________________ પિછાણુ સાચી પૂર્ણતાની આનન્દ વડે પૂર્ણતા : સત, ચિત્, આનંદની ત્રિપુટીમાં હવે આનંદ વિષે વિચારીએ. આ જે આનંદની વાત છે, તેનો આછરે આસ્વાદ મળી જાય તેય દુન્યવી સુખે તુચ્છ, અસાર લાગી રહે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે, બધા દેવેનુ સુખ એકઠું કરવામાં આવે તોય એક સિદ્ધ ભગવાનનાં સુખના અનંતમાં ભાગ જેટલું માંડ તે થાય. (ભૌતિક સુખ તે હકીકતમાં સુખાભાસ જ છે. ધારે કે, તમે જમવા બેઠા. વેવાઈનું ઘર છે. વેવાણ આગ્રહ કરી કરીને મિઠાઈ ને ફરસાણ પીરસે છે. ભૂખ બરાબર લાગેલી હોય તે એ ભેજનિયાં કેવાં લાગે? મીઠાં મીઠાં લાગે ને ? પણ પેટપૂર ખાધા પછી વેવાઈ આવીને મોઢામાં લાડુ નાખી જાય અને પરાણે ખવડાવે (ચિન્તા ના કરતા, આવી મહેમાનગતીના દિવસે હવે પહેલાં જેવા નથી રહ્યા !), ત્યારે એ લાડુ કેવો લાગે ? સભાઃ સાહેબ, ગળે જ ન ઉતરે ને ! (હસાહસ.) જરા વિચારો. લાડ બદલાણે છે ? વેવાણે પીરસ્યો હતે તે જ વેવાઈએ મોઢામાં નાખ્યો છે. તમને ભૂખ હતી ત્યારે જે પદાર્થ મીઠા લાગેલે, એ જ પદાર્થ હવે બેસ્વાદ લાગે છે. અહીં જરા ઊંડા ઊતરીને થોડું સમજી લો. ભેજન તમને આનંદ નથી આપતું; પણ ભૂખનું દુખ સંતોષાવાથી–ઓછું થવાથી મને સુખ મળ્યું આ