Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNI NO. MAHBIL/2013/50453 prabuddha jIvana YEAR : 4 * IssUE : 3* JUNE, 2016 * PAGES 44 * PRICE 20/gujarAtI-aMgrejI varSa-4 (kula varSa 64) aMka-30 juna, 2016 * pAnA 44 * kiMmata rUA. 20/
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jUna 2016 zazibhUSaNa baMdyapAdhyAya sarakArI varasatI lUmAM Ape jAte zA sAru vakIla hatA. vaizAkha mAsanA eka dhakko khAdho ?' divase bapore be vAgye te emanA javAbamAM zazibhUSaNabAbu bolyA, vevAIne gAma javA nIkaLyA. je kAma 'pahelAM to vicAra Avyo ke ekAda sAru e nIkaLyA hatA temAM emanI nokarane mokaluM; paNa pachI joyuM ke potAnI hAjarInI jarA paNa jarUra taDako bahu Akaro che, eTale koI na hatI. ekAda cAkarane ciThThI nokarane mokalatAM mAro jIva na ApIne mokalyo hota to cAlata. eTale cAlyo.' -jagadIza cAvaDA vevAIne ghera pahoMcyA tyAM koIe emane saujanya : aradhI sadInI vAcanayAtrA, bhAga 1, pUchyuM, 'ATalA amathA kAma mATe AvI saMpAdaka mahendra meghANI, lokamilApa TrasTa jIva na cAlyo AcamanA jina-vacana karmanA vipAkatuM duSpariNAma thAvaraM jaMgamaM ceva dhaNaM dhannaM uvakkharaM / paccamANassa kammehiM nAlaM dukkhAu moaNe / / | (3, 6-6) karmanA vipAkanA pariNAme mANasa jyAre du :khI thAya che tyAre sthAvara ane jaMgama milakata, dhana, dhAnya, cIjavastuo ene du:khamAMthI choDAvavA mATe zaktimAna banatAM nathI. When a man is suffering as a result of his past Karmas, neither his movable and immovable property, nor his money, nor the food-grain and other materials have any capacity to free him from the misery. DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'bina vavana' mAMthI 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI. 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2, prabuddha jena 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkyuM eTale navA nAme 3. tarUNA jaina 1934 thI 1933 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika - 2016 mAM 'prabuddha jIvana'no 64mA varSamAM praveza - 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-4, kula 64muM varSa, 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana' ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI vebasAITa uparathI joIne sAMbhaLI zakazo. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DAM, ramaNalAla cI. zAha DaoN. dhanavaMta tilakarAya zAha sarjata-sUci kema | kuti lekhaka. 1, jAtamaMthana (taMtrIsthAnethI) Do. sejala zAha 2. aMtaranI amIrAta : DaoN. dhanavaMta zAha saMkalana : dIpti sonAvAlA 3. kAyotsarga : dhyAna ke sAdhanA ? munizrI ajitacaMdra sAgarajI 4. aSTaprakArI pUjAnI kathAH 2, caMdanapUjA AcArya vAtsalyadIpasUrIzvarajI 5. ApaNo tithi zA mATe pALavI joIe ? subodhIbena masAlIA 6, cAturmAsanuM ApaNA jIvanamAM mahattva Doabhaya dozI 7, upaniSadamAM zarIra vicAra DaoN. nareza veda 8. eka avismaraNIya prasaMga ahevAla 9, vAka tIrthaH AcArya pradhumnasUrijI rameza bApAlAla zAha saM.'pAThazALA' 23 10. ApaNe gAMdhIjIne lAyaka chIe? nAnI pAlakhIvAlA 26 11. AkAze uDDayana karanArI pAkha kyAM ? padmazrI DaoN. kumArapALa desAI 28 12. zoka saMdezAo ane zraddhAMjali 30-31 13, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA vinaya-yaza parisaMvAda ahevAla 14, sarjana-svAgata Do. kalAbahena zAha 15. pratibhAva 16. Seeker's Diary : The Mirror Within Reshma Jain 17. Chakravarti Bharat Aacharya Vatsalyadeepji Translation Pushpa Parikh 18 Dave or Dev in wonderland of U.S.A. Prachi Shah 19. Enlighten yourself by self study of Jinology Lesson 12: Jain Ethics Dr. Kamini Gogri 14. Story of 12th Chakravarti Brahmadatta Dr. Renuka Porwal 15. Story of 12th Chakravarti Brahmadatta Pictorial Story (Colour Feature) Dr. Renuka Porwal 16, paMthe paMthe pAtheya: 'parama'nI zodha anilA dalAla aMkanuM mukhapRSTha prabuddha jIvana 10mI sadInI sarasvatI mAtAnI A mUrti retiyA paththaranI banelI che, eka samaye hiMdu maMdiramAM A mUrti ardhagoLAkAra AkAramAM UbhI pratimAnA rUpe sthApita karavAmAM AvI hatI. jJAnanI A devIe be hAthathI vINA dhAraNa karI che jyAre anya be hAthamAM hastaprata ane kamaLa che. atyAre A pratimA belTImara, amerikAnA volTararsa ArTa myujhiyamamAM che jene 1969mAM kharIdavAmAM AvI hatI. kadAca A pratimA bhAratanA banArasa prAMtamAM banAvavAmAM AvI hoya evI zakyatA che. mUrti sAthe A prakAranuM vivaraNa mUkavAmAM AvyuM che. Sarasvati, goddess of speech, learning, and the arts, is revered by Hindus, Jains, and Buddhists alike. Associated especially with music by knowledge, she plays the vina (a stringed instrument) and holds palm-leaf manuscript. Here, she also holds a lotus. The presence of the elephant-headed god Ganesha in this state suggests that the sculpture once belonged to a Hindu temple.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 ISSN 2454-7697 ( * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa : 4 (kula varSa 64) * aMka: 30 jUna 2016 vikrama saMvata 2072vIra saMvata 25429 jeTha suda tithi 11 * 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) UG? JAG 70 chUTaka nakala rUA. 20/-00 0 0 vArSika lavAjama rUA.200/-0 0 mAnada taMtrI : DaoN. sejala zAha jatamaMthana sRSTinuM sarvottama sarjana che manuSyanuM jIvana, jIvana manuSyanI rasa potAnA praznanA ukelamAM hoya che e bhale kSaNika hoya, lAMbA icchAne AdhIna nathI, saMjogo ane nimitta satata jIvanane gALAno hoya, dekhItI rIte bahu mUlya na dharAvato hoya to paNa e anirdhArita rahasya ane AghAtano paricaya karAve che. je manuSyane prazna ene kanaDe che ane ene enAthI mukta thavuM hoya che. e mATe aMtarmukhI banAve che te kSaNa moTe bhAge saMgharSamAMthI janmI hovAnI jAta sAtheno saMvAda zreSTha bhUmikA kahI zakAya. paNa jAta sAtheno zakyatA rahelI che. kadAca A saMgharSane kAraNe manuSya ciMtana tarapha saMvAda bahu agharo e rIte che ke mana je dizAmAM dore che te gamatI vaLyo. dizA hoI zake paNa sAcI na paNa | vikAsa ane pragatinI gAthA A aMkanA saujanyadAtA hoya zake, je sAcI hoya te sAthe sa-asad vicAro ane te sva. kusumabena gulAbacaMda zAhanA smaraNArthe svIkAravI na paNa hoya, A aMgenA khulAsAo zodhavAnA zakyatAonI apAra jaMjALo vacce prayatna paNa thayA che. tattvajJAna ane haste: chIe ApaNe. bhautika vijJAna baMnenuM lakSya satya nirmala gulAbacaMda zAha A dialogue with zodhananuM ane vAstava darzananuM raheluM ratIbena nirmala zIha oneself'mAM je. kRSNamUrti jAta che. paraMtu baMne kAryapaddhatimAM je pharaka sAthenA saMvAdanI bhUmikA samajAve che te atimahattvano che. bhautika vijJAnI padArthanuM vizleSaNa karI che. mArI pAse khUba samaya che. huM divasa daramyAna badhA ja sAthe vAta prayogalakSI buddhigamya anumAno upara AdhAra rAkhI nirNaya para Ave karuM chuM. paraMtu muzkelI e che ke huM jAta sAthe vAta karavAnuM bhUlI jAuM jyAre tattvajJAnI vastudarzananI vividhatAnuM rahasya jANavAno prayatna chuM. vAta ghaNIvAra anyane saMbodhIne kahevAI hoya paraMtu e jAta karI svAnubhUti upara AdhAra rAkhI nirNaya kare che. ApaNe e paNa sAthenA vizleSaNanI eka rIta paNa banI zake ane e samajavA jANIe chIe ke bhautika vijJAnano je javAba che te padArtha AdhArita mATe maMthana karavuM paDe. AtmA sphaTika rUpe che ane je karmanA saMsargamAM hoya che jyAre tattvajJAnano javAba svAnubhavalakSI hoya che ane Ave te karmanA rUparaMga dhAraNa kare che. satata badalAvuM e AtmAnI pariNAme tene darzana tarIke oLakhAvAya che. A darzana dareka yugamAM prakRti che ane sAthe enI paNa gahanatA UMDI che. moTebhAge ApaNA vikAsa pAmatuM gayuM, vistAra pAmatuM gayuM. jemajema anubhavonI mATe saMgharSa e binajarUrI che jyAre ciMtaka harakSisanA mate vividhatA vikAsa pAme tematema tenA mArgo ane AdhAro ane sRSTimAM je virodhIbhAsI tattvo jaNAya che temanuM svataMtra astitva tAraNo badalAtA gayA, paraMtu kendra manuSya ja rahyuM. mAnavIne mULa nathI paraMtu virodhI vastu IzvaramAMthI udbhavI zake ane enA * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona: 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI doSI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. baeNnka oNpha InDiyA CD A/c. No. 0039201 000 20260 * Website : www.mumbai-jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jUna, 2016 gharSaNamAMthI pragati saMbhavI zake. ghaNIvAra A gharSaNa anivArya ane saMjogo satata ApaNA para potAno paDachAyo rAkhatA hoya ane jarUrI hoya che. A aMgenA emanA sUtro che: good and ill are enAthI duSita ApaNI vicAraNA maulikatAthI vegaLI rahetI hoya one', the one is made up of all things and all things che. have eka vaLagaNathI chUTIne bIjA vaLagaNa tarapha nahIM vaLavA issue from the one'. ' sAruM ane narasuM te baMne eka ja padArtha che' mATe je. kRSNamUrti kahe che tema ApaNe ApaNI jAtane pUchIe what ane "ekamAM badhI vastuo samAviSTa che ane ekamAMthI ja badhI amTto do to be free of attachment?" mAre A vaLagaNothI vastuo udbhave che. je vAta harakliTsanA pUrve paNa kahevAI che ke mukta thavA zuM karavAnI jarUra che? huM e paNa jANuM chuM ke nirvedanI All things are made of some common stuff'. narasiMha bhUmikAe pahoMcavuM saraLa nathI. paraMtu e dizAmAM satata prayatna mahetAnA padane A saMdarbhe yAda karI zakAya. 'akhila brahmAMDamAM eka karavAmAM zuM vAMdho che? e karoLiyo 7 vAra paDyA pachI dIvAla caDI tuM zrI hari jUjave rUpe anaMta bhAse...' zake to huM manuSya tarIke ethI vadhu vAra prayatna karI ja zakuM, nahIM? dharmanuM mULa samyakdarzana che. te prApta karavA mATe judA judA ApaNe ApaNI jAtane tyAra pachI ApaNA nikaTanA svajanone, prayojanabhUta viSayonuM jJAna atyaMta Avazyaka che. jaina darzana- tyAra pachI sAmAjika vartuLa sAthe joDAyelI aneka vyaktione ane jinavANIno vistAra ane UMDANa agAdha ane amApa che. teTalI e uparAMta Arthika rIte phAyadAkAraka aneka jano sAthe joDAyelA ja tenI aMdara sUkSmatA che. bhaya ane asalAmatI e bahu ja sahaja hoIe chIe. AvA samUhathI gherAyelA ane prabhAvita ApaNA bhAva che. manuSyamAtramAM te hoya ja. eno svIkAra karI emAMthI mATe, A sahuthI mukta thavuM saraLa nathI ja. A joDANa, ApaNI chUTavA mATe zuM karavuM te vicArIe kAraNa jyAM sudhI svIkAranI bhUmikA oLakha, nabaLAI, sattAnuM pratIka che. A AkhI prakriyA khUba ja spaSTa nahIM bane tyAM sudhI emAMthI mukti zakya nathI. saMkula che. ApaNe ApaNI jAtane A badhAthI vegaLI karI nivRtta jAtamaMthana jevI koI yAtrA nathI. jyAM sudhI valovAnI kSaNa karavAnI che. kadAca pote ja potAne sahuthI chUTA paDI vegaLA paDatAM sudhI pahoMcAtuM nathI tyAM sudhI jAta paNa kyAM samajAya che. ApaNe hoya tevuM lAge, evuM lAge ke tame oLakha gumAvI rahyA cho. evuM moTe bhAge evA dareka praznothI bhAgI javA IcchIe chIe jeno lAge ke tame A samagra pRthvI para ekalA cho. paraMtu jyAre A sarvathA javAba sAco ApavAthI sAmevALAnI sAthe ApaNA saMbaMdho nIkaLI jaze ane tyAra pachI jyAre potA tarapha vaLazo, potAne bagaDavAnI zakyatA hoya pachI bhale e kauTuMbika hoya ke nikaTanA jozo tyAre eka adbhuta AnaMdanI anubhUti thaze. jo jo A AkhI mitronA. ApaNe jyAre eka saMbaMdhamAM joDAIe chIe tyAre enI prakriyAmAM jo evuM vicAra lIdhuM ke A AnaMda mATe A karI rahI chuM sAthe joDAyelI lAgaNIothI mukta thavuM agharuM che. IrSA to badhuM ja nakAmuM jaze. kAraNa jAta sAthenuM maMthana kaMI phAyadA mATe mAlikIbhAva, Dara vagerethI paNa joDAIe chIe ane eve vakhate je. na hoI zake,e to eka niraMtara ane svastha prakriyA hovI joIe. kRSNamUrti kahe che ke jyAre tame joDANathI chUTo cho tyAre A bhAvathI jyAM sudhI A maMthananI avasthA nathI AvatI tyAM sudhI mAruM sukha paNa chUTakAro pAmo cho. paNa joDANathI chUTavuM muzkela che. e ApaNI ane du:kha anya para nirbhara hoya che. tattvajJAnanI bhUmikAmAM ApaNe Adatano eka bhAga che. ApaNe koI vastunA ke vicAranA baMdhANI e spaSTa rUpe svIkAravuM joIe ke je mArge ApaNe AtmAne samajavAnA thavA nathI mAgatA paNa dareka vakhate joI zakAya che ke ApaNI jAta mArge jaI zakatA hoIe te ja mArga sAco. ahIM mAtra koI eka koI vicAra, pustaka, tarkathI joDAyelI hoya che. koI eka AdhAra dharma ke koI eka ciMtakanI johumakI nathI cAlatI. je mArge A avasthA koI eka matathI ApaNe grasita hoIe ja chIe. kaI rIte enAthI maLe te mArga ja sAco. mukta thavuM? e saMpUrNa nirdoSa/pavitra koI paNa bAbatathI spezya "maMthana" e ApaNI aMdaranI suSupta zaktine jAgRta kare che. vagaranuM kaI rIte rahI zakAya. jIvananI moTA bhAganI kSaNomAM sAhityanI racanA hoya ke kalAkAranuM sarjana maMthana vagara kyAM zakya ApaNe eka bAbatathI chUTIne bIjI bAbata tarapha doravAtA athavA hoya che! vAlmikInuM utkRSTa sarjana eka manomaMthananI kSaNa pachI ja enAthI pakaDatA hoIe chIe. jANe eka AdhAranI Adata paDI na vyakta thayuM hatuM. jo e kSaNane vAlmikI cUkI gayA hota to jagata to gaI hoya. A nahIM to A, e nahIM to peluM. e vyakti, paristhiti, utkRSTa kRtithI vaMcita raheta ja paNa sAthe jIvanabhara vAliyA rahevAnI tA. 1lI eprila 2016 thI paradeza mATenA lavAjamanA dara nIce pramANe raheze. 1 varSanA lavAjamanA $ 30 0 3 varSanA lavAjamanA $80 0 5 varSanA lavAjamanA $100 0 10 varSanA lavAjamanA $ 200/ vArSika lavAjama ApazrI $ (Dolara) mAM mokalAvo to $ pAMca beMka cArjisa umerIne mokalazo. bhAratamAM vArSika lavAjama rU. 200 traNa varSanuM lavAjama rU. 5000pAMca varSanuM lavAjama rUA. 900 dasa varSanuM lavAjama rUA. 1800 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c No. : benka opha InDiyA CD A/c No. 003920100020260.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana sajAthI kaI rIte mukata rahyA hota ! je. kRSNamUrti kahe che ke meM mArI apekSA che. mArTIna lyuthare kahelI eka vAta yAda Ave che. jo tame jAta sAthe saMvAda karavAno AraMbha karyo. meM mArI jAtane pUchayuM : UDI na zako to doDo, doDI na zako to cAlo, jo cAlI na zako A jenA vize badhA vAto kare che e prema zuM che? teo AgaLa to ALoTo, paraMtu satata AgaLa vadhatA raho. saphaLatA e ja rIte samajAve che ke huM joI zakuM chuM ke jyAM IrSyA, napharata, Dara vagere maLe che. jo tamArA rastAmAM aneka paththaro che paraMtu tamArI pAse hAjara hoya che tyAM prema nathI hoto. tethI huM evA samaye prema para sArA caMpala che to tamane rasto pAra karavAmAM vAMdho nahIM Ave. mAruM dhyAna kendrita nathI karI zakato. tethI huM have prema para nahIM paraMtu paraMtu jo tamAro rasto sarasa khADA vagarano che ane tamArA caMpalamAM Dara, mArA vaLagaNa para dhyAna kendrita karuM chuM. huM zA mATe joDAyelo ja jo paththara AvI jAya che to game teTalo sAro rasto hoya to chuM? A mAtra eka kAraNa nathI. zuM evuM che ke mane ekalA paDI paNa tame sahelAithI pAra nahIM karI zako. Ama aDacaNo bahAranI javAno ke avagaNavA pAmavAno Dara che? jema mAruM AyuSya vadhaze nahi aMdaranI ja ApaNane roke che ane ApaNe ApaNI aMdaranI ja tema e thavAnuM ja che ane mArI aMdara A sarvano sAmano karavAnI aDacaNo sAthe laDavAnuM che. mahAbhAratanA yuddha vakhate kurukSetra para zakti paDI ja che. mAre ema na pUchavuM joIe ke have e zakti kyAMthI UbhelA arjunane aneka zaMkA-kuzaMkA pajave che, tyAre kRSNa ane mArga Avaze ? jyAre ghara cAre tarapha AganI jvALAthI gherAyeluM hoya dekhADe che. e arjunanuM maMthana ane maLelA uttarathI eno mArga spaSTarUpe tyAre e AgathI bhAgI chUTavA mATenI anekAneka zakti ApaNI ene jIta tarapha laI jAya che. e ja yuddhanA aMta pachI svarga tarapha aMdara AvI ja jatI hoya che. tyAre huM ema nathI kaheto ke pahelA potAnA pAMca bhAI ane patnI dropadI sAthe jatA yuddhiSThiranI sAthe mArI urjA pragaTavA do pachI ja huM ahIMthI bhAgIza. TUMkamAM teo eka zvAna che je tene prazna pUche ke ane te darekano uttara e yuddhiSThiranuM bahu ja sarasa rIte eka vAta samajAve che ke praznano javAba ApaNI maMthana che; kAraNa svarga sudhI mAtra yuddhiSThira ane zvAna ja pahoMce aMdara ja paDelo hoya che. eka to pahelAM ApaNe sAco prazna pUchIe che. anya sahu rastAmAM DhaLI paDe che. cAra bhAIo bhIma, arjuna, ane pachI eno sAco javAba svIkAravA taiyAra thaIe. je. kRSNamUrti nakula, sahadeva ane dropadInI manovasthA kahetAM moTAbhAInuM e ahIM bahu ja sarasa rIte A vAta samajAve che ke mArA magajamAM maMthana ja che je ene sarva rAga-virAgathI mukta karAve che. AtmA amuka vicAra Ave che tenuM kAraNa ApaNI ja IcchAo hoya che. huM potAnA svabhAva sAmarthyathI pUrNa che. te parathI bhinna che. A 'sva' vicAruM che ke huM DaoNkTara chuM ke enjiniyara chuM eTale mAruM jIvana ekadama ane 'para'nI bhinnatA jANIne, svadravyano mahimA jANIne, svadravyano salAmata che; to pachI AnI AgaLanI bAbata huM vicArI nathI Azraya karIne, svAnubhUtithI AtmA zuddhatA pAme e ja maMthanano zakato. huM ja mArA vicArone sImita karI dauM chuM. huM ja mArA marma che. AlaMbana koI paNa hoI zake paraMtu mahattvanuM e che ke sukhanI vicArothI mahAna chuM ane huM ja mArA vicArothI baMdhAyelo chuM. A prApti mATe ane sukhane samajavA mATe jAta sAthe saMvAda karIe. je bhramathI kaI rIte chUTavuM? eka rIte joIe to samabhAva ane abhAva vicAro ApaNane kaThaputalI banAve che te ja vicArone ApaNe kAbumAM baMne aMdara ja paDyA che. saMjogo pramANe e bhAva kAryarata thAya che. laIe. gAMdhIjInuM maMthana ke TAgoranuM maMthana emane jIvananI navI paNa jo ApaNe e sthitie pahoMcIe jyAM ApaNA vicAro dizA tarapha dorI gayuM. AvI kaMIka vAto pharI kyAreka karatAM rahezuM. ApaNane niyaMtrita na kare paNa ApaNe ApaNA vicArone niyaMtrita hAla puratI ahIM ja viramuM. karIe to kevuM? vastune samabhAvapUrvaka joIe. eka tarapha svabhAva AvanAro samaya eTale cAturmAsa. anekAneka loko A samayamAM che ane bIjI tarapha saMyoga che. ApaNI dRSTi konA tarapha che enA dharmakriyA tarapha vaLe che. cAra mAsano samaya varSA Rtuno samaya paNa para AdhAra che. dharma ApaNAthI bhinna nathI. e ApaNI aMdaranA che. vasaMtanA prabhAvathI mukta thaI jAta tarapha vaLavAno samaya paNa vicArone AdhIna che. jo dRSTi sthira thaze to dharmanI prApti karAya che. vItelI pAnakhare ApaNane kSaNikatAno artha samajAvyo che to kaThina nathI. jyAre huM mArI jAta sAthe saMvAda karuM chuM tyAre mane bIjI tarapha vasaMtane kAraNe ApaNane navajIvanano artha paNa maLyo samajAya che ke mArI AjubAju je vizva nirmANa thayuM che tenuM kAraNa che. paNa have aMtaracetanAne vikasAvavAno samaya che. A samayane mArA ja vicAro che ane mArI ja dRSTi che. je maMthana dvArA spaSTa thaI maMthanano samaya paNa kahI zakAya. ApaNane sahune AvA samayanI zake, pAradarzaka thaI zake. valovavuM Avazyaka che. enAthI mAtra mAkhaNa AvazyakatA paDe che, kAraNa nimitta vagara keTalAka AtmA jAgRta lIsuM nathI thatuM, jAta paNa thAya che. A yAtrA jo sahaja ane saraLa nathI thatA. keTalAka AtmA satata maMthanayukta hoya che te samayathI hota to kadAca ApaNe enI vAta paNa na karatAM hota. zabdone para che. pharI mULa vAta para AvIe to A valovAnI kriyA satata kAgaLa para mUkI devAthI maMthana nathI thatuM e huM jANI gaI chuM paNa cAlu rahe te Avazyaka che. A kriyA ApaNane anyano svIkAra karatAM pravAsanA AraMbha mATe eka dhakko kadAca A zabdo ApI zake evI zIkhave che. ApaNAthI bhinna evo mata hoya to eno svIkAra karatAM
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jUna, 2016 paNa zIkhave che. ApaNI aMdara paNa keTalAMka avarodhone oLaMgatA mahattvAkAMkSI yojanAo ghaDavAnuM mana paNa thAya che. paNa vAstavikatA zIkhave che, bhedathI mukta thatAM zIkhave che. eka sarjaka je rIte racanA rokI le che. kadAca dhIre dhIre pAra paDaze evI AzA paNa Ape che. kare, eka kalAkAra je rIte enuM kaLAkIya sarjana kare che tyAre enI jIvavA mATe AzA jarUrI nahIM? paNa prayatna to karavo ja rahyo. manomaMthananI aneka tIvratAo pAra karyA pachI eka suMdara, amara koI paNa sAmAyikanI dharohara jo koInA hAthamAM hoya to te che sarjana pragaTe che tema ja ApaNA manomaMthana pachI eka spaSTa, zuddha, teno vAcaka. "prabuddha jIvana'nA vAcaka haMmezA e rIte kAryarata ane pAradarzaka mana prApta thAya che je sRSTinA samagra jIvo pratye samabhAva sakSama rahyA che. Aje pharI eka vAra temanI sAme ja Tahela nAkhuM chuM. ane karuNAthI vartana kare che. evuM maMthana sahune maLo. darekane jAta be-traNa prazno muMjhave che temAM eka, Aje ekatarapha bhautikavAdano laData mATe maMthana mubAraka. sAmano ApaNe karI rahyA chIe, to bIjI tarapha badalAtI saMskRti I XXX ane samayanA prazno che. A badhAnI vacce TakavA ane laData ApavA prabuddha jIvana" ApaNuM potAnuM sAmayika che. Aja sudhI Apa zuM karI zakAya e vize Apa sUcana Apo. e bAbata para vizeSa sahue ene aneka lADa laDAvI sIMcyuM che ane jJAnanI sAdhanA e dhyAna ApavuM che. eka to yuvAno A sAmayika vAMce ane bIjuM vadhu prabuddha jIvana'no ekamAtra dhyeya che. saMvAdanI bhUmikA haMmezA A ne vadhu loko A jJAna yAtrAnA bhAgIdAra bane. ATalI moTI sAmayike svIkArI che. sahu pahelAM to aneka lokono AbhAra. gayA saMkhyAnA vAcakavarga pAse samayAMtare likhita pratibhAvanI apekSA aMka pachI Apa sahunA phona ane saMdezA maLyAM, tyArabAda A asthAne to nathI ja ne? Apa sahu dareka mahine ke varSe paNa eka javAbadArI upADavAnI thoDI hiMmata AvI. jyArathI aMka bahAra pratibhAva mokalo to paNa ApaNI pAse aneka pratibhAvono Dhagalo paDyo tyArathI ciMtA hatI. prabuddha vAcakane gamaze ke nahIM, svIkAraze thaI jAya ane ApanI pAse A mAgaNI to karavI anucita nathI ke nahIM ane A parIkSAmAMthI pAra paDAze ke nahIM. A traNa nahIM'nI ja ne? vacce mana DagamagI rahyuM hatuM. rAtanI niMdrAe vidAya laI lIdhI hatI aMte eTaluM ja. ne mana mALave caDI jAtajAtanA vicAromAM khovAI gayuM hatuM. A jyAM hatA tyAM ja ubhA rahIne e dRzya khUba suMdara dekhAtuM hatuM, vakhate je taMtrI lekhamAM maMthana vize lakhyuM tenuM kAraNa paNa A ja tyAM ja ubhAM rahIne e sauMdarya pharI pharI mANI zakAtuM hatuM. vaicArika pravAhanI asara. paNa, 'mana', jyAM sudhI tuM sthAnaphera nahIM kare tyAM sudhI kema samajAze, khera, dhanavaMtabhAInI jagyA levAnI mArI koI visAta nathI ja je hatuM eTaluM pUratuM hatuM ke ethIya vadhu kaMIka zakya hatuM !! paraMtu Apa sahue A sAmayikamAM mAro svIkAra karyo teno saMtoSa sejala zAha ane AbhAra. kharA arthamAM kahuM to RNI chuM. sAthe have aneka navI sejalshah702@gmail.com 'aMtaranI amIrAtaH DaoN. dhanavaMta zAha zrI dhanavaMtabhAI zAhanI kalame lakhAyelA taMtrIlekhamAMthI 'prabuddha jIvananA dareka aMkamAM have thoDo aMza lakhAze. temanI aMtaranI lAgaNIonuM ezvarya mANavAnuM saune gamaze e bhAva sAthe 'aMtaranI amIrAta' A aMkathI zarU karIe chIe... * huM mArA priyajanone ane svajanone mArA samagra astitvathI cAhuM, paNa Asakta na banuM. samaya Ave tyAre sApanI kAMcaLInI jema badhuM utArI nAkhuM kAraNa ke badhuM anitya che. kyAreka to tUTavAnuM ane chUTavAnuM che ja. paLe paLe sarvanI kSamA mAguM ane kSamA ApuM. * ane pratyeka koLiye, pANInA pratyeka ghUMTaDe, havAnI pratyeka laherakhIe e ApanArano upakAra mAnuM ane je je pudgalo A annapANIthI vaMcita rahyA che emanA pratye mArI karuNA vaho ane emane e maLe evA prayatno huM karuM kAraNa; ke A jagatamAM kAMI ja mAruM nathI je che e sarvanuM che. nathIMga Ijha mAIna. evarIthIMga Ijha DIvAIna.. A sRSTimAM mane jeTaluM maLyuM che eTalI ja mArI lAyakAta hatI- che. ethI vizeSanI mane tamannA na hoya chatAM puruSArtha ane karma mArA kartavya banI raho. *mane mArI jarUriyAtathI vadhu maLe e mAruM ja banI na raho. huM e sarvano TrasTI banI rahI jarUratamaMda tarapha e vahAvuM. mArA parizramathI maLe eTaluM ja dhana pAmuM. anyanA parizramathI prApta kareluM dhana mane varya ho. e karmabaMdha che. mane mAtra nyAya saMpanna vaibhava ja maLo. bAhya vaibhava mane na maLe paNa AMtaravaibhava adhikAdhika maLo. |saMkalanaH dIpti sonAvAlA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana kAyotsarga : dhyAna ke sAdhanA? sinizrI ajitacaMdrasAgarajI vizvanA tamAma dharmoe potAnA anuyAyIo mATe suMdara vicAro nathI, sAthe-sAthe damanapUrNa yogika sAdhanAo karIe chIe tyAre rajU karyA che. tema chatAMya Arya saMskRtinA darzano-dharmonI vicAradhArA ApaNI zaktine bhItaramAM-AtmA tarapha pravAhita thavAno mArga samasta vizvamAM potAnI eka anokhI bhAta UbhI kare che. anya maLe che. paraMtu ghaNo kaThora ane mahApuruSArthe sAdhI zakAto A dezonA darzanoe potAnA anuyAyIone 'sAMpradAyikatAthI bAMdhyA mArga che. AthI ja yaugikagraMtho paNa yogya guru ane vizeSa pAtratA che. jyAre bhAratIya darzanoe ahIM 'AdhyAtmikatA'no ghoSa prasArita vinA A haThayogamAM praveza paNa karavAnI nA pADe che. A saMdarbhamAM karyo che. sAMpradAyikatA haze to "komavAda' Avaze. komavAdathI vipazyanA haThayoga karatAM sarasa mAdhyama banyuM bhItara javA mATe. 'jhanUna' Avaze. ane jhanUnathI "komI ramakhANa' paNa Avaze. paraMtu kAraNa ke vipazyanAe jagatane zvAsanuM mAdhyama ApyuM. ane mAnasika Ane ThekANe jo AdhyAtmikatA haze to sarvatra "samarasa" bhAva ane zAMti mATeno paNa saphaLa mArga Apyo. zarIra ane AtmAne joDI samanvaya"nI uccattama bhAvanA vikasita thaze. zakanAra setu koI hoya to te zvAsa che. AthI A zvAsocchavAsa eTaluM ja nahIM vyakti potAnuM vyaktitva adhyAtmamaya banAvI upara jyAre manane kendrita karIe tyAre kadAca AtmA sudhI pahoMcavAno zake tathA sahaja rIte AnaMdamaya jIvana banAvI zake te mATe bhAratIya mArga maLI jAya. vaLI vyakti haMmezAM vicAramAM ja jIvato hoya che. darzanoe aneka sAdhanA mArgo paNa darzAvyA che. jemAM haThayoga- ane vicAra haMmezAM bhUtakALa athavA bhaviSyakALa sAthe ja joDAyA vipazyanA-kAyotsarga Adi anekano samAveza thaI zake che. A hoya che, je vyaktine tanAva-tANa Ape che. paraMtu zvAsa kyAreya sAdhanAonA mAdhyame mAnava potAnI prakRtimAM rahIne jIvana vyatIta bhUtakALa ke bhaviSyakALamAM hotA nathI, e to haMmezAM vartamAnamAM karI zake che. vyakti potAnA AnaMda khAtara jyAre prakRti sAthe cheDachADa ja hoya che. ane jyAre vyakti zvAsa sAthe joDAya che eTale kare tyAre zuM thAya? te 21mI sadImAM ApaNe sahue joyuM che. TUMkamAM sahajatAthI vartamAna sAthe ja joDAya che. je prakriyA tenA tanAvane dhULamAM ramatAM ane dhULa "moMmAM nAkhatAM bALakane dhULathI bacAvavAno nAbUda kare che. Ama vipazyanA mAnasika zAMti ApavAmAM sArI eka ja upAya che ene dUdha Apo.. ene dUdha nathI maLyuM mATe ja eno saphaLatA prApta karI zake che. hAtha dhULamAM gayo che. A bhUminA pUrvAcArya bhagavaMto ane paraMtu dareka bAbate eka muTherI UMcI vAta karatA jaina dharmae RSimunioe paNa kAMIka AvI ja vicAraNAnA mAdhyame A uttama sAdhanAnA saMdarbhamAM paNa 'kAyotsarganI sAdhanA ApI abhuta dhyAna sAdhanAne janma Apyo haze ke jethI vyakti potAnA AnaMda kArya karyuM che. haThayoge damanano mArga Apyo, vipazyanAe zvAsano khAtara samasta sRSTine praduSita na 3 mArga Apyo to kAyotsarga dvArA jaina paryuSaNa prasaMge 'prabuddha jIvana' pragaTa karaze- | dharmae sAta cakro ane kaMDalInI zakti AdhyAtmika sAdhanA mArgomAM | 'bAra bhAvanA' zIrSaka eka alabhya vizeSAMka, uparano dhyAna mArga batAvyo. ApaNI mukhyatve traNa sAdhanAo jovAmAM bhItaramAM rahela sAta cakro ane prabuddha jIvana'no oNgasTa mahinAno paryuSaNa vizeSAMka Ave che. (1) haThayoga (2) vipazyanA | kuMDalInI zaktino ujAgara thAya to 'bAra bhAvanA' para che. (3) kAyotsarga. haThayoga hindu ApaNe Adhibhautika-AdhyAtmika - A vizeSAMkanuM saMpAdana karI rahyA che, vidvAna viduSI AnaMdane sahajatAthI anubhavI sanAtana dharma taraphathI, vipazyanA buddhi darzananI to kAyotsarga jaina | zakIe. A vAta bhAratanA tamAma darzana dvArA prApta thayela che. DaoN. pArvatIbena birANI : 098210 50527 darzanoe kahI che. paraMtu jaina darzana haThayogano mArga damanano che. DaoN. ratanabena chADavA : 098928 28196 pAse Ano sacoTa mArga che ke jenuM zarIra upara, mana upara, Indriya upara DaoN. mAlatIbena zAha : 070481 82406 nAma che kAyotsarga. jyAre ApaNe damana karIe chIe - A vizeSAMkamAM lekho mokalavA Icchaka lekhaka kAyotsargamAM bolAtuM ane kaThora banIne paNa te-te dvArothI lekhikAoe saMpAdaka bahenazrIono saMparka karavA vinaMtI.' 'logassa...' sUtra e mAtra sUtra nathI ApaNI zaktine bahAra javA detA paraMtu mahAnastotra che. enA kare.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jUna, 2016 pada-saMpadA ane laya mujaba bolIne kAyotsarganI sAdhanA karavAnI vIMTaLAIne rahela 3 valayAkRti rUpa kuMDalInI zaktinuM dhyAna karavA che. ApaNA sAta cakro upara 1-1 tIrthakara bhagavaMtanI sthApanA dvArA Atmika AnaMda sudhI pahoMcavAnI sAdhanA che. jethI zarIra karavAnI ane 3 valaya dvArA A tIrthakara sthApanA dvArA kuMDalInI sAthe saMbaMdha choDI AtmAmAM sthira thavuM sahaja bane che-svabhAva zaktine ujAgara karavAnI gahana sAdhanA che. ane tyArabAda evI bane che. Ama jotAM zarIra choDIne upara uThavAno rAjamArga e sthiti Ave che ke kAyA-zarIrano utsarga eTale ke tyAga thaI jAya mAtra kAyotsarga ja che. vipazyanAmAM vyaktine madhyamAM aTakI javAnI che. arthAt zarIranA stara upara ghaTita thatI ghaTanA sAdhakane sAdhanAmAM saMbhAvanA rahe che. jyAre kAyotsargamAM A saMbhAvanA nathI. jarA paNa nukasAna pahoMcADatI nathI. (3) kAyotsarga vyaktimAM mAnasika stare parivartana lAve che jyAre Ama jotAM saraLa-sahaja ane sahu koI karI zake tevI kAyotsarga caitasika stare parivartana lAvI zake evI divya sAdhanA AdhyAtmika sAdhanA koI paNa hoya to te che kAyotsarga. jemAM damana che. satata mAnasika starathI asaMtulita avasthA anubhavatI vyakti athavA zvAsanA mAdhyama vinA vyakti sIdho ja AdhyAtmika zaktino vipazyanAnA mAdhyame jarUra parivartana anubhavI zake che. paraMtu e prAdurbhAva karI zake che. Ama chatAMya ghaNIvAra evuM bane che ke sAdhanAnA anubhava prAyaH karIne mAnasika stara sudhInuM ja hoya che. je mananI paMthe AgaLa vadhanAra sAdhakane ke abhyAsune vipazyanA ane satata tanAvagrasta avasthAmAM kSaNika zAMti mahesusa karAve che, jyAre kAyotsargamAM samAnatA ja jaNAtI hoya che. kAyotsarga mAnasika zAMtithI paNa upara vadhIne caitasika starathI teo kAyotsarga ane vipazyanA aMge eka sarakhuM valaNa dharAve parivartana lAvI ane zarIrano paNa tyAga karI AtmalIna banavAnI che. jyAre samIkSAnA dRSTikoNathI jotAM vipazyanA karatAMya sAdhanA che. bhagavAna mahAvIra kAyotsargamAM ubhA hatA tyAre kAnamAM kAyotsarga ghaNI uparanI AdhyAtmika sAdhanA che. yadyapi vipazyanAnI khIlA ThokavA chatAMya teo vicalita na thayA. Ama jotAM deha ane jema kAyotsarga dhyAnanI sAdhanA vartamAnamAM pracalita nathI paraMta AtmAnuM bhedajJAna ApaNane kAyotsarga zIkhave che. jyAre gahanatAthI dRSTipAta karIe chIe tyAre vipazyanA ane (4) vipazyanAthI vyaktimAM Avato vyaktinA jIvanamAM badalAva kAyotsarga vacce ghaNuM ja aMtara jovA maLe che. prAyaH alpakAlIna hoya che. jyAre kAyotsargathI vyaktinA jIvanamAM (1) vipazyanA e "dhyAna' mArga che. jyAre kAyotsarga dhyAnathI Avato badalAva prAyaH kAyamI hoya che. vipazyanAthI vyaktinA paNa uparano sAdhanA mArga che. jinazAsanamAM atyaMtara tapanI vAta jIvanamAM parivartana jarUra Ave che, paraMtu te sImita hoya che ane te karatAM zAstrakAroe uttarottara mahAna tapanI vAta jaNAvI che. jemAM prAyaH thoDA samaya mATenuM ja jovA maLe che. AvA prakAranA Changene 'jJANa ussaggoviya...' A rIte nirUpaNa karyuM che. arthAt pAMcamA sAyansanI bhASAmAM Physical Change' kahe che. jemake pANIne tapamAM 'dhyAna'nI vAta jaNAvI che ane kAyotsarga 6ThThA kramAMke 100 thI uparanA tApamAnamAM laI javAthI pANInI varALa bane jaNAvyo che. arthAt dhyAna ane kAyotsarga baMne bhinna-bhinna che. che, paNa varALathI AgaLa kAMI ja banatuM nathI. ane varALa paNa ane kAyotsarga dhyAnathI paNa uparanI bhUmikA che. vipazyanA te thoDA samaya bAda paNa punaH pANI banI jAya che. Aja rIte pANIno dhyAnano prakAra che. jyAre kAyotsarga svayaM bhinna prakAranI sAdhanA barapha banAvIe tyAre bane che. mAnasika staranuM parivartana e Physiche. sAdhakane sAdhanA paMthano aMgulinirdeza karavAnuM kArya dhyAnanuM che. cal Change' jevuM che. jyAre kAyotsarga vyaktimAM caitasika parivartana jyAre sAdhakane AMgaLI pakaDIne dhyeya sudhI pahoMcADavAnuM kArya lAvI zake che. ane A parivartana thoDuM paNa hoya toya kAyama TakI kAyotsarganuM che. zakanAruM hoya che tathA AgaLa pragatinI saMbhAvanAo dharAve che. Ane sAyansanI bhASAmAM Chemical Change kahe che. jemake (2) vipazyanA ane kAyotsarganA nAmathI paNa bheda samajAI dUdhamAMthI dahIM bane che. bhale eka rAtano samaya lAge che. paraMtu jAya che. vipazyanA eTale jovuM-vizeSa prakAre jovuM. jemAM zvAsanI tyArabAda dahIM punaH dUdha kyAreya nathI banatuM. ane AgaLa vadhIne aMdara-bahAranI Avana-jAvana jovAnI hoya che. ane tethI zvAsa mAkhaNa-ghI vagere banavAnI saMbhAvanAo dahIMmAM samAyelI che. sAthe joDAvAnI vyaktine taka maLe che. pariNAme mananI adbhuta kAyotsarga eka evI sAdhanA che jemAM parivartana-pariNAma moDuM zAMtino ahesAsa te karI zake che. paraMtu AthI AgaLa vadhI, upara maLe paraMtu kAyamI TakanAruM maLI zake che ane AgaLa vadhavAnI uThI AtmA sudhI pahoMcavAno mArga tene nathI prApta thato. jyAre kAyotsargamAM te sahajatAthI prApya bane che. kAyotsarga eTale zarIrano saMbhAvanAo haMmezAM emAM jIvaMta hoya che-yAvat AtmAnubhUti tyAga, jemAM sAdhaka potAnA sAta cakro ane tenI AsapAsa 8: (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 10muM)
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana aSTaprakArI pUjAnI kathAo 'T AcArya vAtsalyadIpasUrIzvarajI ( 2 caMdanapUjA kathA yugo pUrvenI vAta che. karatA nathI, paNa pavitra jIvana jIve che. saMyamanA jaLathI potAnuM saMgemaramaranA rAjamahelamAM sannATo chavAyo hato. jharUkhAnI jIvana nirmaLa rAkhe che. temano deha ghaNAM samayathI snAna vinAno pAse sonAnA siMhAsana para beThelI rAjarANI codhAra AMsue raDatI hovAthI tyAMthI durgadha Ave che.' hatI. enI vedanAno pAra nahoto. e rAjarANI hatI, paNa enA rANI kahe, "mane vAta gamatI nathI. munione snAna karAvo zarIramAM evo roga thayo hato ke koI vaidya ke hakImanI davA asara ane temanA dehane caMdanano lepa karAvo to ja A durgadha dUra thAya." nahotI karatI. zarIramAMthI behada durgadha AvatI hatI. rAjAe rANIne eka to rANI, vaLI pAchI mAnItI ane enI strIhaThaH rAjAe nagara bahAra eka mahelamAM mokalI ApI hatI. eka dAsI ane tema karAvyuM. dAsa jyAre jarUra paDe tyAre upara AvatAM hatAM, pachI cAlyAM jatAM sAdhaka munio mATe to A ghaTanA upasarga banI gaI. sugaMdhathI hatAM. rANI ekalI beThI beThI pIDA sahana karatI hatI ane raDatI lalacAIne bhamarAo temanA deha para DaMkha mAravA doDI AvyA. hatI. ene thatuM hatuM ke meM bAMdhelAM koI dharmanuM A kaDavuM phaLa che. samatAzIla sAdhuoe te bhamarAone haTAvyA nahIM. bhamarAoe, e samaye jharUkhAnI pALI para eka popaTa ane menA AvIne kIDIoe ane nAnI nAnI jIvAtoe sAdhuonA zarIra pholI khAdhAM. beThAM. tIvra pIDA thavA chatAMya sAdhuo potAnA dhyAnamAM aDaga rahyA. popaTe rANIne joI ane menAne kahyuM, 'menA, A rANIne jo, potAnI sAdhanAmAM avicaLa rahyA. eNe bAMdhelAM pApa kevuM du:kha ApI rahyAM che !" sAdhunuM jIvana eTale tapa ane tyAgano, karmanI sAmeno adbhuta menA kahe, 'tame zuM kaho cho?' saMgrAma. karma bAMdhatI vakhate mAnavI sAvadhAna na rahe to ghaNI pIDA popaTa kahe, "menA, A rAjarANIno pUrarvabhava saMbhALa.' bhogavavI paDe ane jo sAdhanA karatI vakhate sAvadhAna na rahe to siMhAsana para beThelI rAjarANI popaTanI bhASA jANIta hatI. ghaNAM navAM karmo baMdhAya. te ekAgra thaIne sAMbhaLavA mAMDI potAno pUrvabhava. A to AtmArthI sAdhu hatA. potAnI sAdhanAmAM sAvadhAna popaTa kahe, "jayasUra nAmano rAjA hato. tenI zubhamati nAmanI hatA. karmanI sAme emaNe moraco mAMDyo hato. potAnI sAdhanAmAM paTarANI hatI. te khUba rUpALI hatI. rAjA tenI tamAma vAta mAnato saheja paNa DagI na javAya te mATe atyaMta jAgRta hatA. emaNe pIDA sahI, paNa potAnI sAdhanA DagavA na dIdhI. eka divasa baMne vanavihAra sAdhuonuM mRtyu thayuM. temanA mATe gayAM. tasvAnurAgI sAdhako. deha DhaLI paDyA. vanamAM cArekora lIlIchama be-traNa divasa pachI rajA hariyALI hatI. suMdara paMkhIo | uttarAdhyayana sUtranA graMthanuM adhyayana karavAmAM Apa vyasta hazo. jayasUra ane rANI zubhamati e ane manohara prANIo killola | chaeka mahinA pUrve Apane pustako ane praznapatra oNphisa parathI vanamAM pharIthI vihAra mATe karatA hatA. vananI vacamAM eka | prApta thayuM hatuM. Apa sahunA javAbanI rAhamAM ame keTalAka | AvyA. nAnakaDI nadI kalarava karatI hatI. | abhyAsaone phona karIne pachayuM ke javAba taiyAra che ke nahi tyAreT rANI zubhamatie A e samaye vanamAM bhayaMkara durgadha sahue thoDA vadhu samayanI mAgaNI karI che. eTale have A praznonA munione na joyA. zubhamati e AvatI hatI. rANIe cheDo nAka uttara ApavAnI tArIkha badalAvIe chIe. Apa sahu svAdhyAya sthAnanI najIka gaI tyAre pAse dAbIne kahyuM ke, "A zenI | karI oNgasTa mahinAnI 20 tArIkha sudhI javAba lakhI oNphisa para ! munionA pholI khAdhelA ane durgadha Ave che tenI tapAsa mokalAvo tevI vinaMtI. jethI ApaNe sapTembaramAM pariNAma jAhera, DhaLI paDelA deha joyA. karAvo." karI zakIe. Apane koI paNa mArgadarzananI jarUra hoya to oNphisa - rANI zubhamatine khUba du:kha jayasura rAjA kahe, "rANI, para phona karI pUchI zako cho. vanamAM keTalAMka tapasvI sAdhuo | rANI zubhamati jiddI hatI, tapa karI rahyAM che, teo snAna phona : 022 2382 0296. paNa mananI kharAba nahotI. tene hato. thayuM.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prabuddha jIvana jUna, 2016 manamAM apAra pastAvo thayo. "arere ! meM A zuM karI nAMkhyuM ? meM to kAyotsarga : dhyAna ke sAdhanA ? sArA mATe karyuM hatuM, paraMtu tenuM kevuM karuNa pariNAma AvyuM !' rANI rAjA pAse jaIne raDI paDI. | (anusaMdhAna pRSTha 8nuM cAlu) rAjA jayasUre tene AzvAsana ApyuM. rAjA kahe, have kazuM ja thaI (5) A uparAMta kAyotsarga ane vipazyanAmAM haju eka bheda e zake ema nathI. che ke vipazyanA zvAsocchavAsa upara AdhArita hoya che jyAre rANI paNa A vAta samajatI hatI. rAjA ane rANI vanamAM kAyotsarga pada upara AdhArita che. yadyapi baMnemAM zvAsocchavAsa paribhramaNa karyA vinA rAjamahelamAM pAchAM vaLyAM. to kendra sthAne che ja, tema chatAMya vipazyanA mAtra zvAsocchavAsane popaTa kahe, "menA, gayA bhavamAM je zubhamati nAmanI rANI ja prAdhAnya Ape che jyAre kAyotsargamAM zvAsocchavAsanA samayamAM hatI te ja A bhavamAM A rAjarANI thaI che. gayA bhavamAM avivekathI padanuM uccAraNa karIne pada upara dhyAna kendrita karavAnuM mahattva che. je pApa bAMdhyuM tenuM phaLa A bhavamAM bhogavI rahI che." ahIM AgamapATho kahe che ke pAya samA usAsA (anuyogadvAra menA A badhuM sAMbhaLIne vicAramAM paDI gaI. teNe pUchayuM, "have A rAjarANInA du :khano upAya zo? zuM A rAjarANIno deha pharIthA je sUtra) arthAt 1 zvAsocchavAsamAM 1 padanuM UccAraNa karavA rUpa nirogI na banI zake? ema karavA mATe koI upAya nahIM hoya?' kAyA kAyotsarga karavo. Ama karavAthI vyakti mAnasika parivartanathI upara popaTa kahe, 'A rANIno deha jarUra nirogI thaI zake. A rANIe uThI caitasika parivartana sudhI pahoMcI jaze. eTaluM ja karavuM paDe ke khUba bhAvapUrvaka jinamaMdiramAM roja prabhunI (6) vipazyanA ane kAyotsargamAM saiddhAMtika taphAvata e paNa che caMdanapUjA kare to tenA dehanI durgadha paNa dUra thAya ane jevI hatI ke kAyotsarga sAdhakane Azravarodha karAvI-saMvara karAvI nirjarA sudhI tevI ja rUpa sAmrAjJI banI jAya.' pahoMcADI zake che. jyAre vipazyanAthI vyakti prAyaH karI A lAbha sonAnA siMhAsana para beselI rAjarANI popaTa ane menAnI prApta karI zakato nathI. vAta ekAgra citte sAMbhaLatI hatI. ene thayuM ke A popaTa jevo Ama saiddhAMtika dRSTie paNa A bheda chato thato jaNAya che. bIjo koI vaidya hoI ja na zake: eNe to potAnA roga vizenI nA yadyapi vipazyanA aMge dina-pratidina vadhatAM AkarSaNamAM eka kAraNa vAta paNa kahI ane nivAraNano mArga paNa kahyo. te popaTa, tuM to e paNa che ke samaye-samaye samasta mAnava jAtinI mAnasika azAMti mAro upakArI thayo. vadhatI ja jAya che. ane AthI teone zAMtino mArga mAtra A ja rAjarANI snAna karIne sIdhI jinamaMdiramAM gaI. eNe bhAvathI eka jaNAya che jovA maLe che. vaLI kAyotsarga dhyAna upara UMDANathI bhagavAnanI caMdanapUjA karI. bhagavAnanA deha para caMdananuM vilepana karyuM. haiyAnA umaLakAthI roja bhagavAnanI caMdana pUjA te karavA mAMDI. saMzodhana thayuM hoya tevuM paNa sAMbhaLavA maLyuM nathI. jaina dharmanI aneka thoDAMka samaya pachI rANIno deha durgadhathI mukta thayo. enuM sauMdarya maulika bAbato agara dhIre dhIre saMzodhananI eraNa upara caDhe to jhaLAhaLA thaI UDyuM. jarUra kUThastha satya sAbita karI zake che. caMdanapUjAnA duhA samasta sRSTine zAMtino rAjamArga darzAvanAra A dezamAM atyAre 1. AtamaguNa vAsana bhaNI, caMdanapUjA sAra, sauthI moTI janasaMkhyA asaMtulita avasthA anubhavI rahI che ane jema maLavA apajha2 kare, tema karIe naranAra pariNAme potAnA manane-cittane zAMta-upazAMta karavA bhautika zItala guNa jehamAM rahyo, zIta prabhu mukha raMga sAdhanono upayoga karI AkhIya sRSTine nukasAna sahu koI Atma zItala karavA bhaNI, pUjo arihA raMga pahoMcADI rahyA che. ane aMte globalavormIga jevI nItanavI -5. vIravijayajI samasyAomAM UlajhI rahyAM che. 2. have bIjI caMdana taNI pUjA karo manohAra; A samasyAothI samAjanuM utthAna karavA kAyotsarga jevI aneka mithyA tApa anAdino TALo sarvaprakAra gUDha sAdhanAone punaH jIvaMta karI A vizvane ApavI Avazyaka pudgala paricaya karI ghaNo, prANI thayo durvAsa; che. jethI dareka vyakti potAnI dRSTi bahAra nAkhavAne badale bhItara sugaMdha dravya jinapUjane, karo nija zuddha suvAsa nAkhavA prayAsa karaze. e potAnI prakRtimAM jIvana jIvavAnuM zarU -zrI devavijayajI 3. pUjAne pariNAma do, karo caMdana kI rItI; karaze. AvI sAdhanAo jyAre jIvaMta thaze tyAre sRSTine paNa zItaLatAne sugaMdhatA, jiNe bhAje bhavabhIti jIvanadAna maLaze. -paMuttamavijayajI (munizrI mahAzatAvadhAnI ardhasahasAvadhAnI che) * * * * * *
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana ApaNe tithi zA mATe pALavI joie? 1 subodhIbena masAlIA jJAnI puruSoe khUba ja samajI vicArIne tithinI maryAdA karI samAraMbha baMdha karI athavA ochA karI pauSadhamAM athavA vadhumAM vadhu samaya che. tithi pALavA pAchaLa vaijJAnika, AdhyAtmika ane sAmAjika sAmAyikamAM rahIe to AgAmI AyuSyano baMdha sAro paDe. kAraNo rahelA che. sAmAnya rIte ApaNe tithinA divase zAkabhAjI karatAM nathI. atyAre to ApaNe mahinAnI pAMca ja tithi mAMDa mAMDa pALIe tethI mahinAmAM daseka divasa paryAvaraNanI rakSA thAya. tithi pALavA chIe. paNa kharekhara to dasa tithi pALavI joIe. tame dazeya tithinuM pAchaLanuM A eka vaijJAnika kAraNa paNa samAyeluM che. jo bAre mAsa nirIkSaNa karazo to mAluma paDaze ke dara trIjA divase tithi Ave be hAthe lIlotarIno upayoga karavAmAM Ave to lIlotarInI achata che. trIja-cotha choDo pAMcamanI tithi. chaThTha-sAtama choDo AThamanI thAya. Aje ApaNe AMkha sAme joIe chIe ke vRkSa Adi lIlotarInuM tithi. ama-dasama choDo agyArasanI tithi. bArasa-terasa choDo nikaMdana kADhI nAkhI ApaNe kevA tApamAM tapIe chIe ne pANI caudasanI tithi. amAsa-ekama choDI bIjanI tithi. Ama mahinAnA vagara TaLavaLIe chIe. to kevaLajJAnInA jJAnamAM to dareka vastu AvI dara trIjA divase tithi Ave che. have tame juo ApaNA AyuSyano ja gaI hoya. Aje vaijJAnIo saphALA jAgIne kahe che ke, "vRkSa baMdha (AgAmI bhavanuM) paNa A bacAvo...' bhagavAne to 2500 janmanA kula AyuSyano trIjo tithino artha varSa pahelAM kIdhuM ke mahinAmAM 10 bhAga bAkI rahe tyAre jo parva | tithi pALo ne lIlotarInuM rakSaNa * jIva ekalo Ave ane ekalo jAya, tene "ekama' kahevAya. | tithi hoya, AtmA trIjuM karo. guNasthAnaka choDI 1 thI 7 * jIva be prakAranA dharma (AgAra-aNagAra)mAMthI dharma kare, tene bIja' kahevAya. tithi pALavA pAchaLano guNasthAnakamAM hoya, ane bhAva jIva deva-guru-dharma ArAdhe, tene 'trIja' kahevAya. bhagavAnano mULa uddeza to e hato satata caDatA jatAM na hoya ke * jIva dAna-zIla-tapa-bhAva Ane Adare, tene 'cotha' kahevAya.| ke tamArA AtmAne karmothI mukta satata paDatA jatA na hoya-caDa jIva pAMca Indriyane vazamAM rAkhe, tene 'pAMcama' kahevAya. karo. to vicAro... AtmA utara thatAM hoya evA samaye jIva cha kAyanI rakSA kare, tene 'chaThTha' kahevAya. AgAmI AyuSyano baMdha paDe che. karmothI mukta kyAre thAya? jyAre navA karmo bAMdhe nahi ne jUnAmAMthI jo pahelI vAra AyuSya baMdha na paDe * jIva sAta kuvyasanano tyAga kare, tene "sAtama' kahevAya. * jIva ATha karmane khapAvAno prayatna kare, tene 'AThama' kahevAya. eka eka nirjarato jAya. to bhAI, to bAkI rahelA AyuSyanA be jIva nava vADa brahmacarya pAlana karavAno kare, tene 'noma' kahevAya. tRtiyAMza bhAga vItyA pachI AtmA navA karmonI gAMTha kevI rIte bAMdhe che te khabara paDI jAya * jIva dasa yatidharmanuM yathAzakti pAlana kare, tene 'dasama' AyuSya baMdhano avasara Ave che. to jUnI gAMTho kholatA kahevAya. Ama ATha vakhata Avo avasara * jIva agiyAra zrAvakanI yati paDimAne dhAre, tene 'agiyAraza' | AvaDe...mahAvIra kahe che karmane Ave che. dA. ta. koInuM AyuSya AvavAnA traNa dhorI mArga che. kahevAya. 90 varSanuM che to pahelo avasara * jIva bAra prakAranI tapazcaryAmAM mana lagAve, tene 'bArasa' | mana-vacana ne kAyA--mananuM, 60mA varSe, bIjo avasara kahevAya. vacananuM ke kAyAnuM sTeja paNa halana bAkInA 30 varSano 2/3 bhAga jIva tera kAThiyA dUra karavAno prayatna kare, tene 'terasa' kahevAya.| calana thayuM ke AtmAnuM kaMpana thaze eTale 10 varSa-60+10 eTale jIva cauda niyamanuM pAlana kare, tene "caudasa' kahevAya. ne jevuM AtmAnuM kaMpana thaze ke 70mA varSe, bIjo avasara. Ama karmono Azrava thaze. to navA karma * jIva paMdara bheda zuddha niyama pALe tene 'pUnama' kahevAya. ATha vakhata gaNatA javuM. eTale AvavA devA na hoya to manatithinA divase AyuSya baMdha * jIva bhagavAna mahAvIra je divase mokSe gayA, te 'amAvasa' kahevAya. vacana kAyAne sthira karo, paDavAnI ghaNI saMbhAvanA che; mATe sAmAyika karo, pauSadha karo ne tithinA divase anya AraMbha | zrI khubujI ma.sa. samatAmAM sthira thAva. have vacana
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 prabuddha jIvana jUna, 2016 ane kAyA to prayatna karavAthI sthira thaI zakaze, paNa manane sthira che. te mokSa javAno rasto nathI. jJAnInA viraha pachI ghaNo kALa jAya karavuM, AtmAno upayoga AtmAmAM ja rAkhavo khUba ja kaThina che. eTale aMdhakAra chavAI jAya. ajJAnanI pravRtti thAya, jJAnI puruSonA ApaNA zarIramAM 70% jeTaluM pANI to che ja. have lIlotarI khAva vacano na samajAya eTale bheda paDe. saMvatsarInA divasa saMbaMdhI eka eTale zarIramAM pANInuM pramANa vadhe. jema zarIramAM pANInuM pramANa vadhe pakSa cothanI tithino Agraha kare to bIjo pakSa pAMcamanI tithino tema mananI caMcaLatA vadhe...to citta ekAgra karavAnI sAdhanA vadhu kaThina Agraha kare. tithi bithino bheda mUkI devo, bhAMjagaDamAM paDavuM nahIM, banI jAya...mATe tithinA divase lIlotarI tyAgavAnuM adhyAtmika kAraNa rAga-dveSa karI navA karmonA DhagalA jamA karavA nahIM. jhADane bhAna A che ke mananI sthiratA vadhArI zakAya. ne jo mana, vacana ne kAyA vagara karma bhogavavA paDe che to manuSyane nahIM bhogavavA paDe? traNeyathI sthira thavAya to navA karmono Azrava na thAya, ne samatAmAM jJAnIoe tithinI maryAdA AtmArthe karI che. jo cokkasa divasa ramaNatA karI jUnA karmo nirjarI zakAya; mATe tithinA divase vadhumAM nizcita na karyo hota to Avazyaka vidhiono niyama raheta nahIM. vadhu sAmAyika athavA pauSadha dvArA samatAmAM sthira thavAnI sAdhanA sujJa to e che ke je AtmArthe tithinI maryAdAno lAbha le che... karavAnI che. kadAgrahamAM kAMI ja hita nathI. kadAgrahathI dUra rahevuM. cothA ArAmAM gharamAM 28 puruSone 32 strIo hoya to te ghara choDI matadarzana taNo, Agraha ema vikalpa... gaNatrImAM levAtuM. ane 60 mANasonI rasoI karatAM divasanA be kahyo mArga A sAdhaze, janma tehanA alpa." pahora vItI jatA. puruSo paNa khetaramAM, vepAramAM ne pazupAlanamAM 19, dharmapratApa, azoka roDa, dAmodara vADI, vyasta rahetA tethI dharmasAdhanA mATe bahu samaya kADhI zakatA nahIM. (kAMdivalI IsTa), muMbaI-400 101.Mob. : 9892163609. mATe jJAnI puruSoe tithinA niyama evA banAvyA ke...mahinAmAM dasa divasa sAMsArika, AraMbha-samAraMbha ochAM karI vadhumAM vadhu samaya Atma jaina dharma philosophI abhyAsa sAdhanAmAM lAgI javuM jethI AtmAnI muktino mAraga bane ne kadAca 'muMbaI yunivarsiTI : DipArTamenTa opha philosophI AyuSyano baMdha paDe to sAro paDe. Ama jJAnI puruSoe tithinI maryAdA | pArTa TAIma sarTiphikeTa korsa aThavADiyAmAM eka divasa phakta AtmArtha karI che. jo cokkasa divasa nizcita na karyo hota to Avazyaka cAra kalAka. saraLa bhASAmAM philosophInI samaja. vidhiono niyama raheta nahIM. AtmArthe tithinI maryAdAno lAbha levo. (aMgrejI, gujarAtI, hindI ke marAThImAM uttara patrikA) have jarA AjanI paristhiti para najara nAkhIe. Aje dasanA viSayo : jaina itihAsa, navakAra, tIrthakara, rAjaloka, badale pAMca ja tithi paLAtI thaI. tithi AvI eTale lIluM zAka ratnatrayI, zrAvakAcAra, zramaNAcAra, jJAna, anekAMta, nayavAda, nahi khAvAnuM (moDhuM bagADIne) eTaluM ja samajIe chIe. phakta zAka 6 dravya, 9 tattva, karmavAda, zAkAhAra, ahiMsA vagere. nahi khAvAthI kAMI tithi paLAI jAya? lIlotarInA rakSaNArthe ane | sarTiphikeTa korsa mATe muMbaImAM cAra seMTara : AtmAnI sthiratA kAje lIlotarI nathI khAvAnI e vAta bhUlAI marIna lAInsa : zakuMtalA skUla : dara gurUvAra bapore 3 thI 7 gaI. sApa cAlyo gayo ne kAMcaLI hAthamAM rahI gaI. pAchA eDamizana saMparka lIlotarInA vikalpa kevA zodhI kADhyA? sukavaNI...konA bhejAmAMthI bharata virANI : 9869037999, hirala vakhAriyA : 9870009693 A nIkaLyuM haze ? sukavaNI eTale to rIbAvI...rIbAvIne mAravAno borIvalI (vesTa) : ema. ke. hAIskUla : dara ravivAra savAre 9 thI 1 dhaMdho thayo. ne emAM lIlotarInuM rakSaNa kyAM rahyuM? vaLI ApaNI eDamizana saMparka mAnasikatA juo! Aje tithi che-rAMdhavAmAM thoDI rAhata che, cAlo jayazrI dozI : 9323761513, kavitA zAha : 9819478851 Aje piksara joI AvIe. mArkeTiMganuM patAvI daIe. kITIpArTI sAMtAkrujha (IsTa) : kalinA yunivarsiTI kompaleksa goThavI daIe. vaLI, Aje tithi che to zAka to nahIM khavAya paNa dara zanivAra : bapore 12.30 thI 4.30 'breDa-baTara' to thavAya ne? 'pIjhA vItha cIjha'no to vAMdho nahi? eDamizana saMparka zetala zAha : 9819830094, mukuMda maNiyAra : 9820233138 are bhAI...A to lIlotarI karatAMya ati bhayaMkara che jemAM satata ghATakopara (IsTa) : rAmajI Azara skula, dara ravivAra savAre 9 thI 1 be Idriya jIvonI utpatti thaI rahI che...je vAsI che...je abhakSya eDamizana saMparka che jemAM mAMsAhAra che...evuM badhuM A AtmAnA gharamAM padharAvIne bharata pArekha : 9619648777, pritI dozI : 9833137356 zuM AtmasAdhanA karavAnA hatA? jJAnIoe je hetusara tithinI maryAdA 1966thI cAlatA A korsamAM atyAra sudhI Azare 3500 karI te hetu to kyAMyano kyAMya dUra cAlI gayo. tenA badale tithiono vidyArthIoe lAbha lIdho che. vAMdho kADhI, judA paDI 'huM ja sAco chuM' ema siddha karavA takarAra kare
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 13. cAturmAsanuM ApaNA jIvanamAM mahattva DaoN. abhaya dozI bhAratanA prajAjIvanamAM varSARtunuM mahattva adakeruM che. bhArata prasiddha adhyAtmayogI devacaMdrajI mahArAje potAnA eka stavanamAM jevA mosamI pradezamAM varSARtu e jIvanano AdhAra hoya che. prabhunI sevAnA Azayane varSARtunA rUpakanA mAdhyamathI suMdara rIte kheDUtone mATe to varasAda e eka atyaMta Avazyaka ane jIvananA varNavyo che. teo kahe che, merusamAna ghaTanA hoya che. mATe ja kheDUta mATe kahevAya che; duniyAmAM "zrI namijinavara seva, ghanAghana ugamyo re. ghanA. bhale 12mAMthI 4 jAya to 8 rahe, paNa kheDUta mATe 12mAMthI 4 dIThA mithyArorava, bhavikacitathI gamyo re. bhavi. (varSARtunA cAra mahinA) niSphaLa jAya to AkhuM varSa niSphaLa thaI zUci AcaraNA rIti, te abhra vadhe vaDAre. te. jAya che. AvI varSARtune AvakAravA kavioe paNa aneka suMdara Atama pariNati zuddha, te vIja jhabukaDAM re te. kAvyo racyA che. bALakonA joDakaNAomAM paNa varSARtuno mahimA | (devacaMdrajI covIsI, 21mu stavana) gAvAmAM Avyo che. "Ava re varasAda, Dhebariyo parasAda". A ja stavanamAM zubha AzayarUpI varSARtune pratApe prabhudarzanathI bhAratIya saMskRtimAM varasAdane vadhAvavA aSADhI bIja ane samyagdaSTi mora harSa pAme ane munigaNarUpI cAtakasamUha prabhunI ekAdazIno tahevAra ujavAya che, to varSAzrutanI sukharUpa pUrNAhuti anubhavamayavANI sAMbhaLI pAraNuM kare che, evuM citta-AlhAdaka varNana bAda tenA AnaMdanI abhivyakti mATe navarAtri, dazerA ane divALI che. kavi kahe che ke, naminAtha bhagavAnanI sevA karavAnA saMkalparUpa jevA navI phasalanA, dhAnyane AvakAravAnA tahevAro ujavAya che. varSARtu bhavyajIvonA hRdayamAM pragaTI che. tenA pratApe mithyAtvarUpI Ama, varasAda e bhAratIya saMskRtinI rageragamAM vaselo AnaMdotsava raurava-bhayAnaka unALo lokonA cittamAMthI dUra thayo che ane zuddha AcaraNanA vAdaLa vadhyA che, ane AtmapariNatirUpI zuddha vIjaLI sAdhusaMto varSanA ATha mAsa daramiyAna eka sthaLethI bIje sthaLe camakI rahI che. vihAra karatA rahetA hoya che. paraMtu, cAturmAsanA cAra mahinA to, haMsaratnajI nAmanA prasiddha udayaratnajInA vaDIla baMdhu kavi paNa daramiyAna eka sthaLe rahe che. A samaye varasAdamAM jIvajaMtuonI munisuvratasvAmI stavanamAM vAdaLanA zyAmaraMga ane munisuvratasvAmInI hiMsA na thAya mATe sAvadhAnIpUrvaka eka sthaLe rahI lokone dharmabodha zyAmaraMganI samAnatAno lAbha laI jinavANIne varSARtu sAthe sarakhAvI ApatA hoya che, tema ja potAnI tapazcaryAnI tathA svAdhyAyanI suMdara rUpaka alaMkAranI racanA kare che; vRddhi karatA hoya che. Aje bIjA bhAratIya darzanomAM cAturmAsanI aina aSADho umaTyajI, tribhuvanane hitakAra, prathA ochIvattI paLAya che, paraMtu jainomAM A cAturmAsanI prathA jinavara ulaTyo e jaladhAra. Aje paNa yathAvat pALavAmAM AvI rahI che. zyAma zarIre ope nakha ujAsa re, jainadarzanamAM varSARtuno sAdhanA-ArAdhanAnI dRSTie mahimA jalaghaTAmAM jANe vIja prakAza re. rahyo che ja, e ja rIte deza ane vizvamAM sukALa pravarte evI sadbhAvanA manisavratasvAmIrUpI aSADha mAsa (varSARtu) tribhuvanane rahetI hoya che. bRhazAMti stotramAM pada Ave che, 'DuM: surSikSa DhaurmanI hitakAraka AkAzamAM ullasyo che. jinezvaradeva vANIrUpI jaLadhArAne zAMtirpavatu' e ja rIte A stotramAM kahevAyuM che ; 'akSaNa voza koSTA ITR1 varSAvI rahyA che. temanA zyAmazarIramAM nakhano ujAsa jANe pavaMtu svAhA ' svAbhAvika rIte ja dukALanA nivAraNa mATe jaLaghaTAmAM vIjaLInI jema jhabakI rahyo che. sukALa-sapramANa varasAda e anivArya ja che. e ja rIte akhaMDa Ama, jaina sAhityamAM vividha kaviomAM varSARtunA manorama koza-koThAra mATe paNa sukALa Avazyaka che. varNano jovA maLe che. have ApaNe varSARtumAM palaTAtI dinacaryAnI varSotraRtunI manohAritAnA keTalAka suMdara citraNo jaina carcA karIzuM. sAhityamAM upalabdha thAya che. saMskRta-prAkRta jaina sAhityanI sAthe aSADha suda codasa eTale lagabhaga julAInA madhyabhAgathI ja madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM paNa varSARtunA manorama cAturmAsano prAraMbha thato hoya che. tyAre vAstavamAM muMbaImAM 10 Alekhano upalabdha thAya che. kavi mohanavijayajI "mAnatuMga mAnavatI jUnathI ke gujarAtamAM 20 jUnathI varSARtuno prAraMbha thato hoya che. rAsa'mAM varSAnA biMduone sphaTika sAthe sarakhAve che. Ama, ApaNI vAstavika varSARtu ane vidhivat cAturmAsa prAraMbha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prabuddha jIvana jUna, 2016 vacce lagabhaga eka mahinAnuM aMtara rahe che. AvA aMtaranuM kAraNa varSARtumAM ThaMDaka ane bhejanuM pramANa vizeSa rahetuM hovAthI A zuM? eka jamAnAmAM vAstavika varSARtuno prAraMbha ane aSADha RtumAM UkALelA pANIno kALa paNa traNa prahara (lagabhaga 9 kalAka) suda caudasa eka ja rahetA. paraMtu AkAzanA ayanamAM aMtara AvatA jeTalo TUMko gaNavAmAM Ave che. bhejane lIdhe pANInA pudgalomAM nirayana pacAMgano saura paMcAga sAtheno saMbaMdha chUTI gayo. Aje jhaDapathI parivartana AvatuM hovAthI kALamAM A parivartana karavAmAM lagabhaga saura ane nirayana paMcAMga vacce 23 divasanuM aMtara thayuM Ave che. vaLI, A kALamAM navuM pANI jhaDapathI na pace tevuM hovAthI che. AthI vAstavika Rtu ane nirayana paMcAMga AdhArita RtuomAM AyurvedanI dRSTie ke Adhunika heltha sAyansanI dRSTie paNa 23 divasanuM aMtara che, ane lagabhaga dara 72 varSe eka divasanuM ukALeluM pANI uttama che. aMtara vadhatuM jaze. A aMtaranA nivAraNa mATe paMcAMgakartAo A kALamAM sAdhuo to mukhyarUpe eka ja sthaLe sthira rahe, paraMtu pota-potAnI rIte prayAsa karI rahyA che. paraMtu e eka svataMtra carcAno pUrve zrAvako paNa varSARtumAM potAnA nagaranI maryAdAnI bahAra viSaya che. eno ukela lAvI zakAya to khUba uttama pariNAma maLe. jatA nahotA. potAnA vepAra-vANijyane cAturmAsamAM maryAdita jainadharmamAM cAturmAsa eTale ke varSARtu sabaMdhI khAna-pAna, karI munibhagavaMto pAse dezanAnuM zravaNa karatA. zrIkRSNa mahArAjA AhAra-vihAra saMbaMdhI aneka sUcanAo ApavAmAM AvI che. A ane kumArapALa mahArAjAe karelI ekasthaLIya cAturmAsa ArAdhanA sUcanAomAM Ayurveda, AhAravijJAna ane adhyAtmano sumeLa zAstramAM suprasiddha che. vartamAnakALamAM paNa aneka zrAvako cAturmAsa sAdhavAmAM Avyo che. varSARtuno prAraMbha thatAM ja jIvotpattinI daramiyAna eka sthaLe sthiratA kare che. keTalAka zrAvako pAlItANA saMbhAvanA vadhI jatI hoya che, mATe A Rtu daramiyAna daLAyelA Adi sthaLe vyavahArathI nivRtti pAmI sadgurunI nizrAmAM loTa, sukhaDI vagereno kALa mAtra 15 divasa jeTalo alpa thaI jAya cAturmAsanI ArAdhanA karatA hoya che. che. e ja rIte A RtumAM pAMdaDAvALA zAkabhAjI, sukA mevA cAturmAsamAM eka sthaLethI bIjA sthaLe javuM kaSTadAyaka hoya che. (sukA mevAmAM e ja divasanI phoDelI badAma e ja divase vAparI vaLI, mArgamAM zevALa, phUga, deDakA, aLasiyA Adi varSARtumAM zakAya che) AdimAM jIvotpattinI utpanna thanArI jIvasRSTi zaMkA vizeSa rahetI hoya che, mATe zAMtimUrti AcAryazrI durlabhasAgarasurIzvarajI evorDa savizeSa hovAthI temanI jayaNA A RtumAM vizeSa vardha | zrI naMdalAla devalakane arpaNa | mATe sarva bhAratIya zAstrakAroe gaNavAmAM Ave che. (uttama cAturmAsanA vivAha, dIkSA ArAdhaka varga to phAgaNa - pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI mahArAja prerita Adi kAryo varjya gaNyA che. eja comAsAthI ja varjya gaNe che. paraMtu zAMtamUrti AcAryazrI durlabhasAgarasUrIzvarajI evorDa bhAvanagaranA | rIte varSARtumAM bajAranA jeo unALAmAM varya nathI karI jANItA saMzodhaka ane saMpAdaka zrI naMdalAla devalukane amadAvAdanA miSTAnna, pharasANa Adi temaja zakyA, teo paNa A zrI sArAlAla saMghavInA haste arpaNa karAyo. hoTela AdinuM bhojana paNa cAturmAsanA bhejavALA samayamAM |. amadAvAdamAM vaizAkha sudi 1, zanivAra tA. 7-5-2016nA jayaNAnI dRSTie varyu varjya gaNe che.) A ArAdhanAno roja yojAyelA eka zAnadAra kAryakramamAM A prasaMge DaoN. yogendra gaNavAmAM AvyA che. A Rtu saMbaMdha dharma sAthe to che ja. A pArekhe pravacana karyuM hatuM. potAnA sanmAnano pratyuttara ApatAM prAraMbha pUrve ja derAsara, upAzraya, RtumAM jIvotpatti vizeSa thatI zrI naMdalAla devaluke kahyuM ke A mAruM nahi paraMtu jaina zAsananuM sanmAna che. sosAyaTI AdimAM sapheda hoya che, AthI A dinacaryAno | pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI e zrI paTTAo karAvavA joIe, jethI saMbaMdha dharmanI jemaja vijJAna sAthe naMdalAlabhAInA kAyane itihAsa mATe anivArya ke A niMdalAlabhAInA kAryane ItihAsa mATe anivArya kArya gaNAvyuM zevALa AdinI virAdhanAthI rahyo che. navA ugelA pAMdaDAo hatuM. je saMgha athavA je samAja uttama bhaviSyanI jhaMkhanA kare che bacI zakAya. vageremAM anekavAra zarIranI tene potAnA bhUtakALanuM, potAnA ItihAsanuM jJAna hovuM jarUrI pUrvenA mahAmunio svasthatAne bagADI de evA che. temaNe potAnA gurudeva pU. durlabhasAgarasUrIzvarajI mahArAjane cAturmAsamAM partavanI guphAo jIvajaMtuono praveza thato hoya || bhAvapUrvaka saMbhAryA hatA. Adi sthaLomAM mAnapUrvaka dIrgha che. AthI deha ane AtmAnI | kAryakramanuM saMcAlana zrI tejasabhAI zAhe karyuM hatuM. kAryakramanA upavAsa Adi tapanuM AcaraNa svasthatA mATe A kALamAM sarva aMte zrI jainikabhAI ane temanA parivAra taraphathI saunI bhakti karatA. Aje paNa munio gurunI bhAjI, kothamIra Adi pAnane karavAmAM AvI hatI. AjanA divase amadAvAda uparAMta bhAyaMdara, AjJApUrvaka upAzraya Adi ghATakopara, bhAvanagara vagere sthaLothI gurubhakto umaTayA hatA. | varjya gaNavAmAM AvyA che. sthaLomAM rahI mAsakSamaNa,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana aThThAI, paMdara upavAsa, vardhamAnatapanI oLIo Adi aneka utkRSTa kahevAyuM che; - 'nayAno thappo' A jayaNA dharmanA pAlana dvArA tapanuM samAcaraNa cAturmAsa daramiyAna kare che. zrAvako paNa A ApaNA jIvamaitrInA pariNAmo vikasita thAya che. sarva jIvo pratyeno RtumAM yathAzakti tapadharmanI ArAdhanA kare che. varSARtune lIdhe maitrIbhAva vadhu daDha bane che. jaTharAgni maMda paDyo hoya, tyAre AyurvedanI dRSTie paNa bhojanamAM A jayaNA dharma jinezvaranI AjJAsvarUpa hovAthI A virAma ane aMtara rAkhavuM Avazyaka che. varSARtumAM Rtucakra cAturmAsamAM khAmo thaiAnuM pAlana thAya che. jinezvaranI AjJAnI anusAra vAyunI utpatti vizeSa thatI hoya che, mATe paNa haLavuM ArAdhanA jinabhaktisvarUpa che. te uparAMta cAturmAsamAM jinavANI bhojana levuM yogya che. zravaNa, jinapUjA, paryuSaNanI A varSARtumAM bahAranuM avasara upAsanA Adi nimittothI AvAgamana baMdha thAya che, eTale | sumadhura kaMTho mATe jinabhakti saMgIta spardhAo | jinabhakti daDha bane che, Ama ApaNane Atmasanmukha thavAno | vizvabharamAM vItarAgavANI anugraMjita karavAnA sadguru-AdezathI | LE samaya maLa che . A vakhaRtu pAMceka dAyakAthI vardhamAna bhAratI-jinabhAratI, beMgaloranI| jinabhaktirUpa bIjA dharmanI bahiMbhAva choDI ApaNAne jinabhakti saMgIta-sAhitya prakAzananI vividha pravRttio cAlI. | ArAdhanA thAya che. jinavANInA mAdhyamathI aMtarmukha | zatAdhika saMgIta rekarDa kRtio (zrI Atmasiddhi-bhaktAmara stotrathI | AhAramAM saMyama dhAraNa thavAnA saMdeza Ape che. ApaNe mAMDIne mahAvIra-darzana (kathA) maMgalamaya mahAvIra sadhInA) | karavo, sAmAyika-pauSadha Adi paNa A saMdezane grahaNa karI sTeDiyo-rekarDa thaI. vizvane khUNe khUNe pahoMcI. zAstrIya ane dezI | vratonI ArAdhanA, AtmasvabhAvamAM sthiratA |rAgo, ravIndra saMgIta ane sugama saMgIta AdhArita A rekarDa- | samatAbhAvamAM manane sthira sAdhavAnA amUlya avasarane saphaLa keseTa-pena DrAIva philmI dhUno vinA sarjAI. karavAthI AtmAnA AnaMdano karIe. | jaina saMskRtino A saMgIta-sAhitya vAraso AvatI peDhIne | anubhava thAya che ane dhIme dhIme varSARtumAM Avazyaka sAttvika AdhyAtmika saMgItanA raMge raMgIne ApI javo che. A jagatanA bAhya padArtho paratve jayaNAnI sAthe ja jaLasaMgrahanI arthe jinabhakti saMgItanA nUtana avAjone zodhavA ane temane viraktino anubhava thAya che, ApaNI prAcIna paddhatino vicAra | jinabhAratI'nA navA rekarDigomAM joDavA nIcenI pratiyogitAo- eTale 'jaDavirakti' ane karavo Avazyaka che. Aje paNa harIphAio yojAI che. AmAM nIcenA traNa prakAranA zIrSakonI | AtmasvabhAvanI sthiratAnI khaMbhAta, rAdhanapura Adi sthaLomAM vardhamAna bhAratInI rekarDo-sI.DI.mAMthI temAMnI geraphilmI dhuno sAdhanA paNa cAtumAMsamAM TAMkAo maLe che. A TAMkAomAM |paranA. te ja svararacanAnA babbe gIto gAIne, tene potAnI saMkaLAyelI che. 'sadAvo dhammAM" varSAjaLano saMcaya karavAmAM Ave sI.DI., athavA pena DrAIvamAM bharIne mokalavAnA che-paryuSaNa pUrva AtmAno svabhAva e ja dharma che. che . A vaSo jaLa dvArA je ogasTa 2016nA aMta sudhImAM. koIpaNa vyakti bhAga laI zake | ApaNa paNa cAtumAsanuM A varSabharamAM prakSAla, derAsarazuddhi che. A mATe prathama nIcenAmAMthI eka, be ke traNeya vibhAganI | nimitta pAmI varSA RtumAM Adi kAyo thatA, loko gharamAM babbe sI. DI. vaLatara mulya kharIdavAnI raheze. A spardhAo mATenuM vikasvara thatA vanaspatigaNanI paNa A ja pANI vAparatA. Aje e ja praveza-zulka che. puraskAro vizALa sI. DI. seTa. koIpaNa jema jayaNA (jIvamaitrI), AjJA jyAre pANInA prazna e eka Glo- eka ke traNeya harIphAIomAM bhAga levAnA vibhAgo A che- | (jinabhakti) ane bal samasyA banI cUkI che, tyAre vibhAga (1) sI. DI. zIrSako-mahAvIra darzana, maMgalamaya mahAvIra, | 56 galatyAga- svasvabhAva varSAtraRtunA samayamAM ApaNI A jinezvara AratI, jaina rAsagarabA. sthiratA (jaDavirakti) rUpa dharmanI prAcIna Roof Water |vibhAga (2) sI. DI. zIrSako-rAjapada, paramaguru pada, bhaktikartavya | ArAdhanAmAM AgaLa vadhIe e HarvestingnI prathAne punaH I. zrImad rAjacaMdrajInI kRtio. ja zubhecchA. * * * jIvita karavAnI AvazyakatA che. | vibhAga (3) sI. DI. mahAyogI AnaMdaghana ke pada, AnaMdaghana adhyakSa gujarAtI vibhAga, muMbaI cAturmAsanI RtumAM stavana covIsa, anubhavavANI I. AnaMdaghanajInI kRtio. jIvAtpattinuM prAdhAnya hovAthI | A sI. DI. kharIdavA, ghera beThA meLavavA ane vadhu vigato, kAlInA-vidyAnagarI, muMbaItemanI rakSA mATe 'jayaNAdharma' - jANavA beMgaloramAM saMparka sUtra : prA. pratApakumAra ToliyA | 400 098. dayA dharmanuM prAdhAnya che. zAstramAM | Ko9611231580), sumitrA ToliyA, (09845006542) | mobAIla : 9892678278
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 prabuddha jIvana jUna, 2016 upaniSadamAM zarIra vicAra nDaoN. nareza veda upaniSado mAnava vijJAnanA graMtho che, emAM sRSTi, saMsAra, sRSTi ane paryAvaraNane parakhavAnuM hovAthI ene enA daivata tarIke jIva, zarIra vagerenI utpatti kevI rIte thAya che ane kevI rIte eno upaniSado oLakhAve che ane ene devatA kahe che. vaLI eno saMbaMdha nAza thAya che tenI vaijJAnika Dhabe samajUtI ApavAmAM AvelI che, RSio sAthe joDe che. jemake, be AMkho vizvAmitra ane jamadagni, ema ApaNe vAraMvAra jaNAvyuM che. be kAna gautama ane bhAradvAja, be nasakorAM vasiSTha ane kazyapa, A lekhamAM ApaNe manuSya zarIra kevI rIte utpanna thAya che, vAku atri Si. A zarIra e eka yajJa ja che. ene upaniSado enuM svarUpa ane kArya kevuM che, enAM prakAro kevAM che, emAM zuM rahe adhyAtma yajJa athavA somayajJa kahIne oLakhAve che. che, enI kevI avasthAo thAya che, temAM zuM zuM AveluM che, eno zrotra vagere pAMca Indriyo che, e zenA vaDe potAnuM kAma kare che, moha kema thAya che, e kyAre chUTe che, eno kSaya kema thAya che-A enA uttara rUpe upaniSado jaNAve che ke je pAMca mahAbhUto che, badhI bAbatonI emAM vigatavAra mAhitI ApavAmAM AvelI che. temanA je guNo che, temAMthI te potAnI zakti meLave che. jema ke, AvI mAhitI ApatAM upaniSadomAM mukhya upaniSado che : kaTha AkAzamAM zrotra, vAyumAM tvacA, tejamAM cakSu, jalamAM jidvA, ane upaniSada, tetirIya upaniSada, chAMdogya upaniSada, zvetAzvatara pRthvImAM dhrANa che. tethI A IndriyonA viSayo zabda, sparza, rUpa, rasa ane upaniSada, garbhopaniSada ane zArIrika upaniSada. gaMdha che, jene tanmAtrAo kahIe chIe, te paMca mahAbhUtomAMthI utpanna manuSya zarIra pAMca bhUta, pAMca prANa, pAMca koSa ane eka thAya che. Indratattva (AtmA)nA saMyogathI baneluM che. zarIra, pRthvI, teja, vANI, hAtha, paga, pAyu (gudA) ane upastha (liMga)ne pAMca vAyu ane AkAza jevA pAMca mahAbhUtothI baneluM hovAne kAraNe karmendriyo kahe che. A IndriyonA viSaya kramazaH vacana bolavuM, grahaNa tene paMcAtmaka kahevAmAM AvyuM che. temAM pRthvI ghana ane kaThina (Solid) karavuM, gamana karavuM, visarjana karavuM ane AnaMda karavo che. A karmendriya tattva che, zarIramAM je pravAhI (Liquid) ane tarala (Plazma) tattva che paNa pAMca mahAbhUtonA guNomAMthI zaktimAna bane che. karmendriyonI te jaLa che, je uSNa (Heat) ane uSmA (Warmness) tattva che te Adhibhautika zaktio upara kahI te mujaba che. paNa vALu, prANa, teja che, temAM je saMcaraNa ane saMvahana (Conduction)nuM kArya kare che cakSu ane mana e cAra tenI AdhyAtmika zaktio che ane ene te vAyu tattva che. je chidro che tene AkAza (Space) tattva kahevAmAM preranAra agni, vAyu, Aditya ane caMdra tenI Adhidaivika zaktio AvyAM che. manuSya potAnA zarIra dvArA pAMca prakAranI kriyAo kare che. zarIrarUpI somayajJamAM vAyu, vANI, jIbha, AMkha, kAna, mana, che te che : (1) zvasana kriyA (Respiration), (2) rudhirAbhisaraNa hAtha ane tvacA e ATha graho che ane apAna vAyu, nAma, rUpa, (Blood circulation), (3) cayApacaya kriyA (Metabolism), (4) rasa, zabda, sparza, saMkalpa ane karma e ATha atigraho che. utsarga kriyA (Excretion), ane (5) ciMtana-manana-vimarzaNa kriyA mana, buddhi, citta ane ahaMkAra e cAra aMtaH (aMdaranA) karaNa (Pondering). A pAMceya kriyAomAM zvasanakriyA vAyu vaDe thAya che. (sAdhano) che. temanA viSayakramathI te saMkalpa, vikalpa, nizcaya, tema cayApacaya kriyA agni vaDe thAya che. rudhirAbhisaraNa kriyA jaLa vaDe abhimAna ane avadhAraNAnAM kAryo kare che. eTale ke mananuM kAma thAya che. utsarga kriyA pRthvI tattva dvArA thAya che ane ciMtana-manana- manana karavAnuM, buddhinuM kAma vimarzaNa karavAnuM, cittanuM kAma ciMtana vimarzaNa ane nididhyAsananI kriyAmAM AkAzatattva kArya kare che. karavAnuM ane ahaMnuM kAma nididhyAsana karavAnuM che. zarIramAM mananuM A zarIramAM pAMca jJAnendriyo che ane pAMca karmendriyo che. A sthAna gaLAnA aMtabhAgamAM che. tema buddhinuM sthAna mukhamAM, ahaMkAranuM pAMca jJAnendriyo eTale AMkha, kAna, nAka, jIbha ane tvacA. AMkhanuM sthAna hRdayamAM ane cittanuM sthAna nAbhimAM raheluM che. kAma jovAnuM che, kAnanuM kAma sAMbhaLavAnuM che, nAkanuM kAma zvasananuM asthi (hADakAM), carma (cAmaDI), nADI, roma (ruMvATI) ane mAMsa ane sugaMdhIdurgadha pArakhavAnuM che, jIbhanuM kAma svAda levAnuM che ane pRthvInA aMza che. mUtra, zukra, rakta, sveda ane kapha jalanA aMza che. tvacA (cAmaDI)nuM kAma sparza vaDe padArtha ThaMDo ke garama che te sudhA (bhUkha), tRSA (tarasa), ALasa, moha ane maithuna agninA oLakhavAnuM che. A jJAnendriyonuM kArya ApaNI AsapAsa rahela aMza che. doDavuM, cAlavuM, UDavuM, phelAvavuM ane palakonuM paDavuM vagere
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 17 vAyunA aMza che. kAma, krodha, bhaya vagere AkAzanA aMza che. bIjA mAsanA aMte jIvanuM mastiSka (mAthu) bane che. trIjA mAse mAnava zarIra (1) rasa (2) rakta (3) mAMsa (4) meda (5) majjA paga bane che. cothA mAse ghUMTaNa, peTa ane kamara bane che. pAMcamA (6) asthi ane zukra ema sAta dhAtuonuM baneluM che. temAM annamaya, mAse vAMsa ane karoDarajju bane che. chaThThA mAse moTuM, nAka, kAna, prANamaya, manomaya, vijJAnamaya ane AnaMdamaya ema pAMca koSo netro vagere bane che. sAtamA mAse jIvayukta thAya che. AThamA mAse rahelA che. te kaThaNa, mRdu, coSya ane peya-ema cAra prakAranA sarva lakSaNayukta paripUrNa zarIra bane che. navamA mAse janma le che. AhArathI puSTa thAya che. te maLa, mUtra ane prasveda-evA traNa maLothI kalana samaye zukranI adhikatAthI putra ane rajanI adhikatAthI doSayukta che. gAyate (janmavuM), mati (astitva dharAvavuM), vardhata putrI utpanna thAya che. jo zukra-raja samayAtrAmAM hoya to napuMsaka (vadhavuM), viparikha mate (bImAra thavuM), pakSIyate (kSINa thavuM), nazyati bALaka janme che. strIpuruSano vyAkuLa manaHsthitino saMyoga saMtAna (nAza pAmavo)-evA cha bhAva-vikAro A zarIranA che. madhura, AMdhaLuM, lUluM-laMgaDuM-kUbaDuM vagere banavAnuM kAraNa bane che. vAyunA gaLyo, khATo, tIkho, kaDavo ana tUro-A cha jAtanA rasonuM sAmarthyathI jyAre zukra be bhAgomAM vaheMcAI jAya che tyAre joDiyAM AsvAdana karatuM hovAthI A zarIrane cha AzrayavALuM kahevAya che. bALako utpanna thAya che. A zarIranI racanA evI che ke temAM ekanI aMdara eka ema zaktinA jIva ati kaSTapUrvaka janme che. paNa janmatAMnI sAthe ja vaiSNavI saMpuTa rahelA che. tethI upaniSadanA sraSTAo zarIrane 'vasudhAnakoza' vAyu mAyAno sparza thatAM ja te pUrva janma ane mRtyune bhUlI kahIne paNa oLakhAve che. jAya che. eTaluM ja nahi tenA dvArA thayelAM zubha ane azubha karmonI A zarIra azanAyA che. eTale ke te annane mATe vyAkuLa rahe che. tenI smRtino paNa lopa thaI jAya che. annanA AhAra vaDe ja A zarIra TakI rahe che. eTale ke prANano A deha athavA piMDane zarIra kahevAya che kAraNa ke jJAnAgni, annanI sAthe saMbaMdha che. vaLI, A zarIranuM astitva sat tattva upara darzanAgni ane jaTharAgnirUpI traNa agniono temAM nivAsa che. nirbhara che. tethI A zarIrane sa-AyAtana, sat-pratiSThA ane jJAnAgni zubha ane azubha karmone darzAve che. darzanAgni rUpa sat-mUlaka paNa kahevAmAM AvyuM che. darzAvanAra che. jyAre khAdhelA ane pIdhelA padArthone pacAvanAra manuSya je annAhAra kare che temAMthI tene rasanA padArthonI prApti jaTharAgni che. agni mATe dehamAM traNa sthAna che-mukhamAM AvanIya thAya che. A padArthothI ja rasa bane che. rasathI lohI, lohIthI mAMsa, agni, udaramAM gArdhapatyAgni ane hRdayamAM dakSiNAgnino vAsa mAMsathI meda, medathI snAyu, snAyuthI asthi, asthithI majjA, ane che. A zarIrarUpa pura (nagara)mAM prANarUpa agnio ja jAge che. majjAthI zukra (vIrya) utpanna thAya che. A sAta dhAtuo ja apAna vAyu gArdhapatya agni che, vyAna vAyu anvAhAryapacana agni manuSya zarIranI nirmAtA che. puruSa che ane prANa AdhvanIya agni zukra ane strI rajanA saMyogathI 'ghara beThAM vyAkhyAnonuM zravaNa karo che. aMdara kheMcAtA ucchavAsa ane garbha bane che. A badhI dhAtuo * 81mI vyAkhyAnamALAnA badhAM ja vyAkhyAno Apa saMsthAnI bahAra kADhatA ni:zvAsarUpa be hRdayamAM rahe che ane tyAM ja veba sAITa www.mumbai-jainyuvaksangh.com upara Ahutione je samAnapaNe aMtarAgni utpanna thAya che. sAMbhaLI zakazo. zarIramAM laI jAya che, te samAna agninA sthAnamAM pitta rahe che. saMparka : zrI hiteza mAyANI-mo. naM. : 09820347990 vAyuM che. mana yajJa karanAro pittanA sthAnamAM vAyu rahe che ane * A vyAkhyAna Apa youtube upara paNa joI sAMbhaLI zakazo. yajamAna che. yajJanuM dhAreluM phaLa te vAyuthI ja hRdaya bane che. saMparka : devendrabhAI zAha- 09223584041 udAna vAyu che. Ama, vAyu, RtukALe karelA saMvanana ane --Shree Mumbai Jain Yuvak Sangh - -81st | prANa, thAna, udAna, apAna ane saMbaMdhathI zukra ane 2ja Paryushan Vyakhyanmala-2015 samAna ema pAMca rUpe zarIranA (zoNita)nA yogathI eka * A badhAM vyAkhyAnonI CD paNa Apa amArI oNphisethI pAMca bhAgomAM vaheMcAIne pAMca rAtrimAM kalana (jhAIgoTa) thAya vinA mUlya meLavI zakazo. prakAranA kAryo kare che. (1) nADA che. te sAta rAtrimAM parapoTo CD saujanyadAtA : kAMtilAla ramaNalAla parIkha parivAra (2) kUrma (3) kUkara (4) devadatta banI jAya che ane eka saMparka : hemaMta kApaDiyA-09029275322/022-23820296 ane (5) dhanaMjaya-e pAMca upa pakhavADiyAmAM te piMDa bane che. | vyAkhyAnono lAbha levA jijJAsu AtmAne vinaMti. prANo che. chIMka, udharasa, ALasa, eka mAsanA aMte te dRDha bane che. -menejara | bagAsAM ane heDakI jevI jIvanI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana jUna, 2016 kriyAo emanA dvArA thAya che. nADInA mArga dvArA udAna prANa A zarIramAMthI bahAra cAlyo jAya A deha AgaLa kahyuM tema yajJasvarUpa che. temAM AtmA yajamAnarUpa che. jo manuSyanA karmo zubha hoya to te sUryalokamAM jAya che, jo che, mana brahmArUpa che ane lobha vagere pazurUpa che. dhairya tathA saMtoSarUpI teNe pApakarmo karyA hoya to te adholoka tarapha jAya che ane jo dIkSAo, buddhi ane Indriyo yajJanAM pAtro che. karmendriyo havISirUpa zubha tathA azubha karmo samAnarUpe karyA hoya to te manuSyalokamAM che. zira, kapALa, keza ane mukha antarvedI che. mastaka catuSkapAlarUpa rahe che. pAMceya prakArano prANa manuSyanuM jevuM citta hoya che te anusAra ane moMmAM rahelA dAMtane SoDaSa kapAla mAnavAmAM AvyA che. mAnava te gati athavA jIvana prApta kare che ane prANa jAya tyAre zarIramAM zarIramAM eMzI saMdhio, ekaso sAta marmasthAna, ekaso nava snAyu rahela teja athavA agnine laI jAya che ane sAthe ja jIvAtmAnuM je ane sAtaso zirAo che. pAMcaso majjAo, traNaso ATha prakAre citta hoya che, tevA ja prakAranI yonine prApta kare che. hADakAMo ane sADA cAra karoDa roma che. ATha pala hRdaya ane bAra A jIva te ja AtmA. A AtmA cAra pAda (avasthA)vALo pala jIbha che. eka prastha pitta che, kapha eka ADhaka che, zukra eka kuDava che. jAgrata, svapna, suSupti ane turIya ema tenI cAra prakAranI che ane meda be prastha che. A sivAya AhAranA parimANa pramANe avasthAo che. tene A RSioe (1) vaizvAnara (2) taijasa (3) maLamUtranuM parimANa hoya che. A parimANa sahumAM ekasarakhuM nathI prAjJa ane (4) advaita kahIne oLakhAvI che. temAM cetanAnI kramaza: hotuM. A zarIramAM agiyAra chidro (dvAra) che. e che: be AMkha, be cAra jAtanI avasthA hoya che: (1) bahirmukhI (2) aMtarmukhI (3) kAna, be nasakorAM, eka mukha, gulvendriya, gudA, nAbhi ane brahmaraMdha. cetomukhI ane (4) zivamukhI. A caturvyUhAtmaka ekatAno manuSyane traNa zarIro che : (1) anna ane prANa vaDe poSAtuM pratipAdaka zabda che OM. jAgrata avasthAmAM pAMca jJAnendriyo, pAMca sthULa zarIra, (2) jaLa ane apAnavAyu vaDe poSAtuM sukSma zarIra karmendriyo ane cAra aMta:karaNa rahelAM hoya che. svapnamAM mana, buddhi, ane (3) vANI ane vyAna vAyu vaDe poSAtuM kAraNa zarIra, AjanI citta ane ahe jevAM cAra aMta:karaNo rahelAM hoya che. suSuptimAM bhASAmAM kahIe to sthULa zarIranI kSamatA buddhiAMka 1.9. (InTalekTa kevaLa eka citta rahe che. jyAre turIya avasthAmAM phakta AtmA ja kvozana) dvArA, sUkSma zarIranI kSamatA bhAvAMka - E.Q. (Imozanala rahe che. jo A cAreya avasthAonI zaktine vaza karavAmAM na Ave kavozana) ane kAraNa zarIranI kSamatA adhyAtma AMka .2. to e zaktio cittavRttine judI judI dizAomAM kheMcatI rahe che. (spirIcyala kvozana)thI mApI zakAya. manuSyanI prakati (svabhAva) mananI (cetanAnI) A cAreya avasthAone yogavidyA dvArA vaza traNa jAtanI che : sAtvika, rAjasI ane tAmasI. sauthI zreSTha karI zakAya che. yogavidyA A avasthAone to vaza karI le che, sAttvika prakRti che, rAjasI prakRti madhyama prakAranI che, tathA tAmasI uparAMta, ApaNAM mana, vANI, prANa ane zukra jevAM caMcaLa tattvone prakRti adhama prakAranI che. satyanuM jJAna sAttvika che, dharmanuM jJAna paNa vaza karI le che. te ApaNI aMdara evI eka zaktinuM nirmANa rAjasI che ane timirAMdha adharmamUDhatA tAmasI che. kare che jenAthI manuSya potAnA jIvanakALamAM sazarIra amRtanA zarIra e jIvane rahevAnuM sthAna che. jIvananuM utpatti sthAna prANa akSara pravAhanuM grahaNa karI zake. che ane prANanuM utpatti sthAna AtmA che. jema mANasanI sAthe joI zakAze ke ApaNA pUrvajo A RSimunioe ApaNA teno paDachAyo rahe che, tema AtmAnI sAthe prANa rahe che. te mananI zarIrazAstranuM keTalI jhINavaTathI nirUpaNa karyuM che. e ghaNuM sUkSma che, sAthe zarIramAM Ave che. zarIramAM prANanA saMcAra mATe asaMkhya tema ghAtaka paNa che. AjanA pazcimI zarIravijJAna, manovijJAna, nADIo che. hRdayamAM so mULabhUta nADIo che, temAMnI dareka nADIne pRthakkaraNa vijJAnanI samAMtare cAle evuM, ane keTaleka ThekANe to so so zAkhAnADIo che. ane dareka zAkhAnADIne boMtera boMtera ethIye AgaLa nikaLI jatuM jaNAya che. ApaNe ApaNA zAstragraMtho hajAra pratizAkhAnADIo che. A pramANe A zarIramAM kula boMtera taraphano ApaNo pUrvagraha choDI, enA bhaNI kyAre vaLIzuM? karoDa nADIo che. A badhI nADIomAM vyAnavAyu prANazaktino saMcAra kare che. mukhya nADIne naMdana nADI ane zAkhAnADIone hitA 35, prophesara sosAyaTI, moTA bajAra, vallabha vidyAnagara. kahIne teo oLakhAve che. boMtera karoDa nADIomAMthI koI eka phona naM. : 02692-233750 Mob. : 09727 333000 'prabhuddha jIvana nai paccIsa hajAranuM anudAna ApI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta 8. 'prabuddha jIvana nA khAsa ee mATaeNnA saujanyanuM anudAna rUpiyA cAlIsa hajAra che. svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI arpI jJAnapuNya prApta karaoN.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 19 eka avismaraNIya prasaMga zrI muMbaI jena yuvaka saMghe sauprathamavAra 2010nI 7, 8, 9 zAha, pU. bhAIzrI nalinabhAI koThArI, mInaLabahena zAha, oNkTobare tridivasIya "mahAvIra kathAnuM Ayojana karyuM. saLaMga nIrubahena zAha, nItinabhAI sonAvAlA ane smitAbahena dhanavaMta traNa divasa sudhI koI tIrthakara ke vibhUtinA jIvanane vizALa zAhanA haste thayuM hatuM. kathAnA prAraMbhamAM thoDA samaya pahelAM ja lokasamudAyanA hRdayane sparze evI rIte kathAsvarUpe prastuti karavAnI avasAna pAmelA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA karmaniSTha maMtrI ane saMghanA dRSTivaMta maMtrI sva. zrI dhanavaMtabhAI zAhanI parikalpanA sarjaka DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanA mAnamAM be miniTanuM mauna pALavAmAM hatI. emanI e parikalpanAne sAkAra karavA mATe emane sAtha AvyuM hatuM. maLyo prakhara vaktA, jainadarzananA AMtararASTrIya ciMtaka, sAhityakAra A kAryakramamAM 'prabuddha jIvana'nA DaoN. dhanavaMta zAha vizenA khAsa padmazrI DaoN. kumArapALa desAIno, gaMgotrImAMthI nIkaLIne jema aMkanuM lokArpaNa DaoN. kumArapALa desAIe karyuM hatuM. A kAryakramanI gaMgAno vizALa paTa sarjAya, tema "mahAvIra kathA'thI zarU thayelI sAthosAtha sureza gAlA likhita "bhagavadgItA ane jainadharma', zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI A viziSTa kathAonI prastuti e puSpAbahena caMdrakAMta parIkha dvArA saMkalita "paMthe paMthe pAtheya' tema ja pachI prativarSa zrI mahAvIra janma kalyANakanA divasa nimitte gItAbahena jaina dvArA likhita ane ramajhAna hasANIyA saMpAdita tridivasIya kathA rUpe thatI rahI. preraNAtmaka lekhonA saMgraha-"ravamAM niravatA'nuM lokArpaNa karavAmAM DaoN. kumArapALa desAI dvArA prastuta thatI pravAhI, rasaLatI ane AvyuM hatuM. 'prabuddha jIvana'nA taMtrI DaoN. sejalabahena zAhe jaNAvyuM romAMcaka kathAne eTalo badho AvakAra maLyo ke pratyeka kathAne aMte ke DaoN. kumArapALabhAI desAInI kathA AvatA varSe pharI yojAya tyAM AgAmI kathAno viSaya zrotAonI lAgaNIne anulakSIne nakkI sudhI svAdhyAya, ciMtana ane manananuM bhAthuM ApI jaze. ApaNe zrImad thaI jato. Ama eka varSa pUrvethI zrotAjanonA manamAM kathAzravaNanI rAjacaMdrane jANavA ane mANavAnA che. tamane te kema anukULa nathI AturatA rahyA karatI. AvatA teno vicAra karo ane pachI temane aMdara svIkAratA jAva. 'zrI mahAvIrakathA' pachI 'zrI gautamakathA', "zrI RSabhakathA', vikramabhAI zAha ane mInaLabahena zAhe prAsaMgika vaktavya ApyuM zrI nema-rAjula kathA', 'zrI pArzvapadmAvatI kathA' ane gaye varSe hatuM. kAryakramanuM saMcAlana ane AbhAravidhi DaoN. sejalabahena zAhe kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya kathA'nuM Ayojana thayuM. A paraMparAmAM karI hatI. DaoN. kumArapALa desAInI jJAnagahana, ciMtanayukta chaTAdAra DaoN. kumArapALa desAIe zrImad rAjacaMdra kathA rajU karatAM jaNAvyuM vANImAM A varSe zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA bhagavAna mahAvIra hatuM ke zrImad rAjacaMdranuM jIvana sAgara jevuM hatuM. temAMthI thoDAM bindu janmakalyANaka nimitte padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI "zrImad tamane pahoMcADavAno prayatna karIza. mAMDa emanA jIvana vizenI rAjacaMdra kathA'nuM Ayojana bhAratIya vidyAbhavanamAM gata 22mI thI vAta ja AvarI levAze darzana vize pachI kyAreka. aMtaramAM Arata, 24mI eprila sudhI karavAmAM AvyuM hatuM. kathAnA saujanyadAtA zrI hRdayamAM bhakti ane AMkhamAM zraddhA hoya, tyAre A kathA pAmI rAja saubhAga satsaMga maMDaLa (sAyalA) hatuM. sI. yu. zAhanI smRtimAM zakAya. ApaNI ane virala mahAnubhAvonI phUTapaTTI alaga hoya A kathA yojAI hatI. A kathAmAM zrI rAja saubhAga satsaMga che. ApaNI phUTapaTTIthI temane pAmI na zakAya. mAtra 33 varSamAM maMDaLanA pU. vikramabhAI zAha ane sAthIoe gIta-saMgIta pIrasyuM temaNe moTuM kAma karyuM che. yajJomAM hiMsA, strIonI durdazA ane hatuM. zAstronI IjArAzAhI hatI, tyAre bhagavAna mahAvIre janma lIdho. A prasaMge 'saMgha'nA upapramukha nItina sonAvAlAe jaNAvyuM maMtrataMtrano mahimA hato ane saMto jANe jAdugaranI jema vartatA hatuM ke DaoN. kumArapALa desAIe zikSaNa, sAhitya, dharmadarzana, hatA tyAre zrImad rAjacaMdrae janma lIdho hato. jagatane jagADavAnI mAnavasevAnAM kSetromAM mahattvanuM kArya karyuM che. gujarAtanI asmitAne jarUra hoya tyAre AvA tIrthakaro ane saMta puruSo Ave che. rAjacaMdra ujAgara karatA gujarAtI vizvakozanA karNadhAra DaoN. kumArapALa niSkAma karuNA karanArA hatA, eTaluM ja nahIM paNa Azcarya samAna desAIe jaina dharma vize 80 sahita kula 125 pustako lakhyA che. hatA. rAjacaMdranA alaukika svarUpane juo tyAre tamane jANe maMdiramAM temaNe aMgrejI bhASAmAM 13 pustako lakhyAM che ema sonAvAlAe gayA hoya evo bhAva thAya. rAjacaMdrae lokone mULa mArga upara umeryuM hatuM. A kAryakramamAM dIpaprAgaTya saMghanA pramukha caMdrakAMta DI. sthApita karyA hatA.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prabuddha jIvana jUna, 2016 rAjacaMdranA mAtA devamAe ghare AvelA vRddha ADatiyAnI sevA zvetAmbara ane digambarane badale jainatvano vicAra karavo joIe. karI hatI. te ADatiyAe AzIrvAda ApyA ke tamAre tyAM prabhu temanI smaraNazakti ati tIvra ane abhuta hatI. temaNe vikrama 71 kuLa ujALe evo putra Ape. rAjacaMdranA dAdA Arthika takalIphamAM saMvata 1940mAM 16 varSanI uMmare morabInA vasaMtabAgamAM 12 AvyA tyAre devamAe potAnA dAgInA kADhIne ApyA hatA. avadhAnanA prayoga karyA. temanI kavi, zAstrajJa ane jJAnI tarIke vikrama saMvata 1924mAM kArtika pUnamanA divase rAjacaMdrano janma khyAti hatI. tyArapachI emanI adbhuta smaraNazaktinI carcA paNa thayo hato. guru nAnaka ane kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcArya paNa kArtika thavA mAMDI hatI. jAmanagaramAM avadhAnanA prayogo pachI temane pUname janmyA hatA. bhagavAna mahAvIranA janma samaye sukha-zAMti 'hindanA hIrA'nuM birUda ApyuM hatuM. vaDhavANanA avadhAnanA prayoga vardhamAna eTale vRddhi pAmyA hatA. rAjacaMdranA janma samaye morabI pachI aMgreja adhikArI karnala eca. ela. naTe puSkaLa prazaMsA karI ane ane kacchanA rAjA vacceno jhaghaDo zamI gayo hato. temanI A adbhuta smaraNazaktinI carcA sAmayikomAM thavA mAMDI rAjacaMdranuM mULa nAma lakSmInaMdana hatuM. lakSmInaMdananA dAdA kRSNanuM hatI. muMbaImAM pharAmajI kAvasajI InsTiTyuTanA haoNlamAM 19 varSanI gIta gAtA ane devamA bhakatAmara stotra bolatA. A prakAranuM umare karelA zatAvadhAnanA prayogathI hAIkorTanA nyAyAdhIza cArlsa dhArmika kArya temanA parivAramAM hatuM. rAjacaMdrae ekavAra potAnA sArjanTa ane DaoN. pITarsana paNa temanAthI prabhAvita thayA hatA. eka gAmanA saMta zrI rAmabAImAne kuSTharoganA rogIonI sevA karatAM vidvAnanA jaNAvyA anusAra zrImad rAjacaMdra kalAkamAM 1200 zloka joIne pUchayuM, "mA ! tamane raktapitanA dardInI sevA karavAmAM sUga yAda karI levAnI kSamatA dharAvatA hatA. teo vAnagI mAtra joIne nathI caDhatI?" rAmabAImAe samajAvyuM ke tuM bahAranuM jue che. A temAM mIThuM ochuM ke vadhAre te kahI zakatA hatA. teo haMmezAM aMtarmukhatA jagatamithyA che eTale deha paNa mithyA che. vAsanA hoya tyAM dehanI para ane aMtakaraNanI zuddhi para bhAra mUkatA hatA. mukhya nyAyamUrti suMdaratAnI vAta Ave. vikAra zarIramAM hoya che. deha upara to cArlsa sArjanTe zrImad rAjacaMdrane kahyuM, tamArI abhuta bauddhika pratibhA ahaMkAra ane mamatA vagere Ave che. ApaNA jevA AtmAnaMdI ane smaraNazaktinI kharI kadara to briTanamAM thaI zake. tame tyAM sAdhako mATe dehadarzana vyartha che. zrImad rAjacaMdra bALapaNamAM vaiSNavanI cAlo. kRpALudeve vicAryuM ke briTana javuM e mArA jIvananuM prayojana kaMThI paheratA, paNa e pachI teo jaina dharma tarapha vaLyA. gAmanA nathI. eka bhalA mANasa amIcaMdabhAI sarpadaMzathI gujarI gayA tyAre bALa ApaNe jIvananA prayojana vize vicAravuM joIe. ApaNe mana rAjacaMdrae temanA dAdA paMcANabhAI pAse jIda karI ke "gujarI javuM doDAve ema iMdriyonA bhautika sukho pAchaLa doDyA karIe chIe. eTale zuM? te samajAvo. dAdAe temane mRtyu vize samajAvyuM hatuM. manathI cAle e bhikSu che. tenuM kAraNa mana tene haMmezAM bhikSuka rAkhaze. sAtathI ATha varSanI vaye ja vairAgyano prAdurbhAva thayo ane nakkI manane jIte te mumukSu che. ekavAra strIo kAvIThA gAmamAM bhAro karyuM ke mokSamArganI pravRtti karavI. sAtamA varSe akSarajJAna meLavyA mAthe mUkIne jatI hatI, tyAre temaNe zrImad rAjacaMdrane joIne TIppaNa pachI AThamA varSe kavitA racavAnI zarUAta karI. 11mA varSanI karI ke A badhA vANiyA jaMgalamAM zuM jovA jatA haze? te aMge umare copAnIyAmAM lekho AvatA ane InAmo meLavatAM. temaNe zrImade je uttara Apyo te adbhuta che. temaNe kahyuM ke ame amArI te samaye strI keLavaNInI himAyata karatA lekho lakhyA hatA. 16mA zodha karavA jaIe chIe. emanI dRSTi keTalI badhI bhItara prati hatI. varSe temaNe "mokSamALA' graMthanuM sarjana karyuM. temAM bhavabhramaNano kevI vikrama saMvata 1947thI jyotiSa ane avadhAnanA prayoga baMdha rIte aMta ANavo ane sarva saMga parityAganI vAta temAM karavAmAM karyA. jagatane AkarSanArAM bAhya pradarzanone temaNe sApa kAMcaLI AvI che. utArI mUke ema utArI dIdhA hatA. kaI rIte paramArtha lAbha thAya? koI prazna pUche ke mArgadarzana mAge, tyAre zrImad rAjacaMdra uttara e ja bAbatane lakSya banAvyuM hatuM. A jagatanI badhI vastu bhayAvaha ApatA ke "AtmAne rUDuM lAge evuM karajo." ApaNA AcAra ane che ane mAtra abhaya vairAgya vaDe prApta thaI zake. jIvanamAM bhautikatA vyavahAramAM prazno ke vikalpo Ave tyAre A eka mAtra vAtathI je ajaMpo Ape che. chappaniyA duSkALa vakhate zrImanA pitA ravajIbhAI rIte vRkSa parathI parNo kharI paDe ema samasyA kharI paDe. e samaye ane mAtA devamAe kheDUtone madada karI hatI. karuNA ane sevAnA pRthvI che ke nahIM? te sUryanI AsapAsa phare che ke kema? e bAbata phaLarUpe teonA parivAramAM zrImad janmyA evuM kahI zakAya. zrImad upara zAbdika yuddho thayA che. te aMge teo kahetA ke A aphaLa ghoDAgADImAM bese to ghoDAne cAbuka mAravAnI nA pADatA. vivAdane badale AtmA ane jIvana vize vicAro. Atma-unnati ghoDAgADIvALAne kahetA ke "jaldI cAla ema paNa tAre na kahevuM.' kevI rIte karavI tenA upara dhyAna kendrita karavuM joIe. ApaNe jIvamAtra pratyenI temanI ciMtA ApaNe jagatamAM mUkI hoya to hAla
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 21 pratyeka 20 miniTe pazu ke pakSInI eka jAti naSTa thAya che evI temanA hindu dharmanuM pustaka ApyuM te batAve che ke temanA vicAra ane sthiti sarjAI na hota. | darzana AkAza jeTalA vizALa hatA. gAMdhIjIe kahyuM ke mArA mATe jaina dharmamAM mAtAno mahimA viziSTa che. zrImade mAtAne puchyuM gItAnuM pustaka AtmAnuM auSadha banI rahyuM. temaNe "paMcIkaraNa', ke "tame mokSamAM Avazo?' mAtA kahe, "mokSa e zuM che?' zrImad "yogavaziSTha' ane AcArya haribhadrasUri mahArAjanuM "SaDadarzana mAtAne kahe che "mAre vanamAM javA paravAnagI joIe chIe." mAtA samuccaya' jevA graMtho ApyA hatA. kahe che ke "tuM mArA kuLano dIvo che ame tane sAdhu thavAnI rajA kevI gAMdhIjIe lakhyuM che ke meM "mokSamALA' ane 'vacanAmRta' AkhA rIte ApIe.' mAtA codhAra AMsue raDe che. zrImad kahe che-"jIvato vAMcyA hatA. atyAra sudhI hindu dharmathI dUra jato hato, paNa te gUDha, jogI haze to tane moTuM jovA maLaze. tAre AMgaNe AvI khabara sUkSma ane AtmAnuM nirIkSaNa che. temAM dayA che, tevuM bIjA dharmomAM pUchaze. have du:kha na lagADazo. bhAI manasukha mAnuM dhyAna rAkhaze. nathI te zrImad rAjacaMdrane kAraNe samajAyuM. gAMdhIjInI hindu dharma mAtA tame je kahezo ema karIza.' aMgenI zaMkAo dUra thaI. baMne vacce 200 patro lakhAyA hatA ema zrImamAM vairAgyano raMga lAgyo hato, paNa parivArajanonuM mana svayaM gAMdhIjIe nodhyuM che. A samaye gAMdhIjIe ema paNa lakhyuM ke rAkhavA 21mA varSe popaTabhAI jhaverInA dIkarI jhavalabahena sAthe zrImad rAjacaMdra potAnA samayanA zreSTha bhAratIya hatA. bhAratamAM vikrama saMvata 1946nA poSa suda 12nA divase lagna karyA. saMsArasukha aneka sAdhusaMto ane vidvAno hatA, Ama chatAM gAMdhIjIe temane pratye udAsInatA chatAM te bhogavavuM paDatuM hatuM. "hRdayanI AjJA mahAna AtmajJAnI gaNAvyA hatA. temaNe kahyuM che ke temanuM jIvavuM e eka ane caraNanAM cAlavAM judAM" evo saMgharSa manamAM cAlato hato. ja moTI sevA che. temaNe ApelA graMtho vAMcavAthI mane sarvotkRSTa temano A saMgharSa samajI zake evuM AjubAju koI nahotuM. emanA zAMti prApta thaI che. mahAtmA gAMdhIjI ekavAra vaDhavANa AvyA tyAre putrI jhavalabahene lakhyuM che ke teo saMsAramAM hatA, paNa temanI mA temaNe kahyuM hatuM ke zrImanne jagatanA tApanuM darada asahya hatuM. mAtra kahetA ke "e saMsAramAM rahetA sAdhu jevA che." ciMtana te Atmazakti zarIranuM darada hota, to teo jIvI zakyA hota. mahAtmA gAMdhIjI ane mokSanuM cAlatuM hoya ane vyavahAra dravyano karavo paDe. A saMgharSa kahe che ke temanI pAse cAra vastu zIkhI zakIe. pahelI zAzvata vastumAM sAdhakanA jIvanamAM Ave. 68 varSanA sobhAgabhAI 23 varSanA tanmayatA rAkhavI. nazvara vastuno anAdara karavo. bIjuM, AkhA saMsAra zrImane bIja maMtra ApavA AvyA. vikrama saMvata 1946nA sAthe ekasarakhI vRttithI vyavahAra karavAnI saraLatA. trIjuM satya ane bhAdaravAthI sobhAgabhAI sAtheno temane saMbaMdha sAta varSa rahyo. cothuM ahiMsAmaya jIvana. sobhAgabhAI aMjAranI dukAna saMbaMdhI vyavahArika prazno viSe zrImad rAjacaMdrae raceluM 142 doharA dharAvatuM "AtmasiddhizAstra' mArgadarzana mAgatA, tyAre teo utsAhamAM kahetA ke akaLAvAnA e tarkanI khoja nahotI, paNa emane thayelo AtmAno anubhava che. badale samabhAvathI sahana karo. - temAM mAtra zAstranuM jJAna ja nathI. temAM AtmAnI anubhUti ane mahAtmA gAMdhIjI muMbaImAM AvyA pachI temano paricaya prabuddha jIvana' have DijiTala svarUpe upala, AMtarika anubhavajJAnano nicoDa che. vikrama saMvata 1952mAM zrImada rAjacaMdra sAthe thayo hato. | 1929 thI mArca 2015 sudhI 'prabuddha jIvana'nA badhAM ja aMko | zaradapUnamanA bIjA divase temaNe DarabanathI patro lakhIne | saMsthAnI vebasAITa mahAmumukSu aMbAlAlabhAIne zrImad rAjacaMdrane AdhyAtmika www.mumbai-jainyuvaksangh.com 6422414 qizl|| kahyuM, 'tame phAnasa lAvo.' prabaLa bAbato aMge pratho paDyA hatA. | zakazo. temaja DI.vI.DI. svarUpe paNa A badhAM aMko upalabdha AtmaskarAnI madadathI temaNe gAMdhIjI lakhe che ke zrImad rAjacaMdra mAtra doDhathI be kalAkamAM avani prajJA ane anubhavajJAnathI uttara | jijJAsu ane pustakAlayone A DI.vI.DI. vinA mUlya ame paranuM amRta samuM ane jIvanane ApatA hatA. jenuM trIjuM netra khUlyuM | arpaNa karIzuM. saMjIvanI ApanAruM hoya, te prajJAthI uttara ApI zake. A DI.vI.DI.nA saujanyadAtA AtmasiddhizAstra racyuM. 142 temaNe gAMdhIjIne vAMcavA mATe | 1. phorama oNpha jaina InTelekasyuala doharAnI amRtavela samAna sauthI paheluM pustaka "zrImada | haste-aMjanA ramikumAra jhaverI ane mayUra vorA. Atmasiddhi zAtrA mAM bhagavad gItA' ApyuM hatuM. zrImad | 2. nirmaLAnaMda jyota, rekhA-bakula naMdalAla gAMdhI AtmapratIti, AtmAnubhava ane rAjacaMdrae jaina dharma nahIM, paNa | saMparka : saMsthA oNphisa - 022-23820296 AtmAnaMdanI vAta che. A
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 prabuddha jIvana jUna, 2016 saMkalpathI nahIM, paNa sahajatAthI lakhAI che. tenI paribhASA keTalAya yugamAM na thAya evuM kAma teo mAtra 33 varSanA jainadarzananI che, paNa te AkhA jagata mATe che. Atmasiddhi e ja AyuSyamAM karatA gayA. teo jANe anaMtabhavanuM kAma eka bhavamAM ApaNI AvatIkAlane ujALanAra ane mokSamArganI dIvAdAMDI che. karatAM gayAM. pote parama kalyANa sAdhyuM ane jagatane te Atmazakti batAvanAra graMtha che. Atmasiddhino saMdeza che-cAla, AtmakalyANano mArga dekhADatA gayA. zrImad rAjacaMdra jevA paraghara choDI nijagharamAM vasIe. tRSNA tyAgI tRptimAM jIvIe. pathadarzako zAzvata banI jAya che. samaya paNa temanAM pazcinhone barNimukhatA choDI aMtarmukhatAmAM jIvIe. sukhanA AbhAsa choDI bhUMsI zakato nathI. temanuM jIvana, tattvajJAna ane bhavyatA prasannatA pAmIe. Asakti choDI anAsakti tarapha jaIe. mumukSuone preraNA ApatAM rahe che. ekAMtadaSTine badale anekAMtane nyAya ApIe. emaNe batAvelA mULamArga Aje mumukSuono rAjamArga banyo zrImad rAjacaMdranI IDaranAM pahADomAM satsaMgano ahAleka jagAve che. Avo e mULa dharmanI upAsanAnI akhaMDa jyota ApaNA hRdayamAM che. tyAM temanI sAthe sAta muni hatA. tyAM temane pUrvajanmanuM smaraNa pragaTAvIe. evI abhilASA sAthe kathAnuM samApana karatAM DaoN. thayuM hatuM. zrImad rAjacaMdra moTI puDhavI zilA upara beThA ane bolyA kumArapALa desAIe kahyuM ke hajI ApaNe emanA bhavyajIvananI ke zAstronA jaNAvyA anusAra bhagavAne je puDhavI zilA upara besIne keTalIka rekhAo ja joI che. enI pAchaLanI bhAvanA ane UMDuM aThamanuM tapa karyuM hatuM, te A ja zilA che. A sAMbhaLIne sAteya tattvajJAna kyAreka joIzuM. e pachI AgAmI kathAnA viSaya aMge munio bhAvavibhora thaI gayA hatA. zrI nItina sonAvAlAe sabhAjanone pRcchA karatAM AgAmI zrImad rAjacaMdranA zarIramAM vyAdhi vadhato jato hato. te divasomAM mahAvIra janmakalyANakanA samaye DaoN. kumArapALa desAI karmayogI, amadAvAda, rAjakoTa, vavANIyA, morabI ane valasADamAM rahyA jJAnayogI ane dhyAnayogI evA 130 graMthonA racayitA yoganiSTha hatA. aMtima divasomAM teo zarIranA vyAdhinI nahIM, paraMtu AcArya buddhisAgarasUrizvarajI vize tridivasIya kathA karaze, jenuM AtmAnI prakRtinI vAto karatAM. temaNe sAravAra karatAM tabIbone saujanyazrI rAjasobhAga satsaMga maMDaLa (sAyalA)e zrI sI. yu. kahI dIdhuM ke huM Arya chuM eTale anArya auSadha nahIM lauM. vikrama saMvata zAhanI smRtimAM karavAnI atyArathI taiyArI dAkhavatAM teno svIkArI 1957nA caitra vada pAMcamanA divase rAjakoTamAM savAre 8.45 karavAmAM Avyo. A vakhatanI tridivasIya zrImad rAjacaMdra kathAmAM potAnA nAnAbhAI manasukhane kahyuM, 'du:kha na pAmato. mAtAne zrotAoe eka alaukika vibhUtinA preraka caritrano avarNanIya ThIka rAkhaje. huM AtmAnA svarUpamAM lIna thAuM chuM.' preraNAdAyI ane AtmajAgRti arpanAro anubhava karyo. * * zrI kAMtibhAI zAha eka pUrNa jIvana, apUrva sanmAna sAthe AveluM jIvana ApaNI sAme mUkIne gayA che pUjya zrI ravizaMkara mahArAjano maMtra 'kAma karI chUTIye jenA 1954thI 1977 daramyAna muMbaI-ghATakoparamAM rahIne mukhyatve manamAM UMDo kotarAI gayo hato evA zrI kAMtibhAI zAhe 9mI saryodaya patra, sAhitya prasAra ane sAmayikonAM grAhaka banAvavAnuM kAma eprile sAMje deha choDyo. temanA nikaTanA sAthI DeniyalabhAI bhAvabhInI zraddhAMjali atyaMta sAdagI ane namratAnA pratIkasama kAMtibhAInA ApatA kahe che "amArA sAthInI vidAya vasamI to lAge che paNa te paricayamAM AvanAra saune temanA guNono sparza thayA vinA raheto sAthe khuzIthI lAgaNI paNa ubharAya ke teo eka pUrNa jIvana, apUrNa nahIM. teo jIvananA chellA zvAsa sudhI niSThApUrvaka jIvatA rahyA. sanmAna sAthe jIveluM jIvana ApaNI sAme mUkIne gayA che.' kAviThAnI gauzALAmAM gaumAtAnI sevA karatAM karatAM 88 varSanI sana 1928mAM janmelA zrI kAMtibhAIne sevAbhAva vArasAmAM vaye temaNe deha choDyo. gauvaMzavadha baMdhI mATe AmaraNa mathatA zrI maLyo hato. eka mitra pAse 'bhUmiputra' joyuM, sarvodaya sAhitya kAMtibhAI mATe AthI vadhu sAruM mRtyu hoI ja nA zake. paDadA kharIdIne vAMcavA mAMDyuM tyAre samajAyuM ke "sevAdharma manuSyanI vizeSatA pAchaLa rahI kAma karanAra kAryakaro ananya ThaMDI zaktithI kAma karyuM ' jAya che. mAna-pAnanI AzA vagara eka UMcI adhyAtmikatAthI | kuTuMbanI Arthika paristhiti nabaLI hovA chatAM mana sarvodayanI temanuM jIvana bhareluM hoya che. AzA che temanA jIvanamAMthI ApaNane pravRtti tarapha kheMcAtuM hatuM. pUjya vinobAjI sAthe pahelI mulAkAta kaMIka zIkhavA maLe. thaI ane temAM temanA raMge raMgAI gayA. (saujanya : bhUmiputramAMthI sAbhAra)
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 23 vA tIrtha : AcAryazrI pradyumnasUrijI 1rameza bApAlAla zAha - saMpAdaka: 'pAThazALA' 'vizvane sahasa kiraNothI ajavALato sUrya che, te vAta nakkI che; uccAryA te 'pAThazALA'nAM anekAneka vAcakonA pratibhAvo sarikhA chatAM teno ujAsa kema jaNAto nathI? evuM te kevuM gADha AvaraNa che: "Aje dezanA sAMbhaLIne mArA kAna pavitra banyA. temanA darzana tenI ADe varte che !--A prazna che. A mathAmaNa ja tenuM AvaraNa che. karavAthI mArA netra ane mAtra (zarIra) kRtArtha banyAM eTale ke, zrotra, A vicAra virame to ja peluM dekhAya! gAtra, netra dhanya banyAM!' khare ja! sAhebajInuM prasanna ane mukta ApaNo deha te paheluM AvaraNa che. tenI durbhedya dIvAlane aDIne hAsya dilamAM amiTa chabI samAna samAyuM che! ja Indriyono killo che. te pachI, Ama pAtaLI kahevAya evI chatAM XXX vajra jevI kaThina eka ADaza che; tenuM nAma che mana. enA ye be paDa mastavihArI svabhAva! saMyama sivAyanA kazA baMdhana paravaDe nahIM. che: eka jJAta mana ane bIjuM ajJAta mana. saMyama jIvanamAM praveza karyo te paNa oNlimpikanA maeNDala maLyA mananA AgaLa-pAchaLanA paDane vIMdhavA-bhedavA, are ! emAM barAbara hatuM! bAra varSanI kizora vaya. mAtAe to saMyama aMgikAra nAnuM bAkoruM pADavAnuM kAma thayuM ke ajavALAnuM dhasamasatuM pUra karyo hato. aNakhI (jaMbusara pAse) jevA nAnA gAmamAM bhaNavAnI cidAkAzamAM relAI uThaze. pachI tenA prakAze AchuM aMdhAruM ye nahIM rahe. zuM sagavaDa hoya? gharamAM paNa mA jevI mAvajata koNa kare? eka A dIvAlane bhedavA, oLaMgavA mATe ja manuSyabhava maLyo che. divasa bA-mahArAjane vaMdana karavA gayA tyAre...AkrozabharyA avAje durgama lAgatA A kAmamAM saphaLatA meLavanArAono sathavAro paNa bA-mahArAje kahyuM: have mArI pAse A kapaDAmAM Avato nahIM! sAdhvI maLI rahe tema che. jeoe bAkoruM pADavuM, pachI bArI karI ane chevaTe to hatAM, mA paNa hatAM. A paLonuM AcAryazrIe kevuM zabdacitra upasAvyuM bAraNuM banAvyuM evAonI vAta parathI ema to lAge che ke tyAM che, juo: javAya to che ja!' ... mArA zaizavanA tophAnI divaso yAda Ave che ! dizAhIna keTalI gahana vAta! kevI saraLa kalpanA! ane kevo sarasa ukela! dazAmAM hato. 'sAva abUdha" A zabdano vAstavika artha hato.. pAThazALA' patrikA nimitte AcAryazrI pradyumnasUri mahArAjazrIe zrI siddharSinA dramakanI oLakha pachI thaI, paNa te kAMIka sArA mitra-sakhA banIne, zikSaka banIne, guru banIne vAcakonI kahevAya evA divasomAM kadhoNI TUMkI caDDI ane TUMkI bAMhyanA manobhomakAnuM kheDANa karyuM che, saMvardhana karyuM che te have to, nA pUto nA khamIsanA lebAsamAM ekavAra pUjya bA mahArAja sAdhvIjI zrI paviSyati! chatAM 'abhaMgadvAra pAThazALA' mATenuM temanuM svapna A rIte paghalatAzrIjInI kaThora kRpAdRSTimAM huM Avyo. sAva rakhaDunA dhULathI mahadaMze siddha thayuM. kharaDAyelA paganA aMgUThAthI laI sukAyelA parasevAnA ogharALA XXX mukha para thaIne vIMkhAyelA vALa sudhI e dRSTi pharI vaLI. temanA jaina sAdhu eTale saMyamita jIvana. AcArya zrI pradyumnasUrijI karuNAthI chalochala hRdayamAMthI shock treatment jevo karuNAno mahArAjanuM paNa e ja saMyamita jIvana; sAdhu jIvanamAM avakAza dhodha paDyo. tenA paDaghA kAnane bharI de evA hatA. avAjamAM garama evo maLyo, guru evA maLyA ke dharmanA gahana zAstronA abhyAsanI pANInI bhInI-bhInI tINAza hatI, tIkhAza na hatI! aMdaranI sAthe-sAthe teo sAhitya, kaLA, saMgIta, prakRti jevA gahana mIThAzane jovAnI najaranuM dAna thaI rahyuM hatuM. ane huM viMdhAyo! viSayonA abhyAsamAM rasa-taraboLa thayA, pravINa thayA. bALapaNanuM e zabdo yAda AvyA: 'have mArI pAse A kapaDAmAM Avato nAma "pravINa' paNa ujALyuM! saMzodhaka vRtti evI che je viSayo nahIM!' uMmara varSa 12, sAtamAnI parIkSA ApelI. e sAla vi. saM. AtmasAt karyA temAM pAraMgata-prAjJa thaIne badhuM bharapUra mANyuM. 2016nI hatI. amadAvAda zaherane dajhADato vaizAkhano baLabaLato mANIne gamatAno gulAla karyo. chUTe hAthe lhANa karI. nAnakaDI mahino hato. e taDako kerInI khaTAzane mIThAzamAM pheravavAmAM sahAyaka pAThazALA'nA phakta ATha pAnAMnA eka pachI eka pragaTa thatAM hato! jo ke bahu gamato na hato paNa te mAnavuM to paDaze ja ! aMkomAM anekavidha viSayo evA rasabhara ApyA ke vAcako apAra sAdhvIno pariveza hato ane temAM vAtsalyabharyuM, mAtAnuM hRdaya IMtejArIthI 'pAThazALA'nA navAM navAM aMkonI rAha jue. hatuM. enA zabdo aMdaranA UMDANamAM UtarI gayA, kaho ke kotarAI pATalIputranA rAjAe zrI vajUsvAmInI dezanA sAMbhaLI je zabdo gayA! ane eya mane jANa na thAya te rIte! e coghaDiyuM ane e paLa
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prabuddha jIvana jUna, 2016 sonerI haze ke sArthaka thavA nirmAyelA zabdo mane maLyA. vidhAtAe pAsenA vAtAvaraNamAM, sAhityanA AlaMkArika zloko, zubhASito, paNa, mane jANa na thAya tema badhuM goThavI dIdhuM..!' kathAnako tathA udhdhata aMzo satata phoratA ane maheMkatAM rahetAM. A A zabdo, A prasaMga, A vicAra! zabdo samartha sAhityakAra badhA viSayono pAyo caNAto gayo, sIsuM purAtuM gayuM ane marAmata jevAM, prasaMga jIvanamAM ekAda vAra ja bane tevo ane jhaDapI levA thatI rahI. saMskRta sAhityanI sAthe-sAthe gujarAtI sAhityanA uttama jevo, vicAra..'vidhAtAe paNa, mane jANa na thAya tema badhuM goThavI aMzo paNa bhaLyAM. are ! teozrIe to, gAmaDAnA ziyALAnI dIdhuM!' 13 varSanI vaye surata khAte pUjya upAdhyAya zrI meruvijayajI UghaDatI rAte ke vahelI savAranA pUrvAkAza ane uttarAkAzamAM satata mahArAjanA varad haste bhAgavatI dIkSA grahaNa karI. camakatA tArAnAM jhUmakhAMno, grahono rasALa paricaya karAvyo che. xxx aMdarano AMtaramAnasapiMDa Ama anAyAse baMdhAto haze ema Aje saphara zarU thatAM jema gaMtavya sthAnanI jhaMkhanA hoya tema ApaNe lAge che.' paNa hamaNAM vaccenA mukAmo vaTAvI, pUjaya mahArAjazrIe ane kRpAvaMta pUjya AcArya dharmadhuraMdharasUri mahArAjanI anahada saMyamajIvananA 45 varSa pachI 'cetana aba mohe darizana dIje' zIrSaka kRpAthI ghaDAyelA ane rasAyelA pUjya pradyumnasurijI lakhe che : ApI lakhyuM che te joIe: ...temanI aMtaraMga manovRttinA izArA maLatA tyAre citta Aje saMyamajIvananA pIstAlIsa varSe, vItelAM varSonuM vaLatara ahobhAvathI chalakAI jatuM. yogya samaye eka DAyarI meM emane A jovA mana talase che, tenAM lekhAM-jokhAM karavA mana utsuka che. saMyama zabdo lakhI arpaNa karI. jIvana zA mATe? saMyama jIvanathI zuM karavuM che?' Avyo ko' hAtha tava nigdha patharo beDola ne kadarUpo. mahArAjazrInI A nikhAlasa vicAradhArA AgaLa cAle che...sAdhu zilpI! teM rUpa ghATa nUra arapI caitanyavaMta karyo. svayaMne prazna kare che ke phakta "ghara badalo" che A?: ATheka divasa pachI...manamAM apAra kutUhala hatuM...DAyarImAM zuM prabhu mahAvIre manuSyabhavanI sArthakatA varNavatA kahyuM che ke, dehathI lakhAyuM haze ? DAyarI hAthamAM lIdhI tyAre deha romAMcita banyo. AtmA judo che-A vacana zraddhAthI svIkAryA pachI te anubhavAya arpaNa paMktimAM snigdhanI jagyAe mugdha ane beDoLanI jagyAe to A janma lekhe lAge. A anubhava AtmasAt karavAno zreSTha karkaro lakhyuM hatuM! A zuM? meM teozrImAM kartutva sthApyuM. temaNe e mArga pravajyA-dIkSA che. jIvanamAM sAdhutA pragaTe tyAre ja deha gaNa kartutvano cheda uDADyo! nimitta karatAM upAdAnane AgaLa karyuM.' banI zake." ziSyane ghaDavAnI kevI anokhI rIta ! mAIkala enjaloe DeviDanuM, "samagra jIvana kevuM vItyuM che tenI pratIti aMtakALe thaze. lakSya pieTAnuM zilpa ghaDatAM e pAtronA sukomaLa dehane TAMkaNuM aDe ja prApta karavA mATe tapa ane svAdhyAya ja mArga che evuM nathI. bIje nahIM tema ghaDyuM haze! AvuM koIe kahyuM nathI. paraMtu zilpa jotAM to raste paNa samAdhi hAMsala thaI zake che. bhaktinI tIvratA, ema ja lAge! evI ja rIta pUjya pradyumnasurijIe pAThazALAnA zaraNagamananI tAlAvelI, ahaMnI zUnyatA-A badhAthI paNa vAcakone ghaDavA apanAvI hatI. dhyeyasiddhi thAya che.' XXX svayaMnA sAdhu jIvanamAM pAkaTa vaye AvI paDelAM 'upasarga' che- ApaNe sahaja bhAvathI bolIe chIe, bolatA rahIe chIe : sAta varSa sudhI, jIvananI AkharI kSaNa sudhI atyaMta sahajapaNe nainam gati zAsana--A zlAghA nathI, ThAlA ApavakhANa nathI. svIkAryA, kAyAkaleza vinA svIkAryA, tenI temaNe A zabdomaDhI saMpUrNa vaijJAnika evA ApaNA dharmanA marmane samajavA sadgurunuM bhaviSyavANI karI haze zuM? zaraNa ja joIe. navakAramaMtranI mALA pheravanArAone akhAnI Takora XXX yAda karAvavAnI jarUra nathI. ahIM to pradyumnasUri mahArAjazrIe to taLeTI ane zikhara vaccenA yAtrA pathanA durgama caDhANanA eka kriyAne pariNAmonA svarUpamAM pheravI ApI che. prabhunA zAsanano eka pagathiyAM urdhva dizA taraphanuM prayANa che. pUjya AcAryazrI zrAvaka zraddhAvaMta hoya, sAta kSetramAM vapana karanAro ane pradyumnasUrijInA jIvananuM A pAsuM temanAM sAdhujIvanane bharyuM-bharyuM sAdhumahAtmAonI sevAbhakti dvArA puNyakaraNI karanAro hoya; banAvatuM rahyuM. durgama lAgatI A yAtrAmAM saphaLatA meLavanArAono Avo zrAvaka savAramAM jAge tyAre tenI nidrAno tyAga navakAramaMtranA sathavAro teone maLyo che. teozrI lakhe che: 'pUjya AcArya zrI smaraNathI thAya. zrAvakakuLamAM janme tyAre, jAya tyAre, sUe tyAre, amRtasUri mahArAja sAhityanA jIva hatA. jema navA ghaDAmAM pANI jAge tyAre prathama zrI navakAramaMtranuM smaraNa kare. eTale ke ApoApa, ghaDAnI bahAranI sapATI upara jAme tema teozrI mAnavajIvananI yAtrAno prAraMbha ane jIvanamAMthI prayANa karatAM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 25 paNa navakAranuM smaraNa." mahAzAstro abhyAsa karavA cAhe tehane meM tarka siddhAMtazAstro dAna sAmAnya akSarajJAna hoya tene paNa hRdaya soMsaravuM utarI jAya, ghAM. tirasuM mAre ekAnta sneha che te prIchajo." kharekhara, pradyumnasurijI hRdayastha thaI jAya evI bhASAmAM, zabda ramatanI TekaNalAkaDI vinA A snehanA bhAjana thayAM che !...ema jarUra lAgyA kare ke ApaNA dharmanA marmane samajAvyo che. siddhazilA para pahoMcI javAnA sapanA kevA ahobhAgya! ATalA badhA viSayo eka ja vyakti pAsethI kyAre paNa dekhADaDyA nathI. vAs karI che haiyAno hoMkAro ApaNane, khAsa ApaNA mATe maLyA che! sAMbhaLavAnI ! vAtyu karI che uttamanI upekSA nahIM karavAnI, adhamano XXX anurAga nahIM karavAnI. vAtyu karI che samaja ane svabhAvanA aMtarane vAka bArasa, saMvata 2003nA zubhadine vAgezvarInI AziSa ogALavAnI. laI janmelA, aneka sArasvatothI rasAyelA pUjya AcAryazrI bALaka paNa samajI zake ke, "svaccha saranAmAMno vikalpa nathI. pradyumnasurijI jIvanane utkRSTapaNe mANIne, vizALa cAhaka varga kemake garabaDIyA akSaranA saranAmAvALI TapAla kyAMya pahoMcatI para apAra karuNA karIne cAritrya ghaDataranI abhaMgadvAra pAThazALA nathI! mANasanuM saranAmuM te tenuM caritra.mANasa tenAthI ja oLakhAya. dvArA jIvana utkRSTapaNe jIvavAnA pATha bhaNAvI acAnaka ja zAnta cAritranI koI avejI nathI. A niyama che.' thaI gayA, avAka thaI gayA! jANe ke AkhuM AyakhuM uttama rIte ane ekathI laIne ekayAsI aMkonI 'yAtrA' pUjya zrI mATe tema ja sAdhanAmaya jIvavAnI kaLA zIkhIne nivRtta thayAM, svayaM UMDI vAcako mATe ananya rahI. mAIkala eNnjolo pharIthI yAda karIne kahevA sAdhanAmAM magna banI gayAM. zabda thakI pragaTa thayelA, have niHzabda, mana thAya ke ATaATalA aMkomAM rajU thayelI sAmagrImAM kyAMya eka thayAM. teozrInA A chellAM varSonA aNasAra samA, daseka varSa zabda jeTaluM paNa nakArAtmaka bhAvanuM TAMkaNuM koI vAcakane aDyuM nathI! pahelAM temaNe lakhelA A zabdoe temane keTalI badhI zAtA-samatA je kAMI maLyuM che temAM temanA 'haiyAno hoMkAro' bhaLyo che! ApI haze? "ekavAra samajAI jAya ke dehathI AtmA judo che pachI pUjya pradyumnasurijInA lakhANamAM vaividhya paNa apAra bharyuM che. deha jarjarita thAya, rogothI gherAI jAya, pArAvAra pIDA thAya, aneka viSayo hAtha dharIne tRpta thaI javAya tevuM uttama kakSAnuM pugaLanA svabhAva mujaba karamAI kALo paDe to paNa AtmA tenAthI vicAradhana pIrasyuM che. paheluM pAnuM, prArthanAo, UMDI zAnta judo che e anubhavAze, pIDAze nahIM, ribAze nahIM.' vairAgyadazAthI pracura evA sAdhu-sAdhvIjIonA viziSTha paricayo, AyuSyanA chellA divase (saMvata 2072, vaizAkha sudi pAMcama), uttama ane udAra zrAvaka kALadharmanA samaye paNa gurudevanI zrAvikAonA jIvana darzana, anumodanA mukhakAMti plAna thaI na hatI, na azrumALA, vihAranA varNano, ja thAyane! uttama kAvyonA paricaya ane | zrI jaina yuvaka saMgha aneka hAthothI raLiyAta thayuM che. aneka XXX AsvAda, dharmane ujAgara karatAM | hAthonA sahakArathI A saMsthAnA kAryone vega maLato rahyo che. gurupUrNimA (vi. saM. manana-lekha, kathA-parimala rUpe A sahunA RNano svIkAra karIe chIe. saMsthA eTale sAmUhika 2053)nA yogya divase AbAlavRddha saune rasALa rAkhe | hAtho ane samuhanuM kArya. AvA sevA niSThAvAna lokothI ja pAThazALA" patrikAnuM prAgaTya tevA kathAnako, hitanI vAto, saMsthA samRddha thatI hoya che. thayuM. eka pachI eka suMdara aMko saMgha ane saMsthAonA vahIvaTanA | zrI dilIpabhAI zAha philADelaphiyAmAM rahe che ane amerikA thatA rahyA. vaividhyasabhara phorama mArgadarzana, jijJAsuone khAte prabuddha jIvana'ne badhA sudhI pahoMcADavAnuM ane lavAjama prasarAvatAM ciMtana-puSponI mArgadarzana, vaLI A badhAmAM ekaThuM karavAnI sevA Ape che. mALAnuM sUtra (doro) banavAnuM ziramora gaNI zakAya tevI zrI bakulabhAI gAMdhIe 1929 thI 2015 sudhInA "prabuddha upAdhyAya yazovijayajI sobhAgya A lakhanArane prApta jIvana'nA badhAnA aMkonuM DIjITalamAM rUpAMtara karI sIDI thayuM. pUjyazrInI satata vahetI mahArAjanA jIvananI vAto ! banAvavAnuM bhagIratha kArya karyuM che. upAdhyAyazrI para teo oLaghoLa vANIne jhIlavA maharSi zrI hitezabhAI mayAnI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vebahatAM! upAdhyAyazrIe Apelo vedavyAsanA lahiyA banavA jevuM sAITanI jALavaNI chellA aneka samayathI kare che. kaoNla "jo koI matanirapekSa thoDe ahobhAgya maLyuM. A sauno RNasvIkAra. paNa kSayopazama varte (tene) * * *
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 prabuddha jIvana jUna, 2016 ApaNe gAMdhIjIne lAyaka chIe? 1 nAnI pAlakhIvAlA ) aDasaTha varSa pahelAM trIsamI jAnyuArInA zukravAre ahiMsAno vila durAMe kaheluM e pramANe sadIo pachI paNa loko mahAtmAne sauthI moTo phirasto khUnInI goLIno zikAra banyo. ATalA tejasvI yAda karaze, jyAre emanA vakhatanA anya netAonuM nAmonizAna ane prakAzamaya bIjA koI AtmAe bhAgye ja saMskRtine pavitra paNa nahi rahyuM hoya. ItihAsamAM noMdhAyelAM nAmomAMthI ATalI karI haze. mahAtmAnA kAma tema ja vizvanA ItihAsamAM emanA saumyatA, niHspRhatA, sAdagI ane duzmana pratye kSamAnI bhAvanA sthAnane AlbarTa AInsTAIne TUMkamAM A rIte mUkyAM hatAM: bhAgye ja koImAM haze. vizvabharamAM gAMdhI vize je ahobhAva che enuM mukhya kAraNa e ke mahAtmA mATe satya ja Izvara hatuM ane ahiMsA e ja dharma, loko, ghaNuMkharuM sabhAna rahyA vagara, ema mAnatA ke naitika saDAnA A 1922mAM emanI sAme cAlelA mukadmAmAM emaNe kaheluM: 'mArA yugamAM e ekamAtra evo dUraMdezI rAjakAraNI hato jeNe rAjakIya dharmanuM paheluM pagathiyuM ahiMsA che. chelluM pagathiyuM paNa e ja che." bAbatomAM mAnavIya saMbaMdhono UMco khyAla Apyo, jene ApaNe badhI ja ahiMsAmAM vIratA maravAmAM che, mAravAmAM nahi. emanI anukaMpA zaktithI anusaravuM joIe. ApaNe e muzkela pATha zIkhavAno che ke ane mAnavatA brahmAMDa jeTalI asIma hatI. emaNe kaheluM, 'bhAratanA vizvavyavahAramAM ApaNo rasto nagna sattAnI dhAkadhamakI para nahi, paNa badhA ja dharma ane jAtionA mANasone ekatra karo ane komavAdI nyAya ane kAyadA para Ubho haze to ja mAnavajAtanuM bhAvi sahana karI tathA sthAnika bhAvanAo emanA magajamAMthI kADhI emanAmAM zakAya evuM haze. AvanArI peDhIo bhAgye ja mAnI zakaze ke Avo ekatAnI bhAvanA pUro.' emaNe ema paNa kaheluM, "mAruM hindutva mAnavI kharekhara hADamAMsa sAthe pRthvIpaTe vicarato hato. sAMpradAyika nathI. IslAma, khristI, bauddha ane pArasI dharmomAM mane je gAMdhIjInAM agaNita sarvottama tattvo dekhAya che e badhAM balidAno ane emanI athAga vidAya emAM AvI jAya che. satya mAro dharma mahenatanAM phaLa bhogavatI navI che ane ene sAdhavAno ekamAtra peDhI emanA vyaktitvano jAdu DravIndranAtha TAgora mArga ahiMsAno che." nahi jANe. lokono A eka evo sAmAjika anyAyanA dUSaNo netA hato jene koI bAhya sattAno 'jyAM zvAsanI sarahado pUrI thAya che...' sAme ItihAsamAM A pahelAM Teko nahoto; eka evo mane rajA maLI gaI che. lokone ATalI vyApaka rIte rAjakAraNI hato jenI saphaLatA mitro, mane vidAya Apo. koIe UbhA karyA nahotA. koI chaLa ke kapaTa para nahi, paNa huM tamane saune vaMdana karIne vidAya lauM chuM samagra mAnavajAtinA AtmAne mAtra enA AtmAnI naitika mArA daravAjAnI cAvI pAchI soMpuM chuM DhaMDhoLavAnuM kAma emaNe potAne mahAnatA para nabhelI. eka vijetA ane mArA ghara paranA tamAma haka choDI dauM chuM. mAthe lIdhuM. eka saMta jenA netA yoddho hato jeNe pRthvI paranA tamArI pAse mAtra aMtima premabharyA zabdo mAguM chuM. hatA evI krAMtinI adbhuta sauthI jorAvara rASTrane baLa vAparyA ApaNe ghaNo samaya ekabIjAnA sAnidhyamAM rahyA ghaTanA viSe joI. "potAnI vagara pAchuM haThAvyuM. e mahAna ane huM ApI zakuM tenAthI vadhAre pAmyo chuM. camakatI pAMkho zUnyAvakAzamAM zANapaNa ane ad bhuta | have paroDha thayuM che. vyartha phaphaDAvato" A koI devadUta namratAvALo AtmA hato jenAM ane mArA aMdhArA khUNAne ajavALato dIvo bujhAI gayo che. nahoto. emaNe potAnI jAtane zastro hatAM mAtra daDha manobaLa teDuM AvyuM che. eka vAstavika AdarzavAdI ane acaLa nizcaya. e eka nabaLA ane huM mArI musApharI mATe taiyAra chuM.. sAbita karI ane bhalAI paNa zarIrano evo mAnavI hato jeNe asarakAraka hoi zake e dekhADyuM. - anu. : zaileSa pArekha lazkarI tAkAtanI krUratAno mAtra (saujanya: navacetana-me, 2016, amadAvAda) dakSiNa AphrikAmAM giramITiyA mAnavInA gauravathI sAmano karyo. (gulAma majUro)nI prathA nAbUda
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana 27. karavA emaNe saphaLa prayatno karyA. ApaNA samAjanA kalaMka jevAM huM IcchuM chuM ke tamArA majUrone tame milakatamAM bhAgIdAra banAvo. aspRzyatA ane bIjAM sAmAjika dUSaNo sAme bIjA koI karatAM bIjA lAkho loko prAmANika AjIvikAno je adhikAra dharAve che teo vadhu zUratAthI laDyA. 1925mAM emaNe kahyuM, "aspRzyatA -eTalo adhikAra ja mAtra tamAro che. tamArI bAkInI milakata ApaNI sauthI moTI zarama che. A apamAna vadhAre UMDuM jaI rahyuM samAjanI che ane samAjanA kalyANa mATe vaparAvI joIe. emanI che." emane mana brAhmaNa ane harijanane samAna gaNavA e ja gItAno khAsiyata mubajanI mAnasika sajAgatA dekhADIne emaNe potAnI Adeza hato. jAtane samAjavAdI nahi paNa sAmAjika nyAyamAM mAnanAra tarIke sAmrAjyavAda ane saMsthAnavAdI zAsana sAme emanI aitihAsika oLakhAvI. laDatane pariNAme bhAratane AjhAdI maLI eTaluM nahi paNa bIjA eka sArA nAgarikanuM jIvana karmanuM athavA to dezanI sevAmAM ghaNA dezonI mukti mATenI jarUrI AbohavAnuM sarjana thayuM. sakriya evuM jIvana hoya ema gAMdhIjIe kahyuM. "mArAM lakhANo mArA gAMdhIjInI mAnyatAo samajavAnI mahenata jemaNe karI nahi zarIra sAthe bALajo. meM je karyuM che e ja rahevAnuM che, meM je kahyuM ke teo emane arthazAstranA viSayamAM AdarzavAdI gaNAvatA. lakhyuM che e nahi." dhyeyane varelA kAmanuM mahAtmA karatAM vadhu sAruM gAMdhIjIne mana carakho eka pratIka hato ane bhUkhyA loko sAthe udAharaNa A sadImAM nathI. emanuM jIvana asIma dhIraja, apAra ekatA sAdhavAnuM sAdhana hato. A emanI pahelI ane aMtima ciMtA prema, saMpUrNa prAmANikatA ane adamya hiMmatanuM jIvana hatuM. hatI. karoDo mUMgA lokonA hRdayamAM je Izvara dekhAya' e sivAya ApaNI paddhatio ane vicAradhArAo kyAreka kAmanAM ane koI anya Izvarane oLakhavAnI emaNe nA pADelI. yaMtro ke kyAreka nakAmAM hoya che. paraMtu zANapaNa ane mAnavIyatAnA A vijJAnanA vaparAza sAme emane vAMdho nahoto, jo e lokonI mahAna ane premALa dIpakanA zabdo zAzvata che. emaNe ApaNane Arthika ane sAmAjika jarUriyAto pUrI karI zakatAM hoya. "mArA eka rASTra tarIke svamAna ane gauravanI amUlya bheTa ApI. dezane je vastuo joIe che e traNa karoDa lokone badale mAtra trIsa gAMdhIjInA zarIrane bharakhI janAra dhikkAra ane jhanUna emanA hajAra lokothI utpanna thatI hoya to te sAme mane vAMdho nathI. paNa mahAna AtmAne spardho nahi. ApaNe have emaNe ApelA zAzvata pelA traNa karoDa loko berojagAra na thavA joIe. mukhya vAta e che pATha tarapha vaLIe jethI ApaNe gAMdhIjIne emanI jiMdagImAM lAyaka ke lokono vyartha samaya vaparAvo joIe ane Ama kudaratI nahotA toya emanA mRtyu pachI thoDA aMze emane lAyaka thaIe. prakriyAothI dezanI garIbI dUra karavI joIe. carakhAno pAyo ja thoDAM phala caDhAvavAM, mAthuM namAvavuM, pradakSiNA karavI, pAchA vaLavuM, e vAta para che ke bhAratamAM karoDo ardha-rojagArIvALA loko che navA AvanAra mATe jagyA karavI, be miniTa mauna pALavuM, salAmI ApavI ane huM e vAta svIkAruM chuM. jo Ama na hota to carakhA mATe koI ane keTalIka miniTo rAmadhUna, 2AjaghATa para vadhu eka yaMtravat prakriyAnI sthAna na raheta. bhAratanI garIbI ane berojagArI dUra thatI hoya parNAhuti...purA 68 gAMdhI nirvANa dina Ama gayA ane keTalAya jaze. to huM atyaMta jaTila yaMtronA vaparAzanI paNa himAyata karuM.' bhAratadeza paNa dara varSe gAMdhInA sapanAnA svarAjathI Ama ja dUra jato rAjyanA binajarUrI aMkuzo nAbUda karavA ke ghaTADavA mATe temaNe jAya che. 'mAruM jIvana e ja mAro saMdeza' che kahIne cAlyA gayelA A athAga prayatno karyA. emaNe kahyuM: mANasanI puSkaLa vAto karI zakAya, paNa emanA vicAro vartanamAM lAvavA rAjyanI sattAmAM koI paNa vadhArAthI huM DaruM chuM kAraNa ke zoSaNane agharA che! eTale ja vADIlAla DagalIe jemane 'bhAratanA mahAna ochuM karIne e lokonuM bhaluM kare che ema upara uparathI dekhAya che nAgarika' ane 'gAMdhIjInI AMtaraDI Thare' evA 'Adhunika vyakti' paNa tamAma pragatinA mULamAM rahelA vyaktitvano nAza karIne e gaNAvyA che. evA sanmAnanIya dhArAzAstrI nAnI pAlakhIvAlAnI mAphaka mAnavajAtane khUba nukasAna kare che. ApaNe ApaNI jAtane prazna pUchavA jevo che 'ApaNe gAMdhIjIne lAyaka gAMdhIjIne mate khAnagI milakata jAhera vizvAsanA pAyA para chIe ?' * * * rAkhavAnI hatI. milakata dharAvanArAoe eno upayoga anya , anya (ame bhAratanA lokomAMthI) lokonA bhalA mATe karavAno hato. milanA ejanTa ane milanA navajIvana TrasTa prakAzita "navajIvana akSaradeha' sAmayikanA majUro vacceno saMbaMdha pitA ane saMtAna jevo athavA to bhAIo vacce hoya evo hovo joIe. tamArI tamAma milkata eka pavitra jAnyuArI-phebruArI, 2016nA aMkamAMthI sAbhAra. " TrasTa tarIke tamAre rAkhavI joIe ane jeo tamArA mATe kAma kare zrI sUryakAMtabhAI parIkhano A lekha 'prabuddha jIvana' mATe mokalavA che ane jemanI mahenata ane majUrI para tamAruM sthAna ane tamArI virAja samaddhi UbhI che emane mATe A milakata tamAre vAparavI joIe, je zrI nAnI pAlakhIvAlA bhAratanA sarvocca eDavokeTa hatA.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana jUna, 2016 AkAze uDDayana karAvanArI pAMkha kyAM ? padmazrI DaoN. kumArapALa desAI keTalIka vyaktio evI hoya che ke jemane nItanavAM svapno A ja AzramamAM kacchanA meghANI' samA dulerAya kArANI paNa vasatA AvatAM hoya che ane e svapnone sAkAra karavA mATe navA navA hatA ane tyAre dhanavaMtabhAImAM sAhitya ane saMskAranuM UMDuM siMcana AyAmo sarjatI rahe che. duniyAnI raphtAramAM gheTAMnI mAphaka thayuM. jANe e RNano svIkAra karatA hoya tema kalApInagara lAThImAM cIlAcAlu mArge cAlanArA to joIe teTalA maLI rahe, paraMtu koIka pU. morArIbApunA haste emanuM sanmAna thayuM tyAre emaNe potAne virala vyakti evI hoya ke je e cIlAcAlu mArge cAlavAne badale maLelI TrophI A Azramane arpaNa karI dIdhI ane pAritoSikonI koI navo mArga racI ApatI hoya che. rakama yojaka saMsthAne pAchI vALI dIdhI. eka dAyakA sudhI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA pratiSThita sAmayika 2016nA phebruArImAM ja ekasone bAvIsathI vadhu vidvAno ane 'prabuddha jIvana'nuM taMtrIpada saMbhALanAra zrI dhanavaMtabhAI zAha A kula baso jeTalA sAhityarasiko dharAvatA jJAnasatranuM Ayojana prakAranI pratibhA dharAvatA hatA. emaNe sAmayikanI dehapalaTa ane karyuM. koI jJAnasatramAM ekasothI vadhu vaktAo potAnuM pepara rIDiMga rUpapalaTa karI. emaNe emAM dharmanI vartamAna pariprekSyamAM carcAo kare evI kalpanA ApaNe karI zakIe kharA? paNa emaNe e svapnane jagAvI, sAmAjika utkarSa ane janakalyANanI bhAvanAnuM siMcana sAkAra karI batAvyuM. A trevIsamo jaina sAhitya samAroha 2016nI karyuM. anya dharmonI vicAradhArAono tulanAtmaka abhyAsa 4thI phebruArIe yojAyo e pUrve dhanavaMtabhAI gaMbhIra bimArIne Adarasahita pragaTa karyo. uttama lekhamALAo ApI. yuvAno pAse kAraNe AI.sI.yu.mAM hatA, chatAM lIdheluM dhyeya siddha karavA mATe aMkonuM saMpAdanakArya karAvyuM ane chelle chelle to mahAtmA gAMdhIjI nAdurasta tabiyate paNa AvyA, samAraMbhanA sUtradhAra tarIkenI bhUmikA vizeno 'prabuddhajIvana'no 'mahAtmA gAMdhInA sahayAtrIo" vizeSAMka barAbara bajAvI. e pachI eTalA bimAra paDyA ke pharI AI.sI.yu.mAM ApIne emaNe sAmayikane eka navo AyAma Apyo. teo taMtrI dAkhala thavuM paDyuM. jANe potAnI saMsthAmAM yojAnArA jJAnasatra thayA, tyAre sAmayika aMge carcA karatAM meM kahyuM hatuM ke tame ene dvArA jJAnayajJathI traRNa cUkavavAno bhekha lIdho na hoya! Readable banAvo. ane emaNe vaividhyapUrNa lekho dvArA vyApaka cAra-cAra divasa cAlanArA A jJAnasatra mATe dhanavaMtabhAI cha janasamUhane mATenuM eka prabuddha sAmayika banAvI dIdhuM. mahinA agAuthI enuM Ayojana kare. cIvaTathI kAryavAhI kare. kAgaLa sAmAnya rIte sAmayiko eka ja DhAMcAmAM cAlatA hoya che, jyAre mokale ne pachI tarata kalAkamAM to e aMge phona Avyo ja samajo. dhanavaMtabhAI dareka aMkano potAno DhAMco nakkI kare ane pachI e divase sAMje eno amala thAya, tema kare. jJAnasatranA viSayo be sAmayikane emAM DhALe. mahinA agAu ApI de ane dareka viSayamAM eka saMyojakanI nimaNUMka 1940nI pamI jAnyuArIe bhAvanagaramAM janmelA kare. enuM pariNAma e AvatuM ke jJAnasatranA samaye e viSaya paranA dhanavaMtabhAInuM bALapaNa janmasthAnamAM vItyuM ane e pachI prAthamika abhyAsapUrNa graMthonA udghATanano utsava racAI jato. evuM ya banyuM abhyAsa mATe sonagaDha (saurASTra)mAM AvelA zrI mahAvIra jaina ke A vakhate jaina Agama sAhitya para parisaMvAda hato ane emAM cAritra kalyANa ratnAzramamAM AvyA. A AzramanuM anokhuM bhAga lenArA tamAma vaktAo pAsethI jANItA vidvAna zrI guNavaMta vAtAvaraNa. A AzramamAM zikSaNa, sevA ane dharmabhAvanAno baravALiyAe lekho meLavIne e samaye 'Agama avagAhana' nAmano triveNI saMgama joyo. e AzramamAM vidyArthIo mATe zALA ane eka mahattvapUrNa graMtha taiyAra karyo ane enuM jJAnasatramAM vimocana chAtrAlaya cAle. AmajanatA mATe davAkhAnuM ane auSadhAlaya cAle thayuM. ane dardathI pIDAtA keTalAya loko ahIM rahe ne upacAra karAve. keTalIka vyaktio evI hoya che ke jene potAnA bAganAM vRkSa ahIM garIba dardIne uttama ane moMghI davA eka paNa paiso lIdhA para UgelAM phaLa khAvAmAM rasa hoto nathI. paraMtu bAgamAM khIlatA vinA ane jAti ke Arthika sthitinA bheda vinA maLatI hatI. phUlane joIne AnaMda pAmavAno vizeSa utsAha hoya che. ahIM lokakalyANanA puNyapravAsI evA zrI kalyANacaMdrajI dhanavaMtabhAIe jema sAmayikonA saMpAdako taiyAra karyA, e ja rIte mahArAjanI zrI dhanavaMtabhAI para gADha asara paDI. sAdhutAne koI judA judA vaktAone tAlIma ApI. "mAnava para vizvAsa taNe, ruMvara baMdhiyAra vAtAvaraNamAM jovAne badale sevA, sakriyatA ane mAnavatA para hai zAsthA' e kavi sumitrAnaMdana paMtanuM sUtra dhanavaMtabhAInuM sAthe joDAyelI joIne dhanavaMtabhAInA bALapaNanA saMskAro ghaDAyA. jIvanasUtra hatuM. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI pratiSThita paryuSaNa
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana vyAkhyAnamALAmAM navA navA vaktAone nimaMtraNa Ape ane eka "nema-rAjula kathA' ane "hemacaMdrAcArya kathA' jevI che kathAonI bAgabAnanI mAphaka emanI zaktinI mAvajata kare. vyApaka darzana prastuti DaoN. kumArapALa desAI dvArA karavAmAM AvI, je bhArata ane vAstavika anubhavane AdhAre paryuSaNamAM navA-navA viSayo uparAMta laMDana, losa-enjalisa, dharamapura ane kacchamAM rajU thaI. sAthe Ayojana karatAM. eka Ayojaka tarIke dhanavaMtabhAI kyA prakArano bekaDropa rAkhavo, zrI dhanavaMtabhAI zAhe zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA pustaka- kayA saMgItakArone bolAvavA, kaI rIte nimaMtraNa-patro mokalavAthI prakAzananI pravRttine asAdhAraNa vega Apyo. emaNe joyuM ke mAMDIne samagra kAryakramanuM saMcAlana ane khUba jhINavaTathI Ayojana zodhArthInI varSonI mahenata pachI taiyAra thatA zodhanibaMdha moTe bhAge karatA hatA. vaLI koI paNa kAryakramanI AgaLa bahu ochAM aprakAzita rahe che ane emano saghaLo vidyAparizrama eLe jAya che, 'kriyAkAMDa' rAkhatA. dIpaprAgaTya thAya. traNeka miniTa vaktAnA AthI emaNe AvA mahAnibaMdhanA prakAzananuM bhagIratha kArya paricayanI jhAMkhI karAve ane aMte samApanamAM AbhAra sAthe jarUrI saphaLatAthI siddha karyuM. vaLI jainadharma viSayaka gujarAtI ane aMgrejI sUcanAo Ape. ApaNe tyAM Ayojako ghaNIvAra vaktAthI vadhu bhASAmAM anya pustako paNa pragaTa karyA. bolatA hoya che. zAyarI ke kavitAnI ramajhaTa bolAvatA hoya che. nATaka pratye emane agAdha prema. 1985mAM phorbsa gujarAtI dhanavaMtabhAI zrotAone satata rasaprada bane, tevo dhyeyaniSTha kAryakrama bhASAe yojelI nibaMdha spardhAmAM emaNe prathama pAritoSika meLavyuM racatA. AmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA pramukha zrI caMdrakAnta ane te emanA nibaMdha "gujarAtanA sAmAjIka jIvanamAM nATakono zAha, upapramukha zrI nItina sonAvAlA ane badhA hoddedAro phALo' mATe. 1975mAM "aMgArA" nATakanI racanA karI. kavi nispRhabhAve sAtha Ape. koI sTeja para besavAnuM pasaMda kare nahIM. nhAnAlAla ane kavi kalApI e emanA ati priya sarjako. "kavi badhA ja sAme besIne vaktAne mANe. nhAnAlAlanI kavitAmAM mAnavajIvanadarzana' e viSaya para DaoN. dhanavaMtabhAI zAha jabarA kuTuMbapremI hatA. emanA patnI RDhicarita vidyApuruSa rAmaprasAda bakSInA mArgadarzana heThaLa smitAbena, putra pUraba, putrIo prAcIna, rIti ane putravadhU mahAniMbadha lakhyo, tyArabAda kavi nhAnAlAla 'vasaMtavaitAlika kavi khyAtinI satata saMbhALa letA. chelle potrI viyAnA sAthe ramavAmAM nhAnAlAla' nATakanI racanA karI. emaNe lakheluM 'rAjavI kavi kalApI' emane khUba moja AvatI hatI. muMbaI ane gujarAtamAM bhajavAyuM. e pachI "apUrava khelA-avadhUta avasAnanA divase savAre emano phona Avyo. amAro rivAja AnaMdaghanajI'nI racanA karI. sarjaka jayabhikhkhuM'nI navalakathA evo ke jenI tabiyata barAbara na hoya, te sAmI vyaktinI khabara premabhakta kavi jayadeva' parathI "kRSNabhakta kavi jayadeva'nI pUche! emaNe mArI tabiyatanA samAcAra pUchyA! kahyuM, tamArA nATacaracanA karI ane enA paThananuM muMbaImAM Ayojana paNa karavAmAM cAra kAma che. eka zrImad rAjacaMdra kathAnA kArDanI DijhAIna, ene AvyuM. e ja rIte, muMbaI, sonagaDha ane bhAvanagaramAM emaNe vize eka TUMko lekha, 'ahiMsA ratna evorDanI presanoTa ane mArA jayabhikhkhanA graMthomAMthI gadyaaMzo gUMthIne 'jayabhikhunI zabdasRSTi' anubhavo vize mAro asabAba' nAmanI emaNe mArI pAse nAmanuM vAcikam taiyAra karyuM hatuM. emaNe mane kahyuM ke have dareka sarjaka lakhAvavA dhArelI lekhamALA vize nAnI noMdha. pachI kahe ekAda vize emanI kRtiomAMthI pasAra thaIne AvuM 'vAcikam' taiyAra divasamAM mokalajo. ApaNe cAreka divasanI mudata mAgIe eTale karavuM che. kahe, 'tathAstu' ane pachI umere ke "jo, jo, mAre paThANI ugharANI emanA premAgrahane pariNAme A kaoNlamalekhaka dvArA karavI na paDe." AvI UgharANI karanAro TahUko have kyAMthI sAMbhaLavA 'prabuddhajIvana'mAM satata 62 aThavADiyA sudhI 'jayabhikhkhuM maLaze ? jIvanadhArA'nI lekhamALA pragaTa thaI ane enA parathI taiyAra thayelA emaNe lakhelAM 'rAjavI kavi kalApI' nATyagraMtha mATe mahArASTra nATakanI muMbaI ane sonagaDhamAM bhajavaNI karavAmAM paNa rAjya gujarAtI sAhitya akAdamIno uttama nATyagraMtha puraskAra dhanavaMtabhAie mahattvano bhAga bhajavyo. maLyo, mahAvIraprasAda sarApha puraskAra, saMskRti abhivAdana evAmAM AjathI sAta varSa pUrve emanA cittamAM eka parikalpanA phAunDezana taraphathI zreSTha nATaka mATe tathA kalApInA nATakane mATe AvI. emane thayuM ke vartamAna samayamAM tIrthakaro, vibhUtio ane TrAnsa miDiyA evorDa ane e pachI AcArya bhagavaMta AcAryonA jIvana vize janasamUhamAM alpamAhitI pravarte che. AthI durlabhasAgarasUrIzvarajI evorDa maLyo. chelle 2016nI 4thI emaNe saLaMga traNa divasa eka tIrthakara ke vibhUtinA jIvananI rasaprada jAnyuArIe kalApInagara lAThImAM emane pUjya morAribApunA rajUAta dharAvatI kathAnuM Ayojana karyuM. Ane pariNAme "mahAvIra haste "rAjavI kavi kalApI evorDathI sanmAnita karavAmAM AvyA. kathA', 'gautama kathA', RSabha kathA', "pAThya-padmAvatI kathA', Aje emanA sahu sAthIo evo anubhava kare che ke ame badhA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 prabuddha jIvana jUna, 2016 pakSIo ahIM rahI gayA ne sahune UMcA AkAzamAM UDADanArI pAMkha jaina darzanamAM parama zraddhA ane e vidvajananI smRti ja e baLa pUruM cAlI gaI ! nispRhI, hasamukhA, karmaniSTha, navI pratibhAone sadeva pADaze. dhanavaMtabhAIe karelA aDhaLaka kAryo, lakhANo to a-kSara protsAhita karanArA nATyasarjaka dhanavaMtabhAI zAha nokhA mAnavI che ane te ApaNI sAthe che ja. hatA. kazAya uddeza vinAnI maitrI ane sahune preranArI A pratibhAnA tarubahena kariyA jIvanane joIe to kavivara ravIndranAtha TAgoranA e zabdo yAda x x x Ave che hallo dhanavaMtabhAI jIvana maMthana viSa nije kari pAna, amRta yA UThe chila karigecha dAna. amAruM kArya aLavitaru ne pAcho huM upharo cAlanAro. chatAMya jIvananA maMthanamAMthI nIkaLelA viSanuM svayaM pAna karIne mArI sAthe e mobhIe saMbaMdha bAMdhyo ne vAre vAre prasaMgopAta maMthanamAMthI je amRta nIkaLyuM, tenuM dAna karI gayA cho.' biradAvI protsAhana vadhAre. mArA pahelA nATaka 'mAstara phUlamaNI' 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, joI bheTyA ne kAnamAM phUMka mArI: gujarAtI raMgabhUmine AvA amadAvAda-380007. phona : 079 26602675. nATakanI jarUra che! Ama 1997thI mArA pravAsanA sAkSI. mArA mobAIla : 09824019925. prayogomAM sahabhAgI. mArA dareka nATakanA prathama prayoge hAjara ja hoya. vaDalAnI jema hUMpha Ape. kalAkAronA uccAramAM khoTa hoya XXX jaina darzananA anekAMtavAdane jIvanArA sajjana to TokI sAco uccAra bolI batAve ne uparathI pITha thAbaDe. bhegA maLI ame AnaMdadhananA kArya parathI "apUrava khelA' racyuM. huM tAlIma murabbI dhanavaMtabhAInI vidAyanA samAcAra maLatAM aMgata daramyAna moDI rAte temane phona karI dRzyo badalAvuM. e kAraNo svajanano gumAvavAno AghAta ane du:kha anubhavyA. temanI sAthe mAge! carcAo cAle, hA bhaNe ne navuM dazya lakhI utsAhathI helI evI koI ghaniSTatA nahotI, chatAM paNa jyAre-jyAre maLavAnuM ke vAto paroDhe phona raNake. mane vhAlI, kAlI, bolImAM 'gurujI'nuM saMbodhana karavAnuM thatuM tyAre teo atyaMta nikaTanA AtmIya svajana lAgyA hatA. karI prere. huM abhaNa paNa emano sneha barobara pArakhuM. je darzananI prabuddha sAhityakAra, vidvAna saMzodhaka, taMtrI ane nATyakAranI mane sUjha na hoya tyAM daravAjAo kholI Ape. emanA anubhavano, sAthe-sAthe ja teo eka premALa ane mahAmanA vaDIla hatA. mAhitIno bhaMDAro khUllo mUkI de. aprApya pustaka dUra dUra dezAvarathI pUrvagrahothI para ane sadgA anurAgI evA dhanavaMtabhAI sAcI meLavI mAruM aMdhAruM dUra karavA haMmezA tatpara. Aje nahIM ne kAle salAha ane mArgadarzana meLavavAnuM ThekANuM hatA. jaina darzananA mAro phona raNakaze ne dhvani saMbhaLAze...gurujI kyAM mUMjhANA cho? anekAMtavAdane jANe teo jIvatA hatA. sarve dizAmAMthI AvatA | manoja zAha uttama tattvone AvakAravA teo sadaiva tatpara rahyA hatA. keTalIya vAra zanivAre muMbaI samAcAramAM mAro lekha vAMcIne XXX temano phona Avato. gayA mahine ja temanI sAthe phona para vAta emanI jJAnanI varSA amArA para satata varasatI rahe thaI hatI ane dara vakhatanI jema temaNe mane pUchayuM hatuM: 'bAnA zrI maMbaI jaina yuvaka saMghanA dareka sabhya pathvI para vasatA sAkSAta patronuM saMpAdana-kArya kyAM pahoMcyuM? e karo, karo nahIM to gujarAtI bhagavAna ja cho, paraMtu amane svarganI oLakhANa karAvanAra amArA sAhityanuM karaja tamAre mAthe raheze. temaNe 'prabuddha jIvana'mAM mArA ISTadeva, amArA guru DaoN. dhanavaMtabhAI zAha amane choDIne amArA bA baMdhubahena meghANInA patro vizeno lekha pragaTa karyo tyAra pachI vaccethI tA. 28mI phebruArIe vikhUTA paDI gayA. bahu ja du:kha A ugharANI teo satata karatA rahyA hatA ane huM dara vakhate kahetI thAya che amane. 24mI mArce lagabhaga ekamAsa pachI amane khabara ke have e kAma hAtha para levuM ja che. mane bahu ja gamatI temanI paDI. amArA karmo keTalA kharAba. ugharANI kema ke e mane harIndra dave ane kuNavIra dIkSita jevA mA. DaoN. dhanavaMtabhAIno AtmA A dehane choDIne svargamAM cAlI svajanonI yAda apAvatI. paraMtu kamanasIbe Aja sudhI huM e karI gayo. he prabhu amArI saMsthAnA garIba bALako, garIba parivAro zakI nathI. tathA aMdha, azakta, apaMga, bImAra gaumAtAnI prArthanA temanA jevA uddAta jIvana jIvI janAra AtmAnuM sthAna to svIkArIne emanI AtmAne zAnti Apajo. he prabhu emanI jJAnanI paramazAMtinA dhAmamAM ja haze. zraddhA che. paraMtu ApaNA sahu mATe, varSA amArA para satata varasatI rahe evI prArthanA. prabuddhajIvananA hajAro vAcako mATe, ane khAsa to parivArajano || pI. bI. solaMkI mATe temanI gerahAjarI sahana karavAnuM saheluM nahIM hoya. alabatta jayamA khoDIyAra sevA TrasTa
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna, 2016 prabuddha jIvana - 31 prabaddha jIvana'nA premALa ane niSThAvAna chellAM thoDAka varSothI ja temane jANyAM. temanA prabuddha jIvana'nA sukAnIne mArI bhAvabharI zraddhAMjali taMtrI tarIke, "kalApI" nATakanA lekhaka tarIke, ane bahu moDA jANavA maLeluM ke muMbaImAM 'paryuSaNa' daramyAna yojAtI vyAkhyAnamALAnA chellA 10 varSathI huM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vyAkhyAna- teo aneka prabuddha pro. ramaNabhAI zAha, zrI cImanabhAI cakubhAI, mALAno lAbha lauM chuM. pU. ramaNabhAI to mArA pitAtulya hatA. zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyA tathA anya sujJa suzrAvake ane e jyAre pramukhasthAne hatA tyAre to AkarSaNa hatuM ja. hareka vakhate zreSThIonI hAramALAnA maNakA hatA. judA judA vaktAne sAMbhaLavA maLatA ane jyAre zrI DaoN. dhanavaMtabhAI ghaNuM jIvo dhanavaMtabhAI, "prabuddha jIvananI dIpazikhA dvArA AvyA tyAre paNa e ja AkarSaNa rahyuM. guruno rAha ja apanAvyo. ; amArA sahunA jIvanane dhanavAna banAvatA rahe. saMsthAnI pravRttine vadhu vegavAna banAvI ane ghare ghare mA sarasvatIne pazrImati chAyAbena nANAvaTI pahoMcADaDyA. vicAromAM uttamatA ane jIvanamAM saraLatA e emano e 63, zAligrAma, amadAvAda-380015. jIvanamaMtra hato. moTAbhAInI aNadhArI vidAya eka saMsthAnA sUtradhAra banavuM khUba kaparuM che, paNa emaNe to sahajatAthI A sthAna zobhAvyuM. nAnA ke moTA saunI sAthe premathI dhanavaMtabhAI sAthe mAro pahelo paricaya 1970nI sAlamAM huM ane mAnathI vyavahAra karatAM. sahu kAryakartAnI eka kuTuMbIjana jevI 11 nI muMbaI Avyo tyArathI thayo. huM prathama vAra temanI pAse joba mATe mAvajata karatAM. premanA dorathI sahune eka mALAnA maNakA banAvI gayelo. mane zAMtithI sAMbhaLyo mArI jarUriyAta ane vyavasthA mATe dIdhA hatAM. teo haMmeza sahunI kaLAno vikAsa karavAnI preraNA tAtkAlika bIje joba para lagAvI dIdho, ane pachI thoDA varasamAM ane protsAhana ApatA. ja potAnI kaMpanImAM bolAvIne mane kAma soMpI dIdhuM. basa e saraLatA, sajajanatA, saumyatA, zItaLatA, sahajatA, 1972nI sAlathI huM temanI sAthe kAma karato hato. vyavasAyika svasthatA, uccavaktA, siddhAMtavAdI, namratA, nipUNatA, vidvattA saMbaMdho pArivArika banyA ane dhanavaMtabhAI amArA parivAramAM ane nirmaLatA - A badhAno saravALo eTale ApaNA sahunA - moTAbhAI tarIke sthApita thayA. varSonA vhANA vAyA keTa keTalA vahAlA zrI DaoN. dhanavaMtabhAI. smitAbenane varelA eTale mita to sukha, dukha, hasI, khuzI, AnaMda ane vyavahArika prasaMgo amArA hoya ja ne! jIvanamAM AvyA ane gayA. dareka vakhate moTAbhAI tarIkenI chellA keTalAka varSothI teo mArA bilDiMgamAM rahetA zrI javAbadArI temaNe bahu moTA manathI nibhAvI, haMmezAM prema ane bipInabhAI jaina je teonA mitra hatA, teone tyAM dara maMgaLavAre huMpha ApI. mAro Akho parivAra Aje nodhAro banI gayo hoya Ave ja. jyAre paNa jatA hoya tyAre mane nIce ghaNIvAra maLe, e evI lAgaNI temanA javAthI thAya che. chellA eka varSathI zrI muMbaI raNakAra ja adbhuta hato. AMkhomAM amI ane mukha para bALaka jaina yuvaka saMghamAM mArI nimaNUka karIne satata saMparkamAM rAkhyo. bahu jevuM nirdoSa hAsya ramatuM hoya. e huM kyAreya nahi bhUluM. moTA mananA A muThI UMcerA mAnavIne paramAtmA cira zAMti bakSe AvA zrI DaoN. dhanavaMtabhAIno AtmA jyAM paNa hoya tyAM emane evI prArthanA ane abhyarthanA sAthe vaMdana. parama zAMti prabhu arpa, tIrthaMkarapadanI najadIka jatA jAya ane bahu yAda Avazo moTAbhAI!! zAzvatane pAme evI mArA aMtaranI abhilASA. DhasamukhabhAI zAha ApaNI saMsthA khUba nasIbadAra che ke ApaNane navA sArA teonA javAthI aMdhakAra vyApI gayo. sukAnI maLI jAya che. suzrI DaoN. sejalabena amane tamArAmAM saMpUrNa snehIzrI dhanavaMtabhAInA du:khada avasAnanA samAcAra jANI vizvAsa che ke ApaNI naiyA jarAka paNa hAlaka Dolaka nahi thAya. bahu duHkha thayuM che. teone rUbarU maLavAnuM thayuM nathI paraMtu teonA tame paNa saraLatAthI A pada zobhAvazo. evA amArA aMtaranA sAhitya dvArA teonI kalAnI noMdha karIe chIe. AzIrvAda. 'prabuddha jIvana' mAsikanA saMpAdaka tarIkenI kAmagIrI uttama || bhAratI dilIpa zAha prakAranI rahI che. teonA javAthI aMdhakAra vyApI gayo che. prabhu dhanavaMtabhAI zAha!! temanA AtmAne zAMti arpe ane Apa saune teonA kAryathI preraNA temanA nAma AgaLa Azcaryacihna mUkavAnuM prayojana eTale ke maLe tevI prabhu prArthanA. eka adbhuta vyaktitva temanA nAmamAM temane jovAmAM, Dyogeza joSI sAMbhaLavAmAM, vAta karavAmAM, anubhavavA maLatuM hatuM! pramukha grAma nirmANa keLavaNI maMDaLa
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 prabuddha jIvana jUna, 2016 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA vinaya-caza parisaMvAda saMpanna zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, muMbaI vidyApIThano gujarAtI vibhAga ela.DI. InsTiTyuTa opha InDolojInA DirekTara ane jaina ane jaina ekeDemI dvArA vinaya-yaza parisaMvAdanuM Ayojana karavAmAM dharmanA prakhara vidvAna jitendra zAhe bIja vaktavya ApyuM hatuM. bIjA AvyuM hatuM. madhyakAlIna jaina sAhityamAM agragaNya vidvAno ane satramAM temaNe 'dravya guNa paryAyarAsa' vize vaktavya ApyuM hatuM. ananya kavipratibhA dharAvatA sarjako upAdhyAya vinayavijayajI ane prathama satramAM jitendra zAhe jaNAvyuM hatuM ke A baMne sAdhu mahArAjo yazovijayajInuM sthAna viziSTha ane mahattvanuM che. vinayavijayajI navyanyAya zAstra bhaNyA. te khUba agharI eTale ke jANe vALanI chAla mahArAja kALadharma pAmyA pachI yazovijayajI mahArAje zrIpALa rAsa kADhavA jevI vAta hatI. A baMnenA guru pAse eka graMtha hato. paraMtu pUrNa karyo hato. phorTamAM yojAyelA parisaMvAdomAM vidvAna vaktAoe te potAnI mahattA ghaTI jAya evA bhayathI te ziSyone bhaNAvatA A baMne sarjakonA sarjananI prasAdIno AsvAda ane rasalhANa nahIM. guru be divasa bahAragAma gayA tyAre guru mAtAe jJAna jijJAsuone karAvI hatI. A kAryakramano prAraMbha jANItA vaheMcavAthI vadhe che ema mAnIne baMne ziSyone Apyo. te baMnee be udyogapati ane bhadraMkaravijayajI mahArAjanA upAsaka sI. ke. divasamAM 1500 thI vadhu zloka kaMThastha karyA hatA. vijayavijayajI mahetAe dIpaprAgaTya karIne karyo hato. A kAryakrama zrI bhadraMkara mahArAje 600 ane yazovijayajI mahArAje 900 maMtro kaMThastha vidyAdIpaka jJAnavijJAna svAdhyAya satranA upakrame yojAyo hato. karyA hatA. A prasaMga puravAra kare che ke yazovijayajInI smaraNazakti parisaMvAdanA prathama divase muMbaI jaina yuvaka saMghanA upapramukha atitIvra hatI. temanA vividha graMtho jJAnasAra aSTaka, AdhyAtmasAra nItina sonAvAlAe jJAnapipAsu ane jijJAsuone AvakAratAM ane AdhyAtma upaniSadanI zarUAta "ema'thI thAya che "ema" e jaNAvyuM hatuM ke ApaNe A varSa bAra bhAvanAnuM cittavana karavAnuM che sarasvatImAtAno bIja maMtra che. banArasamAM zAstracarcAmAM vidvAnone ane zrIpALa rAsanI saMgItamaya prastutino AnaMda levAno che. parAsta karatA tethI temane nyAyAcArya mahAmahopAdhyAyanuM biruda muMbaI vidyApIThanA gujarAtI vibhAganA vaDA DaoN. abhaya dozIe ApavAmAM AvyuM hatuM. jaNAvyuM hatuM ke vinayavijayajI mahArAja ane yazovijayajI mahArAja A parisaMvAdamAM muMbaI vidyApIThanA gujarAtI vibhAganA 17mI sadInA jaina sAhityanA dIpako che. yazovijayajI mahArAja bhUtapUrva vaDA ane sAhityakAra DaoN. urvazI paMDyAe nemI-rAjula, kAzI jaIne nanyAya bhaNyA hatA. temAM te jamAnAnI tarkazAstra bhramaragItA vize, jaina dharmanA vidvAna e kaccha-rAparanI kaoNlejamAM (lojika) paddhatino samAveza thayo hato. temAM temaNe jainadarzanane gujarAtInA prAdhyApaka DaoN. ramajhAna hasANIyAe yoga daSTi sakjhAya DhALyuM hatuM. temaNe aneka stavana ane sajhAyo racI hatI. vize, DaoN. RSikeSa rAvale samudravahANa saMvAda vize, DaoN. abhaya yazovijayajI mahArAjanA ane vinayavijaya mahArAja dvArA racita dozIe navapada pUjA vize, bhAnubahena zAhe samakita saDasaTha zrIpALa rAsanuM vAMcana be AyaMbilanI oLI ane paryuSaNamAM thAya bolanI sajhAya vize, razmibahena lehate savAso gAthAnA stavana che. A parisaMvAdamAM ApaNe baMnenA parimANone pAmavAnA che. vize ane sureza gAlAe zAMtasudhArasa vize vaktavya ApyuM hatuM. A parisaMvAdamAM paMcazatAvadhAnI ajitasAgaracaMdra mahArAja "prabuddha jIvananA taMtrI ane gujarAtI bhASAnA prAdhyApaka' DaoN. baMne divasa upasthita rahyA hatA. temanI amRtavANIno lAbha sejala zAhe jaMbusvAmI rAsa vize vaktavya ApyuM hatuM. jijJAsuone baMne divasa maLyo hato. ajitasAgaracaMdra mahArAje kAryakramanA prAraMbhamAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI, "prabuddha subodha TIkAnA mAdhyamathI vinayavijayajI mahArAje ApaNA upara jIvana'nA taMtrI ane A kAryakrama yojavAnI saMkalpanA rajU karanArA karelA upakAranI vAta mAMDI hatI. vinayavijayajI mahArAja ane svargastha DaoN. dhanavaMta zAhanI tasavIrane pArvatIbahena khIrANIe yazovijayajI mahArAja e kalyANamitronuM zreSTha udAharaNa che. zrIpALa puSpahAra arpaNa karyo hato. bhojana-cApANInI vyavasthA bhadrAbahena rAsamAM 551 gAthA yazovijayajI mahArAjanI ane 750 jeTalI dilIpabhAI zAha taraphathI karavAmAM AvI hatI. AbhAravidhi DaoN. gAthA vinayavijayajI mahArAjanI che. zrIpALa rAsamAM baMnenI vidvattA abhaya dozIe karI hatI.. jovA maLe che. * * * prabuddhajIvana" korpasa phaMDamAM traNa lAkhanuM anudAna ApI paMdara varSa sudhI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta karo svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI arpajJAnapuNya prApta karo
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarjana-svAgact | che.' jUna, 2016 prabuddha jIvana 33 pustakanuM nAma : samaNa sutta jaina dharmasAra samIkaraNanuM pAna karIne sau ArAdhaka jIvo mokSa (saraLa gujarAtI anuvAda). pAme eja zubhAziSa. anuvAdaka : munizrI bhuvanacaMdrajI Xxx uDaoN. kalA zAha prakAzaka : pArula dAMDIkara pustakanuM nAma : adhyAtma kema pAmazo? yajJa prakAzana samiti, hiMgaLAja mAtAnI vADImAM, pustakanuM nAma : prabhu mahAvIranI aMtima dezanA lekhaka-saMpAdana : hujarata pAgA, vaDodarA-390001. pU. munirAja zrI saMyamakIrtivijayajI ma.sA. kalikAlamAM kema pAra utarazo. phona : 0265-2437957. prakAzaka : zrI samyagUjJAna pracAraka samiti lekhana-saMpAdana: pU. munirAja zrI saMyamakIrti mUlya-rU. 120/-, pAnA-255, AvRtti-bIjI me, amadAvAda. vijayajI ma.sA. 2015. pAMcamuM punaHmudraNa-julAI-2015. prakAzaka : zrI samyakajJAna pracAraka samiti mUlya : sadupayoga. pAnA : 10+406=416. *..cAra khaMDomAM 756 gAthAomAM thaIne AvRtti : prathama vi. saM. 2071. amadAvAda. jainadharma, tattvadarzana tathA AcAra mArgano sarvAgINa prAptisthAna : zrI samyajJAna pracAraka samitimUlya-sadupayoga, pAnA-18+286=304, saMkSipta paricaya AvI jAya che ema kahI zakAya. nRpenabhAI zAha, 4, saragama phleTasa, vI. Ara. AvRtti prathama, vi. saM. 2071. sAMpradAyika AgrahothI para mULa rUpamAM jaina dharma zAha skUlanI bAjumAM, vikAsagRha roDa, pAlaDI, prAptisthAna : (1) zrI samyajJAna pracAraka siddhAMtano, AcAra praNAlIno ane jIvananA kramika amadAvAda-7, mo. : 942749012. samiti, nRpenabhAI Ara. zAha 4, saragama phleTa , vikAsanI prakriyAno sAmAnya mANasane paricaya muMbaI : sevaMtIlAla vI. jaina, DI-pa2, vI. Ara. zAha skUlanI bAjumAM, vikAsa gRha, karAvavA mATe A eka sarvasaMmata pratinidhi graMtha sarvodayanagara, grAunDa phlora, pahelI pAMjarApoLa roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. galI, muMbaI-4. phona : 2240 4717. mobAIla-9427490120. jaina tattvadarzana, jaina dharmajIvana ane bhagavAna A vizvamAM anAdikALathI be mArgo pravarte che. (2) sevaMtIlAla jaina, DI-para, sarvodayanagara, mahAvIranA dharmabodhano pramANabhUta ane sArabhUta eka saMsAra mArga ane bIjo adhyAtma mArga. saMsAra paricaya Apato A graMtha aneka rIte viziSTa che. grAunDa phlora, 1lI pAMjarApoLa galI, muMbaI mArganI musAphIranuM phaLa anaMta du:kha che. ane 400 004, phona naM. : 22404717. 'samaNasutta' graMtha vinobAjInI preraNAthI adhyAtma mArganI sapharanuM phaLa anaMta sukha che. anaMta zrI mahAvIra paramAtmA aneka jIvono uddhAra astitvamAM Avyo. A graMthanuM saMkalana karavA mATe du:khanI vyathAothI chUTakAro meLavavA mATe saMsAra karI mokSe padhArI rahyA che. tyAre potAnA jIvananA mArgano tyAga karIne adhyAtma mArgane aMgIkAra jainAnA badhA phirakAnA munio tathA vidvAno ekatra thayA ane te vinobAjI jevA "ajena' saMtanI kartavyanA aMtima caraNamAM lAgalagATa soLa prahara karavo atyaMta jarUrI che. te mATe pUjyapAda preraNAthI, e anekAMtavAdanI samanvaya zaktinI 48 kalAkanI dezanA Apeche e 'aMtima dezanA' moja mahopAdhyAyajIe "adhyAtmasAra' graMthamAM 33 . tarIke jaina jagata ane jaina vADamayamAM prasiddhi upAyo batAvyA che. pratIti karAvatI A sadInI aitihAsika ghaTanA pAme che. hatI. tenuM A pustakamAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM temAM prabhu jagatamAM pravartelA cAra puruSAthonuM che. adhyAtmanA nirUpAdhika-nidde ndra ane anuvAdaka kahe che "koIpaNa sAmAnya vAcaka rahasya samajAve che. pAMcamA ArAnA bhAvine jaina dharmanuM pustaka pahelIvAra vAMcato hoya tene cirakAlIna sukhanA arthI jIvoe ahIM darzAvela AnuM vAMcana sugama lAge, rasa jaLavAI rahe ane sUcavanArA ATha svapnono phaLAdeza batAve che. 33 upAyone jANIne jIvanamAM ene sevavAno preraNAdAyI nIvaDe e rIte anuvAda karavAno meM puNya-pApanA paMcAvana-paMcAvana adhyayano prakAza puruSArtha karavo joIe. prayatna karyo che." A anuvAda vAMcatA pratIti thAya che ane sabhA dvArA pUchAyelA praznonA uttaro Ape sarve ArAdhako A pustakanA mAdhyame che ke pUjyazrIe pAribhASika zabdono upayoga che. parama pitAe aMtima samaye jIvAtmAonA adhyAtmanuM svarUpa ane tene pAmavAnA upAyo ocho karyo che. jarUra lAgI tyAM saraLa artha kauMsamAM hita mATe je hitazikSAo pharamAvI che ane jANIne tenA yathArtha pAlana dvArA Atmazuddhi athavA gAthArthanI nIce alaga ApI dIdhA che. kaLikALanA tIrthasthAno oLakhAvyA che tene A sAdhe ane emAM yatkiMcita nimitta banavA badala jarUrI lAgI tyAM samajUtI paNa ApI che. graMthanA pustakamAM AlekhavAmAM AvyA che. stara Atmazuddhi prApta thAya e ja eka zubha aMte pAribhASika zabdonA saraLa lokabhogya artho prastuta pustakamAM prabhu mahAvIranI 16 praharanI abhilASA. ApyA che. aMtima dezanAmAM varNavAyelA padArthonuM saMkalana XXX prabhu mahAvIre prabodhelA dharmatattvano zAstrIya karavAmAM AvyuM che. temAM cAra puruSArtha, ATha bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, paricaya meLavavA IcchatA janone A anuvAda svapnono phaLAdeza ane pAMcamA ArAnuM bhAvi che ja e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), batAvavAmAM AvyuM che. sahAyaka banaze. muMbaI-400063. prabhu dvArA aMtima samaye vahetA karelA A mo. : 9223190753. X X X
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prabuddha jIvana jUna, 2016 atyaMta ahobhAva thayo. aneka vAcanAomAM pUjyazrI vAraMvAra A pratibhAva artha samajAvatA hatA. prabuddha jIvana'nA vAcakone A vAstavika arthanI jANakArI thAya prabaddha jIvana' e prabuddha lekhako ane prabuddha vAcakonuM mAsika te AzayathI A patra lakhela che. che. ciMtAtmaka ane saMzodhanAtmaka lekho pragaTa thAya che te, A nayacaMdrasAgara sUri mAsikano mobho gaNAya che. pragaTa thatA lekhomAM kyAreka zAstra XXX sApekSa artha mATe pragaTa vicAraNA te A mAsikano vizeSa mobho che. daLadAra vizeSAMka khUba ja AkarSaka navembara 2015nA aMkamAM prabuddha lekhaka DaoN. abhaya dozI dvArA lakhAyela "ajitazAMti ane bRhat zAMtinA rahasyo' lekhamAM sau prathama to saMtoSa sAthe jaNAvuM ke divaMgata DaoN. dhanavaMtabhAIne 'sAvasthi puva'nA arthane kholavA suMdara prayatna karyo che. jAnyuArI smaraNAMjali arpato daLadAra vizeSAMka khUbaja AkarSaka che. mukhapRSTha 2016nA aMkamAM AcArya zrI ratnacaMdrasUrI ma. e "sAvasthi putra tema ja aMtima kavara ghaNuM manabhAvana che. tamane ghaNAja abhinaMdana. pasthiva' aMge A arthano khulAso karavA vizeSa prayatna karyo. tamArI saMpAdana kaLA ghaNI khIlatI rahe enA mATe aneka zubhecchAo. sUtrakAranA arthane na samajAya tyAM sudhI potapotAnA kSayopazamapUrvaka dhanavaMtabhAInA lekhana ane saMpAdananuM phalaka ghaNuM vistRta hatuM ane sAdhaka yuktio lagAvavI te yogya che. te rIte baMne ciMtakoe sAvarthIi evuM ja emanuM mitravartuLa hatuM. emanA sarva preraNAdAyaka guNo eTalA zabdathI ayodhyA artha lAvavA prayatna karyo che, te-anumodanIya che. badhA che ke A smRti aMkanuM vajana hajI paNa ThIka evuM ochuM lAge che. ghaNAM samayathI ciMtako A aMge uhApo karI rahyA che. emanuM saumya zAMta smita avakAzamAM chUpAI gayuM hovA chatAM sAvasthi putra patthiva'no sIdho artha thAya che, zrAvartinI pUrva, paNa emaNe sarjelo zabda sAgara ApanI kalamanI saMpAdana kaLAnA nagarInA rAjA-(ajitanAtha bhagavAna) A paMktimAMthI ayodhyA halesA sAthe sadA ghUghavato raheze. artha tALavavA ghaNAM samayathI guMcavaNa che. puSya-pUrva zabdathI koI pUrva dizAmAM rahelI nagarI ayodhyA athavA to pUrva kALamAM tene sau prabuddha vAMcakomAM ApaNA lokapriya sAmayikanuM sthAna avirata ayodhyA kahevAtI evA artha paNa ghaNA e karyA che. paraMtu te tarkasiddha rahaze e ja abhyarthanA sAtha, nathI. pUjyapAda bahuzruta gItArtha paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI mANeka saMgoI XXX ma.e A paMktino yathArtha artha meLavavA athAga prayatno karelA. dhanavaMta zAha smRti vizeSAMkano pratibhAva vihAra karI jyAM jAya tyAM ha.lI. bhaMDAromAMthI ajitazAMtinI TIkA April '16 issue of Prabudhha Jivan' has been dediTabo vagerenI jeTalI paNa prato hoya te kADhIne joI le. pUjyazrI cated to late Shri Dhanvantbhai Shah and also this is paMnyAjI ma.sA.nA jaNAvyA mujaba lagabhaga 400 thI paNa vadhu the first issue of Mrs. Sejal Shah as an editor. ha.lI. prato eka zabdano artha meLavavA phaMphoLI hatI paraMtu saMtoSa Thad an opportunity to hear Mrs. Sejal Shah's lecthayo na hato. chevaTe.. ture on couple of occasions. Also I saw her conduct'laNAvADA'nA ha.lI. jJAnabhaMDAramAMthI ajitazAMti vRtti ing Gyan-satra at Jain Sahitya Samaroh in a very tal ented way and this issue of 'Prabudhha Jivan' has pratamAMthI yathArtha artha teozrIne maLI Avyo je A pramANe che, te proved her inherent ability. pratamAM-Avazyaka niryuktinI 382, 383, 384 mI gAthA lakhelI She has put in lot of thought and hard work in edithatI. je gAthAomAM 24 tIrthakara prabhunI nagarInA nAma che, gAthA ing this issue. I am sure hundreds of write-ups, letters A pramANe che, and messages must have been received. Her ability ikkhAga bhUmiujjhA sAvatthi viNiakosala purNc| to select articles from this wide range is highly comznosevI vAra sI vaMdvAvarR tahya >>AvI rU 82T (A.ni.) mendable. Articles from scholars, intellctuals, writers, friends and relatives of Shri Dhanvantbhai were seA traNa gAthAmAM IzvAkubhUmi, ayodhyA, sAvarthIi, vinItA lected meticulously. All this has resulted in an extra ema 24 bhagavAnanI nagarIonA nAma kramasara jaNAvyA che. ordinary memorable issue. I am sure that all future isTIkAkAra pUjyazrI lakhe che ke, Avazyaka niryuktinI A gAthAmAM sues of Prabudhha Jivan' will come out as good and sAvasthinI pUrve je nagarI (ayodhyA) che. te nagarInA pArthiva=rAjA informative as this issue covering various aspects. ajitanAtha bhagavAna arthAta sAvasthi puva=ayodhyAnA rAjA ema Shri Dhanvantbhai used to write editorials in a very balanced way conveying the message without hurting artha A pratanA AdhAre pUjyazrIne maLyo. anyone and I hope Mrs. Sejal Shah will continue the A ullekha maLatAM pUjyazrIne ati AnaMda sAthe potAno parizrama same in the right spirit. Good luck. sArthaka lAgyo. sAthe sAthe strotakartA ane TIkAkAra pUjya pratye OJ. K. Porwal
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUNE 2016 PRABUDDH JEEVAN THE SCERER'S DIARY THE MIRROR WITHIN Came across this beautiful poem that a lovely mother has written for her three children and this time the seeker in me is going to attempt reaching out to you through this. "Do not measure your worth by what you see there in that silly mirror. That silly mirror can only reflect a portion of who you are. That silly mirror will never be able to reflect the stars in your hair, the healing in your touch or the magic in your soul. That silly mirror does not reflect the light I feel when I am around you. That silly mirror does not showcase your intelligence or your humour. That silly mirror does not reflect your gifts, your creative edge or your original thoughts. It is just a mirror A terrible invention if you ask me. An invention that has steered millions of souls away from their real purpose here on earth. It is just a human-made mirror that will never be capable of reflecting who you really are. Remember who you really are, and don't be fooled by what you see in that silly mirror." It is lovely. This poem is like 'Back to the Basics' for me. How things and ways of perceiving should be. So here is a test: How many of you will comment upon how fair or dark your child is? How fat or slim? How tall or short? How he/she has gone totally on the mom's side of family or dad's (slightly condescendingly even if its out of fun) How many times have you commented on his/her hair?or a big nose, or thin lips? or thick arms? or flat chested or too busty? Whatever your comments may be, praise or criticism, making fun or being serious is that all you see when you look at someone... Really?Purely the physical only? A very miniscule part of all that he or she is. Do we as often as we notice the physical, ever really care to notice the sensitivity, the curiosity, the wonder, the wander, the anger, the forgiveness, the learning, the understanding, the beyond of people around us our children, our spouse, our parents, our friends, colleagues, employees, loved ones? Growing up, I have come across hundreds of people who whenever they met; commented on weight and colour /or height and by chance you suddenly have glasses at a young age my god you are doomed by the judgments and disappointments of theirs. So even though things are changing and education is liberating a lot; but we all know that we also ironically more than any other age are obsessed with our vanity or the lack of it. We are obsessed in looking at the 'mirror' and obsessed to keep looking at it till we are satisfied with what we see. Constantly seeking reassurance from something that does not even show anyone of who or what we really are. The mirror or 'symbolically 'other people's opinion' which does not allow us to soar to our highest potential, to our full bloom. Instead we cower down;and step back or are constantly looking for approval from others - we essentially back off from life literally. Through this article; I am urging you to first see yourself minus the labels, minus the limitations of these labels because as much as the number of people in this world, that many opinions there will be in this world. So see yourself minus every opinion that someone has created for you... and find that person who you really are and embrace her/him. Not to take people's opinion and make them your own. The very fundamental of Jainism is "Ahimsa Parma Dharma". By labelling we are putting upon others our opinion, our thoughts, our perceptions upon them - isn't this hinsa? One can never be perception less but the need is to be perception free. I mean, Nobody in the world will ever have the exact same experiences that well have and thus in that essence we all are all unique, and so it is only for us to discover our own highest potential and our own deepest possibility and not to seek it in others. Pujya Gurudevshri Rakeshbhai has suggested an exercise to us in the last Satsang. And that is - To add the words "In my opinion"before talking anything about
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 PRABUDDHJEEVAN JUNE 2016 someone and to add the words "in his / her opinion" when you hear CHAKRAVARTI BHARAT (An absolute Emperor Bharat) someone talking about yourself. Aacharyshri Vatsalyadeepji . Translation : Pushpa Parikh This simple exercise if followed properly has immense potential to Chakravarti Bharat after many penances and simplify and enrich our lives. By SHRAVAK meditation he could using the words "in my opinion" we was a very very famous and rich king born with are not passing a wide general KATHA achieve Keval Gyan -- judgement about a person and silver or golden spoon in moksh - ultimate goal. limiting it to your own limited his mouth. He was welknown in the * * * knowledge or the lack of it. And by whole country. He was very much Kennway House, using the words "in his/her opinion" fond of all ornaments. In those days we are not being carried high in the V.A. Patel Road, even kings used to wear many types sky by a few words of praise from Mumbai-400 004. of costly ornaments. He had a very someone nor are we reacting big palace with a beautiful garden Tel. 022 2387 3611 angrily or sadly to someone's words of criticism for us. and pets like peacoks. The name zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane The only person you are in of his palace was Arisa Bhavan. (Palace of Mirrors) competition and comparison with is prApta thayeluM anudAna yourself; to become better and One day while walking in the gar- zrImad rAjacaMdra kathA DIvIDI better, baby steps or giant leaps to den a ring from one of his fingers 11400 tA. 22,23,24 eprila kathAnA reach and stay within your own slipped away and he was not aware divase eDavAnsa DIvIDI mATe AvyA. personal expanse of the sky. of it. He was little bit upset because The utmost goal is to separate 11400 kula rakama of that. and live with only the two parts of DaoN. rAkeza javerI progrAma you - one that is the never changing This incident had a great effect - 54000 bipinacaMdrakAnajIbhAI jaina pablika (soul) You and one that is changing on his life. He used to see the bear ceriTebala TrasTa and transforming every minute (the finger and start thinking about the 54000 kula rakama different roles) in this sansaar. Anybody & soul, birth and death etc. He prabuddha jIvana nIdhi phaMDa other identification of us beyond used to ask himself questions conthese two is a sign of an unhealthy cerning his body. e.g. where lies the 9294 lat HEALICLIEN (H.U.F.) mind (mithyatva). By seeing and beauty? In ornaments or body? In 1215 kula rakama being who we really are is the only the eyes of a person? what is the paradeza lavAjama way the value of our life can become truth? He used to look at his own richer and all of life, with or without 900944 I RUSIS L. elle fall slut external incidents will see an inner body in the mirror and think, "How (U.S.A.) dvArA paradezamAM 15 come alive and ever transforming long will this body last?' membarsanA pAMca varSa mATe rinyu karAvyA us. These questions made him up che temane khUba ja abhinaMdana. May we create the awareness set and in a moment he decided to 100755 kula rakama and strength within ourselves to be renounce all the worldly riches esable to cast away the labels put kizora TimbaDiyA keLavaNI phaMDa pecially the ornaments. He realised upon us and may we all be able to 30000 H 414 23:14 that one should give more imporsee people without putting our tance to atma the soul because od: 241017 Hedl created labels upon them. body without soul has no impor 30000 $4254 Reshma Jain tance. Since then he decided to re jamanAdAsa hAthibhAI mahetA anAja rAhata phaMDa The Narrators Email : nounce every worldly riches and 20000 HA 418 23:141 reshma.jain7@gmail.com live an ascetic life. Ultimately he was haste : ramAbena mahetA so much interested in his life that 20000 a 254
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUNE 2016 PRABUDDH JEEVAN 37 Dave or Dev in Wonderland of U.S.A. OPRACHI SHAH A nine-year-old child, when approaches and which help them grow their character with right belief correlates his life with his basic knowledge on karma, and ethics. Besides children learn Jain philosophy and a concoction of feelings twirls in my observance and terms of birth & death, Ahaar, types of Sharir, Karma heart. Makes me feel delighted, surprised, proud! Such Philosophy, 10 Lakshans of Jainism-10 virtues like are the blooming children in this wonderland of New Uttamkshama, UttamArjav, Uttam Mardav and much Jersey Pathshala/Gyanshala. Such is the next Jain more. Though these are just few of the illustrations to generation thriving to move on in life with their virtues bring to your notice but essentially the outline is much of Jain philosophy living in New Jersey. Whether he is more outspread and wide. called Dave or Dev, whether he is called Sam or Let me just share a beautiful poem on Uttam Sameer, whether he is calledJoshua or Jash, his kshama written by one of the Gyanshala students - values of Jainism will never change and the spiritual 12 year old Anvi Jain : beam will remain illuminated in his soul forever. These You are strong; If you can admit you're wrong. children are certain of giving a promise to themselves Love is forgiveness;If you have it, you're fearless. to contribute towards society following Jain principles, We shall forgive all, Short or tall. values and rituals. Because last time I checked, Nobody is perfect. I remember the time when I used to go to Pathshala Forgiveness is a funny thing, It warms the heart in India years back, where we learnt only sutras and and cools the sting. the fun fact was a competition between friends so as Accept the apology, that's the basic psychology. to how many numbers of sutras one has accomplished. Blame keeps your wounds open, Only We never learnt the meaning of those sutras and never forgiveness keeps you healing. knew what Jain Philosophy meant in actual words. Yes, To let it go and heal, it's preety big deal. the basic philosophy of nonviolence, aparigraha, Jain You have to achieve this vow, and do it right now! "do's and don't' were brought to our awareness. But Let peace and happiness fill your soul, and besides that, as far as my memory reminisces, we did achieve this goal. not know muchabout it in agreat deal. This was the Forgiving isn't weak, it's a jain's technique. knowledge limited to Pathshala, times back when we Forgiving is a gift, it gives your life a lift. grew up. Being kind will blow your mind. Firgiveness is But it makes me feel pleased & gratified to pen down sweet, and it's preety neat!! the fact that Pathshala/Gyanshala in New Jersey, rather When I read this poem every day and remind myself in the main stream region of America, where this podium of itsmeek and meaningful message, life gets so is obtainable, students attain knowledge, not just on unfussy and uncomplicated to deal with. When our sutras, but learn immeasurable details of Jain children learn these simple meaning and recipe of Philosophy and principles with it's denotation. leading life, through the veracities of our Jain religion, Children going to Pathshala/Gyanshala in U.S.A. a beautiful picture of optimistic and shimmering understand the meaning of every sutra they learn and tomorrow flashes within my glance. When these what is the purpose of that sutra. They learn Jain children understand the true karma philosophy, they cosmology which makes them understand the evolution abound themselves from doing only authentic acts in and structure of Jainism by means of a simple flowchart. coherence to Jain religion. In great extent, they Little kids learn Alphabets by means of Jain correlate their daily actions with karma philosophy and terminologies, as in 'A' for Ahimsa & Aparigraha, 'B' for pertain the same wherever they are, in school, at bowing down, 'X' for xylography and so on. These games or being with their friends. They understand what words explain to them the Jain culture and their roots is right and what is wrong, what are the pros and cons are engraved strong. They read Jain moral stories and so it is their call, what to pick from it and what to
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 PRABUDDH JEEVAN JUNE 2016 apply in their daily lives. It is simple for them and also preachable for us, that in this life, it is our choice weather we choose right path or wrong ...weather we want to be spiritually uplifted or continue our soul in this karmic cycle of death and birth. Seems like a wonderland isn't it? But this wonderland can exist in every corner of the world iflonged for and endeavoured for. "Endowed with conduct and discipline. Who practices control of self, Who throws out all his bondage, He attains the eternal peace" - Mahavira (Uttaradhyayana Sutra Ch.20, V 52) Jainism is the only religion that has answers to every question, every Jain teachings and every action we do. And you will agree with me today, that Jainism and science go hand in hand. Science does not believe in god; it does not need to believe in god. Because for science, its principles are bound to its universal law. Everything happens in equivalence to its universal law. The way Science has no reason but follows only laws and is simply based on principles, Jainism is a religion that has its own logic, principles and laws and we ought to follow it with intense entrust towards our religion. There should not be any second thought or doubt about it. And now that, when Jainism is taught to our children under the platform of Pathshala/Gyanshala in U.S.A, with such logics and reasoning, with facts and practical correlation, it gets nurtured to this next generation like smooth sails of the harbour. They incorporate this Jain philosophy in their daily lives and actions because they do not just blindly follow it. Rather, constrain it within deep inside them. They understand the prominence of its virtues and values. They understand the consequences, if not followed or led by in their life. Almost every Jain boy growing today believes that his clothing and outlook will not make them a gentleman but his inner virtues of his soul will make him a true gentleman. This is the reason values of Jainism is widely spreading today all around the world too. Jainism is also a religion that is being accepted by people who are not Jains by birth, but by practice. Today's generation understand our religion and this leads them to practice Jainism without any doubts and with stronger credence and integrities. And I'm certain and confident, if contemplation of Dharma Dhyaan is at its highest peak, spiritual journey and its outcome will definitely lead our soul to staunch sagacity!! 49, Wood Ave, Edison, N.J-08820, U.S.A +1-917-582-5643 prachishah0809@gmail.com WESTERN PERSPECTIVE ON JAIN DHARMA ODILIP V. SHAH Lawrence A. Babb is a Professor Emeritus of anthropology and Asian studies at Amherst College, Massachusetts. He is well known to Jains from his numerous trips to India spread over decades, calling Jaipur his second home. He has recently published a book : Understanding Jainism.Professor Babb talks of Jainism as Buddhism's often overlooked cousin but cautions everyone to not ignore deep diffrences between Jain and Buddhist beliefs and practices. In the introduction, theauthor provides pretty good definition of terms like Jina, Jain, Tirthankars and Tirth. He has relied on two texts: Kalpasutra by Vinaysagarji and Achrang Sutra by Herman Jaobi. Both works are Swetamber texts but it appears that he has also relied heavily on Proff. Padmanabh Jaini's (of University of California, Berekeley) writings for balance. At every juncture, the author has been meticulas in noting diffrences between Swetamber and Digamber beliefs. the first chapter is devoted to life of Mahavir detailing five auspicious events (Kalyanaks) and its significance in Jain beliefs and rituals and describes in detail establishment of four fold soicial order (Chaturvidha Sangh). The second chapter (the longest one ) describes history of Jainism beginning with the Mahavir's era. As is the case with most western scholars, no doubt vastly influenced by Jacobi, this author too goes along withdoubts on historicity of existence of Tirthankars other than Parswanath and Mahavir. Their doubt rests on unavaibility of archeological evidences - so the
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUNE 2016 PRABUDDHJEEVAN 39 chapter begins with Indo Aryans and Vedas. Coming principle, all five worthy of veneration are mendicants. to the Sraman traditions of Buddhism and Jainism, the And as for Gods and Godesses, he explains that author states that both Buddha and Mahavir accepted alhough they possess extraordinay powers, but in the basic doctrines of Karma and Transmigration from the final analysis they are magnified versions of ourselves Bramhanical teachings.It is impossible to know how for they too are worshipers of the Tirthankars. western scholars would reconcile this theory of After the significance of the Navkar Mantra, life of origination of Jainism if at some future date mendicants is described. Their Five great vows (Panch archeological evidence of Tirthankars of much earlier Mahavrats), three curtailments (Guptis) and five self era is put in their hands. In Babb's defense, he does regulations (Samitis), duty to perform daily essentials mention that "From perspective of Jain tradition, Jain (Avasyaaks) and interaction with laity are detailed. teachings are eternal and that they are periodically Mendicants obtaining food in alms rounds (Gochari) at rediscovered by certain Tirthankars who teach these the homes of the followers in exquisit details explained timeless truths, establish the communities that as adherance to true Jain conduct. So is mendicants preserve and put them in practice. Because the life of austerity, discomfort, inconvenience and severe cosmos is uncreated and will never end, these teacher hardships as "Cultivation and maintenance of a deep establishers are infinite in numbers and come and gofor equanimity in which one is indiffrent to pain and pleasure all of infinite time."The chapter continues with story of alike." Mahavir's followers. Brief description of first disciples After the chapter on the life of mendicants, the author - eleven Gandhars is followed by noting diffrences turns his attention to "Supporters" - the lay jains between Swetamber and Digamber traditions. Also (Sravaks and Sravikas) and their religious culture. noted are the canonical literatures of the two traditions Ways of Worship, Temple visits, rituals, ascetic and with the description of Sthanakwasi and Terapanthi practices such as fastings, religious festivals, movementas in later years. He moves on with pilgrimages and ritual for terminally ill persons description of modern day Jains living abroad. He embracing death by self starvation (Santhara) etc. are takes note of historical prohibition on Jain mendicants dicussed with great respect for traditions. traveling abroad and breaking of that tradition by a There is a chapter on Jain biology and Cosmography Swetamber Muni Chandraprabhsagar (Chitrabhanuji) - author prefers not to use the word cosmology as the in 1970, Sthanakvasi monk named Sushil Kumar in term refers to the cosmic origin and he explains that 1975 and in 1980 the Terapanthis. He concludes the Jains have no such concept. In minute details Jain chapter by wondering aloud if jainism abroad will ever teachings on time, space and Jain cosmos description possess monastic core of the sort seen in India and of three basic parts - Multilayer Heaven above; what effect it will have on followrs of Jainism abroad. Multilayer hell bellow and a thin disk in between where The third chapter gets in to the heart of Jainism - humans, animals and plants live are described. "Liberation's Roadmap". It attempts to address The seventh and last chapter describes "social questions like what is meant by liberation? Liberation Context" of Jainism and Jains in present day India. of what and from what? What is the nature of the entity Descriptions of various castes (Khandelval, Oswal and that seeks liberation from the bondage of Samsara?. Srimals etc) make reading the chapter interesting. The Next, Karmik bondage , liberation and 14 Gunasthanas book ends with a long but very helpful glossary of Jain are discussed. This chapter is the heart of the book. terms. In the chapter titled "Strivers" Navkar Mahamantra Prof. Baab has previously published "Absent Lord" - the most important prayer for jains is explained with a book on Ascetics and Kings in Jain ritual culture great reverence. Explaining that five entities deemed and it is heart warming to see new books on Jainism worthy of worship (Arihants, Siddhas, Acharyas, appearing in English indicating welcome rise in Upadhyas and Sadhus) do not include Gods or awareness of Jainism in the west. Although the book Godesses and all are mendicants who have renounced is intended for the students of comparative relegions, the world in favour of ascetic life. The author calls this it may be very valuable resource for new generation of point as fundamental to understanding Jainism. Jains everywhere whose first langauge is English.** Emphasising that Jains worship Tirthankars but in Dilip V Shah, Philadelphia, U.S.A
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRABUDDH JEEVAN JUNE 2016 JAIN ETHICS ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY LESSON - TWELVE O DR. KAMINI GOGRI The association of the soul with karmic matter three fold path of liberation. Hence, it is necessary to cripples the inherent powers of the soul. Jain see the appropriate characteristics of these "Three philosophy, therefore, asserts that a person obtains Jewels" which constitute that path. everlasting happiness only when karma is completely It is pertinent to note that these three are not removed from the soul. Jainism firmly believes that it severally considered as different paths but are is quite possible for one to rid oneself of the karma thought to form together a single path. That is why it associated with the soul by one's personal efforts, is firmly maintained that these three must be present without any help from an outside source. The highest together to constitute the path to salvation. happiness lies in securing emancipation from the cycle In view of this firm conviction in Jainism, the Jaina of birth and death, thus attaining liberation. The central works always strongly emphasize that the three theme of Jainism holds religion as a science of ethical must be simultaneously pursued. This conviction practices. The conduct of the present life should be is brought home by some effective illustrations. For aimed at attaining Moksha, the state of eternal bliss example, it is contented that to effect a cure of a from which there is no return to the cycle of life and malady, faith in the efficacy of a medicine, death. Each soul can attain liberation, a supreme knowledge of its use, and actual taking of it, these spiritual state, by realizing its intrinsic purity and three together are essential; so also, to get perfection. The question arises regarding the ways to emancipation, faith in the efficacy of Jainism, its achieve that objective. Tattvartha sutra, a sacred text knowledge and actual practicing of it, these three of Jainism, emphatically states in its first aphoristic rule: are quite indispensible. Similarly, the Moksamarga, Samyag Darshan Jnan Charitrani Mokshamargah i.e, the path to salvation, is compared in Jaina works Samyag Darshan (Right Faith or Perception), to a ladder with its two side poles and the central SamyagJnan (Right Knowledge) and Samyag Charitra rungs forming the steps. The side poles of the ladder (Right Conduct) together constitute the path to are right belief and right knowledge and the rungs liberation. These three basic components are called or steps of the ladder are the gradual stages of right Ratna Trayi, or the three jewels, in Jain works. conduct. It is obvious that it is possible to ascent Since all three are emphasized equally, it is obvious the ladder only when all the three, i.e. the side poles that Jainism does not admit any one of these three, and the rungs, are sound. The absence of one individually, as a means to Mokshamarga i.e. the path makes the ascent impossible. to liberation. In fact, in Jain works, Mokshamarga, is Thus a simultaneous pursuit of right belief, right compared to a ladder with two side poles and central knowledge and right conduct is enjoined upon the rungs or steps. The side poles of the ladder are Right people as the only proper path to salvation in the Faith and Right Knowledge and the rungs or steps of Jaina scriptures. Further, the ethical code prescribed the ladder are the gradual stages of Right Conduct. It by Jainism for both the house-holders and the is obvious that it is possible to ascend the ladder only ascetics is based on this three-fold path of liberation. when all three components, the two side poles and the Hence it is quite necessary to see the main steps, are sound. The absence of one makes the characteristics of these Jewels' which constitute ascent impossible. that path. Right faith or Perception creates an awareness of 1. Samyak Drasana reality or truth, Right Knowledge impels the person to (1) Meaning Right action, and Right Conduct leads him to the It is clear that out of the three jewels, mentioned attainment of liberation. They must coexist in a above, right belief comes first and that it forms the basis person if he is to make any progress on the path upon which the other two jewels, viz, right knowledge of liberation. and right conduct, rest. Hence it has been laid down Furthermore, the ethical code prescribed by Jainism that one must, by all possible means, first attain right for both house-holders and ascetics is based on this belief, i.e. the basic conviction in the fundamentals of
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUNE 2016 PRABUDDH JEEVAN 41 Jainism, because it has been asserted that only on in their pursuit of religion. the acquisition of right belief, the knowledge and (vi) Sthitikarana-anga that is, one should sustain souls conduct become right. in right convictions. One should have the quality The term Right Belief has been defined by Acharya of rehabilitating others in the path of right faith or Umasvami in his authoritative Jaina sacred text entitled conduct by preaching them or reminding them of Tattvarthadhigama-sutra as follows: "Tattvartha- the religious truths whenever they are found to be sraddhanam samyag-darsanam - chapter 1, sutra 2, going astray. that is, right belief is the faith in the true nature of the (vii) Vatsalya-anga, that is, one should show affection substances as they are. In other words, right belief towards the spiritually advanced by receiving them means true and firm conviction in the seven principles with courtesy and looking after their comforts. or tattvas of Jainism as they are, without any perverse (viii) Prabhavana-anga that is, one should endeavour notions. to demonstrate and propagate the greatness of the Further, it is maintained that right belief consists in Jaina tenets and scriptures. One should try to believing that wean people from wrong practices and beliefs by (i) the Jaina Arthas including the Tirthankaras are establishing to them the importance of the true the supreme beings religion by arranging religious functions and (ii) the Jaina Sastras are the true scriptures, and charities. (iii) the Jaina Gurus are the true Preceptors. (3) Avoidance of Superstitious Beliefs Moreover, it is also asserted that such right belief It is also laid down in Jaina scriptures that right belief (a) Should have eight angas, i.e essential requisites should be free from the following three kinds of (b) Should be free from three kinds of mudhatas, i.e. mudhatas, i.e superstitious beliefs : superstitious beliefs, and (0) Loka-mudhata is the false belief in holiness. It (c) Should be free from eight kinds of mada, i.e. pride relates to taking baths in certain rivers, jumping or arrogance. down the peaks of mountains and entry into fires (2) Requisites of Right Belief under the supposition of acquiring merit for The Jaina scriptures state that the right belief should themselves or for their kith and kin be characterized by eight angas, i.e essential (ii) Deva-mudhata is the belief in false gods. It accepts requisites or components or limbs, and that these the efficacy of village gods and goddesses who angas determine the excellence of right belief. These are endowed with ordinary human qualities and eight angas which support the right belief are: attempts to propitiate them. This superstition (i) Nihsankita-anga, that is, one should be free from consists in believing in gods and goddesses who doubt about the truth or validity of the tenets of are credited with passionate and destructive Jainism. powers, willing to oblige the devotees by grant of (ii) Nihkanksita-anga, that is one should have no love favours they pray for. of linking or desire for worldly enjoyment as (iii) Pakhandi-mudhata is the belief in and respect for everything is evanescent. dubious ascetics. It shows regard for false (iii) Nirvichikitsita-anga, that is one should decline to ascetics and considers their teaching as gospel have an attitude of scorn towards the body even of truth. It refers to entertainment of false ascetics though it is full of impurities and should have and respecting them with a hope to get some regard for the body as it can be purified by the favours from them through magical or mysterious three jewels of right faith, right knowledge and right powers exercised for personal gain or show of conduct. power. (iv) Amudhadrsti-anga, that is, one should have no Thus the mind must be freed from such superstitious inclination for the wrong path or one should be beliefs and any doubts so that the ground can be made free from perversity and superstition. clear for the rise and development of right belief. (v) Upaguhana-anga, that is one should maintain (4) Freedom from Pride : spiritual excellence and protect the prestige of that Besides the avoidance of these three kinds of faith when it is faced with the risk of being belittled superstitious beliefs, the mind must be made free from on account of the follies and shortcomings of the eight kinds of mad or pride: jnana(learning), others. In other words, one should praise the pious puja(worship), kula(family), jati(caste, or contacts and but should not decride those who may be faltering family connections), bala (power or one's own strength)
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 PRABUDDH JEEVAN JUNE 2016 riddhi (wealth or affluence or accomplishments), tapas (penance or religious austerities and vapus (body or person or beautiful form or appearance). It is obvious that all or any or more of these kinds of pride are likely to disturb the equilibrium of mind, and create likes or dislikes for men and matters. In such a case understanding is likely to be erroneous, if not perverted. Naturally an inflated notion of oneself on any of these grounds is likely to cloud the vision. Hence it is necessary that for the blissful drawn of right belief there should be an effacement of these types of pride. (5) Glory of Right Belief: The Jaina works describe at length the glory of right belief and enumerate the benefits which can be accrued by a person possessing right belief. They go to the extent of declaring that asceticism without faith is definitely inferior to faith without asceticism and that even a low caste man possessing right belief can be considered better fit to attain moral dignity. In short, the Right Belief is given precedence over Right Knowledge and Right Conduct, because it acts as a pilot in guiding the soul towards moksa, i.e. salvation. Further, there can be no rise, stability, growth and fulfillment of knowledge and character, unless they are founded on right belief or faith Transgressions and blemishes of samyagdarsana The Tattvarthasutra speaks of following five transgressions of samyagdarsana: () Sanka (doubt) (ii) Akanksa (desire) (iii) Vicikitsa (repulsion) (iv) Anyadrstiprasat (admiration of followers of other creeds) (v) Anyadrstiprasamstatva (praise of followers of others creeds) [To be continued] 76-C, Mangal Flat No. 15, 3rd Floor, Rafi Ahmed Kidwai Road, Matunga, Mumbai-400019. Mo: 96193/79589 / 98191 79589. Email : kaminigogri@gmail.com Story of 12th Chakravarti Brahmadatta The 12thChakravarti Brahmadatta was the last Chakravarti in the present era (Kalachakra)living in the period of Arishtanemi Tirthankara. The consequences of his auspicious karma in previous births made him Chakravarti king but simultaneously his revengeful karmas and craving pushed him in the seventh hell. His story is very much noteworthy to improve people who indulge in revenge inspite of performing severe austerities. In the city of Varanasi,king Shankha had a chief minister named Namuchi. Namuchi was keeping relations with the queen. When the king came to know about this, he ordered a Chandal to kill him in the jungle. Namuchi requested the Chandal not to kill him so that he could teach music to his two young children Chitra and Sambhuti. Chandal accepted his humble demand and didn't hurt him. Minister Namuchi started teaching veena and other instruments to the children. Once again, he started keeping relations with Chandal's wife and so was thrown out of the town. Though being Chandals, both children became very good in music. They travelled different cities and gave musical performances. Namuchi couldn't tolerate their fame and started declaring to everyone about their caste. Both brothers felt so bad with the insults that they decided to end their lives. A Jaina monk saved them and inspired them to accept monkhood. Both performed severe austerity, where younger brother Sambhuti's tapa resulted in auspicious karma of becoming Chakravarti. Once some women arrived to adore them and by mistake one of the lady's hair touched Sambhuti's feet. The Muni Sambhuti felt that in his next birth he also should have such beautiful wives. His younger brother explained to him the bad fruits of such wishes but Sambhuti didn't listen. After death he was born at Kampilyapur kingdom as Rajkumar Brahmadatta. He became Chakravarti king after winning all the states. Once the Chakravarti had some dispute with his friend. The friend took revenge and threw an arrow at him resulting in the loss of both eyes of the Chakravarti. The king took revenge by taking away the eyes of his friend's family members and the people of his caste. Every day the clever chief minister presented a plate full of fruits similar to eyes. King Brahmadatta was blind so he couldn't realise the difference between eyes and the sticky round seeded fruits. Thus Chakravarti king Brahmadatta died in RAUDRADHYANA and went to seventh hell after death. His brother Chitra received Kevaljnana and became Siddha. The story of 12th Chakravarti teaches us that one must over power sinful passions to reach final goal of moksa.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ JUNE, 2016 PRABUDHH JEEVAN PAGE No. 43 The 12th Chakravarti Brahmadatta - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 "Papa, Who is Brahmadatta in our Jain History?" "The 12th Chakravarti Raja was brahmadatta my son. Once the King of Varanasi caught his chief minister Namuchi, with his queen and ordered a Chandal to kill him. Namuchi requested him not to kill, in return he could teach music to his two children Chitra and Sambhuti. Both children became famous by their musical performances. Out of jealousy, Namuchi declared to everyone about their Chandal caste. Shamed, they decided to end their lives. A Jaina monk saved them and they became sadhus. Both performed severe austerity, where Sambhuti's tapa resulted in auspicious karma of becoming Chakravarti. Once while adoration, a women's hair touched Sambhuti's feet. Muni Sambhuti felt that in his next birth, he also should have beautiful wives. In his next birth, he was born as Prince Brahmadatta at Kampilyapur. Later on he became a Chakravarti king. Once due to a dispute, a revengeful friend blinded him by throwing an arrow. The king took revenge by blinding his friend's family members and his caste people. Every day the clever chief minister presented a plate full of fruits similar to eyes. Being blind, King Brahmadatta couldn't realise the difference between eyes and the sticky round fruits. Thus he died in RAUDRADHYANA and went to seventh hell after death. (999
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'parama'nI zodha | Licence to post Without Pre-Payment No. MR/TECH/WPP-36/SOUTH/2016, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month 0 Regd. No. MCS/147/2016-18 PAGE No. 44 PRABUDHH JEEVAN JUNE 2016 ravIndranAthanI eka samayanI AzA-nirAzA vacce | paMthe paMthe pAtheya | jhUlatI mAnasikatA darzAve che, kavine 'manera mAnuSa' ke 'mAnuSara dharma (The Religion of kare che. "AmAra nAI vA hala pAre jAvA !' - huM anilA dalAla Man)no pardA to maLe che, paNa e zodha du:kha ke sAme kAMThe na gayo toya zuM? hoDIne tarAvI jatI 'parama' ke 'Izvara'nI zodhanI prakriyA tema ja saMkaTa samaye jagatane sahAya ke niyaMtrita karI zakatI havA ja potAnA aMgane sparzI le che, ghATa para to svarUpa bhinnabhinna jovA maLe che. bhaktanI zodhanuM nathI ema te anubhave che. vizvavyApI duHkha ane e besI ja zakuM chuM ne - bIje kAMThe nA jAuM toya. ane kavinI zodhanuM svarUpa alaga ja hovAnuM, paNa pApanuM virATa svarUpa joI 'gItAMjali' samayanI jIvana A kAMThe ja sArthaka nA thaI zake ? hAtha e zodha che to sarvadezakAlavyApI. ravIndranAtha ravIndranAthanI 'Izvara' vizenI vibhAvanAmAM tirADa pAse, khoLA pAse je kaMI che te ghaNuM badhuM che. sAmA (1861-1941) kavi-bhakta che; kavi paNa che, paDe che, a-sthiratA Ave che, gherAyelA aMdhakAramAM kAMThA tarapha raDIraDIne joyA karavuM e ja mAruM AkhA bhakta paNa che. paraMparAgata arthamAM emane 'bhakta e patha kyAM laI jaze enI vimAsaNamAM pathika divasanuM kArya che? paricita-aparicitane cAhI tarIke svIkAravAmAM jarUra ApaNane bAdhA naDe che. kavi aTavAya che. alabatta, AzA dharI zodhayAtrA zakIe to zuM A kAMThe ja tRpti nA anubhavAya ? je tema chatAM kavi ravIndranAthe jIvananA amuka tabakke to cAlu rahe che. 'pUravI' (1925), 'parizeSa' kaMI UNapa - abhAva ahIM haze te prANapUrvaka mathIne evI dharmasaMvedanapravaNa racanAo karI che ke te tabakke (1932)nI racanAomAM kavinI AMdalita thatI bharI devAze-mArI kalpalatA to jyAM mAro temane bhakta kahevAmAM vAMdho jaNAto nathI. A cetanAno pUrvAbhAsa maLe che. jIvananA chellA sahayogabharyo paricita nivAsa che tyAM che. 'Izvara' kavanasamaya te mukhyatve 'gItAMjali'no samaya-- gALAnI kavitAmAM o bhAvavivartanano spaSTa na maLe athavA meLavavA na Icche toye tenuM jIvana vIsamI sadIno AraMbhano dAyako. temAM prabhunA paricaya thAya che. khAlI rahevAnuM nathI. vaidhIbhAvanuM kavi A gItamAM hastAkSaravALI kSaNano saMketa che te 'nevedya' | 'gItAMjali' samaya pahelAM paNa kavinI cetanAne samAdhAna karavA tarapha jAya che, paNa sAmo kAMTho (1900) Ave, ane pachIno dasako jemAM A saMdarbhe vAraMvAra kSubdha karI che. bhAvonAM DhaMDho ke joyA vagara chUTako nathI. kavi viSaNa, vyAkuLa adhyAtmanA saMsparzavALI racanAo, kavitAo te dvidhAo 'kheyA' - (1906)nI kavitAomAM che, paNa icchAzakti tUTI jAya che - jagata choDIne baMgALImAM 'gItAMjali' (1910) Ave. madhura-suMdara rIte vyakta thayAM che, 'ghATe ' 'kheyA' jagadIza taraphanI yAtrA jANe hacamacI UThI che. ghATa ravIndranAthane ApaNe rUDha arthamAM tattvaciMtaka ke saMgraha mAMthI lIdhelI racanA che. zIrSaka para besI sAmenA kinArAne nihALyA kare che eTaluM ja, dArzanika kahI zakIe nahIM. te jIvanamAM | 'kheyA-hoDI'thI sahaja ja vAcakane thAya ke hoDI udAsIna jagatanI ratabdhatA gherI vaLe che. anubhUtio dvArA ane satata zodha karatAM karatAM A kAMThethI pele kAMThe jaI rahI che, kavi jANe eka 'parama'nI jhAMkhI kare che. kavinI samakSa A 'parama' bhAvadhArAnI kAvyacetanAthI bIjI dhArAne kAMThe jaI ja sAdhaka-kavi ravIndranAtha emanI 'parama'nI zodha prakRti ke kavitA ke ramaNI rUpe Ave che, to kyAreka rahyA che, paNa A saMgrahanI ghaNI racanAomAM daramiyAna AvI vedanAbharI dvidhA anubhave che. premI ke parama sakhA ke pitA rUpe Ave che ane pele kAMThe javuM ke na javuM evo dvidhAbhAva prakaTe che. kAIka vaLAMka para tA dira koIka vaLAMka para to 'dizAhArA'nI mAphaka thaMbhI kyAreka 'jIvanadevatA' rUpe kAvyomAM prakaTa thAya pahelI kavitAmAM nirdeza che ke ('zeSa kheyA') sAme jAya che, avAk nayane, dolAyamAna citte kazuMka che, gItAMjali'nI racanAomAM e zodha carama kAMThe lIlI vanabhUmi AvelI che,navavarSA sucavAya tAkI rahe che ! * * * sImAe pahoMce che, jyAre lagabhaga ArAdhaka- che, hoDImAM besIne sAme pAra javuM paDe. paNa teo prophesarsa kaoNlonI, navaraMgapurA, ArAdhyano saMbaMdha kyAMka rahasyamaya bharyo to kyAMka nadIkinAre ghATanI najIka vyAkuLatAthI beThA rahe amadAvAda-380009. spaSTapaNe nirUpAyo che. kavi kahe che tema temane che, koI nirNaya karI zakatA nathI: koNa mane sAMjanI (saujanya : 'navacetana', me 2016, amadAvAda.) bAulonA 'mane mAnuSa'mAM (manuSyatvano carama chellI hoDImAM laI jaze ? paricita Adarza) e tattva sAMpaDe che, paramezvara eTale kAMThAno pariveza choDI, saMdhyAsamayanA manuSyatvano anaMta Adarza banI rahe che. jhAMkhA prakAzamAM dekhAtA ajANyA A zodhano mArga muzkelIbharyo che, temAM kinAre javAnuM sAhasa thatuM nathI. jANe niSphaLatA maLe che. sUphIvAdamAM jene Dark night koIka gItano sAmethI Avato sUra of the soul kahe che evI manaHsthitimAM kyAreka sAMbhaLI sAdhaka-kavi nIkaLI paDyA che, sAdhaka cAlI jAya che. kavi ravIndranAtha viSAdane paNa ghATa para AvIne dvidhAmAM paDayA anubhave che, paNa A prakArano e viSAda nathI. te che. 'ghATe ' gIta A bhAvane praspharita fo Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd. Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Sejal M. Shah.