Book Title: Jain_Satyaprakash 1951 10
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521680/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yAprakAra jana satya yaININ ta trI cImanalAla gokaLadAsa zAhe tA. 15-10-51 : mahAvAha 1517:41 : 100 ACHARYA SRI KAILASSAGARSURI GYAKRANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA Kera Gandhinagar-332:007. PLEGE123775252,25276204-05 Talu023276249 AUDITI For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra viSayaH www.kobatirth.org viSaya-darzana nAra 1. prAsagika noMdhaH 2. dhyAna ApavA yogya vinatiH 3. e dizAmAM pagalAM pADAH 4. kalikAlasarvajJa zrI. hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA: lekhakaH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sapAdakIyaH 'jaina' patranA taMtrIH zrI, meAhanalAla dI. cokasI: krU su zrI, jaMbUvijayajI zrI. 5. lAlacaMdra bha. gAMdhIH 5.aDhI hajAra varSo pahelAM rAmAyaNa viSe thayelI carcA ( jaina rAmAyaNA ): 6. zrIvinayaprabha upAdhyAya racita tIrtha yAtrA stavanaH zrI. bhavaralAlajI nAhaTA 7. jaina sa skRta sAhityanA ItihAsanI sAmagrIH preo. zrI. hIrAlAla 2. kApaDiyA 8. sAbhAra svIkAraH For Private And Personal Use Only $ 10 16 23 TAITala peja trIjI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra na 15/19 www.kobatirth.org varSa : 17 aMka : 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir !! mam|| akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra je ziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) vikrama sa', 2007; vIra ni sa` 2477 : I. sa. 1951 AsA vaDha 1 : sAmavAra : 15 AphaTara khAsI noMdha A aMkathI ' zrI jaina satya prakAza sattaramA varSomAM praveze che. gatavarSomAM pratIkAra ane sAhityanI dizAmAM vidvAna lekhakAe sAro sAtha ApyA che je gatavanA lekhonI sUcI uparathI jANI zakAze. vaLI, jemaNe Arthika madada karIne mAsikanI khATamAM je TekA karyAM che te badala paNa ame ahIM e saunA AbhAra mAnIe chIe ane e ja rIte sAtha ApatA rahe ema vinavIe chIe. kramAMka 193 gayA aMkamAM ame je Arthika madada mATe 'vinati' pragaTa karI che ene C paDaghA jaina ' patranI nedhamAMthI maLI rahe che, ane evI ja lAgaNI zrIyuta mehanalAla ceAksIe * e dizAmAM pagalAM pADeA ' e lekha dvArA pragaTa karI che, e jotAM Arthika madada mATe amAre vadhu lakhavAnu rahetuM nathI, paraMtu amArA pagamAM maLa Ave ane amArI navI yojanAone sAkAra manAvI zakAya e mATe A mAsikane pUya smAcArya mahArAje, pUjya munirAnta, vidvAna lekhake ane zrIsaMghane badhI rIte madattu karavA ame vinati karIe chIe. For Private And Personal Use Only A mAsika barAbara pagabhara thaI jAya te jaina dharma, sAhitya ane saMskRtinI khabatamAM je vikAsanI yAjanAo eNe keTalAye vakhatathI dhaDI rAkhI che te dizAmAM kAryAnvita thavA mATe badhu karI zake--eTaluM jaNAvI ahIM te ame 'jaina 'patranA saMpAdake ApelI noMdha ane zrIyuta cAkInA lekha pragaTa karIe chIe ane te tarapha pUratu dhyAna ApavA sau keI ne vinavIe chIe. --sapAdaka Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ka kapa, dhyAna ApavA gya vinaMti vi. saM. 1990 nI sAlamAM rAjanagara-amadAvAdamAM maLela akhila bhAratavarSIya je. tAmbara mUrtipUjaka munisaMmelane jainadharma, jaina sAhitya, jaina tIrtho vagere upara bIjAo taraphathI thatA AkSepone pratikAra karavA mATe eka TharAva (TharAvaH 10 mo) karIne pAMca munivaronI eka samitinI sthApanA karI hatI e bahu jANItuM che. A samitie tyArapachI eka varSa - saM. 1991 mAM-pitAnA uddezane pAra pADavA mATe "zrI jaina sAya prakAza' mAsika amadAvAdamAMthI pragaTa karavuM zarU karyuM e paNa sahu koI jANe che. e mAsikane pragaTa thatAM soLa varSa thaI gayAM ane AvatA mahine e sattaramA varSamAM praveza karaze. zrI. jaina satya prakAza" ne tA. 15-9-51 ne aMkamAM enA taMtrIzrIe satinI Arthika sthiti tarapha jaina saMghanuM dhyAna doratI eka vinaMtI pragaTa karI che ane samitinI sthApanA aMge munisamelane karela TharAva A aMkanA 22 mA pRSTha upara juda ApavAmAM AvyuM che. * taMtrIzrInI vinaMtI samitinI Arthika sthiti mATe ciMtA upajAve evI che eTale svAbhAvika rIte ja samasta jaina saMghe-ApaNI nAnI moTI badhIya saMsthAoe, AcArya mahArAja Adi sarva munivaree temaja judA judA gAmanA sagha ane ApaNuM AgevAna gRhasthoee vinaMtI tarapha satvara ane pUrepUruM dhyAna ApavAnI temaja e dizAmAM sakriya pagalAM bharavAnI jarUra che A samiti ane A mAsika aneka dRSTie samasta jaina saMgha taraphanA saMrakSaNa ane saMvardhananuM adhikArI che ane ema hovAthI eno suye rIte nibhAva thAya evI Arthika vyavasthA karI ApavI e ApaNA samasta jaina saMghanI pharaja che ema ame cokkasa mAnIe chIe, ane tethI A dha lakhIne jaina saMghanuM e tarapha dhyAna daravAnI amArI pharaja samajIe chIe. dhyAna kheMce evI sahuthI pahelI va ta te e che ke-A samiti ane A mAsika munisamelananA racanAtmaka saMbhAraNArUpa che. samelananA bIjA bIjA TharAvane amala te vyaktigatarUpe sahu koInI potapotAnI samajaNa, sagavaDa ane marajI upara AdhAra rAkhe che, jyAre A TharAvane amala te eka saMsthAnI sthApanArUpe thayela hoI e hamezAM sahu koInuM dhyAna dorIne samelananI rakRtine tAjI rAkhe che. pote karavA dhArela eTale ke sanmelane pitAne sepela kAryane samiti soe so TakA na pahoMcI zakI hoya te te bIjI vAta che; ema thavAmAM kevaLa samitine ja ke samitinA saMcAlakone ja doSa na kADhI zakAya pitAne jeTalA pramANamAM sagavaDa maLI teTalA pramANamAM samitie jarUra kAma karyuM che. vadhu sagavaDa maLI hota to jarUra vadhu kAma thaI zakata. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 1 ]. dhyAna ApavA yogya vinati bIjI vAta, A soLa varSa daramyAna saMsthAnA saMcAlanamAM temaja mAsikanA prakAzanamAM samitie je madhyasthatA jALavI che e sAce ja benamUna che. A badhAM varSo daramyAna ghaNuya evA avasare AvI gayA jyAre AvI saMsthA eka yA bIjA tarapha kheMcAI javAne bhaya lAge, paNa ApaNuM vetAMbara mUrtipUjaka jaina saMdhamAM UmA thayela aneka carcAspada savAle vakhate paNa samitie pUrepUrI taTasthatA jALavIne jaina samAjamAM atarakalahanA leza paNa bhAgIdAra na thavAya temaja jaina saMghanI ekatAne khaMDita karavAnA nimita na banI javAya temaja e mATe je jAgarukatA ane dhyeyaniSThA batAvI che e sAce ja abhinaMdanane pAtra che. vaLI, sahuthI vizeSa mahattvanI vAta to e che ke ApaNe samAjanA sarva munivaronI pAse vinA saMkoce pahoMcI zake ane jarA paNa saMkoca rAkhyA vagara sahu keInA sahakAranI mAgaNI karI zake evuM mAsika ApaNI pAse A eka ja che. sarva ga7 ane sarva samudAyanA munivaro eka sthaLe bhegA thaI zake eTale ke je badhAyanAM lakhANo samAna rIte eka sthAne ApaNane jovA maLI zake evuM sarvajana sulabha ane sarvajanapriya A mAsika che. ema kahI zakIe ke munisamelane ApaNe kavetAmbara mUrtipUjaka jaina saMghanA judA judA ga7 ane samudAyanA munivarone eka sthaLe bhegA karavAnuM je bhagIratha kArya karyuM hatuM te ja kArya judA judA gaccha ane samudAyanA munivaronI lekhana sAmagrIne eka sthaLe ekatrita karIne A mAsika nAnA pAyA upara sevA bajAvI rahyuM che ane ema karIne pote samelananA sAcA saMbhAraNArUpa che e vAta caritArtha karI rahyuM che. pitAne 16 varSa jeTalA kAryakALa daramyAna mAsika AkSepane pratikAra paNa ThIka ThIka karyo che. e pratikAramAM paNa aghaTita AkSepo ke khoTA vAdavivAdamAM na paDatAM dalIla ane itihAsa temaja zAstrInA purAvAone ja upayoga karavAmAM Avyo che e bAnakheMce evI bInA che ke tAjetaramAM ja ApaNuM samartha tirdhara Arya kAlasRSTi ane sArI sarasvatIne cha vana upara khUba aghaTita ane AdhArazunya AkSepa karatAM zrI dAvalAla varmA . huM samayUra' nATakanI sAme samitie je rIte kAma karI batAvyuM che te A vAtanI sAkSI pUre che.Ava pratikArAtmaka lakhAze uparAMta A mAsika jena ItihAsa tattvajJAna,kaLA ke sAhityane lagatI sAmagrI paNa pitAne maLatI zakti ane sagavaDa temaja vidvAne taraphathI sahakAranA pramANamAM hamezAM jaina saMgha samakSa upasthita karatuM rahIne jena saMghanI sevA karyA kare che. - Ama aneka rIte upayogI A saMsthA ane A mAsikane nabhAvavAM ane ene puSTa karavAM e jaina saMghanI pharaja che. saMmelana vakhate ApaNI saMskRtinA gauravane TakAvI rAkhavA mATe je dUraMdezIbharyuM kArya ApaNe karyuM hatuM te kevaLa Arthika sagavaDanA abhAve aTakI na jAya e khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. jyAM eka yA bIjA dhArmika kAryo nimite ApaNuM sukhI gRhastha hajAro rUpiyA vApare che tyAM vArSika mAtra be cAra hajAranI ja jarUriyAtavALI A saMsthA e kevaLa Arthika saMkaDAmaNanA kAraNe ja pitAnuM kAma cAlu na rAkhI zakAya evI mUMjhavaNamAM AvI paDe e ApaNane nahIM zobhe. AzA che samasta jaina saMgha potAnI samitinI vinaMtine dhyAnamAM laI enI Arthika mUMjhavaNane dUra karavA kaTibaddha thaze. [ " jana " tA. 22-9-51] For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e dizAmAM pagalAM pADe lekhaka : zrIyuta mehanalAla dIpacaMda rokasI vijJAnanA A kALamAM, rasAMpradAyiktA AthamatI jAya che, ane udAra vicArasaraNI vistaratI najare paDe che. e kALamAM jaina samAje jainadharmamAM samAyela umadA tane lAkhonA hadayasoMsaravA utAravAM hoya te, sAhityapracAramAM vadhu lakSya ApavuM paDaze. gorakhapuramAMthI pragaTa thatI hiMdI "kalyANa" mAsika mAphaka potAnA mAsikanI "zrI jaina satyaprakAza"nI-ane emAM AjanA yugane baMdhabesatI zailIthI jaina darzananI pratyeka vAtane sthAna apAya tevI-vyavasthA hAtha dharavI paDaze. ApaNI pAse rAjanagara munisa melananI mRtinA jIvaMta pratIkasamuM mAsika "zrI jina satyA prakAza che. ene atyAra sudhI potAnA saMyoga anusAra, zakya prayatna karI, jaina-jainetara sau koIne upayogI thaI paDe tevI sAmagrI pIrasI jainadharmanI sevA bajAvI che. ene paNa jyAre potAnA TakAva arthe apIla bahAra pADavI paDe tyAre ApaNe kyAM chIe ane dezakALanI kuca kevI rIte AgaLa dhapI rahI che enuM telana karavAne prasaMga prApta thAya che. eka tarapha ApaNe "prabhAvanA nI kiMmata apekSAthI "bhAvanA' karatAM paNa vadhu AMkIe chIe. prativarSa hajAra rUpiAthI adhika jJAnaprakAzana mATe kharacIe chIe, savI chava karuM zAsanarasI ' jevI umadA ane udAra bhAvanA svajIvanamAM jIvI janAra zrItIrthaMkaradevanA upAsaka hoI eno phelA karavAmAM mahAna dharma samajanArA paNa chIe, chatAM jyAre anyanI sarakhAmaNImAM ApaNuM kAryane saravALo mUkIe chIe, tyAre pariNAma sAva chelle pATale jaNAya che. eTale ja kahevuM paDe che ke hiMdI mAsika " kalyANe vedAMtanA pracAra aMge je mahAna kArya karI dekhADyuM che e dizAmAM pagalAM pADe. di'uge ApaNuM sAhitya para jANe ajANe kuThArAghAta paDatA hoya, ApaNI bhAvi piDhIne jainadharmanA umadA rahasyanI pichAna na hoya, ApaNA ja samAjano moTo bhAga pUrvajonA gauravavaMtA ItihAsathI anabhijJa hoya, jijJAsu varga sAmethI mAgato Ave te ApaNI pAse enI sAme dhara vA jevuM, navIna ne jainadharmanuM zaMkhalAbaddha jJAna prApta thAya tevuM sAhitya na hoya, e zuM ochI zaramanI vAta che? paNa jenI pAchaLa munisaMmelananA AzIrvAda che evA ja eka jarUrI mAsikanI dazA gumagu thaI rahI hoya, hajAre kharacAtA hovA chatAM enI jhoLImAM phAka phAkA jevI sthiti hoya, tyAM prabhAvanA, ane dezakALane anurUpa karavAnI vAta, e zekhacallInA havAI killA jevI ja lAgavAnI ! ApaNI pAse vAra to addabhuta che. AjanI duniyAne upayogI thaI paDe evI sAmagrIne teTo nathI. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 1 ] e dizAmAM pagalAM pADo [5 e sarvane janasamUha Icche che e rIte bahAra mUkIe to jagata AkhuM Azcaryamagna thAya evuM paNa che; ane e sAru jJAnakhAtAnI rakamo paNa che. aphasosa eTalo ja ke vivekano abhAva, nadhaNI bAtI dazA! pitAnA pozAka, emAM vaparAtA vastra ane e aMgenI kiMmata pAchaLa gaNatrI karanArA vyavahArI samAjane jJAnanA graMtha, emAM samAyela apUrva rahasya, ene sajAvavA joItA svAMga, e mATe AjanA yuganI zailI ane harakoI eno lAbha meLavI zake tevI bhASA saMbaMdhe vicAra sarakho paNa uddabhavato nathI ! - have sAhitya prakAzanane vyavasthita banAvyA vinA chUTako nathI. ene AjanI prajA haze heze pI jAya tevuM sarjavuM paDaze. emAM "zrI jaina satya prakAza savizeSa phALo ApI zakaze enAmAM e zaktinAM darzana thAya che. eka vAra prathama ene pagabhara banAve. enI jhoLI chalakAvI ane pAlItANAnA zremasaMghane AkhI vAta navesarathI upara varNavyA dhoraNe vicArI e dizAmAM pagalAM pADavA apIla karo. jagatamAM jJAnanI bhUkha jAgI che. bhUkha bhAMgI zakAya tevo khorAka jaina sAhityamAM bharyo paDyo che. agatya che ene yathArtha rUpamAM-ucita hAthadvArA taiyAra karAvI pAtra samUha sAme pIrasavAnI. ( anusaMdhAna pRSTha 9thI cAlu ) ItihAsa, purAtatva, sthApatya, citrakalA, rIta-bhAta, rivAja Adi jANavA mATe aNamola sAmagrI jena vADmayamAM saMgRhIta che. ane te vinA prAcIna bhArata saMbaMdhI jJAna adhUruM ja rahevAnuM che. uparAMta vizALa jena vAlmayamAM kathAne paNa ghaNo moTo khajAno bharelo che. A kathAo AdhyAtmika, dhArmika temaja nItibodhaka ane marmavedhaka paddhatie lakhAyelI hovAthI AjanA yuganI dRSTie paNa ghaNI ja uogI ane lAbhadAyaka che. emAM lekaraMjana ane lokakalyANa karavAnI ghaNI moTI zakti rahelI che. chatAM asaMtoSanI vAta e che ke bAhya jagatane atyaMta apabhAga ja AnA paricayamAM Avyo che ane ApaNe paNa temane AkarSavA mATe ke paricaya karAvavA mATe joIe tevo prayatna uThAvyo nathI. chatAM eTalI vAta cokkasa che ke jagatamAM AnA atyaMta jijJAsu ane pipAsuo paNa vase che, paraMtu e tRSA chIpAvavA mATe sarovara kyAM che enI temane khabara nathI. have to saravare tarasyA pAse javuM joIza, eka vakhata emanI tRSA chIpAze eTale ApoApa jagatamAM satyajJAnanA pipAsuo e tarapha vaLaze ja. A dRSTie ApaNe sAdhana-saMpAdana-prakAzanaprastAvanAlekhana, tanasAhityanimaNu Adi karIne jamatane yathAzakya pahoMcADavuM joIze. ema karIzuM to ApaNuM sarvakalyANakara jaina saMskRti jagatanA udhdhAramAM ghaNo meTo phALe avazya ApI zakaze. sa. 2007 bhAdrapada kRSNadazamI munirAjazrI bhuvanavijayAntevAsI mu. mAnava (nira-nAra) ___ muni jambUvijaya For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kalikAlasarvajJa AcArya zro. hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA lekhaka pUjya munirAja zrI. jaMbavijayajI jenazAsananA mahAna jyotirdhara kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI. hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAjanA puNyanAmathI jainaprajAmAM bhAgye ja koI aparicita che. eTaluM ja nahi, paNa vizvanA koI paNa khUNAmAM vasatA saMskRta sAhityanA abhyAsI tamAma jainajainetara vidvAnomAM paNa emanuM nAma atyaMta prasiddha che. bhAratIya saMskRtinA ghaDataramAM ane bhAratIya sAhityamAM emaNe je amUlya ane mahAna phALo Ape che te pratye duniyAno tamAma samaju vidvAna varga atyaMta Adara ane pUjyabuddhi dharAve che. sarva darzanonA ane sarve dharmonA sAhityanuM maulika ane saMpUrNa jJAna temaja sAhityanI tamAma zAkhAomAM emanI pAraMgatatA emanA pratyeka sAhityamAM jaNAI Ave che. e siddha karI Ape che ke kharekhara teo kalikAlasarvajJa hatA ane jJAnarUpI mahAsAgarane jANe pI ja gayA hatA. teo mAtra mahAna sAhityakAra ja na hatA, paNa eka mahAna AdhyAtmika yogIzvara paNa hatA. kharuM kahIe to temane dareka kSetramAM-viSayamAM maLelI saphaLatAnuM bIja A temanI yogasAdhanAnA prabhAvamAM ja raheluM che. uparAMta teo eka mahAna ane pavitra rAjadvArI puruSa paNa hatA. samagra prANimAtranA hitanI dRSTine najara sanmukha rAkhIne temaNe rAjanItimAM ahiMsAnA pracArano je moTo bhAga bhajavyo che te emanA jIvananuM atyaMta mahattvanuM puNyakArya che. A badhI emanA jIvananI vividha alaukika zaktio ane siddhio Aje paNa vidvAnone AzcaryamAM magna karI de che. maharSi hemacaMdrasUri pratye jagatanA niSpakSa vidvAno keTale Adara ane pUjyabhAva dharAve che temaja temaNe bhAratavarSa upara karelA upakAranuM keTaluM badhuM mUlya AMke che e hakIkata zrI. ke. ema. pANikara jevA saMskRta sAhityanA mahAna vidvAna ane ItihAsavettAnA lakhANathI paNa vyakta thAya che. zrI. kalama mAdhava pANikara ke jeo bikAnera rAjyanA bhUtapUrva divAna ane vartamAnamAM bhArata sarakAra taraphathI cInamAM elacI tarIke nimAyelA che. teo saMskRtasAhityanA uccakoTinA abhyAsI ane vidvAna che. ItihAsamAM to teo niSNAta ja gaNAya che. uparAMta patrakAratva ane rAjadvArI kSetramAM paNa temaNe ghaNI nAmanA meLavI che. temaNe thoDA vakhata pUrve A Survey of Indian History nAmanuM ItihAsanuM pustaka lakheluM che. A pustaka eTaluM badhuM suMdara che ke atyAre te I A, S.: (Indian Admini 1. briTiza zAsana daramyAna je 1. C. S. (Indian Civil service)nI parIkSA levAmAM AvatI hatI tene sthAne ja 1. A. S. nI parIkSA atyAre levAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 1 ] zrI. hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA strative Service)nI parIkSAmAM ItihAsanA pustaka tarIke pharajiyAta niyukta thayeluM che. A pustakamAM rALAnAM janma--maraNa, rAjyArAhaNa ke yuddAnI tavArIkheA-mitinAM vana nathI paNa chellA pAMca hajAra varSomAM bhAratanuM AdhyAtmika, dhArmika, rAjanaitika, Arthika temaja sAmAjika vagere dRSTie utthAna ane patana kevI rIte thayuM hatuM tenI pAchaLa kayA kayA khaLAe kevI rIte kAma karyu` hatu` temaja bhAratIya saskRti dhaNA AdhAta pratyAghAta lAgavA chatAM kevI rIte jIvaMta rahI che enuM khUba suMdara citra AlekhavAmAM AvyuM che. itihAsanA viSayamAM A pustaka aneAkhI DhabanuM ja che ane dhaNu' AdarapAtra thayelu che. A graMthanA " IslAma ane bhArata " (Islam and India) nAmanA prakamAM zrI. ke. ema. pANikkara AcAya hemacadrasUrie bhAratavarSa upara karelA upakAranA sabaMdhamAM atyaMta mAnapUrvaka lakhatAM jaNAve che ke-- tr 6. ] In fact due to crisis brought about by Islam, religion and literature tended to become less the monopoly of the learned and more and more a cause of the common people. For Private And Personal Use Only It would, however, be untrue to say that Sanskrit literature ceased to be cultivated. We have in Gujerat the great resurgence of Sanskrit associated with Hemachandra Suri and the magnifi cent and learned court of Virdhavala whose minister Vastupala, himself a poet of eminence, revived the traditions of Bhoja in the west...unconnected with the influence of Islam but contempo raneous with it is the great revival of Jainism. The religion of Vardhaman had been eclipsed for long by the success of Buddhism. But from the Hathigumpha inscription of Kharvela we know that the Kaling monarch was a follower of the Tirthankaras. It seems to have had also a considerable vogue in the south in the first six centuries of the Christion era, as we know from Pallava records and south Indian litereture In Gujerat it had at all times a vigorous, if restricted, life In the twelfth century however when Kumarpala comes to power it suddenly rises into prominence. An Acharya of onostanding ability, scholarship and wide vision, comparable only to Shankar, arose among them, Hemachandra Suri; ascetic, lexicographer, epic pot and teacher is indeed a unique personality, one of the greatest that India has produced. His main contribution to Jainism may be generally described as a very successful attempt to combine the Aryan culture with Jain thought. In his. Lives of Great Men the Purusha Charit-an epic in many volumes Hemchandra Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina satya prakAza [varSa : 17 popularised in a Jain garab the entire mythology of the Hindus. The stories of the Mahabharat and the Ramayana and the great traditions of the past were all embodied in this monumental work which earned for its author the title of Kalikala Vyasa. Hemchandra is one of the makers of modern Indian mind and takes his place with Valmiki, Vyasa and Sankara. Hemchandra wrote in Sanskrit and impetus he gave to language was no doubt responsible for the great amount of sanskrit literature produced at this time in Gujerat. Balachandra Suri ( Vasant vilas, 1296 ), Yasapala ( author of Maha Moha Vijaya ), Ramchandra Suri ( Nala Vilasa, Vastupala himself ( Narnarayaniya ) to mention but a few are among the prominent Jain authors of the thirteenth century who contributed to the richness of Sanskrit. Jainisin after Hemchandra took its place as a great vehicle of Sanskrit culture. [ A survey of Indian History. P. 164-165 ] bhAratavarSamAM muslima dharmanA AvavAthI je kaTokaTI nirmANa thaI hatI tenuM eka pariNAma AvyuM hatuM ke dharma ane sAhitya e vidvAna mANasenA IjArAnI cIja maTIne adhikAdhika Ama janatAne viSaya thaye jatAM hatAM. Ama chatAM paNa, saMskRta sAhityanuM kheDANa aTakI gayuM hatuM ema kahevuM e khoTuM gaNAze. zrI. hemacaMdrasuri ane rAjA vIradhavalanI zreSTha ane vidvAna rAjasabhAnI sAthe saMkaLAyele saMskRta sAhityane mahAna punaruddhAra ApaNane jovA maLe che. rAjA viradhavalanA maMtrI vastupAla ke je pote (saMskRtanA) eka nAmAMkita kavi hatA temaNe bhojarAjAnI (naSTa thaI gayelI ) paraMparAne pazcimamAM purujachavita karI hatI. je ke muslima dharmanI asara sAthe kazo saMbaMdha nathI chatAM musilama dharmanA praveza sAthe jainadharmane paNa mahAna udaya thayo hato. bauddhadharmanA udayathI bhagavAna mahAvIrane dharma ghaNu vakhata sudhI DhaMkAI gayeluM hatuM. paraMtu (orisAnI) hAthIguphAmAMnA rAjA khAravelanA zilAlekhathI ApaNe jANI zakIe chIe ke kaliMgamahArAjA khAravela tIrthakaranA anuyAyI hatA. IsvIsananI zarUAtanI cha zatAbdIomAM dakSiNa bhAratamAM paNa jainadharma ghaNA moTA pramANamAM pracalita hatuM, e paNa ApaNe pahelenI noMdha uparathI ane dakSiNa bhAratanA sAhitya uparathI jANI zakIe che. gujarAtamAM jainadharma, jo ke maryAdita svarUpamAM chatAM, hamezAM baLavAna rahyo che. chatAM bAramI sadImAM kumArapALa jyAre sattA upara Avyo tyAre jainadharmane moTA pramANamAM ekAeka abhyadaya thavA pAmyo hato. asAdhAraNa zakti, vidvattA ane dIrdha dRSTi dharAvatA temaja jemanI sarakhAmaNI zaMkarAcArya sAthe ja karI zakAya tevA AcArya hemacaMdrasUri jenomAM For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 1] zrI. hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA prakAzamAM AvyA. zrI. hemacaMdrasUri gI maharvi) hatA, zabdazAstranA nirmAtA hatA, mahAna kavi hatA, dharmopadezaka paNa hatA. temanuM vyaktitva kharekhara advitIya che. bhAratavarSe je mahAnamAM mahAna sarvazreSTha puruSone janma Ape che te paikInA eka zrI. hemacaMdrasUri che. AryasaMskRti sAthe jena viyAne samanvaya sAdhavA mATe temaNe je atyaMta saphaLa prayatna karyo che tene jaina dharmamAM temaNe ApelA mukhya phALA " tarIke ApaNe varNavI zakIe. triSaSTizalAkA puraSacaritra ke je ghaNA vibhAganuM baneluM eka mahAkAvyuM che temAM AcArya zrI. hemacaMdrasUrie hiMduonI prAcIna kathAone jenasvarUpamAM lekane bahu ja gamI jAya tevI rIte raju karI che. mahAbhArata ane rAmAyaNanI kathAone tema ja bhUtakALanI mahAna paraMparAone temanA yAdagAra graMtha viSazilAkA puruSacaritramAM temaNe je gUMthI lIdhI che tethI kharekhara temaNe kalikAlavyAsanuM biruda meLavyuM hatuM. AcArya zrI hemacaMdra e kharekhara vartamAnakAlIna bhAratIya mAnasane ghaDanArA paikInA eka che. ane bhAratIya ItihAsamAM) temanuM sthAna vAlamIki rAmAyaNanA kartA), vyAsa mahAbhAratanA racayitA) ane zaMkarAcArya jevuM che. zrI. hemacaMdrasUrie saMskRta bhASAmAM sAhitya nirmANa karyuM hatuM, ane A kALe gujarAtamAM je ghaNuM ja moTA pramANamAM saMskRta sAhitya racAyuM hatuM te zrI. hemacaMdrasUrie saMskRta bhASAmAM je prANa reDyo hato tene ja AbhArI che, emAM jarA paNa zaMkA nathI. bAlacaMdrasUri vasaMtavilAsanA kartA, 1296), yazapAla (mahAmohavijaya (mehaparAjaya)nA. kartA), rAmacaMdrasUri (navalAsanA kartA) tathA vastupAla maMtrI naranArAyaNIyanA kartA) ke jeo teramI zatAbdInA mahAna jaina graMthakAro che ne jemaNe saMskRta bhASAnI samRddhimAM ghaNo moTo phALo Ape che. (kharuM kahIe te) hemacaMdrAcArya pachI jainadharmo saMskRta saMskRtinA mahAna vAhana tarIkenuM sthAna lIdhuM che." uparanA lakhANathI ApaNe joI zakIe chIe ke nAmAMkita jainetara vidvAne paNa A. zrI. hemacaMdrasUri pratye keTaluM badhuM bahumAna dharAve che. deza-paradezanA ghaNA ghaNA moTA vidvAnoe temanI mukataka ke prazaMsA karI che te niSpanna vidvAne temanA nAmanI prazaMsA karatAM thAkatA ja nathI. A te zrI. hemacaMdrasurinI ja vAta thaI. paNa vyApaka daSTie joIe to AkhuM jena vAya ja evuM che ke bhAratIya saMskRtinA nirmANamAM eNe ghaNo moTo bhAga bhajavyo che. bhAratavarSanA samAjavikAsa temaja leka pravRtti Adi aneka viSamAM tenI gherI chApa jovAmAM Ave che. kAraNa ke atIta kALamAM jaina dharma bhAratanA koI nAnakaDA bhAga pUrato ja maryAdita nahote, kintu pUrvamAM baMgALathI mAMDI pazcimamAM gaMdhAra (AjanuM aphaghAnistAna) ane uttaramAM kAzmIrathI mAMDI dakSiNamAM kanyAkumArInI bhUzira sudhI bhAratavarSanI prajAmAM cophera vyApaka rIte paLAto dharma hato. jainadharmanuM vADamaya Aje paNa ghaNuM moTA pramANamAM anekAneka bhaMDAromAM surakSita avasthAmAM maLe che. dezavidezanA je je vidvAnoe bhAratIya prAcIna svarUpanuM adhyayana avagAhana ane saMzodhana karyuM che temaNe mukatabhAve A hakIkatane svIkAra karyo che ke bhAratIya ( juo: anusaMdhAna pRSTha: 5 ) For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aDhI hajAra varSo pahelAM rAmAyaNa viSe thayelI carcA ( jaina rAmAyaNA ) lekhaka:-zrIyuta pa'. lAlaca, bhagavAna gAMdhI prAcyavidyAma'dira, vaDeAdarA, prAcIna jaina sAhityamAM--Agama sAhityamAM ane tenI prAkRta-saMskRta vyAkhyAAmAM 63 mahApuruSonAM nAmeAno nirdeza maLI Ave che. temAM 24 tIrthaMkarA, 12 cakrava `, 9 baladevA, 9 vAsudeva, ane 9 prativAsudevAno samAveza dhAya che, prativAsudevA vinAza vAsudeveA dvArA thate! havAthI ane temanAM rAjyA vAsudevane avIna thatAM hovAthI prativAsudevAnI 9 saMkhyA jUdI na gaNatAM 54 mahApuruSonI paNa gaNanA thAya che. samavAyAMgaAvazyakasUtra, naMdIsUtra vageremAM tenA ullekho maLe che. vartamAnamAM viccheda gayelA manAtA bAramA aMga-yuSTivAdano eka bhAga anuyoga ( mUla prathamAnuyAtra, tathA gaDikAnucetra) hatA, temAM A mahApuruSonAM ciratrA hatAM--tema mAnavAmAM Ave che. sUtra temAM prastuta rAmAyaNunA mahApuruSa rAmacaMdrajIne ADamA baladeva( balarAma ) tarIke prA, nAma padma-saM. nAma panna evA aparanAmathI oLakhAvavAmAM Avela che, tathA lakSmaNane ArDamA vAsudeva tarIke ane rAvaNane ADamA prativAsudeva tarIke sUcavAmAM Avela che, malavAdIe padmacirata nAmanuM rAmAyaNuM 24000 zlAka-pramANa racyuM hatuM eve ullekha sa. 1334nA prabhAvaka caritramAM che, paraMtu te hajI sudhI jovA jANavAmAM Avyu nathI. [1] jaina para'parAmAM je rAmAyaNeA maLI Ave che, temAM prathama ullekha prAkRtabhASAmaya nAma-vRddhi nAmanA purANa graMthato karI zakAya, jemAM 18 pA che. jenuM zlokapramANa lagabhaga dasa hutaranuM che. enI racanA-sabaMdhamAM tenA aMtamAM jaNAvyu` che ke-- "dhanA Azaya-AzrayavALu' e mahA rAma-carita pahelAM vIrajine kahyuM hatuM, pachI iMdrabhUtie ziSyone kahyuM hatuM, pachI sAdhu para parAThArA laoNkAmAM sakala rakuTa rIte prakaTa zuM hatuM. hAlamAM vimale sUtra-mUkta sAthe tene gAthA-nabaddha karyu che. vIra siddhi pAmyA pachI dukhamA kAlanAM 530 varSI jatAM ( athaoNt vikramasaMvata 60mAM=IsvIsana 7mAM) A ciratra racavAmAM AvyuM che.' prA. caritrakAre potAnA paricayamAM jaNAvyu` che ke 'sva-samaya ane par-samayanA sadbhAvane grahaNa karanAra rAhu nAmanA AcArya thayA, temanA ziSya vijaya thayA; je nAila (nAgila)kula vaMzanA kira-moMgala samRddhi karanAra thayA; temanA ziSya vimalasUrie ' eyaM vIrajiNeNa rAma - carigaM sihaM mahatvaM purA, "C Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pacchASSkhaNDalabhUNA u kahiye sIsANa dhammAsa / bhUo sAhu - paraMparAe sayalaM loe Thi pAyarDa, ttao-vimaaLa mutta-sadidha zAdA-nibaMdha yaM pu2tra ya vAi-layA cusanA sauna-vRti-saMvruttA vIre siddhimuvagae, tao niyaddhaM imaM cariyaM // " For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 1] rAmAyaNa viSe thayelI carcA [ 11 pUrva mAM rahelAM nArAyaNu ane sasara-halara- baladeva'nAM caritra sAMbhaLI A rAghava-cita racyu' che." kavie maMgalAcaraNa karyAM pachI tenA prAraMbhamAM jaNAvyu` che ke " nAmAvalImAM niha, AcAryanI paraparAthI Avela sa padma-caratane huM anukrame sakSethI kahIza. jene traNe kAla( vartamAna, bhUta ane bhakriSNa nuM jJAna hoya tevA kevalI ( paripUrNa nAnI ) jina sivAya khInne kANu samasta padmacaritanuM varNana karI zake? pahelAM jinavaranA mukhathI bahu vikalpavALA je artha nIkaLyA, te gaNadharoe dhAraNa karI rAkhI, saMkSepa mAtra ja upade karyAM hatA. evI rIte paraMparAe pUrva prathA ane athonI pahANI(hAni) thaI che; kAlano bhAva jANI jIvajane ruSTa na thavuM joIe.' A caritrano vizeSa saMbaMdha darzAvatAM kavie AgaLa sUcana karyuM che ke " vipulagirinA manahara zikhara para vIrajinanuM zreSTha sthAna hatuM, te prasaMge zreNikarAtna AgaLa iMdrasUtie e sa karyuM hatuM." tyAM zreNika-ciMtA-vidhAna nAmanA bIjA uddezamAM jaNuAvyuM che ke " rA. pura ( rAjagRha ) magadhadezanA rAjA zreNika vIra jinane bhAvathI praNAma karI sarva parivAra sAthe e nagaramAM AvyA pachI rAtre nidrA sevatAM svapnamAM paNa jinavarendrane jue che ane peAtAnA parama sazayAne prayatna( Adara -pUrvaka pUche che. prabhAte maMgala vAjiMtrAnA ninAda ane maMgala-pAkAnA zabda dvArA sekaDA maMgalAthI stuta karAtA te mahAtmA (rAjA zreNika) UThayA ane vicAravA lAgyA ke vIre kahyu` che ke A bhuvana, cakradhara vagere puruSothI vibhUSita dha - sayukata hoya che. A tarapha padma-caratamAM mAruM mat paramasade kare che ke--atyaMta lava Mta evA paNa zreSTha rAkSaseA vAnarA dvArA kevI rIte haNAyA-vinAza pAmyA ? jita varanA dharma vaDe ja te meTAmAM meTa phulamAM utpanna thayA hatA, sekaDA vidyAmAM pAragata thayelA hAI akSathI gati evA te vIrA hatA. "" lAkazAstramAM sabhaLAya che ke rAvaNu vagere sarva rAkSaso hatA; vasAcI ), lehI, mAMsa vagere khAna-pAna AhAra karanArA hatA. kahevAya che ke rAvaNanA bhAI mahAkhavAna kuMbhaka` nAmanA hatA, te cha mahinA sudhI niya thaI nirtara zayyAmAM sUI rahetA hato. jo meTA paryaMta jevA hAthIe vaDe tenA agate pIDA karavAmAM Ave-pIlavA-dabAvavAmAM Ave, ane sUtelA te kuM bhakaNunA kAneAne telanA dhAthI bharI devAmAM Ave, tathA same paTu paTala(DhAla) vagere vAjiMtrA vAgatAM hoya, tA paNa tenA zabdane te sAMbhaLatA nahigaNakAratA nahi ane pUrNa kAla-pUrepUre samaya thayA vinA te mahAtmA zayyAthI UDhatA nahi. # 2 'rAda nAmo, sasamaya-pasamaya-ya-sanmAro / vijJo ya tattva sIso, nAhavujI-vala-naviyaro // sIseNa tassa raithaM, rAhava - cariyaM tu sUrivimaleNaM / sokkaLa puSka-1, nArAvaLa-sIni-cariyAd'' paumacariya parva 118, gAtha 112-113, 110, 118--jainadharma prasAraka sabhA, bhAvanagasthI sa. 1970mAM prakAzita. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mana satya prakAza 12] [varSa : 17 - ane UDyo chatA sudhAtura thaIne e ghora bhayaMkara AhAra karavA lAgatuM ke je koI sAme Ave, te hAthI, pADA vagerene paNa gaLI ja. ghaNA deva, manuSya hAthI vagere dvArA udara bharaNa karIne pharI pAcho te seja para caDIne nirbhaya rIte cha mahinA sudhI su hatA." "evI rIte bIjuM paNa saMbhaLAya che ke rAvaNa IMdrane saMgrAmamAM chalAne, tene nigaDabaddha karIne kedI banAvIne) laMkAnagarImAM AvyuM hatuM. suro ane asurothI sahita evA paNa A traNe lekamAM iMdrane jItavA kANu samartha che? je Idra sAgara-paryanta jaMbudvIpane . uddhAravA zakitamAna che; jene gajendra rAvaNa che, ane jenI pAse ja e amegha praharaNa che, te idra) cintana (I chA) mAtrathI paNa bIjo koI paNa bhasma-rAzi thaI jAya. jema ke haraNe siMhane haNyo ane kUtarAe hAthIne bhagADyo-bhana kayo-evuM viparIta padArthavALuM rAmAyaNa kavioe racyuM che. upaSatti yuktithI virudhdha pratIti guNo vaDe asatya evA e sarva pratye puSe zraddhA karatA nathI ke jeo lekamAM paMDita hoya che. " evI rIte vicAra karetA mahArAjA saMzayane parihAra karavA mATe jinanAM darzana karavA mATe utsuka manavALA thaI tyAM javA mATe utsAhI thayA." - tyAra pachI vidyAdharaleka-- varNana nAmanA trIjA uddezamAM tyAM jaNAvyuM che ke (te rAjA zreNika ) zreSTha gajendra para ArUDha thaIne caturaMgI senA sAthe nagaramAMthI bahAra nIkaLI te pradezamAM Ave che, jyAM gaNadhara bhagavAna gautama (iMdrabhUti) munivara gaNu-saMdhamAM rahelA che, je teja vaDe zaradda RtunA sUrya jevAM che, temanAM darzana kare che. avasare parama vinayapUrvaka te temane pUche che ke - "he mahAza ! huM padha-carita pariTa rIte sAMbhaLavA IcchuM chuM, kuzAstravAdIoe viparIta prasiddhi utpanna karI che. je rAvaNa nizAcara zreSTha deva( iMdra) 6 - jevo atyaMta parAkramI hatA, te te vAnare tiryacodvArA raNamAM parAbhava kema pAme ? rAme araNyamAM sonAnAM dehavALA haraNane bANathI bhedyo( vi ), tathA sugrIva, sutArA mATe - chidra vaDe vAlIne mAryo; [ rAvaNe ] devalokamAM jaI, sarva arthazAstramAM kuzala Ikane yuddhamAM jilI, daDha, kaThaNa nigaDethI bAMdhI kedaMkhAnAmAM nAkhyo. kuMbhakarNa cha mAsa sudhI te hata; javAnoe zreSTha sAgara para setu kevI rIte bebo ? bhagavana ! prasAda kare. hetu-saMyukata satya * arthane kahe; jJAna udyotavaDe saMdeharUpI aMdhakArane naSTa kare." . "tyAra pachI gaNadhare kahyuM ke-he zreSTha rAjA ! kAna daIne tathA mana daIne sAMbhaLe; jevI rIte kevalIoe(paripUrNa jJAnIoe) kahyuM che, te pramANe huM tamane kahuM chuM. dazAnana e "rAkSasa' na kahevAya tathA te mAMsAhArI' paNa na kahevAya; mRDha kukavio je ema kahe che, te sarva asatya che. he rAjana ! pIThabaMdhathI rahita kahevAtuM kathana te bhAvArtha A patuM nathI; ane kapAyelA muLa jevuM evuM vacana te hIna gaNAya; tethI prathama kSetra-vibhAga ane kAla-vibhAganuM varNana karIza ane temAM moTA mahApuruSonA caritrane tame anukrame sAMbhaLe." e pachI AgaLa te pramANe varNana che.. zakkAla 700=vikrama saMvata 835mAM dakSiNyacihna uddadyotanAcArye racelI prAkRta kuvalayamAlAkathAmAM A vimalAMka kavinA prAkRta pauma-cariya)nI prazaMsA karI che. "narisa vimaruM, vimarza vo tAjita rupha ba ? | amayamaiyaM ca sarasaM, sarasa ciya pAiyaM jassa // " For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - aMka : 1 ] rAmAyaNa viSe thayelI carcA [1] zrI siddharAja jayasiMhanA rAjya-kAlamAM saM. 1198mAM bhagukaccha(bharUca) mAM lakhAyelI A paumacaritranI tADapatrIya prati jesalamera durganA bhaMDAramAM (naM. 15ra ) che, tevo nirdeza ame je. bha. graMthasUcI (pR. 17)mAM karyo che. [2] zvetAMbara jainAcArya vimalasUrinA prAkRta 5micariyane digabara kavi viSeNa AcAryo vIra-nirvANa pachI 1203o varSo pachI ( arthAta vikramasaMtava 734 mAM) saMskRtapadyomAM rUpAntara karI bIjuM pA-carita purANu rahyuM che je 123 pamAM 18000 bleka pramANamAM maLe che. paraMtu temAM vimalasUrine nAmanirdeza karyo jaNAto nathI. te mANikacaMdadigaMbara jaina-graMthamAlAmAM muMbaIthI naM. 29 thI 31 mAM 3 khaMDomAM saM. 1985 mAM prakAzita thayela che. di. paM. zrIyuta nAthUrAma premIjIe "una rAITyi gaura tihAra " (pR. 272 thI 292)mAM "vArita zaura ghanavariya" nAmanA hiMdI lekhamAM vistArathI samIkSA karavA chatAM e kRtine spaSTa rIte che. jainAcAryanI svIkAravAmAM saMkoca karyo che, tathA vetAMbara saMpradAyanI prAcInatA siddha na thaI jAya, te mATe A racanAne dhe. di. vaccenI trIjI vicAra dhArA tarIke jaNAvI lAge che. teoe temanI che. paraMparA-virudhdha darzAvelI hakIkata e vicAratAM vAstavika nathI. -tIrthakaronI mAtAne je 14 svapna Ave che, jeno nirdeza ka9pasUtra vageremAM maLe che, te pramANe A graMthamAMnA 'vizALa vamavana' pAThano artha vyAkhyAkAroe samajAvyo che, te pramANe vicAratAM svama saMkhyA 15 gaNI zakAya nahi. pRthvI, jala, agni, vAyu ane vanaspati ne . jene sthAvara mAne che ane dhIndriyadine trasa mAne che "tAvara sAthe anusAra pRthvI, jala aura vanaspati ho syAvara hai. agni, vAyu aura dvIndriyAdi trasa hai - AvuM di paM. nAthurAma premIjInuM kathana brAMtivALuM che; e saM. agni ane vAyune trasa mAne che, evuM kayA AdhAre jaNAve che, te tyAM sUcavyuM nathI. 1 prA. paumariyAMnI nIce jaNAvelI gAthAomAM rahelA tavA, zvetAMbara, haraNa vagere zabda vAMcanAra-vicAranAra deI paNa sAkSara A graMthane che. jenAcAryanI kRti mAnavAmAM saMdeha kare nahi- " AharaNa-dajiyA viya, siyavastha-niyaMsaNI jaNaya-dhUyA / unnadi sane re, tAva sasasa " " meLa to , hiMda ejJAna mannayArA. seyambara parihANA, tArA-sahiya vva sasilehA // " " vAme pAse Thyissa u, saha rayaharaNeNa dAuM sAmaiyaM / payAvio ya paumo, sudhvayanAmeNa samaNeNa // " / - prA paumariya parva 102, gA. 60; parva 103, gA 165; parva 114, gA. 15. 2 'vizatAbhyadhike samAsahasre samatIte'rdhacaturyavarSayukte / jinabhAskaravarddhamAnasiddhe caritaM padmamuneridaM nibaddham // " - di. kavi raviNanuM sa. pAcarita-prAMte la. 185 For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 ] jena satya prakAza [varSa : 17 [3] vikramanI chaThThI sadI lagabhagamAM thaI gayelA che. zrodhadAsagaNi vAcake prAkRtamAM racelI 1 vasudevahiMDI nAmanI bRhatkathAmAM (14 mA madanagAlaMbhamAM) paNa saMkSipta rAmAyaNa-prasaMga sUcavela che. (patra 240 thI 245). jaina nirvatiga7nA mAnadevasUrinA ziSya zIlAcArye prAyaH vikrama saMvata 925 mAM prAkRtabhASAmAM gadyamaya 126 20 zlekapramANa caupamahApuciriya (catuSkacAza nmahApuruSa -carita) raceluM che, jeno paricaya ane jesalamerabhaMDAra-graMthasUcImAM Avyo che, tyAM rahelI tenI tADapatrIya pothI vikrama saMvata 1228mAM kumArapAlanA rAjyamAM lakhAyelI che, hajI A graMtha aprakAzita che. temAM paNuM AThamA baladeva, vAsudeva tathA prativAsudeva tarIke rAma, lakSmaNa ane viSNunAM caritra che. vikramanI bAramI sadImAM vidyamAna jaNAtA bhave. jenAcArya bhadrezvarasUrie racelI vistRta prAkRta gadya thAvalImAM paNa rAmAyaNa jaNAya che. suprasidhdha AcArya zrI hemacandra kumArapAla bhUpAlanI prArthanAthI saMskRtamAM dasa parvomAM vistRta 32 hajAra zleka-pramANu je triSaSTizalAkA puruSa caritra raceluM che, temAM 7muM parva jaina rAmAyaNa tarIke che, te pUrvokata prAkRta paumariyane anusaratuM jaNAya che. jainadharmaprasAraka sabhA, bhAvanagara taraphathI prakAzita thaI gayela che. tene aMgrejI anuvAda amerIkana viduSI misa helana ema johansanaThArA thaI e graMtha gAyakavADa oriyanTala sirIjhuThArA pAMca bhAgamaM prakaTa thaI rahela che, tenA cothA bhAgamAM jaina rAmAyaNano anuvAda Avaze. vikramanI 17mI sadImAM thaI gayelA jaina che. tapAgacchanA pa. muni devavijayajIe saMskRtamAM gadyamAM rAma-carita racela che, te pUrvokta padyamaye jerAmAyaNane anusare che." [8-11] anya je vidvAnomAM mahAkavi svayaMbhue pUrvokta vimalasarinA paumariyane anusaratI racanA karelI jaNAya che, paraMtu saM. 955 lagabhagamAM thayelA di. jinasenasvAmInA ziSya gurubhadra kavie uttarapurANamAM ane mahAkavi puSpadaMte tisadimahApurisaguNAlaMkAra nAmanA apabhraMza mahAkAvya (mahApurANa rajA)mAM (pariccheda 69thI 79) paNa kaMIka prakArAntarathI rAmAyaNanI racanA karI che. mahAmAtya cAmuMDarAye kanaDIbhASAmAM racela triSaSTilakSaNa mahApurANu, cAmuMDarAya-purANamAM paNa tene maLatuM rAmAyaNa che. e sarvamAM vimalasUrinuM paumariya prAcIna ane AdhArabhUta jaNAya che. saM. 2007 zrAvaNI pUrNimA 1. jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara taraphathI saM. 1986-87mAM prakAzita e. je. . naM. 80-81. 2. paM. hI. ha. jAmanagara taraphathI prakAzita. 3, bebe mANikacaMda digaMbara jaina graMthamAlA naM. 41mAM sana 1940mAM prakAzita, De. pI. ela. vaidya dvArA saMpAdita. For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI. vinayaprabha upAdhyAya racita tIyAtrAstavana lekhakaH zrocuta bha-vAlajI nAhA. je sthaLethI AtmAne gRta thavA mATe ajJAta preraNA maLe ane je saMsAra samudrathI chUTakAro pAmavAnuM sAdhana bane tene ' tI' kahe che. mahApuruSo jyAM janmyA, jJAnaprApti karI ane meAkSamAM padhAryAM evI kalyANaka bhUmie uparAMta temanAM cAturmAsa, samavasaraNa, tapasAdhanA, pAraNu', upasa vagere jIvanaghaTanAe sAthe saMbadhita sthAnAnI pavitratA paNa khUba preraka hAvAthI tIrUpa baneche, enu eka kAraNa e paNa che ke tyAMnAM paramANu tI karAnI caraNurajathI pavitrata hoya che ane temanI vANI bhASAvAnAM puddagalA tyAM vIkharAyelAM hoya che. emAM kAMI asabhava nathI ke AjanA vijJAnayuga e paramANuonA saMgraha karI e mahApuruSAnAM hajArA varSa pUrve karelAM pravacanene zrotrya banAvI de ane evuM na paNa ane tAye AcArya mAnatugaranA thai ntrApaddhimi paramANumistya nirmAvitaH trimuvana jALamUtaH / A zabdo anusAra uttama zAMta vIkharAyelAM paramANue mumukSu AtmAne mATe bhAvaka tA bane ja. pavitra sthAnathI preraNA levI pAtapeAtAnI manaHsthiti upara nirdera che. kevaLa jaine ja nahi balke badhA dharmovALA peAtAnA pUjya mahApuruSonAM sthAnothI pAtapotAnA vicAra ane vAtAvaraNAnurUpa preraNA meLave che, eTalA ja mATe e sthAnAne tItha kahevAmAM Ave che mULata: tI zabdanI vyAkhyA tIrthase aneneti tIthaeNm / arthAt-- jenA nimitte tarI vAya tene tI kahe che. e jaMgama ane sthAvara ema be prakAranAM mAnavAmAM AvyAM che. gama eTale cAlatAM-pharatAM tItha sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA che, jenA hRdayamAM dho savizeSa nivAsa hoya A caturdavadha sadharUpa tIrthanI sthApanA karanArA tIrthaMkaro kahevAya che, e tIkarAthI saMbaMdhita sthAna sthAvara tI che. paravatI kALanA bhaktahRdaya AcAryoe tIrthaMkaronA jIvanathI saMbaMdhita na hoya. chatAM temanI preraNAdAyaka prAbhAvika pratimAdi jyAM sthApita hoya ke prAcIna maMdira hAya tene paNa tIrUpe saedhita karyAM che. pariNAme bhAratanA khUNe khUNe rahelAM jaina maMdirane tI mAnavAmAM AvyAM che. temanu yAtrAvana, vaMdanA - namaskAramaya kAvya tI mALA' kahevAya che. . jainAgamAmAM tIthonA nAmeAllekha sAthe temanA namaskAranA prAcInatama ullekha maLI Ave che, jemAMthI ' AcArAMga niyukita 'tI e gAthAo ahIM uddhRta karavAmAM Ave che. 'jammA bhiseya-nikkhamaNa-caraNa- nAnupapayA ya nivvANe / tiyahoya-maLa-vaMta-naMddIla-momanaLavelu << aTThAvaya uji pAsa rahAvattanagaM camarupAyaM ca vaMdAmi // " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gayagapara ya dhammacakke ya / For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 ] jena satya prakAza [varSa : 17 A gAthAomAM prathama zAzvata caitya ane bIjI gAthA tIrthonAM nAma prastuta kare che jemAM ujayaMta- giranAra sivAya gajAgrapada, dharmacaka, rathAvartanagAdi jevAM bIjAM koI tIrtho have ajJAta banI gayAM che. aSTApada te ajJAta che ja, tathA gajagrapada, dharmacaka, rathAvata ane camatpAta tIrthone paNa viccheda thaye samajavo joIe A sivAya prAcIna kALamAM khaMDagiri, udayagiri, mathurA, rAjagRha, Adi aneka mAnya tIrtho hatAM, jenAM purAtattvAvazeSa Aje paNa e vAtanI sAkSI ApI rahyAM che. pUrvakALamAM zramaNavarga zaheramAM na rahetAM vizeSe karIne jaMgalamAM, udyAna ane guphAemAM vicaraNa karatA hatA. keTalAka pahADomAM Aje paNa guphAo banelI paDI che jemAM dhyAnanA avalaMbanarUpa Ahuta pratimAo utkIrNa che. kAlAMtaramAM jyAM jayAM jainonI vastI vadhavA lAgI tyAM tyAM jinAlayanI racanA thavA lAgI. prAkRtika saudaryavALAM sthAno tIrthakaro ane munirAjathI saMbaMdhita nagaromAM tIrthayAtrAnI paripATI prAcIna kALathI cAlI AvatI hatI. madhyakALamAM caityavAsanuM jora hatuM. tyAre munigaNa caityamAM rahevA lAgyo. ane caityonuM savizeSa nirmANa thavA sAthe te maThAdhIzanI pitAnI saMpatti banI gaI se varSathI prAcIna maMdiranI gaNanA tIrtharUpe thavA lAgI, munigaNa ane zrAvakasaMdha tIrthavaMdanAnA kAraNe jyAM jatA, tyAMnuM varNana "tIrthamALA' ane "kalpa' ItyAdimAM maLI Ave che. aMdhAcAraNa vidyAcAraNa Adi labdhidhArI munio naMdIzvara, aSTApada Adi tIrthonI vaMdanA mATe jatA hatA, jeno ullekha prAcIna AgamomAM paNa spaSTarUpe maLe che. mathurAthI prApta AyogapaTTa AdinA abhilekha, zrAvaka-zrAvikAo tathA nartakIo suddhAnAM banAvelAM arihaMta biMbanuM be hajAra varSa pUrvanuM ItivRtta prastuta kare che. prAcIna sthAne nAza pAmyAM, navIna banatAM gayAM, keTalAMye sthAne vismRta thatAM atItanA gartAmAM aMtati thayAM. madhyakALano ItihAsa prApta nathI paraMtu tyavAsIonA yugamAM jinabiMba ane jinAlayanuM nirmANa adhika thayuM. muslima yugamAM yavanonA kara hAtha dvArA tene vidhvaMsa kAryane sutrapAta thaye. kavi dhanapAlanA "satyapurIya mahAvIratsAhathI jaNAya che ke sau pahelAM suprasiddha semanAtha tIrthano vidhvaMsa thavAnI sAthe ja mahammada gijanI dvArA sAce ra tathA bIna jaina maMdiranI vidhvaMsalIlAne prAraMbha thaI cUkyo hato. jo ke jaina saMgha pitAnAM pUjya tIrtho ane caityonI rakSAne mATe pUrepUro satarka ane ane saceSTa hato paraMtu je jhapaTamAM AvI gayAM che te naSTa thaI ja gayAM ullekhanIya vAta e che ke tejasvI jenoe hatsAha na thatAM sAthosAtha nirmANa kArya paNa jorazorathI cAlu rAkhyuM. pariNAme muslima yugamAM hajAronI saMkhyAmAM maMdiro ane mUrtionI pratiSThA thaI zrIjinaprabhasUri Adi prabhAvaka AcAe yavanasamrATa para prabhAva pADIne tIrthakSAnuM ghaNuM prazaMsanIya kArya karyuM. tema chatAM devagiri, ca, kanyAnayana, jAlera, zatruMjaya Adi aneka prabhAvazALI tIrthabhUta sthAnanAM maMdire naSTa thaI gayAM. prAcIna "tIrthamALAo" tathA "gurnAvalI ' Adi sAhityathI evAM aneka sthAno patto lAge che tyAM pUrvakALamAM jinAlaya Adi hatAM paraMtu rAjyaviplava, vAta, 1. "brahatuM ka95cUrNi' AdimAM ahIMnA stUpo ane bIjuM eka be tIrthasthAno ullekha maLe che. 2. juoH lekhakanuM 'rAjagRha" pustaka, For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka : 1 ] tIrtha yAtrA stavana [ 17 tathA zvetAnI vastI na rahevAthI tIhAra AdinA abhAvamAM aneka tIrthI viccheda pAmyAM. caMdrAvatI AdinAM dhvasAvazeSo ane lAkheAnI lAgatanAM sthApatye ApaNI AMkha sAme sthAnAMtarata thaI gayAM ane jainetara evAM zaiva vaiSNuva madirA ane masjidomAM parivartana pAmyAM. purAtattva vibhAga athavA rAjyAnI asAvadhAnIthI asaMkhya prastarakaLAnAM pratIkA ThekedAro ane janatAe upADI jaI peAtAnA dharAnA nirmANu kAmamAM laI lIdhAM. gejheTiyara ane riporTathI patto lAge che ke Aje paNa bhAratanA khUNekhUNAmAM sakhyAbaMdha jaita khaDiyerA vIkharAyelAM paDayAM che. emAMthI prAcIna temaja kalAtmaka vastune sa Mgraha karIe te keTalAMye moTAM moTAM saMgrahAlaye nu` nirmANa thaI zake, je yugo sudhI bhAratIya bhaktibhAvanAnI gAthA mUrtirUpe pradarzita karatAM rahe. je prakAre bhAratavarSa vizALa che tema tenAM tI madirAnA prAsuryanI sAtheAsAtha tatsabaMdhI sAhitya paNa paryApta upalabdha che, madhyakAlIna caityavAsI yugatu te tIrthoM saMbaMdhI sAhitya maLatuM nathI para Mtu bAramI sadIthI banelAM 'tImAlA ' Adi sAhitya itihAsanA Avarita pRSTho para prakAzakiNA prasArita kare che. rAjA Ama-nAgabhaTTa, kumArapAtra, vastupAla-tejapAla saMbaMdhI sAhitya ' tIrthaMkalpa, praznadhA, tImALAo' tathA jenAcAyAnAM 'jIvanavRtta'4 temaja gurvAvalI ' Adi sAhitya jaina tI- madirAnI sAmagrIthI otaprota che, sa'skRta-prAkRtanA sAhitya uparAMta apabhraMzakALamAM ane te pachI dezya bhASAmAM tIthaeN saMbaMdhI rAsa ItyAdi banavA lAgyA. * rAsa, giranArarAsa ' ItyAdi viccha tI viSayaka rAsa tathA tI - mAlAe, caityaparipATIe' ityAdi samuccaya tIrthInAM nAma ane sakSipta paricayavALA sAhityanuM pracura nirmANu thayuM che. - A prAcIna tIrthaMmALAevu aneka dRSTie khUba mahattva che. bhaugAlika daSTie sthAnanihya, prAcInatA, bhASAvijJAna, itihAsa, samAja ane sAMskRtika daSTikANuthI paNu AmAM bahumUlya adhyayana sAmagrI nihita che. AjasudhI adhikAMza tIrthamALAo sALamI zatAbdIthI nirmita ja prakAzamAM AvI che. paraMtu prAcIna tIrthamALAomAM ethI pUrva musalamAtA dvArA dhvasta ane viccheda pAmelAM tAthenA paricaya ane nAmeA vagere maLI Ave che. vizvasta ane vistRta tIrthonu' itivrutta prApta karavA mATe tenu' asAdhAraNa mahattva che. evA sAhityanuM anusaMdhAna ane prakAzana itihAsa mATe paramAvazyaka che. : ahI caudamI sadInA eka viziSTa vidvAna vinayaprabhAdhyAya, jemane gautamarAsa ' jaina samAjanA ghere ghera prasiddha che, temaNe racelI tImAlA prakAzita karavAmAM Ave che. temanI keTalIka kRtio dhibIja 'nA upanAmathI upalabdha che. prastuta pratinI aMte paNa e ja nAma lakheluM che. A kRti 25 gAthAmAM che. AmAM hAMsIthI mAMDIne dillI, mathurA, hastinApura, rAjasthAna, gujarAta, saurASTranAM samasta tIrthonAM nAma ApIne khaMbhAtanAM maMdiranuM varNana karatAM Ate pUrNa karavAmAM AvI che. temAM varNita sthAne ane tyAMnAM jinAlayeA temaja mULanAyakanI nAmAvila nIce ApavAmAM Ave che:~~~ 3. jainetara purANa sAhityamAM tA sthAnAnA mahAtmya saMbaMdhamAM bahu vizALa sAhitya maLe che, 4. tue; amArA 'dAdA zrI jinakuzaLa sUri' graMtha, For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 ] zrI jaina satya prakAza [varSa : 17 vIra pAzva pAzva sthAna mULanAyaka ArasIya hAMsI): pArzvanAtha kANuI (kannANA) vIra DhIlI dihI): zAMti, vIra, pArzva nemi haOiNuura (hastinApura), zAMti, kuMthuM, ara, mali . mahurA (mathurA): pArzva, supA narahari (naTabhaTa): nahuyApura jhaMjhaNapura: Adi, vIra nAgari (nAgora): covIzajina, Adi, vIra raNa: zAMtinAtha phalavI (ledhI): pArzvanAtha talavADA (DuMgarapura rAjya): zAMtinAtha jIrAlika bAhaDameraH RSabha, zAMti jalaura: vIra bhImapalliH vAyaDapurika kArika pArzva kumaravihAra) thAraudra: rADakaha: vardhamAna cArapaH aMdharAla: Adi, nemi, zAMti, vIra maDAhaDiH vIra, pArzva brahmANika vIra, RSasa siddhapura nemi AsAha: RSabha vAgaDadriH caMdraprabha pATaNa: paMcAsarA pArzva, Adi, zAMti vidhimaMdira),suvidhi, malli, padmaprabha, caMdraprabhu, vAsupUjya, zItala, RSabhadeva 10, zAMti 9, vIra 9, pArtha 10, nemi 7 (kula 54 mULanAyaka). sthAna mULanAyaka salakhaNupura: pArzva, zAMti, pADalaH neminAtha saMkhIsara: pArzvanAtha paMcAsara: maMDalapuraH vaDaudraI (vaDedarA: Adi vIramapura vIra vaDhavANiH RSabha tAlawya (tAladhvaja: pArtha, zAMti pAlItANA: pAzva, vIra, pAjapara nemi. zatruMjaya: AdinAtha, puMDarIka gaNadhara, aSTApada, viharamAnajina, pAMDava, rAyaNapagalAM, kharatara vasahI, (Adi, nemi, pArzva, kalyANakabiMba kara derI, paMcame, 85 biMba, aSTApada sametazikhara, naMdIzvara Adi 1600 biMba), saragAhaNi, RSabha, namivinami, bAlyAvasahI, kavaSyakSa, chIpAvasahI, Adi zAMti, maradevI. mahuvA: vIraprabhu UnA: ajaharA: pArzvanAtha dIva: kumaravihAramAM abuda Adi jina, pArzva koDInArAH neminAtha. devapATaNa caMdraprabha, pArzva maMgalapura vauNathalI: jUnAgaDha: pArtha giranAra: neminAtha bAvanajinAlaya, vastigavasahI-AdinAtha, traNa kalyANaka, aSTApada sammata - giri, zAMba-pradyumna, pAzva pAzva khAtrahaDi: For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IDara: serisAH pAvara aMka : 1]. tIrthayAtrA stavana [ 19 stha na mULanAyaka rasthAna mULanAyaka abudagirika RSabha, mi. khaMbhanagaraH pArzva, vidhicetye ajitatAraNiH ajitanAtha nAthAdi covIsa, aSTApada, AdinAtha vIra, vAsupUjya, sImaMdhara, bhasya chu: munisuvrata paprabha, abhinaMdana zItala, leDhaNupArzvanAtha. RSabha 11, pArzva 6, dhavalajha: kaliDapArva jihAvasahI zAMti 2, nemi 2, caMdraprabha 1, ajita 1, suvidhi 1, malli 1 Adi 34 devA layomAM 54 mULanAyaka. uparyukta tIrthonAM nAma prastuta tIrthamALAmAM che. e sivAya A ja mahopAdhyAyanI tIrthamAlAstavanama' nAmaka 41 gAthAnI saMskRta kRti upalabdha che, jemAM tIrthakarenA kamathI tIrthonAM nAme saMkSapta vivarayukata nirdiSTa che. A lekha sAthe prakAzita tIrtha mAlAthI saMskRta tIrthamALAmAM ninokata tIrthonAM nAma adhika che. AnAthI e samayanAM jaina maMdira ane tenI sArI jhAMkhI maLe che. ane Aja sudhImAM maMdironA thayelA vikAsa-hAsane khyAla Ave che. kuMkaNa-sopAraka (chavitasvAmI), khisaraMDI (laghuzaMtrujaya), vINAgrAma, saMtanagara, AzApalI (uyanavihAre RSabha), tilaMgadeza-purimumilA prahmAdanapura, ArAsaNa(AdIzvara, nemi, pArzva, vIra ), kAsahada, navasArI (ajita, pAzva) dazapura ( supAzva), mumipura (karNATaka), saMjItapura, (suvidhi) vilupura (vAsupUjaya), naMdyAlaMdapura (karNATaka), zAMtinAtha, devagiri malli, pArzva, vIra (pRthvIrakArita), pratiSThAna, (mahArASTra), dakavatI, hari sAmaNI (medapATa), karaheTaka, zrIpura (aMtarIkSa--mahArASTra), sAdapura, dAhala (mAlA ), naMdarabAra, khaDI, (arakamala pArdha ), siMhadIpa, zAlikAvADA, kAMTAvasani, phugApura ( karNATadeza) ravivATaka. baMne tIrthamALAothI 14mI sadInAM maMdiranuM kaMIka jJAtavya mAlama paDe che. e pachI kayAM kyAM sthAne kayAre viccheda pArekha, sthAnAMtarita thayAM tathA kayAM kayAM jinAlaya vidyamAna che; e vidvAno, konpharansa tathA ANaMdajI kalyANajInI peDhI jevI saMsthAonuM pradhAna kartavya che ke, anusaMdhAna karIne jaina sAMskRtika pUjya pavitra sthAnonuM ItivRtta prakAzamAM lAve. 5. kharataragacchanI yugapradhAnagurnAvalI, brahad vijJaptilekha, temaja vijJaptitriveNIthI paNa 13mI thI 15mI zatAbdI sudhInAM jaina tIrtho ane maMdiranI khUba mahattvapUrNa mAhitI maLe che, For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org thui paNa mauM vinayaprabhopAdhyAya viracita tIrthayAtrAstavanam // jigaMdANaM // 1 // paramesaru / diNesara // jiNanaMdo / paNa miya jiNavaracalaNe, putraM namiyANaM vihiya pUyANaM / bahuvidha ThANa ThiyANaM, karemi AsIya nayari nivAsi pAsa, kannANai sirivIra nAha, bhavatimira saMti vIru siri pAsa nemi, DhIlI efense sari saMti kuMthu, ara malli jiniMdo // 2 // mahurA pAsu supAsu pAsa, narahaDi nahUyApuri / AdinA sirivIra nAhu, baMdau jhaMjhaNapuri // risamuha cauvosadeva, jaNamaNa ANaMdaNa / Adi jiNesara vIranAha, nAgauri nAmauM jiNa // 3 // rUNaha saMti jiNida pAsu, phalavaddhI paayaa| talavADa siri saMti devu, jIrAuli pAso // bADamerahiM risaha saMti, jAlaurihiM vIro / siri sAcaurihiM bhImapalli, vAyaDapuri vIro // 4 // kAkari karDarivihAri pAsu, thAudi pAso / dra sirivaddhamANu, cAro pahi Adi nemi siri saMti vIru, jaMgharAlaha maDDADi brahmANi vIru, risahesa namasi // 5 // pAso // daMsiu / // bhAsa // sIdhapura nemijiNu nemi AsAhaDe, pAlajiNu vIrajiNu thuNauM maDAhaDe / khaDi risahajiNu pAsu paMthAhaDe, caMdapaha vAgaDadri nAmi dhaNasaMkaDe // 6 // sirinayari paTTaNe pAsa paMcAso, AdijiNa saMjuo saMti viha-maMdire | suvihi mallIjiNaM pauma caMdappahaM, vAsupUjjaM namauM sIyalaM sappahaM // 7 // dasaha devAlaye risahajiNesaro, navaha devAlaye saMtijiNesaro / vIra nava pAsa dasa nemi satta sujiNA, paTTaNe vaMdimo mUla caupana jiNA // 8 // pAsa saMtI jiNA nayari salakhaNapure pADale nemijiNu pAsa saMkhIsare / vIru paMcAsare vIra maMDalapure, vaDaudraha paDhamajiNu dhIru vIramapure // 9 // nayari vaDhavANi risasatitthaMkaro, tAlajjhaya pAsu saMtIsaro diNayaro | pAlitANae pAsu vIro varo, pAja siri saMThiyaM // bhAsa // Aju huyauM suvihANu se truji bheTiGa Adi mUrati AdinAhu, bharathesari kiu namau nemIsaraM // 10 // risaha mae / rayaNama // 11 // 1 suppahaM 2 nAyaka ghaNA 3 lepamae Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org a : 1 ] tIrtha yAtrA stavana bAvanna, mohatimira diNakarU, nabhArada jiNa puMDarIka gaNadhAru, baMdau pUyauM bihu trihu maMDapa majjhAri, koDA koDihi jiNa deharI hiM aSTApada jiNavara virahamANa jiNabiMba, paMcara paMDava pUra AdijiNesara pAya, rAiNi heThihiM kharataravasahI biMba, Adi ganbhAraha bIjai nemi jiNiMdu, trIjara kallANattaya biMba, bAhattara deharIya paMca meha majjhAri, jiNavara paNanauM aSTApada sampreta, naMdI sari khAte bivaha solasAI, aaraat savi (vastu) - vimalagiravari vimala giravara, biba pAsa bAvanna / jiNesara | khecaro / naMdIsari haraa bhari, indramaMDapa maMDiya siri saragArohiNihiM, risanAhu namivinami bAlhAvasahI sastra, 4 chipAvasahI biMba | baMdauM A delu saMtijiNu marudevI savi biMva // 18 // mahUyaI e vIru Unevi, ajAhari siriyAsajiNu / dIvahiM kuri- vihAri, risadajiNa adabuda Adi jiNa / pAla e pAya namevi, koDiyanArihiM nemijiNu / devaapATaNi devaH, caMda hasAmiya pANui // 19 // navakarU e namau siripAla, maMgalakaru maMgala purehiM / vIra e vauNathalIyaMmi, jUnaigaDhi siripAsapahu || caDi e giriniranAri, dIThau nayaNirhi nemijiNu / nAu pa bhavasaya pAvu, jagaguru jAgira puna gaNu // 20 // dhanu dhanu pa Aju hau nAha, jammaha maI phalu laddhapaho / bAvana e deharI biMba, vasti-vasahahiM Adipaho / kalyANa trapa navi jiNanemi, aSTApada sammetagire / caMda pa tittha jigabiMba, sAMba pajUna acaloyamire // 21 // avuda parisaha jiNu nemi, tAraNi tAraNu ajiyajiNu / IDarIpa Adi jiniMdu, munisuvvaya bharuyacchi jiNu // loDaNu pa pAsu paNamesu, serIle po siddhikaro / dhavalakaI e pAsu kalikuNDa, jiNahAvasahIya pAsavaro // 22 // ( vastu ) - khaMbhanayarihiM khaMbhanayarihiM, pAsa jiNanAhu | vihiceya ajiyajiNu, pamuha deva cauvIsa caMdau / 1 dekhi kare 2 tahi 3 molhA 4 chipaga 5 risaha caMdapaha ajayajiNa 6 gaDha = Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only [ 21 sIlamapa / gamae // 12 // thuNauM / namauM // 13 // kare / baMdi kare // 14 // AdijiNuM / pasannamaNu // 15 // Thi / paNa asIya // 16 // giNauM / namauM // 17 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22] na satya praza [varSa : 17 aSTApada cauvIsa jiNa, vIranAha vasupuja naMdau~ / sirisImaMdhara paumapaha, abhinaMdaNa jiNa nAhu siri sItalu jiNavaru jayau, pAva paMka jalavAha // 23 // (vas)-risaha jiNavara risaha jiNavara bhuvaNa agyaar| chahi ThANihiM pAsa jiNa, saMti nemi duya dunni mNdir| caMdappaha ajiyajiNa, suvihi malli aibhuvaNa suNdr| devAlA cautrIsa tahiM, mUla biMba caupanna / khaMbhAiti pUyau puNau', trinna kAla jaga vanna // 24 // iya ThANi ThANi hiM, napari nayarihiM, gAma gAmihiM sNtthiyaa| pAyAli bhUmihi, gayaNa maMDali, dIva pavvaya saasyaa| jiNabiMba je kivi namau pUyauM, thuNau bhattihiM bhaaviyaa| kara joDi dunni vi nAha mAgau bodhivIjaM saMpayA // 25 // // iti zrItIrthayAtrA stavanam // [saMvat 1430 likhita prati, patrAMka 228 se 233 taka ] (bIkAnera bRhat jJAnabhaMDArAntargata mahimAbhaktibhaMDAra ) 1 thugaDaM 2 iti zrIyAtrAnabhaskRte jinabimba stavana / samitine madada karAvavAnI preraNA karate muni saMmelanano darAvA 10. dharma upara thatA AkSepone aMge 1. ApaNuM parama pavitra pUjya zAstro tathA tIrthAdi upara thatA AkSeponA samAdhAnane aMge (1) AcArya mahArAja zrImadda sAgarAnaMdasUrijI, (2) AcArya mahArAja zrImad viyavibhU2i00, (3) panyAsa bhaa2|04 zrI sAMva9yavi0457, (4) muni zrI. vidhA. vijayajI ane (5) munirAja zrI. darzanavijayajInI maMDaLI nImI che. te maMDaLIe te kArya niyamAvalI taiyAra karI zarU karavuM ane bIjA sarva sAdhuoe e bAbatamAM yogya madada jarUra karavI. temaja e maMDaLIne, joItI sahAya ApavA zrAvakone preraNA ane upadeza Apavo. For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jina saMskRta sAhityanA ItihAsanI sAmagrI lekhaka che. zrIyuta hIrAlAla ra. kApaDiyA jaina sAhitya' eTale vividha bhASAmAM aneka viyene aMgenI jAtajAtanI katione sAgara. sAgarane pUrepUre tAga meLavavA mATe enI aneka bAjuothI tapAsa karavI ghaTe. A hakIkata jaina sAhityane paNa lAgu paDe che. jaina sAhityano saMpUrNa sarvA. gINa sAro ane vistRta ItihAsa taiyAra karavAnuM kAma hajI bAkI che. paraMtu A kSetramAM je chellI be paccIsImAM kheDANa thayuM che tene upayoga karanAra A mahAbhArata kArya hAtha dharI zake. - jaina sAhityapa sAgarane judI judI rIte vicAra karIe to tenA Agamika ane anAmika' ema be bheda pADI zakAya AmAM Agamika sAhityane lagatuM mAruM lakhANa A History of the Cannonical literature of the Jainas a Alzen aMgrejImAM I. sa. 1941mAM prasiddha thayuM che. AmAMne moTo bhAga "AgamonuM digadarzana' e nAmanA mArA gujarAtI pustakamAM meM rajU karyo che. anAgamika sAhitya saMbaMdhe paNa meM keTaluMka lakhANa taiyAra karI rAkheluM che. jaina sAhityane bhASAdITha vicAra thaI zake tema che. A hisAbe enA be mukhya prakAre che. pAIya (prAkRta) sAhitya ane saMskRta sAhitya. pahelA prakArane uddezIne mAruM lakhANa "pAIye prAkRta) bhASAo ane sAhitya' e nAmathI gaI sAla (1950 mAM pustaka chapAyuM che. emAM pAIya bhASAonA vividha prakArone lakSIne temaja sAhityanAM vyAkaraNa vagere vividha aMgone uddezIne emane rIte vicAra karyo che. A pustaka madhyama mArgane anusare che kemake e nathI saMkSipata ke nathI vistRta. e to mukhyatayA jainenA pAI, sAhityano vidyArthIone sAmAnya paricaya karAvavAnA uddezathI racAyelI kRti che. enA upara moTA pAye samIkSAtmaka paddhatie vistArathI lakhI zakAya ema che jenone saMskRta sAhityanI have vAta karIza. jaina sAhityanuM A 5 suM enA pAI rUpa pAsA karatAM vizeSa jANItuM che ane ene rajU karavA mATeno prayAsa paNa pAIne hisAbe vadhAre thAya che. paraMtu Ane kendrita karavAnI jarUra che, e sau koI svIkAraze. ema jaNAya che ke jaina sAhityamAM pAIya kRtionI saMkhyA karatAM saMskRta kRtionI saMkhyA ghaNI moTI che ane e navAI jevuM nathI, kemake evI te keTalIye pAIya kRtio che ke jenI TIkA e kRtinA praNetAe temaja anyane paNa saMskRtamAM racI che. vaLI, pratisaMskRta kRtio paNa ThIka ThIka pramANamAM che, Ama saMskRta sAhitya pradeza ativistRta hovAthI huM ene tAMbara ane digaMbara daSTie be vibhAgamAM vibhakta karI For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 ] jaina satya prakAza [varSa : 17 vicAravA IcchuM chuM; AthI e paNa jANI zakAze ke saMskRta sAhityanA sarjanamAM jenonA A be mukhya phirakAo paikI kone keTale ane ke phALo che? jaina saMskRta sAhityanAM vyAkaraNa ItyAdi aMge kAM ane keTalAM samRddha che e vicAratAM A sAhityane thoDe ghaNe paNa khyAla AvI zakaze sAthe sAthe bhAratIya saMskRta sAhityamAM enuM zuM sthAna che e paNa jANavAnI taka maLe tema che. e dizAmAM je chUTuM chavAyuM kArya thayuM che tenI ahIM noMdha lauM chuM. huM bhUlate na he.uM to jaina sAhityane- alabatta, sAmAnya vijyone sparzato khyAla ApanAruM pustaka te "jena vetAMbara kenpharansa' taraphathI I. sa. 1909mAM prasiddha thayelI jaina graMthAvalI che. emAM saMskRta ane pAIya ema be vibhAgo judA pADI bane bhASAnI kRtionI noMdha apAI nathI, paNa e banAvavI muzkela nathI. jaina sAhityano saMkSipta itihAsa e nAmanA sva. mo. da. desAIne pustakanI trIjI anukramaNikAmAM paNa saMskRta ane pAIya kRtio judI judI gaNAvAI nathI. pra. velaNakare varSonI mahenata laIne je jinaratnakoza (bhA. 1) taiyAra karyo ane je "bhAMDArakara prA vidyAsaMzAdhana maMdira' taraphathI I. sa. 1944mAM prasiddha thayo che, temAM paNa bhASAdITha vargIkaraNa nathI. A vargIkaraNanI AvazyakatA che evA khyAlathI meM bhAM. prA. saM. maM. taraphathI jena hastalikhita prationuM varNanAtmaka sUcIpatra taiyAra karyuM che ane jenA atyAra sudhImAM cAra bhAga prasiddha thayA che ane ATheka bhAga bAkI che tenA traNa khaMDa paikI dareka khaMDa pUrNa thatAM tenA aMtamAM meM bhASAdITha jaina kRtione vibhakta karI tenI sUcI ApI che. ahIM e vAta umerIza ke A traNa khaDe pikI prathama khaMDa "Agamika' sAhitya, bIje khaMDa darzanika' sAhitya, ane trIjo khaMDa "kathAtmaka' sAhitya temaja "avaziSTa' sAhitya sAthe saMbaMdha dharAve che. upalabdha Agamo sAthe digaMbarone kaMI lAgatuM-vaLagatuM nathI e mAnyatA jANe caritArtha na karatI hoya tema prathama khaMDamAM to kevaLa vetAMbaronI ja kRtio che, bAkInA khaMDamAM prathama vetAMbarAnI ane e pUrI thatAM digaMbaronI kRtio raju karAI che. dA. ta. bIjA khaMDanA prathama bhAgamAM vetAMbaronA nyAyanA graMthane vicAra karyA bAda digaMbaronA A viSayanA graMthone sthAna apAyuM che. nyAya pachI tattvajJAna, nIti, upadeza vagere vine lakSIne baMne phirakAonA graMthanI alaga alaga rajUAta karAI che. - darzanika sAhitya aMge naina nija sAtviA liMdAvaronA nAmanI eka hiMdI patrikA jaina saMskRti saMzodhana maMDala' banArasa taraphathI I. sa. 1949mAM prasiddha thaI che. e jaina sAhityanuM eka pAsuM saMkSepamAM raju kare che. evI rIte enAM bIjAM pAsAMo paNa bhale saMkSepamAM raju thAya to te paNa AvakArapAtra che. kemake AgaLa jatAM e pratyeka pAsAne viratRta banAvAtAM ane ene samucita rIte saMlagna karAtAM jaina sAhityano bhavya mahAlaya taiyAra thaI zakaze, [ apUrNa ] For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sAbhAra svIkAra 101) pU. su. zrIyadroyasAgarajI ma. nA upadezathI zeDha ratanacaMda gulAbacaMda jaina dhama zALA, amadAvAda 100) pU. A. zrIvijayadarzanasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zeThe DIsi' kezarIsiMhajI upAzraya, amadAvAda 71) pU. upA. zrI. sukhasAgarajI ma. nA upadezathI jaina saMdha, rAjanAMdagAMva (madhyabhArata) 50) pU. 5. zrIzivAna davijayajI gaNivaranA upadezathI zeTha lAlabhAI ela, parIkha, amadAvAda 31) pU. pa'. zrImeruvijayajI gaNivaranA upadezathI lusAvADA mATI pALanA upAzraya, amadAvAda 31) pU. A. zrIvijayalabdhisUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrIzvetAMbara jaina saMdha, IDara 30) pU. A. zrIvijayalAvaNyasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, vaDAdarA 25) pU. A. zrIvijayakumusUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrI jaina sadha, kaDI 25) pU. 5. zrIkAMti munijI ma. nA upadezathI zrIvIravijayajI mahArAjazrInA upAzraya, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amadAvAda 15) pU. paM zrIrAjendravijayajI ma. nA upadezathI ujhA jaina mahAjana, uMjhA 15) pU. A. zrIvijayabhaktisUrIzvarajI ma. nA upadezathI sAgaranA jaina upAzraya, pATaNa 15) pU. A. zrIvijayaha sUrIzvarajI ma. nA upadezathI zAmaLAnI pALanA tapAgacchIya upAzraya, amadAvAda 15) zrIrAyakAvADA jaina upAzraya, pATaNa 13) pU. mu. zrIlabdhisAgarajI ma. nA upadezathI zrIpAnAtha bhagavAnanI peDhI, navasArI 11) pU. 5. zrIkanakavijayajI gaNivaranA upadezathI zrI, dAdAsAheba jaina sAsAyaTI, bhAvanagara 11) pU. 5. zrIkrAMtivijayajI gaNivaranA upadezathI zrI. vaDalA jaina saMdha, bhAvanagara 10) yevalA jaina saMdha, yevalA, 10) pU. mu. zrIcaMdrakAMtasAgarajI ma. nA upadezathI zrI. vaDavA jaina saMdha, bhAvanagara 10) pU. mu. zrIjayaMtavijayajI ma. nA upadezathI jaina sAMdha, lAla 10) pU 5. zrIpravINavijayajI gaNivaranA upadezathI zrIjainasaMdha, saMgamanera. 5) 5) 5) 10) pU. A. zrauvijayakasturIzvarajI ma nA upadezathI zrIstabhatIya jaina saMdha, khaMbhAta 10) pU. su. zrIlalitamunijInA upadezathI zrIvIzA zrImALI jaina tapagaccha saMdha, jAmanagara 10) pU. mu. zrIcavijayajI ma. nA upadezathI jaina tapAgaccha sadha, vAMkAnera pU. mu. zrIpuNyAyavijayajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, pASAliyA pU. mu. zrIrUpavijayajI ma. nA upadezathI zrItapagaccha jaina sa dha, muMDArA pU. mu. zrIzaileAkayasAgarajI ga. nA upadezathI RSabhadeva kezarImalajInI peDhI, ratalAma. pU. upA. zrIdha`vijayajI gaNivaranA upadezathI zrItapagaccha jaina saMdha, kAlakI zrI. lAMdhaNaja jaina saMdha, lAMdhaNaja For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakaana. Regd. No. B. 3801 zocanA saraLa ghaNA darake vasAvavA cAgya zrI jena satya prakAranA viroSAMko. (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka jamavAna mahAvIrasavAmInA jIvana saMbaM"bI aneka lekhAthI - samRddha a% : mUhayuM che mAnA (pAza kharca no eka mAnA vadhu ) (2) kramAMka 100 8 vikrama-viroSAMka gAjhASTra vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhAyI amuha 240 pAnAMnA daLadAra azvina a'ka mUlya hoTa picA. zrI jena satya prakAzanA be viziSTa a kA [5] kamAMka 4-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAba ApatA TothI samRddha a4 : mUllA cAra AnA, [2] kramAMka 45-&. sa. zrI himacI drAcArya ma0nA chavAna zra''khI | neDha keLAthI samRddha eka : mUlya trazu AnA kAcI tathA pAkI phAI lA " zrI jene anya prakArA'nI trIjA, pAMcamA, AThamA, dazamA, agiyAramA, bAramA , teramA, caudamA tathA paMdaramA varSanI pAkI phAIla taiyAra che. | mUhatha havenA ahI kriyA - vakho - zrI jema satya prakAzaka samiti zivAbhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. zrI jaina satya prakAzanuM vArSika lavAjama traNa rUpiyA mRdaka gevi dalAla jagazIbhAI zAha, zrI zAradA muThThAlaya pAnaEAra nAkA, amadAvAda. prakAza cImanalAla gAkuIdAsa zAha. jainadharma pratye praHvAka samiti kAryAlaya, ziSabhAInI vADI, ghIkAMTA rATha-amadAvAtuM. For Private And Personal Use Only