Book Title: Kaverina Jaldhodh
Author(s): Madhavrav B Karnik
Publisher: Vidyarthi Vachanmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005416/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tity Test nehgamtunninitiaign: minstant da y fasting/ vidhAthI vA_namALA zreNI:mI epAdaka. je yabhijInuM iwaminawn unitinutrition DIET IT ISITommiiMIDir! 22-160. kAverInA jaLadhodha lekhaka : mAdhavarAva bhA. kaNika jiDT) TyA alry cation International For Personal & Private Use Only www.jainelibre che Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi thA thI vA ya na mA LA. chUTaka eka zreNI 3-0-0 pe!sTeja pAMca AnA vadhu daza zreNInA eka sAthe 30-0-0 ... pahelI maNI 1 zrIrAma 2 zrIkRSNa 3 bhagavAna buddha 4 bhagavAna mahAvIra 5 vIra hanumAna 6 bhaDavIra bhISma 7 satI damayaMtI 8 kruca-devayAnI 9 samrATa azoka 10 cakravartI caMdragupta 11 rAjA bhartRhara 12 saMta tukArAma 13 bhakta surAta 14 narisahu mahetA 15 mIrAMbAI 16 svAmI sahajAna 17 zrIdayAnaMda sarasvatI 18 leAkamAnya TiLaka 19 mahAtmA gAMdhI 20 ravIndranAtha TAgAra bIjI maNI 4-0-0 21 Adyakavi vAlmIki 22 rmAMnarAja agastya 23 zakuntalA 24 dAnezvarI ka 25 mahArathI arjuna 26 vIra abhimanyu 27 rAtyavAdI harizcaMdra | 28 bhakta prahUlAda 29 pitRbhakta zravaNu 30 celaiyA 31 mahAtmAtulasIdAsajI 32 gApIcaMda 33 satI padminI 34 svAmI rAmakRSNa 35 svAmI 36 svAmI rAmatI 37 zrImad rAjacaMdra 38 paMDita madanameAhana trIjI zreNI 41 mahAmuni vaziSThe 42 madAlasA For Personal & Private Use Only 43 rAjakumAra tha 44 satI sAvitrI 45 draupadI 46 vIra vikrama 47 rAjA bhAja 48 kavi kAlidAsa 49 vIra durgAdAsa 50 mahArANA pratApa 51 sikImane sapUta para dAnavIra jagatlR darAja jayasiMdu zeTha Data mAtIlAla 56 sarjagadIzacaMdramAjha 57 zrI araviMda zreSa mAlavIya 39 saradAra vallabhabhAI | 58 vIra viThThalabhAI 40 zrImatI sAjinI | paTa prA. dheAMDA kezava karve nAyaDu 60 zrI enImesanTa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI vAcanamALA : zreNI AThamI : 20-160 kAverI ane tenA jaLadhodha - - - - himAlayanAM UMcAM UMcAM pavitra gaMgomAMthI aneka saritAo vahe che; paNa emAMnI gaMgA ane jamanA e ApaNI atyaMta priya nadIo che. A nadIo priya hovAnuM kAraNa e che, ke ApaNA dezanA mahAna ratna bhagavAna zrIkRSNa, bhagavAna mahAvIra, mahAtmA buddha, pratApI pAMDavo e badhAe e saritAne tIre khela-kUdIne, upadeza ApIne, nadIonA pradezamAM vicArIne pitAnuM pavitra jIvana pUruM karyuM che. "jayajamanA miyA ane jaya gaMgA maiyA' nI dharmagajanA sAthe, Aje paNa hajAro mAnavIo e pavitra nadIonAM jalapAna karavAmAM jIvananI saphaLatA mAne che. evI ja eka dakSiNa bhAratanI mahAna tejasvI ane pavitra saritA kAverI che. For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAthI vAcanamALA-8 dakSiNa bhAratamAM mahesuranuM dezI rAjya AveluM che. enA vAyavya koNamAM kUrma prAMta che. e kUrga prAMtamAM brahmagiri nAmano raLiyAmaNe parvata che. e parvatamAMthI kAverI nadIno khaLakhaLa karato suMdara pravAha vahI nIkaLe che. nadInA janmasthAnane ahIMne dekhAva atyaMta suMdara ane nayanane zAMti Ape evo che. nIcenI patharALa jamIna uparathI barapha jevuM ThaMDuM, apUrva mIThAzavALuM ane kudaratI rIte gaLAyeluM pANI khaLakhaLATa karatuM vahI jAya che. ene svAda evo madhura che, ke je tame tene eka ghUMTaDe pI jAo to mAsa sudhI enA svAdane bhUlI na zako. | nadI brahmagirimAMthI janmIne mahesUranA pradezamAM dAkhala thAya che ane mahesuranA sapATa UMcA pradezo upara khelatI kUdatI, madrAsanI mRdubhUmimAM pagalAM mAMDatI, dhIme pagale AgaLa dhasatI, tAMjora jillAmAM thaIne baMgALanA upasAgaramAM AtmasamarpaNa karI de che. A suMdara ane ati manohara nadInI eka For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - ---- - kAverI dara laMbAI 475 mAIla che. ane te 28 hajAra cerasa mAIlathI vadhAre meTA kSetrane khetIne mATe pANI pUruM pADe che. uttara hiMdamAM gaMgA jevI pavitra gaNAya che, tevI ja dakSiNa bhAratamAM kAverI pavitra nadI gaNAya che. temaja ene "dakSiNagaMgA' evuM mahAupanAma ApavAmAM AvyuM che. ene Akhe kinAro raLiyAmaNe che ane teTalo ja te pavitra manAya che. - A nadImAMthI saMkhyAbaMdha nahera khodavAmAM AvI che ane tethI hajAro vAra jamIna upara enAM pANI sarI jaIne, lAkho maNa cekhA ane bIjAM anAja pedA karavAmAM madada kare che. AthI kAverI dakSiNa bhAratanI annapUrNA kahevAya che. annapUrNA kAverI brahmagirinA pavitra sthaLethI janmane sauthI pahelo pitAne pAlava kUrganA kALA pradezamAM pAtharIne, TekarIonI gedamAM vizrAma letI bese che. ahe! keTalo suMdara e dekhAva che! ekAda sonerI savAre tame kUrmanI patharALa bhUmine mAthe mukuTa peThe virAjatI ekAda For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI vAcanamALA-8 TekarI uMpara jaine UbhA rahe, teA tamane sAmethI sarI AvatAM sAnerI kiraNAne jhIlIne AgaLa deDatI kAverI, ekAda ramatiyALa kumArikA ramatI heAya tevI dekhAze. 4 kUMga dezanA patharALa pAtra ane kinArAnI vaccethI, vINAnA tArA jema maMdagatie hAle che: tevI maMdagatie kAverI vahI jAya che, enA ane kinArAo evA ja patharALa ane UMcA che ane temanA upara suMdara lIlA jhADAnI meTI ghaTA vyApI rahelI che. ahIM cAmAsAmAM nadInA dekhAva ghaNA ja suMdara bane che. unALAmAM jaLa sukAI jAya che tyAre kAI paNa sthaLethI page cAlIne nadIne A pArathI pele pAra jaI zakAya che. cAmAsAmAM jyAre varSA Rtu madagaLata! meghadhArAnuM lazkara lai ne tUTI paDe che, tyAre pratyeka sthaLe nadInI UMDAI vIsathI trIsa phUTa jeTalI Aya che. A vibhAgamAM kudaratanI rUparANI samI bIjI keTalIka nAnI nadIe mahArANI kAverIne peAtAnA hissA ApavA doDatI AvIne tene For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI maLe che. kAkAbe, kadAnara, kummAhola, muTarAmuDI, cIkAhola ane suvarNAvatI athavA hariMgI e nadIo tenA UchaLatA pANI sAthe AvIne kAverImAM paDe che ane ahIMthI eka mahAnadInA svarUpe kAverI ghasamasatI AgaLa vadhe che. masta hAthaNInA jevuM svarUpa dhAraNa karIne have kAverI AgaLa vadhe che ane te phesarapeTa sTezananI pAse AvI pahoMce che. ahIM kAverInI virATa zaktine mahAta karato ane kudarata upara mAnavI zaktinA vijayanI zAkha pUrato nakkara paththarane bhapakAdAra pUla bAMdhelo che. A pUla pa16 phUTa lAMbo che. kUrganI kaThaNa jamInamAM vahI vahIne khaDatala banelI kAverI, e zIlAbhUmithI thAke che ane have te mRdu bhUmine zodhIne tenA upara krIDA karavA mAMgatI hoya tema, mahesuranA raLiyAmaNu pradezamAM dAkhala thAya che. mahesura pradezamAM dAkhala thayA pachInavA pradezamAM dhIme dhIme sattA sthApatA vijayI bhUpatinA jevI A saritA eka sAMkaDI For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAthI vAcanamALA-8 parvatanI khINamAMthI vahI jAya che. ahIM tenAM pANInI jhaDapa 60 thI 80 phUTa jeTalI che. nadInA vaheNane thoDe bhAga mRdu che. te pachI patharALa jamInamAM thaIne nadI AgaLa ghase che. kAverInA suMdara ane jhaDapI pravAhane ahIMnI khaDakALa jamIna vAraMvAra khALe che. kinAro A kaThina chatAM kinArAnI AsapAsa suMdara bhInAzavALA kayArAe najare paDe che. tene dekhAva jANe bhagavatI kAverIe lIlo kaMdoro na paheryo hoya, tenA jevo dekhAya che. dhasamasatI, prabaLa vegathI AgaLa jatI ane yuvAnInA unmAdathI ghelI banelI kAverI, pagale pagale AgaLa vadhIne mahesura rAjyamAM patharAya che. ahIM mahesUra rAjya saritA sAthe saMgrAma mAMDyo che. bArathI vadhAre pracaMDa pustAo bAMdhIne kAverInA pANIne rokavAmAM AvyuM che, ane temAMthI mahesuranI bhUmine lIlIchama banAvI devA mATe asaMkhya nahero davAmAM AvI che. A naheronI laMbAI 698 mAIlathI vadhAre eka For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI lAkha bAra hajAra ekarathI vadhAre vizALa bhUmi upara kAverInAM amRtajaLa patharAya che. A naherAnAM pANInI mhesura sarakArane sAta lAkha rUpiyAthI vadhAre Avaka thAya che. A nahera paikInI saiAthI suMdara nahera 72 mAIla jeTalI lAMbI che. bIjI e meTAmAM moTI naherA 41 mAIla jeTalI lAMbI che. A naherone AraMbha haisuranA mahArAjA zrImAna cIkAdevarA janA samayamAM eTale I. sa. 1672 thI I. sa. 1704 sudhImAM karavAmAM AvyA hatA. kAverI nadInuM prazAMta vaheNa hesura pradezamAM pacAseka mAIlanA vistAramAM be TApue saraje che: eka zrIra'gapaTTam ane bIjo zivasamudram. zrIraMgapaTTamunA TApu tricIneApallI jillAmAM dakSiNa DhoLAva tarapha pUjanIya gaNAya che. bane TApue upara pUlA bAMdhavAmAM AvyA che. A leA bhavya, suMdara ane nakkara paththaronA thAMbhalAe upara baMdhAyA che. vajAdehI A thAMbhalAe ajita yAddA samA nadInA khaDakALa pAtramAM UbhA che. For Personal & Private Use Only 7 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAthI vAcanamALA-8 zrIraMgapaTTamane pUla 1400 phaTa lAMbe che ane tene veleslI pula nAma ApavAmAM AvyuM che. A pala hiMdamAM zrI. velelI gavarnara pade hatA tyAre eTale I. sa. 1803 ane I.sa. 1804 nI vacce baMdhAye hato. mahesaranA suvikhyAta dIvAna zrI. purasaiyAnI kArakIrdimAM A mahAna kArya pAra pADavAmAM AvyuM hatuM. zivasamudrane pUla 1580 phuTa lAMbe che, ane tene madrAsa ilAkAnA gavarnara luzIMgTananA nAma uparathI luzIMgTana pUla kahevAmAM Ave che. A pula I. sa. 1830thI I. sa. 183ranI vacce bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. koI gauravazALI gauravavaMtI bhUpALanIhAthaNI, mAjhA mUkIne doDatI hoya; ane tene aMkuzamAM levA be vajA dehI mahAvato aMkuza laIne aDaga pagale UbhA rahe, tema brahmakumArI kAverInA vahI jatA pracaMDa jaLarAzine rokatA A baMne pUla bhavyatA, uttamatA ane suMdaratAmAM ekabIjA sAthe apUrva harIphAI karI rahe che. pahelo pUla suMdara che, paNa pramANamAM For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI bIjo pala vadhAre bhavya ane vadhAre AkarSaka lAge che. vaLI mahesura sTeTa relve mATe A nadI upara yadetara gAma najIka bIjA paNa keTalAka nAnA meTA suMdara ane dekhAvaDA evA ramaNIya pUla bAMdhavAmAM AvyA che. A pUlo nIcethI unALAmAM zAMta rIte jaLa sarI jatuM lAge che, paNa mAsAmAM e ja sthaLethI rAkSasI pravAho dhasamasatA AgaLa vadhe che. ghaNe bhAge juna mahinAnA madhya samayathI nadImAM nAnI moTI rela AvavI zarU thAya che. A jalapravAho ogasTanA AraMbha sudhI vahetA rahe che. okTobara mAsamAM pANInuM baLa ghaTe che ane tyAra pachIthI e sthaLe nadImAM eTalAM ochAM pANI rahe che ke tame paNa kadAca page cAlIne A pArathI pele pAra jaI zake. ahIMthI bhagavatI kAverI, tenI kAyAne ekAda lADaghelI dIkarInI mAphaka hasatI hulAvatI AgaLa ghase che ane e vizvavikhyAta "kAverIne jaladhodha jenI jagatamAM jeDI nathI; enuM suMdara dazya khaDuM kare che. kAverInA A jaladhodhanI For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI vAcanamALA 8 maneAharatA ane suMdaratA kalama varNavI zake? kadI nahi! e suMdara dekhAvane Abehuba rIte pIMchI AlekhI zake? jarAya nahi. tyAre e dRzyane kemerA jhaDapI zake? te jarUra bane. paNa kemerAe jhaDapelI dayanI chabIthI, tamane e dhAdhanI suMdaratAnA khyAla kadI nahi Ave. kudarate A dhodha para sAMdarya nA sAgara ThAlavyA che, bhavyatAne bhArebhAra varasAvI mUkI che ane sAkSAt prakRti ahIM jaladheAdhanA rUpamAM jalakrIDA karI rahI che. kadAca e dekhAva nIce pramANe varNavI zakAya: 10 zivasamudram AgaLa A bhavya dheAdha jagatanA jIvanane joi upahAsanA chAMTaNA chAMTatAni La paNe UbhA che. ahIM nadInA pravAha uttarapUrva dizAe vahe che ane tenI be zAkhAA bane che. te pachI be zAkhAo rUpe AgaLa vadhI traNaseAvIsa phUTanI UMcAIethI nadI dhAdha rUpe paDe che. prathama dheAdhane ahIM nA lAkA gagAcAkInA nAmathI ALakhe cheane bIjA pUrva taraphanA dhodhane bhAra cAkInA nAmathI pIchAne che. For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - -- - -- -- kAverI denA be rakSake jaya ane vijaya che ane daityonA be ddhAo zuMbha ane vizuM che tevAja jANe caMDikA rUpI mahAzakti kAverInA be mahA subhaTe te A be jaladhodha che. pANInA pracaMDapravAha rAkSasI vegathI dhasI AvI, bhayaMkara kAna phADI nAkhe evA avAjo sAthe nIce AvelI khaDakALa jamIna upara paDe che. e pachaDAvAthI phINanA vAdaLAnA goTegoTA banI AkAzamAM UDe che. tethI adbhuta suMdaratAbharyuM dazya khaDuM thAya che. A phINanA goTA mAIla sudhI AkAzamAM vyApatA, kAverInI kIrtikathA gAtA, vAtAvaraNanA aNuaNumAM pharI vaLe che. pUrva taraphane dhodha varSARtumAM pA mAIlathI vadhAre pahoLA vistAramAM vyApI jAya che tyAre apUrva prAkRtika dazya najare paDe che. anya hatuomAM ghadhanI mukhya zAkhAo dhasArAbaMdhanIce vahe che, tyAre temanI madhyane keTaloka bhAgakero rahI jAya che. AthI dhodha ghaDanALa AkAra banI jAya che. dhodha nIcenA pAra upara traNase vIsa phUTanI UMcAIethI AvIne paDe che. For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI vAcanamALA-8 12 tyAra pachI te dhoDanALa AkAre pAchA trIsa phuTa nIce paDe che. e bhAga paNa TekarAvALA khaDakALa Ucca pradezanA banelA che. ahIMthI AgaLa jatAM yeAdhanI banne zAkhAe pAchI eka banI jAyache ane pAchI jhADIthI khIcAkhIca bharelI sAMkaDI khINamAM thaIne e saMyukta jaLapravAha AgaLa dhase che. A jagyAnuM eka sthAna makeDATu athavA 'gheTAnA hoTha'' ne nAme oLakhAya che. zivasamudram AgaLa jaLadhodha dvArA utpanna thatI pracaMDa zaktinA yAMtrika upayAga karavAmAM Ave che. ahIM hajAro rUpiyAne kharce moTAM yaMtro geAThavavAmAM AvyAM che. ane dheAdhanA pracaMDa vegane lIdhe je zakita utpanna thAya che, te zakitanA upayAga vIjaLI utpanna karavAnA kArya mAM karavAmAM Ave che. A sthaLe utpanna thatI vidyutazakitanA bahu ja vizALa kSetramAM upayoga karavAmAM Aveche. ahIM ekajaMgI zakitagRha bAMdhavAmAM AvyuM che. temAMthI vidyutpravAha kAlaranI sAnAnI khANamAM laI javAmAM AvyA che. For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI 13 zivAsamudram najIka AvelA A zakitagRhapAvarahAusathI kolaranI senAnI khANa 92 mAIla dUra che. tyAM pracaMDa rAkSasIyaMtro goThavavAmAM AvyAM che. A yaMtro calAvavAmAM tathA zaheramAM dIvA vagere sAru upaluM zakitagRha vidyutazakita pUrI pADe che. te uparAMta ahIMthI 59 mAIlane aMtare beMgalora zahera AveluM che. e beMgalora zahera mATe joIta vighatapravAha paNa eja zaktigRha para pADe che. I. sa. 1902nA varSamAM A zaktigRhacAra hajAra azvazakti jeTaluM vidyutabaLa pUruM pADatuM hatuM. sAcA kAmamAM puSkaLa vadhAro karyA pachI I.sa. 1905mAM 6500 azvazakti jeTaluM baLa prastuta jaLadhodhathI utpanna thayuM hatuM. te pachI Aja sadhImAM navA sAMcAkAme gedavAyAM che ane vadhu ane vadhu baLa utpanna karavAmAM saphaLa prayatno thaI rahyA che. bhAratamAM jaLadhodhathI pracaMDa vidyutazakti utpanna karavAmAM AvatI hoya, evuM A eka ja For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthI vAcanamALA 8 14 sthaLa che; ane AvidyugRhamAMthI je vidyulAInA zarU thAya che, te AkhA jagatanI vidyulAinAmAM saiAthI moTAmAM meATI che. kAverIne kinAre yedAtAra, zrIraMgapaTTam, ane tAlukADa nAmanAM zahera AvelAM che. yadAtAra ane zrIraMgapaTTam jANItAM zaherA che. tAlakADa prAcIna kALamAM bahu moTu ane samRddha zahera hatuM, paNa Aje te te kha MDera avasthAmAM AvI gayuM che. kAverInA A pradezamAM magaro moTI saMkhyAmAM jovAmAM Ave che, paraMtu teo mAchIAne kavacitajA kare che. annapUrNA kAverInu paropakAranuM mahAvrata A magaro paNa pALI rahyA che. A magarone pavitra mAnavAmAM Ave che ane yedAtAra ane rAmanAthapura gAmA AgaLa temane brAhmaNA ane yAtrALuo khAvAnuM Ape che. magarone bahAra maLavAmAM pravAsIone eka jAtanI gammata paDe che. dheAdhanA vizALa pradezathI athavA tenI AsapAsathI kAverInI aneka zAkhAA bane che. For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI - zivasamudranA jaLadhodha pachIthI kAverI madrAsa IlAkAmAM praveza kare che, ane mahaisUranI mAphaka ja jamInane jaLarUpI amRtane abhiSeka karatI te AgaLa vadhe che. keIara ane sAlema jillAnI barAbara vaccethI vahetI te AgaLa jAya che. ahIMthI AgaLa vadhIne kAverI koIoTura jillAnA alAbADI gAma pAse jaI pahoMce che. ahIM nadInA mArgamAM eka meTe vizALa khaDaka Ave che. A khaDakane loko "dhumADiyo khaDaka ? e nAmathI oLakhe che ane jaLadhodha jevuM ja eka suMdara dazya tyAM khaDuM thAya che. nadInAM pANI ekadama jorathI A khaDaka upara paDe che ane tethI pANInAM mojAM athavA dhumADe UchaLato hoya tevo dekhAva najare paDe che. pANI jorathI khaDaka para paDe che, tethI tenAM phINanAM pracaMDa mejAM UchaLe che. tene dekhAva pANIno eka akhaMDa pharaza bIchAvela hoya te ja lAge che. tricIne pallI najIkanA A khaDaka pAsethI kAverI be zAkhAomAM vibhakta thaIne AgaLa vadhe For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vidyAthI vAcanamALA-8 che; ane tAMjora pAse AvI pahoMce che. tAMjoranA. A DeTAnA pradezane ahIMnI kAverInI zAkhAo khUba pANI pUruM pADe che. tAMjorane. A DeTApradeza eTalo phaLadrupa che ke te dakSiNa bhAratane bagIce kahevAya che. kAverInI eka zAkhA uttara tarapha kelerUna naheranA nAmathI oLakhAya che. kolena tyAMthI AgaLa vahetI. pUrvamAM Ave che. ahIM pAchI te kAverInA. nAmathI oLakhAya che. madrAsamAM kAverIne traNa nAnI nadIo maLe che. temanA nAme bhavAnI, naiyAlI ane amarAvatI che. aroDa sTezana pAse kAverI upara bIje eka suMdara ane bhavya pula bAMdhavAmAM Avyo che. A pUla 1536 phuTa lAMbe che ane te nakkara pASANunA thAMbhalAo upara bAMdhelo che. kAverI ATalI moTI nadI che, bIjI aneka nadIe temanA pANInA bahoLA jaththA sAthe kAverIne maLe che ane te dakSiNa bhAratanI mahAgaMgA bane che, chatAM temAM puSkaLa aMtara sudhI vahANe pharatAM nathI. thoDAM ghaNAM vahANo phare che, For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI 17 paraMtu te vahANA dvArA kAMi meTA vepAra cAlata nathI, mAtra thADu ghaNu vAMsakAma vahANA mAraphata vecavA mATe laI javAmAM Ave che. kAlephanamAM keTalAka mAI leA sudhI vepArI vaDANA pharI zake che ane tethI thoDA ghaNA vyApAra cAle che. kAverI ane tene maLanArI bIjI nadIodvArA kAverI je pANI lAve che, tenA upayAga haisuranA vizALa pradezamAM khetInA kArya mATe karavAmAM Ave che ane tethI se kaDA ekara jamInane pANI maLe che. te ja pramANe madrAsa ilAkAnA koImba ane tricIne pallI jillAmAM paNa evA ja baheALA pramANamAM kAverInA pANInA upayoga khetInA kArya mATe thAya che. haisUra ane madrAsanA uparokata be jillAonI khetIvADI viSenI je jAheAjalAlI dekhAya che, te A kAverInI kRpAnuM ja pariNAma che.zrIraMgapaTTam zahera pAse jyAMthI kAverI, kAverI ane kAlena evA be bhAgeAmAM vibhakata thaI jAya che, tyAM relanAM pANInA dhasAre khUba rahe che ane tyAMthI dara sekaMDe 3 lAkha 13 For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vidyAthI vAcanamALA-8 hajAra ghanaphUTa pANI vahI jAya che. - kAverI nadImAMthI vahI jatA akhUTa jalarAzine rokIne tene upayoga khetIvADInA kAryamAM karavAne kalyANaprada vicAra pahelavahela. dakSiNanA cAlavaMzanA mahArAjAone sUjha hato. ane temaNe agiAramA saikAmAM kAverI nadImAMthI eka vizALa nahera bedI hatI. A nahera 1080 phUTa lAMbI hatI. tenI ochAmAM ochI pahoLAI 40 phUTa hatI ane vadhAremAM vadhAre pahoLAI 60 phuTa jeTalI hatI. A nahera zrIraMgapaTTama najIka thaIne pasAra thatI hatI ane tethI kAverI ane kolerUnanA pravAho eka thaI zakyA nahotA. Ama karIne kAverIne pravAha tAjera jilalA tarapha laI javAmAM Avyo hate. A pracaMDa nahera hajI paNa astitvamAM che ane te "vaDI nahera e nAmathI oLakhAya che. madrAsa vibhAgamAM aMgrejI amala zarU thayA pachI, aMgrejoe A vaDInaherane navesarathI punarudvAra karyo che ane nahera upara rAhadArIone mATe. For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI eka suMdara pUla bAMdhyo che. e ja cAlavaMzanA rAjAoe kAverImAMthI bIjI paNa keTalIka nahero khadI hatI, jemAMnI keTalIka hajI temanA sthApakenuM nAma jALavatI vidyamAna rahevA pAmI che. ahIMnI keTalIka naherone lIdhe kAverInAM pANI anya pradezamAM vahI jatAM hatAM ane tAMjora vibhAgane joItuM pANI maLatuM na hatuM. AthI godAvarI ane kRSNa nadIne DelTAne pradeza, sarakArane jeTalI Avaka Apato hato; teTalI Avaka kAverI nahera prabaMdhathI thatI na hatI. tAra vibhAgamAM I. sa. 1801mAM aMgrejenI sattA sthapAyA pachI temaNe A prazna hAtha para lIdho hato. aMgreja enjiniyarone temanI tapAsamAM mAlama paDyuM hatuM, ke kAverInA pANIne moTo jaththo kelerUna tarapha vahI jAya che, kAraNa ke kAverInA pAtra karatAM kolerUnanuM pAtra vadhAre nIcuM che ane tenuM vaheNu saraLa ane sIdhuM che. pANIno pravAha A pramANe kelerUnamAM vahI javAthI kAverImAMthI For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vidyArthI vAcanamALA-8 davAmAM AvelI bIjI naheromAM pANI AvI zakatuM na hatuM. A muzkelI TALavAnA kAryane temaNe AraMbha karyo ane naheromAM vadhAremAM vadhAre pANI AvatuM thAya, e rItanA prayatna zarU thayA. vaDI naheranI uttara bAjue eka bIjI nahera che. te nahera kelerUna nadInA zirobhAga AgaLithI pasAra thAya che. e naherane pharI khodavAmAM AvI. A nahera I. sa. 1836 ane 1838nI vacce taiyAra thaI gaI hatI. A nahera 2250 phuTa lAMbI che. e nahera vATe kelerUnanAM pANI have kAverImAM jAya che. eTale kAverInI badhI naherone pANI maLe che. A ja pradezamAM kAverIne maLanArI venara nadImAMthI paNa nahero davAmAM AvI che. ahIMthI kAverI uttara pUrva tarapha vahe che ane venara nadI dakSiNa pUrva tarapha vahe che. A lAMbI ane suMdara nahero, ahIM evI rIte patharAyelI che, ke jANe nIla vastrathI AcchAdita thayelA A pradeza upara rUperI jALI guMthavAmAM AvI na hoya, tevuM ja dekhAya che. ahIMthI For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAverI 21. AgaLa vadhIne kAverI eka sAmAnya nadInA rUpamAM vahIne samudrane maLe che. madrAsa ilAkAmAM paNa A nadInA pANIne hajI moTA pramANamAM khetaronA upagamAM levA mATenA prayatno zarU thayA che ane te mATe navA. bAMdhakAme yojAyAM che. videzI yAtrIo, jeo bhAratane pravAsa kheDavA Ave che, teo kAverInA A nahera pradeza ane tenA A suMdara jaLadhodhanAM darzana karyA vinA kadI rahetA nathI. kAverIne jaLadhodha jyAM paDe che, tyAM sudhI heDI ke panAImAM jaI zakAtuM nathI, kAraNa ke habI javAnI dhArastI rahe che. paNa dhodha AghethI joI zakAya che. kaI bhAratavAsIe tenA jIvanamAM ekavAra paNa bhAratayAtrA karIne A jaLadhodhanAM darzana karyA nathI. teNe mAnI lejo ke kudaratanA eka mahAna ane suMdara kAryane jovAnuM tajI dIdhuM che. kAverI "dakSiNanI devIche, ema kahIe to paNa cAle. kAraNa ke tenA ja jaLathI hajAro vAra jamInane pANI maLyuM che ane saghaLo pradeza For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 22 vivAthI vAcanamALA-8 rasakasavALe banyuM che. kAverI purAtana kALathI jANItI heI, tene purANee paNa dakSiNa gaMgAnuM nAma ApyuM che. agnipurANa ane skaMdhapurANa e ApaNA dezanA be mahAna prAcIna graMtho che. temAM kAverInuM mahAmya gAyuM che. kAverImAM snAna karavAthI badhA pApone nAza thaIne mukti maLe che ema loko mAne che ane te ja mAnyatAne vaza thaI lAkhe hiMduo emAM prativarSe snAna kare che. bhagamaMDaLa nAmanA sthaLa pAse jyAM kAverIne pahelavahelI eka nAnI nadI maLe che, tyAM TAlAkAverI nAmanuM sthaLa che. ahIM ghaNAM maMdiro AvelAM che ane dara varSe tulAmAsamAM meTI yAtrA bharAya che. tulAmAsa okaTobara navembara mahinAmAM Ave che. Ama kAverI hiMdane jaLathI anna ane tenA vizvaprasiddha jaLadhodhathI darzanIya sthAna tarIkenI kIrti ApI rahI che. For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka suMdara pustakA kAmavijetA sthUlibhadra sarSiM metAraja vikramAditya haimU rAjA zrIpAla magadharAja bhagavAna RSabhadeva jayabhikhkhu 29 mahAvIra thA ahunIti bharatezvara bAhubalavRtti 1-2 Arhutadaza na dIpikA ,, hemacaMdrAcArya kaLikALasajJa hemacaMdrAcArya paryuSaNa parvanAM vyAkhyAnA 1-2-3 sAla satI khAla graMthAvali 1-2-3-4-5-6 17 27 5. becaradAsa dhUmaketu 0-8-0 3-0-0 1-8-0 1-8-0 chapAya che. (saM. geApAladAsa paTela) 28-0 1-8-0 4-0-0 7-0-0 dhIrajalAla dha. zAha A uparAMta jainadharmane lagatAM saMskRta, prAkRta, pratAkAra ke pustakAkAra graMthA mATe nIcenA saranAme lakhA : 4-0-0 3-8-0 4-0-0 0-1-0 chapAya che. chapAya che. gUrjara graMtharatna kAryAlaya gAMdhIstA : amadAvAda. For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - zAyI prANI 87 guru goviMdasiMha | 112 sva. hAjI mahammada 61 zrI gajAnana '88 raNajitasiMha [ 113 vara ladhAbhA 89 lakSmIbAI dara zrI kArtikeya ! 114 saudaryadhAmakAzmIra 9 zrI kezavacaMdrasena | 115 nainitAla 63 caMdrahAsa 91 zrI IzvaracaMdra 116 giranAra 64 bhakta sudhanvA 117 dvArakA 65 zrIharSa vidyAsAgara | 118 pATanagara dilhI 66 ravi jagannAtha 92 mahAdeva goviMda | 119 mahesura 67 bhakta nAmadeva rAnaDe. 120 tAjamahAla 68 zrI hemacaMdrAcArya 93 dAdAbhAInavarajI 69 chatrapati zivAjI sAtamI zreNI 94 zrI gopAlakRSNa gokhale 70 samartha svAmI 95 svAmI zraddhAnaMdajI rAmadAsa 121 zrI kaSabhadeva 96 zrI govardhanarAma 71 cAMdabIbI 122 gorakSanAtha kara guru nAnaka 7 zrI javAharalAla 123 vIra kuNAla 73 mahAtmA kabIra 124 akabarazAha 04 gaurAMga mahAprabhu 98 subhASacaMdra bejha 125 mahAmaMtrI muMjAla 99 zrI senaguptA 75 lAlA lajapatarAya 126 kavi dayArAma 100 tArAmaMDaLa 127 jayakRSNa IdrajI 6 zrI cittaraMjanadAsa 128 zrI sayAjIrAva 77 zrI tribhuvanadAsa gAyakavADa gajajara 101 mahAdevI sItA | 128 mahAvIraprasAda 78 zrI surendranAtha | 102 nAgArjune ! divedI benarajI. 103 karmadevI ane mevA. ! 130 mahAkavi nAnAlAla 79 zrI vijayadharmasUri | DanI vIrAMganAo | 131 che. rAmamUrti 80 bAbu rAjendraprasAda ! 104 vIra vanarAja ! 132 abadulagaphAra khAna pAMcamI zreNI 15 haidaraalI | 1saraThI saMto 106 mahAkavi premAnaMda | 134 nepAla 81 pArvatI 107 sara TI. mAdhavarAvI 135 mahAbaLezvara 82 zrIzaMkarAcArya 108 jAma raNajIta | 136 amaranAtha 83 zrImad vallabhAcArya 177 badarI-kedAranAtha 84 zrI mAdhavAcArya ( 109 jhaMDu bhaTTajI 138 kalakattA mAtAcArya 110 zilapA karamArakara ! 19 pATaNu 86 mahArAjA kumArapALa 111 kavi dalapatarAma 140 anupama burA For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sii relI | vi ghA thI vAcana mALA 0 || pustikAnA sarva haka makAzAkane svAdhIna ] eka pustikAnI kI 04-6 AThamI zreNI navamI eNI hAmI zreNI 37e 39 0 4 guru dattAtraya 16 zrI zAnadeva 181 nI enA 142 udayane-vasarAja 16 2 zrI siddhasenAdavIkara 18 hajarata mahammada 142 mahAtvamAM AnaMdaduna 26 8 upI. yusA vijayauchA pApA 4 lI2 bAlAjI - 18Dha AzA jacatuM 165 nAnA nathI. 184 mahalyAbAI kapa sAITTi 1 6 6 zrITrijenalAla rAya, 185 ho. zA sArI 14 kevi narmada 16 rAjArAmA dhanarAya 18 thI 2Aya kadana. 147 vIra sAvarakara 18 zrI amRtalAla D 187 vijyAlakSamIpati ja jamaze09 tAtA 14 kavi lApI 169 5. viSNuddhigambara 18 zrI kRSNamUrti 189 ravi paDhiyAra - pApa ja che. sI. vI. rAmana 170 zrI rAmAnaMdaceTarajI 190 citrakAra ravivarmA 51 zAha e dAgaravAla 171 bhagavAnalAthA idrajI 9 thI zarakhAI para zilAM 17ra zrI praphulacaMdra rAya kAkA chokarI sAranA pI zrImatI kastara 108 mA. azala kalAma. bahAravaTiyA - AjhAda 193 motIbhAI amIna 174zrIrAjagA pIlo thorI 194 bANa pa utAkAe 3 175 pAvAgaDha 195 zatruMjaya - 1 6 6 jagannAthapurI 176 rAmezvara 1LuM gAmazvasa 15 7 zrI za.i 177 tAre gA 17 amadAvAda - 178 muMbaInI guphAo 198 zu no 159 heDaphAbA de 179 mAjha Tha (DArI 16 ja kAverInA jaLadhodha arjatA 20 gIranAM 'gulA prakAzaka : zagulAle jagazIbhAI : gRjara maMcaratna kAryAlaya gAMdhIstA sadAvAda A gAviMdalAla jagazIbhAI : zA 2 hA mu 6 mAM zuM che ( hiANA mAM majidde vAlA ne bahAMdhala