Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIAna heArA dvAcArya viracitaTyube phebruLI jaMbUsvAmI caritra 21124 mULa saMskRta tenuM gurjara bhASAmAM bhASAMtara karAvI chapAvI prasiddha karanAra zA kacarAbhAi gApALadAsa, amadAvAda-dhanAtsUtAnI ghaDIyeALa 66. adAvADha jhuniyana prinTiMga pressa TaMkazALamAM zA ghelAbhAI narasiMhadAse chApyu saMvata 1950 sane 1894 kismata ATha AnA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - prasiddhakartae A bhASAMtarane chApavA chapAvavA saMbaMdhI sarva prakAranA haka "sane 1867 nA ra5 mA AkaTa mujaba sarakAramAM seMdhAvI-rajISTara karAvI pitAne svAdhIna rAkhyA che,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. caturdaza pUrvanA sArabhUta zrI navakAra maMtranuM smaraNa karIne, jina zAkta sudeva, suguru ane sudharma e traNa tatvane namaskAra karIne A atyuttama ane navase paripUrNa zrI svAmInA caritrane pra siddha karavAne uttama hetu darzAvI, te caritramAM varNana karela vRttAM tenuM saMkSipta vivecana, sujJa vAcaka gaNunI samakSa prakaTa karuM chuM, jemaNe trizachIzalAkA puruSa caritra, hiMmI vyAkaraNa ane hama keSa vigere traNa koDa graMthe gadya padyamAM racelA che, evA kaLikALa sarvajJa zrImAna hemacaMdrAcArya mahArAje A graMtha racyo che. tri zazilAkA (ra4 tIrthakara, 12 cakavarti, baLadeva, vAsudeva ane 9 prativAsudeva) puruSa caritramAM je mahApuruSonAM caritre nahetAM AvyAM, te mahApuruSonAM caritra, A pariziSTa parva apara nAma stha virAvaLI nAmanA graMthamAM AvyAM che. te graMthanA tera sarga pADavAmAM AvyA che. jenI zloka saMkhyA (3500) ne Azare che, dareka sa rgamAM nIce pramANe hakIkata che. 1 lA sargamAM maMgaLAcaraNa prasaMge AveluM prasannacaMdrarAjarSi ane vakalacirinuM caritra, jaMbudvIpanA adhiSThAtA anAdatanA me devanuM pUrvabhava saMbaMdhI rUSabhadatta ane jinadAsanuM caritra, jaMbusvAmInA pUrvabhava viSa, bhavadatta ane bhavadevanuM temaja sAgaradattakumAranuM caritra che. " 2 jA sargamAM jaba kumArane ruSabhadatta zreSThIne ghera janma, ATha kanyAonuM pANigrahaNa, prabhava ceranuM Agamana, madhubiMduvA * A graMthanuM bhASAMtara bhAvanagaranI jainadharmaprasAraka sabhA taraphathI chapAya che,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA (4) puruSanI, kuberadattanI, mahezvaradattanI, kheDutanI, kAgaDAnI, vAna 2 vAnarInI, aMgArakArakanI, nUpurapavitA ane ziyALanI, vidyumbhALInI, zaMkhadhamakanI ane zilArasamAM ceTI janArA vAnaranI kathAo che. 3 jA samAM siddhi buddhinI, jAtivaMta ghoDAnI, mukhInA putranI, selphakanI, mA-sAhasa pakSInI, traNa minI, nAgazrInI ane - lalitAMga kumAranI kathAo tathA jaMbU kumAra ane prabhAva cAra vigerenI pravajyAnuM varNana che. 4 thA sargamAM caMpAnagarImAM zrI sudharmasvAmIne vaMdana karavA mATe saparivAra kaNika nRpatinuM Agamana tathA jaMbusvAmInA nirva Nane adhikAra che. (ihAM jabUsvAmI caritra pUrNa thAya che. ) 5 mA sargamAM prabhavasvAmIno svargavAsa ane zayyabhavasvAmInuM 1 caritra che. 6 sargamAM thazebhadrasvAmIne devIbhAva, bhadrabAhusvAmInA cAra ziSyAnuM vRttAMta, ahaMkAputranI kathA, pATalIputrapraveza, udAI mAraka kathA, ane naMdarAjAne rAjyalAbha kIrtananuM varNana che. 7 mA sargamAM kaTapaka pradhAnanuM varNana che. 8 mA sargamAM zakALa maraNa, sthULabhadra dIkSA, saMbhUtivijaya sva | gamana, cANakya pradhAna tathA caMdragupta rAjAnI kathA ane biMdusAranA janma tathA rAjyanuM varNana che. 9 mA sargamAM biMdusAra, azakazrI, kuNAlaka kathA; saMprati rA jAne janma ane rAjaya prApti; sthULabhadra pUrva grahaNa, tathA bhadrabAhu svarga gamananuM varNana che. 10 mA sargamAM AyamahAziri, Arya suhasti dIkSA ane sthULabhadra svarga gamananuM varNana che. 11 mA sargamAM saMpratirAja caritra, AryamahAgiri svarga gamana, a
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA vAMtasukamALa naliniguma vimAna gamana ane Aryasuhasti svarga gamananuM varNana che. 1ra mA sargamAM vajusvAmInA janmanuM ane vratanA prabhAvanuM varNana che. 13 mA sargamAM ArakSita vrata grahaNa, pUrvAdhigama vajUnI sva " gamana ane temanA vaMzanuM varNana che, A pramANe te sarve karI pariziSTaparva graMtha pUrNa thAya che. te mAMnA prathamanA cAra sarganA ( 15hara ) glemAM A zrI jaMbusvAmI caritra AveluM che. te prathama jyAre e jenasakjhAyamALA bhAga jo, jaMbusvAmI caritra, dhannAzAlibhadrane gujarAtI ane zAstrI rAsa; e cAra buka nAM liSTa kADhayAM hatAM, te vakhate upAdhyAya zrI padmasuMdaragaNi viracita mAdhi bhASAmAM racelA bacaritranuM bhASAMtara karIne chapAvavAne vicAra hatA, tethI ghaNe ja prayAse temAMnI eka zuddha prata meLavI, tenuM adhuM bhASAMtara taiyAra karI rAkhyuM hatuM; tevAmAM sAre yoge zrI bhAvanagara 2 jainadharmaprasAraka sabhAnA pramukha zA kuMvarajI ANaMdajI ane maMtrI amaracaMda ghelAbhAInuM phAgaNa zudi 15 upara jenakenagresanA saMbaMdhamAM AvavuM thayuM hatuM; teu sAhebanI mulAkAta letAM pUrve karI rAkheluM bhASAMtara, temane batAvI, te chapAvavA mATe meM temanI anumati mAM gI; tyAre teu sAhebe jaNAvyuM ke, "A (mAnadhi) caritra karatAM zrImAna hemacaMdrAcArya viracita pariziSTaparva graMthamAM jaMbusvAmInuM caritra ghaNuM ja rasika ane vistAravALuM che, tethI je te chapAya to ThIka; kAraNa ke, A caritra karatAM te saMskRta caritra ghaNuM ja vakhANavA lA yaka che. vaLI jo tame A (bhAgadhi) caritra hAlamAM chapAvaze, to pachIthI tamArAthI saMskRta caritra bhAgye ja chapAvI zakAze; to kaI paNa rIte te baMdha rAkhI A chapAvo. je tamane bhASAMtara karanArane joga nahi maLI Ave, to huM kaI sArA vidvAna zAstrI pAse
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) prastAvanA bhASAMtara karAvI ApIza ane mhArAthI khataro teA zeAdhI paNa A pIza." " upakArI puruSA kAMi DhAMkayA rahetA nathI." ( A prakAranA temanA AgrahathI ane himmatathI meM vicAra ka gyA ke, A caritra sajjhAyamALA khIjA bhAganA prathamathI thaelA grAhakone bheTa ApavAnuM che, tethI dhAravA karatAM bhASAMtara kAmaNa ane pAMca phArma vadhu thavAthI jarUra rU125) tuM kharca vadharo; temAM kAMI paNa zaka nathI; tathApi khera ! jema bane tema kharUM, paNa haveteA A ja ( sa'skRta ) tri chapAvavuM. evA nirdhAra karI pUrvAkta bhA SAMtara baMdha rAkhI, kuMvarajIbhAinI mAraphate sArA vidvAna zAstrI pAse bhASAMtara karAvI temaja temanI pAse rAdhAvIne A caritra chapAvyuM che. prAraMbhamAM ja prasannacadrarAjarSi ane vaTakalacInuM caritra che, tyAra pachI jaMbUsvAmInA pUrvabhavanu varNana vistArathI Apyu che. pachI janma mahAtsava, sadguru samAgama, dhamopadeza zravaNa, dharmaprA tri ane mAtA pitAnA AgrahathI svIkArela ATha kanyAo sAthenA pANigrahaNanuM ramaNika rIte varNana kac' che. tyAra pachI A strIe sAthenA prathama samAgama samaye, besumAra dravya saMcayane zravaNa karIne, dravya vAMchAthI AvelA prabhava nAmanA cArane uddezIne, ATha strIone sabhaLAvavA nimitte jakhUsvAmIe (3) kathAo bahu ja asara kAraka kahelI che. tyAra pachI srIo sAthenA anyAnya saMvAdamAM A 4 srIoe tathA jakhUsvAmIe uttarottara ( eka pachI eka ) ( 16 ) kathAo kahI che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAnano anukrama. pRSTha 25 non ao wao aMka, 1 mahAvIrasvAmIe kahelI prasannacaMdrarAjarSi ane vaka lacirinI kathA gaSabhadata ane jinadAsanI kathA.' bhavadatta ane bhavadevanI kathA, sAgaradata kumAranI kathA, zivakumAranI kathA. 6 ) jaMbUkamAranA janma ane vivAhanI kathA. kara prabhava cAranI kathA 8 jabukamAre daSTAMta rUpe kahelI madhubiMduvAnI kathA, pa6 9 55 , 9 9 5 kuberadattanI kathA, 10 55 5 5 mahezvaradattanI kathA, 11 samudrazrIe daSTAMta rUpe kahelI baka kheDutanI kathA 12 jamUkumAre 99 99 9 kAgaDAnI kathA. 13 padmazrIe 9 55 vAnaranI kathA, ke 14 jakumAre ,, , 9 aMgArakArakanI kathA, u7 15 padmasenAe 95 y yo 8 - vALanI kathA 16 kumAre 95 96 9 vighumALInI kathA, 94 17 kanakasenAe 9 9 9 zaMkhadhamakanI kathA, 18 bakumAre cha cha cha vAnaranI kathA 101 19 nabhasenAe ka ka jha buddhinAmanI vRddhastrInI kathA104 20 jaMbakumAre 9 ka jAtivaMta gheDAnI kathA. 107 21 kanakazrIe 95 9 mukhInA putranI kathA. 112 s
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kathAono anukrama, 22 ja bukamAre 5 5 selakanI kathA 113 rasa kamaLavatIe , 99 che, mA-sAhasa pakSInI kathA, 115 24 ja bUkumAre 9 ka ka traNa mitranI kathA, 116 25 jayazrIe , , , nAgazrInI kathA. 119 26 ja bUkumAre 9 ka , lalitAMganI kathA. 121 A pramANe A graMthamAM (ra6) kathAo AvelI che. A graMtha chapAvatAM keI ThekANe kAne, mAtrA ane mIMDI vigerenI (jema ke, pRSTa 35 mAnI prathama eLamAM (4)ne badale (6) rahI gayuM che, tathA pRSTha 4ra mAnI prathama eLamAM (6) ne badale (7) rahI gayuM che, evI rIte bIje paNa ghaNe sthaLe tema thavAthI) bhUlo rahI gaI hoya, te te bhUlane sujJa puruSe sudhArIne vAMcaze ane je te bhUle mane jaNAvaze, to jarUra dvitIyAvRttimAM sudhArI laiza. ' A graMthanA bhASAMtarane zedhI ApavA mATe rA0 kuMvarajIbhAie je zrama lIdhe che, tene mATe ahiM temane upakAra mAnavAmAM Ave che,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLikALa sarvajJa zrImAna hemacaMdrAcArya viracita jaMbUsvAmIcaritra. (bhASAMtara.) tatra prathama graMthakAra che blokavaDe maMgaLAcaraNa kare che, (anuSTavRitta.). zrImate vIranAthAya sanAthAyAnutazriyA // mahAnaMdasarorAjamarAlAyAhate namaH // 1 // bhAvArtha-adbhUta lakSmIo yukta ane mahAnaMda rUpa sarevaramAM rAjahaMsa samAna evA zrImAn vIra jinezvarane namaskAra[thAo]1n sarveSAM vedhasAmAdyamAdima parameSThinAm // devAdhidevaM sarvajJa zrIvIraM praNidhmahe // 5 // bhAvArtha-sarva jJAnI puruSomAM Agha, (paMcaparameSTimAM mukhya devAdhideva ane sarva evA vIrasvAmInuM ame dhyAna karIe chIe parA kalyANapAdapArAmaM zrutagaMgAhimAcalam // . vizvAMnojaraviM devaM vaMde zrIjhAtanaMdanam // 3 // bhAvArtha-kalyANa rUpa vRkSanA udyAna samAna, zAstra rUpa ga gAnA himAlaya samAna ane vizva rUpa kamaLane sUrya samAna evA zrI jJAtanaMdana (mahAvIra) ne huM namuM chuM. 3 . - 1 mokSa, 2 arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jabUsvAmI cAritra [sarga pAMtu vaH zrI mahAvIrasvAmino deshnaagirH|| nadAnamAMtalapraniMgalo che ? bhAvArtha-bhavya puruSonA hRdayamata maLanuM prakSAlana karavAmAM ja La samAna evI zrI vardhvamAnasvAmInI dezanAnI vANI, tamAruM re kSaNa kare. . 4 in triSaSThizalAkAghusA dazaparvI vinirmitA // idAnIM tu pariziSTaparvAsmAniH prtnyte||5|| bhAvArtha-ame trizaSTizalAkA puruSanA (caritronA)daza parva racyA che ane have pariziSTa parva racIe chIe, pa , atra ca jaMbUsvAbhyAdisthavirANAM kyocyte|| virU, vAlavArane sArAvalI rAnI | 6 bhAvArtha-te (pariziSTaparva) mAM vizvajananA kaMThAlaMkAra-bhUta zubha hAravALI samAna-jabUsvAmI vigere sthavirenI kathA kahIe chIe, 6 ! ihAM prasaMge AvelI prasannacaMrAjarSi ane . valkalacInI kathA. 1 A ja jaMbudvIpanA dakSiNabharatAddhamAM pRthvIne zobhAvanAramAM gadha nA ane deza che. temAM gaSTa gAmaDAM jevAM che, gAmaDAM zahera 1 vIza tIrthaMkara, bAra cakArti, nava ardha cakravarti (vAsudeva), nava baLadeva ane nava prativAsudeva, 2 avaziSTAMza pratipAdaka graM che eTale e daza parvenI aMdara nathI AvyuM, te A parvamAM Avaze, 3 herane rahevAnA vADA,
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 lo. ] prasannacaMdrarAjarSi ane vikalIrInI kathA. (3) jevAM che ane zahere potAnI addabhUta zobhAne lIdhe vidyAdharanA ne gAra jevAM che. tyAM phakta eka ja vakhata vAvelAM dhAnya, kheDuta leke [ UgyA pachI ] laNI lIdhA chatAM dUrva ghAsa samAne punaH punaH u vyA kare che. tyAM du:kha rahita, rega rahita, saMtoSI ane dIrdhAyu lo ke vase che; tethI teo jANe suSamakALamAM utpanna thayA hoya nI! tyAMnI heTA AMcaLavALI, hamezAM dUdha ApanArI ane su vrata gAye kAmadhenuM samAna [ApaNI IcchA pramANe ] dehavA de che. vaLI dharmanA eka ja sthAna rUpa te magadhadezamAM, saghaLI jamIna 2 sALa che; varasAda joIe tyAre Ave che ane leke dharmamAM temaja vyavahAra kAryamAM kuzaLa che. A dakSiNabharatAddhamAM sarva vastuonA bhaMDAra samAna ane la. kSmInA kIDAgraha samAna rAjagRha nAmanuM nagara chetyAM devamaMdire Upara rahelA suvarNanA dhvaja ane kuMbhanAM kiraNe vaSokALanA meghanI vIjaLI sAthe hariphAI kare che. tyAM caMdramaNinA gRhone viSe pratibiM bita caMdramA, trine vakhate kasturIe bharI mUkelA rUpAnA thALa samAna dekhAya che. tyAMnA suvarNano suMdara keTa, devatAo jinezvaranA samavasaraNa thakI tyAM lAvyA hoya, tevAM jaNAya che. tyAMnI vAvyo nAM jaLa, temAM banne bAjuethI (sAmasAmAM) aLatA ratrane paga thIAnA kiraNoe bAMdhelA, pUla jevA lAge che. tyAM bALAo ghera ramavAnA pakSIone paNa, hamezAM ekaja zaraNa evA zrI jinadharma, nA mahApuruSonI stuti zIkhave che. tyAM UMcAM jinAlonAM zikha rone sparza karanArA nakSatranI zobhA, rAtrine viSe (maMdira upara 2 helA) suvarNakuMbhanI zobhA jevI che, tyAM senA rUpAnA kAMgarA 1 ApaNA zAstramAM kahelA cha Agamane e bIje Are che, e bIjA ArAmAM leka ghaNuM sukhI hatA, rasojI eTale mArakaNI nahi tevI. 3 zikhare nakSatrono sparza karatAM ane kuMbhanI zobhA nakSatranI ze
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) jaMbUsvAmI caritra. [ sarga A vaDe TilA, sUrya ane caMdramAnA bibAvaDe pamartyAttara parvata zAthe, tema zAbhAyamAna che, tyAM vAsagRhane viSe baLatA dhUpa vi gere sugadhI padArtho e suvAsita pavana, snehInI peThe vidyAdharIA tA zarIranA parI karatA temane prasanna kare che. A nagaramAM zreNika nAmanA ghaNA yazasvI bhUpati rAjya kara tA hatA. teNe catura adhikArInI mAphaka peAtAnA guNAvA, pRthvI ane lakSmI Upara vijaya meLavyA hatA. tenA hRdayane viSe vistarI rahelA samyakatvartanA jyAti (prakAza)ne lIdhe mithyAtva 35 timi rane muddala avakAza naheAtA. karNayita madhura lAgatI eka bIjI ja sudhA samAna tenI kIrti devamaDaLane pramAda ApatI ane tene ( kIrtine ) sudharma devalAkane viSe paNa apsarAo gAtI, ketu, kendramAM AvyA heAya, te vakhate jema kAMi anarthanI zaMkA rahe che, tema A rAjA viruddha hoya, tyAre paNa anartha tharaze, tema cAmera tenA zatru A dhArA. IMdra samAna te rAjAnI AjJAnu kAi ladhana karatu nahI. vaLI AkAzane jema cadre eka ja chatra samAna che, tema pR thvIne te rAjA eka ja chatra hatA, tenA janma thayA, tyArathI ja tenAmAM sAmudrika lakSaNAnI peThe AdAya, dhairya, gAMbhIrya, yaza ane zAya vigere guNA dekhAtA hatA. ekachatrA vasudharAnuM pAlana karA mahA tejomaya te rAjAnI AjJA, IMdranA vajUnI peThe yAMhi paNa skhalanA pAmatI nahI. bhA jevI hatI, ema kahevAne badale kaye upara pramANe kahyuM, te thI kaviye nagaranuM atizaya varNana karyu' che. e alakAra jANavA, 5 mAnuSyAttara parvata, huM jyAM suvAsita dravyonA lUpa thayA ja kar tA heAya, tenu' nAma vAsagRha,7 sudhA-amRta teA rasane driyane madhura lAge, paNa A (kIrtti) tA karNayine madhura lAgatI; tethI tene strIjI ja sudhA kahI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] prasannacaMdrarAja huM ane vaTakalacIrInI kathA. (5) ekadA te . mahipatinA nagaranI najIkamAM guNazIla nAmanA caitya mAM, mura asure e pariSkRta zrI vIra bhagavAna samavasA. te vakhate te pradezamAM devAe rUpya, suvarNa ane aNimaya traNa prAkAra (gaDha) vaDe alakRta samavasaraNa racyuM; ne vyaMtara devAe tenI vacce zAka vRkSa racyuM, te vAyuthI pracaLita pAtAnA pahelavAe karIne jANe bhavya prANiyAne AmaMtraNa karatu' heAyanI! pachI zarIradhArI sumeru parvata jevA uttama suvarNanI samAna kAMtivALA prabhue, pUrvadrAre thaine, te samavasaraNamAM praveza kahyA, rAjahuMsa jema kamaLapuSpa upara virAje, tema aokavRkSanI nIce devachaMda upara zrI vIr prabhu siMhAsana u para yathAvidhi virAjyA; eTale caturvidha sadha yathAsthAne beThA ane bhagavAne paNa amRtanI vRSTi samAna dezanAnA prAraMbha karyo.. eTalAmAM teA, te pradezamAM rahevAvALAoe mRganI varAe jaIne ( zreNika) rAjAne khabara ApI ke, " zrI vIr prabhu samavasa cA che, " e vRttAMta rUpa amRtanuM pAna karavAthI harSavaDe tenu zarIra panasanA phaLa samAna romAMcita thayu. ( turata ja) bhUpatiye siMhAsa na ane pAdukAne dUra karI, manamAM zrI vIr prabhunuM dhyAna dharI, ma staka bhUmi pratye namAvyuM, prabhunA AgamananI vadhAi lAvanArAo ne inAmamAM, RNathI mukta karanAra evu' athAga dravya ApyuM a ne zrI ahaMne vaMdana karavA jayAne ceAgya, sIrasamudranI laharIthI ravaNelAM heAyanI ! tevAM ane dazA (cheDA-pAlava) yukta evA be u javaLa vastune dhAraNa karaDyAM. pachI mukuTa vigere anekaranAM A bhUSaNA paheravAthI rAjagRha nagaranA svAmI, karphyuma samAna ze bhavA lakhyA. pachI lakSmIne lIdhe jevI rIte sabadhI janA maLavA Ave, te vI rIte tenI AjJAne lIdhe rAjadvAra pAse hasti, azva ane vA 1 pIThikA, r arthAt atyaMta zveta-ujvaLa,
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) jakhasvAmI caritra, sarga hane vigere taiyAra thai AvavA lAgyA eTale nRpezvara, sUrya jema pU vicaLa upara virAjamAna thAya, tema kalyANanA kAraNa rUpa bhadra hasti upara ArUDha thaye, rAjAnA A hastinI AzapAza, navA siMdUra thI lAla thayelA kuMbhasthaLavALA ane saMdhyAkALanA medha jevA dekhA tA aneka hastIo vIMTAI gayA. gajapatinI ghaMTAnA zabdothI AkAzane cotaraphathI pUrI nAMkhatA magadheze, dhIme dhIme zrI vIra tI thiMkara tarapha prayANa karyuM. AkAza taLe uttama hastIonI garjana, ane hekArava ane citkArone maLavAne lIdhe "zabda" e A kAzano guNa kahevAyo, - (raste cAlatAM) rAjAnA be sainike e, ekAgradhdhAnI ane zAM ta, te jANe mUrtimAna zAMtarasa ja hoyanI! tevA eka munine je yA, te muni eka ja caraNe ubhA hatA. tethI eka thaDavALA vRkSa jevA dekhAtA hatA. temaNe potAnA hastane uce pasAyA hatA, te jANe siddhikSetranuM AkarSaNa karavAne ja artha heyanI! vaLI temaNe sU rya tarapha darpaNanI peThe lecanane ughADAM rAkhyAM hatAM. sUryanA tApathI parazevAnAM TIMpAM vaLyAM hatAM, te jANe temane keTalA thayA hoya ! te mA dekhAtA hatA. te munine joIne bemAMthI eka sainika be, ahe dhanya che A munine ! e mahAtmA vaMdanIya che; kAraNa ke, te A pramANe tapa kare che. aA samaya paNa eka page keNa ubhu rahI zake ane sUrya sAmuM keNa jaI zake? temanI duSkarakAritAne dhanya che! svarga kahe ke mekSa kahe, e eke A mahAtmAne dUra na thI; kAraNa ke, atyaMta tapa karavAthI, asAdhya hoya te paNa sAdhya thA ya che. vaLI bIje sinika be, "he mitra! tuM nathI jANato? A te prasannacaMdra rAjA che, e rAjarSi tapa aphaLa che; te puNya baMdha nahi kare eNe potAnA bALaputrane rAjyAbhiSeka kare che paNa - 1 muzkila kAma karavuM te,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le.] prasannacaMdrarAjarSi ane kalacInI katha. (7) Na tene maMtrIo, vRkSa thakI apakava phaLanI mAphaka zambhraSTa kara ze, rAjarSiye to bIlADIne kSIra soMpe, te pramANe te durAtmAone rAjya, rakSaNa karavAne arthe sepyuM che. je te bALakano uchera thaze, to ene vaMza hato na hato thaI jaze. ane potAnA pUrvajonA ne mane nAza karavAthI, e rAjarSi pApI Tharaze. pravrayA levAne icchA tura e rAjarSie, pitAnI priyAono tyAga karyo che, te anAtha strIonuM zuM thaze? te kahI zakAtuM nathI. " sainikonA A zabdo e. vAyunI madada vaDe e rAjarSinI karNadriyamAM praveza karI, tenA sa mAdhI tane DayuM. tethI te vicAravA lAgyuM, " ahe! te kuma trionuM meM sanmAna karyuM, te khare ! bhasmane viSe tema kahyA jevuM ka ryuM che. mArA putra kSIrakaMThanuM rAjya laI levAnI icchA karanArA, te vizvAsaghAtIone dhikkAra che ! jo huM tyAM heta, to te durAtmAe ne vividha prakAre zikSA karata. kumArano parAbhava sAMbhaLuM chuM, tyAre have A jIvana paNa zA kAmanuM ? AvuM ugratapa paNa zA upayoga nuM? Ama vicAratAM vicAratAM te rAjarSi vadhatA vadhatA azubhadhyA nanI zreNie pahocyA! ane koi rUpa bhUte (tenA zarIramAM) prave za karyo; tethI "pite sAdhu che ? e paNa visarI gayo ! siMhAva lekina nyAye pitAmAMnA kSatriya tejane lIdhe, lata thaelA te rAja rSie, jANe potAnA putranA virI amAtyane sAkSAta joyA hoya nI! pitAnI pUrvAvasthAnI peThe, yuddhakSetra rUpa raMgabhUminA eka ja sutradhAra rUpa te rAjAe, manamAM te amAtyenA asidhArAvaDe sUraNa nI mAphaka kakaDe kakaDA karI nAMkhyA. aho! Ama te rAjavie vinuM zuM zuM (kharAba) na ciMtavyuM chedana bhedana ane bIjA pa Na duSkarma ciMtavyAM ! ! ! eTalAmAM to, jinezvara racita dharmarUpa vRkSanA pakSI (Azri 1 grahasthAzrama,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (8) jakhasvAmI caritra - [sarga ta) samAna te rAjagRha nagarane svAmI, ahiM AvI pahera; muM - nine joIne hastI thakI heThe uta, utarIne bhUminI reNu paryata lalATa pradezane namAvIne temane teNe vaMdana karyuM. uMcA bhujadaMDa karIne, eka ja page ubhA rahIne, tApa sahana karatA te munine jo ine, magadhethara harSa pAmI anumodanA karavA lAge ane temanA tapobaLanuM ciMtavana karatA karato, zrI vIra tIrthaMkara pAse pahoMcyA tyAM pAMce aMge bhUmine sparza karI prabhune vaMdana karI, padmakezanA jevI aMjaLI karI nRpezvara yathAsthAne beThe; tyAM yogya samaye rA jAe uttariya vasUnuM mukhavazva karI (mukha AgaLa rAkhI) vIra prabhune namIne pUchayuM, "he prabho! meM prasannacaMdra rAjarSine hamaNuM ja jevA dhyAnArUDha thaelA joyA che, tevA ja jo te, A dehane tyAga kare, to te kaMI gati pAme ? " prabhue uttaramAM kahyuM. "sA. tamo nArakIe jAya. " sAdhuone upAsaka zreNika rAjA pitAnI saraLa buddhithI vicAravA lAgyuM. "ahe! ugra tapasyA karatA A mahAmuni 1 kevI gati! 22 rAjAe pharIthI paNa e ja prazna karyuM, tyAre prabhue kahyuM. "A samaye te, te sarvArthasiddhie jAya! ! : te sAMbhaLI rAjAe kahyuM, "he svAmin ! Ama be prakAre kema (mahA rA praznanuM) nirAkaraNa kare che? sanI vANuM vaLI anyathA kema heya? te paNa huM samajI zakato nathI, mATe samajAvo. tyAre | vIra prabhue kahyuM: - - ' "he rAjan ! te jyAre e rAjarSine vaMdana karyuM, tyAre e raudradhyAnamAM hatA; paNa hamaNuM te zukladhyAna dhyAya che eTale jyA re redradhyAnanI paraMparAe caDhayA hatA, tyAre nArakIe javAne yogya hatA; paNa have jyAre zukaladhyAne ArUDha thayelA che, tyAre savArtha 1 mastaka, be hasta ane be paga, nahiM khIleluM paddha, that saMpuTAkAra, ridhAnamAM e cakA para thayelA che
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le.] prasannacaMdrarAja ane vikalacIrInI kathA. (9) siddhie javAne yogya thayA che. jJAna rUpa prakAzanA sUrya samAna zrI ahaMtaprabhune magadhezvare pharIthI pUchayuM:- e RSinuM dhyAna prathama rodra hatuM ne pachI zukala thayuMe kevI rIte ?" tyAre viddhamAnasvAmIe kahyuM, "he rAjan hAra mukhya sinikanA saMvAdathI teNe jANyuM ke, mahArA maMtrIe mahArA putrane parAbhava karavAnA che, eTale putra uparanI mamatAne lIdhe pitAnuM vrata bhUlI jaI te kUra maMtrIonI sAthe manamAM yuddha karavA lAgyA. ane vadhAre ne vadhAre yuddha karato hoya, tema kethe karI ja mUkavA lAgyA. chevaTe pitAnI pAse zastra thaI rahyAM che, ema vi cAratAM teo aprasanna thayA. pote yuddha karavA mATe sanaddabaddha tha elA che, ema jANavAthI temaNe chevaTe kodhamAM AvIne, e vi cAra karyo ke, have zira vaDe paNa temane haNI nAkhuM! kAraNuM ke, hastavALA (baLavALA) puruSane te saghaLAM zastra ja che. pachI teNe ziragsa levAnI IcchAthI mastaka upara hasta nAMkhyo; paNa ma staka keza rahita jevAthI tene yAda AvyuM ke, meM to vrata grahaNa kareluM che. tethI te vicAravA lAgyA ke, "mane dhikkAra che ! ke, meM rAdhyAnane anubaMdha ko! ! huM mamatA rahita thaye chuM eTale - have mahAre ne te putrane ke maMtrIone zuM ? te ema ciMtavavA lAgyA eTale teno mohAMdhakAra dUra thayo ane tejomaya viveka rUpa sUrya pha rIthI udayAcaLa upara Avyo. ame jANe pAse ja ubhA heie, tema amane bhakti sahita vaMdana karI, pitAnA duSTa vicAra dUra ka rIne ane bAMdhelAM azubha karmane) pratikamIne, te rAjarSi prazasya zukaladhyAnanI zreNie caDhayA, A pramANe teNe zukaladhyAna rUpa A gnivaDe, ridradhyAna rU5 araNyamAM utpanna thaelA karma rU5 ghAsane 1 mAthAne Tepa-bakhtara, 2 pratikamavuM-pApa aNukaravuM-pApa karyuM hoya te AlocavuM, na IthI masta kaLA ja ja che. A staka ke
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) jaMbusvAmI caritra satvara bALI nAMkhyuM. arthAt ghAtakarmane kSaya karIne kevaLajJAna pAmyA. te rAjarSinuM (AvuM) uttama caritra zravaNa karIne, dharmavIra che Nika patie zrI vIrasvAmIne vijJApanA karIne kahyuM, "he bhaga vin ! pitAnA bALaputrane rAjyAbhiSeka karI, prasannacaMdra mahipALe zA vAste dIkSA aMgIkAra karI ? " tyAre bhagavAne kahyuM he rAjan ! pitanapura nAmanA nagaramAMpitAnA samyaguNathI caMdra samAna e semacaMdra nAmane rAjA rAjya karato hato. tene zILa rUpa alaMkAre vibhUSita ane viveka rUpa jaLamAM majajana ka ranArI, dhAriNI nAmanI dharmavatI rANI hatI. ekadA te gavAkSamAM beThelA potAnA patinA keza, pitAnA hastakamaLa vaDe oLatI ha tI, tyAre teNe tenA mastakamAM jANe vRddhAvasthAe, pitAne yogya sthAnakanA svikAranI nizAnI mahelI hoya, te tavALa joyo. eTale teNe rAjAne nivedana karyuM. "he pANeza ! dUta AvyA che.' rAjAe comera jaIne kahyuM ke "ahiM to kayAMhi dekhAto nathI ? tyAre rANIe mastakano tavALa batAvIne kahyuM. "he svAmin ! A dharmano prasiddha dUta (vALa) Avyo che. tRtIya avasthA vALA ene vanane zastranI peThe haNanAra veta vALane mastakamAM joIne, rAjA atyaMta khidyamAna thayA; tethI rANIe kahyuM, "he nAtha ! vRddhA vasthAthI tame zA vAste lajavAo cho? phakta ekaja evo vALa joIne kema du:khI thAo che ? paTahuM vajaDAvIne ApaNe sarva leke ne niSedha karIzuM ke, ApanI vRddhAvasthAnI vAta muddala prasiddha kare nahi" rAjAe uttara Ape, "zvetavALa joIne zaramAto nathI; paNa he prANapriye! mahAra khedanuM kAraNa te e che ke, amArA pU vaja vetavALa rajoyA pahelAM, vrata aMgIkAra karatA ane huM vRddha thayAM. - 1 manuSyanA jIvananI cAra avasthAo che-(1) bAhya, (2) ku mAra, (3) yAvana, (4) vRddha 2 athAt vRddha thayA pahelAM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] prasannacaMdrAjarSi ane vakilacIrInI katha, (11). chatAM paNa viSayamAM lubdha chuM. huM to have moDo to moDe, paNa turata vrata levA IcchuM chuM; paNa are! mamhArA bALakumArane rAjya ke vI rIte soMpIza? athavA vrata levAne taiyAra thayo chuM, te, mahAre rAjyanuM ke, putranuM zuM kAma che ? huM te vrata laIza ane he buddhi matI strI ! tuM putrane ucherI heTe karaje." (te uparathI) dhAriNIe kahyuM. "huM tamArA vinA ekalI rahI zakIza nahI; kAraNa ke, pati. vritA strIo te jyAM pati jAya che, tyAM ja hamezAM jAya che. A che, ApaNuM bALaka evA putrane paNa rAjya sepe; huM Apane zarIranI chAyAnI peThe ApanI sAthe AvI, vanamAM ApanI sevA karIza, vanamAM jema taru uchare che, tema ApaNe bALa putra prasanna caMdra paNa potAnA karmavaDe uchare; mahAre tenuM kAMI kAma nathI." - have somacaMdra pitAnA Atmajane rAjya sepIne, pravAsI tA pasa thayo, dhAriNI ane tenI dhAtrI paNa sAthe cAlyAM cirakALa paryata zanya paDelA eka Azrama sthaLamAM te rahyA ane zuSka patra vigere upara nirvAha karI teNe ati ugra tapa karyo. teNe palAsa nAM patra ANIne, AzramaTI banAvI. tyAM mRgone ane pAMca ja none zItaLa chAyA ane amRta samAna jaLa maLavA lAgyAM prema taMtue eka rUpa thayela te rAjA, patine arthe svAdiSTa jaLa, phaLa a ne vanaspati pramukha lAvavA lAgyo. pati pratye atyaMta zaktizALI - dhAriNIe paNa tene artha kemaLa tRNanI zayyA banAvI, pakava aMgu dIphaLane divase chuMdI, tenuM tela kADhI rAtrIe te dIvAmAM bALavA lAgI, vaLI Azrama sthaLanA AMgaNune te bomayathI lIMpatI ane patinA sukhane arthe, te tene vAraMvAra sApha karatI, tyAMnAM hariNa nAM baccAMne ramADavAthI temane tapanuM kaSTa mudala jaNAtuM nahI. Ama keTalAeka kALa vyatIta thaye, saMtoSa sukhavALI dhAri 1 dhAvamAtA,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) bUsvAmI caritra [sarga Nane tApasapaNuM aMgIkAra karyA pahelAM, garbha rahela hatA te vana mAM anukrame kAMI paNa vyathA vinA vRddhi pAmavA lAgyo. anyadA dhAriNIne saMpUrNa lakSaNavALe putra avataraze, tyAre sUtikAgrahamAM te la vinA paNa dIpakanA jevo prakAza thaye, Azrama sthaLamAM lavaka la ja heya; tethI pitAe bALakane tenAM vastra paherAvyAM. te upa rathI tenuM nAma vakalacIrI pADayuM; paNa dhAriNuM te sUtiregathI vRityu pAmI, tethI putra mUrkhajananI peThe adaSTa mAtaka thaye, se meMdu hamezAM tene araNyanI bheMsanuM dUdha pAIne dhAtrIne ucheravA ne soMpa, keTaleka vakhate dhAtrI paNa ghAriNInI pAchaLa javAne I chAtura thaI hoya, tema devage mRtyu pAmI. ( have semeMdu bALaputrane mahiSInuM dUdha pAte ane sUtAM, besa tAM ke jatAM; te bALakane khoLAmAM ja rAkhate anukrame te vRddhi pAmI cAlatAM zIkhe ane hamezAM vananA mRganAM baccAMonI sA the dhULamAM ramavA lAgyuM, meMdu paNa pote IMdhana vigere lAvI hAthe rAMdhIne bALakane jamADatA. A pramANe vananAM phaLa ane dhAnyavaDe bALakanuM poSaNa karI semacaMdra ugratapamAM paNa sukha mAnavA lAgyo, (eTalAmAM to have ) vikalacIrI paNa yuvAna thavA Avyo ne sarva kAryamAM kuzaLa thayuM eTale pitAnI sevAmAM pravINa banyA nitya pha La vigere lAvIne ane pitAnAM aMgopAMga cAMpIne tenI sevA kara vA lAge; kAraNa ke, e sarvotkRSTa vrata che. janmathI ja brahamacArI e ivakalagIrI, jyAM strIone saMcAra nathI, evA vanamAM rahevAthI strInuM nAma paNa jANatA nahote, ' evAmAM eka vakhate prasannacaMdra rAjAe sAMbhaLyuM ke "vanamAM 1 tarAnI chAlanAM vastra, 2 suvAvaDamAM thatA regathI, 3 (valkalacIrIne saMbaMdhamAM) adaSTamAtraka-nathI joI mAtu-mAtA jeNe evo (mUrkhanA saMbaMdhamAM) nathI joyA matuika-mULAkSara jeNe e, 4 semacaMdra
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAma " jahAra tArA pitAnI chabi. 1 le] prasannacaMdrarAjarSi ane vakalacIrInI kathA. (13). vasatA mahArA pitAne dhAriNInI kukSithI eka putra-mahAre bhAI avataryo che." "te mahAre bhAI kevo haze ane mane kema maLaze? ema rAjAne manamAM maheTI ciMtA thaI. tethI teNe citrakArone haka ma karyo ke, "mahArA pitAzrIe je vanane pitAnA caraNakamaLa vaDe bhAvyuM che, tyAM jaine hArA pitAnA pAdAMbujamAM haMsa samAna je huM tenA-hArA vanavAsI laghubhrAtAnI chabi ALekhIne satvara lAve. jenI AjJA " ema kahIne citrakAre vaTakalacIrIo pavi tra karelA vanamAM gayA. vizvakarmAnI bIjI mUrtio ja heyanI! e vA te citrakAroe, kharuM kauzalya vApIne darpaNamAM pratibiMba pADe tevI rIte, avasthA pramANe tenI chabi ALekhI. ALekhIne prasa caMdra rAjAnI dRSTine amRta samAna, te chabine tenI pAse lAvIne batAvI, (ine) te vicAravA lAgyA. "mahArA pitAnI AkRtithI, A kaMI utare tema nathI; kharekhara gAme jai bAthate putra e zuM tivAkya satya ja che. hArA dhanyabhAgya ke, meM mahAro brAtAne je yo." ema belI te, te chabine vAraMvAra mastaka vaDe sparza karavA lAgyo ane tene suMdhavA lAgyo. tene te khoLAmAMthI nIce mUkavI paNa game nahI. valalacIrIe chAlanAM vastra paheryA che, evuM je Ine te, merAmAMthI jaLa vahe tema tenI AMkhomAMthI azrudhArA chUTI. vaLI te bole, "mahArA pitA te vRddha che, tethI te bhale vrata Acare, paNa mahAre bALabhrAtA te vanavAsane yogya nathI. huM ahi haMsanI peThe rAjyamukhanA jharaNamAM magna thaI krIDA karuM chuM ane mahA re bhAI vanacaranI peThe phare che. vanamAM janmele (eTale tene vana ja priya heya) tethI tene nagaramAM lAvo to muzkela che; paNa meM jyAM sudhI tene rAjyano bhAga Apyo nathI, tyAM sUdhI huM sukhI (kahevA uM) nahI. A pramANe pitAnA laghubhAInA vananA kaSTane vicArI ne, zoka karatA rAjAe catura vezyAone hukama karyo ke, muninA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) jaMbusvAmI caritra [sarga veze tyAM jaIne, aMge page sparza karAvIne, vividha prakAranA vacane vaDe moha pamADI, khAMDanAM navAM phaLethI lobhamAM nAMkhI mahArA hA nA bhAIne ahiM laI Avo. ne e prakAranI rAjAnI AjJA sAMbhaLI, vezyAo muni veSa dhA raNa karI semacaMdranA AzramamAM gaI. tyAM bilu vigere phaLa laI AvatA, vaTakalacIrI piputrane mRgAkSI vezyAoe joyo, teNe paNa suninA veSane dhAraNa karanArI vezyAone abhivaMdana karyuM ane saraLa buddhine lIdhe pUchyuM, "Apa koNa che? ane Apano Azrama kaye ? vezyAoe uttara Apo, "ame pitanAzramamAM visanArA RSie chIe, hArA atithi thaIne AvyA chIe, tuM Atithya karI zake ?" teNe kahyuM "huM A madhura ne pakavaphaLa vanamAM thI lAvyo chuM te Apa Age." te sAMbhaLI vezyAoe kahyuM, amArA AzramamAM te e keI nirasa (rasane nahi jANanA ri) nathI ke, je AvAM nirasa (rasa vinAnA phaLanuM prAsana kare ! amArA AzramanAM vRkSenAM phaLa tuM nihALa." ema kahIne temaNe vRkSanI nIce besI, tene paNa tyAM besI ne tene svAdiSTa phaLa khAvA ApyAM. Ama temano Azaya saphaLa thaye rUSiputrane paNa bilu vigere phaLa upara arucI thaI ekAMta vAsa hato tethI vezyA e tenI pAse, pitAnA aMgane sparza karAvavA lAgI ane tene hata pitAnA ura uparanA masta stana taTa upara mUkAvya sparza anubhavI Siputra bolyA, "he maharSio! A tamAruM kamaLa dekhAtuM aMga zuM che? ApanI chAtI upara A be unnata sthaLa dekhAya che, te zuM che? pitAnA kemaLa hastavaDe tene saparza karatI karatI vezyAo belI, "amArA AzramanA taranuM phaLa AsvAdana karI viAthI, AvuM aMgamArdava thAya che. amArA vRkSonAM rasayukta phaLa jama vAthI hRdaya atyaMta upacita (ArDa) thAya che ne tene lIdhe AvAM be
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le ] prasanna drArSi ane valkalacIrInI kathA (15) sthaLa utpanna thAya che. vAste he RSiputra ! A thArA Azramane tathA rasa rahita phaLanA tyAga karI, amArA AzramamAM AvIne, tu paNa amArA jevA thA" e sAMbhaLIne miSTaphaLanA bhAjanathI lezabhAI jane, mugdha valkalacIrIe paNa tyAM javAnA temanI sAthe saMketa kaDyA. RSionA (phaLanA) pAtrane tyAM ja mUkIne valkala cIrI tA gayA, vezyAoe paNa tenA kahevA pramANe saMketa sthAna harAvyu. ( paNa eTalAmAM teA ) vRkSa upara gupta rahelA 1cara purUSoe somacaMdra RSine AvatA joyA, tethI vezyAone nivedana karyu eTa le teo muninA zApanA bhayathI, pAradhinA bhayathI jema hiraNIe nAsI jAya, tema utAvaLI utAvaLI jUdI jAdI nAsI gaI. tana nAmanA AzramasthaLamAM javu che, teNe kahyu, " hAre pe 66 RSi potAnA AzramamAM paheAcyA pachI, tenA putra jevI rI te jeNe dravya khAcuM hAya, tevA puruSa dravyanI zeAdhamAM phare, tevI rIte te vezyAonI zeAdhamAM pharavA lAgyA. mRganA vanamAM pharatAM pha tAM teNe eka rathI (racavALA) te joyA; tene paNa RSi ja mAnI ne te kahevA lAgyA. " tAta, Apane vadana karUM chuM. " thIe pUchyuM, "he. RSiputra! thAre kayAM javuM che ?" tyAre teNe kahyu, "mhAre pA tyAre thIe paNa * hu re tyAM ja javu che, " evuM kahyA uparI, te tenI pAchaLa pAchaLa. cAlavA lAgyA. raste cAlatAM cAlatA tApasa kumAra, rathamAM beThelI rthInI strIne paNa tAta 15 e phIne khelAvavA lAgyA. te upa rathI srIe patine pUchayuM, " he svAmin ! A te kriyA prakAranA upacAra zabdo ke, A RSiputra ane tAta" kahIne elAve che?" zIe uttara ApyA, zrI vinAnA vanamAM rahenArA e mukhya sa SikumAra, zrI puruSanAM bhedane nahiM jANavAthI, tane paNa puruSa ne che!" puSTa abhyAne joine vaLI kalacIrIe kahyuM, "tAta, tame 1 chupI AtamI meLavanArA 2 sarApa 66
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) jabUsvAmI caritra [[sarga A RSinA harine joDayA che, te ge nahI. te uparathI hA svakarIne rathI be , "e to emanA karmane lIdhe che; emAM kAMI doSa nathI. pachI rathike tene svAdiSTa mAdaka khAvA ApyA tethI tenA svAdasukhamAM magna thatA te bole, "pitanAzramavAsI maharSio e ApelAM AvAM svAdiSTa vanaphaLa prathama paNa meM khAdhAM che. e daka janme tethI te bilu ane AmaLAM vigere phaLanA kaSAya tathA RkSa svAdathI khinna thaI, pitanAzrama javAne usuka , raste rathikane eka baLiSTa cora sAthe yuddha thayuM, temAM cArane gADha prahArathI mArI nAMkhyuM. cAre (maratAM maratAM) kahyuM, "A hA. re ghA vairine chatAM paNa prazaMsApAtra che. he mAnava ! teM mane prahA rathI jItyA che. tethI huM hArA upara tuSTamAna tha chuMahiM mahA rUM puSkaLa dravya che, te tuM le, pachI traNe jaNAe te dravya ratha mAM mUkyuM. pitanapura pahoMcyA eTale rathike vakalacIrIne kahyuM, "hAre javuM hatuM, te pitanAzrama A (ra) ema kahIne potAne rastA ne sebatI kaSiputrane teNe kAMIka dravya ApyuM ne hasatAM hasatAM kahyuM, "Azrama sthaLamAM dravya vinA Azrama maLato nathI, tethI hA re Azrama joIe to, te levAne tyAre kAMIka dravya ApavuM paDaze.' . (have nagazmAM) "huM te ahiM jau ke, ahiM jau ema dareka havelIo nihALatA nihALato, te muni putra AkhA zaheramAM karI svIone tema puruSane gASio jANIne, te abhivaMdana karate hate; tethI te mugdhabuddhivALAne sarva nAgarike upahAsa karavA lAgyA. pharatAM pharatAM teNe dhanuSyamAMthI chUTelA ati tIranI pe che, utAvaLathI eka vezyAnA gRhamAM praveza karyo. gRhane teNe Azra e mAnyo, ne vezyAne jhaSa mAnya; tethI tene paNa tAta " kahI ke bolAvavA lAgyo. prArthanA sahita teNe tene kahyuM he maharSi 1 nagaramAM rahenArA leke,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Book I, Gujarati. ga AMbo ane kerI.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le] prasannacaMdrarAjarSi ane valkalacIrInI kathA. (17) A dravya laI mane (rahevAne arthe) eka uTaja (jhuMpaDI) Ape ? A hArI uTaja che, tuM le," ema te vezyAe kahyuM pachI tenA aMganI zuddhine vAste, teNe nApitane belAvyo. teNe yogya rIte keza utAryA pachI) te kumAranI IcchA vinA, gaNikAnI AjJAthI tenA sUpaDa jevA vadhelA hasta pAinA nakha paNa utArayA, pachI, vezyA e vakalacIrIne snAnane arthe, vastra utarAvIne eka jADuM vastra pahe ravA ApyuM. tethI te "he mahAmune ! mahArA janmanA ja muniveSa ne nahi laI le," ema kahI bALakanI peThe raDavA lAgyo. (te jeI) vezyAe kahyuM, "A AzramamAM maharSi atithi Ave, tyA kare e prakAre ja upacAra karavAnI rIti che, te tame kema nathI svI kAratA? jo tame amArA AzramanI AvI rItino svIkAra karaze, to ja tamane uTa ja maLaze."(e sAMbhaLI) vasatinA lobhane lI che te muni putra, maMtrathI vazya karelA sarpanI mAphaka, aMga paNa halA vyuM nahIM. pachI vezyAe tenA unanA piMDa jevA jaTAvALA kezapA sane telane atyaMga karI, pote dhIme dhIme oLyA, alpegavaDe ma na thavAthI; meMduRSinA putrane gAyane kaMDayana karavAthI thAya, te ma sukhe nidrA AvavA lAgI. pachI jaLathI tene snAna ke rAvI, tene vezyAe mUlyavAna vastrAbhUSaNa paherAvyAM ane tenuM pi. tAnI putrI sAthe pANigrahaNa karAvyuM. te tenI strI, tenI gAhizya lakSmI ja henI ! tevI zobhavA lAgI, - have sarva vezyAo vadhu varanAM gIta gAtI tyAM ubhI hatI, tyAM re mugdha vakalacIrI vicAravA lAgyo. " A maharSio, zAne pATha - bhaNe che?ane vaLI jyAre teo maMgaLavAji vagADavA lAgI, tyAre paNa teNe " e vaLI zuM haze ? ema saMbhrAMta thaIne kAne baMdha kathA 1 keraNA pANIthI,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) jammUsvAmI caritra. [ sarga have muninA veSa laIne vaTakalacIrIne teDavA gaI hatI, te ve zyA strIe gaI tevI ja pAchI AvI, tyAre prasannacaMdra bhUpatine va jJApanA karvA lAgI. " he nRpati! te vanavAsI kumArane ame vi vidha prakAre lalacAvyA, tyAre ahiM AvavAne teNe amArI sAthe saMketa kahyA, paNa ame eTalAmAM teA, tenA pitAne dUrathI AvatA joyA, eTale tenA zApanA bhayathI, strIsvabhAvane lIdhe bhIrU evI ame, tyAMthI nAsI AvI. amArA leAbhAvavAthI vazya thaI gaelA te amane, vane vana kheALatA haze. tenA pitAne Azrame gayA haze ke, nahi gayA hoya ?" e sAMbhaLIne pRthvIpati pazcAttApa karyA lAgyA. " e' A zI mUrkhAI karI ? pitA putrane viyeAga paDAvyeA; chatAM mhA| bhrAta tA mane maLyA nahIM! mhArA pitAnA paDakhA mAMthI chUTA paDelA e prANadhAraNa kevI rIte karo ? jaLathI kha hAra lAveluM matsya, kayAM sUdhI jIve ?" A pramANe du:khathI a thAga becena thaelA rAjA, apajaLamAM matsyanI peThe zayyAmAM ALeATavA lAgyA. ( evAmAM teNe pelI vezyAnA dharanA mRdadhvanI sAMbhaLyA. te tene, apriya atithi jevA lAgyA, tethI te kahevA lAgyA. "mhA OM nagara, sarva hAre du:khe du:khI che, teA Avu' leAkeAttarasukhI kA Na nIkaLyu ! ke, jenI pAse AvA sudaganA avAja thAya che? a thavA tA sarva koI svAthI ja che, A mRdaMgadhvanI koine AnaMda ApatA haze, paNa mane te e mudgaranA dhAta jevA lAge che." tu rata ja rAjAnA A zabdoe, pANI jema nIkavATe kyArAne pUrI nAMkhe, tevI rIte janazrutidvArA pelI vezyAnA karNayine pUrI nAM khyA. eTale te (prasannaca6) rAjA pAse jaIne, DaDyA vinA u tkRSTa te pragaTabha vANIthI vijJApanA karavA lAgI. "he nAtha ! pUrve 1 sarva lAkathI vadhAre sukhI, r arthAt rAjA eAlyA te sarva teNe jANyu,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le] prasannacaMdrarAjarSi ane vikalacIrInI kathA. (19) mane eka nimittioe kahyuM hatuM ke, RSinA veSamAM hAre ghera eka yuvAna Avaze, tene tuM hArI putrI paraNAvaje. te uparathI gAyanA je (saraLa-bhoLe) vyavahArathI ajJAna, kaI RSiputra Aja mAre ghera Ave che, tene meM hArI putrI sAthe paraNAvyA che, he deva ! tenA mahatsavamAM hAre ghera gIta vAdyAdi thAya che. A pa duHkhI che, ema huM jANatI nahatI. mahAre je aparAdha hoya te kSamA kare. e sAMbhaLI rAjAe RSiputrane je lokoe prathama je ha te, temane tene pharIthI joI AvavA AjJA karI. temaNe tene e khe; tethI pAchA AvIne rAjAne te pramANe kahyuM, eTale te pa Na zubha svapathI thAya, tevI rIte atyaMta harSita thaye ne tene (pi tAnA bhAIne) hAthaNI upara besArI vadhu sahita pitAne mahele lAvyuM. sarva vyavahArane jANanArA rAjAe, tene sarva vyavahAra zI kha, rakSake pazu suddhAne zIkhave che, te manuSyane zIkhave temAM zuM navAI? tene rAjyane vibhAga ApIne kRtArtha thayo ne tene de vAMganA samAna rAjakanyA paraNAvI. temanI sAthe te, maheTA samudra jaLamAM hastI jema kIDA kare, tema sukhasAgaramAM IcchA pramANe kIDA karavA lAge. ekadA vikalacIrIne mAsudan pile rethika, core ApeluM dhana vecate nagaramAM pharato hato, jenuM jenuM te core cerI lIdhuM ha tuM, teoe pita pitAnuM dhana oLakhIne, uMcA hAtha karIne subha ne khabara ApI, tethI temaNe tene bAMdhIne sabhAmAM Aryo. tyAM rAjAnA bhAI (19kalacIrI)e te rathikane karuNuM najarathI joye. pitAne mArgamAM upakAra karanArane teNe oLakhe ane mukta karA che. "satpara upakArane bhUlI jatA nathI. 1 mArgamAM maLela mitra,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (20) jaMbusvAmI caritra [ sarga. . (ANImera vanamAM) somacaMdra RSi, potAnA putrane nahi jevAthI, vRkSane AMsuthI siMcete niraMtara bhamavA lAgyo. pachI prasannacaMde mokalelA puruSoe tenI khabara kahI, tethI tene te sarva hakIkata samajAI, paraMtu putra viyogathI tene bahu raDavAne lIdhe, te ne divase paNa rAtrI samAna aMdhApo thayo, te vRddha tApasane bIjA sAthe tapa karanArA tApasoe, tapane ati phaLa vigerenuM pAraNuM karAvyuM - have ekadA bAra varSa pUrNa thaye, vakalacIrI adhe rAtrIe jA gI uThaze. te vakhate tene vicAra AvavA lAgyA ke, "huM maMdabhA gyanI mAtA, mane janma ApI turata mRtyu pAmI ! ane hAra pitAzrIe vanamAM rahIne paNa, mane bAlyAvasthAmAM uche. hame zAM pitAnI kaTimAM rahelA evA meM durAtmAe, temane tapakaSTa ka ratAM paNa adhika kaSTa ApyuM, yavanamAM pratyupakAra karavAne huM za ktimAna thayA, tyAM te deve mane ahiM A ahehuM pApI, Idriya vazya rAkhI zake nahI ! jeNe kaSTa sahIne mane pUrAmAMthI paMjara karyo, evA pitAnuM RNa huM eka bhavamAM nahiM vALI za ke ??? AvA vicAra AvavAthI te rAjA pAse gayo ne tene kahyuM, - he deva! huM pitAzrInAM darzana karavAne ghaNe Atura thaye huM prasannacaMdra rAjAe kahyuM "jema hArA tAta, tema mahArA paNa te ja tAta che; to temanAM darzana karavAne mahAre paNa hArA jeTalI ja u sukatA che, pachI prasannacaMdra rAjA, yuvarAja vikalacIrI ane rA jyasabhAne adhikArI varga semacaMdra rAjarSie alaMkRta karelA ta. pivanamAM gayA. banne bhAIo vAhanamAMthI heDe utarayA eTale vaTakalacIrI be ha. A tapavana jevAthI have mane rAjyalakSmI tRNa samAna lA ge che. A ja te savAre ke, jyAM huM haMsanI peThe phIDA karate; A ja te taravare ke, jyAM huM vAnaranI mAphaka pheLa khAte A
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le] prasannacaMdrarAjarSi ane kalagIrInI kathA. (1) jate mRgo ke, je mahArI bAlyAvasthAmAM bhrAtA samAna sahacare hatA ane A ja te hArI mAtA samAna mahiSIe ke, jenuM dUdha huM pIte he svAmin! A pramANe A tapovananAM keTalAMka sukha kahuM? rAjyamAM te mahAre pitAnI sevAnuM sukha sarakhuM nathI." eTalAmAM te banne bhAIo AzramamAM piThA, eTale pitAnA nayana kamaLane sUrya samAna evA pitAnA tAtane joyA, prasannacaMdra pitA ne pitA semacaMdra Sine vaMdana karIne bolyo, "he tAta ! prasa jacaMdra putra Apane praNAma kare che. praNAma karatA rAjAne maharSi e hastavaDe sparza karyo, te jANe aMge lAgelI mArganI rajanuM mArjana karatA heyanI ! hastakamaLavaDe teNe sparza karyo eTale te ne putra kaLIvALA kadaMbavRkSanI samAna remAMcita thayo, pachI prasa jacaMdra rAjAne hAne bhAI paNa pitAnA pitA-Sine namIne 9. "he tAta! ApanA caraNakamaLamAM bhaMga samAna e Apane putra vikalacIrI, ApanI samIpe AvyuM che. eTale so meMduRSie harSathI kamaLapuSpanI peThe tenA mastakane ane ne megha jema parvatane AliMgana che, tema tene AliMgana dIdhuM. eTale tenA netramAMthI uSNa azru nIkaLyAM; je, te ja kSaNe tenA aMdhApAne dUra karavA, te parama ASadhI rUpa thayAM tethI gRhasthanA snehabaMdhananuM jene punarAvRtta thayuM, evA munie potAnA banne pu ne pitAnI prakAzavALI dRSTie joyA ane temane pUchayuM, "he vatsa! tame sukhamAM kALa nirgamana kare tyAre temaNe kahyuM. "ka 9yANa rUpa vRkSane dehada samAna evI ApanI kRpAthI have peluM tApasa bhAMDa kevuM hatuM, te vaTakalacIrIe nahi je cuM eTale teNe turata ja uTajamAM praveza karyo. tyAM teNe potAnA - uttarIya vasUnA cheDAthI, te tApasa bhAMDene saMmArjana karavA mAMDyAM. te jANe pUrvelA mamatvane sparza karate heyanI ! A uparathI tene
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) jaMbusvAmI caritra, meM yationA pAtrane agAu kadI saMmAryo haze? e vi cAra thaI Avyo. tethI (ihApoha karatAM) tene jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane tene potAnA devabhava tathA manuSyabhava gaI kAle ja thaI gayA hoya, tema yAda AvyA. pachI te pUrvabhavanA pitAnA mu nipaNane saMbhArIne, meMkSalakSmInA sAhAcya bhUta evA utkRSTa vi rAgyane pAmyo. dharmadhyAna vyati karIne zukaladhyAnanA bIjA pAyA sUdhI pahocelA vaTakalacIrIne, kevaLajJAna utpanna thayuM, eTale te ke vaLajJAnI mahAtmAe potAnA pitA tathA bhrAtAne amRta tulya dha dezanA dIdhI. tethI te bannene samyakatva utpanna thayuM ne teoe vakalacIrI ke, jene devatAoe yatine veSa arpaNa karyo tene vaM dana karyuM, (vIra bhagavAn zreNika nRpatine kahe che) ekadA vihAra karatA, ame pitanapuranI pAsenA manahara nAmanA udyAnamAM samava sayA, te vakhate, he nareza! pratyekabuddha vikalacIrI paNa potAnA pitAne amane soMpIne anya sthaLe gayA ane prasannacaMdra rAjA paNa pitanapuramAM gayA ane vikalacIrInI dezanA rUpa vANIthI vairAgyane viSe sthita thaye. pachI teNe AtmA vizeSa vairAgyayukta thavAthI, pa tAnA bALaputrane rAjya soMpI amArI pAse pravajyA grahaNa karI ema kahIne zrI vIra prabhu virAma pAmyA, eTalAmAM to magadhe dhare AkAzamAM devatAone ekaThA thatA joyA. tethI teNe jagaprabhu zrI vIra tIrthakarane namIne pUchayuM, "AkAzamAM udyata karanAra devatA e kema ekaThA thAya che? te uparathI prabhue kahyuM prasannacaMdra RSi ne kevaLajJAna utpanna thayuM che, tenA mahatsavArthe A amaravRMda ahiM ekaThuM thAya che, iti prasannacaMdrarAjarSi ane valkalacIrInI kathA 1 amuka vastu jayAthI svayameva virAgya utpanna thAya, ne sva yameva cAritra aMgIkAra kare, te pratyekabuddha kahevAya che
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] , sSabhadatta ane jinadAsanI kathA, (23) vaLI jineMdrane rAjAe pharIthI pUchayuM. "he bhagavan! kevaLa jJAna kenA pachI viccheda pAmaze tyAre zrI ahaMtaprabhue kahyuM, he rAjA ! juo, A brokane sAmAnika devatA cAra devIe , kA che, te AjathI sAtame divase eNvIne, lhArA ja nagaramAM Sa bhadatta zreSThIne putra jaba nAme aMtya kevaLI thaze. e uparathI rA jAe vaLI vijJApanA karI ke cyavana samaya pAse Avyo che, chatAM enuM teja kema kAMI kSINa thatuM dekhAtuM nathI ?" tyAre zrI jagadgu che prabhue kahyuM. " ekAvatArI devatAone aMta samaye paNa teja: kSaya vigere yavana cinhone AvirbhAva thatA ja nathI. eTalAmAM te jabUdvIpane svAmI anAdata nAme deva harSamAM AvIne uMce svare bolyo, "aho! mahAruM kuLa uttama che. e sAMbhaLIne zreNike nRpatie aMjaLI jeDI zrI vIra paramAtmAne pUchayuM, "he nAtha ! A deva, A pramANe potAnA phaLanI kema pazaMsA kare che ? sarva jJa arihaMta mahArAjAe uttara Ape - ___Sannadatta ane jinadAsanI kathA.2 - Aja nagaramAM gusapati nAmane jagaprasiddha zreSThI vasate huM te tene anukrame be putra thayA. temAM maheTAnuM nAma kaSabhadatta ane nhAnAnuM nAma jinadAsa hatuM. mahe putra ati sadAcArI hatA, paNa hAnAne dhRta vigerenuM vyasana hatuM; tethI teo jANe pratyakSa zarIradhArI, (anukrame) Adi ane aMtya yuga heyanI ! tevA dekhAtA hatA, - have subuddhi gupamati zreSThIe jinadAsa durAcArI che, ema ka hIne sarva saMbaMdhI varganI samakSa tene tyajI dIdho. e uparathI "huM - 1 eka avatAra laine mokSe ja javAnA, te ekAvatArI, 2 pra thama yuga-kRtayuga (uttama), 3 chele yuga-kaLiyuga-( kaniSTha )*
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) jammUsvAmI caritra. [ sarga ve mhAre kAI bhAI nathI" ema kahIne mhoTA RSabhadatte nhAnA bhAIne zvAnanI mAphaka ghara paNa AvavA dIdhA nahI. ekadA jinadAsa jugArIonI sAthe ramatA haze, tevAmAM vAMdhA paDavAthI teoe tene zatrunA prahAra kahyA, tethI dyUta rU5 viSavRkSanA phaLa samAna, zAnA prahAranI vedanA anubhavatA jinadAsa, 'kanI mAphaka bhUmi upara ALATavA lAgyA. ( khakhkhara paDavAthI ) tenA saMba bIee jaine RSabhadattane kahyuM. " he bhadra! prANimAtramAM sAdhAraNa evI DhayA lAvIne, thArA nhAnA bhAI jaine rakSaNa kar. ( kAraNa ke ) te ja mANasa vizuddha kIrtinu pAtra che ane te ja sabaMdhI ane vaDIla che ke, je bane ane sevakane vyasana rUpa khADAmAMthI uddhare." ' sabaMdhIoe bahu kahyuM, tethI RSabhadatte jaine nhAnA bhA ine kahyuM. "he bhAI! zAMta thA, huM tane auSadhI vigerethI Apa ma karIza, " jinadAse paNa kahyuM. "mhArA durAcaraNane vAste mane kSamA kara. mane have A jivata upara spRhA nathI; mhAre vAste phakta paraloka saMbadhI kArya kara, huM paralAka javAne taiyAra thayA chu, to have mane anazana pUrvaka dhamApadeza rUpa pAyetha Ape," RSa bhadatte kahyuM, "bhale! bhAi ! tuM sasAranI mamatA tyAga kar ane citta sthira rAkhIne parmeSTi namaskArano japa kara " e pramANe zuddha buddhivALA RSabhadatte nhAnA bhAine zikSA vacana kahIne tene anazana sahita ArAdhanA karAvI, jinadAsa paNa paDita maNe mRtyu pAmI ne, parma RddhivALA, A jammUdrIpanA adhipati deva thayA ane huM rAjagRha nagaramAM RSabhadatta zreSThInA putra jathyU chellA kevaLI tha ze." evI amArI vANI sAMbhaLavA uparathI "kevaLInA pavitra janma peAtAnA kuLamAM thaze, evu' joine e deva, peAtAnA kuLanI ati pra zaMsA kare che. " iti RSabhadatta ane jinadAsanI kathA. .
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ o le. ] bhavadatta ane bhavadevanI kathA. (25) vaLI sagadhezvara zreNika hipALe pUchyuM, he vibhA ! A vi ghunmALI deva, caheAne viSe sUryanI peThe sarva devomAM tejasvI che, te tuM kAraNa zuM?" prabhue kahyuM: javadatta ne navadevanI kathA. 3 jaMbudrIpanA bharatakSetramAM magadhadezane viSe, sugrAma nAmanA gAmamAM AryavAn nAmanA rASTrakUTa rahetA hatA. tenI strInuM nAma revato hatu. temane bhavadatta ane bhavadeva nAmanA be putra hatA. bha vadatte te, yuvAvasthAmAM ja susthita AcAryanI pAse, bhavasamudramAM nAkA samAna evI dIkSA grahaNa karI ane sarva zAsramAM pAraMgata thaine, te, khaDgadhArAnI samAna ugra vrata pALate, gurunI sAthe te nuM dvitIya zarIra ja hAyanI ! tema vihAra karavA lAgyA. ekadA e gacchanA eka sAdhue, AcAryane vijJApanA karI. " he guru'! mhA rA baMdhuo rahe che, tyAM javAnI mane AjJA ApeA; tyAM mhAro eka laghu bhrAtA che, tenA mhArA upara bahu sneha che, te mane jo ine mULathI ja bhadraka heAvAne lIdhe, pravrajyA grahaNa karaze." e u parathI gurue tene zrutadhArI sAdhunI sAthe javAnI rajA ApI; kA raNa ke, guru tA khIjAnA uddhAra karavAmAM tatpara thaelA ziSyane jo ane prameAda pAme che. have pelA sAdhu, peAtAnA pitAne gAma gayA ke, turata temaNe kAmadeva rUpa vRkSanA dAda samAna evA peAtAnA bhAinA vivAha rbha joyA, vivAha kAryamAM vyagra thaelA evA te, anya kArya bhU lI jaIne harSadhelA thayA hatA. tethI teNe peAtAnA mhoTA bhAine AvelA jANyA nahI te tene sanmAna paNa Apyu nahI; te vrata grahaNanI vAta te, kayAMthI ja hAya ! Ama thavAthI te muni te, za ramAI jaine guru pAse pAchA AvyA ane mArga saMbadhI ALe
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ (26) jasvAmI caritra, [ sarge I pratikramIne, peAtAnA laghubhrAtAnI sarva vAta temane kahI, te sAM bhaLI bhavadatta sAdhue kahyuM. "e nhAnA bhAInA avivekane tri kAra che ! ke, teNe dher AvelA peAtAnA dIkSita evA mhoTA bhAI nI avajJA karI! zuM teNe vivAhAtsavane gurubhaktithI paNa adhika mAnyA ke, te ( mahotsava) nA tyAga karI, te harSa sahita mhA bhA InI sAthe na AvyA !!! " A sAMbhaLIne kAI khIjA sAdhu eTa lyA, " he bhavadatta! jo tame tamArA nhAnA bhAIne dIkSA apAve, tA ja tamane khaNa paDita jANavA!" bhavadatte kahyuM. " jyAre guru mahArAja magadezamAM vihAra karo, tyAre tame te kAtuka joroA," have anukrame vihAra karatAM karatAM, susthitAcArya magadhadezamAM gayA; kAraNa ke, sAdhue paNa vAyunI peThe eka ja sthaLe rahetA na thI. tyAM paheAmyA pachI, bhavadatta AcArya pAdane vaMdana karIne kahyuM. ahiMthI pAse ja rahelA ArA sabadhI vargane, huM, ApanI A jJA heAya te| maLavA jAuM ?" te uparathI temaNe, tene te, ekalA ja javAnI rajA ApI; kAraNa ke kriyAne vazya rAkhanAra muni, ekAkI vihAra karI zake che. pachI bhavadatta muni, pAtAnA nhAnA bhAIne dIkSA levarAvIne, AbhArI karavAne arthe tene ghera gayA, te vakhate, te ( bhavadeva ) vAsukInI kukSie janmelI nAgadattanI pu zrI (nAgalA ) vere paraNyA hatA. vivAha kAryamAMthI chUTA thaelA sarva sAdhIo, bhavadattane joIne, tenA sAmA gayA ane tenA sa mAgamane utsava rUpa mAnavA lAgyA, turta ja prAcuka jaLavaDe tema nA paga dhoine, te pAdodakane tIrthajaLa samAna gaNI, teo sadhaLA e tene vAMchuM, sa'sAra samudramAM bhUDI javAnA bhayathI, avalakhananI IcchAvALA tenA sabaMdhIoe, tenA pagamAM paDIne tene vaMdana karyu eTale muni paNa khelyA, " tame vivAhe tsavamAM vyAkULa thaelA che, mATe ame bIje ThekANe jaie chIe. tamane dharmalAbha thA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] bhavadatta ane bhavadevanI kathA. (ra7) ane tame pAya hita thAo ! sAdhune sarva baMdhuvarga eSaNIya, kapa nIya ane prAsuka anna pAnAdi vaDe harSathI pratilAlyA - - A vakhate kuLAcAra pramANe vartata bhavadeva paNa, sakhIvargathI sevAtI navavadhu (navI paraNelI strI) ne zaNagArate hate. caMdananA rasa vaDe priyAne aMgarAga karatA hatA te jANe zazimaMDaLamAMthI kaumudIne rasa kADhIne ja hAyanI! tene mastake pupamALAe garbha ta ane zazine gaLI janAra rAhanI zebhAne haranAre veNIba che (aMbeDa) bAMdhato hato tenA gAla upara, kAmadevanA vijayanI kIrti lakhI heyanI! tevI kasturInI patravallarI (pILa-ADe ) A lekhate hatuM ane tyAra pachI je pite priyAnA stanatanuM khaMDana karavA jato hato, tevAmAM teNe sAMbhaLyuM ke, mahAmuni bhavadatta padhAyA che. vijaya meLavyA pachI kaI jugArI jema uThI jAya, tema ardha zaNagArAyelI priyAne tyajIne, bhavadeva bhAInAM darzana karavAne Atu 2 thaele satvara ubhe thayo, "ardha zaNagArAyelI priyAne tyajIne javuM tamane ucita nathI AvA potAnI priyAnI sakhIonA za badane paNa, teNe badhIra mANasanI peThe sAMbhaLyA nahI. jyAre teoe tene AgrahathI vAryo, tyAre temane uttara Apyo ke, "he bALA o ! huM gurune vaMdana karIne pAcho AvIza." (ema kahIne) te sthAnathI vAnaranI mAphaka kUdako mArIne, bhavadeve, bhavadatta RSi pA se AvIne temane vaMdana karyuM. vaMdana karIne ubhe thayuM ke, surata sAdhue tene satyakAra (amuka kArya-kaMTrAkaTane vAste agAuthI kAMI ApavuM te-bahAnuM) ja ApyuM heyanI! tevuM dhInuM pAtra dIkSA apA vavAnA IrAdAthI ApyuM. pachI sAdhuenA ziramaNI ane buddhinuM ni vAsasthAna evA te bhavadatta, nhAnA bhAI tarapha daSTi karIne graha tha. kI nIkaLyA, bhavadeva paNa peluM ghInuM pAtra hAthamAM jhAlIne, bhava "datta sAdhunI pAchaLa tenA caraNakamaLanA bhramaranI peThe cA bhAva .
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra) jaMbUvAmI caritra sarga devanI mAphaka bIjA paNa ghaNA strI puru, harSanA urmivaDe saMtuSTa hRdaya sahita, te muninI pAchaLa gayA. munie keIne pAchA vaLavA nuM kahyuM nahIM; kAraNa ke, e ja munine dharma che ane temanI rajA lIdhA sivAya koI pAchuM paNa vaLyuM nahI. dUra javAthI jyAre khinna thayA, tyAre ja temane vaMdana karIne potAnI meLe ja AgaLa sIe. ane pAchaLa puruSe ema pAchA vaLI gayA, paNa, bhadrAtmA bhavadeva te vicAravA lAgyo ke, rajA lIdhA zivAya e leke te pAchA va LI gayA. kAraNa ke, ee kAMI emane sahodara nathI. huM te e ane bhAI chuM ane amAre ararasa neha che, tethI tenI rajA zivAya mahAre pAchA vaLavuM yogya nathI, AhAra vigerenA bhArathI, mahAre moTe bhAI thAkI gayo che, tethI teNe mane khuzIthI dhInuM pAtra upADavA AvyuM che, tethI ghaNe vakhata AhArane vAte phara vAthI, thAkI gaelA hu maheTA bhAI-munine ane A ghInA pAtrane, sthAne mUkI AvyA pahelAM, pAchA vaLavAnI mArI marajI thatI nathI (eTalAmAM) bhavadatta munie "e pAcho na vaLI jA ya" eTalA vAste tenA mananI gammatane artha gRhasthAzramanI vAta kADhI, "he bhAI ! A ja te gAmane simADe AvelA vRkSo, ne mu sApharena (vAste baMdhAvelA) maMDapa ke, jyAM ApaNe vAnaranI mA phaka ekalA ramatA-A ja te savAre ke, jyAM ApaNe banne bA yAvasthAmAM kamaLapuSpanA nALavA vaDe, suzobhita hAra banAvIne kiMThamAM paheratA -A ja te simADe AvelI retIvALI bhUmi ke, jyAM ApaNe varSARtumAM retInA cityanI ramata ramatA >> A che mANe bhavadata rastAmAM nA bhAInI sAthe vAta karatA karatA, A cArya mahArAje pavitra karelA gAme AvI pahocyA bhavadattane nahIM nA bhAI sahita vasatidvAra (rahevAnA sthAnanA bAraNA) sudhI A - 1 retInA gharanI,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le, ] bhavadatta ane bhavadevanI kathA (ra9) velA joIne, sAdhuo vaktithI mAMhamAMhe beyA. "kharekhara! pitAnuM vacana satya karavA, A muni divya veSadhArI potAnA hA nA bhAIne, dIkSA apAvavA sAthe letA AvyA jaNAya che > sUri e kahyuM, " bhavadatta, A yuvAn Avyo te keNa che?" tyAre bhava datte kahyuM. "dIkSA levAnI IcchAvALe mAro bhAI Ave che. sUrie bhavadevane pUchayuM, "kema hAre vrata grahaNa karavuM che tyAre pitAnA bhAI asatya belelA na kare, te vAte bhavadeve hA kahI. eTale te ja vakhate sUrie tene dIkSA ApI ne sAdhuo sahita bI je vihAra karavAnI yojanA karI - "bhavadeva haju kema na Avyo?" Ama phikarathI tenA saM baMdhIoe pachavADethI AvIne bhavadattane kahyuM, "bhavadeva tenI pri yAne ardha zaNagArAyelI tyajI daIne, tamArI pAchaLa Ave che A ne tethI amane zaka thAya che, kema ke, tenA vinA ame jIvatA mR tyu pAmelA jevA chIe, tenI yuktividhavA vadhu, cakuMvAkinI samA na duHkhI thAya che ane lehinI dhArA samAna tenI azrudhAre haju baMdha thatI nathI. amane pUchacA zivAya bhavadeva ekAkI kayAMhi jA ya, e svapamAM paNa asaMbhavita che; paNa (A vakhate) e gaye che te zuM thayuM? bhavadevane dekhatA nathI tyAM sudhI ame tenA saMbaM dhIe amAruM sarvasva khAI beThA chIe, te he RSi ! kRpA karIne kaho ke, te tamAre nahAne bhAI kayAM che?? bhavadevane dharmanuM zubha pariNAma thAya, e (hetu) thI muni asatya bolyA ke, "AvIne turata gayo che, paNa kayAM, te huM jANato nathI." " bIje rastethI gayo haze." ema belatA belatA tenA saMbaMdhIe turata coree lUiMTI lIdhA heya, tema dIna mukhe pAchA AvyA. bhavadeva paNa pitA nI navavadhunuM dRdayamAM dhyAna karate ja (ane tethI) sazalya evI 'pravrajyAne phakta mahetA bhAI uparanI bhaktine lIdhe ja pALatuM hatuM,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ (30) jakhUsvAmI citra. [ sarga maharSi bhavadatta paNa, anukrame dhaNuM AyuSya bhogavIne ana zana karIne kALa kacA, ne te sAdharma devalAkamAM devatA thayA. pachI bhavadeva ema ciMtavana karavA lAgyA ke, nAgilA mhArI priyA che. ane huM' tenA svAmI chuM; amArA bannenA viraha thayA che. bhAinA uparAdhane lIdhe ja me dhaNeA kALa vrata pALyu che. have jyAre te svargamAM gayA che, tyAre A khedajanaka vrata zA kAmanu che ? mhA phrI priyAnA virahathI jevI pIDA thAya che, tevI dIkSAnA duSkara kaSTa thI paNa mane thatI nathI; paNa tenu zu' thayu haze? jevI rIte ma dhanabhUmimAM paDelI hAthaNI, himathI karamAyalI padminI, marudezamAM rahelI marALI (hu'sI), grISmanA tApa sahuna karatI "talatA, vikh TI paDelI haraNI ane pAzamAM paDelI menA; tevI rIte ja huM dhArUM chuM ke, te bicArInI lAko dayA khAtA haze! jo hu lAMbA (te tethI ja sudara) netravALI te mhArI priyAne jIvatI meLavuM, teA ha jIe paNa huM tenI sAthe gRhasthAzramamAM lIna thaine krIDA karUM, A pramANe taMtuvaDe vITAelA kALIAnI peThe ci'tAta'tue vITAyelA bhavadeva, vir sAdhunI rajA lIdhA zivAya nIkaLI AvyeA. turata ja rASTrakUTanA sugrAma nAmanA gAmane viSe te gayA ane adha karelA dvAravALA nagaranI bahAra AvelA eka Ayatana (ma dvira) mAM rahyA. tyAM eka brAhmaNInI sAthe sugadhI mALA vigere lai te, eka sI AvI ane teNe muni dhArIne vaMdana karyu. eTale tene bhavadeve pUchyuM, "he bhadre ! AryavAn rASTrakUTa ane pati revatI jI ve che ke, nahI ?" tyAre teNe kahyuM ke, "AryavAn revatIne te, mRtyu pAmyAne Aja ghaNA kALa thayA," bhavadeve pharIthI pUchyuM, " Arya vAnA putra ladeve peAtAnI navavadhune tyajI dIdhI hatI; te nAgilA haju che ke, nahI?" ( A sAMbhaLI) te strIe vicAcu ke, nakkI 1 dayA ANatA haze.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] bhavadatta ane bhavadevanI kathA (31) mahetA bhAI pAse dIkSA grahaNa karelI hatI, te ja A bhavadeva che. mATe ahiM AvelA e vizuddha (sAdhu) nI sAthe vAta te karuM !! ema dhArIne te bolI, "Apa ja AryavAnuM ne revatInA putra bhavadeva che, to tame tapodhana (sAdhu) thaIne ahiM kema AvelA che ?" bha deve kahyuM "khare! teM mane oLakhyo! te ja huM bhavadeva, nAgilA no svAmI. te vakhate huM moTA bhAInA AgrahathI mArI marajI uparAMta teno tyAga karIne jato rahI duSkara vrata grahaNa karyuM. have bhAI mRtyu pAmyo eTale huM aMkUza rahita thaye, tethI nAgilAnuM zuM thayuM haze? ema dhArIne tene maLavAnI IcchAthI ahiM Avyo chuM. nAgilAe vicAryuM. "A bhavadeve mane ghaNu vakhata pahelAM joI che; tethI have vaya ane guNa badalAI gaelA che jenA evI mane oLakhatA nathI. have huM tene oLakhAvuM." ema dhArI nAgi lA belI "huM ja e nAgilA ke, jene tame paraNIne turata tyAga karyo. ATale kALe yavana paNa vyatikaryuM eTale have mahArAmAM zuM lAvaNya heya! tene tame, he puNyAzaya! vicAra kare. svarga ane apavarganA phaLane ApanArAM traNa ratna (jJAna, darzana ane cAritra) no tyAga karIne, he mahAzaya ! mAtra vATikA (DI) samAna mane na grahaNa kare. atyaMta ghera narakamAM paDavAmAM sahAdhyabhUta, kAmadeva nA astra je viSaya, tenAthI tame medAtA nahI, tamArA hitiSi bhAI-sAdhu-e tamane vrata levarAvyuM che, te vrata pApanI khANa e viI huM-temAM lIna thaIne tame nathI lIdhuM ema na dhAre teTalA vA te haju paNa pAchA vaLIne, tamArA guru pAse jAo ane mahArA viSenA tamAza rAgane lIdhe bAMdhelAM pApa, temanI pAse AlA (Alecana-ALAyaNa 9." [sayamathI bhraSTa thaelA bhavadevanAM pUrvokta nirlaja vacano sAMbha []AvA kAusanI aMdara je lakhANa AveluM che, te adhikAra mAgadhIjabUcaritramAM che
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) jaMbusvAmI caritra [ sarga LI, tene pratibaMdha devAne arthe vaLI paNa nAgilAe A prakAre kahyuM "he mune ! AvAM khoTAM vacana na bole, sAMbhaLe, jemAM evo ke mUrkha hoya che, jenAthI manavAMchita sukha maLe, evA ciMtAmaNI ratane tyAga karIne kAMkarAne gRhaNa kare? jene potAnA gRha AgaLa bAMdhavAthI pitAnuM dvAra zebhe, evA hastIne vecIne gardhavane grahaNa kare? AMgaNAmAM ugelA kalpavRkSane ukheDI nAMkhIne dhatUrAne vAve? jenuM pAna karavAthI zarIra puSTa thAya, evA amRta samAna dUdhane hai LI daIne kAMi pIe? tema e keNa mUrkha hoya ke, jinadharma chA DiIne kAmabhogane vilase ane vahANane tyAga karI zilA upara be se? he devAnupriya! rAjya ane Rddhine tyAga karI saMyamane vica yA evA daza cakavArtio, namirAjarSi, durmuharAjarSi, karakaMDUra jarSi nigaIrAjarSi, mRgAputra muni, dussaha upasargane sahana kara nArA gajasukumALa muni, jene mastake vAdhara viTANuM evA metArya muni, jemanuM zarIra vAghaNe valyuM hatuM evA sukesaLa muni, me ghakumAra muni, arjuna mALI muni, ati tapasvI evA dhannAaNagA 2 baMdhaka muni, jemaNe pANImAM pAtarI karAvI hatI evA atimu kaka muni, ityAdi aneka mahApuru, jema sarpa kAMcaLIne tyAga kare, tema rAjya, deza, nagara ane atiurano tyAga karIne saMyama ane tape karIne potAnA AtmAne bhAvatA thakA keTalAeka muniye karma rahita thaI kevaLajJAna pAmIne mokSe gayA ane jeone kAMika karma bAkI rahyAM hatAM, teo devalokamAM gayA. tyAMthI vI ekAda vatArI thaI karma khapAvI siddhipadane varaze, evA pUrve je mahAmuni ye thaI gayA che, temane tame vAraMvAra saMbhAre, temanI karaNIne che nyAvAda kahe ane temanI peThe varta. "vaLI he devAnupriya! je nAgilAnA zarIrane viSe tame meha sala thayA che, paraMtu te nAgilAnuM zarIra te ni chAMDavA yoTsa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le. ] bhavadatta ane bhavadevanI kathA (33) ja che; kAraNa ke, tenA dvAdaza dvArethI rAtrI divasa azugI vahyA kare. che ! vaLI te zarIra adhava, azAzvata temaja vyAdhi ane reganuM gRha che. te evA zarIrane viSe kaNa mUrNa puruSa meha pAme? je paMDita heya, te te tenAthI sadAya dUra ja rahe, eTaluM ja nahi paNa, te paMDita puruSa, jema agadhana kuLanA sarSane agnimAM nAMkhe, to paNa te vameluM viSa kadi pAchuM cUsI le nahI; tema gRhaNa ka reluM cAritra kadi paNa mUke nahI. te kAraNa mATe he mune ! tame 5 tevA thAo, vaLI he sAdhe! saMyamamArgane sArAmAM sAra padArtha jANune ane zarIra saMbaMdhI kAmagane asAramAM asAra padArtha jANIne zuddha cittathI guru pAse pharI saMyama gRhaNa kare, A a. dhikAra mAgadhi jabUcaritramAM che] teTalA vAste haju paNa pAchA vaLIne tamArA guru pAse ja e ane mArA viSenAM tamArAM rAgane lIdhe bAMdhelAM pApa, temanI pAse AlA (AlecanaALAyaNa .) . - jyAM A pramANe bhavadevane nAgilA anuzikSA Ape che, tyAM pelI (nAgilAnI sAthe AvelI) brAhmaNIne putra, dUdha pIne tyAM AvIne kahevA lAgyo, "he mAtA! Aje meM je sudhA tuya dUdha pIdhuM che, tenuM hAre vamana karavuM che. mATe he mAtA! eka pAtra tuM nIce dharI rAkha, Aje mane bIjI jagyAethI nimaMtraNa AvyuM che ane tyAM dakSiNe paNa maLavAnI che, mATe huM pIdhelA dUdhanuM va . mana nahi karuM te, tyAM kAMI khAI zakIza nahI. dakSiNa laine A hiM AvyA pachI, meM vamana kareluM dUdha, huM ja pAcho pI jaIza; ApaNuM ja ucchiSTa (e) jamavAmAM zarama zI? brAhmaNIe kahyuM vamana kareluM jamatAM tane jugupsA thaze. ( dhikkAra chUTaze) mATe he putra! AvA dhikkAravA gya kRtyathI dUra rahe" - te sAMbhaLIne bhavadeve paNa kahyuM, "he baTu! tuM vamana kareluM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (34) jabUsvAmI caritra [ sarga khAIza, tyAre tuM dhAna karatAM paNa adhama (gaNuIza) e u parathI nAgilAe kahyuM, "he raSi! jo tame evuM jANe cho ne evuM kahe che, te eka vakhata mane vamana karIne (tyAga karIne) pharIthI kema bhogavavAnI IcchA rAkho cho? mAMsa, carabI, asthi ( hAMDakAM) ane maLamUtrathI bharelI huM adhamAdhama chuM to vimAna karelI vastuthI jugupsA pAmatA evA, mahArI IcchA kare che, e mAM tamane kAMI zarama nathI AvatI ? parvata upara baLatA agnine juo cho ne paga nIce baLe che, te nathI jatA. je tame bIjA ne zIkhave che, te tame pite nathI zIkhatA ! bIjAne bedha devA mAM DahApaNa vALAonI, puruSamAM gaNanA na ja thAya; jeo pi tAne bedha devA catura haya, evA ja manuSyanI puruSa vargamAM gaNa nA thAya." (e sAMbhaLIne) bhavadeva. sAdhue kahyuM, "he zuddha - strI! mane (kharAM) zikSA vacana kahya; aMdha puruSane jema te mA te mane ADe rastethI khare raste Aryo che. tethI Aje huM mahArA saMbaMdhIone maLI, hArA guru samIpe jaIza ane vratanA A aticArane AlecI duSkara tapa karIza." tyAre nAgilAeka hyuM. "tamAre svajanonuM zuM kAma che? tamAre ja artha sAthe (e Tale thayuM) tamane gunA darzanamAM teo sAkSAt vizva rUpa thaI pa Daze. te vAstu tame guru mahArAja pAse jAo, iMdriye vazya re khIne vrata Acare ane huM paNa sAdhvI samIpe dIkSA grahaNa karI za, pachI bhavadeve ahetaprAtamAne vaMdana karIne zAMta banI guru samIpe jaI AlecanAdi kriyA karI. aticAra rahita zrApya (sAdhupaNuM) pALI bhavadeva kALa karI, pahelA develekane viSe, za kane sAmAnika devatA thaye, iti bhavadatta ane bhavadevanI kathA,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 le.] sAgaradattakumAranI kathA. sAgaradattakumAranI kathA. 6 have bhavadattanA jIva cavIne, videhu bhUmimAM ziSamaNI puSka LAvati vijayane viSe purI kaNI nagarImAM vajradatta cakranI coAdha rA rANInI kukSie AvyA. sarovaramAM jema haMsa, tema kukSine vi je te jIva AvyAthI, yazeAdhA rANIne samudramAM nhAvAnA dAhada utpanna thayA. te uparathI abhAdhi saddeza sItAnadImAM krIDA karAvI ne, mahAdevInA dAhuduM mahIpatie pUNyA, pachI mahAdevI yazeAdha rA dAda sa pUrNa thavAthI, talatAnI samAna lAvaNyamAM vadhatI ga I. sa'pUrNa samaye cakravAttanI strIe, gaMgA jema suvarNakamaLane ja nma Ape, tema uttama putrane janma ApyA. 24 yazeAdharAne thaelA dAdudane anusAre, rAjAe zubha divase pu tranu sAgadtta evuM nAma pADayuM, dhAtrIoe stanapAna vigerethI ucherAtA rAjaputra, krame karIne vRkSanI mAphaka vRddhi pAmavA lAgyA, khelatAM zIkhyA eTale te rAjaputra, Atmayane lIdhe kAMcanalatA ucI karIne, pApaTa menA vigerene zIkhavavA lAgyA. kaiADha thayA e Tale mitronI sAthe ratane daDe ramavA lAgyA, tyAre tenAM mANikyanAM kuMDaLA tenA mAMsala ( mAMsavALA-majabUta ) khabhA rUpa raMgabhUmi upara nRtya karatA hAya ! tevA dekhAtA hatA. cAgya vakhate rAjAe tene guru samIpe mAkalyA; tyAM teNe rUpathakI musAphara pANI pIe, tema guru pAsethI sadhaLI kaLAtu pAna karyu. arthAt guru pAse thI sadhaLI kaLA zIkhyA. (35) sakaLa vizvane netrakamaLathI atyaMta pramAda ApatA te rAja putra, zazi jema sa pUrNa kaLAe paheAce, tema yuvAvasthAe pahe cyA. (eTale ) mAtA pitAe tene svayaMvaramAM AvelI kanyA 1 rAhuLe.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36) bUsvAmI caritra, [ sarga paraNAvI; kAraNa ke, rasAkaramAM nadIo maLe, tema teo paNa pAtra (arthAt pati) pAse Ave che. gAyanI sAthe jema vRSabha, hA thaNInI sAthe hAthI ane tArAonI sAthe jema caMdramA, tema te strIonI sAthe te (rAjaputra) kIDA karavA lAge. - ekadA kAmadeva samAna che. mahelamAM raNIonI sAthe kIDA karate hatA, tevAmAM teNe AkAzamAM mere samAna meghamaMDaLa joyuM (te uparathI) te vicAravA lAgyo ke, jevuM zAstramAM enuM varNana kare che, tevuM ja A meghamaya maMDaLa dekhAya che, ahe! enI kevI ramaNIyatA cheA pramANe te meru samAna meghamaMDaLa jevA tenI daSTi temAM ceTI rahI hoyanI! tema nIcI thaI ja nahI!! e pramANe kumAra uMcu joyA kare che, eTalAmAM to, te meghamALA jaLa nA parapoTAnI mAphaka nAza pAmIne kayAMhi jatI rahI. (A uparathI) sAgaradatta kumAre vicAryuM ke, jevI rIte A megha kSaNika che, tevI ja rIte A zarIra paNa kSaNika che; te pachI saMpanI te zI vAta karavI ! je savAre dekhAya che, te madhyAnha dekhAtuM nathI! ne je madhyAhe dekhAya che, te rAtrIe dekhAtuM na thI !!! vAste A saMsAramAM sarva padArtha anitya che, te mATe vi veka rUpa jaLathI siMcAyalA, manuSya janma rUpa vRkSanuM phaLa sakAma nirjarA vaDe sArabhUta evuM vrata huM gRhaNa karuM. pachI subuddhi sAgaradatta parama virAgyane dhAraNa karate, aMja Li joDIne mAtA pitA pAse vrata levAne arthe, rajA mAgavA lA che. tyAre temaNe kahyuM, "he putra! yuvAvasthAmAM vrata levAne A graha kare, te hAre viNa vAgatI hoya, te vakhate zAsana pATha karavA jevuM che. hamaNAM tuM yuvarAja che ane rAjA paNa tuM thavAne che (vAste) cirakALa rAjya pALIne, pachI yogya samaye dIkSA le 1 mana saMyukta-jJAnavaDe konI nirja karavI, te sakAmanirjarA,
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 lo] zivakumAranI kathA (37) je." tyAre sAgaradatte kahyuM, "he pUjya mAtA pitA ! meM lakSmInuM pratyAkhyAna karyuM che, chatAM tame mane pravajyA grahaNa karavAnI kema rajA ApatA nathI ? e pramANe buddhivAn sAgaradatta pitAnA Agraha rU5 kuhADAthI temane prema pAza go. tyAre temaNe tene vrata le vAnI sammati ApI. pachI aneka rAjaputranA parivAra sahita sA garadatta, sAgarAcAryanI pAse amRta samAna vata grahaNa karyuM, vividha abhigraha dhAraNa karI, gurusevAmAM parAyaNa banI anukrame sAgaradatta, zAzva rUpa adhIne pAra paheo ane tapane kAMI dUra nathI, evo vizvAsa karAvavAvALuM avadhijJAna sAgaradattane tapa karavAthI utpanna thayuM. Iti sAgaradatta kumAranI kathA zivakumAranI kathA. 5 | bhavadevane jIva paNa, kALa pUrNa thae svargamAMthI avIne, te ja vijyamAM vItazekA nAmanI zreSTha nagarImAM padharatha nAmanA mahA RddhivALA bhUpatinI, vanamALA nAmanI rANanI kukSine viSe ziva nAmane putra thayo, yalathI ucherAto te kumAra, kaTapakumanI samAna vRddhi pAmavA lAgyo ane anukrame kAkapakSadhara thaye, (kAnazIyA vALe-arthAta heTa thaye) buddhimAnamAM ziromaNI evA tene guru te mAtra sAkSI rUpa thayA ane sarva kaLAeAe te, araspara saMketa karI rAkhyuM hoya ! tema tenAmAM praveza karyo. latAothI vRkSa jema zebhe, tema te yuvAvasthAmAM, uttama kuLamAM janmelI rAjakanyAo sAthe paraNavAthI zobhavA lAge, eka vakhate strI sahita, te mahelamAM beThe hato. tevAmAM sA garadatta RSi nagarInI bahAranA udyAnamAM samavasarayAtyAM kAmasamRddha nAmanA sArthavAha, te mahAmunine bhaktivaDe bhAsakhamaNane pAraNe
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (38) jaMbusvAmI caritra [ sarga pratilAlyA. (arthAt eka mahinAnA tapanuM pAraNuM karAvyuM.) supAtra dAnanA prabhAvathI kAmasamRddha zreSThIne ghera, AkAzamAMthI dhananI vRSTi thaI; supAtre dAna devAthI zuM zuM nathI maLatu? zivakumAre AvuM A dUbhUta vRttAMta sAMbhaLIne, tyAM jaI munine vaMdana karyuM ane temanA pAdapaghanI pAse, rAjahaMsanI samAna thaIne beTho. cidapUrvadhArI sAgarasUri paNa zivakumAra ane tenA parivArane ahaMbhASita dharmane upadeza karavA lAgyA. vizeSa karIne munie, te buddhimAna puruSanA sphaTika samAna nirmaLa aMta:karaNamAM, saMsAranI asAratA hasAvI. zivakumAre RSine pUchayuM, "he prabhe! Apane pUrva bhava kayo che? ke, jethI ApanA darzanathI ane adhika adhika sneha ane harSa thAya che? - avadhijJAnavaDe jANIne munie kahyuM, "tame pUrva janmamAM, mahArA prANathI paNa priya evA nhAnA bhAI hatA. meM dIkSA lIdhI tyAra pachI tamane paNa tamArI marajI viruddha, paraMtu paralokanA hitanI vAMchAne lIdhe, upAya jIne dIkSA levarAvI. pachI ApaNe banne saMdharma devalokamAM mahaTI RddhivALA devatA thayA. tyAM paNa ApaNuM vacce, kumudane caMdramAnA jevI prIti hatI, (have) A bhavamAM huM pitAnA temaja pArakA upara samAna daSTivALe ane rAga rahita sAdhu thayo chuM, paNa tame to adyApi rAgI che, tethI te mane mahArA upara pUrva bhavane sneha che." (tyAre) zivakumAre kahyuM, pahelAM paNa vrata aMgIkAra karavAthI, huM devatA tho hatA; te A bhavamAM paNa mane pUrvabhavanA jevuM vrata Ape. dIkSA levAnI mAtA pitA pAse rajA laI AvuM, tyAM sudhI mArA upara kRpA rAkhIne Ape ahiM ja rahevuM." ' pachI zivakumAre jaine mAtA pitAne vijJApanA karI ke "Aje meM sAgaradatta muninI dezanA sAMbhaLI ane temanI kRpAthI meM saM sAranI asAratA jANI che; tethI huM, bhAra upADavAthI bhAravALe
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 1 le.] , zivakumAranI kathA. (38) jema virakta thAya, tema saMsArathI virakta thayo chuM. tethI game te pra kare, mane dIkSA levAnI rajA Ape. meharUpa aMdhakAranA prabhAta kALa samAna sAgaradatta SinuM mane zaraNuM che. mAtA pitAe kahyuM, he putra! yuvAvasthAmAM tuM vrata grahaNa nahi kara, haju te amAruM hArI krIDA jovAnuM sukha paNa pUruM thayuM nathI, te ekadama kema cheka mama tA rahita thaI gayo ke, tuM pArakA jananI peThe amane paNa tyajI daIne jatA rahevAnI IcchA kare che? je te bhakta heiza ane amArI rajA laIne javAnI IcchA rAkhIza, to amArI jIbha te phakta nakAra ja kaheze. Ama mAtA pitAe rajA na ApI eTale zivakumAra jai zake nahi, paNa te sarva sAvadya niyame karIne bhAva yati thaye huM muni sAgaradattane ziSya chuM, ema nizcaya karI, te tyAM mana paNe rahyA. kAraNa ke, e (minavRti) ja sarva arthanuM sAdhaka che. A grahathI tene jamavA besA, paNa te kAMI jamyo nahi, mane kAMI gamatuM nathI. eTaluM ja te vAraMvAra bolavA lAgyo. mekSanA athI zivakumAre, rAjAne A pramANe uga pamADa eTale teNe dahadharmA nAmanA zreSThIputrane belAvIne kahyuM. "huM dIkSA levA deto nathI, tethI mahA zivakumAre pattharathI paNa niSphara citta karIne mina dhAraNa karyuM che. chelaMgamAM niSphaLa javAthI jevI rIte siMha ane mada nAza pAmavAthI jevI rIte hastI, kherAka paNa letA nathI, tevI rIte seMkaDo vAra manAvyA chatAM paNa, e jamate nathI, te he vatsa! tuM jANe che, tema mahArA zivakumArane bhajana karAva; hArA ema karavAthI huM hAro bahu ja AbhArI thaIza. he mahA zaya ! zarIrarUpa mALAmAMthI jatA rahevAne usuka banelA, mahArA jIvarUpa pakSIne pratyAro rUpa pAse karIne tuM bAMdhI le. daDhadharma paNa mahIpatinI AjJAnuM manana karI, zivakumAranI pAse gayo.nidhikI (nissihI) kahIne (bIjA vyApArane tyAga karIne) tenA nivAsa
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) jaMbusvAmI caritra, [ sarga sthaLamAM praveza karIne, anukrame te buddhimAna zreSThIputre epathikI (iriyAvahi) pratikamI. dvAdazAvarta vaMdana karIne ane bhUmine pramAIne mane AjJA Ape ema kahIne, te tenI pAse beThe zivakumAre kahyuM. "he zreSThIputra! A meM sAdhune yogya vinaya che, te mane kevI rIte yogya kahevAya ? zreSThIputre kahyuM, "samyagadaSTi jIvone te, hamezAM game tyAM paNa sarva kaI tarapha sarakhe ja vinaya karavo gya che. eka mANasa game te hoya, paNa tenuM hRdaya je samabhAvavALuM heya, to te vaMdana karavAne yogya ja che. emAM kAMi cheSanI zaMkA nathI. paNa he kumAra ! huM tane pUchuM chuM ne e ja pUchavAne Avele chuM ke, rajavarathI pIDAtA mANasanI peThe, tuM bhejane kema tyAga kare che?" zivakumAre kahyuM, "mahArA mAtA pitA ane dIkSAnI rajA ApatA nathI, tethI huM bhAva yati thaIne, gharathI virAma pAmIne rahyo chuM. mArA mAtA pitA udvega pAmIne, mahArA viSenI mamatA tyajI daIne mane dIkSA levA de, eTalA vAste huM bhajana karate nathI." zreSThIputre kahyuM. "he mahAzaya! jo ema hoya te, tuM bhajana kara kAraNa ke, dharma dehane AdhIna che ne deha AhArathI TakI zake che. maharSio paNa niravagha AhAra grahaNa kare che; kAraNa ke, AhAra rahita zarIrathI, karmanirjarA thavI duSkara che. rAjaputre kahyuM, he mitra! ahiM mane niravagha AhAra maLe tevuM nathI, tethI A hAra na kare te ja zreSTha che. zreSThIputre kahyuM " atyArathI tuM hArI guru ane huM tyAre ziSya, have cAla, lhAre je je joIze te te niravagha huM tane lAvI ApIza." tyAre zivakumAre kahyuM, "je ema heya te, he mitra niraMtara chaThTha karIne, pAraNe huM AmaMbila karIza." tyAra pachI te sAmAcArI jANanAre zreSThIputra, bhAva yati zivakumArano niraMtara vinaya karavA lAgyA. zivakumArane tapa karatAM bAra varasa thayAM paNa mAtA pitAe mahane lIdhe, tene guru pAse javA dIdhuM nahi
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 lo] zivakumAranI kathA : (41) zivakumAra mRtyu pAmIne brahmadevalekamAM vidyumbhALI nAme "A mahA kAMtimAna" iMdrane sAmAnika devatA thayA. Iti zivakumAranI kathA " (vIra prabhu zreNika nRpatine kahe che.) "he rAjA! A devatA thoDA vakhatamAM cyavavAne che, chatAM tenI AvI kAMti che tenuM kAraNa e ke, pahelAM brahmadevalokamAM tenI IMdra samAna kAMti hatI. e AjathI sAtame divase, ahiMthI cyavIne RSabhadattane putra jaba nAme che le kevaLI thaze. , pachI vidyumbhALInA gayA pachI te (vidyumbhALI devatA ) nI cAre strIo prasannacaMdrarAjarSi pAse AvIne, te mahAmunine pUchavA lAgI. ame ahiM vidyumbhALIthI jUdI paDIzuM, tyAra pachI amAre tene samAgama pharIthI kyAMhi thaze ke nahIM?" trASie kahyuM. "A " ja nagaramAM samudra, priyasamudra, kubera ane sAgara nAmanA cAra zreNI vase che, temanI tame cAra putrIo thaze. ane te (vidyumbhALI) cyavaze, tyAM tenI sAthe tamAre saMgama thaze. A pachI sura ane asura varga jemanA caraNakamaLanI sevA kare che, evA bhavyajane rUpa kamaLa puSpane sUrya samAna (cAra) atizaya rUpI dvinA sthAna rUpa, kRpAsiMdhu zrI vIra bhagavAna tyAMthI bIje sthaLe vihAra karI gayA che ||shtyaacaaryshriihemcNsuurivircite pariziSTaparvaNi sthavirAvalI carite mahAkAvye jaMbUsvAmipUrvanavavarNano nAma prathamaH sargaH // 2 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) [ sa . jaMbusvAmI ciratra, ratha dvitIya sa.. vidumAranI vasthA. 3. rAja ziromaNI zreNika bhUpati, rAjagRha nagaramAM anaMta la kSmIvALA iMdranI samAna, prajAnuM pAlana karatA hatA. puruSarUpa So (baLade) mAM agresara raSabhadatta nAma dharmakAryamAM zreSTha e zreSThI, te (zreNika) nI sabhAnA bhUSaNa rUpa hato. "ArihaMta e ja deva che ane sAdhu e ja guru che? evA siddhimaMtrane jApa, te hamezAM japate, gurunI vANIrUpa katakaphaLa (nirgaLI)nA cavaDe saMsakta thaelu, tenuM mana rUpa jaLa, dudhdhana rUpa maLanA zAMta thavAthI nirmaLa thayuM hatuM. sarovaranA jaLanI mAphaka ane rastA upara A velA vRkSanI mAphaka tenuM aizvarya, kevA kevA upakArane arthe na hatuM? (artha-te pitAnI zrImaMtAIne lIdhe, sarvanA upara upakAra karate.) dharmane anusaratI mativALI ane haMsInI anusaratI gativALI, dhAriNI nAmanI te zreNIne eka strI hatI. tenAmAM gAMbhIryadi aneka guNe hatA, chatAM tene zILaguNa tarapha ghaNe ja prayatna hato. (kAraNa ke) uttama phaLanI strIonI zILa (pAtivratya-pativratApaNuM) e jani zAnI hoya che. sarva aMga vasUvaDe DhAMkIne, jANe sUryanA kiraNanA sparzane paNa sahana karI zakatI na hoya, tema te mArgamAM saMcAra karatI, zILa ane vinaya vigere atyaMta nirmaLa guNavaDe, te samudranI maLe jema gaMgA, tema patine hRdayamAM vazI rahI hatI. harmezAM sAthe ja rahetAM temane anya nakha ane mAMsanI peThe akhaMDa prIti hatI, zarIra be hatAM, paNa mana eka hatuM ekadA putra vinAnI (hatI eTale ) dhAriNI vicAravA lAgI,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 . ] jakhakumAranI kathA, (43) putra vinA hAruM jIvavuM phaLa hita (jene kadI phAla na Avyo heya tevA) vRkSanA jevuM nirarthaka che. puSkaLa amRtanA rasanI mAphaka, za hIrane ThaMDaka ApanAra putra jenA khoLAmAM rame che, tevI strIone dhanya che, (mULa te) gRhavAsa e ja pApa che, (temAM vaLI) putra na hoya (tyAre to zuM kahevuM?) eTale A mahAre mIThA vinAnA kharAba hAjananA jevuM thayuM." patie "kema ciMtAo vyagra che ? ema pUchavA uparathI dhAriNIe, pote manamAM ciMtavana karyA karatI hatI, te duHkha tene kahyuM putra ciMtAnuM du:kha teNe patine kahyA chatAM, te ochuM thayuM nahI; paNa ulaTuM vadhyuM. AvA dedayazalya samAna du:khane lIdhe, dhAriNI bIjanA caMdranI kaLa samAna kRzatAne pAmI, - tenuM du:kha bhUlAvI devAnA hetue, tenA patie ekadA sneha rUpa samudranA jharA jevI ( athAt bahu ja sneha darzAvanArI) vANI - vaDe tene kahyuM, "he kRdari ! (pAtaLA peTavALI strI ) cAlo Aje ApaNe vaibhAragiri upara jaIe, ApaNe tyAM naMdanavana sarakhA ra... bagIcAmAM krIDA karIzuM. " Apa kahe tema che ema kahIne dhAriNIe pitAnA patinA kahevAne mAnya karyuM, te ema jANIne ke, patinuM kahevuM mAnIzuM to duHkha bhUlAze pachI turata haMsanA vALa jevI ke maLa zayyAvALA taiyAra karelA rathane viSe, RSabhadatta strI sahita beThe, a (ghaDA) joDyA chatAM anarva evA maheTA rathane viSe besIne daMpatI te giri tarapha cAlyAM A "he pati! khelAvAtA zreNika mahArAjanA anvenA phINanA parapoTAvALI A bahAranI bhUmi che. rAjAnA unmatta hastione bAMdhavAne kAmamAM AvatA thaDavALAM, A zaheranI sAme AvelAM vRkSo, pate tevA hastione bAMdhavAnA staMbha rUpa che ema sUcave 2 anarva eTale ghoDA vinAnA rathane viSe nahi, paNa gurune vaMdana karavA cogya zatrubhAva rahita evA dharmarathane viSe besIne
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) jabhUsvAmI ciztra. [ sarga che. huM Ayai ! khaLadAnA bhAMkAthI ramya evAM A gokuLA che. racanA mhA avAjane lIdhe, nhAnA vAchaDA UMcA kAna karI rahyA che, he kRodira! rastAmAM A taruNa AkhAnAM vRkSA che ke, jenA pAvA kAyalanI srIone madhura madhura khelavAne ASadha samAna che. A racanA avAjathI bhaya pAmelAM hA, vAyu upara beThelAM heAyanI ! tema pRthvInA tyAga karavAne IcchatAM heAyanI ! tema dhaNuM kharUM AkAzamAM ja cAle che, huM mRgAkSI! zeraDInA vanamAM jaLa varSAvanArAM, A reMTa bIjA rUpane sevanArA ( arthAt pRthvI upara khIje rUpe AvelA ) puSkarAvarttaka nAmanA medha ja heAyanI !" A pramANe jovA lAyaka vastuo batAvIne, patnine raste vineAda karAvatA RSabhadatta zreNI, sapiravAra vaibhArigira paheAmyA. pachI te girinA udyAnane jovAnI icchAe, jemanAM mana talapI rahyAM che, evAM daMpatI rathamAMthI utagyAM. raste cAlatAM dareka vRkSanu nAma pUchatI, jharAonAM svAddiSTa jaLanuM Acamana karatI, gADha ta sunI chAyAmAM pagale pagale vizrAma letI, zItaLa keLapatrathI mukha ApanAra pavana nAMkhatI, pApaTanA zabdothI smita karatI, mRganAM baccAMo upara premALa ane kheALAmAM ALakAvALI vAnarI upara heta batAvatI evI dhAriNIne, hAthanA TekA dai RSabhadatta dhIme dhIme parvata upara caDhAvavA lAgyA. tyAM RSabhadatta, dhAriNIne tenA cittane haranArI, te parvatanI udyAnanI zAbhAne AMgaLIvaDe batAvavA lAgyA: juo, A phaLabhArathI namI gaelA mAli'gInAM vRkSA, A rAtAM puSpone lIdhe visAmA levA eDelAM, saMdhyAnA medha samAna dekhAtAM dADimInAM vRkSA; sUryanA kiraNane paNa nahi praveza karavA denAra, A drAkSanA mahA ane A nRtya karatA mayUronAM kalApa jevA dekhAtAM patravALAM tAlavRkSA; vaLI jIe, ahiM vividhajA tinAM puSpA, arasparasanI yugadha laine bhramaranA TALAnA miSathI "
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo. ] jabUkumAranI kathA. (45 ) . jANe peAtAnI taraphanA AvakArane udghASa karIne batAvatAM hAyanI ! vaLI jaMbU, kadaMba, mAkaMda ane pArbhi vigere vRkSAnI chAyAe karIne jANe parvate vazva pahecyAM heAyanI ! ( tevA dekhAyache, " pachI RSabhadatta tyAM peAtAnA baMdhu samAna, khecaranI peThe AvelA siddhaputra evA yo mitra zrAvakane dIThe, eTale teNe tenI sAthe vAta karatAM karatAM pUchyuM, " he siddhaputra ! tuM mhAro sArmika ( eka dharmavALA) che, teA kahe ke, tuM kayAM jAya che?" eTale teNe kahyuM, "he mitra ! A udyAnamAM carama tIrthaMkara zrI mahAvIrasvAmInA ziSya sudharmA nAme pAMcamA gaNadhara samavasagyA che, temane vadana karavAne huM jAuM chuM jo hArI vadana karavA AvavAnI IcchA heAya, te tuM paNa tvarAe cAla; (kA raNa ke) tema karavAthI huM te dharmakAryamAM agraNI thaIza." " ThIka, tyAre cAleA " ema kahIne te daMpatI tenI sAthe cAyAM; pachI traNe jaNa sudhAsvAmIe pavitra karelA sthAne gayAM. AcAra pramANe teo dvAdazAvarta vadane, bhakti sahita sudharmAsvAmIne vadana karIne temanI samIpe beThAM ane aLi joDIne temanA dharmapadeza 35 u tkRSTa amRtanuM, karNa rUpa ajaLivaDe pAna karavA lAgyAM, te samaye " siddhaputre, te zreSTha gaNadhara sudhAsvAmIne pUchyuM, ke je u parzI jamUdrIpa evuM nAma paDelu' che, te jakhUvRkSa kevu che ?" tyAre temaNe kahyuM "tenI AkRti suvarNamaya ane ravamaya che," ane pachI temaNe tenuM mAna, prabhAva ane svarUpa anukrame kahI sa'bhaLAvyuM, pachI avasara laine dhAriNIe paNa temane pUchyuM. " he svA min ! mane putra thaze ke, nahi ?" tyAre siddhaputre kahyuM, " evu sAvadya prazna pUchI zakAya nahI; kAraNa ke, maharSio jANatAM chatAM paNa, evAM sAvadya praznanA uttara ApatA nathI. he kalyANI! jina varanA upadezathI nimittajJAnamAM paDita banelA, huM ja tane kahuM chuM; te tuM sAMbhaLa, temane karIne dhIr svabhAvavALA, kAyAe karIne
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) janUsvAmI citra. [ sage paNasI ane zilA upara beThelA evA gaNadhara mahArAjane, muta janma (putra thavA) viSe pUchyuM; tenA uttara evA che ke, svagnane viSe kheALAmAM beThelA sihune tu joiza ane te divasathI he kalyANI ! hArI kukSine viSe sahu samAna parAkramI putrane tu' dhAraNa karIza. upara varNavI gaelA ja bhUtanI samAna guNaratavALA ane devatA A (hummeza ) jenI rakSA karaze, evA jammU nAmanA hAre putra thaze," dhAriNIe kahyuM, " tyAre huM, e devatAnA uddezIne ekAne ATha bila karIza." pachI teo traNye sudharmA gaNadharane vaMdana karI vaibhAragirgA uparathI utarIne nagaramAM gayAM, tyAM gRhasthAzrama pA LatAM RSabhadatta ane dhAriNI, siddhaputranA vacananI AzAe kALa nirgamana karavA lAgyAM. anyadA dhANIe svapnane viSe zveta siMha joyA, te vAta teNe harSa rUpa jaLadheikA (vAvya) mAM nhAtA nhAtA (arthAt dhaNA ja harSamAM) patine kahI, RSabhadatte kahyuM. " he suzru! te siddhaputranuM kahevu saghaLuM satya mAnaje; kAraNa ke, svapna karIne pratyaya ( vizvAsa) thayAM che. he sahuAbhAgye ! pavitra AcaraNavALA ane sarva lakSaNe sapUrNa evA tane jarUra jaba nAmanA putra thaze. pachI vidyumbhALI devatA, brahmadevalAkathI cyavIne dhAriNInI kukSi rUpa zuti ( chIpa ) te viSe, sAktika ralanI samAna utpanna thayA. ( pachI ) tene deva gurunI pUjA karavAnA DhAhuda (DAhaLA ) utpanna thayA; kharekhara ! strIonA dAda hammezAM garbhanA bhAvane anusaratA thAya che. zreSThIe tenA dAhuda puSkaLa dravya kharacIne pUNyA, te jANe tene paNa dharmakAryamAM dhana vyaya karavAnI icchA thaI heAyanI anukrame garbhanuM pASaNa karatI dhAriNI, garbhane phleza thaze evI bIkathI, sA vadhAnapaNe atyaMta dhIre dhIre saMcAra karatI. dhaNA ja pAMDu ( pILA ane saMketa ) dekhAtA tenA gAla, prabhAtanA sati jevA dekhAvA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] jabakumAranI kathA. (47). lAgyA. ( tyAra pachI) nava mahinA ne sADA sAta divase, dhAriNIe kAMtimAM sUryathI paNa adhika evA putrane janma ApemetInA cUrNa karIne ja jANe ghaDyAM hAyanI ! tevAM ane ati nirmaLa akSata karI pUrNa evAM suvarNanA pAtra, ruSabhadattanA gharamAM lAvavAmAM AvyAM. zreNIne arthe kuLavadhuoe tenA grahanI samIpamAM, bhUmi upara verelA dUdUra UgI nIkaLyAthI, jANe dUrvanuM vana ja thaI rahyuM hoyanI sarva kalyANamAM agresara evA aneka uttama vAjidro, lakSmIdevInA che tyanA kAraNarUpa hoI chInA gRha pAse vAgavA lAgyAM. ( arthata. sarva zubha prasaMge vAjiMtro vagaDAvavAmAM Ave che, te pramANe zreSThIe A vakhate karyuM ane te kAraNathI tene tyAM lakSmI paNa AvI.) navIna kuMkumanA stabakavaDe pUrelA siMthAvALI ane gIta gAtI kuLa bALAo, tene ghere nutya karavA lAgI. RSabhadatta vizeSa prakAre deva gunI pUjA karI ane dAna levA AvelA Arthione atyaMta harSa vaDe dAna ApyuM. pachI harSathI vyApta che ane jenuM evA RSabhadatta zreSThIe, zubha divase jaMbUtaronA nAma uparathI putranuM nAma paNa jaMbU evuM pADayuM, mAtA pitA tene meLAmAM besArIne bolAvatA. bolAvatA harSaghelA thayA ane bIjA kArya paNa bhUlI gayA. temanA ullaMga ( khoLA) bhUSaNa jaba kumAra paNa temanA manorathanI mA phaka anukrame vRddhi pAmavA lAge anukame mAtA pitAnI AzA rUpa latAnA taru samAna te Abhi ( RSabhadattane putra) pANigra haNa karavA (paraNavA) yavya zreyA, - have e ja nagarane viSe mahAna zreSThIonA ziramaNi, samudra priya nAmanA zreSThIne padmAvatI nAmanI priyA hatI; tathA samudradatta nAmanA zreSThIne samudranI saMpadA (lakSamI) samAna kanakabhALa nAmanI guNiyala patri hatI; adbhUta lakSmIe gariSTha evA sAgaradattane ha. amezAM vinaya guNe zebhatI evI vinayazrI nAmanI strI hatI ane
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) jabUsvAmI caritra [ sarga kuberanI samAna saMpattivALA kuberadatta zreDIne zILarUpa mahAdhana (uttama vastra) vALI ghanazrI nAmanI pati hatI, A cAre strIo nI kakSine viSe, vighubhALInI sIe devalokamAMthI vIne, A nukrame putrI tarIke utpanna thaI; temanAM nAma-samudrazrI, padmazrI, 5 vasenA ane kanakasenA pADayAM, te cAre atyaMta rUpavaMta hatI. vaLI (te ja nagaramAM) kuberasena nAmanA zreSThIne kanakavatI nAmanI, zrama mudattane zrISeNa nAmanI, vasuSeNane vIramatI nAmanI ane vasupAlitane jyasenA nAmanI strIo hatI, A cAre strIone anukrame nabha: senA, kanakazrI, kanakavatI ane jayazrI nAmanI putrIo thaI e AThe kanyAnA pitAoe vinaya sahita jaMbukamAranA pitAne vinaMtI karI kahyuM ke "rU5 lAvaNye yukta, sakaLa kaLAone pAra pAmelI ane guNavALI evI amAre ATha asarA samAna putrIo che. temane vivAha rUpa kalyANanA mitra samAna vana prApta thayuM che ane temane gya vara to, Apane putra ja che; ema ame joIe chIe. phaLa, zILa, vaya ane rUpa vigere varamAM hovA joIe, tevA guNe je bukamAramAM che ane puNya kayAM haze, te ja A vara amArI pu trIone maLaze, vAste dakSanI putrIone jevI rIte caMdramA pati thayotevI rIte ApanA prasAdathI A bUkumAra, amArI putrIone pati thAo. tame lakSmIvAna che ane kuLavAnuM che; A saMbaMdhamAM tamArI prArthanA karatAM amane zarama thAya che zarama Ave che tethI vivAha saMbaMdha karIne amane hareka rIte upakRta kara." kaSabhadatta temanuM kahevuM mAnya karyuM; kAraNa ke, te putranA vivAhamAM utsuka hate, tevAmAM ja teoe AvIne tene kahyuM, "jabUmAra nAmanA ati uttama vara sAthe, ApaNe vivAha kare che ema jANIne te kanyAe te pitAne dhanya mAnatI harSa pAmI. A avasaramAM bhavya prANione upadeza detA, sudharmasvAmI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ gIkAra karI zakAtohA kahI 2 jo, 3 bakumAranI kathA, vihAra karatA karatA tyAM ja AvIne samavasarayA, sudharma gaNadhara padhArayA che; evA vRttAMta rUpa amRtathI chaMTAelo jaMbUkamAra, kadaMba nI mAphaka romAMcita thayo ane vAyu sarakhA vegavALA rathamAM besIne dharmanI RddhinuM sthAna evA te jaMbakumAra, gaNadhara mahArAjAne vaM dana karavA gaye, zrotAomAM agraNI e te, temane vaMdana karIne temanA mukhakamaLa thakI nIkaLatI sudhAnI dhArA samAna dezanA zravaNa karavA lAgyo. te dezanA tenA cittamAM pariNamavAthI, tene, bhAgya hIna janene durlabha e bhaverAgya utpanna thayo. tethI teNe temane namana karIne vijJApanA karI ke, "he svAmina! huM bhava baMdhanane tro DavAvALI evI dikSA aMgIkAra karIza; vAste huM mArA mAtA pitA nI rajA laI AvuM, tyAM sudhI Apa A ja udyAnane viSe dharma rUpa uttama vRkSanI zebhAne vistAra sudhasvAmIe hA kahI, eTale jabakumAra rathamAM besIne nagaranA dvAra pratye pahe, tyAM te daravAjA hasti, ratha ane aAe karIne eTale sudhI bharAI gayA hatA ke, talane dANe paDaye heya te, te paNa bhUmi upara 5 he nahi ! Ama joIne jabUe vicAryuM ke, " jo huM A daravAje zeheramAM pesavAnI vATa joyA karIza, to ghaNuM kALa jete raheze. sudharma svAmIne tyAM ja besArI rAkhI ghera jaIne utAvaLA pAchA A vavAnI IcchAvALA mAre, ahiM ubhA thaI rahevuM yogya nathI. tethI rathane utAvaLathI pheravI bIje dvAre thaIne zaheramAM jaU; kAraNa ke) utsuka janane vATa joI rahevA karatAM bIjo raste leve uttama che." ema kahIne jyAM jabukamAra bIje dvAre Avyo, te tyAM paNa teNe daravAje taMtrae karIne vAze ja ane tenI upara gaganamAMthI paDatA vajananA goLA jevI mahaTI zilAo laTakAvelI joI tethI teNe vicAryuM ke, "A saghaLe upakama (AraMbha) zatrunA sainyanI, bIkane lIdhe (karela) che; vAstu ghaNu anartha karavAvALuM A dvAra
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (50) jabUsvAmI caritra [ sarga paNa kAMI kAmanuM nathI. A raste huM jaU, ne kadI zilA mahArA upara paDe, te huM, ratha, adhe ane sArathi (saghaLA) hatA na hatA thaI jaIe ane e pramANe mRtyu pAmavAthI huM khacita durgati pAmuM, kAraNa ke, kamote marelA prANione sugati AkAzanA puSpa jevI ( vRthA) che, tethI have svArtha thakI bhraSTa na thatAM, huM pharIthI paNa sudhamAM svAmInA caraNakamaLanI sevA karavAmAM madhukara" (bhramara) jevo thau (arthAt temanI sevA karuM '' ema vicAra karIne varkagativALA grahanI peThe rathane pAcho vALIne, je pradezamAM sudharma gaNadhara beThA hatA, tyAM pAcho gayo ane temane vaMdana karIne "yAvajIvita trividha (mana, vacana ane kAyAe karIne) brahmacaryane huM aMgIkAra karuM chuM. ema kahyuM ane temaNe anujJA (sa mati) ApI eTale te vratane grahaNa karavAthI harSa pAmelo ruSa bhadattane putra jaba, anicchakapaNe potAne ghera gaye, jaIne mAtA pitAne kahyuM ke "meM sarvo kaheze ane karmakSaya karavAmAM auSadha samAna e dharma, gaNadhara mahArAjAnA mukha thakI zravaNa karyo che; vAte dIkSA levAne utsu evA mane, Apa rajA Apo kAraNa ke, A saMsAra jatuone kArAgAra (kedakhAnA) samAna che. mAtA pitAe e sAMbhaLI gadgad kaMThe sadana karatAM kahyuM. "Ama acAnaka amArI AzA rUpa latAne pavananI peThe ukheDI nAMkha, ame te haju ema vicArIe chIe ke, tyAre vahu Avaze ane ame daSTi rUpa kamaLane (khIlavanAra) caMdra samAna evA pitra (putranA putra) nuM vadana nirakhazuM. viSayone yogya AvA yAvanamAM dIkSA levAno samaya nathI, tuM ene (vanane) ucita evA AcArane kema bi lakula Icchate nathI? je kadApi, he vatsa! dIkSA levAne tyAre atyAgraha hoya, te paNa tyAre amAruM paNa koI kahevuM mAnya karavuM joIe; kAraNa ke ame lhArA vaDIla chIe. he vatsa! ame je ATha
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 . ] jabakumAranI kathA. (51). kanyAonI sAthe tyAre saMbaMdha karelo che, temanuM pANigrahaNa karIne temanA mAratha pUra, ema karayA pachI, he putra! tuM aDacaNa vinA khuzIthI pravajyA grahaNa karaje ane pachI kRtArtha thaelA ame paNa hArI pAchaLa dIkSA laizuM." kumAre kahyuM, "tamArI AjJA pramANe vatuM to pachI tame, bhUkhyAne jema bhejana thakI na vAre joie, tema mane dIkSA letAM vAraze nahI." jaMbakamAnA mAtA pitAe e pramANe hA kahI ane pachI turata AThe kanyAonA pitAone belAvIne karuNa svare kahyuM, "ta mArI kanyAone paraNIne turata, mahAre putra pravrajyA grahaNa karavAne che; vivAha paNa amArA taraphathI uparodha (Agraha) ne lIdhe ja ka raze, mATe tamAre pAchaLathI pazcAttApa karavo paDaze, tethI je ema. hoya te, tame tamArI putrIone tenI sAthe paraNAvatA nahiM ane amAre paNa doSa kADhatA nahi." strIo ane saMbaMdhI varga sahita te AThe zreSThI khinna thayA ane have zuM karavuM ? tene nirNaya kare vAne vAtacita karavA lAgyA. temanI vAtacita sAMbhaLIne te kanyAe e kahyuM, "vicAra karavAthI sayuM! e saMbaMdhamAM amAre nirNaya sAMbhaLe tame amane jam nAmanA kumArane dIdhI che, tethI amAre bhartAra te ja che; tamAre amane bIjAnI sAthe paraNAvavI nahi; le kemAM paNa ema ja kahevata che ke, rAjAo eka ja vAra bole che, sAdhue paNa eka ja vAra bole che ane kanyAe paNa eka ja vAre apAya che. A tracce eka ja vAra thAya che. tethI tamoe ane RSabhadattanA putrane dIdhelI che, te te ja amArI gati che ane A mArUM jIvita paNa tene ja vazya che. pravajyA ke, bIjuM kAMI je ja daba kumAra karaze, te ja pati upara bhaktibhAva rAkhanArI evI amAre paNa karavuM yogya che. (A uparathI) te zreSThIeAe jaNUkumAranA pitAne kahyuM, "vivAhane vAste taiiyArI kare; paheluM vacana ja pramANa che. - ke
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ (52) jaMbusvAmI caritra. [ sarga - pachI temaNe ane jhaDapabhadatta zreSThIe vivAhane divasa nimi ttikanA kahevA uparathI tyArathI sAtame divase TharAvyuM. te AThe che chaThThIoe bhAIonI ja paDe ekamata thaIne ekaThA thaI eka mATe vivAha maMDapa racAvya-vividha prakAranAM vaccenA tyAM uleca (caM daravA-caMdanI) karAvyA, te jANe AkAzamAMthI saMdhyA samayanA vAdaLAnA kakaDAne nIce kheMcI lAvIne banAvyA heyanI!--otInI mALAonI tyAM sarva sthaLe davAo baMdhAvI, te jANe caMdramAe potAnAM sarva kiraNe tyAM lAvIne mUkayAM heyanI! tevuM dekhAvA lA cuM-vAyue halAvelAM cheDAvALAM suMdara teNene lIdhe, maMDapa jANe vararAjAne bolAvavAnI saMjJA karato heyanI! cotarapha svastika ( sA thIA) mAM motI pUrelAM hatAM, te uparathI jANe maMgaLavRkSenI A bAdIne arthe bIjanI paMktio vAvI hoya! tema te maMDapa zobhate hata deSa rahita evA zubha muhurta bakumArane pIThI coLavAmAM AvI. teNe kasuMbI vastra paherelAM hovAthI te prAta:kALanA UgatA sUrya samAna dekhAvA lAge kanyAone paNa pIThImAM nAMkhI eTale te divasathI teo bahAra jaI AvI zakI nahI; eTale temane za jAnI strIonI mAphaka sUryane paNa nahi joI zake, evI sthitimAM ANI mUkI, pita pitAnA sthAnamAM rahelA te kumAre ane te kumA rikAoe, vidhi pramANe zubha vakhate maMgaLa snAna karyuM. huyelA jaMba kAranA kezamAMthI pANI TapakavA lAgyuM, te jANe pAse AvelA nAzanA bhayathI te keza AMsu pADatAM heyanI! AbhUSaNanI lIlAne vistAratA evA kapUra ane agunA dhUmADAe karIne jaba kumAranA kezane, sugaMdhI padArthane rAkhanArI strIoe sugadhI banAvyA, (va LI) tenI gaMdhakArikA (sugaMdhI padArthone zara upara lepa karanArI strIo) e tenA mastaka upara kezapAsa, uttama azvanI dhaNa Doko samAna vakra ane puSpanI zALAo vaDe gAlita karIne bAMdaro
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ -) (13) 2jo.] jaLanuMsAranI kathA. dhAriNInA suta jae, pachI gAtInA e sudara kuMDaLa pahecyAM, te tenA vadanakamaLanI pAse AvI vizrAma levA beThelA tusa yugala sa mAna gAbhA lAgyAM. tyAra pachI ja" kumAre, nAbharyaMta laTakatA ane lAvaNya rUpa nadInA qINanA khutbud ( pATA ) nI paktisa mana evA meAtInA hAra paheDyo. zarIre cananA lepa karelA ane cetInA hAra paherelA tethI te tANanI praktithI jema pUrNamAne caMdra dIdhe, tema atyaMta dedIpyusAna dekhAvA lAgyA. devatAonA va *nA samAna dUSaNa rahita evAM dazAyukta e zveta vastra, RSabhadattanA Atmaje ( putra-bhUe ) paheNAM pachI uttama ardha upara AruDha thaI, mayUra chatra sahita peAtAnI samAna vaya ane veSavALA anucaronA parivAravALA RSabhaputra, vi vAha magaLanA dvAra paryaMta tvarAe gayA; te vakhate tenu mukha nIragI ( zerA-mAmA ) vaDe DhAMkelu hatu; uttama magaLa gItA gavAtAM hatAM; e mAjIe e taruNa strIe tenAM lUNa utAratI hatI, mAMgaLika vAjitrAnA nAda thatA hatA ane magaLapAkA paNa agaLapATha karatA hatA. tyAM sAkSAt kAmadeva jevA ja bU kumArane suvAsinI (savAsaNa) *Ie huM vigere mAMgaLika padArtheAvaDe ardhya (pUjApA) ApyA (pachI) agnie sahita evA zarAva sapUTane dvAramAM ja bhAgIne, te kalyANa rUpI lakSmInA vAsa rUpa mAtRgRhamAM ( mAMyarAmAM) gayA. tyAM teNe te AThe kumArikAonI sAthe besIne varamALa paherI pachI lagna samaye caturikA ( cArI ) mAM jaIne, te mAtA pitAne Agraha he vAthI, te kanyAone paDyA. tAmeLakane samaye ( dRSTi meLavavAne samaye) harSa pAmelI; tuka vakhate ( varamALAne vakhate ) sabraza pAme lI; maMgaLAvatta vakhate ( cArImAM pheNa pharatI vakhate ) satASa pAmelI adhuparka vakhate ( kaMsAra jamatI vakhate) smita karatI, cAtaka vakhate (dAyajo ApatI vakhate) sAvadhAna, ame kSaNa samaye ( cheDA cheDI H
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) jabUsvAmI caritra, [ sarga choDAvavAne vakhate) kRtArtha mAnatI; praNAma samaye (vara kanyA page lAgyA te vakhate) harSAzravALI ane aMkAre paNa samaye (khoLAmAM besAravAne vakhate) saMpUrNa zAMtisukhane pAmelI dhAriNIne, e pra mANe putra vivAha rUpa kalyANanuM sukha maLyuM, kAraNa ke, uttama strI ene putra putrIne vivAha thayA pachI saMpUrNa harSa thAya che. A vivAha prasaMgamAM te kanyAone tathA varane pota potAnA sagAM o taraphathI eTaluM badhuM dhana maLyuM ke, te vaDe suvarNane parvata thaI zake, pachI sAjana mahAjananI sAthe cAlatAM maMgaLadIpaka (lAmaNa dIvaDA) sahita, suMdara svare gAtI kuLastrIo sahita, madhura nAdavALAM ane vAgatAM maMgaLavAjitre sahita, traNa prakAranA vAjitrAne lIdhe thaI rahelA mane hara saMgIta sahita ane paDakhe cAlatA harSa pAmelA nhAnA heTA baMdhuvarga sahita; AThe kanyAone laIne jan kumAra pitAnA gRha pratye AvyA, - prathama sarvajJane tathA kuLadevatAne vaMdana karayA pachI, vadhu varanAM kakaNa (mIMDhaLa) choDyAM. pachI harSita thaelA jhaSabhadata ane dhAri NIe, jaMbadvIpanA adhiSThAtA devatAnI pUjA karI ane tyAra pachI jakumAra paNa sarva AbhUSaNa paherIne ja pitAnI AThe panIone laine zayana gRhamAM game tyAM teNe strI sahavartamAna chatAM paNa brahmaca rya pALyuM; kAraNa ke, mahAzaya jane, vikAranuM kAraNa pAse hovA chatAM paNa avikArI ja rahe che. iti jabukamAranI vivAha saMbaMdhI kathA, * kanA vonI . s. - have A ja bharatakSetramAM vidhyA parvatanI taLATImAM, jayapura nAmanuM zahera che; tyAM vidhya nAmane rAjA hatA. te rAjAne prasiddha ( 1 navANa keDa senAmahe iti nAgadhi bacarive. '
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je. ] prabhava cAranI kathA, (55) evA be putro hatA. heTAnuM nAma prabhava ane hAnAnuM nAma prabhu hatuM. anyadA rAjAye kAMI kAraNasara, prabhAva heTe hevA chatAM nahAnA putra prabhune rAjya seMcuM tethI prabhava abhimAnane lIdhe nagarathI nIkaLI jaIne, vidhyAddhinA (vidhyAcaLa parvatanA) viSama vanane viSe vasati karIne rahyo. tyAM te potAnA parivAra sahita khAtara pADate, baMdi ene pakaDato tathA raste laTa karate ane evA bIjA prakAranAM kAma karate, cere sahita AjIvikA calAvavA lAgyo. anyadA tenA caroe AvIne tene kahyuM ke, "Aje jaMbU kAranI addhi, kuberanI Rddhine paNa hasI kADhe evI che. (arthata kuberanA karatAM paNa vadhAre che.) tenA vivAha samaye ghaNA zreNIo ekaThA thayA hatA, te jANe arthanA ciMtAmaNi ratna samAna hatA." (tethI) A vasvApanikA (Udha lAvanArI) ane tAle dughATinI (tALa ughADa nArI) e banne vidyAe yukta te prabhava, jaMbukamArane ghera gaye. tyAM teNe avasvApanikA vidyAvaDe, jaMbukamAravinA sarva jAgatA mANasone nidrAvaza karayA. kAraNa ke, adhika puSyavALA te kumAra upara te vi ghAnuM kAMI cAlyuM nahI, prAye adhika puNyavALAone iMdra paNa dukha devAne samartha thaI zakato nathI. pachI nidrAvaza thaelA sarva jananuM alaMkAra vigere sarvasva ceree laI levA mAMDayuM. e corI ka ravA lAgyA chatAM, AdArya guNavALe jaMbakumAra na kepyo ke, na kSobha pAme; paNa lIlAe karI A pramANe beryo, "AmaMtraNa karelA ane vizvAsane lIdhe uMdhI gayelA A lokone, he cera! tame sparza karatA nahI, huM ahiM temanI cekI karuM chuM. eTale mahApuNya prabhAvavALA tenA AvA zabdone lIdhe, te care stabdha thaI gayA! te jANe teo citrAmaNamAM ALekhelAja heyanI !evA thaI gayA. prabhave najara karI te, hAthaNIothI jema hRti, tema panIothI vIMTAyelA jaMbukamArane joya; eTale tene kahevA lAgyuM. "huM vidhya 1 . .
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara pa vidhavA ApI jI mAtA mA ati (56) jabUsvAmI caritra [ sarga rAjAne putra chuM; he mahAtman ! mahAruM nAma prabhava che, kRpA karIne mahArA upara tuM mitrabhAva kara, he vayasya! (he mitra!) tuM mane hArI stabhinI ane mokSaNI vidyA Apa ane huM tane hArI avasthA panikA ane tAlaghATinI vidyA ApuM." japUe kahyuM, "he pra bhava! huM savAre hArI navI paraNelI AThe strIone tyAga karIne mamatA rahita thaI dIkSA levAne chuM. atyAre paNa huM bhAva yati chuM, tene lIdhe ja he prabhava! hArI avasthA panikA vidyA mane kAMI karI zakI nahIM. he baMdhu! prabhAte huM A lakSmIne tRNavat tyAga karavAne chuM, te zarIranI paNa darakAra nahi karanArA evA mane, e vidyAnuM zuM kAma che ? (A sAMbhaLIne) pitAnI avasthAni vidyA saMvarI laI, namana karI aMjALa racIne prabhava, jabune A pramANe kahevA lAgyo, "he sakhe ! tuM navayauvanavALe che, mATe A viSaya sukhane anubhava kare ane A naveDhA (navI paraNelI strI o) upara anukaMpA lAva; kAraNa ke, tuM vivekI che. A suleca nAonI sAthe lega bhegavI, tenA phaLane anubhava kara. ema kayA pachI dIkSA laIza, te ja te zelaze. jabUmAre uttara Apyo. viSaya bheganuM sukha sva85 chatAM, temAM vina ghaNuM che to evAM du:kha ApanAranuM ( hAre) zuM prayojana che? viSayasevAnuM sukha sa rSava karatAM paNa ochuM che paraMtu "madhubiMduvAdi puruSanI mAphaka du:kha te ghaNuM che, iti prakSava cAranI kathA te madhubiMdulAnuM dRSTAMta A pramANe ( nidhaviMphavAnI ja. 7 keI eka puruSe deza deza paribhramaNa karatAM, cera, ghAtakI prA NIo ane heTI nadIvALI eka aTavAmAM saMdha sahita praveza ka ro, te saMghane pIDA karavAne cAra ane vyAghAdi tyAM deDI AvyA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo abhiduvAnI kathA, ( 7 ) tethI sarva mANase hiraNanI zAka palAyana karI gayA--nAsI gayA. sadhathI chUTA paDI gaye. eTale yavaDe kaDhaMgata prANa thaelA te yu ruhe, uchaLatA evA phUvAnA pANInI peThe eka mahAna TImAM praveza karyoA te vakhate sAkSAta yama jevA ane krodhathI uddhRta evA eka vanahastI, te bicArA gabharAi gaelA puruSanI pachavADe dAMDa tA AvyA. heATA parvatamAMthI jema nijharaNAM jhare, tema te hastIne mada jharatA hatA. AkAza thakI vAdaLAMone pADI nAMkhavAne icchatA hAyanI ! tema te pAtAnI saDhane UMce ulALatA hatA; pRthvIne ca rapAtavaDe dabAvatA hatA, te jANe temAM khADA pADavAne IcchatA hAyanI lAlaceALa mAMmAMthI te phuMphADA mAtAM rU ane heATA meghanI samAna garjanA karatA hatA. " huM hANa prANa laiza, vAste jaladI jatA rahe," evI preA karatA hAyanI ! tema te hastI tenI pachavADe vAravAra sUMDhanA satkAra lIdhe ka ka (daDA) nI samAna evA lAgyA. te puruSa dhAstIne ne ubhA thatA, hastI lagabhaga pakaDI pADe evAmAM, tRNe karIne DhaMkAI gaelA eka kUvA pAse AvI pahAcyA. " gaja jarUra prANa lero, tethI kadAcit kUvAmAM ( paDIne ) jIvuM te jIvu' " ema ( dhArIne ) teNe temAM apApAta karaNA; kAraNa ke, jIvavAnI AzA kAIthI tyajAtI nathI. te kUvAnA taTa upara eka vaDanuM jhADa hatu, tenI eka DALa bhujaMganI phaNAnI mAphka kUvAmAM laTakatI hatI. te puruSe temAM paDatAM paDatAM vacce te DALa pakaDI lI dhI, tethI tenu AlaMbana karIne dAraDAvaDe bAMdhelA ghaDAnI mAphaka te kUvAmAM laTakatA rahyA. (have) te hastI peAtAnI sUMDhane phUvAmAM nAMkhI tenA mastakanA sparza karavA lAgyA, paNa bhAgyahIna puruSa jema auSadhIne ( laI zakatA nathI ) tema, te tene lai zakayA nahi, (pachI ) te bhAgyahIna puruSa nIcI dRSTi karI te, temAM eka mhoTA ajagara hatA, " paDe
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (58). jaMbusvAmI caritra [ sarga te tene bhakSa karI jauM" ema dhArIne UMce joto hoya e te ajagara, kUvAnI aMdara bIjo kU hoya, tevuM pitAnuM moM vikAsIne beThe hato. (vaLI) tenI cAre bAjue yamarAjAnA bANa samAna * prANane haranArA cAra sapAne teNe joyA. te duSTa AzayavALA sapA UMcI phaNuM karIne tene daMza devAne, potAnA dhamaNa jevA moMmAMthI TUMkAranA pavane kADhatA hatA ane te vaDanI DALIne dAMta rUpe karavA tanI vacce laIne, eka sapheta ane eka kALe ema be UMdare e TacaTa zabda karatA kApavA maMDayA hatA. te vakhate te hastI paNa, te puruSane aDI nahi zakavAthI vaDanA vRkSane pADI nAMkhato hoya ! tema te DALIne jorathI halAvavA lAgyo, vRkSa hAlavA lAgyuM tethI te puruSe potAnA banne paga bhegA karIne tenI deTa AMTI vALI, (ha) hastI halAvate hatA, te zAkhA upara beThelI raktanuM khavALI madhamAkhIo madhapUDAne tyajI daine uDI ane asthi parvata pahecIne ja vizrAma pAmatA ane tenA prANane AkarSaNa karanArA heyanI! evA lehanA sANasA samAna potAnA mukhavaDe, te puruSane deza devA lAgI, UMcI pAMkhavALI mAkhIoe tenuM AkhuM zarIra rUMdhI nAMkhyuM. tethI te puruSa jANe pAMkhavALa thaine kUvAmAMthI bahAra nIkaLavAne utsuka thaye heya! tema jaNAvA lAgyo. A prakAranuM dukha chatAM paNa masakamAMthI pANInA TIMpAnI peThe, tenA lalATa upara : vaDa upara rahelA madhapUDAmAMthI medhanuM TIpuM vAraMvAra paDayA karatuM hatuM; te tyAMthI utarIne tenA moMmAM jatuM hatuM, tene cAkhavAthI te bahu sukha mAnavA lAgyo. * [AvA avasaramAM keeka vidyAdhara, pitAnI strI sahita yA trA karavA mATe vimAnamAM besI AkAza mArge jatA hatA. tevAmAM te vidyAdharanI strIe A madhubiMdumAM Asakta thaelA duHkhI puru. * [AvI kAusanI aMdaranuM lakhANa mAdhi jaMbUcaritramAM che.]
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je] madhubiMduvAnI kathA (59) vane dIThe. dekhIne manamAM karuNA AvavAthI pitAnA patine kahyuM he prANavallabha! vimAna ubhuM rAkho ane kUvAmAM laTakI rahelA dukhI puruSane bahAra kADhe. vidyAdhare te puruSane dekhI potAnI strIne kahyuM " vallabhA! madhubiMdumAM lubdha thaelo evo A puruSa, kADhatAM chatAM paNa bahAra nahi nIkaLe. strIe kahyuM, "he svAmin ! AvA sthAnakamAM vaDanI DALIne hAthI halAvI rahyo che, yAvat mAkhIo daMza mArI rahI che. to he pati! AvA du:khamAM te zuM sukha mAnate haze? mATe jaladI bahAra kADhe. potAnI strInuM AvuM vacana sAMbhaLI te vidhAre jyAM te kUvo hato, tyAM AvI potAnuM vimAna ubhuM rAkhI te puruSane kahyuM. "bhe dukhI puruSa! Ava, mahArI bAMhe va LagIne A vimAnamAM besI jA." tyAre teNe kahyuM, "he upakAraka! eka kSaNavAra ubhA raho, A madhubiMdu Tapake che, te mukhamAM paDe eTale tamArI pAse AvuM vaLI DIvAre vidyAdhare kahyuM, "cAla tyAre paNa teNe pUrvokta uttara Aye, ema te vidyAdhare traNa cAra vakhata kahyuM, te paNa te ene eja javAba dIdhA kare. chevaTe te vidyAdhara, thAkIne pote IcachelA sthAnake gayo.] "he prabhava! A daSTAMtamAM ze bhAva rahelo che, te tuM sAMbha La-(daSTAMtamAM) je puruSa kahyuM che, te saMsArI jIva ( jANe); je aTavI, te saMsAra; je hastI te mRtyu; je kUve, te manuSya janma; je ajagara, te naraka; je cAra sapA, te krodha vigere (cAra kaSAya:kedha, mAna, mAyA ane lebha); vaDavRkSanI DALI, te Ayu je zveta ane kRSNa uMdara, te jIvitane chedavAmAM tatpara evAM be zuddha ane kRSNapakSa, je mAkhIe, te vyAdhi ane je madhubiMdu kahyuM, te viSaya sukha jANavuM, x[tima ja je vidyAdhara, te suguru jANavA ane vimAna, te pravacana (siddhAMta) nA artha jANavA iti madhubiMduvAnI kathA. 4 [AvI kAMusanI aMdaranuM lakhANa mAgadhi jaMbUcaritramAM che]
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) jammUsvAmI caritra, [ sa "he. prabhava ! jyAM AvuM hAya, tyAM kayA buddhimAna puruSa rajana thAya ? ( have ) jo kadI koI deva ke, vidyAdhara te kUvAmAMthI te uddhAra kare te, te bhAgyahIna puruSane game ke nahi ?" prabhave kahyuM. " vipattinA samudramAM DUbatA yA mANasane evA pravaNa samAna upakAra karanAro mANasa na game? (arthAt sarvane te game ) jabaka mAre kahyuM, "huM prabhava! tyAre A apAra bhavasAgaramAM gaNadhadeva tAranAra chatAM, huM zA mATe DUbu?" e uparathI prabhave kahyuM, " he bhAI! huArAM mAbApanA hArA upara sneha che ane hAthI strIo paNa hArA upara rakta ( prItivALI che, chatAM tu niSThura thane temane kema tyajI daIza?" jaLakumAre kahyuM " aba evA adhunA nirma dhamAM kANu maMdhAya ? kemake, emAM badhAvAthI kuegdattanI peThe karmavaDe prANI dhAya che. te egdattanu dAMta A pramANe kuberadattanI kathA e. thurA nAmanI nagarIne viSe, kAmadevanI senA samAna esenA nAmanI eka gaNikA rahetI hatI. pahele ja garbha te atyaMta du:kha pAmavA lAgI, tethI tenI mAtAe tene vaidyane khatAvI; kAraNa ke, roga thAya tyAre vei ja zaraNa che. snAyunA vega vigerethI vaidya tapAsa karI tA, teNe tene rega rahita jANI eTale te AyA, " ene kAMI roga nathI, enA du:khanuM kAraNa teA e che ke, tenA udaramAM du:khe karIne vahuna karI zakAya tevA e garbha utpanna thayA che, tethI tene du:kha thAya che; ne te du:kha tene prasanna thaze tyAM sUdhI raheze," tyAre tenI mAtAe bALAne kahyuM. " he vatse! hu thArA garbha paDAvI nAMkhu kAraNa ke, prANanA nArA karavAvALA garbhane rakSaNa karavAthI zu phAyadA?" vezyAe kahyuM, " garlsa sukhI rahe, hu du:khane paNa sahana karIza; sUkI (bhUMDaNI ) eka vakhate ghaNAM accAMne janma Ape che, te paNa jIve che." pachI. garbhanA phlezane sahana karI yogya samaye te gaNa
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je. ] kaberadattanI kathA (1) kAe bhAI bahena evA eka putra ane eka putrIne janma Apyo. gaNikAne tenI mAtAe kahyuM, "A bALaka hAra duzmana che. kA raNa ke, udaramAM hatAM tyAre paNa temaNe tene mRtyunA dvAra sUdhI pahe cADI hatI. A banne hArA vanane harI leze ane yava to ve zyAonI AjIvikA che mATe jIvita pramANe tuM, te vananuM rakSaNa kara ane hIrA udarazI utpanna thaelAM A bannene, he dIkarI! tuM azucInI mAphaka tyajI de; enA upara moha karatI nahI; vaLI e ja pramANe phaLAcAra paNa che. vezyAe kahyuM, "jo ema hoya, to paNu daza divasa sudhI dhIraja dhara; tyAM sudhI huM e bannenuM poSaNa karIza." tenI mAtAe mahA mahenate rajA ApI tethI te vezyA, te bALakane dhavarAvIne hamezAM tenuM poSaNa karavA lAgI, e pramANe aherAtre te bALakane te ucheratI hatI, tevAmAM temane kALarAtri samAna daza divasa AvyA. kuberadatta ane kuberadattA evA nAmanI be mudrikA karAvIne te bane bALakanI aMgULimAM teNe ekeDI pahe karAvI. pachI te catura strIe eka lAkaDAnI peTI karAvI, temAM ratno pUrIne te bALakane temAM mUkyAM. pachI te peTIne pate yamunA nadInA pravAhamAM taratI mUkI AvI eTale te haMsanI samAna koi aDacaNa zivAya temAM taratI cAlI, pachI kuberasenA pAchI vaLIne ghera AvI, nayana rUpa aMjalivaDe jANe te bALakane jaLAMjaLI ApatI hoya! . tema azupAta karavA lAgI. - divasa uge te peTI zAryapura nagaranA dvAra pAse pahecI tyAM tene be zreSThIpue dIThI ne laI lIdhI. peTI udhADatAM temAM temaNe eka bALa ane eka bAlikAne joyAM, tethI eka bALaka ane bI jAe bALikA laI lIdhAM hAtha uparanI mudrikA uparathI kuberadatta ane kuberadattA evAM nAma temaNe jANyAM, temane havAmIe pelA khajAnAnI mAphaka prayatnavaDe zreSThIonA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) jakhUsvAmI caritra, [ sarga dhamAM ucheravAmAM AvyAM. anukrame te sarva kaLA zIkhyAM ane sauMdaryane pAvana karanArUM evuM nava yAvana pAmyAM. e banne aspa rasa cAgya che ema dhArI te zreSThIoe, temanA atyaMta harSathI pA NigrahaNanA mahatsava karo. (arthAta temane pALyAM) vaidhya ( caturAi ) paNAnA zikSAguru jevA yovanathI lisa (lIpAyalA ) evA te daMpatInA agamAM, puruSo ane nArIo ja jenuM vAhana che evA kAmadeve praveza kasyo. ekadA, te 'patIe eka bIjA tarapha utpanna thatA prema rUpa vArinI nadI samAna evI dhRtakrIDA AraMbhI. te vakhate eradattanA hAthamAMthI kAMika prastAvane pAmIne, mudrikA kADhI laine kubedattAnI sakhIe edattAnA kheALAmAM nAMkhI, kAI jAtanA ziznAnI parikSA karatI hAya, tema hAthamAM rahelI te vITIne te vAraMvAra Ama tema pheravatI tapAsavA lAgI. bIjI vITIne jovA thI kuberadattA vicAravA lAgI ke, " A vIMTI kAI bIjA dezamAM ati prayatne banAvelI lAge che. pachI peAtAnI ane tenI e khanna vIDIone vAravAra tapAsatI, citAnA Avezane lIdhe skurAyamAna che kAyA jenI evI te, AvA vicAra upara AvI ke, eka ja dezamAM banAvelI, eka ja sarakhI ane ekaja lIpinA nAmavALI A banne mudrikAnA anAvanAra eka ja hAya ema lAge che. A mudrikAne peThe, huM' ane eradatta paNa rUpamAM atyaMta sadaza heAvAthI, bhAI heta chIe, emAM sazaya nathI. eke jaNa koI paNa aMgamAM nyUna nathI tema adhika paNa nathI; tethI ame ane yugala ja ( a thAta eka ja mAtAnI kukSithI eka sAthe ja avatarelAM-joDIyA ) chIe. hA! dhikkAra che ke, deve AvuM amArA bhAi vhenanA vivAha rUpa kRtya karAvyuM !! mAtAe ke, pitAe samAna putra premane lIdhe amArA antane vAste AvI sarakhI mudrikA karAvI haze ane ame bhAi vhena chIe, "tethI ja kAi paNa vakhata mane tenI tarapha ti
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo. 1 eradattanI thA. (63) (ra buddhi utpanna thai nathI; tema ja tene paNa mhArA tarapha patribuddhi utpanna thai nathI." A pramANe vicAra karIne "me vicAryuM te sa ghaLuM kharUM ' che " ema nizcaya upara AvIne, teNe te ane mudrikA kuberadattanA hAthamAM ApI. zubha AzayavALA kuberadatta paNa, te ane mudrikAne joine tevI ja rIte citavana karIne kheda pAmyA. pachI te subuddhie tene vIMTI pAchI ApI dIdhI; ne ghera jaine peAtAnI mAtAne sAgana pUrvaka pUchyuM, " he mAtA ! huM thAro kharo putra chuM? ke, mhArAM kharAM mAbApe tyajI devAthI tame mane grahaNa karyo che ? ke, tame mane dattaka lIdheA che ? ke, mhArAM kharAM mAbApanI rajA zi vAya tame mane grahaNa `kaDyA che ? ke, huM hAra khIjA kAi prakAranA putra chuM ? kAraNa ke, putra dhaNA prakAranA che? ghaNA Agraha karIne pUchyuM, tyAre tenI mAtAe tene " peTI hAtha AvI tyArathI mAMDI te " sarva hakIkata kahI sabhaLAvI. te uparathI meradatte kahyuM. huM mAtA! tame A zuM kRtya karyu? ame yugala ja chIe evuM jA NavA chatAM paNa amArA arasparasa vivAha kahyA? te ja amArI kharI mAtA ke, jeNe pASaNa karavAne azakta heAvAthI, amane amArUM bhAgya sAMpIne nadInA pravAhamAM tyajI dIdhAM. AvuM akRtya karAva vAne mATe ja nadInA vega amane mRtyune arthe na thayA; paraMtu evA jIvita karatAM maNa ja zreyakAraka che. evu akRtyavALu jIvita zreSTa nathI. (A sAMbhaLIne) tenI mAtAe kahyuM, "tamArAM sadeza rUpathI ame alpabuddhivALAM mAhita thai gayAM. thArA sakhI tenA zivAya bIjI kAI kanyA kAMhi paNa jaDI nahI ane tenA sadaza hAza jevA vara paNa bIje kyAM huM nahetA. hajI to phakta tamane pAvyAM eTaluM ja thayu che; strI puruSanA saMbadhathI utpanna thatuM pApakarma tame hajI kAMi karyu nathI. hajI tu kumAra che ane te kumArI che, tu tene 1 hiMdu lA khAra prakAranA putra varNave che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) jaMbusvAmI caritra [sarga ApaNe bhAI bahena chIe e vAta kahIne bhale choDI de, "he suMdara ! je hAre vepArane mATe dezAMtare javAnI icchA hoya to, bhale tuM jA ane amArI AzISathI tuM sukhavaDe vyApAra karIne zIza pAcho Avaje, tuM kuzaLakSeme pAcho AvIza, tyAre he putra! tane bIjI kanyA sAthe mahe mahotsava karIne paraNAvazuM." - A sAMbhaLIne dharmabuddhi kuberadatta, kuberadattA pAse gayo ane tene pitAne nirNaya kahI saMbhaLAvyo ne kahyuM ke, "he bhadre ! tuM huM rA pitAne ghera jA tuM hArI bhaginI che, vivekavALI che, DAhI che tethI je yogya lAge tema kara he bahena: ApaNuM mAbApe Apa Nane chetarAyAM tyAM ApaNe zuM karIe ? vaLI temane paNa A deSa kahevAya nahI; e to ApaNI ja bhavitavyatA, mAbApa je bALakane vecAtuM le che, tene tyAga kare che ke, tene akRtya karavAnI AjJA kare che, te bALakanA karmo ja deASa che. A pramANe tene kahI, ke beradatta teno tyAga karI, vyApAranI vastuo laIne mathurApurI gayo, tyAM vyApAramAM teNe ghaNuM dravya meLavyuM, ne evanane ucita yathecchA vilAsa karato te, tyAM ghaNuM divasa rahyA. eka divasa rUpa lAvaNyavaDe zebhatI berasenA vezyAne teNe dravya ApIne potAnI strI karI, tenI sAthe viSayasukha bhogavatAM kuberadattane eka putra thaye, ahe! devanuM nATaka AvuM che !!! (have pAchaLa) kuberadattAe paNa tenI mAtAne pUchayuM, te uM, parathI teNe paNa tene, "peTI hAtha AvI tyArathI mAMDIne sarva kathA kahI saMbhaLAvI, potAnI AvI kathAthI kheda pAmIne kuberadattA dIkSA lIdhI ane atyaMta ugra tapa karavA lAgI, dIkSA lIdhA pachI teNe pelI mudrikAne pitAnI pAse gopavIne rAkhI mukhya sAdhvI sAthe parISaha sahana karatI te vihAra karavA lAgI. mukhya sAdhvInA upadezathI tenA akhaMDa tapane lIdhe tene tapavRkSanA puSpa rUpa ava
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] kuberadattanI kathA ~ ~ ~~~~~~~~~~~~~~~~ lijJAna upanna thayuM. pachI "kuradattanuM zuM thayuM ? e teNe jyAre vicAryuM tyAre teNe tene pharasenAnI sAthenA eMdhane lIdhe putra sahita je (eTale zuddha evI teNe zoca karavA mAMDe. "he mahAre #AI jhUMDanI peThe akRtya rUpa paMka (kacarA) mAM nirAza thaye che ? e vicArIne tene dha devAne vAste (bIja) sAdhvIo sahita te kaNa resane varSAvatI athurApurI gaI, tyAM teNe hasenAnI pAse jaIne dharmalAhya pUrvaka pratizaya ( utaravAnI jage) mAgI, eTale laMda karIne kuberasenAe kahyuM A ! huM te vArAMganA chuM paNa hamaNuM eka pati hovAthI kuLavadhu jevI chuM. kulI patinA 4 sathI A phaLassIno veSa pahe che ane have ahaNa acaraNa paNuM kulIja che, te huM ApanI kRpAne emsa thaI chuMte ahiM hAra gharanI najIka ja vasati grahaNa karIne mahA ISTadevatAnI mA phake huza pAse ja rahe." e sAMbhaLIne tenA (kuberesenA ) ka9yANanI kAmadhenuM samAna te sAdhvI, teNe ApelI vasatimAM rasa parivAra sukhe rahevA lAgI tyA be senA paNa strI divasa AvIne te pAda yA pAse bhrazmi upara potAnA bALakane leTo sUkahI je prANIne jevI rIte edha thAya tevI rIte tene eka kara, e vicArI sAdhvI kuberasenAne edha devAne arthe te jhAlIne chellA vavA (@AlaraDuM gAvA lAgI he bALaka ! huM mahAre lAI che, putra che, dIyara che, bhatra che, kAke che ane pitra che--je hari pitA che te bahAra DhAi che. pitA che, pitAmraha (dAdA) che, sattara che, putra che ane sAsare chehasthA je hArI jAya che te hArI mAtA che, huArA pItAbdI dara che, joI . vadhu (putranI sI) che, sAsu che ane zakaya che." gyA mAMhmaLIne kuberadatta pUchayuM, "he Arya - Ama kerA para
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) jammUsvAmI citra. [ sa viruddha vacane khele che? mane te vismaya thAya che." tyAre sAdhvI e kahyuM. "A bALaka mhAro bhAI che; kAraNa ke, amArAM mannenI eka ja jananI che ane mhArA patinA putra eTale te mhArA paNa putra thAya. ANa patinA sAdara (eka ja udaramAMthI janma thavAne lIdhe-bhAi) eTale mhAre dIyara thAya ane mhArA bhAinA putra e Tale hAre bhatrijo paNa thAya, mAtAnA patinA bhAI eTale te mhA rA kAkA paNa thayA ane mhArI zAkyanA putranA putra eTale mhArA pautra paNa kahevAya. have je mA bALakanA pitA te mhArA bhAi che; kAraNa ke, amArAM mannenI mAtA eka ja che ane tenA tAta te mhAre paNa tAta; kAraNa ke, mhArI mAtAnA te bhattAra che. vaLI e mhArA kAkAnA pitA eTalA vAste huM tene pitAmaha ( dAuA ) kahuM chuM, vaLI huM, tenI sAthe paraNI hatI tethI te mhArA bhattAra thAya che. vaLI te mhAro putra thAya; kAraNa ke, mhArI sapati ( zAya ) nI kukSie, e janmyA che. vaLI mhArA dIyaranA pitA eTale te mhAro sasaro paNa kahevAya.have je A bALakanI mAtA, te mhA rI paNa mAtA che; kAraNa ke, huM tenAthI utpanna thai chuM ane mhArA kAkAnI mAtA eTale te mhArI pitAmahI (dAdI ) paNa thaI. mhArA bhAi sAthe paraNI tethI mhArI bhAjAI paNa kahevAya ane mhArI zAkayanA putranI pati tethI mhArI vadhU ( putranI strI ) paNa thai. mhArA patinI mAtA eTale mhArI sAmuM ane mhANa patinI mIjI bhAyA eTale mhArI saMpati ( zAkya ) paNa kahevAya." Ama kahIne teNe eradattane pAtAnI mudrikA ApI, te joine teNe paNa te sarva saMdha viplava (sabadhathI thaelu' kharAma pira NAma ) jANyuM. pachI kuberadatte turata vairAgya pAmIne pravrajyA agI kAr karI, te tapa karI tyAMthI kALa karIne ekSalakSmInA atithi thayA. erasenA paNa te vakhatathI zrAvikA thai. pachI te sAdhvI kuberdattA,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'ra jo] mahezvaradattanI kathA. (7) pitAnI uparI sAdhvI pAse pAchI gaI. Iti kuberadattanI kathA.. | (jaMbUkamAra prabhavane kahe che) e pramANe je prANI pote ja karmathI baMdhAya che, te mUrkha jema chapane rUpuM dhAre che, tema pitAnA saMbaMdhI vargane baMdhu mAne che; paNa je pote ja baMdhu rahita che ane bIjAone baMdhuthI choDAve che, te ja kSamAzramaNa sAdhu kharA baMdhu che; bIjA te nAmanA ja baMdhu che. vaLI prabhave kahyuM, "he kumAra! hA pUrvajo durgatimAM jatA aTake, teTalA vAste eka putra te tuM utpAdana kara, tuM saMtAna 2 hita hovAthI lhArA pUrvajo avazya narake jaze; tethI putra rahita evo tuM temanA saNathI mukta thaIza nahi. jaMbUkumAre kahyuM, "he prabhava ! - "putra pitAne tAre che e (kahevuM) to meha (ne lIdhe) ja che; ahiM mahezvaradatta sArthavAhanuM daSTAMta che (te tuM zravaNa ka2), te mahezvaradatta sArthavAhanuM daSTAMta A pramANe- mahezvaradattanI kathA 10. pUrve tAmalipi nAmanI nagarImAM mahezvaradatta nAmane lakSmIvA che sArthapati raheto hato. samudra nAmano teno prakhyAta pitA hatA; tene, samudrane jema jaLanI tRpti nathI, tema dravyanI tRpti nahotI, (arthAta puSkaLa dravya chatAM paNa te hammazAM adhika Iccha) ane tene dravyanI mAtA heyanI ! tevI ane kadI maheNuM mana to jenuM thayuM ja nathI evI bahulA nAmanI mAyA prapaMcI mAtA hatI. A nukame lebha rUpa kAdavamAM DUbele ane artha ja saMcaya karavAnA vya sanavALe tene pitA mRtyu pAmIne te ja nagarane viSe pADI utpanna thaye. patinA mRtyuthI, ArtadhyAna rUpa agnimAM pataMganI dazAne pA melI tenI mAtA paNa marIne teja nagaramAM jUnI (kUtarI) utpanna thaI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( se jammUgAmI agni sa ( have) gAMgilA je mahezvaradattanI patni hatI, te zivane pArva tInI peThe sAbhAgyanI janma bhUmi hatI. zvA (sAsu) ane zvAra ( sasarA ) vinAnA gharamAM ekAkI rahevAne lIdhe, araNyano hariNI samAna, te (gAMgalA) svacchaMdAriNI thaI patine chetarIne te mI jo puruSa sAthe krIDA karavA lAgI. ekalI ( rahenArI ) strIonu satItva kyAM sudhI TakI zake ? kAmadeva paNa te ekalI rahelI jo Ine, nirbhayapaNe tenA upara atyaMta prahAra kare che. ekadA para puru hanI sAthe nira zapaNe te krIDA karatI hatI, tevAmAM akasmAt he vastu hAthI paramAM Avye mAthAnA keza thI khAi gaelI phA phIDAne lIdhe sita thayelA ane bhayabhIta amanelAM evAM te hane pughalI ane upapata) nI jA kaMpavA lAgI ane leAnA bhramavA lAgyAM paherela vastu jenu parAvartta (Adhu' pANa') thai gayu che evAM uttarIya vA hita ane namra prAya evA te mannenA paga hanA pAmavA lAgyA ane teo sakhavANA paDI gayAM. kAI lulaka (pAdhi) jema pAtAnA zikArane pakaDe, tevI rIte te jAra puruSane kezavaDe pakaDIne, bhUta AvelA mANasane jevI rIte mAMtrika (atra jANanArA) bhAge, tevI rIte tene tamAcA mAravA lA gye, vaLI jema kuMbhakAra mATInA paDane pagavaDa baLe, tevI rIte teNe pAbAda (pATu) vaDe tenuM " ardana kacu ane gharamAM peThelA zvAnanI peThe tene, teNe lAkaDI khUba mAra khAro vadhAre te zu paNa mahegharavo tene zatAya karI nAMkhyuM! manasvI (sananI Teka vALA) puruSane jevA jAN puruSA upara kApa thAya che, teve cAnA upara paNa thaze nathI e jelA maherane kAyamAna thaine a sUo karI nAMkhele evA te, mahA mahenate tenAthI chUTIne AgaLa Ave paNa bo! bhAra paDele hAvAthI paDI gaye ane prANa ka AvyAthI te vicAravA lAgyA ke jIravAnI ja icchAo e AvyuM
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ rjo, ] hezvaranI kA ( 6 ) nidhAryuM kae te have icchita pUranAra tIrthanI samAna, te (karma) mhArA mRtyune thai thayuM, te paNa cukta ja (carcA)" A pramANe vi cAra karatAM te jAra puruSa mRtyu pAmyA ane tenA jIva, tenA pAtAnA ja vIryamAM, hamaNAM ja pAte bhAgavelI evI mAMgilAnI kAne viSe putrapaNe utpanna thayA. e pachI yAgya samace gAMgilAe putra prAvyA. tene jArathI utpanna khule. chatAM peAtAnAthI ja utpanna thayA heAya, tema jANIne mahezvara datta tenuM lAlana pAlana karavA lAgyA. gAMgilAne putra thayA tethI putra premane lIdhe mahezvaradarA, pAtAnI srInA vyabhicAra DhASane bhUlI gayA. peAtAnI srInA upapatinA jIva evA peAtAnA putranuM dhAtrIkarsa te zuM harSathI kacyuM (paNa jAe) lavAyA nahI. putrae dhana che jenu eve che mahedharavata, pAtAnA vRddhi pAtratA ane dADhI mUchanA kezane khe nArA putrane, hummezAM artha(dhana)nI mAphaka hRdaya pAse rAkhavA lAgyA. } anyadA pitAnI maraNa tithi AvI, tyAre teNe pitAnA jIva evA te pADAne tenA mAMsanI IcchAe vecAnA lIdhA, pitAnI vA kaiMka tithine arthe teNe pAte, harSathI racita thaine te pADAne bhA DhyA. pachI tenuM mAMsa khAtAM khAtAM mahezvaradatta kheALAmAM rahelA khALakane paNa harSathI temAMthI khavarAvavA lAgyA. tenI mAtA je jUnI (thaIne avatarI hatI) te mAMsanA lAbhathI pAse AvI, tenI pAse paNa teNe mAMsavALA hADakAnA kakaDA nAMkhyA, vAyue hulAvelA dhUmanI zikhAnA agrabhAganI mAphaka, pUchaDa halAvatI te kUtarI peAtAnA ja patinA chatru evA te pADAnA hADakAM mAMhenA mAMsane khAvA lAgI. aa pramANe sahedharadatta pAtAnA pitA samudradattanuM mAMsa khA Dhe hatA tevAmAM bhAmakhANanA pArAne zeM bhikSA levAne a zuM nIkaLelA eka jIni tyAM AvyA. te hA, tethI temaNe ahelakAnuM te prakAranuM sarva " A jJAnAtizaya sapanna vilasita ( ceSTita )
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ (70) jammUsvAmI atri, [ sa jANyuM. teo vicAra karavA lAgyA, ahA ! A bicArAnA ajJA nane dhikkAra che ke, te pAtAnA ja pitAnu mAMsa khAya che;te pAtAnA ja vairIne kheALAmAM esArIne khavarAve che; A kUtarI paNa harSita thaine peAtAnA patinA mAMsavALA hADakAM cAve che. ahA ! sasAra Ave che !" A pramANe samyaka rIte jANavAthI muni tenA dhara thakI pAchA vaLyA. eTale mahedharadatta pachavADe dADIne temane vaMdana karIne khelyA, " he muni! Apa hAre ghera bhikSA lIdhA vinA pAchA kema jAe che? huM abhakta nathI; tema me' kAMi paNa avajJA karI nathI; (ulaTA) mane tA harSa thayA che." munie kahyuM, "huM ki mAMsa bha kSaNa karanArane ghera jatA nathI; tethI me hArA dharanI bhikSA grahaNa karI nahI; vaLI mane hArA gharanuM badhuM ceSTita jovAthI eka nave ja vairAgya utpanna thayeA." mahedharadatte tenu kAraNa pUchyu' eTale munie marhiSa ane zUnI vigerenI pUrvabhavanI kathA kahI sabhaLAvI, "Ape kahyuM tenA) AdhAra ze ? " evuM mahezvaradatta pUchavAthI munie kahyuM. "A cUnIne pUcha ke, ahiM kAMi pUrve TeluM che ?" e uparathI zre khrIsute kUtarIne pUchyuM, eTale te peAtAnA jAtisvabhAvane lIdhe zayyA te arthe bhUmI kheADhatI heAyanI ! tema nidhAnasthAna (dravya dATelI jagA) te guMDAvaDa khAdavA lAgI.(te jagyAethInidhAna nIkaLyu) te uparathI vizvAsa utpanna thayAM. tethI saMsAra upara virakta citta vALA thai, supAtrane viSe peAtAnI lakSmI ApI i, mahezvaratta dIkSA lIdhI. iti mahentharadattanI kathA tethI (jakhUsvAmI kahe che) " huM prabhava ! huM zreSTavaktA ! du gati rUpa arAmAMthI putra mAtA pitAne tAre che, tenA zA nizcaya ? te tuM kahe ? ( arthAt tenA kAMi nizcaya nathI." have samudrazrIe jaMbUkumArane kahyuM, " he nAtha ! eka kheDuta
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahata rahetAM , baka ugInA ane ketana raNe haLavA ra jo]. baka kheDutanI kathA. (71) (jenuM draSTAMta huM tamane kahuM chuM) tenI mAphaka Apa (A pramANe sadha chuM tyajI daIne) pAchaLa pazcAttApa karaze nahi, te kheDutanuM daSTAMta A pramANe baka kheDutanI kathA. 11 susIma nAme pRthvI upara prakhyAtI pAmelA nagaramAM, baka nAmane dhana dhAnya vigere smRddhivALe eka kheDuta rahetA hatA. varSa kALa pAse Avyo tyAre teNe haLavaDe kSetra kheDIne, temAM mahA prayAsa karIne kaMgu ane kedrava nAmanAM dhAnya vAvyAM. zyAmapatravALAM te dhAnya ugI nIkaLyAM tyAre kSetranI bhUmi, jANe temAM lIlA kAca pAtharayA heyanI! tevI zobhavA lAgI. - pachI te kaMgu ane kadravanA vanane vadhatuM joI harSa pAmato te kheDuta, kaI dUra AvelA potAnA saMbaMdhIne gAme tenA atithi ta rike gaye, tyAM tenA sagAM vahAlAMe tene goLa ane mAMDAnuM bhajana karAvyuM. te, apUrva bhejana jamavAthI ghaNe ja khuzI thaye ane temanA upara prati batAvate kahevA lAgyo. "ahe!tamAre A mane hara sudhA tulya AhAra che, te tamAruM jIvita uttama che; kAraNa ke, meM kadApi svapnamAM paNa A AhAra joyo nathI. ame te kaMgune kedrava jevAM halakAM anAja vAvIe-laNIe chIe, tethI pazu samAna amane dhikkAra che." goLa ane mAMDAne nahi oLakhanArA teNe pachI pitAnA saMbaMdhIone pUchayuM, "A AhAranI vastu zI che ane kyAM thAya che? temaNe kahyuM, "TanA pANIvaDe khetare sIMcIne temAM bI ja dhAnyanI peThe gema (gAma-ghauM) vAvavA; te jyAre pAke tyAre tene ghaMTImAM daLI tenA mAMDA karI agni upara loDhAnA pAtra mAM pakAvavA, (vaLI) e ja pramANe zeraDIne vAvavI; te jyAre uge tyAre tene rasa pIlI kADhIne tene gALa banAva."
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArA kApI nAMkhavA ane vizvanA kAga tA ja (72) jaMbusvAmI caritra [ suI A pramANe goLa ane mAMDAnI banAvaTa vANIne, te kheDuta raDI tathA ghauMnAM bIja laIne pitAne gAma gaye tyAM jaI khetara phaLI nIkaLelAM te kazuM ane kevanAM dhAnyane, pitAnA vidyArthI utAvaLe kApI nAMkhavA lAge tyAre tenA putrae tene kahyuM, "he tAta! A ApaNA kuTuMbanI upajIvikA (AjIvikA) tuya e ugelAM dhAnyane kema tRNanI mAphaka kApI nAMkho choke kahyuM che pu! A kedrava zAkAjanA che? hAre ahiM zeraDI ane gesTa vAvavA che; kAraNa ke, AhAre geLane lAMDA khAvA che." pue kahyuM, "thoDA divasamAM AmAMthI anAja nIkaLaze, te laNI lIdhA pachI yathAruci (marajI mujaba) tame temAM zeraDI ane ghauM vAvaje. A dhAnya tiyAra thaI gayAM che, te ghauM zeraDIne te haju saMzaya che. (to) keDa upara raheluM bALaka jatuM rahe, te vakhate udaramAM rahelA che kanI zI AzA rAkhavI? A pramANe kheDutane tenA putrae tri vAM chatAM paNa teNe te ane prakAranAM ugelAM dhAnyane kApI nA khyAM; kAraNa ke, tyAM tenuM kahyuM thAya te huMtuM te kApI nAkhyA pachI te mUrkha evA bake, te kSetranI bhUmine daDe raDhavAnI lU jevI sApha karI nAMkhI, pachI teNe tyAM AgaLa eka kUvo khodavA mAMDe paNa vadhya (vaMdhyA) strInA stanamAMthI je paya (dUdha) nIkaLatuM nathI, te pramANe temAMthI paya (pANI) nIkaLyuM hatuM. zAkyA vinA teNe khodI khAdIne pAtALanA vivAra samAja phUle karaze, paNa tethI paMka (kAdava) sapo e nIkaLe nahi? (to pANI to zI lat karavI !) eTale tenA kaMzu-keva tathA zeraDI ane gema saghaLuM ga yuM ne tene pazcAttApa thI iti eka kheDatanI kathA teTalA vA (samudrathI ja kumArane kahe che, "he svAmina A lekanuM strI tathA dravyanuM sukha tyajIne, tame palephanA saMzaya
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 jo] kAgaDAnI kathA. (73) vALA sukhanI AkAMkSA (IcchA) kare che; to Apa (khe) ane mAMthI jAo nahIM . - udAra evA ja bukamAra hasIne beTyA, "he samudrazrI? huM kAgaDAnA jevo buddhi rahita nathI, - sAMbhaLa, te kAgaDAnuM dRSTAMta A pramANe - jANavAnI thI 22. vidhyATavImAM narmadA nadI) ne kinAre eka aheTA cUthapati (bIjA hAthIone uparI ) e hastI rahete hato. te jANe vi dhyAddhine yuvarAja ja hAyanI! te vidhyamAM svacchede pharatAM pharatAM tenuM vana gayuM, ne AyuSya rUpa nadInA pAra samAna vRddhAvasthA AvI, tyAre te kSINabaLa thaI javAthI taru upara daMtanA ghA karI zako nahI; ne jema grISmaRtumAM girinAM nijharaNu zuSka thaI jAya che, tema tene ada ja rahe. zalakI ane kArNakAra vigere vRkSanAM vanane paNa bhAgavAthI te parasukha thayo, ne nIcA sthaLethI UMce caDhavAmAM ne UMce sthaLethI nIce utAravAmAM tene bIka lAgavA mAMDI, dAMta paDI javAthI te ochuM khAI zakato, tethI bhUkhane lIdhe tenuM peTa kRza thaI gayuM, ne tenI kAyA hADakAnA mALA jevI thaI gaI - ekadA sUkAI gaelI evI nadImAM utaratAM tene paga lathaDI javAthI, te girinA zikharanI peThe paDI gaye, vRddha e te tyAMthI uThI zako nahIM; tethI jANe pAdapo gamana anazana pALato hAyanI! tema tyAM ja sthita thaIne rahyA. ema paDI rahevAthI tyAM tenuM mRtyu thayuM eTale tenA gudAnA mAMsane zIyALIA ane nakula vigere janAvare khAvA lAgyAM. gudAvATe haTuM radda (bAkuM) paDavA zI, ti kalevara guphAvALA giri jevuM thayuM, ne temAM zikArI prANIo vAsa karI rahyAM, te gudA rUpa satrazALA (yajJazALA) mAM bhejananA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ (74) jammUsvAmI caritra, [sa lAlacu brAhmaNAnI peThe pakSIo vAravAra jA AvakA lAgyAM. mAMsanA bhAjanathI atyaMta atRpta evA kAgaDA tA, viSTA mAMthI utpanna thayelA kRmi jema viSTAmAM ja paDayA rahe; tema tyAM apAnadnAr (gudAdvAra) mAM ja rahyA. hastinI kAyAnI aMdara praveza karIne je je ThIka lAgyuM, tenuM bhakSaNa karatA, kASTane viSe bhrUNa jAti nA kIDAnI mAphaka, te vadhAre vadhAre praveza karateA gayA. ( A pramA Ne karyAthI ) te kAga, A kAyAe ja pAkA zarIranI aMdara praveza karI zakanArA apUrva yAgInA jevA anAyAse thayA. kaLi yAnI peThe hastinI kAyAnu mAMsa nizcitapaNe khAte khAtA te, pUrvA para bhAgane niha jANavAthI, cheka madhyabhAga sudhI pahoMcyA. ( have) te hastinI cudAnu` ratra, niSThA rahita thaelu hovAthI, sUryanA kiraNanA tApane lIdhe agAunI peThe sa kAcAi gayuM, tethI te kAgaDA temAM, DhAMkaNu aMdha karelA karaDIAmAM sarSa pUrAI jAya, tenI mAphaka pUrAi gayA, varSARtumAM jaLathI bharapUra nadIe, taraMga rUpa hastAthI khecIne, te hastInA kaLelarane narmadA ( nadI ) mAM ANyuM, pravaheNanI mAphaka taratA te kaLevane, narmadAe samudramAM ANyu, te jANe ( tyAMnA ) matsyAne tenI bheTa ApatI hAyanI ! tyAM pANIe te kaLevAM praveza karI tene bhedIne temAM dvAra karyu tethI te kAgaDA bahAra nIkaLyA. te hastInA AMtaraDA prAya rahelA zarIra upara esIne, teNe cAmera dizAone avaleAkI ( joI ); teA teNe AgaLa, pAchaLa ke, banne bAjue jaLa vinA bIjuM kAMI joyuM nahi, tethI teNe vicAra karyo ke, " have uDIne A samudrane tIre paheAcu, " ghaNI vAra uDIne jaI AvyA, paNa samudranA pAra pAmyA nahI; te thI vAre vAre te kaLevara upara AvIne besatA. tyAM matsya ane makara vigere janAvarAe cAmerI ghereluM te ( kaLevara ), bhArane lIdhe pravahu Na jaLamAM DUbI jAya, tevI rIte samudramAM DUbI gayuM; tethI nirAdhAra tha
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA . 2 jo] vAnaranI kathA. - (75) ele te kAgaDo paNa temAM DUbI ga ane jaLanI relanA bhayathI ja heyanI ! tema sadya (utAvaLa) prANathI mukta thaye Iti kAgaDAnIkathA, - A dRSTAMtamAM, mRtyu pAmelA vananA hastInA jevI purabrIe (paraNelI-proDha thaelI strIo) ne jANavI; sAgarane saMsAra jANa che ane vAyasane puruSa jANa, hastInA kaLevara jevI je tame, te manA upara ragavAna thaIne te kAganI mAphaka, huM A saMsAra samu kane viSe DUbI javAne nathI. pachI padmazrIe kahyuM, "he nAtha! je tame amane tyajI deze, to 'tamane vAnaranI mAphaka atyaMta pazcAttApa thaze. te vAnaranuM daSTAMta A pramANe che-- ___ vAnaranI kathA 13. eka aTavIne viSe paraspara prItivALAM evAM eka vAnara ane eka vAnarI rahetAM hatAM te kadi judAM paDatAM nahi teo eka sAthe bhajana karatAM ane spardhA ( hariphAI) karatAM hoya, tema eka sAthe vRkSa upara caDhatAM. eka ja dorIvaDe bAMdhelAM hoya, tema sAthe ja deDatAM ane eka ja kAryanI ciMtAvALAM hoya, tema teo sarva kAma sAthe ja karatAM anyadA gaMgA (nadI) nA tIra uparanA netaranA vRkSa upara teo pharatAM hatAM, tevAmAM te vAnara kUdake mAravA jatAM, dhyAna nahi rAkhavAthI bhUmi upara paDI gayo. tethI te tIrthanA prabhAvathI eka kSaNamAM te vAnara, vidyAnA baLavaDe ja henI ! tema devaputra je manuSya banI gayAM ! vAnarane naranuM rUpa pAmelo joIne, vAnarIne anuSya strInA rUpanI IcchA thaI, tethI teNe paNa vAnaranI mAphaka ja jhapApAta karA; tethI te sadya surasuMdarI (devAMganA) samAna nArI thaI ne atyaMta premavaDe te narane bheTI, (pachI) nizA ane caMdra nara phU kSaNamAM upara paDI
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (76 ) bUsvAmI caritra, [ sarga mAnI samAna hamezAM sAthe ja rahenAra te banne (strI puruSa) agAu vAnapaNAmAM jema vilAsa karatAM hatAM te pramANe vilAsa karavA lAgyAM. ' ekadA nara rUpa pAmelA te vAnara, nArI rUpa pAmelI te vAna rIne kahyuM. "ApaNe jevI rIte manuSyanuM rUpa pAmyAM, tevI rIte cA le have ApaNe devanuM rUpa meLavIe." tyAre strIe kahyuM, "he priya ! bahu lAbha kare rahevA de, ApaNe manuSya rUpamAM ja (rahIne) viSayAno upabhega karazuMdevatA thavuM rahevA gha, ApaNuM sukha tema nAthI adhika che; kAraNa ke, ApaNe svataMtrapaNe nirvine ane vaLI kadi paNa viyoga pAmyA sivAya kIDA karIe chIe," A pramANe samajAvyA chatAM paNa te vAnarapaNAmAMthI thaelA manuSya, pUrvanI mAphaka tyAM ja UMcA netranA vRkSa upara pRpApAta karyo. te tIrthane prabhAva evo hato ke, jo tiryaMca paDe te manuSya thAya ane manuSya paDe to deva thAya; paNa je pharIne paDe ti, pAchA hatA tevA ja thAya. A pramANe hevAthI te tIrthamAM teNe pharI pRpApAta kare eTale te, pUrva janmamAM vAnara hatA, tethI pharIne paNa vAnara thaye, tenI strI je manuSyaNI thaI hatI. teNe te lobha nahi karIne pharIne pRpApAta karyo nahI; eTale te to manuSyaNI ja rahI. ekadA pharatA evA rAja sevakoe pUrNimAnA caMdramAna(tija maya) mukhavALI te mRgAkSIne joI te strInI Doka zaMkha jevI hatI, stana vizALa hatAM ane udara hAnuM hatuM, tanAM Areha (kaTipa zrAdurbhAga) suMdara hatAM ane hasta pAda, kamaLa sarakhA hatA. teNe gaMgAnI mRttikAnuM tilaka karyuM hatuM ane latAe karIne eTale ja dhI lIdhA hatA. mAthA upara ketakI puSpanI veNI hatI; karNa (kAna) mAM tAlavRkSanA patranAM kuMDaLe paheravyAM hatAM ane kaThe kamaLanA nA bane hAra paherA hatA,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ re je ] aMgArakArakanI kathA (77) . (sevake tene joI eTale) temaNe tene laIne rAjane arpaNa karI; kAraNa ke, je je svAmI vinAnuM hoya che, te sarva rAjAne prApta thAya che. teNe te divya rUpavALI strIne potAnI paTTarANI banAvI ThAraNa ke, lakSmI, uttama lakSaNavALI AkRtinI tizi che. (A t suMdara AkRtivALA pAse lakSmI jAya che.) ti vAnarane paNa tyAM AvelA keI adArIo laI gayA ane putrane jema bhaNAve, teo tene vividha prakAranuM nATaya zIkhavyuM, te naTe ekadA te ja rAjAnI pAse gayA, tyAM vAnara pAse nAca karAvIne eka jevA je tamA so karyo. tyAM rAjAnI sAthe ardhAsana upara beThelI potAnI pri cAne joIne, te vAnare apAta cuta sedana karyuM te jANe potAnA aMta:karaNanA bhAvane bahAra prakaTa karato hAyanI! e uparathI rANI e kahyuM, "he vAnara! je kALa heya, te pramANe vartavuM, te netaranA vRkSa uparanA pRpApAtane have tuM saMbhAra nahI. Iti vAnaranI kathA pachI kahe che. "he nAtha ! Apa paNe saMprApta evA viSaya sukhane tyAga karIne, te vAnaranI samAna pAchaLa saca karaze nahIM - je bakumAre kahyuM, "he padAzrI ! huM aMgAkAraka (koyalA ba nAvanAre ) nI mAphaka viSayamAM apta nathI. A te aMgAskArakanuM daSTAMta A pramANe mAravAnI thA. 24 keI eka aMgArakAraka, sAthe puSkaLa jaLa laine uSNa gaDatumAM aMgArA banAvI lAvavAne arthe eka mahAna aTarImAM gayo. teNe tyAM aMgANa banAvyA ane atyaMta agninA tApathI tathA sUyanI garamIthI tapI javAthI, teNe jaLayA karI (pANI pIne) tuSA chIpAvI, vananA sustInI mAphaka vAraMvAra zarIra upara chAMTavAthI
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ** (78) jaMbusvAmI caritra [sarga tathA pIvAthI teNe saghaLuM pANI vAparI nAMkhyuM, potAnI pAsenA saghaLA pANIe paNa tenI tRSA, agni jema telathI zAMta thAya nahi, tema jarA paNa zAMta thaI nahI. tethI keInipAna (navANa) mAM jaLa pIvAne vAste te cAlya; paNa arthe paheo nahi, tevA mAM te tRSAdha thavAthI te paDI gaye, daivayoge te kaI vRkSanI nIce amRtanI vApi (vAva) samAna, zItaLa chAyAmAM paDe tyAM caMDI chAyAvaDe ArAma pAmelA te puruSane, sukharUpa jaLanI nadI samAna kAMIka nidrA AvI. svamamAM teNe maMtra prayukta anya stra (malA agninA bANuM) nI mAphaka vAva, kUvA ane taLAva vigere sarva ja LAzayonAM pANI pI pIne) sUkavI nAMkhyAM; to paNa te kamanasI banI tRSA chIpI nahI, tethI te pharate pharate, eka kAdavavALuM pANI che jemAM, evA jIrNa kUvA pAse Avyo. tyAM pANI bilakUla ochuM hovAthI hAthanA bebAthI, te pI zakyo nahI, tethI jIbhavaDe cATavA lAge; te paNa dAhavarathI pIDAtA mANasanI mAphaka te kaI paNa prakAre tRSAtura bhaTa nahI. iti aMgArakArakanI kathA jaba kamara padmazrIne kahe che. "he priye! A daSTAMtamAM aM gArakAraka, te jIva jANavo ane vAva vigerenAM jaLa samAna vyatara deve vigerene bhega jANavA je jIva svarga vigerenAM sukhathI pata thaye nahi, te manuSyanA bhegathI kevI rIte tRpti pAmaze? mATe tuM Agraha kara nahI.' ' pachI padmasenA bolI, "he nAtha ! manuSya dareka vAtanuM pariNAma (cheDe ) pitAnA vicArane anusaratuM lAve che; tethI anya yuktio paDatI mUkIne Apa baeNga bhega kema ke, (legamAM) pravartAvanA temaja (bhegathakI) nivattavanA ghaNAM daSTAMto che; temAM nUpurapati tA ane ziyALanuM eka dRSTAMta che; te A pramANe
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ nUpurapaDatA ane ziyALanI kathA. nUpurapaMmitA ne ziyAlanI kathA. 15 rAjagRha nagaramAM devadatta nAmanA svarNakAra ( sAnI) rahetA hatA; tenA putranu' nAma dainni hatu, te devadeinnane saubhAgyanA bha DAra rUpa eka catura, gilA nAmanI strI hatI. 2jo.] ( *9 ) ekadA te zrI kAmadevanA mANa jevAM peAtAnAM kaTAkSeAvaDe cuvAna puruSAnA manane kSeAMbha pamADatI pamADatI nadIe nhAvA gaI. sarva aMge suvarNanAM AbhUSaNeA dhAraNa karavAM hatAM ane zveta thatu pahe kyAM hatAM, tethI te jANe sAkSAt jaLadevatA ja heAyanI ! tema nadInA tamane zAbhAvavA lAgI, pachI vizALa stanavALI te strI, kAmadevanI durgabhUmi rUpa pAtAnA anne stanAne batAvatI, dhIme dhIme peAtAnI kaMcukI kADhavA lAgI; ne te tathA uttarIya varksa banne peAtAnI sakhIne ApIne, teNe stanane ardha vastuthI DhAMkyAM, pachI catura sakhI jananA . AlApathI dugdha tathA kAmadevanA jIvita samAna te, huMsInI peThe dhIme dhIme nadImAM eka tIthI bIjA tIra sUdhI gai. tyAM dUrathI taraMga rUpa hastAne pheMkIne, nadIe tene ghaNA vakhate maLelI sakhInI mAphaka sarvAMge Ali'gana dIdhu bhaya pAmelAM haraNanA jevAM netravALI, pA NImAM ramatI te strI, jema vahANa halesAMvaDe jaLane dUra kare, tema peAtAnA hAthavaDe jaLane dUra karavA lAgI. nhAtAM nhAtAM teNe kRtU haLane lIdhe ghaNuM jaLa uDADayuM, tethI tenA asthira ( arthAt hAla tA) hasta, nAcatA kamaLa samAna zAbhavA lAgyA. jaLakrIDAmAM lI na thaelI te strInuM vastra, zithila thai gayu. hatuM, keza vikharAI gayA hatA ane daMpati zveta thaI gai hatI; tethI te jANe kAma krIDAmAMthI uDI heAya tevI dekhAvA lAgI. ( have ) kAi du:zILa yuvAna nAgarike, samudramAM devAMganAnI peThe nadImAM krIDA karatI te strIne joi, jaLathI bhInA thaelA eka
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (80) ja"svAmI caritra. [ sarga sUkSma vasuthI AcchAdita (DhAMkelA ) chatAM, tenA sarvayA sArI rIte jaNAtA hutA. te joIna kSeANa pAmI te yuvAna AvyA, " A nadI pUche che, A vRkSa pUche che, ne huM paNa hArA caraNakamaLamAM paDIne pUchuM chuM ke, te sArI rIte snAna kahyu ke ?" tyAre te strIe sAme uttara vALyA ke, " nadInuM kalyANa thAo, e vRkSA mAnada sAM rahe; ane snAna kaccAnI khAra pUchanAravuM, huM icchita pharIza." anArtha rUpa latAne ugAvavAne sudhA (amRta) nA siMcana sabhAna te zabdo sAMbhaLIne, te yuvAna rAjAnI AjJAthI ja heAyanI! te tyAM aTakIne ubheA rahyA, "e keANa huro?" ema vicAra karatA hatA, tevAmAM teNe eka tarunI nIce, phaLa pADavAne arthe UMcAM sukha karI ubhelAM bALakone joyAM, tyAM jaI teNe patthara vigerenA kakaDA te vRkSanI zAkhAo upara mArIne tras trUT phaLa pADI ApyAM, thuSTa phaLa bhaLavAthI khuzI thaelA te AALakone teNe pUchyuM. " mA nadImAM kANa ii nhAya che ane tenuM ghara kyAM che?" te kahyuM. Ijha e devadatta senInA putranI srI che ane A pAse tenu ghara che." du MgalA paNa eka cittathI te yuvAna viSe vicAra karatI bhajanakIDA cheDI daI turata dhar gai. "kaye divase, kaMi rAtrIe kaye kSaNu ane kace sthAne ame saLazu ?" eja te ane ahetra vicAra karavA lAgyAM viyAgathI pIDAtA ane cakravAkanA yugalanI peThe cirakALa sudhI A nurakta evAM te ane paraspara sayAga icchavA lAgyAM ekadA kulaTAnnIonI kuLadevatA jevI eka tApasIne breAjana vigerethI khuzI karIne, te cuvAne prArthanA karI ke "dezinI strI ane huM ane paraspara anurakta chIe, tethI sAkSAt bhAgyadevInI bhAi, tuM amAre meLApa karI Apa pahelAM meM pAte ja dUta thaine te sulAnAne kahyuM che. teNe mhArI sAthe sagA (karA) nI kampyUlAta ApI che; tethI have hAre sarva zahelu che." " karIza" ema hu
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 jo. ] nUpurapaMDitA ane ziyALanI kathA (81) ke hIna te catura tApasI, tyAMthI turta bhikSAne hune devadattane ghera gai. tyAM te sAnInA putranI vahune joine te tApasI elI, " he vizALAkSi ! sAkSAt kAmadeva sarakhe eka cuvAna, hArI sAthe sa gama karyAno mhANa bhArata prArthanA kare che ke, " ane tu nirAza ka rIzanahi," rUpamAM yamAM, buddhimAM ane vaidagnya ( caturAI) pramukha khIjA guNAmAM hANa ja jevA te puruSane maLIne thArUM yAvana ku tArtha kara he bhaLe! jyArathI teNe tane nadImAM nhAtI joi che, tyA rathI te hANa ja guNanuM gAna kahyA kare che! mIjI strInuM nAma paNa jANatA nathI." peAtAnA hRdayagata bhAvanuM geApana karavAne te buddhimAna durga lAe, te parivrAjikAnI A pramANe kaTu zabdA kahI tarjanA karI. "he muMDe! zuM teM madyapAna karyu che ke, tuM mA pramANe kulIna janane akulInane ceAgya evuM kahe che? he aAgya zrI ! zuM tuM TTinI che ? are ! tuM mhArI pAsethI jA, tane jovAthI paNa pApa thAya che; tA hArI sAthe elavAthI te koNa jANe zu e thAya?" A pramANe nirbhanA pAmavAthI te tApasI tyAMthI pAchI cAlI, tenI pITha ( tenA vAMsA ) upara dAgelAe, mahelanI bhIMta upara ja jema, tema maSIthI alIna hastavaDe thApA mADyA, tenA Azaya na samajavAthI gabharAI ja i te tapasvinIe, te du:zILa cuvAnane jaine kaThora zabdomAM kahyu, "a re ! te mane e pramANe asatya kahyuM ke, te ane cAhe che? teNe to mane sa'pUrNa satItvanA garvamAM kUtarInI peThe tarjanA karI. he mUrkha ! te kuLa vatI strInI pAse hu'vRkSA dUtI tarIke ga; kAraNa ke, catura manuSyane sArI bhIMta upara ja citra racanA karvI dhare che. gRhakAmamAM rokAya lI te skrIe, pita ( kApAyamAna ) thaine mhArI pITha upara mIthI alIna hastavaDe thApeA mADyA che." ema kahIne teNe durgalAe mA relA kAjaLanA thApAthI aMkita evI pAtAnI pIThane, te dhUrta zi
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82) jakhUsvAmI ciztra. ramaNa ( yuvAna ) ne batAvI. teNe vicAryu " e srIe pAMca a guLithI maSInA thApA mADyA, te uparathI kharekhara teNe ( mane ) SNapakSanI paMcamIno saMketa kahyA che. AhA! kevuM tenu avarNanIya cAturya ke, teNe mane Ave chhAne saketanA divasa kahyo; hai mana ! tu dhIraja dhara paNa are! teNe ane kAMIka kAraNane lIdhe mahata sthAna sUcavyuM nahI; tethI hajI mane tenA saMgamano aMtarAya che." tethI teNe tApasIne pharIthI kahyuM. "tu tenA Azaya jANatI nathI; te mhArA upara anukta che ja; tethI tuM puna: ( phrI ) jaine tenI prArthanA kara. he mAtA ! tu'sarvathA mhArA pratyeAjanane viSe kheda lAvAza mAM; kema ke, lakSmI rUpa velaDInu prathama mULa koI paNa kAryamAM ni rArA thayA satAM, kheda na lAvavA te che," te tApasIe kahyuM, "te kulIna zrI thArUM nAma paNa sahana karatI nathI; thArUM icchita, sthaLane viSe jaLanu Ara paNa karavA jevuM duSkara che. hA maneArtha siddha thavAmAM mane sadeha che ane mhArA tA, te tiraskAra karaze te vAta ni:saMdehu che; to paNa huM AzA tyajyA vinA sadya ( utAvaLI ) jAuM chuM." ema kahI utAvaLathI jaine, teNe te svarNakAranI putravadhune pharIthI amRta samAna zabdomAM kahyuM, "alI ! hArA sarakhA svarUpavAna te cuvAna sAthe krIDA karIne cAvanane ucita evuM yAvana phaLa tuM meLava," ( e sAMbhaLI ) durkhilAe gussAmAM ja heAyanI! tema tenA tir skAra karI tene gaLethI pakaDI azAkavATikA ( arokavADI )nA pA chalA dvArathI hAMkI kADhI, te uparathI te tApasI zarmane lIdhe mukha upara burakhA DhAMkI, sadya te puruSanI pAse gai, ne kheda sahita tene kahyuM, "teNe mhArA prathamanI peThe tiraskAra kaDyA ane pachI grIvA (DAka ! pakaDIne ane teNe azAkavanane pAchale bAraNethI kADhI mUkI." A sAMbhaLI te buddhimAna yuvAne vicAyu ke, " azAkavA phAmAM thaine tu Avaje- eve jarUra teNe mane saMketa kaDyA che, " [ sa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ raje.] napurapaMDitA ane ziyALanI kathA, (83) pachI teNe te tApasIne kahyuM, "he bhagavati! teNe A je tiraskAra karyo che, te mahAre sahana kare paDe che. have tamAre te duSTAne vadhAre - kAMI kahevAnuM nathI. te pachI te yuvAna kRSNapakSanI paMcamInI saMdhyA samaye pAchaLane dvArethI azekavanikAmAM gayete teNe te strIne raste jatI ubhelI joI, ne teNe paNa tene je A pramANe vivAhanI peThe temane netrane meLApa kAMI paNa vidha zivAya thayo, nayana e ja henI ! tema bAhu (hAtha pasArIne, zarIre romAMcita thaelAM te banne paraspara sAmA deDyAM temanuM mana te pahelAM eka hatuM, paNa have te samudra ane saritA (nadI) nI peThe temanAM zarIra paNa eka thayAM have teoe paraspara daDha AliMgana dIdhuM. ( pachI ) premagArbhata vAto karI karIne tathA navanavA ratisaMga karIne tenA ja dadu (jharA )mAM nimagna thayAM heya, tema teoe rAtrInA be pahere gALyA eTale rati (kAmaga)nA zramathI zramita thaelAM ane paraspara upadhAna (ozIkA) samAna bAhulatA upara sUtelAM temane, nayanakamaLane vibhAvarI rAtrI) samAna nidrA AvI gaI have kAyaciMtA (jaMgala javA) ne artha uThele devadatta, te ja azekavanikAmAM gaye. to te bannene sUtelAM joyAM, te vicAravA lA ge, "dhikAra che. A mArI pApI putravadhune ke, para puruSa sAthe kriIDA karI amita thaelI, bharanidrAmAM jAranI sAthe ja sUtelI che." (Ama kahI) te vRddha suvarNakAra "te jAra puruSa ja che ema ni zraya karavAne gRhanI aMdara jaI pitAnA putrane ekale sUtelo joI vicAravA lAgyo, "dhIme rahIne enA paganuM jhAMjhara kADhI lauM ke, jethI mahAre putra e nizAnI vaDe "e vyabhicAriNI che evuM mahAruM kahevuM mAnya kare ema cAranI peThe turata tenA pagamAMthI jhAM jhara kADhI laIne, te, te ja raste pAcho gharamAM jatA rahyA,
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) jaMbUsvAmI caritra, ( [ sarga ' ' jhAMjhara kheMcAyAthI te strI turata jAgI gaI! sAdhAraNa rIte bhayamAM UMdhI gaelA prANIone bhayane lIdhe nidrA ochI heya che, teNe jANyuM ke, mArA sasarAe jhAMjhara kADhI lIdhuM che tethI teNe bhayathI kepIne potAnA yArane uThADIne kahyuM, "zIgha jato rahe, mahA re sasarAe ApaNane joyAM che, have mane anartha pAse Avyo che, tethI tuM sahAya devAne yata karaje" hA kahIne adhavastra paherIne, te bhayathI jato rahyo eTale te pulI (strI) paNa sadA jaIne potAnA patinI seADamAM sUtI. catura strIomAM agresara evI teNe himmata rAkhIne, gADha AliMgana pUrvaka potAnA patine jagADe, ne tene kahyuM ke, "he Aryaputra ahiM mane bahu ghAma (tApa)pIDA kare che, tethI rasale ApaNe vAyuthI hAlamAM palavavALI azekavanikAmAM jaIe, sIne AdhIna raju (saMLa2 ) e devadinna paNa tenA ga LAmAM hAtha nAMkhIne zekavanikAmAM gayo tyAM jaIne, jyAM te yu vAna sAthe sUtelI tene, tenA sasarAe joI hatI, tyAM ja te che tAnA patine daDha AliMgIne sUtI, tyAM teno saraLabuddhivALe pati turata UMghI gayo ! kAraNa ke, saraLa manavALA prANiyAne nidrA prA ye sulabha hoya che. - pachI naTInI peThe AkAra pavIne teNe patine kahyuM, "tamArA kuLamAM A te ke AcAra, ke je kahyuM paNa jAya te nathI? vakSa sthaLa ughADuM mUkIne tamane AliMgana daIne huM sUtI hatI, tevAmAM tamArA pitAzrIe AvIne, A kahANA pagamAMthI nUpura kADhI lIdhuM pUe (sAsu-sasarA vigere vaDIloe) te koI paNa vakhate va dhU (vahu) ne sparza kare egya nathI; tyAre patinI sAthe kAsagR hamAM sUtelI hoya, tyAranI to vAta ja zI kahevI. devadine kahyuM he manasvini ! huM sahArA dekhatAM prabhAte A vAta mahArA pitA zrIne upAlaMbha (olaMbhA-ThabakA) sahita kahIza, tyAre te sIe
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je. ] - nUpurapaMDitA ane ziyALanI kathA, ,(85) kahyuM, " atyAre ja temane kahevuM joie, nahi to savAre te e kaheze ke, tuM anya puruSa sAthe sUtI hatI. devadine kahyuM. "huM temane pAchA pADIne ema kahIza ke, huM sUtelo hatone tame nUpura liI gayA cho; huM ni " lhArA pakSamAM ja chuM..?? te uparathI ja he priya! atyAre evuM kahe che, tevuM ja prabhAte kahe," ema (kahI) te dhUe tenI pAse ghaNuM sama khavarAvyA (have ) prabhAte devadine gusse thaIne potAnA pitAne kahyuM, "he tAta! tame tamArI vadhUnuM nUpura kADhI lIdhuM te zuM kahyuM? ? vRddha svarNakAre kahyuM, "he vatsa ! A hAra strI atI chemeM tene gaI rAtrIe azokavATikAmAM bIjI puruSa sAthe sUtelI joI tethI te nAM kharAba AcaraNanI daDha khAtrI karI ApavAnI vAte meM tenA pagamAMthI e napura kADhI lIdhuM che. putre kahyuM, " he tAta! te vakha te huM sUto hato, bIjuM koI nahotuM; tamArA jevA nirlaja vAtathIhuM lajavAuM chuM ke, A (tame) zuM kahyuM? tenuM nUpura tame tene pAchuM Ape; te saMtADe nahI, tame lIdhuM tyAre huM ja sUto hato, e to mahAsatI che. vRddha pitAe kahyuM. " jyAre meM e napura kA DhI lIdhuM, tyAre meM gharamAM jaIne joyuM hatuM ke, huM gharane viSe eka le sUtele have dugilAe kahyuM, "he tAta! huM AvuM kalaka nahiM sahana karU, devI kriyA karIne paNa huM tamane khAtrI karI A pIza. jeo dhAyelA zveta vastrane viSe aSInuM biMdu paNaze nahi, tema hArA jevI kuLavatI nArI upara, vAyA A karIne paNa A huM kalaMka zebhe nahI. ahiMne zobhana yakSanI jAdha vo thaine huM nIkaLI jaiza; kAraNa ke, je azuddha hoya che, te temAMthI nIka LI zakatuM nathI. vikapamAM nimagna evA pitAnA sasarAnI samakSa ane jene kAMI vika9pa nahoto evA pitAnA patinI samakSa dhi dvAinA samudra jevI te strIe evI pratijJA karI.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (86) jaMbusvAmI caritra, r saga te pachI te snAna karI zveta vastra paherI, dhUpa ane puSpa-phUla vi gere pUjAnI sAmagrI laine, sarva saMbaMdhI varganI samakSa yakSanI pUjA karavAne gaI. tyAM te yakSanuM pUjana karatI hatI, tevAmAM tene yAra (agAuthI karI rAkhelA) saMketa pramANe, gAMDo thaI gayo hoya tema AvIne, jevI rIte ke varga (ne akSare khabdha) kaMTha deze lAge che (kaMTha deza thakI bolAya che) tevI rIte kaMTha deze (te strIne gaLe vaLagI paDe tyAM tene gaDe che ema kahIne, lekee gaLuM pakaDIne kADhI mUkyo; ne te strI pharIthI snAna karI, yakSane pUjI A pramANe kahevA lAgI, "meM pati zivAya bIjA keina kadApi spa zuM koya nathI ane A gAMDa mahAre gaLe vaLagI paDayo, te te pratyakSa che. tyAre have mahAre pati tathA A gAMDa mANasa, e be zivAya, je keI anya puruSa mahAre zarIre aDake na hoya, te he yakSa! mane (satIne) zuddhi ApanAre thA. (zuddha chuM evuM pA khuM karI Apa); kAraNa ke, tane satya priya (vahAluM) che," yakSa paNa zuM karavuM? evI ciMtAmAM peThe, evAmAM te te kulaTA, tenI bane jAMdha vacce thaIne nIkaLI gaI!!! - te ja kSaNe janoe zuddha che zuddha che e nAda karI mUkyo, e Tale rAjAdhyakSae tenA kaMThamAM puSpanI mALA paherAvI. pachI vAjitro vAgata ane harSa pAmelA baMdhujane paravarelI temaja devadi svIkA relI te strI, sasarAne ghera gaI. teNe napura kADhI levAthI beThelA ka laMkane utAryuM, tethI tyArathI tene leke "nUpurapaMDitA kahevA lAgyA. vadhue buddhivaDe devadattane parAbhava karo, tethI tyArathI ci tAne lIdhe vAri (hAthIne bAMdhavAnuM deraDuM, jagyA) mAM baMdhAya lA hastInI pike, tenI nidrA jatI rahI eTale rAjAe tene yogInI samAna nidrA rahita jANIne, tene mAgyA pramANe vRtti (AjIvikA) bAMdhI ApIne pitAnA aMta:purane rakSake karAvyA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2o.1 nRpuSa'DitA ane ziyALanI kathA, ( 29 ) have rAtrIe eka vakhata te rakSaka (vRddhi sAnI) UMdhe che ke, jAge che? te jovAne eka rANI vAravAra tenI nirIkSA ( tapAsa ) karavA lAgI. tethI teNe vicAryu ke " vAravAra uDIne A mane joi jAya che, tenuM kAMi kAraNa jaNAtu nathI," tethI te " mhArA sUI ja vAthI e zuM karaze ? " e jANavAne khATI nidrAmAM sUi gayA; e, Tale teA te pharIthI bahAra nIkaLI, rakSakane bharinadrAmAM sUtelA joI harSa pAmI, cAranI peThe dhIme dhIme teNe gavAkSa ( gAkha ) tarapha javA mAMDayu. te gavAkSanI nIce, airAvata hastInA nhAnA bhAi jeveza ane hummezAM mada jharatA eka rAjavallabha hastI bAMdhyA hatA. te hastInA mahAvata upar Azaka banelI te rANI, eka lai mUkI zakAya evA pATIyAnA kakaDAne kharoDIne, gavAkSa thakI bahAra nIkaLI, tyAM nityanA abhyAsathI zIkhelA hastIe, tene sUvaDe laine nIce bhUmi upara mUkI, paNa te mahAvata tA tene joine kApAyamAna thayA, "kema mA DI AvI?" ema kahIne lAlacALa AkhA karIne, dAsInI peThe te rANIne hAthInI sAMkaLavaDe mArI, rANIe kahyuM, " ane mArA na hiM, Aje rAjAe kAI navA aMta:pura rakSaka mokalyA che; te jAgatA hAvAthI mhAre rokAvuM paDayuM. ghaNA vakhata pachI te UdhI gayA e Tale lAga joine huM. mAMDa mAMDa ahiM AvI --ema kahIne, he suMdara ! mArA upara kApa na karo. " A pramANenAM miSTa vacane sa majAvyA, tyAre te mahAvata koSa tyajI, te rANInI sAthe kAMi paNa mhIka zivAya IcchA pramANe krIDA karavA lAgyA. rAtrI vItI javA AvI, eTale te hastInI sUMDhanI madada vaDe tenA upara thaine pai| tAne sthAnake gaI. svarNakAre vicAyu " ahA ! adyA ane kUkaDAnA citra jevu sIenu' caritra jANavAne kANa samartha che ? aho ! sUryane nahi jo nArI (arthAt aMta:puranI bahAra na nIkaLavA pAmatI ) rAjAnI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88) , bUsvAmI caritra rANIonuM paNa zILa DhaMga thAya che, to bIjI strIonI to zI vAta? jeo jaLa lAvavA vigere kAryane artha, nagaramAM niraMtara jatI AvatI hoya che, tevI sAdhAraNa gRhanI strIonuM zILa kyAM sudhI (Take che ? Ama vicArIne putravadhunA (putranI vahana) duSTa A caraNa nahi sahana karavAnI ciMtAne tyajI daine, kaI devAdAra devuM daI devAthI, jema nivRttie sUI jAya, tema nirAte sUI rahyuM che bhAta thayuM to paNa te svarNakAra jAge nahi, tethI dAsa kee ja ine rAjAne nivedana karyuM. rAjAe, te uparathI kahyuM. "kAMI kAraNane lIdhe ema thayuM haze (tethI) te jyAre jAge tyAre tene hArI se lAvaje, " A pramANe rAjAne Adeza sAMbhaLI teo gayA ane te vRddha svarNakAre paNa Aja ghaNe divase sAta rAtrInuM nidrAsukha anubhavyuM (arthAt te sAta divasa pacata sUI rahya) sAta rAtrI pUrI thaI eTale te jAgye tene rAjA pAse laI gayA. tyAM tene re jAe pUchayuM, "jema bhAgyahIna pAse kAminI rAvatI nathI, tema zuM tane (agAu) kadi nikA nahotI AvatI? tuM sAta rAtrI sUdhI kema sUI rahe tenuM zuM kAraNa? kahI de, tane abhaya (vacana ApuM chuM)" te uparathI teNe joyuM hatuM tevuM te rAtrInuM, rANI hastI ane A hAvatanuM vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyuM, eTale tene tenA tarapha pi tAnI kRpA batAvI, tene vidAya karyo. te potAne ghera gayete pitA nuM dukha ochuM thavAthI sukhamAM rahevA lAgyomANasane mANasa thakI ja dha maLe che, - have te durAcArI rANInI parikSA karavAne, rAjAe eka lAka DAne hastI karAvyuM ane rANIone kahyuM. "Aje meM evuM svani joyuM ke, sarva raNuMoe Aje mahAra samakSa nagna thaIne, A lA kaDAnA hastI upara besavuM." sarva zreNIoe, e uparathI rAjAnAM dekhatAM te pramANe karyuM, paNa pelI eka rANIe kahyuM "huM te,
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] purapaMDitA ane ziyALanI kathA (89) A hastIthI bIhuM chuM." rAjAe tene, reSamAM ane ramatamAM kama diDano prahAra karyo eTale te mUcchA pAmyAne DhAMga karI bhUmi upara paDI gaI. (A saghaLA uparathI) rAjAe buddhithI nizcaya ka yo ke, "te sthavira (vRddha) svarNakAre kahI, te, A ja pApI dura cArI kuLa lajajAvanArI che." vaLI teno vAMse jotAM teNe tyAM sAM kaLanA prahAranAM cinha joyAM, tethI teNe TacakAre karI hAsyapUrvaka kahyuM. "mata hastI sAthe kaDA kare che, chatAM tuM lAkaDAnA hastIthI bIhe che? sAMkaLanA mArathI khuzI thAya che, chatAM kamaLadaMDanA prahA rathI tuM mUccha pAme che?" (Ama kahetAM kahetAM) rAjAne kapAgni pradipta thaye; tethI teNe vaibhAra parvata upara laI jaIne, te mahAvatane hastI upara besADIne tene nAza karavA ILyuM, tenI sAthe te rA NIne paNa hastI upara besArIne, te ugrazAsanavALA rAjAe pelA adhama mahAvatane pharamAvyuM ke, "parvatanA viSama pradeza upara lai jaIne, A hastIne tuM pADI nAMkhaje ane te paDaze eTale tamArA banene nAza thaze! A (e sAMbhaLIne mahAvata hastIne parvatanA zikhara upara laI gaye, tyAM tene eka paga addhara sthira rakhAvIne traNa page ubhA rAkhe. leke (te jeI) hAhAkAra karI mUko ane tene kahevA lAgyA. "he uttama bhUpati! AvA AjJA pramANe vartatA hastirane mArI nAkha, e ucita nathI." pote kAMI sAMbhaLyuM nathI-ema batAvI ne rAjAe tene (hastIne) paDI ja nAMkhavAnuM kahyuM, te uparathI ma hAvate tene be page ubhe rAkhe. te uparathI) " hA hA ! hastI no vadha karaze nahi." ema leke bolavA lAgyA, tyAre to patine vadhAre vadhAre tRNuM thatI gaI tethI mahAvate hastIne eka page ubhe rAkhe. A uttama gajane vadha thate na joI zakavAthI, lo kee hAhAkAra karI mUko, ne UMcA hAtha karIne teo kahevA lAgyA,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) jammUsvAmI citra. [ sa " e rAjahastI che, e bIjA hastIone asahya che; vaLI ene sArI rIte zikSaNa Apelu che ( eTaluM ja nahi paNa ) te sarja le kAne priya che, ne dakSiNAvarta zaMkha ( jamaNI bAjunA vaLavALA zaMkha ) nI peThe durlabha che. Apa tA aparAdhIone zikSA karavAne samartha che. chA te karI zake! tema che. (paNa tema karavAthI ) Apane avivekathI utpanna thatA nirakUza apayaza thaze, he svAmin! svA mIe peAte ja kAyAkAryanA vicAra karavA joie; vAste Apa pAte vicAra karIne, kRpA karIne te gajaratanu rakSaNa karo," ,, (AvuM sAMbhaLIne ) rAjAe (te vAtanI ) hA kahI ane kahyuM ke " tame sarve, e mahAvatane mhArI vatI kaheA ke, tenu rakSaNa kare tyAre lAkAe te mahAvatane pUchyuM, " he zreSTha AdhAraNa ( mahAvata ) ATalI UMcI bhUmie lai gayA pachI, te hrastAna tu pAche. vALa vAne zaktimAna che ?" teNe javAba ApyA, " jo pRthvIpati amane bannene abhaya vacana Ape, te huM ane kSeme utArUM" leAkAnA kahe vA uparathI rAjAe temane abhaya vacana ApyuM. eTale mahAvate hAthIne dhIme dhIme nIce utADyA. pachI rANI ane mahAvata, kha je hAthInI pITha uparathI utaDyAM, tyAre rAjAe kahyuM, " mhAro deza tame tyajI dyo." tethI teo (mIje) palAyana karI gayAM. teo nAsatAM nAsatAM sAMje, eka gAma pAse AvI pahocyAM; tyAM teo sAthe eka zUnya devAlayamAM sUi rahyAM. madhyarAtrIne sa maye, te gAmamAMthI eka cAra cArI karIne, pAchaLa paDelA AkSaka puruSothI bhaya-pAmate nAsI AvIne, te ja devAlayamAM praveza karyoA. * savAramAM ApaNe cArane pakaDI laizuM" evA nirNaya karIne pahe raMgI| turata te devAlayanI cAtarapha pharI vaLyA. ( ahiM devaLamAM) pelA cAra, AMdhaLAnI mAphaka hAtha pheravatA pheravatA, pelAM be jaNa sUtAM hatA, tyAM pahAcyA, te cAre sparza kahyA, chatAM paNa te mahAvata "
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo.] nUpuruSa'DitA ane ziyALanI kathA. ( 91 ) ' ' jAgyA nahI; kAraNa ke, zrama paDavAthI UMdhI gaelA mANasane vajrale panA jevI nidgA AvI jAya che; paNa rANI te), tenA karanA jarA sparzathI ja jAgI gaI ane sparzathI ja anurakta thai gai, tethI tene dhImethI pUchyuM, "tu kANu che?" teNe paNa dhImethI uttara ApyA ke, huM taskara chu, mhArI pAchaLa paheregIro deADatA Ave che, tethI huM ahiM` prANa bacAvavAne vAste peThA che vyabhicAriNI skrI bele, tema te, tenA upara mAhita thaine khelavA lAgI. " jo tu mane srI karavAne icchatA hai, teA huM tane ni:sa Mdeha bacAlu," te cAre kahyuM. " tu... mhArI strI thAya che ane vaLI mhArA prANa macAve che; tethI tA mane ( Aje ) suvarNa maLyuM ane te paNa sugaMdhI ( ma DyuM...) paraMtu he sudarAMgI ! huM pUchuM chuM ke,- tuM mhArUM kevI rIte rakSaNa ka rIza? te tuM mane kahIne zAMta kara" tyAre teNe kahyuM. " huM subhaga ! jyAre te ArakSA Avaro, tyAre huM kahIza ke, tumhAre svAmI che" cAre kahyuM, "ahu sArU " ( prabhAta thayuM tyAre hathIyAra sahita subhaTa AvyA, ne te traNe ja Nane bhrakuTI caDhAvIne pUchyu, " (tamArA traNamAMthI) kANu cAra che?" tu ratanI ja mAyAvALI te dhRtta strIe temane, te cArane uddezIne kahyuM, " e mhANa priya (svAmI) che. " vaLI te hasta joDIne khelavA lAgI. " he bhAie ! amAre anya grAma pratye javuM hatuM, paNa divasa asta thaI javAthI ame ahiM vAsa karyoA. " te subhA paNa ekaThA thai vicAra karI kahevA lAgyA. " cArane dher AvuM sI sta sabhave nahi. e brAhmaNI hA, vaNikaputrI hA, rAjaputrI he ke, bIjI kAI hA, paNa tenI mUrti pavitra che; tethI cAra tA enA pati hAya nahi. vividha prakAranAM vastrAbhUSaNavALI, sAkSAta lakSmI samAna AvI jenI patni hAya, te peAtAnI AchikA cArI upa 2 zA vAste calAve? tethI A ( trIjo ) rahyA, te ja cAra che!
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) bUsvAmI caritra [sarga ema vicArIne te mahAvata upara deSa mUkIne teoe sadya tene Lie caDhAvyA, tyAM tRSA lAgavAthI, te mArge jatA AvatA jene jene dIThA, temane zULi upara caDhAvelA te care, namaNatAIthI kahyuM mane "pANI pAo, pANI pAo paNa rAjyabhayane lIdhe keIe tene pANI pAyuM nahI; kAraNa ke, sarva keI AtmarakSA pUrvaka ja dharma kare che, (arthAt pahele jIva, ne pachI dharma e pramANe sarva leke kare che.) - have jinadAsa nAmane kaI zrAvaka te raste thaIne jato haze, tene joIne tenI pAse teNe pANI mAgyuM, tyAre teNe kahyuM. "huM tane jaLa lAvI ApuM chuM, paNa (eTalAmAM che tuM eka hArA kahyA pra mANe kara 'namo arihaMtai e pramANe chelyA kara" tRSAtura ha te tethI te mahAvata paNa, ema udghoSaNuM karavA (belavA) lAgyo; tyAM to rAjapuruSane Adeza laIne, te zrAvaka pANI lai AvyA. pANI AvatuM joI, zAMta thaI te mahAvata namo arihaMtANa e vuM vAraMvAra bela belato mRtyu pAme te asaMmRta AcAravALe hate; te paNa aMta samaye akAmanirjarA thavAthI, kALa karIne nava kAra (maMtra) nA prabhAvathI vyaMtara devatA thayelA - have te vyabhicAriNI paNa tyAMthI AgaLa cAranI sAthe cA lavA lAgI; tevAmAM (vacce) jaLanA pUrane lIdhe dustara evI eka nadI AvI. (eTale ) cere te pulI (sI) ne kahyuM"he priye ! vastrAbharaNanA bhAra sahita tane huM eka vakhate utArI zakIza na hI. tethI hAra vastrAbhUSaNa mane Apa, te huM sAme tIre laI jauM, pachI ramata mAtramAM tane paNa laI jaIza huM AvuM tyAM sudhI tuM A zaranA jathAmAM saMtAI rahe ekalI che, te paNa bahutI nahi, huM thaDA vakhatamAM pAcho AvIza, ne tane pITha upara besArI, tara te mANasanI peThe sAme tIre pahocADIza. mahArUM kahyuM mAna; vhIza
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je] nUpurapaMDitA ane ziyALanI kathA (93) nahI." e sAMbhaLIne te kulaTAe zaramAM saMtAIne tenA kahevA pramANe karyuM, ne te cera paNa vastrAbharaNa sahita pele pAra pahecIne vicAravA lAgyo. "je mArA uparanA rAgane lIdhe, pitAnA bhartA rane mArI naMkhAvyo, evI haLadaranA jevI kSaNa rAga (sneha-raMga) vALI, mane paNa mArI nAMkhe." ema vicAre te vastrAbhUSaNa lai, hariNanI peThe pAchuM vaLI jota jote nAsI gaye, tene ja rahete - joI, hastinInI peThe kara uMcA karI, jamyA jevI janagna te kahevA lAgI. "mane choDIne tuM kyAM jAya che? cAre kahyuM. " tane nagnane zaranA vanane viSe ekalI, rAkSasInI samAna joIne huM bIDuM chuM; (mahAre)eAruM (have) kAma nathI." ema kahIne pakSinI mAphaka te to adazya thai gayA ne te patine nAza karavAvALI dhRSTA strI to tyAM ja rahI, - have te AdhAraNa (mahAvata) ne jIva, je devatA thayA hatA, teNe avadhijJAnavaDe te bicArIne AvI hAlatamAM joI. pitAnA pUrva janmanI strIne bedha devAne vAste teNe sukhamAM mAMsanA kakaDA vALA eka zagALa ( ziyALa ) nuM rUpa dharyuM, te tyAM AgaLa nadIne tIre, mAMsane kakaDo paDatA melIne, pANInI bahAra uMcuM mukha rAkhIne rahelA eka masyAne levAne doDavuM, tyAre te matsya to pANImAM sI gayuM, ne teNe vipUrvalA ( gu%) pakSIe tene mAMsano kakaDe paNa ( laI lIdhe ! A kautuka joine nadIne tIre zaranA vanamAM beThelI pelI nagna rANu, du:khathI dina thaI gayA chatAM paNa belI. " he durmati zagA La! mAMsane kakaDe chato hato. tene paDatuM mUkIne tuM mAsya levA jAya che, paNa tuM te mAMsathI ane mIna (masya) thI banethI bhraSTa thaye; zuM joyA kare che?" te uparathI te jaMbuke kahyuM, "he nagna strI! tuM paNa zuM jue che? tuM e paraNelA bhartara (rAjA)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) jaMbUsvAmI caritra [ sarga ne tyajI daIne upapati jAranI IcchAvALI thaI, te tuM paNa pati ane jArae banethI bhraSTa thaI A sAMbhaLIne te ghaNuM bahavA lAgI, tethI te vyaMtara devatA te nI pAse pitAnuM maharbika (mahAddhivALuM) rUpa prakaTa karIne A pramANe che . " he pApI strI! teM AvAM pApakarma karyA che, to paNa haju e evI chatAM paNa je tuM jinadharmane aMgIkAra karIza, te te jaLanA pUranI peThe hArA pApa paMkane dUra karaze. he mudhe! jene teM marAvI naMkhAvyo hato, te huM mahAvata chuM; tuM je, huM jinadha rmanA prabhAvathI devatA thaye chuM" (e sAMbhaLIne) " huM e, e dharma aMgIkAra karIza." evo teNe nizcaya karyo eTale tene sA thvInI pAse laI jaIne teNe devatAe) dIkSA levarAvI Iti na purapaMDita ane ziyALanI kathA (jaMbukamArane temanI strI padmazrI kahe che) AvAM (bhegane viSe) pravartAvanAra, tema ja te thakI aLagAM rAkhanArAM banne prakAra nAMdaSTa tene anAdara karIne, Apa paNa viSayasukhane anubhava kare.". . tyAre jaMbukamAre kahyuM, "vidyumbhALI vidyAdharanI peThe, prema ghele thaye nathI; tenuM AkhyAna sAMbhaLa vizumatInI thA. 26 A ja bharatakSetrane viSe, (be pAMkhathI saMyukta pakSInI samAM na, banne ,uttara ane dakSiNa) bharatAddhane joDI denAre (madhyamAM rahe le) vaitADhaya nAme parvata che. te upara uttarazreNinA bhUSaNa rUpa ane devatAone ati priya evuM gaganavallabha nAmanuM uttama nagara che, 4 mAgadhi jaMbUcaritranA mate, rAjA, mahAvata ane cerIe traNethI bhraSTa thaI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo. ] viSNunmALInI kathA, (95 ) tyAM paraspara prItivALA, e saheAdara ( bhAI ) meghao ane vidyunmA LI nAmanAtaruNa vidyAdhara rahetA hatA. teoe vicAra kaDyA ke, Apa Ne vidyA sAdhavAne arthe, cAlA bhUcanIva stimAM jaie; kAraNa ke, ApaNI vidyA tyAM ja sadhAya tema che. vidyAsiddhi karavAne viSe A prakAranA vidhi paNa che. " ati nIca kuLamAM janmelI kanyAne para Navu, ne eka varSa paryaMta brahmacarya pALavu, " pachI teo mAtA pitAnI anujJA laine dakSiNa bharatAddhamAM, vasatapura nAmanA na garamAM AvyA. tyAM buddhinA bhaDAra evA te anna, caDALanA veSa laine, caMDALanI pATImAM jaI, temanu ArAdhana karavA lAgyA. teo tuSyamAna thayA eTale temaNe pUchyu, " tame ahiM kema AvyA che? tamane ahiM AvI vasyAne ghaNA kALa vyatIta thayA che. " temaNe kharI vAta chUpAvIne uttara ApyA. " he hitakatIo ! ame kSiti pratiSThita nagarthI AvIe chIe. amArA mA bApe amane kuTuMba mAMthI kADhI mUkyA, tethI roSe bharAine nIkaLI AvyA, te te pharatA pharatA ahi' AvyA chIe, " mAtageA ( cAMDALA)e kahyuM. " tyAre tame amArA Azraya karIne ahiM raheA ane ame tamane pU chIe chIe ke, tamAre paNavAnI martha che? tA ame tamane e kanyA ApIe, paNa jo tame amArI kanyAnuM pANigrahaNa karo, teA tamAre amArI jAtine ucita saghaLuM karavu paDaze, " teoe hA kahI, te uparathI te ca'DALAe temane kANI ane dvaitura ( dAMta bahAra nIkaLelA) evI e kanyA paraNAvI. tyAra pachI vidyanmALI teA kurUpa evI paNa mAtaMga kanyA upara ati vyAmeAhita thayA ane vidyA sAdhana kAMi paNa karI zakayA nahi. " anukrame vidyungALInI strI garbhavatI thaI ane varSa pUrNa thae medhathai tA vidyA siddha karI, eTale teNe prItine lIdhe vidyungALIne kahyuM, "he bhAI! ApaNe vidyAnuM sAdhana karyu; mATe cAla, caDALa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (96). jabUsvAmI caritra, ( [ sarga phaLane tyAga kara. have ApaNe vitADhaya parvata uparanA vihAranI sukha saMpattine gU thayA; tethI tuM mAtaMgI (caMDALa kanyA)ne tyajI de. have ApaNane vidyAdharIo potAnI meLe AvIne varaze." vi ghumbhALIe lajajAne lIdhe nIcuM mukha karI kahyuM, "he vidyAvAnuM ! he suvrata ! tuM vitADhaca upara jA; kAraNa ke, te hAruM kArya saphaLa ka yuM che, adhama satvavALA meM te niyama rUpa vRkSane geDI nAMkhyuM che, tyAre mAre tenAthI utpanna thanAruM vidyAsiddhi rU5 phaLa kyAMthI he ya? A bicArI sagarbhA strIne tyajI devI, te mane yogya nahi ane vaLI vidyAvAna evA hArI sAthe vidyA vagarano huM AvuM, tethI mane zarama Ave che. te vidyAsAdhana karyuM che, eTale tuM jA, hAruM kalyANa thAo. paNa te, te karyuM nahi, eTale huM tyAM baMdhuone kevI rIte mukha batAvuM? e pote ja pramatta (pramAdI) thaI pitAne ja chetaryo che. have huM zrama (mahenata) laIne vidyA siddha karIza hArA bhrAtA upara sneha rAkhIne, pAcho te varSane ane mane teDavA Avaje, jethI huM te vakhate vidyA sAdhI rahIza, eTale hRArI sAthe AvIza." cAMDALaputrI sAthe premapAzathI badhAelA tene te (. gharathI laI jaI zake nahI; tethI te ekAkI vitADhaya parvata upara gaye; tyAM tenA baMdhuoe tene "tu ekale kema AvyuM hAre bhAI kyAM rahe ? ? e pramANe pUchavA mAMDayuM, tyAre teNe vidyumbhALInI kathA yathAsthita kahI batAvI, (have ahiM) vibhALInI cAMDALI kurUpa strIe eka putrane - janma Ape, tene ja vidyAsiddhi jevo gaNune te harSita thAya che putra premane lIdhe te hecchI upara vadhAre Asakta thaye; tethI te huM buddhi, vidyAdharanA sukhane duSTa svAnanI bhAphika bhUlI game te karaNI ane jaMtura cAMDALIe tenI sAthe yatheccha sukha bhogavatAM vaLI bIjI vAra garbha dhAraNa karyo
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 jo] vidyumbhALInI kathA, (97) have vidyAsaMpanna megharathe pitAnA bhAInA virahane lIdhe, mahA mahenate eka varSa nirgamana karyuM. te arasAmAM vidyumbhALInA saMbaM dhamAM megharathane, uttama bhrAtRbhAvane anurUpa vicAra thavA lAgyA. "huM ahiM surasuMdarI samAna vidyAdharIonI sAthe rahuM chuM ane te kaddarUpI svecchI sAthe, naraka samAna gRhasthAzramamAM vase che. huM ahiM bAga bagIcAvALA sAtabhUminA mahelamAM rahuM chuM ane te smazAnamAM - hADakAM ane mAMsathI saMkIrNa evI eka cAMDALanI jhuMpaDImAM rahe che. huM ahiM vividha vidyA rUpa RddhinI madada vaDe yatheccha bhega bhegavuM chuM ane te jIrNa vastra pahere che tathA halake kherAka khAya che." e uparathI megharatha, varSa purUM thae puna: (pharI) vasaMtapura ga che ane bhAIne kahevA lAgyuM, "he bhrAtara ! vaitADhaya parvata upara AvIne have tyAre uttama vidyAdhara sukhezvara nathI anubhavavuM ? " vidyumbhALI zaramAI jaI hAsya karI kahevA lAge, " A mahAra bALa vatsavALI strI, pharI garbhavatI thaI che, jene bIjA keine A dhAra nathI evI A mArI snehALu, saputrA ane sagarbhA strIne, vajU jevA dedayavALe thaIne hArI peThe huM tyajI zakuM nahI. mATe he bhAI! tuM jA; vaLI keI bIje avasare mane darzana deje. A samaye te huM A hiM ja nirgamana karIza; bhAI, tuM dha lAvIza nahi, megharathe tene ghaNuM ghaNuM samajAvyuM, ane khinna thaIne te pAcho gayo. (sAme). mANasa ati mUDha hoya, tyAre (tene) hitakartA paNa zuM karI zake bIjo putra jamyA pachI vidyumbhALI to pramAdane lIdhe, mAtaMga " kuLane svarga thakI paNa adhika mAnavA lAgyo, vastra ane bhejana pra mukha tene barAbara maLatAM nahIM; chatAM paNa te svecchInI kukSithI janmelAM bane bALakane lIlAe karIne ramADavAmAM, tene kAMI dukha jaNAyuM ja nahi, temane kheLAmAM besAra, tyAM teo vAraMvAra pezAba karatAM, tene paNa te gAdakanA nAna jevuM gaNutA pitAne su
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (98) jabUsvAmI caritra, ( [ sarga bhaNe mAnatI te oNchI, pade pada (pagale pagale) teno tiraskAra karatI; to paNa Asakta thaelo te, cAMDALa kuLane dAsa thaI rahyo bhrAta snehanA anubaMdhane lIdhe pharI paNa megharathe AvI, tene AliMgana deI, gadgad vANIe tene kahyuM, "he kalina ! tuM caMDA LanA kuLamAM rahe nahIM. tyAre ahiM zI prIti che? zuM mAnasaravA ramAM utpanna thaela haMsa, kadi grahanA durgadhI pravAhamAM rame khare? dhUmavatI (dhUmADAvALI) agni, jema gharane malIna karI nAkhe, tevI rIte tahAra kuLane tuM hArA kukarmathI malIna na kara" A pramANe (bIjI vAra ) samajAvyA chatAM paNa teNe sAthe AvavAnI icchA batAvI nahIM. tethI have ahiM puna: nahi AvuM" ema kahIne megharatha pAchA gaye te pachI megharathe pitAnuM rAjya cirakALa sUdhI pALI, (pArakI) rAkhelI thApaNane jema saMpI de, tema yogya samaye te rAjya potAnA putrane seMpI dIdhuM. pachI te buddhivata megharatha, suthita AcArya pAse dIkSA laI, tapa karI devatA thayo. e pramANe catura medharatha, sukha 5 raMparAne pAmyo ane mUrkha vidubhALIe bhavasAgaramAM bhramaNa karyuM, iti vidyumbhALInI kathA (jaba kamara pitAnI strI padyasenAne kahe che.) "e vinA LInI peke, huM rAgAMdha thaIne duHkhI nahi thauM; huM hita uttarottara su khamAM ja lIna thaIza." - te uparathI kanakasenAe kahyuM, "he svAmina! jarA mahAruM paNa mAne; ne zaMkhadhamakanI mAphaka atizaya na kare, te zaMkhadhama kanI kathA A pramANe zaMkhadhamakanI kathA. 17
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo. ] zakhadhamakanI kathA (99 ) zALigrAmamAM eka kheDuta rahetA hatA, te nitya savArathI sAMja sudhI peAtAnuM kSetra sAcavatA, kSetra rUpa sAgaramAM dUra thakI AvatA prANIone, te, maca ( khATalA ) rUpa pravaNa upara besIne zakha cUkave karIne nasADI mUkatA. ekadA (keTalAeka ) cANa, DhAra cArI lAvIne te kSetranI paDA zamAM AvyA. tyAM te zakha nAda sAMbhaLIne vicAravA lAgyA. "grAmanA subhaTA, A DhArane pAchA vALI javAne arthe AgaLa gayA haze ane tene ja AA pAsene zaMkhanAda che." Ama vicArIne te cAra lAke, DhAra tyAM ja ( tenA khetaranI najIkamAM) cheDI daine, prabhAte vRkSa uparathI pakSIo uDI jAya, tema ra dizAe palAyana karI gayA. te kSudhAtura DhAra paNa dhIme dhIme caratAM catAM, aruNAdaya ( sUryAya ) vakhate te kSetranI najIkamAM ja AvI paheAcyAM. kheDuta Dhera kADhavA mATe dADayA, paNa tyAM teNe tenI sAthe koI manuSya joyu nahI, tethI teNe anumAna karyuM ke, cAra loko mhArA zakhanAda sAMbhaLIne, huIne A dvArane cheDIne jatA rahyA che. pApI mANasA jarUra sarvatra bhayavALA hAya che." pachI teNe DhAne gAmamAM laI jaIne, kAMI paNa zakA zi vAya gAmavALAne soMpyAM; te ema kahIne ke " mane devatAe ApyAM che, te tame mahuNa karo." teNe gAmavALAne gAyavALA kacyA. arthAt gAyA pAchI lAvI dIdhI; ( tenA badalAmAM ) gAmavALAoe grAmanA yakSanI samAna tenI atyaMta bhakti karI; kAraNa ke, je Ape, te ja devatA (kahevAya ) A pramANe (eka vakhata ) phAvyAthI bIje varSe paNa, te kSetramAM jaine rAtrIe zaMkha phUMkavA lAgyA. ekadA te cAro khIje gAmathI DhAra cArI lAvIne, madhyarAtrIne samaye te ja kSetranI paDAzamAM AvyA. tyAM zakhmAne mhe zakha nAda sAMbhaLIne, sArI rIte sAjIva ( caturAI-heoMzIyArI) nuM Alabana karI teo maheAmAMhe khelavA lAgyA, "A ja pradezamAM, ne A ja
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) jaMbusvAmI caritra [ sarga kSetramAM pahelAM ApaNe zaMkhane nAda sAMbhaLyo hato, ne hamaNAM paNa te ja sAMbhaLIe chIe; tethI te ja A zaMkha, ne te ja va gADanAra ke kSetrarakSaka, kSetranI rakSAne mATe prANIone hAMkI kADhavAne artha A zaMkha vagADe che, dhikkAra che ke, pUrve ApaNe ThagAyA," : te pachI teo, rUnI vATa karatA heya, tema hAtha ghasatA ghasatA ane vAchaDAM jema gAyanA stanane dabAve, tema dAMtavaDe haTha pIsatA pIsatA, tathA hastIo sUDha pachADe, tema lAkaDIo pachADatA pachI DatA, vaLI baLadanI peThe dhAnyanA choDane kaMpAvatA kaMpAvatA; te catura cere zabdAnusAre kSetramAM gayA. tyAM teNe zakha vagADanArA mANa sane mAMcaDA upara beThele che. te mAMcaDAnA lAkaDAne halAvI bhUmi upara pA; eTale AdhAra rahita thaele te kSetrarakSaka paNa nIce paDyA. Adheya AdhAra vinA ekaluM rahI zakatuM nathI, pachI temaNe tene kaNa (dANuM ) nA DuMDAne phUTe, tema lAkaDIo vaDe mA; tethI tiNe khAtA hoya temAM pAMca AMguLiene hemAM nAMkhI, te AjIjI karavA lAgyo. temaNe vaLI tene hADakAM kasakasa thAya tevI rIte bAM ;i tenA hAtha paNa sAthe joDIne bAMdhyA, tethI jANe teo tenI pAse IcchA viruddha aMjaLi joDAvatA heya, te te dekhAvA lAgyo, pachI teo saghaLAM Dhera tathA tenAM vastrasuddhAM laIne jatA rahyA, ne te kheDutane kSetrapALanA jevo nagna karI mUka, ceAre tene tyAM ja mUkIne jatA rahelA hovAthI, savAra thaI tyAre govALIyA A vyA, temaNe tene pUchayuM eTale teNe kahyuM "dhama phUMka) dhamevo, paNa bahu na dhovo; kAraNa ke, ati dhAmele (phukele) zobhate na thI, thoDuM dhasIne (phukIne vagADIne) je maLyuM hatuM, te atizaya vagADavAthI khevuM paDaze, iti zaMkhadhamakanI kathA | (kanakasenA jaMbakumArane kahe che, "he nAtha ! te mATe Apane
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 je. ] vAnaranI kathA. (10) paNa atizaya karavuM yogya nathI. he pASANanI peThe kaThina ( hRdayavA LA)! amArI avajJA karavI Apane lAyaka nathI." ja te uparathI jaMbukamAra jaLa samAna zItaLa vANIthI bolyA, "huM zilarasamAM ceTI janArA vAnaranI peThe, baMdhanane, anabhijJa (nahi jANanAre) nathI, (arthAt huM baMdhane jANuM chuM) te vAna ranI kathA A pramANe- vAnaranI kathA. 17 vanalakSmIe karI phaLadrupa vidhya nAmano parvata che. temAM mahA TA vAnaranA yuthane uparI eka vAnara vasate hate. te vidhyAdri ne putra ja heyanI! tema tenA vananI guphAomAM krIDA karate yUthanA sarva vAnane harAvI deto. strI saMbaMdhathI heTA rAjyanA sAmrAjya nI sukha lIlAne batAvI ApatA hoya, tema te mahA baLavALo ekale ja, sarva vAnarIonI sAthe krIDA karatA - ekadA keI bIjA madonmatta yuvAna vAnare te vAnaranI avajJA karI ane vAnarIe upara rAgavALe thaI, temane saMgamanI IcchA karavA lAgyo. pAkavA AvelA tethI lAla thaelA ane phATI gae lA dADimanA jevA-kaI vAnarInA-AtAmra ( ratAza paDatA) mukhanuM, te cuMbana karavA lAgyo; to keinA mukha upara ketakInI raja uDA DavA lAgyA; vaLI pote gujAkuLa ( caNAThI) no hAra banAvI kaI nA kaMThamAM paherAvavA lAgyo ane keIne bilavapatranI vidio karI karIne ApavA lAgyo; to keIne moTA hIMcakA upara besArIne khUba AliMgana devA lAgyo. A pramANe potAnA hastabaLane lIdhe agresara evA yUthapatine paNa na gaNato hoya, tema ni:zaMkapaNe vAnarIonI sAthe krIDA karavA lAgyo. vaLI kaI vAnarI, nakharavaDe tenA pUchaDAne khajavALatI hatI, to keItenA sarvaga uparanA vALa
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12)' jabUsvAmI caritra, ne pramArjatI hatI. keI kadalInA paMkhAvaDe tene vAyu oNLatI hatI, te keI kamaLanAM nALavA laIne, tene vAste karNa (kAna) nAM AbhU paNe banAvatI hatI, eTalAmAM UMcI Toca upara beThelA te moTA yUthapati ( vAnare ) dUrathI A vAnara yuvAnane je, tethI te sadya kopa karIne tyAM deDI Avyo, reSamAM pUchaDuM halAvatAM halAvatAM te yuthapati vAnare pelA yuvAna vAnarane pASANane ghA karyo. te tene vAgyA eTale temAM AvI, ghu ghu zabda karate bhayAnaka dekhAte, siMhanI peThe tenI sAme deDo, cirakALe maLelA be mitro eka bIjAne jema savAge bheTe) tema A be vAnara, duzamana chatAM paNa paraspara sage bheTavA lAgyA (arthAta yuddha karavA lAgyA,) temAM teo parasparanA zarIra upara tAro karIne traTas traTat karavA lAgyA. (nakha vaDe cAmaDI paDavA lAgyA.) parasparanA daMta ane nakhanA prahArathI nIkaLelA lehIthI cArcata thaelA te banne, jANe lAlacaLaka (va) paheryAM hoya, tevA de khAvA lAgyA. paraspara bAhuyuddha yuddha karatAM, teo ghatakArenI peThe eka bIjAne bAMdhavA lAgyA tathA choDavA lAgyA. (kSaNamAM bAMdhatA - ane kSaNamAM choDatA) chevaTe te yuvAna vAnare muSTidhAtavaDe jenAM A sthi bhAgI nAMkhyAM che e te vRddha vAnara, zIgha khasI gayuM ane dhIme dhIme pAchA pAse AvyA, eTale pattharanA prahAra karIne te yuvAne, tenuM mAthuM phADavuM, prahAranI vedanA bahu thavA mAMDI, eTale te vRddha vAnara, dUrathI phekelA bANanI peThe tyAMthI nAsIne cheTe jato rahyo che - prahAranI vedanAthI dIna thaI gaelA ane tRSAe pIDita evA teNe, bhamatAM bhamatAM eka jharatA parvatamAM zilAjita che. tene te Ne pANI dhArIne temAM mukha nAMkhyuM, tethI te (tenuM mukha) bhUmimAM thI ja nIkaLyuM hoya, tema tyAM ja cATI rahyuM! mukha kheMcI levAne arthe teNe pachI banne hasta temAM nAkhyA, te paNa tyAM ja cATI rahyA pachI
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2jo. ] vAnaranI kathA. ( 103 ) hastanI peThe teNe peAtAnA paga paNa temAM nAMkhyA; te paNa tyAM cATI rahyA. tethI jANe tenAM pAMce AMgAmAM khIlA DAkI DhAyA hAya, tema mRtyu thayuM. te vAnare peAtAnA hAtha paga bahAra rAkhIne, jo sukha kheMcI lIdhu heAta, teA nice te zilAjita thakI mukta thAta; paNa sukha na cheDAvatAM bIjA aMga temAM nAMkhatA gayA, e Tale vadhAre cATatA gayA, iti vAnaranI kathA. che ? (jakumAra kahe che ) A pramANe prathama bAlyAvasthAmAM ji bhAImAM ja lubdha evA manuSya, pachI cuvAvasthAmAM zilArasa jevI nArIone viSe lubdha thaine, pAMce IkriyA sahita saMsAranA paka (ka cA) mAM DUbatA maraNa pAme che; paNa huM tevA nathI. ityAcAryazrI hemacaMdraviracite pariziSTaparvaNi sthavirAvalIca rite mahAkAvye jaMbUsvAmivivAha - prajjavacaurAgama-madhubiMDapuruSakathA kuberadattakathA-mahezvaradattakathA - karSakakathA - kAkakathA - vAnaravAna rIkathA-aMgArakArakakathA - nUpurapaMkitAzRgAlakathA-vidyunmAlikathA zaMkhadhamaka kathA - zilAjatuvAnarakathAvarNanAnAma dvitIyaH sargaH //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) [ sarga ja khUsvAmI caritra. atha tRtIyaH sargaH $9 pachI nabhasenAe RSabhadattanA putra ( jajba ) te aMjaLi cIne kahyuM, "tame pelI vRddha ii jevA thA nahI. tenI kathA A pramANe che-- bunAnI vRstrInI kathA. 19 eka gAmamAM buddhi ane siddhi nAmanI e vRddha strIo rahetI hatI. te ane henapaNIo hatI ane nitya atyaMta duHkhI hatI. te gAmanI imhAra icchita vastune ApavAvALA, prasiddha bhA Laka nAmanA yakSanu maMdira che. dAridra rUpa vRkSanA udyAna jevI te buddhi nAmanI srI, hammezAM pelA yakSanuM sArI rIte ArAdhana karyA lAgI, prabhAta, madhyAnhe ane sadhyA samaye hammezAM te devasthAnanuM pramArjana kare; te pUjA karIne tenI AgaLa nevedya dhare, ema karatAM cakSa tuSTamAna thayA tethI eyA. " tane zuM ApuM?" dhaNI ArAdhanA karyAthI kapAta paNa tuSTamAna thAya che. te strIe kahyuM, " he te deva! jo tame tuSTamAna thayA he, te! tame mane evuM ApA ke, jethI huM sukha satASamAM rahuM." / kahyuM, "huM buddhi!tuM susthita thA tuM prati divasa mhArA paganI nIce ekeka dInAra joiza, (te laI leje,)" tyArathI tene hammezAM eka eka dInAra maLavA lAgyA, tethI te vRddha strI, peAtAnAM sagAM vahAlAMthI tema ja bIjA mANaseAthI paNa adhika RddhivALI thaI jeNe svapnamAM paNa divya vansa joyAM nahetAM, te have rAjA nI rANInI peThe kSaNe kSaNe navanavAM vajra paheravA lAgI ! jene pahe lAM khATI chAza sA e maLatI nahi, tene ghera Aje, heATA AMcaLavALI hajAro gAyA thai! je janmathI mAMDIne chaNuM jhupaDI karatAM
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo ] buddhinAmanI vRddhastrInI kathA ( 105) mAM rahetI, teNe vedI ( eTalA ) AgaLa ( bAMdhelA) matta hastI evALA prAsAda karAvyA ! je pahelAM para gharanAM chANa vAsIdAM vi gere kAryo karI AjIvakA calAvatI, te Aja staMbhanI pUtaLIe nA jevI rUpavata dAsIethI sevAvA lAgI! je hammezAM pAtAnA khArAkanI ciMtAne lIdhe dIna rahetI, te have yakSe ApelI sapadAe karIne dIna janAnA udgAra karavA lAgI !!! buddhinI AvI saMpatti joine jene matsara thayA che evI si i vicAravA lAgI. " Ane AvI saMpatti kyAMthI prApta thai ? paNa ThIka che ! mhAre ne ene sakhIpaNuM che, tethI huM tenI vizvAsu chuM; eTale huM' ane sekaDA mIThAM vacana kahIne, e vAta enI pA sethI kaDhAvIza. " AvI buddhivALI siddhi, buddhine dher gai. tyAM teNe tenA priyasakhI kahIne satkAra kaDyA pachI teNe pUchyuM " he bhaginI! aNaciMtavyA AveA vibhava tane kayAMthI prApta thayA ? hA rA vaibhava uparathI anumAna karUM chuM ke, tane citAmaNirata tA na thI prApta thayuM! tane rAjAnA prasAda thayA ,, ceA ke, tane koi nidhAna jaDI Avyu che koI devatA satuSTa tha ke, te kAMi huM khi! tane sa padA maLI, te mane ja maLI che; huM Aja dAri kenA du:khane jaLAMjaLa ApuM chuM ( arthAt thArI saMpatti joine te tu' chuM ane tu te huM chuM; ApaNe zarIrathI paNa judAi nathI, tethI ApaNa bannene paraspara kAi paNa vAta na kahevAya tevuM nathI; mATe kahe, tane A Rddhi kyAMthI maLI ? " ja me tene hAMkI kADhayu che.) prItine lIdhe hA teno Azaya nahiM jANavAthI buddhie te, pAte yakSanuM ArA dhana karyu tyAMthI te, tene Rddhi prApta thaI, tyAM sudhI saghaLu kharekharUM kahI dIdhuM. pachI siddhi vicAravA lAgI, " vAhe vAha ! ThIka, mane paNa vibhava meLavavAnA khanne upAya hAtha AvyA che. huM paNa yakSane
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) jakhasvAmI caritra, f sarga enAthI vadhAre bhakti vaDe ArodhuM ke, jethI ane enAthI paNa adhika saMpad maLe." - pachI buddhie batAvelI rIte siddhie paNa artha meLavavA mATe hamezAM yakSanI ArAdhanA karavI zarU karI. tenA maMdiranAM pagathIyAne teNe vividha prakAranI bhaktithI, khaDI vigerethI cItrIne zaNagAsyAM, hamezAM svastika (sAthiye) ALekhI yakSanA AMgaNAnI bhUmine te dIpAvavA lAgI; te jANe te maNinI bhaktinA prakArane potAnuM kirtavya jANIne ja karatI hoya, tevI ja|vA lAgI. upAsanA kara vAne jANe niyama lIdhe heyanI evI te strI, dareja pote pANI lAvIne tene snAna karAvavA lAgI. vaLI te lAvelAM biTavapatra karavIra, tulasI ane kunzaka pramukha puSpavaDe te traNe saMdhyAe tenI pUjA karavA lAgI, ekAzana ane upavAsa vigere tapamAM tatpa. evI te, aharniza sevana karanArI vyaMtarI heya, te tenA saMda 2mAM ja rahevA lAgI, - A pramANe atyaMta ArAdhanA karI tyAre yakSe tuSTamAna thaIne kahyuM "he siddhi! huM tuSTamAna thaye chuM. he mahAbhAgye ! tyAre je jo (ie te mAga." tethI teNe akhUTa bhaMDAravALA yakSane kahyuM, "teM hArI sakhIne je ApyuM che, tethI bamaNuM ane Apa." ema thaze. eka kahIne te bheLaka yakSa aMtardhAna thaye, anukrame siddhi te buddhi za. kI adhika dvivALI thaI evuM joine buddhie yakSane pharI ArAdhe; tethI te tene prati divasa tenAthI bamaNuM dhana ApavA lAge. vaLI tenI spardhvane lIdhe siddhie tene Aso tethI yakSa tuSTa thayo tyAre te duSTa siddhi vicAravA lAgI. "yakSane prasanna karIne huM je dravya mAgIza, to tethI bamaNuM tevI rite buddhi paNa mAgaze. tethI huM tevuM mANuM ke tenuM bamaNuM je buddhi mAge, te tene dukhakAraka thAya to ja mahArI buddhi kharI ??? ema vicArI teNe yakSane kahyuM, "hArI
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo.] jAtivaMta ghoDAnI kathA (107) eka AMkha kANI kara yakSe kahyuM. "evamastu (ema ja thAo.) ke turata tenI eka AMkha kANuM thaI . have buddhi, "ene yakSe vaLI vAmaNuM zuM ApyuM ? ema dhArI siddhi thakI bAmaNuM meLavavAnI IcchAe puna: yakSanI ArAdhanA ka 2vA lAgI, te prasanna thaye tyAre teNe mAgyuM je siddhine ApyuM he, tethI bamaNuM ane Ape." yakSa, "evamastu" kahI tiradhAna zo eTale te turata be AMkhe aMdha thai; kAraNa ke, devatAonuM vaca na aphaLa hetuM nathI. A pramANe buddhi prathama maLelI saMpathI tRpta nahiM thatA levarI thaI, te teNe potAne pitAnI meLe ja nAza karyo iti buddhi nAme vRddhastrInI kathA (nabhAsenA jaba kumArane kahe che.) "manuSyapaNAnI lakSmI me LavIne tethI adhika Iccho cho, to tame paNa te adha strInI peThe pratirUpa thaze. ( arthAt kaSTane pAmaze.) - jaba kumAre kahyuM, "huM, he mUrkha ! jAtyAdha (uttama adha)nI peThe avaLe mArge jauM te nathI. tenI kathA tuM sAMbhaLa- jAtila hAnI thA. 90 jeNe pitAnA pratApavaDe zatruone jItyA che e ane a6 bhUta lIe virAjamAna e jitazatru nAme vasatapura pattanane rAjA hatA. tene buddhi rUpa dhanathI zobhate, jinadAsa nAmane zreSThI vidhAsanuM pAtra hatA, ekadA apALakee rAjAne revaMtanA ja putra hAyanI! tevA lakSaNe yukta kizora azva batAvyA eTale pRthvI patie azvanAM lakSaNa jANanArAone Adeza karyo, "AmAM kayA kayA ao kayA kayA lakSaNee saMpUrNa che ? te kaho." teo eka anya kizorane zA
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) jaMbusvAmI caritra. . [ sarga eNkta lakSaNa yukta joIne rAjAne kahevA lAgyA, "A (azva)nI kharI geLa che, be ane kharInI vaccenA saMdhi na dekhAya tevA che. jAnu tathA jaMdhA mAMsala che, enI Doka UMcI ane vaLelI che, ene ni:zvAsa kamaLapuSpa jevo sugaMdhI che, enA keza snigdha che, svara keyala je che, enI AMkhe mallikA puSpa jevI che, zravaNa (kAna) laghu ane stabdha che, kezayALa lAMbI che, paMcabhadranA cinhavALe che, vAMse paNa gUDha che, skaMdhAdi sAta sthAnake pRthu-pahA Le che, chAtI vigere jagAoe daza dhruvAvarta karIne zebhIta che, tema bunAvAdi duSTa Avarte varjita (rahita) che. snigdha dAMtavALe che ane adhakizora svAmInI lakSamIne vadhAre te zubha lakSaNavALe che." rAjAe pote paNa, azva lakSaNane jANa hato tethI te ane tevo je joIne, kesaranA jaLathI tenI sAme pUjA karI. pachI tenI puSa pUjA karI; vastrapUjA karI tathA tenI lavaNetAraNAdi kriyA (1Na utAravAnI kriyA) karAvI. pachI " enuM rakSaNa karavAne kaNa samartha che?" tene vicAra karavA mAMDaze, kAraNa ke pRthvI taLa u para ratna upara bahu vidane hoya che. athavA to "mAre snehI, vidhAsabhAjana ane zrAvakanAM (bAra) vrata pALanAre prakhyAta jina dAsa zrAvaka, je buddhimAna che, svAmIbhakta che, pramAda rahita che te ne ja AvuM adharala seMpavuM yogya che.(Ama vicArI) teNe tene belAvI, kRpA sahita Adeza karyo ke, "tamAre A mahArA azva kizoranI prANa samAna rakSA karavI. " Apane Adeza pramANa che." ema kahI jinadAsa tene, tenI cAkarI karanArA mANasa sahita pitAne ghera laI gayo, te tyAM teNe te adhakizorane mATe eka sukhada sthAna taiyAra karA vyuM. temAM kamaLa retI patharAvI, te jANe gaMgA nadInuM pulIna (re tete jAtimAM zreSTha heya, te rana kahevAya che. strIrana, adharana vigere.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 je.] jAtivaMta gheDAnI kathA (100) tIvALo pradeza) ja heyanI! tevuM karyuM tene raja vinAnAM ane svA diSTa lIlAM tRNa pitAne hAthe ja khavarAvavA lAgyA; retIvALA ane kAMkarA kAMTA vinAnA pradezamAM, pote ja lagAma pakaDIne tene pheravavA lAgyA. vaLI pote jyAre jyAre snAna karate, tyAre tene paNa sugaM dhI, nahAvA lAyaka garama pANIthI huvarAvavA lAgyo, te niraMgI che ke, nahI? ethI tenI parIkSA karavAne artha, tenA netranI pAMpaNa uthalAvIne dararoja jovA lAgyuM. vaLI prati divasa pate tenA upa 2 svAra thaI tene prathama dhArAe calAva, taLAve pANuM pAvA laI jate. tene gherathI taLAve jatAM rastAmAM eka ucuM jinamaMdira hatuM, tene saMsAra samudranA eka kaMpanI peThe (mAnIne) kadi tenuM AkramaNa karIne te jAte nahI. "jinamaMdiranI avajJA na thAo." evA hetuthI te buddhimAna zrAvaka, azva upara ArUDha thayAM chatAM paNa, hamezAM jatAM AvatAM tenI traNa vakhata pradakSiNA karato, devatatvane jANanAra te zrAvaka, azva upara beThAM chatAM paNa devane vaMdana karate, u tarIne aMdara praveza na karate, enuM kAraNa eTaluM ja ke azvane prasAda thAya nahI. AvI rIte jinadAse, te ane evI rIte zIkhavyo ke, jethI te taLAva, ghara ke, citya zivAya anya koI sthaLe jAya nahIM. - A akizoraka, jema jema vRddhi pAmate gaye, tema tema re jAne tyAM saMpatti paNa vadhatI gai. tenA prabhAvathI te bhUpati sarva rAjAone AjJA karavAmAM iMdra samAna utkRSTa thayo, paNa tenI A jJAmAM rahevAthI udvigna thaelA te rAjAe vicAravA lAgyA. "jenA prabhAvathI ApaNe parAbhava thAya che, te-A adhinuM kaI paNa prakAre haraNa karavuM athavA tene mArI nAMkhave. paNa te ane ema karavAne tio azakta hevAthI, temanAmAMnA eka sAmaMtane maMtrI, je buddhi nA garvane parvata samAna hatA, te be , "te azvanuM chuM ke I & ghaDAne cAlavAnI gati.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (110) . jaMbusvAmI caritra [sarga prakAre haraNa karIza; upAyane kAMI paNa duSkara nathI. kAraNa ke, u. yanI zaktinuM kAMi mAna (mApa) nathI" sAmate tene ema kare tyAre e Adeza karyo eTale te buddhisAgara maMtrI, mAyAzrAvaka thaI vasaMtapura gayo. | tyAM jinamaMdira tathA suvihita AcAryone darzana karI, ji nadAsane ghera jaI teNe tenA gRhatya (ghara derAsara) mAM rahelA ji nabiMbane vaMdana karyuM; jinadAsane paNa zrAvakane praNAma karavAnI rIta mujaba namaskAra karI ane eka catura mayUranI peThe zrAvaka zuM darzAvyuM. jinadAse paNa sAmA AvIne tene praNAma karIne pUchayuM, Apa mahAzaya kyAMthI Ave che? " te kapaTazrAvake kahyuM, "huM saMsArathI virakta thaye chuM a9pa samayamAM hAre dIkSA levI che; have mahAre gRhasthAzramamAM rahevuM nathI, dharmane bAMdhava samAna gaNI, mAyAne tyAga karI tIrtha paryaTana karIne huM uttama guNanI samIpe (jaI) puruSArtha (mekSa) ne pragaTa karanAra vrata grahaNa karIza (dI kSA laiza.)" e uparathI jinadAse kahyuM, "he mahAtma tame 94. le AvyA, samAna AcaraNavALA ApaNe bane sukhe dhamegechI karIzuM. A vAta teNe mAnya karI eTale strI puruSamAM uttaA ane dAnavIra evA jinadAse, potAnA baMdhunI samAna prItithI tene snAna karAvyuM, snAnavaDe tenA keza nirmaLa kahyA, pachI vaLI tene kasturInA paMkathI malina kasyA. (kAraNa ke, te kALI hoya che. ) pachI citrelA lekhanI jevA zelatA ane puSpanI ALavaDe gUzelA tenA keza samUhane bAMdhI lIdhe. pachI tenA aMgane, jyoranA sara khA ujvaLa ane sugaMdhI AchI caMdananA lepavaDe carthya ane aNu che. kapUra ane kasturInA dhUmathI suvAsita karelAM evAM vastra paherAvyAM. vaLI tene sArU jinadAse eka kSaNamAM lehA, bhUSya peya, AsvAdya ane dava evI seI karAvI, tene huMsA -Asana u
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo] jAtivaMta gheDAnI kathA, (11) para besArI, paMkhAvaDe vAyu DhALI, vividha prakAre bhojana karAvyuM, - bhajana karI rahyA pachI, mahAtmA jinadAsa, te durAtmA evA kapaTa zrAvaka sAthe dharmakathA karavA lAgyo evAmAM jinadAsane kaI sago AvIne kahevA lAge che kadhu AvatI kAle hAre ghera zubha avasara che, te upara Apa 5 dhAre, tyAM tamAre Akho divasa rAtrI rahevuM paDaze, kAraNa ke, A ja kalyANa karavAmAM kuzaLa cho; tethI ApanA vinA kalyANa kema zAya? ) tene hA kahIne rajA ApyA pachI saraLa buddhivALe jina hAsa, te kapaTazrAvakane ati manohara vANIvaDe kahevA lAgyo, "mahA re, te hAra saMbaMdhIne ghera avazya javuM paDaze; tethI huM jauM tyAre tamAre hArA gharane potAnA gharanI peThe jALavavuM." te mAyA zrAvake te vAtanI hasatAM hasatAM hA kahI; ne te durmati upara vizvAsa khI jinadAsa mitrane gera gayo, te divase zaheramAM piravadhuo (nagaramAM rahenAra puruSanI - strIo) nA bhItI rIte rAsaDA levAI rahyA che, evo kAmudIutsava hato eTale rAtrIe sarva loke, te utsavamAM durmada thaelA hatA. te vakhate te kapaTazrAvaka nirbhayapaNe, te azvane laIne tenA upara AruDha thaye te adha paNa te ahaMnA maMdiranI traNa vakhata. pradakSiNA daI nivAyA chatAM paNa taLAve gaye; bIje gayo nahI, taLAvathI pAchA pharI vaLI devamaMdira pAse Avyo ne tyAMthI ghera gaye anya koI sthaLe gayo nahI, - duSTa sAmaMtane A saciva, aneka prayatna karayA chatAM paNa te ane bIje sthaLe laI jaI zakyo nahi. eTalAmAM te savAra paDI eTale te durAtmA palAyana karI gaye, ne sUryodaya tharyo tyAM te jinadAsa paNa ghera AvyuM eTale AvatAM AvatAM teNe leke pA sethI sAMbhaLyuM ke, "tamArA ane kAmudI-utsavanI AkhI rAtrI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 112 ) jaMbusvAmI citra. [ sa pheravyA che." " e zu?" ema sabhrAMta thai te dhera AvyA te, te Ne joyuM ke, "andha thAkI gayA che ane durbaLa thaI gayA che, te parasevAthI zyAma thai gayA che, sArUM thayuM ke, andha rahyo; ahe ! te mANase mane dharmane mAne chetavyA?" ema tene eka ja vakhate harSa te zAka anna utpanna thayA. jinadAsa nirtara andhanuM rakSaNa tA karatA ja hatA, paNa hu vethI tA, te tenI vadhAre sabhALa levA lAgyA; kAraNa ke, te unmArge gayA nahI tethI vadhAre priya thayA. iti jAtivata dhADAnI kathA, u mArge lai javA zaktimAna nathI ane hu paNa paleAkamAM sukhane ApanArA evA te uttama mArgane tajI' ema nathI," Ta che. mAra kahe che.) "te azvanI peThe mane paNa, kAI pachI kanakazrIe hasatAM hasatAM prema sahita kahyuM, " he svA min ! tame pelA gAmaDAnA mukhInA putranI peThe jaDa na thAo. ( tenu AkhyAna A pramANe che.): mukhInA putranI kathA. 21 eka gAmaDAmAM eka mukhIne putra rahetA hatA, tenA pitA mR hyu pAmyA hatA ane tenI mAtA paNa bahu du:khI hatI. teNe tene ekadA raDatAM raDatAM kahyuM, "tu nIca puruSonA agresara che, thAre a harniza para kathA zivAya bIjI kAMi kAma nathI. hA vyavasAyI ( udyamI) pitA tA, vyavasAyamAM ja jIvatA ane ArabhelA vyava sAyanA sarvadA nirvAha karatA. tu yuvAna thayA, te paNa te haju vya vasAya (udyama) ja AdaDyA nahI; teA prArabhelA evA vyavasAyanA nirvAhanI te| zI vAta karavI ! hArA samAna vayanA khIjAe te, pAtAnA udyamavaDe jIve che, tyAre tu pIDanI mAphaka phAgaDhanA a
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo] sekanI kathA (113) thaDAtA zaramAto nathI? dariddhi evI huM mahenata karuM chuM tethI tuM pitAnuM udara bhare che ane udara bharyuM eTale bhaMDAra bhara! ema samaje che. " putre kahyuM, "he mAtA ! huM have phegaTana nahi Atha DuM; athopArjanane vAste kAMI paNa udyama karIza ane arthopArjanane mATe AdarelA vyavasAyane, he mAtA! huM mArA pitAnI samAna sukhe niha karIza, have ekadA te mUrkha, cere beThA hatA tyAM teNe, baMdhanane gADI nAMkhIne nAsI jatAM eka gadheDAne joyo. tene dhaNI tenI pachavADe deDa, paNa tene pakaDI zakyo nahI, tethI te bolyo, " ! ! grAmasabhAnA mANase! ane chokarAMo! tamArAmAMthI je zaktivALe he, te A mahArA gadheDAne pakaDI rAkhe." e uparathI pelA mukhI nA chokarAe tethI artha (dhana) ne lAbha thaze, ema dhArI tenI pAchaLa doDI zAkhAnA phaLanI peThe tenA pUchaDAne pakaDI lIdhuM. leka e tene vAyA, chatAM paNa tene teNe choDyuM nahIM tethI gadheDe pATa o mAravA mAMDI, tenA caraNanA AghAtathI tenA dAMta paDI gayA, ne te bhUmi upara paDayo. iti mukhInA putranI kathA tamAre pAchAe tathA ane pachI . (kanakezrI kahe che.) "he nAtha ! tame paNa tenI peThe asadu Agrahano tyAga karatA nathI, tethI Apane zuM phaLa maLaze? te kAMi samajAtuM nathI." - jaMbUkumAre maMdahAsya karI kahyuM, "pelA potAnA kAmamAM ghelA : thaI gaelA solaka je nathI." (tenI kathA A pramANe che : sAlakanI kathA. 12 eka bhuktipALa (keTavALa) ne eka uttama ghaDI hatI. tenuM te potAnI putrInI peThe lAlana pAlana karatA ane ghoDAnA dedane
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114). jabUsvAmI caritra [sarga jANavAvALA eka selaka nAmanA puruSane nekara rAkhIne, ghI, tela ane edana vigerethI tenI cAkarI karAvavA lAge. gheDIne arthe je je miSTa padAthe sekane maLatA, temAMthI DuM te, tene A pato ane bAkInuM pote khAI jato. A pramANe te solake kapaTa kayAthI tene vege atyaMta ugra viDavAjIva viSaya sevakakarma upArjana karyuM. A pramANe kapaTa kArya karatAM karatAM te kALadharma pAmyo, ne araNyamAM rasto na jANanAra mUDha paMthI bhaTake, tima ghaNu kALa sudhI tiya gatimAM bho. - pachI te kSitipratiSThita nagarane viSe semadatta brAhmaNanA putra tarIke sebazrInI kakSie jabhyo, te ghaDI paNa mRtyu pAmIne bhava bhramaNa karI, te ja uttama nagarane viSe kAma patAkA nAmanI gaNikA nI putrI tarIke uptanna thaI. anukrame mAtA pitAe poSAto te bA hmaNa putra, kaNa bhikSA karate vana pAmyo. gaNikAnI putrIne paNa dhAtrIo harinI yaSTi samAna hRdaya AgaLa ja rAkhatI, te paNa A nukrame yAvanArUDha thaI. tenA zarIrane pavitra karanAra evA tenA rUpa ane vanane paraspara tulya e bhUkhya bhUSyaNatA bhAva hatA. dhanavAna evA te gAmanA tarANa puruSo, te gaNikA putrIne mATe paraspara dvi karatA ane mAlatI puSanI cera je bhramara bhame, tema tenI comera pharayA karatA, te brAhmaNa putra paNa tenA upara atyaMta Asa na hatuM, tethI dhAnanI peThe tenA dvAranuM sevana karate; kAraNa ke, kA. ma kharekhara sarvakaSa (sarvanI kasoTI kADhanAra) che. te te rAjA, a - mAtya ane zreNI vigerenA putronI sAthe krIDA karatI ane tenI A vijJA karatI, paNa brAhmaNa putra te tene joIne, jIvana gALavA lA che. te dAriddhinI tarapha te, te daSTinI saMbhAvanA paNa karatI nahI; ( 1 ghaDI ra arthAt teo arasparasa eka bIjAne zelAva tA; rUpavaDe yavana robhatuM ane vinavaDe rUpa zelatuM
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo ] AmAhasa pakSInI kathA. ( 115 ) kAraNa ke, gaNikAonA svabhAva che ke, dravyavAn tarapha rAga batAva vA; dravyahIna tarapha nahI. have kAmanA bANathI pIDita te brAhmaNa kumAra, tenuM paDakhuM mUka vAne asamartha hAvAthI tenA cAkara thaine rahyA. tenuM kRSikarma karavA lAgyA, tenuM sArathipaNuM karavA lAgyA, jaLa chAMTavAnuM kAma karavA lAgyA, dhAnya khAMDavAnu kAma paNa karavA lAgyA; vigere sava kArya karyA lAgyA. tene bahAra kADhI mUkatA chatAM paNa, te tenA gharanI mhAra nIkaLa teA nahI. tRSA veThatA, bhUkha veThatA, apamAna sahana karatA, te mAra paNa sahana karatA. Iti sAlakanI kathA. ( jaMbUkumAra kahe che. ) " te puruSanI peThe gheADI samAna je tame, temanI cukti5nAvaDe karIne, hu tamAre viSe sevakapaNAne prAsa ke rAvanAra abhiyAka karmane nahI upArjana karUM, vAste have tamArI kapi ta yuktio rahevA dyA, " te uparzI kamaLavatIe kahyuM. " he svAmin ! he kamaLAnana ! Apa ramA-sAhasa pakSInI peThe sAhasika na thAo. tenu' vRttAMta A pramANe che-- mA- sAhasa pakSInI kathA. 23 eka vakhate durbhikSathI du:khI thai, eka puruSa potAnA saMbaMdhI AnA tyAga karI, heATA sadhanI sAthe dezAMtara cAlI nIkaLyA. eka mahA aTavImAM saMdhe nivAsa kaDyA, tyAM te tRNu kASTha vigere levAne ekalA bahAra nIkaLyA. te vakhate vananI guphAmAM sUtelA eka vAdhanA sukhamAMthI, dAMte vaLagelA mAMsanA kakaDA laine, eka pakSI vRkSa u 1 kamaLa samAna sukha che jenuM evA, 2 mA sAsam arthAt sAhasa na karo, ema te olyA karatu tethI tenuman sameM evu nAma paDyuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ (116) jaMbusvAmI caritra [ saga para jaI beThuM " sAthI e pramANe vAraMvAra belaDu bolatu te pakSI, mAMsa khAtuM hatuM, tene te puruSe vismaya sahita kahyuM, "mAM isa (sAhasa karavuM nahIM, ema tuM lavAre karyA kare che ane sA hasa karIne vAghanA mukhamAMthI mAMsa khAya che, tethI tuM mUkhe dekhAya che; kAraNa ke, bele che tema pALatuM nathI, Iti mA-sAhasa pakSInI kathA (kamaLavatI kahe che.) "he jabU! Apa sAkSAt saMsAranA sukhane tyAga karIne, bIjA adaSTa sukhanI icchAe tapa karavAnI IcchA rAkhe che; tethI Apa e mA-sAhasa pakSInI upamAne yogya cho.? jabUe smita karIne kahyuM, "tamArI vANIthI huM meha nahi pAmuM, temAM svArthathI paNa bhraSTa nahi thauM; kAraNa ke, (amuka) traNa mitrenI kathA huM jANuM chuM je A pramANe che-- traNa mitrAnI vathA. 4 - kSitipratiSThita nagarane viSe jitazatru rAjAne madatta nAmane pure hita hatA. te sarvatra adhikAra bajAvatA. tene eka sahamitra nAmano mitra hatA, te khAnapAna vigeremAM sarvatra sAthe rahe , tethI temane bannene ekya hatuM, vaLI tene pamitra nAmane eka bIjo sta hatA, tenuM te utsavanA divasomAM ja sanmAna karate bIje vakhate nahIM. praNAmamitra nAmane eka tene trIje mitra hatA, tene te, te jyAre maLatA, tyAre phakta praNAma karIne ja upakRta karatA ekadA te purohite kAMI aparAdha kasyAthI bhUpati kopAyamAna thayA ane tene ugradaMDa karavAne vAste, bIje divase pakaDI lAvavAne teNe icchayuM, parahita teno abhiprAya jANuM game, tethI rAtrImAM ja te bicAre sahamitrane ghera gaye; ne tene kahyuM ke "Aje rAjA mahA - 1 sAhasa na kare,
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo. ] zreNa mitrAnI kathA. ( 117 ) rA upara ruSTa thayA che, tethI mhArI mAThI dazA thai che, tA huM hA gharamAM rahIne mhArI mAThI dazA gALavA icchu chuM heta. hAra vakhate ja mitranI khabara paDe che. mATe thArA gharamAM mane gupta rAkhIne e maitrIne kRtArtha kara." sahumitre kahyuM, "have ApaNe mitra nathI; jyAM sudhI rAjabhaya na heAya, tyAM sudhI ja ApaNI maitrI (samajavI) rAjAnA aparAdhI thaI tumhArA dharamAM rahe, te tethI mane paNa du:kha thAya. maLatI unavALA gheTAne gharamAM kANu rAkhe? hArA ekalAne vAste huM; mhArA kuTuMba sahita anarthamAM paDu, hArUM kalyANa thAo; tu' anyatra jA" Ama sahamitre teA, sAmadattanuM apamAna kac tethI te sadya mitrane ghera gayA. tenA Azraya levAnA AzayathI, te dvije tene rAjAnI ItarAjI thayAnI vAta kaho saMbhaLAvI. parvamitre paNa tenI sAthenI mi tratAne lIdhe, tenA madalA vALI ApavAnI icchAe, tene joine vinaya sahita kahyuM " he mitra! teM aneka parva divaseAmAM saMbhASaNAdi vividha prakAranA snehe karIne, nizcaya mhArA prANa kharIdelA che. te zrI he bhAI ! jo huM thArA du:khamAM bhAga na lau, teA mhArA jevA kulInanI apakIrti thAya; paNa huM teA hArI prItine lIdhe mhArA peAtAnA uparanA anarthane te sahana karIza, paNa mhArUM kuTuMba suddhAM anartha pAme, e dussaha che. mhArUM kuMTuMba mane vhAlu che ane tu paNa mane vahAlA che; have zu karavuM? te vicAravAnuM che; hAre tA eka bAjue vAdha ane bIjI bAjue nadI jevuM thayuM che, huM paDa bha jevA chuM ane mhArUM kuTuMba kITaka yukta palAzapatra jevuM che; tethI temanA upara tu anukapA lAva, thArUM kalyANa thAo; tuM khIje jA." satkAra karIne paNa teNe A pramANe, te putine nA kahI; tethI te, tenA dhara thakI nIkaLyA. bhAgya kama hAya, tyAre putra paNa dASane ja dekhe che. athavA te| dRSTapaNa' ja kare che. .
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (118) , jabusvAmo caritra. [ sI have pamitra tene ceka sUdhI vaLAvI pAcho vaLe, tyAre duHkha nA samudrane pAra nahi pAmate chate purehita vicAravA lAgyuM. "je manA upara meM upakAra kare che temanuM to A pariNAma AvyuM; tyAre have dIna e huM, kenI pAse jauM ? cAla, have hAre paNuM mamitranI pAse jauM; paNa mane tenI kAMI AzA nathI, kAraNa ke, mahAre te tenI sAthe vAcA mAtra vaDe karIne ja prIti thaelI che. A thavA te mahAre vika5 zA vAste karavA joIe? mahAre tenI sAthe kAMIka meLApa che, tethI tene maLuM to khare! zI khabara paDe ke, keNa kenA upara upakAra karaze." . ema dhArI te praNAmamitra nAmanA mitrane ghera gaye, eTale tene Avate joIne ja te aMjaLi joDIne sAme ubho thayo ane kahevA lAgyA, "Apa bhale padhAyA: ApanI AvI avasthA kema thai che? tamAre mAruM zuM kAma paDayuM che, te kahe ke, te huM karuM ? purehite tene rAjavRttAMta kahIne ema kahyuM ke, " rAjAnI sIma tyajI. javAnI hArI icchA che, temAM Apa mane sahAya karo. teNe paNa madhura zabdoe kahyuM " he sakhe! huM Apano devAdAra chuM; tethI A vakhate sahAya ApIne temAMthI mukta thauM, kAMI bhaya rAkhaze nahIM huM tamArI rakSA karavA sAthe AvuM chuM; jyAM sudhI huM jIvIza, tyAM sU. ghI tamAre eka vALa paNa vAMke karavAne kaI samartha nathI. ema kahI khabhA upara bhAthuM bAMdhI laI, dhanuSyanI derI caDhAvI, praNAma mitre purehitane nizakipaNe AgaLa kahyo. tenI sAthe purohita po tAne Icchita sthAne gaye, ne tyAM nirbhayapaNe sukha bhegavavA lAgyo. Iti traNa mitrAnI kathA - ahiM A pramANe upanaya jANavA jIva che, te semadatta je. ve che ane A zarIra che, te tenA mitra sahumitra jevuM che. A
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 jo ] nAgazrInI kathA. ( 119 ) rAjA jyAre mRtyu rUpa Apatti mAkalAve che, tyAre A zarIr puNya kRta janeAnA jIvanI sAthe, kiMcita mAtra paNa jatuM nathI, sarva sAM vhAlAM che, te parvamitranA jevAM che; teo sarve smazAna sudhI jaine pAchAM vaLe che, sukhanu' kAraNa je dharma, te praNAmamitra jevA che ane te palAkamAM paNa jIvanI sAthe jAya che. lAkanA sukhanA svAdamAM mAhI jaine re huM manasvini ! A ja dharmanI kiMcit paNa upekSA nahI kara ( pachI jayazrIe kahyuM, " he nAtha ! huM tuMDa tAMDava ( khATu nATaka ) karavAnI buddhinA samudra! tame nAgazrInI peThe khATI kathAo kahIne mAha pamADA che. te nAgazrInI kathA A pramANe nAgazrInI kathA. 25 ramaNIya nAmanA nagaramAM kathApriya nAmanA rAjA hatA, te pra tidivasa vArA pramANe nArikA pAse kathA kahevarAvatA. tyAM dAri ne lIdhe du:khI evA eka vipra rahetA hatA, te AkhA divasa bha mI bhamIne bhikSA mAgI AjIivakA calAvatA, ekadA mUrkha ziromaNi evA te vipranA, kathA kahevAno vAro AvyA, tyAre te vicAravA lAgyA. " mhArU peAtAnuM nAma kahevu hAya, tyAM paNa A mhArI jinhA skhalanA pAme che; te kathA kahe vAnI te| vAta ja zI karavI! jo huM mane kathA kahetAM AvaDatI na thI-ema jaNAvIza, teA mane kArAgrahamAM lai jaze; teA mhArU' zu thaze?" tenI kumArI putrI hatI, teNe tene ciMtAthI glAni pAmele joIne pUchyuM: " Apane zI ciMtA che ?" tyAre teNe tenA hetu kahyA. te uparathI tenI putrIe kahyuM " he tAta ! ciMtAtura na thAo; tamAre vAro Avaze, tyAre huM kathA kahevA jaiza, " ema kahI snAna karI
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 120 ) jasvAmI caritra. [ sarga zvetavastra paherI, nRpanI pAse jaI, jayAziSa kahI teNIe kahyuM " he nRpa ! kathA sAMbhaLe, " rAjA paNa tenA evA ni:kSAbhapaNAthI vi smita thaI gIta sAMbhaLavA jema mRgA utsuka thAya, tema kathA sAM bhaLavA utsuka thayA. teNIe kathA kahevI zarU karI, A ja nagaramAM nAgarazamA nAmanA agniheAtrI phriMja rahe che, te kaNabhikSA upara ja peAtAnu gujarAna calAve che. tene sAmazrI nAmanI bhAyA che ane huM temanI putrI chu. mhArUM nAma nAgazrI che. huM anu krame cAvanAvasthAne pAmI chuM ane mhArA mAtA pitAe mane caTTanA manA brAhmaNa putra vere ApelI che; srIAta hammezAM sapattine a nurUpa vara maLe che. anyadA mhArA vivAhanA pratyeAjanane arthe mhArA mAtA pitA mane ghera ekalI mUkIne anya gAma gayA. je divase teo gayA, te ja divase te vipra caTTa mhAre ghera AvyA. mhArAM mAtA pitA ghera naheAtAM, tApaNa me tene amArI sapattine cAgya snAna bhAjana pra sukha Acitya karyu, rAtrIe me tene zayanane arthe, eka paryaMkanI rAyyA ApI ane te ja amArU gRha sarvasva hatu', pachI mane vicA 2 thayA ke, " meM ene e zayyA ApI te kharI; paNa gRhanI bhUmi sarva sarpamaya che, teA tenI upara huM kevI rIte zayana karIza? tethI bhUmizayanathI khIne, te brAhmaNa putranA ja rAyanamAM bhegI sUI jau A rAtrInA gADha aMdhakAramAM mane koi jovAnuM nathI " ema vicArI nirvikArI citta sahita huM te tyAM sUtI, paNa te mhArA agatA sparza pAmI, madanAtura thayA. teNe zarmamAM kSeANane lIdhe viSayanuM rU dhana ka tethI tene sadya zULa utpanna thayu, ne tenI pIDAmAM tenA prANa gayA tene mRtyu pAme joI, bhaya pAmIne huM vicAravA lAgI. mhArA pApiNInA doSane lIdhe ja A dvijanA prANa gayA che. A vAta huM krAne kahuM' ane sA upAya karU ? hu' ekalI ene kevI rI -
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 . ] lalittAMga kumaranI kathA. ( 12 ) te gharanI bahAra mUkI Avu?" ema vicArI kUSmAMDa (kALA ) nI peThe tenA zarIranA zata khaMDa karI nAMkhIne, tyAM ja khADA khAdIne tene, me" nidhAnanI peThe DADhyA, pachI te khADA pUrI daine upara sarva sAk karyuM; te tenI kAine khabara paDe nahIM teTalA sArU tyAM samArjana ke rIne lIpyuM, pachI te sthAnane puSpa, gaMdha ane dhUpavaDe suvAsita karyu have humAM mhArAM mAtA pitA gAma thakI AvyAM che. " A vAta sAMbhaLIne rAjAe pUchyuM " he kumArI ! A saghaLu te kahyuM, te satya che vArU ?" te uparathI kumArIe uttara ApyA. "he pArthiva! Apa je anya kathAo sAMbhaLe che, te jo satya hA ya, te| A sarva paNa satya che. iti nAgazrInI kathA, 66 '' (jayazrI kahe che ) '"he nAtha ! ( A kathAmAM) jevI rIte nA gazrIe rAjAne vismaya pamADayA, tevI rIte Apa zA vAste a mane kalpita kathAethI vismaya pamADA che?" jabUkumAre e upao kahyuM, " he priyA ( kumara ) nI peThe viSayalAlupa nathI. tathAhi- lalitAMga kumaranI kathA. 26 ! huM lalitAMga vasatapura nAmanuM nagara che, temAM peAtAnI ANa ( manAvavA) ne lIdhe, pRthvInI vibhUtinA iMdra hAyanI ! tevA ane rUpamAM kAmadeva samAna zatAyudha nAmanA rAjA hatA. tene surasuMdarInI samAna suMdara AkRtivALI lalitA nAmanI rANI hatI, te sakaLa kaLAonu eka ja vizrAma sthAna hatI, netrane vinAda ApavAne arthe eka vhoTA gA khamAM besIne, ekadA te nIkSe jatA AvatA janeAne nihALavA lAgI. te vakhate teNe raste jatA eka yuvAna puruSane joyA. te puruSe vistA vALA ane manahara kezapAsa daidIpyamAna rIte bAMdhI lIdhA hatA,
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1ra). jabUsvAmI caritra, [ sage tethI te be astikavALe heya tevo jaNAta hata; tenAM dADhI mUcha ke ' svaravALAM hatAM, tethI te jeNe (mada) yukta hatA ja heyanI te vo dekhAte hato. tenA kaMdha vRSabhanA jevA hatA, urasthaLa vizALa hatuM; hasta padma samAna hatA ane teNe hastamAM ne kaMThamAM uttama kaMcananAM AbhUSaNa paheryA hatAM; kapUre pUrNa evuM taLa cAvavAthI tenuM mukha ati sugaMdhI thaI rahyuM hatuM ane kAmadevanI jayadhvajA jevA tilakathI tenuM kapALa zobhI rahyuM hatuM. vaLI aMgarAgane chaLe karIne, teNe jANe zarIradhArI lAvaNyane dhAraNa karyuM hoyanI ! ema jaNAtuM hatuM. teNe sugaMdhI padArthovALAM vastra paheryAM hatAM, tethI raste mahAmahATa thaI rahyA hatA. ki bahunA (ghaNuM zuM kahuM !)tenA zarIranI taMti ja evI hatI ke, te jANe zrIdevIne putra ja hAyanI - te sulocanA rANIe tenuM rUpa joyuM ke, tarata ja tenAM ne unmatta thayAM ane staMbha rUpa te lalitAMga kumAramAM tenuM citta ce TavAthI, te eka pUtaLI jevI dekhAvA lAgI. pachI teNue vicAryuM ke, "je paraspara sujalatAnA dehe baMdhanathI ene AliMgana dauM, te ja hure strI janma saphaLa thayo kahevAya che ane pAMkha heya te, to huM te dUtItva (dUtIpaNuM) aMgIkAra karIne tene saMdya u DIne maLuM." ( A vakhate) tenI pAse rahelI catura dAsI vicAravA lAgI, "kharekhara! hArI bAInI daSTi, tadana A yuvAnane viSe ramI rahelI che. tethI teNe kahyuM, "he bhAI! mApanuM mana A yuvAnane viSe rame che, temAM kAMI navAI nathI. kema ke, caMdramA kenA netrane AnaMda nathI pamADato ? A upasthI lalitA rANIe kahyuM, "huM caturA! ghaNuM sAruM ke, tuM manane jANanArI che; have jo A manorama. puruSa maLaze, te ja huM jIvIza e keNuM che? tenI tuM khabara kADhI Ava; ne pachI evI rIte kare che, teno saMgama karAvIne mahArA zArIrane ThaMDu pADe,
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 ] lalitAMga kumAranI kathA. (13) gheryarUpa nATakanI eka mahAnaTI samAna te ceTI, jaIne zodha lAvIne satvara AvI; ne rANIne kahevA lAgI. "samudrapriya nAmanA sArthavAhano e lalitAMga nAmano putra che. te A zaheramAM ja rahe che. e saubhAgyano kAmadeva che; bahotera kaLAne jANanAre che; vaLI kulIna che, ne yuvAna che; tethI he bAI ! ApanuM mana yogya sthAne ja eTayuM che. enAmAM enI AkRtine anusAre sadguNe paNa hevA joIe, ema mahAre nizcaya che; kAraNa ke, lekamAM paNa kahevAya che ke, jyAM AkRti (sArI) hoya, tyAM guNa paNa hoya. jevI rIte puruSamAM te ja eka guNI che, tevI rIte Apa paNa sarva nArIomAM ekalAM ja guNavALAM che, tethI AjJA heAya to ApanA bano meLApa karAvI ApuM?" "ema ja kara " ema kahIne rANIe tenA hastamAM, eka prema rUpa aMkurane meghanA jaLa samAna evA lekavALe, lekha A pachI dUtInA kAryamAM eka ja caturA evI te dAsIe ja ine, lalitAMga kumArane lalitA rANI taraphathI yathAyogya kahyA; ne tene mIThAM mIThAM vacanoe karI, teNInI sAthe vihAra karavAnI IcchA mAM pravartAvI tenA manane khuzI karavAne artha, pele lekha Ape, kadaMba jema puSita thAya, tema tene turata ja remAMya khaDAM thayAM; ne te lekha vAMcavA lAgyuM. te A pramANe hato:- ' he subhaga! ja mArathI e Apane joyA che, tyArathI dIna evI huM, sarva Apamaya ja dekhuM chuM; tethI kRpA karIne mArI sAthe vega karo." A vAMcIne teNe kahyuM he catura dAsI! kayAM te aMta: puramAM rahenArI vANI ane kyAM huM vaNikaputra! rAjAnI rANInI sAthe huM vihAra karavAnI IcchA kare, e vAta manamAM dhArI zakAya tevI nathI, tema huM dhArato paNa nathI tethI huM te vAtanI hA kahI zakato nathI, pRthvI upara rahelo mANasa, je caMdranI kaLAne sparza karI zake, te ja rAjAnI patnIne bIjo mANasa bhegavI zake " dA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) . jaMbusvAmI caritra, [sarga sIe kahyuM "jene keDanI sahAya na hoya, tene te A sarva duSkara che; paNa tamane te huM sahAya karanArI chuM tethI he suMdara! ciMtA kare nahIM. jANe puSpamAM ja beThA che, tema keI dekhe nahiM tevI rIte, AhArI buddhine ge tamane aMta:puramAM pahocADIza, bhaya na rAkho. pachI mane egya samaye lAvaje evAM te lalitAM ganAM vacane sAMbhaLIne, dAsI satvara gaI ne te rANuMne, te vacane kahyAM, tethI te harSamAM uchaLavA lAgI tyArathI lalitA te tenA saMgamanI vATa jevA lAgI, eTalAmAM ekadA nagaramAM, maneharae kAmudI utsava Avyo. eTale, dhAnyane lIdhe suMdara kSetravALI ane dUdha samAna zuddha sovaranA jaLavALI evI bahAranI bhUmimAM, rAjA mRgayA ramavA gayo, - te vakhate AsapAsa rAjyamahela vijana (mANasa rahita) tha yo, tyAre pelI ceTInI mAraphata lalitAe lalitAMgane bolAvyo. dAsIe paNa rANInA vidane arthe, navIna yakSanI pratimAne miSe, te puruSane aMta:puramAM praveza karAvyo. cirakALe ekaThAM thayelAM te lalitA ane lalitAMga bannee vahelI ane vRkSanI peThe paraspara gADha AliMgana dIdhuM, - anumAna vigeremAM catura evA aMta:puranA rakSakoe paNa jANyuM ke, "nizcaya aMta:puramAM para puruSane praveza thayo che. ApaNe che tarAyA chIe ema teo ciMtavatA hatAevAmAM te mRgayA sa mApta karI rAjA pAchA AvyuM. tene teoe AgrahapUrvaka jaNA vyuM ke, "amane zaMkA che ke, aMta:purane viSe para puruSa che." e sAMbhaLI rAjAe zabda karatI evI pAdukAne tyAga karI, cera nI peThe gupta pagale, aMta:puramAM praveza kare, pelI catura dAsIe dvira tarapha najara karI te, dUrathI rAjAne AvatA joyA; ne te rANIne kahyuMpachI rANI tathA dAsIe-bannee maLIne, te jAra puruSa (lali
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 . ] lalitAMga kaMmaranI kathA. (15) tAMga) ne upADIne uparane raste thaIne, gRhanA pUjAne rAzi( Dhaga lA)nI peThe ekadama bahAra pheMkI dIdhe; eTale te mahelanI pAchaLanA bhAgamAM AvelA maheTA khADAmAM paDe; ne guphAmAM dhUvaDa pakSI rahe, tevI rIte nIkaLavAne rastA na hovAthI; guptapaNe tyAM ja rahyuM. tyAM azucinA sthAna evA, tathA durgadhane anubhava ApanAra evA, narakAvAsa jevA kUvAmAM, pUrvanuM sukha saMbhArato rahe; ne vicAravA lAge je "je kaI paNa prayane A khADAmAMthI huM bahAra nIka chuM, te AvA mAThA pariNAmavALA bhAga ATalethI ja basa karuM." - have te rANI tathA dAsI tenA upara dayA lAvIne, hamezAM te khADAmAM ucchiSTa bhajana pheMkatI, te upara te dhAnanI mAphaka divasa kADho. pachI vaDatu AvI, eTale te kUpa, duSTa buddhivALe manu Sya jema pApathI bharAya, tima gRhanI khALanA pANIthI bharAI gayo; eTale te pANIe ati vegathI tene zabanI peThe saghaDI jaIne,. kilAnI bahAra AvelI khAimAM nAMkhe, tyAM jaLanA pUre tene AlAbuphaLa (tuMbaDA) nI peThe UMce ulALIne khAIne tIre kADhI nAM khe, jyAM te pANIthI pIDAIne mUccha pAmyo. daivayoge tyAM Ave lI tenI kuLadevatA ja heyanI ! evI tenI dhAtrI (dhovamAtA) e. tene joyo, eTale te tene gupta rIte ghera laI gaI tyAM tenA kuTuM bIoe tenuM atyaMga, snAna ane asana vigerethI pAlana karyuM eTale te kApI nAMkhyA pachI pharI ugelA vRkSanI peThe pharI tAjo tha che." iti lalitAMga kamaranI kathA, ahiyAM A pramANe upanaya samaja. "jevI rIte lalitAga kAmagamAM anirvinna (kheda vinAne) rahetA, tevI rIte manuSpo paNa kAmagamAM anirvastra rahe che. viSaya sukha che, te pANInA upaga jevuM samajavuM; te AraMbhe madhura che, paNa prAMta ati dAru
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (126) jaMbusvAmI caritra | sarga Na che. garbha che, te pivAsa je che ane mAtAe jamelA anna pAnAdivaDe je garbhanuM paripaSaNa che, te ucchiSTa bhajananA AhA 2 jevuM che. je meghanA jaLathI pUrAyelA viSAkUpa thakI bALa vATe nirgama kahyuM, te pugaLathI upAcita evA garbha thakI yoninI vATe nirgamana je samaje, je rAjagaDhathI bahAra rahelI khAimAM, patana (paDavuM) kahyuM, te garbhavAsa thakI nIkaLIne sUtikAgrahamAM paDavA jevuM samajavuM, jaLathI bharelI khAIne tIre rahelA manuSyane mUrchA AvyAnI je vAta kahI. te jarAyu, tathA asUkSmaya yAninA keza thakI bahAra AvelA jIvanI mUcho jevuM samajavuM. | (jaba kumAra pitAnI AThe strIone kahe che, "deha upara upagra ha karanArI je dhAtrikA kahI, te karma pariNAmanI saMtati samajavI, have jo rANI lalitAMganA rUpathI pharI hita thaIne, ceTI mAraphata pharIthI tene belave, to te pharI aMta:puramAM Ave khare ke ??? AThe sIeAe uttara Ape ke " alepabuddhivALe chatAM paNa kevI rIte praveza kare? tene te viSTAnA khADAnuM anubhaveluM du:kha yAda ja che te uparathI jabUe kahyuM "vakhate te to, potAnA ajJAnane lIdhe kadI praveza kare paNa huM te garbhamAM pharIne saMkramaNa thAya tevI rIte nahiM hatuM, A pramANe sarva patrIoe jaMbukamArane daDha nizcaya jANe, eTale teo pratibodha pAmI, tene khamAvIne A prakAre kahevA lA gI, "he nAtha! jevI rIte Apa pitAne tAre che, tevI rIte amane paNa tAre; kAraNa ke, mahAzaya jane potAnuM ja peTa bharIne besI rahetA nathI." pachI jaMbUkamArane tenA mAtApitAe sAsu sasarAoe tathA baMdhuoe kahyuM. "tame sAdhune vAte kahele che tevA be alaMkRta che; pravrajyA paNa AthI utkRSTa nathI, >> - prabhave paNa kahyuM, "he mitra ! huM mahArA mAtA pitAnI rajA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 .] lalitAga kumAranI kathA. (127) laIne satvara AvuM chuM; nisaMzaya huM tamArI sAthe pravrajyA grahaNa karIza." jabae paNa tene kahyuM, "he sakhe! tuM vigha hita thA; ane pratibaMdha karIza nahIM ) - pachI prabhAte mahA manavALA jaMbae, te saMsAra tyAga karavA rUpa-hoTe dIkSA mahotsava kara, AcArane jANavAvALA teNe, A ja AcAra che " ema jANI, snAna karI, sarva aMge pIThI coLI, ranamaya alaMkAra dhAraNa karacA, anAdata nAmanA jabUdvIpanA adhiSThAyaka deve jenI sannidhi karelI che e jaba kumAra, hajAre mANasoe upADelI zibikAmAM ArUDha thayo; (te vakhate maMgaLa vAjitrA vAgavA lAgyAM; maMgaLa pAThake pATha bhaNavA lAgyA; lavaNa utAravA lAgyA; ne tenA mAnane arthe maMgaLa gIta gavAvA lAgyAM.) teNe kalpavRkSanI peThe sarva vizva janane dAna ApyuM; ne tenI teo prazaMsA karavA lAgyA, AvI rIte te sudharmAsvAmi-gaNadhare pavi trita evA ane kalyANa rUpa saMpattinA dhAma evA videzamAM gayA. tyAM gaNadhara mahArAjAe bhAvelA udyAnanA dvAra dezamAM jaIne, mamatA vinAne puruSa jema saMsArathI utarI jAya tema beThelA vA hana thakI heThe utarayA, pachI ApattinA samudra thakI tAranAra evA sudharma svAmInA pAdAMbujane, (caraNa kamaLane) pAMce age namIne namaskAra karIne, teNe vijJApanA karI, "he paramezvara kRpA karI mane ane mahAsa baMdhIone A saMsAra sAgarane viSe nAkA samAna evI dIkSA A pi>> zrI pAMcamA gaNadharane evI rIte vinatI karavAthI, temaNe tene ane tenA parivArane yathA vidhi dIkSA ApI. - 4 mAgadhi jaMbacaritranA mate janmArane, temanA mAtA pi tAne ATha kanyAone ane ATha kanyAonA mAtA pitAne ema (27) jaNane. -
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128) jaMbusvAmI caritra [sarga ' bIje divase pitAnA mAtA pitAnI AjJA mAgI prabhava paNa AvI pahe, teNe jaba kumAranI pAchaLa pravrajyA grahaNa karIne zrI jaMbusvAmInA caraNa kamaLamAM haMsa samAna thaye; kAraNa ke, tene gurue jaMbusvAmIne ja ziSya bhAvathI saMye, - have sudharmagaNadharanA caraNa kamaLanI upAsanAmAM bhramara tulya evA-SabhadattanA putra jabUsvAmI, dusaha parISahene paNa nahiM gaNatA, pRthvI upara vicAravA lAgyA // ityAcAryazrIhemacaMzaviracate pariziSTaparvaNi sthavirAvalI carite mahAkAvye siddhibuddhikathA-jAtyAzcakizorakathA-grAmakU TasutakathA-sokhakakathA-mAsAhasazakunikathA-trisuhRtkathA-viSa uhitRnAgazrIkathA-lalitAMgakathA-saparivArajaMbUmavrajyA-annava pravrajyAvarNano nAma tRtIyaH sargaH // - - - * # 2 * mAgadhi caritranA mate, prathama careluM dhana kRNika rAjAnI samakSa sau saune pAchuM ApI temane khamAvIne, prabhavAdika (500) cAre ema ekaMdara (ra7) jaNe sudharmasvAmI pAse dIkSA lIdhI,
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 thA. 1 kRNika vajranAdhikAra atha caturthaH sargaH ( 129 ) - anyadA zrI sudha gaNadhara, jaMbusvAmI pramukha ziSya varga sahita pRthvI upara vicaratA vicaratA, caMpAnagarI AvI paheAmyA, ne tyAM adUbhUta dharmarUpa kalpavRkSa jevA teo, nagarInI bahAranA uM dyAnamAM samavasaraNyA. temanA caraNa kamaLane vaMdana karavAne arthe, A nadAtkaSaeNvALA citta sahita purIjanA (nagarInA mANasA ) bhaktithI cAlyA. nagarInI srIe paNa keTalIeka page cAlavAthI nUpuranA nAda karatI cAlI, temanA ameADA DhIlA paDI javAthI, temAMthI pu peA kharI javA lAgyAM; keTalIeka teA patinI sAthe rathamAM besIne javA lAgI, ne rathane paNa ghaNI utAvaLathI calAvavAne kahevA lAgI; keTalIeka zrAvikA tA, anya kAryo tyajI dUdhane, kaDhimAM mALakone esArIne gRhathakI bahAra nIkaLI, tethI tee vAnaravALA vRkSe jevI dekhAvA lAgI, caLAyamAna che kuMDaLA jemanAM evA keTalAeka zreSThIo tA, andhArUDha thaine javA lAgyA, tee zveta chatra dhAraNa karavAthI AkA zane adhAsukhI puDarIka ( zveta kamaLa) maya karavA lAgyA. lakSmIvAna mANasA tvarAe jatA, tethI paraspara saMdharSa (sadhaTA) nA tADanathI hAr nAM mAtIo paDI jatAM, tethI mArga muktAphaLamaya thaI javA lAgyA. A vakhate te nagarImAM kRNika rAjA rAjya karatA hatA, te evI rIte jatA leAkeAne joine, peAtAnA chaDIdArane pUchavA lAgyA. zu' Aje nagarInI bahAra kAi devInI yAtrA che ? ke, kAi zreSThI taraphathI ujANInA mahAtsava che? ke, kAi kAmudI-utsava jevA kAI heTA utsava AvelA che ? ke, udyAnanA caityamAM koi prakAranI pUjA che ? ke, koi mahAtmA janamuni samavasaraNyA che ke, jene lIdhe sa kaLa nAgarika tyAe jAya che?" A uparathI chaDIdAre khabara kADhI
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 130 ) jaMbUsvAmI caritra, [ sage turata ja nareMdrane vijJApanA karIne kahyuM. " uttama evA sudhI gaNadhara ahi' samavasagyA che; temane vaMdana karavAne sakaLa nagarInA lokeA jAya che, eka ja zaraNa evA arhat dharma che jemAM evuM Apatu rAjya vijaya pAme che." rAjAe kahyuM, " he vetrI! dhanya che A nAgarikane jeo sudhamAsvAminA vadanane arthe tvarAe jAya che ! ahA! jAmatAvasthAmAM chatAM paNa, supusA (nidgA) vasthAne pAmyuM chuM; kAraNa ke, meM gaNadhadevane paNa AvyA jANyA nahIM, tethI huM have satvara temane vaMdana karavA jauM, kAraNa ke, vAyunI peThe apratiSThaddha evA teo, eka ja sthaLe rahetA nathI." ema kahI Asana thakI ubhA thai, praphullita kamaLa samAna netravALA te rAjAe, bhAnA kirAthI vaLelAM heAyanI ! tevAM e zveta vasra paheraNyAM; ne kAnamAM e mAtInAM kuMDaLa paheDyAM. te svaccha kiraNAthI pUrAyalAM hatAM, tethI jANe e sudhAnA kuMDa ja heAyanI ! tevA zAbhatA hatAM. vaLI hRda yamAM teNe vimaLa meAtInA hAra paherI lIdhA, te jANe lAvaNya rUpa siratA ( nadI)nA taTa upara rahelI pheMNanI rekhA ja hAyanI vaLI te apara kalpavRkSa samAna rAjAe, zrIjA paNa ratnAnA Abhu raNA sarvAMge pahecyAM. pachI teNe AkAzanA kakaDA jevuM svaccha evuM eka vastra paheryu, tenA cheDA pavanane lIdhe hAlatA hatA, tethI te jANe nRtya karatu hoyanI ! pachI teNe sugaMdhI puSpathI gAbhata evA dhAtAnA mastake, grasta kaDyA che caMdra jeNe evA varSA samayanA memba sarakhA ane jaLa jevA akheDA AMdhI lIdhA. tyAra pachI te thyu rivAraNa rAjA, si'huM jema parvata upara ArUDha thAya, tema kalyANanA kAraNa rUpa evA bhadra hastI upara ArUDha thayA; ne vazulekhAnA jevA kUzane hAthathI AkAzamAM pheravatA te pRtheivIne iMDuM [ Nika ] pagavaDa, hAthIne preravA lAgyA. te paNa " mhArA pAdanA AkAtathI pRthivI namI na jAo " ema dhArI kRpA zrRtAvI dhIse dhIme cAlavA
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ] kRNika vaMdanAdhikAra Nika vedanAdhikAra. (13) lAgyo te hasti--ati mahaTI garjanA karavAthI ne niratara mada jaLa varSAvato hovAthI mANasone bhUmi upara AvelA megha jevo dekhAvA lAgyo. pachI nRtya karatA hoya, tevI rIte kUdatA ane pitAnA jAnu ne mukhArAnI sAthe sparza karAvatA evA anA upara besIne, lA khe atyAre hastInI cera vIMTAI gayA. te vakhate, vijaya sUca vanA aneka uttama vAji vAgavA lAgyAM; tenA vagADanArAoe tene dhvanI parasparanA vAjimAM eka karI nAMkhyo. cotarapha zabda karatA evA vAjitrAnA pratiSane lIdhe, AkAza e, eka mahetuM daivI vAjitra heyanI ! tevuM thayuM , pachI rAjA potAnA parivAra sahita, sudharmAsvAmI gaNadharanA pAdapadhathI adhiSita evA vana pradezamAM AvI pahecyA. tyAM huM stIne kuMbhasthaLa upara aMkUzanA daMDanA AghAtathI ubhe rAkhI, tenI kakSAne bhIne te mahIpati te uparathI nIce utare. pachI teNe potAnI pAdukA tathA chatra cAmara dUra karAyAM, ne vetrI (chaDIdAra)nA hastane Teke paNa leve baMdha karyo. te vakhate bhaktine lIdhe potAne paNa sAmAnya jana samAna mAnavA lAgyo, zrAvakane stuti karatA joIne, te romAMcita thaye; ne sudharmAsvAmIne dUrathI jajoIne, mastaka upara aMjaLi karI teNe temane vaMdana karyuM. vaMdana karIne, bhaktomAM agresara eve te rAjA, temanA laghu ziSyanI peThe temanA mukha ta rapha ja daSTi rAkhIne temanI sAme beThe. pachI sarva prANi tarapha dayALu evA zrI sudharma gaNadhare, zrotA nI zravaNendriyane sudhA samAna evI dezanA dIdhI, dezanAne aMte rA jAe temanA ziSyone joI, jaMbusvAmIne uddezIne pUchayuM, "he bhaga vana ! A maharSinuM rUpa adUbhUta che, saibhAgya paNa adUbhUta che; teja paNa adUbhUta che; Ama sarva adabhUta che. temanA keza yamunAnA tarage jevA guchaLAvALA ne zayAma che; netra karNAta sudhI pahocelAM che, tema
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ (132) jaMbavAmI caritra [ sarga niI nAsikA vINA jevI che; karNa netrarUpa sarasIne tIre AvelI be zukti ( chIpa) jevAM che; temane kaMTha zaMkha jevo che; ne temanuM vakSa sthaLa maheTI bhegaLa jevuM che. temanA lAMbA ane saraLa bAhadaMDa jAnu sudhI pahoMcatA che; temane kahI deze muSTi grAhya (mUThImAM mAya tevo) che; ne temanI jadhA AlAnastaMbha sadaza che. temanI jaMdhA mRgalInI jadhA jevI che ane hasta kamaLa sarakhA che, enI rUpa saMpa ttinuM varNana mahArAje manuSya kevI rIte karI zake ? e mahAbhAganuM saibhAgya paNu, mahArI vANIne viSaya thaI zake tema nathI; kAraNa ke, baMdhunI samAna emane joIne, mAruM mana khuzI thAya che. e kaI mahA tejavAnuM che, kAraNa ke, enA tejane lIdhe, temanA sAmuM barAbara joi zakatuM nathI; temanuM rUpa paNa tevuM ja che. A mahAmuninuM teja adhaSya che, chatAM abhigamya che tethI jANe sUryane ane caMdramAne lAvIne ekatra piMDita karayA heyanI! tema dekhAya che, athavA e ta pinidhinA teja rAzinuM huM keTaluMka varNana karU? enA pAka (paga) nA nakhanA kiraNanI pAse vIjaLI paNa dAsI jevI che." pachI gaNadhara mahArAjAe, jevI rIte zrI vIra prabhue, zreNika nRpatine kahI saMbhaLAvyuM hatuM, tevI rIte kRNika nRpatine jabUsvA mInA pUrvabhavanuM vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM, saMbhaLAvIne kahyuM, "he bhUpa! A mahAtmAnA AvAM rUpa, sibhAgyane teja che, te pUrvabhavanA tapane lIdhe che. A emane chelo bhava che, ne eo chellA kevaLI che; teo A ja bhavamAM siddhi pAmaze, jaMbusvAmI mokSa pAmyA pachI mana:paryAyajJAna, tathA parama avadhijJAna raheze nahi. A hAraka zarIranI labdhi paNa raheze nahi; tema jinakapIpaNuM paNa raheze nahIM; nahi rahe pulakilabdhi, tema nahi rahe kSapakazreNInuM 1 hastine bAMdhavAne staMbha, 2 dhAraNa karI na zakAya tevuM, 3 pAse javA yogya,
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4the! ] jammUsvAmI nirvANAdhikAra ( 133) AraNa; prathamanAM pAchalAM traNa 1sayama paNa nahi rahe. e pramANe AgaLa paNa AchuM AchuM thatuM jaze," sudhAsvAmI-gurunA AvAM vacanA sAMbhaLI, temane namIne, nRpati nagaramAM gayA ane gaNadhara mahArAjA paNa pAtAnA ziSya varga sahita, te sthAna cakI zrI mahAvIrasvAmI pAse gayA, ne te manI sAthe vihAra karavA lAgyA. trIza sudhAsvAmIe pacAsa varSanI vaye dIkSA lIdhI; pachI varSa paryaMta carama tIrthaMkara zrI mahAvIranI zUzruSA ( sevA ) karI, te mahAvIrasvAmI mekSe gayA pachI, tIrtha pravatAvatA Ara varSa paryaMta chadmasthapaNe rahyA. tyAra pachI eTale bANuM varSanI vaye temane kevaLa jJAna prApta thayu pachI A varSa paryaMta tee bhavya prANione Adha detA pRthvI upara vicaracA, pUrNa (100) varSanuM AyuSya pUrUM thaye, temanA nirvANa samaya Avye, temaNe jaMbUsvAmine gaNAdhipa sthA pyA. jasvAmI paNa tIvra tapa-tapI, kevaLajJAna pAmI, dayA sa hita bhavya prANione pratikhAdha devA lAgyA; ne vIrasvAmInA meAkSa divasathI cAsaTha varSa pachI, teo paNa kAtyAyana-prabhavane-peAtAne pade sthApI, karmakSaya karI, avyaya padane pAmyA arthAt mAkSa paheAcyA. // ityAcArya zrI hemacaMdra viracate pariziSTaparvaNi sthavirAvalI carite mahAkAvye jaMbusvAminirvANavarNano nAma caturthaH sargaH // iti zrI jaMbUsvAmI caritra samAptam. 1 parihAra vizuddhi, sUkSmasa parAya te yathAkhyAta e traNa cAritra.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134 ) gAthI Azraya zrApanAra sadgRhasthonI nAmAvali. 734 sajjhAyamALAnA bIjA bhAganA prathamathI thaelA grAhaka 66 pAchaLathI thaelA grAhako 6 amadAvAda. 1 zA kacarAbhAI amUlakha 1 zA bhogIlAla ziMga 1 bhAi maNIlAla ghelAbhAI ? dAzI vIjI bhImajI alAu 2 kalakattA. 1 dAzI IMdrajI lAlajI 1 bhaNazALI tuLasIdAsa dharmasi'huM, 1 zA ehecaradAsa durlabhadAsa, kAmareja, 1 zA kuMvarajI TAkarisahu, khAmagAma, 1 zeTha bhAicaMda trIkamadAsa cUDA 1 vAriyA kalyANajI vaccharAja, jAmanagara, 3. jetapUra. 1 zA` rAyacaMda gApALajI, 1 zA harajIvana umedarAma 1 zA cakubhAI phattecaMda 1 zA premacaMda rAyaca 1 zA cUnIlAla umeduda 1 zA giradhara *mehAsa 2 jhIMjhavADA. 1 vArA hukamacaDha DuMgarasa hu 1 vArA kUberadAsa mULacaMda 1 mAdI kapUracaMda gopALajI, dharmapUra 1 zA kastUra nhAnajI. dhrAMgar3A, 3 zrI jainajJAnazALA khAte, dhULiyA 1 sadhavI amIMDha suMdarajI 3 navAgAma, 1 saMdhavI gAMgajI mULajI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ agAuthI thaelA grAhakenAM nAma, (135). 1 saMdhavI narasiMha rAdhavajI. - 4 pIparaDI.. 1 gosaLiyA kasaLacaMda oghaDa 1 zA vIrajI umedacaMda, 1 dezI ghelAbhAI rAmajI, 6 zA mAvajI jIvaNa, 1 zA chaganalAla hAlacaMda mANasA 2 zeTha dalIcaMda pItAMbaradAsa mIAgAma, 2 zeTha lAlacaMda pAnAcaMda, mAMDavIbaMdara - 53 muMbaI. 41 zA maganalAla jIvarAjanI mAraphata, 1 zA ratanajI vIrapALa. 1 zA puruSottama behecara 1 zA hIrAcaMda dAlatacaMda, 1 zA harakhacaMda bhImajI 1 zA rAyacaMda kesarIcaMda 1 zA devajI nAgajI 6 zA rUpajI dhanajI 1 zA harazI hemarAja 1 zA pAnAcaMda dIpacaMda, 1 bAI kIlIbAI . 1 zA samajI gaMgAjara, 1 zA khuzAlacaMda uttamacaMda, - 1 zA mAMDaNa rANa, 1 zA velazI bhImazI 1 jhaverI cunIlAla kesarIcaMda, 1 zA bhANuM delatacaMda, 1 zA meghajI ghelAbhAi, 1 zA maNasiMha pUnasiMha, 1 zA kALidAsa merArajI, 1 vasA jayapALa pAnAcaMda 1 zA khUbacaMda mANekacaMda, 1 zA navalacaMda mehanacaMda, 1 zA premajI rAmajI.. 1 zA popaTalAla lalubhAI, 1 zA ratanajI velajI, 1 zA zivajI kahAnajI 1 zA mULajI ANaMdajI, 1 zA haragoviMda pAnAcaMda, 1 zA pAMca jeThAbhAI. 1 zA velajI hIrajInI kaMpanI, 1 zA dharmazI hemacaMda, * 1 zA mULajI jayacaMda,
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136) agAuthI thaelA grAhakanAM nAma1 zA bAlAbhAI maganalAla, 1 zA bhavAna padamasiMha 1 mAravADI bhUdharAjI gAvAjI 1 zA cUnIlAla lalubhAI - 1 zA cAMpasiMha hAlajI, 1 zA otamacaMda puruSottama 1 zA kArezI pAMcA, 1 zI jeThA kacarA, 1 mAravADI kazanajI umAjI 10 zA gaMgAjara AsUbhAI 1 zA lAdhA devajI, 1 zA rAyazI bhAramala, 2 lAThI.. 1 zA ukA rAjapALa, 1 zA vanamALI gagajI, ( 3 vaNacharA. . 1 zA nAthA manasukha 1 zA bApu haragovida, 1 zA bhavAnI manasukha, 1 zA jayacaMda catabhuja, vaNA 1 zA cUnIlAla sAMkaLacaMda vase 10 vIMchiyA. 1 zA harajIvana hIrAcaMda, 1 zA amaracaMda bhAyacaMda.. 1 zA behecaradAsa kasaLacaMda 1 zA lakhamIcaMda bhAIcaMda, 1 zA devacaMda ratanazI, . 1 zA pItAMbara manazI, 1 zA goradhana metIcaMda, 1 zA premacaMda ThAkarazI, 1 zeTha raNachoDa govA, 1 zA velazI catura, 1 zA mULacaMda rAyacaMda rANesarA 3 sarapadaDa. 1 paTela dAmodara bahAla 1 za nAgajI goradhana, 1 dezI vinayacaMda khetazI, 1 zA khUmAjI vanAjI sUpA. kula nakala (10)