM tene rakSaNa maLyuM che.' lokAnI A mAnyatA keTalI kharI che e jarA joI e. jaina sAdhuonI kharI milakata, kharI saMpatti ane khare vArasA te emanA pUrvajoe bhAre jahematathI taiyAra kareluM dAtyAganuM vAtAvaraNa e ja hatA, ane e ja hoI zake. atyAre mAMsa ane aphINa jevI bIjI sAjya vastuonI bAbata na laI mAtra dArUtI ja bAbatamAM joI e ke enA tyAganA hajAra varSonA vArasA upara, A rAjya AvyA pachI zI asara thaI che. jo vicAra karatAM ane purAvAothI jaina sAdhune ema lAge ke temanA janatAgata dArUtyAganA vArasA A rAjya AvyA pachI naSTa ane nAbUda thavA lAgyA che, to pachI emaNe vicAravuM joI ze ke ApaNe je jaina dharmanI salAmatI A rAjyamAM mAnI rahyA chIe te salAmatI kayA arthamAM che? maMdira ane 27
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 ] darzana ane ciMtana mUrtio upara kuhADAe na paDe, bhaMDAra na lUMTAya, paNa jo hajAro varSathI janatAmAM pedA kareluM naitika dhana ja (jene mATe ja maMdire, mUrtio ane bhaMDAra hatA) nAza pAme, te ApaNe zI rIte kahI zakIe ke ApaNe dhama-ApaNe dhArmika vAraso-salAmata che? koI duSTa puruSa keI bAInAM dhareNAM, kIMmatI kapaDAM ane tenAM komaLa aMgone jarA paNa nukasAna pahecADyA sivAya je tenI pavitratAne nAza kare che te mANasanA hAthamAM te bAI salAmata rahI gaNAya ke jokhamAI gaNAya ? bIjI rIte paNa A vastu ApaNe spaSTa samajIe. dhAro ke koI parAkramI ane dhUrta mANasa tamane tamAruM dhana lUMTI letI vakhate eTaluM pUche ke kAM to tame tamArA naitika guNemAM barabAda thAo, eTale mArI IcchA pramANe vartI tame tamAruM tika jIvana bhraSTa kare, ane kAM te maMdira, mUrti ane prajAne mane soMpI do ane naitika jIvana tamArI IcchA pramANe gALe. je A bemAMthI eka ja mAgaNuM pasaMda karavA jevI cheka ja lAcAra sthiti hoya te tame badhA jaina bhAIone pUchI zakAya ke tame maMdira, mUrti ane khajAne soMpI daI naitika jIvananI pavitratA hAthamAM rAkho ke e jIvana ene soMpI daI maMdira mUrti ane prajAne bacAvI rAkho ? khAsa karIne A prazna sAdhusaMsthA sAme hoya te te ze uttara vALaze ? huM nathI dhArate ke AjanI cheka nisteja sthitimAM paNuM eka paNa jaina sAdhu naitika jIvananI pavitratAne sarvazreSTha na mAnatA hoya. ApaNA dezanA ItihAsamAM evA seMkaDo dAkhalAo che ke jemAM brAhmaNoe ane bIjAoe potAnA pavitra saMskAre sAcavavA khAtara badhI ja mAlamilakata, dharmasthAna ane khajAnAo paNa duzmanone sepyA che. emaNe dIrdha dRSTithI joyuM ke je zabda saMrakAre kAyama haze te bahAranI vibhUtio kAle AvIne UbhI raheze ane e nahi hoya te paNa pavitra jIvananI vibhUtithI kRtArtha thaIzuM. kAlakAcArya kaI skUla mAlamilakata mATe nahotA laDyA, paNa emanI laDAI jIvananI pavitratA mATe hatI. Aje jaina sAdhuone bhAremAM bhAre kImatI sapta vyasananA tyAgane vArase jokhamamAM che; eTaluM ja nahi, paNa nAzanA mukhamAM che, ane khAsa karIne rAjataMtrane lIdhe ja e vArase jokhamAyela che. evI sthitimAM koI paNa jaina, khAsa karI sAdhugaNa, A rAjyane dhArmika salAmatIvALuM rAjya kema mAnI zake ? je atyAranA dhImAna sAdhuone ema lAge ke dhArmika svataMtratAnA mehaka baMdhAraNa nIce cAlatI eka divasanA eka lAkha pazuonI katala,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA ane tIrthasaMsthA tathA tene upara 1 419 gheraghera saralatAthI pahoMcI zake evI dArUnI para ane enI sAthe sAthe vadhelA vezyAvADAo dvArA suMdara jaina dharmanA vArasAne mera nAza thaI rahyo che, te pachI AjanI sAdhusaMsthAno zo upayoga karavo e praznane nikAla teo karI zakaze. jaina sAdhuone sakha vyasanano tyAga karAvavA jeTaluM bIjuM priya kAma nathI hotuM. emanI sAme AvanAra nAnakaDAzA -vargamAM A paratve karavApaNuM kazuM ja nathI, eTale temanuM kartavya kSetra kAM te pIThA pAse ane kAM te pInArAonA lattAomAM UbhuM thAya che. Aje dArU niSedhanI pravRttimAM je loko kAma kare che te badhA karatAM e bAbatamAM siddhahasta thayelA jaina sAdhue vadhAre sArI rIte kAma karI zake e dekhItuM che. alabatta, have mAtra narakanAM citra batAvIne ke ke saMbhaLAvIne e kAmamAM vadhAre saphaLatA meLavI nahi zakAya; emAM saphaLatA meLavavAnI sAmagrI ghaNI navI UbhI thaI che. e badhIne abhyAsa karavAthI jaina sAdhuomAM jIvatuM lehI vaheze ane temanA caherA tejasvI banaze. keTalAka kaheze ke-sAdhuo pAse koI Ave te teo samajAve, athavA evA samajAvavA lAyaka mANasane tame sAdhu pAse pakaDI lAve to sAdhuo khuzIthI ane chUTathI samajAve, paNa sAdhuo, je pitAnA zAMta bhavanamAM ja kAma karatA AvyA che teo, pIThe ke pInArAonI vastIomAM ke bIje bahAra kayAM jAya? e emane na zobhe ane dharmanI helanA paNa thAya." A kahenAre jaina sAdhusaMsthAne ItihAsa jANyuM ja nathI. kharA parAkramI ane zaktizALI jaina sAdhuo te rAjasabhAomAM pahoMcyA che, rAjamahelamAM gayA che. moTA moTA senAdhipati ane bIjA amaladArone ghare tathA lazkaranI chAvaNIomAM gayA che. seMkaDo sAdhuo vyasanagrasta lekanI vacce pahoMcyA che, ane emaNe ema karIne ja pitAne dharma vistAryo che. zakita na hovAnuM, hiMmata na hovAnuM kabUlavuM e eka vAta che, ane e nabaLAIne dharmanuM aMga mAnavuM e bIjI vAta che. eTale atyAranI hilacAlamAM UbhA thayelAM bIjA keTalAMya sAdhu-maryAdAyogya kartavyone bAjAe mUkIe, te paNa dArUniSedhanI hilacAla evI che ke je mATe pitAnA naitika vArasAnI dRSTie, sAmAjika dharmanI daSTie, dezamAM jIvavA ane dezanuM lUNa khAvAnI dRSTie ane chevaTe zuddha AdhyAtmika dRSTie paNa jaina sAdhusaMsthAe jAheramAM AvI dezakAryamAM phALo Apavo ja joIe. koI kahe che ke - AvAM laukika kAryamAM jaina sAdhuo paDe to emane
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 ] darzana ane ciMtana AdhyAtmika uddeza na rahe." Ama kahenAra AdhyAtmikatA zuM che e samaja ja nathI. AdhyAtmikatA e kAMI eka makAnamAM athavA eka rUDhimAM athavA eka cakkasa baMdhanamAM nathI hotI, nathI rahI zakatI; UlaTuM ghaNIvAra to te tyAM gUMgaLAI jAya che. je AdhyAtmikatA jIvanamAM hoya athavA sAce ja lAvavI heya te tene koI paNa sAthe virodha nathI. kuTuMbamAM rahIne, samAjamAM rahIne ane rAjyavyavasthAmAM bhAga laIne paNa AdhyAtmikatA sAdhI zakAya, piSI zakAya ane e badhAMthI chUTIne paNa ghaNIvAra na ja sAdhI zakAya. mULa vAta e che ke AdhyAtmikatA e aMdaranI vastu che, vicAra ane cAritramAMthI te Ave che, ene kaI bAhya vastu sAthe virodha nathI. alabatta, AdhyAtmika jIvananI kaLA jANavI joIe ane enI kUcI lAdhavI joIe. ApaNe ghaNIvAra AdhyAtmikatAne nAme puruSArtha ane puruSArthane vAta karIe chIe. sapuruSArtha kare eTale AdhyAtmikatA pAse ja che, vagara notare UbhI ja che. lokone dArU pItA cheDAvavAmAM, dArU vecanArane tema karatAM cheDAvavAmAM (ane te paNa ahiMsA ne satya dvArA) sapuruSArtha nahi te bIjuM zuM che? -~-ene javAba keI Agamadhara Apaze? vaLI atyAre chellAM trIsa-cAlIsa varSane sAdhusaMsthAno ItihAsa ApaNane ne zuM kahe che? temanI AdhyAtmikatAne purAve temAMthI keTaluM maLe che? chellAM daza varSane ja le. je pakSApakSI, koTabAjI, gALagaleca ane bIjI saMkucitatAene AdhyAtmikatAnuM pariNAma mAnIe te to anicchAe paNa kabUlavuM paDaze ke sAdhusaMsthAmAM AdhyAtmikatA che athavA vadhatI jAya che. eka bAju dezahitanA kAryamAM kaze ja phALe nahi ane bIjI bAju AdhyAtmika pravRtti paNuM nahi, ema baMne rIte devALuM kADhIne koI paNa tyAgI saMsthA mAnabhera TakI zake nahi. eTale AvI hajAra varSanI mahattvanI ane zaktisaMpanna sAdhusaMsthAne pitAnuM astitva TakAvI rAkhavA khAtara, ane lokomAM mAnabhera rahevA khAtara paNa, AjanI cAlu pravRttimAM pitAne vizeSa upayoga vicAryuM ja chUTake che. keTalAMka evAM bIjAM paNa dezanI daSTie mahatvanAM ane sAdhuo mATe sahelAM kAma che ke jene tyAgIgaNa anAyAse karI zake. dA. ta. (1) vakIlo ane bIjA amaladAre, je sarakArI taMtranA anyAyanuM poSaNa karI rahyA hoya, temane e bAbatamAM samajAvI emAMthI bhAga letA aTakAvavA. (2) pilIso ane sipAIo, jeo A dezanuM dhana che, A dezanA che ane
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhusaMsthA tathA tIrthasaMsthA ane tene upayoga [421 A dezamAM ja rahevAnA che, teo phakta najIvI nekarI mATe anyAya na kare, jUThuM na bole, khuzAmata na kare, Dare nahi ane dezanI sAmAnya janatAthI pitAne aLagA na mAne evI nirdoSa vastu prema ane satyathI temane samajAvavI. (3) keLavaNune sArvatrika pracAra karavAmAM je tyAgI svayaMsevakonI apekSA rahe che te pUrI pADavI. A sivAya bIjA paNa hitakArI kAmo che, paraMtu je sAdhusaMsthA eka bAbatamAM sakriya thaze te bIjAM kAryo ane kSetre emane ApoApa sUjhI Avaze ane maLI Avaze. je atyAranI vyApaka hilacAlamAM jaina sAdhuo sthiratA ane buddhipUrvaka pitAnuM sthAna vicArI le, pitAne kAryapradeza kI le, te saheje bhaLela A takane lAbha uThAvavA sAthe temanA jIvanamAMthI zuddhatAo cAlI jAya, kalahe virame ane najIvI bAbata pAchaLa kharcAtI apAra zakti tathA kAte lAkhone dhumADe aTake ane eTaluM te dezanuM kalyANa thAya, jemAM jaina samAjanuM kalyANa te paheluM ja raheluM che. uparanAM kartavyo kevaLa jaina samAjanI dRSTithI paNa vicAravA ane karavA lAyaka che. eTale theDI zaktivALA tyAgIo e ja kAne nAnA kSetramAM paNa karI zake. joke khAsa pajusaNane prasaMga hoI ane temAM paNa hAjara thayela janatA moTe bhAge zvetAMbara hoI meM sAdhu zabda vApare che ke je jena samAja sAthe ja mukhya saMbaMdha dharAvatuM hoya tema sthULa rIte lAgaze, paNa A mAruM kathana bhayodita kSetra paratve hovA chatAM badhA ja saMpradAyanA ane badhI ja jAtanA tyAgIo mATe che. khAsa karIne digaMbara samAja, ke je jaina samAjano eka vagadAra bhAga che te, te mArA lakSa bahAra nathI ja. e samAjamAM Aje sAdhusaMsthA zvetAMbara samAja jevI nathI. hamaNAM hamaNuM pAMca-pacIsa digaMbara sAdhuo thayA che, tene bAda karIe to te samAjamAM sAdhusaMsthAne ghaNI sadIo thayAM aMta ja Avelo che. tema chatAM e samAjamAM sAdhusaMsthAnI jagyA bhaTTArake, elake ane brahmacArI tema ja paMDitae lIdhelI che. eTale e badhAne lakSIne paNa A kathana che, kAraNa ke zvetAMbara samAjane thaMbha manAtA sAdhuonI peThe ja digaMbara samAjamAM bhaTTAraka, paMDita vagerene varga thaMbharUpa manAya che ane e paNa lagabhaga samAja tema ja rASTranI daSTie pakSaghAtagrasta thaI gayela che. zvetAMbara che ke digaMbara, jeo potAne dhArmika nahi te ochAmAM ochuM dhamapaMthagAmI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ karara 1. darzana ane ciMtana guru athavA guru jevA mAne che ane bIjA pAse manAve che, te je vartamAna AMdolanamAM pitAnuM sthAna vicArI aMdaroaMdaranA jhaghaDAo nahi choDe, najIvI bAbatane mahattva ApatAM nahi aTake ane sthaLa cimAM temaja bahAranI vastuomAM dharma samAyAnI nAzakAraka bhramaNAmAMthI nahi chUTe te buddhanI bhASAmAM samajavuM joIe ke teo bhagavAna mahAvIranA dhammadAyAda eTale dharmavArasAnA bhAgIdAra nathI, paNa "AmiSAyAdI eTale dharmanimitte maLI zake eTalA bhaganA bhegavanArAo che. chevaTe dezanI mahenata-majUrI ane bhakti upara chavatA pacAsa lAkha jeTalA bAvA, phakIre ane saMtone paNa jarA kahI daIe. mahAsabhA lAkha game svayaMsevake mAge che. svayaMsevaka vadhAre sahanazIla, tyAgI ane binavyasanI tema ja kuTuMbakabIlAnI phikara vinAne huM joIe. A guNo tyAgIvargamAM vadhAre hovAnI umeda rahe che. janatA eTale temane bhaktagaNu duHkhI che ane daridra che. te guru pAse A bhIDanA vakhatamAM madada mAge che. atyAre e guruvarga je zAMta ane sukhI gAdIo cheDI de to ja temanI gAdIonI salAmatI che. temanAM tapa ane tyAga have temanA maThomAM kacarAI gayAM che. nAza pAmyAM che. have to e tapa, e tyAga jelamAM ja ane mahAsabhAnA niyaMtrita rAjyamAM ja jIvI zake. che, e vAta A vizALakAya yugadharmamAMthI temaNe zIkhI levI ghaTe. pitAnA dharmanuM vAmanarUpa badalI, temaNe vyApaka rUpa karavuM ja joIe; nahi to, e. vAmanapaNuM paNa maraNane zaraNa che. paryuSaNa parvanAM vyAkhyAna, 1930