Book Title: Maheshwar Kavi Virachita Sanshayagaral Janguli Nammala
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: ZZ_Anusandhan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/229404/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahezvarakaviracitA saMzayagaralajAGgalI-nAmamAlA - saM. vijayazIlacandasUri A mahezvara kavi vize mane jANakArI nathI. mAtra hastapratamAM A nAmamAlA joI, temAMnA zabdonuM vaividhya jarA mahattvapUrNa tathA camatkRtijanaka jaNAtAM, te zabdanA tathA bhASAnA abhyAsuone upayogI thAya tevU lAgavAthI tenuM saMpAdana ahIM rajU karyu che. A nAmamAlA hajI prakAzita nathI thaI, evI mArI dhAraNA che. ochAmAM ochu, mArA jANavA-jovAmAM to hajI nathI AvI. A nAmamAlAnI prati bhAvanagaranI jaina AtmAnanda sabhAmA che. kula 7 patronI A pratamAM patra 1 thI 5mA prastuta kRti che, ane pachInA pRSThomAM 'haimanAmamAlAziloMcha' che, je apUrNa rahI gayo che. prastuta kRtinA cheDe lakhelI puSpikA uparathI jANavA maLe che tema, A prata saM. 1799mAM jainamuni jinendrasAgare staMbhatIrthamAM lakhelI che. nAmamAlAnA 234-35mAM payo parathI mahezvara kavi zabdazAstra, vaidyaka vagerenA samartha vidvAna, kavi tathA 'sAhasAMkacarita' vagere graMthonA praNetA hovAnuM samajAya che. nAmamAlAnA prathama padyamAM jaNAvyuM che tema, AnuM nAma 'zabdabheda prakAza' paNa che. pratilekhake 'saMzayagaralajAGgalI' evaM nAma, 237mAM padyamAMnA 'saMzayaM ca nirAkartuM e aMzane dhyAnamA rAkhIne prayojyaM hoya ke pachI temanI pAse A racanAne A nAme oLakhavAnI paraMparA paNa hoya to te saMbhavita che. nAmamAlA be mukhya bhAgomAM vibhakta cha : pahelo bhAga 'zabdaprabheda nirdeza' che, jemAM mukhyatve judA judA zabdomAM thatA sAmAnya pheraphArone lIdhe banatA zabdonuM nirUpaNa che. bIjA bhAgamAM ba, va, za, Sa, sa vagerenuM prAdhAnya vicArIne ekatra karelA zabdajUtho che. AzA che ke A racanA zAbdikone upayogI banaze. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / zrIdhavaladhiMga-zrIgoDIpArzvanAthAya namaH / / prabodhamAdhAtumazAbdikAnAM kRpAmupetyA'pi satAM kavInAm / kRto mayA rUpamavApya zabda-bhedaprakAzo'khilavAGmayAbdhiH // 1 prAyo bhaved yaH pracuprayogaH prAmANikodAharaNapratItaH / rUpAdibhedeSu vilakSaNeSu vicakSaNo nizcinuyAt tameva // 2 // kvacinmAtrAkRto bhedaH kvacidvarNakRto'tra ca / kvacidarthAntarollekhAt zabdAnAM rUDhitaH kvacit // 3 // jAgarti yasyaiSa mana:saroje sa eva zabdArthavivarttanezaH / nijaprayogArpitakAmacAraH paraprayogaprasarArgalazcet // 4 // vindyAdagAramAgAra - mapagAmApagAmapi / arAtimArAtimatho ama Amazca kIrtitaH / / 5 / / bhavedamarSa Ama!-'pyuGkaro'Gkara eva ca / antarIkSamantarikSa-magastyo'gastirityapi // 6 / / aTarUSa ATarUSo'vazyA'vazyAya ityapi / pratizyAyaH pratizyA ca bhallUko bhatchuko'pi ca / / 7 / / jambUkaM jambakaM prAhuH zambUkamapi zambakam / jatukA syAjjatUkA'pi masuraH syAnmasUravat // 8 // vAstukaM vApi vAstUkaM devakI daivakI [tathA] / jyotiSa jyautighaM cApi TevanaM STIvanaM tathA // 9 // sUtrAmA'pi ca sutrAmA hanUmAn hanumAnapi / uSaNaM syAdUSaNaM ca bhavedukharamUkharam // 10 // hArIto hArito'pi syAnmuni-pakSivizeSayoH / tuvarastUbaro'pi syAt kubara: kUbaro'pi ca / / 11 / / Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttame uttamaM ca syA-dAhate syAdanAhatam / udAre cAnudAraH syA-dudane vAnudagravat // 12 // bandhUraM bandhuraM ca syA-dUrIkRtamurIkRtam / vAlhIkaM vAlhikaM cApi gANDIvo gANDivo'pi ca // 13 // uSApyUSA nanAdA va (?) nanAndA ca prkiirtitaa| hIbere hiriberaM ca cikure cihuro'pi ca // 14 // caNDAlo'pi ca cANDAlo vadAnyo'pi vadanyavat / hAlAhalaM hAlahalaM vadantyapi halAhalam // 15 // DAhAlaM ca DahAlaM ca DAhalaM ca pracakSate / kuGkaNaH koGkaNazcApi zyAmAkaH zyAmako'pi ca // 16 / / sahAcaraH sahacaraH sphaTikaM sphATikaM tathA / gandharvo'pi ca gAndharva-zcamaraM cAmare'pi ca ||17|| corazcaurazcaTuzcATu-zcelaM cailaM camuzcamUH / caJcazcaJcUstalastAlaH zyAmalaH zyamalo'pi ca // 18 / / mahilAyAM mahelApi mahelA syAnmahelikA / chekazchapillazchekAlo vidagdhe chekilo'pi ca // 19 // guggulau guggulo'pi syA-dvigulo(laH)cApi hiGgalam / mandire maMdirA'pi syAd (?) vIrye vIryA'pi kathyate // 20 // dhanyAkamapi dhAnyAkaM yutakaM yautakaM tathA / kavATaM ca kapATaM ca kavilaM kapilaM matam // 21 / / karavAlaH karavAlo(?lA?) vanIpaka-vinIyako / pArAvataH pArApato javA syAjjapayA saha // 22 // jaTAyuSA jaTAyuM ca vidAyu(vidurAyu) tathA''yuSA / sAyaM sAyo bhavet kozaH koSaH zaNDhazca ghaNDhavat / / 23 / / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 tavizaM taviSaM cApi muzalo muSalo'pi ca / vezo veSazca kathitaH syAd 'buzo'pi buSo'pi ca // 24 // syAttanustanU(nu)SA sArddha dhanunA ca dhanurviduH / zUkaraH sUkaro'pi syAt zRgAlazca saMgAlavat // 25 // zUraH sUrazca taraNau kalaza: kalaso'pi ca / zUnAsIsa: sunAsIro nArAyaNa-narAyaNau // 26 / / jAmbavAn jAmbavo'pi syA-lakSmaNo lakSaNo'pi ca / saMstaraH srastaro'pi syAt caritraM caritaM tathA // 27 // pArataM pAradaM vAstro vAsaraH kRmivat kramiH / tRphalA triphalA cApi tRNatA triNatA'pi ca / / 28 // bhaved RSTistathA riSTiH priyAla: syAt prayAlavat / kaNATInaH kaTATIno vAtako vAtago'pi ca // 29 / / mihiro muhiro'pi syAnmakuro mukuro'pi ca / makulaM mukulaM cApi makuTaM mukuTaM viduH // 30 // matkurti mutkuti(?) cApi calukaM culukaM yathA / karaMja: karajo'pi syAt paretaH pretavanmataH // 31 // kirmIro'pi ca karmIro 2 DayanaM hayanaM samam / zauNDi(NDI)ryamapi zauNDIraM jyeSTe jyeSTo'pi dRzyate (?) // 32 // zukke (kle ?)'pyavAnaM vAnaM (?) syAdudake syAddakaM dagam / kuSTabhede zataruSA zatAruzca nigadyate // 33 // dreka dreSkANa draSkANA bhavantyapi 2 hakANavat / patraGgamapi patrAGge kuddAlaca kudAlavat // 34 // 1. kaDaMgaranAma || 2. vimAnanAma / / 3. goSarUM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " mAriSaM mauruSaM zAke plIharoge plihApi ca / phelA phelistathocchiSTe kAkiNyAM kAkaNIti ca // 35 / / saudAminI ca saudAmnI 5 saudAmanyapi ceSyate / jaThare jaTharo'pi(?)syAt nimiSe nimiSo(?)'pi ca // 36 / / buko bakazca kusume madanoM mathanodgame / AragbadhAragabadhau kSurakakSurukAvapi // 37 // praSTiH praSTazca sarayuH sarayUzca nigadyate / nIlapi nIlAGgu - rIzvarI cezvarApi ca // 38 // tApicchamapi tApicchaM trapuSaM trApuSaM tathA / DiMDIro'pi ca hiNDIra: parazuH pazunA saha // 39 // vAlikA vAlukA cApi dordoSApi bhujA bhujaH / bAhurbAhA tviSistviDvat sandhyA syAdi(t) sandhivatpunaH // 40 // bhaginImapi bhaganI ca jhallarI jhalarI viduH / re(?)ca retasA sArddha-medhamAhustathaidhasA // 41 // saMvananaM saMvadanaM taruNI talunIti ca / pramUdAvanaM pramadavanaM ca parikIrtitam // 42 // 'khurulikA syAt khuralI vajaM vajrAzanistathA / zilamubchaM ziloJchaM ca bhaveduJchazilaM tathA // 43 // dharitrI dharayitrI ca taviSI - tAviSI tthaa| vAstudevo'pi vAstuH syAt vAmadevo'pi vAmavat / / 44|| AzIrAzyahidaMSTrAyAM lakSIlakSmIhara: striyAm / 9 rucako rucakau proktA-vurucuko'pi tAdRzaH // 45 / / 4. tAMdalajAnA nAma / / ', . bIjalInAM nAma !! 6. vazIkaraNanAma / / 5. zastrAbhyAsa nAma : . 8. taviSI tAviSIM zabdena aTrastAcyate / / 9. eDa nAma / / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumudaM ca kumuccApi yoSitA yoSidityapi / zarad bhaveta zaradayA prAvRT prAvRSayA saha // 46 / / nabhaM tu nabhasA sAkaM tapaM tu tapasA samam / sahaM ca sahasA sArddhaM mahaM ca mahasA dhutau // 47 // tamasena tamaH proktaM rajenApi rajaH samam / zAbdikaistu jalaukAbhiH kathito'yaM jalaukasaH // 48 // divaM proktaM divAtulyaM parSat pariSadA saha / varSAH syurvariSAbhizca harSo'pi hariSeNa ca // 49 // sarSapaH sariSapazca karSaH syAt kariSeNa ca / mASo mAriSa ityuktaH sparzo'pi sparizo yathA // 50 // evamanye'pi barhAdA-vUSmavarNAH prayogataH / mUddharephA vikalpyante chandobhaGgabhayAdinA ||51 / / dakSiNAsyAmapAcyeva prAyaM tvanazane viduH / chandAvabhiprAyavazau kalajJaH syAt kalAvidi / / 52 / / samUhArthasya jAtasya cavagAdiccha(cavargAditva ? ) mIritam / antasthIyayakAratvaM yavasasya tu kathyate // 53 // tantuvAyasya vAgre'pi tantrAditvaM ca dRzyate / turyasvarAdirIrvAruH karkaTyAM paThyate budhaiH / / 54|| hasvAdirartiH pIDAyAM dhanuH koTyAmapISyate / etau madhyatavargIyau vaidUryamaNi-zAbalau // 55 // tavargamadhyo rAtrau ca jambAle ca niSadvaraH / culyAmutpUrvakaM dhmAnaM dhAnaM hAnaM ca vartate // 56 / / tAlavyamadhyo vizada urdhvazabdo vakAravAn / yavAnI syAd vamadhyaitra zrAvaNo mAsi madhyavaH / / 57 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaphe khuraM kavargIyaM khakAraM cakSurakSake / nApitasyopakaraNe kaSasaMyoga iSyate // 58|| avyayAnavyayaM doSA-zabde (?) rAtrau pracakSyate / kanyAkubjaM kanyakubje kozalottarakozalA // 59 // vArANasItyapi proktA tathA vANArasIti ca / tAmaliptI dAmaliptI draGgo'pyA (pi?) drAGga ityapi // 60 // nandIzca nandipanI ca(nandiH patrI ca?)patriH syAdvasnasA svasA / yamalaM yAmalaM dvandvaM dandvaM khaDilakhalliDau // 61 / / janitrI janayitrI ca kaphoNi: kaphaNistathA / valmIko'pi ca vAlmIko vAlI vAlizca kathyate // 62 / / sumena sArddhaM kusumaM marando makarandavat / ahituNDikamityAhu-stathA syAdAhituNDikaH // 63 / / vidyAdaNDIramANDIra-maNiH syAdANivat punaH / AmaNDamaNDAveraNDe priyake'pyAsano'sanaH // 64 / / apizalimunibhede bhavedApizalistathA / candrabhAgA candrabhAgI khanau khAnirapi smRtA // 65! / gonAsagaunasau sarpa phalgunaH phAlguno'rja(rju ?)ne / syAt tarjanyA yute'GguSThe prAdezo'pi pradezavat / / 66 / / gaje mataGgamAtaGgau nAge kAlIyakAliyau / rohItake rohitako-'pyapaSTure'pyapaSTU(STa ?)ram (?) // 67|| iSikA syAdiSIkA'pi vAnAyujavanAyujau / guvAko'pi ca gu(gU)vAkaH kucakUcau stanebhayoH / / 68 / / kUkare ca kuNiH kUNiH nokau(?) kulakakUlako / pogaNDa: syAdapogaNDa: ulUtaH syAdatRtavat // 6 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 kAkAcike kAkacike bhaved Rzyastu rizyavat / vAtUlo vAtulo'pi syAt kaikeyI kekayItyapi // 70 // viraJcizca viriJco'pi brahmaNyapi viraJcanaH / varuTo varuDo'pi syAd vikkapikau gajArbhake // 71 // karkareTa kareTuzca kurkuraH kukkaro'pi ca / ambarISazcAmbariSa-mutpale kuvalaM kuvam // 72 // kumArile kumAri manthirmantho matho'pi ca / vajrA vajrI snuhI bhAgyo-rvasTyAM varaTA'pi ca // 73 // kaiTabhA kaiTabhIzcaryo (?) kandaryAM kandarA'pi ca / bhidirbhedazca kulize vAtirvAte kUThe kuThiH // 74 // kare karirjaTAyAM tu jaTiH zilyAM zilApi ca / pulinde syAt pU (pu) lIndro'pi niSAdizca niSAdini // 75 // yatizca yatini proktaH sRkviNI sRkvasRkvi ca / vahitaM ca vahitraM tu nicule hijjalejjalau // 76 // vikhavikhrastathA vigre nAsAyA vigamAditi / amatizcAmatiH kAle rajanyAM ca tamA tamI // 77 // vizvapsazcApi vizvapsA sidhmaH sidhma ca kathyate / syAd vRkkA vRkkayA sArddhaM dharme dharma ca kIrtitam // 78 // uSmayA sArddhamuSmApi majjoktA majjayA saha / zephazephau ca zevazca zeSaM proktaM ca zephasA // 79 // prApunnATakamityAhuH prapunnATaprapunnaTam / ararazcAraszciApi kavATe syAtkUvATavat // 80 // bhallo bhalica bANe syAd dale pAtraM ca patravat / irmamIma Ne'pi syAt nirjhare tu jharo jharA // 81 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavedamAtye'pyAmAtyaH pInase syAdapi(pI)nasaH / anvAsanaM samuddiSTaM tathA syAdanuvAsanam // 82 // yUSazca yabhanaM yAtu yakAraddhayavanmatam / puruNA ca parugranthau kAzmIrI kazmirIti ca // 83 / / mAtuliGge mAtuluGgaH kadalyAM kadalo'pi ca / paruSakaphale proktaM paruSaM pharuSaM yathA // 84 // nAraGge nAgaraGgo'pi syAdvise'pi visaMDakam / vArtAkurapi vArtAke vRntAko'pi ca dRzyate // 85 / / kisalaM syAt kisalayaM gucche guccho gulaJchvat / AmrAtakaM syAdamlAta-mamilAtakamityapi // 86 // jambIre'pi ca jambhIro jUrNAyAM jUrNI(Ni ?) rityapi / tittirau tittaro'pi syAt pIlakaH syAt pipIlake / / 87 / / godA godAvarI nadyAM mathurA madhurA puri / kaviyaM kavikAyAM ca syAd gavedhau 1 gavedhukA / / 88 // maJjuSAyoM ca piTakaH peTA peTaka ityapi / pAdAtau ca padAtizca pAdAtizca padAtikaH // 89 // pAdatrANe tu pannadhI, bhavet prANahitA'pi ca / jalAvukA jalaukAyAM gairike ca gaverukam // 90 / / nAsikAyAM ca nakaM syAd vakre vaMko'pyudAhRtaH / saraNI ca prasAraNyAM muSke syAt phalakaM phalam / / 91 / / bhaved dADhA'pi daMSTrAyAM zAlmalyAM zAlmalIti ca / vadhvAM ca vadhUkA'pi syA-daJjanyAmaJjanA'pi ca // 92 / / 1... dhAnya / / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hasvAntA syAdalAbuzca dIrghAdizca pratIyate / urNanAbha idantazca kikIdiviH kikIdive ||93 / / kareTo(Tau ?) karaTuzcApi dUtyAM dUtirapi smRtA / syAnicole niculakaM syAdasiktAmasiktikA // 14 // jIva(vaM)jIve jIvajIva-zcAlanyAmapi cAlanam / syUte syUnaM tathA syona-mabhyuSe'bhyoSa ityapi // 95 // karambo mizrite bAto (?) bhAMtastu dadhisaktuSu / AmIkSA husvamadhyA'pi madhyaukAraM ca yautakam / / 96 // dhuvitraM nirukAraM ca syAd RSau riSi ityapi / iriNaM syAcca dIrghAdiH kRSake kRSiko'pi ca // 97|| tAlavyadantyayorukte sarvalA sarvalIti c| tAlavyadvayamadhyo'sA-vAzuzukSaNirIkSa(kSya)te / / 98 // viSNau dAzArha ityasya madhyatAlavyatA matA / tAlavyAntazca koTIzaH prAsastAlavya-dantyAyoH / / 99 // dantyopAntaM tu kUrpAsa-mahAnasamalImasam / kAMjikAdau tu kulmASo dantyopAntyo'pi kIrtyate // 100|| AdidantyaM tu suSavI sambAkRtasamUrucaH / kusIdaM ca kusUlaM ca madhyadantyamudIritam // 101 / / pArAvAra: praMmadhyo'pi sopAnaM datu samAditu (dantyamAdi ?) / vizvastA syAd vamadhyaiva na vizastetyudAhRtA / / 102 / / syAt kavargadvitIyAdi khvaMtAdirapi kSullakaH / syAt pavargadvitIyAdi phaNAyAM tu phaTA'pi ca // 103 // trayodazasvarAAstu zobhAJjana udAhRtaH / tanUnapAt takArAnto na tavargatRtIya bhAk / / 104 / / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tavargapaJcamopAnta-maGganaM kevalaM punaH / hAhAzabdastu sAnto'pi, kathito divyagAyanaH / / 105 / / catuHzAle cavargIya-madhyaM saMjavanaM viduH / / pavargamadhyaH sAntazca repha: syAdadhamArthakaH // 106 / / antasthamadhyaM vaiyAtyaM venmi(mi ?) vemazca vema ca / kamane kAmano'pi syAd dIrghAdiH kUkudaH smRtaH // 107 / / prabhAyAmapi bhAH zabdaH sAnta pulliGga eva ca / eka(Da?) mUke'DanemUka: sUryAM sUrmirapi smRtA / / 108 / / eDUkaM husvamadhyaM ca hrasvAntA ca padavyapi / zaivAle syAcca zevAlaM zevalaM zaivalaM tathA // 109|| tUNA tUNI ca tUNIre marIcaM marice'pi ca / citre ca citralo'pi syA-ccitAyAM cittiyA'pi ca // 110 // chandasi syAdanaDvAhI bhASAyAmanaDuhyapi / . madhyekAro'pi cipiTo husvAdizcAraNo'pyavau // 111 // uttamAyAM gavi prAhu-raikArAdi ca naicikIm / sAcyarthe sAcirapyuktA bhUtArthe ca tathastathA // 112 / / cavargAdirapi proktA yAmiH svasRkulastriyoH / vAtAsaho vAtasaho vAtUle syAdidaM dvayam // 113 / / apsara: svapsarA proktA sumanAH sumanaHsu ca / barbarI barbarA zAke vivuttaM halcatuSTayam (?) // 114 // tandrI tandrizca tandrAyAM kuraGge ca kuraGgamaH / prathagacchazca? bhallazca bhAlUke'pyacchabhallavat / / 115 // jalAyuke jalokaM ca jalaukaM ca jalUkavat / ghoghake (?) sAMbukaM kvApi budhne braghnazca dRzyate / / 116 / / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laGgalamapi lAGgalaM bhaMbharA bhaMbharAlyapi / tvaci tvacaH kiro'pi syAt kirau proktaH pathaH pathi // 117 // ajagAvAjakAveva bhavedAjagavaM tathA / pinAke'jagavaM cAtha saihikeye tamastathA // 118 // culukI culupI ca syA-dulUpI zizumArake / agAdhe'sthAgamasthAgha-mastaghaM ca prayujyate // 119 / / syAnmadhyobhacaturthatva(?)-mahaso rahasastathA / cihna lalAmazabdo'pi syAdadantazca puMsi ca // 120 // draviDaH syAnmamadhyo'pi kAphalaM cApi ktphle| vrIDAyAM ca bhaved vrIDo lajjAmAtre'pyapatrapA / / 121 / / uDukaM madhyahasvaM ca husvAdiH syAdalindakaH / tathA kurabake repho nirukAraH prayujyate // 122 // maMjiSThAyAM tu bhaNDIrI madhyahrasvA'pi paThyate / dIrghAdi vRzcike ca syA-dalI syAdAlirityapi // 123 / / vu(vR)ko vRkkA smRtau vRlki graivaM graiveyake'pi ca / kha) khoDazca khosca syAttarA tarirityapi // 124|| nAsikAyAM ca nas vApi mathi manthAka ityapi / kArtasvaraM madhyadantyaM sehuDa: syAt sihuNDavat / / 125 / / uSTro'dantyo lulAyo'pi mArute'pi halaM tathA / vidyAt pururavaHzabde ruMkArasyApi dIrghatA // 126 // syAt kuraNDo'pi dIrdhAdiH surajyeSTho'pi sammataH / nAlikera idanto'pi tathA dIrghadvitIyavAn // 127 / / kANDe zara: zubhaM kSeme zAra: zabalavAtayoH / kizukazca zukazcApi smRtA(tau) tAlavyadantyayoH / / 128 / / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUnAzugAsturaGgAstu dantyatAlavyayorapi / koTizazcApyadanta(ntya)stu RbhRkSaH svargavajrayoH // 129 // ki(kiM)narAzvamukhau bhinnA bhinnau daityAsurAdivat / riSTAriSTe abhinnArthe bhinnArthe ca kvacinmate // 130 // vAgmI vAlmIkamitrolkA-satrachatrapatatriNaH / saMskartetyAdisaMyogi zabdeSvanupayogiSu // 131 // idaM tulyAkSaradvandvaM syAnna ced bhedakaM kvacit / yamakAdAvapItyeSA cintA'smAbhirupekSitA / / 132 // tathA hyapazyadadrAkSI-dityatrArthe kriyApadam / ApaH payastanUkUrva-dityanyatra padadvayam // 133 // iti zabdaprabhedanirdezaH samAptaH // athAdyadantauSTyavakArabhedaH // vRndAraka vraja varATaka vaMdi vaMdA vandAru vaira badarI viTapAnvitaM ca / vidvad vraNau varaNa bRMhaNa bodha bedhabandhUra bandhu badhirAn vadha bandha vRddhAn / / 134 / / 1 velAvalau bahula bAhulaka vyalIkabolaM bilaM balaja bAlaka vAlukAzca / behad bRhad bahala vAhana bAhu babhruvastaM baliM vana balAhaka vaMka vIthI: // 135 / / 2 vAleya vaMjU(ju)la varAha bakA balAkA vAlUkikA vakula bukka bakesakAzca / bAruMDa bADha varaTAnapi bArvaTIra vAruMDa baMDaka varaMDaka varvaTIzca / / 136 / / 3 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 vAhinIM vanitAM vedI vANijyaM vAribandhanam / varatrAM varddhanI vra()taM vaTakaM vasukaM baTam / / 137 // 4 vAsanAvAsitA vAstra-vIra vAsara vAgarAH / brAhmaNI vANinI vANI vAnIraM vAnaraM vacAm // 138 / / 5 vihagAkhyaM vizabdaM cA-'pyavyayaM ceti veti ca / vartarUkaM vadAnyaM ca vidyAd vAdyaM ca vAditam / / 139 // 6 AdyauSThyAH pavargIyAH / / atha madhyapavargIyAH karbara: ka--rAbare / barvarI zarvarI vAru zambarADambarAmbaram // 140 // 7 kambalaM zambalaM cAstraM sarbalA zAbalo'pi ca / nadvalA bela jambAla - zebAlAzca prakIrtitA // 141 / / 8 kathyante'tha pavargIyA bAntazabdAzca kecana / gandharvakharvagarvAhvo jihvA pUrvazca dUrvayA / / 142 // 9 rolambaH zatapatrorvI dArvI cArvI ca darvivat // 0 // 143 / / 10 kadamba kAdamba nitamba bimbA nimba pralambAmbu viDamba bimbAH / karamba heramba kuTumba kambA - stumbI kalambI zaba lumbi cumbAH // 144|| 11 jambU: kambUralAbuzca zambaH zumbo'mbayA saha / zimbA lambA ca tADamba-guDumba stamba kambayaH // 145 / / 12 pavargIya bakAranirdezaH / athAntasthavakAraH // vindu vidruma vareNyavikramA biMba vartma vizadAzca vidyayA / gAtra [Ira ] : varkasa pArdarI vazira vAra vAnarAH / / 14 / / 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 vAma vAmana vimAna vedanA: vAna(nta) vinta vamanaM virecanam / vAta vAtika vitAna vartanI varti vetana vasanta vRttayaH / / 147 // 14 vArtA vicchitti vRttAnta vitaNDAzca vinuntanam / vikaTo vaikaTike vyuSTi-viSTiviSTaraveSTanam // 148 // 15 vallUro vallaro vallI velitaM vallabho'pi ca / videho'vagraho barho bahirvahivihAyasaH // 149 // 16 vahinaM vikaco vIci-varcIvaJcakavAcakAH / vadhUkavIvadhavidhA vedhA vidhu vadhU vRkAH // 150 // 17 viveko varNakaM veNI vINA vipaNi veNavaH / viSANaM vIraNa bANau vapAvApyau vapurvyayaH // 151 // 18 vaizAkho vizikho vAha-vyUha varma viSaM vRSaH / viSayaM varSaNaM bIjaM vAjaM vRjina varjane // 152 // 19 vyaJjanaM vyajanaM vajraM vaijayantI vizAradaH / vAlavaM vAla vAlmIka-vAmilA vAlhiko valI // 153 // 20 vAle ra (?) vicakilo vaMga viDaMgaM vega vargaNam / vivazo vAsi vezaH [syAt vaizya vizraMbha vezayaH // 154 / / 21 vizva vizvasta vizleSa-veza vyasana vAsayaH / vAyaso vahaso vatso vItaMso vasatirvasuH // 155 / / 22 vidArI vivaro vIrudityAdyantAzca vAdayaH / athApi madhyadantauSTyAH kathyante kecanA'pare // 156 // 23 devakIsevakAvutta-prAvArAH prAdhvaro'pi ca / tantuvAyApavarako govindazrAvaNolbaNam / / 157 // 24 adhvA dhadhvA (?) yuvA va (?) maghavAtharvaparvaNI / dantauSThyavAntazabdAnAM saMgrahaH kriyate'dhunA // 158 // 25 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyadantauSThyAH // rAjIva jIva java yAva vibhAva bhAvamarhAva dAva dava daiva diva dravaM ca / ni:pAva pautava dhavAbhiSavAH zarAva - saMrAva pArazava saidhava zArivAzca // 159 / / 26 AdIta(na?)vApahava mArkavANi - dhAmArgavo bhArgava puGgavau ca / zruvA-dhruvA- kairava kaitavAni savADavAnyAhavarauravau ca // 160 // 27 kSuva: plava: pelavazca pallavo vallavo lavaH / zaivaH zivazca sacivau gANDIvastANDavoddhavau // 161 // 28 kezava prasava klIva-kSIvAH ziviravicchaviH / aviH kaviH pavirgIvA-kAravI subavIgavI // 162 // 29 aTavI koTavI prathvI laghvI ladvAca (?) kharcayA (?) / svamazvasattvasAntvordhva-tattvaM kiNvaM ca muNvat (?) // 163||30 prAdhvaM pAzrvaM ca pakvollaM dvandvaM bilvaM ca nalvavat / ave vai vA'vyayaM cAnye kathyante ca vicakSaNaiH // 170 // 31 varapaH kSurapo(?)'vazyaM dantauSThyatvamudAhRtam / udazvit kiMcidAhozvit vipAdipratyayeSvapi // 171 / / 32 dantyoSThyo vau guNe vRddhA-vupamAne vatistathA / upasarga vizabdo (?) dantyauSThyaH samudAhRtaH // 172 // 33 uvavAdividhAnAzca saMprasAraNato'pi ca / / ityevamAdayaH zabdA vabhede'tra vinizcitAH // 173 / / 34 oSThya-dantyauSThyayoratra dhAtvarthAdivizeSataH / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yadi syAdanayoH kvApi ka (kA) dAcitko vyatikramaH || 174 ||35 iti oSThya- dantyauSThyavakAra nirdeza: // atha tAlavya - mUrdhanya - dantyAnAmapi lezataH / zaSasAnAM vizeSeNa nirdezaH kriyate'dhunA ||175|| 36 athoSmanirdeza: zyAmAka zAka zuka zIkara zoka zUka zAlUka zaMku zaka zaMkara zukra zakAH / zoDIra zATa zakaTAH zipiviSTa ziSTAH zAkhoTa zATaka zaTI zaTitaM zalATam // 176 // 37 zItaM ca zAta zita zAtana zumba zambA zambUka zambara zunAra zavAH zilIdhRH / zophe : zubhaM zarabha zArabha zumbha zambhu vANi zubhrazaradau zakuniH zakuntiH || 177 / / 38 zAlA zilA zivala zAdvala zAlu zelu zArdUla zUla zabalAH zamalaH zRgAlaH / zephAlikA zithila zRMkhala zIla zaila - zevAla zalya zala zambala zaivalAni // 178 // 39 -- zAlAlu zAlu zali zAlmali zulka zalka zulkAni zalya zalabhau zalalaM zalAkA / zreNiH zaNaH zravaNa zoNita zoNa zANa zreNI zruta zramaNa zUnya zaraNya zaMkAH // 179 // 40 zociH zacI zucizaya: zaru zarma jI (zI ? ) rNaM zrIparNa zotha zapatha zlAtha zaMDa zaMDhA: 1 zreyaH zamaH zamana zodhana zikya zAkya zAMDilya zAlvala zamI zunaka zraviprAH // 180 // 41 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 zAkhA zikhA zikhara zekhara zaMkha zApa zaMpA ziphA zaphara zephazayuH zikhaMDaH / zRGgAra zRGga zaba zAva zarAri zAri zArAH zarAva zabaraca ziraH zirAzca // 181 // 42 1 zarIra zAlIra zageru zelu zobhAJjanaH zrAvaNa zAda zudrAH / zyenaH zanaiH zlIpada zigru zIdhu - zuddhAnta zAMsI: ( ? ) zitizUrpazauNDAH // 182 // 43 zaNThaH zuNThI zataH zreSThacizcitra ( zreSThazcitra) zrotrANi zarkarA / zarkarI zarvarI zakti- zukti zulkAni zaSkalI // 183 // 44 zrAtaM zvetaM zivi zyAva zatru zvayathu zAkinI / zizuH zlokazca zulvaM ca zAlInaM ca zilImukham // 184 // 45 zlakSNaM zlAdhA ca zIrNaM ca zikyaM zraddhA ca zijayA / zyonAkaH zUraNaH zrANA zikSA zyAmA ca sevadhiH || 185 || 46 AditAlavyAH || uzIra kAzmIraka kiMzukAMzukaM kizora kizAru kazeru kauzikam / jalAzayA'zoka kRzAnu kazyapAH yazaH pizaGgA'zma pizAca razmayaH || 186 // 47 nizAnta vezanta vizAla pezalaM bilezayA'zvattha nizItha viMzatiH / vizaMTakazcAnuzayA zayAzrayAH sahopazalyA zanivAsitAzvinau (?) // 187 // 48 nizitaM pizitaM praznaH pizuno dazano'pi ca / uzanA lazunaM vezma kazmalaM vizvamazvavat // 188 // 49 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dRzyAvazyAyavizikhaM vizAkhA vizikhA zikhaH / vizadaH pAzakaH pAzrvaM vizrAmazcezvaro'zaniH // 189 // 50 madhyatAlavyAH // Iza prakAza kuza keza vikAza kAzA - mAkAza kIkaza pizA'niza pAzi peziH / piGgAza tAdRza dRzaH sadRzo vinAza - kInAza karkaza dizo daza dezadAzAH // 190 / / 51 krozAzu lomaza palAza niveza leza - kleza praveza pariveza vasaMdhavezaH (?) / pazuH pazuH parazuraMzurupAMzu pAMzu -- nistriMza daMza vivazA maza vaMza taMzAH // 191 / / 52 bAlizaH kulizo rAzirvarAzirbaDizo bhRzam / apabhraMzaH puroDAzo vimizro'zriranekazaH // 192 // 53 darzaH sparzaH spazo'marzaH karNo vAzA nizA kazA AzAdarzorvazI kAzI tinizezAniH kazAH // 193 // 54 antatAlavyAH zaurirmurArau ziva eva zarvaH zUraH samarthe jhaSa eva zAlaH / zamaH prazAntau zakalaM ca khaNDe zakRt purISe'jagare ca shiirH||194|| 55 mUrdhanyazreSThayorvezyA kariNyAM ca vazA zruNiH / / aznaM vede ca karNe ca zrutirdAsa(za)zca dhIvare // 195 / / 56 vyavasthAtAlavyAH / / ziMzapA zAzvataM zvazrUH zvazuraH ziziraH zizuH / zizra zmazru zmazAnAni zazI zazvat kuzezayam / / 196 / / 57 zuka(kA?)zi vizvakAzIzastathA zItazivo'pi ca / tAlavya zadvayayutAH kiyanto'mI pradarzitAH ||197 / / 58 ubhayatAlavyAH // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzvAsa: zAsanaM zAstraM zastraM zastA zarAsanam / tAlavyAnantaraM dantyaiH zabdAH kecidudIritAH // 198 / / 59 tAlavyazakAranirdezaH // SaDAlikA pANDava bhUSaNoSaNaM pASANa roSANa viSANa bhISaNam / pASaMDa kuSmAMDa niSeka mUSikaM gaveSitaM niHSama duHSaSikam // 199 / / 60 puSpAbhiSekau viSayoSidISad dRSattuSArAT viSavaniSedhAH / duSedha bhaiSajya kaSAya ghoSaNaM haSIkamIrSyA ca viSAda varSaNe // 200 // 61 aiSamo varma bhISmoSma-niSAdASADhagoSpadam / abhiSaGgo'nuSaGgazca duHkhaM vA Siko dviSat / / 201 / / 62 dUSikA caSaka: preSyo bhASyaM ca dhiSaNaiSaNe / praSataH pariSat parSat tuSAroSaramarSaNam // 202 / / 63 vAstoSpatidiviSadau duHpIDaM ca bahiHkRtam / niSkuTaM kiSku mastiSkaM tuSvaraM du(duH)kareSarau // 203 / / 64 turuSka muSka viSkambha-niSka niSkala puSkalam / vastiSkaM vaSkayiNyAM ca loSTeSTapuSTaviSkaNam // 204 / / 65 iti madhyamUrdhanyAH / / peyUSa yUSa pIyUSa-gaNDUSa pUSa vipuSaH / vAtaruSo varuSazca khalUSArUSapUruSAH // 205 / / 66 hanUSaH kalmaSaH pUSo'bhyUSazruSo manISayA / hepA hepA jigISA ca snuSA nimiSayA saha // 206 // 67 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 rociSo mahiSonmeSa - prameSAmiSamAriSam / kalmASoSNISa kulmASa- mASa meSa miSaM mRSA // 207 // 68 kilbiSaM kaluSaM cASa - stAviSa taviSau viSam / taviSI trapuSI roSa - stRSA toSa tRSat tviSaH // 208 // 69 abhiSeko bhaSo'bhreSa- puruSA vyatiSeSavaH / maMjUSA nikaSa dveSa - doSa: koSaH kaSa: kRSiH // 209 // 70 uSAvuSA vRSA vyASa- vyoSAstarSaka karSayaH / harSo varSazca saMharSaH karSaH karSaH pluSa plUSaH // 210 // 71 ambarISaM karISaM ca tarISaM ca purISavat / nipeSo'lambuSaH pauSo yoSA zleSapalaMkaSA // 211 // 72 antamUrdhanyAH || zIrSaM zirISaM zuSiraM zleSaH zleSmA ca zemuSI / vizeSa: zoSaNaM zaSpa - ziSya zailUSa zauSkalAH // 212 // 73 tAlavyamUrdhanyAH || tAlavyazAdayaH proktA kathyante dantyasAdayaH / suSuptiH suSamA sarpiH svalpaM cApi suSuptakaH // 213|| 74 suSImaM ca suSeNazca suSandhiH sarSapo'pi ca / dantamUrdhanyAH // tAlavyAntAzca dhUSmAza- gISpAza nRpadezakAH // 214 // 75 tAlavyAntamUrdhanyAH / mUrdhanyanirdeza: ( ? ) // sadyaH sudhA salila sundara sinduvAra sindUra sAndra sikatA sita setu sUtAH / sAlUra sUra saraka svara sauri sari smera smarA: samara sAra samIra surAH // 215 // 56 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sauvIra sAgara sarit suta sArameyAH saMvit samit sakala silhaka sauvidallAH / svAdaH sadA sapadi sUda sUdaH saraMDAH svedaH svaraH savana sIvana satra sUtram // 216 / / 77 svAmI sama: samaya sAmaja sAmadhenI somAH samUha samavAya samudra sAsi (mi?)| sImanta sIma sima sUna samAna salAH sUkSmaM samUTa saraTa svana sAnu sUnuH / / 217|| 78 syAlaH zra(zR/sR?)NiH saraNi sArathi siktha sikthi(?) sArthA sahAcara samAja samIka sUryAH / svairaM saraH saciva sUcana sUci savya - sevyAni sadma sadana syada sUpa su(sU)ryAH // 218 / / 79 sAyaM smitaM sAyaka sakthu setu - sindhuH tsaru stuk sahadeva sargAH / seka-srajau sevaka seva santaH sattvaM ca sAtizca sakhA sukhaM ca // 219 // 80 sanAtana syandana sAdhanAni saMkAra saureyaka sarja sarpiH / sasAvaro sUnRta saMkulau ca sarve ca sAkSI savitA ca sRci // 220 // 81 sairandhrI ca sinIvAlI sAraGga svapna sAMpratam / snAyuH snehaH snuhI sadyaH saraghA saurabhaM sabhA // 221 / / 82 AdidantyAH vAsA(sa)rAsArakAsAra kAsAraprasarAsurAH / vesavAra: parisage masara; kusumAnasam // 222 / / 83 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prAsAdApasadAsandI vyAsaGga stava dasyavaH / prasUnaM prasavo lAsya -mAsyaM prasabha rAsabhau // 223 // 84 avasAya: kisalaya: kusUlaM ca vikasvaram / masRNaM prAsanA vAsI bhasmAkasmikaghasmarAH // 224 // 85 amAvAsyAH pratisaraH prasAro visaro'pi ca / vasantazca tusAraca masArazca rasAJjanam // 225 // 86 vasudhA vyavasAyAstra - vasana vyasanAni ca / tamisraM cAsraghastrotrAjasravisrabhavAsitAH // 226 // 87 kailAsa lAlasa kilAsa vilAsa lAsa karpAsa hAsa kRkalAsa nivAsa nAsAH / nyAsAMsamAMsa masi kIkasa kaMsa haMsa dhvaMsa prakuMsa panasA sudhasu pravAsAH // 227 // 88 niryAsa prAsa vItaMso - ttaMsAlasa malImasAH / vAsA visaM tAmarasaM vAsazcamasabukkasau // 228 // 89 vyAsAvabhAsadivasa - rasa sArasa vAyasAH / vAhasa: paTTisocchvAsa- mAsAsi misi bukkasAH // 229 // 90 antyadantyAH // mRtsA cikitsApsaraso bubhutsu zcikistitaM matsara matsaraM ca / vAtsAyanotsAraNa matsya ditsu - gutsotsavotsAha vidhitsukutsAH // 230 // 91 madhyadantyAH || kRtsnaM ca lipsurutsRSTa-mutsAnirbhartsanotsavAH / bIbhatsAdhIpsatA bhItsu samucche (tse) kotse ( tsu ? ) kA api ||231|| 92 saMyuktadantyAH // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 saMsAra sArasa sarIsapa sasya sAstA(snA?) sArasvatAni sarasIdhajamaMjasaM (?) ca / svastrA ca sAhasa sahasra sahaH samAsa - sAmastya saMsaraNa sAsakasaMsanAni // 232 / / 93 sasyaka: sAdhvasaM saMka-stukaH sArasanaM tathA / amI dantyadvayopetA uSmabhede'tra darzitAH // 233 / / 94 atha prazastiH // zrIsAhasAGkacaritapramukhAstu gadya padyaprabandharacanAsta vitanvataiva / vyutpattimutkalatamAM paramAM ca zakti ullAsitA jagati yena sarasvatIyam // 234 / / 95 ni:zeSavaidyakamatAmbudhipAradRzvA zabdAgamAmburuhakhaNDaraviH kavIndraH / yatnAnmahezvarakavirniramAt prakAmamAlokyatAM sukRtinastadasAvanArthaH (?) // 235 / / 96 nAmapArAyaNoNAdi - niruktoktairvikalpitaH / zabdaivarNavidhizcAntaiH saMdRbdho'pyeSa sAdhubhiH // 236 / / 97 kartuM cetazcamatkAraM satAM hartuM viparyayam / saMzayaM ca nirAkartu - mayamasmatparizramaH // 237 // 98 iti zrIsaMzayagaralajAGgalI nAmnI nAmamAlA samAptA / vRddhatapAgacche zrIpaM. vinitasAgaraziSyajinendrasAgareNa lipIkRto'yaM granthaH saMvata 1799 varSe phAlgunamAse valakSapakSe dvitIyAyAM sthaMbhatIrthe vidyAguroH kesaravarddhanasya sAnidhyAt //