________________ જ્ઞાનસાર પ્રવચનમાળા - કલ્પનાના હલવાએ વાસ્તવિક દાળ-ભાતની મઝા મારી નાખી! કલ્પનાને હલ વાસ્તવિક દાળ-ભાતની મઝા મારે, ને કલ્પનાને નફે વાસ્તવિક આર્થિક લાભની મઝા ખવડાવે ! પિલા વેપારીની વાતમાં આપણે જોયું હતું કે, એણે. માલ વેચ્યા પછી ભાવ ઉંચકાઈ ગયા ત્યારે કલ્પનાના નફાએ એને રેવડાવ્યા હતા. જેની કલ્પનાય રેવડાવે એ વસ્તુ કેવી! જેની કલપનાય માણસને દુખી કરે - રેવડાવે- આંસૂ સરાવે એ પદાર્થો કેવા ? રેવડાવે છે કે પદાર્થને રાગ રેવડાવે છે. જે રાગની સાંકળ કાપી નાખવામાં આવે તો પદાર્થો દુખી કરી શકે નહિ. નિર્વાસિતોની છાવણીમાં ભૂતકાળને કરોડપતિ બેઠે હેય તે તેની આંખમાં આંસૂ સિવાય બીજું શું જોવા મળે ? એ વિચારતો હોયઃ કાલનો હું શ્રીમતિ. આજે હું ભિખારી છું. રાજ્યતંત્રમાં અવ્યવસ્થા થઈ અને જે દેશમાં કરોડોની માલમત્તા જમાવેલી ત્યાંથી પહેર્યા કપડે ભાગીને સ્વદેશમાં આવવું પડયું ! આજે એ ખૂબ દુખી છે. પિતાની સંપત્તિની યાદ એને રડાવે છે. પણ ચક્રવર્તીએ છ ખંડ છેડીને દીક્ષા લીધી હોય તેય એને આનંદ જ હોય. દુખ હોય જ નહિ. કારણ
