Book Title: Gyansara Pravachanmala Part 01
Author(s): Vijayomkarsuri
Publisher: Jaswantpura Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032762/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pUjyapAda saMghasthavira AcArya bhagavata zrImad vijaya bhadra surIzvara sadgurubhyo namaH SLIGIER ULa HIONI ) 'pravacana kAraH pUjayapAda,zAsana prabhAvaka, AcArya bhagavattA zrImada vijaya OMkAra surIzvara mahArAjA. : prakAzaka : zrI sAbaramatI rAmanagara jaina che. mU. pU. saMgha amadAvAda-380005. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAcAya, nyAya vizArada, mahAmahopAdhyAya zrImad - yaze vijaya mahArAjAnI aNumela kRti "jJAnasAra para pravacana jJAnasAra pravacanamALA bhAga 1 lo (aSTakaH 1-2) pravakatA : pUjyapAda, zAsana prabhAvaka, AcArya bhagavanta zrImada vijaya kAra sUrIzvarajI mahArAjA - saMpAdaka: muni zrI. yazavijayajI Sheng Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Gun Jin Mi Mi Mi Mi Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: sAbaramatI rAmanagara jaina che. mU. saMdha, amadAvAda-380 0 05 AvRtti pahelI vi. saM. 2035 cAra rUpiyA muka : madhu prinTarI bhIkhAbhAI esa. paTela dUdhavALI piLa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda 380 001. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA bhAga pahele nyAyAcArya, nyAya vizArada, mahAmahopAdhyAya zrImadda yaza vijaya mahArAjAnI anupama kRti "jJAnasAranA pahelA ane bIjA aSTaka para pUjyapAda, saMghasthavira, AcArya bhagavanta zrImad vijaya bhasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadhara pUjyapAda, zAsana prabhAvaka, AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kAra sUrIzvarajI mahArAjAe vi. saM. 2034nA sAbaramatI (amadAvAda)nA cAturmAsamAM Apela pravacananuM sArabhUta avataraNa. avataraNa kAraH pUjaya munirAja zrI. municandra vijaya mahArAja Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khavAI jaIe, jJAnasAramAM ! -muni zrI yazovijyajI aNamola grantha che "jJAnasAra." haiyAne levI nAkhe tevA ceTadAra-vedhaka vAke, ahIM ne tahIM, mera, pitAnuM sAmrAjya pasArIne beThelAM jovA maLe che. A grantharatnamAM. evI vaibhavI duniyA che "jJAnasAra'nI, jemAM ekavAra peThA pachI bahAra nIkaLavAnuM mana na thAya ! ane tethI te emAM khavAI javAnuM tamane AmaMtraNa pAThavuM chuM huM. (jo ke, zIrSaka sUcave che tema, mAtra tame ja nahi, huM paNa AmaMtrita chuM ) bahu majhA Avaze emAM. hA, khovAI javAmAMya, majhA maLI zake che ! e khovAvuM e ja te potAnI jAta sAthe pheIsa Tu pheIsa rIlesana sAdhavAne eka mAtra saraLa upAya che ne ! bahAranI duniyAmAMthI bepattA banyA sivAya nijanI duniyAmAM zI rIte DokiyuM thaI zake ? kavie kahyuM cheH "mAyA saMsAramAM raMgatALI ramatAM, AtamanuM motI khovANuM che " paNa e khevAyela Atmadhana rUpI motIne zodhavAne kaI mArga khare ke nahi ? khare. "jJAnasAra' jevA granthamAM khavAI javuM te ja evI prakriyA che, je pelA motIne paNa hAthamAM mUkI de ! Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa A khavAI javuM eTale zuM ? AvA granthanA je vedhaka vika che, emane gADha saMparkamAM AvavuM te ja A khovAI javuM che. dIvAsaLInA gharSaNa cheDe sarakhAvIe A vAtane. dIvAsaLImAM mahatvane bhAga che tenuM rAsAyaNika dravyothI bhareluM paDyuM ane mukhya vAta che e TApacAnuM gharSaNa pathamAM AvavuM te. bAkasamAM paDela dIvAsaLInA TopacAmAMya prakAza pAtharavAnI zakti te paDelI ja che, paNa ene ghasavAmAM na Ave tyAM sudhI ? tyAM sudhI e zakti suSuptAvasthAmAM paDI raheze. dIvAsaLInA TopacA jevA vedhaka vAkAne paNa cintananA gharSaNapathamAM na laI javAmAM Ave tyAM sudhI anubhUtine prakAza zuM sAMpaDe ? vedhaka vAkayenA vimAnane anubhUtinA kSetramAM utarANa karAvavA mATe ranavenI garaja sAre che cintana. zabdonI vizALa kerIDora (parasALa) vadhyA pachI ja Ave che anubhUtinA khaMDanuM dvAra. cintananA TakorA pelA tAre mAre, ane "Takoro mAre, te khUlaze ja'nI prasiddha paMkti kahe che tema, te khulIne ja raheze. - te anubhUtinA kSetre utaravuM ja rahyuM. goLa keTalo gaLyo che enuM varNana bIjAnA mukhe game teTalI vAra ane game teTalI jhINavaTathI sAMbhaLate teya nahi ja meLavI zake. ekAda gAMgaDI goLa moDhAmAM nAkho ja rahyo e sAruM te ! jJAnasAranA goLane zeDo namUne batAvuM ! "muninuM sukha devonA sukhane kyAMya korANe mUkI de tevuM che [rApa]. eka varSane dIkSA paryAya thayA pachI te muninuM sukha anuttara devalokanA, ekAnta sAtA vedanIyane upabhoga karatA devanA sukhaneya kyAMya TapI jAya evuM che. duniyAmAM evI koI vyakti nathI ke evuM keI sthAna nathI jenI upamA muninI citta-prasannatA joDe ApI zakAya. A vAkaya rU5 goLanA ravAmAMthI ekAda gAMgaDI cAkhazo? munijIvananI nAnakaDI AvRtti samA pASadhamAM viratine rasAsvAda mANe. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamane pelI bhAvanA sparyA vagara nahi rahe. dhana dhana te dina muja kadI haze, huM pAmIza saMjama zuddhojI... upara kahyA tevAM vedhaka vAkyone A granthamAM toTe nathI. enA. prathama prakaraNa (aSTaka)ne ja udhADa juo ne ! apUNane pUrNa banAvavAnI, kaho ke jIvane ziva banAvavAnI prakriyAnuM saMkSipta chatAM. kevuM saceTa varNana tyAM che! e varNana vAMce. e para cintana kare ane pachI anubhUtinA kSetramAM kUdI paDe ! cintana eTale anubhUtinA sAgaramAM khAbakavA mATe gya. pijhisana" levAnI kSaNe. paNa e kSaNane have anubhUtinA raMge raMgAvA de. have DhIla na kare. anubhUtinA samudramAM khAbakI paDe ! aNamola AnaMda tamArI vATa joI ne tyAM beTho che. anubhUti parAyA jevA lAgatA zabdone potIkApaNAne puTa Ape che. "AtmAnaM viddhi (tArI jAtane oLakha !) jevA sUtra para kalAko sudhI, tarka pUrNa rIte, zrotAonA dilane hacamacAvI nAkhe tevuM pravacana ApatAM AvaDatuM hoya ke eTalA nAnA amathA sUtra para mahAgrantha lakhatAM AvaDato hoya teya banI zake ke e sUtra e vatA ke lekhaka mATe parAyuM hoya ! paDozamAM rahetI kaI vyakti karatAM hajAro mAIla dUra, videzamAM rahela kAI AtmIyajana vadhu nIkaTa lAgI rahevAnuM kAraNa zuM che? kAraNa e ja che ke, tyAM antaranI. vibhAvanA haiyAnA sAmIya ane dUratvathI thAya che. A ja niyama zabdonA sAmrAjyane lAgu paDe che. je vAkyanI kAvyamayatA ke zAbdika jhaMkRti para ja ApaNe lebhANA hatA, te nitanuM saMgAthI hovA chatAM parAyuM hatuM. roja enuM pArAyaNa karavA chatAM e dUranuM hatuM. enA para ghaNIvAra vidvattApUrNa pravacane apAvA chatAM e cheTenuM hatuM. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A parAyApaNAne have pitIkApaNAmAM pheravavuM che. enA mATe ja anubhUtinI vAta karI. cAle, AsvAdIe-mamaLAvIe jJAnasAranAM vedhaka vAne. pUjyapAda, mahAmahepAdhyAya, zrImad yaze vijaya mahArAjAnI aNamola kRti che A jJAnasAra, "sama, sama, khUla jA !" je kaI matra AvaDI jAya te vedhaka vAkAne masa moTe khAne "jJAnasAranI guphAmAM dekhAvA mAMDe ! kahe ke, aMdaranI vaibhavI duniyAmAM rahelAM anupama rane najara sAme dekhAvA lAge. jarUra che anubhUtinI duniyAnA baMdha dvArane bAraNe TakorA mArI zake evA vedhaka-haiyAne hacamacAvI nAkhe tevA keI vAkaya para UMDuM cintana karavAnI. pelA dvAra khUlya ja chUTako ! "jJAnasAra" granthanI vedhakatA pravacanakAra, pUjayapAda AcArya bhagavanta zrImad vijaya kAra sUrIzvarajI mahArAjAnI tArkika chatAM sugama rajuAta vaDe ahIM dhAradAra banelI vAcaka anubhavI zakaze. prAcIna, atihAsika daSTAtane navA saMdarbhamAM mUkavAnI temanI zailinI viziSTatA A granthanA pAne pAne jovA maLaze. pUjyazrInAM pravacanene sAMbhaLavA e jIvanane eka lahAvo che. e lahAvo laI zakanAra ane na laI zakanAra sahRdayI vAcakenA hAthamAM A pustaka jaI rahyuM che. tyAre hRdayane apAra paritoSa thAya che. A granthane prakAzanamAM lAvavA dvArA zrI. sAbaramatI rAmanagara che. mU. saMghanA kAryavAhake sukRtanA sahabhAgI banyA che. jaina upAzraya, rAmanagara, sAbaramatI, jJAnapaMcamI, vi. 2035 amadAvAda-380005 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? 7 . 14 anukrama [1] pichANa sAcI pUrNatAnI [11] sAcI pUrNatA kaI? zAzvatatA vaDe pUrNatA gajasukumAla muni ane khaMdhaka muni jJAna vaDe pUrNatA bharata mahArAjAnI vAta AnaMda vaDe pUrNatA karmothI mukta banavuM che? [1/1] jJAnAvaraNIya karma darzanAvaraNaya karma vedanIya tAvane kapaDAmAM mUkanArA ! mohanIya karma sUra rAjA jevA bane ! AyuSya karma vAsvAmI ghaDiyAmAM dIkSA sAMbhare che ! avaMtI sukumAlanI vAta lavasattamiyA suranI vAta kyAM kama khaTake che? [1/1] nAma karma aMjanA satInI vAta gotra karma aMtarAya karma 15 17 17 18 20 21 23 [3] 25 26 27 30 32 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 34 35 37. 30 38 40 43 44 46 46 49 47 moMghavArI kyAM naDe ? pUjAmAM ! dAnAntarAya khaTake ke lAbhAntarAya ? karma kheMcavA joIe [4] virodhAbhAsa jagAvo! [1/1] virodhAbhAsa utpanna kare ! vIrA merA, gaja thakI utare ! nidhAna gharamAM heya pachI... kRSNa vAsudevanI vAta karNadeva ane mInaLadevI A dukhamAMthI chUTavAne raste vAta naMdISeNa muninI pUrNatA uchIne zaNagAra ! [1/2]. zAlIbhadranI Rddhi heje ! vAta sAbunI goTI khAnAranI ! baLabhadrajInI vAta DaoNkTaranI pAse dardanI vRddhi na magAya ! karmarAjAnI deNa ! keziyara ke mAlika ? [6] pUNatAH kAlpanika ne vAstavika [13] sAdhu te sukhiyA ghaNa... zAsanane saMtAna samapavA taiyAra che ? harakha-zekanAM meje kalpanAno hala...! jenI kalpanAya revaDAve e vastu kevI ! jAgRti jJAnadraSTinI [14] kALu-LuM havethI baMdha ne ? karNa rAjAnI vAta 55 56 58 68 ' 72 - 73 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 78 81 84 85 87 88 89 91 (3 keNe dukhonI bheTa dharI ? jarA vicAre ! [8] upekSA jananI pUrNatAnI [15] tame zuM mAge ? ArAdhakanI vicAraNuM cakravatI rAjA khuza thaye teya...! puNiyA zrAvaka jevA jevuM che ? pauSadhane AnaMda ghaDA ghara ApaNu.. apekSA ne upekSA apUrNa khabara pUNa [1/6] nami rAjAnI vicAraNA evAM sAmAyika keTalAM thayAM..? kAlidAsa ane bhavabhUti jyAM ochAza tyAM sukha! sAdhunA ne zrAvakanA vicAra eka sarakhA ! meghakumAra muninI nIMda keNe harI'tI? devane dukha bahu jatinuM e... [10] pUNatA kyAM chupAyelI che? [1/7] camarendranI IrSA nava tane jANavA eTale zuM ? tamArA gharamAM have pUNajaNa dekhAya che? subhama cakrIne asaMtoSa ! bAdazAhane saMnyAsI [11] aMdhAriyAmAMthI ajavALiyAmAM ! [18] zemAM majhA Ave che ? aMdarane kArDiyogrAma jyAre AtmA paramAtmA bane che. 93 84 100 101 102 103 105 106 107 109 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 113 114 117 117 119 120 122 124 125 126 127: 130 [12] magnatA [2/1] zobhana muni vaidya ane dardI jIvanarUpI kAra breka vagaranI to nathI ne ! prazno ziSyanA, uttara gurunA ! .[13] bhakti paramAtmAnI [2/2]. pUjAnI vidhi barobara jANe aMgabhUM chaNAM ghera dhovA laI jAya che ? tALAkuMcI kadI na vAparaze. zAsanadevanI pUjA thAya ? puSpapUjAmAM virAdhanA kharI ke nahi? bhavobhava tama caraNenI sevA [14] draSTA bane ! [2/3] jayavIyarAyanuM abhUta pada "bhavanio" katRtva nahi, sAkSitva ! sanatakumAra muni [15] dhyAtA, dayeya ne dhyAna ! [2/4]. piMDastha, padastha ne rUpAtIta dhyAna nAgaketunI jinapUjAnI ekAgratA [16] muninuM anupama sukha [25] huM rahI gayA ! ArAdhanA vagarane dhanavAna ? bicAre. kevuM che muninuM sukha ? devomAM viSaya vAsanAnI kramazaH ochAza lalitAMga deva [17] dhyAnamAM lIna bane ! [2/6] rAvaNa rAjA ane dharaNendra guru mahArAjane AzIrvAda zuM hoya ? 131 1 34 135. 138 139 14ra. 144 145 145 146 147 148 151 15ra. 153. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 1.55 156 158 159 160 vAta eka rAjAnI nityAraga pAraNA heha !' ke che AnaMda magnatAne ? [18] jIvana kaI rIte zAnta bane? [27] putranI dIkSAnA samAcAra AnaMda ke...? cilAtiputra nAnakaDA praznane mATe javAba [19] karUNAbhInI AMkhamAMthI...[28] vAta eka sALavInI evI keTalI dezanA saMbhaLANuM...! vyAkhyAna sAMbhaLavA jatA ho ane... zAsana jene haiye vasyuM ! nayaNe karuNA, vayaNe amarata ! 162 163 164 166 168 168 170 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM ke huM ja zuddhi patra pRSTha paMkti azuddha 2 15 papekaTiva paTiva saMtikara" laghuzAnti" mahAgiri sUri Arya suhasti sUri pAMcamA ekAvanArI lavasattamiyA. 15 cenala ceIna pR. 15, 106 ane 110 upara "zukala' chapAyuM che, tyAM badhe suphala' samajavuM. 114 16 vava vaidya pahelA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA-1 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda, saMghasthavi2, AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadrasUrIzvarajI mahArAjA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : pravacanakAra : pUjyapAda, zAsana prabhAvaka, AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kaOMkArasUrIzvarajI mahArAjA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] pichANu sAcI pUrNatAnI aindrazrIsukhamagnena, lIlAlamamivAkhilam / saMccidAnandapUrNena, pUrNa jagadavekSyate // jIvananA lagabhaga dareka tabakke manuSya kaMIne kaMI apUrNatA - adhUrAza anubhavate ja hoya che. ghaNI vAra e apUrNatA gherI nirAzAne jamAvI rahetI hoya che, amuka padArtha ke vyakti vagara to cAle ja kema? phalANa cIja na maLe to kema karI jIvI zakAya ?" A ane AvI cintAo niza-dina manuSyanA magajane kerI khAya che. pariNAme jame che Tensana. taNAva. . A mAnasika pIDA - Tensanane nAbUda karavA mATe zuM karavuM joIe? e mATe apekSita che UMDuM jJAna. A cAturmAsamAM je granthane AdhAre pravacana thaze, te "jJAnasAra' granthanA prathama prakaraNa (aSTaka)mAM granthakAra jJA. 1 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA mahAmahopAdhyAya zrImadda yazovijaya mahArAjAe sAcI pUrNatA kaI e para prakAza pheMkavA sAthe prANIonI apUrNatA zI rIte dUra thAya e vize addabhUta samaja ApI che. - pelA taNAvanI ja vAta karIe te, granthakAre e taNAvanA mULa kAraNane bahu mArmika rIte ApaNI samakSa uddaghATita karyuM che. sAmAnya lekenI samaja hoya che ke, piote jenI khevanA - kAmanA rAkhI rahyo che e padArtha ke vyakti na maLavAthI pite apUrNatA - adhUrAza ane pariNAme dukha anubhave che. granthakAra kahe che ke, tameya je AvuM ja mAnatA he to tame apUrNatAnuM pageruM zodhI zakyA nathIpadArthanuM ke vyaktinuM na maLavuM e apUrNatAnuM ne pariNAme dukhanuM kAraNa nathI; paNa e padArthane meLavavAnI IcchA jAgavI e ja apUrNatAnuM ne dukhanuM kAraNa che. A vAtane AgaLa para judA judA udAharaNathI judA judA pariprekSya - pakaTivamAM jaIzuM. (4thA pamA ane daDrA pravacanamAM tathA AgaLa A viSayane carcA che.) - atyAre te sAcI pUrNatA eTale zuM e joI e. sAcI pUrNatA kaI? anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra Adi AtmAnA guNanuM pUrNatayA prakaTIkaraNa te ja sAcI pUrNatA. na dhana vaDe sAcI pUrNatA maLe, ne sattA vaDe e sAMpaDe, na dunyavI kaI padArtha vaDe e kharIdI zakAya ! nija Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pichANa sAcI pUrNatAnI svarUpano jema ughADa thatuM jAya tema pUrNatA prApta thatI jAya, ane ema karatAM saMpUrNatayA nija svarUpane ughADa thaI jAya tyAre ApaNe pUrNa banI jaIe. te vAta AvI AtmAnA guNanA prakaTIkaraNa para. hA, prakaTIkaraNa. ApaNuM anaMta jJAna Adi guNo AvarAI gayelA che, karmanA vAdaLathI DhaMkAI gayelA che temane khullA karavAnA che. tethI ja kahyuM ke, "saccidAnaMdapUNena, pUrNa jagadavezyate." sat (zAzvatatA), cit (jJAna) ane Ananda vaDe pUrNa bhagavanta ApaNaneya pUrNa dekhe che; kAraNake ApaNI dekhItI apUrNa dazA - vibhAva dazAne pele pAra camakatI pUrNa dazA-svabhAva dazAne teo nihALI rahyA che. saccidAnaMdapUNena." sata, cit, AnaMdathI pUrNa evA paramAtmAnA guNone najara samakSa rAkhI ApaNuM guNene ApaNe pragaTa karavA che. paramAtmAnI stuti karatAM sAdhaka ghaNIvAra kahe che : AvirabhAvathI tuja sayala guNa mAhare, prachanna bhAvathI joya ! he prabhu! tamArI pAse je guNa AvirbhIta - pragaTa thayela che, te badhA ja mArI pAse che; paNa e DhaMkAyelA che ! e guNene pragaTa karavA mATe zuM karavuM ? sat, cita, AnaMdanuM UMDuM cintana, saccidAnandapUrNa banavA mATe yogya bhUmikA pUrI pADe che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA zAzvatatA vaDe pUrNatA | pahelI vAta satnI. zAzvatatAnI. amaratAnI. zarIra sudhI ja jenI daSTi sImita thayelI hoya che, te maraNathI bahu bhayabhIta raheto hoya che. maraNanA A bhayane cheda zI rIte uDADI zakAya? dekhItI rIte ja, zarIranI nazvaratAne pele pAra DokAtI AtmAnI zAzvatatAnI vicAraNA sivAya maraNanI bhItine cheda na uDI zake. "nAzavaMta je che te te zarIra che. huM te avinAzI AtmA chuM, kadI nAza na pAmanAre, zAzvata samaya sudhI rahenAre;" A vicAraNA jema eka bAju ApaNane maraNanA bhayamAMthI ugAre che, tema bIjI bAju e samajAve che ke, je sadAkALa ApaNI joDe rahenAra nathI tenA para "mamatva'nI - mArApaNAnI bhAvanA na rAkhavI joIe. A ghara mAruM nahi, pisA mArA nahi; are ! A zarIra paNa mAruM nahi; mAruM te te ja che ke je mArI joDe sadAkALa rahenAra che. ane evAM tattva che anaMtajJAna, anaMta darzana, vItarAgatA Adi. gajasukamAla muni ane baMdhaka muni (AtmAnI zAzvatatAnI vicAraNA zarIrathI ApaNane judA tAravI batAve che. mAthA para mUkAyela kheranA dhagadhagatA aMgArAnI sagaDIneya mokSanI pAghaDI mAnanArA gajasukumAla muninI vAta para kadI vicAra karyo che? jarA vicArIe. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pichANa sAcI pUrNatAnI tamArA baMgalAnA oTalAne keI keza vaDe teDe te tame ene teDavA de? are, keI enAM plAsTaranA pipaDAne ukheDe teya tamane e na game. mamatva che ne! paNa eka juno dastAveja junA copaDAmAMthI maLI jAya ane emAM lakhyuM hoya ke, gharanA amuka khuNAmAM nidhAna dATeluM che, te tame A vAMcIne zuM karo ? jAte ja keza laIne khodavA maMDI paDe, nahi ? kema thayo A pheraphAra? jenI ekAda IMTa tUTI jAya teya haiyAmAM cacarATI thatI'tI e ja baMgalAnI pharaza (ane dastAvejamAM lakhyuM hoya te ekAda bhIMta paNa) teDI nAkhatA tame acakAva nahi enuM zuM kAraNa? baMgalA paranA mamatvane keNe teDayuM ? e toDavAthI vadhu lAbha maLaze e vicAre pelA mamatvane chedI nAkhyuM. A saMdarbhamAM gajasukumAlamuninI vAtane vicAravI joIze. zarIranA nAze tyAM mekSa meLavavAnI vAta hatI. ne tethI emanA haiyAmAM pUro AnaMda hate zAzvata khajAnAne hAthavago banAvavAno ja sto ! bhayaMkara upasarga karanArane paNa mitra AvA mahAmunie ja mAnI zake) ( "e to vaLI sakhA maLiyo, bhAI thakI bhale re!" kenA zabdo che A? baMdhaka muninA. cAmaDI utAravA AvanAra rAjasevakane zuM kahe che teo? "rAya sevakane Ima kahe munivara, kaThina pharasa muja kAyA re; rakhe bAdhA tuma hAthe hove, kahe tima rahI e bhAyA re...." mArI cAmaDI kaThaNa che (ta5-japa vaDe dehane sUkavI nAkhe Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA che ne!), tethI tamane e utAravAmAM jarAya takalIpha na paDe e rIte huM ubhuM rahuM ! kevI taTasthatA ! kaDavI davA gaTagaTAvavAnA TANeya leko na rAkhI zake tevI svasthatA cAmaDI utarAvavAnA TANe darzAvI rahyA che teo. mULa vAta A hatIH mokSanAM dvAra emane e vakhate khUlI rahelAM lAgatA hatAM; pachI AnaMdane ze pAra heya?) AvA mahAmunionI vAte ApaNe AtmAnI amaratAnA cintanane vegIluM banAve che. AtmAnI vicAraNuM e sattvazAzvatatAvaDe pUrNa banavAnI ApaNI yAtrAmAM pramukha sahakArI bane tevI che. gAna vaDe pUrNatA cita eTale jJAna. jJAna vaDe paNa pUrNa banavuM che. atyAre ApaNuM jJAna bahu sImita che. paNa e sImita jJAne je aparimita jJAnanI prAptimAM sahakArI bane te kevuM sAruM! jJAna zenA mATe ? mAtra mane raMjana mATe? nA, jJAna te janama-janamanAM baMdhana teDavA mATe che. sADA nava pUrva jeTaluM jJAna abhavIne heya teya e nakAmuM ne saMsAranI bhayaMkaratAne cItAra rajU kare tevuM theya jJAna kAmanuM. jJAnanI sArthakatA, A rIte, te AdhyAtmika vikAsamAM sahAyaka banI zake che ke nahi te para AdhArita che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pichANa sAcI pUrNatAnI bharata mahArAjAnI vAta bharata mahArAjA snAna karIne ja arIsA bhavanamAM jatA. cAre bAju goThavAyelA moTA arIsAomAM pitAnuM rUpa jotAM e harakhAtA. paNa eka divase e potAnuM rUpa nihALatA hatA tyAre eka AMgaLI parathI vIMTI sarI gaI ane e phikkI lAgavA mAMDI. AnAthI zarIrane vadhu nisteja-phikake tame mAMdagInA ane kadAca joyuM haze. e vakhate e phikakA zarIrane jaI zuM vicAra Ave ? sabhA viTAmInsanI TIkaDIo levAne ! mane khabara hatI ke, tame Ama ja kahevAnA ! ane ethI ja bharata mahArAjAnI vAta me mUkI; tamArA ane emanA vicAromAM keTalo pharaka che, e tame tamArI jAte tapAsI zake e mATe. bharata mahArAjA eka sAmAnyanA bAbatanA vicAramAMthI kevA asAmAnyanA cintana tarapha jatA rahyA ! emaNe vicAryuM. A alaMkArothI huM sundara dekhAuM, te ene artha e ja thayuM ke mArI A sundaratA uchInI levAyelI che. e pArakI che, pitIkI nathI. anyatva bhAvanA AgaLa vadhIH A zarIra paNa parAyuM ja che ne ? huM keNa? atyAra sudhInuM bhramaNanuM aMdhAruM jJAnanA prakAze dUra thayuM, ane kevaLajJAnane sUraja jhaLahaLavA lAge ! bharata mahArAjAne kevaLajJAna sAMpaDayuM temAM arIse Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA paNa sahAyaka hato, alaMkAra paNa madadagAra hatA, paNa mukhya sahAya bhAvanAnI hatI. dAgInA paherIne arIsA sAme UbhA rahevAnuM ane ekAda vIMTI pADI devAnuM kAma te tamArA mATe ya zakya che; khUTe zuM?) sabhAH bharata mahArAjA jevI bhAvanA. evI bhAvanA Ave e mATe keTalI mahenata karI? mahenata karavI paDaze. AkhuM jIvana saMsAranI jaLa jathAmAM ja jeNe vItAvyuM che, enA mATe AvI bhAvanA AvavAnI taka ochI kahevAya. zarIra mATe-dehanI TApaTIpa mATe kalAke kharcanAre, AtmA mATe keTalo samaya Ape che? bharata mahArAjA jevI bhAvanA lAvavI haze te dharma granthane svAdhyAya karavo paDaze. dharmatatvanuM cintana karavuM joIze, dharmatatvanuM nizadinanuM raTaNa ja AvI bhAvanAone janmAvaze. aMta samaye munirAja kone yAda Ave? udayana maMtrI jevAne. na dIkarAone yAda karyA, na svajanane yAda karyA, yAda karyA mAtra munirAjane. Aje te ghaNI vAra munivara "puNya prakAzanuM stavana saMbhaLAvatA hoya tyAre khATalAmAM paDelAnAM hRdayamAM bIjI ja vAta ghumarAtI jovA maLe. te jJAna AvI pariNati mATe che. manane dharmamaya vAtAvaraNathI vAsita banAvavA mATe che. ane AvuM jJAna ja ApaNane jJAnanI pUrNatA bhaNI dorI jAya che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pichANu sAcI pUrNatAnI Ananda vaDe pUrNatA : sata, cit, AnaMdanI tripuTImAM have AnaMda viSe vicArIe. A je AnaMdanI vAta che, teno Achare AsvAda maLI jAya teya dunyavI sukhe tuccha, asAra lAgI rahe. zAstramAM kahyuM che ke, badhA devenu sukha ekaThuM karavAmAM Ave toya eka siddha bhagavAnanAM sukhanA anaMtamAM bhAga jeTaluM mAMDa te thAya. (bhautika sukha te hakIkatamAM sukhAbhAsa ja che. dhAre ke, tame jamavA beThA. vevAInuM ghara che. vevANa Agraha karI karIne miThAI ne pharasANa pIrase che. bhUkha barAbara lAgelI hoya te e bhejaniyAM kevAM lAge? mIThAM mIThAM lAge ne ? paNa peTapUra khAdhA pachI vevAI AvIne moDhAmAM lADu nAkhI jAya ane parANe khavaDAve (cintA nA karatA, AvI mahemAnagatInA divase have pahelAM jevA nathI rahyA !), tyAre e lADu kevo lAge ? sabhAH sAheba, gaLe ja na utare ne ! (hasAhasa.) jarA vicAro. lADa badalANe che ? vevANe pIrasyo hate te ja vevAIe moDhAmAM nAkhyo che. tamane bhUkha hatI tyAre je padArtha mIThA lAgele, e ja padArtha have besvAda lAge che. ahIM jarA UMDA UtarIne thoDuM samajI lo. bhejana tamane AnaMda nathI ApatuM; paNa bhUkhanuM dukha saMtoSAvAthI-ochuM thavAthI mane sukha maLyuM A Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacana mALA. eka AbhAsa upaje che. Ane ja zAstrakAre sukhAbhAsa kahe che.) eka nAnA bAbAne mAthuM dukhatuM hatuM. enI mAe vedanA zAmaka TIkaDI ApI, DI vAramAM ja mAthuM haLavuM phUla thaI gayuM. bAbAne thayuM ke eka TIkaDI levAthI ATalI. majhA AvI te daza-paMdara levAthI te keTalI badhI majhA Ave ! eNe potAne e vicAra potAnI mAne kahyoya khare. mAe ene samajAvyuM ke beTA ! A TIkaDI levAthI majhA Ave ja nahi. A TIkaDI vadhu levAmAM Ave te e peIjhana rUpa thaI jAya. paNa A TIkaDIe tArA mAthAnA dukhAvAne haLa karyo, tethI tane bhrama che ke, A TIkaDI AnaMda Ape che. - A ja vAta bhejana mATe ne badhA bhautika padArtho mATe che. tyAre nirbheLa AnaMda keNuM ApI zake ? svabhAva dazAnuM pragaTIkaraNa ja A AnaMda ApI zake. A AnaMda siddha paramAtmAo pAse che, ane ApaNeya eka divasa ene prApta karIzuM. sata, cita , ane AnaMdane vicAra, sacidAnaMdapUrNa banavA mATe yogya bhUmikA pUrI pADe che. enuM ja cintana karIe ane mekSanA sukhane hAthavaguM banAvavA yatIe. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] kamethI mukta banavuM che? aindrazrIsukhamagnena, lIlAlagnamivAkhilam / saccidAnandapUrNena, pUrNa jagadavekSyate // saccidAnaMdapUrNa che siddha bhagavaMte. roja "name siddhANaM' pada dvArA e paramAtmAone namana karanArA evA tamane jarA pUchuM? A siddha bhagavaMtene kayo guNa tamane game che ? teo aSTa karma thI mukta thaI gayA che e vAta amane game che. amAre paNa e bhUmikA prApta karavI che. mATe ame e paramAtmAone Adarza rUpa rAkhIe chIe." AvuM ja tamAruM kahevuM che ne ? - jarA dhIre dhIre ApaNe vAta karIe. sTepa bAya. sTepa. eka pagathiyA pachI bIjuM pagathiyuM, ne ema karatAM Akhe DuMgara caDI javAze. pahelI te vAta A che : tamane AThe kama khaTakyA che ? zAstroe kahyuM che ke, AThe karma kharAba che; mATe tame kharAba jaldI jaladI kahI de. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jJAnasAra pravacanamALA evI mArI IcchA nathI. kAraNa ke evuM ghaNI vAra tame balI gayA che, paNa bolavAthI AgaLa e dizAmAM tame kadAca AgaLa nathI vadhI zakyA. eTale tamane pitAne karma khaTakyA che ke kema e huM jANavA mAguM chuM. AMkhanI khAmIvALAne DaoNkaTara pUche ke, tamane candra eka dekhAya che ke be ? tyAre be dekhAtI hovA chatAM pelo vicAre ke, badhAne eka ja dekhAya che mATe huMya eka kahuM. te e barobara gaNaze ? tame nakAramAM ja javAba ApavAnA. kAraNa ke pele mANasa e javAba Ape te DaoNkaTara enI AMkhone svastha mAnI davA na sUcave. pariNAme pelAnuM darda vadhatuM jAya. tameya AvuM na karo. AThe karmo khaTakatA hoya te ja hA kahe; nahitara nA kahe. jethI e karmo tamane khaTake evuM jJAna tamane ApI zakAya. pahelAM te kramazaH dareka karma viSe thoDIka vicAraNA karI laIe, jethI keTalAM karma khaTake che ene khyAla tamane Ave. jJAnAvaraNIya karma - jJAnAvaraNIyamAM, matijJAnAvaraNIya udaya heya te buddhi sArI cAle nahi. ane zruta jJAnAvaraNIyane udaya hoya te jJAna caDe nahi. huM mAnuM chuM ke, A kama tamane khaTake ja. sabhAH hA jI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmothI mukta banavuM che? 13 tamAre buddhi sArI joIe e barobara. jJAnAvaraNayane kSapazama thAya te buddhi te pramANe tIvra bane. paNa eka vAta pUchI lauM? e buddhi dvArA kayAM kAryo karavAnI tame icchA rAkhe che ? sabhA sAheba, ahIM kahevAya evuM nathI. (hasAhasa.) tamAruM bhaluM thAya. meM to vicAryuM hatuM ke, tame tamArI buddhino upayoga zAsananA kAryomAM vAparavAnuM IcchatA hazo; paNa tamArA manamAM te kaMIka bIjI ja vAta beThelI lAge che. pahelAM dharmasthAnakomAM ghaNuM ArAdhake dekhAtA. vana'mAM peselA badhA dIkarAone kArobAra bhaLAvI parabhavane kArobAra saMbhALavA mATe - paralokanuM bhAtuM bAMdhavA mATe dahere - upAzraye AvI jatA. Aje zuM sthiti che? puNyanA bhege je buddhi maLI, je Indriye maLI, je zaktio maLI; emane upaga vadhu puNya upArjavA sAru karavAne ke saMsAranI AbAdI mATe karavAne ? zruta jJAnAvaraNIyane udaya hoya te jJAna caDe nahi, ne ethI tame kahyuM ke e tamane khaTake. paNa karyuM jJAna na caDe to khaTake? tamAre putra skUlamAM pAchaLa rahe te tamane cintA thAya che, ene dhArmika sUtre na AvaDe te cintA thAya? chokare pAThazALAe jAya che ke nahi enI kadI pUchaparacha karI che ? sabhA H sAheba ! pAThazALA cheTI hoya che. zaheramAM... Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA ne skUla gharanA AMgaNAmAM hoya che ema tamAruM kahevuM che ? A badhI tamArI dalIlo mArA jANavAmAM che. kAM te pAThazALA cheTI che; najIka hoya te samaya anukULa nathI - bALakane samyaga jJAna ApavA tame Atura he te A bAbate evI nathI je hala na thaI zake. navI peDhImAM saMskAra rAkhavA hoya te dhArmika jJAna tamArA bALakone avazya Apo. are, pAThazALA na hoya teyA mAtA - pitA thoDoka samaya laI bALakone bhaNAvI zake. je bALako mATe tame seMkaDo - hajAro kharco, kalAke mahenata kare; emanA ja samyaga jJAna mATe DI miniTe tame na phALavI zake ? darzanAvaraNIya karma darzanAvaraNayamAM cakSudarzanAvaraNaya karmane udaya AMkhanA viSayane ane acakSudarzanAvaraNaya karmano udaya bIjI indriyanA viSane avarodhe che. tamAre te pAMce Indriya svastha ane majAnI joIe ne? ane tethI tamane darzanAvaraNIya karma na game, nahi ? paNa kevaLadarzanAvaraNIya ke, je kevaLadarzanane roke che, te khaTake kharuM ? ApaNane kevaLa jJAnathI vaMcita rAkhanAra che kevaLa jJAnAvaraNIya, jyAre kevaLa darzanathI vaMcita rAkhanAra che kevaLadarzanAvaraNIya. Indriya svastha na hoya te e khuMce. zarIramAM garabaDI hoya te tame Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmothI mukta banavuM che? 15 calAvavA na de. eka pola cAle che kyAM ? AtmAnI bAbatamAM ! eka vAtaH cakSudarzanAvaraNIya ane acakSu darzanAvaraNIyanA pazamathI Indriye sArI maLe, paNa e Indriyane upaga tamArA dvArA ke thAya che enI tapAsa karI ? AMkha dvArA vadhu samaya paramAtmAnI mUrti jovAya che ke, duniyAnuM darzana karavAmAM e vadhu rokAyela che? kAna dvArA jinavANInuM zravaNa vadhu thAya che ke rAgadveSane poSaNa maLe evI vAtonuM zravaNa vadhu thAya che ? pharI vAra pUchuM ? puNyanA udaya dvArA maLela indriyone upaga zuM A rIte karavAno che ? nahi, kImatI vastune upaga ene chAje evI rIte karavo joIze. senAnI thALImAM kacare na bharAya, tema puNyanA udaya vaDe maLela Indriyone viyaya-kaSAyanA kacarAne manamAM bharavA mATe haragIja upayoga na thaI zake. vedanIya darzanAvaraNIya pachI vedanaya karma. vedanIyamAM asAtA vedanIya karmanA udaya vaDe roga Ave, dukha Ave; sAtA vedanIya enAthI bilakula ulaTuM che. garamAgarama zIrA-purI majethI khAvAnI ane pachI sundara palaMga para ALoTavAnI ne bIjI jAtanI suvidhA maLe A vedanIya karma vaDe. bole, sAtA vedanIya kevuM lAge? Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna sAthe pravacanamALA sabhAH sAheba, sAruM lAge. parIkSAmAM nApAsa thaI gayA tame! ahIM ja kharI kaTI che. zatrunA gharane paMDeya dunyavI leke le? keIne keInI joDe aMTasa paDI gaI. pachI e mANasanA tyAM keI zubha prasaMga hoya, ne e miThAI makalAve to sAme mANasa le? are e te kahI de huM enA gharanuM kazuM ja na lauM. bhale ne pachI "amarata" na hoya A roSa te tamane kadAca AvaData haze; reSanuM sthAna jarA pheravI nAkhene ! karmo sAme Ave dveSa pragaTI jAya te, sAtA vedanIya karma game ? tame kahI deH na joIe A sukha mAre. kAraNa ke e duzmananA gharanI bheTa che! A jusso jarA lAvatA zIkhe ne! sAtA vedanIya eTale karmarAjAe tamArI tarapha dharela paMDe, emAM tame labhAI jAva evuM have te nahi bane ne ? ghaNIvAra sAMbhaLyuM che tame sukhane rAga paNa kharAba, ne dukhane dveSa paNa kharAba; paraMtu e sAMbhaLelA para manana thayuM che? bhautika sukha Ave tyAre harakhAI javuM, nAcI - kUdI UThavuM, ne dukha Ave tyAre revA besavuM; e bhagavAnanA upAsakane zobhe ? bhagavAnane bhakta kadI dukhathI gabharAya nahi. e pApathI gabharAya. pApabhIru e heya. kAraNa ke dukhane utpanna karanAra pitAnuM ja pApa che evuM te samaje che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA karmothI mukta banavuM che? tAvane kapaDAmAM mUkanArA ! ApaNA mahApuruSe duone sAmethI AmaMtratA, zA mATe? dukha Ave nahi, rogo Ave nahi, to kama jAya kayAMthI? ane karmone kADhavA e te emanuM mukhya lakSya hatuM. "saMtikara'nA racayitA mAnadeva sUri mahArAjAne tAva Avela. khUba tAva. TADhathI zarIra tharathara dhruje. paNa zakti-labdhi ghaNI. Avazyaka kriyA karatI vakhate kapaDAmAM tAvane mUkI kapaDAne zarIrathI aLaguM karI, kriyA kare. bilakula svastha thaI jAya te vakhate teo. tAva badhe kapaDAmAM! e vastra tharathara dhruje. UMcuMnIcuM thatuM dekhAya paNa kriyA pUrI thaI jAya eTale pAchA kapaDe DhI le. ane le, tAva hAjara ! regathI gabharAya zenA A mahApuruSa ? karmo khapAvavA che ne ? karma sAme morace mAMDanArA A to vIra puruSo. tame dukhathI gabharAva have ? ulaTu kahI de ke, ahI jJAnadazAmAM e bhagavAI jAya te vadhu sAruM, kAraNa ke tiya"cAdinA bhavamAM ajJAna dazAmAM bhogavavuM paDaze tyAre e bhegavatI vakhate durthAna dharIne bIjuM pApa pharI baMdhAze ! mohanIya karma mohanIya karmamAM, darzana mehanIya karma samyakatavanI prAptimAM aMtarAya rUpa thAya. cAritra mehanIya karma sA. 2 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA saMyamanI prApti na thavA de. A karma tamane khaTake ne? kAraNa ke tamane cAritra bahu game che, ne ene svIkAravA mATe tame Atura thayA che. tamArA vatI A badhuM huM kahI rahyo chuM. mArI vAtamAM sahamata chene tame badhA ? huM ema kahevA mAguM chuM ke, paristhitine vaza ke nibaLatAne vaza ja tame saMsAramAM rahI gayA che; tamArI nirbaLatAne khaMkherI nAkhanArA sadaguru maLI jAya ane tamArI paristhiti anukULa thaI jAya che te tame munivara banI ja jAva ne? sabhAH sAheba, hA pADavAmAM to vAMdho nathI, paNa pachI Apa sIdhuM AmaMtraNa pAThavI de ne ! e AmaMtraNa hamaNAM svIkArAya evuM nathI? keNu ADakhelI nAkhe che? cAritra mehanIya ne? Icchita vastu prApta karavAmAM aDacaNa rUpa bananAra e karma tarapha aNagamo pedA thAya che? amAre evA zrAvake joIe, jemane saMsAramAM rahevuM paDe, paNa emanI mITa sAdhupaNa bhaNI ja hoya. sura rAjA jevA bane! be bhAI. meTAnuM nAma sUrasena, nAnAnuM semasena, moTe rAjA banyo. sadagurunA samAgamathI bane bhAI virAgI banyA. paNa dIkSA te somasene ja lIdhI. sUrasena mAthe rAjanI javAbadArI hatI ne ! Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmothI mukta banavuM che? 19 varSo pachI, ekavAra sema muni rAjadhAnI bAju padhAryA. nagarathI thoDe dUra, nadIne pele pAra AvelA eka udyAnamAM soma munirAja AvyA che e khabara maLatAM ja sUrarAjA vandana karavA javA mATe thanaganI uTha, parivAra sahita muninA vandana teNe karyA. rANIe te vakhate munivara ahIM rahe tyAM sudhI rAja vandana karavA AvavAne niyama lIdho. paNa eka divasa nadImAM pUra AvyuM che. rANuM kaheH nAtha! hamaNAMnA samAcAra mujaba, nadImAM pAchuM khUba che. be kAMThe vahI rahI che nadI. zI rIte javAze? rAjA kaheH tame nadInA kAMThe jaIne kaheje ke, he nadI devI! je mArA pati saMpUrNa brahmacArI hoya te mane mArga maLaze. tamane mArga maLI jaze. rANIne navAI upajI. pitAnI sAthe ja saMsArasukha bhegavanAra pati brahmacArI zI rIte ? paNa e AryanArI hatI. pati para pUrNa AsthAvALI. sAmA savAla vagara teNIe e vAta svIkArI lIdhI. e pramANe mArga maLI gaye. munivarane vAMdyA. have vaLatAM zI rIte javuM? munirAja bolyA : tame nadInA kAMThe jaIne belajo ke, he nadInI adhiSThAtrI devI! je A semamuni haMmezanA upavAsI hoya te mane mArga maLaze. tamane mArga maLI jaze. rAjAe potAnA brahmacArIpaNAnI vAta karI hatI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jJAnasAre pravacanamALA tyAre thayeluM Azcarya munirAjanI upavAsIpaNAnI vAtathI bevaDAyuM. namratAthI eNIe te viSe pUchatAM munivara bAlyAH sUrarAjA saMsAramAM rahyA che, paNa emanI IcchAthI nathI rahyA. pharaja hatI mATe rahyA che. saMsAra-sukha bhagavyuM che te paNa AsaktithI nathI bhegavyuM. ane ethI teo brahmacArI cheA vAtane nadInI adhiSThAtrI devIe svIkArI lIdhI. | munirAjanA upavAsIpaNAnuM rahasya paNa e ja hatuM. khAvAnI AsaktithI para rahIne, dharmakAryamAM sahAya ApanAra dehane, zeTha nokarane pagAra Ape te rIte, teo gecarI ApatA hatA. A sUrarAjAnI vAta eTalA mATe mAMDI ke, tamane paNa AvA nirAsakta banAvavA che. jeo saMsAramAM rahe paNa pharaja paDI che mATe, emanI aMtaranI IcchA te nizadina muni banavAnI ja hoya. "saMyama kaba huM mile sasanehI'no jApa jemanuM haiyuM hamezAM japI rahyuM hoya! AyuSya karma AyuSya karmamAM, naraka gatimAM ke tiryaMcagatimAM laI janAra AyuSya karma tamane na game. paNa manuSyagatimAM ke devagatimAM laI janAra AyuSya karma kevuM lAge? manuSya gatimAM laI janAruM kama game to zA kAraNe? A janmamAM dIkSAnI bhAvanA pUrI nathI thaI eTale AvatA bhavamAM athavA te, vacce devane bhava AvI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmothI mukta banavuM che? 21 jAya te enA pachInA mAnavanA bhavamAM, e bhAvanA pUrI thAya e mATe mAnavane janama game che ke bIjA kaI kAraNe? dIkSA mATe mAnavano bhava gamatA hoya te, AvatA bhavamAM nAnapaNathI ja dIkSA gamavA mAMDe evA saMskAronuM repaNa A bhavamAM karyuM che? vajasvAmI : ghaDiyAmAM dIkSA sAMbhare che ! vajasvAmIne nAnapaNamAM ghaDiyAmAM dIkSA sAMbharI hatI, temAM pUrva janmane abhyAsa kAraNa rUpa hato. pUrva janmamAM teo deva hatA. aSTApada parvata para yAtrA mATe gayelA teo. tyAM gautama svAmI bhagavAna yAtrA karavA AvelA te vakhate temanA mukhethI upadeza sAMbhaLe. virAgyanI daDhatara chApa paDI haiyAmAM. kayAre manuSya bhava maLe ane kyAre huM dIkSA svIkAruM ? A bhAvanA prabaLa banI. bIja ropAyuM tyAM devanA bhavamAM, ane aMkurita thaIne phalita thayA A manuSyanA bhavamAM.. nAnakaDo bALa. gheDiyAmAM ramata. enA haiyAmAM dikSAnI prabaLa bhAvanA ! IrSA jAge che enA A saubhAgyanI ? koI nAnA bALakanA dIkSAnA varaghoDAmAM jAva to AMsU AvI jAya ne AMkhamAMthI; ke mAro Ave varaghoDo kyAre nIkaLaze ? ApaNe AyuSya karmanI vAta karI rahyA chIe. manuSya gatimAM laI jAya tevA AyuSyanI vAta karI. have deva gatimAM laI jAya tevA AyuSyanI vAta karIe. tamane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA devane AvatAra ke lAge ? jene mokSanA sukhanI laganI lAgI hoya tene svarganAM sukhe tuccha, asAra, nakAmAM lAge. tamane mekSa game che ke svarga ? avaMtI sukumAlanI vAta avatI sukumAlanA ghare mahAgiri sUri mahArAjA pitAnA munimaMDaLa sAthe utaryA. rAtre munio svAdhyAya kare che. temAM pAMcamA devalokamAM Avela nalinI gulma nAmanA vimAnanuM jyAre varNana cAlatuM hatuM, tyAre upara zayAmAM paDelA avaMtIsukumAlanA kAna para svAdhyAyanA A zabda paDyA. sAMbhaLatAM ja tene lAgyuM ke, keI paricita jagyAnuM A varNana che. uhApoha-vicAra karatAM jAtismaraNa jJAna thayuM. pite te vimAnamAMthI ja ahIM Avelo. ne e vimAnanAM sukhe yAda AvatAM ja ahIMnA sukhe phikkA-phasa lAge che tene. rUpa rUpanA aMbAra jevI ramaNuo rUpavihANa lAge; Abha ucerI havelI ne batrIzA bhejana ne tetrIzA zAkanA ThAThamAThavALe saMsAra asAra lAge; kono A camatkAra? svarganA sukhanI yAde A mAnavIya sukhane bhUlAvI dIdhAM. ahIM ApaNe je vicAravuM che, te A che je sUtra eka vAra sAMbhaLatAM avaMtIsukumAlane svarga mATe prabaLa jhaMkhanA thaI UThI; e ja sUtrane munio vAraMvAra svAdhyAya karatA, chatAM munione e svarga mATe kema Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 karmothI mukta banavuM che? jhaMkhanA nahotI thatI ? ApaNe pahelAM ja e joI gayA ke, mokSanA sukhanI AcherI jhAMkhI paNa jene thaI gaI heya, ene svarganAM sukha bilakula nisAra lAge. mokSa-sukha mATe ja yatatA munione svarganAM sukha zI rIte AkarSI zake ? lavasamiyA suranI vAta | sarvArthasiddha vimAnamAM rahelA ekAvatArI dene e svargIya sukha kevAM lAge che e khabara che? tamArI pAse enuM varNana karuM te kadAca tamane e gamI jAya. vIra vijaya mahArAja kahe cheH rAga-rAgiNI nATaka pragaTe, lava-sattama sura bhege re! tetrIsa sAgaropama sudhI svargIya sukha bhogavavAnuM. paNa e dene e svargIya sukha akAruM lAge che. devazayA emane kAMTALI hoya tevI lAge che. zuM kAraNa AnuM ? e deve pUrvabhavamAM muni hatA. temanuM AyuSya je sAta lava jeTaluM (ogaNapacAsa zvAse chavAsa jeTale kALa te eka lava) vadhAre heta te teo jarUra mekSamAM jAta. chaThThane tapa ane sAta lavanuM AyuSya khUTayuM, ne temane mokSane badale ahIM svargamAM AvavuM paDayuM ! pU. vIra vijaya mahArAja vedanIya karmanI pUjAmAM A ja vAta kare cheH bhAkhe bhagavAI cha4 ta5 bAkI, sAta Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA lavAyu che ke, sarvAratha siddha muni pahetA, pUrNAyu navi cheche re....." alabata, teo ekAvanArI hoya che. A bhava pachInA manuSya bhavamAM dIkSA laI temAM jarUra mekSe javAnA. anuttaranA A devenI je paristhiti che, tene samajavA eka daSTAnta joIe. tamAruM ja daSTAnta laIe, jethI vAta tarata samajAI jAya. basa-sTenDa para tame gayA. tamAre eka basa pakaDavAnI che. atyaMta jarUrI kAma che. paNa be miniTa mATe e basa tame cUkI jAva te ? sundara majhAnA basa sTenDamAM, te pachI, bIjI basanI rAha jovA mATe be kalAka gALavA paDe tyAre e gALo tamane kevuM lAge ? sarvArtha siddhanA deva mATeya tetrIza sAgaropamane kALa e mokSanI pratIkSAne kALa che. ane tethI e samaya emane akAre lAge che. emane te devane bhava akAre lAge che. tamane kevuM lAge che ? Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] ke cAM karma khaTake che? aindrazrIsukhamagnena, lIlAlamamivAkhilam / saMcidAnandapUrNena, pUrNa" jagadavekSyate // sacidAnandapUrNa che siddha bhagavaMto. e siddha bhagavatene reja namanArAnA haiyAmAM, ATha karmone nAza karanArA e mahAtmAo tarapha tIvra bhakti hoya che. e bhakti dekhItI rIte ja ATha karmonA aNagamA joDe saMbaMdhavALI hoya che. eka sAmAnya mANasane eka moTA zrImaMta para zreSa ja . have pelo mANasa ja vicAre che ke, pelA zrImaMta ne kaI rIte herAna karuM? paNa kaI raste ene jaDato nathI. eka te zatru joradAra, ane vadhumAM pite nirbaLa ! paNa eka divasa evuM banyuM ke, eka bahAdura mANasane paNa pelA zrImaMta joDe verALuM thayuM. ane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA pachI te eka divasa pelA bahAdUra mANase jAheramAM pelA zrImaMtanI khabara laI lIdhI! pelA mANasane jyAre khabara paDI ke, enA duzmananI te keIke barAbara paTTI pADI dIdhI che, tyAre e khuzakhuzAla thaI nAcavA lAgyo. ene pelA bahAdUra nara joDe keI oNakhANa-pIchANa nahotI, paNa "zatrune zatru mitra" e kahevata pramANe pelAne A mitra mAnavA lAgyA. siddha bhagavaMtee, ApaNe je karmone haju sudhI mahAta nathI karI zakyA, emane mahAta karyA che ane tethI ApaNe emanA e parAkramane ahobhAvapUrvaka niradAvIe chIe. eTale siddha paramAtmA taraphanI bhakti, karmo pratyenA aNagamA joDe saMbaMdhavALI che. tethI huM tamane pUchavA mAguM chuM ke, tamane kayAM kayAM karma khaTake che? cAre ghAtI karma khaTakyA che ? jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya ane AyuSya karmanI thoDI vAta karI. have nAma kamane joIe. nAma karma nAma karmamAM nirmANa nAma karma evuM che ke je, aMge ane upAMgane - zarIranA tamAma avayane jyAM je joIe te pramANe, egya rIte goThave che. A karmane udaya ke lAge ? saubhAgya nAma kamane udaya hoya te evI vyakti Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAM karma khaTake che? badhAne vahAlI lAge. yaza nAma kamane udaya hAya te ene yaza comera phelAya. AthI viruddha, eka ayaza nAmakarma che, je apayaza phelAve. daurbhAgya nAma kamane udaya hoya te badhAne te vyakti apriya lAge. karmanuM thoDuM ghaNuM paNa je rahasya samajelo hoya te sukhanA samaye chakI na jAya; dukhanA vakhate e nirAza na banI jAya. sukhanA samaye e vicAre : pUrvabhavamAM kaI kaI satkArya karela enA prabhAve A maLyuM che, e satkAryone jagatamAM darzAvanAra koNa? tIrthakara bhagavaMte. Ama e bhagavaMtanI kRpAe huM sukhI banyo chuM; yaza nAma karmanA udayavALo thayo chuM; saubhAgya nAma karmanA udayavALo thaye chuM. dukhanA vakhate vicAre mArA ja kaI duSkarmanA lIdhe A avasthAne huM pAmyo chuM. bhagavantanI AjJA pramANe pUrva janmamAM jIvana na vItAvyuM mATe A pari. sthiti upaja che. karmanuM cintana, dukhamaya paMtha kApavA mATe kevuM majhAnuM bhAtuM pUruM pADe che ! aMjanA satInI vAta aMjanA satI patigRhe AvyAM tyAra pachI bAvIsa varSa sudhI emanA pati pavanaMjaya emane maLavA AvyA nathI; are, pavanaMjaya jyAre yuddhamAM jaI rahyo che tyAre svAmIne vadhAvavA Avela e satI patinA hAthe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA apamAnita thAya che; chatAM aMjanAnA haiyAmAM svAmI pratye nathI dhikkAranI lAgaNI, nathI roSanI lAgaNa. enI sakhIo kahe che, "A paththaradila je mAnava ame Aje nathI je, je A rIte....adhavacce ja aMjanA kahe che : nA, ema na bole. emane koI vAMka nathI. je temano svabhAva ja kharAba hota te e badhA joDe te chaDuM vartana karata. yuddhanA prayANanI e vIrayAtrAnA vakhate teo badhAnuM svAgata hasIne svIkAratA hatA, eka mane jotAM ja emanA mukha paranuM smita vIlAI gayuM hatuM. eTale vAMka mAro che. vAMka mArA karmane che. kevI UMDI dRSTi ! aMjanAne karmanA cintanane sahakAra na heta te zuM thAta ? emanuM dukha keTaluM bhAre hatuM ? karmanA cintana sivAya bIjuM kaI e dukhane haLavuM na karI zakata. eka subhASitamAM kahevAmAM AvyuM che ke, kUtare DhekhALA pheMkanArane nahi paNa DhekhALAMne bacakAM bhare che; jyAre siMha tIrane nahi paNa tIra mAranArane jhaDape che ! karmanA cintanavALo bIjuM kAMI nathI karatA. A siMhanI jema mULa kAraNane zodhavA mathe che, ke ke tamane herAna karyA. tame e vakhate A pramANe vicAra H A mANasa zuM badhAne herAna karavAnA ja svabhAva vALe che? nA, e badhAne nathI karate. mane Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAM karma khaTake che? ja eNe herAna karyo. te zuM mAruM kaI karma AmAM nimittarUpa nahi hoya ?.... A vicAraNuM tamane pelI. vyakti pratyenA dhamAMthI ugArI le che. hA, pitAnA kAme ja pitAne herAna karyo che. pote ja AmAM gunahegAra che, pachI bIjA para deSano Tepalo oDhADavAnuM mana zuM thAya ? nAnA bALakane kaI TapalI mAre kekavAra teAya e raDaze mane pelAe mAryo ! paNa e ja bALaka rastAmAM deDatAM Thesa vAgavAthI paDI jAya te AjubAju koI jotuM te nathI ne ! ema joIne tarata dhULa khaMkherI cAlavA lAgaze. atyAre e nahi raDe. vaDIla pAse phariyAde nahi kare. phariyAda kare zI rIte ? AropI ja pote che tyAM ! ema karmanA cintana dvArA, ApaNuM ja bhUtakALanAM amuka kRtyenuM A pariNAma che ema lAgavAthI, roSa nathI thato. TapAlI TapAla nAkhI jAya tamAre tyAM. ane e TapAlamAM keIe AghAtajanaka-dukhajanaka vAta lakhelI hoya te tame TapAlIne hAMka mArIne pAcho bolAvI Thapako ApavAnuM vicArazeya kharA ? nA. tame samaje che ke, TapAlIe te TapAla ANavAnuM kAma karyuM che. dukhajanaka vAta te pelA patralekhake karI che. ahIM tame tarata bheda pADI zake che. A ja bheda daSTine tamane dukha sAMpaDe tyAM laI jAva to ? TapAlIe TapAla nAMkhI e vakhate tame pArakhI lIdhuM evI ja sIdhIsaTa vAta ahIM che. tamAruM keka Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jJAnasAra pravacanamALA karma hatuM, e kameM tamane herAna karavAmAM pelA bicArAne hAthe banAvyo! mahApuruSe A rIte mAnatA hatA, ane tethI ja jIvatI cAmaDI utAravA AvanAra rAjasevakane baMdhaka muni mitra kahe che. mahApuruSanA jevA upasargo ApaNA para sAmAnyatayA nathI AvatA; ane Ave te evA TANe vicalita na thaI jaIe evuM zaiya paNa kyAM che? huM te ema kahuM chuM ke kadAca kaI be-cAra zabda belI nAkhe te ene sahana karatAMya nahi zIkhAya? ghare ghare jAdavAsthaLI macI rahetI hoya che emAM zuM kAraNa hoya che? najIvA be-cAra zabda sivAya bIjuM kAMI hoya che? je ke, huM mAnuM chuM ke tamArA parivAramAM te AvA kaleze hAya nahi. paDozIneya kahevuM paDe ke, A kuTuMba evuM dharmaniSTha che ke, kadI sAsu - vahu UMcA sAde bolyA hoya evuM ahI banyuM nathI. dharmane A rIte, AcaraNanI suvAsa dvArA, bIjAo sudhI pahoMcADe. gotra karma nAma karma pachI getra karma. ucca gotra karmanA udayathI ucca getramAM ane nIca gotra karmanA udayathI nIca getramAM janma maLe. sArA kuLamAM janma maLavo e, te prakAranA puNyanA prabhAva vagara banatuM nathI. - jina kuTumbamAM avataravAnuM te mahAna puNyanA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAM karma khaTake che? 31 prabhAvathI sAMpaDe. bALaka jyAre bilakula aNasamaju hoya tyAre paNa je e dhamI mAtA ne dhamI pitAne tyAM avatarela hoya to e avasthAmAMya e dhamI mAtA - pitA enAmAM sArA saMskAro reDe? A ApaNAthI khavAya, A ApaNAthI na khavAya, keI jIvane ApaNAthI marAya nahi; vagere vagere." Aje tame tamArA bALakanI AvI khabara rAkhe che ne? ke mAtra kenTa nuM zikSaNa ApavAno ja IrAde rAkhyo che ? eka bhAI eka jagyAe mahemAna thayA. ghaDA para savAra thaIne gayelA teo. jajamAne gheDA mATe te sarasa majhAnI aMdI nIrI; paNa pelA bhAIne cA-pANInuM ke jamavAnuM pUchayuM ja nahi. pele bhAI khuza thAya ke nAkhuza? tameya tamAre tyAM Avela bALakanA zarIranI pUratI cintA kare. dUdhamAM bornaviTA khavaDAvo. jAta jAtanAM vastro Ape. paNa enA AtmA mATe cintA na kare te? pelA jajamAne karyuM hatuM e banAvanI punarAvRtti thaI ema samajAyuM ? hakIkatamAM, kaI jajamAna, banatAM sudhI te, upara varNavyo te na ja hoya. paNa cAlu vAtane spaSTa karavA mATe rUpaka tarIke e ApyuM che, pelA jajamAne zuM karyuM? ghoDAnI te barAbara cintA karI. ghoDA para besIne Avela mahemAnane ja e bhUlI gayo ! tameya bALakanA dehanI citA karo; e dehamAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra jJAnasAre pravacanamALA rahelA citanyanI - AtmAnI cintA na kare te pilI vAtanuM punarAvartana thayuM ne? te tamAre tyAM je bALaka Ave che, te kaI puNyanA prabhAve Ave che; enA e puNyane tamAre sArthaka karavuM joIe. tame ene zAsana nAnapaNathI ja sparzAvI de, dharmanI samajUtI bALapaNathI Apo to ja tame e sArthakatA nibhAvI kahevAya. antarAya karma ATha karmamAM cheluM che antarAya karma. antarAyamAM dAnAntarAya karmano udaya heya te dAna devAnI zakti hoya, dAna jemAM saphaLa thAya evuM satkArya sAme taiyAra hoya, chatAM ApavAnI ruci na thAya. TIpavALAne jotAM ghaNune TADha vAtI hoya che. AgevAna gaNAtA sadagRhastho, satkArya mATe dAna levA AMgaNe Ave tyAre harSa thavo joIe. kahevuM joIe sAruM thayuM ke, tame A satkArya mATe preraNA ApavA AvyA. nahitara parivAra te beThA ja che ke je pApa mAge maLela lakSamIne vadhu pApamAM kharcAve ! ' are, zAsananAM kAryo mATe sAmethI pUchavA javuM joIe. saMghanA agraNIone kahevuM joIe ke, kaI paNa sAre lAbha maLe tema hoya te mane jarUra sUcavaje ghaNA charI pALatA saMgha dvArA A paraMparA haju jIvaMta rahI che. je gAmamAM saMgha jAya tyAMnI badhI pari Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayAM karma khaTake che? 33 sthiti nihALe. nAnuM gAma heya ane kharca vadhu hoya te vinaMtI pUrvaka kaheH Apa bahu sarasa rIte bhakti karI rahyA che. ApanA e bhakti kAryamAM amane sahakArI banAve. ane pachI yogya pramANamAM saMghapati ane yAtrika sAdhAraNa vagere khAtAmAM lakhAve. dAnane pravAha ApaNe tyAM A samayamAM paNa sArI rIte vahI rahyo che. bhagavAnanA zAsanane mahimA che A badhe ! dAna ApavAmAM kyAMka kyAMka truTio che; paNa e yatnathI dUra karAvI joIe. eka truTi A dekhAya che ? TIpa (sAdhAraNa vagerene kharaDo) karatI vakhate thatI kheMcAkheMcI. "nA, mArA ATalA badhA nahi. mAruM nAma ATale AgaLa na Ave." caDAve belatI vakhate je pAMca ke daza hajAra ramatamAM bolI de, te ja vyakti TIpamAM Ama AnAkAnI karI zake e vAta ja navAI pamADe tevI nathI zuM ? hakIktamAM, sAdhAraNamAM tATe paDe ja che kema? vyavasthApake kaheze : kesara-sukhaDa vagerenA bhAva vadhI gayA che. svadravyathI pUjA karavAnI vAta visarAI gaI eTale A upAdhi AvI. moMdhavArI kayAM naDe? pUjAmAM! pUjAnI vAta nIkaLI che, te thoDI enI vAta kahI dau. Aje lekene meMghavArI kyAM kayAM naDe che? pacAsa ke se rUpiye mITara vALuM kApaDa kharIde ne tame ? jJA. 3 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jJAnasAra pravacanamALA sabhA : sAheba, ene vagara samAjamAM sTeTasa nathI jaLavAtuM ! bahArathI attara kone chAMTavuM paDe? kudaratI gulAbanA phUlane ke kAgaLanA phUlane? kAgaLanA phUlane attaranA chaMTakAvanI jarUra paDe che, kAraNa ke enI aMdara sugaMdha nathI. ema tamAre bAhA ThaThArA dvArA sTeTasa-me sAcavavA javuM paDe che, e zuM batAve che? ApaNI mULa vAta para AvIe. kapaDAmAM kyAMya meMghArata nathI naDatI. meMghavArI naDe che kyAM? sabhA : sAheba, pUjAmAM! samajI gayA tame mAruM kahevAnuM, he ! daherAsaramAM ja moMghavArI AvI gaI che. kesara meMghuM thaI gayuM che, mATe ene ocho vaparAza thavA mAMDayA. have to sukhaDano bhAve paravaDatuM nathI. bIjuM kaiI sastu, sugaMdhI lAkaDuM haju nathI zodhyuM e navAI che ! sabhA sAheba, pANI vadhu nAkhIne sukhaDamAMca karakasara karavA mAMDayA chIe A badhuM tamane zobhe? traNa lokanA nAthanI pUjAmAM UMcAmAM UMcI jAtanAM dravya vAparo ! mahApuNya A bhakti sAMpaDe che. dAnAtarAya khaTake ke lAbhAntarAya ? ApaNe antarAya karmanI vAta karI rahyA chIe. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa kayAM kama khaTake che? dAnAntarAya viSe thoDuM vicAryuM. have lAbhAntarAya viSe DIka vAta. zakti hoya, buddhi hoya, bIjAone lAbha maLe e dhaMdhe hoya chatAM lAbhAntarAya karma beThuM hoya to dhana vagerene lAbha na thavA de. A karma kevuM lAge? khAsa to huM e pUchavA mAguM chuM ke, dAnAntarAya ane lAbhAntarAya e bemAMthI kayuM vadhu khaTake? paisA gharamAM hoya, satkAryane vega hoya, chatAM dAna devAnuM mana na thatuM hoya te e vAta khaTake, ke vepAramAM barobara lAbha na thato hoya te te khUce ? karma kheMcavA joie, mULa vAta e che ke, karmo - AThe ATha karmo khaTakavA joIe. jene karmo khaTatA na hoya e mokSanI vAto zI rIte karI zake? karmo khaTake kyAre? jyAre e karmo ApaNI svataMtratAne khUcavI rahyA che A bhAna tIvra bane tyAre. ATha karmamAMthI cAra ghAtI cheH jJAnAvaraNIya, dazanAvaraNIya mohanIya ane antarAya kramazaH teo AtmAnA jJAna, darzana, cAritra ane dAnAdi zaktione Avare che. bIjA cAra aghAtI che. je mukhyatayA dehAdine asara kare che. karma grantha bhaNavA kadAca agharA lAgatA hoya tamane, toya mahApuruSoe kevI sarasa sagavaDa karI ApI che? pU. vIra vijaya mahArAje cosaTha prakArI pUjAnI DhALamAM badhA karmagra rajU karI dIdhA che ! gujarAtI bhASAmAM, gAtAM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna sAthe pravacanamALA gAtAM, bhagavAnanI bhakti karatAM karatAM karmagra bhaNI zakAya. kevI majhAnI vAta ! cosaTha prakArI pUjAnA arthanI cepaDIoya maLe che. bIjAM paNa sArA sArA, vidvAna munivare ane lekhakoe lakhelA pustako maLe che. theDeka samaya lai taravajJAna meLo, ne AtmAnA akhUTa khajAnAne hastagata karavA AgaLa vadhe ! Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] virodhAbhAsa jaga ! aindrazrIsukhamagnena, lIlAlamamivAkhilam / saMccidAnandapUrNena, pUrNa jagadavekSyate // jJAnasAranA prAraMbhamAM granthakAra mahApuruSe spaSTa kahI dIdhuM ke, sata, cita , AnaMda vaDe ja pUrNa banI zakAya. na dhana vaDe sAcI pUrNatA prApta thAya, na sattA vaDe e sAMpaDe, na dunyavI koI padArtha vaDe e kharIdI zakAya. tamAreya pUrNa to banavuM che ne ? e mATe kayAM sAdhane bhegA karyA che tame? sabhA H e ja gaDamathala che, sAheba! | gaDamathala zenI? gaDamathala jAgI heta te tame amane pUchavA Avata ke, sAheba ! zuM karavuM ? kaMI samajaNa paDatI nathI. zAstrakAra bhagavanta kahe che ke, sat cita, AnaMda vaDe pUrNa banAya; jyAre ame te dhana, mAla, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jJAnasAra pravacanamALA milakata vaDe pUrNa banavA nIkaLyA chIe. amane kaMI sUjhatuM nathI. mArga batAvo amane." paNa AvI mUMjhavaNa kadI pragaTI che? vidhAbhAsa utpanna kare ! zAstranA vacanathI viruddhanuM potAnuM AcaraNa dekhAya tyAre e virodhAbhAsane mITAvavAnI kezIza thavI joIe. paNa atyAranA tabakake huM juduM ja kahevA mAguM chuM. huM kahuM chuM ke, pahelAM virodhAbhAsa utpanna kare. barobara samaje. virodhAbhAsa pedA thAya kyAre? zAstranI vAta bilakula sAcI che; chatAM mane enI geDa kema nathI besatI A bhUmikA para tame he to ja virodhAbhAsa jAge. zAstro mAtra sAMbhaLavA mATe rAkhyA hoya, enA para keI jAtanuM cintana karavA mATe nahi; te zAstra paNa saMbhaLAya jaze ane jIvananI e ne e ghareDa paNa cAlu raheze. virodhAbhAsa nahi jAge. te virodhAbhAsa utpanna karavA mATe A bhUmikA joIeH zAsakAra mahApuruSoe kahyuM che te bilakula sAcuM che; paNa mane kema e samajAtuM nathI ? vIra mora, gaja thakI utare ! bAhubalijI kAussagna-dhyAnamAM hatA, tyAre RSabhadeva prabhunI AjJAthI brAhmI ane sundarI beu sAdhvIjIe tyAM Ave che ane kahe che: vIrA merA, gaja thakI utare ! he bhAI, hAthI parathI heThA Utare ! Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virodhAbhAsa jagave ! bAhubalijInA kAna para e zabda athaDAyA. athaDAyA eTaluM ja nahi, A bahenIne zabda che e rIte emaNe e zabdone pichAyA paNa kharA. teo vicAravA lAgyA : bahene sAdhvI-avasthAmAM che, tethI teo beTuM bele e prazna ja asaMbhavita che; jyAre sAmI bAju huM hAthI para chuM nahi. tyAre bahenanAM-sAdhvIjInAM vacananuM 2hasya zuM ? je bAhubalijIe mAnI lIdhuM hatuM ke, pite hAthI para che ja nahi; ane ethI belAyelA vacane para emaNe dhyAna na ApyuM hatuM te AgaLa javAta ke? paNa emaNe virodhAbhAsa jagaH huM hAthI para chuM nahi, e aMke so TakA sAcI vAta ne sAmI bAju bahena cheTuM bole nahi e paNa eTaluM ja sAcuM; to A bemAMthI aMtimanirNAyaka satya karyuM ? tame paNa kamase kama, A bhUmikA para to AvI jAva ! A comAsAmAM mAre A ja kAma karavuM che. tamArA manamAM virodhAbhAsa, vimAsaNa, mathAmaNa ubhA karavA che. paNa e mATe, bAhubalijanI vAtamAM ApaNe joyuM tema, eka bAju daDha vizvAsa utpanna kare jaIze. zAstro para to vizvAsa-zraddhA che ne ? tamArA vatI huM kahI dauM ke, che. zraddhA na hota te tame pravacana-bhagavAnanI vANIne sAMbhaLavA roja deDI na Avata! Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jJAnasAre pravacanamALA te eka bAjunA A vizvAse tamane virodhAbhAsa bhaNI derI ja javA joIe. ema kema nathI thatuM e mATe ApaNe vicAravuM joIze. pravacana para manana-cintana karo. jarUra virodhAbhAsa jAgaze. ane virodhAbhAsa jAgyA pachI ene mITAva e tamArA mATe bahu moTI vAta nahi ja hoya. bAhubalijI AgaLa vadhyA : sAcuM zuM ? sAdhvIjI kahe che te ke huM anubhavuM chuM e ? ane AgaLa vadhatAM ja samAdhAna maLI gayuM : "hAM re huM te mAna gaje caDyo, avara nahi gaja IhAM keya re..!" bahena kahe che te sAcuM che. huM abhimAna rUpI hAthI para beThe chuM. saMsAra choDyo; rAjapATa choDyA; have ahaMnI A gAMTha zA mATe? ane ahaMkAra jatAM ja kevaLajJAna AvI gayuM !' te virodhAbhAsanI upaja, pachI virodhAbhAsanuM zamana. ne e zamana mATe tatvajJAnanuM cintana. nidhAna gharamAM heya pachI.... je sukha mATe mANase ahIMthI tahIM, ne tahIthI ahIM daDadhAma macAve che, tene kyAMya AMTI de tevuM sukha aMdara ja paDyuM che, AvI jANa thAya to bahAranI deDa aTakI jAya ke nahi ? aMdaranA e vaibhavI khajAnAnI jANakArI maLI che ? gevinda nAnI vayamAM ja mAta-pitA vagarano banyA. sagA-vahAlA hatA; paNa e badhA govindanI lakSmInA sagA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virodhAbhAsa jaga! hatA; gevindranA nahi ! eTale jene je hAthamAM AvyuM, te badhA gharabheguM karavA mAMDyA. thoDA samayamAM badhuM saphAcaTa thaI gayuM ! govinda paMdara-soLa varSano thaye tyAM sudhI to eNe vAsaNa-kUsaNa vecIne gADuM reDavyuM; paNa pachI te vAsaNa phUsaNe gaNyA-gAMThA rahyA. govinda bahu cAlAka chokaro hate. eNe paristhitino tAga kADho. ene lAgyuM ke, have eNe paradeza javuM joIe. ane potAnA bhAgyane vikasAsavuM joIe. ahIM A rIte rahevAne kaI artha nathI. A bAju, govindanA pitA bahu samaju hatA, ane pahelAM cAlI AvatI praNAlikA mujaba, pitAnA dhanano eka bhAga - je karoDo rUpiyAno thAya - nidhAna rUpe pitAnA gharanI pAchaLanA eka vaMDAmAM dATI gayA hatA ane jUnA copaDAmAM enI noMdha paNa karI hatI. videza javA mATe taiyAra thayelA govindanA hAthamAM, bhAgyayoge A copaDe AvI gaye. nidhAnanI vAta vAMcatAM ja e te khUba AnaMdita thaI gayo. eNe tarata ja daTAceluM nidhAna bedI kADhayuM ane pitAnI jema pUrvavat peDhI jamAvI.. A nAnakaDI kathA ApaNane zuM kahI jAya che? pitAnA gharane AMgaNe ja khajAno daTAyele che e vAta vAMcatAM ja pelA chokarAne AnaMda AnaMda thaI gayo hato, tema Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 jJAnasAra pravacanamALA dareka vyakti anaMta guNonI samRddhithI yukta che AvI zAstronI vAta sAMbhaLI tamane kaI lAgaNI janme che? govindane khabara paDI ke, ghara AMgaNe ja anargaLa lakSmI paDI che tyAre bahAra javAno vicAra tarata eNe paDatA mUkI dIdho. tamArI vAtamAM AvuM kAM na thAya ? aMdaranA anata guNenA khajAnAnI vAta sAMbhaLavA chatAM bahAranI deTa kema baMdha nathI thatI? bahAranA sukhane kyAMya pAchaLa mUkI de evo AnaMda aMdara che AvuM sAMbhaLavA chatAM aMdaranA e khajAnAne zodhavAno prayatna kAM na thAya? bAhya padArtho dhana, ghara, parivAra AdidvArA ja pUrNatA maLI zake A vAta kadAca evI jaDabesalAka besI gaI che ke, AdhyAtmika pUrNatAnI vAta sAMbhaLavA chatAM e bAju prayatna nathI thatuM. ane ethI zAstromAM varNavela AdhyAtmika pUrNatAnI vAtamAM "hAjI - hAya kahevAya jAya che ane ene samAMtara ja bhautika duniyA bhaNInI deDa paNa emane ema cAlu rahe che. eTale mane lAge che ke, tamArI mAnelI pUrNatA e apUrNatAnI bhUmi para ja kevI rIte sthira thayelI che e mAre tamane barAbara samajAvavuM paDaze. ne e samajUtI barobara sthira thayA pachI ja tame "sacidAnandapUNenanI vAta tarapha manane kendrita karI zakaze. tamArI mAnI lIdhelI pUrNatA apUrNatAnI bhUmi para sthira thayelI che ema kahIne huM e pratipAdita karavA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virodhAbhAsa jaga! 43 mAguM chuM ke, tamArI pUrNatA game tyAre apUrNatAmAM pheravAI zake che. eka jUnI vAta dvArA A bAbatane jarA joIe. kRSNa vAsudevanI vAta soLa hajAra rANIonA svAmI kRSNa vAsudevane nAradajIe eka vAra eka sundara yuvatI (rukamiNa)nuM citra batAvyuM, tyAre e citra jotAM ja vAsudeva vicalita banI gayA. vihaLa thaI gayA. teo vicAravA lAgyA : A kharekharI kaI yuvatInuM citra haze ke pachI kaLAkAranI pIMchIne ja keI camatkAra haze A ? vAstavika duniyAmAM rahelI keI strInuM A citra hoya te e paraNelI. haze ke kuMvArI? A badhA praznonI samAMtare deDatuM emanuM mana bIjI bAju nakkI karI nAkhe che : A yuvatI ja na maLe te te basa, A jIvana aMdhakAramaya banI jAya. sUnuM sUnuM thaI jAya. AnA vagara to cAle ja nahi ! vAsudeva kevI majhAthI siMhAsana para beThA hatA ! traNa khaMDanA e adhipatine paDate bola uThAvavA nokarenI ja paDI hatI. hajAro rANIo enA aMtaHpuramAM hatI. aparaMpAra senA, amaryAda sattA, apUrva vibhava, tamArI dRSTie vAsudeva kevA lAge? pUrNa lAge ne ? paNa e pUrNatA keTale samayanI? eka citra joyuM, ne pelI pUrNatAne pattAne mahela paDuM paDuM thataka ne paDI gayo ! Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jJAnasAra pravacanamALA bele, tamArI pUrNatA kevI? sabhAH Apa kahI tevI ja. vANiyA bhAI maganuM nAma pADe nahi te A ! kahe cheH Ape kahI tevI. paNa sIdhI rIte, amArI pUrNatA apUrNatAnA bhArelA agni para Asana jamAvIne beThI che ema belatA nathI! nIce agni che ja. paNa rAkha AvI gaI che tethI upara ThaMDaka lAge che. paNa pavana vaDe e rAkha uDI jAya tyAre? pelA aMgArA dekhA devAnA ja! jarA vicArIe : sUtelI apUrNatAne jagADe che koNa? apUrNatAne jagADanAra che IcchA, AkAMkSA, rAga. karNadeva ane mInaLadevI rAjA karNa, rANI mInaLa devInA premamAM gADha rIte DUbelo hato. rAjAnA A premathI rANIne svarga hAthaveMtamAM lAgatuM! divase vItavA lAgyA. prema cirasthAyI ja hoya evuM banatuM nathI, thoDA divase thayA ne rAjAne rANI aNagamatI thaI paDI. pahelAM, jenA vagara rAjA thoDI paLo rahI na zakate, have e enI hAjarIne thoDI paLo mATeya sahI zakato nathI! premane havAI mahela tUTI paDayo ! jevA saMdhyAnAM vAdaLAnA raMga, evuM che mAnavInuM mana ! ghaDI ghaDImAM navAM navAM rUpa dhAraNa kare. rANInuM svarga have cheTuM jatuM rahyuM ! rANI dukhI dukhI thaI gaI. keNe dukhI karI rANIne? Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 virodhAbhAsa jagAvo! sabhAH rAjAe. rAjAne eNunA pratyeno prema dUra thaye eTale e dukhI thaI. nA, tame mULa kAraNa sudhI pahoMcyA nahi. rAjAne prema na hovAthI mInaLa devI dukhI thayAM, e dhAraNa beTI che. rAjAne prema to ghaNu para nahote zuM e badhA dukhI hatA ? te rAjAne prema ocho thaye e bAbate nahi, paNuM rANI pitAne prema ocho na karI zakI, mATe dukhI. thaI che. A vAtane bahu lAMbA phalaka para levI paDaze. pisA. ochA che, mATe huM dukhI chuM evuM have kadI mAnatA nahi. pisA para rAga che, mATe tame dukhI che. sAdhu mahArAja pAse kazuM nathI chatAM te dukhI che? amArA meDhA para glAni. dekhANI kadI? samajANuM have ? rANuM kema dukhI che ? rAjAne prema ocho thaye mATe dukhI che, ema kahevAnI bhUla have nahi kare ne ? rANI dukhI che, kAraNa ke e rAjA, parane prema karI zakatI nathI! apUrNatAnuM pageruM jaDI gayuM ne? rAge mInaLadevIne dukhI karyA. paNa rAgane kaI phakta mInaLadevI joDe zatrutA nathI; ke e emane ja herAna kare. e tamane paNa eTalA ja herAna karI zake che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA A dukhamAMthI chUTavAne raste ahIM jarA ApaNe e joIe ke, rAge upajAvela A dukhamAMthI zI rIte chUTakAro meLavI zakAya. jenA abhAvamAM - virahamAM tame dukhI che, e vastune ke e vyaktine bhUlavA mAMDe te tame e cuMgAlamAMthI chUTI zake. mInaLadevI karNarAjAne visarI jAya te enuM e dukha jatuM rahe. dhananA abhAve dukhI mANasa dhanane bhUlI jAya te rAhata anubhave. vAta naMdISeNa muninI kurUpatA naMdISeNane varI hatI. bhAgya paNa rUThayuM hatuM enA para. nAnapaNamAM ja mAtA-pitA svargavAsI thatAM gharanA mAmAe ene pitAne tyAM rAkhe. yauvana dhIre dhIre AvyuM, paNa e juvAnIe enI kurUpatA saheje ochI na karI. lagna mATenI enI khUba IcchA. paNa karyo pitA pitAnI putrIne AnI joDe varAvavA taiyAra thAya ? chevaTe mAmAne dayA AvI. eNe pitAnI putrIone nadIBNa joDe lagnagraMthithI joDAvA samajAvI. paNa badhI putrIoe sApha sApha kahI dIdhuM ? kahe te kUvAmAM paDavA tayAra thaIzuM, kahe te jhera khAIzuM; paNa AnI joDe lagnanI vAta te karaze ja nahi. udAsa nadISeNa A vAtathI vadhu gamagIna bane che. eka Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virodhAbhAsa jaga! 47 divasa AtmahatyAnA vicArathI ja gala bhaNI jAya che. tyAM eka munivara maLe che. potAnA mananI badhI vAta munine te kahe che. muni tenA dukhanuM mULa tene batAve che ? tane lagna mATe kanyA nathI maLatI, A tArA dukhanuM mULa kAraNa nathI. tArA dukhanuM pageruM zodha. jyAM sudhI lagnanA vicAre tArA manamAM nahAtA uThayA tyAM sudhI A cintAno udabhava thayo hato? to lagna mATenI tArI IrachAe ja tane dukhI karyo che. bIjA keIe nahi. tane dukhI banAvanAra paNa tuM ja che. ane je sukhI banAvanAra koI hoya to te paNa tuM ja che. paraNavAnA vicAra manamAMthI kADhI nAkha. tuM dukhI che ja nahi ! tamane AgaLa meM sUcavI, te ja davA muni nadIjeNane batAvI rahyA che. jenA abhAvamAM tuM dukhI che, te bAbatane bhUlI jA. dukhanAM rogane hAMkI kADhavAne mULa maMtra A che. naMdISeNe e maMtra zIkhI lIdho. eNe munivarane kahyuM : bhagavaMta! ApanuM zaraNa svIkAruM chuM huM. have ApanA caraNamAM mane sthAna Apo. egya jANa gurue tene dIkSA ApI. pUrNatA tamArI pUrNatAnuM apUrNatAnI bhUmikA para ja maMDANa thayuM che, A vAta para ApaNe A badhI carcA karI. have samajAI gayuM ke, tamArI pUrNatA e khAlI kahevAnI ja pUrNatA che; sAcI pUrNatA nahi? Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. jJAnasAra pravacanamALA je e samajAI gayuM hoya te have "saccidAnanda pUNenanI vAta samajAze. sat cit AnandathI pUrNa bhAga ApaNeya pUrNa ja chIe; apUrNa nathI; paNa e pUrNatA tarapha ApaNuM dhyAna kheMcAvuM joIe. "sacidAnanda pUNena, pUrNa jagadakyate' saccidAnandapUrNa bhagavaMto AkhA jagatane pUrNa jue che, AvI granthakAranI vANuM ApaNane AzAnvita banAvI jAya che. kevaLajJAnI bhagavaMtanI daSTie ApaNe pUrNa ja chIe. AgaLa kahyuM tema, mAtra e pUrNatAne ApaNe khullI karavAnI che. mAnI lIdhelI pUrNatAne prApta karavA pAchaLa ke je zrama uThAve che, teTale zrama je sAcI pUrNatAne hAthavagI banAvavAmAM kharcAya te jarUra e pUrNatAnA eka divasa svAmI banI javAya. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uchIne zaNagAra! pUrNatA yA paropAdheH, sA yAcitakamanDanam / ___ yA tu svAbhAvikI seva, jAtyaratnavibhAnibhA // eka ThIMgaNe mANasa meja para caDI gaye, ne kahevA lAgyoH juo, huM keTale uMce chuM! badhA mANase che phUTa UMcA che, huM ATha phUTa UMco chuM ! tame enA e dAvAne svIkArI leze ? nahi ne? kema? tame samaje che ke, enI kahevAtI ATha phUTanI UMcAImAMthI enI potAnI te cAra phUTanI ja che. cAra phUTa vadhu UMce to e meja para caDavAthI thaye che. enI potAnI uMcAI thoDI eTalI badhI che ! bIjA dvArA maLelI uMcAI pitAnI na kahevAya, te bIjA dvArA maLelI pUrNatA pitAnI kahevAya? granthakAra kahe cheH pUrNatA yA paropAdhe, sA yAcitakamanDanama, pUrNatA je para thakI, te uchIne zaNagAra !" tame kevI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5o jJAnasAra pravacanamALA pUrNatAthI khuza thAva? saMsAramAM je addhi, siddhi, ThakurAI che; te karmanI deNa che. puNya pAMsaruM hoya te vaibhava ne ThAThamATha dekhAya, ne puNya paravArI jAya tyAre? tyAre kazuM na hoya tame AvI karmanI maherabAnI vaDe AvelA pUrNatAmAM rAce evuM bane ? zAlIbhadranI prakRddhi hAjo ! zAlIbhadra kyAre dIkSA lIdhelI? AkAzamAMthI peTIo utaravAnI baMdha thayA pachI dIkSA lIdhI che, evuM nathI ho ! vaibhava te pUrNa hatuM, paNa jyAre ema lAgyuM ke A badhuM audayika bhAvanuM te karmanI maherabAnIthI maLeluM che; huM sukhI chuM, paNa ko'kanI maherabAnIthI; kekanI kRpA para A ha - bharyo saMsAra huM mANI rahyo chuM - tyAre tarata ja A saMsArane choDI devAne emaNe nirNaya karI lIdho ! kamane paDakAra pheMkyo zAlIbhadre tArI maherabAnIthI maLela samRddhi mAre na joIe! mArI pitAnI mahenatathI maLela AdhyAtmika sAmrAjya ja mane khape. eka vAtaH zAlIbhadranI ddhi heje ! evuM je tame copaDAmAM lakhe che, tenA kAraNanI khabara che tamane ? keI cakavatanI ke vAsudevanI samRddhi na mAgatAM zAlIbhadranI ja kema mAgI? zAlIbhadranI samRddhi game eTalI, paNa sattA keTalI? te pachI, cakravata ke vAsudevanI samRddhi Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uchIne zaNagAra na mAgatAM zAlIbhadranI mAgavAnuM sUcavavAmAM AvyuM tenuM rahasya zuM? rahasya jANavA mATe UMDA utaravuM paDaze. zAlIbhadranI Rddhi eTalA mATe mAMgavAmAM Ave che ke, zAlIbhadrane jyAre sAco khyAla Avyo tyAre e Rddhi enA mATe baMdhana rUpa na banI zakI. sAkara para beThelI mAkhI IcchA hoya tyAM sudhI rasa cUse, ne uDavAnuM dhAre tyAre uDI zake enA jevI A vAta. sAkara jevI A Rddhi. tamAre AvI Rddhi joI e ne ? bAkI te bIje paNa eka prakAra che ? suMdara para beselI mAkhIno. na rasa AsvAdane. na tyAMthI uDI zake. tamArI Rddhi AvI to nathI ne ? sabhA H evI ja che, sAheba! zAlIbhadra jevI Rddhi hota tamArI, ane e kALa jevI rAjakIya - sAmAjika suvidhA hota; ne tame loke saMsAramAM besI rahyA hatA te amane eTaluM Azvarya na thAta, jeTaluM atyAre tamArI Rddhi ane saMyoga jotAM amane thAya che. zAlIbhadranI RddhinI vAta rAjA sAMbhaLe. ne e khUza thAya : mArA rAjamAM AvA puNya zALI mahAnubhAvo che! tamArI saMpattinI vAta sAMbhaLI tamane sanmAne evA sattAdhArIo che Aje ? sabhA : sAheba ! Aja to saMpatti keTalI che, e chUpAvIne rAkhavuM paDe che! khabara paDI jAya to dareDA paDe! Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 jJAnasAra pravacanamALA e tamArI artha lAlasAnA pApe. vadhu paData pari graha kare te daraDA paDe ne! ApaNe mULa vAta para AvIe. huM ema kaheto hato ke, tamAre saMsAra zAlIbhadra je heta ne tame ene pakaDI rAkhyA hatA te, jJAnIe kaheta ke, ajJAnI jIva che. bheganI pAchaLa rahelA narakAdigatinA dukhe te joI zakatA nathI. paNa je saMsAramAM ya bhalIvAra na hoya, traNa sAMdhatAM jyAM tera tUTatAM hoya; tyAreya evA saMsAra parathI paNa meha na utArI zakanArA pratye jJAnIone Azcarya ja thAya ne ! vAta sAbunI goTI khAnAranI ! eka zeTha zaheramAM kaI prasaMge pitAnA gAmathI gayA tyAre sAthe dukAnanA nekarane paNa laI gayelA. pitAnA mitranA tyAM utaryA zeTha. AvA moTA zeThanI mahemAnagatImAM pelA bhAI kAMI khAmI AvavA de? jAta jAtanI miThAI, ne jAta jAtanA pharasANa eka navI ja jAtanI miThAI ghera banAvIne pIrasI. mULa te e mAvAnI miThAI hatI, paNa ghare banAvelI, tethI AkAra na Apele rasoIyAe. jANe sAbunI goTI ja joI lo ! AkAra paNa na, svAda paNa majhAna. pilA nokarane te A miThAI bahu bhAvI gaI. traNa - cAra TUkaDA khAdhA, paNa tRpti ja na thAya. sAMje pelo nokara najIkamAM pharavA gayo. bilakula gAmaDA gAmano mANasa, ne hamaNAM ja zeThane tyAM nokarIe rahele. eTale W, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 uchIne zaNagAra AvaDuM moTuM zahera jevAne enA mATe pahelo ja prasaMga hatuM. tyAM enI najara kariyANAnI dukAnamAM rahela sAbunI goTI para paDI! thoDAMka varSo pahelAM gAmaDAmAM sAbune vaparAza nahivat hate. sukhI mANasenA tyAM ja e dekhAte. sAmAnya mANase te taLAvanI mATI vaDe ja kapaDAMne mela kADhatA. A nekare paNa sAbu nahi joyele. ene te e sAbu jatAM lAgyuM ke, A bapore khAdhela te miThAI ja che. teNe pisA ApIne te goTI kharIdI, ane saheja bAjue jaI moDhAmAM nAkhI. paNa A zuM? moDhAmAM TUkaDo mamaLAvatAM ja te ekadama besvAda lAgI. vicAryuM eNe pelI to bahu svAdiSTa lAgatI'tI, A AvI kema? kadAca eka bAju AvI haze ema mAnI bIjI bAjuethI kaTake khAdhe. paNa eya evo ne evo ! zU - zU karIne ghUMkI devuM paDe te. paNa ema te A nokare kaMI kama na hato. game tevo svAda hoya paNa AvI kImatI vastu pheMkI devAya ? e to AMkhe baMdha karIne cAvI ja gayo! tyAMthI eka zaherI mANasa nIkaLyo. acAnaka ja enI najara A sAbunI geTI khAtA parAkramI puruSa (1) para paDI! ene navAI lAgI. kahyuM ya kharuM? are, bhAI! A khavAya nahi. A khAzo te mAMdA paDazo. paNa ema haze ema kare ne kIdhI . paNa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA kaMI A gAmaDiyA bhAI zaherIthI aMjAI jAya ? e kaheH paisAthI kharIdyo che, khabara che? ame to khAvAnA ja. ane pele zaherI ga Ama, ne A nekare trIjI bAjuthI trIjuM bacakuM bharyuM ! gAmaDiyAne pilI miThAI bahu bhAvI hota, ne piTane vicAra karyA vagara e peTa bhara bhara karyo gaye heta te tame vicArata ke, A atyAre svAdanI majhA mANI rahyo che, paNa enA bhAvIne e vicAra karato nathI, paraMtu jyAre pele sAbunI goTI ne khAvA mAMDyo tyAre tamane zuM lAgyuM ? A ja vAta ApaNe samajavAnI che. zAlIbhadra jevI Rddhi vALo mANasa saMsArane pakaDI rAkhe; saMsArane vaLagI rahe te jJAnIo vicAre ke, "aho ! A viSayAdhIna jIva bhegenA pariNAmane joI zakato nathI." paNa sAbunI geTI khAvA je saMsAra hoya, chatAM meha na chUTe tyAre jJAnIo vicAre cheH aho ! mehanuM jora kevuM che ! moha manuSyane sAcuM bhAna thavA detuM nathI. Aje moTA bhAganA lokone saMsAra prAyaH ke hoya che? sabhAH sAbunI geTa khAvA je ja. ane teya evAya saMsAra para napharata na chUTe enuM kAraNa zuM ? A maha. te Ama moha mUMjhave che. DAhyo kahevAte mANasa, jenI bIjI badhI bAbatamAM buddhi Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uchIne zaNagAra 55 cAlatI hoya te paNa "saMsAra kharAba che" AvuM vicAravAmAM pAchaLa paDatuM hoya che, te A mehanA kAraNe. baLabhadrajInI vAta kRSNa vAsudevanuM mRtyu thayuM pachI baLabhadrajI emanA mRtadehane uMcakIne jaMgalamAM phare che. atizaya rAga hato bhAI para. ane ene kAraNe bIjI badhI bAbatomAM jemanI buddhi babara cAle che evA baLabhadra kRSNa marI gayA che evuM mAnavA taiyAra nathI. pUrvabhavane nehI deva thayelo te emane pratibaMdhavA judI judI yuktio kare che. eka vakhata deva bharavADanuM rUpa dhAraNa kare che. enI pAse marelI gAya vikulI paDI che. gAyanA meDhA para mAkhIo baNabaNe che. jIvananAM kaI cihna varatAtAM nathI. baLabhadrajI tyAM Ave che. jue che ke, kaI bharavADa marelI gAya pAse beThe beThe mAkhe uDADI rahyo che. baLabhadra vicAre che ke, A gAya te marelI che, ne teya A mANasa kema enI sevA kare che? eNe pUchayuM ya kharuM. pele kaheH keNa kahe che ke, mArI gAya marI gaI che? are, e te ArAma laI rahI che. hamaNAM AMkhe khelaze. baLabhadra kaheH paNa e jIvatI hoya evA e ke cihna kyAM dekhAya che? pelo moke jeIne bANa mAre che : je A gAya marelI kahevAya, te tamArA khabhA para rahela A mANasa Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 jJAnasAra pravacanamALA paNa marelo ja kahevAya. pahelAM tame ene pheMkI do. pachI huM gAyanI sevA nahi karuM. basa, A vAta AvI ke bAjI bagaDI ! bIjI badhI bAbatamAM barobara samajanAra baLabhadra A vAta AvI, eTale vicAravA nathI mAgatA. e bagaDI beThA : mArA bhAIne marelo kahenAra tuM koNa? A che moha. rAga. je mANasane pUrvagrahanAM evAM cazamAM paherAvI de che ke te cazamAMnA kAcanA raMgane e vyakti padArthano raMga mAnavAnI bhUla karI le che. pILicAvALAne badhuM kevuM dekhAya ? pILuM pILuM. ema mehavALAneya saMsAra sAra sAre lAge che. pharaka eTalo che ke, pILiyAvALA mAne che ke, pote rogathI gherAyeluM che; jayAre mahI manuSya evuM nathI mAnate. roga have e jeTaluM khataranAka nathI, ethI vadhu rega hevA chatAM pote nirogI che AvI bhramaNA hevI te vadhu khataranAka che. tame te AvI bhramaNamAM nathI ne ? DaoNkTara pAse dardanI vRddhi na magAya! "saMsAra rUpI roga vaLage che mane" AvuM tamane lAge che? lAgeluM hoya to prabhu pAse "bhavanio" (saMsAra parano kaMTALo) tame sAcesAcA mAgata. atyAreya prArthanAsUtra "jaya viyarAya"mAM tame "bhavaninvee "bolo che, paNa barAbara samajIne belo che ? - ghaNIvAra daherAsaramAM A kaDI sAMbhaLavA maLeH meM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uchIne zaNagAra pa7 dAna te dIdhuM nahi, ne zIyaLa paNa pALyuM nahi; tapathI damI kAyA nahi, zubha bhAva paNa bhAgye nahi" tame paNa kadAca A kaDI gAI gayA haze. paNa kharekhara zuM tamane dAna - zIyaLa -tapa - bhAva nathI ArAdhyA ene DaMkha jAgelo ne tame belelA ke, ratnAkara sUri mahArAjanA vatI tame prabhu samakSa belelA ? ghaNIvAra evuM bane ke, zeThanA vatI munIma kaMketarI vaheMcavA jAya. khUba Agraha kare jyAM jAya tyAM H jarUrAjarUra Avaje. paNa konA tyAM AvavA mATe e Agraha kare che? enA pitAne tyAM AvavA mATe ke zeThanA tyAM AvavA mATe ? kadAca bhAgajoge keI UMdhuM samaryuM hoya, kaMketarI vAMcI na hoya, ne munImanA tyAM pahoMcI jAya che ? phiyAsko ja thAya ne ? te munIme Agraha karyo. paNa enA pitAnA tyAM AvavA mATe nahi. enA zeThanA tyAM AvavA mATe. ema tame pUjAnI DhALamAM bele ke, "manamaMdira Ave re !" tyAre tame zuM samajIne bole che ? kharekhara e zabda dvArA tame bhagavAnane hRdaya - maMdiramAM AvavAnuM AmaMtraNa pAThave che ? ke vIra vijaya mahArAjanA vatI tame bolo cho ? ApaNe "bhavanionI vAta karatA hatA. tame prabhu AgaLa sAcesAca bhavanirveda mAgatA ho to e ja prabhu samakSa tame tamArA saMsArane AbAda banAvavAnI mAgaNI karI zake ? Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jJAnasAre pravacanamALA | DaoNkaTara pAse zI mAgaNI karAya? A tAva 103 DIgrI para che, tene jarA davA ApIne Doka vadhArI do ema kahevAya? ke A dardanI nAbUdI mATe kahevAya ? bIjI vAta H je vyakti dardanI vRddhi mATe DaoNkTara pAse jAya teNe DaoNkTarane oLakhyA kahevAya? tema saMsAra rUpI rAganI vRddhi mATe prabhu samakSa je jAya teNe bhagavAnane oLakhyA kahevAya? saMsAra e roga che, paNa moha e regane roga tarIke jovA nathI deta. ApaNe dharmacintana vaDe e roga maTADe joI ze. kamarAjAnI deNa! saMsAranuM sukha e kamarAjAnI deNa che. dhamI mANasa emAM mUMjhAya nahi. zAlIbhadrane jyAre dharma dezanAne zravaNa vaDe samajAyuM ke, A sukha karmarAjAnI bheTa che. tyAre emaNe e bheTa svIkAravAno InkAra karyo. e kahevAtA sukhe choDI dIdhA emaNe pUrNatA yA pare pAdhe H sA yAcitaka-manDanama, para" dvArA maLela pUrNatA e uchIne zaNagAra che. ghare lagna jevA prasaMga hoya tyAre keI sAmAnya mANasa kadAca saMbaMdhInA tyAMthI dAgInA laI Ave, ane e dAgInA vaDe potAnA putrane - vararAjAne zaNagAre paNa enA manamAM te mAnate hoya che ke A badhe ThATha mATha parAyo. che, uchIne lavAya che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uchIne zaNagAra pa9 uchIne " e zabda ja e padArtho joDe mamatva"ne saMbaMdha thatAM roke che. ethI ja lagna pUruM thaye pelA dAgInAone pelA saMbaMdhIne tyAM ApIne pAchA pharate pelo mANasa "hAza anubhave che. e dAgInA pelI vyaktine pAchAM ApatAM ene jarAya dukha nathI thatuM. tamArI saMpatti, samRddhi, A badhe ThATha-mATha; emane parAyA - uchInA mAnyA che? je mAnelA hoya te saMpatti ochI thAya ke samULagI jAya tyAre dukha na thAya. tamAruM hatuM ja kyAM ke gayAnuM dukha thAya? paNa mArApaNanI bhAvanA evI gADha banAvI che ke saheje emAMthI ochuM thAya te AghAta lAgI jAya che! ene artha ja e thayo ke tame A badhA padArthone parAyA nathI mAnyA. keziyara ke mAlika? benkane keziyara eka lAkha rUpiyA cUkavALAne ApI de, ethI ene dukha thAya? kema nahi ? kAraNa ke e mAne che ke, A badhuM enuM nathI. keziyara karoDanI neTa sTroMga rUmamAM mUke, chatAM e karoDapati kahevAya? sabhA : nA jI! kema? sabhA sAheba, e paisAne e IcchA pramANe vAparI zakatA nathI. ne atyArane dhanavAna paNa, ene lAgatuM hoya ke amuka sArA kAryamAM dhana kharcavA jevuM che, chatAM na Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yo jJAnasAra pravacanamALA kharcI zake ke te ke kahevAze ? keziyara ke mAlika? tame kyA vibhAgamAM Ave ema che ? sabhA sAheba, keziyara ! are, keziyare nathI kahuM chuM ! keziyaranI vAtamAM te pahelAM ja kahyuM ke, be - pAMca lAkha sTroMga rUmamAMthI ochA thAya ene saheje raMja ene nathI. tamArI tIjorImAMthI DuM ochuM thAya te keziyara jevI taTasthatA rAkhI zakaze? sabhA nA che! tyAre tame nathI mAlika ke nathI keziyara - khajAnacI. khaTake che A sthiti ? khaTakatI hoya te rasto batAvIe. AtmAnI vAstavika pUrNatA tarapha jema prIti thatI jAya tema A jaDa padArthonI Asakti ochI thatI jAya. ane Asakti ochI thatAM tame tamArA dhana vagerenA mAlika banaze, ane AgaLa jaIne mokSanI lakSmInAya svAmI banaze. para bhAvanI prIta toDI, nija svabhAva tarapha prIta joDe; pUrNatA tamArA hAthamAM ja che ! Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatAH kAlpanika ne vAstavika avAstavivikalpaiH syAt , pUrNatAbdherivormibhiH / pUrNAnandastu bhagavAn , stibhitodadhisannibhaH // : kAcane TUkaDAya jhagamage, paNa kyAre ? sUryanA kiraNe enA para amuka eMgalathI paDatA hoya tyAre. aMdhArAmAM e nahi camake, kAraNa ke ene prakAza enA pitAnAmAMthI nathI uddabhavelo; bahArathI Avelo che e. aMdhArAmAMya camake e te maNi heya. tamArI pUrNatA paraprakAzita che ke svaprakAzita ? sUrya AthamI jAya pachI kAcane TUkaDe na camake, kAraNa ke e jenI pAsethI prakAzane uchIne lete hate, e sUrya ja adazya thaI gayo che ! tamArI pUrNatA AvI kSaNika te nathI ne; kAcanA TUkaDA jevI ! kSaNika pUrNatA mATe granthakAre sarasa upamA ApI cheH pUrNatAdherimibhiH", bharatI vakhate samudranA pANI kyAM ne kayAM patharAyelA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA dekhAya; paNa e pANIne pathAra - vistAra kSaNasthAyI heya che. jyAM theDI vAra pahelAM pANI - pANuM dekhAtuM hoya, tyAM thoDI vAra pachI retI dekhAvA mAMDe ! sAdhu te sukhiyA ghaNuM.. tamArA meDhA paranI prasannatA kSaNika ke cirasthAyI? munirAjane juo tyAre emanA mukha para haMmezA ka bhAva dekhAya? prasannatAne ke aprasannatAne? sabhA : prasannatAno. tame te bole choya kharA ke, "sAdhu te sukhiyA ghaNuM, dukhane nahi lavaleza." kharekhara tamane munirAja sukhI lAge che? sabhAH hA jI. munirAja sukhI hoya te e kayA kAraNathI? bAhya samRddhi emanI pAse kharI? emaNe bAhyA samRddhi - A badhI upAdhi cheDI che, mATe teo sukhI che AvuM tamane abara lAge che? pahelAM to mane e kahe ke, tamane Adya Rddhi upAdhi jevI lAgI che? ke majhAnI lAgI che? A evA prazno che, jemane barAbara uttara ApyA vagara AgaLa vadhI zakAya nahi. keTalI bhavya paraMparAo tamane maLI che! na name tame kaI milamAlikane ke zAsakane, na bharAve mUrti tame koI rAjA, mahArAjA ke cakravartInI; tame name phakta vItarAga devanI pratimAne ane nama nigraMtha munine. tyAganA kevA atyurica Adarza para Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatAH kAlpanika ne vAstavika sthira thaI che. A paraMparAo ! A paraMparAo jene sAMpaDI che te vyakti bhegane upAsaka hoya evuM mAnI zakAya? tamane sukha te tyAgamAM ja lAgyuM che ne? sabhA : Ama te tyAgamAM ja sukha che. pAchuM "Ama te" lAvyA? huM, samajANuM. tame kadAca ema kahevA mAge che ke, tyAgamAM sukha te kharuM, paNa e bIje Adare che. amArA mATe nahi! keI atyAre dIkSA grahaNa kare te tame rAja ne! varaghoDAmAM - dIkSAnA varaDAmAM AgevAnI bharyo bhAga paNa le ne ? ane e vyakti dIkSita thAya eTale ene page lAgavAya tame taiyAra. tamArI dIkSAnI taiyArI nahi, kema? guru mahArAjanA pravacanathI gAmanI kaI vyaktinuM hRdaya palaLI jAya, ane e dikSA levA nIkaLe te tame rAjI ne ? paNa e "keka' tamAre ja dIkare hoya te zAsanane saMtAna samarpavA taiyAra che? tamArA putrane zAsana mATe ApavA Icche che? rAjasthAnamAM traNa-cAra dIkarA jene hAya, e pitAnA bhAIne ke sagAne pitAno putra kheLe Ape. huM kahuM chuM ke, tame zAsanane tamAro putra samarpavA taiyAra kharA? dhamI mAtAne lAgavuM joIe ke, mArA saMtAnomAMthI ekAda saMtAna saMyamanA paMthe jAya te mArI kUkha e saMtAna ujALe. dhamI pitAne thAya ke huM te saMsAranA khADAmAM phasAI gaye; paNa mArA saMtAna Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAre pravacanamALA emAM na phasAya te sAruM. te tamArA putrane tame A mArge vALavA taiyAra che ne? zAsanane samarpavA kaTibaddha che? jo ke, tamArI evI bhAvanAne Teke Ape tevAM saMtAneya puNyanA udaya vagara na maLe; paNa huM pUchuM chuM ke tamArI to bhAvanA kharI ja ne ? sabhAH sAheba ! atyAre comAsu che ne ! (comAsAmAM dikSA apAya nahi ne!). enI cintA tame nA kare. bhagavAnanA zAsanamAM badhA upAyo dekhADelA che. vAsvAmI nAnA hatA, chatAM temane jJAnI gurue laI lIdhelA. ne pachI sAdhvIjInA upAzrayamAM rakhAvelA. pahelAM eka ja mAtA lAlana-pAlana karanArI hatI, pachI ghaNI zrAvikAo e vajA kumAranI sAra saMbhALa levA mAMDI. . eTale comAsAmAM dIkSA nathI apAtI enI cintA nA karatA! harakha-zekanAM majA ! tamArI pUrNatA svaprakAzita che ke paraprakAzita, enI vAta cAle che. ahIM be rUpaka dvArA e be pUrNatAone batAvavAmAM AvI cheH pUrNatAdherimibhi , ane stimite dadhisanibha : avAstavika pUrNatA - para dvArA AvelI pUNatA eTale samudramAM bharatI vakhate AvelI pUrNatA; je kSaNajIvI che, thoDo samaya ja TakanAra che. jyAre vAstavika pUrNatA sthira samudranI zAnta sapATI jevI che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . kAca para cI. tenA mananI "chI pAchuM pUrNataH kAlpanika ne vAstavika uchaLatA mojA para savAra thaI vahI jatI nAvaDI kadI joI che? ghaDImAM e majAnI Toca para caDI jAya. ghaDImAM ekadama nIce pachaDAtI e jovA maLe. dunyavI mANasanuM mana paNa A ja rIte harakha - zekanA taraMgamAM athaDAtuM - kUTAtuM jovA maLe che. eka vepArIe je mAla lIdho hate tenA bhAvamAM vadhAre thayAne TelIphona raNakyo. ne tenA mananI nAvaDI harakhanA mejAnI Teca para caDI gaI. paNa thoDI vAra pachI pAchuM "elAva" thayuM. ane emAM AvyA keMkANanA samAcAra ! joI le, pelI nAvaDI nIce paTakAvA lAgI! ' are, AmAM te pitAne Arthika nukazAna jaI rahyuM che, mATe pele vepArI khinna thaI rahyo che. paNa ghaNI vAra evuM ya jovAmAM Ave ke, Arthika nukazAna eka paisAnuM na hoya chatAM ka9panAne lAbha vyaktine revaDAve. eka vepArIe ochA bhAvamAM mAla lIdhe. pachI bhAva uMcakAye eTale sAre naphe e mAla eNe vecI. mAryo. khuzakhuzAla hoya ne e? ene te ceka lADa maLI gayA ne ! paNa pachI evuM banyuM ke, je mAla eNe sAre naphe ve enA bhAva be-cAra divasa pachI evA ucakANA ke, sIdhA Dabala! pelAM vepArInuM moTuM khinna thaI gayuM. kema, bhAI? ene zuM nukazAna gayuM che ke e ravA jevuM moDhuM karIne beThA che? tame kaheze ke, kalpanAno naphe ene dukhI karI rahyo che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA kalpanAne halava.....! eka bhAI eka jagyAe mahemAna thayelA. jamavAnA TANe zIrA-pUrI khavaDAvyA yajamAna zreSThIe. tamArA tyAM kaI mahemAna Ave tyAre tamArI pharaja zuM? sArI AgatA-svAgatA karavAnI. sAruM bhejana jamADavAnI paNa sAme mahemAna zuM kare? e nA - nA pADatA jAya. ApaNAmAM kahevata cheH ADA hAthane mAna che, bhAI! pelA bhAIe bhara peTe zIrA-pUrI khAdhAM. bapore jamIne sUtA. beaDhI vAgye uMgha uDI. paNa pelA zIrA-pUrI haju palaMgamAMthI ubhA nathI thavA detA. pramAdI keNa banAve? zAstrAe sAdhune mAdaka AhAra levAnI manAI karI che, e A kAraNe. evo AhAra pramAdI banAvyA vagara rahe nahi. sAdhue te jANe pramAdI banavuM na joIe. paNa tame pramAdI bane to vAMdhe kharo? bhagavAna mahAvIre kahyuM hatuM. samaya geyama! mA pamAyae. he gautama! tuM kSaNa mAtrane paNa pramAda karIza nahi. e sUtra sAmAnya jIvone pramAda khaMkherI jAgRta banAvavA mATe bahu upAgI che. kIcaDabharI bhUmi hoya, ne jyAM svastha mANase paDI jAya evuM hoya tyAM lAkaDInA Teke cAlanAro mANasa kevI sAvadhAnI rAkhe? ema gautama svAmI bhagavAna jevA cAra jJAnanA svAmIne paNa eka kSaNa pramAda na karavA sUcavavAmAM Ave tyAre sAmAnya Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUNatAH kAlpanika ne vAstavika sAdhu ke zrAvaka te vicAravA ja mAMDe ne ke, mArAthI to gaphalata thAya ja kema? pelA bhAI palaMgamAM paDyA che. tyAM zeTha ane temanA dIkarA vacce vAtacIta cAle che. vAtacIta sAMjanA bhajana aMgenI che, eTale pelA bhAI kAna saravA karIne sAMbhaLe che. vAtacIta dhIme dhIme thaI rahI che. dIkare kahe che : pUrI, dALa, bhAta badhuM vadheluM che; dALa - bhAtane te garama karI nakhAze. bIjuM zuM karavuM che? zeTha kaheH hala tyAre ! pachI zeTha bolyA : bIjI koI jarUra nathI. paNa e zabda bahu dhImethI belAyelA hoI pelA mahemAnanA kAnamAM na paDayA. halavo zabda sAMbhaLIne e to khuza khuza thaI gayA. vAha ! sAMje hala khAvA maLaze ! hakIkatamAM zeTha je hala tyAre bAlelA, ene artha hato : calAve tyAre enAthI ja. hala eTale calAve. kAThiyAvADI taLapadI A belIne mama pelA mahemAna na samajI zakyA; ne hala khAvAnI kalpanAthI khuza khuza thaI gayA. mahemAna te cA-pANI pIne gAmamAM eka-doDha kalAka pharI paNa AvyA. piTamAM jarA jagyA thAya te halavo khAvAnI majhA Ave ne ! paNa sAMje pUrI -dALabhAta ja bhANAmAM jatAM pelA AnaMdanA phuggAmAM TAMcaNI ghoMcAI gaI! vicAre che ke, thoDI vAra pachI hala Avaze. paNa hala banyo ja hato kayAM ke emanA bhANAmAM Ave? Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA - kalpanAnA halavAe vAstavika dALa-bhAtanI majhA mArI nAkhI! kalpanAne hala vAstavika dALa-bhAtanI majhA mAre, ne kalpanAne naphe vAstavika Arthika lAbhanI majhA khavaDAve ! pilA vepArInI vAtamAM ApaNe joyuM hatuM ke, eNe. mAla vecyA pachI bhAva uMcakAI gayA tyAre kalpanAnA naphAe ene revaDAvyA hatA. jenI kalpanAya revaDAve e vastu kevI! jenI kalapanAya mANasane dukhI kare - revaDAve- AMsU sarAve e padArtho kevA ? revaDAve che ke padArthane rAga revaDAve che. je rAganI sAMkaLa kApI nAkhavAmAM Ave to padArtho dukhI karI zake nahi. nirvAsitonI chAvaNImAM bhUtakALane karoDapati beThe heya te tenI AMkhamAM AMsU sivAya bIjuM zuM jovA maLe ? e vicArato hoyaH kAlano huM zrImati. Aje huM bhikhArI chuM. rAjyataMtramAM avyavasthA thaI ane je dezamAM karoDonI mAlamattA jamAvelI tyAMthI paheryA kapaDe bhAgIne svadezamAM AvavuM paDayuM ! Aje e khUba dukhI che. pitAnI saMpattinI yAda ene raDAve che. paNa cakravartIe cha khaMDa cheDIne dIkSA lIdhI hoya teya ene AnaMda ja hoya. dukha hoya ja nahi. kAraNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNataH kApanika ne vAstavika ke e padArtho pratyene rAga eNe mUkI dIdhuM che. ane ethI e padArtho ene satAvI zake tema nathI. te vAstavika pUrNatA A che; jemAM rAga ane dveSanA ke harakha - zokanAM majA manane caMcaLa banAvI zakatA nathI. stimidadhisanibha nizcaLa samudra sarIkhA siddha bhagavaMtenuM smaraNa jagatane vAstavika pUrNatA bhaNI dorI rahA ! Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRti jJAnadaSTinI jAgarti jJAnadRSTizcet , tRSNAkRSNAhijAGgulI / pUrNAnandasya tat kiM syAt, dainyavRzcikavedanA // anaMta jJAnane svAmI, AnaMdaghana evo AtmA paNa dInahIna ne nirbaLa zAthI thaI gaye che? koNa ene dIna, hIna banAve che ? e tatvanI khoja karavI paDaze. dInatAnuM pageruM zodhavuM paDaze. | dInatA ane dukha Ave che tRSNAthI. eka vastunI jhaMkhanA jAgI eTale dInatA AvI ja samaje ! ane A niyama pramANe, cakravartI rAjA paNa dIna, hIna ne dukhI hAI zake che; je e tRSNane dara ja cAlatuM hoya te ! parama sukhI che munivara. kAraNa ke tRSNAne ghera lagabhaga emaNe toDI nAkhe che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRti jJAnadRSTinI IlAcikumAranI vicAraNA IlAcikumAra naTaDI pAchaLa ghelA thaye. nAnA mukhoe kahyuMH bhAI! tame nRtyakaLAmAM kuzaLa bano. kaI rAjAne rIjha. ne rAjAnA dAna vaDe amArI nAta jamADe. te tamane amArI kanyA maLe. nahitara nA maLe. jarA vicAro. Tone AgevAna IlAcine zuM kahe che? e kahe che ke, tame lakhapati che ke karoDapati he, enuM amAre mana kAMI mUlya nathI. amAre te amArI vidyAmAM nipuNa vyakti heya enI ja kiMmata che. zrAvaka pitAnI putrInA vevizALa karavA hoya tyAre zuM jue? chokaro haziyAra, rUpALA heya ne ghara sAruM hoya te pachI bIjuM kaMI jovAnuM kharuM? enAmAM janatva keTaluM che? zrAvaka egya AcAra-vicAra e bhAvI jamAImAM che ke nahi e jevA taiyAra keTalA ? IlAci taiyAra thaI gaye. nRtyavidyA zIkhe. eka nagaranA rAjAne rIjhavavAne che have. e mATenI taiyArI thaI gaI. rAjA nRtya dekhe che. IlAci nAce che. khUba nA. badhI kaLA dekhADI. pachI rAjA pAse AvI namana kare che. rAjA zuM kahe che? rAjyanI cintAmAM mAruM mana vyasta hovAthI huM khela barobara joI zakyo nathI. tyAre IlAci bIjI vAra khela kare che. bIjA nRtyanA ate paNa e ja javAba rAjAne. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 jJAnasAra pravacanamALA pharI pharI IlAci khela kaye ja jAya che. chellI vAra deraDA para nAcatA IlAcinI daSTi kyAM paDe che? bAjunA gharamAM vaharI rahelA munivara para. rUpa rUpanA aMbAra samI navayauvanA strI sundara lADu vaherAvavA Ave che. ne nIcA nayana rAkhI ubhelA munivara nA pADe che. IlAci tyAre vicAra che jyAM A munivara ne kyAM huM? tRSNAne pele pAra - sAme cheDe pahoMcI gayelA munivara uMcI AMkhe suMdarI sAmuM jotAMya nathI. jyAre huM tRSNane deravyo kyAM kyAM pahoMcI gaye! meM na joyuM mAnAM AMsU sAme, na joyuM pitAnI vedanA sAme, na joyuM uMcA kuLanI AbarU sAme. "dhanya dhanya A jIvatara muninuM, dhanya jIvana A nAra; hAje muja sarakhA kAmIne, lAkha lAkha dhikkAra !" tRSNAe - Asaktie karela pitAnI durdazAnuM bhAna thatAM ja IlAci zubha bhAvanAmAM AgaLa vadhyA. ne e deraDA para ja emane kevaLajJAna prApta thaI gayuM ! kALuM - joLuM havethI baMdha ne? Asakti, viSaya vAsanA, A tRSNa para tamane reSa pragaTa che? Asakti pApa baMdhAve, Asakti kALuM dhaLuM karAve. ane pariNAme duonI paraMparA AvI rahe. jene dukhe khaTakatA hoya ene Asakti na khaTake evuM bane kharuM? kALuM - gheluM karanArane bhAvamAM dukha maLaze e Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s jAgRti jJAnadaSTinI vAtane bAjue rAkhIe toya, vartamAnamAM ghaNAne e kALA - dheLAne pariNAme jelanI koTaDImAM jatA joyA che ne ? e joyA pachI zuM vicAreluM? kALuM - dhaLuM havethI baMdha ! ema vicAreluM ke, have evuM kAma evI cAlAkIthI saphAIthI karavuM ke keIne gaMdha paNa na Ave ema vicAreluM? sabhA : Apa evuM pUche che ke, zuM javAba Apa enI muzkelI thAya che ! mAre prazna muzkelI nathI sarjate, paNa tamAruM AcaraNa muzkelI sarje che. AcaraNa zuddha karI nAkhe. te tRSNa duonI jananI che, evuM jJAna tRSNAne dara teDAvavA tarapha AgaLa vadhavuM joIe. "jAgati jJAnadaSTin , tRSNa kRSNahi jAMgulI, pUrNAnandasya tat kismAta, dainyavRzcikavedanA." tRSNa rUpa kALA nAganA jherane utAravAmAM jaMgulI maMtra samI jJAnadaSTi je maLI jAya to pachI dInatA rUpa vIMchIne caTake zI rIte pIDA karI zake ? dInatA paDe che. kAraNa ke tRSNa joDene nAto cheDyo nathI. dukhe Ave che. kAraNa ke tRSNAne dera teDyo nathI. kaNarAjAnI vAta gujarAtanA suvarNakALa samA solaMkI yugamAM thaI gayelA rAjA karNanA jIvanano eka prasaMga joIe. eka vAra e pitAnA mahelamAM ArAma karI rahyo che tyAre Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 jJAnasAra pravacanamALA 1 gAnArI roja peDhI strI ja nathI. A enA kAna para madhurA saMgItane avAja athaDAya che, eTalI sundara rIte e gavAI rahyuM che ke, jharUkhAnI bahAra jaI e gAnArane dekhavAnI prabaLa utkaMThA rAjAne thaI AvIH AvuM sarasa gAnAra koNa haze? avAja te kaI strIne ja che. je kaMTha che ene anurUpa ja rUpa paNa haze ja ne? "kAne AMkhane vAta karI." jharUkhAmAMthI joyuM. eya rUparUpanA aMbAra samI. nArI gAI rahI che. rAjAne jharUkhAmAM jotAM halakAkuLanI e gAnArI rAjAnI sAme gAyane gAya che. rAjA ene khUba dhana Ape che. pelI strI roja A rIte rAjAne gAyana saMbhaLAve che. paNa gADI tyAM aTakatI nathI. AMkhane cepa. sparzanendriyane lAge che. ne rAjAnI upAdhi vadhatI jAya che ! sAMkaLanA eka akeDAne tame kheMce te kudaratI rIte ja bIje paNa kheMcAvAne. kAraNa ke e enI joDe baMdhAyele - saMkaLAyelA che. e ja vAta AsaktinI cenala -zaMkhalAne lAgu paDe che. kAnane sAMbhaLavA maLyuM, eTale AMkha kaheH mane jevA de ! ne AMkha AgaLa Ave pachI sparzanendriya kaMI pAchaLa rahe? e kahe huM kaI kama nathI ! rAjAne have e gAyikA -natikA joDe bega bhegavavAnuM mana thayuM che. bIjI bAju, pitAnI kulInatA ane sAMskArika paraMparA jevAM kaI rIte e vAta zakya nathI lAgatI. divase divase sUkAvA mAMDyo rAjA. maMtrIe ekavAra pUchayuM : mahArAjAdhirAja ! Apane kaI citA satAvI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRti jJAnadaSTinI 75. rahI che? mane Apa ApanA hiMyAnI vAta nahi kare ? zuM huM Apane vizvAsu maMtrI nathI ? A vacana sAMbhaLI rAjA DhIlo thaI gaye. gUrja 2 rAjyanA A adhIzvaranI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM! e bolyo : maMtrIzvara ! zuM kahuM? mArI vedanA apAra che. huM nathI kahI zakato, nathI sahI zakate. maMtrIne khUba Agraha thatAM e kaheH maMtrI ! pilI gAyikAne joI -. sAMbhaLI che tyArathI enA saMga mATe huM becena chuM. bIjI bAju vicAra karuM chuM tyAre lAge che ke kaI paNa rIte. mArI vizuddha kuLa paraMparAmAM kalaMka rUpa banIne huM durAcArI thaI zake nahi. mAruM dukha asahya che, maMtrI ! mane lAge che ke, huM vadhu samaya jIvI nahi zakuM. maMtrI stabdha thaI gaye. A sAMbhaLIne vicAravA. lAgyA : zuM karavuM? koNe dukhanI bheTa dharI? ahIM ApaNe e vicAravuM che ke, karNa rAjAne koNe dukhI karyo che? pelI gAyikAe dukhI karyo che? nA, e te AkhA pATaNa nagaramAM phare che. ane ene jenArA bIjA keI AvA dukhI thayA nathI. te rAjAne dukhI karanAra kezu che ? AkhA gUrjara rAjyanA svAmIne dIna, hIna banAvI nAkhanAra; AvA moTA mANasanI AMkhamAM AMsU ANanAra koNa che? tame paNa kahI zakaze ke, e. tRSNa che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA tRSNA mANasane dukhI kare. tRSNa mANasane akArya bhaNI dorI jAya. karNa rAjAnI vAta sAMbhaLI maMtrIe eka vicAra karyo, ane e vicArane gupta rAkhI rAjAne kahyuM : mahArAja ! khUba vicArane aMte mane lAge che ke, sApa mare nahi ne lAThI bhAMge nahi e kaI mArga huM zodhI zakIza. huM e strIne ahI rAjamadiramAM nahi lAvuM. paNa Apane enI joDe bheTe karAvI ApIza. jethI ApanI IcachA paNa saMtoSAze ane bIjA keIne A vAtanI gaMdha paNa nahi Ave. rAjA khuza gayo. juo, A Asaktine camatkAra! akAya AcaravAnA TANeya harakha upajI gayo. paNa maMtrI rAjanA hAthe akArya na thaI jAya enuM dhyAna rAkhIne AgaLa vadhavA cAhe che. karNa rAjAne be rANI cheeka jayA devI, bIjI mInaLadevI. mInaLadevI para pahelAM rAjAne bahu prema hate. hamaNAMthI e enI sAthe bolatA paNa nathI. maMtrIe mInaLa devIne badhA pATha bhaNAvyA : rAtanA amuka samaye amuka jagyAe mahArAjA joDe Apane maLavAnuM che. paNa emane e khabara na paDavI joIe. ema kahI badhI pRSThabhUmikA samajAvI. rAtre rAjA tyAM gayo. mInaLadevI joDe bhega bhegavyA. mInaLadevIe maMtrIe sUcavyA mujaba mahArAjanI nAmAMkita mudrA premanI nizAnI tarIke mAgI lIdhI. rAjA pitAnA mahele gaye. viSayanI caLa upaDelI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRti jJAnadRSTinI hatI tyAM sudhI kArya -AkAryane koI vicAra eNe karyo na hite; paNa e caLa zamI gaI tyAre have ene thAya. che ke, eNe kevuM bhayaMkara kArya AcarI lIdhuM che ! ene kayAM khyAla hatuM ke, jenI jeDe eNe gamana karyuM e bIjuM kaI nahi paNa enI patnI mInaLadevI ja hatI ! ane ethI ene prazcAttApa eTale ugra banyuM ke, pathArImAM e AkhI rAta taraphaDate rahyo, jaLa vinA. mAchaluM taraphaDe tema ! kulInatAnuM, kahe ke saMskAranuM A baLa che. pahelethI e mAnate hatuM ke, enA mATe A akArya che; paNa mehanuM prAbalya ene e akArya bhaNuM kheMcI gayuM. Aje mehanA prAbalyamAMthI jyAre e bahAra AvyuM che tyAre pitAnuM e akArya tIvratayA khUMcI rahyuM che. tamArA mATeya e zakya che ke, mehanI asara nIce tame akArya karI nAkhe; paNa pAchaLathI pazcAttApa thAya che ne? kaI bheLe mANasa tamArI dukAne AvI gayo, ne tamArI lAbha saMjJAe uchALA mAravAthI tame vadhu bhAva laIne halakI vastu ene padharAvI dIdhI. lAbhanA mAryA tame anIti AcarI beThA. paNa pAchaLa - zeraDI vAra pachI tamArA e akArya tarapha pazcAttApa thaI ja jAya ne ? ke ethI ulaTuM jovA maLe? "huM ke hoMziyAra, ke pelAne barobara ThagI lIdhe !" A ajJAnamUlaka harakha te chevaTe tamane na ja thAya ne ? Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 jJAnasAra pravacanamALA rAjAne pazcAttApa eTale ugra banyo ke, eNe agnimAM baLI maravAne nirNaya karI lIdhuM. maMtrIne belAvIne eNe kahyuM : maMtrI! have huM A rAjya siMhAsana para besI zakuM nahi. huM bhraSTa thayo chuM, ane ethI mArA je bhraSTa mAnava A siMhAsanane abhaDAvI zake nahi. tame mArA A akAryamAM sahakAra Apyo, te have rAjakArobAra saMbhALaje. mAre mATe te agninuM ja zaraNuM che have. maMtrI kahe cheH mahArAja ! ApanI pApabhIratAthI huM khuza chuM. paNa eka vAta huM Apane jaNAvI dauM ke, Ape keI akArya AcaryuM nathI. Ape durAcAra karyo nathI. jeNInI joDe Apa gaI rAtre saMbaMdhamAM AvyA hatAM te ApanAM ja rANI mInaLadevI hatAM. Apane khAtarI na thatI hoya te Apa rANujIne pUchI juo. rAjA mInaLadevIne maLe. pelI vIMTI joI ane ene saMtoSa thayo ke, pitAnA dvArA akArya nathI thayuM. maMtrIne eNe khUba dhanyavAda ApyA: maMtrIzvara ! tame na heta te mAruM zuM thAta? mArA hAthe akArya thaI gayuM hota to....oha! huM mArA mahAna pUrvajonI kIti para masIne kUcaDe pheravanAre ja thaI jAta ne! jarA vicAra! ahIM jarA vicAro ke, kaNe rAjAne bhagavAnanA zAsanane sparza thayo nathI; kuLAcAranA dhoraNe ja kArya Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAgRti jJAnadaSTinI akAryanI bhedarekhA deranAre che e. paNa kuLAcAre ene kevA uttama vicAra ApyA ! kevI sarasa bhUmikA ene maLI gaI ! tame bhagavAnanuM zAsana pAmyA che. kArya ane akAyanI sUkSamatara bhedarekhAonuM jJAna A zAsanamAM che. eTale, tame pApa kare ja nahi, ane kadAca Asaktivaza karI le toya pAchaLathI e DaMkhyA vagara na ja rahe eTaluM te huM mAnI lauM ne? Asaktio tamane akAya bhaNI kevI rIte derI jAya che e samajAvI tamArI Asaktio pAtaLI banAvavA tarapha tame jAva ema huM IcchuM chuM. granthakAra kahe che : tRSNanA - AsaktinA pAzamAMthI tame chUTakyA, te dInatA - dukhanI ja jALamAMthI chUTyA ja samajo! tRNuM ja dukhanI jananI che. ane jJAnadaSTi e tRSNAno uchera kare che. jJAnadaSTi jagADe, tRSNane bhagADe Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [] UpekSA jananI pUrNatAnI pUryante yena kRpaNAstadupekSaiva pUrNatA / pUrNAnandasudhAsnigdhA dRSTireSA manISiNAm // sAcI pUrNatA kone kahevAya e viSe ApaNe DuMka vicAryuM. ApaNe joyuM ke, AtmAnA potAnA guNone ughADa jema vadhato jAya, nija svabhAvanuM jema jema prakaTIkaraNa thatuM jAya tema pUrNatA vadhatI jAya. granthakAra ahIM AthIya vadhu saraLa vyAkhyA pUrNatAnI. Ape che: dunyavI che je ta vaDe pUrNa banavAnI kapanA seve che, te tatvane tyAga kare tenuM nAma sAcI pUrNatA. kevI TUkI ne mArmika vyAkhyA ! te jenA vaDe dunyavI jIvo pUrNa banavAnI kalpanA kare che, tenAthI virUddha dizAmAM gati karavI paDaze. ne te ja pUrNatA bhaNInuM gamana prAraMbhAze. dunyavI che je padArtho che emAM reja raja umere Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UpekSA jananI purNatAnI karavA cAhe che; ane AthI sAcI pUrNatAne varavA irachanAre e padArthomAM ghaTADe kara paDaze. saMsArI mANasa lakhapatimAMthI karoDapati bananArane bhAgyazALI mAnaze. jJAnadaSTi jenI khullI thaI che e vicArazeH bicAro jIva ! vadhu upAdhimAM phasAyo ! tame zuM mAgo? tamane AvuM lAge che? pApAnubaMdhI puNya ane puNyAnubaMdhI pApamAMthI tamane kone udaya vadhu sAre lAge? samajyA ne ? eka mANasa zrImaMta che. dhana ane bAhya padArthonI chAkamachaLa ene tyAM che. paNa dharmanuM jJAna ene bilakula nathI. ane ethI pApano Dara enAmAM jAge nathI. bIje eka mANasa garIba che; paNa dharmakriyA bahu AnaMdathI karI rahyo che. traNa sAdhatAM tera tUTe evI sthiti che, paNa bIjI bAju dharma para bahu prema che. A bemAMthI, kadAca koI deva prasanna thaIne mAgavAnuM kahe to, tame kenA jevuM mAMgo ? pahelAne bhegavaTo puNyane che, paNa baMdha pApane che, ethI hAla te bhUtakALanA puNyanA jore tAgaDadhInnA karI rahyo che, paNa atyAranuM pApa ene bhAvikALamAM zuM Apaze ? sabhA : dukha. tyAre tame A bAbatamAM nakkI che ne ke, pApa. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA dukha ne ja janmAve, ane sukha joItuM hoya te ArAdhanA karavI joIe? ane huM mAnuM chuM ke, tame sukhanA athI che eTale ArAdhanA mATe sAro evo samaya ApI rahyA che ! te pele zrImaMta atyAre bhagavaTe puNya kare che, paNa baMdha pApano karI rahyo che. bIjo pele zrAvaka atyAre bhUtakALanA pApanA udaye Arthika takalIpha jogavI rahyA che, paNa baMdha zene kare che? puNyane baMdha kare che. mATe bhAvimAM ene dharma ane sukhI banAvaze. ArAdhakanI vicAraNuM sukhI banAvaze," e zabdone marma samajajo. ene bhAvikALamAM mAtra baMgalA - moTara ja maLaze ema nahi; ArAdhanAne bhAva paNa ene maLaze. hA, jarUra maLaze. kAraNa ke bAhA pralobhanothI prerAIne ja e ArAdhanA nathI karI rahyo, to A tarapha khAsa dhyAna rAkhavAnuM che. ArAdhanA karatI vakhate A ArAdhanA dvArA mAre saMsAra naSTa thAya ane huM siddhi gatimAM zAzvata sukhane pAmuM A bhAva joIze ja, kAraNake ArAdhaka ArAdhanA dvArA mokSane ja pAmavA Icche che. cakravatI rAjA khuza thayA teya...! ArAdhanA dvArA, bhagavAnanI bhakti dvArA saMsAranA sukha mAgavAnI bhUla have tame nahi karavAnA ne ? eka Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 2 UpekSA jananI purNatAnI cakavatI rAjA eka brAhmaNa para khuza thaI gayo : mAga, mAge, te ApuM ! brAhmaNe vicAra karyo. zuM mAgavuM ? eNe kahyuM : ubhA raho. huM ghera jaI mArI patnIne pUchI AvuM; kAraNe ke nahitara e pAchI jhaghaDo kare. ne ja kahe che ema kahI de ke, tamArAmAM te jarAya akkala nathI ! mATe mane ghera jaI ene pUchIne AvavA de. ghare gaye. brAhmaNane pUchyuM ke, cakravatI rAjA khuza thayo che. ApaNe zuM mAgazuM? bairI TUMkI buddhinI hatI. eNIe vicAryuM ke, je brAhmaNa bhAInA hAthamAM bahu paisA Avaze to vaLI kadAca mane kADhI mUke ! eTale eNe patine samajAvyuM ke ApaNane khAvAnuM dukha moTuM che. capaTI mAgavA tamAre A divasa pharavuM paDe che. te rAjA pAse mAgo ke, tamArA rAjyamAM jeTalA nAgarIke che, te dareka nAgarIka - dareka gharavALo potAne ghera eka eka divasa amane sahakuTuMba jamADe ane uparathI dakSiNAmAM eka sonA mahora Ape. basa, ethI vadhu ApaNe zuM joIe ? khAvAnuM majhAnuM roja maLI jAya, ne pAchI rojanI senAmaheranI kamANI ! brAhmaNe te pramANe mAgyuM, ne tene te pramANe maLI gayuM. paNa tame AvuM mAge kharA? cakravata je khuza thaye, pachI te nAnuM evuM rAjya ja na mAgI levAya? brAhmaNa te jANe cakravatI pAse mAgatAM bhUlyA, tame to bhagavAna pAse mAgavAmAM bhUlatA nathI ne ? Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA jemanI kRpA dvArA mekSanuM rAja maLI zake, temanI pAse saMsAranI mAgaNuM karAya? puNiyA zrAvaka jevA thavuM che? puNyAnubaMdhI pApa ane pApAnubaMdhI puNya A bemAMthI tamArI pasaMdagI kaI tarapha utare che, e huM jANavA mAgato hate. dharma na hoya ane RddhinI chanachanA heya evI sthiti tamane game ke paisA vagere ochA hoya chatAM dharma para daDha AsthA hoya evI bhUmikA game ? puNiyA zrAvakanI vAta to ghaNIvAra sAMbhaLI che. ene Antarika vibhava tamArA haiyAmAM IrSA jagADI jAya che? kevuM ekadama ochA pApavALuM jIvana! eka vAta H karoDapati banavuM e saheluM ke puNiyA zrAvaka jevA banavuM saheluM ? karoDapati banavuM hoya te puNya Adi sAmagrInA sahakAra meLavavuM paDe. eTale ke, karmarAjAnI maherabAnI joIe jyAre puNiyA zrAvakanI Rddhi joItI hoya te e tamArA hAthanI vAta che. sabhA : sAheba, eya udayamAM hoya te thAya ne ! juo, A "udaya" vALA ! dIkSAnI vAta karIe toya kahevAnA ? sAheba, udayamAM hoya te maLe ne! dharmakiyAnI vAta karIe teya udayanI vAta lAvavAnA. udaya nathI lAvatA eka pisA kamAvAmAM ! sammata chuM ke, dharmanI prApti prabaLa puNyanA sahakAra vagara nathI thatI; paNa huM pUchuM chuM ke, e mATe tame puruSArtha keTale karyo? Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UpekSA jananI purNatAnI kaI mANasa paisA kamAvA mATe jarAya mahenata nA kare, enI cintAya na kare ane kahe ke, mArA nasIbamAM dhana nathI; te leke enI e vAtane svIkArI leze ? saMbaMdhIo ene samajAvaze: bhAItuM kAMI nokarIdhaMdhe te kara ! beThA beThA theDI lakSamI maLI javAnI hatI ? ema tame puNiyA zrAvaka jevA banavA mATe keTalI mahenata karI? tamAruM puNya to joradAra che ja. nahitara A zAsana maLata nahi. A badhuM maLyuM che e batAve che ke, tamAro puNyodaya camakato che. basa, jarUra che have tamAruM lakSya mekSa bhaNI nizcita thAya enI. eka vicAravA jevI vAta : puNiyA zrAvaka jevA thavAnI paNa jenI vicAraNA nathI, e vyakti "prabhu! mAre tArA jevuM thAvuM che ! " bole tyAre e zabdo vicAra pUrvaka bolAyA heya evuM lAge che? ke pachI kaDI sundara zabdovALI che mATe e gAI rahyo hoya evuM lAge che ? te lakSya nizcita karavuM paDaze. zAstramAM kahyuM che ke, avirati samyam daSTi, deza virati ane sarva virati e traNenuM lakSya eka ja che. traNenuM dhyeya mokSane pAmavAnuM che. pauSadhano AnaMda eka ja mArga para saphara karI rahyA che avirati samyaga daSTi, deza virati ane sarvavirati. pharaka che, paNa e gatimAM ja che; nahi ke dizAmAM! jema eka sAIkalisTa ane moTarisTa beu jatA hoya eka ja mArga Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna sAthe pravacanamALA para, tyAre sAyakalavALAnI gati dhIrI hoya che, moTaravALa jhaDapathI cAle che; ane ethI moTaravALe jhaDapathI javAnA sthaLe pahoMcI jaze, sAyakalavALo enA pachI pahoMcaze. paNa pahoMcaze jarUra. tamAruM lakSya te nakkI che ne ? mekSa meLavavo ja A vAta te manamAM pAkI thaI gaI che ne? pelA sAIkalisTanI vAta pharIthI laIe. ene dhUna zenI hoya? jaladImAM jaladI potAnA lakSya sthaLe pahoMcavAnI. ane ethI jema bane tema vadhu samaya e sAyakala calAvato rahe. ema tameya jeTale samaya maLe eTale viratimAM pasAra karo ne ? reja eka-be sAmAyika thatAM hoya, paNa ravivAra ke rajAno divasa Ave tyAre te pauSadha laIne besI jAva ne ? zanivAra sAMjathI ArAdhakanuM moTuM praphula banI jAya. koI pUche ke kema Aja ATalA badhA AnaMdamAM? te kahI deH kAle piSadha karavAnuM che, eTale eka divasa mATe A saMsAranI upAdhimAMthI chUTAze e vicAre Aje huM khuza khuza thaI gayo chuM. AvA ArAdhakane bIje divase jyAre pauSadha pAra paDe tyAre kevI lAni ubharAya aMtaramAM ? enA haiyAmAM pArAvAra vedanA heya : covIsa kalAka viratimAM ke AnaMda lUMTa ! have pAchuM saMsAramAM javuM paDaze ? Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UpekSA jananI purNatAnI ghoDA ghara ApaNu...! eka bAroTa bahu sAmAnya sthitine. mAMDa mAMDa gujAre calAve. traNa sAMdhe tyAM tera tUTe evI enI jIdagI. paNa varSamAM be-traNa mahinA majhA paDI jAya. jajamAnene tyAM pharavA jAya tyAre e be'ka mahinAmAM khAvA-pIvAnI majhA Ave. roja zIrA-pUrI ne lADavAnI cakarkacakkA. theDI dakSiNAya maLe, paNa e evI AchI pAtaLI ke enA para mAMDa mAMDa bIjA daza mahinAnA roTalA-dANA nIkaLe. e enA TAraDA ghoDA para savAra thaIne nIkaLI paDe jajamAnemAM, tyAre ene zIrA-pUrI maLe, ne gheDAne caNA ne lIlI caMdI maLe. paNa e be mahinA pUrA thAya ne ghara bhaNI ghoDuM vALavuM paDe, tyAre bAreTanuM haiyuM vedanAthI bharAI jAya? basa, A divase gayA ! dukhanA vakhate mANasane keI ne sathavAre huMpha ApanAra banI rahetA hoya che. bAroTa A dukhanA TANe bIje kaI sAthIdAra na hovAthI ghaDAne uddezIne thoDI vAte karI manane haLavuM banAve che. ghoDe bhale ne na samaje, paNa bAreTanuM mana te haLavuM thAya ne! e kahe cheH gheDA ! have ApaNuM ghara AvyuM. have mArA zIrA-pUrI gayA, ne tArA caNA gayA ! tane lAphaDA jevuM sUkuM ghAsa maLaze ane mAre have coLA khAvA paDaze. "ghoDA ghara ApaNuM, mane coLA ne tane lAkaDA !" Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA AvI ja vicAraNA pauSadha pArIne ghare jatAM zrAvakanI hAya : viratinA svAdane mUkIne aviratimAM javuM paDaze have? zAstrakAroe tamArI sAmAyika karatI vakhatanI bhUmikAne sAdhunI bhUmikA joDe sarakhAvI. munine je divya AnaMda saMyama dvArA prApta thAya che tenI saheja anubhUti - te divya rasanI cakhaNI sAmAyikamAM thavI joIe. samaNe Iva sAva !" A vAkya ja zrAvakanA romAMca khaDA karI de. paNa e vAkya viSe manana thayuM che? apekSA ne upekSA cintana - manana vagara dayeya bhaNInI yAtrA zI rIte vegIlI banaze? UMDuM cintana joIze. sAcI pUrNatAnI TUMkI vyAkhyA vize ApaNe vicArI rahyA hatA. pUryane cena kupaNa - stadupekSava pUrNatA." bAhya padArthonI upekSA ja pUrNatAnI jananI che. bAhya padArthonI apekSA apUrNatAne janmAve che. upekSA pUrNatA prApta karAve che. dunyavI jI moTara, baMgalA, rAca - racIluM ityAdi bAhya padArtho vaDe sukhI banavAnI apekSA rAkhe che. paNa jJAnI samaje che ke, apekSA nahi paNa e padArtho pratyenI upekSA ja sukhI banAvI zake, pUrNatAnI pagathAre pahoMcADI zake. tyAga apekSA. meLave upekSA, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] apurNa barobara pUrNa! apUrNaH pUrNatAmeti, pUryamANastu hIyate / pUrNAnandasvabhAvo'yaM, jagadadbhUtadAyakaH / / bAhya padArthothI jeTalA aMze khAlI thavAya teTalA aMze Antarika - vAstavika pUrNatA maLatI jAya. ane Antarika divya AnaMda vaDe jema pUrNa thatA javAya, tema bahAranA padArtho paranI upekSA vadhatI jAya. padArthonI bharamAra "mInIgalesa" - arthahIna lAgI rahe. "apUrNaH pUrNatAmati, pUryamANatu hoyate." bahu nAnakaDuM chatAM mArmika, aMtarane valovI nAkhe - hacamacAvI nAkhe evuM vAkya e che. ene ethIya vadhu saMkSipta svarUpe ane sUtrAtmaka rIte mUkavuM hoya te Ama mUkI zakAya ? apUrNa = pUrNa, pUrNa = apUrNa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hao jJAnasAra pravacanamALA alabatta, sUtra nAnakaDuM che, ane ethI saraLa che; paNa ene jIvanamAM utAravuM thoDuM agharuM che. ApaNe sUtranA pUrvArdhanI vAta karI rahyA chIe. apUNuM barobara pUrNa. paNa bhautika padArtho ghaTatA jAya, ochA thatA jAya e sthiti tarapha tame prayANa kyAM kare che ? ekavAra anubhava te karI juo. pachI tamane ja thaze ke padArthothI nirALA thavAmAM - alaga banavAmAM kevI majhA che! para sAthe alagAva eTale nija sAthe lagAva. dhraratva para sAthenuM, sAmIpya nijanuM ! nami rAjAnI vicAraNA nami rAjAne eka vAra zarIramAM dAha pedA thaye. evI baLatarA uThI ke, zarIramAM lAya lAgI hoya tema eka kSaNa cena na paDe. AmathI tema paDakhAM phere, temathI Ama ALeTe. rAjavaidyo bhegA thayA. candanano lepa zarIre karAvavAne nirNaya karyo. dAsa - dAsIonI to phaja hatI; paNa rANIe pitAnA svAmIne aMge vilepana karavAnuM candana potAnA hAthe ghasavA Atura banI. ane orasiyAe laIne ghasavA mAMDI ! jarA vicAre nokaracAkarane kaI te nathI. paNa svAmInI bhakti mATe rANIo hAthe candana ghase che. ne traNa lokanA svAmInI pUjA mATe tamAre je kesara - sukhaDa joIe, te ghasavA sAru tamAre goThI rAkhavuM paDe che! Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa barabara pUrNa ! rANIo ghasI rahI che tyAre hAthamAM paherelAM kaMkaNene eka sAmaTo avAja rAjAnA kAnamAM paDe che ane enI pIDAmAM umero thAya che. e bUma pADe che ? avAja baMdha kare tarata ja maMtrIo rANuo pAse jAya che, ne saubhAgyanuM sUcaka eka eka kaMkaNa rakhAvI bIjA utArAvI le che, ane tyArabAda caMdana ghasavA de che. avAja ocho thatAM rAjAne rAhata thAya che. e puche cheH avAja zI rIte baMdha thaye? maMtrI kahe che : mahArAja ! rANIo kaMkaNa paherIne candana ghasatAM hatAM, ethI avAja thato'to. e kaMkaNa ochA karAvI nAkhyA. eTale avAja bilakula e che ke ane pariNAme Apane rAhata maLI. maMtrInuM A vAkya rAjAne UMDA vicAra bhaNuM derI gayuM. evA sAmAyika keTalAM thayAM.....? mAMdagInA bichAnA para paDelI ane vedanAthI AkuLa - vyAkuLa thatI vyakti UMDA AdhyAtmika vicAra karI zake A vAta ja tamane kadAca navAI bharI lAgaze. kAraNa ke sAmAyika vageremAM khAsa dhyAna mATe - zubha bhAva mATe bese che, chatAM e dhyAnamAM tallIna banavAnuM tamane bahu agharuM lAge che ne ? evAM sAmAyika keTalAM thayAM, je sAmAyikonA aMte tame harSabharyA moDhe kaho ke, A sAmAyikamAM to evo AnaMda Avyo ke, samaya, kALa, sthaLa badhAMne huM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA bhUlI gayo ! e AdhyAtmika vicAromAM huM lIna banI gaye ke, be ghaDI zI rIte vItI gaI teno khyAla ja na rahyo ! bAle, AvAM sAmAyika keTalAM thayAM? hA, bIjI jAtanAM tamArA sAmayikone te mane khyAla che ja ke, jemAM eka sAmAyikamAM tame daza vAra ghaDiyALa bhaNI tAke ! pahelAMnA samayamAM ghaDIo hatI, tyAre loko ghaDI sAme jatAM ane ghaDIne halAvatA-Thama'ThaLatA; Aje ghaDIne badale ghaDiyALa sAme javAnuM thAya che! sAdhana badalANA, ArAdhakanuM mana kadAca nathI badalANuM. te ApaNe parivartana ANavuM che manamAM. ArAdhanAne bhAva uramAM jagADe che. ApaNe mahApuNyazALI chIe ke, anaMta upakArI tIrthakara bhagavaMte e mekSamArganA sAdhanarUpa darzAvelI ArAdhanAo, sAdhanA paddhattio samayanAM ATalAM badhAM vaheNa vahI javA chatAM ApaNuM sudhI emanAM mULa svarUpe AvI pahoMcI che. puNyanA ge maLela A ArAdhanAne evI rIte ArAdhavI che ke, vahelAmAM vahelI take mokSasukhanA bhAgI banAya. e mATe huM tamane e pUchato hato ke, tamArI ArAdhanAmAM tamane kevo AnaMda Ave che ? sAmAyikamAM samaya svAdhyAyamAM e pasAra thaI jAya ke aDatAlIsa miniTa kyAre pUrI thaI ene khyAla paNa na rahe. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrNa barabara pUrNa! kAlIdAsa ane bhavabhUti mahAkavi kAlIdAsa ane bhavabhUti beu eka vAra copATa khelavAmAM evA mazagula banI gayA ke, samI. sAMjanA zarU thayelI emanI bAjI vahele maLaske pUrI thaI prabhAtanA Agamanane vadhAvavA AvelI uSAnA bharabhAMkhaLA ajavALAne jotAM ja bhavabhUti belI UThayA : vAha ! mitra, ApaNe epATamAM ThIka rAtane pasAra karI nAkhI ha ! kAlIdAse tarata ja pasAra karavAnI vAtane virodha karatAM kahyuM : nA, ApaNe rAtane pasAra karI nathI, ramatanA rasamAM rAta vahI gaI che. ApaNe rAtane pasAra nathI karI. rAta pasAra thaI gaI che. sAmAyikamAM paNa samayane pasAra karavo paDe evuM na thavuM joIe. e pasAra thaI ja joIe, ane e rIte ke ApaNane enA pasAra thavAnI khabara paNa na paDe ! te sAmAyika dayAna mATe che. AdhyAtmika vicAraNA mATe che. jyAM ochArA tyAM sukha! namirAjAne maMtrIe kahyuM ke, mahArAja ! rANIoe kaMkaNa ochAM kya, mATe avAja ocho thayela che. paNa A vAta para mirAja vicAraNAmAM caDe che : jyAM ochAza tyAM sukha. kevuM sarasa sUtra che ! "jyAM ochAza tyAM sukha" ! ethI viruddha bAjunuM sUtra tame zodhI kADhe ? jyAM padArthonI bharamAra, tyAM dukha ! ApaNI mULa vAta Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA AvI gaI : "apUrNaH pUrNatAmeti, pUryamANatu hoyate." namirAjA "jyAM ochAza tyAM sukha"nA sUtra para UMDI vicAraNA karavA lAgyA. ane A badhA bAhya padArthonI vaLagaNamAMthI mukta thavAne nirNaya emaNe mAMdagInI pathArI para laI lIdho ! ane tyAganA paMthe bhaNI, zArIrika svasthatA thaye, prayANa AraMbhI paNa dIdhuM! sAdhunA ne zrAvakanA vicAra eka sarakhA ! namirAjAnI A vicAraNA tamane saheje hacamacAvI nAkhe che kharI ? namirAjAnuM sUtra hatuM. jyAM ochAza tyAM sukha. tamAruM sUtra zuM che ? ethI UlaTuM te nathI ne ? sabhA : evuM ja che, sAheba! na cAle evuM. zAstroe kahyuM che ke, avirati samyagudaSTi, dezaviratidhara (zrAvaka) ane sarvaviratidhara (sAdhu) traNenuM lakSya eka ja che. traNe mokSane pAmavA mATe kaTibaddha banyA che. eTale, zrAvaka ane sAdhunA AcAramAM ja pharaka che; vicAramAM nahi ! amArA vicAra jevA ja tamArA vicAra hevA joIe. amArA ne tamArA vicAromAM pharaka hoya te cAle nahi. cAlI zake nahi. amane tyAgamAM sukha lAge. tamane paNa emAM ja lAgavuM joIe. namirAjAnuM je sUtra hatuM, e sUtra tamAruM banI javuM joIe. pUrvadhara mahaSi umAsvAti mahArAje kahyuM che ke, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 apUrNa babara pUrNa! rAjezvarane ke devendrane paNa ja sukha nathI, te munine che. naivAsti rAjarAjasya, tatsukha nava devarAjasya; yasukhamieva sAdhe-lekavyApArahitasya." devendrIya caDhiyAtuM sukha che muninuM. muninA tyAganI khAlI yAda Ave toya haiyAmAM sukhanI anubhUti thavA lAge. yAtrA ke musApharImAM tame gayA che ane kyAMka sUvAnI sagavaDa na maLe, pathArI pAtaLI ke kharabacaDI hoya; tyAre UMgha Ave ke na Ave ? majhA na Ave ne ? jarA vicAra : UMghanI majhAne haranAra koNa che? tamane navAI lAgaze, paNa e hakIkata che ke, tamArA zayanakhaMDamAMnI pilI picI picI pathArInI yAda tamane sukhethI sUvA detI nathI. je e vakhate munine saMthAre yAda AvI . jAya te pelI pathArI majhAnI banI rahe. meghakumAra muninI nIda koNe harItI? | meghakumAre prabhu mahAvIra pAse dIkSA lIdhI. A divasa sAdhukriyAmAM pasAra thaI gayo. rAtre, teo navA dIkSita hAIne cheka chelle emanA krama pramANe temano saMthAre AvyA. teo sUtA te kharA. paNa vAraMvAra tyAM thaIne pasAra thatAM munivaranA caraNanI dhULathI emane saMthAre bharAI gaye. e vakhate emane emane gaI kAlano zayanakhaMDa yAda Avyo. ane kudaratI rIte ja A saMthArA joDe Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra pravacanamALA teo enI tulanA karavA lAgyA H kyAM e bhavya, vizALa palaMga para bichAvAyelI pathArI. ane kyAM A saMthAre ? keNe UMgha harI lIdhI? saMthArAe ? nA, pathArInI yAde e kAma karyuM hatuM. ane ethI ja prabhunA mukhe hAthInA bhavanI vAta sAMbhaLatAM ja teo pratibaddha banI gayA hatA. palaMganI yAdane cheda uDADayo pUrvajanmanI yAde, devane dukha bahu jAtinuM e. A rIte tamArA jIvanane, dukhamaya banI jatuM aTakAvavA munivaranA jIvanane AMkha sAme rAkho ! munivaranA jIvanamAM tyAga dvArA sukha AveluM che, ane e ja sAcuM sukha che. "apUrNaH pUrNatAmeti." je para padArtho sAthe alagAva sAdhe, e ja sAcI pUrNatA meLavI zake. devonA svAmI Indro pAseya te sukha nathI ke je muni pAse che," A vAkyane marma ahIM samajAya che. muninuM sukha para padArtho joDenA alagAva - alagatAthI Avela che. devenuM sukha para padArthonA ekadaMDiyA mahela para UbhuM hoya che. karmane jhapATa vAgatAM ja e mahela paDuM paDuM thataka ne paDI jAya che ane A deve bicArA banI jAya che ! pUjya vIra vijaya mahArAjA "paMcakalyANakanI pUjA" mAM kahe cheH yegazAstra matA, mAsa SaTa thAkatAM, devane dukha bahu jAtinuM e." pitAnuM AyuSya cha mahinA bAkI rahyuM che AvuM phUlamALA karamAvA vagerethI kaLAvA lAge Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrNa barobara pUrNa! tyAre deve paNa lamaNe hAtha daI udAsInatAne pragaTa kare? oha! A badhuM have mAruM nahi rahe ? 'para padArtha' dvArA sukhanI kalpanA karI eTale dukha AvyuM ja samaje. jJAnasArane A sUtrAtmaka upadeza haiyAmAM karI rAkhe ? apUrNa barAbara pUrNa pUrNa bajebara apUrNa ! bhautika rItane khAlI eTale vAstavika pUrNatA, ne bAhya padArthonI bharamAra eTale vAstavika apUrNatA. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] pUrNatA kyAM chupAyelI che ? parasvatvakRtonmAthA, bhUnAthA nyUnatekSiNaH / svasvatvasukhapUrNasya, nyUnatA na harerapi / / para padArthonA saMgraha dvArA pUrNa thavAnI jemaNe kalpanA karI che, te badhA ja e rIte pUrNa thavAmAM nAsIpAsa thayA che. dekhItI rIte ja, je vastu jyAM nathI tyAM ene zodhavAno prayAsa niSphaLa ja rahe ne ! retInA kaNane palavAthI tela na nIkaLI zake tema para padArthonA saMcayathI pUrNa na banI zakAya. sukhI na banI zakAya. pUrNatA kyAM chupAyelI che ? nijamAM ke paramAM? A prazna meM tamane ghaNI vAra pUchaLyo che ane haju huM pUchavAne chuM. kAraNa ke A praznane gokhI nAkhela uttara tame bAlI jAva e mane pasaMda nathI. tamArA hRdayane sparzIne nIkaLele javAba mAre joIe. ane e mATe ja eka ne eka vAtane judA judA pariprekSyamAM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatA kayAM chupAyelI che? ahI carcavAmAM Ave che. ane e carcA - vicAraNuM mATe ApaNane suMdaratara grantha maLI gayA che jJAnasAra. ahIM granthakAra kahe che: "parasvatvakRtenmAthA, bhUnAthA. nyUnatekSiNa " bAhya padArthomAM jemaNe jemaNe svatva ka9yuM, paramAM pitApaNAnI kalapanA jeoe karI te badhA ja apUrNa rahyA che. emane Dagale ne pagale adhUrAza ja bhAse che. ahIM ATaluM adhUruM che ne tahI teTaluM adhUruM che; badhe apUrNatA ja dekhAya che emane. lADI, vADI ne gADI dvArA pitAne sukhI ane pUrNa mAnanAre paNa paDezIno baMgalo pitAnA karatAM vadhu sAra thayela jue tyAre adhUrAzanI phIlIMga - anubhUti saMvede ja che. manuSyanI kyAM vAta kare che, deve AmAMthI kayAM bakAta che? camarendranI IrSA! amarendra asuranikAmAM IndrarUpe utpanna thayela. Indro temanA AcAra mujaba, utpanna thayA pachI, snAna, vastraparivartana karI jJAnazALAmAM jAya che. tyAM samyapha zruta vAMce. je vAMcatAM mithyAtvane keI aMza rahI gayuM hoya te te nIkaLI jAya. paNa camarendranI vAtamAM jUduM banyuM. utpanna thatAvaMta jyAre pitAnA avadhijJAna vaDe saudharma devalokanA Indrane potAnA upara beThela joyA ke tarata emano pitto uchaLe ? mArA upara A keNu beThela che? cAla, huM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 jJAnasAra pravacanamALA jAuM ane ene parAsta karuM. mArA mAthe mArAthIya caDhiyAtI samRddhivALe che A koNa? maMtrI deve vinave che : Apa nAna kare, vastra parivartana kare ane pachI jJAnazALAmAM padhAro. tyArabAda badhI vAta. devo mAne che ke, eka vAra Indra mahArAjA jJAnazALAmAM padhAre ane emanuM mithyAtva vizIrNa thAya pachI teo upara javAnI kalpanAya karavAnA nathI! bIjAnI Rddhi joI akaLAmaNa thAya e kene prabhAva? mithyAtvane. saudharmendranA upara trIjA, cothA vagere devalokanA Indro che ja, paNa kadI saudharmendrane pelA IndronI Rddhi khUMcatI nathI. kAraNa ke e samakitI che. samyaktvavALo jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mekSa e nave tane mAne che. "tameva saracaM, je jirNahiM bhAsiya." te ja sAcuM ke je tIrthaMkara paramAtmAoe prarupyuM che. navatatvone jANavA eTale zuM? te samakitI nava tamAM puNyaneya mAne che. zraddhApUrvaka mAne che. "jIvAI nava payatve, je jANaI tassa hAI sammatta." navatava prakaraNanA racayitA maharSinA A zabda che: jIvAdi nava padArthone je jANe te samakitI...paNa jANavuM eTale zuM? jIva tattavanA pAMcaso ne tresaTha bhedane kaDakaDATa besI jAya ke te eNe jIvatattvane saMpUrNatayA jANI lIdhuM kahevAze ? nA, AvuM jJAna te Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatA kayAM chUpAyelI che? 101 abhavInA AtmAne paNa hoya, chaTAdAra rIte jIvatattva para pravacaneya e ApI zake. ahI jIvatavanA jJAnane saMbaMdha jayaNA-yatanA sudhI pahoMcADe che. tamArA gharamAM have pUjaNI dekhAya che? tamArA gharamAM paMjaNa dekhAya ema che have? pahelAMnI zrAvikAo jayaNAne bahu khyAla rAkhanArI hatI. badhuM kAma jayaNApUrvaka thatuM. e paMjaNIya bhagavAnanA zAsananuM nAnakaDuM pratIka banI rahe. cUlo ane lAkaDAM beu joI tapAsIne pachI ja rasoI karanArI zrAvikAone vaMzavelo haju cAlu che ne ? Aje kadAca pUjaNa gaI che, kAraNa ke jayaNuM vIsarAI gaI che ! pisAtI pauSadhamAM ekAsaNuM karavA ghera jAya tyAre kya zabda ucAre? "jayaNA maMgaLa." ke suMdara zabda che? jayaNa maMgaLa. jayaNA vaDe maMgaLa. maMgaLa zenAthI thAya ? jayaNA vaDe thAya. ApaNe samakitI AtmAnI vAta karatA hatA. sama eTale zuM? mAtra puNyanI beMtAlIsa pravRtio phaTAphaTa belI javI eTaluM ja paryApta nathI. e mAne che ke, bIjI vyakti sukhI che e enA puNyathI che. mATe e IrSA na kare. puNya tattvanI jANakArI A rIte IrSAmAMthI samakitIne bacAve che. camarendra maMtrI devenI salAha dharAra na mAnI. na Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jJAnasAra pravacanamALA karyuM snAna, na karyuM vastra parivartana, na gayA jJAnazALAmAM. sIdhA ja saudharmendrane parAsta karavA deyA. ticchalAkamAM e vakhate prabhu mahAvIra chadmastha avasthAmAM vicArI rahyA hatA. bhagavAnane vAMdI, temanuM zaraNuM svIkArI te saudharma devaloka bhaNuM UDyA. pahoMcyAM te kharA tyAM. sudharmA sabhA sudhI pahoMcyA. jyAM Indra siMhAsana para besI nAca-gAna joI rahyA che. saudharmendrane prabhAva jotAM ja emane parAsta karavAnI vAta te camarendranA manamAMthI nIkaLI gaI. paNa bIjI vAtane ja vicAra Avye hemakhema svasthAne pahoMcI javAya toya ghaNuM ! tyAM ja saudharmendra pitAnuM vaja amarendra bhaNuM pheMkayuM. dedIpyamAna evA te vajane joIne bhayabhIta thayela camarendra nAThA. sIdhA ja prabhu vIra pAse AvyA ane sUkSma rUpa dhAraNa karIne prabhunA caraNa nIce piThA. saudharmendra avadhijJAna vaDe A joyuM ane tarata ja vaja pAchuM kheMcI lIdhuM. amarendranI najara anyanI Rddhi para pahoMcI ane te azAnta banI gayA. ethI ja granthakAra kahe che ke, "paramAM svatva je kalakhyuM, adhUrA cakravartIe!" subhUma cakrIne asateSa! subhUma cakravartI rAjA hatA. cha khaMDane svAmI. akhUTa azvaryano mAlika. paNa ene haju ghaNI apUrNatA lAgatI hatI. eNe vicAryuM cha khaMDanA svAmI te Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUNatA kayAM chUpAyelI che? 103 dareka cakavatI hoya ja che; huMya je A cha khaMDane pAmIne saMtuSTa banI rahuM te meM AmAM zI navAI karI ? mAre bAra khaMDane jItavA joIe. jo ke, enI IcchA adhUrI ja rahI tame jANe che tema, e dariyAmAM DUbI mUo. paNa A asaMtoSI mANasa bAra khaMDanA mAlikIpaNAthIya saMtuSTa thaI zake? suvaNa rUmpasa u pavayA bhave... sonA ne rUpAnA pahADa hoya teya asaMtevI mANasane pUchaze to e Ama ja kahevAne ? haju DuM bAkI che! enuM e thoDuM" eTale keTaluM enI kadAca tame kalpanAya na karI zake. te pUrNatA kyAM chupAyelI che? pUrNatA nijamAM ja chUpAyelI che. nijanA guNenA ughADathI je pUrNatA Ave che, te ja sAcI pUrNatA che. ane AvI pUrNatAne hAthavagI karanAra Indra karatAMya adake sukhI che. "svasvatvasukhapUrNamya, nyUnatA na harerapi." para padArtho dvArA pUrNatAnI kalapanA karanAra kadIya sukhI thaI zakanAra nathI; jyAre pitAnA guNenA prakaTIkaraNa dvArA pUrNatA meLavavAnA patha para je ubhela che te rAjAoneya rAjA che ! munivarane "mahArAjA" kahevAmAM Ave che ne ! bAdazAha ne saMnyAsI eka bAdazAha eka saMnyAsI pAse gaye. nijAnaMdanI mastImAM DUbelA saMnyAsIne bAdazAha kahe che : huM ApanI zI sevA karuM? ene kahevAno bhAva e hatuM ke, huM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jJAnasAra pravacanamALA Apane zuM ApuM ? bicAro ! kharA samrATane A khATa samrATa kahe cheH mAge, mAge ! saMnyAsI bAdazAhane kahe : saheja bAjue khasa. A sUrajane taDake Avato'to, tene tuM rokI rahyo che. haphALA taDakAne AvavA de ! bAdazAha te chaka ja thaI gaye. keNa kone Ape? saMnyAsI pAse bAdazAhane ApI zakAya evuM ghaNuM hatuMH zAnti, prasannatA, AnaMda. paNa bAdazAha saMnyAsIne zuM ApI zake ? bAdazAha pAse evuM kaMI nathI, jenI saMnyAsIne apekSA hoya. pahelAMnA zrAvake pAse deve AvatA ne kahetA ? mAga, mAga, mAge te Apu ! tyAre e custa zrAvakone zuM javAba rahete ? tamAre gekhI nAkhavA jevuM che e. teo kahetA : mAre kaMI na joIe. mArI to prabhu pAse eka ja prArthanA hoya che ke mAre mokSa jaldI thAva. ane jyAM sudhI mokSa na maLe tyAM sudhI "bhavobhava tuma caraNonI sevA prApta thAva. A sivAya bIjI kaI vastunI mane IcchA nathI - apekSA nathI. pachI huM tamArI pAse zuM mAguM ? bhagavAnanA upAsakamAM hoya che AvI khumArI. e deve pAse deDate na jAya, deve enI pAse Ave. devA vi ta namasati, jassa dharme sayA maNe." pUrNatAnA cintana dvArA AvI khumArIne pAme. ne AdhyAtmika vikAsanA paMthe AgaLa dhapo ! Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] aMdhAriyAmAMthI ajavALiyAmAM ! kRSNe pakSe parikSINe, zukle ca samudaJcati / dyotante. sakalAdhyakSAH, pUrNAnandavidhoH kalAH // pUrNa AnaMdathI bharelo AtmA paNa atyAre A dIna, hIna kema ? AnaMda, jJAna, ene badho chUpAcelo bhava kayAre UMDA, atAga Atama - samaMdaranA taLiyethI bahAra chalakAI Ave ? A prazno pitAnI svabhAvadazAnuM AcheruM jJAna paNa jene thayuM hoya tene acUka UThe. upAdhyAyavara zrImadda yazevijayajI mahArAjA kahe che : "kRSNa pakSe parikSINe, zukale ca samudaMcati..." AdhyAtmika kakSAe jyAre aMdhAriyuM - kRSNa pakSa pUrNa thAya ane ajavALiyuM - zukala pakSa prAraMbhAya tyAre AtmAne vikAsa zarU thAya. AdhyAtmika vikAsamAM bAdhaka banatA samayane kRSNa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jJAnasAra pravacanamALA pakSa ane e vikAsamAM sahAyaka banatA samayane zukala pakSa kahevAya che. anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA chamAM, je jIvane saMsAramAM pharavAne kALa phakta eka puddagala parAvata jeTale bAkI rahe che, te jIvane te kALa e zukala pakSa kahevAya. e samayamAM ja jIvane AdhyAtmika vikAsanI prApti thaI zake. e pahelAMnA samayamAM nahi. e pahelAne badhe samaya kRSNa pakSa kahevAya che. chellA pudagala parAvartana kALane dharmayauvanakALanuM birUda zAstroe ApeluM che. e pahelAMne samaya te bhavabAlakALa, zemAM majhA Ave che? nAnA bALakane kahe ke, tAre palAMThI mArIne gAdI para besI rahevAnuM te ene e kathana kaDaka sajA jevuM lAgaze. dhULamAM ramavAnI je majhA AvI rahI hoya che ene, enA mukAbalAmAM gAdI para besI rahevuM e ene sajA jevuM ja lAge ne! paNa varSo vItatAM ja A abhigama badalAI jAya che. nAnakaDA bALakamAMthI taravariyA taruNamAM palaTAyelA e ja chokarAne tame dhULamAM ramavAnuM kahe te ene e gamaze ? kema parivartana AvyuM A? koNe A parivartana Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhAriyAmAMthI ajavALiyAmAM! 107 AyuM ? bALasulabha ajJAnanuM sthAna taruNane chAje tevA jJAne lIdhuM, ane A camatkAra sajANe. prastuta saMdarbhamAM A vAta samajavI che. bhavabAlakALamAM AtmAne jhoka bhege bhaNuM hoya che. saMsAra ene madhamIThA lAge che. saMsAranAM sukha ene mIThAM mIThAM lAge che. A che AdhyAtmika kakSAnI bAlyAvasthA. A bAlyAvasthA yuvAvasthAmAM kyAre pheravAya ? jyAre bhegane badale ga gamavA mAMDe. saMsAra khAre usa jyAre lAgavA mAMDe. kevo lAge che saMsAra, tamane ? vyAkhyAna vakhate khAre - khAze, ne pachI - saMsAramAM jAva tyAre mIThe - mITha, nahi? pote kaI bhUmikA sudhI pahoMcI zako che e jovA mATe AMtara - nirIkSaNa karavuM joIze. aMdarane kArDiyogrAma mArgAnusAritAnA je guNe darzAvyA che. zAstromAM, samakitI AtmAne je guNavaibhava batAvavAmAM AvyA che granthomAM, e badhAM para cintana karavAnuM. A cintana. batAvaze ke tame kaI bhUmikA para pahoMcI zakyA che. hA, aMdarano kArDiyogrAma kaDhAvavAno. svastha mAnavanA hRdayAbhilekha karatAM pitAnA hadayanA abhilekhamAM keTalo pharaka che ke kyAM garabaDa che e jema. kADiyegrAma dvArA dadI' jANe che tema zuddha zrAvakano guNavaibhava ke hoya ane enI raheNuM - karaNa kevI hoya. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jJAnasAra pravacanamALA e gurumukhethI ke zAstro dvArA jANIne zrAvaka pitAnAmAM kyAM kyAM khAmI che e jANe, ane pachI potAnI e bhUlo sudhAravA mathe. aMdaranA kArDiyogrAmane e rIporTa tamArI nIda harAma karI de e ja kadAca haze. zrAvakanI pApabhIrutA kevI hoya enuM varNana sAMbhaLyAM pachI tamane kyAM pApa kevI rIte DaMkhyA ene vicAra Ava joI e. pratikramaNamAM tame aDhAre pApasthAnakonA karavA- karAvavA - anumodavAne kharAba gaNavI jAva cho; paNa dhImethI aMtarAtmAne pUche ke, aDhAramAMthI keTalA kharAba lAgyA che? sabhA sAheba, eke nahi ! pApa evA kharAba lAgelA hovA joIe ke, e karavAM paDe tyAre tamArA haiyAmAM atyanta dukha jAgyA vagara rahe nahi. sammadiSThi jIve, jayavi hu pAve samAyare kici aposi hAI badhe, jeNa na niddhadharsa kuNaI." keTalIvAra A gAthA bolI gayA tame ? kevuM majhAnuM rahasya khelavAmAM AvyuM che "vaMdittA sUtra" nI e gAthAmAM? anivArya evAM pApa karavA chatAM ane pApa rUpa kAjaLanI keTaDI jevA saMsAramAM rahevA chatAM ochAmAM ocho pApane baMdha paDe A vAta kaMI jevI tevI che? Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhAriyAmAMthI ajavALiyAmAM ! 19 kaI rIte A zakya bane ? pApone DaMkha lAgela hoya te ja A zakya bane. "jeNa na niddhadharsa kuNaI." ahIM ja badhuM rahasya samAyeluM che. zrAvaka pApakRtya rAcImAcIne, harakhAIne, AnaMda pUrvaka na kare. karavAM ja paDe ema hoya tyAre khUba daI sAthe evAM kRtya e kare. tamArA jIvanamAM A vAta AvI jAya te keTalAM badhAM pApa ochAM thaI jAya? te A che aMdarano kArDiyogrAma kaDhAvavAnuM phaLa. A che UMDA cintananuM phaLa.. UMDuM cintana bhego pratyenA rAgane virAgamAM pheravI. jyAre AtmA paramAtmA bane che! AdhyAtmika vikAsanI pagathAre zI rIte caDhAya, kayAre caDhAya ene ApaNe vicAra karI rahyA chIe. zAstrakAra kahe che kRSNa pakSa puro thAya ane zukala pakSa zarU thAya tyAre A bAbata zakya bane. ApaNe joI gayA ke, chellA pudgala parAvartana zukla pakSa kahevAmAM AvyA che. eka pudgala parAvarta kALa eya kAMI nA sUne kALa nathI. dasa keDA keDI sAgarepama jeTalA samayanI eka avasarpiNa ane eTalA ja samaya gALAnI eka utsapiNa te eka kALacaka (vIsa kaDA kaDI sAgaropama). AvA anaMtA kALacake pasAra thAya tyAre eka pudagala parAvartana thAya. alabatta, eka pudagala parAvarta Ama samayanA bahu moTA phalakamAM patharAyela hovA chatAM anaMtA muddagala Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jJAnasAra pravacanamALA parAvartanA samudra pAse te e khAbociyA jevuM ja che! samakitanI prApti thatI nathI. kaMIka uNuM evuM ardha pudagala parAvarta jyAre bAkI rahe che tyAre samakitanI prApti thAya che. "jesiM avarRDha pugala-pariyo ceva pradhAnatA ApIne dezanA ardha pudagala parAvarta kALane zukalapakSa ane e pahelAMnA samayane kRSNa pakSa kahyo che. kRSNa pakSano samaya. "ghotane sakalAdhyakSA : pUrNananda vidhe. kalAH" A zukala pakSamAM purNanandI AtmA rUpa candranI kaLA vikasavA lAge che. khIlavA lAge che. camakavA lAge che. ane eka vakhata evo Ave che, jyAre AtmA pitAnI svabhAva dazAmAM saMpUrNa rUpeNa sthira thAya che. AtmA paramAtmA bane che. purNatAnI pagadaMDI uparanI yAtrAnI AcherI jhalaka ahIM batAvI che. yAtrA, je AtmatvamAMthI paramAtmatva bhaNInI che. ApaNuM AvarAI gayeluM paramAtmatva ApaNe prakatrita karavAnuM che. e mATe kaTibaddha banI rahe ! yAtrAnAM kaparAM caDhANu "keDe hAtha daIne" caDhavA sAru sAbadA bane! Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] mAnatA pratyAhRtyendriyavyUha, samAdhAya mano nijam / dadhaccinmAtra vizrAntiM, magna ityabhidhIyate // mAnatA eTale chevAI javuM. evuM khevAI javuM je AnaMdamaya hoya. ane dekhItI rIte ja, jJAna ane dhyAnamAM UMDe javAthI ja A niravadhi AnaMda AvI zake. saMsAranA khArA samaMdaramAM DUbakI mAravAthI te khArAza ja maLe ne ! mIThAza kakyAMthI sAMpaDe ? dadhazcitmAtra vizrAnti, mana ItyabhidhIyate." jJAnanA atAga samudranA UMDANamAM je pahoMcI gayela che, te ja magna che. paNa A UMDANa lagI pahoMcavuM kaI rIte? jJAna- samudranI aMdaranI ApaNI pahoMca saraLa bane e mATe granthakAre ahIM be mArga darzAvyA che ? pratyAhatyendriyasthUha, samAdhAya mane nijama." IndriyonA gherAva" mAMthI jAtane pAchI vALavI ane manane samAdhimAgamAM joDavuM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11ra jJAna sAthe pravacanamALA Akhare, ApaNane jJAnamAM mana na thavA denAra ke che? e che indriyanI AsaktatA ane mananI caMcaLatA. kevuM caMcaLa che mAnavInuM mana? ahIMthI tahIM sare, ane tahIMthI ahIM doDe. AkhI duniyAnI jANakArI joIe ne tamAre? reDio ona karavAno, chApAM uthalAvavAnAM ne TI. vI. jevAne. caMcaLa mananI caMcaLatA vadhe evAM ja sAdhane ene ApyA che ne ? AgamAM ghI ja hemyA kayuM che ne ? mananI caMcaLatAne nAthavA mATe amegha upAya pUjya jJAnavimaLasUri mahArAjAe zrI sImaMdhara bhagavAnanA stavanamAM batAvyA che. prabhu guNa gaNa sAMkaLanuM bAMdhyuM, caMcaLa cittaDuM tANI re ! paramAtmAnuM dhyAna. mananuM sthirIkaraNa. manane duniyAmAMthI uMcakIne paramAtmAmAM joDavuM che. eka bAju 'toDa thAya to ja bIjI bAju joDa" thaI zake. devacaMdrajI mahArAje kahyuM che : prIti anAdinI para thakI, je toDe che te joDe eka " paranI prIta tUTe te paramAtmA prati prIta jeDAya. mana capaLa che, ne AthI te ArAdhanAmAM sthira nathI rahetuM A dalIla kevI pikaLa che te te tame copaDA lakhavAmAM kevA ekAgra banI zake che e vAta ja batAvI de che tamane, eTale mAre e viSe vadhAre nahi kahevuM paDe. nAnakaDI oraDImAM, eka bAju chokarAo ghamasANa macAvatA heya ane bIjI bAju rAInI dhamAla cAlatI hoya. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magnatA 113 tyAre zaheramAM rahe te mANasa e sAMkaDI kholImAM cepaDA lakhI zake che ne ? mana je jarAya ADuM avaLuM thAya te cepaDAmAM eDanuM ceDa vetarAI jAya ne ? te manane tame sthira rAkhI te zake ja che; paNa e dunyavI bAbatamAM ! ArAdhanAmAM tallInatA have lAvavAnI che ne? dunyavI bAbato paratve je rasa che, e rasa have ArAdhanAmAM lAva joIze. dukAnamAM dhaMdhAno rasa kevo hoya che? are, ghaNIvAra te gharethI gRhiNIe koI vastu maMgAvI hoya paNa chatAM dukAne jatAM dhaMdhAne e rasa lAge ke pelI vAta visarAI jAya. dukAne ghara bhUlAI jAya, tema daherAsaramAM ghara - dukAna - peDhI badhuM bhUlAI jAyane ? sabhA : sAheba, nathI bhUlAtuM ! kema nathI bhUlAtuM eno vicAra karyo? dukAne jatAM ja dhaMdhAne rasa evo lAge ke, khAvAnuM ya bhUlI javAya. tema daherAsare jatAM bhaktino rasa e lAga joIe ke, badhuM bhUlI javAya. ghara - bAra, saMsAra, parivAra badhuM ja. zebhana muni zebhana munine jJAnopAsanAmAM bahu rasa hato. guru mahArAja A vAta jANutA ane tethI emane svAdhyAya vageremAM purato samaya maLI rahe e mATe bIjA kAryomAM eAchA jaDatA. svAdhyAyane rasa lAgyA hoya Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jJAnasAra pravacanamALA e munine covIsa kalAkane divasa paNa TUke paDate heya che ! rAtre paNa emane svAdhyAya cAlu ja hoya. keTalAka munio vinaya-vaiyAvacamAM vadhu samaya gALatAM. jJAnamAM rata rahenArA munionI bhakti karatA teo kevI suMdara paraMparAo paLAI rahI che munivRndamAM ! guru mahArAja paNa je ArAdhaka hoya tevuM kArya pharamAve. bhaktinA rasiyAne bhaktinuM kArya seMpAya. jJAnanA rasiyAne svAdhyAyamAM rahevA mATe suvidhA apAya. ziSyo paNa kevA hovA joIe ? guru mahArAjanI AjJAne ja pradhAna mAnIne jIvanArA. guru mahArAja je AjJA pharamAve che, te mArA hita mATe ja che AvuM mAnanArA e ema na kahe ke amAre te basa veTha ja karavAnI; pelA beThA beThA svAdhyAya kare ane amAre Akho divasa kAmamAM goMdhAI rahevAnuM ! e te vicAre ke, AvI bhakti mArA nasIbamAM kyAMthI? guru mahArAja jema AjJA Ape tema karavAnuM. vagha ane dada apacAnA rogIne maganuM osAmaNa ja pIvAnuM kahe ane jene zaktinI jarUra hoya tevA dadIne dUdha, ghI sArI peThe levAnuM kahe. pachI pele dadI manamAM ema na vicAre ke, A vaiidarAja kevA pakSapAtI che ! Ane te ghI- dUdha jhApaTavAnuM kahe che ane mane kahe che, tAre ghI - dUdhane aDavAnuMya nahi! nA, e dadI te vicAre che ke, mAruM darda evA prakAranuM che ke jethI karIne vada Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banatA rAje mane mAruM darda sahelAithI dUra thAya te mATe A mArga batAvyuM. zebhana muni vaheratAM vaheratAM eka evI vyaktine ghera pahoMcI gayA, je sAdhuo pratye dveSavALI hatI. paga pharavAnuM kAma karI rahyA che, hAtha jhoLImAMthI mAtra kADhI, pAchAM jhoLImAM pAtrane mUkavAnuM kArya karI rahyA che. paNa A badhuM kArya yatranI peThe thaI rahyuM che. kAraNa ke mana te e vakhate jinezvara bhagavantanI avanavI ne aTapaTI racanAvALI stutio banAvavAmAM rokAyeluM che. cAra padamAMthI bIju ane caithuM pada zabdanI daSTie eka ja sarakhuM hoya ane chatAM e beu padane artha ja do ja hoya AvA racanA-kauzalyamAM mana lAgI gayeluM che, ane ethI AgaLa kahyuM tema hAtha ane paga yaMtravat kAma karI rahyA che. pelI munidraSI vyaktie muninA pAtramAM paththara mU. munie te pAtra bahAra kADhayuM ane pAchuM mUkI dIdhuM. khAdya padArthane badale paththara mUkAI gayo, e vAtano emane khyAla paNa na AvyuM. gocarI laIne upAzraye AvyA che. guru mahArAja paththara joI maraka maraka hasatAM pUche che ke A kaI vAnagI che, zebhana ? zobhana muni paththara jotAM kSebha pAmyA ? A pAtramAM kayAMthI? gurujI pUche che ke zA vicAramAM tuM hatuM? zebhana muni kahe che : prabhunI stuti banAvavAnA vicAramAM magna hato huM, gurudeva! ane pachI gocarI vahAravA jatAM rastAmAM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 jJAnasAra pravacanamALA banAvelI ane atyAre khUba prasiddha banI cUkelI "bhavyAbheMja vidhanika taraNe.....thI prAraMbhAtI stutio teo. bAlavA lAgyA. ahIM ja rahasya samAyeluM hatuM ke, guruvare zebhana. munine zA mATe ekalA vaheravA javA mATe Adeza karyo sapAtuM? AvuM kadAca kaI sAdhunA manamAM hoya te, teo A banAva dvArA evuM sUcavavA mAgatA hatA ke, bhAI! A te nizadina svAdhyAyamAM ja rahenAra muni che. ane ethI ene adhyayana-adhyApana mATe je meM suvidhA ApI che te egya ja che. kevI hatI zebhana muninI ekAgratA ? ane A ja ekAgratAnuM mUlya che. bAkI to meM pahelAM kahyuM ke, cepaDo lakhavAmAM te tameya ekAgratA rAkhI zake cho ! paNa navakAravALI gaNatI vakhate zuM paristhiti hoya che ? kavie kahyuM che : "prabhu tArA nAmanI mALA pheravIe tyAre, manaDuM phare che pherA re saMsAranA ! vIsa kalAkane divasamAMthI dharma mATe samaya te kalAka ke be kalAka heya vyasta saMsArI mATe. ane eTale samaya paNa je ArAdhanAmAM mana lIna na bane te ArAdhanAnA AnaMdanI jhAMkhI zI rIte thAya ? eTale ja upAdhyAyajI mahArAje jJAnamAM-Atma svarUpamAM TharI ThAma thavA mATe prAthamika bhUmikA darzAvatAM Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 kahyuM ke, indriyanI ane mananI viSayo bhaNInI deTa para De reka lagAvavo paDaze. breka mAravI paDaze. jIvanarUpI kAra breka vagaranI to nathI ne? jema sAdhana vadhu jhaDapI tema prekanI anivAryatA vadhAre. baLada gADuM rAtre jaI rahyuM hoya ane ene calAvanAre thoDuMka jhokuM khAI le te vAMdho nahi, paNa pUrajhaDape jaI rahelI kArano DrAIvara gAphela rahe te zuM thAya? na DrAIvaranI asAvadhAnI cAle, na kAranI brekamAM khAmI hoya to cAle. ane brekamAM khAmI-pheTa hoya te e kAra khADAmAM na paDe to ja navAI kahevAya ! AjanA manuSyanuM jIvana evuM bhegaparAyaNa banI cUkayuM che ke, have e jIvana rUpI kArane DrAIvara gAphelA rahe toya cAle evuM nathI, ke saMyamanI breka pAvaraphula na hoya teya cAle tevuM nathI. barobara samajAya che ne mArI vAta ? tame UMghatA te nathI ne? ema huM pUchuM chuM. jIvana rUpI kAra, saMyamanI preka vagaranI che nathI ne ? jIvana mogheruM maLI gayuM, paNa ene kaI rIte pasAra karavuM enuM jJAna kadAca nathI maLyuM tamane. e jJAna meLavavA mATe ahIM Ave che. tame tamAre pUchavuM joIe ke, sAheba ! huM kaI rIte jIvana vItAvuM te e jIvana me egya rIte vItAvyuM kahevAya ? zrAvakane chAje evI rIte jIvana vItAvavA mAre zuM zuM karavuM joIe ? prazno ziSyanA, uttare gurunA! dazavaikAlika sUtramAM guru-ziSyanI sundara praznottarI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - 118 jJAnasAra pravacanamALA Ave che. ziSya gurune pUche che ke huM kevI rIte cAluM ? kevI rIte ubho rahuM? kevI rIte besuM? kevI rIte sUI javuM? kevI rIte khAuM ? kevI rIte boluM? tamane kadAca navAI lAge ke, AvA prazno pUchAya? belavAnuM moDhethI ne cAlavAnuM paga vaDe! AmAM pUchavAnuM zuM? paNa ziSyano A pUchavA pAchaLane je uddeza che e tamane samajAze eTale tame ja kaheze ke, nA, AvA prazno to amAreya guru mahArAjane pUchavA joIe. ziSya e pUchavA mAge che ke, huM evuM kaI rIte beluM, are ! evuM kaI rIte khAuM athavA evI kaI rIte dareka kriyA karuM ke, jethI pApane baMdha na thAya ! guru mahArAja AnA uttaramAM kahe che : "jayaNAyatanA vaDe tuM cAla. yatanA vaDe tuM bela, yatanA vaDe tuM khA..........ane Ama, yatanA pUrvaka badhI kriyA karavAthI pApane baMdha nahi thAya. arthAt pApane baMdha bahu ochA thaze. tamAre paNa AvuM amane pUchavuM joIe ? sAheba, Dagale ne pagale A saMsAramAM pApa baMdhAyA kare che; emAMthI chUTavAno mane mArga batAvo ! jJAnamAM magna banavA cAhe che sAdhaka. ane ene mArgadarzana Ape che mahApuruSe. ahIM granthakAra kahe che ke, je indriye ane mana para saMyamanI breka lagAvI zake che te ja jJAnamAM magna banI zake che. jJAnane samaMdaramAM DUbakI lagAvo. anerI maja Avaze. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13] bhakita paramAtmAnI yasya jJAnasudhAsindhau, parabrahmaNi magnatA / viSayAntarasaJcAra-stasya hAlAhaleopama / / mahApuNyanA udaya vagara paramAtmAnI bhakti maLe nahi. amApa zakti che A bhaktimAM. "camaka pASANa jima lehane khIMcaze, muktine sahaja tuja bhakti rAge." bhagavadbhakti rUpa lohacuMbaka hAthamAM hoya te mukti rUpa leha enA vaDe kheMcAIne AvavAnuM ja che, AvI zraddhA mahApuruSenI uktimAM ghaNIvAra paDaghAyA karatI hoya che. AvI bhaktinI prApti thayA pachI -enI pichANa thayA pachI, sAdhakanA mukhamAMthI anAyAse ja A zabdo sarI rahe che : "AvI rUDI bhagati meM pahelAM na jANuM !" pahelAM jaNAI hota te A janmanI herApherI na hota ne ! bhaktinI pichANa pahelAM na thayela heI saMsAranI Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jJAna sAthe pravacanamALA kaDAkUTamAM gALela pitAnA aNamola samayane pArAvAra vasavase thaI rahyo che sAdhakane H saMsAranI mAyAmAM meM valovyuM pANI ! * upAdhyAyajI mahArAja kahe che: "yasya jJAna sudhA sindhI, parabrahmaNi mAnatA." jJAna rUpI amRtanA samudra jevA paramAtmAmAM je vyakti lIna banI che, paramAtmAnI bhaktimAM je vyakti magna banI che, tene e bhakti-e lInatA cheDI bIje javuM te haLAhaLa jhera jevuM lAge che. 'viSayAntara saMcArastasya hAlAhalapamaH. A bhagavadbhaktimAM keTalI lInatA prApta thaI che? daherAsare jAva pachI saMsArane bhUlI ja jAva cho ne ke sAthe laI jAya che ? "nizIhi" zabda saMsArane jinAlayamAM laI javA para pratibaMdha mUke che. "nizIhi eTale niSedha. zene niSedha karavAno? ghara-saMsAranA vicArane ja te vaLI ! daherAsaramAM saMsAra saMbaMdhI vicAra karAya ja nahi. pUjAnI vidhi babara jANe! pUjAnI vidhi te badhAne AvaDe che ne ? pahelI nisIhi daherAsaranA mukhya dvAra para kahI. bIjI nisAhi kyAM bolavAnI? zA mATe bolavAnI ? ghaNAne khabara nahi hoya. cAle AvuM? bIje badhe vidhinuM jJAna tame loke jarUrI mAno che. eka ahI ja pola calAvatAM zIkhyA Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 bhakti paramAtmAnI lAge che ! rasAI karavAmAMya vidhinuM jJAna jarUrI kharuM, nahi ? dUdhapAkamAM khAMDane badale mIThuM nAkhela hoya te calAvI na lo tame. are, jamavAmAMya vidhipUrvaka jamavAnuM, nahi ? roTalI na thaI hoya te pahelAM dALa-bhAta khAI pachI roTalI khAva kharA ? mahemAna AvyA hoya, ne pUrInI vAra hoya to pahelAM kaThI-bhAta pIrasI pachI hRdhapAka-pUrI pIrasI che ke nahi kaI divasa ? tyAM sagavaDiye dharma na cAle. pUjAmAM cAle badhuM. prakSAlane vAra hoya te pahelAM cityavaMdana karI levAya ne ? pahelAM dravyapUjA ne pachI bhAvapUjA A krama hoya che. paNa ene badale pahelAM bhAvapUjA (caityavaMdana) ne pachI dravyapUjAya thAya che ne ? mATe pUjAnI vidhi jANe. zrAvaka pahelI 'nisIhi' belyA pachI daherAsaramAM jaI daherAsaranI sAphasUphI Adi viSe avalokana kare. kacere vagere kyAMya hAya te dUra kare. pUjaka sevaka ho joIe. sevAnI-bhaktinI bhAvanAthI Avelo. paNa Aje to "sevaka pUjakane badale zeTha" pUjaka ja najare paDe che moTe bhAge ! e "zeTha pUjaka kacaro kADhe ? e to bUma mAre pUjArIne. ane pUjArI na sAMbhaLe to "AjanA pUjArI nakAmA thaI gayA che' e upara thoDuM bhASaNa ThekI de ! bahene ghaNI vAra thayamAM bole che : kAje kADhIne mekSe jaIzuM. paNa kaye kAje e ? gharane ja ne ? ke daherAsarano ? zrAvaka-zrAvikAo thoDuM ghaNuM daherAsaranuM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jJAnasAra pravacanamALA kAma karavA mAMDe te daherAsara kevuM ramaNIya lAge? pachI asvaccha-gaMdA aMgalUchayuM dekhAya kharA ? traNa lekanA nAthanI pratimAne lUchavA mATenAM aMga-lUMchaNa kevA hoya che ? ekathama kamaLa e hovA joIe. paheluM galUchANuM saheja jADuM (paNa kamaLa) joIe, jethI pANIne te cUsI le. bIjAne trIjA aMgaluMchaNuM bArIka ne kamaLa joI e. tamArA kapaDAmAM tame kyAMnA kyAM pahoMcyA ? be rUpiye mITaravALAmAMthI pacAsa-so rUpiye mITaravALAmAM pahoMcI gayA ne ? aMgaluMchaNamAM keTalA rUpiye mITaravALuM kApaDa vaparAya che? aMgabhUMchaNuM ghera ghevA laI jAva cho? AkhA gharanA kapaDAM dhenArI bahenane bhagavAnanA aMgabhaMchaNAM devAnA vicAra Ave ke ? sAbunI goTIonI geTIo potAnA vastro mATe vaparAya, ne bhagavAnanA aMgachaNa mATe ekAde geTI na vaparAya to kema cAle? ghera bhagavAnanAM aMgabhUMchaNAM dhavA laI javA mATe paDApaDI thAya che ? thavI joIe. Ama, dahisaranI svacchatA vagere avalokI jIrNodvAra AdinuM kAma cAlatuM hoya te te aMge mistrIone sUcana Adi ApavAnuM hoya te te ApI, pachI traNa pradakSiNuM karI sAdhaka paramAtmAnA garbhagRha-gabhArA pAse Ave ne stuti karI, gabhArAmAM pesatI vakhate bIjI nisIha bele. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti paramAtmAnI 123 A 'nisIhidvArA zene niSedha karavAno ? have paramAtmAnI dravyapujA karavAnI che. tethI sAdhaka maMdiranI vyavasthA AdinA vicArene manamAMthI kADhI nAkhe che. ane kramazaH aSTaprakArI pujA kare che. prakSAla bhagavAnane. nirmalIkaraNa AtmAnuM. "prabhu navarAvI re, mela nIvAraNuM re." (vedanIya karmanI pUjAmAM pUjya vIravijaya mahArAja.) prakSAla karatI vakhate sAdhaka pelI prasiddha kaDIne manamAM cintave che (nA, moTethI nahi balavAnI) : meru zikhara navarAve che, sura pati, meru zikhara navarAve! devAno rAjA Indra, e paNa bIjuM badhuM kAma mUkIne bhagavAnanA snAtra mahotsavamAM hAjara thaI jAya ! jo ke, ghaNuM pUjake te vATa jotA hoya che, kyAre pUjArI pakSAla karI le ne aMgabhUMchaNa karI de, jethI teo tarata kesarapUjA karI le ! prakSAlane aMgabhUMchaNuM koNa kare? tame pujA kare che te bahu sAruM che. paNa emAM jyAM jyAM avidhi thatI hoya te badhI TALavA prayatna kare. mahApuNyanA udaya vagara A paramAtmAnI bhakti sAMpaDe nahi. ne tethI e khUba ullAsapUrvaka kare. Indra paramAtmAne meru parvata para kaI rIte lAve che? "paMca rUpa karI Ave." jarA vicAro : zuM devane taTe paDelo ke, Indrane pAMca rUpa karavA paDyA? nA, bhagavAnanI badhI jAtanI bhakti huM ja karuM A vicAre emaNe pAMca rUpa dharelA. eka rUpe pite paramAtmAne lIdhA. be rUpe be bAju cAmara DhaLe che IndrarAja. pAchaLa Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jJAnasAra pravacana mALA eka rUpe chatra le che. ane AgaLa vA ulALe che. paMca rUpe dharI prabhu hAtha, eka chatra dhare zira nAtha; be bAju cAmara DhALe, eka AgaLa vaja ulALe"-kevI anupama bhakti ? vALA kuMcI kadI na vAparaze bhaktinI vAta nIkaLI che tyAre eka vAta khAsa kahI dauM vALAkuMcI kadI na vAparaze. kevI barachaTa hoya che. AjanI vALAkuMcI ! dhAtunA pratimAjInAM nAkakAna ghasAI gayA A vALAkuMcInA lIdhe. bhInuM patuM betraNa vAra karI kesara badhuM laI levuM joIe. paNa tame lokee to bhagavAna pUjArIne seMpI dIdhA che; pachI bhale, e ramakaDAnI jema bhagavAnane AmathI tema haDasele ne vALA kucI vaDe ghasI nAMkhe ! ghaNuvAra ghaNA daherAsaramAM ame savAre darzana karavA jaIe tyAre pUjArIonA hAthe thatI paramAtmAnI AzAtane joI AMkhamAM AMsU AvI jAya. pUjArIne bahAranuM kAma bhaLAve ? kAje kADhavAnuM ke maMdiranI sAphasUphInuM. paNu paramAtmAnI bhakti te tame ja kare. pUjArIne na eNpo. thaDe vicAra karaze to vALAkuMcIne tamAre moha jarUra dUra thaI jaze ! tamArI cAmaDI para jarA ghasI je je vALAkuMcI, pachI paramAtmAnI mUrti para te vAparavI ke kema ene tame jAte ja nirNaya karI zakaze. ghaNAnuM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti paramAtmAnI 15 mAnavuM che ke, kesara bharAI jAya che dhAtunI mUrtinI khAMcAkhUMcImAM, tethI vALAku cI vAparavI joIe. paNa e mAnyatA tyAM sudhI ja sAcI lAgaze ke, jyAM sudhI vALAkuMcI parane pakSapAta daDha che! je e Agraha DhIle thaze te kesara na rahe, e mATe tame ghaNuM upAye zedhI zakaze. maMdiranA vyavasthApakone mATe anurodha che ke, maMdiramAM jeTalI vALAkuMcI hoya teTalI badhI laI leje. maMdiramAM eke vALAkucI rAkhaze nahi. vALAkuMcI heya. te keIne vAparavAnuM mana thAya ne ? zAsanadevanI pUjA thAya? sabhA : sAheba, zAsanadeva ane zAsanadevInI pUjA ane prakSAla thAya ? nA, temanI pujA na hoya. zAsanadeva ane zAsanadevI bhagavAnanA bhakta che ane e rIte teo tamArA sAdharmika che. sAdharmikanuM tame je rIte sanmAna. karo cho, kapALe tilaka karavA rUpe, e rIte sanmAna zAsanadevanuM karI zakAya; paNa prakSAla ke nava aMge pUjA te na ja thAya, paramAtmAnA prakSAla vakhate "meru zikhara navarAve ho surapati-nI bhAvanA tame bhAvaze; devane navaDAvatAM zuM vicAraze ? A ja rIte pArzvanAtha paramAtmAnI mUrtimAM upara rahela phaNAnIya pujA nahi karavAnI. paNa ApaNuM bhakate to evA hoMzIlA hoya che ke, jyAM cAMdIne TIkA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jJAnasAra pravacanamALA lagADathI hoya tyAM badhe tilaka karI le ! phaNa para Take heya che ghaNI jagyAe, ane ethI pujake tyAMya pUjA karavA lAge che, paramAtmAnA nava aMge tera tilaka ja karavAnA. e ja rIte, aSTamaMgaLanI pATalInI paNa pUjA nathI karavAnI hatI. e pATalI te pUjAnuM sAdhana che; pUjya nahi. prabhunI samakSa naMdyAvata, svastika, bhadrAsana Adi aSTamaMgaLa AlekhavAM joIe. paNa badhAne e AlekhatAM na phAve e mATe A taiyAra pATalI banAvI. ene badale enI ja pUjA zarU thaI gaI ! aSTamaMgaLamAM mInayuma eTale ke mAchalAnuM joDaluM paNa Ave chezuM enI pUjA hoya? maMgaLanA pratika tarIke, AgaLa kahyuM tema, e badhAnuM Alekhana ja karavAnuM hoya che. puSpa pUjAmAM virAdhanA kharI ke nahI? sabhA : puSpapUjAmAM ekendriya jIvanI virAdhanA thAya che, AvuM kahenArane zuM javAba Apo? kevAM phUla pUjA mATe levAM joIe, enuM vidhAna zAstro dvArA gurumukhethI jeNe jANyuM che te Ane uttara sahelAIthI ApI zake tema che. je phUla pAkI gayA che, ane AthI kudaratI rIte teDavAmAM na Ave te paNa kharI ja paDavAnA che, te phUlene jayaNApUrvaka levAmAM Ave te te jIvane kilAmaNA na thAya. hA, phanI pAMkhaDIo chUTI na pADavI joIe. hAra banAvatI vakhateya Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti paramAtmAnI 127 sayAthI kANAM pADI phUlene vIMdhavA na joIe. bITaDA jeDe gAMTho lagAvI hAra banAva joIe. phUlane pANImAM dhovA na joIe. kAraNa ke ema karavA jatAM phUlamAM rahela anya sUkSama jaMtuonI paNa virAdhanA thaI jAya. phUla svataH pavitra che; ene pavitra karavA pANInI jarUrata nathI. sugadha vagaranA phUla na caDAvAya. uttama dravya mAnIne e bhagavAnane caraNe dharavAnI buddhi puSpapUjAmAM rahelI che. dravyapUjA pUrI thayA pachI bhAvapujA rUpa ratyavaMdana zarU karatI vakhate trIjI nisAhi bolavAnI. A nisahi dvArA manane dravya pujAmAMthI bhAvapUjAmAM joDavAmAM Ave bhavobhava tuma caraNanI sevA.. ramaityavaMdananA sUtrane artha jarUra jANI le. vahelAmAM vahelI take. badhA ja sUtronA artha jANe te ghaNuM sAruM; paNa pUjAnI vAtanA cAlu saMdarbhamAM huM bhAra pUrvaka kahIza ke, tame tyavaMdananA sUtrane artha te jANI ja lo. namuskurNa, jaya viyarAya; kevA arthasabhara zabdathI bharapura che A tetro ! "tahavi mama huja sevA, bhave bhave tuha calaNANuM bhavabhava tuma caraNonI sevA, huM te mAguM chuM devAdhidevA ! bIjuM kAMI na joIe, joIe Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jJAnasAra pravacanamALA basa bhavabhava A devAdhidevanI sevA. tamAruM ja zAsana bhavabhava sAMpaDe ! kumArapALa mahArAjAne mahAkaSTa rAjya maLyuM. jaMgale jaMgale rakhaDavuM paDyuM, bhayaMkara dukha sahevA paDyAM. pachI rAjya maLyuM. paraMtu sAthe ja guruvara hemacandra sUri mahArAjAnA samAgamathI prabhunA zAsananI prApti paNa thaI ane pachI e zAsana emane evuM gamI gayuM evuM gamI gayuM che enI paDakhe bIjuM badhuM ja tuccha lAgavA mAMDayuM. prabhunI stavanAmAM teo bolatA : "syAM ceTopi daridropi, jinadharmAdhivAsita :." he prabhu ! AvatA. janmamAM huM kaI rAjAne tyAM ke samRddhivALAne AMgaNe avataruM evI mane khevanA nathI; bhale huM keI garIbane ghera ja janma, paNa jyAM paNa huM janme tyAM tamAruM zAsana mane maLaje. bhave bhave zAsana mAgavAnuM mana kene thAya ? jene zAsana badhI cIjo karatAM uttama lAgyuM hoya ene. jene lAge che ke, A zAsana sivAya karavAno koI Are - ovAro nathI. puNyanA yoge A zAsana sAMpaDyuM, have e antarane vadhu ne vadhu spaze e mATe mahenata karavAnI. ane A sAdhaka prabhu pAse, "bhavobhava tuma caraNonI sevA" sivAya bIjuM mAge paNa zuM ? kumArapALa mahArAjAe prabhunI stavanAmAM uccArelA zabdonA A gujarAtI rUpAntarane haiyAmAM katarI rAkhe Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti paramAtmAnI 129 pAmyo chuM bahu puNyathI prabhu tane lephTanA nAthane, hemAcArya samAna sAkSI zivanA netA maLyA che mane, ethI uttama vastu keAI na gaNuM. jenI karuM mAgaNI, mAguM Adara vRddhi teya tujamAM e che ure lAgaNuM ! basa, sAdhakanI khevanA-abhilASA ATalI ja hoya. paramAtmA, emanuM zAsana ane e beune paricaya karAvanAra guru bhagavaMta, ATaluM maLI jAya te bIjuM joIe ja zuM ? Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14]. draSTA bano ! svabhAvasukhamagnasya, jagattattvAvalokina: / kartRtva' nAnyabhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate / / saMsAranA A raMgamaMca para A AtmA satata nAcate ja rahyo che, judI judI bhUmikA bhajavate ja rahyo che; A nartana, A bhajavaNI kayAre aTake? dekhItI rIte ja, A nRtya para kaMTALe janme tyAre ja A zakaya bane. bhavabhramaNathI ubhagele, janmanI A herApherIthI kaMTALelo sAdhaka AthI ja prabhu samakSa bele che : "bhavamaMDapamAM re nATaka nAciye, have muja dAna devAra ! he prabhu ! A saMsAranA raMgamaMca para huM khUba nAcyo chuM; have mane dAna Apo. pahelAM AvI praNAlikA hatI : nartaka rAjA samakSa nRtya karI tene prasanna kare, ane rAjA tene InAma Ape. A vAtane IzAre A kaMDikAmAM pUjya vinayavijaya mahArAje karela che ? have muja dAna devAra! "have zabda sUcave che ke, nRtyakAra have kharekhara thAkI gaye che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ane 131 paNa sAdhakane kayuM dAna apekSita che? e spaSTa karavA mATe ja e AgaLa bole che : "traNa ratana muja Ape tAtajI !" samyam darzana, samyagU jJAna ane samyapha cAritra A traNa ratnone jhaMkhI rahyo che e. A to vAta thaI sAdhakanI. have tamArI vAta karIe. tamane A bhavabhramaNane thAka keka lAge che? mane khyAla che ke, uparanI kaDIo jemAM Ave che e stavana tame bhagavAna pAse bolI gayA che; paNa huM je pUchavA mAguM chuM te A che : "bhavamaMDapamAM re nATaka nAciya" bolatI vakhate saMsAranI bhramaNano kheda chalakAI rahe che haiye ? jaya vIyarAnuM adabhUta pada bhavanilvee ! - bhavabhramaNano kheda hiMyAmAM na thatuM hoya toya e kheda kema nathI thate e vasavaso thAya che ? apacA jevuM hoya ke bhUkha barobara na lAgatI hoya to DephaTara pAse pahoMcI jAva ne tame loke ? bhUkha nathI lAgatI ema kahIne tame besI nathI rahetA; kema bhUkha nathI lAgatI enuM kAraNa jANavA ane anna paranI e arucine TALavA tame DephaTara pAse dhasI jAya che. e ja rIte ahIM guruvara pAse pUchavA javAnuM mana thavuM joIe? sAheba ! ATaluM badhuM saMsAramAM rakhaDayo. chatAM haju e para kaMTALo kema nathI jAgato ? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra jJAnasAra pravacanamALA keI divasa gayA cho A rIte ? citAjanaka bAbata e nathI ke, tame saMsArathI kaMTALyA nathI, paNa cintAjanaka bAbata e che ke e kaMTALo nathI thatuM e vAta tamane satAvatI nathI. prArthanA sUtra "jaya viyarAya'mAM pahelI mAgaNI kaI mUkI ? he bhagavan! tamArA prabhAvathI-tamArI kRpAthI mane A maLe. zuM meLavavAnI IcchA hoya paramAtmAnI kRpAthI sAdhakane ? pahelI ja mAgaNI kaI che? "bhavani e.bhavana nirveda. saMsArane kaMTALe, he bhagavan! ApanI kRpAthI mane saMsArane kaMTALa-kheda prApta thAva. anAdinI vAsanAe "saMsAra rUDe, saMsAranAM sukha rUDA;" A sUtra gokhAvI mUkyuM che. have ApanI pAse AvyA pachI huM IcchuM ke, "saMsAra bhaMDe, saMsAranAM sukha bhaMDA, AvuM sUtra kaMThastha thaI jAya! kAma jarUra kaparuM che. kAraNa ke anAdithI jaDa ghAlI beThelAM viSaya-kaSAyanAM mULiyAne hacamacAvI nAkhavAnA che. paNa vAMdho nathI. paramAtmAnI kRpA je sAthe che, te mehano zo bhAra che? pUjya yazavijaya mahArAjAe aranAtha bhagavAnanA stavanamAM eka rUpaka dvArA, bahu sArI rIte A vAta samajAvI che. eka nAvaDIne-nAnI zI nAvane tephAnI samudranAM majA AmathI tema ne temathI Ama phagALI rahyA che. nAvamAM beThelA pravAsI gabharAI jAya che. oha! zuM Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ane ! 133 thaze ? paNa tyAM ja enI najara khalAsI para jAya che. game tevI nAvaDIne, game tevA tephAnI samudramAMthI hemakhema bahAra kADhavAmAM jenI nipuNatA paMkAI cUkelI che evA khalAsIne potAnI nAva para jotAM ja e nizcita banI jAya che. kahevAnI jarUra nathI ke ahI jIvataranI nAvaDInI vAta che. jemAM beThelA sAdhaka rUpI pravAsI paramAtmA rUpI tAranArane jotAM ja nizciMta banI jAya che. enA mukhamAMthI ugAro sarI rahe che ? paNa nahi bhaya muja, hAthohAthe tAre te che sAthe -' mane A tephAnI saMsAra-samudrane have jarAya Dara nathI. kAraNa ke hAtha pakaDIne tAranAra paramAtmA to mArI sAthe ja che! tAre te che sAthe re !" ne e paNa "hAthe hAtha, hAtha pakaDIne tAranAra. manyA ! pachI cintA zenI? eTale ja te eka stutikAre kahyuM che : he prabhu ! je saMsAra mane sAgara je virATa lAgato hato; te have ApanAM darzana thatAM sAgarane badale cAMgaLA je -khAbociyA jevo lAge che ! (saMsAravAridhirAM culuka pramANa .) paNa A badhI vicAraNanI pRSTha-bhUmikAmAM bhavanirveda spaSTa rIte taravarI rahelo dekhAya che. te tamAre mahenata bhavanirveda mATe karavAnI che. "bhavanigheo belatAM AMkhamAMthI AMsU vahI AvavAM joIe ? bhagavad ! kema mane saMsAra akAre nathI lAgato ? basa, prabhu pAse A ja mAgavAnuM. A ja yAcanA. bIju kAMI nahi. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jJAnasAra pravacanamALA bahu addabhUta che A "bhavanive' zabda. jema jema enuM ciMtana karatAM jaze, tema tema anerI bhAvanAo haiyAmAM umaTatI jaze. kartatva nahi, sAkSitva! bhavanirvedanI vAta ApaNe ahIM eTalA mATe karI ke, e heya te saMsAramAM zrAvaka rahe chatAM eno rasa saMsArane vadhu khIlavavAmAM nahi, paNa ene teDI pADavAmAM hoya. A ArAdhaka saMsAramAM kartA rUpe nahi, paNa sAkSI rUpe ja rahetA hoya che. kAraNa ke ene rasa, ApaNe pahelAM kahyuM ke, saMsAranI khIlavaNane che nahi. saMsAranA rasanuM sthAna le saMsAra pratyenI udAsInatA. rasa che ArAdhanAne. tame kyAM sudhI pahoMrayA cho atyAre? phiphaTI-phiphaTI kharuM ne ? jeTalo saMsAramAM rasa che, eTale to ArAdhanAmAM kharo ne ? bhale, covIsa kalAkamAMthI roja bAra kalAka ArAdhanAmAM tame na vItAvI zake; paNa ArAdhanAmAM rasa te khare ne ? upAdhyAyajI mahArAja kahe che : "katvaM nAnyabhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate.' je saMsAranA sukhathI-bhautika bhAvanAne choDIne sAkSI rUpe rahI zake che. kartA ane sAkSImAM zuM pharaka? ghara banAvyuM, pachI e ghara para enA mAlikane mamatva baMdhAI jAya che; e gharane keIsarasa Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ane ! 135 kahI vakhANe te e khuza khuza thaI jAya ane e gharanI kAcanI bArI para keI paththara mAre te e gusse thaI jAya. Ama katRtva-mAlikIpaNAnI bhAvanA rAga ne dveSa utpanna kare che. ne e ja te saMsArano ratha jemanA sahAre sarakI rahyo che evAM be cakro che ne ! sAkSIbhAvamAM AtmA badhA mamatvathI para bane che. zarIre mAruM nahi, ghara paNa mAruM nahi, parivAra paNa mAre nahi. "egohaM natyi me kaI nAhamanassa kasTaI." huM ekalo chuM, keI mAruM nathI, ne huM paNa bIjA keIno nathI. sanata karAra muni sanatku mAra cakI, munirAja banyA pachI kevA sAkSIbhAvamAM lIna banI gayA ! zarIra rogothI gherAI gayuM che, paNa teo te divya AnaMdamAM lIna che. zarIramAM rego Ave tyAre huM regI banyo chuM A bhAvanA to je zarIramAM ja pitApaNAnI bhAvanA dharI beThe hoya ene Ave. zarIrathI pitAne para kalpanArane zarIranA rege dukha hoya nahi. pite regI che evuM lAge nahi. ekavAra devakamAM Indra sanatu kumAra muninA dhairyanI prazaMsA karI. kahe : bhayaMkara roga ane sakhata pIDA hovA chatAM e rogane dUra karavAno prayatna paNa teo karavA nathI IcchatA. be deve vicAravA mAMDyA ? AvuM te kaMI hoya ? cAlo, ApaNe A vAtanI kasoTI karIe. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jJAnasAra pravacanamALA deve vidya rUpe muni pAse Ave che. kahe che ke ame ApanA rogane dUra karI daIe. munivara hasatAM hasatAM kahe : mArA roga dUra karavAnI tamArAmAM zakti hoya te jarUra te mATe prayatna kare. pelA deva kahe : are, capaTI vagADatAM dUra karI daIe. manamAM vicAravA lAgyA : Indra te mATI meTI vAta karatAM hatA, paNa A munivara te reganI davA karAvavA taiyAra thaI gayA ! paNa emanI A vicAraNA thoDI vAramAM ja Azcarya mAM pheravAI jAya che. pote kahelA vacananA marmane uddaghATita karatAM munivara kahe che : roga dUra jarUra karavA che. paNa e AtamanA, he ! A zarIranA nahi. karmanA rogone dUra karavAnI zakti tamArAmAM che? A rega te Ave ne jAya. pele roga-kamane ja te !- anAdine che. A zarIranA rogathI te vaLI kaMI gabharAvAnuM hoya? thaMkavALI AMgaLI jyAM aDe tyAM tyAM sonAvaraNI cAmaDI thaI jAya AvA labdhidhArI mahAtmAnI A te kevI deha paranI viraktatA ! pelA deva te AbhA ja banI gayA. oha! A te mahAmunivara che. dehAdhyAsathI para banelA. munine caraNe paDI belyAH mahAtman ! ame te bahu vAmaNA chIe; jyAre Apa te mahAna puruSa che. amArI kevI dhRSTatA ke, ame ApanI parIkSA karavA AvyA ! amArA aparAdhone khamaje, he mahAmuni ! sanatu kumAra muni pAse labdhi hatI; dhUMka aDe Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ draSTA ane ! 137 tyAM deha nirogI thAya, cAmaDI senA jevI kAntivALI thAya. paNa teo labdhi dvArA A rogane dUra karavA nahotA IcchatA. kema? jarA vicAravuM paDaze. ApaNe rega Ave tyAre kahIe : rega AvyA. mahApuruSe e vakhate vicAre cheH roga jaI rahyo che ! karmanA rogane ja teo mULa roga mAnatA. zarIramAM pIDA AvavA dvArA asAtA vedanIya karma nijArI rahyuM che, tethI teo kahetA rega jaI rahyo che. A nathI ! te A vAta che sAkSIbhAvanI. dehanI mamatAthI paNa upara UThavAnuM. zarIramAM vAge ne tamane jarAya dukha na thAya. kevI majhAnI vAta! sahanazakti bahu ghaTI che Aje. saheja tAva AvyA teya rahevAya nahi. pIDA sahana thAya nahi. A vakhate mahAmunione yAda karaje. tamAruM dukha jarUra haLavuM thaze. vedanA zamAvanArI rAmabANa auSadhi che A ! jagatanA bhAvenA draSTA bane, sAkSI bano; kartA nahi ! Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15] dayAtA, dhyeya ne dhyAna ! parabrahmaNi magnasya, zlathA paudgalikI kathA / kvAmI cAmIkaronmAdAH, skArA dArAdarAH kvaca / / paramAtmAnA dhyAnamAM lIna thayelA sAdhakanI duniyAmAM nathI dhananI Asaktine sthAna, nathI viSaya vAsanAne sthAna. tyAM te eka bAju che bhakta, ne bIjI bAju che bhagavAna. hA, eka trIjuM tattva vacce che, paNa e che bhakta. nA, saMsAra nahi! dUra rahelA paramAtmAne hRdayamAM, ekadama nIkaTa, lAvanAra sabaLa mAdhyama che bhakti. pUjya mAnavijaya mahArAje RSabhadeva bhagavAnanI stavanAmAM bahu sarasa rIte A vAta rajU karI che: "paNa tuma aLage thaye kema saraze ? bhakti bhUlI AkarasI leze." tame dUra jaze zI rIte? bhagavan! bhakita AkarSaNa karaze ane tamAre mArA manamaMdiramAM AvavuM ja paDaze. bhaugolika ratvathI sAdhaka gabharAto nathI. ApaNe tilaka Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAtA, dayeya ne dhyAna 139 para chIe, paramAtmA (siddhi padane pAmela paramAtmA) lokane aMte birAjamAna che. aMtara bahu moTuM che. sAta rAjalokanuM. paNa e te bahAranuM aMtara ne ! enAthI sAdhaka zAne Dare ? mAna vijaya mahArAjanA stavananI ja vAta pharIthI laI e te, temAM thoDe AgaLa jaI A vAta kahevAI che H gagane UDe dUra paDAI, derI bale hAthe rahI AI! nAnakaDuM rUpaka mUkIne emaNe pelI vAta samajAvI H eka bAju, pataMgane cagAvanArI vyakti che, ne bIjI bAju AkAzamAM dUra-dUra che eka pataMga. pataMga ane enA cagAvanAra vace Ama ghaNuM aMtara che, paNa vacce che eka derI; jenA kAraNe pataMga ane pelI vyakti vacce saMbaMdha jaLavAI rahyo che.. tema bhakta ane bhagavAna vacce bhautika dRratva hevA chatAM bhakti e aMtarane TUMkAvI nAkhe che. "sAta rAja aLagA jaI beThA, paNa bhagate ama manamAhi peThA !" to A theye eka trikoNa. kahe ke, triveNI saMgama. bhakta, bhagavAna ne bhakti. Ane ja dhyAtA, dhyeya ne dhyAna kahevAmAM Ave che. piMDastha, padastha ne rUpAtIta dayAna tame daherAsaramAM jAya che tyAre ekAgra banI jAva. che ne ? paramAtmA ane tamArI vacce, e vakhate te duniyAne lAvatA nathI ne ? paramAtmAne ja vicAra karavAne e vakhate. traNa bhAvanAo pUjA vakhate bhAvavAnI. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jJAnasAra pravacanamALA hoya che : piMDastha bhAvanA, padastha bhAvanA ne rUpAtIta bhAvanA. pahelI piMDastha bhAvanA. paramAtmAnA abhiSeka vakhate, dee karelI paramAtmAnI bhaktinuM svarUpa sAdhakanAM manaHcakSu sAme khaDuM thAya che. huM paNa, kaI janmamAM A meru zikhara para Indro ane dee karela bhaktimAM deva rUpe sAmela haIza ane e sAkSAta prabhunA abhipekano lAbha mane maLyo haze. A vicAre sAdhakanA nayanamAMthI harSanAM AMsU vahevA mAMDe. bIjI padastha bhAvanA. paramAtmAnI mUrtine AbhUSaNe Adi paherAvatAM bhAvavAnI hoya che. samavasaraNa para ArUDha thaIne dezanA ApI rahelA prabhunuM smaraNa te vakhate thaI rahe. samavasaraNamAM megha gaMbhIra svare dezanA ApatAM bhagavAna, senAnA kamaLa para vihAra karatA paramAtmA prabhunI A avasthAne vicAra karatAM sAdhakane eka vicAraNA jAge che : "AkarNipi, mahitepi, nirIkSitepi" he prabhu ! samavasaraNamAM birAjelA evA ApanA meM bhUtakALamAM darzana paNa karyA haze, ApanI vANIne meM sAkSAta sAMbhaLI haze, Apane meM pUjyA paNa haze; parantu ApanA darzana-zravaNa ane pUjana pAchaLa je bhakti bhAvane samaMdara hiloLe caDhelo hovo joIe e mArI pAse na hate mATe ja haju huM cAra gatinA cakkaramAM rakhaDI rahyo chuM. pUjya jinavijaya mahArAje mahAvIra bhagavAnanA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 dhyAtA, dayeya ne dhyAna ! stavanamAM, prastuta saMdarbhamAM, bahu sarasa vAta mUkI che : mAhare te suSamAthI duSa, avasara puNya nidhAnajI" he bhagavad ! mAre mATe te suSama karatAM duSama samaya vadhu sAre che. jyAre sAkSAta Apa A pRthvImaMDaLa para vicarI rahyA hatA te samaya karatAM A samaya-jyAre ApanAM sAkSAt darzana zakya nathI, ApanI mUti dvArA ja ApanuM darzana huM karI zakuM chuM-vadhu sAro che. kaI rIte? zA mATe ? eka nAnakaDA udAharaNa dvArA A vAta joIe ghera dUdhapAka-pUrI ne jAtajAtanAM pharasANa banAvyA hoya, paNa daza vAgatAM ja TADhavAIne joradAra tAva AvI jAya tamane, to zuM thAya? dUdhapAka-pUrIne AsvAda na laI zakAya ne ? ane zarIra svastha hoya tyAre roTalI-zAka hoya teya e majhAnAM lAge. padArtha svAdiSTa, paNa tamArI prakRti pratikULa hatI tyAre tamAre mATe e nakAmAM; ne tamAruM zarIra svastha hoya tyAre sAmAnya padArthoya sArA. A ja vAta ahIM che. suSama kALamAM prabhunAM darzana bhale thayAM, paNa e darzana mATe je pRSTha bhUmikA joIe te kayAM hatI? jyAre atyAre bhale paramAtmAnI mUrti ja che, paNa bhAva aMtarane uco che; ne tethI ja kahyuM ke, mAre te suSamAthI duSa, avasara pUNya nidhAnajI ! trIjI bhAvanA che rUpAtIta bhAvanA, bhagavAnanI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jJAnasAra pravacanamALA zAnta, prasanna mudrAne jotAM siddhAvasthAmAM birAjamAna bhagavaMtanuM smaraNa thaI Ave e rUpAtIta dhyAna. Ama, paramAtmAnA dhyAnamAM lIna banI jAya che sAdhaka. enA e dhyAnamAM AlaMbana mATe che tAraka paramAtmAnI mUrti, ane piMDastha vagere bhAvanAo. nAgaketunI jinapUjAnI ekAgratA pUNyAtmA nAga ketu eka vakhata paramAtmAnI pUjA karavA gayelA tyAre phUlanI aMdara rahela nAnakaDo sarpa temane karaDe che. sarpa karaDyo hoya te vakhate paNa jarAya vicalita na banavuM e zuM sahelI bAbata che? maraNane pAMkhe pasArI sAmuM Avela jevA chatAM dhIraja na gumAvavI e saraLa bAbata te nathI ja ! nAgaketu jarA paNa vicalita banatA nathI. jarAya vyagra banatA nathI. ulaTu, A vakhate kadAca mRtyu thaI jAya toya e TANe azubha vicAre na spazI jAya e mATe dhyAnamAM ekAgra banyA. bhagavAnane bhakta mRtyuthI kadI Dare nahi. e to roja prabhu pAse samAdhimaraNa (samAhimaraNuM)nI mAgaNI karatA hoya ! mRtyu te thavAnuM ja che, paNa he prabhu! huM IcchuM chuM ke, samAdhipUrvaka mAruM mRtyu thAya. e vakhate mAruM dhyAna saMsAramAM nahi paNa tamArAmAM rahe eTalI ja mArI IcchA che. - nAgaketu kevA dhiryavALA, ke sarpa DasavA chatAM dhyAnamAM - zubha vicAramAM UMce caDavA lAgyA. ane tyAM ne Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAtA, dayeya ne dhyAna 143 tyAM kSepaka zreNi mAMDI kevaLajJAnI banyA teo. dee Apela vaSa paherI teo kevaLajJAnI bhagavAna tarIke pRthvI para vicAravA lAgyA. paramAtmAmAM lIna banelA sAdhakanI avasthA varNavatAM upAdhyAyajI mahArAja kahe che : "parabrahmaNi magnasya, zyathA padagalikI kathA." paramAtmAnI bhakitamAM je lIna banyo che, tene duniyAnI ALapaMpALamAM paDavuM gamatuM nathI. paramAtmAnI bhakitamAM lIna bane ane zAzvata sukhanA bhAgI bane ! Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] muninuM anupama sukha tejolezyAvivRddhiryA, sAdhoH paryAyavRddhitaH / bhASitA bhagavatyAdau, setthambhUtasya yujyate // utkRSTa AnaMdamAM magna che munivara. e AnaMda bahAra eka anokhI mastI rUpe prasarI rahyo che. mukha paranI prasannatAnA rUpamAM. ene sAmAnya jane joI paNa zake che. ke che A AnaMda ? saMsAramAM rahelI koI vyakti na meLavI zake e che e divya AnaMda. ne saMsArathI virakta thayelA munivara meLavI rahyA che ene. are, meLavI nahi mANI rahyA che ! e AnaMdanuM varNana karavuM e hakIkatamAM bahu kaparuM kAma che. hA, tame ene meLavI zako cho! e akhUTa AnaMdanA khajAnAne tame hAthavago banAvI zake ema che. meLave che A khajAne? Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muninuM anupama sukha huM rahI gayA ! | munirAjanAM darzana karatAM, emanI anupama svAdhyAyanI mastI jotAM, "huM rahI gaye" AvA bhAva-AvI lAgaNI thAya che ? zrImaMtane vaibhava jotAM, tamArI pAse evuM na hoya te zuM vicAra Ave ? sabhA : "ame rahI gayA" evo vicAra Ave ! sAco ArAdhaka zrImaMtanA tyAM jAya ane tyAM jAta jAtanAM vilAsanAM sAdhane juve tyAre ene thAya ke, huM ke nasIbadAra ke mArA AMgaNe AvAM pApanA sAdhana nathI ! A kAra keTalA jIvone kaccaraghANa lAvI de, A TI. vI. kevI Asaktione bahelAve; A vicAra AvatAM ja tenuM haiyuM kaMpI jAya : sAruM che ke, mAre tyAM AvuM nathI; nahitara pApane guNAkAra kayAM pahoMcatA ? ArAdhanA vagarane dhanavAna : bicAre! te A che ArAdhakanuM daSTibindu, tamArI pAse eTalA mATe e mUkavuM che ke, tame tamArI vicArasaraNuM joDe ene sarakhAvI zake. ArAdhakane ArAdhanA vagarane dhanavAna kevo lAge? bicAro ja lAge ne ? ene abhigama e dhanavAna pratye karyo hoya ? e vicAre ke, junI kamANI-puNyanI-para A bhAI tAgaDadhinnA karI rahyA che, paNa atyAre ArAdhanA vagere nahi kare te bhaviSyamAM emanuM zuM thaze ? 10 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jJAnasAre pravacanamALA paNa ArAdhakane abhigama A hevAne badale enAthI viruddha dazAne hoya te amane duHkha thAya. je reja paramAtmAnI pUjAmAM kalAko gALo hoya ane sAmAyika-pratikamaNa Adi niyamita karato hoya e jyAre pelA ArAdhanAno khyAla vagaranA ane karmAdAnamAM racyA-pacyA rahetA zrImatane pitAnA karatAM vadhu sukhI mAne tyAre amane e ArAdhakanI e nirbaLatA khaTake. dharma sthAnakemAM ArAdhakone badale zrImatene AgaLa Ave, sAheba!' kahI AgaLa te tame na ja besADe ne? tyAM te ArAdhakanI ja mahattA svIkArene? kevuM che muninuM sukha? ApaNe muninA sukhanI vAta karI rahyA hatA. huM kahetA hatuM ke, "rahI gaye' evI anubhUti munine jotAM thavI joIe ke kaI bALa munine dekhe tyAre thavuM joIe ke, nAnI vayamAM A mahAtmAe keTaluM badhuM prApta karI lIdhuM? ane, ane huM rahI gaye! zrImatane vaibhava jotI vakhate, "bacI gaye!" ema belaje ! kevuM che muninuM sukha? dIkSA lIdhA pachI, munine AnaMda dina-pratidina vadhavA ja mAMDe. eka mahine pUre thatAM ja e AnaMda, daivI sukhemAM niraMtara rAcatAM vyaMtara denA AnaMdathIya adhika thaI jAya, pachI manuSyalokamAM te tenI upamA maLe ja kyAMthI? ane ema karatAM, eka varSa pUruM thatAM Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muninuM anupama sukha 147 kramazaH vadheluM muninuM sukha-citta prasannatA-AnaMda-anutaranA devenA sukhaneya TapI jAya. pachI, bhautika duniyAmAM evuM keI kSetra nathI, evI kaI vyakti nathI jenI joDe muninA sukhane sarakhAvI zakAya ! devalokanA caDatA kramanI ahI upamA ApavAmAM AvI che. eka vAta ahI samajavA jevI che. jema devaleka uce, tema kAmavAsanA Adi ochAM ! jema sukhI vadhu gaNAya, tema bhautika IcchAo ochI hoya A niyama mAtra munivaranA jIvanamAM ja nahi, paNa devanA jIvanamAMya najare caDe che. ane tethI tamAre sukhI banavA sAruM bhegAsaktio ochI karavI ja rahI ! devomAM viSaya vAsanAnI kamaza: chAza pahelAM ane bIjA devalokamAM ja kAyika bhega manuSya je che; tyAra pachI te bhega nathI. trIjA ane cothA devalokanA de, devIonA sparza mAtrathI kAmatRSNanI zAMti meLavI le che. pAMcamA ane chaThThA devalokanA deva, devIonuM rUpa joIne ja saMtuSTa thaI jAya che. sAtamAM ane AThamA devalekanA devenI kAmazAnita devIonA gIta vagere sAMbhaLavAthI thaI jAya che. navamA, dazamA, agiyAramA ane bAramA devalokanA devanI vaiSayika tRpti devIonA cintana mAtrathI thaI jAya che. | devIonI utpatti pahelA ane bIjA devaleka sudhI ja che. uparanA devalokamAM devIonI utpatti nathI, paNa Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jJAnasAra pravacanamALA AThamA devaloka sudhI A devIo jAya che kharI, ne emanA sparza, rUpa, gIta vagerethI, upara kahyuM tema, te te devakanA deve viSayenI zakti meLave che. paNa AThamA devalokathI upara devIo jaI zakatI nathI. kAraNa ke AThamAthI bAramA devaloka sudhInA deva phakta devIonA cintana vaDe ja vaiSayika tRpti karI le che. daiveyaka ane anuttaranA devone viSaya sukha bhogavavAno vicAra suddhAM manamAM Avato nathI ! jema devaloka uMce, jema puNyane udaya vadhu, tema bhautika kAmanA. ochI ! to A vAta samajavAnI che ke, devAmAM paNa sukhI keNu? jemanI viSayabhoganI IcachAo ochI che te. nIcenA deve karatAM upara-uparanA devA sukhI. kAraNa ke emanI kAmavAsanA ochI che. Asakti vadhu tema dukha vadhu. Asakti ochI tema dukha ochuM. lalitAMga deva lalitAMga devane svayaMprabhA devI para khUba prema hate. lalitAMga devanuM AyuSya haju bAkI che, tyAM ja svayaMprabhA svargamAMthI yuvI jAya che. lalitAMga teNu vagara duHkhI duHkhI thaI jAya che. ene kyAMya cena paDatuM nathI. A bAju svayaMprabhA devI cAvIne kyAM gaI che? eka khUba ja garIba brAhmaNane tyAM cha putrIo upara sAtamI putrI rUpe te utpanna thaI che. khUba ja duHkha pUrvaka e ucharI rahI che. cha putrI upara sAtamI paNa putrI ja janmavAthI mA-bApane eNunA nAma pADavAne, Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 muninuM anupama sukha paNa utsAha thatuM nathI. tethI lo ke teNIne nirnAmikAnAma vagaranI-kahIne bolAve che. "nAma vagaranI" evuM kahevA mATe nirnAmikA zabda vAparyo, ne te ja enuM nAma thaI gayuM ! eka vakhata parvanA divase badhAne miSTAnna khAtAM joI nirnAmikAne paNa miSTAnna khAvAnuM mana thAya che. mAne kahe che : mA mane lADa Apa. mA kahe : huM kyAMthI lADavo ApuM? tuM gharanI sthiti te jANe che. chatAM tuM ema kara. najIkamAM rahelA DuMgara para jaI lAkaDA ghAsa vagere laI Ava. te vecavAthI kaMIka maLe te miSTAnna thaI zake. teNu parvata para jAya che. te vakhate tyAM yugandhara nAmanA munirAjane kevaLajJAna utpanna thayeluM che, tethI de tyAM mahotsava kare che. nirnAmikA tyAM jAya che. kevaLajJAnIne pUche che : bhagavan! mArA jevuM duHkhI A duniyAmAM keI haze ? tyAre kevaLI bhagavAna nArakInA duHkhanuM varNana teNInI AgaLa kare che. ane A badhAM duHkhone TALavA mATe zAsananuM zaraNuM svIkAravA upadeza Ape che. nirnAmikA samyakatva pUrvaka aNuvrata svIkAre che. ane juvAnImAM ja anazanano svIkAra kare che. A bAju devalokamAM zuM cAlI rahyuM che? lalitAMga deva haju pitAnI priyatamAne vIsaryo nathI. ghaNI tapAsa kare che. parantu enuM avadhijJAna evuM viziSTa nathI ke, e enA vaDe nirnAmikAne joI zake. eka vakhata lalitAMgane potAnA pUrvabhavanA saMbaMdhI eka sAmAnika devane bheTa thAya che Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15o jJAnasAra pravacanamALA pele pUche che ke kema ATalo udAsa che tuM? lalitAMga badhI vAta kare che. sAmAnika deva pitAnA avadhijJAnathI nirnAmikAne joIne kahe che ke atyAre te ghAtakI khaMDanA pUrva videhamAM nanTigrAmanI bAjumAM Avela parvata para anazana laIne beThelI che. te tyAM jA. tAru svarUpa dekhADa, jethI tArAmAM anurAgavALI te marIne tArI patnI thAya. lalitAge tema karyuM ane nirnAmikA pharI lalitAMga devanI devI thaI. ApaNe ahIM e joyuM ke, jema Asakti vadhu tema duHkha vadhu. lalitAMgane priyAvirahanuM je duHkha anubhavavuM paDayuM e raiveyakanA ke anuttaranA devane anubhavavuM paDe ? nA, kAraNa ke evA duHkhane anubhava karAvanAre rAga ja temane nathI. paNa AvA denAya sukhane TapI jAya evuM sukha konuM? jJAna-dhyAnamAM magna munivaranuM. eTale ja upadhyAyajI mahArAje kahyuM : "telezyAvivRddhiryA, sAdhe paryAyavRddhitaH jJAna-dhyAnamAM mana munine dIkSA paryAya vadhato jAya tema temanuM sukha vadhatuM jAya. AvuM sAMbhaLyA pachI te, huM mAnuM chuM ke, dIkSAne tamAre kAro vicAra pAko thaI ja javAne ! magna bane, sukhI bane ! Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17] dhyAnamAM lIna bano ! jJAnamagnasya yaccharma, tadvaktuM naiva zakyate / naupameya piyA leSairnApi taccandanadravaiH / / sauthI vadhu AnaMdanI prApti kyAM thaI zake? dekhItI rIte ja, jJAna ane dhyAnanI magnatAmAM ja te prApta thaI zake. kAraNa ke e magnatAnI kSaNamAM sAdhaka pitAnI nakaTa sare che. jyAM AnaMdanuM jharaNuM niraMtara, akhalita rIte vahI rahyuM che evA nija svarUpane dhyAnamAM te AnaMdanA nIrathI bhIMjAI jAya che. aMdara ja asIma AnaMdane kuvAre UDI rahyo hoya tyAre kerA kaTa ke aNu bhIMjayA rahI zakAya ja zI rIte ? e bhUmikAnuM varNana karatAM eka gipuruSe gya ja kahyuM che : "cidAnaMdakI moja macI haii !" A divya AnaMda meLavavA mATenI zarata eka che ke tame AtamanA jJAnamAM ke paramAtmAnA dhyAnamAM khovAI Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara jJAnasAra pravacanamALA jAva ! dariyAmAMthI paNa ratna keNa meLavI zake ? mUlyavAna maNio kene lAdhe? je samudramAM UMDe sudhI DUbakIo lagAvI zake tene ja. tema A divya AnaMdanI prApti mATe jJAna dhyAnanA samudramAM nimajajana karavuM paDaze, ne teya AcheruM nahi, UMDe! rAvaNa rAjA ane dharaNendra rAvaNe rAjAnI bhaktinI ekatAnatA emane kyAM sudhI laI gaI? tIrthakara nAma karmanA baMdha sudhI laI gaI. aSTApada para rAjA rAvaNa vINu vagADe che ane rANI maMdadarI nRtya kare che. rAvaNanI bhaktithI prasanna thayelA dharaNendra rAvaNane te vakhate kahe che: he mahA bhAgyazALI ! bhagavaMtanI bhaktinuM mukhya phaLa te mokSa ja che, paraMtu mArI IcchA che ke, huM tamane kaMIka ApuM. kaMIka mAgIne mane kRtArtha kare. rAvaNe te vakhate dharaNendrane je javAba Apyo hato, te tamAre badhAe haiyAmAM katarI rAkhavA jevo che. rAvaNa kahe cheH tame mArA sAdharmika che, ane e rIte tame mane kaMIka ApavAnuM Iccho te egya ja che; paraMtu atyAre -bhagavad bhaktinA A samaye - huM kaMIka mAguM e mArI bhaktine zobhAvaze nahi. ApavAnI IcchA e tamAre mATe jema paramAtmabhakitane zobhAvanArI vastu che, tema kaMI na mAgavuM e mArI bhakitane zobhAvanArI bAbata che, chatAM dharaNendra be vidyAo ApIne jAya che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamAM lIna bane ! 153 rAvaNano javAba yAda raheze ne? ke bhUlI javAnA? sabhA : sAheba, kema bhUlI javAya che? yAda rAkhavA mATe keTalI mahenata karI, e to kaho ! anAdinI vRttio sAme je tamAre yuddha caDavuM ja hoya to AvI DhIlI - pacI nIti nahi cAle. saMsArane vadhAravAnI - khIlavavAnI bhAvanA anAdinI che. ane enI khIlavaNa mATenI mahetana anAdithI A AtmA karato Avyo che. have enAthI viruddha, saMsArane ucheda karavAnI bhAvanA hoya te khUba mahenata karavI paDaze. guru mahArAjane AzIrvAda zuM hoya? guru mahArAja pAse AthI ja jyAre sAdhaka vAsakSepa nakhAve tyAre guru mahArAja kaheH nitthAraga pAragI hoha! tuM saMsArane pAra pAmanAre thA ! karma sAme jhajhamavAnuM baLa jyAre ochuM che tyAre sAdhaka guru pAsethI e "pAvara', evI zakita mAge che jethI karmo sAme jaMge caDavA mATe taiyAra thaI javAya. | mATe kahuM chuM, kriyAno - ArAdhanAno marma samaje. AzIrvAdanI A nAnakaDI kriyA, ane khAlI traNa enA zabda, paNa kevA zakitazALI che e zabda ? nirbaLa paNa jemanA sahAre tAkAtavALe banI zatru para tUTI paDe evA che A zabdo. vAta eka rAjAnI eka rAjA potAnA aDhAreka varSanI vayanA putrane Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jJAnasAra pravacanamALA mUkIne paralokanA paMthe cAlI nIkaLyo. rANI bahu kuzaLa ane samaju hatI, teNe AkhA rAjyane bhAra potAnA mAthe laI lIdhe. yuvAna putrane rAjA banAvyo, paraMtu rAjayanAM mahattvanAM kAryo rANa - have rAjamAtAnA pada para ArUDha thayela A sattvazIla mahilA - nA Adeza pramANe ja thatA. evAmAM eka vakhata paDezanA traNa rAjAoe bhegA thaI saMyukata rIte A rAjya para hale laI javAnuM ane A rAjyane jItI mAM mAMhe vahecI levAnuM nakkI karyuM. tadanusAra, sAgara jevI vizALa senA laIne e rAjAoe tripAMkhiye dhasAre A rAjadhAnI tarapha karyo. ane evI cUpakIdIpUrvaka e loke AvyA ke, A rAjAnA jAsUsa aMdhArAmAM ja rahI gayA. gaI sAMje je nagarIne keIna kyAMyathI bhaya varatAto na hato, tyAM bIjI savAre jANe AkAzamAMthI TapakI paDyuM hoya tevuM lAnuM sena gema pharI vaLeluM dekhAyuM. duzmana rAjAonA aNadhAryA agamanathI ane emanA virATa sinyane jevAthI A rAjA gabharAI gaye : oha A sainya sAme mAru sinya zI rIte laDI zake? kaI paNa rIte samAdhAnane mArga maLI jAya te sAruM. kSAtravaTanA rIvAjathI aNajANa ane bIkaNa e A rAjA pitAnI mA pAse jaI duzmananA sainyanI ane pitAne AvelA vicAronI vAta kare che. A sAMbhaLatAM ja rAjamAtA kaDaka svare pitAnA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamAM lIna bane ! 155 dIkarAne kahe cheH A huM zuM sAMbhaLI rahI chuM? zuM mAre dIkaro AvI nirmAlya vAta karI rahyo che? mArA dUdhanI to lAja rAkha! , mane yAda AvyuM ke, jyAre tuM nAno hato tyAre eka vAra tuM bhUkhe thatAM dAsIe tane dhavarAve. mane A khabara paDatAM ja tarata tane ulaTI karAvI badhuM dUdha ekAvI nAkhela paNa Aja mane lAge che ke, e vakhate eka-be baMda dUdha dAsInuM tArA peTamAM rahI gayela haze, je A vAta belAvI rahyuM che. A zabdo sAMbhaLatAM ja rAjAnI nirbaLatA khaMkherAI jAya che. nirbaLatAnuM sthAna mardAnagI le che. ane te zatruo sAme laDavA taiyAra thaI jAya che. potAnA lazkarane bheguM karI e kahI de che mArA zUrA sainike ! Aje ApaNI mAtRbhUmi para mahAna saMkaTa AvI paDayuM che. paNa ApaNe duzmanone batAvI ApavuM che ke, A nagarIne kabaje le e jIvatA siMhanA dAMta gaNavA jevuM kaparuM ane azakya kAma che. mATe vIro ! kAle savAre pUrA jomathI tUTI paDe ! pitAnA rAjAnI A vIra hAthI sainyamAM apUrva zraddhA AvI ane kahevAnI jarUra nathI ke, vijayanI varamALA paNa emane ja varI. duzmano ubhI pUMchaDIe nAThA. A vijayanA mULamAM hatAM rAjamAtAnA zabdoH te kenuM dUdha pIdhuM che? nityAraga pAraga heha!" A ja vAta prastuta saMdarbhamAM che. karma sAme jage Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jJAnasAra pravacanamALA caDavAne badale, enI zaraNAgati svIkArI levA taiyAra thaI janAra sAdhaka paNa gurunA AzIrvAdathI yuddha caDavA utsAhita thaI jAya che. ghaNuM vAra guru mahArAja pAse tame lokoe vAsakSepa naMkhAvyuM haze. paNa e vAsakSepa ApatI vakhate guru mahArAja je AzIrvAda Ape che, enA mamathI kadAca ajANa ja haze. paNa have te e AzIrvAdane marma, samajAI gaye ne ? guru mahArAja zu kahe che: nityAga pAragI ha! A saMsArano pAra pAmanAra tuM thaI jA. A AzIrvAda meLavyA pachI karma zatrunI sAme medAne paDavA taiyAra thaI javAnA ne? gurunA zabdomAM mahAna baLa che. e sAdhakanI nirbaLatAne kayAMya khaMkherI nAkhe che. ke che AnaMda magnatAne? ApaNe magnatAnI vAta karI rahyA hatAM. AtmAnI vicAraNAmAM ane paramAtmAnA dhyAnamAM lIna banelI vyakitane je AnaMda Ave che, granthakAra kahe che, tenI sarakhAmaNI karavA mATe kaMI upamA jaDatI nathI. nepameya priyAle, napi tacandanadra' bhegI manuSyane priya pAtranA AliMganamAM je AnaMda Ave che, enI joDe ke garamInA samaye uttama jAtinA candananA vilepanA vaDe prApta thayela ThaMDaka anubhavavAmAM je AnaMda thAya che, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAnamAM lIna bane ! 157 enI joDe A magnatAnA AnaMdane kadApi na sarakhAvI zakAya. kyAM AtmaramaNatAne divya AnaMda ane kyAM A para-ramaNatA ze sarakhAmaNuM thAya e beunI? te A zabdane barAbara yAda rAkheH "jJAnamagnasya yachama, ta6vatuM nava zakya te" jJAna ane dhyAnamAM lIna vyakti je AnaMdane anubhave che, te zI rIte varNavI zakAya? kaI paNa rIte na varNavI zakAya. geLanI mIThAzane zI rIte varNavI zakAya ? hA, cAkhI jarUra zakAya ! jJAna ane dhyAnanI majhatAne mANe. anupama sukhanA bAraNe TakorA vagADI tame dunyavI sAmrAjyane kayAMya Takkara mAre tevA ga - sAmrAjyanA svAmI banaze. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] jIvana kaI rIte zAnta bane? zamazaityapuSo yasya, vighuSo'pi mahAkathA / kiM stumo jJAnapiyUSe, tatra sarvAGgamagnatAm // apUrva zaktimAM magna che munirAja, A zAnti kyA dvAramAM thaIne, muni pAse Ave che e jANavA tame kharekhara usuka haze ja. jethI e dvAra khUlluM rAkhIne zAntine tamArA mana-maMdiramAM tame AmaMtrI zake. granthakAra kahe cheH jJAna ane dhyAnanI majhatAnA dvAramAM thaIne, zAnti, muni pAse Ave che. paNa A zAntinA AgamananI ane ene AmaMtravAnI vidhine carcatAM pahelAM eka vAta tamane pUchI lauM? tamane kharekhara munirAjanI zAnti ane emanA sukha - AnaMda gamI gayAM che? sabhA : hA jI. jeTalA muni che eTalA sukhI ane je muni bane Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana kaI rIte zAMta bane? 150 e paNa sukhI banavA ja jaI rahyA che, AvuM ja tame mAne che ne ? putranI dIkSAnA samAcAra AnaMda ke...? - tamArA kahevA pramANe, munipaNuM e ja sukhI jIvanano eka mAtra mArga che AvuM mAnanArA tame che. have dhAre ke, tamAre eka dIkaro dhaMdhArthe bahAra gaye ane pahele ja tabakake, pahele ja divase eka ja sedAmAM rUpiyA pAMca hajAra ke pAMca lAkha e kamANe. A samAcAra tamArI pAse Ave tyAre tamane kaI lAgaNI uddabhave? ane enI sAthe ja tamAre bIjo putra dhaMdhA mATe bahAra gayA hoya ane tyAM keI munirAja pAse pAMca mahAvrata uccArI le-dIkSA laI le ane e samAcAra tamArI pAse Ave, tyAre kyA pratyAghAto tame Apo ? pAMca lAkha rUpiyA dIkaro kamANe A samAcAra tamane AghAta lAge (saMsAra vadhu lAMbe - pahoLo - UMDe thaya mATe) ane dIkarAe dIkSA svIkAra karI A samAcArathI haiiyuM harakhAI jAya evuM ja bane ne? ke ethI UMdhuM paNa bane? | munipaNuM e sukhane eka mAtra mArga che evuM mAnanAra putra dIkSita thaye e samAcArathI AnaMdita na thAya ema mAnavuM zakya lAge che? munivarane je rIte jovA jaIe e rIte haju joI Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jJAnasAra pravacanamALA zakyA nathI ke te munirAjane jotAM zIkhe. evI rIte emanAM darzana kare ke emanI zAnti, emanA mukha paranI prasannatA tamane AkarSyA vagara rahe nahi. cilatiputra cilAtiputra zreSThI putrI suSamAne upADIne jaMgala bhaNI mAramAra karate jaI rahyo che, ane pAchaLa zreSThI ane rAjanuM sinya deDI rahyuM che. cheDe vakhata pahelAM e zreSThIne tyAM nokarI karI rahelA cilAtiputrane suSamA pratye gADha Asakti thaI gaI hatI, Asaktine dera e Aje suSamAne laIne bhAgI rahyo che. rAjAnuM lazkara najIka AvI pahoMceluM jANI, bIje keI upAya na hovAthI - suSamAnuM vajana upADI doDavuM azakya lAgavAthI-talavAra vaDe teNInuM mastaka chedI, vALanI laTa vaDe e mastaka tathA bIjA hAthamAM lehI nItaratI talavAra laI jerathI doDavA lAgyo. A bAju, suSamAnuM dhaDa jevAthI dukhI haiye zeTha rAjasainike pAchA sAthe phare cheH have AgaLa javAne zo artha? cilAtie jagalamAM dUra jatAM eka munivarane joyA. dhyAnamAM lIna munine jotAM, emanA mukha paranI divya AbhA dekhatAM cilAtine thayu: oha! kevA sukhI che A mahAtmA ! cintAne aMza paNa nathI emanA mukha para kyAMthI AvI che AvI zAnti ? basa, A eka evo prazna hatuM, je enA jIvanane Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana kaI rIte zAMta bane? 16. navI ja dizAmAM dorI jAya che. eNe munine kahyuM mane zAnti zI rIte maLe ? zAnti meLavavAno upAya mane batAve. | munie kAussaga pAryo ane kahyuM : upazama, viveka, saMvara e ja dharma che. e ta ne ArAdhaka parama zAntine meLave che. Ama kahI muni AkAzamAge cAlyA gayA. cilAti munie kahelA pade vicAravA lAgyo : upazama. upazama eTale kSamA, krodhano abhAva. paNa krodhanA-azAntinA pratIka samI talavArane te meM mArA hAthamAM ja rAkhI che ? chaTa ! mane A zobhe ?' tarata ja eNe talavArane pheMkI dIdhI. upazama pachI viveka. are, huM ke avivekI ke, jenA tyAM meM nokarI karelI, jenuM lUNa khAdheluM, tenI ja putrIne meM khatama karI nAkhI? AsaktimAM huM keTale badhe nIce utarI gayo ? are, cilAti ! tAro A te kevo vinipAta !" suSamAnuM mastaka mUkI dIdhuM eNe. "saMvara, munie kahyuM : saMvara kara. saMvara eTale rekavuM. huM kene kuM? pavanane kuM? pavanathI pharapharatA A vRkSanA pAMdaDAone hAlatAM aTakAvuM? kone rekuM ? kene aTakAvuM? oha ! have khyAla Avyo. mArI Indriya ane manane rokavAnA che. e mATe dhyAna ja sarvazreSTha che." cilAtiputra dhyAnamAM ubhA rahyo. lehInI gaMdhe kIDIonI Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jJAnasAra pravacanamALA phija tyAM AvI caDe che, ane cilAtine hAthe ne page ne zarIre karaDe che. paNa cilAti have badalAI gaye che. krodhanuM sthAna karuNAe laI lIdhuM che. jarjarita deha thoDA samayamAM nAza pAme che ane e AtmA svarge saMcare che. nAnakaDA praznane moTo javAba eka nAnakaDI vAte-eka nAnakaDA maMthane kevuM virATa svarUpa prApta karyuM? muninuM darzana. emanI apUrva zAntinI jhaMkhanA ne jhaMkhanAne pagale pagale eka pApInuM mahAtmA banavuM. nAnakaDA praznano keTalo moTo javAba ! keTale meTo !! A vAta-cilAtiputranI-eTalA mATe kahI ke, ATalA badhA munivarene joyA pachI kaI munivarane pUchavAnuM tamane mana thayuM ke, sAheba ! Apa ATalI badhI zAti pAmavAno mArga batAvo ne ! kadAca pUchI na zakayA ho, paNa pUchavAnI IchA to jAgI che ne? "jAgyA tyArathI savAra." hajuya e IcchA jAgI jAya te vadhe nathI. ahI graMthakAra kahe cheH "zamazetyapuSe yasya viprApi mahAkathA." jJAnanA amRtanuM ekAduM biMdu-TIpu maLI jAya toya aMdara zAti prasarI jAya che, te pachI e jJAnanA amRta bharelA kuMDamAM snAna karavAthI je AdhyAtmika AnaMda maLe che, tenI te vAta ja zI karavI ? "ki tuma jJAna-pIyUSe, tatra sarvAgamagnatAma" manatA dvArA samatAne-zAntine meLave. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [19] karuNAbhInI AMkhamAMthI.... yasya dRSTiH, kRpAvRSTiH giraH zamasudhAkiraH / . tasmai namaH zubhajJAna-dhyAnamagnAya yogine // jJAna ane dhyAnamAM magna muninI AMkhamAM hoya che karuNuM ane mukhamAM hoya che amRta rasa nijharatI vANI. dharatInI bhInAza bahAra hariyALA ghAsa rUpe dekhAyA vagara rahe nahi, tema aMdara raheluM jJAna ane dhyAna, bahAra prasaryA vagara kema rahe? jJAnamAM ane dhyAnamAM jyAre paNa magnatA Ave che, tyAre e magnatA cetana sRSTi joDe gADha saMbaMdha bAMdhavAmAM sahAyaka bane che. karuNa ane vANInI mIThAza, pilA saMbaMdhane chatuM karanArAM ta che. muninI karuNuM e vAstavika karuNa che, kAraNa ke e mAtra dravya dayAmAM nahi paNa bhAva dayAmAM pariName che. sAmAnya lokone mAtra dukhIne joIne ja dayA Ave. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jJAnasAra pravacanamALA munine mAtra dukhIne nahi paNa kahevAtA sukhIne joIne paNa dayA Ave ! karoDapati, paNa je e ArAdhanA vagarane hoya te muni enI dayA cintave! samajyA? tame saMsAramAM rahyA che e munine game nahi, he ! amane prasanna karavA mATe tamAre zuM karavuM joIe? dIkSita thavuM joIe. kamasekama zrAvaka to banavuM ja joIe. AvuM lakSya nakkI karyuM che? ke pachI dhanapati thavAnuM ja lakSya nakkI karyuM che? lakSya tarIke ghananI ja vRddhi che ke ArAdhanA vRddhinuM ya lakSya rAkhyuM che ? ArAdhanA vadhe ane pApa ghaTe tema zrAvakanI prasannatA vadhavI joIe. pApa kema ghaTe e mATe ja cintana kare che ne? vAta eka sALavInI eka gAmamAM eka jJAnI guru bhagavanta padhAryA hatA. seMkaDe - hajAro bhAvike emanI dezanA sAMbhaLavA mATe AvelA. eka sALavI - vaNakara paNa Avele. guru mahArAjanI dezanA sAMbhaLIne badhA bhAvike to pita- pitAne tyAM gayA. besI rahyo che eka mAtra sALavI. AMkhamAMthI AMsU daDI rahyA che. guru mahArAja ene pUche che kema bhAI ! jIvadayA Adi dharma te khabara paLAya che ne ? A manuSyane avatAra dharma - kArya mATe maLe che. tamArI sAcI khabara lenAra keNa? guru ja ne ? Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNAbhInI AMkhamAMthI... bIjA keIneya maLe te e pUchaze: tabiyata kema che ? dhaMdhA - pANI kema cAle che? A khekhAnI khabara lenArA ghaNuM maLaze, paNa tamArA AtmAnI khabara lenArA keTalA ? guru mahArAja pAse jAva, te tarata pUcheH dharma ArAdhanAmAM kaMI vRddhi karI ke nahi? tamArA baMgalA - meTarathI muni prasanna thAya nahi. tamArI ArAdhanAnI pragati jANIne ja e khuza thAya. sabhA H eTale te ghaNA upAzraye AvatAM gabharAya che ! davAkhAne jatAM gabharAya kaNa? nAnuM bALaka. enA manamAM DokaTarane "hAu" hoya tamArA manamAM heya kharo? kema nahi? bALakane zarIranI cintA nathI. ethI zarIramAM jJAna paNa enAmAM nathI. ulaTa e DokaTarathI gabharAya che. paNa tame to phI ApIne paNa DaoNkaTara pAse zarIra "ceka - apa' karAvI Ave ne ? ema guru pAse jatAM gabharAya koNa? jene AtmAnI cintA na jAgI hoya che. tamane te tamAre A AtmA karmanA rogothI gherAI gaye che enuM pUre pUruM dukha che ne? pelA sALavIne jyAre guru mahArAje pUchyuM ke, bhAI! dharma - kArya barobara thAya che ne? tyAre e gaLagaLA avAje bolyo H bhagavaMta! mAruM zuM thaze ? ApanI AjanI dezanA sAMbhaLyA pachI te have mane cena paDatuM nathI. meM te khUba pApa karyA che ane haju pApamAM ja sabaDI rahyo chuM prabhu! mAre uddhAra zI rIte thAya? Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jJAnasAra pravacanamALA evI keTalI dezanA saMbhaLANuM..! evAM keTalAM vyAkhyAna saMbhaLAyA ke, je vyAkhyAna sAMbhaLyA pachI na khAvAnuM gaLe utaryuM hoya, ne na nirAMte sUI zakyA che. DokaTara pAse dadI jAya ane tyAre dAktara tene kensaranA speziyAlisTa pAse javAnI sUcanA Ape tAya pele dhrujI jAya ne? ene e rAtre UMgha Ave? DaoNkaTare khAlI zaMkA ja vyakta karI che. ane e zaMkA khoTI paNa karI zake. paNa e "khAlI vahema paNa pelAnI nIMdane harAma karI nAkhe. ema, pApa rUpI kensaranA rege cAre bAjuthI humale karI dIdhuM che, evuM vyAkhyAnamAM sAMbhaLyA pachI UMgha UDI jAya ne? pelo sALavI aMdarathI khaLabhaLI uThayo che. e gurune kahe chemAruM zuM thaze? A pApa mane kyAM laI jaze? ane peTa chUTI vAta e guru mahArAja pAse kare chedArunuM mane bhaMyakara vyasana che. thoDI thoDI vAre dAru pI paDe che. huM samajuM chuM ke, A kharAba che. paNa zuM karuM? vyasanamAM bUrI rIte phasAI gaye chuM. dAru levAmAM thoDI vadhu vAra thAya te nasa kheMcAvA mAMDe, jIva gabharAvA lAge, becenI thaI jAya, guru mahArAja vicAre che ke Ane kaye mArga darzAva? emaNe kahyuM : tuM "gaMThasI"no niyama le. eka sUtaranI derI rAkhavAnI khAvA - pIvAnuM. khaI - pI e derInI gAMTha lagAvI devAnI. e gAMTha lAgI, eTale meDhA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNAbhInI AMkhamAMthI... 167 para tALuM lAgI gayuM samajavAnuM, khAvA - pIvAnuM badhuM baMdha ! pharI e gAMTha cheDIne pachI khAvA - pIvAnuM cAlu karavuM. sALavIe vicAryuM? AmAM zuM vAMdho che? game teTalI vAra khAvA -pIvAne vAMdho nathI; phakta derIne gAMTha lagAvavAnI ane cheDavAnI prakriyA karavAnI. eNe kahyuM: prabhu! A niyama huM rAkhIza. mane niyama Ape. niyamanI mahattA samajAvI gurue tene abhigraha karAvyA. guru mahArAja anyatra viharavA lAgyA. sALavI abhigraha pALavA lAgyA. paNa emAM eka divasa kaseTI thaI. derIne "saraDakA gAMThane badale maDA gAMTha lAgI gaI! ukalI ukale ja nahi. ghaNI mahenata karI, paNa vyartha. ane A bAju dAru vagara nasa kheMcAvA lAgI. cena paDe nahi. samaya vItato gayo, tema zarIranI hAlata gaMbhIra banavA mAMDI. sagA - vahAlA bhegA thaI gayA. enA sagA - vahAlA eTale badhA dharmanA khyAlathI se jojana dUra rahelA. e badhA kaheH have hamaNuM te A badhAne bAjumAM mUke, pachI badhA vicAra karazuM. paNa A hate makkama mANasa. lIdhI Tekane prANa jAya te paNa na choDanAre. e kahe cheH maravAnuM te che ja ekavAra; ane e rIte motane bheTavA taiyAra thaIne beThe chuM; paNa niyamane te saheje khaMDita nahi karuM. "prANa jAya aru niyama na jAI! " prANa bhale jAya, niyama na khaMDA joIe. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jJAnasAra pravacanamALA vyAkhyAna sAMbhaLavA jatA he ane...! huM e kahevA mAguM chuM ke, ArAdhanA AvA phesa sAthe karo. ArAdhakane sabaLa, tAkAtavAna joI amane AnaMda thaze. roja vyAkhyAna sAMbhaLavA AvatA ho tame. niyamita. paNa ekAda divasa vyAkhyAnanA samaye ja vevAI AvI jAya te? vevAIne laIne vyAkhyAnamAM Avo ke vevAInI sarabharAmAM vyAkhyAna cUke ? pele sALavI makkama manane mAnavI che. niyamamAM daDha rahele te theDA samayamAM marIne deva thAya che. deva thayA pachI jJAnathI pUrva bhava dekhe che. tarata vicAra Ave che. guru mahArAja na maLyA hatA ane niyama na Apyo heta te mArI zI gati thAta? narakamAM ya jenuM ThekANuM na paDe e mANasa devagatimAM AvyA, te kenA prabhAve? gurudevano ja prabhAva che A te. e tarata guru mahArAja pAse Ave che, ane kahe che H bhagavaMta! ApanI kRpAthI ja A badhuM pAmyo chuM. have A jIvana tamAre caraNe che. mane have sArAM sArAM kAryo mATe preraNuM Ape. AjJA pharamA. zAsana jene haiye vasyuM! A zAsana, ene prarUpanAra paramAtmA ane e zAsana sparzAvanAra saddaguru pratye sAdhakanA haiyAmAM ke bhAva hoya ? e samaje che ke, huM je pAmya chuM, meM je vikAsa karyo che, e konA baLe ? A deva - gurunA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuNubhInI AMkhamAMthI.... prabhAve ja. agaNita upakAra che emanA mArA para. AvuM vicArenAro AtmA zAsana mATe saghaLuMya bhecchAvara karI de to emAM zI navAI ? zAsanane kAje pitAnuM sarvasva arpavA taiyAra ArAdhakone najara sAme rAkhe. emane Adarza tarIke rAkhe. jethI emanA jevA thavAnI zakti maLe. pele deva zAsana mATenA keI kAryane lAbha pitAne ApavA guru mahArAjane vinaMtI kare che. tame AvI vinaMtI keTalI vAra guru bhagavaMtane karI che? sAdhaka vicAre ke, saMsAra kAje to kAyAne khUba ghasI, anaMtA janame barabAda karyA; have zAsana mATe A zaktio vaparAvI joIe. ane AvI vicAraNAvALe zuM kare? guru pAsethI evAM kAryo mATe mArgadarzana meLave. guru mahArAja devane kahe che: tIrthAdhirAja zatruMjaya parvata para eka mithyAdaSTi deva pedhI gayo che ane yAtrALuone khUba herAnagatI eNe karavAthI e mahAtIrthanI yAtrA Aje baMdha thaI gaI che. tuM tyAM jA ane pelA devane tyAMthI kADhI mUka. guru bhagavaMtanI AziSane baLe A deva pilA devane tagaDI mUke che. A deva te ja kapadI yakSa - kavaDa jakSa. guru mahArAjanI eka ja dezanA dvArA pApa pratye tiraskAra pedA thaye te A sALavI ATale uce pahoMcI zakyo. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 jJAnasAra pravacanamALA nayaNe karuNA, vayaNe amarata! jJAna ane dhyAnamAM magna muninI e magnatAnAM bAhya cihnonI ApaNe vAta karI rahyA hatA. graMthakAra mahA puruSe kahyuM ke, "yasya daSTi kRpAvRSTi, giraH zamasudhAkiraH"jJAnI, dhyAnI muninI AMkhamAM hoya kRpA - karuNA ane mukhamAM hoya amRta rasa jharatI vANI. pApIne ya pAvana karI de tevI vANI. adabhUta vyApa che emanI karuNAne. dIna, kUra ne dharma viheNA, dekhI dilamAM darda jhare, karuNA bhInI AMkhomAMthI, azrune zubha srota vahe..." jevI paMkitaonuM sAkAra svarUpa emanI karuNAmAM ApaNane jovA maLe. namana che evA jJAna ane dhyAnamAM magna yogi puruSa ne ! Page #190 -------------------------------------------------------------------------- _