________________
'ર જો]
મહેશ્વરદત્તની કથા. (૭) પિતાની ઉપરી સાધ્વી પાસે પાછી ગઈ. ઈતિ કુબેરદત્તની કથા..
| (જંબૂકમાર પ્રભવને કહે છે) એ પ્રમાણે જે પ્રાણી પોતે જ કર્મથી બંધાય છે, તે મૂર્ખ જેમ છપને રૂપું ધારે છે, તેમ પિતાના સંબંધી વર્ગને બંધુ માને છે; પણ જે પોતે જ બંધુ રહિત છે અને બીજાઓને બંધુથી છોડાવે છે, તે જ ક્ષમાશ્રમણ સાધુ ખરા બંધુ છે; બીજા તે નામના જ બંધુ છે.
વળી પ્રભવે કહ્યું, “હે કુમાર! હા પૂર્વજો દુર્ગતિમાં જતા અટકે, તેટલા વાસ્તે એક પુત્ર તે તું ઉત્પાદન કર, તું સંતાન ૨ હિત હોવાથી લ્હારા પૂર્વજો અવશ્ય નરકે જશે; તેથી પુત્ર રહિત એવો તું તેમના સણથી મુક્ત થઈશ નહિ. જંબૂકુમારે કહ્યું, “હે પ્રભવ ! - “પુત્ર પિતાને તારે છે એ (કહેવું) તો મેહ (ને લીધે) જ છે; અહિં મહેશ્વરદત્ત સાર્થવાહનું દષ્ટાંત છે (તે તું શ્રવણ ક૨), તે મહેશ્વરદત્ત સાર્થવાહનું દષ્ટાંત આ પ્રમાણે–
महेश्वरदत्तनी कथा १०. પૂર્વે તામલિપિ નામની નગરીમાં મહેશ્વરદત્ત નામને લક્ષ્મીવા છે સાર્થપતિ રહેતો હતો. સમુદ્ર નામનો તેનો પ્રખ્યાત પિતા હતા; તેને, સમુદ્રને જેમ જળની તૃપ્તિ નથી, તેમ દ્રવ્યની તૃપ્તિ નહોતી, (અર્થાત પુષ્કળ દ્રવ્ય છતાં પણ તે હમ્મશાં અધિક ઈચ્છ) અને તેને દ્રવ્યની માતા હેયની ! તેવી અને કદી મહેણું મન તો જેનું થયું જ નથી એવી બહુલા નામની માયા પ્રપંચી માતા હતી. આ નુકમે લેભ રૂપ કાદવમાં ડૂબેલે અને અર્થ જ સંચય કરવાના વ્ય સનવાળે તેને પિતા મૃત્યુ પામીને તે જ નગરને વિષે પાડી ઉત્પન્ન થયે. પતિના મૃત્યુથી, આર્તધ્યાન રૂપ અગ્નિમાં પતંગની દશાને પા મેલી તેની માતા પણ મરીને તેજ નગરમાં જૂની (કૂતરી) ઉત્પન્ન થઈ
