Book Title: Jambu Kumar Charitra
Author(s): Dharmdas Gani
Publisher: Shravak Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/036443/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinasI ___ 555555555555 5 55 55555 55 55 // zrIjinAya nmH|| (zrIdharmadAsagaNIkRta) // jambUkumAra caritram // Serving Jin Shasan "050892 gyanmandingkobatirth.org phraja phraja U U UUU 555555555 mAmA kelAmamAgara hari mAna maMdira zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, koSA mudrayitvA prakAzaka:-paNDita hIrAlAla haMsarAja-(jAmanagaravALA ) saMvat 1990 sane 1934 // 5 // jainabhAskarodaya mudraNAlaya-jAmanagara. // // // // Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC GunratnasuriM.S. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrIjinAya nmH|| jabUkumAra caritram // 1 // // atha zrIjambUkumAracaritram prArabhyate // // 1 // (gadyabaddha) chapAvI prasiddha karanAraH-.. paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja. jAmanagara. . . . .* -- sleeeeeeeeeeea@CE ekadA rAjagRhe zrIvardhamAnaH samavasRtaH, zreNiko vandanArthamAgataH, tasminnavasare kazcitsuraH prathamadevalokAdAgataH, sUryAbhavannATyaM vidhAya tena nijAyuHsvarUpaM pRSTaM, bhagavatoktamitaH saptame dine cyutvA taM manuSyabhavaM prApsyasi. // iti zrutvA sa svasthAnaM gataH, zreNikenoktaM svAmin kAyamavatAraM prApsyati ? vIreNoktaM rAjagRhe jambUnAmAyamaMtimaH kevalI bhaviSyati. zreNikenoktaM prabho asya pUrvabhavasvarUpaM me kathyatAM ? bhagavAnAha jambUdvIpe bharate sugrIvanAmanika grAme rAvaDanAmA pAmaro'sti, tasya revatI patnI, tatkukSisamutpannau bhavadevabhAvadevau do putro. ekadA bhavadevena dIkSA gRhItA, sa viharan ekadA nijagrAme samAgataH, navapariNItAM nAgilAM striyaM muktvA lajjayA bhAvadevenApi bandhusamIpe bA.zrI kelAmamAgara hari jJAna maMdira zrI mahAvIra jena ArAdhamA kendra, kocA P.P.ANdinratnasuri M.S. Jun Gun Aaradh Plus Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HAL sAsa gahamAgataH aAyAH patirUpalakSitaH, iMginAtasyA hetoH samAgato'sila cAritraM gRhItaM. bhavadevo mRtvA svarga gatA, bhAvadevo bhavadevamaraNAnantaraM cAritrabhraSTo jAtaH, lajAM tyaktvA navaparijaMbakamA gItAM nAgiloM saMsmaran bhogAzanAsa gRhamAgataH, prAmAhiH prathamaM jinezvaraprAsAde sthitaH, etasminnavasare tapAkR-16 caritram zAMmI nAgilApi jinayAtrArtha tatrAmatAH, tathA svakIyaH patirUpalakSitaH, iMgitAkAreNa kAmAturazca jnyaatH| // 2 // nAliyA pRSTaM kimArtha mune ANato'si, sAdhuruSAca madIyA nAgilA bhAryA, tasyA hetoH samAgato'smi. lajayA / pUrva saMyamo gRhIta, paraM premabhAvaH kathaM yAti? nAgilA yadi milati tadA sarvamapi vAMchitaM phalati, nAgilA kathayati ta ciMtAmaNi muktvA kA karkaraM gRhNAti? gajaM vihAya ko rAsabhArohaNaM karoti ? pravahaNaM dUre tyaktvA ko mahatIM zi lAmAzrayati" kA suratarumutkSipya dhattUrataraM vapati ? ityAdhupadezaM datvA tayA svapatirvAlitaH, tena sa cAritre dRDho HojAtaH, cAritraM pAlayitvA tRtIye svarge saptasAgaropamAyurdevo jAtaH, nAgilApyekAvatAraM kRtvA mokSaM gamiSyati kA bhAvadevajIvastatazcyutvA jambUdvIpe pUrva videhe vItazokAnago padmarathanapagRhe vanamAlArAjJIkukSau putratvenotpannaH, tasyAbhidhAnaM zivakumAra iti, yauvanaM prAsaH, paJcazatarAjakanyAnAM prANigrahaNaM kArita, ekasminnavasare gavAkSasthitena zivakumAreNa kazcitsAdhuISTA, gavAkSAduttIrya pRSTaM, kimartha klezasahanaM ? sAdhunoktaM dharmanimittaM, zivakumAreNoktA ko'yaM dharma: ? sAdhunoktaM zravaNecchA cedasmAkaM gurusamIpe samAgaccha 1 tena sArddha sa dharmaghoSAcAryasamIpe AgataH dharma zrutvA tena jAtismaraNaM prApta, guruM nakhAsa gRhe AgataH, mAtRpitRbhyAM dIkSAjJA na danA, gRhavAse eva SaSTabhaktaM pratidina karoti. pAraNe cAcAmlaM karoti. Jun Gun Aaradha SEKASSES P.P.ARGnrainasuri M.S. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM bAdazavarSANi yAvattapastaptvA sa prathamasvagai catuHpalyopamAyuvidyunmAlI nAmA devo jAtaH, iti catvAro jaMbUkumArA bhavA jambUsvAmino bhagavatA zreNikAgre uktAH, tataH paJcame bhave tatazcyutvA rAjagRhe nagare RSabhadattazreSTino gRhe Inaa dhAriNI kukSA zivakumAradevaH putratvenotpannA, svapne z2ambatarudarzanAjabUkumAra iti nAma sthApitaM. bAlye'pi tena kalA kA sakalA abhyastAH, yauvanaM prApta, atIvarUpavAn , tarUNIhariNA pAzarUpaH, tasminnavasare tannagaravAsibhiraSTAbhiH zrekaSTibhirjabUkumArAya svakIyakanyAdAnArtha satyakAraH kRto'sti, etasminnavasare tatra zrIsudharmasvAmigaNabhRtsamavasRtaH, ka koNiko vandanAthai samAgataH, RSabhadatto jambakumAreNa sArddhamAgatA, AsudharmApi bhavadavatApopazAyathai puSkarajalata dhAropamA dezanAM dadAti, saMsArasvarUpasyAnityatA darzitA, yathA kAminAM manazcaMcalaM, yathA bhUSAgataM svarNa, yathA // jalasaMkrAMtaM vidhumaMDalaM, yathA vAyunA hato dhvajaprAMtastadvadasthiraM bhavasvarUpaM, yathAMguSTalAlApAnena bAlaH sukhaM manyate, tathA'yamapi jIvo nidita gaiH sukhaM manyate, aho ! mugdhatvaM lokAnAM, yatrotpannastatraivAnuraktaH, tAneva sparzana manasi hRSyati. ityAdidezanAM zrutvA pratibuddhoH jambUkumAraH sudharmAgre kathayati, svAmit bhavatAriNI. dIkSAM datvA mAM niIo stAraya ? sudharmAsvAminoktaM he devAnAM priya ! mA pramAdaM kuru ? iti guruvacaH zrutvA gRhamAgacchan sa rAjamArga samA gataH, tatra vahavo rAjakumArAH zAstrAbhyAsaM kuvaiti, tatraiko lohagolako jambUpArzve samAgatya patitaH, jambUkumAreNa ciMtitaM yadyayaM yaMtragolako mamAlagijyattadA manovAMchitaM kathamabhaviSyat ? evaM jJAtvA pazcAdetya gurupAce tena laghudIkSA gRhItA, pazcAtsa gRhamAgataH, pitrocaraNau praNamya kathayati, ahaM dIkSAM gRhISyAmi, anityo'yaM saMsAraH, kimanena Erelese seeeeeeCCCESS P. P i nratnasuri M.S. Jun Gun Aaradensrust Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cari // // kuTuMbena ? ahamAMtare kuTuMbe'nurakto'smi, ahamaudAsInyagRhe vasisyAmi, viratimAtuH sevAM kariSyAmi, yogAbhyAso jaMbakasAna me pitA, samatA dhAtrImAtA, nIrAgatevA'bhISTA mama bhaginI, bandhuvinaya evAnuyAyI, viveka evAMgajA, sumatireva prANapriyA, jJAnamevAmRtaM bhojanaM, samyaktvamevAkSayo nidhiH, asmin kuTuMbe samAnurAgaH, tapasturaMgamamAruhya, bhAvanAo kavacaM paridhAya, abhayadAnAdikamaitribhiH sahitaH saMtoSasenApatimagresaraM kRtvA, saMyamaguNasenAM sajIkRtya kSapakazreINirUpayA gajaghaTayA parivRto gurvAjJAmeva zirastrANaM dhRtvA, dharmadhyAnAsinA AMtarAM duHkhadAyinI mohasenAM haniSyA mIti putravacanaM zrutvA pitarau pAhatuH-. . . | he putra ekabAramaSTau kanyAH pariNaya? pazcAvratamaMgIkuru? asmadIyaM manorathaM pUraya ? iti pitRvacasA tena pANi grahaNamaSTAnAM kanyAnAM kRtaM, paraM manasA nirvikAraH, ekaikayA kanyayA navanavakoTayaH svarNAnAmAnItAH, aSTau koTayo kaSTakanyAnAM mAtulapakSata AgatAH, ekA koTirjabUkumArasya mAtulapakSataH, evamekAzItikoTayaH svarNAnAM, aSTAdaza koTayaH svagRhasthA, evaM navanavatikoTisvarNAnAmadhipatirjabUkumAro raMgazAlAyAM rAtrau strIbhiHsAI sthitaH, kiMtuna sa Io rAgadRSTyA vilokayati, na ca vacanenApi saMtoSayati sarAgavacanaizcAlito'pi na calati, tasminnavasare prabhavanAmA cauro jambugRhe samAgataH, paJcazatacauraparivRtaH kaJcanakoTiM gRhNAtisma. graMthIna badhdhvA mastake lAtvA te yAvannirgacchaMti ke tAvajaMbUkumAreNa smRtanamaskAramantramAhAtmyAtsarve'pi te staMbhitAH, bhittilikhitacitrANIva sthitAH, tadAprabhaveNoktaM he jambUkamAra ! tvaM jIvadayApratipAlako'si, abhayadAnAtparamanyatpuNyaM nAsti, prAtaHkAle koNikaH sarvAnapyasmAn / SEeeeeeeeeeeee 5Sce@@@BEE P. P unratnasur MS Jun Gun Aarad Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAS jaMbUkumArA // 5 // 5 // ID mArayiSyati. ato muzca muzcAsmAn ? gRhANa madIye tAlodghATinyavasvApinyau niye ? arpayaikAM tvadIyAM staMbhinI NO vidyAM ? jambUkumAreNoktaM mamaikA dharmakalA mahatI vidyAsti, aparAH sarvA api kuvidyAH, ahaM tRNavadbhogAnapahAyaka vrataM prAtahISyAmi, ime bhogA madhubindUpamAH, prabhaveNoktaM madhubindudRSTAMta me kathaya ? jambUkumAraH kathayati-eka- sminnaraNye sArthabhraSTaH kazcinnaro bane paribhramati, etasminavasare AraNyo hastI hananAya sanmukha dhAvitaH, sa praNaSTaH, ki hastI pazcAllaMgnaH, agre gatvA gajabhayAt kUpamadhye sthitAM baTazAkhAmAzritya lambAyamAnaH sthitaH, tasyAdhastAdvikA|| sitamukhau bAvajagarau vartate. kUpakasya caturpa pArzveSu catvAro lambakAyAH sthitAH saMti, zAkhAyaryA rasapUrito madhu- 10 | maMDapo vattete. chau mUSako tAM zAkhAM kartayatA, madhumaMDapAnirgatA makSikAstaM daMzati, evaM kaSTamApannaHs mUDhazcirakA-10 lena madhubindu mukhe prApya tadAsvAdasukhitastatrAste. emilayalare phazcidvidyAdharaH samAgataH, tenoktaM asmin | vimAne samAgaccha ? duHkhAnniSkAsayAmi. mUryo vakti kSaNaM yAvatpratIkSasva ? eka bindumAsvadyAgacchAmi, sa vidyA- 106 ke dharo gataH, mUl duHkhaM prAptaH, evaM he prabhava ! madhuvindusadRzo'yaM viSayavipAkaH, atropanayA-bhava eva mahatyaTavI, ka jIvo raMkatulyaH, jarAmaraNAvataraNarUpo'yaM kUpaH, viSayajalena pUrNaH, narakagatitiryaggatirUpAvajagarau, kaSAyA viSadharAH, Ayureva vaTazAkhA, do pakSau do mUSako, mRtyureva gajaH, viSayo madhumaMDapasthAnIyaH, tasya spRhAM kurvannayaM ka jIvo rogazokaviyogAdyanekAnupadravAna sahate, ato dharma eva mahatsukha, vidyAdharasthAnIyo guruH // iti madhubindU-ka pnyH|| punarapi prabhavaH kathayati, yauvanavayasi putrakalatrAdi sakalaparivArastyaktuM na yogyaH, jambUkumAreNokta areeeeeeeeee PPA nratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhilst kA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram // 6 // * ekaikasya jIvasya parasparamanaMtazaH sambandho jAtaH, yathA'STAdazanAtarAsambandhaH, prabhaveNoktaM tadaSTAdazasambandhasvarUpaM jaMbUkumAra Dil me kathyatAM ?. jambUH kathayati mathurApuryA kuberasenA vezyA, tasyAH kukSAvakaM yugalaM jAtaM; ikasya kuberadatta iti, aparasyAzca kuberadatteti nAma // 6 // pratiSTita, tAgalaM mudrAlaMkRtaM vastreNa veSTayitvA manjUSAyAM ca nikSipya yamunApravAhe pravAhitaM. prAtaH sA manjUSA sorI- puraM gatA, dAbhyAM aMSTibhyAM niSkAsitA, ekena putro gRhIto'nyena ca putrI gRhItA, yauvanaM prAptI, karmayogAnayoreva parasparaM vivAho jAtaH, sAripAzakakrIDAM kurvatyA kuberadattayA patihaste mudrA dRSTA, svakIyaM bhrAtaramupalakSya viraktA. sA saMyama jagrAha, avadhijJAna prAptA. etasminnavasare kuberadattaH kAryArtha mathurAM gataH, kuberasenayA mAtrA sArdhaM ca lagnaH eka: putro jAtA, kuberadattAsAvyA jJAnena jJAtaM mahA'noM jAyate. tatpatibodhArtha sA tatrAgasya vezyAgRhe samAgatA.. rodanaM kurvato bAlasya pArzve AgatA, sAdhvI kathayati re bAlaka ! kathaM rodiSi ? maunaM gRhANa ? tvaM mamAbhISTo'si, tvayA sAI mama SaT sambandhA vartate, tvaM mama putraH 1 tvaM mama bhrAtRputraH 2 tvaM mama bandhuH 3 tvaM devarA 4 tvaM mama pitRbhrAtA 5tvaM mama pautraH 6 evaM SaT sambandhAH punarhe vatsa! tava janakenApisAdhaiM mama SaT sambandhAH, samama patiH 1 mama pitA 2 mama bandhuH.3 mama jyeSTaH 4 mamazvazuraH 5 mama putrazca 6 evaM tava mAtrApi sArdha SaT sambandhAH, sA mama bhrAtRjAyA 1 mama sapatnI 2 mama mAtA 3 mama zvazrUH 4 mama vadhUH 5 mama vRddhamAtA ca 6. iti sAdhvIvacanaM zrutvA pUrvabhavasvarUpaM jJAtvA kuberasenayA vrataM gRhItaM, bhavapAraM ca prAptA. evaM he prabhava ! asmin sansAre'naMtazaH sambandhA CCCCCCCCCeleeCCES tvayA sArddha mama evaM SaT sambandhAH punahe vana evaM tava mAtrApi sA PP.NYounratpasuriM.S. Jun Gun Aarad rust Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbUkumAra caritram // 7 // | jAtAH, kasya kaH ? ato dharma eva paramabandhuH // ityASTAdazasambandhadRSTAMtaH // prabhavaH punarapi kathayati he jambU ! tvayA yaduktaM tatsatyaM, paraM-aputrasya gatirnAsti / svargo naiva ca naiva ca // tasmAtputramukhaM dRSTvA / svarga gacchati mAnavaH | // 7 // // 1 // iti purANavAvaya, ato bhogAn bhuktvA sutaM gRhe sthApayitvA saMyame mano rakSa! jambUH prAha na hi sutena sugatikugatloviparyayaH, sAMsArikajIvAnAM kevalaM mohabhrama evAyaM. yathA mahezvaradattasya putraH kArye nAgataH, prabhaveNa pRSTaM ko'sau mahezvaradattaH ? jambU prAha vijayapure nagare mahezvaradattaH zreSThI, tasya mahezvaranAmA putraH, maraNavelAyAM mahezvaradattenoktaM mama zrAddhadine eka mahiSaM hatvA tadIyenAmiSeNa sarvo'pi parijanaH poSitavyaH sa mRtaH, putreNa pitRvacanaM dhAritaM. sa mRtvA vanamadhye mahiSo jAtA, mahezvaramAtA gRhamohena mRtvA gRhe kukurI jAtA. evaM daivayogAtsa eva mahiSa AnItA, atha mahezvarasya strI kulaTA, tayA saha ramamANo jArapuruSo mahezvareNa mAritA, sa mRtvA tadgRhe putratvenotpannaH, sa lAlyamAno'sti, sa mahiSo mAritaH, kuTuMbena tanmAMsa bhakSita, etasminprastAve | zrIdharmaghoSanAmA munirgocoM tatrAgataH, tadgrahacaritaM jJAnena jJAtvA bhaNitaM-mArito vallabho jaatH| pitA putreNa bhakSitaH // jananI tAjyate seya-maho mohavibhitaM // 1 // evaM zlokaM zrutvA mahezvareNoktaM svAmin kimetat ? sAdhunA sarvamapi kathitaM sa na manyate, kukurIpAcAnnidhAnadarzanena pratyaya utpAditaH, tato mahezvaraH zrAddhaM muktvA zrAddho jAtA, kurkuryapi jAtismaraNaM prApya mithyAtvaM tyaktvA svarga gatA. ato he prabhava ! putreNa kA siddhiH? iti mahezva rdttdRssttaaNtstRtiiyH||3||. P.P.Aclotpatnasuri M.S. Seeeeeeeo DeeeeeeeeeseDES Jun Gun Aaradhand Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e e caritrama // 8 // I prabhavaH prAha he jambU ! tavaitatprathamaM puNyaM yanmama jIvitadAnaM dattaM, mamAyaM ca parivAro yadi bandhAnmokSaM prAmoti, jaMbakamAra tadAhamapi tava sArthe cAritraM gRhISyAmIti nizcayaM zrutvA samudrazrInAmA prathamastrI bhaNati, he prabhava ! bhavAdRzAM duHka- kAriNAM cAritraM ghaTate, duHkhInaH sukhApekSayA cAritraM gRhNati, parantu sukhinAM saMyamakaSTamaniSTaM, prAyeNa lokAH // 8 // paragRhabhaMjakA bhavaMti, he prabhava yadi tava kathanAdayaM vrataM gRhISyati, tarhi hAlikasyeva sa pazcAttApaM prApsyati. prabhave NoktaM ko'yaM hAlika ? samudrazrIH kathayatio marumaMDale baganAmA pAmaro vasati, sa kRSikarma karoti, kodravakaMgupramukhaM dhAnyaM ca vapati, sa ekadA putryAH zva zuragRhe gataH, sa tatra miSTairguDamaMDakaiaujitaH, sa ikSuto guDotpattiM jJAtvA svagRhe samAgatya puSpitaM phalitaM kSetramunmUlyakSukhanDaM vapatisma. striyA vArito'pi na sthitaH, Atmamatiko jAtaH, IkSukSetraM tu na niSpannaM, purAtanamapi dhAnya gataM, manasi pazcAttApaM kRtavAna, miSTabhojanAMzayA pUrAtanamapi gataM tadvat. he prANavallabha ! tvamapi pazcAttApaM prApsyasi, prApta sukhaM muktvAdhikasya vAMchA na karttavyA. // iti bagapAmaradRSTAMtaH // 4 // jambUkumAraH kathayati he priye yattvayoktaM tatsatyaM, paraM ye aihikasukhAbhilASiNaste duHkhaM prApnuvanti, jJAnAtparaM dhanaM na, samatAsadRzaM sukhaM na, jIvitasamamAzIrvacanaM na, lobhasadRzaM duHkhaM na AzAsadRzaM bandhanaM na, strIsadRzaM ca jAlabandhanaM na vartate, yastAsu strIbvatIvalobhavAn sa vAyasa ivAnartha prAmoti. striyA pRSTaM ko'yaM vAyasaH ? jambUkumAraH kathayati___ bhRgukacche revAnadItIre eko gajo mRtaH, taMtra bahavaH kAkA militAH santi, gamanAgamanaM ca kurvati, yathA satra seese SENSEBSeee P.P. A r atnasur M.S. Jun Gun Aaradhy Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram jaMbUkumArI zAlAyAM dvijA milanti, tadvattatra vAyasA militAH santi, tatraiko vAyaso mRtagajakalevarasyA'vamadAreM praviSTaH, tatraiva ca sa tiSTatyAmiSalaMpaTaH, tatra grISmakAle dvAraM milita,kAkastu tatraiva sthitaH, varSAkAle tadgajakalevara pAnIyapravAheNa // 9 // vAhitaM, avamadvAravikasanAtsa varAko niHmRtaH, caturdikSu pAnIyapUraM vilokayana tatraiva maraNamApannA, aMtropanayaH mRtagajakalevaratulyAH kAminyaH, viSayI naro vAyasatulyA, sa bhavajale aDati, evaM bahulobhena zoka prAmoti. // iti vAyasaMdRSTAMta:. prthmstriikthaa|| . atha dvitIyA padmazrIH kathayati-he svAminnatilobhena vAnara iva naro duHkhaM prAmoti, prabhavacauraH kathayati taM 42 ID vAnaradRSTAMtaM kathaya ? padmazrIH kathayati ekasmin vane kapiyugaM vasatiM sukhena ca tiSThati, ekasmina dine devAdhiSThite 2 IMA jalahRde sa vAnaraH patitaH, mAnavarUpaM ca prAptaH, vAnaryapi patitA strIrUpA jAtAH, vAnareNoktamekavAraM hRde patanena 2 manuSyatvaM prApta, dvitIyavAraM patanena ca devatvaM prApsyAmi, striyA kArito'pi patitaH, punarapi vAnararUpa prAptaH, azasminnavasare kenacidrAjJA divyarUpA sA strI svagRhamAnItA, sa vAnarazca kasyacinnaTasya haste caTitaH, tena nRtye yojitaH, sa vAnaro nATyaM kurvan rAjadvAre samAgataH, vAnaronijastriyaM dRSTvA'tIbaduHkhaM cakAreti dRssttaaNtH|| iti vAnaradRSTAMtaH // jambUH kathayati he priye'nena jIvenAnaMtazo devabhogA anubhUtAstathApi na tRptaH, tArha mAnuSyasukhaM kiyanmAtra, yarthegAlikena vanamadhyaMgatena madhyAhnasamaye pipAsAtureNa sarvANi jalabhAjana:ni niSTApitAni, paraM tasya pipAsA na gatA, sa tarucchAyAyAM susaH, svapne samudranadIjalaM pItaM, paraM sa na tRptaH, ekapradeze kardamayutaM jalaM mukhe dattaM, tathApi na P.P.ACJA ratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhalie Zhong Bu Xiang Hai Hai Shi Feng Ni Ping Jun Li Lu Bu Zhong Yi Yi Zui Jun Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuSTaH, samudrajalena tRpti na prAptastahi kardamena kutaH ? samudrajalopamAH surabhogAH, kardamajalatulyAzca mAnuSItanubhogAH / jaMbUkumAra // iti kvaaddiidRssttaaNtH|| iti dvitIyastrAkathA // caritram tRtIyayA pramasenayA kathitaM sahasAtkAreNa kAryakaraNena nUpurapaMDitAvatpazcAttApo bhaviSyati, atra nuupurp||10|| nDitAdRSTAMto vAcyaH, tadupari jambUkumAreNa vidyunmAlidRSTAMtaH kathitaH, yena mAtaMgIsaMgamena sarvA api vidyA | // 10 // hAritAH, sa cAyaM-bharate kuzavardhanagrAme viprakule vidyunmAlimegharathanAmAnau bAMdhavau. ekadA vane gatau, kenacididyAdhareNa mAtaMgI vidyA dattA. vidyAdhareNoktaM sA mAtaMgI devI bhogaprArthanAM kariSyati paraM manasi dhairya rakSaNIya na calitavyaM, tadA vidyA siddhi prApsyati. dvau bAMdhavau sAdhayituM lagnau. tatraiko vivalamanA vidyunmAlI mAtaMgyA cAlitaH anyastu guruvacanaM smRtvA na calitaH, tasya vidyA siddhA, SaNmAsamadhye tena bahu dhana prApta, vidyunmAlI tu duHkhI jAtaH, jambUkumAreNoktaM mAtaMgIsaMgatisadRzA mAnuSyastrIbhogAH, ato bahusukhAthinA te tyaajyaaH|| iti tRtIyastrIkathA // atha caturthI kanakasenA kathayati- yadi mAtaMgIsadRzA vayaM tarhi kathaM pariNItAH ? pAnIyaM pItvA gRhapRcchA na kartavyAH he svAmin tvamapi kauTuMbikavallobhena pazcAttApaM prApsyasi. dRSTAMtazcAyaM-surapure ekaH kauTuMbiko vasati, tena kRSikarma kRtaM, rAtrau pakSiNAM palAyanAthai zaMkha vAdayati, ekasmin dine taskarA godhanaM gRhItvA tatkSetrapArzve samAgatAH zaMkhadhvani ca zrutvA bhayA-2 turAH pazUna muktvA gatAH, sa kauTuMbikaH pazUna vikrIya sukhI jAtaH, evaM vAratrayaM jAtaM. ekadA taistaskaro statkauTuM SSETTEScreeCCCSaee ANDEDESSESSSSSSS kA kathA // kumAreNoktaM mAtaMgIlataH tasya vidyA mAya lagnau. tatraiko yadi mAtaMgIsadRzAkasenA kathayati / mAnuSyastrobhogAH, bhAsamadhye tena bahudhA vizumAlI mAtA PP.Adisanratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhe Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DESCENCE caritram // 11 // | vikavRttAMto jJAtaH, te AgatAH, kauTuMbiko baddhaH, prahAreNa ca saralaH kRtaH, evaM svAmin atilobhAbhibhUtA duHkha jaMbUkumAra prApnuvanti // iti shNkhdhmkkauttuNbikdRssttaaNtH|| jambUkumAraH kathayati atikAmAlAlasA vAnaravad bandhana prApnuvanti, // 11 // | vAnaradRSTAMtastvayaM-eko vAnaro grISmakAle tRSAturo jalabhrAMtyA cikkaNe jalarahite kaIme patitaH, yathA yathA zarIre kardamasparzo jAyate tathA tathA zItalamaMga bhavati, samagraM zarIraM kaImena lipta, tathApi tRSA na gatA, sUryAtapayogena o kardamaH zuSkaH, zarIre pIDA jAtA, tadvat he priye viSayasukhakaImenAhaM zarIraM na limpayAmIti vaanrdRsstthaaNtH|| caturthI strI nabhasenA kathayati-. .. .. | he svAmin atilobho na kartavyaH, atilobhena budviraMdhatAM gatA, tadupari siddhibudhdhyodRSTAMto vAcyaH. jambUta kumAraH kathayati he priye ! bahukathanenApi ahaM jAtyaturaMgama ivotpathena na vrajAmi, jAtyaturaMgamadRSTAMtastvayaM-vasantaIo pure nagare jitazatrurAjA, tasya gRhe ekasturaMgamaH, sa ghoTako jinadattazrAvakagRhe muktaH, sa cAtIvalakSaNopetaH, Io ekadA kenacitpallIpatinA taddhoTakagRhaNArthameko nijasevako muktaH, tena kSAtraM datvA sa ghoTako niSkAsitaH, parantu o sa ghoTako na calati, utpathaM na gacchati, anubhUtaM rAjamArga vinA'nyamArge na gacchati. etasminnavasare zreSThinA jJAtaM, Mb cauro baddhaH, ghoTakazca, gRhItaH, cauro'pi muktaH, evaM he priye'hamapi sa ghoTaka iva zuddhaM saMyamamArga muktvA caurasakA dRzIbhirbhavatIbhirAkRSyamANa utpathena gacchAmi. // iti turNgmdRssttaaNtH|| ol - pazcamI strI kanakazrIH kathayati he priya atihaThagrahaNaM na yuktaM, AyatirvicAraNIyA, vijaputra iva rAsabhapucchaM SECCCCCCCCCCESS P.P. A n rainasuri M.S. Jun Gun Aaradhust Iml Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na gRhItavyaM. prabhaveNoktaM ko'yaM dvijaH ? strI kathayati ekasmin kulagrAme eko dvijaputraH, so'tIvamUrkhaH, tasya / jaMkamArA mAtA kathayati he. putra ! yadgRhItaM tanna mocanIyaM, etatpanDitasya lakSaNaM. tena mUrkheNa jananIvacanaM dhAritaM, ekasmin caritrama dine kuMbhakAragRhIta eko rAsabho naSTaH, pazcAdbhUtena kuMbhakAreNa vijaputrasya kathitaM, aho enaM kharaM gRhANa ? mUkSNa // 12 // ID rAsabhasya pucchaM gRhItaM, rAsabhazcaraNalattAM dadAti, tathApi sa puccha na muzcati, lokairuktaM bho mUrkha ! pucchaM muzca muJca ? // 12 // tenoktaM mama mAtrA zikSA dattAsti yadgRhItaM tanna mocanIyaM. sa mUl nijakadAgraheNa kaSTaM prAptaH // iti.vipraputraD dRssttaaNtH|| jambUkumAraH kathayati he priye etatsatyaM kharasadRzyo bhavatyaH, bhavatInAmaMgIkaraNaM kharapucchagrahaNatulya, lajjAsthAnena pariNItAnAM etadvAkyaM na yuktaM, etAni vacanAni sa sahate yasya sthAna na bhavati, yo vipra iva RNadhArI bhavati sa dAso bhUtvA tadgRhe tiSTati, vipradRSTAMtastvayaM-kuzasthalapure ekaH kSatriyaH tasya gRhe ekA turagI, tasyAH sevArthameko narazca rakSitaH, sa naro'hanizaM turagI nimittaM yadazanAdi, tanmadhyAtsvayamapi pracchannavRttyA bhakSayati. sA turagI kRzazarIrA jAtA, krameNa ca maraNaM prApya tasminneva nagare vezyA jAtA. sa narazca viprakule samutpannaH, ekasmin dine tena sA vezyA dRSTA, pUrvabhavasambandhAtsa tad gRhe dAso bhRtvA sthitaH, gRhakarma ca karoti. tabadahamapi bhogA-10 zayA dAso na bhavAmIti turagIkathA SaSTI // saptamI rUpazrIH kathayati, he svAminnadhunA'smadIya kathanaM na kriyate paraM pazcAnmAsAhasapakSivadAtmanA duHkhaM prApsyasi. yathaiko mAsAhasanAmA pakSI vane vasati, sa pakSI suptavyAghramukhe pravizya daMSTrAyAM sthitaM mAMsapiMDaM gRhItvA bahIrAgRtyevaM vadati mA sAhasaM kuryAt' evaM sa vadati paraM karoti, pakSi DEFERRECeeeeees P.P. A ratnasuri M.S. Jun Gun Aaradh ya Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhirvArito'pi mAMsalolupI punaH punardaSTrAyAM pravizati, sa pakSI vyAgheNa kavalita iti maasaahsykssidrssttaaNtH|| jaMbUkumAra caritram jambUkumAraH kathayati dharmamitrameva zaraNe rakSati, yathA pradhAnasya dharmamitreNa sAhAyyaM dattaM. draSTAMtazcAyaM-sugrIvapUre // 13 // jitazatrurAjA, suvuddhizca mantrA, tasya trINi mitrANi, eko nityamitraH, dvitIyaH parvamitrastRtIyastu jUhAramitraH // 13 // - ityavagata metat. tadupari zloko'yaM-nityamitrasamo dehaH / svajanAH prvsnnibhaaH|| juhAramitrasamo jJeyo / dhrmH|| paramabAMdhavaH // 1 // iti mitratrayadRSTAMtaH // iti saptamI kathA / . atha dhanAvahazreSThinaH putrI jayantazrInAmA svaM bhartAraM vijJapayati, he svAmin ko'yaM vacanavivAdaH ? bhavadbhiH | sAkaM navapariNItAnAmasmAkaM vaktuM na yuktaM, paraM kiM kalpitavArtayA vipratArayasi ? bhavadbhiryA yA kathAH kathitAstA:D sarvA api kalpitA eva, yathA brAhmagapuJyA kalpitavArtayA rAjJo mano raJjitaM, tathA tvamapyasmAkaM kalpitavArtAbhi manoraJjanaM karoSi. tasminnavasare sarvAbhirapi kathitaM bho jayantathi tAM kathAM kathaya ? yAM kathAM zrutvA priyatamo gRhe pratiSTati. jayantazrIH kathayati, sAvadhAnAH zRNuta ? bharatakSetre lakSmIpuranagare nayasAranAmA rAjA rAjyaM karoti, sa [2] rAjA gItakathAnATikAhelikAMtApikAdiSvatIvanipuNaH, navInakathAzravaNarasikaH pratyahaM navInAM navInAM vAtI jana-12 mukhAt zRNoti. ekadA tena rAjJA nagare paTaho vAdito yatsarvairapi lokairvArakeNa rAjJo'ne navInA kathA kathanIyA. | etadrAjJovAkyaM zrutvA yasya vArakaH samAyAti sa rAjJo'gre gatvA kazaM kathayati. ekadAvasare ekasya brAhmaNasya | |vArakaH samAyAtaH sa brAhmaNo'tIvamUrkharAT kathAM vaktuM na jAnAti. tadgRhe ekA putrI vartate, sA'tIvacaturA, tayA | P.P. A ratnasuri M.S. @@@Sect seeeeeeeee Jun Gun Aaradha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cre caritram pituruktaM tvaM nizcito bhava ? ahaM rAjJo'gre gatvA navInAM kathAM kathayiSyAmIti rAjJo'gre gatA, rAjJA pRSTaM bho putri ? jaMbUkumAra kathAM kathaya ? yathA manmanoraMjanaM jAyate. brAhmaNaputryA kathitaM he rAjan ! svAnubhUtAmeva vAtI kathayAmi, sAvadhAnatayA zRNu ? he svAminnahaM pitRgRhe navayauvanavatI jAtA, tadA pitrA sadRzakulotpannena brAhmaNaputreNa sArddha madIyo vivAho // 14 // melitaH, sa navInamelitavivAho madIyo bhartA madIyarUpavilokanArtha madgRhe samAyAtaH, tasminnavasare me mAtApitarau kSetraM gatau, ahamekAkinI gRhe sthitA. mayA samyaksnAnabhojanAdinA sa bhartA'tIvasantoSitaH, so'pi bhartA madIyAmadbhutaM rUpaM dRSTvA'tIvakAmAjvarapIDito jAtaH, palyaMkopari sthitoMgamoTanaM karoti sarAgavacanaM vadati, punaH punarmAmavalokayati. mayA tadIyo'bhiprAyo jJAtaH, tadA mayA kathitaM bho kAMta! tvarA na vidheyA, pANigrahaNa vinA viSayAdikRtyaM na bhavati. atibubhukSito'pi pumAn kiM karadvayena bhuMkta ? tato'dhunA viSayasevanaM na yuktameveti madIyavAkyaM zrutvA'tIvakAmAturasya tasya kukSau zulaM samutpannaM, tena vyAdhinA ca sa madIyo bhA mRtaH, tadA mayA sa gRhamadhye bhUmau nikSiptaH, kenApi na jJAtaM, mAtrA pitrApi na jJAtaM. he svAminiya madIyA'nubhUtA vArtA kathitA. tAM In zrutvA rAjAtIvasantuSTo jAtaH, sA kanyA gRhe samAyAtA. jayantazrIH kathayati yathA tayA kalpitavArtayA rAjJo mano IN raJjitaM, tadvattvamapyasmAkaM manoraJjayasi, parantu mithyaiveyaM pravRttiH, ato yaH svakIyaM caraNaM vicArya dhariSyati tasya lajjA sthAsyati, ato he svAmin bhuktabhogI bhUtvA pazcAcAritraM gRhItvAtmArthaH sAdhanIyaH / iti brAhmaNaputrII dRSTAMtaH / iti jayantazrIvAkyaM zrutvA jambUkumAraH prAha-bhA jayantazri mohAturamanAH prANI adharma dharmabuddhiM nidhAya POSeeeeeeeeee @eelere P.P.Kunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhi Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbukamArA viSayAdikaM sthApayan karmANi badhnAti, aho ! durantA viSayAH, viSebhyo'pyadhikA viSayA iti satyameva. viSayAcaritrama mRtAnapi mArayanti. yaduktaM-bhikSAzanaM tadapi nIrasamekavAraM / zayyA ca bhUH parijano nijadehamAtraM // vastraM ca jiirnn||15|| zatakhanDamayI ca kanyA / hA hA tathApi viSayA na parityajanti // 1 // ato bho vanitA yadi janmajarAmaraNaviyo // 15 // gazokAdayaH zatravo matsamIpaM nAyAMti tadAhaM bhavatsaMbandhino bhogAnabhilaSAmi, yathA mAM balAtkAreNa gRhe sthApayatha, tathA rogAdibhyo'pi rakSaNe kiM zaktirasti ? tadA strIbhiruktaM svAminnetAdRzaH kaH samartho yaH saMsArasthitiM vArayati tadA jambUkumAreNoktamahamazucibhRtAyAM mohakuMDikAyAM bhavadIyAyAM tanau na ratiM prAmomi, yato'naMtapAparAzibhavaH / strINAM bhavanibandhaH, yaduktaM-aNaMtA paavraasiio| jayA udayamAgayA // tayA-icchittaNaM pattaM / sammaM jANAhi goyamA // 1 // punarapyuktaM-darzane harate cittaM / sparzane harate balaM // saMgame harate vIrya / nArI pratyakSarAkSasI // 1 // iti. ato nAhaM lalitAMgavanmohanimagno'zucikUpe bhavakUpe nivasAmi, tadA strIbhiruktaM svAmin ko'yaM lalitAMgo yaH svAminopanayaM nItaH, jambUkumAraH kathayati vasantapure nagare zataprabho rAjA rAjyaM karoti, tadgRhe rUpavatI nAnI paTTarAjJI, sA'tIvarUpavatI yauvanAdiguNAkIrNA mohanRparAjadhAnI rAjJo'tIvavallabhA, parantu sA vyabhicAriNI, ekadA sA rUpavatI gavAkSasthitA nagarakautukaM vilokayati. tasminnavasare lalitAMganAmA kazcidyuvA'tIvarUpapAtraM mArge gacchaMstayA dRSTaH, tadrupadarzanAjAtamohodayA'tIvakAmAturA rUpavatI ceTIprati bho enaM yuvAnamAnaya ? tayA tasmai niveditaM madIyA svAminI tvAmAkArayati, ataH samAgaccha mayA sArddha matsvAminIgehaM ? so'pi viSayabhikSAparibhramaNa PP.ANGanratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhust ADI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 zIlo niHzIlastadgehaM jagAma, sA'pyAgataM lalitAMga dRSTvA hAvabhAvavilAsavibhramAna vistArayanti, aMgamoTanaM jaMbUkumAra kuvatA, kurvatI, dormalaM darzayantI, nAbhimanDalaM vivasanaM kurvatI tadIyaM mano vazIcakAra. yaduktaM-strI kAMtaM vIkSya nAbhi prakaTayati muhuvikSipaMti kaTAkSAn / dormulaM darzayaMtI racayati kusumaapiiddmutkssiptpaanniH|| romAMcasvedajubhAH yati // 16 // kucataTasrasi vastraM vidhtte| sollaMTa vakti nIvIM zithilayati dazatyoSTamaMga bhanakti // 1 // tadIyametatsvarUpaM dRSTvA smarollaMbhitAMgo lalitAMganAmA tayA sArddha bhogAn bubhuje, viSayalupsacetano niHzaMkatAM bhuktavAn. etasminavasare tadIyo bhartA rAjA samAyAtaH, tadA bArasthitaceTImukhAdrAjAgamanaM zrutvA sA'tIvabhayavihalAMgI taM naramazu-10 cikUpe sthApayAmAsa Agate rAjJA sArddha ca hAsyavinodArdivAtI cakAra. so'pi lalitAMgo'zucikUpe sthito mahatI (DkSuttaSAdibAdhAM sahate, paravazo jAtA, manasi ciMtayati aho! viSayalAMpaThyaM ! dhigmAmakRSyakAriNaM ! evaM tatra vasato bahani dinAni jAtAni. sA rAjyapi taM visasmAra, dhikstrINAM kRtrima prema! lalitAMgastatra tiSThan mRtatulyo jAlaH, varSAkAle jalapUritA'zucikUpajalapravAheNa vAhito nirgato militaH svajanAnAM, niveditaM sarvamapi svarUpaM, viSayAbhilASavimukho jAtaH, kiyadbhirdinairgRhe svasthIbhUtaH punarekadA rAjyA dRSTa upalakSita AkAritazca. lalitAMgenoktaM na punarevaM kariSyAmi, viSayAsaktana mahatI mayA vedanA'nubhUteti. tataH paraM viSayavirakto bhUtvA sa sukhI jAtA, ato bho vanitA yadyahaM viSayAsakto bhavAmi tadA lalitAMgavaduHkhabhAjana syAM ato na rate ratiH karta yukteti lalitAMgadRSTAMtaH // evaM kumAreNa zikSA dattA, evaM parasparamuttarapratyuttaravAkyai rajanI nirjagAma. pazcAtstrI-12 3:eeeee420696ee SEHE kI mayA vanarakadA rAzyA vajanAnAM, nivatatra tiSTana mana PP.AMAanratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhywust Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbUkumAra // 17 // rele@@@@@@@ER bhiruktaM, svAmin duSkaraM vratapAlana, anupamo'yaM vairAgyarasA, yairayaM samyagArAdhitastairmuktipadamalaMkRtamiti strIbhirapi jambUvacaH pramANIkRtaM / tasminnavasare prabhaveNoktaM madIya mahadbhAgyaM yaccaureNApi mayA vairAgyavArtA zrutA. viSamoyaMkA caritram viSayAbhilASaH, dustyajo'yaM viSayarAgaH, dhanyastvaM yena tAruNye'pIMdriyANi vazIkRtAni. jambUkumAreNApi taduddhArAya bahavo dharmopadezA danAH, vairAgyavAsitena prabhavacaureNoktaM tvaM mahAn mamopakArakartA, ahamapi tvayA sArdai vrata kA gRhISyAmi. prAtaHkAlo jAtaH. koNikena rAjJA tat zrutaM, kogikenApi bahavo rakSaNopAyAH kRtAH, parantu jambUkumAreNa manasi na dhAritAH, pazcAtprAtaH samahotsava saptakSetryAM vittaM vitIrya kRtakoNikanRpotsavaH prabhavAdipaJcazatIparikalito nijajanakajananIsahitaH pramadAbhiranuzrito nijazvazurazvazrUsaMyutaH zrIsudharmasvAminaH samIpe cAritraM, jagrAha. anukrameNAdhItadvAdazAMgIkazcaturdazapUrvadhArI caturjJAnasahitaH sa zrIsudharmasvAmipabhUSaNa jAto, ghAtikarmakSayAtkevalamavApya muktikAminIkaMThAlaMkArahAraH saJjAtaH, dhanyo'yaM surarAjarAjamahitaH zrIjambUnAmA muni-stAruNye'pi pavitrarUpakalito yo nijigAya smaraM // tyaktvA mohanibandhanaM nijavadhusambandhamatyAdarA-muktistrIvarasaMgamodbhavasukhaM lebhe mudA zAzvataM // 1 // evaM jambUsadRzaH kSaNabhaMguraM viSasukhaM tyaktvA zAzvata eva sukhe ramaMte, tatpratyayena prabhavasadRzA api sulabhabodhinaH saMsArAMbudhipAragA bhavantIti. // iti zrIjambUkumAracaritraM sampUrNa // deed SSC P. P inatnasuri MS Jun Gun Aaradhat Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhPhE, reko phphphphphph // iti zrIjambUkumAracaritra samAptaH // phphphphphph, - EEEEEEE e phphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphph, P.P.Ac: Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust