Book Title: Jain_Satyaprakash 1948 01
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521639/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ////// STAINS Pai jaina satya 100 \ varSa 13 : aMka 4 ] www.kobatirth.org taMtrI cImanalAla gokaLadAsa zAha prakAza Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SATS amadAvAda : 15-1-48 For Private And Personal Use Only [ kramAMka 148 viSaya-darzana 1 megA bila (bhikhArIdhArA)nA sabaMdhamAM pU su ma.zrI. vidyAvijayajIe gvAliyara rAjasabhAnA maMtrIne lakhela patra. 2 khAmaNAkulakam : pU. su. ma. zrI. kAntivijayajI 3 agaDadattacaritra sambandhI cAra anya rAsa : zrI. agaracaMdajI nAhaTA 4 bhAra bhAvanAnuM sAhitya : preA. hIrAlAla 2. kApaDiyA 5 sunirAja zrI ANu vadha navaracita traisAyalAkA puruSa AyuSyAdi trIsa sthAna: vicAragarbhita stavana : pU. mu. ma. zrI. ramiivajayajI huM dAnitizarAzi AcAya pravara zrI ddhisenadivAkarajInI 19mI dvAtriMzikAnuM eka adhika maLI AveluM patra : pU. mu. ma. zrI bhUvijayajI 7 praznottara-prakhAdha : pU. A. sa. zrI. vijayapadmasurijI : ne : 117 'vizAlabhAratanA purAtattva[ : TAITala pAnuM-3 lavAjama-vArSika e rUpiyA ! A arkanuM mUlya-traNa AnA * TAiTala pAnura : 27 * * : 101 : 111 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir begasa bila (bhikhArI dhArA)nA saMbaMdhamAM pU. . ma. zrI. vidyAvijyajIe gvAliyara rAjasabhAnA 'trIne lakhela patra - gvAliyara rAjyanI dhArAsabhAmAM eka bega bila (bhikhArI dhArA) raju thayela che. A mila jaina sAdhu grAnA AcArane beTI rIte asara na kare te saMbaMdhamAM paTad karavA mATe zivapurIthI pU. mu. ma. zrI. vidyAvijayajI mahArAje vAliyara rAjasabhAnA maMtrI upara je patra lukhyA che tenI nakala AgarAthI prasiddha thatA "AvetAMbara jaina "aDava DikanA al. 1-1-48nA mA 52thA lata zana mahA mAvAmA bhAva cha. -tatra AzIrvAda / maiMne sunA hai ki rAjasabhA meM kisI mahAzaya ne bAmbe presIDansI kA anukaraNa karake begase bila peza kiyA hai / isakA uddezya kucha bhI ho; parantu usa uddezya se sambandha nahIM rakhanevAle sAdhuoM ke sAtha anyAya na ho, isakA dhyAna rakhanA Avazyaka hai / maiM jaina sAdhuoM kI tarapha sabhA kA dhyAna AkarSita karanA cAhatA huuN| saMsAra ke bhikSAvRtti karanevAle saba sAdhuoM se jana sAdhuoM ke AcAra vicAra aura yama niyama bhinna prakAra ke haiN| (1) jaina sAdha mikSA se hI nirvAha karate haiM, parantu ve apanI bhikSA ke liye kisI bhI gRhastha ko yA samAja ko takalIpha nahIM dete haiN| (2) jaina sAdha svayaM rasoI nahIM banA sakate haiN| kyoMki ve na paisA TakA rakhate haiM , na padArthoM kA saMgraha rakhate haiM aura na binA ubAlA pAnI aura agni Adi kA upayoga hI kara sakate haiN| (3 , unhIM gRhasthI ke gharoM meM ve bhikSA lene jAte haiM jo unake prati pUrNa zraddhA rakhate haiM aura unakI bhikSA ke niyamoM ko acchI taraha se jAnate haiM / (4) kisI bhI gRhastha ke yahAM se bhikSA bhI utanI hI lete haiM. jisase ki gRhasthoM ko kisI prakAra kA saMkoca na ho aura phira banAne kI jarUrata na paDe / sArAMza yaha hai ki eka gRhastha ke yahAM se thoDI sI hI bhikSA lete haiN| isI prakAra aura bhI aneka gRhasthoM ke yahAM se thoDI 2 bhikSA lekara ve apanA udara-nirvAha karate haiN| AvazyakatA se adhika na to ve le sakate haiM, na bacAkara hI rakha sakate haiM aura na usa samaya ke bAda usakA upayoga hI kara sakate haiN| yaha bAta kevala bhikSA ke liye hI nahIM hai kintu jala ke sambandha meM bhI jaina sAdhuoM kA kaThora niyama hai / veM ubalA huA jala bhI utanA hI le sakate haiM, jo dasa bAraha ghanTe taka upayoga meM A sake / isa avadhi ke bAda yadi jala kI AvazyakatA huI to phira dUsarI bAra kA ubalA huA jala lene ke liye gRhastha ke yahAM jAte haiN| kahane kA sArAMza yaha hai ki jala kA bhI to ve eka dina kA pUrA saMgraha nahIM rakha sakate haiN| [ anusayAna-252Ila pAne] For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ||AUM arham // akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza je ziMgabhAIkI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta ) varSa 13 vikrama saM. 2004 : vIrani. sa. 2474 : 4. sa. 148 aMka 4 zeSa zuddhi ka : zuDevAra : 15mI jAnevArI 1 khAmaNAkulakam / saMpAdaka :- pUjya muni mahArAja zrIkAMtivijayajI jo koi mae jIvo caugaisaMsArabhavakaDillaMmi / dUhavio moheNaM tamahaM khAmemi tiviheNa // 1 narapasu ya uvavano sattasu puDhavI nArago ho / jo koi mae jIvo dUhavio taM pi khAmemi // 2 // ghANacuNamAI paropparaM jaM kayAI dukkhAI / kammavasaraNa narae taM pi ya tiviheNa khAmemi // 3 // nidrayaparamA hammiyarUveNaM bahuvihAI dukkhAI / jIvANaM jaNiyAI mUDheNaM taM pikhAmi // 4 // hA ! hA ! taiyA mUDhona yANimo jaM parassa dukkhAI / karavattayacheyaNabheyahiM kelIe jaNiyAI // 5 // jaM kiM pi mae taiyA kalaMkalIbhAvamAgaeNa kathaM / dukkhaM neraiyANaM taM piya tiviheNa khAmemi // 6 // tiriyANaM ciya majhe puDhavImAIsu khArabheesa | avaropparasattheNaM viNAsiyA te vi khAyemi // 7 // beiMdiyate iMdiyaca uriMdiyamAiNegajAI / je makkhiya dukkhaviA te vi ya tiviheNa khAmemi // 8 // jalayara majjhagaeNaM aNegamacchAharUvadhAraNaM / AhAraTThA jIvA viNAsiyA te vi khAmemi // 9 // chinnA bhinnA ya mae bahuso duTTheNa bahuvihA jIvA / je jalamajjhagaeNaM te vi ya tiviNa khAmemi // 10 // sappasarIsavamajjhe vAnaramajjArasuNahasarahesu / je jIvA velaviA dukkhatA te vi khAmemi // 11 // For Private And Personal Use Only kramAMka 148 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8] zrI jaina satya prakAza [1 13 sAlasIhagaMDayajAIsuM jIvadhAyajaNiyAsu / je uvavatreNa mae viNAsiyA te vi khAmemi // 12 // olAvagiddhakukkuDahaMsavagAIsu sauNajAIsu / je chuhavaseNa khaddhA kimimAI te vi khAmemi // 13 // maNuesu vi je jIvA jinmidiyamohieNa muDheNa / pAraddhiramaMteNaM viNAsiyA te vi khAmemi // 14 // phAsagaDhieNa je ciya paradArAIsu gacchamANeNaM / je damiyadUhaviyA te vi ya khAmemi tiviheNaM // 15 // cakkhiMdiyaghANidiyasoiMdiyavasagaeNa je jIvA / dukkhaMmi mae ThaviA te he khAmemi tiviheNaM // 16 // sAmittaM lahiUNaM je baddhA ghAiyA ya me jIvA / savarAhaniravarAhA te vi yativiheNa khAmemi // 17 // akamiUNaM ANA kAraviyA je u maannbhNgennN| tAmasabhAvagaeNaM te vi ya tiviheNa khAmemi // 18 // abhakkhANaM ja me dina duTTeNa kassai nrss| roseNa va lomeNa va taM pi ya tiviheNa khAmemi // 19 // parAvayAe hariso pesunnaM jaM kayaM mae ihaI / maccharabhAvaThieNaM taM pi ya tiviheNa khAmemi // 20 // rudo khuddasahAvo jAo NegAsu micchajAIsa / dhammo ti suho saddo kannehi vi tattha no visuo // 21 // paraloganippivAso jIvANa sayA ghaaynnpstto| jaM jAo duhaheU jIvANaM taM pi khAmemi // 22 // Ariyakhitta vi mae khaTTigavAguriyaDumbajAImu / je vi hayA jiyasaMghA te vi ya tiviheNa khAmemi // 23 // micchattamohieNaM je vi hayA ke vi maMdabuddhIe / ahigaraNakAraNeNaM vahAviA te vi khAmemi // 24 // davadANapalIvaNayaM kAUNaM je jiyA mae daDDhA / saradahatalAyasose je vahiyA te vi khAmemi // 25 // suhadullAlieNa mae je jIvA kei bhogabhUmIsu / aMtaradIvesuM vA viNAsiyA te vi khAmemi // 26 // devatte vi ya patte kelipaoseNa lohabuddhIe / je dahaviyA sattA te vi ya khAmemi savve vi // 27 // For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 4 4] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir agaDadattacaritra sukha'dhI cAra anya rAsa bhavaNavaNaM majhe AmurabhAvammi vaTTamANeNaM / niyahaNaNamaNeNa je dUmiyA te vi khAmemi // 28 // vaMtararUveNa mae kelI kilabhAvao ya jaM dukkhaM / jIvANaM saMjaya taMpi ya tiviheNa khAmemi // 29 // joisiesa gaeNaM visayAmisamohieNa mUDheNaM / jo ko vikao duhio pANI me taM pikhAmi // 30 // para riddhimaccha reNa lohanibuDeNa mohavasageNaM / abhiyogaeNa dukkhaM jANa kayaM te vi khAmemi // 31 // iya caugaibhAvanA je ke vi ya pANiNo mae vahiyA / dukkhe vA saMviyA te khAmemo ahaM savve // 32 // savve khamaMtu majjhaM ahaM pi tesiM khamemi savvesiM / jaM ke avaraddhaM veraM caUNa majjhatthA // 33 // naya koi majjha veso sayaNo vA ettha jIvalogaMmi / itraruneral ekko haM nimmamo nico // 34 // jiNasiddhA saraNaM me sAhU dhammo ya maMgalaM paramaM / jiNanavakArI pavaro kammakkhayakAraNaM hoU / / 35 // iya khAmaNA u esA caugaimAvanayANa jIvANaM / mA visuddhIe mahaM kammakkhayakAraNaM hou / / 36 // A khAmaNAkulaka' poDhaNunA zrI hemacandrAcArya jJAnandiranI ( vADIpArzvanAtha bhaMDAranI) tADapatrIya prati uparathI utArIne ahIM ApyuM che. agaDadattacaritra sambandhI cAra anya rAsa [ lekhaka - zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA " jaina satya prakAza" ke kramAMka 143 meM pro. hIrAlAla kApaDiyA ke " dhammila ane agadattanA caritranI sAmagrI " zIrSaka lekha meM agaDadattacaritra sambandhI gujarAtI racanAoM kA ulekha jaina gurjara kavio bhA, 3 ke AdhArase kiyA hai| usake sambandha meM yahAM vizeSa jJAtavya prakAza meM lAyA jA rahA hai / 1. ullikhita sabhI rAsoM ko gujarAtI bhASA kA batalAnA ucita nahI hai; isameM se kaI rAjasthAnI bhASA ke bhI haiM / jaina gurjara kavio meM kevala gujarAtI hI nahIM, para gujarAtI, hIndI aura rAjasthAnI tInoM bhASAoMkI jaina racanAoM kA samAveza hai, yadyapi nAmakaraNa gujarAtI pradhAna hone va saMkalanakartA ke gujarAtI hone ke kAraNa 'gurjara kavio' rakha diyA hai / For Private And Personal Use Only 2. zrIsundara ke agaDadattaprabandha kA samaya 1666 hI hai, 1636 hone kI AzaMkA jaina gurjara kavio meM kI gaI vaha avicArita hai, kyoMki rAsa ke AdimeM jinacaMdrasUriko Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 1 . zrI jaina satya prakAza [varSa 17 akabara pratibodhaka ke rUpa meM smaraNa kiyA hai aura akabara pratibodhakA samaya saM. 1649 hai, ataH 36 saMbhava nahIM, na usa samaya jinasiMhamUriko AcAryapada hI milA thA, jisakA prazasti meM ullekha hai| 3. kalyANasAgara kA samaya abhI zaMkita hai| desAIne unakA aMcalagacchIya kalyANasAgarasUri honA anumAna kiyA hai, para noMdha meM sUri zabda na hone se anya bhI saMbhava hai| prati dekha ke nirNaya karanA Avazyaka hai ! 4. jayasomako jinakuzalanA ziSya likhanA bhI sahI nahIM / ve to unakI paramparA meM hue haiN| jayasoma ke vidvAna granthakAra ziSya guNavinaya hI the ataH hamAre parAmarza anusAra ho desAI ne guNavinaya kI kRtiyoM meM isa racanAko sammilita kiyA hai| 5. Apane jaina gurjara kaviokA ullekha to samuccaya rUpameM kiyA hai, para vAstavameM Apane usakA tIsarA bhAga hI dekhA hai jaisA ki salokAke lekha meM huA hai| isameM bhI jaina gurjara kavio ke bhA. 1-2 kA ullekha nahIM kara paaye| ve ye hai : 1. sumatiracita agaDadatta rAsa saM. 1601 kArtika zukalA 11 ravi / 2. thAnasAgara racita,, , sa.1685 Asoja vadi 5 khaMbhAta / 3. zAMtisaubhAgya racita agaDadatta RSi caupaI saM. 1787 pATaNa / inake atirikta hamAre saMgrahameM eka anya agaDadatta rAsa kI apUrNa prati hai jisake prAraMbhika padya isa prakAra haiM: "siddha riddha niddha dAyakA mahAvIra jiNarAja / tAsa taNA caraNA namI carita racyu sukhdaay|1| caraNa kamala sataguru taNA, praNamI be kara joDa / agaDadatta kumAranA, varNana karu mada moDi / 2 / 6. jaina gurjara kavio bhA. 2, pR. 640 ke anusAra jaina vidyAzAlA ahamadAbAda se prakAzita zolopadezamAlA ke pR. 382 meM bhI agaDadattakAcaritra prakAzita ho cukA hai| 7. zrIvinayabhaktisundaracaraNagranthamAlA kI ora se saMskRta meM agaDadattacaritra prakAzita hai, jisake 334 padya haiN| eka Avazyaka sUcanA phAgu, vivAhalA, saMvAda evaM siloko sambandhI sAhitya para pUrNa prakAza DAlanepara bhI nitya navIna anekoM racanAoMkA patA calatA rahatA hai / katipaya navIna prApta phAgu kAvya evaM vivAhaloMkA to paricaya phira kabhI diyA jaaygaa| isI prakArake saMdhikAvya jaina bhASA sAhityameM bahuta adhika milate haiM, jinake sambandhameM merA eka mahattvapUrNa lekha 'rAjasthAnI' ke navIna aMka (prathamAMka) meM " apabhraMza bhASA ke saMdhikAvya aura unakI paramparA" zIrSaka se prakAzita huA hai| For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAra bhAvanAnuM sAhitya (le-ke. hIrAlAla ra. kApaDiyA ) jaina darzananA ane khAsa karIne vAcakavarya umAsvAtie racelA tatvArthasUtra abhyAsathI e vAta ajANI nathI ke jene sAhityamAM "bAra bhAvanA viSe chUTuM chavAyuM ghaNuM lakhAyuM che, ane te A bhAvanAonI mahattAne anurUpa che. jenA darzana sivAyanA darzanamAM A bAra bhAvanAo vize koI eka ja sthaLe ullekha heya--nirUpaNa hoya to te jovA jANavAmAM nathI. AthI A lekhamAM jaina sAhityano ja vicAra karAya che. A sAhityamAM Agamo enI prAcInatA, maulikatA, ityAdine laIne agra sthAna bhogave che. e tarapha daSTipAta karatAM mane maraNasamAhimAM bAra bhAvanAnAM nAma ane enuM svarUpa najara paDayuM che. jemA enI 57mI mAthAmAM bAra bhAvanA evo ullekha che. mA. 572-7mAM bAra bhAvanAnAM nAma che ane gA. 574-637mAM enuM varUpa AlekhAyuM che. Ama A eka paIraNamanI sATheka gAyA pAIyanI dRSTie zvetAMbara sAhityamAM sauthI prAcIna sAdhana che. aMgamAM bAra bhAvanAne nAma vagere mArA jovAmAM AvyA nathI. bAkI 'ThANuMmAM bhAvanAne mATe "aNupehA" (saM. anuprekSA) zabda vaparAya che eTaluM ja nahi paNa ThA. 4, u. 1 (yu. 247)mAM dhama dhyAnanI cAra aNupehAne temaja "zukala dhyAnanI cAra azupehAne spaSTa ulekha che. sUyagaDa (1, 2,1,6)mAM bodhinI durlabhatA viSe ullekha che. ane 21,13 (pra. 77)mAM "anyatva bhAvanAnuM bIja jovAya che. uttara kyaNa (a. 10, vhe. 18)mAM uttama dharmanuM zravaNa durlabha che ema kahI dharmasvAkhyAtantattva-bhAvanA viSe sUcane che. A AgamanuM vIsamuM ajajhayaNa "zaraNa' bhAvanAnuM ghoka che. A teramA ajajhayaNa uparanI nemaca drasUrie vi. saM. 112lmAM racelI vRtti (patra 187 A)mAM azucivano adhikAra che. A to AmonI vAta thaI eTale have ApaNe anAmika sAhitya tarapha daSTipAta karIzuM to jaNAze ke zvetAMbara temaja digaMbara ema ubhava saMpradAyane mAnya tatvAtha sUtra (a, 9, sU. 7)mAM jAra bhAvanAo-anuprekSAe enA nAma sAthe gaNAvAI che. bane uddezIne te A ja athavA prazamarati (. 149-150 ) prAcInamAM prAcIna saMskRta ullekha che. digaMbaro paikI keTalAkane mate A vArtha sUtra e jAtanuM sAdhana che te jeo kukunda AcAryone I. sa. nA prAraMja mAM thaI gayelA mAne che ane taravArthasUtranA kartA umaravAtine I. sa.nA bIjA sakAmAM thaI gayelA gaNe che. temane mate phandrakunda racela bArasa-aNukakhA e A jAtanuM prAcInamAM prAcIna sAdhana che. AnA pachInA anya sAdhane bhASAdITha nedhuM te pUrve hAtha (. 247)mAM prastuta ullekha temaja tatvArthasUtra (a. 8)nuM sAtamuM sUtra huM rajU karIza, 1 A uparAMta koI koI gAthA bAra, bhAvanA paikI keAIkanI jhAMkhI karAve che. dA. ta. 242mI mAthA "asara bhAvanAnI, 243mAM gAthA "ekatva bhAvanAnI, 368mI gAthA "anyatva bhAvanAnI, ane mA. 385-7 "azucisva" bhAvanAnI. For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 13 "dhammassa NaM jhANassa cattAri aNuppehoo paM0 taM jahA - egANuppehA, aNiccANuppehA, asaraLAjIbeDhA, saMsArAnuvvallA '' 46 sukkarasaNaM jhANassa cattAri aNuppehAo paM0 taM - aNatavattiyANuppehA, viprinnaamAnuvvatA, anumAnuvpanA, bhavAyAnuvRMdA ' pahelA ullekha ekatva, anitya, azaraNutva ane sasArane lagatI cAra anuprekSA sabaMdhI che, jyAre bIjo anaMtavRttitA-bhavanI paraMparA, virAma-vividha prakAranAM pariNamana, azubhatA (azruti), ane (AsravarUpa) apAyane lagatI cAra anuprekSA paratve che. bhAra anuprekSA ( bhAvanA)nAM nAmaH-~ tattvArtha sUtranu` nIce mujabanuM sUtra khAra bhAvanAnAM nAma pUrAM pADe che:-~~ " aniyAAranaIsArevAkhyacAruSivAva-zaiva-nirjharI-joka-yopitruIma-dharmasvaakhyaattttvaanucintnmnuprekssaaH // 9-7 // arthAt (1) anitya(taH)nuM, (2) 'azaraNu(tA)nuM, (3) gra MsAranuM, (4) eka vatu, (5) anyatvanuM, (6) azucivatu, (7) AsavanuM, (8) savaranuM,(9) nirAtu, (10) leAkanuM, (11) . kheAdhidula bha(tA)nuM ane (12) dharmanA sAkhkhAtatattvanuM anuSyatana prema bhAra nuprekSA che-UMMDA citatA che. A bhAvanAtmAnuM spaSTIkaraNu AnA uparanuM svAyatta bhASya (!. 209-227) pUruM' pADe che. enI vizeSa samajaNu simenamasuikRta bhASyAnu*AriNI TIkA pUrI pADe che, tavA sUtrane lagatAM anya zvetAMbarIya temaja digabarIya TIkA, vivaraNuM yAda pazu A bhAvanAone vizada karanArAM saMskRta sAdhanA che, umAsvAtie prazamata saskRtamAM racI che. emAM 14mA ane 150mA padyamAM chAra bhAvanAo gaNAvAI che, A e patro nIce pramANe che. " bhAvayitavyamanityatvamazaraNatvaM tathaikatA'nyatve / azucitvaM saMsAraH karmAsava saMvaravidhizva // 149 // nirjaraNa loka vistaradharmasvAkhyAtatatvacintAzca / roSe, sutuddhamatva 7 mAvanA dvArA vizudrAH || 10 || jha A be pomAM bAra bAvanAnA je ullekha che te pUrvokta sUtragata ullekhathI e bAbatamAM judA paDe cheH (1) khAra bhAvanAnAM nAmamAM ane (2) enA kramamAM. kramamAM je bheda che te ka'khuM mahattvanI vastu nathI, kemake amuka ja kramathI bhAvanA gaNuAvavI joie 2 uttaraRNu ( a. 20)ne anulakSone samayasuMdaragaNie temaja natriyanA ziSya muni rAme racelI " manAyamuninI sajajha.ma mA bhAvanAnuM svarUpa puru pADe che. 3 A baMne dyo anekAntajayapatAkAnI svApanna vyakhyA ( dvitIya khaDa, pR. 225)mAM avataraNurUpe apAyAM che. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4] khAra bhAvanAnu` sAhitya [ 103 ema nathI. nAmamAM je daraka che te uparakriyA che, AsavabhAvanA ane krosava- vidhirUpa bhAvanA e atha daSTie eka ja che. A hakIkata savara-bhAvanA ane svaravidhirUpa bhAvanAne paNu lAgU paDe che. bhAvanA ane leAkavistarabhAvanA paNa vastutaH eka che. prazamaratanAM 151mAthI 162mA sudhInAM padmo Ara bhAvanAnuM svarUpa spaSTa kare che. ene paNa khudda gacchIya haribhadrasUrie vi. sa. 1185mAM racelI saMskRta pravRtti ane anu tAtka pAvaNa vadhAre vizada banAve che. AA tA zvetAMbarAnA mate bAra bhAvanAne a MgenA ullekha saMbadhI prAcInamAM prAcIna anyAnA vicAra karAyeA. have e jAtanA digabara grantha viSe keTalIka khALatA tenadhI laie. kukunda e gibara AcAya che. DA upAdhye pavayaNusAranA aMgrejI pASAta (pR. 22)mAM emanA samaya tarIke IsavIsananA prAraMbhanA ullekha kare che. vizeSamAM A upAdlAta (pR. 40)mAM emaNe A AcAranI kRti nAme khArasa-aNuvekhAnA sakSepamAM paricaya ApyA che. ahIM kahevAyA mujaba A 21 mAcAnI nAnakaDI skrRti che. emAM nIce mujabanA krame bAra bhAvanAe vavAI che: (1) anityatva, (2) asaraNutva, (3) ekatva, (4) anyattva, (5) saMsAra, (6) leAka, (!) azuciva, (8) mAsava, (9) svara, (10) nirjarA, (11) dhamaravAkhyAta ane (12) kheAdhikula bhatA. A samagra kRti jaSNu seraseDDI (jaina caurasenI)mAM racAyelI che. mUkAyAranA AThamA prakaraNanI gAthA sAthe mAnI keTalIka gAthA maLatI Ave che. pAMca gAthA sarvArthasiddhimAM mavataraNurUpe apAyelI che. mUlAyAra e paNa jaSNu seraseNImAM racAyele digaMbaramantha che, enI keTalIka hAthAthImAM enA kartA tarIke mRkundanuM nAma che. vasudie A grantha upara AcAravRtti nAmanI vRtti racI che. emaNe amitatinA ullekha karyAM che. jyAre zAre emanA ( vasunatinA ) ullekha karyo che, e jotAM vasunadinA samaya i. sa. nI darSAnIthI teramI sadInA gALAnA gaNuAya vasunanA kthata mujba mUlAyAra e vaTTaranI kRti che. trivarNAcAranA A karto IsavI sananA prAraMbhamAM thaI gayA ema keTalAka mAne che. emane samaya nakkI na thAya tyAM sudhI kukundane prAcIna gaNIe te bArasa-masuve khA e bhAvanAne 'te prAcInamAM prAcIna hiMga'khara kRti che, nA baTTakeranA mUlAmAranuM AThamuM prakaraNa evuM sAdhana gaNuAya. zivAya " zivakADhinI kRti nAme bhagavatI-ArAdhanA mAte mUlArAdhanAnI lagabhaga 150 mAthA bhArI bhAvanAnA viSayane lagatI che. A grantha De pratyakArane zramaya niI'ta nathI. maraNa-samAhi nAmanA parphyuma sAthe paurANika hakIkruta (Legand) aMge enuM sAmya che. A zvetAMbharIya paNDuganI sittereka gAthA bhAvanAnA viSaya mATe upacAgI che. A paNumanA racanAsamayanA chevaTanA niNya karavA bAkI che. 45 ane mULa sahita de. lA. je. pu. graMsthA taraphathI I. sa. 1940mAM prasiddha thayelI che. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104 | zrI jaina satya prakAza [ varSa 13 lagabhaga I. sa. nA AThamA saikAmAM thaI gayelA manAtA kAyi ke kumAra nAmanA digambara vidvAne Arasa-aNuvekakhA nAmanI kRti racI che, emAM 489 gAthA che. ane e khAre bhAvanAenuM vapa spaSTa rIte raju kare che. A gAthAo jaSNu seraseNImAM che. kevaLa khAra bhAvanAone ja maMge kAI prAcIna Tvigara vidvAne saskRtamAM kRti racI heAya tA te jANuvAmAM nathI. bAkI amitamati, sAmadeva ane padmana die peAtapeAtAnI kRtimAM khAra anuprekSAnA viSayane sthAna ApyuM che. zubhacandre paNa jJAnAvamAM A viSayane lagatAM lagabhaga 195 po racyAM che. A zubhacandranA samaya khAbhata zrI gApAladAsa jIvAbhAI paTele yAgazAstranA uSAta ( pR. 39-40 ) mAM carcA karI che. vizvaSaNu bhaTTArakakRta - bhakatAmacaritra' pramANe jImacandra vairAgyazataka vagerenA kau bhatRhira ane mALavAnA suprasiddha rAjA bhASanA sagA bhAI thAya. bhAjanA vakhatanuM eka dAnapatra maLI AvyuM che. e vi. sa. 1078mAM lakhAyeluM che. Ama zubhacandranA samaya agiyAramI sadInA pUrvAdha gaNAya, pR. 40 mAM gApAladAsa kahe che ke, " zubhacandra ane hemacandra vacce bahu hu tA 70 ke 80 varSanA gALA rahe. ' vi. sa. 1145 mAM janmelA A hemacandrasUrie yAgazAna yAte adhyAtmAra niSad cesa che. enA ceAthA prAzanamAMnA aaa. 1pa-110 bAra bhAvanAonuM svarUpa ja samajAve che. vizeSamAM enA uparanI svapana vRtti A viSayane vizeSataH vizaH banAve che. jJAnAvA 29 thI 42 sudhInA sargomAMthI hemacandrasUrie mAgazAzvanA pAMcamA prakAzazrI mAMDIne agayAramA prakAza sudhInA prANuAyAma ane dhyAnanA varNanavALA AkhA bhAga utArI lIdhA haiAya ema jaNAya che. evuM vidhAna geApAladAse pR. 36mAM karyuM che, te e tarapha huM khAsa karIne zvetAMbara vidvAneAnuM sAdara lakSa khecuM chu. anityatyAdi bhAvanAnu vaNuna banne granthAmAM eka ja zabdamAM nathI, paNu eka ja zailImAM che ane tarata ja dhyAna khece evA zabdasA thI Thera Thera bharapUra che, ema emaNe pR. 37-38 mAM kahyuM che. bAra bhAvanAne lagato mahattvanI digaMbara kRtiomAM kAI apabha'za' mAM paNa aAya to navAI naddhi. dhavale je apabhraMzamAM hariva'sa-purANa racyuM che temAM krAi siMhanadie anuprekSAne a'ze kAI kRti racyAnA ullekha che. A siMhanadi te krANu e jANuvuM bAkI rahe che. vizeSamAM emanI kRtinI bhASA viSe paNa kAMI jANavA maLyuM nathI. mA kRti Aje upalabdha che ke naMdu e paNa jANuvAmAM nathI. digaMbare nuM kAnaDI bhASAmAM sAhitya che. dA. ta. I. sa. 1176thI 1831nA gALAmAM 4 enI AsapAsanA samayamAM thaI gayelA bhAlacandre dakundanA traNe granthevayasAra iyAdi upara temaja paramAtmaprakAza (pappapAya) ane tanAtha sUtra Upara kAnaDImAM vRtti racI che. avRttika gaNitilakanA mArA grejI rUpe dhAta (pR.10)mAM meM sUcaLyuM che ke rAditye (i.sa. 1120) gatine aMge cha grantha kAnaDImAM ramyA che, ane temAMnA ekanuM nAma jainatisUtreAdAharaNa che. A granthanI I hAthapAthI hAya te| te meLavavA hu Aje keTalAMya varSothI Atura chuM, paNa hajI sudhI tA ane enA patto pazu maLyA nathI. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka 4 ] bAra bhAvanAnuM sAhitya [ 105 kAnaDI bhASAmAM bAra bhAvanAne aMge lakhAyuM che ema che. upAdhyAyenuM kahevuM che. emaNe AvI kRtinA nAma ApyuM nathI. anya keIe ApyAM hoya te te jANavAmAM nathI. A viSayane lagatI kAI kAnaDI ti zvetAMbarane hAthe racAyelI hoya te te paNa jANavAmAM nathI. zvetAMbaronI kAnaDImAM ke tAmilamAM ke evI koI bhASAmAM kRtio hoya to tenI yAdI prasiddha thavI ghaTe.. prAcIna samayamAM thaI gayelA I zvetAMbara viThAne bAra bhAvanAne aMge svataMtra kRti pAIyamAM ke saMskRtamAM racI hoya ema jaNAtuM nathI. jaina graMthAvalI (pR. 180)mAM hAsabhAvanA nAmanI eka kRti nedhiAyelI che. e saMskRtamAM che ane enuM pramANu 683 zloka jeTaluM che ema ahIM nirdezAyuM che. enA katanA nAmane ke samayane ullekha nathI. pATaNanA bhaMDAramAM enI hAthathI che. yAnI mahattarAnA dharmanuM tarIke suvikhyAta haribhadra rie sarvasiddhi racI che. enA 11mA patramAM bhAvanAsiddhino ullekha karyo che, juo anekAntajayapatAkAnA bIjA bhAganA mAro aMgrejI uphavAta (pR. ra9). A kRtinI bhASA viSe khabara nathI. vizeSamAM emAM bAra bhAvanAo viSe ullekha che ke matrI ItyAdi cAra bhAvanAne viSe ullekha che ke pachI pAMca mahAvratonI paccIsa bhAvanAo viSe nirUpaNa che ke dharmadhyAnAdinI bhAvanAnuM Alekhana che e jANavuM bAkI rahe che, kemake A kRti hajI sudhI upalabdha thaI nathI. karALa kALa ene svAhA karI gayo hoya to nA nahi. A sthitimAM zvetAMbaranI bAra bhAvanAne aMgenI svataMtra kRti kaI e prazna Ubho rahe che. vi. saM. 96ramAM pUrNa karAyelI upamitibhavaprapaMcAkayA (prastAva 4)mAM enA kata siddharSie bAra bhAvanA viSe ullekha karyo che. gujarAtImAM zrI. mo. gi, kApaDIAe A hakIkata AnA bhASAMtara (pR. 10 23)mAM rajU karI che. mAladhArI hemacandrasUrie pAiyamAM bhavabhAvaNa 51 gAyAmAM racI che, ane enA upara vi. saM. 117mAM saMskRtamAM vRtti racI che. A sattika kRti be bhAgamAM RSabhadevajI kezarImalajI zvetAMbara saMsthA taraphathI vi. saM. 199ramAM ane i. sa. 1938mAM anukrame prasiddha thaI che. sAtamI ane AThamI gAthAmAM bAra bhAvanAnAM nAme che. nIce mujabanA kramAMkavALI gAthAomAM A bAre bhAvanA paikI ekekanuM vistRta varNana che - bhAvanA gAthAMka aniya 19-25 azaraNa 26-54 6 jinaprabhasUrie eka kRti " drAviDa' bhASAmAM racyAne pattanA prAca jaina bhAgArIya banyasUcI" (pR. 266) e ullekha che. te A kRti jaladI prasiddha thAya evo prabaMdha karavA jevo che. 7 AvAsaya (patra 171), jIvAbhigama (patra 5), pannavaNA (patra 5), viyAhapatti ( patra 5 ane 420), upamitibhavaprapaMcAkathA (patra 2) ane paumariya (56) ema cha kRtine sAkSI tarIke ahIM ullekha karAyo che. For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 13 ekatva 55-60 anyatva 77-81 bhave 82-4038 acitva 40445 lokasvabhAva 4ra6-430 A sarva 421-442 saMvara 443450 nirjarA 51-456 gatharatna 457-463 464-500 bhAvanAnuM phaLa 501mAthI pa24mI gAthA sudhImAM darzAvAyuM che. svapajJa vRttimAM bhAvanAone aMgenAM do-caritrAdi saMskRtamAM laMbANathI apAyAM che. jayadeva muninuM bhAvanA saMdhiprakaraNa" e nAmano zrI. madhusudana modIne lekha "baDArakara prAya vilA saMzodhana maMdiranA saimAsika" (varSa 11, aM, 1)mAM chapAyo che. A lekhamAM zarUAtamAM "apabhraMza viSe UhApoha che. pachI vyAkaraNadaSTie carcA che. tyArabAda chaMda viSe ullekha che. AnA pachI sIneranI hAthapothIne AdhAre A apabhraMza kuti saMskRta chAyA sAthe apAyelI che. aMtamAM zabdakoza che. A nAnI kRtimAM ekaMdara bAsaTha paDyo che. samagra kRti cha kaDavAmAM racAyelI che. dareka kaDavAmAM dasa dasa paDyo che. chellA kaDavAmAM aMtamAM eka vadhAre paDyuM che. evI rIte pahelA kaDavAmAM zarUAtamAM prArthanArUpe eka pala che. pAMcamA padyamAM "mAlavanIiM' e je prayoga che te uparathI muMja ane vilAsavatIne uddezIne A hakIkata che ema zrI modI kahe che. muMjanuM avazvAna vi. saM. 1954mAM thayuM che. A temaja A kRtinI bhASA vicAratAM zrI modI A kRtine teramI caudamI sadInI kRti gaNe che. - kartA aMtamAM kahyuM che ke e sivadivasUri (zivadevasari)nA prathama ziSya che. emanuM nAma jayadeva che. e muni che. kartAe A kRtine bhAvaNa saMdhi kahI che. 11mA 52mAM "bAra bhAvanA" e ullekha che. kartAe A bhAvanAe anukrame varNavI nathI. zrI madhusUdana prAraMbhamAM kahyuM che ke AyAra (saya0 2, 2. 3)mAM bAra bhAvanAo gaNAvAI che. Ama kahI emaNe nIce mujabanAM be padya saMkRta chAyA sahita AkhAM che " paDhamamaNiJcamasaraNaM saMsAro egayA ya annattaM / asuittaM Asava saMvaro ya taha nijjarA navamA / 8 naraThabhava, tiryabhava, manuSyabhava ane devabhava viSe mA. 82-178, 179-250, 251-325 ane 326-03mAM vistRta UhApoha che. 9 A kRti pharIthI prasiddha thAya te kema? For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAra bhAvanAnuM sAhitya [ 107 logasahAvo bohi ya dulahA dhammasAhao arahA / eyAI huti bArasa jahakamma bhaavnniiyaao||" A saMbaMdhamAM 10abhidhAnarAjendra (bhA. 5) jotAM jaNAyuM ke "bhAvanA viSenI eka bAbatanI noMdha lIdhA pachI tetA mULa tarIke AyAra (sa. 2, 2. 3) ne ulekha che. ene A gAthAnuM mULa samajavAnI madhusudane bhUla karI che. A gAthAenA mULa viSe tapAya karatAM e mane micandrasUrikRta pavayaNasA dvAramAM pa7ramI ane 573mI gAthA tarIke maLI Ave che. emAM navamA ne badale navamI, kulhA ne badale TuDhA, dharmAdo ne sthAne ghamarala sApha ane thA ne badale pathAra ema pAThabhe che. dharmAdA eTale dharmanA karanAra. bAramI bhAvanA tarIke ahIM dharmanA kahenAra arihaMtana-tIrthakarane ulekha che. 5vayasAru dvAra upara sikasenasUrie vi saM. 1248 (kari-sAgara-ravi) mAM saMskRtamAM vRtti racI che. e uparathI nemisurinA samayane kaMIka khyAla Ave che. khA vRttimAM bAra bhAvanAnuM svarUpa padyamAM AlekhAyuM che. e bhAvanAnAM paghonI saMkhyA anukrame 4, 5, 9, 1, 2, , 8, 9, 6, 59, 5 ane 10 che. Ama ekaMdara 15 pa che ane lokasvabhAvabhAvanAne aMgenI padyanI saMkhyA vizeSataH adhika che. cauda gAya.mAM gUMthAyelI navatattapayaraNA upara navAMgItikAra ayadesUe pAIyamAM bhANa (bhASya) racyuM che. emanI 84mI ane 85mI gAthA sAthe uparyukta be ponI lagabhaga rAmAnatA che. phakta 85mI gAyAnA aMtamAM vAkya mAvaLIyAmA ne badale bagvALA girdA e pAThabheda che. AthI e prazna udabhave che ke uparyukta gAthAne mULa kartA keNuM che? navAMgItikAra abhayadevasUrinA ziSya prasarayanTarinAM caraNakamaLanA mevaka ane upAdhyAya sumatinA ziSya devabhadrasUrie saMgaraMgasAlArANasatha (saMvemaraMgazAyArAdhanazAma), vIracariya (vIracaritra) ane kAraNakesa kayAratnakeza) racyAM che. vizeSamAM mA sarie vi. saM. 1168mAM pAsanAhariya (pArzvanAthacaritra ) ramyuM che. enA 51mAthI 56mA sudhInA patramAM bAra bhAvanAnuM pAIyamAM gAma vistArathI svarUpa AlekhAyuM che. tyArabAda 54mA ane 57mA patramAM padyamAM bAra bhAvanA paikI pratyenuM phaLa darzAvAyuM che. ene aMge ekaMdara cauda paDyo che. semaprabhasUrie 1vi. saM. 1241mAM kumAravAlapaDibova mukhyatayA marahImAM racela che. enA trIjA 5thAva (prastAva)nA pR. 31-31ramAM bAra bhAvanAnI AchI 15rekhA padyamAM "apabhraMza' (avaha8) bhASAmAM AlekhAI che. upAdhyAya vinayavijaye "gaMdhapura nagaramAM vi. saM. 1721mAM soLa prakAzamAM zAnta sudhArasa nAmane maMtha saMskRtamAM 234 paghamAM rahe che, ane enA upara vRti 10 AmAM bhAvanAgenA nikSepa ityAdi bAbato che. ( 11 A ja varSamAM zAlibhadrasUrie bharatanasirarAsa; (bharata-bAhubali-rAsa) racyo che. upalabdha gujarAtI sAhityamAM mA sauthI prAcIna kRti gaNAya che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18] zrI jaina satyaprakAza [varSa 13 vijayanA ziSyAhu gaMbhIravijaye saMskRtamAM vi. saM. 1968mAM TIkA racI che. A jaina dhama prasAraka sabhA taraphathI vi. saM. 1969mAM bahAra paDela che. vizeSamAM A mULa maMca motIcaMda gi. kApaDIAnA gujarAtI vivecana sahita be bhAgamAM A sabhA tarakathI vi. saM. 1994mAM prakAzita thayela che. A graMthanA pahelA bAra prakAzamAM anityasvAdi bAra bhAvanAnuM svarUpa ane aMtamAM " bahmavihAra' tarIke bauddha sAhityamAM suprasiddha mitro ityAdi cAra bhAvanAnuM svarUpa AlekhAyuM che. A graMthanI viziSTatA e che ke dareka prakAzana nA aMtamAM "geyASTaka" che, ane e jayadevakRta gItagovindanuM smaraNa tAjuM kare che. bIjA bhAganA aMtamAM graMthaparicaya vagere apAyela che. temAM pR. 26mAM soLe gayASTakanA rAga-rAgiNInI nedha che.pu.13mAM bAra bhAvanAnA vibhAge darzAvAyA che, jemake saMsAra-bhAvanA ane lekasvarUpa-bhAvanA e be bAvA avalokana karAvanArI (objective) che. anityatA, azaraNutA, ekatva, anyatva ane aciva e pAMca bhAvanA AMtaramAhI (subjective) che. bodhidurlabhatA ane dharma e bhAvanA ravarUpalakSI-sAdhanadharmalakSI (instrumental) che, jyAre Asava, saMvara ane nirjarA e traNa bhAvanAe AtmAnI vartamAna sthitine (evolutionary stage of development) samajAve che. A rIte jotAM bhAvanAe AMtara-lakSI ane avataralakSI che. bIjA pR4mAM bAra bhAvanAone, dharmanuM anusaMdhAna karAvanAra tarIke ullekha che. trIjA 54mAM ene dharmadhyAnamAM praveza karavAnA hetu tarIke nirdeza che. jaina gUrjara kavio (bhAga , khaMDa 1, pR. 618)mAM vi. saM. 1595 pahelAM koIke 94 kaDImAM bAra bhAva viSe racanA karI che. je. gU ka. (bhAga 3, khaMDa 1, pR. 64)mAM vidyAdhare racelI bAra bhAvanAnI kRti viSe ullekha che. sajhAya-khImajI bhImasiha mANeka taraphathI I.sa. 1892mAM je sajhAyamALA (bhA. 1) prasiddha thayela che temAM jazAmanA ziSya jayasome tera hAlamAM gujarAtImAM racelI "bAra bhAvanAnI sajhAya che. ene rayanAsamaya nIce pramANe ktae nirdo che - bhajana nabha saNa varasa zuci sita terasa saMjavAra " Ama A najhAya vi. saM. 1703mAM caitra suda terasa ne maMgaLavAre racAyelI che. A sajajhAyapadasaMgraha , 9-114)mAM paNa chapAyela che. je. mU, ka, khaMDa , 5. 1182)mAM A kRtine bAra bhAvanAvali kahelI che. " sakaLa ' evA nAmollekhavALI evI paNa eka bIjI bAra bhAvanAnI sajhAya che. A uparathI enA katI sakaLacandra che ema kahevAya che, paNa emanA gamacha, samaya ityAdi vize koI ullekha jANavAmAM nathI. A jajhAya chapAyelI che. 12 vi. saM. 171mAM tapAgacchanA semavimalasUrinA ziSya hasamanA ziSya jazasemanA ziSya jayasome cha karmaprantha upara bAlAvabodha ra che ane e prakaraNa ratnAkara (bhA. 4)mAM chapAyo che. juo je. sA. saM, I. (pR. 662). For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAra bhAvanAnuM sAhitya [ 109 have ApaNe Adhunika samayano vicAra karIzuM. sva. "zAstravizArada' jainAcArya 'vijayadharmasUrijInA vidvAna vinaya rava. upAdhyAya maMgaLavijyajIe jainatattvapadIpanA pAMcamA ullAsamAM bAra bhAvanAnAM lakSaNe saMskRtamAM ApyAM che. A laghu kRtine aMge meM je vistRta vivecanAmaka AhatadarzanadIpikA gujarAtImAM racI che temAM pR. 1083-1090mAM meM bAra bhAvanA viSe keTalAka UhApoha karyo che. jainAcArya zrI. vijayalambirijIe vi. saM. 1942mAM buDArImAM vairAgyarasamaMjarI saMskRtamAM padyamAM strI. vi. saM. 1985mAM meM e pharIthI saMpAdita karI, A bIjI AvRttinA caturtha gucchakamAMnA le. 163-333mAM bAra bhAvanAnuM svarUpa vistArathI AlekhAyuM che. samagra kRtine meM gujarAtI anuvAda karyo che ane sAthe sAthe spaSTIkaraNa paNa ApyuM che. A bIjI AvRttinAM pR. 212-284mAM bAra bhAvanAne aMgenuM mAruM gujarAtI lakhANa chapAyuM che. gopAladAse gujarAtImAM taiyAra karelA yogazAstra (pR. 9ra-101)mAM bAra bhAvanAnuM svarUpa AlekhAyuM che. taravArthasUtranA paM, sukhalAlajInAM gujarAtI ane hindI viveyano te te bhAva mAM A svarUpa saMkSepamAM rajU kare che. nyAyavizArada nyAyatIrtha muni zrI nyAyavijayajIe saMskRtamAM padyamAM adhyAtmatattvAlaka ra che. ene emaNe gujarAtImAM anuvAda Ape che, sAthe sAthe vivaraNa paNa ApyuM che. vizeSamAM motIcaMda jhaveracaMda mahetAe A kRtine aMgrejI anuvAda karyo che ane aMgrejImAM spaSTIkaraNa ApyuM che. A kRtinA pAMcamA prakaraNanA 22mAthI 36mA padyamAM bAra bhAvanAnuM svarUpa saMskRtamAM che, jyAre pR. 666-683yAM e svarUpa aMgrejImAM temaja gujarAtImAM che. nyA. vi. nyA. tI. muni zrI nyAyavijayajIe adhyAtmatavAlekanA rUpAntara tarIke pAyamAM awttatatAle ene aMgrejI anuvAda sa ta racela che. enA pAMcamA payaraNa (prakaraNa)mAMnAM 21mAthI 37mA sudhInAM pa bAra bhAvanAnuM svarUpa pUruM pADe che. A pramANe ahIM meM bAra bhAvanAne ane nAnI ke moTI kRti-(pachI e svataMtra he che I prazvanA vibhAgarUpe ho) nedhI che eTale have A tamAma kRtinI akArAdi ame ahIM saci ApuM chuM, jethI koI khAsa prauDha kRtio umeravAnI rahI jatI heya te te jANavAnuM ane sUcavavAnuM sugama thaI paDe - nAma bhASA racanAsamaya ajhatatattAlekha sarahadI nyAyavijaya i. sa. 1938 che ne anuvAda adhyAtmatattvAlaka saMskRta che. sa. 1920 , ne anuvAda gujarAtI , ityAdi aMgrejI me. i. mahetA For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 1che 13anAtha muninI ajajhAya gujarAtI samayasaMdaramaNi vikramanI 17mI sadI rAma vikramanI 17mI (!) sadI Ata nadIpima hI. 2. kApaDiyA vi. saM. 1988 uttarajhayaNa addhamAgaho bAto vIrasaMvat 170 karatAM pahelAM , nI vRtti saMskRta nemindrasUri vi. saM. 1128 upamitibhavaprapaMcAthA saMskRta siharSi vi. saM. 962 nuM bhASAntara gujarAtI mo. mi. kApaDIA I. sa. 1924 kumArapAlapabiha 14 "apabhraMza semiprabhasUri vi. sa. 1241 , ne anuvAda gujarAtI ajJAta vi. saM. 1983 jena tattvapradIpa saMskRta maMgalavijaya vi. saM. 1971 jJAnArNava zubhacaMdra vi. nI 11mI sadI ThANa amArAhI dharmasvAmI I. sa. pUrva 557 tatvArthasUtra saMskRta umAsvAti i. sa. nI pahelI sadI , nI TIkA sihasenamaNi i. sa. nI AThamI sadI , nuM bhASya umAsvAti I. sa. nI pahelI sadI cha nuM vivecana gujarAtI sukhalAla I. sa. 1970 hindI vi. . 1986 dvAdaza bhAvanA ajJAta dvAdazAnuprekSA (0) dhavala karatAM pahelAM navatarAyaraNa bhAsa maradI, amadevasUri vikramanI bAramI sadI vayasukAra marahaddI nemacandrasUri vi. saM. 1248 pahelAM , nI vRtti saMskRta siddhasenasUra vi. saM. 1248 pAsanAcariya marahaDho devabhadrasUri vi. saM. 1168 prazamarati umAsvAti I. sa. nI pahelI sadI nI avarNa ajJAta haribhadrasUri vi. saM. 1185 bAra bhAvanA gujarAtI ajJAta vi. saM. 1595 pahelAM vidyAdhara vikramanI soLamI sadI bAra bhAvanAnI ajajhAya jayasoma vi. saM. 1703 bAra bhAvanAvelI) bAra bhAvanAnI sajhAya sakala (caMdra) vikramanI 18mI (2) sadI bArasa aNakhA saraNI kArtikeya I. sa.nI AThamI sadI I. sa.nI pahelI sadI 13 emane uddezIne copAI vagere paNa che. 14 praratuta bhAga pUrate A ullekha samajavAne che. 15 nAma jANuvAmAM nathI. cha nI TIkA For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che nI vRtti aMka 4] batrIsa kathAnaka vicAragati stavana [ 111 bhagavatI-aArAdhanA saraseNI zivArya I. sa. chaThThI (1) sI bhavabhAva marahado mala. hemacandrasUri vi. saM. 1170 ke pahelAM cha cha vi. sa. 1170 bhAvaNaSadhi ahaTTa jayadeva I. sa.nI 13mI-14mI sadI bhAvanAsiddhi saMskRta haribhadrasUri vi. sa. 750-827 maraNasamAhi ahamAgaNI ajJAta I. sa.nI pAMcamI sadI pUrve malAyAra vara i. sa.nI pahelI sadI , nI vRtti (AcAravRtti) saMskRta vanadi I. sa.nI 10mIthI 14mI sadIno gALe gaNAya saMskRta hemacandrasUri vikramanI 12mI sadI che nI vRtti , ne anuvAda gujarAtI ne. . paTela I. sa. 1938 vairAgarasamaMjarI saMskRta vijayala idhasari vi. saM. 1982 , nuM spaSTIkaraNa gujarAtI hI. 2. kApaDiyA I. sa. 1930 * zAnta sudhArasa saMskRta vinayavijayagaNi vi. sa. 121 nI TIma gaMbhIravijaya vi. saM. 1994 sUyagaDa ahamAmahI sudharmavAmI I. sa. pUrve 557 Ama bAra bhAvanAone aMgenA sAhityanI suci pUrI thAya che eTale A bhAvanA. o vaDe avizrAMtapaNe manane suvAsita karanArI vyakti nirmamatva prApta karI sarva bhAmAM samatAne pAme che, viSayAthI virakta bane che ane enA kaSAyo kSINa thAya che temaja enA samAvarUpa dIpakane prakAza AnaMdadAyaka bane che ema bhAvanAonuM je anupama phaLa yogazAstra (pra. 4, zlo. 26-33)mAM sUcavAyeluM che te meLavavA sau koI bhAgyazALI thAo ema iracha viramuM chuM. gopIpurA, surata, tA. 11-10-48 munirAja zrI ANuMdavardhanajI viracita tresaTha zalAkApuruSaAyuSyAdi batrIsa sthAnaka vicAragarbhita stavana saM0-pUjya muni mahArAja zrI ramaNavijayajI goyama gaNahara paya namevi tirthIyara cauvIsaI, bAra cakkIsara vAsudeva nava paNuyAlIsaI, aMtara AuM dehamAna avasaraparNa kAlaMI, trIjai sUsama phasamAraI tihAM riSabha dayA laI; nyAna vikhyAna prakAsIo e bharacakIsara zAkha, dhanuSa pAMcasaI deha purava AuM caurAsI lAkha. lAkhakeDipacAsa ayara aMtaraI arihaMta, ajita sagara cakkasa madhya ara cauthA aMta; - 1 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ varSa 13 112 ] zrI jaina satya prakAza dhanuSAra zata sAta lakha bahutari blAuM, aMtara sAgara trIsa keDi lakha saMbhava dhyAuM, dhanuSa yArasaI deha paNa sAThi pUrava laphama Aya, sAgara aMtari kaDi lakha dasa abhinaMdana rAya, rAya cautha dhanuSa triNi zata sADha sukAyA, pUrava lAkha paMcAsa Ayu nava koDisilAyA aMtari sAgara sumatinAtha dhanuSa kAyA viNa saI zyAlIsa lakha puravAyusAra neka keDI sahasaI; padamaprabha INuI aMtari e dhanuSa bisiM paMcAsa, puSyAuM lakha trIsa nave keDi sahasi supAsa. pAsana sAraMga bisiM koya vIsa puSya lakhAuM, navasaI sAgara aMtarAli caMdraprabha gAu; daDha dhanuSa saya puva lakakha dasa Ayasa aMtara, keDi sAgara suvidhi saya dhanuSa jinesara, puvAuM lakakha deI jihAM ayavaMtari nava keDi, sItala sAmI ne dhanuSa puSya lakakha8 jeDI. joDi na atara keDi eka sAgara saca UNe, chAsaTha lAkha chavvIsa sahasa vatsara puruM pI(khI) jinazreyasa tripiccha paDhama kezava dhanu asIA, Ayusa mANuM varasa lAkha jina hari cariAsIA, caupana sAgara aMtari e vAsupUjya jinarAya, vAsudeva dvipiSTa bAya dhanuSa sattari jasa kAya. sAyara aMtari trIsa vimala sAmI hari sAMbha, sAThi dhanuSa lekha sAThi varasa AvuM ja kayaMbhU nava sAgara aMtari anaMta purisottama kezava, deha dhanuSa paMcAma tIsa lakha vatsari je siva; aMtara cihuM sagara hUA e dharmanAtha narasIha, harijina paNa yAlIsa dhanu daza lakha vatsara dI. dIha na sAgara triNi mAjha pAu pahiMya UNA, mAhara cakI dhaNa bayAla paNa varasa lakhINA; cakaze sanatakumAra cakakI ektAlI sAraMga, titri lakha varasAu jeha puvaMtari pAraMga; For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4] batrIsa sthAnaka vicAragarbhita stavana | [ 113 zAMtinAtha jina sola e cakakIsara paNa heI, dhanuM zyAlIsa lakakhAyu gaya Adha palyopama hatuM. 7 hAI aMtara kuMthunAtha cakIsara soI, kAya dhanuSa pAMtrIsa sahasa paMcANunuM hoI Ayu varasa aMtari sa5lya puNuM ayarAsI, jina cakakI dhanu trIsa Ayu varSa sahasa cIrAsI; varasa koDi sahasANa maSTi hari bihumAMhi cakakI, ogaNatrIsa sau dhanu hari nAmi nara puMDarIka puMDarIka pAMsaThi sahasa paramAyu saMvacchara, aThAvIsa dhanu sulUma pakhaMDa cakakIsara, sAThi sahasa varSAyu tAsa puNadatta sakezava, dhanuSa chavvIsaI varSa sahasa chapanna te siva mallinAtha ogaNIsamo e kaDi sahasa varase, dhanuSa paNavIsaI rAjakIya sahusa paMcAvana jeNe jejtari caupanna lAkha munisuvrata sAmI, mahApadama cakravaI beu dhanu vIsa saI mAmI: trIsa sahasa varasAcuM lakha SaTavarasAM mAhiI nAma nArAyaNa dhanuSa sela varSa bAra sahasAI jina zrI nami ekavIsama e kezava zrI haripheNa, dhanuSa panara varSa sahasa daza rAja ddhi bihuM teNa. 10 tetari paMca lAkhamAhiM jaya nAmA cakakI, dhanuSa bAra varSa sahasa triNi jasa purI thakI; neminAtha kRSNAvasAna dasa dhanuSa pramANe, sahasAuM jina vAsudeva AsI sahasANA; sAtasaI sADhAMtari e varasamAMhi brahmadatta, dhanuSa sAta cakakI sabhUya Ayu varasa saI satta. zata varasAu pAsanAha dasa hAtha zarIraI, aMtari aDhIsa varasa vauli jina zrI mahAvIra bahutari varasAM Ayu pAli karI kAyA sapata, kasamala jAI janmakeDi tIrthaMkara japate, hari pratibala jina cakakavaI e jIva thayA guNasahi, zrI ANaMdavana Ima kahaI puruSasilAka visaThi. 12 For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dArzanikaziromaNi AcAryapravara zrI. siddhasenadivAkarajInI 19mI dvArnAizikAnuM eka adhika maLI AveluM padya lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI. jaMbUvijayajI bhagavAna zrI. divAkarachanI dvArvizikAonA sau koI abhyAsIo sArI rIte jANe che ke e keTalI badhI atigUDha ane atigahana che. ene artha ukelatAM abhyAsIone aneka sthaLe mahASTano anubhava thAya che. je zuddha kArikAomAM paNa arthaparijJAna mATe A jAtanuM kaSTa anubhavavuM paDe to jyAM pAThanI azuddhi hoya tyAM A jAtanI pArAvAra muzkelI anubhavavI paDe emAM zuM Azcarya ? nyAyAvatArane bAda karatAM bIjI tridikAo upara TIkAgraMtha paNa racAyelA nathI ke jenA AdhAre pAzuddhi tathA arthaparijJAna sahelAIthI karI zakAya kadAca koI payAe e TIkAgraMthanI racanA karI haze te paNa atyAre te e sarvathA ajJAta ane apAta ja che. vaLI AvA gUDha graMthamAM pramANabhUta AdhArathI pAThazuddhi karavAmAM Ave to ja saphaLatAnI adhika saMbhAvanA rahe che. nahitara mAtra amuka prakAranI vicAraNAnA baLe ja je pAThazuddha karavAmAM Ave te pAThazuddhi karavA jatAM ApaNuM hAthe azuddha pAThamAM umero ja ghaNI vAra thaI jAya che. AthI AvA graMthanI haratalikhita pratio jyAM jyAMthI meLavI zakAya tyAM tyAMthI zeAdhI zeAdhIne meLavIne temAMthI zuha pAThane tAravI kADhavA e pAThazuddhi karavAne uttama mArga che. ame gayA varSe punA hatA tyAre zratajJAnanA akhaMDa upAsaka pU. munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja zvAne A hetuthI eka patra e che ke "ya punAmAM bhAMDArakara prAcyavidyAmaMdira (Bhandarkar Oriental InstitutemAM mA siddhasenadivAkarajI. praNIta dhAtrizikAonI eka tADapatra upara lakhAyelI prAcIna prati che. jenadharma prasAra sabhA (bhAvanagara) taraphathI prakAzita mudrita pratinI tenI sAthe tulanA karIne temAMthI tamAre pAThAMtaro laI levA." A patra vAMcI e prati meLavavA mATe meM prayAsa karyo, paraMtu saMsthAnA saMcAlake tADapatra upara lakhAyelA graMthane saMsthAnA makAna bahAra ApatA nathI eTale tyAM jaIne ja meM pAThAMta levAnI zarUAta karI. pAThAMtaro letAM zuddha ane azuha ema baMne prakAranA pAThAMtaro mane temAM maLatA hatA. temAM evA suMdara aneka zuddha pATha paNa mane maLavA lAgyA ke prayatnanI saphaLatAthI tathA graMthanI zuddhi thavAthI mane khUba AnaMda thato hato, paraMtu jyAre 19mI batrIzInA pAThAMtarI leto hato te samaye to mArA AnaMdane pAra ja na rahyo. mukitamAM nahi chapAyeluM eka AkhuM padya ja mane emAMthI adhika maLI AvyuM. mudrita 19mI kAtrizikAmAM kula 31 padya che temAM 11muM pagha nIce pramANe chapAyeluM cheprsprspRssttgtirbhaavnaapcyaadhvniH / baddhaspRSTagamadvayAdisneharaukSyAtizAyanAt // 11 // bAMDArakara saMsthAnI tADapatrapratimAM A sthaLe be kArikAo che, ane tene kama nIce mujaba cheprsprspRssttgtirbhaavnaapcyaadhvniH / spRSTagrAhyazrute samyagarthabhAvopayogataH // 11 // saMghAta-bhedo-bhayataH pariNAmAcca saMbhavaH / bddhspRssttgm(sm)tyaadisnehraukssyaatishaaynaat||12|| bhAMDArakara saMsthAnI prati sivAya bIjI hastalikhita pratimAM A kArikA jovAmAM For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aka 4] 19mI dvAdvizikAnuM eka adhika maLI AveluM paNa 115 nathI AvatI. tethI A eka mahatvanI prApti che. A kArikA umeravAthI kAtrizikAnI kArikAonI 32nI saMkhyA paNa paripUrNa thaI jAya che. prati saMpUrNa ja che; paNa temAM prAra banI 20 batrIzIo ja che, patra 48 che. laMbAIpahoLAI ra414 IMca che. eka kAtrizikAne aMte ti zvetAnAvArya tiH A viziSTa ane vicitra ullekha paNa che. bhAMDArakara saMsthAmAM A tADapatraprati uparathI ja kAgaLa upara karelI eka pratilipi (nakala) paNa che. jo ke pratikripi karanAra lekhake emAM keTaleka sthaLe azuddha pAThano umero karelo che to paNa pAThAMtare levA icchanArane e atiupayogI ja che. je kaMI mahAnubhAvanI svayaM pAThAMtaro levAnI IcchA hoya te A kAgaLa upara karelI pratilipine upayoga karI zakAya tema che. tADapatra upara lakhAyelA graMtha saMsthA bahAra nathI maLI zakatA, paNa kAgaLa upara lakhAyelA graMtha saMsthAnA dhArAdhoraNa mujaba gametyAM bahAragAma paNa maLI zake che, eka prAsaMgika vicAraNA 19mI kAviMzikAnI racanAmAM divAkarajIe bhagavAna umaravAtinA tavAIsUtrane khAsa upayoga karyo che. vara-jJAna-jJAtriAiguthA: fphAvataH A 1bhI dhArjilikAnI 1lI kArikAnuM pUrvAdha vAMcatAM ja spaSTa joI zakAya che ke emAM . jJAna-cArivALi nAmAvaH [tarArtha. 2. 2] satranI spaSTa chAyAM che. AvAM bIjAM paNa sthaLe che. te ja rIte A kArikA pa taravArthasUtrane anusarIne che. saMvatame-mathata pariNAmaci saMmavA A aMza "saMghAta-bhecche 3rapadyate" taravArtha 926] A sUtrane anusarIne che. jo ke mUlasUtramAM saMthAta ane e bene ja ullekha che, te paNa bhASyamAM saMvAta, meDha tathA samaya -e traNeno nirdeza che. AthI ahIM divAkarajIe bhASyane upayoga karyo che, ema paNa jaNAya che. te taravArtha sUtranI be pAThaparaMparA cAle che. eka bhASyasaMmata pAThaparaMparA che ke jene badhA ja vetAMbara anusare che, kemake bhASyane pazu-umAsvAtiprataja mAne che. bIjI sarvArthasiddhisaMmata pAThaparaMparA che ke jene badhA ja digaMbara anusare che. keTaleka sthaLe e pAThabheDanI sAthe arthabheda paNa moTo paDI jAya che. A sthaLe digagaraparaMparAmAM me-dhaMdhAtezya sparane e sUtrapATha che, jyAre vetaraparaMparAmAM saMta-erenja kare evo bhASkarsata sUtrapATha che, divAkaracha bhAsaMmata sUtrapAne anusaryA che e ahIM spaSTa joI zakAya che. tevI ja rIte vaDhagsu(N) dAhirAtirAthanAM A kArikAza vivAvirAnAM tu " tathA "jape zaramAya jini [ saMratAI0 6. rU5 rU ] A sutra sAthe saMbaMdha dharAve che. dvAAiLAnAM tu A sUtrano digaMbara ane tAMbara paraMparAmAM bhinna bhinna artha mAnavAmAM Ave che. digaMbara "Adi zabda =vageree Arya na karatAM prakAra evo artha kare che. eTale sarvArthasiddhi Adi badhI ja digaMbarIya vyAkhyAo pramANe ajANusnigdha athavA ajanyagapurakSA paramANune tenAthI vyadhika" evA guNavALA sAthe ja baMdha mAnavAmAM Ave che; adhika cataradhika Adi guruvALA sAthe baMdha mAnavAmAM nathI AvatuM. paraMtu vetAMbara paraMparAmAM For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 116 ] zrI jaina satya prakAza " [ varSa 14 bhASya ane bhASAnusAra vRtti pramANe A zabdane "vagere e sIdho artha ja levAmAM Ave che ane tethI triguNAdhika, catuguNAdhika, yAvata anaMtaguNAdhikanI sAthe paNuM baMdha mAnavAmAM Ave che. dunnitizAyata divAkarachanA vacanathI teo lekhasaMmata mAnyatAne ja anusaryA che e spaSTa joI zakAya che. 36mAM sUtramAM digaMbaraparaMparAmAM phodha grforfmI evo sUtrapATha che, jayAre vetAMbaraparaMparAmAM je ramAdhi grfbajo evo sUtrapAi che. digaMbaramata pramANe diguNaniSpane diguNarukSa sAthe temaja triguNusnigdhane triguNarasa sAthe-ema samaguNazvine samakSa sAthe baMdha mAnavAmAM nathI Avato. paraMtu bhAgyasaMgatapAThAnuri zvetAMbara paraMparAmAM e prakArano samaguNaniSpane samaguNarasa sAthe baMdha mAnavAmAM Ave che. vaghuma(ma)-A vacanathI divAkarajIe bhASyasaMmata paraMparAne ja svIkAra karyo che e joI zakAya che. digaMbara paraMparAmAM vidyamAna tacvArthavRttiomAM pUjyapAda nAmathI prasiddha AcArya devadie racelI sarvArthasiddhi sauthI prAcIna vRtti che. alaMka Adi badhA ja digaMbara vRttikAro A sarvArthasiddhimAnya sUtrapAThane je anusaryA che. divAkaracha sarvArthasihakAra karatAM paNa prAcIna che. (A saMbaMdhamAM vistArathI jANavA mATe juo bhAratIyavidyAnA siMdhI samAraka aMkamAM paM. sukhalAlajIno lekha) kAraNa ke pUjyapAde savarthasiddhimAM divAkarajInI batrIzImAMthI eka kArikAdha uddhata karyuM che. temaja e ja pUjyapAdapraNIta jainendra vyAkaraNamAM siddhasenAdhyAyanA nAmollekhapUrvaka divAkarachanA matane nirdeza paNa karavAmAM AvyA che. A. zrI. malavAdiSamAzramaNupraNIta dvAdazAniyacakanI vRttimAM TIkAkAra zrI siMharagaNivAdiSamAzramaNe ca= zarthI ghASya (vA) camiti nAmavA tatva AvuM zabdanayanuM lakSaNa tathA vArisena bAda AvA nAmo lekha pUrvaka udadhRta karyuM che. bIje badhe sthaLe sihasenAcAryanA nAme TIkAkAre udhUta karelAM prApya vacana divAkarachanA ja che, tethI A siMhasenAcArya paNa divAkarejI hevAnI ja saMbhava che. tattvArthabhASyamAM (adhyAya 1) nayanirUpaNamAM thathAmidhA 2. evuM zadayanuM valaNa Ave che. AnI sAthe sihasenAcAryanA nAme udhata karavAmAM AvelA zabdanayanA lakSaNane bArIkAIthI parakhAvI jotAM zrI siddhasenAcAryanA zabdanayanA lakSaNo taravAthabhASagata zabdanayanA lakSaNanI sAthe saMbaMdha che ema spaSTa joI zakAya che. AthI paNa e vAtanI puSTi thAya che ke-dArzanikaziromaNi AcAryapravara zrI. siddhasenadivAkarajIe paNuM tatvArthabhASyane upayoga karyo che. nipANi (mahArASTra, saM. 2004, mAgazara vada 10, tA. 5-1-48. * ahIM thara ghA vAgha na camiti abhiyAnaM tat-e prakAre anvaya karavAthI A vAkaya vidhipradhAna che ane temAM zabdanayanA lakSaNanuM vidhAna karavAmAM AvyuM che e barAbara samajI zakAze. tattvArthaTIkAkAra gaMdhahatI zrI siddhase gaei paNa A vAkayane tathA "gha ghAa 1 aafmAramiyAnaM tatta" e rIte ja uddadhRta kayu che. For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir praznottara-prabodha projaka-pUjya AcArya mahArAja zrI. vijayadrasUrijI (gatAMkathI cAlu) 44 prazna -anya darzana kAromAMnA keTalAka ema mAne che ke zarIramAM dAkhala thavAnA vakhate ane zarIramAMthI nIkaLavAnA vakhate AtmA dekhAto nathI. mATe ame mAnIe chIe ke "AtmA nAmane pradArtha che ja nahi, ne dehanI hayAtImAM saMvedana (caitanya) saMbhave che, ane te baLIne rAkha thayA pachI caitanya jaNAtuM nathI mATe ame kahIe chIe ke dehamAMthI citanya pragaTa thAya tethI caitanya padArtha che, ne te deha zrita che. kAraNa ke jema bInamAM citrAmaNa rahe tema te zarIramAM rahe che. jema bhIMta vinA citra na rahe, ane te eka bIta cheDIne bIjI bhIMtamAM jAya nahi, eTale citra bhIMtamAM ja upaje (citrAya) ne tyAM ja nAza pAme, vaLI jema pANIne parapoTo pANImAM ja utpanna thAya, ne tyAM ja nAza pAme, tevI rIte caitanya pazu paMca bhUtamAMthI pragaTe ne tyAM ja nAza pAme,ema kema na mAnI zakAya? uttara-AtmA, amUrta (arUpI) che, ne AMtara (kAmaNuM, sarma, liMga) zarIra paNa jema rUpi chatAM bahu ja sUkSma hovAthI dekhAtuM nathI, te pachI arUpI AtmA na dekhAya, emAM navAI zI? e pramANe jeno te zuM paNa bIjAo: 5 mAne ja che, ema prabhAkarenA A zvaka uparathI sAbita thAya che te A pramANe- antarA bhavadeho'pi, sUkSmatvAnopalakSyate // niSkrAmanpravizanvA'pi nAbhAvo'nIkSaNAdapi // 1 // artha-jyAMsudhI saMsArI jIva saMsAramAM rahe, eTale meze na jAya, tyAM sudhI, kAmaNa zarIra, tenI sAthe ja rahe che, mATe te bhavadala kahevAya che. te zarIra bahu ja sUkSma hovAthI tenI jema-vacamAM tene dhAraNa karanAra AtmA paNa jayAre pUrva sthAnamAMthI nIkaLe ne navIna sthAnamAM dAkhala thAya, tyAre dekhAto nathI, te paNa-AtmA nathI ema te nathI ja-eTale AtmA che ja. A pramANe che ke kArmANa zarIravALe chatAM paNa AtmA jatAM ke AvatAM dekhAtuM nathI, paNa amuka amuka cihnothI AmAno nirNaya jarUra karI zakAya che. ahIM daSTAMta e ke-jeNe bhUta tene pahelAM jela nathI, te mANasa paNa jema ne bhUta vagerene vaLagADa che, te kAraNa vinA paNa vAraMvAra hAsya gAyana, rudana vagere ceSTAo kare che-A cihno joIne nirNaya kare che A mANasanA zarIramAM bhUta vagere dAkhala thayela che, tevI rIte zvAsocchavAsa vagere cilo joine AtmAno paNa nirNaya karI zakAya che. vaLI vAdIe paMcabhUta dharma caitanyane sAbita karavA je citranuM daSTAMta AyuM, te paNa geravAjabI che. kAraNa ke citra, acetana (jaDa) che, cAlavAnA svabhAva vinAnuM che. ane AtmA sainya savarUpa che, tathA kamAdhIna hovAthI nAkAdi vividha gatiomAM bhramaNa karanAra che. AthI sAbita thayuM ke bhIMtacitra ane AtmA taddana vilakSaNa hevAthI, cAlu prasaMge bhIMtacitranuM dRSTAMta ApI zakAya ja na.i tethI cetanya paMcabhUtano dharma che, ema kahevuM UMcata nathI. 44. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 13 45 prazna-eka bAju karmabaMdhanA prasaMge zrI tattvArthasUtrAdimAM mithyAdi pAMca hetuo jaNAvyA, ne bIjI bAju zrI sammatiprakAranA pahelA kAMDanI 1lmo gAyAmAM kahyuM che ke-ganimitte karma baMdhAya che. te A baMne pAThAnuM kharuM rahasya zuM samajavuM? uttara-mithyAtvanI mukhyatAthI pahele guNarayAne karma baMdhAya che. ane bIjA, trIjA, cothA ne pAMcamAM guNasthAnake, aviratinI mukhyatAthI karma baMdhAya che, tathA chaThThA guNarayAnakathI mAMDIne navamAM guNasthAnaka sudhInA cAra guNa thAnake kAyanI mukhyatAthI karma baMdhAya che, te dazamAM guNasthAnakathI mADAna teramA sayAga guNasthAna suvAnA cAre gurusthAne thatA karmabaMdhama vAganI mu khatA che. je vakhate je hetunI karmabaMdhamAM mukhyatA hoya, te vakhate saMbhavatA bIjA hetuo paNa gaNupa rahelA ja che. jemAM pahelA guNasthAnake je karmabaMdha thAya tema milAva hetunI mukhyatA, ne bAkIne avirati, kaSAya, yemanI gauNutA samajavI. A rIte AgaLa bIna vagere guNasthAnamAM paNa avirata vagere hetuomAM paNa, eka hetunI mukhyatA heya, tyAre bIna saMbhavatA hetuonI gauNatA samajavI. A muddAthI zrI tavAIsatrAdimAM cAra baMdha hetuo jaNAvyA che, na coga hetu lAMbA samaya sudhI rahe che. eTale jema TheThA teramA sayoga guNasthAnaka sudhI yama hetu kAyama rahe che, mithyAtva, avirati ane kaSAya tevA nathI. eTale miyAva vagare traNa hetuo lAMbA kALa sudhI rahetA nathI. mATe ja mithyAtvAdi cAra hetuomAM yogane chevaTe jaNAvyo che e AthI samajAya che. kamabaMdhanI sAthe je yogano avinAbhAva saMbadha che, te mithyAvAdI traNane saMbaMdha nathI. mATe karmabaMdhamAM mukhya kAraNa yogane mAnI ne bIja traNa kAraNane gaNamAnI lega nimitte zubha athavA azubha karma baMdhAya ema paNa kahI zakAya. A muddAthI zrIsaMmatimAM ane vizeSAvasthAnI 1935mI gANAmAM yogane kama badhamAM nimitta karyo che. A rIte judI judI apekSAe banne vacane ghaTI zake che. temAM lagAra paNa atha bheda che ja nahi. AvAM pakSaka vacana zrI bhagavatIsUtra vagere ghaNuM sUtra kaMthAdimAM paNa jaNAya che. zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke jyAM sudhI A jIva traNa yogamAMnI kaMI paNa kriyA kare, tyAM sudhI tene kabadha cAlu rahe che. keI vakhata AyuSyane baMdha thato hoya tyAre AThe karmasamUhane bAMdhe, te sivAranA samaye AyuSyane baMdha thatuM nathI mATe sAta kI badhAya. temAM paNa navamA guNasthAnaka sudhI bAdara kavAyanA nimere mehanIya karma baMdhAya, tethI dezamAM guNasthAne Ayu-maha sivAyanAM cha karmo baMdhAya te agIyAramA bAramA teramA gusthAnake eka sAtAvanAya ja baMdhAya; te sivAyanAM karmo na ja baMdhAya. 45 46 prazna-pAMca prakAranA jAtivI devAmAM kayA devo nI apekSAe ekI RhivALA kahevAya ne kayA deva konI apekSAe mahaddhika kahevAya ? uttara- caMdra, 2 sUrya, 3 graha, 4 nakSatra, 5 tArA A rIte pAMca prakAranA yotiSI devAmAM tArA devA karatA nakSatrado mahaddhika samajavA ane nakSatrothI grahade mahaddhika samajavA. mahadevAthI sUrya-caMdra meladdhika ane sUrya (deva)thI caMdra-iko mahaddhika jamavA. ahIM maharvikapaNune ane alpakipaNAne saMbadha vAyuSyanI sthiti sAthe For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 4 ] praznottara-prAya hoya che. tethI samajAya che ke-apaddhaka devenuM AyuSya mahahiM denA AyuSyanI apekSAe a85 heya. mATe ja caMdrAdi pAMceya caMdranuM sauthI vadhAre AyuSya levathI sUryAdi cAra jyotiSI karatAM vadhAre mahaddhika cakro gaNAya. temAMthI sUrya, graha, nakSatra, tArA kramasara epachI echI nahivALA kahevAya. kAraNa ke caMdramAnuM AyuSya 1 palyopama ne lAkha varSanuM, sUryanuM AyuSya 1 popama ne hajAra varSanuM, grahanuM 1 popamanuM AyuSya, nakSatranuM ardhapopamanuM ane tArAnuM AyuSya 1 palyopamanuM zrI jIvAbhigama, prajJApanAsutrAdimAM jaNAvyuM che. 46. 47 prazna-caMdrAdi pAMcamAM zIdhra gati karanArA koNa? ne maMda gati karanArA koNa? uttara-1 caMdra, 2 sUrya 3 graha, 4 nakSatra, 5 tArA-ahIM jaNAvyA pramANe, kamasara ca drathI sUryanI gati utAvaLI hoya, tenAthI praha-nakSatra-tArAnI kramasara gati zIdhra hoya che. kAraNa ke eka aherAtramAM caMdramA jeTaluM kSetra cAle, teTaluM kSetra cAlatAM sUryane aherAtrathI cha vakhata lAge che, tenAthI prahane, nakSatrane ne tArAne kamasara teTaluM ja kSetra cAlatAM ocho vakhata lAge che. ema zrI jIvabhigamasUtra TIkAdimAM jaNAvyuM che. 47. 48 prazna- tivA devadinuM jaghanyujha AyuSya keTaluM keTaluM hoya? uttara-(1) caMdravimAnamAM devonuM jadhanya AyuSya eka pApamane bhAma, ne utkRSTa AyuSya eka popama ane eka lAkha varSa pramANa jANavuM. temAM caMdravimAnamAM caMdradeva, sAmAnika devo ne AtmarakSaka deva vagere Upaje che. temAM e niyama che ke, caMdra ane tenA sAmAnaka devonuM AyuSya utkRSTa ja heya, ne AtmarakSakadi devanuM AyuSya jaghanya ja heya. tathA caMdravamAnamAM rahenArI devIonuM janya AyuSya rU popama, ne utkRSTa AyuSya popama ane 50000 , (2) saryavimAnamAM devonuM ja A palyopama, u0 A eka popamAne hajAra varSa; devIonuM ja A pRpApama, u0 A0 rUpalyopama ne 500varSa; (3) grahavimAnamAM devanuM ja A pa0, u0 A. 155ma; devIo nuM ja A popama, u0 A palyopama; (4) nakSatra vimAnamAM devonuM ja A palyopama, u0 A0 rUpalyopama; devIonuM 10 A0 phUpalyopama, u. A sAdhika palyopama. (5) tArA vimAnamAM devanuM jaA0 popama, u0 A0 phUMpopama; devIonuM ja A palyopama,u. mA. sAdhika palyopama 48. 40 prazna- caMdrAdi pAMcamAM kayA kyA vadhAre ne kayA kayA ochA heya? uttara-prahAdi traNa karatAM caMdra sUryo ochA hoya. ne mAMho mATe vicArIe to sUrya ane caMdro sarakhI saMkhyAmAM hAya, kAraNa ke dareka pAdimAM sarakhI saMkhyAe ja caMdra jaNAya che. jema jaMbudvIpamAM be surya, be caMdramA, lavaNa samudramAM 4 sUryane4 caMdramA vagere. nakSatro saMkhyAtaguNa jANavA, kAraNa ke dareka caMdrAdinA parivAramAM 2828 nakSatra hoya che. tethI praha saMkhyAtaguNa jANavA. kAraNa ke nakSatra karatAM sAdhaka traNa guNa graha. dareka caMdrAdinA parivAramAM jaNAvyA che. tenAthI tAre saMkhyAtaguNu jaNA. kAraNa ke dareka sUryAdi parivAramAM ghaNuM keDI pramANa tArA hoya che, tArA karatAM prahe, For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 13 napha, cakra, sUrya kramasara ochA ochA jANavA. ema zrI jIvAminama, prajJApanA sutra vRtti vageremAM jaNAvyuM che. 49. 50-prazna-zrojIvAjIvAbhigamasUtranA racanAra koNa? uttara-prabhu zrI mahAvIradevanA praziSya cauda pUrvadhara bhagavaMta zrI jIvAjIvAbhigamasatra banAvyuM che, ema "zrImatithivasuddhApUrvAdavivaDha" ItyAdi vAkyathI samajAya che. 50. 51 prazna-zrIjIvIjhavabhigamasUtra kayA aMganuM upAMgasUtra che? uttara-trIjA aMga tarIke suprasiddha zrI pAnamasUtranuM upAMga A zrIjIvAjIvAmi gamasUtra che. 51, 52 prazna-aMga ane upAMgamAM phera zo ? uttara-aMga satramAM jaNAvelI padArthatattvanI ke bInane vistAra upAMga sUtromAM karyo che. eTale jemAM aganI bInA vistArathI jaNAvI heya te upAMga kahevAya. zarIramAM aMga ane upAMganI je saMkalanA hoya che, tevI ja aMga sUnI ane upAMga sULonI saMkalanA ghaTI zake che. aMga 12 che te ja pramANe upAMga paNa bAra che. bAramuM aMga dRSTivAda viccheda pAmyuM che. para. pa3 prazna-zrI AcArAMgasutranA mUla niryukita vagerenuM pramANa zuM? uttara-mUla sUtranA racanAra zrI sudhamIsvAmI gaNadhara. sUtranuM pramANa-2525 zleka. AryA chedamAM niryuktinA banAvanAra zrI bhadrabAha svAmI. niyuktinuM breka pramANu-450, gAthA-362. cUrNinuM pramANa 8300 zleka, TIkAkAra zrI zItrAcArya, temaNe saM. 933mAM 12000 brekapramANu TIkA banAvI. te pahelAM zrI gaMdhahastio aMga sUtranI TIkA banAvI hatI. temAM zIvAMkAcA jaNAvA-phArizAvavAmaviduSa' ItyAdi vAkaya pramANuta che. kAla doSathI te viccheda pAmatAM zrI abhayadevasUrie nava aMgenI TIkA navI banAvI te vakhate zrI zIlabhAcAryavRta AcArAMgaTIkA ane sUtrakatagaTIkA hayAta hatI tethI temaNe navI TIkA na banAvI 53. 54 prazna- zrI sUtrakRtAMga nAmanA bIjA aMganI niti vagerenuM pramANa zuM? uttara- 1 mUla sUtranuM pramANa 2100, 2 niyukti banAvanAra zrI bhadra bAhasvAmI, 3 niyuktinuM plekapramANa 25, gAthA 208 4 cUNi-10000 % pramANa, 5 zrI zIlAcAyaeN banAvelI TIkAnuM pramANa 12850 leka. 54. 55 prazna- zrI sthAnagisUtranA mUlasUtra TIkA AdinuM pramANa zuM? uttara-mUla sUtranuM pramANu 3600, pUjyazrI abhayadevasUri mahArAje vi. saM. 1 20ma 14250 pramANu banAvI che, te hAla vidyamAna che. 55. 56 prazna-zrI samayAMgasUtranA mUlasatra, TIkA vagerenuM pramANa zuM? uttara-1 mUtra satranuM pramANa 1667, 2 zrI abhayadesUri mahArAje vi. saM. 1120 mAM 3564 kapramANu TIkA banAvI. paka, (cAlu) For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ TAITalanA bIjA pAnAthI cAlu] (5) jaina sAdhu vastutaH mikSuka nahIM haiM; kyoMki ve rAta dina jJAna dhyAna meM lage rahane ke atirikta sAhityika pravRtti aura janakalyANa ke nimitta upadeza dene ke kArya meM apane Apako saMlagna rakhate haiM / (6) jaina sAdhu bor3o, tambAkU, pAna, bhAMga, gAMjA, carasa Adi samasta vyasanoM se sarvathA rahita rahate haiM / nATaka, sinemA Adi kI to bAta hI dUra hai| (7) jaina sAdhu hamezA hI paidala bhramaNa karate haiN| tAMgA, ghor3A, sAikila, U~Ta, moTara, rela Adi kisI bhI savArI kA upayoga nahIM karate haiN| (8) apane upayoga ke liye mAtra maryAdita vana rakhate haiM aura yahAM taka ki dhAtu ke pAtra bhI kAma meM nahIM lAte haiN| kATha ke pAtra kA hI upayoga karate haiM / ( 9 ) paisA aura strI donoM se dUra rahate haiN| apanI sagI mAtA yA eka dina kI lar3akI kyoM ho, ve usakA sparza bhI nahIM kara sakate haiN| isake atirikta ve vanaspati aura phala phUla kA sparza nahIM kara sakate haiN| (10) bhikSA lAne ke liye jo 42 niyama bane haiM, unakA kaThoratA se pAlana karanA jaina sAdhuoM ke liye anivArya hai / isa prakAra ke tyAgI, saMyamI aura lokopakArI sAdhuoM ko bhikSuoM meM samAveza karake una para begarsa bila lAgU karanA anucita aura anyAyapUrNa hogaa| isaliye merA anurodha hai ki sabhA yadi isa bila ko pAsa karanA hI cAhatI hai, to jaina sAdhuoM para bila lAgU na ho sake, aisA sudhAra karake yaha bila pAsa kiyA jAve / "vizAlabhArata"nA purAtattvAMka kalakattAthI prasiddha thatA 'vizAlabhArata' mAsike eka purAtattva-aka pragaTa karavAnuM nakakI karyu che. A akanA eka sampAdaka pyu. ma zrI. kAMtisAgarajI che. A aMkamAM jaina vidvAnA taraphathI jaina puzatattva saMbaMdhI lekhA ApavAmAM Ave e jarUrI ane icchanIya che. eTale pUjya munivara temaja khIjA jaina vidvAnAne vinaMtI che ke teo peAtAnA tethe tA. 15-2-48 paDesAM nIcenA saranAme 432 bholI mA. 'yU bhu. ma. zrI aMtisAgarala C/o vizAlabhArata kAryAlaya 120 | 22 sarayUhara roDa, sattA. For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jatna Satya Prakasha. Regd. No. B. 3801 zrI jaina sarva prakAra - dareke vasAvavA yogya | zrI jena satya prakAzanA traNa vizeSAMka (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIra svAmInA jIvana saMbaMdhI aneka lekhothI amRddha ak : mUlya cha AnA (TapAla kharcane eka mAnA vadhu). (2) dIpotsavI aMka . bhagavAna mahAvIrasvAmI pachInAM 1 0 0 vaSa" pachInAM sAtasA vaSa'nA Trena itihAsane lagatA lekhAthI samRddha sacitra e ke H mUlya savA rUpiyA, (3) kramAMka 100 : vikrama-vizeSAMka kSamrATuM vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhAthI hAmaha 240 pAnanA daLadAra sacitra aMka : mUlya DhADha rUpiyA, zrI jaina satya prakAzanA me viziSTa akA [] kamAMka 43-nadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAbarUpa lekhAthI samRddha aMka : mUlya cAra AnA. [2] kramAMka 45-ka. sa. zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana saMbaMdhI aneka ropethI samRddha ake : mUlya traNa AnA kAcI tathA pAkI phAila 'bI jana satya prakAza 'nI trIjA, pacimAM, gAThamA, 64 mA, agiyAramA tathA bAramA varSa nI kAcI tathA pAkI phAIlo taiyAra che. mUlya darekanuM kAcInA be rUpiyA, pAkInA aDhI rUpiyA, - lAkhA -- zrI janama satyaprakAzaka samiti zagabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. praka:-maganabhAI choTAbhAI desAI. zrI vIravijaya prInTIMga presa, salApasa kosADa, che. bo. naM. 6 zrI bhakti mArga kAryAlaya-amadAvAda. prakAzaka:-cImanalAla gokaLadAsa zAha. zrI jainadharma" satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, ziMgabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda, For Private And Personal Use Only