________________ [12] માનતા प्रत्याहृत्येन्द्रियव्यूह, समाधाय मनो निजम् / दधच्चिन्मात्र विश्रान्तिं, मग्न इत्यभिधीयते // માનતા એટલે છેવાઈ જવું. એવું ખેવાઈ જવું જે આનંદમય હોય. અને દેખીતી રીતે જ, જ્ઞાન અને ધ્યાનમાં ઊંડે જવાથી જ આ નિરવધિ આનંદ આવી શકે. સંસારના ખારા સમંદરમાં ડૂબકી મારવાથી તે ખારાશ જ મળે ને ! મીઠાશ કક્યાંથી સાંપડે ? દધશ્ચિત્માત્ર વિશ્રાન્તિ, મન ઈત્યભિધીયતે.” જ્ઞાનના અતાગ સમુદ્રના ઊંડાણમાં જે પહોંચી ગયેલ છે, તે જ મગ્ન છે. પણ આ ઊંડાણ લગી પહોંચવું કઈ રીતે? જ્ઞાન- સમુદ્રની અંદરની આપણી પહોંચ સરળ બને એ માટે ગ્રન્થકારે અહીં બે માર્ગ દર્શાવ્યા છે ? પ્રત્યાહત્યેન્દ્રિયસ્થૂહ, સમાધાય મને નિજમ.” ઈન્દ્રિયોના ઘેરાવ” માંથી જાતને પાછી વાળવી અને મનને સમાધિમાગમાં જોડવું.