________________
(૧૦૦) જંબુસ્વામી ચરિત્ર
[ સર્ગ ક્ષેત્રમાં પહેલાં આપણે શંખને નાદ સાંભળ્યો હતો, ને હમણાં પણ તે જ સાંભળીએ છીએ; તેથી તે જ આ શંખ, ને તે જ વ ગાડનાર કે ક્ષેત્રરક્ષક, ક્ષેત્રની રક્ષાને માટે પ્રાણીઓને હાંકી કાઢવાને અર્થ આ શંખ વગાડે છે, ધિક્કાર છે કે, પૂર્વે આપણે ઠગાયા,” : તે પછી તેઓ, રૂની વાટ કરતા હેય, તેમ હાથ ઘસતા ઘસતા અને વાછડાં જેમ ગાયના સ્તનને દબાવે, તેમ દાંતવડે હઠ પીસતા પીસતા, તથા હસ્તીઓ સૂઢ પછાડે, તેમ લાકડીઓ પછાડતા પછી ડતા, વળી બળદની પેઠે ધાન્યના છોડને કંપાવતા કંપાવતા; તે ચતુર ચેરે શબ્દાનુસારે ક્ષેત્રમાં ગયા. ત્યાં તેણે શખ વગાડનારા માણ સને માંચડા ઉપર બેઠેલે છે. તે માંચડાના લાકડાને હલાવી ભૂમિ ઉપર પા; એટલે આધાર રહિત થએલે તે ક્ષેત્રરક્ષક પણ નીચે પડ્યા. આધેય આધાર વિના એકલું રહી શકતું નથી, પછી તેમણે તેને કણ (દાણું ) ના ડુંડાને ફૂટે, તેમ લાકડીઓ વડે મા; તેથી તિણે ખાતા હોય તેમાં પાંચ આંગુળિએને હેમાં નાંખી, તે આજીજી કરવા લાગ્યો. તેમણે વળી તેને હાડકાં કસકસ થાય તેવી રીતે બાં ;િ તેના હાથ પણ સાથે જોડીને બાંધ્યા, તેથી જાણે તેઓ તેની પાસે ઈચ્છા વિરુદ્ધ અંજળિ જોડાવતા હેય, તે તે દેખાવા લાગ્યો,
પછી તેઓ સઘળાં ઢેર તથા તેનાં વસ્ત્રસુદ્ધાં લઈને જતા રહ્યા, ને તે ખેડુતને ક્ષેત્રપાળના જેવો નગ્ન કરી મૂક, ચેારે તેને ત્યાં જ મૂકીને જતા રહેલા હોવાથી, સવાર થઈ ત્યારે ગોવાળીયા આ વ્યા, તેમણે તેને પૂછયું એટલે તેણે કહ્યું “ધમ ફૂંક) ધમેવો, પણ બહુ ન ધોવો; કારણ કે, અતિ ધામેલે (ફુકેલે) શોભતે ન થી, થોડું ધસીને (ફુકીને વગાડીને) જે મળ્યું હતું, તે અતિશય વગાડવાથી ખેવું પડશે, ઇતિ શંખધમકની કથા
| (કનકસેના જંબકુમારને કહે છે, “હે નાથ ! તે માટે આપને
