________________
Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453
ISSN 2454-7697 ( • ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ ગુજરાતી-અંગ્રેજી વર્ષ : ૪ (કુલ વર્ષ ૬૪) • અંક: ૩૦ જૂન ૨૦૧૬ વિક્રમ સંવત ૨૦૭૨વીર સંવત ૨૫૪૨૯ જેઠ સુદ તિથિ ૧૧ •
૦ ૦ ૦ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા ૦ ૦ ૦
(પ્રારંભ સન ૧૯૨૯થી)
UG? JAG
૭૦ છૂટક નકલ રૂા. ૨૦/-૦૦
૦ ૦ વાર્ષિક લવાજમ રૂા.૨૦૦/-૦ ૦
માનદ તંત્રી : ડૉ. સેજલ શાહ
જતમંથન
સૃષ્ટિનું સર્વોત્તમ સર્જન છે મનુષ્યનું જીવન, જીવન મનુષ્યની રસ પોતાના પ્રશ્નના ઉકેલમાં હોય છે એ ભલે ક્ષણિક હોય, લાંબા ઇચ્છાને આધીન નથી, સંજોગો અને નિમિત્ત સતત જીવનને ગાળાનો હોય, દેખીતી રીતે બહુ મૂલ્ય ન ધરાવતો હોય તો પણ એ અનિર્ધારિત રહસ્ય અને આઘાતનો પરિચય કરાવે છે. જે મનુષ્યને પ્રશ્ન એને કનડે છે અને એને એનાથી મુક્ત થવું હોય છે. એ માટે અંતર્મુખી બનાવે છે તે ક્ષણ મોટે ભાગે સંઘર્ષમાંથી જન્મી હોવાની જાત સાથેનો સંવાદ શ્રેષ્ઠ ભૂમિકા કહી શકાય. પણ જાત સાથેનો શક્યતા રહેલી છે. કદાચ આ સંઘર્ષને કારણે મનુષ્ય ચિંતન તરફ સંવાદ બહુ અઘરો એ રીતે છે કે મન જે દિશામાં દોરે છે તે ગમતી વળ્યો.
દિશા હોઈ શકે પણ સાચી ન પણ | વિકાસ અને પ્રગતિની ગાથા
આ અંકના સૌજન્યદાતા
હોય શકે, જે સાચી હોય તે સાથે સ-અસદ્ વિચારો અને તે સ્વ. કુસુમબેન ગુલાબચંદ શાહના સ્મરણાર્થે સ્વીકારવી ન પણ હોય, આ અંગેના ખુલાસાઓ શોધવાના
શક્યતાઓની અપાર જંજાળો વચ્ચે પ્રયત્ન પણ થયા છે. તત્ત્વજ્ઞાન અને
હસ્તે:
છીએ આપણે. ભૌતિક વિજ્ઞાન બંનેનું લક્ષ્ય સત્ય નિર્મલ ગુલાબચંદ શાહ
A dialogue with શોધનનું અને વાસ્તવ દર્શનનું રહેલું
રતીબેન નિર્મલ શીહ
oneself'માં જે. કૃષ્ણમૂર્તિ જાત છે. પરંતુ બંને કાર્યપદ્ધતિમાં જે ફરક
સાથેના સંવાદની ભૂમિકા સમજાવે છે તે અતિમહત્ત્વનો છે. ભૌતિક વિજ્ઞાની પદાર્થનું વિશ્લેષણ કરી છે. મારી પાસે ખૂબ સમય છે. હું દિવસ દરમ્યાન બધા જ સાથે વાત પ્રયોગલક્ષી બુદ્ધિગમ્ય અનુમાનો ઉપર આધાર રાખી નિર્ણય પર આવે કરું છું. પરંતુ મુશ્કેલી એ છે કે હું જાત સાથે વાત કરવાનું ભૂલી જાઉં
જ્યારે તત્ત્વજ્ઞાની વસ્તુદર્શનની વિવિધતાનું રહસ્ય જાણવાનો પ્રયત્ન છું. વાત ઘણીવાર અન્યને સંબોધીને કહેવાઈ હોય પરંતુ એ જાત કરી સ્વાનુભૂતિ ઉપર આધાર રાખી નિર્ણય કરે છે. આપણે એ પણ સાથેના વિશ્લેષણની એક રીત પણ બની શકે અને એ સમજવા જાણીએ છીએ કે ભૌતિક વિજ્ઞાનનો જે જવાબ છે તે પદાર્થ આધારિત માટે મંથન કરવું પડે. આત્મા સ્ફટિક રૂપે છે અને જે કર્મના સંસર્ગમાં હોય છે જ્યારે તત્ત્વજ્ઞાનનો જવાબ સ્વાનુભવલક્ષી હોય છે અને આવે તે કર્મના રૂપરંગ ધારણ કરે છે. સતત બદલાવું એ આત્માની પરિણામે તેને દર્શન તરીકે ઓળખાવાય છે. આ દર્શન દરેક યુગમાં પ્રકૃતિ છે અને સાથે એની પણ ગહનતા ઊંડી છે. મોટેભાગે આપણા વિકાસ પામતું ગયું, વિસ્તાર પામતું ગયું. જેમજેમ અનુભવોની માટે સંઘર્ષ એ બિનજરૂરી છે જ્યારે ચિંતક હરક્ષિસના મતે વિવિધતા વિકાસ પામે તેમતેમ તેના માર્ગો અને આધારો અને સૃષ્ટિમાં જે વિરોધીભાસી તત્ત્વો જણાય છે તેમનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ તારણો બદલાતા ગયા, પરંતુ કેન્દ્ર મનુષ્ય જ રહ્યું. માનવીને મૂળ નથી પરંતુ વિરોધી વસ્તુ ઈશ્વરમાંથી ઉદ્ભવી શકે અને એના • શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ, ૩૩ મહમદી મિનાર, ૧૪મી ખેતવાડી, એ.બી.સી. ટ્રાન્સપોર્ટની બાજુમાં, મુંબઈ-૪૦૦ ૦૦૪. ટેલિફોન: ૨૩૮૨૦૨૯૬ • ઑફિસ સ્થળ સૌજન્ય : શ્રી મનીષભાઈ દોષી. શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનો બૅન્ક A/c. No. બૅન્ક ઑફ ઈન્ડિયા CD A/c. No. 0039201 000 20260 • Website : www.mumbai-jainyuvaksangh.com • email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990