Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 32
VEDANGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA
1991
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Descriptive Catalogue of
Manuscripts
IN THE GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 32
VEDĀNGAS
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA
1991
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Descriptive Catalogue of Manuscripts
Serial Number 32 Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona 4 (India)
ASNI.la
FOUNDED
1917
तेजस्विना
नावधीतमस्तु
Printed at : The Bhandarkar Institute Press, Poona. Published by : R. N. Dandekar, Honorary Secretary,
Bhandarkar Oriental Research Institute, Poona.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Descriptive Catalogue of Manuscripts
IN THE
GOVERNMENT MANUSCRIPTS LIBRARY
deposited at the
Bhandarkar Oriental Research Institute
Serial Number 32
Volume III, Part IV
VEDĀNGAS
D. Jyotisa (continued)
Seen through the Press by P. D. NAVATHE Curator
Bhandarkar Oriental Research Institute
POONA 1991
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Tho Bhandarkar Oriental Research Institute acknowledges with grateful thanks the generous grant made by the National Archives of India, Government of India, towards the publication of this volume of the Descriptive Catalogue of Manuscripts.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Pages
901
CONTENTS
VEDĀNGAS
D. Jyotişa (continued) No. 886-891 Mubūrtacintamani with Comm. Pramitākşarā 892 -do
with Comm. Sukbabodhips 893 Muhūrtacūdamani 894 -do
with Commentary 895–900 Muhurtatattva
°tattvatika 902-905
Prattva with Commentary 906 Muhurtadarśana 907--09 Muhurtadipaka 910
-do- with Commentary 911 Mubūrtabbairava 912 Muhūrtamañjari 913-917 Mubūrtamārtanda 918
'mārtandaţikā 919-924
Mārtanda with Comm. Mārtapdavallabba 925-928 Mubūrtamālā 929
malātikā called Saundaryabodhini 930-934 Muhürtamuktavali 935–936 Mubūrlaratoa 937 Mubūrtaratnākara 938 Muhūrtasamgraha 939 Mubartasamcaya 940 Muhurtasarvasva 941 Muhürtālamkāra 942
kāravyavahārabhüşaņa 943-953 Meghalāmā 954 Yantracintāmaqi with Commentary 955
- do with Vivarana 956 Yantraprakāśa with Commentary 957-958 Yantraratdāvall (Dhruvabhramanadhikära ) with
Vivștti
1-7 7-9 9-10 10-11 11-16 16-17 17-22 22-23 23-25 26-27 27-28 28-29 29-34 34-35 35-41 41-45 45-46 46-50 50-52
53
54 54-55 55-56 56-57 57-58 59-68 68-69 69-70 70-72
72-74
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
Pages 74-75 75-76 76-77 77-78 78-79 79-81 81-82 82-83 83-84 84-86 86-88 88-89 89-92 92-93 93-95
96
No. 959
Yantraratnāvali with Vivștti 960 Yantrarāja 961 -do- or Yantrarājāgama with Commentary 962 Yaptrarājaracadā 963 Yantravicāranā 964-965 Yantrasāra 966 Yaptrāgama with Commentary 961 A Yavapajātaka 967 Yava.iyamata (Golādhyāya vyākhyā) 968-970 Yuddbakaušala 971-972 Yuddbajayotsava 973 Yogajātaka 974-976 Yogayātrā 977 -do- with Commentary 978-978A Yogasāra 979 Yogasiodhu 980–984 Yogārnava 985-986 Yogāvals 987 Yoginidaśa 988-989
daśakrama 990 Ratnajātaka ( Bhāvādhyāya ) 991
-do992–995 Ratnadipa 996 Ratnadipaka 997 Ratnadyota 997 A Ratnamālā with Commentary 998 Ratoasamagikā 999 Ramalacintamani 1000-1001 - do- (?) or Ramalaśāstra 1002 Ramalatantra 1003-1007 Ramalanavaratna 1008-1009 Ramalapraśnatantra 1009 A Ramalavaicitrya 1010 1011 Ramalaśāstra 1012–1016 Ramalasāra 1017 Ramalāmsta 1018 Ramalikaprakāśa
96-100 101-102 102-103 103-105 105-106 106-107 107-110 110-111 111-112 112-113 113-114. 114-115 115-117 117-118 118-122 123-124 124-125 125-127 127-131 131-132
133
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
No. 1019-1020 Ramalenduprakasa 1021 Ramalotkarsa 1022 Rājamārtanda 1023-1024 Rajamţgānka 1025
Pārkasāriņi 1026-1027 Rāja vijaya 1028-10-9 Rājāvali 1030
valipbalagrantha 1031 Rāmamalla 1032-1033 Rāmavinoda 1034
nodod. harapa 1035A Riştāristaprakarana 1036-1038 Romaśasiddhānta 1039 Lagnakalāpradipa 1040-1044 Lagoacandrikā 1044 A Lagoasuddhiprakarana 1045 Lagnasārasamuccaya 1046–1047 Laghucintă maşi 1048
-do- with Commentary 1049
Laghujātaka 1050
- do- with Commentary 1051
-do- with Vpiti 1052-1054
jātakatikā called Sisyabita 1055 Laghujātakațikā 1056–1057
ojātakavștti 1058
Laghupraśna 1059 Laghubodha 1060
Laghurāmavinodagrantha 1061-1062 Lampākaśāstra with Commentary 106
Lilavati 1064 Lomasasambita 1065 Varnamālāpraśnavidyā 1066 Vargagaạitapaddhati 1067
paddhatitikā called Mañjubhāşiņi 1068-1070 Varsatantra 1071
°tantraţika
Pages 134-135 135-136 136-137 137-139 139-140 140-142 142-144 144-145 145-146 146-148 148-149 149-150 150-152 152-153 153-158 18-159 159-160 160-162 162-163 163-164 164-165 165-166 166–169
170 171-172 172-173 173-15
175 176-178 178-179 179-180 180-181 181-182 182-183 183–186
186
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
viil
Contents
Pages
187–188
188-189
189-190 190-191 191-196 196-198 198-199
199-200 200-201
No. 1072
otantravivrti or Samăvivekavivsti
called Sisubodhini 1073 Varsatantra or Samāviveka with Comm.
called Sisūbodhini 1074
. 'tantraţikā or Samāvivekatikā
called Sisubodhini 1075 Varşaphalapaddbati 1076-1079A Vasantarā jasakuna 1080 1081
orājaţikā 1082 Vašiştbasamhita 1083 Vaśişthasiddhānta (Gaạitaskandha ) or
Visvaprakāśa 1084
osiddhānte Bhūgoladhyāya 1085
Osiddhänta (Bhūgolādhyāya) or
Visvaprakāśa 1086-1087 Vārşikatantra 1088 Vāstuprakarana 1089 Vāstupradipa 1090 Vimbottaridaśayāh Siddhasāriņi 1091 . Vijayakalpalata 1092
Vidvajjanavallabbā or Praśnajñāna 1093-1098 Vivāhapatala 1099
-do- with Commentary 1100-1102 Vivābavsodāvana 1103
-do- with Commentary 1104
ovapatika 1105 Višvakarmăvatāre ( Jfiānaprakāśadipārņava) 1106 Viśvāmitrasamhita 1107 Vişņukaraşaţikā 1108 Viravijaya (Cakrādhyāya) 1109
Virasimhodaya ( Aristādhyāya ) 1110
Vrttaś taka 1111-1112 Vịttaśata 1113 -do- with Commentary 1114
Vrddbagārgi 1115-1116
ogārgiyasambitā 1117-1118
ogārgyasami hita
201-202 202-204 204-205 205-206 206-207 207-208 208-209 209-214 215-216 216-219 219-220 220-221 221-222 222-223 223-224 224-225 225-226 226-227 227-228 229-230 230-231 231-232 233-234
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
No. 1119 Vrddbapārāśari 1120 Vğddhayavanastrijātaka 1121 Vțddha pārāśaiborā 1122-1124 Vrddhavasişthasamhita 1125
-do- or Brhadvasişthasamhitā 1126 Vyayabbūvaprakāśa 1127 Vyāsasiddhānta 1128 Sakunaratnávali with Commentary 1129-1132 Sighrabodba 1133
Sesavāsanā 1134
Şaţtrimsatikā 1135-1137 Şatpañcāsika 1138
-do- or Horāşatpañcāśikā 1139-1144 - do- with Commentary 1145-1146
osikātikā 1147-1149
osikāvstti 1150 Șad vargaphala 1151 Samvatsaraphala 1152
-do- (Rājāvali) 1153
-do1154-1158 Samvitprakāśa 1159–1160 Samhitāsāra 1161-1166 Samketakaumudi
Samkrāntiphala 1168
'phaladipikā 1169-1174 Samarasāra 1175-1180 - do- with Commentary 1181 Sarvamuhurta 1182-1189 Sarvārthacintāmaņi 1190
-do- with Commentary 1191 Sathisamvatsari 1192-1200 Sāmudrika 1201 -do- with Comm. (in Vernacular ) 1202
"kacintāmani 1203
Sāmudrikatiláka or Naralakşaņa 1204 Samudrikadaştajā taka 1205 Samudrikaśāstra
Pages 234-235 235-236 236-237 237-240 240-241 241-242 242-243 243-244 244-248 248-249 249-250 250-252 252-253 254-261 261-262 262-264 264-265 265-266 266-267 267-268 268-273 273-274 275--280 280-281 281-282 282–286 287-293
293 294-301 301-302 302–303 303–310 310-311 311-312 312-313 313-314 314-315
1167
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
318
-do
om
No.
Pages 1206 Sāyanasiddanta with Commentary
315-316 1207 Sārangasamuccaya
316-317 1208 Sārasamgraba with Gujarati translation 1209 Sārasamuccaya
319 1210 Siddhāntamakaranda
319-320 1211 Siddhantarāja
320-321 1212 Siddhāntaśiromani ( Pārvārdha)
321-322 1213-1218
322-327 1219-1222 1 - do- (Bijagaạitādhyāya)
327-331 1 223
'maņimarici (Tripraśnādbikāra) 331-332 [224
(Bhuvanakośādhyāya ) 332–333 1225
-do- or Madhyamagativāsanādhyāya 333-334 1226 -do
334-335 1227 Siddhāntaśiromaņi (Vāsapadhyāyaţikā)
335 1228
-do
(Tripraśnādhikāra ) with Commentary
336-337 1229 maşitika
337-338 1230-1233 magi with Vāsapäbhāşya
338-343 1234
'mani with Vāsanābhāsya (Goladhyāya )
343-344 1235 maņi with Vāsapāvārttika
344-345 1236 'mager vāsanā vārttikam
345-346 1237
manitikā called Vāsanāvārttika
(Grabagaạitādhyāya ) 346-347 1238-1240 Siddhāntasundara
347-351 1241 -do- (Gasitādhyāya )
351 1242
-do(Golādhyāya)
352 1243 - - do- (Patādhyāya)
352-353 1244
- do- with Grahagaạitacintamani 353-354 1245 Siddhāntabțdaya
354-355 1246 Subodhajataka
355-356 1247 Subodhamañjarl
356_357 1248 Süryagrahaņa
357-358 1249 Süryagrahaņakartavyatägrahalāghavamata 358-359 1250-1251 Sūryasiddanta
359-360 1252 - do- (Gapitādhyāya).
361 1253 -do- (GolāJhyāya )
361-362
Waya)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
No.
Pages 362-363
364-365
365-366 366-367 367-368
-do
1254 Süryasiddānta with Comm. called Kirapāvali 1255
'ntasodāharaṇavyākhyāga
(Gahanarthaprakāśikā) 1256 Süryasiddhānta with Comm. called Gahanārtha
prakāśikā and Udábarana 1257
'ntasodābara avyākhyāna 1258
Patatīkā Sauravāsanā 1259
called Sauravāsanā (Pūrva
khanda ) 1260
-do
(Mitārkavivarana) 1261-1264 Süryasiddhāntabhāşya 1265
'nta with Vlvaraņa 1266
Ontaviveka 1267 Sūryārņava (Lagnavicāra ) 1268 Spstikarapatikā 1269 Somasiddhānta 1270 Saura pakşagaạitaţikā 1271 Sirijātaka 1272
takapaddhati 1273
Strilaksana 1274 Svappacintāmaņi 1275-1278 Svappādhyāya [279 Svarapañcāśikā 1280
Svarodaya 1281-1283 Hamsacakra 1284 Hasta pādasāmudrikalaksaņādi 1285 Hāyanaphala 1286-1291 Hāyanaratna 1292 Hāyanasaigraha 1293 Hāyanasundara 1294-1295 Hillājata jika 1296 Hillājadipikā 1297–1298 Hillājavyākhyā 1299 - do- alled Cūdāmaņi 1300
Horācakra 1301 Horācihnaprakāśanajñāna 1302-1303 Horāpradipa
368-369 369–70 370-374
375 376
377 377-378 378-379 379-3:0 380-381 381-382
382 382-383 384-387
387 387–388 388-390 390-391 391-392 392-397 397-398 398-399 400-401 401-402 402-404 404-405 405-406 406-407 407-408
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Contents
Pages
No. 1304 Hoiāpradipa with Commentary 1305-1306
'dipatikā 1307–1309 Horāmakaranda 1310
Prandațippaņa called Abhinavatāmarasa 1311-1312
Prandasyodā haranam 1313-1314 Horāratna 1315 -do- (Dvādaśabhāvavicāra) 1316–1317 Horāsāra 1318 Horāsāradaśādhyāyi
APPENDIX
408-409 409-411 411-414 414-415 415-416 417-418 418-419 410-421 421-4 2
422
1319 1320 1321 1322 1323 13.4 1325
Arthakānda Kbandakhadya with Commentary Jaganmohana Tājikamuktāvali. Naksatracūčāmaņi Praśnacandrikā Phattesbāhaprakāśa BỊhajjātaka with Commentary
423 423-424 424-425 425-426
426
427 427-428
1326
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
VEDĀNGAS
(Vol. III, Part IV) D. JYOTISA (Continued )
मुर्तचिन्तामणि
Muhurtacintāmani with टीका
with Commentary प्रमिताक्षरा
Pramitāksarā
425 "No.886
A/1881-82 Size - 84 In. by 4 in. Extent - 302 leaves; 12-13 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characters:
new in appearance; handwriting small, clear and legible%3B borders ruled in two double red lines; red pigment used for marking the portion; fol. 205b blank; foll. 297, 298 missing:
otherwise both the Text and the Commentary complete. Age -Samvat 1679. Author of the Text -- Daivajñarāma.
" " Comm. - Begins (Text)- fol. 1b
गौरीश्रवः etc. as in No. 890/1891-95. Begins (Comm.) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ कैलासे पूर्णराकाहिमकररुचिरे वीक्ष्य बिंब स्वकीयं भूयो भूयोपि धावन्प्रतिभटकरटिस्पर्धया चरशुंडः ॥ मा धाव त्वं त्वदघ्रिप्रहतिभिरभितो धूपतेसौ धरित्रीत्यंबावाग्भिनिरुद्धाः कपटकर टिनः केलयो नः पुनंतु ॥१॥ मुहूर्त्तचिंतामणिसंज्ञकस्य स्वयंकृतस्य प्रमिताक्षराख्यां
रामो विधत्ते विवृतिं प्रणम्य विष्ण्वर्करुद्रान् पितरं गुरूंश्च ॥२॥ etc. fol. 40a इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचितायां स्वोक्तमुहूर्तचिंतामणिटोकाया
प्रमिताक्षरायां शुभाशुभप्रकरणं समातं
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
Ends (Text)- fol. 302b
___ भासीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्तचिंतामणिं १० as in No. 890/
1891-95. Ends (Comm.) - fol. 304a
ग्रंथकर्तृत्वमेषोत्तरार्द्धन प्रकाशयति यो रम्यामिति यः रम्यां जनिपद्धति जातकपद्धति दुष्टाशयध्वंसिनीं तां समकरोत् तथादुन्तमे ब्रह्मपक्षार्यपक्षप्रतिपादके कामधेनुगणिते ग्रंथविशेषे टीकां च सतां प्रीतयेऽकार्षी कृतवानित्यर्थः अथ स्वनामकथनपूर्वकं ग्रंथसमाप्ति पृथ्वीछंदसाह तदात्मज etc. ____ इति श्रीदैवज्ञानंतसुतश्रीमईवज्ञरामविरचितायां स्वकृतमुहूर्तचिंतामणिटोकायां प्रमिताक्षरायां गृहप्रवेशप्रकरणं समाप्तं ॥छ॥ श्री॥ महादेवो जपति ॥ श्रीशके १६७९ ईश्वरसंवत्सरे । पौषशुक्लपंचम्यां भृगुवासरेवं पुस्तक
नारायणसुतमहादेवेन लिखितं स्वार्थ परार्थं च ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ श्रीराम ॥ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4620,
ii 106b, 21843; lii, 99b. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No.
3019%; A. S. B. Des. Cat. Vol. III No. 2701.
मुहूर्तचिन्तामणि with टीका प्रमिताक्षरा
Muhūrtacintāmaņi with Commentary
Pramitāksarā
347
No.867
1882-83
Size - 12 in. by 5* ip.
Extent - 231 leaves; 11 lines to a page3; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
bold, clear and legible; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking the por.
tion; both the Text and the Commentary complete. Age - Not very old. Author of the Text – Daivajñarāma.
. Comm. - "
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa Begins (Text) - fol. 10
गौरीश्रवः etc. as in No. 890/1891-95. Begins ( Comm.) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥
कैलासे पूर्णराका etc. as in No. 425/A1882-83. Ends (Text) – fol. 2280
आसीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्त्तचिंतामणि ॥ as in No. 890/
1891-95. Ends (Comm.) - fol. 229b
__ तस्यानंतस्यात्मजो रामाभिधो गिरीशनगरे वाराणस्यां मुहूर्त्तचिंतामणिनामध्येयं ग्रंथे भुजभुजेषु चंद्रमिते शके द्वात्रिंशस्यधिकपंचदशमिते १५२२
शके विनिरमादकार्षीदिति शेषं स्फुटं ॥१०॥ - इति श्रीदैवज्ञसुतदैवज्ञरामविरजितायां स्वकृतमुहूर्त्तचिंतामणिटीकाया
गृहप्रकरणं समाप्तिमगमत् ।। तत् समाप्तौ समातोयं ग्रंथसंख्या मूलस्य ७५०
सकलग्रंथसंख्या ६८५० ॥छ । Reference-See No. 425/A-1881-82.
मुहूर्तचिन्तामणि
Muhurtacintāmaņi with टीका
with Commentary प्रमिताक्षरा
Pramitākṣarā
138 No. 888
A-1882-83 Sizo - 11f in. by 61 in. Extent — 184 leaves ; 12 lines to a page ; 35-36 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; handwriting
bold, clear legible and uniform ; borders ruled in double red
lines and edges in single ; complete. "
A Commentary on Mubūrtacintāmaņi. Age - Samvat 1882 (1). Author - Daivajñarāma.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ कैलासे पूर्णराकाहिमकरतचिरे वीक्ष्य बिंब स्वकीयं भूयोभूयोपि धानत्प्रतिभटकरटिस्थर्द्धया चंडमुंडः॥ मा धाव चं चदंघ्रिप्रहतिभिरभितो धूयतेसौ धरित्री यं वाचाग्निनिरुद्धाः कपटकराटिनः पुनंतु
मुहूर्त्तचिंतामणिसंज्ञकस्य स्वयं कृतस्य प्रमि ॥ etc. fol. 210 इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञसुतदैवज्ञरामविरचितायां स्वकृतमुहूर्तचिंता
मणिटीकायोप्रमिताक्षरायां शुभाशुभप्रकरणं समाप्तं ॥ Ends - fol. 184a
तस्यानेतेस्यात्प्रजो रामाभीयो etc. up to शेषं स्फुटं ॥ १०॥as in No. 34711882-83. ____ इति श्रीदेवज्ञानंतसुतदैवज्ञारामविरचितायां स्वकृतमुहूर्त्तचिंतामणिटीकायां प्रमिताक्षरायां गृहप्रवेशप्रकरणं समाप्तिमगमत् ॥ श्रीरस्तु ॥ शुभं भवतु संवत् १८८२ ना श्रावणवीदी १ बुधे लखुछे। श्रीरस्तु॥ कल्याणमस्तु । श्री। छ।
श्री॥ References - See No. 425 / A1881-82.
मुहर्तचिन्तामणि
Muhūrtacintāmaņi with टीका
with Commentary प्रमिताक्षरा
Pramitāksarā
966 No. 889
1886-92 Size — 124 in. by 4} in. Extent - 138 leaves%3; 12-13 lines to a page: 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanā garl characters; handwriting
of the Text bold, of the Comm. small, clear and legible, but not uniform; Text in the middle with the Commentary above and below it; borders not ruled; red pigment used for mark. ing, yellow pigment used for corrections%3; foll. 65,66,70-79. 95 missing; fol. 49° blank; both the Text and the Commentary complete except the missing folios.
The date of composition in Saka 1522..."
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Age - Samivat 1895. Author of the Text – Daivajñarāma. __" " Comm. , Begins (Text)- fol. 10
॥गौरीश्रवः etc. as in No. 890 11891-95. Begins (Comm.)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
कैलासे पूर्णराका etc. fol. 160 इति श्रीदेवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचितायां स्वकृतमुहूतचिंतामणिटीकायां
प्रमिताक्षरायां शुभाशुभप्रकरणं समाप्तं प्रथमं १ Ends ( Text) - fol. 150°
भासीद्धर्मपुरे etc. up to मूहूर्त्तचिमताणिं ॥१०॥ as in No. 890/ 1891-95 followed by इति श्रीअनंतदैवज्ञविरचिते मुहूर्त्तचिंताम(णौ)
ग्रहप्रवेशप्रकरं संपूर्ण ॥ श्रीरस्तु शुभं भूयात् . Ends (Comm.)- fol. 151a
तस्यानंतस्यात्मजो रामाभिधो etc. up to शेषं स्फुटं as in No. 347/1882-83.
इति श्रीमूहूर्त्तचिंतामणौ मिताक्षरायां स्वकृसटीकायां गृहप्रवेशप्रकरणं समातं ॥ समातोयं मूहूर्त्तचिंतामणिं ॥ ग्रंथमूल ७४० टीका सटीक ग्रंथ ६०२० शुभं भूयात् कल्याणं चास्तु संवत् १८९५ माघशुक्ला १३ रवी । लिपिकृतं
दार ... वशीमालपुराका ... नाथेन पठनार्थ चिरंजीव ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणं चास्तु ॥श्री। References - See No. 425 /A-1881-82.
मुर्तचिन्तामणि
Muhūrtacintāmaņi with टीका
with Commentary प्रमिताक्षरा
Pramitāksarā
891 No. 890
1891-95 Size — 104 in. by 5 in. Extent-262 leaves; 10 lines to a page; 30-35 letters to a liner : .
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
Description
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled; red pigment used to indicate the Text and also to mark the Commentary; yellow pigment used for corrections; foll. 134 and 186 repeated and fol. 235 missing; otherwise both the Text and the Commentary complete. Age Samvat 1895.
6
-
Author of the TextComm. -
39
Begins (Text) - fol. 16
Begins (Comm.)
Daivajñarāma.
tera: etc. as in No. 890 1891-95.
fol. 16
॥ ॐ ॥ श्रीवरदमूर्त्तये गजाननाय नमः ॥
-
99
Ends (Text) fol. 260b
quare as in No. 425/A1881-82.
grafatamo with टीका प्रमिताक्षरा
आसीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्तचिंतामणिं ॥ १० ॥ as in No. 890/1891-95
Ends (Comm.) - fol. 2616
तस्यानंतस्यात्मजो रामाभिधो etc. up to शेषं स्फुटं ॥ as in No. 347/1882-83.
इति श्रीदैवज्ञानंतसुत दैवज्ञरामविरचितायां टीकायां प्रमिताक्षरायां गृहप्रवेशप्रकरणं समाप्तिमडुढौकूत् ॥ .
संवत् १८९५ ज्येष्टे मासि कृष्णे पक्षे ५ समाप्तोयं ग्रंथ शुभं भवतु ॥ References - See No. 425/A1881-82.
स्वकृतमुहूर्तचिंतामणि
Muhurtacintamani with Commentary Pramitākṣarā
499
1891-95
No. 891
Size 11 in. by 5 in.
Extent 203 leaves; 10-11 lines to a page; 40-45 letters to a line.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appeare
ance%3B handwriting small, clear and legible; borders not ruled; Text in the middle with Commentary above and below it; yellow pigment used for corrections ; red pigment used for marking the portion; both the Text and the Commentary
complete. Age -Saka 1768. Author of the Text -- Daivajñarāma.
, , Comm. " Begins (Text) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः
गौरीश्रवः etc. as in No. 890/1891-95. Begins (Comm.)- fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
कैलाशे पूर्णराका etc. as in No. 425141881-82. Ends (Text) - fol. 202b
भासीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्त्तचिंतामणि१० as in No. 890/ 1891-95 followed by इति श्रोदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचिते मुद्दत
चिंतामणौ गृहप्रवेशप्रकरणं त्रयोदशम् १३ Ends (Comm.)- fol. 203b
___तस्यात्मजो रामाभिधो etc. up to शेषं स्पष्टं as in No. 347/1882-83
शेषं स्पष्ट १० इति श्रीदेवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामविरचितायां स्वकृतमुहूर्त्तचिंता. - मणिटीकायां प्रमिताक्षरायां गृहप्रवेशप्रकरणं त्रयोदशम् १३ समाप्तोयं ग्रंथ:
संवत् १९०४ शाके १७६८ फाल्गुने मासि कृष्ण पक्षे चंद्रवासरान्वितायां नवम्यां तिथौ लिखितमिदं पुस्तकं जयपत्तनैकदेशपुरातनवसतिस्थरघुनाथ.
मंदिरस्थेन गिरिधरशर्मणा पठनार्थ राधाजीवणशर्मणः ॥१ Reference - See No. 425 / A1881-82.
मुहूर्तचिन्तामणि with
टीका called
सुखबोधिनी No. 892 Şize — 11} in. by 4} in.
Muhūrtacintāmaņi with Commentary called Sukhabodhini
255 Visrama (i)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
Extent – 187 leaves ; 7 lines to a page; 35 letters to a line. Description 1 - Modern paper with watermarks; Devanāgarl characters; new in appearance; handwriting bold, clear and legible; bor• ders ruled in double red lines; some ruled in double black lines with a red line between them; yellow pigment very rarely used for corrections; first few folios are not numbered vat all; foll. ja & 1876 have beautiful designs; both the Text and the Commentary complete; the Commentary is in Kanarese.
Age Saka 1739.
The work मुहूर्तचिन्तामणि was composed in Saka 1522 & the Commentary was written in Saka 1652.
Author of the Text - Daivajñarāma. Comm. -- Appaiya.
23
33
Begins (Text ) - fol. 16
fol.
गौरीश्रवः etc. as in No. 890 / 1891-95.
Begins (Comm.) -- fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीरस्तु ।।
प्रणम्य सांबसगिरिं गुरुसुतं मुहूर्तचिंतामणिनामकस्य ॥ टोकां वे बालसुखावबोधां प्राचुर्यकर्नाटकभाषयांहं ॥ १ ॥
fol. इति श्रीदैवज्ञाऽनंतसुतदैवज्ञरामविरचिते मुहूर्तचिंतामणिछायायां बालसुखावबोधिन्यां शुभाशुभप्रकरणं प्रथमं समाप्तं ॥
इति श्रीमुहूर्तचिंतामणिछायायां बालसुखावबोधिन्यां नक्षत्रप्रकरणद्वीतीयं समाप्तं ॥
Bnds (Text) – fol. 185a
आसीद्धर्मपुरे etc. up to मुहूर्तचिंतामणि etc. as in No 899/
1891-95.
Ends (Comm.) - fol. 186b
ज्योतिर्विदुलक्ष्मणात्यधिषणास्त्वणैथ्य नामेत्य सौ गौरीशंकरपादपद्मयुगलं चित्ते निधायानिशं ॥ शाके बाहुशरंगभू १६५२ परिमिते साधारणे हायने बालानां सुखबोधिनीं समकरोत्कर्नाटकानां मुदे ॥ २ ॥
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
इति श्रीमुहूर्तचिंतामणिश्छायायां बालबालसुखावबोधिन्यां ग्रहप्रवेश प्रकरणं एकादशं समातं॥
श्रीनिवासनरेंद्रस्य पुस्तकं नात्र संशयः॥ यशवानमिधानेन लिखितं च यथासुखं ॥१॥
शकशालिवाहन १७३९ ईश्वरा ... कार्तीककृ १ इंदुवार References -- No. Ms. of this Commentary is recored by Aufrecht
in his Catalogus Catalogorum.
मुहूर्तचूडामणि . No. 893
Muhūrtacūļāmaņi
201 1883-848
Size — 10 in. by 41 in.
Extent - 52 leaves; 13-14 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description-Country paper%3 Devanagarl characters%3; not very old
in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pige ment used for verse-numbers, headings and colophons; white
chalk used for corrections ; complete. Age - Samvat 1812. Author — Sivadaivajña, son of Krşņadaivajña. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ सर्वसिद्धिसदने खिलवंधे। दुःकृतौघविनिवारणदक्षे। विघ्नराजपदपंकजधामे चंचरीकसममस्तु मनो मे ॥ १॥ नवीनपधैर्गणका सशंकाः । स्युः पूर्वपधैर्नितरां विशंकाः ।
अतः शिवः सारवदायपधैर्मुहुर्त्तचूडामणिमातनोति ।। २॥ etc. fol. 5b इति श्रीकृष्णदैवज्ञविरचिते मुहूर्तचूडामणौ शुभाशुभप्रकरणं प्रथमं । । fol. 120 इति श्रीकृष्णदैवज्ञात्मजशिवदेवज्ञविरचिते महूर्तचूडामणौ नक्षत्रप्रकरण
द्वितीयं ॥
.
2
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vodangas
Bads-fol.52a
ये पाठयंति च पठंति लिखति चैनं संवीक्षयेपि कथयति जनायकावेली तेषां यशा गौरवनैपुण्यानि प्रशंदिराप्रसहितानि भजति वृद्धिं १०
इति श्रीकृष्णदैवज्ञात्मजश्रीमच्छिवदैवज्ञविरचितो मुहूर्तचूडामणिः समा. प्तिमगमत् ॥ १५॥
संवत् १८१२ वर्षे शाके १६७८ प्रवर्त्तमाने मधुमासे बहुलपक्षे प्रयो. दश्यां भौमवासरे पं। श्रीवृद्धिहंसगणि पं। श्रीतेजहंसग ॥ ज्ञानहेमगलाल. पठनार्थम् श्रीरस्तु श्रीशुभं भवतु कल्याणं च
याशं ............... परिपालयेत् ॥
लिखितं श्रीसूर्यपुरबंदिरे भृगुकच्छादागतेन सुखानंदेन लिखितोयं ग्रंथ ॥ परोपकृत्यै॥ श्रीगोडिपार्श्वनाथप्रसादात् अथ मुहूर्तच्डामणिनी अनुक्रमपति
लिखीयें छह तिथिस्वामितिथिश्रेष्टमध्यमउत्तमसिद्धियोगअमृतयोगदग्धयोग References - Mss.-A -Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,46301
iii, 100a. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat,
No. 679: A.S. B. Des. Cat. Vol. III. No. 2722. See also Dikshit's Bharatiya Jyo. PP, 283 and 473.
मुहूर्तचूडामणि
Mubūrtacūdāmani with टीका
with Commentary
549 No. 894
1895-1902 Size -108 In. by 41 in. Extent-48 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; not very old in
appearance%3; handwriting bold, clear legible and uniform, borders of some folios ruled in double black lines; edges slightly worn out; red pigment used for marking ; motheaten; modern paper also used; the Ms. contains both the
Text and the Commentary but is incomplete, Age - Not very old.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Author of the Text
Comm.
29
""
Sivadaivajña.
-
Begins (Text) - fol. 2a
- Lakşmidhara.
Jyotisa
सर्वसिद्धिसदने etc. as in No. 201 / 1883-84.
Begins ( Comm.) - fol. 16
Ends ( Text ) - fol, 480
Ends (Comm.)
श्रीमद्दागणपतिगुरुबटुकशारदाभ्यो नमः प्रणम्य गणनायकं गुरुपदानि तत्वार्थतो जनोपकृतिहेतवे शिव मुखोक्तचूडामणेः स्फुटार्थपदसत्कृतं चतुरसंमतं सद्विधौ तनोति करदीपकं विधिरति च लक्ष्मीधरः १ etc.
नर्मदापूर्वभागे तु शोणस्योत्तदक्षिणे
गं ... क्याः पश्चिमे भागे नक्रस्थेज्यो न दोषभाक् ॥ स्पष्टं ॥ ६१ ॥ - fol. 48b
-
अथ नक्रेज्यदोषस्य देशतो निषेधमनुष्टुभाह ॥ मगधे गौडदेशे च सिंधु The present Ms. is important as it is a single copy so far available.
मुहूर्ततत्त्व No. 895
Size 9 in. by 4 in.
1
Extent - 37 leaves; 6 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description
Muhurtatattva 424 A1881-82
Thick country paper; Devanagarl characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uni. form; borders not ruled; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; complete.
Age
Saka 1733.
Author - Kesavadaivajña.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
12
Begins-fol. 16
Vedangas
fol. 3a इति केशवदैवज्ञविरचिते मुहूर्ततत्वे त्याज्यप्रकरणं ॥ fol. 228 इति श्रीकेशव दैवज्ञ विरचिते मुहूर्ततत्वे मुहूर्तखंड समाप्तिमगमत् ॥
Ends fol. 36b
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीरामेश्वराय नमः ॥
गणाधीशं नमस्कृत्य etc. as in No. 430 / 1895-58.
मुहूर्त तत्त्व
No. 896
ज्योतिः शास्त्र etc. up to मम यशोभिवृद्धयै as in No. 430/ 1895-98 followed by इति श्रीकेशवदैवज्ञविरचिते मुहूर्ततत्वे द्वितीयकांड समाप्तं ॥ ॥ शके १७३३ प्रजापति नाम संवत्सरे दक्षिणायने हेमंततौं पौषे मास शुक्लपक्षे एकादश्यां तिथौ सौम्यवासरे मध्यान्दे ज्योतिर्विभिकदेवसूनुना दिवाकरेण लिखितं स्वार्थ परोपकारार्थं च ॥ छ ॥ श्रीसांबशिव ॥ श्रीरामेश्वराय नमः || || शुभमस्तु ॥ श्रीरामचंद्रार्पणमस्तु ॥ छ ॥
Reference - See No. 139 / A1882-83.
PRO
Size - 92 in. by 4 in.
Extent — 28 leaves; 9 lines to a page; 30 letters to a line. Description — Country paper ; Devanāgarī characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for verse numbers and colophons; occasional marginal notes; someof the edges seem to be moth eaten; complete.
Age – Samvat 1735, Saka 1600. Author – Kesavadaivajña. .Begins- fol. 1b.
Muhurtatattva
139
A1882-83
॥ श्रीवरदरमूर्त्तिर्जयति ॥ गणाधीशं नमस्कृत्य etc.
fol. 18a इतिश्रीसकलागमाचार्य श्री केशव दैवज्ञ विरचितो मिश्राध्यायः ॥
Ends - fol. 28a
ज्योतिः शास्त्र etc. up to मम जशोऽभिवृद्धयै भुवि ॥ १७५ ॥
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
followed by इति सकलागमाचार्यवर्य श्रीकमलाकरसुतश्रीकेशवज्ञविरचितं - मूहूर्त्ततत्वं संपूर्णं ॥ श्री ॥ संवत् १७३५ वर्षे शके १६०० प्रवर्त्तमाने । भाद्रपद शुद्ध ७ शदिने । नटपद्रवासिना ज्योतिर्विद्देवजी सुतदयालेन लिखितमिदं ॥ स्वार्थे वा परोपकाराय सर्वदा ॥ श्री ॥ मुलं शंकरेयं ॥ श्री ॥ श्री ॥ References - Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4634 ; ii, 1074, 218a; iii, 1000.
मुहूर्त तत्त्व
No. 897
Size. -
• 10 in by 4k in.
Age
Author
Begins fol. 2a
Shr
Bxtent – 17 leaves; 14 lines to a page 32 letters to a line. Description - Country paper : Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red ink used for headings and colophons; edges worn out; fol. 1 missing ; incomplete.
Samvat 1797 : Saka 1662.
Kesavācārya.
-
—
Ends fol. 18a
B - Descriptive Catalogues - Bikaner Mss. Cat. No. 688; B. B. R. A. S. Cat. No. 317.
References
13
दशमैकोनविंशेद्वसंख्ये ।
पंचक्षैष्वेकविंशाष्टतिमित इनतथिं चचांडेऽत्रचोभेत् ॥ ६ etc.
Muhurtatattva 501 1892-95
-
ज्योतिःशास्त्र etc. up to मम यशोभिवृद्धयै भवि ॥ १७२ ॥ as in No. 430/1895-98 followed by इति श्री केशवाचार्यविरचितं मुहूर्त्ततत्वं संपूर्ण समाप्ता ॥ संवत् १७९७ शाके १६६२ प्रवर्त्तमाने पौषमासे कृष्णपक्षे तिथौ १४ चतुर्दश्यां शनिवासरे । लिखितं कल्हा के सोरायरूपनगरमध्ये । आत्मपठनार्थ ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ।
See No. 139/A1882-83.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
मुहूर्ततत्त्व
Muhurtatattva
430 No. 898
1895-98 Size — 11in. by 54 in. Extent - 15 leaves; 16 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters: old in
appearance ; handwriting clear and legible but rather careless ; red pigment used for marking the portion; fol. 11 missing :
otherwise complete. Age-Samvat 1921.
Author - Kesava son of Kamalakara.
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ गणाधीशं नमस्कृत्य ज्यौतिषव्यावहारिक मुहूर्ततत्वं वक्ष्येहं केशवोथायशास्त्रतः ॥१॥ यदुक्तं केशवेनेदं संक्षिप्तं तद्विवर्द्धये नानाविशेषैः सद्योग्यैर्गणेशोथ तदात्मजः २ स्यजन् दुर्विदन्यैदुर्युतिमपि सदा दुष्टकरणं ससद्वर्गे देहे खलहशमपि स्वासनयुजि विधि ...ज्ञां बिभ्रद्विजयति बलं प्राप्य कमला.
पतिं ध्यायन प्राप्यस्यमलमनसा सिद्धिमतुला । ३ etc. . fol. 2a इति मुहूर्ततत्वे त्याज्यप्रकरणं ॥३॥ Ends-fol. 16a
श्रुतिस्मृतिपुराणजं समवलोक्य सत्संहिताः स्वबुद्धिसदृशं मयोदितमिहास्ति हीन कचित् ।। तदीयपरिपूर्तयेपि च सदोषसंशुद्धये .. विलोकयतु सजनो मम यशोभिवृद्धयौ भुवि ।। १७५
इति श्रीकमलाकरसुतश्रीकेशवविरचितं मुहूर्त्ततत्वं संपूर्ण शुभं संवत १९२१ मीति फाल्गुन शुक्ले ७ शनिवारे लीषतं शाकंभरपुरमध्ये जोपटगीर.
धारी स्वपठनार्थ शुभ Reference - See No. 139 A1882-83,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotina
S
मुर्ततत्त्व
Muhurtatattva
500 No. 899
. 1892-95 Size - 8f in. by 4f in. Extent -30 leaves; 10-11 lines to a page3; 20-25 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters%3; old in appear
ance; handwriting clear and legible but careless%3; borders ruled in double red lines; edges worn out and moth eaten on the left side: red ink used for colophons and headings; com.
plete. Age-Samvat 1727. Author - Keśavadaivajña. Begins - fol. 10
श्रीगणेशांधिकाभ्यां नमः॥
गणाधीशं नमस्कृत्य etc. as in No. 430/1895-98. Ends-fol. 30a
ज्योतिःशान etc. up to मम यशोभिवृध्यै भुवि ॥११४॥ as in No. 430/1895-98 followed by इति सकलागमाचार्यश्रीकमलाकरसुत. केशवदैवज्ञविरचितं मुहूत्ततत्वं संपूर्ण ।।
मुन्य व्यगेंदुमितचैत्रसिताष्टमीषु वारे भृगौ हि विलिलेष मुहूर्ततत्वं ॥ श्रीपुष्करात्मजपराशरवंशजातो राज्ये हरिनगरे नवरंग तद्वत् ।
संवत् १७२७ वर्षे चैत्रगुदि ८ भृगुवारे लिषितं पंच्यापुष्कररामतपुत्र
म ... रामेण भात्मपठनार्थ Reference - See No. 139/A1882-83.
715
मुहूर्ततत्त्व
Muhurtatattva INo. 900
1883-84 Size -84 in. by 4 in. Extent -47 leaves; 10 lines to a page ; 35-36 letters to a line.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
10
Vedangas
Description -Modern paper with watermarks; Devanagari charace
ters; handwriting small but clear, legible and uniform ; bor. ders ruled in double red lines%3 incomplete.
A Commentary on Muhûrtatattva of Keśavadaivajña. Age - Modern. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ गणाधीशं नमस्कृत्य ज्योतिष व्यवहारिकं ॥
मुहूर्ततत्वं वक्ष्येहं केशवोथाद्यशास्त्रतः॥१॥ सिद्धांतेपि ॥
यो ज्योतिष वेत्ति नरः स सम्यक् धर्मार्थमोक्षान्लभते यशश्च ॥ गर्गोपि॥
ग्रंथतश्चार्थतश्चापि कृत्स्नं जानाति यो द्विजः ॥
अग्रभुक् स भवच्छ्राद्ध पूजितः पंक्तिपावन इति etc. Ends - fol. 47a
अथ प्रतिसूर्यचंद्रलक्षणं स्निग्धे वैडूर्यशुले प्रतिदिन कृतिसद्रुक् च पीतेरुणेसं कृष्णे मृत्युश्च सौम्येबु यमदिशि मरुच्चोभयस्थेऽतिवृष्टिः । उचे राजक्षयोधो जनमृतिरुदिता चोरभीस्तत्स्रजास्यात्तद्दचंद्रेथ सर्व नृपतिभयकर प्राय उत्पातजातं ।। दिनकृतं प्रति भन्यो ......
मुहूर्ततत्त्वटीका
Mubūrtatattvaţikā
'348 No. 901
1882-83 Size — 9f in. by 5 in. Extent -111 leaves%3 11 lines to a page%3; 28 letters to a line.. Description - Thick country paper, Devanagari characters%3 old in
appearance ; handwriting clear, bold, and legible; borders of some folios ruled in double red lines; red pigment used for headings and colophons%3; folios slightly moth-eaten; edges slightly worn out; foll. 13-17 missing; hence incomplete,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
:Age-Appears to be old. "Author-Ganesadaivajiia, son of Kesavadaivajina; for Ganesadaivajia
__see Dikshit's Indian Astronomy pp. 259-59. Subject — A Commentary on the Mubūrtatattvra of Keśava Dalvajfia.
--- Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । यदुक्तं केशवेनेदं संक्षिप्तं तद्विवृद्धये
नानाविशेषैः सद्योग्यैर्नणेशोथ तदात्मजः॥ स्पष्टार्थ ॥
त्यजन्दुर्धिष्ण्यं दुर्युतिमपि सदा दुष्टकरणं ससद्वर्गे देहे खलाशमपि स्वासनयुजि ॥
विधिज्ञाज्ञां बिभ्रद्धिजपतिवलं प्राप्य कमला. · पतिं ध्यायन्फाश्यस्यमलमनसा सिद्धिमतुलां ॥१॥
दुर्धिष्ण्यं दुष्टनक्षत्रं दुष्टस्था च धिष्णनोकोनिवसनमित्यभिधानात् ॥ etc.. Ends - fol. 1160
___ अलिंदेभ्यो जाताः भलिदंजाः ये ... अंकाः तेषां युति: इता गता गृहमिति ।। १ ध्रुवादिगृहाणां संख्या स्यात् ॥ एतदुक्तं भवति ॥ द्वारदिशि एक: स्थाप्यः। तस्याः सव्यंद्विति यदिशि श्रीगणेणेशाय नमाः॥ श्रोरस्तु कल्यं
णमस्तु श्र॥ श्र। श्री। श्र। References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 4632;
ji 2184. B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 689.
मुहूर्ततत्त्व with टीका
Muhūrtatattvas with Commentary
140
No. 902
A/1882-83 Size - 104 in. by 5 in. Extent-153 leaves%3 11-12 lines to a page3; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting clear and uniform but rather carelest;
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
borders ruled in double black lipes ; red pigment used for marking the portion; edges worn out and torn; moth-caten%3B foll. 32, 33, 34, 58, 91 missing wbile foll. 81 and 137 repeated;
the Ms. contains both the Text and the Commentary. Age - Appears to be old. Author of the Text-Kesavadaivajia.
, Comm. - Gaņeśadaivajña. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ श्रीमत्स्यध्वजताललक्ष्मसहितं विद्याधरैः सेवितं लक्ष्मीसच्छयलालितं विधिपुरोगाराधितं सिद्धये ॥ यद्भष्टांबुसुदुर्लभं सुमनसामप्यातरत्नाकर
वंदे भीप्सितकामदं निजगुरुश्रीकेशवाच्छंबुज ॥१॥ etc. Begins (Comm.)-1b
अर्थद्वयबाची। विष्णुपक्षे गुरुपक्षे चेति । स यथा ॥ श्रीलक्ष्मीः । मत्स्य .
ध्वजो मदनः॥ ताललक्ष्मा बलभद्रः॥ तैः सहितं ॥ etc. Ends (Text)-fol. 157a
ज्योतिःशास्त्रमहार्णवः etc. Ends (Comm.) - fol. 157b
श्रीकेशवोक्तं हि मुहूर्ततत्वं स्वल्पं मयान्यैबहुभिर्विशेषै। पूर्ण विधायथतदीयकासमापितातच्चरणप्रशसादात् ॥ २ ॥ यत्र सज्जनब्राक्षान्या यन्त्र पुण्यकृतोजवाः॥ यत्र न द्रोहिणो धूत्तीस्तत्रैवेषास्तु सुस्थिवाः ॥
इति श्रीसकलागमाचार्यवर्यश्रीकेशवदैवज्ञविरचितस्य मुहुर्ततस्वस्य टीका
तदात्मजश्रीगणेशदैवज्ञविरता संपूर्ण ॥ शुभमस्तु । Reference -See No.348/1882-83.
मुहूर्ततस्व with टीका No. 903
Muhūrtatattva with Commentary
406 1884-86
Size - 9 in. by 5,ip.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
19
Extent -80-leaves%3 18 liues to a page; 35-36 letters to a line. Description - Thick country paper , Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting small but clear, legible and unte form ; borders ruled in single black lines; edges extremely worn out; every folio more or less moth-eaten; white chalk used for corrections%3; folios pasted with paper-slips: both
the Text and the Commentary complete. Age - Samvat 1817.
Author of the Text - Kesava.
" , Comm. -Ganesa. Beglos -- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः। श्रीगुरुभ्यो नमः।
श्रीकांतारेस्वराय नमः ।।
श्रीमत्स्यध्वजताललक्ष्मसहितं etc. up to ताललक्ष्मा बलभरः तैः .... सहितं । as in No. 140/A1882-83. Ends (Text) - fol. 80a
ज्योतिः शास्त्र etc. up to मम यशोभिवृध्यै भुवि ॥ १७५ ॥ followed by श्रीकेशवोक्तं हि मुहूर्ततत्वं etc. up to धूर्तास्तत्रैवैवास्त सुस्थिता ॥३॥ श्री श्री as in No. 140/A1882-83.
रामाष्टपंचेंदुमिते शाके १५८३ राधे सितासूर्यतिथौ गुरौ च ॥
श्रीकृष्णनामा लिखन्मुहूर्ततत्वस्य भाष्यं कुलिरस्थिते वो ॥१॥ __ श्री ।। संवत् १८१७ शाके १८५२ प्रवर्त्तमान्ये उत्तरायनगते श्रीसूर्य वशंतरतौ महामंगल्यप्रदे पूण्यपवित्रमासोत्तमासे शुभकारिफाल्गुणमासे शुक्ला पक्षे ५ घटो २८ पल ३९ मूहूर्ततिथौ बुधवासरे श्रीसूर्योदयात् गतघटी ३३ पल भूसमये मुहूर्ततत्वस्य टीकायां लिखितः । कतारगांममाहाशुभस्थान्ये चातुर्वेदिमोठग्न्यातियजोसी श्री ५ जोसी श्रीदेवसुतजीवनेन लिखिता मुहू. तत्वटीकात्मपठनाथ ॥ परोपकारार्थ ॥ यासं पुस्तकं दृष्टवा तासं लिखितं मया ।।
यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥ लेषकपाठकयो शुभं भवतु श्रीकांतारेश्वरजयतु ॥ कल्याणमस्तु । श्री॥
अष्टभावान्मतिविभ्रमाच्च यदर्थहीनं लिखितं मयात्र ॥
तत्सर्वमार्यैः परिशोधनीयं कोपं न कुर्यात् खलु लेखकस्य ।। श्रीरस्तु॥ कल्याणमस्तु । शुभं भवतु ॥
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
__जे पूस्तकयो लवेतेने कांतारपूछे ॥ शारणेस्वर पूछे । भरतेस्वर पूछे । ... वेपराभवानि पूछे॥छ । श्री॥॥छ । Reference-See No. 348/1882-83.
मुहूर्ततत्त्व
Muhurtatattva with टीका
with Commentary
550 No. 904
1895-1902 Size - 11} in. by 51 in. Extent - 140 leaves ; 12 lines to a page ; 35-40 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanagari characters; old and
blackish in appearance; handwriting clear and legible but rather careless; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers; Ms. worn out and motheaten; every folio more or less moth-eaten; both the Text
and the Commentary complete. Age - Saka 1559. (Date of composition ?). Author of the Text-Kesava.
" Comm.-Visvanatha. Begins ( Text) - fol. 20
गणाधीशं नमस्कृत्य etc. Begins (Comm.) - fol. 10
श्रीमहागणपतये नमः॥ श्रीविश्वेश्वराय नमः॥
श्रीमत्स्यध्वजताललक्षसहितं विद्याधरैः सेवितुं .... लक्ष्मीसच्छयलालितं विधिपुरागाराधितं सिद्धये॥
यद्मष्टावुसुदुर्लभं सुमनसांमप्यात्तरत्नाकर
वंदेभीप्सितकामदं निजगुरु श्रोकेशवांघ्रयंबुजं ॥ १॥ etc. Ends (Text)- fol. 140a
. ज्योतिःशास्त्रमहार्णवा etc. up to मम यशोभिवृद्धथै भुवि ।। Ends ( Comm.) – fol. 1400
श्रीसांवत्सरवर्पसे वितपदांभोजद्वयो विश्रुते गोने काश्यपकेभवद्गुणनिधिः श्रीविश्वनाथो द्विजः।
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
21
श्रीविश्वेश्वरदुढिभैरवमहाविस्थश्नपूर्णादिभिः संकाशच्छुभकाशिकास्थितिपरश्रीबालकृष्णव्हयः ॥ १॥ ब्रह्माचैरपि वांच्छितेसुमणिकर्ष्याख्येभिशेकेरतस्तीर्थे नंदशरेषुभूमितशर्केद्रेऽलीलिखत्तुब्सुतः । राधे कृष्णसचंद्रवासरशिवातिथ्यां सुटीकामिमा भेजोनिश्वर माद्ययोग इह मे क्षंतव्यभागो भ्रमान् ॥३॥ छ ।
विठ्ठलस्य पुस्तकं ॥
मुहूर्ततत्त्व
Muhurtatattva with टीका
with Commentary
188 No. 905
1902-1907 Size - 12 in. by 5 in. Extent - 82 leaves ; 12 lines to a page; 45-48 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled ; red pigment used to indicate the Text; yellow pigment used for correc. tions.
Age - Saka 1736. Author of the Text - Kesava. ___n , Comm. -Gapesa. Begins (Text) - fol. 2a
- गणाधीशं नमस्कृत्य etc. Begins (Comm.) - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ।। श्रीमत्स्यध्वजताललक्ष्मसहितं विद्याधरैः सेवितं । लक्ष्मीसच्छयलालितं विधिपुरोगाराधितं सिद्धये ।। पन्द्रष्टांबुसुदुर्लभ सुमनसामप्यातरलाकरं वंदेभीप्सितकामदं निजगुरुं श्रीकेशवांध्रयंबुजं ॥१॥
अर्थद्वयवाची ॥ विष्णुपक्षे गुरुपक्षे चेति स यथा ॥ श्रीलक्ष्मीः मत्स्या ध्वजो मदनः ॥ etc.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
aa
Vedāngas
Ends (Comm.) -- fol. 82
नानाशास्त्रकलाकलापचतुरः श्रीकेशवो दैववित् लक्ष्मीजानिरवात्यर्क। निखनौ मौहूर्चतत्वं व्यधात् । अस्मिस्तच्चनुभूगणेशरचिते तस्यामले प्रस्फुटे । व्याख्याने निरगादिदं प्रकरणं स्वमासदिष्टं फलं ॥
इति श्रीसकलागमाचार्यविरचितस्य मुहूर्ततत्वस्य टीकायां स्वमाभ्यायः ।। इति मुहूर्तखंड समाप्तं ॥
इदं पुस्तकं स्थावरक्षेत्रनिवासिनां पुराणिकोपनामकानां सखाराममहानां
॥ शुभं ॥ श १७३६ चैत्रे शनी समाप्तिमगमत् ॥ गजाननप्रसन्नोस्तु Reference -See No. 348/1882-83.
मुहूर्तदर्शन
Muhūrtadarsana
551 No. 906
1895-1902 Size - 12 In. by 4 in. Extent-114 leaves%3; 10 lines to a page%3; 40 letters to a line. Description - Modern paper with water-marks; Devanagari characterss
new in appearance; handwriting clear, legible and uniform, borders not ruled; red pigment used for marking verse-num. bers and headings ; the Ms. is moth-eaten in the margins and else where ; complete.
The Ms. is copied by one Sesagiri who seems to be a Kanarese man as seen from the last sentence.
Another name for the present work appears to be Vidya. madhaviyā but it differs from the work of the same, a Ms. of
which is described in the I.O. Cat. No. 6331A. Age-Amodern copy. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
श्रीवेदव्यासाय नमः॥
। भयं मुहुर्तदर्शनप्रयोगः ॥ द्वैमातुरस्यमिव यत्र निजां प्रसिद्धि नेतुं ततो मनुजताधिजतोतमांगे ॥
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
23
भाति स्फुट विघटिताखिल विघ्नसंघो विघ्नाधिपः स दिशतादुनिशं श्रियः १ ॥
पुरातनाचार्यसमीरितात्मा विचार्य तद्वाक्यशतैः समर्थयत् ॥
उदीरितं चानुदितं समर्पयदिमां विधत्ते सुमुहुर्त्तदीपिकां ॥ ६ । etc. Ends-fol. 114a
एतद्विधामाधवीयाभिधाने ज्योतिः शास्त्रं ये पठंतीह भक्त्या ॥ प्रीतास्तेषामीश्वरांशग्रहास्ते कुर्वत्यायुर्वित्तविज्ञानवृद्धिं ॥२६॥ वदन्प्रसूनाग्रहचारमाला शास्त्रक्रमाचार्यसमुद्रवं च ॥ अध्याय एवं त्रिगुणाष्टसंख्यैः श्लोकैः कृतिः पंचदशोत्र पूर्णः।
ऋतुलक्षणगोचरफळशास्त्रं क्रम आचार्योत्पत्तिमोदलादलक्षणगळनूविधिसुव इप्पत्तनाल्कुश्लोकदिदं रचितवादहदिने दिनेय अध्यायविल्लि संपूर्णवाइतु ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ छ ॥ छ । कोलापुरोपनामकः शेषगिरिस्यदं पुस्तकं ।
मुहूर्तदीपक
Muhūrtadipaka
841 No. 907
1884-87 Size - 9 in. by 4 in. Extent - 21 leaves ; 7 lines to a page ; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders
ruled in double red lines%3; red ink used; complete. Age-Samvat 1884 : Saka 1749. Author - Ramasevaka. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीमनारायणं नत्वा रामसेवकशर्मणा। मुहूर्तदीपको नाम बालबोधाय रच्यते ॥१॥ माघफाल्गुनवैशाषजेष्टाषाढे शुभे दिने॥
रोहिणीमृगहस्तान्त्यमघामूलोतरान्विते ॥ ॥ etc. Ends -fol. 210
पूर्वाषढादिभे तुर्ये शनेः स्युर्दश वत्सराः वसुत्रयं गुरोः प्रोक्ता ऊनविंशतिवत्सराः २१८
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
24
Vedāngas
राहोस्तु द्वादश प्रोक्ता उतराभाद्रपादतः एकविंशतिवर्षाणि शुक्रस्य कृतिकात्रये २४९
इत्यष्टोतरी दशा ॥ इति श्रीदेवीदतात्मजत्रिवेदरामसेवककृति मुहूर्त
दीपक ॥ समाप्तः ॥ References — Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- li,
____1074; iii, 100a. B- Descriptive Catalogues :- For a described
Ms. of this work see A.S. B. Vol. III. No. 2793 where it is included under Dharma. Sastra.
मुहूर्तदीपक
Muhūrtadipaka
716 No. 908
1883-84 Size — 84 in. by 44 in. Extent -11 leaves%3; 10 lines to a page%3; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out and slightly scom to
be moth-eaten; complete. Age - Appears to be old. Author - Mahadeva. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ प्रणम्यैकरदं देवं सारदां गुरुमेव च ॥
मुहूर्तदीपकं कुबे बालाज्ञानतमोपहं ॥ १ ॥ etc. Ends — fol. 112
भाधानामवद्यपद्यरचनां नानान्विचिंत्यात्मना लोकानां व्यवहारदर्शनविधौ सप्तेषु ५७ वृत्तौ स्फुटौ ॥ श्रीमदैवतराजपूजितपदः श्रीकान्हानजिद्वाडवः सूनूस्तस्य मुहूर्तदीपककरो देवं महादेवजित् ॥ ५९॥
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
25
इति श्रीमहादेवविरचिते मुहूर्तदीपकं संपूर्ण ।।
याशं पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिखितं मया ॥
यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न दीयते ॥ श्रीरस्तु ॥ छ । श्रीः ।।
कल्याणमस्तु॥ References - Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,4630, 1
1074, 218a; iii, 1000. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No. 3026,
B. B. R.A.S.Cat. No.313.
मुहूर्तदीपक
Muhūrtadipaka
___892
है
No.909
1891-95 Size -10 in. by 6, in. Extent -8 leaves ; 12-13 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for headings and verse-numbers; occasional diagrams used; edges worn out slightly moth-eaten; complete.
Age - Appears to be old.
Author-Mahadeva.
Begins -- fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः ।। अथ मुहूर्त्तदीपकप्रारंभः॥ प्रणम्यैकरदं etc. as in No. 716/1883-84.
Ends-fol. 80
चापेत्य दिनक्रतू etc. up to श्रीमान्महादेवकः ॥ ५८ ॥ etc. as In __No. 716/183-84 followed by इति श्रीमूहुर्तदीपकं संपूर्ण ॥ समास ॥
...
संपूर्ण ॥छ॥
Reference - See No. 716/1883-84.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
26
I...
मुहूर्तदीपक with टीका
No. 910
• Size - 11th in by 5g in.
Extent - 43 leaves; 10-11 lines to a page; 30-35 letters to a line.
Description
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform | borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; Text in the middle with Commentary above and below it; both Text and Commentary complete.
-
Age
Not very old.
Author of the Text - Mahādeva.
Subject - A Commentary on the Muhuriadipaka of Mahadeva.
Begins (Text ) - fol.10
Vedangas
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
प्रणम्यैकरदं देवं सारदां गुरुमेव च
मुहूर्त्तदीपकं कुर्वे बालाज्ञानतमोपहं, etc.
Begins (Comm.) - fol. 16
Muhurtadipaka with Commentary
120
A/1879-80
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
Ends (Text) - fol. 43a
ग्रंथकर्त्ता कथयति ॥ अहं मुहूर्त्तदीपकं कुर्व मुहूर्त्तान् जातकर्मादि संस्कारसमयात् दिपयतीति किं कृत्वा etc.
"Ends (Comm.)
श्रीमदैवत राजपूजितपदः श्रीकाहान्जीद्वाडवः सुनुस्तस्य मुहूर्त्तदीपकं मकरोदेनं महादेवकः । ५८।
इति श्रीमुहूर्त्त दिपकसंपूर्णम्
- fol. 43a
रत्नको शव्यवहारसार शीघ्रबोधिव्यवहारप्रकश सज्जनवल्लभराजवल्लभदनशतमुहूर्त्ततत्वादिनिबंधात् नानाः अनेकप्रकारेण आत्मना चित्तेन विचार्य विचित्या किंनिमित्तं लोकानां सर्वेषा व्यवहारsमुहूर्त्तदर्शनस्य विधिस्तनिमित्तं वस्तुभ्यवहरदर्शनं नु दीपेनैव भवति । तथा सप्तेषु सप्तयं च सुवृत्तः
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
2
Jyotiga : - कृत्वा मुहूर्त्तदोपमकरोत् ॥ इति ॥ यथ दीपे वृत्तिस्तथान ससपंचाशत वृत्तलक्षणावृत्तिस्तथाहेतुभूतऽया वालावबोधा ॥ ५८ ॥
इति श्रीमुहूर्त्तदोपकायां संपूर्णम् ग्रंथसंख्या ८००। समाप्तः ॥
मुहूर्तभैरव
Muhūrtabhairava No. 911
544(ii)
1899-1915 " Size - 8 in. by 4g in. Batent = 25 leaves; 13 lines to a page ; 30 letters to a line. ai Description - Country paper; Devanāgari characters; old in ap
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines: red pigment used for verse-numbers; foll. 1, 2, 22, 23, 24, 25, 27, 28 missing: incomplete.
As many folios are wanting it is difficult to ascertain the
name of author. Age – Appears to be old. Author - Not mentioned. Begins abruptly - fol. 3a
विवाहे गमने वेशे गुरुकार्कीनभूकुजौ ॥ सूर्यास्तपौ रवौ कामे ॥ ७॥१३ मनुतक्षौनुकतरी ॥ २६ ॥
भानंदकालो धूम्राक्षौ सौम्यध्वाक्षौ ध्वजस्तथा ॥
- वत्सवज्रौमद्रश्च क्षत्रं मित्रं च मानसं ॥ २७ ॥ fol. 79. इति मुहूर्तभैरवे शुभाऽशुभप्रकरणम् ॥ fol. 11b इति मुहूर्तभैरवे नक्षत्रप्रकरणम् ॥ Bads - fol. 330
तं धं पंचद्विवश्यग्नौथद्विफद्विरचद्वयं ॥ दिने कौद्याविरत्रणितं द्विधं मद्विरत्रयं ॥३॥ थदिसद्विरवर्घते शनौ निश्यमृतं मात्॥ साईबर्गत्रयं ताय गणनार्थ नृपा १ दक्षरेः ॥ ४ ॥ शुभत्तादनृतं प्रोक्तं प्रावतेकालउष्ट्रजो॥ शून्योनवे फलं दुष्टमसमान्तोक्तं पृथक् त्वह ॥५॥
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
28
Dedangas
.. शनिरात्रौ ॥
Then follows a Koşţaka.
मुहूर्तमञ्जरी
Mubūrtamañjari
431 No. 912
1895-98 Size: — 10% in. by 41 in. Extent -7 leaves; 11 lines to a page; 32-35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting small, clear and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for headings and colophons; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; the Ms. contains 1-4 gucchas.
___The work seems to have been composed In 1726 Samvat, cf. the chronogram given in the extract No. 545
of the Ulwar Catalogue. Age-Samvat 1897. Author - Yadunandana. Subject — A treatise on horoscopy. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ कारुण्यपूर्णौ चरणो शरण्यौ वंदे गुरूणां तरुणांबुजाभौ ॥
ययोः स्मृतेशनि सुखः प्रदायाः प्रसू ... पुंजाः प्रलयं प्रयांतिः ॥ etc. fol. 20 इति श्रीमत्पंडितयदुनंदनं विरचितायां मुहूर्तमंजऱ्या संस्कारमुहूर्त
_ विचारो नाम प्रथमो गुच्छ । Ends - fol. 70
कार्तिके पांडुरे पक्षे पूर्वभेद्वेकादशीषु वा॥ वड... दि १२ (७) २६ भूमिते वर्षे समाप्तिमियमागताः ४८ ॥ गुच्छैश्चतुर्मिः सहितासुमंजुलाश्लोकैर्धरादि १.१ क्यमितेः समन्विता ॥ विनिर्मितेयं यदुनंदनेन सा सतां सुखायास्तु मूहुर्तमंजरीः॥ ४९ ॥
इति श्रीमत्पंडितयदुनंदनविरचितायां मुहूर्त्तमंजऱ्या व्यवहारविचारो नाम चतुर्थी गुच्छा शुभं भूयात् ॥ लिषतं मि । श्रभवानीप्रसादगंगाजीनी
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
20
टरामघाटवासी जैपुरकापरजनामध्येद्यौसापरगनैजोज ॥१॥ अग्नेयत २ फकु.
कृनकावति गोमनकट संवत् १८९७ References - Mss. -A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 4630%; ii
107a, 2184; iii, 1004. B- Descriptive Catalogues:- Ulwar Mss. Cat. No.
1906 Extr. No.545%BI.O.Cat. Nos. 3028 and . 6362.
मुहूर्तमार्तण्ड
Muhūrtamārtanda
717 No. 913
1883-84 Size – 8f in. by 47 in. Extent-20 leaves%3; 13-14 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting small but clear and legible; borders ruled
in double black lines; complete. .
The work was composed in Saka 1493. ge - Saka 1677. Author - Narayana. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वतिय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ सींदूरोल्लसितमिभंद्रवक्त्रमंबां श्रीविष्णुवियतिचरान्गुरुप्राणम्य।
बम्हर्थ विबुधमुदे लघुमुहुर्त्तमार्तण्डं सुगममहं तनोमि सिद्धयै ॥ १॥ etc. Ends - fol. 60a
त्र्यंकेद्रप्रमिते ॥४।९।३० वर्षे शालिवाहनजन्मतः ॥ कृतस्तपसि मातंडो यमले जयत्तूतः ॥ ६३ ॥ पूर्व वाक्यार्थमादाय ग्रंथोपरचितो लधु । पठनार्थमशक्तानामंगीकार्यो बुधैर्मुखदो ॥६४॥ भासीसासमणैरणनगरे श्रीकौशिकास्यानूयेनंतोवाजसनेपि पूज्यचरणे माध्यंदिनीयाग्रणीः ।। कृष्णस्तत्तनयः श्रुतिस्मृतिविदामग्नेसरेज्यो हरिस्तत्पुत्रः श्रुति वितदात्मजवरोनंतग्निहोत्री गुरुः ॥१५॥
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
शाके बाणसहिषवे, १५८५ परिमिते संवत्सरे शोभकृत् पोशतिथौ अष्टम तीदिने चंद्रश्विरूक्षं तथा। . योगसिद्धमनौ च राघवकृते सर्वार्थ लिखितं मया ॥१॥छ॥ .
इति श्रीमदनंताख्यच्यातुर्मास्ययाजिपुत्रनारायणविरचिते मुहूर्त्तमार्तडे ग्रंथालंकारः॥
प्रकरणं शोडशं संपूर्ण समाप्तोयं मुहूर्त्तमातंडग्रंथः॥ Then follow some verses. At the end we have - ईति मुहूर्तमार्तड ग्रंथ समाप्तः सके १६७७ फाल्गुन
मुहूर्तमार्तण्ड
Mubūrtamārtaņda
967 No. 914
1886-92 Size -12% in. by 5} in. Extent -- 11 leaves; 11 lines to a page; 42 letters to a lipe.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbert and colophons; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; occasional marginal notes ; edges slightly worn out; fol. 10, 11, 12 missing.
Age — Appears to be old.
Author - Narayana. Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ सिंदूरोल्लसितमिमेंद्रवस्त्रमंबाश्रीविष्णुं बियतिचरान् गुरून् प्रणम्य ॥ बव्हथं विबुधमुदे लधु मुहूर्त्तमातडं सुगममहं तनोमि सिद्धयै ॥ १॥ यामाई कुलिकं दिनद्धिमवमं पूर्व दलं परिघं विष्टिं वैधतिपातसंक्रमणकं गंडांतमेकार्गलं। .
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
कृष्णानंग १३ चतुर्दिनं रविशशिक्रांत्यो समत्वं खला
होरां रात्रिदिनार्द्ध के क्षयदिनं पित्रोनन्यावं ॥२ ।। etc. Ends - fol. 14a
- श्रीमत्कौशिकपावनो up to तीर्थसिद्धि ।। as in No. 717/1883-84.
इति श्रीमदनंताख्यचातुर्मास्ययाजिपुत्रनारायणविरचिते मुहूर्त्तमार्तडे ग्रंथाहंकारः॥
समाप्तोयं मूहूर्तमासंडः ॥ ग्रंथसंख्या श्लोक ४०० Reference - See No. 889/1891-95.
मुहूर्तमार्तण्ड
Muhūrtamārtanda
888 No. 915
1891-95 Size — 104 in. by 5 in. Extent-17 leaves%3 10 lines to a page%3; 28-30 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; bandwriting clear and legible but not quite uniform ; borders of some folios ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons%3; edges worn out3B
incomplete. Age -Appears to be old. Author-Narayana. Begins - fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः अथ मुहूर्तमातंडमूलप्रारंभः॥ मातंडोवतु वाचंतः पादैर्जाउपतमोहरः॥ वृतबद्धतनुः सेव्योऽभीष्टदो विश्वलोचनः ॥१॥ सिंदूरोल्लसितमिभेद्रवक्त्रमंबां श्रीविष्णु वियतिचरान् गुरून्प्रणम्य ।।
बव्हर्थ विबुधमुदे लघु मुहुर्तमार्तडं सुगममहं तनोमि सिद्धयै १॥ etc. fol. 54 इति श्रीमदनंताख्यचातुर्मास्ययाजिपुत्रनारायणविरचिते मुहुर्तमार्तडे
संस्कारकरणं ॥ Ends abruptly -- fol. 170
क्रोधक्षौररतिश्रमामिषगुडधुतास्तु दुधासवक्षाराभ्यंगमया सि .........
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
82
References – See No. 889 / 1891-95.
मुहूर्त मार्तण्ड
No. 916
Size -
Age
8 in. by 57 in.
—
Extent 21 leaves; 13 lines to a page; 22-24 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance ; handwriting clear, legible but not quite uniform; borders not ruled; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes; edges slightly worn out; complete.
The work seems to be composed in Saka 1493
Saka 1752.
Author - Narāyana.
Begins fol. 16
Vedängas
-
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ सिंदूरोल्लसितमिर्भेद्र वक्त्त्रमं बांश्रीविष्णुं वियतिचरान् गुरून् प्रणम्य ॥ बर्थं विबुधमुदे लघु मुहूर्तमार्तंडं सुगममहं तनोमि सिध्यै । १ ॥ etc.
Ends - fol. 216
Muhurtamārtanda
श्रीमत्कौशिकपावनो हरिपदद्वंद्वार्पितात्मा हरि स्तज्जोनंत इलासुरोचितगुणो नारयणः तत्सुतः ॥ ख्यातं देवगिरेः शिवालयमुदक् तस्मादुदुक्टा परग्रामस्तद्वतिर्मुहूर्तसदनो मार्तंडमात्राकरोत् ॥ ६०
889
1891-95
षष्ठायुतशत १६० वृत्तबंधमेनं मार्तडं पठति नरः स विश्वपूज्यः ॥ बन्दायुः सुखधनपुत्रमित्रभृत्यां संप्रामो ... त्यविकलधीश्व तीर्थसिद्धिं ॥ १ ॥
त्र्यंकेंद्रप्रमते वर्षे १४९३ शालिवाहन जन्मतः ॥ कृतस्तपसि मार्तंडोयमलं जयतूद्गतः
हृति मुहूर्तमार्तंडः समाप्तः ॥ छ ॥
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
"
Then after two verses
शके १७५२ विकृतिनामसंवत्सरे पौषे मासि शुक्लपक्षे प्रतिपद्यतिथी गुरुवासरे पूर्वाषा दिवसनक्षत्रे तद्दिने इदं पुस्तकं जोयसि इत्युपनाम कहरि पंतात्मजेन माहादेवेन लिखितं ॥ स्वार्थ परोपकारार्थं च ॥
मुहूर्त मार्तण्ड
No. 917
References – Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4638 ; ii 1074; iii, 1000.
यादृशं पुस्तकं दृष्टवा तादृशं लिखितं मया ॥ यदि शुद्धमशुद्धं वा मम दोषो न विद्यते ॥ १ ॥
श्रीगजानन प्रसन्नोस्तु ||
Size - 12 in. by 43 in.
- Extent
Description
Jyotisa
-5
Age – A modern copy.
Author – Begins -
B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cati No. 684; I. O. Cat. Nos. 3023-24 ; B. B. Ro A. S. Cat. Nos. 319-20.
-23 leaves; 8 lines to a page; 45-50 letters to a line.
Modern paper with watermarks; Devanagarl characters new in appearance; handwriting clear, legible and uniform 3 borders ruled in double red lines; borders of some folios ruled in two black lines with a red line between them; yellow pigment used for corrections; the folios numbered as 1-9; then 1-10 and then 5-8; incomplete.
3B
Not mentioned.
.fol. 1a
Muhurtamārtanda
189 Viśrāma (i)
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
॥ शुद्धां गोत्र कुलादिभिर्गुणगतां कांतां वरोद्वहेद्वर्णोवश्यभयो निखेचरगुणाकूटं च नाडीक्रमात् ॥ वर्णाद्याबलिनो यथोत्तरमहीं इर्धं गुणैक्यं शुभं
वर्णा विप्रमुखा झषादिद्द वरो वर्णोत्तमस्याच्छुभः ॥ १ ॥ etc.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
fol. 24 इति मुहूर्तमाण्डघटितविचारः ॥ Eads - fol.70
तथा च नारदः॥ ज्येष्ठेन ज्येष्ठयोः कार्य नृनार्योः पाणिपीडनं। तयोरेकतरज्येष्ठे ज्येष्ठमासेपि कारयेदिति ।।
दोषांतरमाह॥ हिमरुचिचद्रमसंज्ञे ज्योनखेटान्वितं । बुधगुरुरहितान्यखेटयुक्तं पापग्रहशुक्राणामन्यत ..........
• मुहूर्तमार्तण्डटीका
Muhūrtamārtandatikā
552 No. 918
1895-1902 Size - 85 in. by 5 in. Extent -10 leaves%3 12-13 lines to a page%3 25-28 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old and black
ish in appearance; handwriting careless and in some places not quite legible; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections; edges worn out; Ms. moth. eaten in the margins and elsewhere ; red pigment occasionally used for marking verse-numbers%3; foll. 1-17,54 & 66 missings
incomplete. Age - Appears to be old.
Author - Nārāyanabbatta.
Begins abruptly - fol. 18a
............ मे ध्रुव ......... लघुभैर्वा नक्षत्रैर्वा निदध्यात् ॥ लग्नबळं पूर्व. वत् ॥ तथा चोक्त बृहस्पतिना सहितायां ।
खडवारोह प्रकर्तव्यो दशमे द्वादशोपि वा।
शोऽपे दिवसे वापि द्वाविंशे दिवसेपि वेति ॥ etc. Ends abruptly -- fol. 1190
लग्ने वृषमिथुनके सेषकन्यकायां शस्तं कृषिप्रकरणं प्रवये निधाने इति ॥ अन्यस्व।
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
दशम्येकादशी चैव तृतीया च त्रयोदशी। सप्तमी पंचमी चैव प्रतिपच्च सुखावह ।। हत्यष्टमी बळीव नवमी सस्यघातिनि॥
चतुर्थी की ... ... ... ... ... Reference-See No. 426/A-1881-82.
मुहूर्तमार्तण्ड with
Muhūrtamārtanda with टीका called
Commentary called मार्तण्डवल्लभा
Mārtaņdavallabhā
118 No. 919
A/1879-80 Size -98 in. by 4g in. Extent - 158 leaves; 9-10 lines to a page; 32-35 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgari characters 1
handwriting clear but somewhat careless and not uniforms borders not ruled ; red pigment used for colophons; yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes.
Both the Text and the Commentary complete. The
work was composed in Saka 1494. Age - A new copy. Author of the Text - Narayanabhatta. . . " Comm. - " Begins (Text) - fol. 3a
सिंदूरोल्लसित etc. as in No. 899/1891-95. Begins ( Comm.) – fol. 10
श्रीमहागणाधिपतये नमः
मातडोऽवतु etc. as in No. 426/A-1881-82. fol. 140 इति स्वोक्तमुहूर्त्तमार्तण्डटीकायां मार्तडवल्लभायां प्रथमार्तवप्रकरणं ।।
Bnds (Text)-fol. 15tb
श्रीमत्कौशिकपावनो हरिपदं etc. up to कृतस्तपसि मातंटोयमलं जयतूद्वत: as in No. 89911891-95.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
36
Vedāngas
Bnds (Comm.)-fol. 1576
मासीत् etc. up to पुरुषार्थक्ष्मांसमानः क्षमावाने as in No. 4261 A-1881-82 followed by इति श्रीस्वकृतमुहूर्तमार्तडटीकामार्तडवल्लभा समाप्ता ॥ छ।
Then again follows the Commentary of the last verse. We have at the end -
समुद्रलंघने खेदं हनमतेकः परं वेत्ति
पुस्तकलंघने खेदं विद्वज्जनो परं वेत्ति २ References -See No. 426/A-1881-82.
मुहूर्तमार्तण्ड with
Muhūrtamārtanda with टीका called
Commentary called मार्तण्डवल्लभा
Mārtaņdavallabhā
426 No. 920
A/1881-82 Size -11m in. by58 in. Bttent-129 leaves%3; 2-3 lines to a page3; 25-30 letters to a line. (Text)
8-10 , , 35-36 , (Comm.) Description - Thick country paper; Devanagari characters; hand
writing bold, clear and legible; borders ruled in double red lines and edges in single; Text in the middle with commentary above and below it; folios numbered in both margins ; red pigment used for marking while yellow pigment usod for corrections; both the Text and the Commentary complete.
The date of the composition of the work is Saka 1493. Age - Saka 1703. Author of the Text - Narayanabhatta.
» » Comm. - Begips ( Text)- fol. 2b
सिंदुरोल्लसितमिभेद्रेवस्त्रमंबा श्रीविष्णुं वियतिचरान गुरून् प्रणम्य ॥ बव्हथ विबुधमुदे लघु मुहुर्तः मात्तंड सुगमहं तनोमि सिदय ॥ १ ॥ etc.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Begins (Comm.)- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ मार्तडोऽवतु वाचनः पेदैर्जाप्रतमोहरः ।। वृत्तबद्धतनुः सेव्योऽभीष्टदो विश्वलोचनः ॥१॥ अर्थद्वयवाची । तत्र थमं सूर्यपक्षे॥
मार्तड: श्रीसूर्यः नोऽस्माकं वाचं भवतु रक्षतु ॥ etc. Ends (Text)-fol. 128a
श्रीमत्कैशिकपावनो etc. up to इति श्रीमुहूर्तडः समाप्तः ॥ as in
No. 889/1891-95. Ends (Comm.)- fol. 129a
तत्पुत्रस्तदनुग्रहात्तधिषणो नारायणष्टापर. ग्रामे शिष्यगणेच्छया निजकृतग्रंथस्य टीकां स्फुटं चक्रेस्यां कृपया परोपकृतये शोध्य दुरुक्तं बुधै। र्मा दक्षस्य विलोक्य धाष्टर्थमपि ते कुप्यंति नो सज्जनाः ॥ २॥ सुखनिधिपुरुषार्थक्ष्मा ।। १४९४ समाभिः समाभिः परिमितशककाले जातमार्तडटीकां ॥ लिखति पठति विप्रा सोच्य भूयारियां सुखनिधिपुरुषार्थक्ष्मासमावाक्षमावान् ॥३॥
इति श्रीस्वकृतमातडटीकायां मातंडवल्लभायां मूहूर्त्तमार्तड समाप्त ॥
श्रीशके १७०३ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 463a;
ii 1074, 218a; iii, 100a. B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 685%; I. O.Cat. No. 3025; B. B. R. A.S. Cat. No. 321.
मुहूर्तमार्तण्ड with
Muhūrtamārtaņda with टीका called
Commentary called मार्तण्डवल्लभा
Mārtanda vallabhā
176 No. 921
A/1883-842 Size - 13t in. by 6g in. Extent-114 leaves%3 15lines toa page3; 38-40 letters to a line.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedängds
Description -Thick country paper; Devanagari characters; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the portion; borders not ruled; edges slightly worn out; both the Text and the Commentary complete.
Samvat 1866: Saka 1732.
38
Age
—
Author of the Text
Comm.
99
Begins (Text) -
..
Size
Nārāyaṇabhaṭṭa.
- fol. 26
Begins (Comm.) - fol. 16
Ends (Text) fol. 112
No. 922
सिं (दू) रोल्लसित etc. as in No. 889 / 1891-95.
1
99
मुहूर्तमार्तण्ड with टीका called मार्तण्डवल्लभा
॥ श्रीगणेशाय नमः
arg etc. as in No 426/A1881-82.
Ends (Comm.) - fol. 1130
आशीत्सासमणौरनामनगरे etc. up to क्षमावा - ३ as in No. 426/A1881-82 followed by इति स्वकृतमुत्तमात्तंडटीका मार्तंडवल्लभा समाप्ता ।। संवत् १८६६ शाके १७३२ श्रावणकृष्णा षष्टां ६ भौमवासरे ॥ Reference See No. 426 / A1881-82.
श्रीमत्कौशिकपाaat etc. up to कृतस्तपसि मार्तंडो यमलं जयकृतमः as in No. 899/1891-95.
Muhurtamartanda with Commentary called Mārtaṇḍavallabhā
718
1883-84
11ğ in. by 4 ir.
Extent 60 leaves; 9-10 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description Modern paper; Devanagari characters; blackish in appearance; handwriting small but clear and legible; not
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotima
39
quite uniform ; edges worn out; borders of the first few folios ruled in double red lines; the rest have no borders; the Ms. contains both the Text and the Commentary; in
complete. Age - A new copy. Author of the Text - Narayanabhatta.
" , Comm. - " Begins (Text) - fol. 20
सिंदूरोल्लसित etc. as in No. 890/1891-95. Begins (Comm.)- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ।।
Atattaare etc. as in N5, 426/A-1881-82. Ends (Text - fol. 604
अभ्रकोणमवक्रिति गुरु ... पुत्राः क्रमात्पूर्णयादृष्टवान्ये चरणोत्तरं च सकलाः पश्यति पूर्ण धुतं ॥ भहो रात्रिलवोनवांशक इनांशस्विरादंशः क्रमा.
द्वर्गाः सन शुभजः परैस्तु सुहृदो नाब्ध्युत्तवर्गा तनु ॥३५।। Ends (Comm.)- fol. 60a
एतेषां पंचमंगाः। सर्वे मिलिताश्चतुर्दश भंगाः संपद्यते ॥ अथ दृष्टि
लक्षणमाह | followed by the verse above. Reference - See No. 426/A-1881-82.
मुहर्तमार्तण्ड with टीका called मार्तण्डवल्लभा No. 923
Muhūrtamārtanda with Commentary called Mārtandavallabhā
502 1892-95
Size - 114 in. by 51 in.
Extent - 55 leaves; 18-20 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters, hand
writing smali and rather çareless but legible ; borders of thç
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
first few folios ruled in double red lines and edges in single ; red pigment used for marking ; edges slightly worn out; fol.
6b blank; complete. Age-Samvat 1866.
Author - Narayanabhatta.
Begins — fol. 10
श्रीमते रामानुजाय ॥ श्रीगणेशाय नमः
Arastag etc. as in No. 426/A-1881–82. Ends - fol. 55a
अथैतत् ग्रंथांगांकरणार्थ बुद्धप्रार्थना पूर्ववाक्यार्थमिति सुगम। इति मुहूर्तमार्तडव्याख्या समाप्ता आसित्सासमणौरनामनगरे etc. up to अग्निहोत्री गुरु: as in No. 426/A-1881-82 followed by सं १८६६ शा
१७३१ पोस शु ५ गुरुवासरे Reference - See No. 426/A1881-82.
मुहूर्तमार्तण्ड with
Muhūrtamārtanda with टीका called
Commentary called मार्तण्डवल्लभा
Mārtaņdavallabhā
432 No. 924
1895-98 Size -121 in. by 4 in. Extent - 129 leaves%3; 7 lines to a page: 50-52 letters to a line. Description - Modern paper; Devanagari characters; new in appear
ance; handwriting clear, beautiful and uniform; borders ruled in triple red lines; wbite chalk occasionally used for corrections; edges of some folios slightly worn out and
moth eaten; complete. Age - Samvat 1861 : Saka 1726. Author - Narayapabhatta. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः Ajastag etc. as in No. 426/A-1881 82.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Ends-fol. 1280
भासीत्सारमणोरनामनगरे etc. up to सुखनिधिपुरुषार्थक्ष्मासमाना FATIT as in No. 426/A-1881-82 followed by gfa sihiarey. चातुर्मास्ययाजिपुत्रनारायणविरचिते मुहूर्त्तमार्तडे स्वकृतटीका मार्तडवल्लभा समाता ॥
संवत् १८६३ शके १७२६ मीति फाल्गुनशुक्लप्रतिपदा १ बुधवासरे ॥ यारशं .................. यत्नेन प्रतीपालयेत् ॥छ ।
श्रीरामचंद्राय नमः॥ References — See No. 426/A-1881-82.
मुहूर्तमाला
Muhūrtamālā
968 No. 925
1886-92 Size. - 121 in. by 4g in. Extent - 50 leaves; 9 lines to a page: 40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; bandwriting clear, legible and uniform; borders nct ruled; edges extremely worn out; some folios slightly torn red pigment used for verse-numbers and colophons%3; foll. 26,
28 missing: the Ms. ends abruptly; incomplete. Age - Fairly old. Author – Raghunātha. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः घेखनखच्छविमिथच्छुरितेन यस्मिन् रक्तांचलनाथनकौतुकमन्वकारि स्वेदोद्गमद्विगुणदानजलः स भूयान् भूयात्करग्रहविधिः शिवयोः शिवाय : रचयति कृष्णप्रीत्यै रघुनाथः सरसदैववित्तनयः
गुण्या मुहूर्तमालामर्थवतीं सूक्तिमौक्तिकैर्वृत्तैः २ etc. fol. 100 इति श्रीचित्तपावनजातीय-शांडिल्यकुलमंडनमण्डितज्योतिर्वित्सरसात्मज
रघुनाथकविकंठीरवविरचिताया महर्त्तमालायां संज्ञाप्रकरणं १
ons
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
42
Vedāngas
Ends - fol. 520
अस्ति स्वस्तिमदेकमास्यदमिह श्रीवियोनीरधेस्तीरे दाल्भ्यपुरादपाग्दिशि पुरं श्रीपालमेताभिधं रामाय॑र्चितचित्तपावनकुलोत्पन्नः सतामग्रणीः शांडिल्यान्वयमण्डनं गणिकविसत्रावसत्केशरः ६८ तस्मादाविरभूनृसिंह इति यः काश्यां कृतावस्थितिस्तत्तज्जातकसंहितागणितविद्वैदग्धवाचस्पतिः शाहाकव्वरसार्वभौमतिलका दिल्लीमतल्लीश्वराज्योतिर्वित्सरसत्वमाप पदवीमारेरिदुर्गग्रहे ६९ साक्षरा विपरीताश्चेद्रा ............ इति तन्मृषा विपरीतोपि सरसः सरसत्वं न मुंचति ७० तदात्मजन्मा रघुनाथशर्मा तन्विन्नवी ... सत्कवीनां पुरारिपुर्त्या व्यवहारधुऱ्या मुहूर्तमाला न तथा विशाला ७१
एकतः कतिचि ............... Reference - See No. 552/1899-1915.
मुहूर्तमाला
Muhūrtamālā
873 No. 926
1887-91 Size — 71 in. by 57 in. Extent-50 leaves%3; 13 lines to a page3; 24-25 letters to a line... Description - Modern paper with water-marks; Devanagari characterss
new in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders not ruled; red pigment used for mar. king; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn
out;separate pagination for each Prakaraṇal; complete. Age - A new copy. Author - Raghunatha. Begins - fol. 12
श्रीगणेशाय नमः । अथ त्याज्यप्रकरणं ॥ अथात्र तावत्तिथिवारतारकामूहर्तयोगाय न मासपक्षतः । भवंति योगाविधाःशुभाशुभाः केषांचिदेषां ग्रहमग्रहं ब्रुवे ॥१॥ etc.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Ends - fol.
जित्वा दाराशाहं सुजाशाहं मुरादशाहं च ॥ भवरंजेबशाहे शासत्यवनी मयायमुद्योगः ॥७॥ विक्रमार्कनृपराज्यसमासु माभूदिंदुकुभृदिइंसमासु ॥ माश्विनस्य दशमेन्हि समाप्ता मस्कृतिः कृतिमुदेस्त समाप्ता ॥ ७२ ॥ Then after two verses : सूवर्णपूर्ण वसूक्तिमौक्तिकैर्वृत्तै रसयष्टमितैर्विनिर्मिता ॥ यद्रंथसंख्या रससप्तगोमिता मुहूर्तमाळा सुमुदे मधुद्विषः॥७५॥ कविकंठीरवश्चक्रे ज्योतिर्वित्सरसात्मजः॥ रघुनाथो मुहूर्तानां वास्तुशास्त्रनिरूपणं ॥७६ ॥
इति चित्तपावनजातीयशांडिलाकुलमंडनज्योतिर्वित्सरसात्मजरघुनाथकविकंठीरवविरचितायां हर्तमालायां वास्तुप्रकरणं समाप्तं ॥ ॥ ग्रंथसंख्या ९७६ ।।
... यांचे पुस्तक स्वार्थ परार्थ च केशवसुत रामचंद्रेण लिखितं । Reference - See No. 552/1899-1915.
मुहूर्तमाला
Muhūrtamālā
553 No. 927
1895-1902 Size -12t in. by 4g in. Extent - 38 leaves ; 10 lines to a page ; 45-46 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characa
ters%3 new in appearnce%3; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders not ruled ; red pigment used for verse
numbers; white chalk used for corrections; complete. Age - Saka 1735. Author-Raghunatha. Begins — fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीदुर्गा जयति ॥
॥खन्नखच्छविमिथच्छुरितेन यस्मिन् etc. Ends -fol. 370
affa fafea etc. up to afegztiè fare qui se followed by fat श्रीचित्तपावनजातीयशांडिल्यकुलमंडनज्योतिर्वित्सरसारमजश्रीमहामहोपाध्याय
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
44
Vedängas
रघुनाथकंठीरवविरचितायां मुहूर्तमालायां वास्तुप्रकरणं नवमम् ९॥ श्रीशेके १७३५ श्रीमुखान्दे माश्विन शुक्लचतुर्थि भौमवासरे समालोसौ प्रथः ॥ छ ।।
रामकृष्ण मोरेश्वर पाठक Reference - See No. 552/ 1899-1915.
Muhurtamala
मुहूर्तमाला No.928
552 1899-1915
Size - 8} in. by 4 in. Extent-98 leaves ; 7-8 lines to a page: 25-28 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari charac
ters; new in appearance%; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red ink used; yellow pigment used for corrections%3 Ms. extremely moth-eaten%3B
complete. Age - Saka 1696.
Author - Raghunatha. Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः॥
श्रीकूळदेवतायै नमः॥ अथ मुहूर्तमाळाप्रारंभः ।।
खन्नछविमिथ छुरितेन यस्मिन् etc. as in No. 968/1886-92. Ends -fol.960
भस्ति स्वस्ति etc. up to रघुनाथो मुहर्तानां वास्तुशास्त्रनिरूपणम् ॥७६ ॥ as in No. 873/1887-91 followed by इति श्रीचित्तपावनजातीय
शांडिल्यकुलमंडनमहामहोपाध्यायज्योतिर्वित्सरसात्मजरघुनाथकविकंठीरवविरचितायां मुहूर्त्तमालायां वास्तुप्रकरणं समाप्तं ॥ शुभं॥ शके १६९६ ॥ जयनामसंवच्छरे माहे ज्येष्ठ वद्य १० रवो तदिनि पुस्तकं समाप्तं ॥ शुभं चास्तुः।। ॥छ । छ पत्रे संख्या ९८ अठाने
References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 463);
ii, 1074
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 682%3 A.S. B.Cat. Vol. III. No. 27473 B. B. R. A. S. Cat. Nos. 322-23.
554
मुहर्तमालाटीका
Muhūrtamālātikā called सौन्दर्यबोधिनी
called Saundaryabodhini No. 929
1894-1902 Size - 12 in. by 4g in. Extent - 101 leaves; 10 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks: Devanagari characters%3B
bandwriting small, clear beautiful and uniform; borders not ruled; red pigment used for verse number, and colophons%3B white chalk used for corrections%3; fol. 13b and 14a blanki
slightly moth-eaten ; complete. Age-Amodern copy. Author-Mahesvara. Subject - A Commentary on the Mubūrtamālā of Raghupātha who
composed the work in Samvat 1717. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥छ। शिवो शिवकरौ नत्वा जगतः पितरौ परौ॥ व्याख्या मुहूर्तमालायाः कुर्वे सौदर्यबोधिनीम् ।।१।।
श्रीमारघुनाथदैवज्ञश्चिकीर्षितग्रंथस्य निर्विपरिसमाप्त्यर्थं शिष्टाचारानुमितश्रतिबोधितकर्तव्याताकं आशिर्वादरुपं मंगलं वसंततिलकयोपनिबध्नाति।
खंत्रखेति १ सः शिवयोः करग्रहविधिः शिवाय भूयात् । etc. fol. 1: इति रामचंद्रसुतमहेश्वररचितायां मुहूर्तमालाटोकायां सौंदर्यबोधिन्यां
संज्ञाप्रकरणम् ॥ Ends - fol. 1000
कविहीरवश्चक्रे ७४ा महानां वास्तशाले निरुपम कविकीरखा। कविसिंहः कविश्रेष्ठ इत्यर्थः ज्योतिर्वित् दैवज्ञः सरसात्मजः सरसनामकस्य पुत्रो रघुनाथो वास्तुशास्त्रे वास्तुप्रकरणे ये मुहूर्तास्तेषां निरूपण चके कृतवान ॥ ४ ॥
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
। इति श्रीसुकरोपाख्यरामचंद्रसुतमहेश्वरविरचितायां मुहूर्तमालाटीकार्य सौंदर्यबोधिन्यां वास्तुप्रकरणं समाप्तं समाप्तश्चार्य
This is the only Ms. of Mahesvara's Comm. on Mahurtamala so far available.
मुहूर्तमुक्तावली
Muhūrtamuktāvali
341 No. 930
1879-80 Size - 94 in. by 4} in. Extent-6 leaves; 9-10 lines to a page%3; 35-36 letters to aline. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
bold, clear legible and uniform; borders ruled in double red lines%3 red pigment used for verse-numbers and topical head. ings; occasional marginal notes; edges slightly worn out;
complete. Age - Appears to be old. Author - Srikantha. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रोशं श्रीहरसारदां गणपतिं ब्रींद्रनाकोकसां ॥ श्रीसूर्यप्रमुखान् ग्रहान् ऋषिगणान् भत्त्या नमस्कृत्य तान् ।। नानाग्रंथसमस्तसारमखिलं व्यालोक्य सम्यग् धिया।
वक्षेहं शिशुबोधनाय विशदा मौहूर्तस्य मुक्तावलीं ॥१॥ etc. Ends - fol. 6a
मार्गे वैशाखपौषे तपसि च शुचौ रौद्रगोविंदपुष्पे॥ ब्रह्मः व्युत्तराणि शतभिषक्शुभे नंदपूर्णा जया च ॥ शुक्रे सौम्येंदुवारे वृषहरिघटभे तोरणं सध्वजं वा॥ शस्तं प्रासादछत्रं उडुपतिसबलेविष्टिपातं विहाय ।। ४५॥ श्रीकांतधाष्ट च वसु शततारिका च॥ सवः पुष्पशशिदिव्यबले च पक्षे पूर्णाजयातिथिगुरुभृगुवासरेषु॥ भारामपादपकतोषधिरोपणं च ॥१६॥
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga इति श्रीमौहूर्तमुक्तावली समाता ॥ श्री ॥ छ॥ श्री ॥ छ॥श्री॥ मुहूर्तमुक्तावली.
Muhūrtamuktāvali
719 No. 931
1883-84 Size - 74 in. by 44 in.
Extent -10 leaves%3; 7 lines to a page%3; 20 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders and edges ruled in double red lines; slightly moth-eaten at the
edges; complete. Age - Saka 1728. Author - Srikantha. Begins-fol. 10
॥ श्रीगजाननाय नमः॥ श्रीमातापुरनिवासिय नमः॥
श्रीशं श्रीहरशारदां गणपति etc. as in No. 553/1899-1915. Ends - fol.'
श्रीकठसध्रुषमृदुशततारका च सर्वक्ष्यपुष्यशशीदिव्यबले च पक्षे ॥ पुर्णाजयातिथौ गुरूभृगुवासरे च। आरामपादपलतोवधिरोपणं च ॥ ४ ॥ इति श्रिकंठाचार्यविरचितायां मुहुर्तमुक्तावळि संपूर्ण ॥छ॥ मानिवयमूक्ताफळविद्रूमानी ताक्ष्यं च सौम्यं विदुरं च निळं ॥ गोमेदकं चाथ विदूरकं च क्रमेण रत्नानि नवग्रहाणी ॥१॥छ॥
शके १७२८ क्षयनाम संवत्सरे श्रावणाधिकमासे कृष्णपक्षे तिथौ ६ तदिने समाप्त ॥छ । छ । छ । इदं पु (स्त) के संपूर्ण ॥छ ।
मुहूर्तमुक्तावली No. 932
Muhūrtamuktāvali
969 1886-92
Şize - 9 in. by 45 in.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
48
Vodangas
Extent -- 6 leaves; 10 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanā garl characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for verse-numbers; yellow pigment used for corrections ;
edges slightly worn out; complete. Age - Samvat 1782. Author - Bhaskarācārya. Subject -A treatise on auspicious moments. Begins -fol. 10
॥ श्रीगुरुमुहत्तये ममः॥ श्रीशं श्रीहरशारदां गणपतिं ब्रह्मेद्रनाकौकसः । श्रीसूर्यप्रमुखान् ग्रहान् ऋषिगणान् भक्त्या नमस्कृत्य च नानाग्रंथं समस्तसारमखिलं व्योलोक्य सम्यक् धिया
वक्ष्येहं शिशुबोधनाय विशदां श्रीमुहर्तमुक्तावली ॥ १॥ etc. Ends - fol. 5b
इति भारामवानो महुर्तपाद पलतोषधिरोपणमहुर्त ॥ हरिमथा च सुभिक रवासण। मृगसिवानलभाग्यविसाषयो
शशिजिवरविभृगुवासेरे। युवतिध्यर्यथोमणीकबघे ॥ १७ ॥ इति कचकहाचुमुहुर्त ॥ _इति श्रीभास्कराचार्यविरचितायां महुर्त । मुक्तावलि नाम प्रथोर्य सपूर्णम् ॥ संवत् १७८२ वरषे जेवसुद ८ दिने । शवाहितेजावाचनकृते ।
ঋীপ্তীগী। References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 1072.
This is the only Ms. of Bhaskara's Muhurtamuktāvali mentioned by Aufrecht in his Cat. Cat.
मुहूर्तमुक्तावली
Muhūrtamuktāvali No. 933
553
1899-1915 Size -83 in. by 41 in. Extent -5 leaves; 11-12 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single ; red jpk used for headings and verse-numbers; occasional marginal notes%3; com.
plete; the Ms. contains some 6 verses more. Age - Samvat 1846. Author - Srikantha. Subject - A small treatise on Mubūrtas. Begins - fol. 10
॥श्रीहरिः॥ श्रीशं श्रीहरशारदां गणपतिं ब्रह्मेद्रनाकोकसां श्रीसूर्यप्रमुखान् ग्रहान् ऋषिगणान् भक्त्या नमस्कृत्य वै ।। नानाग्रंथसमस्तसारमखिलं ह्यालोक्य सम्यग्धिया वक्ष्येहं शिशुबोधनाय प्रवरामाहूर्त्तमुक्तावलीम् ॥ १॥ माघादौ पंचमासे शशिधवलगते शुक्रसौम्येंदुजीवे वारे पूर्णा जया स्यात्तिथिवृषहरिभे वृश्चिके कुंभलग्ने धात्रा पुष्पोत्तरात्रि मृग् अदितिकरे वासवे मूलमैत्रे
पूषाश्विन्योऽनिलःस्त्रिदशगुरु सदा स्थापनं वा प्रतिष्टा ॥२॥ etc. Ends abruptly - fol. 5a
श्रीकंठसध्रुववसुः शततारिका च शर्वःपुष्पशशिदिव्यबले च पक्षे
पूर्णाजयातिथिगुरौ भृगुवासरेषु भारामपादपलतोषधिरोपणं च ॥ ४६॥ इति भारामलतारो. मू. ॥
इति श्रीमूहूर्तमुक्तावली संपूर्णम् । संवत् १८४६ चत्र कृ त्रयोदश्यां लि. मिश्र-सदासुष etc.
..
...
fol. 56 ... षष्टीशशांके नवमी च शुक्रे खुधे द्वितीयातपने चतुर्थी
. जीवेष्टमीशौरिकुजेन्हि सप्तमी योगा विषाख्याः कुलनाशना स्युः॥छ।
मुहूर्तमुक्तावली No. 934
Muhūrtamuktāvali
554 1899-1915
Size - 67 in. by 5 in.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
30
Vedaigas
Extent- 10 leaves; 11-12 lines to a page%3; 20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting small and legible; borders ruled in double red lines and edges in single; yellow pigment used for corre. ctions; red ink used for topical headings; left-hand edges
slightly worn out; complete. Age-Samvat 1797. Author-Srikantha. Begins - fol. 10
श्रीवरदमूर्तिजयतु॥
श्रीशं श्रीहरशारदां etc. as in No. 341/1879-80. Ends - fol. 100
स्युग्रामनिवेशनव्यनगरं नुच्छेपणं चानिधिः मल्लस्तोरणसध्वजं वसतरं स्याच्छत्रकं वाटिका मुहूर्तानुक्रमतो मया निगदितं षट् वेदमुक्तावली वालानां हृदि बोधनाय सततं मौहूर्तमुक्तावली ॥११॥
इति श्रीपरमहंसपरिव्राजकाचार्यविरचिता मुहूर्तमुक्तावली समाप्ता। दशकतवषतरामगोधावेटानेभसी गोधाका ॥ सं १७९७ मिती मागिश्र बुद्धिssचाटसुमध्ये लिषतं वारलवाडी देहरस्याम .........
-
-
-
मुहूर्तरत्न
Muhūtaratna
177 No.935
A/1883-84 Size - 11 in. by 7 in. Extent -69 leaves; 16-17 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; foll. 40 to 69 blue in appearance; borders not ruled ; red-pigment used for parking the portion; yellow pigment used for correction; complete.
The date of the composition seems to be Saka 1585. .
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņa Age - Samvat 1910. Author - Isvaradasa. Subject - On auspicious conjunctions of planets and stars. Begins -fol. 10
___ ॐ नमो गणेशाय ॐ सोम सौम्य .. गुभास्करभोमादेवपूज्यरविजावपि नित्यं । यं नमंति निजवान्छितसिद्धय सिद्धिदो भवतु मे स गिरीशः १
अथ कक्राक्रमेण ग्रहाः देहार्धामक्तकांतालककुसुममयो भालनेत्रानलाचिः पीनोष्मा मौलिचञ्चश्वलितसुरधुनीनीररम्यश्चिवो नः स्फूर्ज-चूडेन्दुकांतिर्दिरतिदृढाग्छादनव्यक्तशीलः
सोयं भूषास्थिकुन्दप्रकरपरिवृत्तः पातु सर्वर्तुमूतिः २ etc. fol. 4a इती शुरदासविरचिते मुहूर्तरत्ने कालमानादिसंवत्सरप्रकरणं प्रथमम् fol. 5a इति श्रामदेशरदासकृते मुहूर्तरत्ने तिथिप्रकरणं द्वितीयम्
fol. 69a इतीश्वरदासज्योतिषविरचिते मुहूर्तरत्ने देवप्रतिष्टाप्रकरण पदविध
॥२६॥ Ends - fol. 69a
तजस्त्वीश्वरदासाख्यो व्यवहारविदां मुदे । प्रथं मुहर्तरत्नाख्यं कृत्वा चक्रे शिवार्पणं । पंचाष्टबाणेदुगते १५८५ शकाब्दे विष्णुप्रबोधेहनि सूर्यवारे। संपूर्णमासीत्तु मुहूर्तरत्नं प्रस्थे मघोनस्त्ववरंगराज्ये । Then after two verses.
इति श्रीमज्जोतिषरायात्मजेश्वरदासविरचिते मुहूर्तरत्नाभिधो व्यवहार. ग्रंथः संपूर्णः।
संवत्,१९१० वैशाखकृष्णप्रतिपदि रवौ संपूर्णमगमत् । शुभमस्तु । References — Mss. A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 464a; Il;
107a, 218a. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat,
No. 686%3B R. Mitra, Notices No. 1694.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
2
Vedängas
मुहूर्तरत्न
Muhúrtaratna
842 No. 936
1884-87 Size - 81 in. by 4 in. Extent -138 leaves; 9-12 lines to apage3; 25-30 letters to a line. Description - Country paper; Devadāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting legible but careless; from fol. 59 onwards the Ms. seems to be written in a different hand and the hand. writing is clear, beautiful and uniform ; red pigment used for marking while yellow pigment used for corrections ; foll. 26, 34, 35 & 47 repeated and foll. 36, 72-79, 83, 94, 96-98
missing. Age - Samyat 1868.
Author - Isvaradāsa. Subject - On auspicious conjunctions of planets and stars.
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः देहा सक्तकांतालककुसुममयो भालनेत्रानलाचिः स्तोत्रोष्मा मौलिशश्वत्खलितसुरधुनीनीररम्यः शिवो नः चंचच्नूडेंदुकांतिढिरदतिदृढाछादनव्यक्तशीतः
सोयं भूषास्थिकुंदप्रकरपरिवृतः पातु सर्वर्तुरूपः । fol. 9a इति श्रीमज्यौतिषरयात्मजेश्वरदासविरचिते मुहूर्तरले संवत्सरप्रकरणं
संपूर्ण ॥ Ends - fol. 148a
___ अथ सार्वभौमजहांगीरादालमगीरवंशानुवर्णनं etc. up to एतत्मुहूर्तरत्नं हि प्राकरोदीश्वरार्पितं ५ as in No. 177/A1883-84.
Then after two verses we have
इति श्रीज्योतिषरयात्मजेश्वरदासविरचिते मुहूर्तरत्नाभिधो व्यवहारथः समाप्तः ॥श्रीः॥ शुभं भूयात् ॥ सं १८६८ आश्विकृष्ण , भृगौ लिखित
मिदं ॥ श्रीः Reference - See No. 177/41883-84.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
मुहूर्तरत्नाकर
Muhurtaratnākara
433 No. 937
1895-98 Size -71 In. by 4g in. Extent - 14 leaves; 6-7 lines to a page; 16-18 letters to a line.. . Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in : : double red lines and edges also in double; folios worn out;
seems to be complete.
Age-Samvat 1880.
Author - Hari.
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ भय मुहुर्तरत्नाकर लिक्षते॥ श्रित्संश्रिहरिशारदं गणपतिं ब्रह्मेद्रनाकोकसां श्रीसुर्यः प्रमुखान् ग्रहांन् ररषिगणान् भक्त्या नमस्तुत्यपि । नानाग्रंथसमस्तसारमखिलं व्यालोक्य संम्यधिया
वृक्षे शिशुबोधनाय विसदं श्रीमुहुर्तरत्नाकरं ॥१॥ etc. Ends -- fol. 140
चापाडय़ांमे चतुरः सुविसि ॥ श्रीवाडवानां चरणप्रसादातू॥ हरिश्चनोमां क्रियते सुबोधो संलग्नमुर्ताभिधयश्च ग्रंथां ॥४८॥ इति श्रीजोतिशास्ने मुहुर्तरत्नाकर शमताः॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु । याद्रकं पुस्तकं द्रष्टवा तादर्श लिखितं मया ॥ यदि सुधमथवा मम दोपो न दियते -॥४९॥
शंवत १८८० शाके १७४५ अस्वनवदि ५॥ भौमवार शमाताः॥ पलासपुरः जो० । क्र... मरांम लिखितं । पारोपकार्थः ॥श्रीरस्तु॥ कला ए
मस्तु । श्री। छ॥श्री॥ References -- Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 107a
(and Comm.).
-
-
-
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
मुहूर्तसंग्रह
Muhūrtasamgraba
-178 . . No. 938
A-1883-84 Size - 10 in. by 6 in. Extent.- 43 leaves; 8 lines to a page ; 20 letters to a line. ..! Description - Rough country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance ; bandwriting bold, clear and legible; red pigment used for marking; occasional marginal notes; yellow pigment
used for corrections; complete. Age -Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -A treatise on auspicious moments. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ अथ मुहूर्तसंग्रहं लिख्यते । अथ गर्भाधान । ॐ गंडांतं त्रिविधं त्यजेनिधनजन्मध्ये मूलांतकं . . दास्त्रं पोष्णमथो परागदिवसान पान तथा वैधति ॥ पित्रोः श्रावदिनं दिवा च परिघा घवं स्वपत्नीगमे भान्वोत्पातहतानि मृत्युभवनं जन्मक्षतः पापभ । भद्रां षष्टी ६ पर्वरिक्ताश्च संध्यां भौमार्काकी माघरात्रीश्चततः॥
गर्भाधानं त्र्युत्तरेंद्वर्कमैत्रब्रह्मस्वातीविष्णुवस्वंबुपेसत् ॥२॥ etc. Ends-fol. 43a
'भाज्यं तिलोदनं मत्स्यं पयश्चापि यथाक्रम । भक्षयेद्दोहदं दिश्यमाशां पूर्वादिकां व्रजेत् भक्ष्याभक्ष्यमिदं विचार्य मतिमान् भक्षेत्तथालोकयेत्। भक्ष्याऽभक्षं। अभक्ष्यमालोकयेत्। इति विशेषपात्राविचार। इति मुहूर्तसंग्रहः समाप्तः । This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
50
मुहूर्तसंचय No. 939
Muhûrtasaricaya
970 1886-97
Size - 9 in. by 47 in.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotigat
35
Extent - 18 leaves; 12-13 lines to a page; 36 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarī characters; old in appear
apce; handwriting clear and legible but not quite uniform ; borders not ruled; edges worn out and slightly moth-eaten%3B yellow pigment sometimes used for corrections.
The Ms. contains the 'मिश्रप्रकरण' Age – Appears to be old. Author-Ksemarama. ' Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः श्रीगणेशं नमस्कृत्य ज्योतिशास्त्रविलोक्य च क्रियते क्षेमरामेण मुहूर्तसंचयो यथा १ अथ तिथीशाः तिथीशावह्निको गौरी गणेशोऽहिणुहो रविः
ईशो दुर्गातको विष्णु हरिः कामशिवः शशी २ ec. Ends -fol. 180
पश्चिमे तृणसंपत्तिरुत्तरे धान्यसंभवः यद्याकासशिखा भूपा दुर्गराजानमाश्रयेत् ६३ अथ भाषाढो फलं भाषाढयां भास्करास्ते सुरपतिककुभो वा युवा तेसु वृष्टिः सस्यध्वंसं च भूयाद्यदि दहनदिशो याम्यतो मंदवृष्टिः नैर्ऋत्यां मध्यमा स्याद्वरुणदिशि जलं वायुना वायुकोपः कौवे- शस्यपूर्णा भवति वसुमतो सर्वदिक् सर्वसौख्यं । ६४ इति मुहूर्तसंचये मिश्रप्रकरणं ॥ This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
मुहूर्तसर्वस्व
Muhurtasarvasva
555 No. 940
1895-1902 Size + 10 in. by 47 in. Extent -25 leaves; 8-9 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper: Devanagari characters%3 old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders of the
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
56
Vedāngas
first few folios ruled in double red lines%3; folios moth-eaten%3B the Ms. contains diagrams%3; folios sometimes pasted with
paper-silps; seems to be complete. Age -Samvat 1836 : Saka 1701. Author – Raghuvira Dikşita, son of Vitthala Dikşita composed in
____1636 (f. Auf. Cat. Cat. I,464a). Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः गौरीपनं नमस्कृत्य दीक्षितं विलं गुरुम् मुहूर्तानां तु सर्वस्वं रघुवीरेण रच्यते १ शाकः सार्कः १२ पनि ६० तटो नर्मदा दक्षिणे भवेत संवत्सरोन्यदेशे स्यात्स एव दशसंयुतः २ प्रभवो विभवः शुक्लः प्रमोदोथ प्रजापतिः
अंगिराः श्रीमुखो भावो युवा धाता तथैव च ३ etc. _fol. 8a इति श्रीमुहूर्त्तसर्वस्वे नक्षत्रप्रकरणम् ७ Ends - fol. 440
चित्रकोशे मूहूर्तादिसर्वस्वं यस्य विद्यते स पूरयेद्धि सर्वेषां वांछितार्थान्सदा नरः ३८
इति श्रीशालिवाहनशके सप्तपंचेषु ५५७ प्रमे चक्रे मूहूर्तसर्वस्वं रघुवीरो विमुक... श्रीरामचंद्र जयति श्री ॥ श्री
इति श्रोदीक्षितरघुवीरविरचिते मूहूर्तसर्वस्वे मिश्रप्रकरणम् श्रीसंवत् १८३६ शके १७०१
भाद्रे कृष्णचतुर्थ्या च भोमवारसमन्वितं श्रीकृष्णलेखको नाम राजमंदिरस्वस्तये १
Then follow six stray verses. References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,4640.
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No. 204.
मुहूर्तालंकार
No. 941 Size - 113 in. by 4g in.
Muhurtālamkāra
423 A/1881-82
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Extent-30 leaves; 12 lines to a page%3; 36 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines. Aufrecht a cribes the following works to Jayarāma :
(1) Kamadhenupaddhati. (2) Khecarakaumudi. (3) Grahagocara. (4) Mubūrtālaṁkára. (5) Ramalamrta (composed in Samvat 1802, cf.
Dikshit, Indian Astronomy, p. 489). Age - Samvat 1719. Author-Jayarama, resident of Prakase in Khandesh. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ॥श्रीवागीश्वरी जयति॥ शब्दब्रह्ममयं चायं काग्यज्ञानप्रकाशकं । अंतर्दीप्तिकरं शश्वद्वंदे श्रीशाङ्गिणोर्महः । १ । संवर्य गर्गादिमुनेर्वराहादेश्च सन्मतं ।
विबुधप्रीतिदां वक्ष्ये मुहूर्तालंकृतिस्फुटं ॥२। etc. fol. 2a इति श्रीभट्टजयरामोदिते मुहूर्तालंकारे संवत्सरप्रकरणं प्रथमं ॥ Ends - fol. 300
मुहूलिंकृतिः कार्य विशेषात्कीर्तितं मया। अज्ञानाद्दोषनिचयाः शोधनीया दयालुभिः॥१०॥
इति श्रीजयरामोदिते मुहूर्तालंकारे वास्तुग्रहप्रवेशाग्र्याधानसुरप्रतिष्टाप्रकरणं सप्तदशमं ॥ छ । संवत् १७१९ वर्षे ज्येष्टमासे शुक्लपक्षे तृतीयाभृगु.
वासरे लिषितो मुहर्तालंकारः॥ छ॥छ ।। श्री॥ छ॥छ॥ Reference -Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 4640 ;
मुहूर्तालंकार
व्यवहारभूषण • No. 942 Size - 10m in. by 51 in.
Muhūrtālankāravyavahārabhūsaņa
556 1895-1902
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
58
Vedāngas
Bxtent - 170 leaves; 10 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; not very
old in appearance ; bandwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; almost every folio more or less motheaten; the left edge of fol. 1 considerably worn out so that some of the portion is lost; foll. 44 and 162 repeated : complete.
The work was composeddin Sake 1554. Age - Samvat 1880.
Author - Gangādhara. Begins - fol. 10
......... शाय नमः श्रीकृष्णाय नमः चंचकर्णाघातसंजातवातोद्धृतैगडालेपसिंदूरपूरैः अभ्रं ... जयन्नाविश्वायं संध्याकालः पातु वाचं गणेशः १ धरासुरामर्त्यसमूहवद्धभुजांजलिस्तौतवि ... स्वर्भानुसंवर्द्धितशीतभानुमतिं मम त्रातु सदैव भानुः २ वीणा प्रवीणां सततं यदीया करद्वयी ... मयी विभाति
सा शुद्धवेशा कुमुदप्रकाशा भाषा ममाशापरिपूरणेस्तु ३ etc. Ends - fol. 1674
मुनिवरकृततंन्नैः समुहूर्ताभिधा ललितपदसुपूर्णलंकृतिः साधुः वध्वा त्रिपुरहरनगयां भैरवस्वात्मजेन ।
सुजनचतुरकंठेलंकृतिः सास्तु नित्यं ९
इति श्रीसकलागमाचार्यश्रीकृष्णदैवज्ञात्मजसकलदैवज्ञचक्रचूडामणि. श्रीभैरवदेवज्ञात्मज - दैवज्ञगंगाधरेण रचतः सकलसंहितासारमुहुर्सालंकार. व्यवहारभूषणः समाप्तः शुभमस्तु संवत् १८८० मिती जेष्टकृष्ण १२ द्वादश्यायां शुकरवारे. लिष्यतं जपुरमध्ये क्षेत्रीहरिदयाल ......
श्रीराधाकृष्णाय नमः श्रीरामाय नमः
References-Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- ii, 1070.
B - Descriptive Catalogues :- See Stein's Cat of,
Jammu Nos. W. 170 and 343.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
मेघमाला
Meghamālā No. 943
346
1880-81 Sizė – 97 in, by 44 in. Extent-21 leaves%3 11-12 lines to a page3; 28-30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance: handwriting clear, legible and uniform; edges slightly worn out and moth-caten; complete.
Same as No. 844/1884-87. Age - Sarivat 18171 Saka 1682. Author - Garga. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ नमो महेश्वराय ।
नित्या तावदमी नराधिपतयः etc. fol. 3b इति माहेश्वरीमेघमालायां कार्तिकादिषण्मासलक्षणं कथितं Ends — fol. 210
ज्येष्टस्य कृष्णपक्षस्य मुलं संश्रवते यदि ॥ षष्टिदिनानि वर्षते पश्चादृष्टि भविष्यति ॥२॥ वैशाषे शुक्लपंचम्या अभ्रच्छिन्नं गजितं ।। तदा धान्यसंग्राह्य भाद्रपदे विक्रयंगयं ॥३॥
इति रौद्रीमेघमालायां शुभाशुभ फलं॥ लेषकपाठ (क) योः शुभं भवतु ॥स्वस्ति श्रीमंन्नृपविक्रमार्कसमयातितसंवत १८१७ वर्षे शाके १६८२ प्रवर्तमाने उत्तरायनगते श्रीसूर्ये शशिऋतौ मासोत्तममासे शुभकारिपौषमासे कृष्णपक्षे ३ तृतीयायां भृगुवासरे इटोलावासी वाडी धनेश्वर लालजी भात्मपठनार्थ वा परोपकारार्थ लेषकपाठकयोः शुभं भवतु। कल्याणमस्तु ॥ श्रीरस्तु ॥पत्र १२ मे मंडलफलानि
मेघमाला
Meghamālā
187 A/1883-84
No.944
Size - 114 in. by 6 in.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedängas
Extent -- 30 leaves; 12 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgai characters; old in appcat
ance; handwriting somewhat careless but clear and legible 1 red ink used for marking the portion ; folios numbered in both margins; complete.
Faudrimeghamala from the Garga-samhita.
Same as No. 844/1884-87. Age – Appears to be old. Author - Garga. Begins -fol. 10
श्रीगणेशाय नमः। अथ मेघमाला ज्येतिष लिख्यते । ॐ नीत्या तावदमी नराधिपतयः पाल्याः प्रजाः पुत्रवत् तावनीतिविदः । स्वधर्मनिरतास्तावन्मुनीनां सपः। तावन्मिनकलत्रपुत्रपितरः स्नेहेन तिष्टत्यहो
यावत्वं प्रतिवत्सरं जलधर क्षोणीतले वर्षति ।। etc. Ends - fol. 290
अनेन ज्ञायते सर्व वर्षणं चाप्यवर्षणं एतत्स परमं गुह्य सगर्भाधानमुत्तमं ३१ विद्युत्संयोगचिन्हं तु न देयं यस्य कस्यचित् ३२ ॥ इति गार्गीसंहितायां रौद्रीमेघमालायां गर्भसंयोगं संपू समाप्त ॥
समैविणठीरोहिणी सभैविणवहिमूलआषाढ हि परवा प्रथमौत पैसातै. तुलश्लोकसंख्या ७८ सभैनक्षत्रवहिंगयेसोवनकरीयहुनाहिभादौ वणुमेलसीठटिअनुराधा माहिथीथी
मेघमाला
Meghamāla
401 No. 945
1884-86 Size - 10g in. by 6n in. Extent -45 leaves ; 15-16 lines to a page; 26-28 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform;
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişdi
borders pot ruled; folios stuck together; red pigment used for marking the portion; incomplete.
The present treatise appears to be a part of the author's
larger work called Granthasaigraha. Age - Appears to be old. Author - Prajapatidasa.
Begins — fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः * इष्टदेवं नमस्कृत्य गोपालं कुलदैवतं ॥ श्रीप्रजापतिदासेन क्रियते ग्रंथसंग्रहः।१॥ नवग्रहान्नमस्कृत्य देवी चैव सरस्वतीं। प्र... पत्य गुरुं किंचिज्ज्योतिग्रंथे वदाम्यहं ॥२॥ सद्वैद्यकुलजातेन परिहारः कृतो मया। ज्योति वित्सु च सर्वेषु ब्राह्मणेषु विशेषतः । ३ ॥ वराहकृतसूत्रेण यत्किंचित्क्रियते मया।
ज्योतिर्विदा प्रपश्यंतु ग्रहाणां तु विचारतः ४ etc. Ends-fol. 45a
भोचिष्टं शिवनिर्माल्यं वमनं कर्पटस्तथा साधेसप्तपवित्राणि दुहिताकुत्तडतिला भगस्तंभ्रंगराजवतुलसीसतपत्रिका। तिलं वै तिलपुष्पं ... षवैसेपित्रवलभा
मेघमाला No. 946
Meghamālā
843
1884-87
Size -- 91 in. by 34 in. Bxtent -25 leaves; 12 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description-Country paper%; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
very old and musty in appearance; handwriting small and uni. form but not quite clear; borders ruled in double black lines, blank squares in the centre of folios; red pigment used for
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
62
Age - Fairly old.
Author - Not mentioned.
Begins fol. 20
Vedangas
marking verse-numbers; edges extremely worn out; fol. 1 missing ; incomplete.
एतस्मात्कारणादेवि ब्रह्माया देवतैः सह ।
चितिं परमोपायं येन वर्षति ते घनाः । १g etc.
fol. 186 इति श्रीभैरवेण श्रीदेव्याघ्रे मेघमाला कथिता समाप्ताः ॥ छ
Begins - fol. 24a
1
d
• स्यंतपीडिताः ।
अल्पाल्पकतरोत्पश्चास्त्रल्पाल्पप्रदा मही ॥ १०
Ends - fol. 260
5
...
ॐ नमो महाभैरवाय ।
कूर्म्मचक्रं मया ज्ञातं पातालादि व्यवस्थितं । वर्णस्थाणुखं चक्रं महदाश्चर्यकारकं । १। etc.
मित्रवाडी महासौस्थं वर्त्तते पृथिवीतले । शनि सूर्यस्तथा राहु भूमिपुत्रश्चतुर्थकः ॥ ३ अतिवक्रगतास्तेयमहादुर्भिक्ष कारकाः । अंगारक ... मार्गे यदा चरति भास्करः
मेघमाला
No. 947
Size – 8k in. by 4 in.
-
Bxtent – 12 leaves ; 17 lines to a page ; 35-36 letters to a line.
Description - Rough country paper; Devanāgarl characters; hand
writing small and uniform but somewhat careless; red pigment used for marking; borders not ruled; complete.
गुरवावे वो पंढ...
Then there is a चक्र called पद्मिनीचक्र
वर्षति ॥ इति नवाडकं ॥ छ ॥ नवनाडकं ॥
Meghamālā
844 1884-87
The present portion appears to form part of a larger work called Gärglsaṁbitā ascrsbed to Garga.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Age-Samvat 1860. Author-Garga. Begins-fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ नीत्या तावदमी नराधिपतयः पाल्याः प्रजाः पुत्रवत् तावनीतिविदः स्वधर्मनिरतास्तावन्मुनीनां तपः तावन्मित्रकलत्रपुत्रपितरः स्नेहेन तिष्टत्यहो यावश्च प्रतिवत्सरं जलधर क्षोणितले वर्षति । १। यं देवां न जानति तं पृच्छति हेलया लोकास्खलिते हास्यं कुर्वति मिलिते न विस्मयः २ एष ज्योतिषशास्त्रं कलियुगकालेषु गर्वमुद्वहत्ते.
पश्यैकताकिकनिवहेर्न शक्यते चालनं कर्तुं ३ etc. fol. 2° इति श्रीरौद्रीमेघमालायां कार्तिकादिषण्मासपर्यतं गर्भलक्षणं कयितं Ends - fol. 120
विद्युदंभो धनुर्मत्स्यो योकोपि न जायते स ऋक्ष वर्षते तं तु न कालं वर्षते ध्रुवं १४ भनेन जायते सर्व वर्षणं चाप्यवर्षणं एतत्परमं गुह्यं सगर्भाधानमुच्यते विद्युत्संयोगचिन्हं तु न देयं यस्य कस्यचित् ॥ छ ।
इति श्रीगार्गीसंहितायां रौद्रीमेघमालायां गर्भसंयोगं समातमिति । सं १८६०
...
मेघमाला
Meghamālā
845 No.948
1884-87 Size - 128 in. by 6 in. Extent -8 leaves; 14-15 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters; old in appear
ance%3; handwriting small and clear but not uniform%3; borders not roled;edges worn out%3; white chalk used for corrections%3B
complete. Age - Samvat 1826.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
64
Vedangas
Author - Not mentioned. Begins - fol. 1a
ॐ॥ संधि श्रीगणेशाय नमः मेघमाला प्रवक्षामि यदा फलं शुभाशुभ येन विज्ञानमात्रेण वृ... जानाति संकरः । कैलाशे च महास्थाने गौरी पृच्छति शंकरः श्रूयते मेघसद्भाव कथितेश्चिते त्वया २
शिव उवाच पूर्वे चाग्नेययाम्ये नैऋते पश्चिमे तथा
वायव्यं उत्तरे ईशं मध्यदेशं विधीयते etc. Ends-fol.80
वायव्ये तु यदा मेघा जायते वरवर्णनी वातवृष्टि विजानीया अहोरात्रं न संशयः ३१
इति श्रीलक्षणे उमामहेश्वरसंवादे मेघमालाप्रकरणं स्मातं शुभं भूयात लिक्षितं नेतरामेण मांधीसीलकाडेरामध्ये मीतिमाघकृष्णपक्षे तियौ ९ नवम्या संवत् १८२६
मेघमाला
Meghamālā
971 No. 949
1886-92 Size - 91 in. by 51 in. Extent 30 leaves; 12 lines to a page ; 28 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible but careless; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verso pumbers and colophons; folios extremely worn out; sometimes
toro also; complete. Age-Samvat 1759: Saka 1624. Author - Maheśvara. Begins - fol. 10
. ॥श्री॥ ॐ नमो श्रीगणेशाय नमः॥
लबोदर नमस्तुभ्यं सततं मोदकप्रियः॥ भ ...... कुरु मे देव सर्वकार्येषु सिद्धिदः ॥१॥
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
65
fol. 3. इति श्रीमाहेश्वरीमेघमालायां षट् मसस्य मेघस्य लक्षणं समतं ॥ fol. 90 इति माहेश्वरिमेघमालायां अर्घकांडं समतं ॥
जलयोगाधिकारोयमुक्तः केशवकीर्ति ॥ लोकानामुपकारोय चिंतनीयो विचक्षणः ।।२९॥
श्री इति श्रीमाहेश्वरीमेघमालायां ज्येष्टाषाढश्रावणादिविचारः ॥ इति मेघमाला समाप्ता॥श्री।। छ ॥ श्रीरस्तु ।। शुभं भवतु ॥ संवत १७५९ वर्षे शके १६२४ प्रवतमामेने चैत्रसुद्धतृतीया ३ शुक्रे ग्रथं संपूर्ण समाप्ताः पाठक रणछोडसुत लीब ... जी पूस्तकं । हस्ताक्षरं । शुभमस्तुः । श्री॥ ॥छ।।श्री॥
मेघमाला
Meghamālā
972 No. 950
1886-92 Size - 10t in. by 4g in. Extent-19 leaves%3; 10 lines to a page3; 30-32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; old in
appearance ; handwriting bold, clear, legible and uniform ;
borders not ruled; fol: 12 missing; otherwise complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - In the signs of coming clouds, rains etc. Begins — fol. 1a
ॐ॥ सधि श्रीगणेशाय नमः मेघमालां प्रवक्षामि यदा फलं शुभाशुभ येन विज्ञानमात्रेण वृष्टि जानाति साधकः १ कैलाशे च महास्थाने गोरी पृच्छति शंकरः
श्रूयते मेघसद्भावं कथिते चश्चिते त्वया २ etc. Ends - fol. 20a
वायव्ये तु यदा मेघा जायते वरवर्णनी वातवृष्टि विजानीया अहोरात्रं न संशयः ३१
इति श्रीलक्षणो उमामहेश्वरसंवादे मेघमालाप्रकरणं समाप्त हहरहरहर लोषितं रावकसः
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
मेघमाला
Meghamālā
973 No.951
1886-92 Size - 10g in. by 51 in. Extent - 2) leaves; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description-Thick country paper%; Devanagari characters; old in
appearances; handwriting clear and legible but not quite uni
form; red pigment used for marking; complete. Age -Samvat 1895 : Saka 1760. Author - Attributed to Bhairava. Begins — fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥
पार्वत्युवाच ॥ मेघोत्पत्तिं महादेव मेघमालाविनिर्णय ग्रहोदयसमाचारग्रहराजविवक्षया १ रोहिणीमूलयोगं च वत्सरं पर्वणस्तथा
सूर्योदये ग्रहाश्चैव नाडीभेदं वद प्रभो २ etc. Ends - fol. 20a
कन्या मिथुने तथा सिंहे मकरे प्रत्यूषमेव च संक्रांतिमानेन देवेशि वारसंख्या प्रकीर्तिता ॥ इति श्रीभैरवोक्तमेघमाला संपूर्ण । संवत् १७९५ साके १८६० मिति चैत्र शुक्ल ५ भृगुवौसरे यादृशं पुस्तकं दृष्टं तादृशं लिखितं मया यदि शुद्धमशुद्ध वा मम दोषो न दीयतां ॥१॥ श्रीरस्तु कल्याणमस्तु ।
552
मेघमाला
Meghamālā No.952
1895-98 Size — 91 in. by ff in. Extent - 64 leaves; 11-12 lines to a page ; 20 letters to a linę.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Description - Rough country paper ; Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and legible but not quite upiform; borders not ruled; red pigment used for headings and colophons; edges of some folios slightly worn out; complete.
The present treatise forms part of Rudrayāmala. See
Bikaner Mss. Cat. No. 1314. Age - Samivat 1897. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः कैलासशिखरासीनं भैरवं परमेश्वरं
गणकोटिसमाकीर्ण असरागणकिन्नरैः etc. fol. 90 इति श्रीरुद्रयामले सारोधारे उमामहेश्वरसंवादे मेघमालायां अर्धकांटे ____ गुरुमते मेघश्वरूपं तथा द्वादशराशिगते गुरुफलाध्यायः प्रथमः
fol. 20a इति ........................ राजादिफलाध्यायः ३ Ends - fol. 636
एक ऋक्षसमायोगे जायते यदि खेचरैः तत्र काले महावृष्टिर्यावत्तस्थं शके शशी १४ ॥
मीती श्रावणशुक्ल ७ संवत् १८९७ दसकतचनसुखका ॥ लिषितं योसा. मध्ये ॥श्री। श्री।
Then follow two verses.
564
मेघमाला
Meghamāla No. 953
1895-1902 Size - 124 in. by 3 in. Extent - 34 leaves; 7 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks, Devanāgari characters,
blue in appearance, handwriting bold, clear and legible but not quite uniform; folios numbered in both margins ; complete.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
68
.
Vedāngas
Same as No. 844 of 1884-87. Age - Modern. Author - Garga. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ नमः सिध्धं ॥ अथ रौद्रीयमेघमाला लिख्यते ॥
नीत्या तावदमी नराधिपतयः पाल्याः प्रजा पुत्रवत् etc. fol. .. इति रौद्रीयमेघमालायां कार्तिकादिषण्मासपर्यंतं गर्भलक्षणं कथितं।
fol. 66 इति मेघमालायां अर्धकांडं समाप्तं ॥ Ends - fol. 330
विद्युदंभो धनुर्मत्स्यो यद्यो कोपि न जायते ॥ सरक्षं वर्षते तं तु न कालं वर्षते ध्वं ॥ ३०॥ अनेन ज्ञायते सर्व वर्षणं चाप्यवर्षर्ण ॥ एतच्य परम गुह्य सगभाधानमुत्तम ॥३१॥ विद्युसंयोगचिन्हं तु न देयं कस्य कस्यचित् ।
इति गर्गीय संहितायां मेघमालायां गर्भसंयोगं समाप्त ॥छ॥छ ।छ।। छ॥ रामकृष्ण मोरेश्वर पाठक
यन्त्रचिन्तामणि
Yantracintāmaņi with टीका
with Commentary
408 No. 954
1884-86 Size - 8 in. by 4g in. Extent-28 leaves%3; 8 lines to a page%3; 22 letters to aline.
Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting somewhat careless but clear and legible; borders ruled in double red lines; yellow pigment used occasionally for corrections ; folios numbered in both
margins; the Ms. contains both the Text and the Comment
ary; complete. Age --Samvat 1795.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa Age -Cakradhara, son of Vamadeva. Begins ( Text ) – fol.10
नत्वा फलाप्त्यै प्रमथाधिनाथं रविं गुरोरंध्यरविंदयुग्मं ॥
यंत्रं प्रवक्ष्ये गणितानपेक्षमाशप्रबोधं समयादिकानां ।। etc. Begins (Comm.) - fol. 1b
॥ॐ॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ विजानतां गोलमदोऽस्ति गम्यं तस्मात्परेषां सुगमं यतोऽतः॥ तयंत्रचिंतामणिनामधेयं निजप्रणीतं विवृणोमि यंत्रं ॥१॥ etc.
Ends (Text) - fol. 27a
लभ्यं त्रिज्यापरिणतकृतं तत्रिभज्याप्रमाणा. त्रिज्याभीवे फलमिह भवेदिष्टमेवं च सर्व ॥ यस्मिन्यंत्रे गणितजनितं जायतच्चलोला
गम्यं रम्यं रचिमुचितं तुर्यमाश्चर्यकारि ॥२६ ।। Ends (Comm.)-fol. 28a
आसीदग्रजराजवंदितपदः श्रीवामनो विश्रुता ज्योतिःशास्त्रमहार्णवामृतकरः तत्सूक्तरत्नाकरः ॥ तत्सूनुः क्षितिपालमौलिविलसद्वन्तं ग्रहग्रापणीश्चक्रे चक्रधरः कृती सविवृति सयंत्रचिंतामणौ ॥२७॥
इति श्रीवामदेवसुतंत्रज्ञश्रीचक्रधरविरचितं यंत्रचिंतामणिविवरण समाप्तं ।। । संवत् १७९५ तत्र अश्विनशुदि ७ शुक्रे कृश्न स्वपठनाथ ॥
यादशं पुस्तकं etc. ......... दोषो न दीयते ॥१॥ Reference - See No. 43 (i)/1898-99.
यन्त्रचिन्तामणि
Yantracintāmaņi . with विवरण
with Vivarana
43 (i) No.955
1898-99 Size - 9} in. by 3} in. Extent - 12 leaves ; 12 lines to a pago; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3B handwriting clear, legible and uniform; borders ruled
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedängas
in double black lipes; red pigment used for verse numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; egdes worn out and moth-eaten; both the Text and the Commentary complete.
The Ms. contains another work called चाबुकयंत्र Age-Samvat 1812, Saka 1677. Author of the Text - Cakradhara.
" , Comm. , Subject -A treatise on armillary sphere. Begins (Text) - fol. 10
नत्वा भवानी प्रमथाधिनाथं etc. as in No. 408/1884-86. Begins ( Comm.) – fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
विजानतां गोलमदोऽस्ति गम्यं etc. fol. 40 इति श्रीवामदेवसततंत्रज्ञासिंहश्रीचक्रधरविरचिते यंत्रचिंतामणिविवरणे
यंत्रोपकरणसाधनं। Ends (Text) - fol. 12a
आसीदग्रजराजवंदितपदः etc. as in No. 408/1884-86. Ends (Comm.) - fol. 12a
स्पष्टोऽर्थः ॥ २६ ॥ इति श्रीवामदेवसुततंत्रज्ञसिंहश्रीचक्रधरविरचितस्तविरचितयंत्रचिंतामणि
विवरणं समाप्तम् ॥ शुभमस्तु । References-Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i,4724,
ii, 1090; lii, 101b.
See also Dikshit : Bhar. Jyo. p. 352. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No. 2909.
यन्त्रप्रकाश with टीका
Yantraprakāsa with Commentary
975 1886-92
No. 956
Size - 94 in. by 41 in.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Extent — 71 leaves; 11 liues to a page; 42 letters to a line.
Description -Country paper: Devanagari characters%3 old in appear
ance; handwriting small but clear, legible and uniform%3B borders ruled in two double black lines; edges of some folios slighly worn out; yellow pigment occasionally used for corrections ; folios numbered in both margins; the Ms. contains both the text and the commentary on Adhyāyas 1-6..
Age-Appears to be old.
Author of the Text- Ramacandra; composed in Samvat 1485, Saka
1350 i.e. A.D. 1438. (See fol. 20a of the Ms.). , , Comm. Begins (Text) - fol. 10
व्याकोशनाय मतिकैरवकोरकाणां विघ्नांधकारपटलीदलनाय पुंसां। नानामनोरथचकोरकुलस्य पूत्यै
विभ्रज्जयत्यमृतरश्मिकलां गणेशः ॥ १॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
॥ॐ नमो श्रीगणेशाय नमः॥ ।। शंभोः पदांभोजयुगं प्रणम्य स्पष्टार्थतां गूढपदानि नेतुं । यंत्रप्रकाशस्य निजाहितस्य करोति टीका कविरामचंद्रः। विघ्नोपशमनाय विघ्नराजं प्रणमति । etc.
Ends (Text) - fol. 71a
इडेंदुनाड्यामथ पिंगलायां सौयाँ घर्टीपंचकमेव भूयः ।
प्राणो वहे द्वादशसंक्रमास्तदोषाहि च स्पष्टतरा विलोक्याः ॥ ३० ॥ etc. Ends (Comm.)- fol. 71b
वत्सस्यास्ते महर्षेः प्रयततरकुले सर्व विदग्धः सद्बुद्धिः शैवदासिर्बुध्वनलिननरविवीक्षितः सूर्यदासः तत्सूनु रामचंद्रो गुरुगुरुकृपयाध्यायमेतं तु षष्टं वैशालाक्षेय आधाद्वहुलकुतुककृच्चानुयंत्रप्रकाशे ॥७३॥ etc.
इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यश्रीरामचंद्रविरचितायां स्वविरचितयंत्रप्रकाशटीकायां कुतूहलयंत्रप्रकाशनो नाम षष्टोध्यायः समाप्तः ॥ ॥छ॥ श्रीरस्तु॥ समाप्तश्च यंत्रप्रकाश ।।
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
References - Mss. – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 1096.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Cat.Cat.
यन्त्ररत्नावली
Yantraratnāvali (ध्रुवभ्रमणाधिकार)
(Dhruvabhramaņādhikāra ) with विवृत्ति
with Vivrtti
463 No. 957
A/1881-82 Size - 12 in. by of in. Extent - 10 leaves ; 10-11 lines to a page; 36-38 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarī characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3B red pigment used for marking while yellow pigment used for corrections ; edges slightly worn out.
The Ms. contains ध्रुवभ्रमणाधिकार only. Age- Samvat 1889 Author of the Text - Padmanabha.
" , Comm. - " Begins (Text)-fol. 1b
श्रीनर्मदानुग्रहलब्धजन्मनः etc. as in No. 976/1886-92. Begins (Comm.)-- fol. 10
॥श्रीरामजी ॥ अथ ध्रुवभ्रमाख्योयं अधिकारो व्याख्यायते etc. as in
No. 976/1886-92. Ends (Text)-fol. 100
नक्षत्रात्समयं ज्ञानं etc. up to तदेतत्कौतुकास्कृतं ॥३०॥ as in No. 976/1886-92 followed by इति श्रीमन्नार्मदज्योतिर्विदात्मजपमनाभविर
चितयंत्ररचनावत्यां स्ववृत्तौ ध्रुवभ्रमणाधिकारो द्वितियं २॥ Ends (Comm.) - fol. 100
सार्धाक्षा घटिका etc. up to प्रावदिति as in No. 976/1886-92. लिपकृतं जीवणरामेण पूनामध्ये संवत् १८८९ मिति पौषराव , चंद्रवासरे
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
73
Reference - See No. 202/1883-84.
यन्त्ररत्नावली
Yantraratnāvali (ध्रुवभ्रमणाधिकार)
(Dhruvabhramanadhikāra) with विवृत्ति
with Vivrtti
202 No. 958
1883-84 Size -91 in. by 4g in. Extent – 8 leaves ; 10-11 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper; Dveapāgari characters; very old in
appearance ; handwriting legible but careless; borders ruled in double black lines; edges worn out; foll. 1-6 missing; incom.
plete. Age - Samvat 1761 : Saka 1627. Author of the Text - Padmanabha.
.. " Comm.Subject - Rules for construction of an instrument for measuring time. Begins (Text) - fol. 7a
ध्रुवतिमिमुख्यपुछाधिष्टिते तारकेघेयुगपदिति भवेतां वेघरंध्रस्य मध्ये ॥ मुकुररीव कराभ्यां संग्रहीतेह्यमुष्मिन् ।
हरिदिशि भवतीष्टं चंचुका ... विलानं ॥११ etc. Begins (Comm.) fol. - 7a
दयप्रतकामाभिमुखं तुलाकंटकवत् तिष्टतीति मावः ॥ छ ॥ etc. Ends ( Text)- fol. 14a
नक्षत्रात् सायनज्ञानं तमिस्रायाः पुरोदितं ध्रुवात् केनापि न प्रोक्तं तदेव कौतुहलात कृतं ॥३१ ।'
इति श्रीनार्मदात्मजपननामविरचितं यंत्ररत्नावल्याऽस्ववृत्तौ ध्रुवभ्रमाधीकारो द्वितीयः।। __ ग्रंथसंख्या २५० इति ध्रुवभ्रमभाष्यां लिखितं ॥ संवत् १७६१ वा .. शा १६२७ प्रवर्त्तमाने अथ वैशाखमासे शुक्लपक्षे १२ तिथौ भौमवासरे॥
...10
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
74
References – Ms. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4720 ; ii, 1098. See Dikshit's Bhāratlya Jyotihśāstra pp. 255, 256 and 351.
यन्त्ररत्नावली with faqa
No. 959
Size -
Age
चेटपद्रवास्तभ्यं कंडोलकज्ञातीयजोशी श्री ५ विश्वनाथसुत जोशी पीडारसुत जोशी नीलकंठसुतजोशी लाडकाख्येन लिखितं पुत्रपौत्रादिकपठनार्थ परोपकाराय श्रीरस्तु
--
10 in. by 4 in.
Extent – 16 leaves; 7 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description
Not very old.
Author of the Text - Padmanābha.
Comm.
39
"
Vedangas
Smooth country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear legible and uniform; red pigment used for marking; white chalk used for corrections; the Ms. contains both the Text and the Commentary.
The Ms. contains, ध्रुव भ्रमणाधिकार only.
Begins ( Text ) - fol. 1b
Begins (Comm.)
22
& then,
श्रीनर्मदानुग्रहलध्वजन्मनः पदारविंदं जनकस्य सद्गुरोः
त्या त्रियामास मयादिबोधक ध्रुवभ्रमं यंत्रवरं ब्रवीम्यथ १ etc.
-
Yantraratnavali with Vivṛtti
fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥
976 1886-92
अथ ध्रुवभ्रमाख्ययंत्राधिकारः प्रारभ्यते अत्रापि निर्विघ्नपरिसमाप्त्यर्थ - भष्टदेवतानमस्कारमिंद्रवज्रयाहः followed by the verse above
अथेत्यनंतरं ध्रुवभ्रमं ब्रवीमि etc,
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotira
Ends (Text) -fol. 16a
मथ यंत्ररचनाकारणमनुष्टच्छंदसामाह नक्षत्रात्समयज्ञातं तमिश्राया पुरोदितं ध्रुवाकेनापि न प्रोक्तं तदेतत्कोतुकात्कृतम् ॥३१॥
इति श्रीनार्मदात्मजश्रीपद्मनाभविरचितां यंत्ररत्नावल्यां स्ववृत्तौ ध्रुव
भ्रमणाधिकारो द्वितीय समाप्ति । Ends (Comm.) - fol. 150
साक्षिाघटिका इत्यादिना यावंतस्ताभिवेंधोद्भवा नाड्यः... ऊना: संत्यरात्रेर्गता घटिका भवंति यदि सायनषडभसूर्यघटिकाः वेधघटिकामिहींना क्रियते तदारभ्य विंशत्या शेषारानेरेष्यघटिकाः भवंति लग्नं तु प्राग्विदिति ...
followed by the verse above. References - Sce No 202/1883-84.
यन्त्रराज
Yantrarāja
179 No.960
1883-84 Size — 114 in. by 67 in. Extent - 36 leaves; 9 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; new in appear
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform ; borders not ruled; red ink used for daņdas; red pigment used for
colophons; yellow pigment used for corrections: complete. Age- Saivat 1867.
Author-Not mentioned.
Subject – On the construction of a general sun-dial. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ तनपरिभाषा॥ तत्र यंत्रांतर्गतखंडानि रेखावृत्तानि च यानि संति तेषां संज्ञा प्रोच्यते॥ तत्र यंत्रराजकिरीटासकरज्जुः अवलंवरज्जुः प्रोच्यते । तदाधारी. भूतधातुमयं कुंडलं कुंडलशब्देनोच्यते॥ etc. fol. 40 इति प्रथमोध्यायः ॥१॥
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
76
Vedāngas
Ends - fol. 366
___ अथ तत्पश्चाद्दुष्टप्रीवासदृशानि मिथतुल्यप्रमाणानि किंयंत्यपि नक्षत्राणि उदितानि भवंति ॥ तस्य तन्मध्ये यदभास्वरभं प्रथममुदितं तमामकर्तितकर इति । एवं मया विंशतिनक्षत्राणि कथितानि ॥ एभ्योन्नतांशज्ञानं भवति । यत एतेषां सम्यग् ज्ञानं चेद्भवति तदा यंत्रराजाद्रात्रिकालानयने भ्रमो भवति इति विंशतितमोध्ययः २०॥ समाप्तोयं मिति यंत्रराजः ॥ सं १८६७ ज्येष्टे
कृ ६ शुभं ॥ References - Mss.- A - Aufrectt's Catalogorum :-j, 4724.
यन्त्रराज or यन्त्रराजागम Yantrarāja or Yantrarājāgama with टीका
with Commentary
848 No. 961
1884-87 Size. - 9in. by 4} in. Extent -56 leaves%3; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear.
ance; handwriting somewhat careless but clear and logible; red pigment used for marking the portion; white chalk used for corrections; edges slightly worn out; leaves brittle; foll. 1-14 missing; the Ms. contains both the Text and the Comm. entary; incomplete.
Malayendusūri was in the service of one Piroj, pro. bably Phiroz Shah Tagblak. For délailed information Sco
I.O. Cat. No. 2906. Age - Appears to be old. Author of the Text – Mahendra,
, , Comm. - Malayendu. Begins (Text) abruptly - fol. 15a
फलैविहीना गगनाष्टरूप १८० शेषास्तथाक्षाः पृथगेव धार्याः।
शेषाक्षयोर्वासरखंडकेभ्यो युज्या फलं वै परिसाधनीयं ॥ १२॥ etc. *Begins (Comm.)- fol. 15a
अनेनांतरेणाधास्थाः कलाः त्रिंशगुणिता जाताः । ३०० भस्यांकस्य पापा ६. भागे लब्धा ५ etc.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
- Jyotiga fol. 434 इति यंत्रराजागमे घटनाध्यायो द्वितीयो गतः ॥२॥ Ends (Text) - fol 680
अभूभृगुपुरे वरे गणकचक्रचूडामणि कृती नृपतिसंस्तुतो मदनसूरिनामा गुरुः तदीयपदशालिना विरचिते सुयंत्रागमे महेंद्रगुरुणोद्धृतां जनविचारणा यंत्रजा ॥ ६६ ॥ श्रीपेरोजशकेंद्रसर्वगणक प्रश्नो महेंद्रप्रभुजातः सूरिवरस्तदीयचरागंभोजैक गधुता। सूरिश्रीमलयेंदुना विरचिते श्रीस्मिन्यंत्र राजागमे
व्याख्याने प्रविचारणादिकथनाध्यायोगमपंचमः। ७ । References --(1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i,
472a; ii 1090 21803; iii, 1016.
See also Dikshit : Bhār. Jyo. p. 351. B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss.
Cat. No.760. I. O. Cat. Nos. 2905-8. (2) Printed Editions :- Edited by Sudhakar Dvivedi at
Benares.
यन्त्रराजरचना
Yantrarājaracanã
180 No. 962
A/1883-84 Size -- 8 in. by 4 in. Extent-23 leaves%3; 10 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Country paper Devanāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines
and edges in single; red ink used for dandas%3; complete. Age - Not very old. Author - Jayasimha Bogins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ मथ यंत्रराजरचनाप्रकारो लिखते॥ भादावभिष्टं पत्रं पातुजं वारजं वा वर्तुळ कार्य ॥ तस्य मध्ये केंद्र कृत्वा
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedángas sपाते व्यासार्च मितेन कर्कटेन वृतं कार्य तन्मकराहोरात्रवृतं भवति ॥ तस्य
केंद्रध्रुवस्थानं ज्ञेयं ॥ etc. Ends - fol. 23a
मथ नक्षत्रस्थापन। अभिष्टनक्षत्रस्य राशादिको विभागे क्रांतिवृते मेषादितोंकनीयस्तत्र चिन्हें कार्य तच्चिन्हे यत्कदंबवृतं पतितं तस्मिन् कदंबवृते गृहीतनक्षत्रस्य शरांसा चे. दतरदिशी दक्षिणाश्चेदक्षिणदिशि विगणज्य तत्र गृहीतनक्षत्रस्य स्थानं कार्यमिति दिक् ।।१॥
इति श्रीमन्महाराजाधिराजेश्वरश्रीजयसिंहकारितयंत्रराजरचनोपपतिप्रक्रिया संपूर्ण ॥१॥
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 4722 ;
ii 10.b. B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 759.
यन्त्रविचारणा
Yantravicāraņā
557 No. 963
1899-1915 Size -10g in. by 51 in. Extent-17 leaves; 6 lines to a page3; 24 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and unlform; borders ruled in double black lines and edges in single; folios numbered in both margins; the Ms. contains both the
Text and the commentary. Age – Samvat 1882. Author of the Text - Not mentioned.
, Comm. - " Subject - A treatise dealing with astronomical instrument. Begins (Text)- fol. 10
॥ श्रीगणपतये नमः॥ मथ यंत्रविचारणाध्यायो व्याख्यायते ॥छ। अथ शेषग्रहाणां नक्षत्राणां च.नतांशानयनमाह | etc.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
798
Begins (Comm.)-fol 10
___ व्याख्या। अपसव्ये इति दक्षिणे तथा छिद्रयुगे इति भुजापादसंवद्ध
शेषं स्पष्टम् ॥छ । etc. Ends (Text) - fol. 160 . यंत्रेण मध्योचतभागकेभ्यो देशे निजे योस्ति परिस्फुटोऽर्कः॥
सिद्धांतयुक्त्यापि च साधितो यस्तद्विप्रयोगादयनांशकाः स्युः ॥३०॥ Ends (Comm.)-fol. 17a
व्याख्या । इष्टयंत्रेण मध्यान्होन्नतेभ्योऽर्के स्फुटीकृते तथा सिद्धांतयुक्त्यापि स्फुटीकृते उभयोर्यदंतरभागाद्यं तदेव तत्र देशेऽयनांशको भवति इति यंत्रविचारमध्ये स्वार्थाय किंचित्संक्षिप्तं व्याख्यानं अलं ॥ कृष्णं तु एतावदेव नास्ति। संवत १८८२ मितौ कार्तिककृष्णतृतीयायां ॥ स्वामिकुमाराय ज्ञानचंद्राय भारमिदमलेखि माणिक्यचंद्रेण ॥ .
यन्त्रसार
Yantrasāra
851 .. No.964
1.84-87 Size -11 in. by 4, in. Extent — 37 leaves ; 10 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3B borders of the first few folios not ruled; borders of the rest ruled in double red lines ; yellow pigment used for correc.
tions ; folios numbered in both margins; complete. Age - Samvat 1859 : Saka 1724. Author-Misranandarama. Begins - fol. 10
॥स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः॥ ॥श्रीमद्गोकुलनायं नत्वा घक्ष्ये लघुक्रियया ॥ किंचिंयंत्रसमुद्रात्सारं वालावबोधाय ॥१॥ इष्टज्यकासंमितकर्कटेन विधाय वृतं चतरसमस्मिन
खांका ९० लवास्तत्र तुरीयभागे तेषां स्वकांक्षांशलवेषु जीवां ॥३॥etc. fol. 13° इति श्रीमिश्रनंदरामकृते यंत्रसारे गणितानपेक्षयंत्रतत्वं समाप्तं ॥
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
fol. 18b इति श्रीमिश्रनंदरामकृते यंत्रसारे यंत्रराजप्रकारः समाप्तः ॥ Ends- fol. 326
80
किमत्र तस्मादहुनोदितेन etc. up to इति श्रीमिश्रनंदरामविरचिते यंत्रसारे उपसंहाराध्यायः ॥ as in No. 504 / 1892-95 followed by समातोयं ग्रंथः ॥ संवत् १८५९ शाके १७२४ भाद्रपदकृष्णा १२ बुधवासरे । लिखितं मिश्र मोतीराम शंडज्ञातीयेन ब्राह्मणेन ॥ श्रीरस्तु ॥ श्रीः श्रीः ॥
Reference - See No. 504 / 1892-95.
यन्त्र सार
No.965
Size 8 in. by 5 in.
Extent - 21 leaves ; 13 lines to a page; 24 letters to a line. Description
-
Country paper; Devanagari characters; handwriting clear but rather careless, also not quite uniform; borders not ruled; yellow pigment used for corrections; red pigment used for marking; fol. 6 missing; edges slightly worn out and moth-eaten.
The work was composed in Śaka 1693 = A. D. 1771.
Yantrasāra 5C4
1892-95
Age – Samvat 1887
Author - Misranandarāma. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीमद्गोकुलनाथं नत्वा वक्ष्ये लघुक्रियया ।। किंचित्रसमुद्रात्सारं बालावबोधाय ॥ १ ॥
इष्टज्यकासंभृतकर्कटेन विधाय वृजं चतुरस्रमस्मि
शखांकालवास्तत्र तुरीयभागे तेषां स्वकांक्षांशलवेषु जीवां ॥ २ । etc. fol. 8b इति यंत्रसारे यंत्रं विनैव दिनाद्यानयनप्रकारः समाप्ताः Ends - fol.
श्रीमद्भरद्वाजकुले बभूव श्रीभालचंद्रो निजकर्मनिष्टः चतुर्षु तनुषु यो द्वितीयो नाम्ना हरिश्चंद्र इतीह सोभूत् ३...
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
कल्याणमिश्रेति बभूव नाम्ना तदौरसोमग्रहशास्त्रदक्षः द्विजर्षभाणां गणनास लोके संस्तयतेद्यापि जनस्तदाख्या ५ ......... षट् स्वस्य पुत्रेब बभूव मुख्या नाम्ना जगद्राम इति द्वितीयः कृष्णाश्रायस्तर्थरुचिर्वदान्यो बंधूयकारे निरतो यशस्वी ६ चत्वारः संत्यस्य पुत्राः कानिष्टाजेष्टस्तेषां दीपचंद्रेति नाम्ना यः शीलेनाजातंशत्रर्वदान्यो भक्तः श्रीमनंदसूनोरनन्यः ७ चतुषु मुख्यस्तनयोस्य नाम्ना यो नंदरामो गणिते सुचितः म्यंकाष्टि शाके १६९३ कृतयंत्रसारं गोविंदपादांबुजलब्धबोधः। मदुक्तयंत्ररत्नानां मंजूषेयं मया कृता धूर्भवौरमिपातः स्वहृत्कोष्टे निधीयतां ९ यै सम्यग्विज्ञातं गोलं रुपं हरेः स्थूलं भकेद्रगशेषादि विशेषांतं तान्नमामि विभून् ॥१०॥
इति श्रीमिश्रनंदरामविरचिते यंत्रसारे उपसंहाराध्यायः ॥ समतोयं ग्रंथ
संवत १८८७ का References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 1090;
iii, 1016.
यन्त्रागम with टीका
Yantrāgama with Commentary
846 1884-87
No. 966 Size -8 in. by 5: in.
Extent - 14 leaves; 15 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in two double red lines and edges in Biogle; white chalk used for corrections; red pigment used for
marking: the Ms. contains both Text and the Commentary,
incomplete. Age - Does not appear to be very old.
..11
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
82
Author of the Text -- Not mentioned.
Comm. -
"
Begins ( Text) - fol. 10
59
Begins -- ( Comm.) fol. 10
Bnds ( Text ) -- fol. 140
Size -
Ends (Comm.)
यवनजातक
श्रीगणेशाय नमः
यंत्रघटनाध्यायो व्याख्यायते ||
भदौ यंत्र मृन्मयं धातुजं वा वीस्तीर्ण च स्वेच्छया कारयित्वा airat पालिभस्य तस्मिन्नार्यैः कार्यों यंत्रवक्रानुमात् १ etc.
व्याख्या मृत्प्रसिद्धाः धातवः पितलाद्या मृन्मयं धातुमयं वा यंत्रमिच्छया विस्तीर्णे च कारयित्वा यंत्रमुखानुमानात्तस्मिन्यंत्रे पाहिवृभस्य दैर्घ्यम्यासौ आयामविस्तारौ आर्यैः कार्यों etc.
Age
No. 866 A
-
Vedangas
निरक्षभूजेथ कुजेर्कभागं दत्वा मृगे चिन्हहि द्वयं स्यात् चरं हि तन्मध्यगतं च सौम्यं याम्यं भवेन्मेषतुलादितः स्यत् २७ fol. 14b
---
निरक्षभूजातुरतोथ साक्षमूजांतमध्यस्थगतं चराद्धं
भूजस्पृशेद्यत्र च कालवृत्ते ते स्युर्लवाः षद्भिताश्च नाडये २६
तथा साक्ष कुजं निरक्षात्पुरो व्रजेत्तत्र चरार्द्धवृद्धि एवं हुजं याम्यदिशोरगं स्यात् मृणादिर
......
9 in. by 5 in.
Extent —– 89 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line.
Yavanajātaka
349
1882-83
-
Description – Country paper ; Devanāgarī characters with पृष्ठमात्राs: handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; red pigment frequently used; corrections on the margins; folios 133, 134 missing; the Ms b gins from the folio 50; incomplete.
Appears to be old.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa Author - Not mentioned. Beging' — fol. 500 - ::. . . श्रीगणेशाय नमः
अभिमतवरदादेवीं चिंतयामि सरस्वितीं।
नमस्ते तु भावफलं खेचराणां वंदामि हितार्थमयीणं ॥१॥ Bods - fol. 1400
धने व्यये यदा लग्ने सप्तमे शुचये ग्रहा सदा हीनकुले जातः छत्रयोगं विनिर्दिशेत ॥ ६८॥ पाम्पमा यदि सर्वखेचरा जायते भवति जन्मविलग्ने। वर्षविंशति तथा च त्रिंशमे अश्ववृंदगजवेष्टिनो नरः ॥ ६९ ॥ इति श्रीयवनजातके राजयोगाध्यायः समाप्तः ।। भथ राजयोग भ
यवनीयमत (गोलाध्यायव्याख्या)
No. 967 Size -64 in. by , in.
Yavaniyamata (Golādhyāyavyākhyā)
203
1883-84
Extent - 37 leaves; 20-24 lines to a page ; 19-20 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old and musty
in appearance; handwriting clear and legible except on fol. 1a but not quite uniform; borders ruled in double black lines, red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; foll. 1 & 2 torn and edges worn out; the Ms. is in
the book-form; incomplete. Age — Appears to be very old. Author - Not mentioned. Begios - fol. 10
श्री गणेशाय नमः ॥ भथ यावनीयमते गोलाध्या ...... को लिख्यते तत्रादौ संज्ञाध्यायः ...... प्रकीर्णकः। ...... संज्ञाहा ...... संशाध्याये खंडवयं । etc.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
Ends - fol. 370
यदा चोत्तरकदंवः परमोन्नतांशे परमक्रांतितुल्ये एव प्रामोति तदा मायन: वृत्तं याम्योत्तर ...... ते लीनं मिलितं भवति तदैव मकरादि ...... क्रांतिवृत्तस्थ खमध्यात् दीक्षणदिशि परमक्रांतितुल्यं याम्योत्तरवृत्ते मिलति । तदा कदंबस्योलतांशाः
युद्धकौशल No. 968
Yuddhakausala
182 A/1883-84
Size — 141 in. by 64 in.
Extent - 6 leaves; 15 lines to a page; 50 letters to a line.
Description - Modern country paper Devanagari characters; not old
in appearance; bandwriting clear, legible and upiform; folios numbered in both margins; complete.
Same as No. 852/1884-87.
Age - Samvat 1940. Author - Rudra. Begios - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ उमापति विश्वपति प्रणम्य समस्त विद्यार्थविदं स्वभावतः बालप्रबोधाय मया विधीयते युद्धोपयोग्यार्थविशेषसंग्रहः । आदित्ये जन्मनक्षत्रे यदा भवति तहिने
युद्धादिकार्य कुर्वाणश्वावश्यं मरणं व्रजेत् २ etc. Ends - fol. 6a
हिमालयस्य रेखायो यदा याति हिमयुतिः॥ हेलामात्रं जयेद्यायी सूर्ये स्थातुर्वधः स्मृतः १०८
इति श्रीरुद्रविरचितं युद्धकौशलं समाप्तं ॥ लिखितं नानुरामब्राह्मणपठनात् ।। संवत् १९४० का पोशमासे शुक्लपक्षे भौमवासरे
मीनांदोसृष्टिमार्गेण पूर्वयाम्ये जलोत्तरे देया यत्रस्तथा खेटाचक्रे चायुधसंज्ञके १
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
s
jyotişi ....... रष्यारभानुजविद्धंतुदकेतुदचंद्रः एकस्थिता भवति चायुद्धपातचक्रे :
तस्मिन् दिने सुभटकोटिसमुत्थरक्तजघः प्रवाहवहवस्फुटयुद्धमृत्यु २
युद्धकौशल
Yudhakaušala
852 . No. 969
1884-87 Size - 84 in. by 4g in. Extent - 11 leaves ; 12 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3B : borders ruled in double black lines; red pigment used for
verse-numbers and topical headings; complete. Age -Samvat 1816. Author - Srirudra.
Subject - A treatise for the use of princess to be used in wartime.
Begins - fol. 10
।। श्रीगणाधिपतये नमः उमापतिं विश्वपतिं प्रणम्य समस्तविद्यार्थविदं स्वभावतः ॥ बालप्रबोधाय मया विधीयते युद्धोपयोगार्थविशेषसंग्रहः ॥१॥ भादित्यजन्मनक्षत्रं यदा भवति तद्दिने ।
युद्धादिकार्य कुर्वाणो ब्रह्मविश्यमरणं भवेत् ॥ १॥ etc. fol. 10 इति नक्षत्रादित्ययोगफलं ।। Ends - fol. 11a
हिमालयस्य रेखाया यदा याति हिमधुतिः हिमालयवधोयात् सूर्येस्थातुर्वध स्मृत ॥ १०५॥
ईति श्रीरुद्रविरचिता युद्धकौशल समाता ॥१॥ लिषतं रत्नचंदसोगाणी स्वपठनार्थ ॥ ॥ संवत् १८१६ ॥ मिती पोसवदि ७ सुभ भवत् ॥ सवाई
जैपुरमधो ॥ Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 4760; II
1106,2180.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
86
Vedängas
युद्धकौशल
Yudhakausala
893 No. 970
1891-95 Size — 104 in. by 44 in. Extent -5 leaves; 10 lines to a page; 25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled
in double black lines; edges slightly worn out; complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - A treatise on astrology dealing with military tactics with the
help of planetary movements. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ भथ कोटचस्थनरज्ञानोपार्यात्थं श्लोकः ॥ कोटचक्रं यथोक्तं तत् ग्रहऋक्षादि लिखेब्दुधः ।।। यस्मिन्स्थाने ग्रहा यन्त्र स्थापनीया प्रयत्नतः ॥१॥ भादित्यो स्वग्रहो यत्र तत्रस्थाश्च कलिकृताः ॥
सूर्यो नखा २० कुजे पिंडा २८ बुधेष्टादश १८ संख्यका ॥२॥ etc. Bads-fol. 50
गोलिकास्तत्र वर्तते लक्षमेकं नगाधिकं १०००.७ परिधीस्थासराग्राह्यास्त्रिभियुक्ताः कृतिकृताः ॥ ६८ ॥ भास्करैर्भाजिता लध्वौ शरा ज्ञेया विचक्षणे ॥ ६९ ॥ इति युद्धकौशल्य संपूर्णः
- युद्धजयोत्सव
Yuddhajayotsava
853 No. 971
1884-87 Size -14 1n. by51 in. Extent-11+6-17 leaves; 11-12 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
Description
-
Jyotisa
87
Thick country paper: Devanagarl characters; not very old in appearance; handwriting careless but legible; bordsers ruled in double black lines; red pigment used for marking headings and colophons; white chalk used for corrections; folios worn out and torn; yellow pigment used also for corrections; diagrams used; the Ms. contains 1-5 Prakāśas and 6 extra folios.
Samvat 1914 : Saka 1779.
Age
Author — Gangārāma.
Begins fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥
मत्वा श्रीरघुनाथपंकजयुगं etc. as in No. 409 / 1899-1915. fol. 50 गंगारामकृते चास्प्रंथे युद्धजयोत्सवे यात्राविवृतिचक्रेरिंग प्रकाशः प्र. मोगमत् ॥ १ ॥
-
Ends - fol. 110
Size
Extent
-
Reference - See No. 409 / 1899-1915.
युद्धजयोत्सव
No. 972
इति शनवारणम् ॥
इति श्रीगंगारामकृते चारुप्रथे युद्धजयोत्सवे मंत्रयंत्रौषधाख्यश्च प्रकाशः पंचमोऽगमत् ॥
संवत् १९।१४ शाके १७/७८ माघशुक्लतृतीयायां चन्द्रवासरे लिषितं कालिकाप्रसादश्य इदं पुस्तकं समाप्तेयं ग्रंथः श्रीकालिकादेव्यै नमः
स्वर्णाभां सिंहिकाकिन्या सिंही षष्टः सतजटाः ॥ अंतस्थः पारदः शिक्थमुद्रो जयति आस्यगः ।। गृहीतं शुभनक्षत्रे अपामार्गसमूलकम् ॥' लेपमात्रेण वीराणां सर्वशास्त्राणि वारयेत् ॥
--
8 in. by 61 in.
Yuddhajayotsava
409
1899-1915
11 leaves; 11 lines to a page 18-20 letters to a line.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedängas
Description Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance ; handwriting bold but sometimes not quite clear; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking ; edges worn out ; some diagrams used.
The Ms. contains the first Prakāśa only.
88
-
Age
Author - Gangārāma. Begins
3 - fol. 16
Appears to be old.
॥ श्रीगणेशाय नमः श्री ॥
नवा श्रीरघुनाथपंकजयुगं सिद्धेश्वरीभैरवः ॥ गौरीपुत्रमथो समीरतनयं ... रुद्रं यशोदासुतं वक्ष्ये युद्धजयोत्सवं ग्रहविदां प्रीतिप्रदं प्रस्फुटं नानायामलतो विलोक्य रचितं राज्ञां परं प्रीतिदं १ etc.
Ends – fol. 110
-
जागर्ति विषमे शेषे शेते ग्रामे हि भे समे एतद्विचार्य ज्योतिर्विषुला भारिषु वेश येत् । ७४
इति गंगारामकृते युद्धजयोत्सवे यात्राविवृत्तिचक्रेस्मिन् प्रकाशः प्रथमोगतः १
On fol. 11b we have some diagrams and two more
verses.
References – Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4768;
ii 1108, 219.
B- Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat. No. 1917 Extract No. 551.
योगजातक
No. 973
Size
Extent - 7 leaves; 12 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarī characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform borders ruled
8 in. by 41 in.
Yogajātaka
505
1892-95
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
89
in double black lines; edges extremely worn out and torn;
brittle leavos; complete. Age - Samvat 1714. Author - Yamunācārya. Subject - Horoscopy. Begins — fol. 10
सिद्धिः श्रीगणेशाय नमः॥ ___अथ योगजातक लिक्षते॥ तनु १ धनु २ सहज ३ सुरिद ४ सुत ५ रिपु ६ जायां ७ मृत्यु ८ धर्म ९ कर्म १० बाय ११ व्यय १२ इति लमानावा ॥१॥ जथाहि जोगा अमृता इते विषं ॥ विषा इते मध्वपिसप्पिषास्नं ॥
तथा विहाय सफलानुचरा॥ फलप्रीयच्छति योगसंभवं ॥२॥ etc. Bads - fol. 7a
षष्टाष्टम स्थाने। मेको बुधप्रदापये। वर्षमेक भवे मृत्यु ॥ शंकरो यदि रक्षसी ।। ११०॥ चतुथे दस्मे स्थाने। जजाराहुग्रहो भवे । तस्य पिता भवे मृत्यु । शंकरो यदि रक्षसी ।।
इति श्रीयमुनाचार्यविरचिते योगाजातक पूर्व ॥ संवत् १७१५ वर्षे अश्वनि मासे शुक्लपक्षे द्वतीया गुरुवारे लिषतं श्रीधरश्रीजैवंतपुत्र शुभं भवतु श्रीः
भवतु References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- iii, 1020.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
योगयात्रा
Yogayātrā
70 No. 974
1869-70 Size — 114 in. by 67 in. Extent-18 leaves%3; 13 lines to a page%3; 40 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform ; folios
numbered in both margins; the Ms. contains Adhyāyas 1-16. ...12
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
90
Age
Appears to be old.
Author - Varāhamihira.
--
Begins
- fol. 16
Vedāngas
पद । ॐ नमो श्रीगणेशाय ॥
यश्चक्षुर्जगतः सहस्रकर दवद्धाम्नी च धामार्ष चन्मोक्षद्वारमपावृतं च रविबद्वातांतकृत्सूर्यवत ॥ आत्मा सर्वशरीरिणां सवितृ । वृत्तिग्मांशुचत्कालकृत् । साध्वीं नः स गिरं करोति सविता योन्यैर तुल्योपमः ॥ १ ॥ etc. fol. 26 इति वराहमिहरकृतायां देवपुरुषाकारः प्रथमोध्यायः ॥ १ ॥ fol. 40 इत्याचारो द्वितीयः
Ends - fol. 18b
स्वविषयमुपगम्य मानवेन्द्रो बलिनूपया च कानि वाधिकानि ॥ निगदितविधिनैव संविदध्यात || प्रथमगुणासुरभूतदेवताभ्यः १५ ॥
इति अतिकाचार्य वराहमिहरकृतौ योगयात्रायां षोडशोध्यायः समाप्तः ॥ १६ ॥ श्रीरस्तु ॥ ॥ शुभं भवतु ॥
Reference - See No. 855 / 1884-87.
योगयात्रा
No. 975
Size 111⁄2 in. by 41 in.
Extent – 20 leaves; 13 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small and uniform but not quite clear on some folios: borders ruled in double red lines; edges worn out; red pigment used for marking the colophons; brittle leaves; the Text is complete but the last colophon fa etc. is incomplete as the last folio is missing.
Age - Appears to be old.
Author
Varāhamihirācārya.
Yogayātrā
854 1884-87
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņa
Begins — fol. 16
ॐ॥ श्रीविघ्नराजाय नमः॥
यश्चक्षुर्जगत: etc. as in No. 70/1869-70. fol. 26 इति श्रीवराहमिहराचार्यविरचितायां योगयात्रायां देवपुरुषकाराध्यायः
प्रथमः॥१॥ fol. 40 इति श्रीयोगयात्रायामाचाराध्याय द्वितीयः ॥२॥ Ends - fol. 200
स्वविषयमभिगम्य मानवेंद्रो वलिमुपयाचितकानि चाधिकानि । निगदितविधिनव संविप्रदद्यात्
प्रमथगणाशुरभूतदेवताभ्यः ॥४३॥ इति श्री Reference - See No. 855/ 1884-87.
योगयात्रा
Yogayātrā
855
No.976
1884-87 Size — 11 in. by 5 in. Extent - 37 leaves; 9 liues to a page; 30 letters to a line. Description -Country paper 3, Devanagari characters%3; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders of some folios ruled in double black lines and some in double reddish lines%3; white chalk often used for corrections%3; edges extremely worn out and moth-eaten; the colophons say that it is a commentary written by Bhattotpala but it is the bare text; the text is complete ; the work is also called Jyotişayogayātra or Bệhaddyogayātrā
Age-Samvat 1799.
Author - Varahamihira. Begins - fol. 1b
ॐ श्रीगणेशाय नमः ब्रह्मासशंकररवींदुकुजज्ञजीवशुक्रापुत्रगणनाथगुरून्प्रणम्य । यस्संग्रहोर्कवरलाभविवुद्धबुद्धधास्वर्तकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नम् ॥१॥
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
92
Vedangas
यश्चक्षुर्जगतः etc. fol. 36 इति श्रीमहोत्पलविरचितायां योगयात्राविवृतौ दैवपुरूषंकाराध्याय
प्रथमः ॥ Ends - fol. 37a
यात्रावजार भादावाचारश्चाभियोज्य देशश्च । योगाध्यायो... श्रकवल्युपदारं तथा स्नानं ॥ १५॥ अग्निनिमित्तं नक्षत्रकैटुभं लक्षणं तथावार्याः। शालाविधिगजेंगितमदकरणे वाजिनां चेष्टा । खड्गविधिः प्रास्थानिकशाकुनमुत्साहपुरनिवेशश्च । अध्यायसंग्रहोयं समासतः कीर्तितोत्र मया ॥ १६ ॥
इति श्रीयोगयात्राया समाप्तः॥ संवत् १७९९ मिती चैत्रशुदी १ शुक्र
लिषितं अनीरायदीक्षतसनोढिया शुभं। References -(1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i,
4780%; ii, 1114, 219a. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No.
2990. (2) Printed Editions :- By H. Kern. Indische Studien
10 (1858), Text in Roman characters and translation.
योगयात्रा with
Yogayātrā with Commentary
टीका
856
No. 977
1884-87 Size — 102 in. by 5} in. Extent -99 leaves; 15-16 lines to a page ; 32-35 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance ; handwriting small and clear but not quite uniform ; red pigment used for marking the portion; folios numbered in both margins ; both the text and the
commentary complete. Age - Samvat 18633; Saka 1728.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
Author of the Text
99
"
Begins (Text) - fol. 2a
Varāhamihira.
Comm. — Bhattotpala
Begins (Comm.) - fol. 18
यश्चक्षुर्जगतः etc. as in No. 854 / 1884-87.
Ends (Text) - fol. 98a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ ब्रह्माजशंकररवींदुकुजज्ञजीवश्चक्रार्कपुत्र गणनाथ गुरुन्प्रणम्य यः संग्रहोऽर्कवरलाभविवृद्धबुद्धे
ssरावर्त्तकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नं ॥ १ ॥ etc.
fol. 14a इति भट्टोत्पलविरचितायां योगयात्रा विवृतौ दैवपुरुषकारः प्रथमोध्यायः ।
Jyotiga
Ends (Comm.) – fol. 98a
Size -
योगसार
No. 978
धर्मेण पृथ्वीं परिपालयित्वा etc. up to गणासुरभूतदैवतेभ्यः॥ as in No. 854/1884-87.
93
टीकेयं संक्षिप्ता यानविधाने वराहमिहिरकृते ॥ षट्त्रिंशच्छतमाना रचिता शिष्यानुकंपयात्र मया ॥
इति भट्टोलविरचितायां योगयात्राविवृतौ पुरप्रवेशोपदेशाध्यायः ॥ संवत् १८६३ शकाः १७२८ माघमासे शुक्लपक्षे १० भौमवारे राज्यां च लिखितं शंडछंगामिश्रेण शंडस्तु ज्ञातीयवाचकः ॥
References – Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalcgorum :- i, 4780
ii. 1114, 219a;
B
- 12 in by 5g in.
Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 47.
Yogasāra
410 1884-86
Extent - 53 leaves ; 10-12 lines to a page; 38 letters to a line. Description - • Country paper ; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting bold and clear but not quite uniform;
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
borders not ruled; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out; some folios pasted with paperslips%3; complete.
Age - Appears to be old. Author - Nct mentioned.
Subject - An astrological treatise. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ ज्ञानिनां च हितार्थाय कविपृष्टं भृगूदितं यस्य ज्ञानप्रभावेण जायते च शुभाशुभं १ येषु विषमदमध्येष्वष्टाधिकशतसंख्यकाः योगा प्रकीर्तिपूर्णा भृगुणादिष्टसूचकाः २ ग्रहयोगप्रभावेन ज्ञायते पूर्वजन्मकृत्
बहुधा राज्य ... गानां लक्षणं प्रोच्यते मया ३ etc. Ends - fol. 536
शुभयोगाश्च प्रोक्ताश्च दानाभावे वृथा फलं॥ कविनां च कृतग्रश्नो भृगुणा परिभाषितः ॥३
इति हरितयोगफलभू ॥ इति योगसारे शुक्रभृगुसंवादे कुमुदाधार्टोत्तरशतराज्ययोग समाप्तः ॥ पौष मासे एकादश्यां तिथौ भृगुवासरे लिषितं एभं इति श्रीभृगुसंहितायां शुक्रभृगुसंवादे राज्ययोगः इति शुभम् शुभम्
योगसार
Yogasāra
435(a) No. 978A
1895-98 Size - 71 in. by 5t in. Extent — 73 leaves; 10 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl characters;
handwriting clear, beautiful and uniform; borders and edges ruled in double and single red lines; edges slightly worn out;
red pigment frequently used, folio 26 missing; incomplete. Age-Appears to be old.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Author - Not mentioned. Beglos — fol. 10
श्रीगणेशायनमः॥ प्रणभ्य केशवं शंभु ब्रह्माणं गणनायकं । पूर्वोक्तं मनसास्थाय क्रियते योगसागरः॥ त्रिंशद्वर्षसहस्त्राणि सप्तलक्षशतत्रयं । त्रेतायुगगते वर्षे योगसागर संभवः ।।
भृगुरुवाच युगवेदा कतिः संख्या जन्मतः प्रश्रतोपि वा। प्रहयोगप्रमाणेन ज्ञायते पूर्वकर्मकृत् ॥ एतस्मिन् योगमध्ये तु योगाः पंचाशनः क्रमात् । तेषु खेटप्रमणेन ज्ञातव्याः पुन्यसंग्रहाः।।
अथ योगनामानि मनोज्ञो विभवः सौम्यो यातुधान्यश्च भीष्मकः ।
जीमूतो विजयानंदः पिंगलो विकलः समः ॥. fol. 36% इति श्रीयोगसागरे समीचीनदेशे शुक्रभृगुसंवादे मनोज्ञयोगादिपंचाशयोगः
स्माप्तः Ends-fol. 740 भृगुरुवाच ।
रुद्रमत्रं नव त्रीणि वीजमंत्राक्षरं जपेत् । भयुताई तु कर्तव्यं पूर्वोक्तविधिना सह ॥ ततो दानं प्रकर्त्तव्यं षट्कद्वादश हाटकं । रजतं द्विगुणं वरुतं दद्यात्वष्टिकराणि च । एतदानेन वै पुत्र शांतिकाले विशेषतः । एतदानप्रभावेण निकाले जायते सुखं । दानाभावे महादुः भृगुणा परिभाषितं ।
इति प्रमोदयोगफलं इति योगसागरः समाप्तं शुभमस्तु लिखितं श्री. जैपुरमध्ये भासारांम कायस्थवासी भदावर देश प्रांम श्रीनगर भूललिषी होय ताको माफकरनै श्री
पंचमे नवमे स्थाने प्रदा पापग्रहो भवेत। आदौ जाता विनाशंति पश्चाज्जातो न जीवति॥ लग्ने सिष्टंति पापानि पापासप्तमगस्तथा। मृयेते जननी तस्य अथवा वालो न जीवती॥
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
96
योगसिन्धु
No. 979
Size - -107 in. by 5 in.
Extent - 2 leaves ; 20 lines to a page; 38 letters to a line.
Description Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines and edges in single; red pigment used for marking the verse-numbers; white chalk used for corrections; complete.
Age – Samvat 1884 : Śaka 1749.
Author — Bhavānirāma, scn of Jaitarāma.
Begins fol. 10
Ends - fol. 26
Vedangas
योगार्णव
No. 980
Size -
Yogasindhu
857
1884-87
॥ श्रीविष्णवे नमः ॥
श्रीविष्णोः पादपद्मं स्वशरणसुखदं सर्वदा श्रीरमाभं नवा विद्वज्जनानां मनसि सुपरमानंदसंवृद्धिहेतो । गौड श्रीजैतरामद्विजवरतनयः श्रोतृहीनो भवानीशमोनल्पप्रकाशात्मजममृतपदं योगसिंधुं करिष्ये ॥ १ ॥ etc.
सिद्धांतःस्थोपि चेत्स्यात्समुचित सदसत्पद्मकालानभिज्ञः शस्तो नैवागुरूणां गुरुरपि शिथलः स्वार्जनेयः समंतात् । साक्षादक्षोपि किंवा कृपणसुकरवीराह यागेषु तस्मासोदार ग्राहकेषु प्रसरतु कवितैषा मदीया सुविद्भिः ॥ ३६ ॥
इति श्रीमद्गौडवंशोद्भव सकलसद्गुणालंकृत श्रीव्यासजैतरामात्मजभवानीरामज्योतिर्विद्विरचित योगसिंधुः समाप्तः संवत् १८८४ शाके १७४९ कार्तिकमासे कृष्णपक्षेमायां लिखितमिदं ग्रंथपत्रद्वयं ग्रंथकारकभवानीराम शर्मणा
Yogārṇava 148
A/1882-83
113 in by 5f in.
Extent – 12 leaves ; 13 lines to a page ; 30-32 letters to a line.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
97
Description - Thick country paper; Devanāgari characters; old in
appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; folios numbered in both margins; yellow pigment used for correc
tions; the Ms. contains 1-8 Adhyāyas. Age - Appears to be old, Author - Vyankațeśa. Begins — fol. 18
STORITA FAEN!
aral Å ATAT etc. as in No. 979/1886-92. fol. 30 fa starota SATSETT: 11911 Ends - fol. 120
भाचार्यों निगमांगशास्त्र विनिश्रितार्थः सुमतिः सुशीलः । श्रीवेंकटेशो भुवि मानवानां चकार योगार्णवमत्र भूमौ ॥३६॥
इति श्रीयोगार्णवेऽष्टमोध्यायः ॥ ८॥ श्रीरस्तुः ॥ Reference - See No. 979/1886-92.
योगार्णव
Yogārņava
979 No. 981
1886-92 Size - 12 in. by 5% in. Extent – 14 leaves; 13 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devanāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines and edges in double red pig
ment used for marking the portion; complete. Age - Samvat 1889. Author - Vyankatesa. Subject - Calculations of conjuntions with reference to the places of
planets in a horoscope and their effects on the destiny of human beings.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
98
Begins - fol. 10
Ends - fol. 140
॥ श्री महागणाधिपतये नमः ॥
नत्वा तं मनसा मतंगवदनं श्रीवेंकटेशः सत श्रीमान प्ययभूः सुरात्मजवरो होराविदां प्रोतये ॥ ज्योतिःशास्त्रमहार्णवप्रतरणे संगृह्य शास्त्रांतरात् वक्ष्ये जातकशास्त्रमार्गफलदं योगार्णवाख्यं स्फुटं । १। etc. fol. 46 इति यानयोगार्णवे गजयोगार्णवः ॥ fol. 76 इत्यश्वयोगार्णवाध्यायो द्वितीय: ॥
Age
Vedängas
जन्मतो हि भवत्येते तद्दशायां भवं विवा एतत्सवं हि सूर्येण कथितं द्विजवेधसे ॥ २३॥ उपदिष्टं मया तेद्य नगाधिपतिकन्यके पार्वत्युवाच ।
महादेव महादेव कृतार्थास्मि नवोक्तितः ।
मोहध्यांतमणि ब्रूहि संज्ञार्णवमथो पुनः । २४ ॥
इति यानयोगार्णयः समाप्तः ॥ ॥ शुभं ॥ संवत् १८८९ ।। के ॥ रामं
योगार्णव
No. 982
Size - 12 in by 5g in.
Extent 11 leaves; 13 lines to a page; 35-36 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines and edges in double; red ink used for dandas; the Ms. contains 1-8 Adhyāyas.
- Not very old.
Author - Vyankatesa.
Begins – fol. 16
Yogarṇava
980 1886-92
॥ श्रीगणेशाय नमः । पार्वत्युवाच ॥
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
देव देव महादेव गजानामधिपो भवेत् ॥ . यैर्योगैवंद तं क्षिप्र गजयोगार्णवाभिंध ॥१॥
श्रीईश्वरोवाच ॥ etc. fol. 30 इति योगार्णवे प्रोक्तं वेंकटेश्वरशर्मणा।
विस्कंधार्थविदां सम्यक् प्रथमोध्यायवर्णनं ॥४८॥
इति प्रथमः ॥१॥ fol. 4b इति योगार्णवे द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 116
आचार्यवर्यो निगमांतशास्त्रे विनश्चितार्थः सुमतिः सुशीलः। श्रीवेंकटेशो भुवि मानवानां चकार योगार्णवमप्रभूमौ । ३६ । २६१ ।।
इति योगार्णवेऽष्टमोध्यायः ॥ समाप्तोयं योगार्णवः ।। Reference - See No. 979/1886-92.
योगार्णव
No. 983 Size — 12 in. by Sie in. Extent 14 leaves ; 9 lines to a page ; 40 letters to a line.
Yogārnava
506 1892-95
Description - Country paper; Devanā gari characters; old in appear
ance; handwriting clear legible and uniform; folios numbered in both marging: red ink used for dandas and colophons%3B edges slightly worn out; the Ms. contains Adhyāyas 1-8.
Age-Appears to be old.
Author-Vyankatesa.
Begins - fol. 1a
॥ श्रीराम ॥ अथ राजयोगः॥
नस्वा तं मनसा etc. as in No. 979/1886-92. fol. 3a इति योगार्णवे प्रथमोध्यायः॥
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
100
Vedangas
Ends -fol. 140
भार्यवयों निगमांतशास्त्रे विनिश्चितार्थ सुमति सुशीलः॥ श्रीविकटेशो भुवि मानवी चका(२) योगार्णवमंत्रभूमौ ॥३६॥२६॥
इति योगार्णवेऽष्टमोध्यायः॥ . Reference - See No. 979/1886-92.
योगार्णव
Yogārņava
559 No. 984
1895-1902 Size -10g in. by 51 in. Extent -16 leaves; 10-11 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines ; folios numbered in both margins; Ms, extremely moth-eaten folios being torn and patsted with paper
slips; the Ms. contains 1-8 Adhyāyas. Age - Samvat 1798. Author - Vyankatesa. Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
नत्वा तं मनसा etc. as in No. 979/1886-92. fol. 30 इति श्रीयोगार्णवे प्रथमोध्यायः ॥१॥
fol. 50 इति द्वितीयोध्यायः॥२॥ Ends - fol. 16a
आचार्यों निगमांगशास्त्रे विनिश्चितार्थ सुमति सुशीलः। श्रीव्यंकटेशो भुवि मानवानां चकार योगार्णवमंत्रभृत्ये ॥३५॥ .
इति श्रीयोगार्णवेऽष्टमोध्यायः ८ ॥ संपर्ण ॥ संवत् १७९८ मिती फाल्गुण. वदी ६ सोमवार लिखितं अनीरायदीक्षतसनोढिया ताजागंज ब्राह्मणको ।। नगरा
शुभं भवत् ।। References - See No. 979/1886-92.
.
.पा
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
101
योगावली
Yogāvali
858 No. 985
1884-87 Size - 84 in. by 4 in. Extent - 12 leaves%
39 lines to a page3; 24 letters to a line.
Description-Country paper%; Devanagari characters, handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled, red Ink used for dandas%3D edges slightly worn out%3; the Ms. altogether con.
tains 132 verses. Age-Samvat 1869. Author - Not mentioned. Subject -A manual on horoscopy.
Begins — fol 10
॥श्चीगणेशाय नमः॥ अथ केचिद्राजयोगा लिख्यते ॥ दशमे बुधसूर्ये च भौमराहू च षष्टगौ ॥ राजयोगस्तयोर्जातः स पुमानायको भवेत् ॥ १॥ भादौ जीवः शनिः स्वांते ग्रहामध्ये निरंतरं ॥
राजयोग विजानीयात् कुटुम्बबलसंयुतं ॥२॥ etc. Ends-fol. 12a
लग्नातसप्तमो जीव अथवा जीवसंयुत ॥ जीवजोग स विख्यात दीघायुशततं भवेत् । ३२
सीती वैशाख सूदी। ४ । संवत् १८६९ लिषायतं जागेश्वरपठनार्थ पुस्तक च मनीराम पुत्र जागेश्वर क्रमेण ।। श्री। पत्र १२ पोथी योगावलीनी॥
योगावली
Yogāvali - No. 986
894
1891-95 Size -87 in. by 5t in. Extent - 36 leaves; 9 lines to a page ; 22 letters to a line.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
102
Vedångas
Description - Rough country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; bandwriting bold and clear but not quite uniform; borders of some folios ruled in double red lines; edges
slightly worn out; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Srikrsna. Subject - Horoscopy. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीहनुमते नमः। उमास्तं नमस्कृत्य अंबिका हंसवाहिनीं। योगानंदं गुरुं वंदे परमानंदरूपिणं ॥१॥ उमारमणमोकारं सर्वेशं शशिशेखरं ॥ नीलकंठं महादेवं शकरं प्रणमाम्यहं ॥ २ ॥ श्रीजामदग्न्युद्भवग्रंथकर्ता श्रीकृष्णनामाखिलशास्त्रवेता।।
सिद्धांतशास्त्रे बहुधा समर्थो योगावली जातकभावकर्ती ॥३॥ etc. Ends-fol. 36a
संख्याता जनसंख्यानां वस्तूनां चक्षरं भवेत् ॥ आरुढप्रश्भलग्नं च संगम द्विगुणं भवेत् ॥ त्रिभिर्युक्तं जनैर्भक्तं शेष च चोरनामकं ॥१॥ This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
योगिनीदशा No. 987
Yoginidašā
351 1882-83
Size -91 in. by 58 in.
Extent-7leaves; 11 lines to a page%3; 25-28 letters to aline.
Description - Country paper; Devanāgarl characters ; handwriting
.. clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines,
red pigment used for verse-numbers and colophons; folios
numbered in both margins; complete. Age - Samivat 1797: Śaka 1662.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
Author - Not mentioned.
Subject
-
Begins - fol. 16
Tantric astrological work dealing with the influences of fairies called Yoginis on the destiny of men.
Jyotisa
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ योगिनीदशा लिख्यते ॥
मत्वा गणेश गिरीजाब्जयोनीं विष्णुं शिवं सूर्यमुखान् गृहेंद्रान् ॥ वक्षे स्फुटं रुद्रकृताद्यशास्त्रांतस्मात्फलं सत्किल योगीनीजं ॥ १ ॥ etc. fol. 3b इति दशाष्टौ फलानि ॥
Ends - fol. 7a
Age
उत्साहो विविधः पुंसां नीजमित्र सुषोदयं ॥ मानप्रसंनतामेति सिद्धा चेत्संकटागता ॥ ८१ ॥
इति योगिनी दशा संकटामध्येतर्द्दशाः ॥ छ ॥
इति योगिनीदिशा समाप्तः ॥ संवत् १७९७ वर्षे शाके १६६२ प्रवर्तमाने कार्तिकमासे कृष्णपक्षे तिथौ ३० अमावास्या शनिवासरे अधेह श्रीसिंहपुरवास्तव्यं उदीच्यसहस्रज्ञातियपंडाह रिस्यात्मज - पंढादेवाकरसुतरत्नेश्वरेण लखितं ॥ आत्मपठनार्थ ॥ शुभं भवतु ॥ छ ॥
योगिमीदृशाक्रम
No. 988
Size - 92 in. by 5 in.
Extent - - 3 leaves; 10 lines to a page; 25 letters to a line.
103
2 - Samvat 1796 : Saka 1661.
Description - Country paper; Devanagai characters; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red ink used for topical headings and colophons; complete.
Yoginidaśākrama
Author
Balakrsna.
Subject — A tantric astrological treatise .
-
350
1882-83
This Ms. and the Ms. No. 351/1882-83 are written by the same scribe viz. P atnešvara son of Panda Deväkara.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
04
Vedāngas
Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥ अथ योगिनीदशा लिख्यते॥ श्रीमद्रामजिभटपादकमलंद्वंद्वैकपुष्पंधयः श्रीमद्यादवजस्तदायभजनालब्धावबोधः परं ।। शंभूक्तस्वरशास्त्रपुष्पचयतो नूनं त्रिनोत्यमदूतं योगिन्यष्टदशाद्रबुधमनोश्रृंगालसत्वं ननु १॥ ... भवानी नमस्कृत्य वक्षे सद● दशां योगिनी बालकृष्णाभिधानः ॥
स्वभंरामयुक्तं भुजंगैस्तष्टंदशामंगलाद्या भवति क्रमेण ॥३॥ etc. Ends - fol. 3a
विज्ञातवेदस्मृतिशास्त्रसारो यस्याऽद्भवद्रामजीभट्टनामा ॥ तस्यात्मजे यादवभट्टनामा काव्यं विधात् कांतपदानुकिर्णम् ॥१८॥ इति श्रीभट्टयादवात्मजबालकृष्णभटविरचिते योगिनीदशाक्रमः ॥ छ॥
स्वस्तश्रीसन्नृपविक्रमार्कराज्यसमयातित् संवत् १७९६ वर्षे तस्मि शालि. वाहननाम्नि कृतशाके १६६१ प्रवर्त्तमाने दक्षिणायने गते श्रीसूर्ये हेमंतऋतौ माहामांगल्यप्रदमासोत्तमपवित्रमार्गशीर्षमासे शुक्लपक्षे तिथौ ९ बुधवासरे अधेह श्रीसिंहपुरवास्तव्यं उदीच्यसहस्रज्ञातियपंडाहरिस्यात्मजपंडादेवाकरस्त. रत्नेश्वरेण लखोतं ।छ॥ भात्मपठनार्थ ॥छ । शुभं भवतु ॥कल्याणमस्तु । छ। श्रीरस्तु॥छ ।
योगिनीदशाक्रम
Yoginidasākrama
560 No.989
1895-1902 Size -94 in. by 3 in. Extent -8 leaves; 8 lines to a page; 26 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting small and somewhat careless but clear and legible; borders of the first four folios ruled in two double red lines; borders of the remaining folios ruled in two double black lines; every folio more or less moth-eaten ; complete.
The work was composed in Saka 1584 i. e. in A. D. 1662. Same as No. 351/1882-83.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
105
Age - Saka 1591. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥ श्रिगणेशाय नमः ।। ॥ श्रीगोपालो जयति ॥ छ । योगीनीदशा ।। ॥ नत्वा गणेशं गिरिमज्वंयोनी विष्णुं शिवसूर्यमुखान् गृहेंद्रान् ॥
वक्षे स्फुट रुद्रकृताच शास्त्रा दशाक्रमं तं किल योगीनीजं ॥१॥ etc. Ends - fol. 70
अष्टौ नेखचरा रविप्रभृतयः प्रोक्ता मया यामले देवि त्वं शृणु सावधानमनसा वक्ष्यामि खेटांतरं योगिन्यो वसुसंख्यकाः स्वसुतवनाम्ना समानं फळं पाके स्वीयभवे भवेत्कलीयुगे गोप्यं प्रकाशं न च २ इति योगिनीदशा समाप्ता शाके वेदगजेषु १५८४ परिमिते काश्यां विरोध्यब्दके मासे माधवकृष्णपक्षगिरिजे दीने शनौ शक्रभे योगे साध्यरवौ अजेथ घटगे जीवे परार्थ तथा स्वार्थ चैव दशाफळं सुलिखितं देवेन पत्रीबळं १ Then follows a koştaka. इत्यंतदेशदिनानि ॥छ॥
इति श्रीयोगिनीदशा समाता कासिराजेन लिखितं ॥ शके १५९१ चैत्र वदि १० पुस्तकं लिखितं श्रीमोरमा।
मंगला पिंगला धन्या भ्रामरी भद्रिकास्तथा योगिन्योष्टौ समाख्याता उक्ला सिद्रा च सकटा ॥१॥
रत्नजातक
Ratnajātaka (भावाध्याय)
(Bhāvādhyāya)
957 No. 990
1886-92 Size -8/in. by 4: in. Extent -7 leaves ; 10 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled
in double black lines; brittle leaves; red pigment used for ...14
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
106
Vedāngas
marking_verse-numbers and colophons; the Ms. contains भावाध्याय only.
Same as No. 847/1887-91.
Age - Appears to be old.
Not mentioned.
Author -
Begins fol. 10
5
श्रीगणेशाय नमः ॥
लग्नस्थितो दिनपति: प्रकरोति नित्यं देहं सरोगमतलं किल वायुपीडां । गुल्मादिकं शिरसि वस्ति विकारदोषं विक्षयं तु बहुमूत्रकृतातिदोषान् । १ ॥ etc. इति चंद्रद्वादशभावफलं ॥
fol. 20
fol. 40 इति बुद्धद्वादशभावफलं ॥
Ends - fol. 76
नेत्रे च रोगं किल पादघातं प्रपंचभावं किल वाक्प्रतापं ॥ दुष्टे रुचिर्मध्यमसेवनं च करोति पानं व्ययगे तमे च ॥ इति राहुद्वादशभावफलं ॥ ८ ॥
इति रत्नजातकमते भावाध्यायः ॥ द्वयं द्वयं त्रिस्थाने त्रिद्युस्थानेषु चैककं छात्रचामरयोगोयं राजदो धनदो मतः ॥ १ ॥
रत्नजातक
No. 991
Size - 98 in. by 4 in.
Extent – 9 leaves; 11 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description
Ratnajātaka
847
1887-91
-
Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; edges worn out;
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
107
white chalk used for corrections; folios numbered in both
margins%3 complete. Age -Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject -A small treatise on horoscopy. Begins - fol. 10
ॐ॥श्रीरामो जयति ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ भथ रत्नजातकमते भावाध्याय लिष्यते ॥
लग्नस्थितो दिनपति प्रकरोति नित्यं । etc. as in No. 957/1886-92. fol. 26 इति रविद्वादसमावफलं । Ends - fol. 9a
नेत्रे च रोगं किल पादघातं प्रपंचभावं किल वाक्प्रताप दुष्ये रुचिर्मध्यससेवनं च करोति पानं व्ययगे तमे च ॥१२॥
इति राहुद्वादशभावपालं ॥ इति श्रीरत्नजातके नवग्रहाणां द्वादशभावफलं संपूर्ण। शुभमस्तु॥
रत्नदीप
Ratnadipa
859 No. 992
1884-87 Size -9 in. by 4 in. Extent - 17 leaves ; 14 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper Devanāgarl characters; not very old in
appearance ; handwriting small but clear, legible and uniform ; red pigment used for topical headings and verse-numbers;
yellow pigment used for corrections; complete. Age-Samvat 1874. Author - Ganapati. Begins - fol. 10
ॐ॥श्रीगणेशाय नमः॥ अथ योगाधिकार किण्यते ॥
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
108
fol. 2a Bnds – fol.
रत्नदीप
No. 993
Size -
Vedängas
प्रणम्य सारदां देवीं गणेशं शिवनंदनं ब्रह्मविष्णुमहेशादि वक्ष्येहं जन्मजं फलं १
विलोक्य नानामुनीनां मतानि सर्वार्थदं जन्मफलं प्रकाश नव गुरुपादयुगं चमायुः करोति रम्यं किल रत्नदीपं २ etc. इति गणपतिकृते रत्नदीपे ग्रहस्वरूपवर्णनं ॥
176
Reference - See No. 183 / A 1893-84.
श्रीगोपालं गुरुं नत्वा रत्नदीपाख्यजातकं
चक्रे गणपतिश्चक्रे सुगमं गणकप्रियं २२
इति गणपतिकृते रत्नदीपे निर्वाणयोगं संपूर्ण लिखितं पं जीवणविजयेन लिपीकृतं मिति मागसिर सुदि ४ संवत् १८७४ वर्षे
Ends
10 in. by 4 in.
Extent -12 leaves; 15 lines to a page; 45 letters to a line. Description Country paper; Dveanāgari characters with पृष्ठमात्राs ; old in appearance; handwriting legible and uniform; borders ruled in two double black lines with a thick red line between 1 red pigment used for marking the portion; red discs in the centre and in the margins; complete.
Age – Appears to be old.
Author - Ganapati.
Begins - fol - 10
Ratnadipa
507 1892-95
॥ श्री सिद्धेभ्य नमः ॥
प्रणम्य सारदा देवी etc. as in No. 859 / 1884-87.
fol. 120
इति श्रीभट्टगणपतिकृते रत्नदीपे निर्वाणयोगः ॥ छ ॥ इति श्रीसमाप्तः ॥ छ ॥ छ ॥
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
109
Reference - See No. 183/A-1883-84.
रत्नदीप
Ratnadipa
561 No.994
1895-1902 Size - 8% in. by 5 in. Extent - 14 leaves ; 16 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting careless but legible; borders carelessly
ruled in double black lines; edges worn out; incomplete. Age-Appears to be old. Author-Ganapati. Begins-fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः श्री॥
प्रणम्य शारदां देवीं etc. as in No. 859/1884-87. Ends abruptly-fol. 14b
जीवशुक्रौ तु स क्रूरो चंद्रोपी नीचतां गतः॥ कर्मभावाधिपो नीचो जातिभ्रंशो भवेन्नरः १२॥ इति जाति,शयोगः॥अथ जातिभृशलक्षणं । गुरुपत्नी राजपस्नी भगिनी गोत्रिजास्तथा ।
मातरं श्वसुरंश्चैव भ्रातृभां ..... Reference - See No. 183/A-1883-84.
रत्नदीप
Ratnadipa
562 No. 995
1895-1902 Size - 101 in. by 4g in. Extent – 14 leaves; 13-15 lines to a page ; 40-45 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
-10
Vedängas
ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking; edges slightly worn out; moth-eaten ;
complete. Age - Appears to be old. Author - Ganapati. Begins - fol. 10
॥ॐ॥ लग्नस्थितो दिनपति प्रकरोति नित्यं । देहं सरोगमलिनं किल वायुपीडां। गुल्मादिकं शिरसि वस्थिविकारदोषात् ।
वीर्यक्षयं तु बहुमूत्रकृतादिदोषान् ॥ १ etc. fol. 16 इति रविफलम् ॥ fol. 20 इति चंद्र २॥
fol. 4b इति रत्नदीपके ग्रहभावाध्याय १६ ॥ , Ends - fol. 14a
श्रीपालगुरुं नत्वा रत्नदीपाख्यजातकं चक्रे गणपतिश्चैव सुगमं गणका प्रियं २२
इति गणपतिकृते रत्नदीपे निर्वाणयोगः समाप्त संपूर्ण ॥ References - See No. 183 / A-1883-84.
रत्नदीपक
Ratnadipaka
183 No. 996
A/1883-84 Size - 10 in. by 4g in. Extent - 14 leaves; 15 lines to a page; 40-42 letters to a line.
Description-Country paper, Devanagari characters with पृष्ठमात्राs%B
handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple black lines; red pigment used for marking; occasional marginal notes; blank spaces in the centre of folios; portion at
the beginning is lost ; incomplete. Age-Samvat 1662 Author - Ganapati.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Subject - An astrological treatise dealing with the influence of planets
on the destinies of men. Begins abruptly - fol. 2a
........... स्करे। विविधसौख्यसमागमकारके।
धनविलाससुखान्मनुजो भवे । द्विजयतां जयतां खलु धर्मणः ॥ ९ etc. fol. 7a इति रत्नदीपके गणपविकृते राजयोगः॥ _fol. 7• इति गणपतिकृते रत्नदीपके द्रव्ययोगः ॥ Ends -- fol. 14a
श्रीगोपालगुरुं नत्वा। रत्नदीपाख्यजातकं । चक्रे गणपतित्रैव। सुगम्यं गणकप्रियं ॥२३
इति श्रीरत्नदीमके। गणपतिक्रते। निर्वाणयोगः संपूर्णः॥ संवत् १६६२ वर्षे। वैशाषशुदि १४ रवौ। देवपल्लीमध्ये लखितं ॥ ॥
जं भवसरेण हु अंदाणविणउसुभासियं वयणं ।
पच्छागयं वकाले अवसररहीएण किं तेण ॥१॥ References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,
4900; ii 1140 219°; iii, 105a. B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices
No. 713.
रत्नद्योत
Ratnadyota
184 No.997
A/1883-84 Size - 104 in. by 61 in. Extent -10 leaves%3; 15 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; red pigment
used for marking the portion; occasional notes%3 complete. Age-Saivat 1846 (7) Author - Gangārāma. Subject - An astrological work. Begins - fol. 1b
. * श्रीगणेशाय नमः ॥
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
112
Vedangas
ॐ नत्वा रामं गणपतिं समीरतनयं शिवं । रत्नद्योतमहं वक्ष्य बालानां हितकामया । १ । अथादौ वरकन्ययोमैत्री विचारः । etc.
fol. 3b इति श्रीगंगारामविरचिते रत्नद्योते विवाहप्रकरणं प्रथमम् ॥
Ends - fol. 100
Age
रत्नमाला (सटीक )
No. 997A
Size - 101⁄2 In. by 41 in.
Extent 82 leaves; 15 lines to a page; 48 letters to a line. Description - Modern paper with water-marks; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in two double black lines; yellow pigment used for corrections; Red pigment frequently used; some blank space left in the middle of each folio; corrections on the margin; complete.
व्यायामं विस्तरं चैव एकीकृत्वा त्रिधा पुनः एकोनं नवभिर्भागं शषं च फलमुच्यते । ताद नृपतिनपुंसकतस्करभोगविचक्षण अभय दरिद्रधनाधिपः क्रमेणैते ज्ञेयः ।
इति गृहसंज्ञा इति श्रीमद्गंगाराम विरचिते रत्नद्योतं समाप्तम् शुभं संवत् १८४६ फाल्गुणशुदे १५ रवै लिखितमिदं पुस्तकं शिवार्पणम् ॥ संवत् १४८६ बालस्वरकरप्रथमं अर्धमध्यम् अंतकरसुरं शुभम्
- Appears to be old.
99 ".
Begins
-
Author of the Text – Sripati. Comm. - Mahādeva.
Ratnamālā with Commentary
508
1892-95
- fol. 16
श्रीजिनाय नमः ॥ श्रीशारदायै नमः ॥ श्रीगौतमाय नमः ॥ प्रणम्य भानुं त्रिजगन्न (?) मस्यमशेषसर्गस्थितिनाशहेतुं । दैवज्ञ र बोधाय मृदुस्फुटाधां व्याख्यायते ज्योतिषरत्नमाला ॥ १ ॥
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
113
भामशर्मप्रदेंदुश्च विवृद्धिमतिवारधिः। महार्धान् विवृणोम्येष रत्नमालामलं तदा ॥१॥
अत्र सतां तावदयमाचारः । यत्प्रवक्तुश्रोत्रमध्ये नृणामात्मनश्च शेषांतरा
योपशमायेष्टदेवतानमस्कारं विदधाति। etc. E. १-fol. 820
शस्तशशिमित्रैः १८५ संमिते सोमैः शाककालेन क्षसित. चतुयामिंद्रपुत्रस्यवारे। निजमति परिणामात तान् जेनं च तेन ॥ विवृतिरिति किल श्री श्रीपतिःप्रोक्तशास्त्रे ॥२०॥ प्रकरण वीस समाप्ता॥ ग्रंाग्रं ४०००।
इति श्रीमहादेवविरचिते रत्नमालामहादेवीवृत्तिः ॥ समाप्ताः ॥शुमं भवतु ॥
रत्नसमणिका
Ratnasamaņikā
563 No. 998
1895-1902 Size — 84 in. by 4 in. Extent - 35 leaves; 6-8 lines to a page; 20-25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3 old in appear
ance; handwriting not quite clear, also not uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; edges worn out
fol. 1 torn; complete. Age - Samvat 1828. Author - Haranātha Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीकृष्णराधा च पदारविंदं॥ नत्या गणेशं गुरुभारती च श्र...क्रता रत्नसुमर्णिका च
सिष्यार्थपुत्रार्थ विलोक्य सास्त्रं ॥१॥ etc. fol. 15a इति श्रीह(र)नाथकृतो र ... णिका ... प्रकरणं प्रथम fol. 230 इति श्रीहरनाथभटाचार्जक्रतो रत्नसुमर्णकाया जोतिगसस्वजो नोर्लय
समातं॥ ...15
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
114
Vedāngas
Ends-fol. 356
परमदिनं दिनमानविहीनं सप्तस्ताडिसपचविभक्तं । कार्यभटेन विनीमतिमाया सा च भवेदिनमधमक्षप । ३३३ ययत्रकाले भवति हि क्षाया। मध्यहहीनास्युहाशंकुयुक्ता तया दिनं षष्णुणीतं विभाज्यं यं लभ्यते तां घटीका फलनी ३३४॥
इति श्रीह(र)नाथभटाचार्यक्रतौ(र)त्नसमर्णिका समाप्त संवत १८२८ लिषतं शुभं.........
रमलचिन्तामणि No. 999
Ramalacintāmaņi
352 1882-83
Size - 10g in. by 4g in.
Extent - 26 leaves ; 12 lines to a page; 28-30 letters to a line.
Description - Thick country paper; Devapāgari characters; hand
writing clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking; folios numbered
in both margins; edges slightly worn out; complete. Age - Samvat 1811 : Saka 1676.
Author - Cintāmapi.
Begins - fol. 10
॥ श्री गणेशाय नमः॥ श्रीदुंढिराजाय नमः ॥
गजास्यं सिंदूरारुणितवदनं etc. as in No. 413/1889-1902. Ends - fol. 26
स्वस्ति श्रीमन्नृपविक्रमार्कसमयात् संवत् १८११ वर्षे शाके १६७६ प्रवतैमाने। पार्थिवनाम्नि संवत्सरे भाद्रपदमासे शुक्लपक्षे तिथौ ३ भौमवासरे।। अद्येह शीहोरपुरेवासी- उदीच्यसहस्राज्ञातीय - पंडयाहरिसुत - पंडयादेवाकरसुत. पंडयारत्नेश्वरपठनार्थ लिखितं । आत्मपठनार्थ ॥ भाई वीरेश्वरपठनार्थ ॥ शुभम् भवतु । श्रीरस्तु ॥
यादृशं पुस्तकं दृष्टवा। १ ॥ तैलाद्रक्षेजलादक्षे । २॥ लेखकपाठकयोमंगलं रमलचिंतामणिग्रंथ समाप्तः पत्र २६॥ अथ शरमानप्रभ।
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotiga
कृतपरिघे वर्गो द्वादश १२ हृतो भवेच्छरसंख्या स्युः।।
शरसंख्यारवि १२ गुणिता कृतमूला भ्यूउमिता भवेत्परिधिः १ ... References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 4932 ;
ii 115a, 21903; iii. 105b. See Dikshit : Bharatiya Jyotihastra p. 489.
रमलचिन्तामणि (?)
Ramalacintamani (?) or रमलशास्त्र
or Ramalaśāstra
412 No. 1000
1895-1902 Size. – 94 in. by 3in. Extent - 22+12=34 leaves; 8 lines to a page: 35-36 letters to a line, Description -Country paper; Devanagari characters; very old in
appearance ; bandwriting clear and legible but somewhat careless; borders ruled in double black lines ; red pigment used for marking the topical headings; edges extremely worn out; every folio more or less moth-eaten.
The Ms. consists of two parts; the first part contains foll. 1-22; the second pt. begins abruptly with 7th folio and
ends with 18th; the Ms. is incomplete. Age-Saka 1638. Author - Cintamani. Begins - fol. 10 (pt. I)
श्रीलक्ष्मीनृसिंहाय नमः।। अथ रमलशास्त्रे नानाप्रश्नफलानि लिख्यते । अथ द्रव्यलाभपृच्छा। आद्यशक्रोद्भवं खंडं दाखिलं च यदा भवेत् ॥ द्रव्यलाभस्तदा ज्ञेयो लाभालाभश्च खारिजे ॥१॥ चरखंडे स्वल्पलाभ स्थिरेनैव कदाचन ॥
द्विःस्वभावे फलं श्रेष्ठं लाभो भवति निश्चितं ॥२॥ etc. Ends - fol. 22a (pt. I)
जीवन्मृतशकुनः ।। गतनक्षत्रेषु॥
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
116
Vedängas
खषम्नं भयातंभभोगीद्वतं तत् खतर्कन्नधिष्टयेषु युक्तद्विनिघ्नः ।। नवाप्तं शशीभागफर्वस्तु भुक्तिः खखाभ्राष्टनेदाभभोगेन भक्ताः॥६॥
Begins abruptly-fol. 7a (pt. II)
...... निंद्योपोद्वा च कलहप्रियः ॥ ७६ ॥ रक्तस्त्रावी शस्रवैद्य नापिको लोहकारकः ।।
तस्करो सिंहकश्चैव पतिनेत्रो व्रणांकितः ॥ ७७ ॥ etc. Ends - fol. 18a (pt. II)
बिंदुः कष्टं नृपति ... यदो बंधुपीडा विवादो मुक्तं शस्त्रैर्विषमपतितैर्वित्तसंहारकर्ता ॥ चित्तोद्वंगो भवति बहुधा भूमिनाश कलिं वा बुद्धिभ्रंशं भवति च सदा वाहनाद्वानिरेव ॥२५॥ राहुकेत्वो शनिवत् ॥ ॥ इति रेखाबिंदुफलं ॥
इति श्रीदैवज्ञचूडामणिश्रिमन्(म)हाराजाधिराजवंदितपादांबुजशिष्यजनानंददायि-सर्वविद्याकुशल सर्वशास्त्रकश्रमश्रिमचिंतामणिपंडितवर्यविरचिते ज्योतिःशोस्ने प्रथमसंज्ञातंत्रम् संपूर्ण ॥ छ ।
शेके १६३८ दुर्मुखे श्रावणे शुक्ले १४ मंदे समातं ॥ Then follows a Koşțaka.
रमलचिन्तामणि or
Ramalacintāmaņi or रमलशास्त्र
Ramalasāstra
413 No. 1001
1895-1902 Size -91 in. by4, in. Extent - 38 leaves; 11-12 lines to a page; 24-25 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarī characters; old in appear.
ance ; bandwriting clear and legible but not uniform ; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the proportion; edges of some folios slightly worn out; moth.
eaten ; complete. Age - Saka 1710. Author-Cintamani.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
117
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । ॐ॥ गजास्यं सिंदूरारुणितवदनं विघ्नदमनं स्वकार्ये वृंदारैर्नमितचरणं शिर्षकमलैः ।। तथा देविं वंदे सुजनसुखदात्रीं त्रिभुवने धुदि पंचक्रुस्थं सकलदुरितौघार्दनमजं ॥१॥ विलोक्य यावनं शास्त्रं रमलं प्रश्नसंग्रहं ॥
चिंतामणिस्तनोत्येवं रमलोत्कर्षमद्भुतं ॥ २ ॥etc. fol. 3a इति चिंतामणिदैवज्ञकृतौ शकलपरिज्ञानाध्यायः ॥ fol. 210 इति श्रीदवज्ञचूडामणिविरचिते यवनागमसारोद्धारे रमलशास्त्रे लगाना
दिषोडशदलानां संज्ञातंत्र नाम प्रथमाधिकारः Ends - fol. 370
विश्व १३ प्रथमयो १ सूर्य ४ शक्र १४ नृपाशयोः १६।१० समागयोर्योगजातिकेंद्रखंडानि तानि वै ॥९४ ॥ तेभ्यः शुभाशुभं वाच्यं रमलेषु विपश्चिता ॥ ९५ ॥ इति चिंतामणिकृत रमलशास्त्रं संपूर्ण । त ध स सु सु रि जा मृ ध क आ म्य
.
६
७
८
१३ १४ ६ १६ ९ १० ११ १२ साक्षिखंडानि ॥ शके १७१० किलक० १३ १४ १५ १६
रमलतन्त्र
Ramalatantra
189 No. 1002
1902-1907 Size — 12 in. by 5; in. Extent - 57 leaves; 15 lines to a page; 35 letters to a line. Description -Country paper: Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
118
Age
Author — Yavanācārya.
-
Begins – fol. 16
-
Vedangas
in double red lines and edges in single; edges slightly word out; incomplete.
Appears to be old.
fol. 3a इति रमलतंत्रे प्रथमोध्यायः ॥
Ends - fol. 570
रमलनवरत्न
No. 1003
Size -
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः । अथ रमले चमत्कारिकरं लिख्यते ॥ चचत्कांचनरूचये देववधूटी सुनेत्र मुखराय । नाभेयाय नमस्तु केवलकमलात्मने तुभ्यं । १ ॥ ... यवनाचार्या तस्माद्विजातानेकशास्त्रसंभारः चक्रे रमलं विमलं तत्वचतुष्टयमिदं शास्त्रं । ११ ॥
Age
Author
-
अथवा नष्टतुः शुध्यै भयापवद्दनं च
यस्य शशीरं समीकर्तुं रोगं हर्तु तथैव च ४७ गुप्तं निरीक्षितुं तद्वद्विवाहं कर्तुमिच्छसि मै... स्त्रियोधि विवाहस्य धनाशाया विचितनं ४४ परिणामे भविता किं च विवाहो मे कदा
8 in. by 4 in.
Extent - - 46 leaves ; 11 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description
-
......
Saka 1780.
Ramalanavaratna
Country paper; Devanagarl characters; not very old in appearance; handwriting clear; legible and uniform; borders not ruled; complete.
The work was composed in Samvat 1867.
Paramasukha.
438
A1881-82
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
119
Begins-fol. 10
__ श्री गणेशाय नमः ॥ लंबोदरं विघ्नविनाशनं च नत्वा भवानीतनुज शिवप्रदं । यस्य प्रसादेन सुराः समस्तास्तिष्टंति स्वे स्वे च पदे सदैव ॥१॥ मत्वा श्रीरमलाचार्यान् परमाद्य सुखाभिधैः ।।
उद्धृतं रमलांभोधेनवरत्नं तु ... भनं ॥२॥ etc. fol. 7a इति संन्नाथकुलावतंसपरमसुखोपाध्यायकृते रमलनवेरत्ने संज्ञारत्न
प्रथमं ॥१॥
Ends-fol.46a
सीतारामस्य पुत्रेणानूपादेव्यासुतेन च ॥ परमसुखेषा शिष्यार्थ प्रथितं नवरत्नकं ॥२७॥
इति श्रीसनाद्यकुलावतंसपरमसुखोपाध्यायकृते रमलनव(र)त्ने वर्षफलं नाम नवमरत्नं संपूर्ण ॥९॥ शके १७८० कालयुक्त नाम संवत्सरे वैशाखशुक्लसप्तम्या अयं अर्थ समाप्ति अगमत् ।।
. वैद्योपनामकेन अयं ग्रंथं लिखितं ॥छ । छ। Reference - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,
493a; ii 115a. B-Descriptive Catalogues:- Bikaner Mss.
Cat. No. 710; Ulwar Cat. No. 1931 Extr. No. 558.
रमलनवरत्न
Ramalanavaratna
710(1) No. 1004
1883-84 Size - 8} in. by 54 in. Extent-52 leaves; 10-11 lines to a page; 22 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios numbered in both margins; contains 1-8 and the Sth inc.
The Ms. contains another work viz., Phārasiprakāśa, Age - Appears to be old.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
120
Author - Paramasukhopādhyāya.
Begins fol. 16
fol. 70 इति संनाढ्यकुलावतंसपरमसुखोपाध्यायविरचिते रम्लनवरत्ने संज्ञारत्नं
प्रथमं ॥
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ जोतिश्यप्रश्न ॥ श्लोक ॥ चारप्रवृत्तिमाह ॥
fol. 15b इति सना-न्निधेबलाबलवि नाम द्वि. रत्नं ॥ २ ॥
fol. 510 इति
Ends - fol. 520
रमलनवरत्न
रेखा स्वदेशतिरयोजनानि पादेन हीनानि पलानि तानि
युतानि पश्चातिथिनाडिकाभिः
प्राक्तद्विहिनानि निजध्रुवः स्यात् ॥ १ ॥ etc.
No. 1005
Vedängas
Size -
References- - See No. 438/A-1881-82.
तनुधनादिभावानां शकलानां च योगतः ॥
शुभाशुभानां वशत: पुष्टि हानिं च निर्दिशत् ॥ ७ ॥ अशुभे...
चौरादीनां नाम कथनं नामाष्टमरत्नं समाप्तं ॥
- 113 in by 42 in.
-
fol. 10.
Extent — 28 leaves ; 14 lines to a page ; 40-45 letters to a line. Description Country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting not quite clear; carelessly written; red pigment used for marking; yellow pigment used for correc⚫ tions; complete.
Age – Samvat 1867 (Date of composition )
Author - Paramasukhopadhyāya
Begins
Ramalanavaratna
981 1886-92
॥ श्रीमते रामानुजाय नमः
अथ रमलनवरत्नस्य प्रारंभो मया क्रियते
लंबोदरं विघ्नविनाशनं च etc as in No. 509 / 1892-95.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
'Jyotisa
121
.fol. 5a इति श्रीसनाढकुलावतंशपरमसुखोपाध्यायकृते रम्लनवरत्ने संज्ञारस्न
- प्रथमं १ Ends - fol. 28a
एवं प्रोके रमलशास्त्रस्य सारं etc. up to वर्षफलकथनाख्यं नवमं रत्नं संपूर्ण as in No. 50911892-95 followed by समाप्तोयं रमलनवरत्नाभिधो ग्रंथः
संज्ञारत्ने च मणयः प्रोक्ता नवतिसंख्यकाः
बलाबलविचाराख्ये रत्ने चश्रधिकं शतं १ References -Se No. 438/A-1881-82.
रमलनवरत्न
Ramalanavaratna
509 No. 1006
1892-95 Size - 84 in. by 3 in. Extent - 69 leaves; 8 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper , Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking ; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
The work was composed in Samvat 1867. Age - Samvat 1885. Author - Paramasukhopadhyāya. Begins-fol. 1a
* श्रीगणेशाय नमः लंबोदरं विघ्नविनाशनं च नत्वा भवानीतनयं गजास्यं यस्य प्रशादेन सुरासमस्तास्तिष्टंति स्वे स्वे च पदे सदैव १ नत्वा श्रीरमलाचार्यान् परमाद्यसुखाभिधैः
उद्धृतं रमलांभोधेः नवरन्तं सुसोभनं २ etc. Ends-fol.69a
सीतारामस्य पुत्रेण नूपादेव्या सुतेन वै परमसुखेन नाम्ना वैशिशिष्यार्थ नवस्रक
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
122
इति
तिश्रीसनात्र कुलावतंसपरमसुखोपाधाय कृते नवरत्नरम्लसारे वर्षफलकथनं नाम नवरत्नं समाप्तम् संवत् १८८५ भाद्रपदकृष्ण ५ भृगु.
Reference - See No. 438 / A1881-82.
रमलनवरत्न
-
No. 1007
Slze - 8k in by 52 in.
Extent 53 leaves; 12 lines to a page; 20-22 letters to a line.
Description
Age Saka 1736.
Author
Begins
Vedängas
Country paper; Devanagarl characters; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for colophones; edges of the first two folios worn out; complete.
The work was composed in Samvat 1867.
-
Paramasukhopadhyāya.
- fol. 1b
Ramalanavaratna
52
1907-15
श्रीगणेशाय नमः ॥
लंबोदरं विघ्नविनाशनं च etc. as in No. 509/1892-95.
Ends – fol. 530
fol. 80 इति संन्नाद्यकुलावतंस परमसुखोपाध्याय कृते रम्लनवरत्ने संज्ञारत्नं प्रथमं ॥ ३ ॥
एवं प्रोक्तं रमलशास्त्रस्य सारं etc. up to वर्षफलं नाम नवरत्नं संपूर्ण ॥ १॥ as in No. 508 / 1892-95 followed by समाप्तोयं ग्रंथो रमलशास्त्रस्य ॥
शके १७३६ भावनाम संवत्सरे माघशुक्ल एकादश्यां इंदुवासर समाप्ता ॥ इदं पुस्तकं अनंततनयस्य ज्योतिषोपनामकस्य दिनकरस्येदं पुस्तकं ॥ श्रीकृष्णो जयति ॥
Reference - See No. 438 / A1881-82.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
123
Jyotişa रैमलप्रश्नतन्त्र
Ramalaprasnatantra
446 No. 1008
A1881-82 Size - 8 in. by 3d in. Extent — 36 leaves; 12-13 lines to a page. Description - Modern paper with water-marks; Devanagari charac
ters; new in appearance%3; handwriting small and not quite legible on some of the folios; red pigment used for marking; some folios are blank on one side; extremely moth-eaten ;
incomplete. Age-Modern. Author - Not mentioned. Subject - Ramalasastra. Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः अथ रमलस्य प्र...... ते। अथ प्रथमशकलविचारः । हरिः। देहः कार्यारंभ मायुः प्र... स्थानं जीवनं सौख्यदुःखे ।।
वार्ता देहः शीर्षमास्यं च वर्णो ज्ञेयः सूज्ञे ... विशेषात्॥ eti. fol. 2a इति प्रथम शकलं ।।
fol. 40 इति द्वितीयशकलं ॥ Ends - fol. 360
दिवसैः सप्ततिमतैन्ययेननददा ...
रमलप्रश्नतन्त्र
Ramalapraśnatantra
447 No. 1009
A1881-82 Size - 54 in. by 25 in. Extent-55 leaves%3; 7 lines to a page 20 letters to a line. Description -Modern paper with water-marks Devanagari charac
ters%3 new in appearance%3D handwriting clear, legible and
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
124
Vedängas
uniform; red pigment occasionally used; foll. 1-15 missing borders not ruled; incomplete.
Age - Śaka 1779.
Author - Not mentioned.
Begins abrupty
fol. 16a
......प्रोक्तं गुणाढ्यं कीर्तितं बुधैः ॥ २ ॥
अतबेखारिजं दुष्टमशक्तं दीर्घदेहकं ॥
व्रणांकीत पृथुमुखं स्थूले हयूच्चस्थलं तथा ॥ १ ॥ etc.
fol. 196 इति कार्यस्थानानि
fol. 200 इति शकलशुभाशुभ निर्णयः ॥
...
fol. 336 इति वर्षफलं तंत्र
Ends - fol. 690
परमवैचित्र्य
एवं सर्वेषु खंडेषु पुनरुक्तिर्वशात्फलं ॥ तत्तस्थानवशा ज्ञेयं रमलेतिविचक्षणैः ॥ ३ ॥
इति रमलप्रश्नतंत्रं द्वितीयं २ समाप्तिमगमत् ॥ तैलाद्रक्षे यत्नेन प्रतिपालयेन् ॥
......
इदं पुस्तकं बापटोपनामकेन महेश्वरेण लिखितं ॥ शके १७७९ पिंगलनाम संवत्सरे कार्तिककृष्णदशमी सौम्यवासरे तद्दिने समाप्तं ॥
यादृशं पुस्तकं ........... न विद्यते ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥ शुभं भवतु ॥ छ ॥
Ramalavaicitrya
436 1895-98
No. 1009A
Size -
82 in. by 43 in.
Extent - 57 leaves; 8 lines to a page ; 20-25 letters to a line. Description
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for topical headings and colophons; white chalk often used for corrections; complete,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Age - Not very old. Author - Rama. Subject -Geomancy. Begins — fol. 10
श्रीगणेशायनमः॥ अथ रमलशास्त्रं लिख्यते वंदे तत्पदपंकजं गणपतेयद्वीक्ष्य रक्तांवुजं गंडस्था भ्रमरावली मधुधिया भाति स्पृशंती मुहुः मंजीरध्वनिदत्तचित्तजमहान्प्रोडीय किचित्पदान् मंजीर प्रतिशब्दितं विदधती सत्तांडवे कालिका १... विलोक्य यावनं शास्त्रं तद्वयाख्यातृगिरस्तथा
श्रुत्वा तनोमि विमलं रमलोत्कर्षमद्भूतं ३ etc. fol. 390 इति श्रीरामविरचिते रमलशास्त्रे प्रथमतंत्रं समाप्त Ends - fol. 570
भारद्वाजकुलावतंसगणकुश्रीरामरुद्राव्हय. स्तत्पुत्रो गणकाग्रणीः पृथुयेशाः श्रीरामनामान्हयः तत्सूनुमतिमान्महद्विधिविदां श्रेष्टस्तु कृष्णाभिधः पुत्रस्तस्य बभूव सद्गुणगणैर्युक्तस्तु रामाभिधः १ चक्रे रमलवैचित्र्यं बव्हंशकलषोडशः दृष्टवा यवनशास्त्रोक्तं बद्धं गीर्वाणभाषया २ इति रामविरचितं रमलवैचित्र्यं समाप्तम्
. रमलशास्त्र
Ramalaśāstra
720 • No. 1010
1883-84 Size — 124 in. by 4 in. Extent -10 leaves; 15-16 lines to a page%3; 50 letters to a line. Description - Modern paper with water marks: Devanagari charac
ters%3; not old in appearance%3; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines ;
folios numbered in both margins; complete. Ago Modero.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
126
Vedāngas
Author - Cintāmaņi. Bogins — fol. 12
श्रीलक्ष्मीनृसिंहाय नमः॥ गजास्यं सिंदूरारुणितवदनं विघ्नदमनं स्वकार्ये वृंदार मितचरणं शीर्षकमलैः । तथा देवीं वंदे सुजनसुखदात्री त्रिभुवने धुदीपं चक्रस्थं सकलदुरितौघार्जनमिदं ॥ १ ॥ विलोक्य यावनं शास्त्रं रामलं प्रश्नसंग्रहम् ॥
चिंतामणिस्तनोत्येतदमलोत्कर्षमद्भुतम् । २॥ etc. fol. 5a इति श्रीमदैवज्ञचिंतामणिकृतौ शकलानां प्रतिस्थापनं फलानि । Ends - fol. 10b
पुनरुक्तिवशात्फलं॥ तत्तत्स्थान भवतेभ्यो विज्ञेयं च विचक्षणैः ॥ इति श्रीमदैवज्ञचिंतामणिविरचितं रमलशास्त्रं समाप्तं । ॥श्रीरामचंद्रार्पणमस्तु ॥ छ । छ। श्रीरामजयरामजयजयराम॥छ।
रमलशास्त्र
Ramalasāstra
546 No. 1011
1875-76 Size - 124 in. by 54 in. Extent -10 leaves%3 16 lines to a page%3 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appoar
ance; handwriting clear, legible and uniform; broders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking;
edges slightly worn out; complete. Age-Samvat 1803. Author - Not mentioned. Begins-fol. 10
॥ॐ नमः॥ वंदे तत्पदपंकजं etc. करोति पद्यांतरंगो upto शिवं वः॥२॥as in No. 496/1895-98,
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends - fol. 10b
Size
Jyotişa
कुब्वै रमलशास्त्रस्य वैचित्र्यं सुमनोहरं ।
रामो देवविदां प्रीत्यै । पुरोक्तं यवनैर्यथा ॥ ३ ॥ etc.
fol. 40 इति प्रथमशकल फलं ॥ १ ॥
रमलसार
No. 1012
-
द्वितीये पुनरुक्तं चेद्रयमाश्रित्य तिष्ठति
षष्टे रोगयूतो ज्ञेयं सप्तमे स्त्रीदशोयूतो भवेत् ॥ २ ॥
इति श्रीरमलशास्त्र संपूर्ण ॥ श्रीरस्तु ॥ सं १८०३ मिति फागुणसुदि ६ दिने पं. मयारांम लिषतं श्रीसवाईजैपुरमध्ये ॥ ॥ कल्याणमस्तु ॥ ॥ १ ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥ श्री ॥
- 122 1n by 67 in.
Age
Author - - Sripati.
Begins
127
Extent – 12 leaves ; 15 lines to a page ; 35 letters to a line. Description — Thin country paper; Devanāgarī characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; complete.
- Samvat 1880.
- fol. 18
* श्रीगणेशाय नमः
ॐ मंजुलारुण विस्तीर्णकरपुष्करराजितं शिवोद्भवं तं भास्वंतं कमलामोददं भजे १ यः प्रशास्त्रविख्यात रम्लशाप्रघर्तकः ज्योतिर्मतानुसारेण तमाचर्य नतोस्म्यहं २ यः सिंहनदपूर्वासी हरेत्युपनामवान् गुलावरायः पुण्यात्मा यशस्वी त्तत्तनूभवः ३ गुरोर्गोविंदरायस्य क्षात्रवंश शिरोमणेः प्रसादा क्रियते रम्लसारः श्रीपतिना मया ४ etc.
Ramalasāra 982 1886-92
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
128
Vedängas
fol. 3b इति श्रीगोष्टकुलवास्तव्ययोष्टीशालोपनामलक्ष्मीनृसिंहभहात्मजश्रीपति
विरचिते रम्लसारे शकलस्वरूपगुणनामकथनं नाम प्रथम प्रकरणं ॥ Ends — fol. 120
यथामतिर्मया प्रोक्तो गुरुशिक्षानुसारतः रम्लसारः श्रीपतिना श्रीगोकुलनिवासिना ७३ ।
इति श्रीगोकुलवास्तव्यलक्ष्मीनरसिंहभहात्मजश्रीपतिकृते रम्लसारे प्रश्नविशेषकथनं नाम चतुर्थ प्रकरणम् । संवत् १८८० पौषशुक्लादशमे रविसरे
लिपीकृतं स्वाथमाथं शुभं दीघायुः चिरं जीवतु।। श्लोकसंख्या १४४. Reference -See No.89511891-95.
रमलसार
Ramalasāra
895 No. 1013
1891-95 Size - 124 in. by 6 in. Extent - 11 leaves%3 14-15 lines to a page; 40 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance ; handwriting bold and legible but rather careless; bor. ders not ruled ; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections ; folios numbered in both margins; edges slightly worn out; additions made in the margins; folios pasted with paper-slips ; fol. 5 is smaller in
size tban the rest ; complete. Age -Appears to be old. Author - Sripati. Begins - fol. 1b
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ नारायणं नमस्कृत्य नरं चैव नरोत्तमम् ॥ देवी सरस्वती व्यासं ततो जयमुदीरयेत्॥
मंजुलारुणविस्तीर्णकरपुष्करराजितम् etc. as in No. 982/1886-92. Ends-fol. 11a
मया मत्तिमया प्रोक्तो गुरुशिक्षानुसारतः रम्लसारः श्रीपतिना श्रीगोकुलनिवासिना॥ लोकानां च हितार्थाय भूयाद्वरप्रदो महान् ६०
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
129
इति श्रीगोकुलयास्तव्य-लक्ष्मीनृसिंहात्मजभश्रीपतिकृते रमलसारे प्रश्नविशेषकथनं नाम प्रकरणं चतुर्थ समाप्तं शुभमस्तु ।।
Then follows a koştaka. References -Mss.-A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,
493a; ii 115a 220a; iii, 1050. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra Notices,
No. 1479.
रमलसार
Ramalasāra
510
No. 1014
1892-95 Size-1211n. by 6 in. Extent - 11 leaves; 14 lines to a page ; 40 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters%3; not very old
in appearance%3B handwriting bold, clear and legible; borders not ruled ; edges worn out; red pigment used for marking the portion; white chalk used for corrections; folios numbered
in both margins; brittle leaves; complete. Age-Samvat 1878 Author - Śripati.
Begins - fol. — 10
ॐ श्रीगणाधिपतये विघ्नहर्त्रे नमः ॐ मंजलारुणविस्तीर्णकरपुष्करराजिनं । शिवोद्भुवं तं भास्वंतं कमलामोददं भजे १ etc. as in No. 982/1886-92.
Ends - fol. 19a
यथामति मया प्रोक्तो गुरुशिक्षानुसारतः रम्लसारः श्रीपतिना श्रीगोकुलनिवासिना ८९ ।
इति श्रीगोकुलवास्तुब्दलक्ष्मीनृसिंहभट्टात्मजश्रीपतिकृते रम्लसारे प्रश्नविशेषकथनं नाम चतुर्थ प्रकरणं समाप्तम् । सं १८७८ वैशाषशुक्ला १२ रवौ संपूर्णम्
...17
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
130
Vedangas
Then follows a koştaka. Reference-See No. 895/1891-95.
रमलसार
Ramalasāra
437
No. 1015
1895-98
Size - 81 in. by 4 in.
Extent - 26 leaves ; 8 lines to a page; 24 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters%3; not very old
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the portion while yellow pigment used for corrections ; folios numbered in both margios.
The Ms. contains 1-4 Prakaranas.
Age - Not very old. Author — Sripati. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः श्री॥ मंजुलारुणविस्तीर्णकरपुष्करराजितं
शिवोद्भवं तं भास्वंतं कमलामोददं भजे १etc. fol. 7a इति श्रीगोकुलवास्तव्यगोष्टीशालोपनामलक्ष्मीनृसिंहमहात्मजश्रीपति
विरचिते रम्लशास्त्रे शकलस्वरुपगुणनाम प्रथमप्रकरणं । Ends - fol. 260
यथामति मया प्रोक्तो गुरुशिक्षानुसारतः रम्लसारः श्रीपतिना श्रीगोकुलनिवासिना ८२
गोकुलवास्तव्यलक्ष्मीनृसिंहात्मजः श्रीपतिकृते रम्लसारे प्रश्न विशेषकथनं नाम चतुर्थप्रकरणं ४ References - See No. 895/1891-95.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
131
रेमलसार
Ramalasāra
448 A/1881-82
No. 1016
Size – 8 in. by 3} in.
Extent-40 leaves%3 8 lines to a page%3; 28 letters to a line.
Description - Modern paper; Devanāgari characters; new in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; extremely worn out and moth-eaten on the left so that some portion on every foilo is gone; edges on the right also
moth-eaten; incomplete. Age — Śaka 1716
Author – Not mentioned. Subject - A treatise an geomancy. Begins-fol. 1a
.........भवेत्तदा प्रष्टा हार्यादिभिः पृथ्वीपतिते जत्वादिभिश्व प्रा .. शमगृह विचारांशै सह
प्रष्टा फलं प्राप्नुयात् etc. Ends - fol. 400
तदाह ... बिंदवो बहुतरास्तदाधातुः यदि प्रश्नरमलेस्य वा वायुबिंदवा बहुतरास्तदा धातुः मिश्रिते समाने मिश्रितं फलं वाच्यं नात्र संदेहः
इति रमलसार समाप्तः॥ शके १७१६ भानंद नाम संवत्सरे ॥ इदं पुस्तकं जोगलेकरोपनामकहरिभट्टतमजपरशुरामेण लिखापितं ॥ स्वार्थ परार्थ ॥ शुभं भवतु॥
रमलामृत
Ramalāmrta
983 No. 1017
1886-92 Size -73 in. by 4, in. Extent - 18 leaves; 10 lines to a page; 25 letters to a line.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
132
Vedangas
Description-Country paper; Devanagari characters%3; not very old
in appearance%3 handwriting clear, legible and uniform%3; borders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out; yellow pigment occasionally used for corrections ; complete.
The date of composition of the work is Samvat 1802.
Age -Not very old.
Author - Jayarāma.
Begins - fol. 16
श्रीगणेशांबिकागुरुभ्यो नमः ॥ श्रीपरमात्मने नम ।। श्रीहरिनारायणाय नमोस्तु गणपतिगुरुपादाभोजसंयोजितात्मा गणकगणगुरुस्तान् गर्गमुख्थान् प्रणम्य यवनगहनभाषागूढसंदर्भगर्भ
रमलममलभाषा तत्सुबोधं करोमी १ etc. fol. 2a इति पाशकोत्पत्तिः fol. 6a इति रमलामृते दशगृहोत्पत्तिकथनप्रकरणं २
fol. 176 इति रमलामृते भवनांतर्गततत्वभावनिरूपणं नाम सप्तमं ७ प्रकरणं Ends - fol. 170
द्विव्योमनागविधुसंवति मासि माघे शुक्ले शनौ प्रतिपदि प्रतिपूजितांबः आचूडमूलयवनोत्तमशास्त्रसिद्धं निर्मथ्य मंक्षु रमलामृतमुद्दधार ४९
इति श्रीमजोतिर्वित्पूज्यनीमजयरामभट्टाविरचितो रमलामृतः समाप्तः श्रीरस्तु शुभमस्तु ।
References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 493a;
ii, 1150, (Tee present Ms.) See S. B. Dikshit : Bbār. Jyo. p. 489.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
मला प्रकाश
No. 1018
Size - 10g in by 42 in.
Extent - 34 leaves ; 12 lines to a page ; 25-28 letters to a line.
Description
-
-
Jyotiga
Country paper; Devanagari characters; very old in appearance; handwriting uniform but not quite clear on some folios; borders ruled in double red lines;red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; white chalk also used for corrections; edges of the first few folios torn; fol 34 missing; incomplete. Date of composition Samvat 1800.
Age
Fairly old.
Author – Not mentioned.
Begins fol. 16
Ramalārkaprakāśa
511
1892-95
Ends - fol. 356
॥ ॐ नमः सिद्धेभ्यः ॥
प्रणम्य सिरसा देवं सर्वज्ञं प्रयवादित ॥ रमलार्कप्रकाशं तु वक्ष्ये पूर्वैः कृतं यथा ॥ रमलं विमलं शास्त्रं दानियालेन निर्मितं ॥ ज्योतिर्विदां प्रीतिकरं प्रभं सवर्गांसिद्धिदं ॥ २ ॥ etc.
133
श्रीमत्कोशस्य बंशे हरिचरणयुगाराधनैकाग्रचित्तः विप्रश्रीरामनामा इति पठितजने मोघसंघा हरंति ॥ तेषां दासो विराटे प्रवरगुणवतां प्रांजलिर्नान्यचेता || गोविंदाख्यः प्रशस्तो मृदुवररमलार्कप्रकाशे सुबोधः ॥ १ ॥ ...
इंदुप्रकाशे रमलं सदृशं नैव दृश्यते ॥
तस्मादर्क प्रकाशेपि याहगेव प्रपश्यतां ॥ ५ ॥
इति रमला प्रकाशनामशास्त्रं संपूर्ण || कल्याणमस्तु । श्रीरस्तु सर्वजगतः ॥ सरस्वत्यै नमः
This is Ms. only the recorded by Aufrecht.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
134
Vedángas
Ramalenduprakāsa
रमलेन्दुप्रकाश No. 1019
185
A/1883-84
Size -81 in. by51 in
Extent -- 36 leaves; 11 lioes to a page ; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting legible and uniform; edges worn out ;
slightly moth-eaten; foll. 35–57 missing; incomplete. Age - Appears to be old. Author-Valmiki, alias Rudramani Tripathi. Subject - A treatise on geomancy. Begins - fol. 10
॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ जेया जेयान् जयति दितजान्यत्प्रसादेन विष्णुः जिष्णुः लोकानवदशकलान्यत्पदाचा प्रसादात् ॥ स्थाणुर्लोकान् हरति शकलान् प्रांतकाले च सा वा विघ्नेशं वा हरति दुरतं मे सुसिद्धः विधत्तां । १ ॥ गौडत्रषाठि भगवतसुतो भूद्वाल्मीकला ... विशदो विशदो गुणोधैः।
वाल्मीकनाम मुनिवतकविराजराजाः ॥ etc. Ends - fol. 590
शीर्षे पलायनं शत्रोः कर्णयो जाग्रति किलः वामपादेषु हस्तेषु निश्चितं धार्यते रिपुः । ३ ॥ दक्षहस्तेध्रिधिष्णेषु शत्रतत्रैव गच्छति ॥ जाग्रञ्चद्रेति विख्यातं त्रिषु लोकेषु दुर्लभं । ४ ॥ इति जाग्रच्चंद्रफलं ॥ वहिर्वामे पदे पाणौ शीर्षे याम्ये करपदे।
वहिहिरेकैकं कुर्यात् सुभारत्येनृचतुष्टये १५१॥ वन्हि .. References – Mss. A – Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 4932 ,
ii. 1150, 220a, iii. 105b B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
3130-31; Ulwar Mss. Cat. No. 1936.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
133
रमलेन्दुप्रकाश
Ramalenduprakāśa
512 No. 1020
1892-95 Size - 831n. by 61 in. Extent - 8 leaves, 28 lines to a page ; 38-40 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting small but clear and legible ; red pigment
used for marking and yellow for corrections; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Vālmiki. Begins -fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुचरणकमलेभ्यो नमः जेया जेयान् जयति दितिजान्मत्प्रसादेन विष्णुजिष्णुलोका नवतिसकलान्यत्पदार्चाप्रसादात् स्रष्टा स्रष्टान्हरति च हरप्रीतकाले च सांवविघ्ने वा हरतु दुरितं मे सुसिद्धिं विधत्तां॥१॥ गौडः त्रिपाठी भगवत्सुतोऽभू. द्वाल्मीकिनामा विशदो गुणोधैः वाल्मीकिवजगति यः कविचक्रवर्ती श्रीमशिवाचरणलब्धवरप्रसादः २ ज्योतिर्विदा सुबोधाय रमलांभोधिसारतः
रमलेंदुप्रकाशोयं शकलस्तेन तन्यते ४ Ends abruptly - fol. 8b
यदि सत्फलदा विनोवली यानपर प्रष्टः रसं तिचे. ...हीनः सवलानीषु न वापभानि संति प्रशुभान्येव
विचार ... अवस्थाक्रयचक्रं Reference-See No. 185/A-1883-84.
Ramalotkarsa
896
रमलोत्कर्ष
No. 1021 Size - 10 in. by 4g in.
1891-95
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
136
Vedāngas
Extent - 34 leaves ; 9 lines to a page ; 30-32 letters to a line.
Description - ountry Cpaper%3; Devanagarl characters; handwriting
bold and clear but not quite uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; red pigment used for verse-numbers, topical headings and colophons; edges
slightly worn out; brittle leaves ; complete. Age - Saka 1706. Author - Cintamani. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः।। श्रीगुरुचरणाभ्यां नमः॥
गजास्यं सिंदूरारुणितवदनं etc. as in No. 413/1895-1902. fol. 140 इति वर्षफलतंत्र Ends - fol. 330
तरिखायां तनौ दूरादूरलाभः सुताजनिः॥ व्ययहाराश्रया चिंता सर्वकार्येषु शोभनं १६ ॥
इति लह्यानादि प्रथमस्थानस्थितफलं ॥ ॥ श्रीशके १७०६ क्रोधीनाम
संवत्सरे श्रावणकृष्णचतुर्थ्यां इदं पुस्तकं - References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1, 493a,
iii. 1050. B- Descriptive Catalogues :- For a described Ms. see B.B.R.A.S. Des Cat. Nos. 390-91.
राजमार्तण्ड
No. 1022 Size - 11m in. by 5 in.
Rājamārtanda
342 1879-80
Extent -83 leaves%3 10-12 lines to a page%3; 36 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-num
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotima
137
bers and topical headings; edges worn out; complete; the
Ms. contains various topics. Age - Samvat 1655. Author - Bhojarāja. Subject - A compilation of astrological rules as applied to religious
ceremonies. Begins — fol. 10
॥श्ची गणेशाय नमः॥ श्रीमपितृगुरुसरस्वतीचरणकमलेभ्यो नमः ॥ यच्छास्त्र सविता चकार विपुलं स्कंधैलिभिज्योतिष तस्योच्छित्तिभयात्पुनः कलियुगे संस्मृत्य यो भूतलं। भूयः स्वल्पतरं वराहमिहरव्याजेन सर्व व्यधा
दित्थं यत्प्रवदंति योगकुशलास्तस्मै नमो भास्वते ॥ १ ॥ etc. Ends — fol. 836
भेदावुभागपरसंशयनीशकर्म दंभवतानि च भवंत्युदाय घटस्य ॥ मीनोदयेच शुभमंगलपौष्टिकानि ।। कर्माणि यान्यभिहितांनि च चापलग्ने । इति मेषादिलग्नफलं॥
इति श्रीमहाराजाधिराजश्रीभोजविरचितं राजमार्तडाभिधानं ज्योति:शास्त्रं समाप्तः॥ संवत् १६५५ वर्षे चैत्रशुदि ८भृगुवासरे लिषितं ॥ ग्रंथसंख्या
२१०० श्रीकृष्णाय नमः॥ छ । छ । श्री। References -Mss.-A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i, 5024%B
ii 118a; iii 107a. B- Descriptive Catalogues - I. O. Cat. Nos.
3034-35.
राजमृगाङ्क
Rājamrgārika
105 No. 1023
1873-74 Size -11m in. by 51 in. Extent-5 leaves%3 11 lines to a page3; 35 letters to a line.
18
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
138
Vedāngas
Description - Country paper; Devanāgari characters ; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; the Ms. contains only two Adhikāras called
मध्यमग्रहाधिकार and ग्रहस्पष्टीकरणचारवक्तमार्गास्तोदयाधिकार. Age - Samvat 1844. Author - Bhoja. Begins - fol. 18
॥ओं नमः॥ अर्कश्चन्द्रः कुजः सौम्यो जीवः शुक्रः शनिस्तमः । केतुग्रहा नवाप्येते पान्तु वो दुरितच्छिदः॥१॥ वासनासारसर्वस्वसंक्षिप्तं लघुकर्मवत् ।
ब्रूमो राजमृगाडकाख्यं ज्योतिषां करणं स्फुटम् ॥ २ ॥ etc. fol. 30 इति श्रीभोजनरेन्द्रविरचिते राजमृगाङके मध्यमग्रहाधिकारः ।। Ends-fol. 40
इत्युर्वीपतिवृन्दवन्दितपदद्वन्द्वेन सद्बुद्धिना श्रीभोजेन कृतं मृगाङककरणं ज्योतिर्विदा प्रीतये । योधीते य इदं शृणोति यदि वा संवाच्यमानं सदा तस्यार्कप्रमुखा नभोवसतयः स्पष्टा भवन्ति ग्रहाः॥३०॥
॥ इति श्रीमहाराजाधिराजश्रीभोजविरचिते राजमृगाडकनाम्नि करणे ग्रहस्पष्टीकरणचारवक्तमार्गास्तोदयाधिकारः समाप्तः ॥१॥ सं १८४४ वर्षे
वैशाष वदि ७ ॥ले. सं. १९३३ ॥ References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 5024.
See Dikshit ; Indian Astronomy, pp. 238-39.
राजमृगाङ्क
Rājamrgārika
343 No. 1024
1879-80 Size -91 in. by 4g in. Extent - 31 leaves; 8 lines to a page ; 28 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters with q8HETS ;
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in double black lines ; red pigment used for
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
Age – Samvat 1715.
Author -
Ends
Jyotisa
verse-numbers and colophons; occasional marginal notes; edges slightly worn out ; the Ms. contains 1-8 Adhikāras.
Begins fol 16
Bhoja.
॥ श्रीभवानी जयतु ॥
अर्कश्चन्द्रः कुजः सौम्यो जीवः शुक्रः शनिस्तमः
केतुग्रहा नवाप्येते पातु वो दुरितःछिदः । १ । etc.
- fol. 31b
1
सर्वभूपालवंद्येन तेन श्रीभोजभूभुजा ।
मृगांकसंज्ञ करणं चक्रे सर्वेष्टसिद्धये । ९१ ।
Reference - See No. 105 / 1873-74.
इति श्रीराजमृगांके श्रीमहाराजाधीराजश्री भोजविरचिते मृगांकनाम्नि करणे ग्रहयुत्यादिरध्यायोष्टम संवत् १७१५ वर्षे शाके १५८० प्रवर्त्तमाने श्रावणदि १ भौमे लषितोयं ग्रंथ शुभं भवतु । श्रीरस्तु ॥
राजमृगाङ्कसारिणी
No. 1025
139
8 in. by 3 in.
Age – Not very old.
-
Author - Not mentioned.
Rājamṛgānkasāriņi
Size
Bxtent – 6+ 3 = 9 leaves; 20 lines to a page ; 50 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanāgarl characters; hand. writing very small but clear and legible; borders ruled in double red lines; the first seven folios contain some कोष्टकs; incomplete.
513
1892-95
Subject - Appears to be a commentary on the Rajamrganka of Bhoja.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
140
Begins - fol. 10
॥ ॐ नमो श्रीगणेशाय नमः ॥
अर्कश्चंद्रेति । एते नवग्रहापि वो युष्माकं पातु रक्षां करोतु किल क्षणाः दुरितछदः दुरितान् छंदतीति दुरितच्छदः स्तामाराहुः अन्ये प्रसिद्धाः वासनासारसर्वस्वमिति अहं राजमृगांकाख्यं ब्रूमः किंविशिष्टः ज्योतिषां करणं स्फुटं etc.
Ends abruptly
Vedangas
- fol. 36
इति चंद्रसूर्ययोः स्पष्टौ भवतः केंद्रवशात् ऋणं चक्रार्द्ध इति ज्ञायेत फलं ज्ञेयं । सीघ्रफलं । तस्मान्मंदाई
राजविजय
No. 1026
Size -
113 in. by 6 in.
Extent - 33 leaves; 15 lines to a page; 55 letters to a line.
Description
Age - Samvat 1940.
Author — Ranabasti.
Subject
Begins fol. 10
Thick country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios numbered in both margins; red pigment used for marking the colophons; the Ms. contains Adhyāyas 1-5.
Rājavijaya
186
A/1883-84
On omens for going to battle.
॥ श्रीमहागणपतये नमः ॥
वरदपाशरदांशुकुविस्फुरत्करं उमास्यसरोरुह भास्करः
दिशतु नः श्रियमं बुरुदासनः शशिकला डिवतमौलि रिभाननः १......
ब्रह्मेश विष्णुरचिताऽमलयाम लेभ्यः
सारं विचिन्त्य गिरिजादिमतानुसारम्
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
fol. 64 इत्यत्र राजविजये रणहस्तिसंज्ञे ग्रंथे सतामभिमते रणहस्तिचोके अध्याय एष रचितः प्रथमत्वसंख्यो मात्राक्षरप्रभृतिभेदविचाररम्यः १
Ends - fol. 326
राजविजय
No. 1027
Jyotiṣa
रारच्यते स्वरविदामखिलाऽर्थसिद्धयै तेनेह राजविजयो रणहस्तिसंज्ञः ८ etc.
Size -
References – Ms. Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 5026 ; ii, 118a.
Extent Description
भूवलं हि मया प्रोक्तं प्रारभूतं न चेतरम् ॥
यदाश्रयबलादाशु शत्रुश्रीः करगीमिनी ॥ ९॥
-
लिखितं नानुरामब्राह्मणपठनात् ॥ फाल्गुने मासे शुक्लपक्षे मंदवासरान्वितायां संवत् १९४० का साके १८०५ ।। शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥
-
इति श्रीरणद्दस्तिविरचिते राजविजये स्वरोदये भूवलाध्यायो पञ्चमः ५ ॥ ...
राज्यभ्रष्टो लभेद्रज्यं क्षीणायुर्मृयते न च ॥ मुक्तापीडां ग्रहास्सर्वे शातिं कुर्वन्ति सर्वदा १० ॥
अभिषेकाऽनन्तरं पूजा कर्तव्या पूर्वमण्डले ॥
मृत्युञ्जयेन मंत्रेण पूर्वोक्ता विधिना ततः ॥ १ ॥
• 9 in. by 42 in. Not uniform throughout.
10 in. by 42 in.
135 leaves; 9 lines to a page; 20-22 letters to a line.
Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear but careless and not quitt uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges of some folios slightly worn out; incomplete.
Same as No. 186 / A1883-84.
-
Age
Author - Rapahasti.
Appears to be old.
141
39
99
Rājavijaya
984 1886-92
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
142
Vedängas
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
वरदपाशरदांकुशविस्फुरत् etc. as in No. 186/A1883-84. fol. 27b इत्यत्र राजविजये रणहस्तिसंज्ञे
ग्रंथे सतामभिमते रणहस्तिनोक्ते ॥ अध्याय एष रचितः प्रथमत्वभाव्यो मात्राक्षरप्रभृतिभेदविचाररम्यः॥१॥
Ends -fol. 135a
खखाग्निवेदाप्तभवेन हीनाः पिंडः स्वभूम्यालकरांशयुक्तः। षभिर्जिनैः सप्तभिरिंदुनाग्निवेदैवियुक्त्योन्मिति हि ध्रुवःस्यात् ॥ मासि मासि क्षिपेदेकं वारेदंता घटीषु च। द्वे पिंडे तिथिवारैक्यं शेषं वारो भवेदिह ॥ मनुहृत्तिथिपिंडैक्यं शेषस्य तु पदं भवेत् ॥६॥
राजावली
Rājāvali
No. 1028
1874-75
Size-11 In. by 6 in.
Extent-15 leaves%3; 10 lines to a page3; 36 letters to a line.
Description - Thin country paper; Devanagari characters; not old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; follos numbered in both margins; complete.
Age-Samvat 1898.
Author - Not mentioned. Subject - Astrology (?) Begins — fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ भथ राजावली लिख्यते ॥ अथ संवत्सरानयनं शाका सूर्येषुचंद्रै १५१२ श्वहीनः शेयः समाः समाः गताब्दास्तत्र विशेया वत्सरा नयने पुनः
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
143
यातान्दा यम २ वार्जिता नग ७ गुणा शून्यां वरांगोवृताः५०० भायं लब्धमिताब्दनेत्रदहना ३२ढयं साब्दशक्रंदुतः ११४ । दिग्भांगाप्तकलायुतं मभवतोब्दषष्टिशेषा स्मृता ६०
शेषां शारविभि १२हता दिनमुखं मेषार्कतः प्राग्भवेत् २ etc. Ends-fol.15b
शाके दलापृथगाकृतिघ्नशशाकनंदश्वियुगे समेतः सराद्विविश्वे न हृतः सलब्धषष्टयाप्तंशेषे प्रभवादयोब्दा १ इयं र्थहषष्टिपरिवत्सराणां बृहस्पतेर्मध्यमराशिभोगात् उदाहृता पूर्वमुनिप्रव।
निवेदनीमा गणनायकेण । इति राजावली संपूर्ण ॥ शुभं संवत् १८९८ ॥ समाप्त ॥
राजावली
Rājāvali
353 No. 1029
1882-83 Size -91 in. by 5t in. Extent -7 leaves%3; 12 lines to a page%3 25 letters to a line. Description - country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion ; folios numbered in both margins; edges slightly
worn out and moth-eaten%3; complete. Age -Saivat 1/96. Author - Not mentioned. Subject — Divination or Phalagrantha. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ अथ राजादिफलानि लिख्यते ।। शाको द्विवेदविश्वो नः प्रथक विघ्नो गतत्वहृत् ॥ फलषवेदाढ्यः षष्टयाप्तशेषमाब्दयाः॥१॥ नंदशैलाकुरामैश्च शाको युक्तकलिर्गतः ॥ स्तेवहिना कलिसंख्याः शेषं शेषकलिस्मृतः॥ २॥ etc.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
144
Ends – fol. 76
राजावलीफलग्रन्थ
No. 1030
क्षयो मार्गशीर्षोस्तदा सौम्यवृष्टि सुखं सज्जनानां नृपो प्रेमकारि ॥ गवातिवदुग्धतं तैलदायि सुतप्रेम यः शिपितुर्भक्तिकारि ॥ ३ ॥
इति राजादिकं फलं ॥ छ ॥
संवत् १७९६ वर्षे माघमासे कृष्णपक्षे तिथौ १२ द्वादशी बुधवासरे सींहपुरवास्तव्यं उदिव्यसहस्रज्ञातिय पंडाहरिस्यात्मज पंडादेवा करसुतरत्ने - वरेण लखितं ॥ छ ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु ॥ कल्याणमस्तु ॥ छ ॥ लेखकपाठकयो शुभं भवतु ॥ आत्मपठनार्थं लखितं ॥ ॥ इदं राजाबलीग्रंथ ॥
Age
Author - - Not mentioned.
-
Begins -
Vedāngas
Slze - 10 in by 42 in.
Extent — 22 leaves; 9 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear and legible but not quite uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking; edges worn out and moth-eaten; occasional marginal notes; complete.
Samvat 1803 : Saka 1669
- fol. 1b
Rājāvaliphalagrantha
ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ राजावलीफलग्रंथ लिख्यते ॥
अथ ज्योतिर्निबंधे संवत्सरफल || ज्योतिः प्रकाशे ॥ शककाकं भजेत् षष्टया ६० शेषस्याद्वयावहारितः ॥ प्रमाथी पूर्वको दस्तु तुषारकरपानजा ॥ १ ॥
354
1882-83
नंदास्यष्टिगुणै ३१७९ र्युक्तः शालिवाहनकः शकः ॥ कवे ... निहिनो सोत्तेनांकेन शको भवेत् ॥ २ ॥ etc. fol. 3a इति षष्टि संवत्सरनामा नि
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
145
Ends-fol. 220
पार्वतीरमण ... यदा दिवा स्यादिवाकरसमन्वितं तदा ॥ जायते वसुमती कणोनिता तस्करादिकभयं जलाल्पता ॥१॥ दिवार्दा सस्यनाशाय रात्रौ सस्याभिवृद्धये अस्तगेर्धरात्रे चासमर्थत्वसुवृष्टि ... आर्द्राप्रवेशे लग्नफलं॥ भाप्रवेशे किल भास्करस्य चंद्र त्रिकोणे यदि केंद्रगो वा॥ जलाशय सौम्य निरीक्षिऽते च संपूर्णसस्या सुदुघा धरित्रीं ॥१॥
संवत् १८०३ शाके १५६९ द्वितीय चैत्र एकादश्यां शुक्रे लिखितं पंडया
दिवाकरसुतरत्नेश्वरेण ॥ आत्मपठनार्थ ॥ शुभं भवतु ॥ श्रीरस्तु॥छ॥ Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 5030.
राममल्ल
Rāmamalla
985 No. 1031
1886-92 Size -98 in. by 4, in. Extent-19 leaves%3 10 lines to a page: 30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; yellow pigment used for corrections ; brittle leaves ; edges worn out; foll. 1-2 missing ; incomplete,
Age -Samvat 1736.
Author - Not mentioned. Subject - Effects of the Tithis in particular undertakings.
Begins abruptly -fol. 3a
....... यां नृपादीनां यात्राज्ञानं भवेन्न वा ॥ ३३॥ चतुर्थ्यामशुभं भव्यं यात्रायाः किं भवेन्न वा॥ पंचम्या जयजं ज्ञानं युद्धकालस्य चितयेत् ॥३४॥ षष्टयां युद्धादागमनं देशे नो वेति चिंतयेत् ॥ सप्तम्यां सूचनीचेभीगृहे नो वेति चिंतयेत् ॥३५ ॥ etc.
.7.19
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
146
Vedangas
Ends-fol. 210
उपद्रवे भयं नास्ति ९ युद्धागममनं पलायनपरो भूत्वा च क्षयः १० युक्षद्ध महालाभः प्रीतिश्च ११ पथि मरण. कारिणी यात्रा भविष्यति १२ ॥
इति राममल्लाख्यो ग्रंथः समाप्तः। संवत् १७३६ वर्षे द्वितीय ज्येष्यादि १। शनिवारे लिषितं अतिरामेणात्मार्थ॥
रामविनोद
Rāmavinoda
204 No. 1032
1883-84 Size - 123 in. by 57 in Extent-20 leaves%3; 11-12 lines to a page: 35 letters to a line. Desrciption - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for colophons%3; fol. 17 missing, hence incomplete.
The work was composed in Saka 1535. Age-Samvat 1867 : Saka 1731. Author - Ramabhatta. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरवे नमः॥
ॐ शुंडादंडेन यस्मिन् etc. as in No. 986/1886-92. fol. 6a इति श्रीदैवज्ञानंतसुतदैवज्ञरामचंद्रकृते रामविनोदे मध्यमाधिकारः ॥१॥
fol. 11 इति ............ स्पष्टाधिकारः॥ Ends - fol. 210
रामेण यत्नादिह रामदास etc. up to रामविनोदाख्ये पाताधिकारः as in No. 986/1886-92 followed by शुभं भवतु ॥
बाणांग्रीषुसुधांशु १५३५ संभितशके चैत्रे सितेऽजातिथौ सूर्यस्यादिभवस्य भासितविभोर्भेलेख्यनंतेन वै॥ तद्यद्रामविनोदनामकरणं रामस्वकारिप्रभो.
र्भानोभूतविभोरभूदतिमतं यो भाति भाभिः शुभं श्रीराम संवत् १८६७ शाके १७३१ ज्येष्टशुक्ला १४ शनी
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
147
Jyotişa Reference - See No. 986 / 1886-92.
रामविनोद
Rāmavinoda
986 No. 1033
1886-92 Size - 101 in by.41 in. Extent -18 leaves, 12 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
rance%3handwriting clear, legible and uniform%3; borders ruled in two double black lines; edges slightly worn out; red pigment used for marking the colophons; the Ms."contains portion up to पाताधिकार.
The work was composed in 1614 A.D. for Ramabhupala who was a minister of Akbar. Dikshit, however, gives the date of the composition as Saka 1512 i. e. A.D. 1590. The author also states that he composed his work in the 35th era of
Akber, which comes to A. D. 1590. Age - Samvat 1713. Author-Ramabhatta. Subject- A treatise dealing with data for the computation of
calendars. Begins -fol. 1a ॥ॐ॥ गणपतिमभिवंद्यः श्रीशपादारविंदम् ।
स्मरणविततयोनंतजो रामचंद्रः। अकबरनृपशाकाद्वक्ति पंचांगपत्रं ।
ग्रहगतिसमवेतं रामभूपालतुष्टयै ॥ ॥ etc. fol. 30 इति श्रीसमस्तसामंतसीमंतिनीसिंदूरपूरदूरोत्सारणकारणनिष्कृपकृपाणधा.
रावलुप्तमेदिनीपतिमुंडमुंडलीमंडितचंडीशमूत्तिमहीमंडलमंडन-श्रीमदकबरशाहमहात्यधुर्यमहाराजाधिराज - श्रीरामदासदेवकारिदैवज्ञानंतमहात्मज-रामविरचिते
रामविनोदाक्ष्ये पंचागमहानयनाधिकारः॥२॥ Ends - fol. 170
रामेण यत्नादिह रामदास । प्रोत्य कृते रामविनोदनाम्नि। . श्रीसूर्यसिद्धांतमतानुसारी। पाताधिकारः परिपूर्तिमागात् ॥१७॥
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
148
Vedangas
दैवज्ञभूषणमिदं। कंते धृत्वा विपश्चितः । मुदमाचांतुसिद्धांत। संदोहामृत निर्भराः ॥ १८ ।।
इति श्रीप्रौढप्रचंडोईंडकुंडलतिकोदंडविनिम्मरकांडखंडितरातिमुडमुडलीमंडितचंडीशमूर्तिमहीमंडलमंडनश्रीमदकबरशाह - परमामात्पुर्य । श्रीमहाराजाधिराजश्रीरामदासकारिते दैवज्ञानंतभदृसतर्दवज्ञरामभट्टविरचिते रामविनोदाख्ये पाताधिकारः संपूर्णः। संपूर्णोयं ग्रंथः। संवत् १७१३ वर्षे भासोजवदि २ दिने। श्रीमहिमनगरमध्ये लिखिता प्रतिरियं ।। उपाध्याय श्री श्री श्री
दयाकीर्तिगणिमणीनां ॥ शिष्यपंडितकमलहर्षगणिना स्ववाचनाय. Reference - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,
519a%3; ii 1224, 221b3iii. 1100. Cf. also S. B. Dikshit : Bhår. Jyo. pp, 182,
184, 185 and 278. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss.
Cat. No. 7123 I. O. Cat. No. 2944.
रामविनोदोदाहरण
Rāmavinododāharana
848 No. 1034
1887-91 Size - 11} in. by 44 in. Extent -10 leaves; 12 lines to a page; 40-42 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting small but clear, legible and uniform; bor. ders ruled in double black lines; edges worn out and motheaten; complete.
Age — Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject - Commentary on the Rāmavinoda of Rāmabhatta. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ रामविनोदाहरणक्रमः॥ संवत् १६७२ तदा अकबरस्य राज्यप्राप्तिः ॥ अयं १६१२ वाणरामविधुभिः १३५ रहितः जातः अकबरस्य राज्यप्राप्तिसमये शालिवाहिनीय शकः १४७७ भनेन इष्टशकः १५४८ रहित: जाताः अकबरः राज्यागतसमाः ७१
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
149
fol. 8b इति रामविनोदस्योदाहृतिः समाता। अथ संवत्सरादीनामानयनमाह। Ends - fol. 100
दिगभिर्दिनैवेदघटीभिरर्को वैश्वप्रवेशाद्विधिभं प्रयाति ॥ दिनत्रयानंतरतोभिजित्भात्सविष्णुधिष्णं प्रविश्यत्यवश्यं ।
प्रतिवर्ष यो राजा भवति तस्यैव आयव्ययौ लेख्यौ ॥ सिद्धवत्कारेण ॥ रामविनोदाहृतिः समाप्ता श्रीलक्ष्मीनृसिंहार्पणमस्तु ।।
Then follows a Koştaka.
रिष्टारिष्टप्रकरण
Ristāristaprakarana
53 No. 1035
1907-15 Size - 111 in. by 4 in. Extent -11 leaves; 9 lines to a page; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance; handwritting clear, bold, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; white chalk used for corrections; folios numbered in both margins. The Ms contains two Adhyâyas from tcfta viz.
1. रिष्टाध्याय.
2. रिष्टमङ्गनिरूपणोदय. The present portion is a part of a larger work known as
Virasimhodaya. Age -- Saka 1758
Author - Visvanāthapandita. Subject - Means of warding off evils with the help of astrology,
Begins — fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ अथारिष्टाध्यायो निरूप्यते ।। तत्रारिष्ट त्रिविधं ॥ योगजं नियतमनियतं च ॥ तत्र योगजान्या कण्याणवर्म॥१॥etc.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
150
Vedangas
fol. 8a इति श्रीमन्महाराजाधिराजवीरसिंहदेवकारिते श्रीमदैवज्ञरामात्मज
विश्वनाथपडितविरचिते वीरसिंहोदये जातककांडे रिष्टाध्यायः ॥ Ends - fol. 11a
इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीवीरसिंहकारिते समस्तविद्याविशारदरामज्योतिर्वित्पुत्रविश्वनाथपडितविरचिते वीरसिहोदये रिष्टभंगनिरूपणोदयो नाम प्रकाशः ॥......
प्रदर्भजातां समवाप्य पीडां पूजा विधेया विधिना स्वकेन । ततः शुभं विंदति राजसिंहविधूतपापः पुरुषः सदैवेति ॥
समाप्तोयं ग्रंथः । ज्योतिषोपनामकदिनकरातनयाऽनंतेन लिखितस्तस्यायं ।। शके १७५८ दुर्मुखनामसंवत्सरे मार्गशीर्षशुक्ल ७ बुधे सपूर्णोयं ॥ स्वार्थ परार्थं च ॥ ॥ श्रीगजाननार्पणमस्तु ।। श्री।
इति रिष्टाध्यायप्रकरणं ॥ छ । छ॥छ ॥ छ॥
रोमशसिद्धान्त
Romasasiddhānta
34 No. 1036
1870-71 Size -91 in. by 51 in. Extent - 28 leaves; 10 lines to a page; 25 letters to a lino. Description - Modern country paper; Devanāgari characters; nct
very old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered
in both margins; complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः॥अथ रोमसिद्धांत लिख्यते॥
कालस्य कर्ता कमलस्य भर्ता etc. as in No. 106/1873-74. Ends - fol. 270
अष्टाशीति etc. up to सूत्रे पय्येति च त्रयम् ११५ as in No,
106/1873-74 followed by इति श्रीरोमससिद्धांत समाप्तम् ।। References :- See No. 106/1873–74.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
151
रोमशसिद्धान्त
Romasasiddhānta
106 No. 1037
1873-74 Size - 11$ in. by 54 in. Extent-17 leaves%3; 11 lines to a page%3; 30-32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanagari characters; not very old ir
appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking the verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both
margins ; complete. Age - Does not appear to be very old. Author - Not mentioned.
Begins - fol. 10
।। श्रीवरदमूर्ति यति॥ कालस्य कर्ता कभलस्य धर्ता लोकस्य धर्त्ता तिमिरस्य हर्ता। विकर्तनः सत्पथवर्तिनावं स्फूर्ति गिरां कीर्तिसखीं क्रियान्नः ॥१।
नारायण उवाच ।। etc. fol. 5a इति श्रीरोमशसिद्धांते मध्यमाधिकारः ।
fol. 74 इति श्रीरोमशसिद्धांते स्फुटग्रहाधिकारः॥ Ends - fol. 170
महर्लोको विष्णुपदं चतुर्विशतिलक्षकं । एतद्विश्वस्थितिज्ञानं सर्वपापप्रणाशनं । १४ निर्यात ग्रहसंधार्य सुधीत्यतिकृठादयः।
अधो ब्रजेदलान्दादि सूत्रे पर्ये ति च वयं । १५ । References-Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,535a;
ii 126a, See Dikshit : Bharatiya Jyotihsāstra p. 188. B-Descriptive Catalogues :- Weber's Berlin Mss.
Cat. No. 1737.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
152
Vedangas
411
रोमशसिद्धान्त
Romasasiddhānta No. 1038
1884-86 Size -98 in. by 4g in. Extent - 14 leaves; 12 lines to a page; 38-40 letters to a line. Description - Smooth country paper ; Devanāgarī characters; new
in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse-numbers and yellow pigment used for
corrections; the Ms. contains Adhikāras 1-11. Age - Samvat 1942. Author -Not mentioned. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
कालस्य कर्ता कमलस्य भर्ता etc. as in No. 106/1873-74. fol. 4a इति रोमशसिद्धांते मध्यमाधिकारः प्रथमः।
fol. 50 इति रोमशसिद्धांते स्पष्टाधिकारो द्वितीयः Ends - fol. 14a
भष्टाशीतिसहस्राणि ऋषीणामूर्ध्वरेतसां॥ नवलक्षं महर्लोको यत्रधीगोमकाशिनः । ११३ । महर्लोको विष्णुपदं चतुर्विशतिलक्षकं ॥ एतद्विश्वस्थितिज्ञानं सर्वपापप्रणाशनम् । ११४
इति श्रीवशिष्टरोमशाभ्यां विष्णुपदिष्टे नारदोपनिबद्धे रोमशसिद्धांते गोलाध्याय एकादशाधिकारः सं १९४२ श्रावणकृष्णा ३ लिप्यकृतं गणेश
ब्राह्मणगुजर्गोड Reference - See No. 106/1873-74.
लग्नकलाप्रदीप
Lagnakalāpradipa
875 1887-91
No. 1039
Size - 7 in. by 41 in.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Extent 9 leaves; 11 lines to a page; 22 letters to a line.
Description :
-
Age Saka 1707.
Author Kesava son of Rudra. He belonged to the family of Gaṇeśa Daivajña, the reputed author of the Grahalaghawa,
Begins - fol. 1b
—
- Country paper; Devanāgari characters; old in appear• ance ; handwriting clear, legible and uniform, edges slightly worn out and moth-eaten ; complete.
The date of composition is given as Saka 1629 i. e. A. D. 1707.
श्री गणेशाय नमः ॥ श्रीमच्छिवागिरिशयोर्नवसंयुतिर्नः श्रेयो ददातु सुचलद्वलदक्षिलक्ष्मीः ॥ सर्पोत्फणामणिविभूषणमौक्तिकांशुगुंफश्चकार रुचिरं शिवमाशु यत्र ॥ १ ॥ etc.
fol. 2a पराब्धिपूरस्थितनंदिपूरदैवज्ञ रुद्रात्मजकेशवेन ।
Ends - fol. 96
प्रोद्ग्रंथिते लग्नकलाप्रदीपे सामान्यतो दोषविचारणासीत् ॥
लग्नचन्द्रिका
No. 1040
Stze - ...20
153
नंदिग्रामे पश्चिमांभोधितीरस्थायिन्यार्थः कौशिकर्षिर्विधिज्ञः ॥ रुद्रोभूत्तत्सूनुना केशवेन प्रोक्तो द्वाद्दा सत्करघ्नाभिभंगी ॥ ७ ॥ पराब्धितीरस्थितनंदिपूर दैवज्ञरुद्रात्मजकेशवेन ॥ प्रोग्रंथिते लग्नकलाप्रदीपे ग्रंथस्य पूर्त्तिः समभूत्सुवृतैः ॥
॥ श्रीशके १७०७ विश्वावसु संवत्सरे ॥ भाद्रपदवद्यप्रतिपदी इंदुवासरे तद्दिनी ज्योतिषीकुलोत्पन्नकेशवात्मजरामचंद्रेण लिखितं सत् ॥ श्रीहेरंबार्पणमस्तु ॥
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
10 in. by 4 in.
Lagnacandrikā 344 1879-80
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
Extent 67 leaves; 8-9 lines to a page; 28 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform borders ruled in double red lines; red pigment used for colophons; folios numbered in both margins.
The Ms. contains Adhyāyas 1-9.
154
Age-Samvat 1908
Author Kāšinātha
Begins fol. 16
afЯ
etc. as in No. 559/1899-1915.
fol. 32 इति श्रीसर्व साखा विशारद श्रीका सिनाथकृतौ लमचंद्रिकायां प्रथमो परिच्छेदः १
Eads fol. 67a
॥ श्री गणेशाय नमः ॥
श्वमोश्चफलं etc. upto न गद्यते १५ as in No. 559 / 1892-1915 followed by इति श्रीसर्वसात्र विसारद श्रीकासीनाथकृतो लग्नचंद्रिकायोगाध्यायो नवम परिच्छेद संपूर्णम् ९ सम्वत् १९०८ माघकृष्णा १ बुधवासरे शुभं भूयात्
See No. 188/A-1883-84.
References
लग्नचन्द्रिका
No. 1041
Size 9 in. by 4 in.
-
Lagnacandrikā
161 A1882-83
Extent 13 leaves; 20 lines to a page; 60-65 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with 84578; old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in double; edges slightly worn out; yellow pigment occasionally used for corrections; fol. I missing; incomplete.
Age-Appears to be fairly old.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
Author - Kāsinātha.
Begins abruptly - fol. 2a
Eads abruptly fol. 14b
Reference.
• वेत् केंद्रे । बलयुक्तो शुभेक्षितः । करोति परमामृद्धिं । राजवंशोद्भवं । धिकां । ५२ लग्नाच्चतुर्थपर्यतं । क्रूराः सौम्याग्रहा यदा । तद्रबाहुर्योगोयं । विपरीतेन गो भवेत् ॥ ५३ । etc.
fol. 89 सर्वशास्त्रविशारद श्रीकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां प्रथमपरिच्छेदः ॥ १ ॥ fol. 12a इति लग्नचंद्रिकायां श्रीकाशीनाथकृतौ द्वितीयः परिच्छेदः ॥ २
लग्नचन्द्रिका
No. 1042
Age
1
1
Jyotisa
Size
9 in. by 51 in.
Extent - 22 leaves; 13 lines to a page; 40 letters to a line.
-
अध्यापकः शुभम तिर्नृपतिप्रधाना । लोकोत्तराय विभवो गुणवानुदारः । सत्कीर्त्तिमान् सुतनयो निरुजः सुमित्र । तुंगे बुधे भवति सर्व्वजनोपकारी ॥ ७३ ॥ भूमंडलाधिपतिरुदारमतिश्च दाता । ब्रह्मा ... बोधवि । ........
See No. 188 / A-1883-84.
Description 1 – Country paper: Devanāgari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; edges slightly worn out; red pigment used for marking the portion; white chalk used for corrections; incomplete fol. 1 missing.
Appears to be fairly old.
155
Lagnacandrika
188
A/1883-84
-
• Author - Kāsinātha.
t
Subject - A treatise on horoscopy.
を
Begins abruptly
fol. 2a
• शुभा दीर्घजीवी महाप्राणो जातको नाथको भवेत् २७
......
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
156
Vedangas
घने शुक्रश्च भौमश्च मीने जीवस्तुलेबुधः नीचस्थौ शनिचंद्रौ च राजयोगोभिधीयते २८ अस्मिन् योगे यो जातः स राजा धनवर्जितः
दाता भोक्ता च विख्यातो मान्यो मंडलनायकः २९ etc. fol. 13a इति श्रीकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां प्रथमः परिच्छेदः १ fol. 164 इति श्रीकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायामेकग्रहे योगाध्यायः । fol. 22a इति सर्वविद्याविशारदश्रीकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां द्वितीयः
परिच्छेदः ॥ Ends - fol. 230
शुभा... यो ग्रहायुक्ताः कुर्वति सुखिनं नरं पापास्त्रयो दुःखिनं च दुर्विनीतं विगर्हितम् ८८ ॥ इति श्रीकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्विकायां त्रिग्रहपरिच्छेदः ॥ ॐ चंद्रचार्किकुजाकीनां योगो लिपिकरो नरः तस्करो मुखरो वामी मायायां कुशलो भवेत् ... चंभो... रभौमभास्करमंदेज्यप्रसंगे निपुणो धनी तेजस्वी गतशोकश्च नीतिज्ञा भवेन्नरः१०
भौसूशजी सूर्येदुभौमशुक्राणां योगो विज्ञेय संग्रही सुखी पुत्री ... Roferences - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 1270;
. . 1270, 223a; iii. 1146. __B - Descriptive Catalogues :- I.O. Cat. Nos.
3099 and 6364.
लग्नचन्द्रिका
Lagnacandrikā
988 No. 1043
1886-92 Size. -9 in. by 6, in. Extent - 45 leaves; 16-18 lines to a page; 20-25 letters to a line.. .. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colophones; edges slightly worn out; the Ms. contains portion up to तुङ्गफल. . . ...
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotion
157
Age - Appears to be old. Author -- Käsinātha. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः॥
तमस्राजगरप्रस्तं etc. as in No. 559/1899-1915. fol. 220 इति सर्वशास्त्रविशारदकाशीनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां प्रथमपरिच्छेदः १
fol. 270 इति ...... ग्रहयोगाध्यायः २ ॥ Ends.-fol. 45b
भवति धरणिपालो नीचजाते प्रतापी हयगजधनयुक्तो ज्ञातिवर्णेभ्यस्तु ॥ कुटिलमतिरभीति भूरिभांडारयुक्तास्तुमासमिथुनसंस्थे जायते मानवेंद्रः॥७॥
इति श्रीकाशीनाथविरचितायां लग्नचंद्रिकायां तुंगफलं समाप्तं शुभमस्तु । Reference - See No. 188|A-1883-84.
लनचन्द्रिका
Laguacandrikā
559 No. 1044
1899-1915 Size - 8 in. by 3} in. • Extent -108 leaves%3 7-8 lines to a page: 20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges of some folios
slightly worn out; complete. Age - Appears to be old. Author-Kasinatha. Subject-Horoscopy. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ तमिश्राजगरप्रस्तं यो जीवयति भूतलं ॥ तं बंदे परमानंद सर्वसाक्षिणमीश्वरं । etc.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
158
Vedangas
fol. 53a इति काशिनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां प्रथमपरिच्छेदः ॥
fol. 870 इति श्रीसर्व विद्याविशारदश्रो काशिनाथकृतौ लग्नचंद्रिकायां द्वितीयः परिच्छेदः
Ends - fol. 1080
परमोच्चदशांशे कः शशी अंशे भौमोष्टाविंशके शके बुधः पंचदशांशे च पंचमांशे बृहस्पतिः सप्तविंशांशके शुक्रो विंशत्यंशे शनैश्वरः सिंहिकेयश्च विंशांशे परमोच्यो न गद्यते ॥ ४ ॥
इति श्रीसर्वशास्त्रविशारद श्रीकाशीनाथकृतै लग्नचंद्रिकार्या समाप्तमगमत् ॥ श्रीरस्तु शुभं भवत् ॥
पुस्तककवर रामचकस स्वआत्मपठनार्थं लिप्यकृतं
Reference - See No. 188 / A -1883-84.
शुद्धिप्रकरण
No. 1044A
Lagnaśudhiprakaraṇa
श्रीवीतरागाय नमः ॥ अथ लग्नशुद्धिप्रकरणं लिख्यते ॥
Size - 8 in. by 42 in.
Extent – 15 leaves; 7 lines to a page 25 letters to a line.
Description. :- Modern paper with water marks; Devanagari charac ters; handwriting clear, bold and uniform; borders and edges ruled in triple and single red lines; complete.
Age - Samvat 1945.
Author – Haribhadrasūri.
Begins - fol. 10
515
1892-95
अवित सव्वाएसं नमिउं चडवीसमंलिणवरेसं ।
छामि समासेणं लग्गं सुगुरूवएसेणं ॥ १ ॥
कज्जं कुणं तयाणं सुहावहो होई समिलोभणिउ । काललवो सोलां कर्ज पुण बहु विइंज इवि ॥ २ ॥ etc.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
159
Bnds-fol. 15a
इव सुंदरे विलग्गे सुइस उणबलेण कुण सुकजाह। अश्वनिमित्तबलेणं वयणमिणं हारिभदोत्ति ॥ २८ ॥ इयतिविइसुद्धिजुत्तं तीएविउत्तं च वत्तियं लग्गं ॥ जं किंचि इइ अजुत्तं सोहं नुतं विडसा ॥९॥
इति हरिभद्रसूरिकत! लमशुद्धिप्रकरणम् ॥ श्रीरस्तु ॥ सं. १७४५ ज्येष्ठ कृष्ण ६ भृगु.
लग्नसारसमुच्चय
No. 1045 Size — 103 in. by 44 in.
Lagnasārasamuccaya
989 1886-92
Extent -9 leaves ; 18 lines to a page; 45 letters to a line.
Description - Thin country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा;
old in appearance%3; handwriting small but clear, legible and uniform%; borders ruled in triple red lines%3 complete.
The author takes the year Samvat 1666 for calculation. This date has led Peterson to conclude that the work was composed in Samvat 1666 i.e. in A. D. 1610. (See Fourth
Report by Peterson, Extract No. 989 on p. 59 ). Age -Appears to be old.
Author - Not mentioned.
Subject - Horoscopy. Begins - fol. 1a
ॐ नमः॥ अथातः संप्रविक्षामि लग्नसारसमुच्चयं येन विज्ञानमात्रेण त्रैलोक्यं दृश्यते स्फुटं १
प्रथमं तनुः प्रतिपाद्यते रूपलक्षणवर्णानां क्लेशदोषसुखा एतानि मूर्तितो निरीक्षणीयानि तत्र फलाफलपृच्छां वृणोमि etc,
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
160
Vedangas
Ends - fol. 9a
अथ पृच्छको वदति यः कश्चिद्देवदत्तः तात्कालिकलनवशात् गृहेस्ति नास्ति वा इति कथयति तदा यल्लग्नं चंद्रराशिप्रथमा? भवति केंद्रस्थो दृश्यते तदा देवदत्तोपि गृहेऽस्ति कथनीयं विपरीतं ॥ ८ इति लग्नसारसमुच्चयः संपूर्णः भद्र भूयात् लेखकपाठकयोः॥ ___Then follow some seven verses beginning with अथ भोजनfaat etc. The only Ms. recorded by Aufrecht.
लघुचिन्तामाणि
Laghucintāmaņi
- 902 No. 1046
1884-87 Size — 57 in. by 4 in. Extent - 31 leaves ; 13-14 lines to a page ; 20 letters to a line.
Description-Country paper: Devanagari characters; handwriting
clear and legible; borders ruled in red lines; the Ms. contains various kostakas; yellow pigment used for corrections; In
complete. Age - Not very old. Author-Ganesa, son of Kesava.
Subject - An abridgment of the author's own larger work called
Tithicintāmaņi – a religio-astrological work composed in Saka 1447.
Begins - fol. 1a
॥श्री गणेशाय नमः॥ यश्चिंतामणिरंकलेख्यबहुलस्वल्पक्रियो मत्कृतस्तिथ्याथावगमप्रदोस्यसुखिनो ये लेखने भीरवः ॥ तत्प्रीत्यै लघुमल्पकृत्यममलं तिथ्यादिचिंतामणिं
विघ्नेशार्कसुखान्प्रणम्य कुरुते श्रीमद्गणेशः कृती ॥१॥ etc. Ends - fol. 280
कोष्टं च द्विगुणीकृत्य पूर्वकोष्टेन चोनितं ॥ अग्रिम कोष्टकं विद्यात्कोष्टशुद्धिस्मृता बुधैः ॥ १॥ .
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
161
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 5400 ,
ii. 127b; iii, 115a B - Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
of this work see Des. Cat. of Sanskrit Mss. Govt. Sans. College, Calcutta, part IX No. 121, p. 122.
लघुचिन्तामणि
Laghucintāmaņi
898 No. 1047
1891-95 Size - 9 in. by 41 in. Bxtent -- 3 leaves; 10 lines to a page ; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; yellow pigment used for corrections ; edges slightly worn out; folios numbered in both margins;
complete. Age - Appears to be old. Author - Gan.sa Daivajia. Begins - fol. 10
श्री गणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥
श्रीकुलदेवतायै नमः ॥ गुरुभ्यो नमः॥ यश्चिंतामणिरंकलेख्यबहुलोत्यल्पक्रियो मत्कृतस्तिथ्यावावगमप्रदोस्य सुखिनो ये लेखने भीरवः ॥ तत्प्रीत्यै लघुमल्पकृत्यममलं तिथ्यादिचिंतामणिं
विघ्नेशार्कमुखान्प्रणम्य कुरुते श्रीमद्गणेशः कृती॥ १॥etc. fol. 26 इति श्रीगणेशदैवज्ञविरचिते लघुचिंतामणौ उपकरणसाधनं समाप्तं ॥ Ends - fol. 30
मेषा द्वादशसंक्रमैश्च सहिताश्चत्रादिमासा अमां. तो मासः सविसंक्रमोधिक इति द्विःसंक्रमः सक्षयः । स्यास्पष्टाजभसंक्रमो ध्रुवतिथेः पूर्वं तृतीये दिने शुद्ध प्राक् तिथयो मधुप्रतिपद स्युः पूर्ववर्षध्रुवै ॥ ८॥
+21
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
162
इति केशवसांवत्सरात्मज गणेशदैवज्ञविरचिते लघुचिंतामणिः समाप्तः ॥
छ ॥ छ ॥
Reference - See No. 902 / 1884-87.
लघु चिन्तामणि with टीका
No. 1048
Size 8 in. by 4 in.
Extent – 11 leaves; 7 lines to a page ; 20 letters to a line.
Description – Modern paper with water-marks; Devanāgari characters; new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lies and edges in double; folios numbered in both mar ins; edges slightly worn out; both the text and the commentary complete.
Age Saka 1760.
Author of Text - Ganesa Daivajña.
Comm. -
-
"" ..
Begins (Text) - fol. 1b
Vedāngas
""
Subject Commentary on the Laghucintamani.
श्री गणेशाय नमः ॥ अथ लघुचिंतामणीटीकाप्रारम्भः ॥
Begins (Comm.) - fol. 18
गणपतिगुरुपादयुग्मं नीजहृदयांबुऋहेण पूजइत्वा ॥ विमलमतिकरं सुखप्रदं च स्वजनकारणरामपादयुग्मं ॥ १ ॥ etc.
Ends (Comm.)
Laghucintāmaṇi with Commentary
876 1887-91
अस्यार्थः ॥ विघ्नेशार्कमुखान् प्रणम्यः वीनानां इशाः अर्कमुखान् ग्रहान् प्रणम्य नमस्करोमो ॥ etc.
-
fol. 11a
यत् यत् प्रथक क्षेपककरणेन सा तिथिचालितातसक्षजा दृक्समा तिथी भवंति ॥ १९ ॥
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotiga
163
इति श्रीकेशवसावत्सरात्मज - श्रीगणेशदैवज्ञविरचिते लघुचिंतामणौस्य व्याख्या समुळे समाप्तिं गमत् ॥ छ । छ ॥ श्लोक २०११ शके १७६० विलंबी नाम संवत्सरे माहे श्रावणशुद्धषष्टी भृगुवासरे तहिने भुलेसंनिधे रात्रौ प्रथमप्रहर समाप्तं ॥ छ। छ॥छ।
लघुजातक
Laghujātaka
427 No. 1049
A-1881-82 Size - 101 in. by 4} in. Extent - 14 leaves ; 9 lines to a page; 25 letters to a lipe. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; the Ms. contains portion up to नष्टजातकाध्याय.
The work is also called Svalpajātaka or Suksma
jataka. Age -- Saka 1704. Author-Ascribed to Varahamihira (cf. Bikaner Cat. No. 692) Subjeot - Horoscopy. Begins - fol. 10
श्री गणेशाय नमः॥ यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिघृष्टचरणकमलोपि ॥ कुरुतेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नो निधिः सूर्यः ॥ १॥ होराशास्त्रं वृत्तैमया निबद्धं निरीक्ष्य शास्त्राणि ॥
यत्तस्याप्यार्यभिः सारमंहं संख्यं प्रवक्ष्यामि ॥२॥ etc. fol. 40 इति लघुजातके ग्रहयोनिप्रभेदाध्यायः॥ Bnds - fol. 130
दिवारात्रिप्रसूतिं च नक्षत्रानयनं तथा ॥ सप्तकेषु च वर्गेषु नित्यमेवोपलक्षयेत् ॥५॥ घेलामथ विलग्नं च होरामंशकमेव च। पंचकेप्टेवजानीयानष्टजातकासिद्धये ॥५॥ इति लघुजातके नष्टजातकाध्यायः॥
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
164
Vedangas
शके १७०४ शुभकृत्तनामसंवत्सरे ज्येष्टशुद्धएकादशि तहिने संपूर्ण । ॥ओजेपिलग्ने प्रथमे षट्के समे विलग्ने स्वपरे च षटके। चंद्रे च होरे प्रथमे त्रिकोश्योत्सूर्यै च होरेत्वपरे निके स्यात् ॥ आये दकाणे प्रथमश्च राशिमध्ये दकाणे स्वपरश्च राशिः॥ अत्ये काणे चरमश्च राशिनवांशतो ऋक्षमुदाहरंति ॥ छ ।
वैद्यनाथसूनसुब्रह्मण्यदैवज्ञस्येदं पुस्तकं ॥श्री॥छ । References - (1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
i, 5406; ii, 27b, 223a; iii, 115a, See also Dikshit : Indian Astronomy pp.
214, 235, 267, 311 and 485. B-Descriptive Catalogues :- Bikaner Ms.
Cat. No. 6923 I.O. Cat. No. 3067-68%3;
Mad. Des. Cat. No. 14076. (2) Printed Editions : Edited by A. Weber with text in
Roman characters and translation of chapters 1-2, Indische Studien 2 (1853).
लघुजातक
Laghujātaka with टीका
with Commentary
990 No. 1050
1886-92 Size - 103 in. by 41 in. Extent - 19 leaves; 17 liues to a page; 55-60 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा6%B
very old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders of foll. 1-16 ruled in triple red lines%3; blank space left in the centre of folios; borders of foll. 17-19 ruled in single black lines; edges worn out; the Ms. contains both
the text and the commentary; complete. Age -Samvat 1537. Author - Varahamihira. Begins ( Text)- fol. 1a
यस्योदयाऽस्तसमये सुरमुकुटनिष्टचरणकमलोऽपि कुरुतेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नाम्निधिः सूर्यः॥ १॥ etc.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
165
Begins (Comm.) - fol. 1a
अयं प्रकटार्थः॥ होराशास्त्रं वृत्तैर्मया निबद्धं निरीक्ष्य शास्त्राणि । यत्तस्याप्यार्याभिः सारमंहं संप्रविष्यामि
होरेति etc. fol. 3a इति वराहमिहराचार्यकृतो राशिप्रभेदो नामाध्यायः प्रथमः समाप्तः ॥ छ ।
fol. 5a इति सूक्ष्मजातकटीकायां ग्रहयोनिभेदो द्वितीयोध्यायः ...... Ends - fol. 196
नवभिर्भागमपहत्य यच्छेषं ते निवांशकश्वोदितः संस्थारममात्रौ द्विगुणा छायांगुलैः पदसमायुक्ताः नवकभक्तं न लब्ध। नक्षत्रं तद्धनिष्टादिद्वित्रिचतुदश दशनियंते॥
इति आचार्यवराहमिहरस्य कृतौ सूक्ष्मजातकटीकायां नष्टजातकाध्यायः॥ छ । इति लघुजातकं समाप्तं ॥छ। शुभं भवतु ॥ संवत् १५३७ वर्षे चैत्र वदि वीज वार शिनि । छ॥ श्री॥
लघुजातक with वृत्ति
Laghujātaka with Vrtti No. 1051
897
1891-95 Size - 12 in. by 51 in. Extent - 20 leaves; 16 lines to a page; 52 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and nniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; folios numbered in both margips; yellow pigment used for corrections; both
the text and the commentary complete. Age-Samvat 1879. Author of the Text - Varahamihira.
, , Comm. -- Bhattotpala. Begins (Text) - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिष्टचरणकमलोपि॥ कुरुजेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नां निधिः सूर्यः॥ १॥ etc.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
166
Vedāngas
Begins -(Comm.) fol. 10
___स सूर्यो जयति कीदृशः सूर्यः धाम्न निधिः सकयस्योदयास्तसमये यस्य
उदयसमये अस्तसमये त्रिनेत्रो महादेवोंजलिं कुरुते नमस्करोतीत्यर्थः etc. fol. 36 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां लघुजातकटीकायां राशिप्रभेदाध्यायः
प्रथमः॥ fol. 50 इति ...... ग्रहयोनिभेदाध्यायो द्वितीयः॥२॥ Ends ( Text)- fol. 190
वेलामथ विलग्नं च होरामंशकमेव च ॥ पंचकोष्टे च जानीयान्नष्टजातकसिद्धये ॥ ६ ॥
Ends (Comm.) -fol. 190
तथान्येषां अंगानां यथा विदितफलानि वक्तव्यानीति ॥ ६॥
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां लघुजातकवृत्तौ टोकायां नष्टजातकाध्यायः पंचदशमः । १५ । समालोयं ग्रंथः॥ लिखितं पंडितबखारामेन स्वपठनार्थ ।। संवत् १८७९ का वर्षे प्रवर्तमाने मासोत्तममासे सांवणमासे कृष्णपक्षे तिथी २१ रविवारे तृतीयप्रहरे संपूर्ण कृतं ॥ सवाईजयपुरमध्ये ।
लग्ने नूनं चिंतयेदेहभावं होरायां वै संपदाचं सुखं च ।। द्रेष्काणैस्याभ्रातृज मोदमुग्रं सप्तांसे स्यात्संततिः पुत्रपौत्री ॥ १॥ ननं नवांशेहिकलनभावं स्यादादशांशे पितमातसौख्यं ॥ त्रिशांशकेरिष्टफलं विचार्य एवं फलं सप्तकवगंज हि॥२॥
Then follows some portion in Gujarati. Reference -See No. 598/1895-1902.
लघुजातकटीका
Laghujātakatikā called शिष्यहिता
called Sisyahitā
877 No. 1052
1887-91 Size -98 in. by 5 in. Extent -40 leaves; 2-3 lines to a page; 30 letters to a line. (Text.)
8-10 . , 32 , " (Comm.) Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa:
167
ruled in double red lines; red pigment used for marking the verse-numbers, colophons and some portion; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; folios numbered in both margins; text in the middle with the commentnay
above and below it; complete. Age - Not very old. Author of the Text - Varābamihira.
" , Comm. - Bhattotpala. Begins (Text) - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिघृष्टचरणकमलोपि ।
कुरुतेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नां निधिः सूर्यः॥ १॥ etc. Begins (Comm ) - fol. 1a
। श्रीगणेशाय नमः॥ प्रणिपत्य महादेवं भुवनगुरुं दिनकर च लोकेशं ।
भट्टोत्पलो लघुतरां जातकटीका करोति शिष्यहितां ॥ १ ॥ etc. fol 50 इति भट्टोत्पलकृतौ लघुजातके राशिप्रभेदो नाम प्रथमोऽध्यायः Ends (Text)- fol. 400
वेलामथ विलग्नं च होरामंशकमेव च ॥ पंचकोष्टे च जानीयात्रष्टजातकसिद्धये ॥६॥
इति लघुजातके नष्टजातकाध्यायः ॥ १३॥ Ends (Comm.) - fol. 4cb
अथ विलग्नमित्यादिकाले जाते राश्यादिलग्नं कर्त्तव्यं अथ अविलमहोराद्रेष्काणनवांशद्वादशांशभागत्रिशभागस्तात्कालिकाः। अथाभिहितफलस्य निर्देशः कर्तव्य इति ॥६
इति भट्टोत्पलविरचितायां लघुजातकटीकायां नष्टजातकाध्यायस्त्रयोदशः
समाप्तः समाप्तश्चायं ग्रंथः श्लोक ११२५ Reference - See No. 598/1895-1902.
-
-
-
लघुजातकटीका called शिष्यहिता
Laghujātakaţikā called Sisyahitā
516 1892-95
No. 1053
Size - 13 in. by 6% iD.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
168
Vedangas
Extent -40 leaves%3 13 lines to a page%3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not old in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform%3B borders ruled in triple red lines and edges in double red pigment used for marking the portion yellow pigment used for corrections ; the Ms. contains both the text and the
commentary; complete. Age-Samvat 1904 : Saka 1769. Author of the Text -- Varāhamihira.
" , Comm. - Bhattotpala. Begins (Text) - fol. 10
यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिघृष्टचरणकमलोपि ॥
कुरुतेजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नां निधिः सूर्यः॥ १ ॥ etc. Begins (Comm.) - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ नमः परमार्थैकरूपाय परमात्मने ॥ स्वेच्छाविभाषिता शेषभेदभिन्नाय संभवे ॥१॥ प्रणिपत्य महादेवं भुवनगुरुं सर्वलोककर्तारं ॥ भट्टोत्पल लघुजातकटिप्पणिका करोति शुभं ॥२॥
सतामयमाचारो यच्छास्त्रप्रारम्भे ॥ अभिमतदेवतानमस्कार कुर्च | etc. fol. 64 इति भट्टोत्पलविरचितायां लघुजासकवृत्तौ शिष्यहिताभिधानायां राशि
भेदाध्यायः प्रथमः ॥१॥ fol. 14० इति भट्टोत्पलविरचितायां लघुजातकवृत्तौ शिष्याहिताभिधानोध्यायः Ends ( Text) - fol. 40b
वेलाप्रथमविलग्नं च होरामंसकमेव च ॥
पंचकेष्वेव जानीयात् । नष्टजातकसिद्धये ॥etc. Ends (Comm.) - fol. 40b
__ मया संक्षेपतः श्वोक्ता टीका शिष्यहिताभिधा गुरुदेवप्रसादेन भारत्याश्च विशेषतः ॥ इत्यावंतिकाचार्यश्रीमद्वराहमिहिकृत्तौ लघुजातके भट्टोत्पलविरचितायां विवृतौ शिष्यहिताभिधानायां नष्टजातकाध्याय समाप्तं ॥ श्रीसंवत् १९०४ शाके १७६९ प्रवर्त्तमाने माशोत्मांशे श्रावणमांशे शुक्लपक्षे तिथी २
गुरुवासरे. Reference -See No. 598/1895-1902.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
169
लघुजातकटीका
Laghujātakatikā called शिष्यहिता
called Sisyahitā
598 No. 1054
1895-1902 Size -91 in. by31 in. Extent - 35 leaves; 10 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders raled in double red lipes; edges extremely worn out; brittle leaves some folios yellowish in appearance.
The Ms. contains 1-13 Adhyāyas. Age - Samvat 1729 : Saka 1594 Author - Bhattotpala. Begins - fol. 10
ॐ नमो विघ्नवल्लीकुठाराय॥ प्रणिपत्य महादेवं भुवनगुरु सर्वलोककर्तारं ॥
भट्टोत्पललघुजातकटीकां करोमि शुभां। सतामयमाचारो यत् शास्त्रप्रारम्भे मभिमतदेवतान् नमस्कारं कुर्वति। etc.
Ends - fol. 210
अथ विलग्नमित्यादि । काले ज्ञातेरास्यादिलग्ने कर्तव्यः । ततस्तत्र लग्नस्य होराद्रेष्काणनवांशद्वादशांशत्रिशद्भागाः कर्त्तव्यः । तात्कालिका लग्नग्रहाचा ततो यथाभिहितदशाष्टवर्गादिभिः फलनिर्देश कर्तव्य इति ॥ छ
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां सूक्ष्मजातकटीकायां शिष्यहिताभिधानायां नष्टजातकाध्यायस्त्रयोदशः । स्वस्ति श्रीसंवत १७२९ शाके १५९४ प्रवर्तमाने भाषाढमासे शुक्लपक्षे दशम्यां इदं पुस्तकं काशीपाठकात्मजवामनेन लिखितं
स्वार्थ परार्थ च॥ श्रीरस्तु ॥ शंकर। References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,
5400%; li 127b, 223a; iii. 115a.
Dikshit - Bhar. Jyot. p. 214 B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No.
3069-70 and 6379.
9.22
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
170
Vodangas
लघुजातकटीका
Laghujātakatikā
991 No. 1055
1886-92 Size - 98 In. by 4g in. Extent-38 leaves; 12 lines to a page%3; 28 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters; not very old
in appearance; handwriting beautiful, clear and uniform%3; borders ruled in double red lines and edges in single ; red daņdas
used; folios numbered in both margins. Age - Samvat 1844. Author - Maheśvara, father of Bhaskarācārya. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ ब्रह्मायेशगुरु नत्वा यथामति महेस्वरः। लघुटीका करोत्यल्पजातकार्याप्तयेर्थिनं ॥१॥
भावंतिको ब्राह्मणो वराहमिहरसंज्ञानिस्कंधज्योतिःशाकनिधिलोकोपकाराय लघुहोराशास्त्रं वक्तुकामो निघ्नापनुत्तये । etc. fol. 6a इति लघुजातकटोकायां राशिप्रभेदाध्याय प्रथमः ॥१॥
fol. 9. इति लघुजातकटोकायां ग्रहनिभेदाध्यायो द्वितीय ॥२॥ Ends-fol.38a |
प्रथमे मासि जन्म वक्तव्यः । यदा शेष सौन्यं तदा द्वितीयमासि । यस्य विशेत्यधिकाद्वर्ष शतापिदधिकं । जीवितं तस्य नष्टजातकज्ञानोपयो नास्ति योऽष्टहतो राशितं द्विधा स्थाप्यः ॥ एकत्र द्वाभ्यां भजेत् । शेष पक्षा शुक्लकृष्णपक्ष वा । अन्यत्र पंचदश निभजेत् शैषं जन्मतिथिः। अथ सप्ताह तं राशि द्विधा स्थाप्यः। ऐकं द्वाभ्यां भजेत् । शेषं यद्योकोऽवविष्टा ते तदा दिवा जन्म। यदि सून्यं तदा रात्रौ वक्तव्यं द्वितीयं सप्तविंशत्या भजेत् । शेषनक्षत्रं अथ पंचगुणो राशि ॥ तत् यथाविधं जन्मकाले दिनमानेन रात्रि ।
इति लघुजातकटीका संपूर्ण समाप्ताः । संवत् १८४४ का पोथी हरसेवगकी
चिरंजीव References — Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum ;- i, 5400;
ii. 1270, iii, 115a. cf. S. 8. Dikshit : Bhar. Jyo.p, 245,
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotiga
लघुजातकवृत्ति
Laghujātakavrtti
860 No. 1056
1884-87 Size-10 In. by41 in. Extent-26 leaves%3 9 lines to a page; 32 letters to a line. Description-Smooth country paper; Devanagari characters%3; not very
old in appearance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in triple black lines ;red pigment used for verse-beginnings and colophons; edges slightly worn out; yellow pigment used for corrections%3; complete.
The Ms. was composed in Saka 1673. Age - Samvat 1860. Saka 1725. Author - Bhattotpala. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ सः सूर्यो जयति कीदृशः सूर्यः धाम्नां निधिः सः कः यस्योदयास्तसमये त्रिनेत्रों महादेवोंजलिं कुरुते नमस्करोतीत्यर्थः etc. fol. 50 इति भट्टोत्पलविरचितायां सूक्ष्मजातकटीकायां राशिप्रभेदाध्यायः
प्रथमः॥१॥ Eods - fol. 26a
ततो यथाविहतनिधानादण्यष्टकवर्गाः । तदभिहतकुलस्य निर्देशः कर्तव्यः तदान्येषां योगानां यथाभिहितफलानि वक्तव्यानीति ।।
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां सूक्ष्मजातकवृत्तौ नष्टजातकाध्यायत्रयोदशः समाप्तमिति॥
गुणाद्वितर्कभू १६७३ नभोऽशुक्लाऽमातिथौ रवी जातकठीकेयं जगाम परिपूर्णतां ॥
सं. १८६० शा. १७२५ ज्येष्ठकृष्णा ५ बुधे समातोयं ग्रंथः॥ लिखित
मिश्रगोडान्वये वासि...गोत्रोद्डूगरमल्लपठनार्थ स्वार्थ परार्थ वा ॥ शुभमस्त। Reference - See No. 598/1895-1902.
लघुजातकवृत्ति
No. 1057 Size - 10 in. by 4} in.
Laghujātakavștti
861 1884-87
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
172
Vedangas
Extent-20 leaves%3 17 lines to a page3; 38 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
rance; handwriting small and uniform but not quite clear in some places ; red pigment used for marking ; yellow pigment used for corrections: borders' not ruled; verse-beginnings marked with red pigment; edges slightly worn out; complete.
A commentary on Laghujātaka of Varāhamibira.
Age-Appears to be old.
Author - Bhattotpala. Begins - fol. 10
॥ ॐ गणेशाय नमः ॥ यस्योदयास्तसमये सुरमुकुटनिघृष्टचरणकमलोपि कुरुतेंजलिं त्रिनेत्रः स जयति धाम्नां निधिः सर्यः १
व्याख्या स सूर्यो जयति कीदृशः सूर्यः धाम्नां निधिः etc. fol. 3° इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां सूक्ष्मजातकटीकायां राशिप्रभेदाध्यायः
प्रथमः १ fol. 56 इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां सूक्ष्मजातकटीकायां ग्रहयोनिभेदाध्यायो
द्वितीयः२ Ends - fol. 20a
वेलामथेति ६
व्याख्या जन्मकाले ज्ञाते राश्यादिलमं कर्त्तव्यं तस्य लग्नस्य होराद्रेष्काणनवांशकद्वादशांशत्रिशद्भागाः कर्तव्याः ततोथ वाभिहिदविधातादप्यष्टवर्गादिभिहितस्य निर्देशः कर्तव्यः तथान्येषां अंगानां यथाविदितफलानि वक्तव्यानीति ६ ___ इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां लघुजातकवृतौ टोकायां नष्टजातकाध्यायः
पंचदशमः १५ References:-See No.598/1895-1902.
लघुप्रश्न
Laghupraśna
878 No. 1058
1887-91 Size-7in. by 4g in. Extent --- 12+1=13 leaves ; 10-12 lines to a page ; 20-22 lotters to a lino,
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
173
Description Modern paper ; Devanagari characters; new in
appearance ; handwriting clear and legible; occasional marginal additions; the Ms. contains various topics; complete.
Saka 1707.
Age
Author - Nārada.
Begins fol. 16
fol. 7a Ends - fol.
-
Size -
लघुबोध
No. 1059
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ भट्टोत्फलप्रारंभः ॥
रविशशिकुजबुधगुरुसितरविजगणेशान् प्रणम्य भक्त्यादौ ॥ वक्ष्ये स्पष्टतरं प्रश्नज्ञानं हिताय दैवविदां ( लोकानां ) ॥ १ ॥
दशभेदं ग्रहगणितं जातकमवलोक्य निर्विशेषमपि ॥
यः कथयति शुभमशुभं तस्य न मिथ्या भवेद्वाणी ॥ २ ॥ etc. इति भट्टोत्पलविरचितायां भट्टोत्पल समाप्तः ॥
130
प्रभुदर्शनवेलाया द्वारभे शीघ्रदर्शनं ॥
गर्भे रोग विजानीया न दृष्टं बाह्यभे तथा ॥ ३५ ॥
वृष्टीचितनवेलायां द्वारभे वाति वर्षति ॥
न वर्षगर्भ मे चैव बाह्य चैव तुषारका ।। ३६ ॥
स्थैर्य प्रश्नाद्वारराशौ अचंद्रार्क स्थिरं भव ॥
बाह्य रामासमात्रेण गर्भे शब्द पृथक् पृथक ॥ ३७ ॥
इति नारदविरचितो लघुप्रश्न समाप्तः ॥ शके १७०७ वीस्वावसुनाम सवत्सरे माहे भाद्रपद शुद्ध ९
सूर्य भौम
भ
शुक्र बुध गुरु शनी चंद्र राहू
क
च
ट
त
प
य
श
res मार्जार सिंह श्वान सर्प मूषक गज मृग ध्वज धूम सिंह श्वान वृषभ खर गज ध्वांक्ष उष्ट्र
Then follows some portion beginning with भथ वर्गप्रीति ॥
12h in. by 53⁄4 in.
Laghubodha
993 1886-92
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
174
-
Vedangas
Extent -81 leaves%3; 11 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance; handwritting clear but somewhat careless and also not quite uniform; red pigment used for verse-numbers and topical heading; edges extremely worn out; fol. 31 missing;
there is a stray folio in the MS; complete. Age - Samvat 1761; Saka 1626 Author - Not mentioned. Subject - An astrological treatise. Begins — fol. 10
॥ श्रीगोकुलनाथाय नमः श्री गणेशाय नमः सुरासुरैर्वदितपादप- शिवात्मजं भक्तजनस्य शंद तं विघ्नराजं प्रणतोस्मि नित्यं वागीश्वरं देवगुरुं हरिं च १ नानाशास्त्रमतं ज्ञात्वा क्रियते लघुबोधकः
मुहर्तसाधनार्थाय लोकानां व्यवहारतः २ etc. fol. 2a इति षष्टिसंवत्सरफलं
fol. 36 इति ज्योतिषलघुबोधे तिथिप्रकरणं ॥ Ends — fol. 8'a
मीनलग्ने शाकिनी दोषः ज्वरगानभंगदाह शोकशूलं च रोदनं । द्वास्यं क्रोध उदरव्यथा शिरोवेदना अरुचि: अचेष्टाः अंगभंगः उत्तराणा दध्योदनेन सतशर्करा मनुष्यान्हारः स्वपरे स्थाप्य दीपचतुष्टयं वलीकोणेन मोचनं कुमारिका ३ भोज्यं मामालं गोदानं ब्रह्मभोज्यः अभिषेकः आशीर्वादः ॥ १२ ॥
इत्यक्षतनिरीक्षणं समाप्तम् समाप्तोयं लघुबोधः संवत् १७६१ शकः ॥ १६२६ ज्येष्टमासे कृष्णपक्षे ८ सोमे लिखतं चतुराः पटनार्थ स्यामस्य । शुभ भूयात् शुभः॥
अंकादिवारे संक्रांतीः करकस्यान्ददि शोडाजाः नषासूर्यारतिष्टादससयकः र चं म बु वृ शु श समो विश्वा जातो १०८ २०१२ १५ १२१५
There is a stray folio in the M8. which begins and ends as follows
Begins -
श्रीगणेशाय नमः॥
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
175
अथ मंगलादियोगिनीदशानां फलानि सद्वर्जद्विजदेवगोपुरजनोत्कर्षप्रदात्री नृणां ॥ नानाभोगयशोर्थशन्नृपवसाश्वेभादरप्राप्तिदा । सन्मांगल्यविभूषणां वरचयः त्रीभोगसंदायिनी नानानंदकरी दशा भवति चेत्सलुण्यतो मंगला १etc.
Ends
इति योगिनीदशाफलं॥ वारं शत्रुविनाशाय नक्षत्रं पापनाशनं । तिथिः भायुकरो देवयोगक्षेमो वलप्रदः ॥१॥ This is the only Ms. of Laghubodha recorded by Aufrecht
लधुरामविनोदग्रन्थ No. 1060
Laghurāmavinodagrantha
560
1899-1915
Size -111 in. by51 in.
Extent -28 leaves.
Description - Thick country paper ; Devanāgarī characters; old in
appearance ; borders ruled in double red lines; white chalk occasionally used for corrections; the entire Ms. consists of different kostskas; complete.
Age - Appears to be old. Author - Not mentioned.
Begins -fol. 1a
श्री ॥ श्रीगणेशाय नमः अथ लघुरामविनोदग्रंथः ॥ मेषसंक्रांतिशकः । श्रीगुरुवे नमः
Then follow various koştakas.
Ends-fol. 280
- लघुरामविनोद संपूर्णः॥
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
176
Vadangas
लम्पाकशास्त्र with टीका
Lampākasāstra with Commentary
565 1895-1902
No. 1061
Size - 91 in. by 4} in.
Extent - 27 leaves ; 12-14 lines to a page: 30-40 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; not very old in
appearance%3; handwriting small, clear, legible and uniforms borders ruled in two double red lines; red pigment used for marking; text in the middle with commentary above and below it ; seems to be incomplete.
The commentary of Sadasiva is not noticed by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
Age - Does not appear to be very old.
Author of the (Text)- Padmanabha.
.. , (Comm.) -Sadasiva
Subject - A treatise on Praśnaśāstra or divination.
Begins (Text) - fol. 10
अध्यासीनं महादेवं महापद्म द्विषट् १२ दले ॥ विघ्नराजं नमस्कृत्य वक्ष्ये लंपाकमुत्तमं ॥९॥ नमस्ते शूल: स्ताय चंद्रार्धकृतशेखरं । त्वत्प्रसादात्प्रवक्ष्यामि लंपाकं लोकभूषणं ॥२॥ etc.
Begins (Comm.)- fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ॐ गणनाथं रविमुख्यखेचरान्कुलदेवीं विधिविष्णुशंकरान् ।।
प्रणिपत्य सदाशिवः रवमूर्ना लंपाके तिलकं करोति सम्यक् ॥ १॥ fol. 156 इति पद्मनाभविरचिते लंपाकशास्त्रे संज्ञाध्यायः सप्रथमः संपूर्ण।
Ends (Text)-fol. 27a
दिकाष्ठाध्वा स्मृतन्यस्तनष्टैरर्कादिभानुभिः॥ वदेत्तथा भुक्तितश्च सर्व पूर्वोतमादिशेत् ॥ ११॥
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends (Comm.)
लम्पाकशास्त्र with टीका
fol. 27a
bul
अस्मृतं विस्मृतं । न्यस्तं कापि स्थापितं । नष्टं गतं । हृतं चौरेण हृतं । एतैः सूर्यादिक किरणैश्च ॥ अलक्ष्य विचार्य दृष्टौ सर्व देवः । एवं मुक्तावपि सर्वमालक्ष्य ब्रूयात् ॥ ११ ॥
-
99
-
१,
ह
अथ शास्त्रकर्तृनाम शास्त्रज्ञफलं तद्यं संख्या च ॥ निरूपयन् ग्रंथमुपसंह
रति ॥
Age
Author of the Text. — Padmanābha
Comm.
Not mentioned
39
Jyotiga
No. 1062
Size - 8 in. by 4 in.
.
Extent 32+1 leaves; 9 lines to a page; 25 letters to a line. Description 1- Modern paper watermarks; Devanāgari characters; new in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; red pigment used for marking; the Ms. contains both text and commentary; fol. 250 blank; complete.
S
Saka 1729.
-
Begins (Text) - fol 14
Begins (Comm.) - fol. 16
RAM
LADK
बीजांधिकुक्षी वक्षोहोशिरः खुक्षादिदक्षिणे क्रमाद्वामपि कौपदियुक्तमातानि निर्दिशेत् ॥ १ ॥ etc. :
Lampakaśāstra with Commentary
561 1899-1915
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीईष्टदेवता कुलदेवताभ्यो नमः ॥
यथा दैतमयं नित्यं शाक्तिभिन्नमीश्वरं ।
प्रणम्य क्रीयते श्रीमन्पाके विवृतिः परा ॥ १ ॥ :
177
fol. 12b इति लंपाकशास्त्रे सज्ञाविधौ प्रथमोध्यायः ॥ i
fol. 160 इति लंपाकशास्त्रे द्वितीयोध्याय। ॥ श्री ॥
...23
S:
प्रारिप्सितस्य ग्रंथस्याविघ्नपरिसमाप्तये ॥
प्रचयगमनाय च स्वाभिमत्तां देवतां प्रणमति पद्मनाभा यो ग्रंथकारः ॥ etc.
ގ
5gc
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
178
Vodangas
Ends ( Text) - fol. 310
भरूढपादादुपरिमितद्राशिस्थपादगैः।
नष्टदम्याधिपास्तस्य द्रव्याधिकमूदाहरेत् । Ends ( Comm.) – fol. 320
कंपाकशाने चोरशीलाध्यायः पंचमः ।। पमानामकृतंशानं शिष्यानां हितकाम्यया ॥ द्विषष्टिश्लोकसंयुक्तं लंपाकलोकभूषणं ॥
लंपाकशास्त्रं संपूर्ण ॥ श्रीरस्तु शके १७२९ प्रभवनामसवत्सवे फाल्गुनमासे एक्लपक्षे पंचम्यायां तु सौम्यवासरे द्वितीयप्रहरे नारायणभट-जोयशि लिखितं श्रीविश्वेश्वर
लीलावती
Lilāvati
597 (ii) No. 1063
1895-1902 Size - 74 in. by 4f in. Extent - 12 leaves ; 12 lines to a page; 22 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking: yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out and
moth-eaten; foll. 1-36 missing ; incomplete. Age - Saka 1613. Author - Bhaskarācārya. Subject-Gapita. Begins abruptly-fol. 37a
___...चापवयं जीवाः साध्यंते तथापि ता एव भवति ॥ अपवर्तिते न्यासः॥
परिधिः ॥१८॥ etc. fol. 370 इति श्रीभास्करपंडिताचार्यविरचितायां गणितपाटयां लीलावत्या क्षेत्र.
म्यवहारः ।। छ। 'Ends - fol. 480
येषां सुजातिगुणवर्गविभूषितांगी पदाखिलव्यवहृतिः खलु कंठसका।
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
179 179
jyotiga लीलावती सरसोक्तिमुदाहरंती तेषां सदैव सुखसंपदुपैति वृद्धि ॥१॥ इति अंकपाशः॥
इति भास्कराचार्यविरचिता लीलावती संपूर्णा शके १६॥ मार्गशीर्षण्व
चतुर्दश्यां गणेशदैवज्ञेन प्रतिष्ठाने लिखिता राम भवतु ॥ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 5432;
_ii 1294,2230; iii 1164. B- Descriptive Catalogues!- I.O.Cat. Nos.
2791-2803, 6318-19; Mad. Des. Cat. Nos. 13477-80%; B. B. R. A. S. Cat. Nos. 266-70.
etc. (2) Printec Editions:- Repeatedly printed
लोमशसंहिता
Lomasasambitā
851 No. 1064
1887-91 Size - 14 in by 4g in. Extent - 83 leaves; 9 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarl characters; new in
appearance%3D handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for colophons ; yellow pigment used for correc. tions: folios numbered in bott margins the Ms. contains 1-10 Adhyayas of the प्रथमोत्थान and 1-16 Adhyayas of the द्वितीयोत्थान.
The MS is copied by one Narayana Govinda Mebendalo
at Benaras. Age - Samvat 1938 : Saka 1803 (1802?). Author - ? Subject- An astrological treatise ascribed to Lomasa. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ निर्षिसमस्तु ।
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
180
Vedangas
शिवशक्रादयो देवा ध्यायंतीहमहर्निशं॥.. तं वंदे रामभद्रं यो लीलापारध्यतेखिलं ॥3॥
श्रीलोमश उवाच ॥ - : एकदा मुनयः सर्वे शौनकाद्या बहुश्रुताः॥
नैमिषे सुतमासीनं पप्रच्छुरिदमादरात् ॥ २ ॥ etc.in .:.- fol. 270 इति श्रीलोमससंहितायां षष्टिसाहरूयां प्रथमोत्थाने लोमससुजन्मा
विप्रसंवादे सुखदुखादिकथनो नाम दशमोध्यायः ॥१०॥ .: fol. 10 (280) श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीलोमश उवाच ॥
भधुना द्वितीयोत्थानो वक्ष्यामि सुमतीसुत . ... ग्रहाणं सूक्ष्मरीत्या तु फलं सर्व यथाक्रमं ॥१॥......
दत्तं स्वशिष्यपुत्राभ्यो न देयं यस्य कस्यचित्॥३६ ।। कुपुत्राय कुशिष्याय प्राणांतनप्रकाशिते । गुह्याद् गुह्यमिदं शास्त्रं प्राप्तं शंभुप्रसादतः॥३७॥
इति श्रीलोमससंहितायां षष्टिसाहस्रे सुजन्मालोमससंवादे द्वितीयोत्थाने .... राजयोगकथनं नाम षोडशोध्यायः ॥ १६ ॥ श्रीकृष्णार्पणमस्तु । शुभं भवतु ॥
श्रीसीतारामचंद्राय नमः इद पुस्तकं मेहदले इत्युपनाम गोविदात्मज नारायणेन लेखनं । ॥ संवत् १९३८ शके १८०३ जयनाम संवत्सरे दक्षिणायने हेमंतऋतौ मार्गशीर्षे मासे शुक्कुपक्षे पंचम्यां तिथौ मंदवासरे श्रीगंगाकाशीविश्वेश्वरसन्निधौ समाप्तः ।। श्रीदत्तात्रयाय नमो नमः ॥ सुखे मे भूयात्
दुःखं मे मा भूतु ।। ।। श्रीपार्वतीवल्लभाय नमः।। छ।। References - Ms. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:- i, 546b; ..
. ii, 1290,2230.. .
..... B- Descriptive Catalogues:- Ulwar Mss. Cat. No. .....
1955. Extr. No. 570
• वर्णमालाप्रश्नविद्या
Varņamālāpraśnavidyā
574 No. 1065
1895-1902 Size -51 in. by 8 in. Extent - 4 leaves; 16-20 lines to a page; 10-15 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old it appear
ance; handwriting careless, but legible; borders ruled in double black lines, edgas worn out; complete.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Age - Appears to be old. Author - Not mentioned.. Subject - Divination by means of letters. Begins - fol. 10 : 1
ॐ नमः श्रीरामाय माः अथ सनकावलि लिषतः॥ *सीकारे सिधिनिरदिसश्चांतरिक्षाच्छुभं भवेत् ॥ अर्थानां विपुलं लाभं जीवितं सफ़लं भवेत सिद्धंकारे धनवृद्धिः स्याद्धर्मकमार्थसंपदः ।।
धनलाभं भवेक्षिप्रं श्रवनं कामावापुवत् ॥ etc. Ends - fol. 40
इति शास्त्रं महगुं... प्रसनचिंता मनोरमा साधकाक्षरभेदेन शुभाशुभफलप्रदा हिताय सर्वजंतुनां नारदेन माहात्मना धरमात्सर्वप्रयत्नेन रक्षणीयं तु सर्वदा ।। इति वर्णमालप्रश्नविद्या समाप्ता॥ श्री श्री श्री श्री
Varşaganito paddhati
वर्षगणितपद्धति No. 1066
518
1892-95
Size -11 in. by51 in.
Bxtent -- 5 leaves; 13 lines to a page ; 35 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting rather careless but clear and legible3B borders ruled in double red lines and edges in single; topical headings written in red ink; yellow pigment occasionally used for corrections; edges slightly worn out; complete.
The work is also called Rathoddhatā.
Age-Appears to be old.
Author -Divakara, son of Nrsimha. For the author see also's. B,
...... Dikshit's Bharatiya Jyotihisastra, p. 287.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
182
Vedängas
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ मोहधिकारौघहरं सुवृत्तं गुरोरधोपिस्थितिभाजमुच्चं ॥ गोभिः समुदोघेतसद्विजेशं शिवं गुरुं नौमि खगाधिराजं ॥१॥ सुज्ञकृष्णतनयो नयोजितां श्रीनृसिंह इति यो सुत विश्रता ।
वार्षिकस्य गणितस्य पद्धिती तत्सुतः प्रकुरतेरथोद्धतां ॥ २ ॥ etc. Ends - fol. 300
संम्यक्तया मंदधिया याति रोकादि हर्षस्यत्सास्त्रं निमीयते तच्छिवपादपने मूर्द्धा मदीयो भामराजितोस्तु ।। ७६ ॥
इति श्रीकृष्णदैवज्ञात्मजनृसिंहगणकस्य सुतेन दिवाकरेण विरचितं वर्ष.
गणितपद्धतिभूण समाप्तं ॥१॥ References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 554a3;
iii 117b, B - Descriptive Catalogues :- Weber's Catalogue
of Berlin Mss No. 874.
वर्षगणितपद्धतिटीका
Varşagaạitapaddhatiţikā called मजुभाषिणी
called Mañjubhāșiņi No. 1067
506
1895-1902 Size - 103 in. by 38 in. Extent - 14 leaves; 12-13 lines to a page ; 45-50 letters to a line. "Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance ; handwriting somewbat careless but legible; borders ruled in two double red lines; edges worn out; folios numbered in both margins ; moth-eaten; complete.
The commentary composed in Saka 1591.
Age - Samvat 1753.
Author-Divakara, son of Nrsimha.
Subject - A commentary on Varsapaddhati by the author himself.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
183
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ लोकदर्शनविरोधनोद्भवस्फीतपापधरमंधतामसं॥ यो महीधरगुहासु पातयन्नौवितीं वहति त रविं भजे ॥१॥ निस्कंधविद्यानिपुणाच्छिवाख्याविन्यतस्तानृसिंहशास्त्र । अन्यानि चाधीत्म मतिमदीया जाता लतावद्विनता नितांतं ॥ २॥ अतिसुज्ञगाणितिकतोषहेनवे प्रथितः पितृव्यव्यकृपया दिवाकरः ॥
स्वकृतेः सेमोत्थगणितस्य पद्धते प्रकरोति वृत्तिमथ मंजुभाषणीम् ॥३॥ fol. 7a इति दिवाकरकृतौ मंजुभाषिण्या भावाध्यायः ॥
fol. 110 इति श्रीदिवाकरविरचितायां वर्षपद्धतिटीकायां मंजुभाषिण्यां दशाध्यायः॥ Bnds - fol. 14b
भत्रिनेत्रजनवेषुभूमिते १५९१ निर्मिते यमिह वेत्ति यः शकं ॥ भावयामि भुवि तं दिवाकरं बीजविस्कमलवोधने परं ॥३॥छ ।
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमश्रीकृष्णदेवज्ञात्मजनृसिंहगणकस्य सुतेन दिवावरेण विरचिता स्वोक्तवर्षगणितपद्धतिभूषणस्य टीका मंजुभाषणी समाप्तमगमत् ।। छ। - इदं पुस्तकं विश्वनाथज्योतिर्विदस्य । ॥ श्री । संवत् १७५३ समये ज्येष्ठवदी दशम्यायां समाप्तमगमत् ।। छ॥छ । छ।।
Aufrecht does not record any Ms. of this commentary in his Catalogus Catalogorum.
वर्षतन्त्र
Varsatantra
414 No. 1068
1884-86 Size – 97 in. by 41 in. Extent - 24 leaves; 13 lines to a page ; 36 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanāgari characters; old in
appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single ; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used
for corrections ; fol. 9 missing; hence incomplete. Age - Appears to be old.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
184
Vedangas
Author - Nilakantha. Begins - fol. 10
ॐ॥ नमः श्रीपरमयोतिरूपाय ॥ प्रणम्य हेरंबमथो दिवाकरं। गुरोरनंतस्य तथा पदांबुजं । श्रीनीलकंठो विवनक्ति सूक्तिभि।
स्तत्ताजिकं सूरिमनःप्रसादकृत् ॥2॥etc.. Ends-fol. 250
आसीदसीमगुणमंडितपंडिताग्र्यो etc. upto तद्वर्षतंत्रं मृगयादियुक्त ॥३८ ॥ followed by
शके नंदाभ्रबाणेदमिते १५०९ स्वाश्विनमासके एक्लेष्टम्यामुमुं ग्रंथं नीलकंठो बुधोकरोत् ॥ ३१॥
इति नीलकंठविरचितं वर्षतंत्र समाप्तं ॥छ Reference - See No. 904 / 1884–87.
वर्षतन्त्र
Varsatantra
904 No. 1069
1884-87 Size - 94 in. by 44 in. Extent -14 leaves; 13-14 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance ; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; edges slightly worn out; fol. 3 missing; incomplete.
The work was composed in Saka 1509 Age — Appears to be old. Author -Nilakantha. Subject-Second part of Nilakantha's work called the Tajika. Begins — fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥ स्वस्वाभिलाषं न हि लब्धुमीशानिर्विघ्नमीशानमुखा. सुरौघाः। विना प्रसादं किल यस्य नौमि तं दुंदुराज मतिलाभहेतो ॥१॥
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
185
जातकोदितदशाफलं यतः स्थलकालफलदं स्फुटं नृणां
सत्र न स्फुरति देवविन्मतिस्तब्दवब्दफलमादिताजिकात् ॥२॥etc. Ends - fol. 15a
तदात्मजोनंतगुणोस्त्यनंतो गोधुक् सदुक्तीः किल कामधेनुं । सत्तुष्टये जातकपद्धतिं च न्यरूपयदुष्टमतं निरस्य ॥५२॥ पनांवपासा विनतो विपश्चित् श्रीनीलकंठः ॥ श्रुतिशास्त्रनिष्टः विद्वष्टि व प्रीतिकरं व्यधासीत् तद्वर्षतंत्रं मृगयादियुक्तं ॥ ५३ ॥ शके नंदाभ्रबाणेदु मितश्राश्विनमासके । शुक्लष्टम्यामुं ग्रंथं नीलकंठबुधोकरोत् ।।
इति श्रीकाशीनिवासिनीलकंठविरचिते वर्षतंत्रं समाप्तं ।। References – Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 554a;
ii. 1314; iii. 117b.
वर्षतन्त्र
Varşatantra
440 No. 1070
1895-98 Size -8 in. by 4g in. . Extent-63 leaves%3; 8 lines to a page%3; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters; not very old
in appearance; bandwriting clear, legible and uniform ; borders of the first few folios ruled in double red lines; red pigment used for marking ; yellow pigment used for corrections; complete.
Same as No. 904/1884-87. Age - Samvat 1840. Author - Nilakantha. Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ . प्रणम्य हेरबमथो दिवाकरं गुरोरनंतस्य तथा पदांबुज ॥
श्रीनीलकंठो विविनक्ति सूक्तिभिस्तत्ताजिकं सूरिमनः प्रसादकृत् ॥ १॥ etc. Ends-fol. 63a
पद्मांबया सा विततो विपश्चिच्छीनीलकंठः श्रुतिशास्त्रनिष्टः ।। विद्वच्छिवप्रीतिकरं व्यधासीत्तद्वर्षतंत्रं मृगयादियुक्तं ॥ ५२ ॥
-24
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
186
Vedangas
इति श्रीमदैवज्ञानंनंतसुतनीलकंठविरचितं वर्षतंत्र समाप्तिमगमन् ॥ संवत् १८४० वर्षे वैशाखशुक्ल १४ गुरुवासरे ॥ भवानीरामेण पुस्तकमिदं लिखितं ॥ ॥शुभं भयतु ।। ।। श्रीरस्तु । श्री.
वर्षतन्त्रटीका
Varsatantraţikā
191 No. 1071
A/1883-84 Size — 10% in. by 67 in. Extent - 44 leaves; 12-13 lipes to a page ; 22 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagarl characters; old in
appearance; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for marking; bandwriting on some folios not quite clear ;
foll. 1-16 missing ; incomplete. Age -- Samvat 1867. Author - Visvanātha. Subject - A commentary on the Varşatantra of Nilakantha Daivajña. Begins abruptly - fol. 17a .
ॐ अथारिष्टभंगाध्यायो ग्याख्यायते ॐ लग्नाधिपः १ वर्षलग्नस्वामी बलयुतः पंचवर्गीबलेन बलिष्टः यदा शुभेक्षितयुतः शुभग्रहेण ईक्षितः । दृष्टः युतो वा अथवा त्रिकोणकेंद्रगः त्रिकोण
नवपंचमं केंद्र प्रथमचतुर्थसप्तमदशम एतत्थानस्थः सन् अरिष्टं नाशयेन् etc. Ends-fol. 5900
इति स्वप्नम् अथालंकारः भासीदसीमगुणेति स्पष्ट १६ तदात्मजा १७ पद्माबधेति १८ इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिते श्रीनीलकंठीटीकायां वर्षतंत्रे स्वप्नविचारः समाप्तः संव १८६७ शकेज्येष्टकृष्णाप्रति.
पथं शनौ १७३१ शुभमस्तु सर्वजगतां श्रीकृष्णार्पणमस्तु शुभं भूयात् etc. .. References-Mss.-A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 554a ;
ii, 131a B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No 2754; I0. Cat. Nos. 3052, 6348 and 63:1.
-Ter
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
वर्षतन्त्रविवृति or
Varsatantravivrti or समाविवेकविवृति
Samāviveka vivști called शिशुबोधिनी
called Sisubodhini
206 No. 1072
1883-84 Size - 8 in. by 4g in. Extent -88 leaves%3; 10 lines to a page3; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear but not quite uniform; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections edges slightly worn out; foll. 2, 7, 72, 73, 74 missing; there are three stray folios at the end ; incomplete.
The work was composed in Saka 1555. Commentary same as No. 1011/1886-92.
Age-Appears to be old.
Author - Madhava, son of Govinda, Begins - fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः यत्पादपनं सुरसिद्धदैत्या अभीष्टसिद्धथै प्रणमंति नित्यं तं विघ्नराजं मनसा स्मरामि भक्तप्रियं भागमुख गणेशं ...... तस्यात्मजो गणितविद्गणकाग्रगण्यो मल्लारसेवनसमुद्गतशास्त्रपण्यः सच्छास्त्रबुद्धिसुहृदां च महाशरण्यः श्रीविश्वनाथगणकः सुतरां चकास्ति
आसीन्नाम्ना नीलकं .......... etc. 1fol. 20 इति श्रीविद्वदैवज्ञसुतगोविंदमाधवज्योतिर्विद्विरचया तत्र समाविवेक
वृत्तौ शिशुबोधिन्यामब्दफलाध्यायः Ends-fol.85a
अस्तप्रशस्तधरणीसुरसंघसेग्यो etc. up to जहांगीरसाहातिमान्यं ५ as in No. 911/1891-95 followed by 9 verses
अक्षबाणशरभूमितशाके शुक्लपक्षकशुचौ शिवपुऱ्यां ग्रंथपूर्तिसुकृतार्पणतस्तान्मह्यमिष्टफलदो भस्मनाथः १
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
188
इति
श्रीविद्वद्दैवज्ञमुकुटभूषणगोविंदज्योतिर्वित्सूनुर्मांधवज्योतिर्विद्विरचितायां समाविवेकटीकाविवृतौ शिशुबोधिन्यां मासादिफलसाधनाध्यायः समाप्तः ७ समाप्तोयं ग्रंथः ॥
Then follows अथ मासेशफलं etc. from fol. 860 to 906. Then there are three extra leaves at the end.
वर्षतन्त्र or समाविवेक
with टीका called शिशुबोधिनी
No. 1073
Size - 111⁄2 in by 53 in.
7-8
29
Description
Extent - 27 leaves ; 3-4 lines to a page; 30-32 letters to a line. (Text. ) 45-50 (Comm.) Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; text in the middle with the commentry above and below it red pigment used for marking the portion; both the text and commentary complete.
Age - Samvat 1896 : Saka 161.
""
39
Vedangas
Tajika.
Begins ( Text ) - fol. 16
"
Author of the ( Text. ) — Nilakantha.
(Comm.) – Madhava.
Subject - Commentary on the Varŝatantra, the 2nd part of Nilakantha
Varṣatantra or Samāviveka
with Commentary called Sisubodhini
Begins (Comm. ) - fol. 16
यो भावः स्वामिसौम्याभ्यां दृष्टो युक्तोयमेधते पापदृष्टयुतो नाशो मिश्र मिश्रफलं वदेत् १
29
1011 1886-92
लग्नाधिपे वीर्ययुते सुखानि नैरुज्यमर्थागमनं विलासः स्यान्मध्यवीर्येऽल्पसुखार्थलाभः क्लेशाधिकल्पं विपदल्पवीर्ये २ etc..
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभुवनेश्वय्यै नमः
गणनायकं हृदयवांछितप्रदं प्रणिपत्य तातपद्ममयि बुधमाधवः प्रकुरुते विवृति प्रमिताक्षरां शरदि भावततो १ etc.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyoti şa
189
Ends (Text) – fol. 266
श्रीगर्गान्वयभूषणं गणितविञ्चितामणिस्तत्सुतोनंतोनंतमतिय॑धात्खलुमतध्वस्त्यै जनुःपद्धति तत्सूनु खलु नीलकंठविबुधो विद्वच्छिवानुज्ञया
संतुष्टयै विदधाद्विवेचनमिदं भावेषु सताजिकान १ Ends ( Comm.) – fol. 27a
विद्वद्विधिज्ञगणसे वितपादपद्मगोविंदसंज्ञसुता माधवनिम्मितायां श्रीवर्षतंत्रविवृतौ शिशुबोधवत्यां तन्वादि भावविवृतिः परिपूर्तिमागात्
इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटभूषणगोविंदज्योतिर्विसूनुमाधवज्योतिर्विद्विरचितायां समाविवेकटीकायां शिशुबोधिन्यां तन्वादिद्वादशभावविचार संपूर्णम् ॥ सं १८९६ शा १७६१ द्वि. ज्येष्टकृष्णा ८
525
वर्षतन्त्रटीका or
Varşatantraţikā or समाविवेकटीका
Samāvivekaţikā called शिशुबोधिनी
called Siśubadhini No. 1074
1892-95 Size - 10g in. by 4g in. Extent -42 leaves%3; 8 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description -Country paper: Devanagari characters%3 old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; commentary complete in 12 chapters.
Age - Appears to be old.
Author - Madhava.
Subject -Commentary on the Tajika (Varsatantra) of Nilakantha.
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । गणनायकं हृदयवांछितपदं प्रणिपत्य तातपदपद्ममपि बुधमाधवः प्रकुरुते विवृति प्रमिताक्षरां शरदि भावततेः १
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
190
Vedangas
अथ द्वादशभावफलाध्यायं वक्ष्यमाणः प्रथमात्तिक्रमेकारणाभावात् प्रथमभावप्रकरणं वदन् सामान्यतः समस्तभावफलादेशं युगपदेवानुष्टुभाद यो भाव इति etc.
fol. 4b इति गोविंदज्योतिर्वित्सूनुमाधवज्योतिर्विद्विरचितायां समाविवेके टीकायां शिशुबोधिन्यां प्रथमभावः १ ॥
Ends - fol. 426
विद्वद्विधिज्ञगुणसेवितपादपद्मगोविंद संज्ञसुतमाधवनिर्मितायां श्रीवतंत्र विवृतौ शिशुशेधवत्यां तन्वादिभावविवृतिः परिपूर्तिमागात् १ इति श्रीविद्वदैवज्ञमुकुटभूषण गोविंदज्योतिर्वित्सूनुमाधवज्योतिर्विद्विरचितायां समाविवेकटीकायां शिशुबोधिन्यां तन्वादिद्वादशभावप्रकरणं समाप्ति - मगात् ॥
वर्षफलपद्धति
No. 1075
Size -
Varṣaphalapaddhati
.78 in by 4k in.
Extent16 leaves; 9 lines to a page; 25-26 letters to a line.
Description
-
192
A/1883-84
Country paper; Devanagarl characters; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; complete.
The date of the composition seems to be Saka 1550.
Age - Samvat 1856.
Author
Gangadhara son of Bhairava. This Gangadhara appears to be identical with Gangadhara, the author of Muhurtālamkara. Subject - An astrological treatise.
Begins fol. 16
श्रीगणेशाय नमः
न्यायाध्विः कलुषीकृतश्च सहसा दुर्गम्यपारो महान्मीमांसार्णवकुंभ संभवकृतं पीतं ह्यपातंजलम् सांख्यं वेदऋचामकारि नितरामर्थ सुसत्प्रीतिदं श्रीकृष्णो जयतीह सावनितले भूपालमान्यः प्रभुः
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
191
तत्सूनुर्जगतीतले जयति सः श्रीभैरवः कीर्तिमान राजामत्यजनैस्तु सेव्यचरणस्वत्सूनुगंगाधरः हेरंब कुलदेवतां च शिरसा नत्वा ग्रहाणां पति
कुर्वे पद्धतिसारमाशुकरणं स्पष्टं जनेर्जाके etc. Ends-fol. 16a
बभूवतुस्तस्य सुतौ तद्वाधश्रीगिरधरः शास्त्रचयेधिपायः . गंगाधरोक्ते सुगमे सुवृत्ते लब्धंकको पद्धतिसारवाग्नि मनुष्यजन्माशुभसत्फलाये प्रकीर्णनामा परिपूर्णमेव २१ रहक्षि २१ तुले जनितो गताप्ये शाके वियद्वाणशरेन्द्र १५५० तुल्यं मसे गते केन्द्र मिते दिनेषु पचेन्दुरुषुसमाप्तिमागात् इति श्रीगंगाधरकृतपद्धतिः समाप्ता सम्वत् १८५६ चैत्रकृष्णपक्षे बुधवासरे
वसन्तराजशकुन
Vasantarājaśakuna
314 No. 1076
Visrāma (i) Size - 9 in. by 4f in. Extent -103 leaves%3 10 lines to a page: 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons ; &Tats used throughout the Ms; edges of some folios worn out; the Ms. contains 1-23 Vargas.
The work is also known by the name शकुनार्णव or शकुनशास्त्र
or शाकुन. Age - Appears to be old. Author - Vasantarāja, son of Bhatta Sivarāja and younger brother of
Vijayarāja. Subject - Augury. A work on omens and divination. Begins - fol. 10
ॐ नमो विघ्नराजाय ॥ ॐ नमो गणपतये ॥ शिवंविरंचिनारायणशंकरेभ्यः शचीपतिस्कंदविनायकेभ्यः । लक्ष्मीभवानीपथिदेवताभ्यः । सदा नवध्योपि नमो ग्रहेभ्यः ॥१...... भट्टश्रीशिवराजादोषोजितमूर्तिरस्ततेजश्रीसूर्य इव सत्या समजनि सूनुर्विजयराजा। ३
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
192
Vedangas
पूर्णकलोऽप्यकलंको जातारुस्थ समलो सुधाकिरणः
तत्पादसमुपजीवी वसंतराजोऽनुजस्तस्य । ४ etc. fol. 36 इति वसंतराजशाकुने सदागमनार्थशोभने
समस्तसत्यकौतुकं प्रतिष्टितं हि शाकुनं । fol. 4. इति वसंतराजशाकुने सदागमनार्थशोभने
कृतोऽत्रशास्त्रसंग्रहः॥ इति द्वितीयो वर्गः। Ends - fol. 1010
घेदाः प्रमाणं स्मृतयः प्रमाणं लोके पुराणानि यथा प्रमाणं विशुद्धबोधाव्यभिचारभावात्तथा प्रमाणं शकुनागमोऽयं ८ अपायरक्षा सदुपायवृत्ती स्यातं सदा शिक्षितशाकुनस्य स्याद्यहिकामुष्मिकसारभृतात्रिवर्गवृद्धिः शकुनप्रसादात् ९...... उत्साहत्यवसायद्वैयेजनकराज्यातिसंसूचक युद्धे दानविवाहदिव्यजयदं लक्ष्मप्रंदं क्षेमदं ॥ यात्रामंत्ररसायनौषधविधौ सिद्धिप्रसिध्यावह प्राग्जन्मार्जितकर्मणाश्वपिशुनं शास्त्रं महाशकुनं ॥१४॥छ । इति श्रीवसंतराजशास्त्र(श)कुने सदागमार्थशोभने समस्तसत्यकौतुके कृतप्रभावसंकीर्तनं नाम विशतिमो वर्गः॥१०॥छ॥
Then follows the अनुक्रमणिका References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 6'20,
___ii. 148b, 22.a; iii, 130a B- Descriptive Catalogues :- R Mitra, Notices
No. 535%3 I. O.Cat. Nos. 3106-73; Weber, Berlin Cat. Nos. 896, 897. B.B.R.A.S. Cat. No.392, (here the work is called Sakunapirnaya )
58
वसन्तराजशाकुन
Vasantarājasākuna No. 1077
1869-70 Size - 97 in. by 41 in. Extent-91 leaves; 11 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Description - Country paper ; Devanāgari characters with q#178; old
in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; bor.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
Age - Samvat 1599
Author - Vasantarāja.
Begins fol. 16
Jyotiga
ders ruled in two double black lines; red pigment used for verse-numbers, topical headings and colophons; edges of some folios slightly worn out; complete.
-
fol. 3a इति श्रीवसंतराजशाकुने सदा गमार्यशोभने समस्तसत्पाकोतुकं प्रतिष्टितं दिशाकुनं ॥
ॐ नमो गणेशाय ॥
विरंचिनारायणशंकरेभ्यः शचीपतिस्कंदविनायकेभ्यः । लक्ष्मीभवानीपथि देवताभ्यः सदा नवभ्योपि नमो ग्रहेभ्यः । १ etc.
......
fol. 30 इति . कृतोत्र शास्त्रसंग्रहः इति द्वितीयो वर्गः ॥
Ends - fol. 9a
उत्साहाध्यवसाय वीर्यजनकं राज्यातिसंसूचकं युद्धबत विवाददिव्यजयदं लक्ष्मीप्रदो क्षमदं । यात्रामंत्ररसायानोषध विधौ सिद्धिप्रसिध्यावहं प्राग्जन्मार्जितं कर्म्मपः कपिशुनं प्रोक्तं महाशाकुं । १४ । इति वसंतराजशाकुने सदागमनार्थशोभने समस्त सत्यकौतुके कृतं भावकीर्त्तनं ॥
॥ इति बृहद्वसंतराजे विशंतिमो वर्गः ॥ छ ॥ संवत् १५९९ वर्षे श्रावणवदि ९ शनि लिषित ॥ छ ॥ Reference - See No. 314 / Vis I
वसन्तराजशाकुन
No. 1078
-
25
193
Vasantarājasākuna
347
1879-80
Size
10g in by 4g in.
Extent - 69 leaves; 14 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description – Country paper; Devanāgari characters with पृष्ठमात्राs ! old in appearance; handwriting c'ear and legible but not quite uniform; borders ruled in two double red lines; red pigment
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
194
Vedāngas
used for verse-numbers and colophons; yellow pigment
used for corrections%3; edges slightly worn out; complete. Age-Samvat 1561 : Saka 1425. Author - Vasantarāja. Begins - fol. 10
॥ॐ नमो हयग्रीवाय नमः ॥ ॐ नमः श्रीसद्भुरुभ्यो नमः ॥ विरंचिनारायणशंकरेभ्यः शचीपतिस्कंदविनायकेभ्यः
लक्ष्मीभवानीपतिदेवताभ्यः सदा नवभ्योपि नमो ग्रहेभ्वः॥ etc. fol. 20 इति श्रीवसंतराजशाकुने सदागमार्थशोभने
समस्तसत्यकौतुके प्रतिष्टितं हि शाकुनं ॥
इति शकुनप्रतिष्टाः। प्रथमो वर्गः॥ fol. 3a इति श्रीवसं(त)राज शाकुने कृतोत्र शास्त्रसंग्रह इति शास्त्रसंग्रहो नाम
द्वितीयः सर्गः ॥२॥ Ends - fol. 69b
उत्साहाध्यवसायधैर्यजनकं etc. upto इति विंशतिमो वयंः as in No. 314 Visrama (i) इति श्रीवसंतराजविरचितं दारिद्यविद्रावणं नाम शाकुन ग्रंथोयं संपूर्णमिति भद्रं ॥ शुभं भूयात् ।। कल्याणमस्तु ।। स्वस्ति श्रीसंवत् १५५१ वर्ष शाके १४२५ प्रवर्त्तमाने अयेह श्रीगंभीरपुरुस्थिसेन अश्चिन्मासे शुक्लपक्षे सप्तम्यां तिथौ रविवासरे मूलनक्षत्रे श्री श्री आगमपक्षे श्रीमहोपाध्याय श्री. मुनिसागर शष्यीनुशष्य - श्री श्री उपाध्याय - अमरसागरेण ग्रंथोयं लिखितं ।
यत्नेन परिपालनीयं ॥ आत्मकार्ये वाचनार्थ अथ परोपकारार्थमलेषि Reference :- See No. 314 of Vibrāma (i).
वसन्तराजशकुन
Vasantarājasakuna
164
No. 1079
A/1882-83 Size - 103 in. by 4g in. Extent-59 leaves%3 14-15 lines to a page%3; 38-40 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; old
and musty in appearance%3; handwriting clear, legible and unlform; borders ruled in double bla: k lices; red pigment used for verse-numbers and colophons; cdges worn out consider. ably ; moth-eaten%3; fol. 12.', 23 missing; incomplete.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
195
Age - Samvat 1504. Author - Vasantaraja. Begins abruptly -- fol. 2a
.............णिशास्त्राणि तथापराणि ।
सत्याधिकं शाकुननामधेयः ज्ञानं समस्तानि समश्रितानि । २८ etc. Ends - fol. 62a
वेदाः प्रमाणं etc. upto प्रोक्तं महाशाकुनं । १४५ as in No. 314/ Visrama (i) followed by इति श्रीवसंतराजशाकुने सदागमाद्यशोभने समस्तसत्यकौतुके कृतं प्रभावकीर्तनं ॥२॥ विंशतिमो वर्गः॥ .
- इति भट्टश्रीवसंतराजविरचितं दारिद्रगविणावणं नाम सर्वशाकुन समाप्तं ॥ संवत् १५०४ वर्षे कार्तिकशुदि ११ गुरौ ॥ अद्येह कापिकाश्रीमहा. स्थाने कापिल ज्ञातीयभट्टश्रीकृप्तादत्तेन श्रीवसंतराजस्य पुस्तकं लिखापितं ।। ॐ मा श्रीवच्छसुत ॐमाहरिदासेन लिखितमिति ।। श्रीः ।। छ।
यादृशं ......... यत्नेन परिपालयेत् ॥२॥ शुभं भवतु कल्याणमस्तु ।
लेखकपाठकयोः॥श्रीः Reference -See No. 314/VisI.
वसन्तराजशकुन No. 1079A
Vasantarājasakuna
866 1884-87
Size.-11 in. by51 in.
Extent-63 leaves; 12 lines to a page%3; 30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari cbaracters; old in appear
ance; handwriting bold, clear, and legible ; borders ruled in double black lines%3; red ink used for verse-numbers and colo. phons; yellow pigment used for corrections; edges worn out; foll. 6-10, 27-50 missing ; incomplete.
Age-Appears to be old. Author - Vasantaraja Begins-fol. 10
॥ॐ श्रीगोपीजनवल्लभाय नमः।
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
196
Vedangas
विरिंचिनारायणशंकरेभ्यः etc. as in No. 314 / Viśrāma (i)
Ends - fol. 910
वेदाः प्रमाणं etc. upto प्रोक्तं महाशाकुनं ॥ १५ ॥ as in No. 314/ Visrāma (i) followed by इति वसंतराजशाकने सदागमनार्थशोभने समस्तसत्यकौतुके कृतं प्रभावं कीर्तितं १६ ॥ इति वसंतराज विचारिते दारिधविद्रावणं नाम सर्वशाकुनं समाप्तमिति ॥ शुभं भवतु ॥
Reference - See No. 314 / Vis. I.
Size -
वसन्तराज टीका
No. 1080
118 in. by 4 in.
Extent — 28 leaves ; 15 lines to a page ; 35-36 letters to a line. Description – Country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting small, clear and legible but rather careless; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking: edges worn out and moth-eaten.
The Ms. contains the commentary on वसतराजशकुन ( 1-20 Vargas).
Age - Samvat 1643.
Author - Not mentioned. Begins - fol. 1b
Vasantarājaṭikā
995
1886-92
॥ ॐ ॥ सिद्धिः ॥ श्रोमहागणपतये नमः ॥ अथ वसंतराजटोका लिख्यते ॥
विरंचिनारायणशंकरेभ्यः सचीपतिस्कंद विनायकेभ्यः ॥ लक्ष्मीभवानीपतिदेवताभ्यः सदा नवेभ्योऽपि नमो ग्रहेभ्यः ॥ १ ॥
अस्य व्याख्या || एभ्योऽपि देवेभ्यः स्वकं निबद्धस्य ग्रंथस्य निर्बिघ्ननिःष्पतिनिमित्तं ग्रंथकारो वसंतराजपंडितो नमस्कारं कुरुते स्म ॥
Ends – fol. 280
उदरं कंड्यते दक्षिणपादेन भोज्यलाभः । यात्रायां श्वानस्य वामगमनं दक्षिणं चेष्टितं शांत दिग्गमनं वहं सचारविचारश्च तथा वामः । एतत्सर्व श्वान
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
197 शकुने संपूर्णशोभनप्रदं ॥ इति श्रीवसंतराजशाकुने सदागमार्थशोभने श्वानशकुनं समाप्तं ॥ ३॥ संवत् १६४३ वर्षे चैत्रवदि ११ गुरौ ।। श्रीमदर्गलापुर. श्रीनगरे। श्रीमहाराजाधिराज- श्रीअर्कबरनृपतिराज्ये प्रवर्त्तमाने ॥ लिषितं त्रिपाठिदेवऋष्यात्मज - त्रिवेदीजगन्नाथेनात्मपठनार्थ ।। स्वयमालेषि ॥ लेषकपाठकयोः शुभमस्तु ॥
वसन्तराजटीका
Vasantarājaţikā
415 No. 1081
1899-1915 Size -111 in. by58 in. Extent -28 leaves; 13-14 lines to a page; 32-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; bandwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment occasionally used for colophons; edges
worn out; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Bhanucandragapi. Begins -fol. 1a
अथेति करयिकारुतकथनानंतरं काकरुच्य(त)मुच्यते कथ्यते कीदृशं शाकुनभाषितानां भूनी स्थिता सर्वेभ्योप्यधिकमित्यर्थः पुनः कीदृशं अचिंतिता वेदितकार्यमिति अचिंतितं भावेदितं भूवि कार्य येन ततथाकेन पूर्वादिकाष्ठाप्रहरक्रमेणेति पूर्वादिकाः दिशः जासु प्रहरादिक्रमः प्रथमप्रहरे कीहक् फलं
द्वितीयप्रहरे कीदृगित्यादिकः तेन १ fol.50 इति शत्रुजयकरमोचनादिसुकृतकारिमहोपाध्याय - श्रीभानुचंद्रगणिविर
चितायां वसंतराजटीकायां काकालयप्रकरणं द्वितीय Ends - fol. 284
एवंविधो गजो भयकृत् भवति तथा अप...... शीः भृशं सकृत्भयकृद्धवति तथादिवश्चिद्रूठं मनाति अथवा स्थाणुवृक्षसमूहं...... ति तथा हष्टझंष्टि तथा त्वरितगतिः गजेन्द्रः राज्ञो जयं ददाति इति हस्ति ..... रंगः ...... रंगपदं उच्च स्थानं ददाति यो वामतो हेषारवं मुंचति दक्ष अतिवदानभूमा
तहस्वसिचकितमकुलितदृष्टिः वहकालं स्वप्नशोलविपरितगतिः References -(1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,6226; ii, 1480,2284,
एक
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
'198
Vedāngas
B - Descriptive Catalogues :- for a described
Ms. of this commentary see R. Mitra, Notices Vol. V. No. 1939.
वशिष्ठसंहिता
Vaśisthasamhita
900 No. 1082
1891-95 Size - 11m in. by 51 in. Extent – 11 leaves; 11 liues to a page; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; verse-numbers and topical headings marked in red ink; edges slightly worn out;
complete. Age - Appears to be old.
Author - Vasistha.
Begins - fol. 10
॥ॐगणेशाय नमः ॥ यो निर्गुणो गुणमयं वितनोति विश्वं तापत्रयं हरति यस्तपनोप्यजस्रं ॥ कालात्मको जगतजीवयते च जंतून ब्रह्मांडसंपुटमणिं घुमणिं तमीडे॥ १॥ शाके सूर्यशरेन्दुभिर्विरहिते याताः समाः ॥ जाताब्दा यमवर्जितानगगुणा शून्यां वरांगो ६००द्धृता. भावं लध्वमिताब्दनेत्रदहना ३२ ढयं शाब्दशक्रंदुतः ॥ दिग्भागाप्तकलायुतं प्रभवतोऽब्दाः षष्टिशेषाः स्मृताः
शेषांशराविभिर्हता दिनमुखं मेखार्कतः प्राग्भवेत्॥२॥etc. fol. 40 इति संवत्सरफलं Ends - fol. 11a
__ अथ शनिद्रष्टिज्ञानं॥ मेषादित्रयमारभ्य पूर्वतोत्तरतस्तथा शनिरष्टिश्च विज्ञेया यत्र दृष्टिरशोभना॥१॥
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
199
मालाकारस्यांदुराशौ तटे चेद्रोहिण्यास्ते राजके वाणिजे च ॥ संधौ शैले कुंभकारे निविष्टा गेहे वाचं उचुरादिमुनींद्राः॥१॥ इति वशिष्टसंहिता संपूर्णाः ।। मेषसंक्रांतिवेलायां यन्नक्षत्रं भवेत्ततः लिख्यते सृष्टिमार्गेण अष्टाविंशतिसंख्यया १ पूर्वकेंद्रादि गिण्यते यत्रागच्छति रोहणी तत्र स्थानानुनुसारेण वृष्टिसंवत्सरो वदेत् ॥ २ ॥
मेषसंक्रांतिसमये यन्नक्षत्रं वहति तत् आदौ समुद्रे स्थाने स्थाप्य शेषाणि सृष्टिक्रमेण लिख्य विलोकनीयं यत्र स्थाने रोहणी समायाति तत् विचार्य ।
Then follows a Kostaka.
वसिष्ठसिद्धान्त (गणितस्कन्ध) or विश्वप्रकाश
Vasisthasiddhānta ( Ganitaskandha) or Viśvaprakāśa
35
No. 1083
1870-71 Extent - 36 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line. Description --Smooth country paper; Devanāgari characters; hand.
writing bold, clear, legible and nniform ; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; the Ms.
contains 1-13 Adhikāras Age - Not very old. Author - Vasistha. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ।। नमस्ते चित्स्वरूपाय पराय परमात्मने ॥ योगिध्येयाय शांताय कालरूपाय विष्णवे ॥१॥ नैमिषेऽनिषक्षेत्रे वामदेवो द्विजोत्तमः ॥ अभिवाद्य सुखासीनं वसिष्टं परिपृच्छति ......
वसिष्ट उवाच etc. fol. 6b इति श्रीब्रह्मर्षिवृद्धवसिष्टप्रणीते गणितस्कंधे विश्वप्रकाशे मध्यमाधिकारः
प्रथमः॥
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
200
Vedangas
fol. 9b इति ......... स्पष्टाधिकारो द्वितीयः ॥२॥ Ends - fol. 360
सायनं तदहोरात्रं सूर्यादेरसुसंचयं ज्ञेयं मध्यममानेन वामदेव द्विजोत्तम ॥२८॥
इति श्रीब्रह्मर्षिवृद्धवशिष्टप्रणीते गणितस्कंधे विश्वप्रकाशे ग्रहकक्षाध्यायः॥
१३ ॥ संख्या ७००३०॥ Reference - See No. 78 / 1869-70.
वसिष्ठसिद्धान्ते
Vasisthasiddhānte भूगोलाध्याय
Bhūgolādhyāya
26 No. 1084
1869-70 Size -81 in. by 41 in. Extent-8 leaves%3; 8-9 lines to a page; 26-28 letters to a line. Description - Modern paper with water-marks; Devanagari charac.
ters; new in appearance; handwriting clear and legible but somewhat careless: borders ruled in double black lines; the
Ms. contains भूगोलाध्याय only. Age - Samvat 1912. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ अथ श्रीवसिष्टसिद्धांत लिखते ॥ अणीमादिगुणाधारमप्रतय॑मगोचरं ॥ निर्गुणं निरविवंचं नमामि ब्रह्म सर्वदा॥१॥ स्वारोचिषमनाराध्य युगादौ मुनिसत्तमं ॥ अग्रगण्योयमभवत् मांडव्यो महतौ महान् ॥२॥ ग्रहनक्षत्र ज्ञान जिज्ञासु दिव्यमुत्तमं ॥
उपागममुनिश्रेष्टं वसिष्ठमिदमत्रचीत् ॥३॥ etc. Ends - fol. 8a
षट्स्वाहोरात्रवृत्तानि बध्वा गुरुमुखोदितं ॥ विलोक्य भग्रहादिनि वदेत् सर्वेशुभाशुभं ॥ ९३ ॥
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
201
य इदं शृणुयाद्भक्त्या पठेद्वा सुसमाहितः ।। ग्रहलोकमवाप्नोति निसेति मुक्तिकल्मषः ।। ९४ ।।
इति वसिष्टसिद्धांते भुगोलाध्यायः ॥ संवत् १९१२ वर्षे श्रीरस्तु । शुभं
भवतु Reference - See No. 78/1869-70.
वसिष्ठसिद्धान्त (भूगोलाध्याय) or
विश्वप्रकाश
Vasisthasiddhānta (Bhūgolādhyāya ) or
Visvaprakasa
78
No. 1085
1869-70 Size -4 in. by 5t in. Extent - 12 leaves; 9 lines to a page%3; 24 letters to a line. Description -Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uni. form; borders ruled in double red lies and edges in single ;
folios numbered in both mar ins. Age - Samvat 1926 : Saka 1791. Author - Not mentioned. Begins — fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ वसिष्टसिद्धांते भूगोलाध्यायो लिख्यते ॥ वामदेवोथ तच्छ्रुत्वा हर्षेणोत्फुल्लविलोचनः॥ नत्वा प्रदक्षिणीक्षत्योपविश्य च तदग्रतः॥१॥ कृतांजलिविनीतात्मा प्रत्युवाच पुनः स तं॥
शांतात्मानं सुखासीनं वसिष्टं भक्तवत्सकं॥२॥ etc. fol. 11 इति वसिष्टसिद्धांते भूगोलाध्यायः॥ Ends - fol. 120
सावनं तदहोरात्रं सूर्यादेरसुसंवयं ।
ज्ञेयं मध्यमवामेन वामदेव दिवद्विजोत्तमः ॥३०॥ ...26
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
202
संवत् १९२६ शाके १७९१ श्रावणवद १ चन्द्रवासरे ल. भट दयारामवृ. नरसि ||
References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,
556b; ii 131b.
Vedāngas
इति श्रीब्रह्मवृद्धवसिष्टप्रणीते गणितस्कंदे विश्वप्रकाशे कक्षाध्यायश्चतुर्थः
॥ यादृशं पुस्तकं दृष्ट्वा तादृशं लिखितं मया ।
यदि शुद्धमद्धं वा मम दोषो न दियते ॥
-
वार्षिकतन्त्र
No. 1086
Size - 83 In. by 38 dir.
Extent – 14 leaves ; 9 lines to a page; 25-28 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting somewhat careless and not quite clear; borders ruled in double black lines; edges worn out; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains portion up to ग्रहयोगाधिकार.
Begins
B - Descriptive Catalogues : - I. O. Cat. No. 2766 (Ganitādhyāya); R. Mitra, Notices No. 1903.
Mr. S. B. Dikshit believes the work to be older than 1600 Saka. For this work see his Bhār. Jyo. pp. 291-92.
Age
Appears to be old.
Author - Viddanācārya, a Karnataka Brahmin.
- fol. 1a
Vārṣikatantra
575
1895-1902
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अविघ्नमस्तु ॥
आब्रह्मकळयं विचरन्भचक्रे नक्षत्रचंद्रग्रहतारकाश्च ॥
विभारयत्यात्ममहः प्रभावात्सोहनांपतिः पातु सदा जगति ॥ १ ॥ ....... तस्यात्मजो विद्दणनामधेयः सूरि सुधारोचिरिव द्वितीयः ॥ सुवृत्तवानुष्टतपैत्रलोकस्तनिर्मितं वार्षिकतंत्रमेतत् ॥ ४ ॥ etc.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
fol. 60 इति श्रीविद्दणाचार्यकृते वार्षिकतंत्रे स्पष्टाधिकारः ॥ fol. 8a इति श्रीवार्षिके ग्रहतंत्रे छायाधिकारः ॥ छ ॥ Ends - fol. 140
खांगाः खरामारसवन्हयोथो याम्येर्द्धभागोई ददिश्यथ स्युः ॥ वेदाश्विनस्तर्ककरावियच्च दस्रादिभानामिति बाणभागाः ॥ ७ ॥ ध्रुवाधिकोनेखचरे गतैष्यो ज्ञेयो हि योगस्त्वनृजौ विलोमं ॥ इति श्रीवार्षिकेभप्रयोगाधिकारः ॥ छ ॥
11
एतदीयधुत्राः समाप्त्यंते लिखिताः संति | आदितो वृत्तसंख्या १४८ श्रीरामः शरणं ।
साम्ये दिशोरंतरमिदुभान्वोः क्रांत्योर्युतिर्भिन्न दिशाश्रयं त्योः ॥
तज्ज्याश........
Aufrecht records one Ms. of this work which is noticed by Rice in his Catalogue. There he says that this work is a commentary on a work called Varṣika. This statement appears to be doubtful.
वार्षिकतन्त्र
No. 1087
Size - 10 in. by 41⁄2 in.
Extent – 7 leaves ; 8 lines to a page ; 22 letters to a line.
Description
-
203
Vārṣikatantra
576
1895-1902
Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting careless but legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges slightly worn out; the Ms contains मध्यग्रहाधिकार and स्पष्टग्रहाधिकार only.
Same as No. 575/1895-1902.
Age – Appears to be old.
Author – Viddanācārya.
Begins fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥
आब्रह्मकल्पं विचरन् भचक्रे etc. as in No. 575 / 1895-1902.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
204
Vedāngas
fol. 46 इति श्रीविद्दणाचार्यकृतौ वार्षीके ग्रहतंत्रे मध्यग्रहाधिकारः प्रथमोध्यायः
॥ छ ॥ छ ॥ छ ॥
Ends - fol. 7b
खखाष्टशुद्धा सरवींदु लिप्ता योगा विलिप्ता गतियुकूटता स्युः ॥ तिथ्यर्धभोगं करणं स्थिराणि कृष्णे चतुर्दश्यपरार्थत स्युः ॥ २२ ॥ इति श्रीविद्दणाचार्यकृतौ वार्षिके ग्रहतंत्रे स्पष्टाधिकारो द्वितीयः ॥ छ ॥ छ ॥ छ ॥
वास्तुप्रकरण
No. 1088
Size - 121⁄2 In. by to in.
Extent - 13 leaves; 12 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance ; handwriting bold, clear and legible; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
Age – Samvat 1873 Śaka 1738. Author - Not mentioned.
Begins - fol. 10
Vāstuprakaraṇa
207
1883-84
ॐ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः श्रीगुरुभ्यो नमः ॐ कटिमात्रं स्कंधमात्रं तु शीर्षकं एतत्मानं स्व ( १ ) नित्वा तु सोध ३ तत्र पूरयेत् ४ पाषाणे कल्याणं चैव अंगारोगसंभचाटिकुरीधन्यध्यानं च इष्टकाधनमेव च ५
त्रिणे व्याधिकरं रोगं अस्त्यं च कुलनाशनं त्वचायां तु धनं धान्यं कांचनं सर्वसिद्धिदं ६ etc.
fol. 26 इति सूत्रधारणलक्षण ॥
fol. 12b इति ग्रहप्रकरणं
fol. 136 इति लग्नफलं fol. 136 इति राहुचक्तं
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
205
Ents-fol. 14a
खरमज्झते लब्धं मासशेषादिनानि च मासद्वासभागतेन लब्धं वर्षप्रमानतः खेत्रहस्तां यतां पंच पंचभक्तिक्रमेन च शेषलब्धविजानीयं व्याधिश्च ग्रह उच्यते ॥ १७ इति अष्टग्रहगण नाम ॥ इति वास्तुप्रकरणं संपूर्ण संवत् १८७३ शा १७३८ वैशाखकृष्ण १२ बुधे संपूर्ण.
वास्तुप्रदीप
Vāstupradipa
208 No. 1089
1883-84 Size - 118 in. by 51 in. Extent -14 leaves%3; 12 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old
in appearance; handwriting bold but not quite clear ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; white chalk also occasionally used ; left hand edges worn out and moth-eaten.
The work gives the date as Saka 1573 i.e. A. D. 1651. But Aufrecht says that this work is quoted in the Nirnayasindhu of Kamalakara, which was composed in A.D. 1612. If Dr. Aufrecht's statement is correct the date of the composition of the present work will have to be regarded as Samvat
1573 and not saka 1573. Age - Samvat 1856. Author - Vasudeva. Subject - A treatise dealing with the Sakuna due to the building of a
house.
Begins - fol. 20
ॐ श्रीगणेशाय नमः * विद्वच्छाब्दिकसंगतोक्तरचणैर्यद्वास्तुवियावत्तामानंदाभिगमो भवेन्मुनिमतः सज्ज्योति उद्योतितः
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
206
Vedángas
तत्संप्रत्यवासुदेवसुधिया वास्तुप्रदीपाभिधो
ज्योतिर्वेदविदां विधीयत इति प्रत्यक्षदुग्बुद्धये ।। fol. 120 इति श्रीत्तावापरदेशीयवासीमगद्विजहरिहसवंसोगव पंडितयोगानन्दात्मज
पंडितवासुदेवरचिते वास्तुप्रदीपे गृहारंभप्रकारः Eods — fol. 14a
कराद्रिधनैः १५७२ प्रमिते शकेब्दे वियेशिते चंद्रदिने दशभ्याम् वास्तुप्रदीपो रचितः स्वबुध्या श्रीवासुदेवेन मगद्विजेन १९४ ।
इति श्रीभावानदेशीयवासिमगद्विजहरिहंसवंशोद्भवपण्डितयोगानन्दात्मज- . पंडितवासुदेवरचिते वास्तुप्रदीपः समाप्तः संवत् १८५६ मार्गकृष्णत्रियोदश्यां रवौ लिख्यतं स्वार्थ संवत् १८७५
Reference - Mss, - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 5680.
(= the present Ms.) This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
विंशोत्तरीदशायाः सिद्धसारिणी
Vimsottaridasāyāh Siddhasāriņi
901 1891-95
No. 1090
Size - 84 in. by 5} in.
Extent-6 leaves; 12 lines to a page%3; 25 letters to a line
Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance ; bandwriting clear and legible; borders ruled in double red lines; edges moth-eaten; the Ms. contains various kostakas%3B complete.
Age-Does not appear to be very old.
Author - Patila. Begins -- fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ भथ विंशोत्तरीदशायाः सिद्धसारिणी लिख्यते ।।
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
207
Jyotiņa विघ्नेशं श्रीगुरुं नत्वा कुर्वे लोकसुखाप्तये ॥ पाटिलोपकनामाहं स्फुटां विंशोत्तरीदशां ॥१॥ अदावायुश्च जानीहि पश्चाज्ञेयं दशाक्रम।। जन्मतारादिभिर्गण्यं दशा लेख्या विचक्षणैः ॥ २॥ etc.
Ends - fol. 60
इति विंशोत्तरीसिद्धमहर्दशासारिणी समाप्तः । श्रीम्हालसाकांतार्पणमस्तु । छ
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
विजयकल्पलता
Vijayakalpalatā
209 No. 1091
1883-84 Size - 94 in. by 3% in. Extent-24 leaves%37 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear
ance; handwriting small and rather careless, also not quite uniform; borders ruled in double black lines; red pig. ment used for topical headings; edges extremely worn out; the Ms. contains Adhyayas 1-3.
The beginning of the present Ms. docs not agree with that of Ms No. 1964 of Ulwar Mss. Cat. though the name of the
work and the name of the author are the same in both cases. Age - Appears to be old. Author -Cakrapani, son of Kamaraja Ganaka, who was son of
Vāsudeva (cf. Ulwar Mss Cat. No. 1964). Subject - A treatise dealing with certain rules that are to be observed
for getting success in the battle.
Begins -fol. 10
स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ छ । लक्ष्मी तनोति हरति प्रणतस्य विघ्नां लोकस्य यो गजमुखं तमहं प्रणम्य
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
208
Vedängas
चक्रपाणिगणकः सुजनः स्वरजः
प्रीतिप्रदां विजकल्पलतां करोमि ॥ १ ॥ etc,
...
fol. 4b इति ज्योतिर्विचक्रपाणिविरचितायां विजयकल्पलतायां स्वरचक्राध्यायः
प्रथमः ॥ श्री ॥
Ends - fol. 24b
—
विज्ञाय चक्राण्यखिलान्यमूनि यः संगरं प्रारभते महीशः । एकोप्यरातीन्स वित्यपारान् दितेस्तनूजानिव चक्रपाणिः ॥
इति श्रीज्योतिर्विच्चक्रपाणिविरचितायां विजयकल्पलतायां चक्राध्यायस्तृतीयः ॥ ॥ ० ॥ छ ॥
चंद्राखेटकयोर्मध्ये भानि पापयुतानि च ।
तावंत; प्राणिनो वध्याः शुभदृष्ट्या पलायनं ।
References – Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 5700;
il. 225a.
विद्वज्जनवल्लभा or
प्रश्नज्ञान
No. 1092
Size
8 in. by 38 in.
Extent — 9 leaves; 13 lines to a page ; 34 letters to a line. Description
B - Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat. No. 1964, Extract No. 577.
Vidvajjanavallabhā or Praśnajñāna
Age — Fairly old.
Author — Bhojadeva.
-
337 1882-83
—
• Country paper ; Devanāgarl characters with पृष्ठमात्राs; old in appearance; handwriting careless and not quite clear; borders ruled in double red lines; red pigment used for colophons ; edges worn out; fol. 1 missing ; incomplete.
The present work is identical with No. 13994 described in the Mad. Des. Cat. Vol. XXIV.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
Begins abruptly
Ends
विवाहपटल
No. 1093
Size
.fol. 2a
1
--
fol. 30 इति मद्दाराजाधिराजः भोजदेवविरचिते विद्वज्जनवल्लभाख्ये प्रश्नज्ञाने लाभाध्यायः प्रथमः ।। १
fol. 30 इति द्विद्वज्जनवल्लभाख्ये प्रश्नज्ञाने द्विषत्समागमाध्यायो द्वितीयः ॥ २
- fol. 10a
—
च्यमेतत्समर्थं १७ ।
मैत्रीकार्य वृद्धिमर्थं जयं वा मित्रक्षेत्रं वीक्ष्यमाणा करोति निःसंदेहं खेचरः पृच्छकस्य व्याचष्टे च प्रायसो नष्टलाभः १८ etc.
........
Jyotisa
-
References — Mss. - A - Aufrectt's Catalogus Catalogorum :- i, 5758.
B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss Cat. Burnell's Cat of Tanjore Mss. 77b.
आख्येदालिलचारिराशिरशनात्रच्छेदिनीं मेदिनीं
शास्त्येकां नगरीमिव प्रतिहतो प्रत्यर्थिनो यस्य सा
प्रश्नज्ञानमिदं स पार्थवशिरोवित्पपादांबुजः
श्री विद्वज्जनवल्लभाख्यमकृत श्रीभोजदेवो नृपः । ८१
इति श्रीमहाराजाधिराभोज देवविरचिते प्रश्नज्ञाने चिताध्यायोष्टादशः ॥ १८ गणिश्रीहर्षरत्न पठनार्थ.
209
88 in. by 5 in.
Extent – 62 leaves ; 12 lines to a page : 28 letters to a line.
-
Description – Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; red ink used for daṇḍas; folios numbered in left hand margin ; edges of some folios slightly worn out; complete.
The work is also called Sarngasamuccaya or Sāras
amuccaya.
Age
appears to be old.
Author Śärngadhara
-27
Vivahapaṭala
107
1873-74
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
210
Vedāngas
Begins - fol. 16
ॐ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः ।। सुरासुरैवंदितपादपनं शिवात्मजं भक्तजनस्य सिदा तं विघ्नराजं प्रणितोस्मि नित्यं वागीश्वरी देवगुरुं हरीतं ॥१॥ विष्णुरूपेण यः साक्षी च्छ्रीविष्णुं ब्रह्मसद्गुरुं । हृश्चितकस्य सुषद मुकुदं तं नमाम्यहं ॥२॥ नानाशास्त्रतं सारं वैद्यनाथेन यत्कृतं ॥
अन्ययश्च यद्ग्रहीतत्र वक्षे सारसमुच्चयं ॥३॥etc. fol. 9a इति शारंगीये सारसमुच्चये राशिकुटाध्यायः प्रथमः ।। Ends - fol. 620
स्त्रीविवाहः कुले नर्गमः कथ्यते ॥ पुंविवाहः प्रवेशो मुनिद्रैः स्मृतः
निर्गमादादितो न प्रविशस्ततस्तत्र संवत्सरोतोविधिः कीर्तितः॥२४॥ हरिदेवः॥
ऊर्द्ध विवाहाशुभदो नरस्य नारी विवाहाथ ऋतुत्रये स्यात् ॥ नारीविवाहं तदहेपि शस्तं नरस्य पाणिग्रहमाहुरायः ॥ २५॥
इति श्रीसर्वग्रंथसारसमुच्चये विवाहपटले शारंगधराचार्यविरचिते । समाप्त
ग्रंथं च ॥ संपूर्ण राम राम राम References - Mss. - A = Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i 5800;
ii. 137a. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. No. 3036.
विवाहपटल
Vivāhapatala
346(i) No. 1094
1879-80 Size - 97 in. by 34 in. Extent - ja t) 6a leaves; 7 lines to a page; 30 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out; complete.
The Ms. contains two other works called 794 apg घडियालग्रविचार.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
Age Samvat 1557.
Author
Begins fol. 10
-
—
Bhāskara.
Ends – fol. 64
विवाहपटल
No. 1095
-
ॐ नमो श्रीगणेशाय ॥
संक्रांतितो भुक्तकलाः खरामैयीर्हतास्ततः संक्रममध्यभुक्ताः । अंशादिक स्वागत राशियुक्तप्रभाकरस्याय न भोग्यसंगात् । ५ etc.
Jyotiṣa
गोपैर्यष्ट्या हतानां खुरपटदलिता यांति गोधूलिर्दिनांते । द्रावंते सर्वदोषा होमगिरिशिखिरे सूर्यरश्मिप्रतिष्टाः । तस्मिन् कालेsपिथत्ते न च तिथिनैव लग्नं न योगं । सोद्वाहे सुंदरीणां विपुलधनयुता सर्वसौभाग्यकर्त्ता ३ इति भास्करविरचितं विवाहपुटलं संपूर्ण ॥ श्री ॥
Size -
8gin. by 4g in.
Extent - 21 leaves ; 12 lines to a page ; 28-30 letters to a line. Description
-
Appears to be old.
Age - Author – Not mentioned. Begins
3 - fol. 16
Country paper; Devanagari characters; old and musty in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in single black lines; edges slightly worn out; fol. 14 missing: yellow pigment used for corrections ; incomplete.
Vivahapaṭala
198 A/1883-84
211
श्री गणेशाय नमः
सुरासुरैर्वदितपादपद्मं शिवात्मजं भक्तजनस्य शंद
तं विघ्नराजं प्रणतोस्मि नित्यं वागीश्वरीं देवगुरुं हरिं च १
नानाशास्त्रष्टतं सारं वैजनाथेन यत्कृतं अन्यैर्यच्चे गृहीत्वाहं वक्ष्ये सारसमुच्चयं २ etc.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
212
Vedangas
fol. 8 श्रीसारंगीयसमुच्चये विवाहपटले ग्रहचारतिविशेषदोषनिर्णयः १
fol. 174 श्रीसारंगीविवाहपटले पंचांगशुद्धिः प्रमुखोध्यायः Ends - fol. 220
वारफलं होरायां लग्नफलं चांशके विनिर्देश्य अंशस्थोंश पश्यति यस्माच्चित्यं प्रयत्नेन ८१ तिथिरेकगुणा प्रोक्ता बलेन द्विगुणक्षणः चतुर्गुणं च नक्षत्रं वारः षष्ठगुणः स्मृतः ८८
996
विवाहपटल
Vivāhapatala No. 1096
1086-92 Size - 94 in. by 48 in. Extent - 22 leaves; 8-9 lines to a page; 24 letters to a line.
Description - Country paper; Devapāgari characters; handwriting
clear, legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines and edges in single; red pigment used for versenumbers and colophons yellow pigment and white chalk used for corrections%3; the Ms. contains 1-10 Adhyayas.
Age - Appears to be old. Author -Saunaka. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणपतये नमः॥ तपसो बलेन महता गुरुप्रसादेन वेदशास्त्रबलात् ।
शौनकमुनिर्विचित्रं कथयति सविपाकमुद्वाह ॥ १॥ etc. fol. 30 इति श्रीशौनकीये विवाहपटले प्रश्नोदयनामाध्यायः प्रथमः ॥ १॥
fol. 5a इति श्रीशौनकीये विवाहपटले कन्यालाभौ द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 220
अपरीक्षितं विलग्नं । न हि देयं पंडितेन । दैवविदा । धर्मार्थसुखाय दंपत्योः तद्विपरीतमनिष्टं । ह्मनागतातीतकालेन ।
इति श्रीशौनकीये विवाहपटले चतुर्थाकर्माभ्यायो दशमः ॥ समातोय शौनकीयविवाहपटलः
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
213
Catalogorum:- 1, 580%3B
References -Mss.- Aufrecht's Catalogus
ii 137a.
854
विवाहपटल
Vivāhapatala No. 1097
1887-91 Size - 9 in by 4g in. Extent -15 leaves%3 12 lines to a page%3; 38 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; very old in
appearance; handwriting uniform but not quite clear in some places; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the portion; edges of some folios slightly worn out; slightly moth-eaten; occasional marginal additions%3
complete. Age - Samvat 1664. Author - Not mentioned. Begins — fol. 10
॥श्री सूर्याय नमः। रविशुद्धो गृहकरणं रविगुरुशुद्धौ व्रतं विवाहं च ।
क्षौरं तारविशुद्धा शेषं चंद्राश्रितं कर्म ॥ १ ॥ etc. Ends - fol. 156
अंते गुरुर्धनवती दिनकृद्दरिद्रं चंद्रो धनव्ययकरी कुलटां च राहुः॥ साध्वी भृगुः शशिसुतो ... पुत्रपौत्री । पानप्रशक्तिहृदयां रविजः कु ...
संवत् १६६४ वर्षे फाल्गुनमासे शुक्लपक्षे ५ पंचम्यां तिथौ ... भूवासरे श्रीमन्नागपुरीयतपागच्छे भ. श्री श्रीमान् कीर्तिसूरि ... ज्योतिर्विदमाधवेनालेखि । तारापति गौडान्वये वैराटी।
विवाहपटल
No. 1098 Size - 94 in. by 48 in.
Vivāhapatala
441 1895-98
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
214
Vedängas
Extent – 18 leaves; 15 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; not old in
appearance ; handwriting clear legible and upiform; borders ruled in triple red lines and edges in single; red ink used for marking; white chalk used for corrections;folios numbered in right hand margin ; the Ms. contains the text and its Gujarati commentary: complete.
Age- Samvat 1855.
Author - Not mentioned.
Begins - fol. 10
॥श्रीगुरुभ्यो नमः॥ ॐ जंभारानपुरोहिते हरिगते सुत्थे मुकुंदे विभौ जाते धर्मघृणौ धनुः स्मरयो क्षीणे तुषारात्विषि अस्ते भार्गवजीवयोः कुजदिने मासाधिके वैधतौ
गंडांते व्यतिपातविष्टिषु शुभ कार्य न कार्य बुधैः ॥ १ Begins ( Comm.) – fol. 10
जंभाराजकहितां देवता तेहनो पुरोहित वृहस्पति हरि सिहराशि अवितो
शुभकार्य न होय सुत्ये मुकुंदें etc. Ends ( Text)- fol. 18a
मासांते दिनमेकं तु तिथ्यांते घटिकाद्वयं नक्षत्रे घटिकामिविवाहादौ विवजयंत ७५ मासाते म्रियते कन्या तिथ्यते चाप्यपुत्रिणी ऋक्षाते चापि चैधव्यं मृतिर्विष्टो द्वयोर्भवेत् ७६
इति श्रीविवाहपटलः समाप्तं लिक्तविनयदेवचंदजी रुप्रिमचंदेन लपिकृत। संवत् १८५५ माह सुवद १२ दिन वार रवी ॥ followed by a Kostaka.
Ends ( Comm. ) -— fol. 18a
चंद्रावस्था पहिली ३ शुभ कर्मे टालीजें नटालीजैतो स्वनाम सरिषो फलकरे अनेकेतला एंक भाचार्य कहे छैजे चंद्रावस्थाभली इति चंद्रावस्था
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotina
215
विवाहपटल with टीका
Vivāhapatala with Commentary
477
1892-95
No. 1099 Size - 101 in. by 4g in.
Extent - 35 leaves; 7 lines to a page ; 34 letters to a line.
Description - Ccountry paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; Thandwriting clear, legible and uniform; borders of some folios ruled in triple red lines and edges in double ; red pigment used for marking; the Ms. contains Gujarati
rendering. Age - Samvat 1874. Author - Not mentioned. Begins (Text)- fol. 10
॥ श्रीपार्श्वनाथाय नमः ॥ विघ्नराजं नमस्कृत्य । देवीं चैव सरस्वती।
गुरुणां देवतानां च । प्रसादादुद्धृतो मया।etc. Begins (Com.)- fol. 1a
॥ॐ ॥ श्रीपार्श्वनाथाय नमः । ॐ हृीं पार्श्वनाथाय नमोनमः गणेशने नमस्कार करीनें । सरस्वती देवीने पणि नमस्कार करीने etc.
Ends (Text) - fol. 35a
चवरी मंडपज्ञेयं । मीनमेषत्रणपीस्ताला। वृषकुंभचारसोला । मीथूनमकरपांचपांचा। करकधनपांच एकतीसा। सिंह वृश्चिक पांचवेताला कन्या तुलयां च एकत्रीसां । २२ इति लमघटीपल समाप्तं॥
इति श्रीविवाहपडल समाप्तं ॥ ल।पं श्री खेप्र। पं श्रीविनया सक्तः श्रीअभीनंदनजी।।
Ends (Comm.)-fol. 35a
___ इति श्रीलग्ननीघडीडनेपलपरीमाण इति श्रीविवाहपडल संपूर्णः ॥ संवत् १८७४ वर्षे मृगशिरमासे शुक्लपक्षे षष्टीवासरेः वार रवौः श्रीदानाव.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
216
Vedangas
संघाडेपं श्री१०८ श्रीजीतवीजयजी ग॥ तत् शिष्य पं श्री१०५ पं श्रीविनयविजयजीः तत् शिष्योत्तमः पंश्रीखेमे नलषीत्तः।।
विवाहवृन्दावन
Vivāhavsndāvana
722 1883-84
No. 1100
Size - 91 ip. by 41 in.
Extent -22 leaves; 9 lines to a page; 32 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse-numbers and colophons; some of the folios are yellowish in appearance; complete.
Age - Saka 1679. Author - Kesavadaivajfia. Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ तीर्थानामधिपः कुभृच्छ्रितपदो संत्यक्तवेलास्थियत्पर्याप्तकळद्विजाधिपसमीक्षाप्तोरुमुम्ल्यूरवान् ।। लक्ष्मीशो खिलदानवारिसततप्रस्निग्धसद्मक्षिति?षध्वस्तमलोजयद्गुरुकृपासिंधुर्गुरुः केशवः ॥ १॥ बध्नाति स्म विवाहपूर्वकपदं वृंदावनं केशवादित्यो यत्कुटिलोक्तिसूक्तिबहुलं बव्हर्थगूढं पदैः ॥ हेलागम्यमनल्पदृष्टसुधिया तन्नेतरेषां तथा तस्मात्तद्विवृति विशेषसहितामारब्धमस्म्युत्सुकः ॥२॥etc.
...... श्रीशाङिणो सु(ज)तु etc. as in No. 867/1884-87. fol. 4a इति श्रीसकळागमाचार्यकेशवदैवज्ञविरचिते विवाहवृंदावने नक्षत्र
प्रकरणं॥ fol. 5a इ सकळागमाचार्यश्रीकेशवविरचितां विवाहवृंदावने कालमिमांसा
ध्यायः॥
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
217
Ends - fol. 22a
प्रायो विवाहपटलं etc. upto श्रुतिगतं रसनास विवृत्स्यति as in No. 867/1884-87 followed by अत्र ग्रंथकृदुक्तयुक्तिममलां व्याख्याय सम्यक् ततस्यत्कुत्रापि महीद्वरोधि कुहचिद् व्यथं वृथै चोच्छ्रितं सद्युक्त्या तु निरस्य सारमुदितं तत्क्षम्यतां सजनास्तद्विश्वासवतां प्रतीतिरिह न स्यातं निराम विना॥५॥
इति श्रीविवाहवृंदावने श्रोकेशवदैवज्ञविरचिते विवाहदीपिकाख्या समाप्ता ॥ छ ।
श्रीशके १६७९ इश्वर नाम संवत्सरे अश्वीनाधिकशुध एकादशि ११ शनौ विराटक्षेत्रे श्रीकृष्णातीरे कृष्णासंनिधौ व्यंकटात्मजनरसिंहेन लिखितोयं
विवाहवृंदावनः ॥छ । छ॥ Reference -See No. 867 / 1884-87.
867
विवाहवृन्दावन
Vivāhavặndāvana No. 1101
1884-87 Size - 137 in. by 5t in. Extent - 19 leaves; 9 lines to a page ; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking colophons; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; the Ms. contains 1-16 Adhyayas%3B
complete. Age - Samvat 1898 Author - Keśavadaivajña. Subject -- A treatise on auspicious times for marriage. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीसाङ्गिणोः सृजतु वो नवसंनिवेशः क्लेशव्ययं च चलयन्नयनांचलश्रीः ।। यत्रांचलग्रथनमंगलमाचचार शृंगारहारमणिकौस्तुभरस्मिगुंफः ॥ १॥
...28
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
218
Vedanigas
.
संवर्य गर्गभृगुभागनरैभ्य गीर्यः सारं वराहमिहरादिमतानुसारम् ॥ स्फारस्फुरत्परिमलाढयफलं विवाह
वृंदावनं विचरयामि विचाररम्यम् ॥२॥etc. fol. 3a इति श्रीसकलागमाचार्यश्रीकेशसांवत्सरविरचिते विवाहवृंदावने नक्षत्र.
शुद्धिप्रकरणं प्रथमः ॥१॥ fol. 30 इति श्रीविवाहवृंदावने कालमीमांसाध्यायो द्वितीयः ॥२॥ Bnds – fol. 150
प्रायो विवाहपटलं तटलंवमानस्तंवोपनं न सहते नयचालनानि ।। वृंदावने परमतातपपीडयमानवृंदावने तु रमतामिह संमतिश्रीः॥७॥
इति श्रीविवाहवृंदावने वधूवरप्रश्नाध्याय पंचदशः ॥ १५॥ अथ वंश. वर्णनपूर्वकं ग्रंथालंकारमाह।
Then follow four verses.
इति श्रीसकलागमाचार्यवर्यश्रीकेशवसांवत्सरविरचिते विवाहवृंदावने वंशवर्णनाध्यायः षोडशः ॥१६॥ समाप्तः शुभमस्तु ॥ संवत् १८९८ श्रावण
मासे शुक्लपक्षे तिथा दशम्यां बुधवासरे। References — Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 5800;
ii 137b, 2250; iii 1234. See also Dikshit : Bhar. Jyo. pp. 257, and. 471. He believes the date of the author to
be about Saka 1165i.e. A. D. 1243. B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No 2454. Weber's Cat. of Berlin Mss. No. 8733; I. O. Cat. No. 30373 B. B. R.A.S. Cat. No.s 332-33.
विवाहवृन्दावन
Vivāhavrndāvana
442 No. 1102
1895-98 Size-93 in. by 41 in. Extent - 19 leaves; 10-11 lines to a page; 30-32 letters to a ling.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa
219
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
apce ; handwriting clear and legible but not quite uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used for
corrections; edges slightly worn out; complete. Age -Samvat 1849.
Author - Keśava.
Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥
श्री शाङ्गिणोः सृजतु etc. as in No. 867/1884-67. fol. 30 इति श्रीविवाहवृंदावने केशवाविरचिते नक्षत्रशुद्धिः प्रथमोध्यायः॥ fol. 4a इति श्रीविवाहवृंदावने केशवार्कविरचिते कालमीमांसाध्यायो
द्वितीयः ॥२॥
Ends - fol. 190
प्रायो विवाहपटलं etc. upto श्रुतिगतं रसनासु विवत्स्यति as in No. 867/1884-57 followed by इति श्रीपंडितकेशवार्कविरचिते विवाहवंदावने वंशवर्णनाध्यायः सप्तदशः ।। शुभमस्तु ॥
संवत् १८४९ मिती चैत्रशुदी १५ शनौ लिपीकृतं मोतीरामसारस्वत
शंडज्ञातीयेन शुभं। Reference -See No. 86711884-87.
विवाहवृन्दावन with टीका
Vivāhavrndāvana with Commentary
577
No. 1103
1895-1902 Size — 11% in. by 5} in. Extent-52 leaves; 4-5 lines to a page; 25-30 letters to a line. (Text)
6-8 , , 35-40 , , (Comm.) Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old il appearance; handwriting of the text bold, of the commentary small, clear, legible and uniform, text in the
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
220
Vedāngas
middle with the commentary above and below it ; folios aum. bered in both margins; foll. 8,30,31,35,45,46 missing%3B yellow pigment used for corrections; moth-eaten in the
margins; the Ms. contains A jhyāyas 1-16. Age -Does not appear to be very old... Author of the Text-Kesava.
" . Comm.-Not mentioned. Begins ( Text) - fol 20
श्रीशाङ्गिणो सृजतु etc. as in No. 867/1834-87. Begins (Comm.)- fol. 16
श्रीगणेशाय नमः श्रीभास्कराय नमः सरस्वती नमस्तुभ्यं वरदे कामरूपिणि
विधास्ये लेखनारंभ सिद्धिर्भवतु मे सदा १ etc. fol. 114 इति श्रीकेशवार्कविरचिते विवाहवृंदावने कालमीमांसाध्यायो द्वितीयः २ Ends (Text) – fol. 516
प्रायो विवाहपटलं etc. upto श्रुगतं रसनासु विवत्स्यति ४छ followed
by इति श्रीविवाहवृंदावनं संपूर्णम् लिखितमिदं श्यामसुन्दरेण । Ends (Comm.) - fol. 524
यस्य पुरुषस्य धीर्बहुदृशीन बहुशास्त्रेषु दृष्टिः अबहुदृष्टिधीर्बुद्धिः अपदगंभीरमपदगंभीरत्वं अभिकियदीपिरस्यते विशादशास्त्रविदलनिरवद्यशास्त्रज्ञस्य इदं वृंदावृंदावनं एकदा श्रुतिगतं रसनासु विवत्स्यति इति श्रीविवाहवृंदावने समाप्तोयं ग्रन्थः॥
विवाहवृन्दावनटीका
Vivāhavặndāvanaţikā
879 No. 1104
1887-91 Size -71 in.by 43 in. Extent-97 leaves; 14-15 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very old
in appearance; handwriting small but clear and legible%3D white chalk often used for corrections; complete.
The commentary is written in Saka 1476.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa
221
Age -Not very old in appearance. Author - Gaześadaivajña, the reputed author of Grahalāghava. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः । श्रीगुरुचरणारविंदाभ्यो नमः॥ तदभावो दैवज्ञत्वं ॥ बृहस्पतिरपि ॥ दैवज्ञैः शास्त्र वर्मुहूर्तोन्विष्यते यदि । सन्मुहूर्तः समन्वेष्यो नान्यैर्नक्षत्रसूचकैरिति ॥ 10 fol. 150 इति सकलागमाचार्यवर्यश्रीकेशवसंवत्सरात्मजगणेशदेवज्ञविरचिताया
विवाहवृंदावनटीकायां नक्षत्रशुद्धिप्रकरणं । fol. 18 इति ... विवाहदीपिकायां कालमीमांसाप्रकरणं ॥ Ends - fol. 974
नानाशास्त्रकलाकलापचतुरः श्रीकेशवस्थात्मजष्टिकां युक्तिमती गणेशविबुधो वृंदावनस्यात्करोत् ॥
इति श्रीसकलागमाचार्यवर्यश्री केशवसंवत्सराजगणेशदेवज्ञविरचितायां विवाहवृंदावनटीकायां विवाहदीपिकायां व्याख्या समाप्तः ॥ छ । छ।
रसनगमनु १४७६ तुल्ये शाक आनंदवर्षे विवृतिमकृत शस्तां दीपिकाख्यां गणेशः ।। यदिह लिखितमल्पानल्पकं वा सदोषं
तदतिविमलधीभिः शोध्यमित्यर्थये तान् ॥३॥ References (1) Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i,
5806; ii, 137b, 2250; iii, 123a.
See also Dikshit : Bhār. Jyot. p. 260 for date (2) Printed Editions - Mr. Dikshit says that he had seen
one printed copy of Ganesa Daivajña's commentary on tłe Vivāhavsodāvana ( See p. 260 of his work viz. Bhar.Jyo.).
विश्वकर्मावतारे
Viśvakarmávatāre (ज्ञानप्रकाशदीपार्णव)
(Uñānaprakāśadipārņava)
870 No. 1105
1884-87 Size - 10 in. by 5t in. Extent - 5 leaves ; 9 lines to a page ; 52 letters to a line.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
222
Vedängas
Description-Country paper 3, Devanagari characters; old in appeat
rance; handwriting small but clear, legible and uniform; bor. ders ruled in double red lines and edgds in single; mar. ginal additions; white chalk occasionally used for corrections; incomplete.
Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Begins — fol. 1a
विश्वकर्मा उवाच ॥ शस्ते मासि सिते पक्षे अतीते चोत्तरायने चंद्रताराबलाभ्यां च शुभलग्ने शुभे दिने १ चत्रे शोककर विद्याद्वैशाखे च धनागम
जेष्टे गृह विपद्यते भासाढे पसुनासनं २ etc. fol. 3b इति विश्वकर्मावतारे ज्ञानप्राकाशदीपार्णवे आयतत्वाधिकारे प्रथमो.
ऽध्यायः॥१॥
Ends - fol. 5a
लघुस्थान् मेलयेदंकान् तैः स्वैकैरुपनिर्णयः लघुस्थानेप्यलिंदं स्या प्राक् दक्षिणापरोत्तरो ॥ ५४॥ इति षोडशप्रस्तार संपूर्ण समातं ॥ श्रीयोस्तु । On fol. 5bthere a is kostaka.
578
विश्वामित्रसंहिता
Viśvāmitrasamhita No. 1106
1895-1902 Size — 91 in. by 5} in. . Extent - 10 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; edges worn out; topical headings and dandas marked in red ink; the Ms. contains portion up to राहुचार.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
"
Jyotiga
Does not appear to be very old.
Age
Author - Not mentioned.
Subject On the influence of planets.
Begins fol. 15
1
-
श्रीगणेशाय नमः । श्रीत्रिपुरसुंदरिये नमः ॥ कस्य भागे दिशो राजा विग्रहं च जनक्षयं ॥ कस्य पीडा भविष्यंति कथयस्व प्रसादतः ॥ १ ॥ विश्वामित्र उवाच ॥ etc.
Ends - fol. 100
इति विश्वामित्रसंहितायां राहुचारः समाप्तः ॥ छ ॥ Then follow five verses.
विष्णुकरणटीका
No. 1107
Size - 121⁄2 in by 6 in.
Extent
—
• 40 leaves; 12 lines to a page ; 25-30 letters to a line.
- Samvat 1864.
Viśṇukaraṇatikā
193
A/1883-84
223
Description Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting bold, clear and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; slightly moth-eaten at the edges; fol. 1 missing; incomplete.
Begins abruptly - fol. 2a
Age
Author — Tryambakabhatta.
Subject A commentary on the Vasignavakarana of Samkara, who composed his work in Saka 1688. ( Dikshit : Indian Astronomy, p. 295).
न्माशाः सत्सद्दशाः अतिमंदबोधाः अति अत्यंतमंदः बोधो येषां ते तथा अपि येषां पादास्तेवां संशीलनेन सेवनेन लब्धः प्राप्तः etc,
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
224
Vedangas
___fol. 120 इति श्रीदैवज्ञविष्णुसुतत्र्यंबकभट्टविरचितायां विष्णुकरणटीकायां स्पष्ट
ग्रहविवृत्तिः ॥ Ends - fol. 41a
स्फुटाक्षरार्थगंभीरा गणकानंदकदायिनी कृतिस्तदात्मन सैषा त्र्यंबकस्यमुदरहः ॥
इति श्रीविष्णुदैवज्ञसुतत्र्यंबकभट्टविरचितायां विष्णुकरणटीका समाता ।
संवत् १८६४ शाके १७२९ वैशाखवदि ७ बुधे । श्रीशुभं भवतु । श्री Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i, 5890.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
वीरविजय
Viravijaya (चक्राध्याय)
(Cakrādhyāya )
997 No. 1108
1886-92 Size - 94 in. by 4 in. Extent - 16 leaves ; 11 lines to a page ; 28 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; old
in appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for versenumbers and colophons; edges worn out and moth-eaten; slightly bri tle leaves; foll. 2-12, 17-24, 28–32 missing;
Incomplete. Age - Appears to be fairly old. Author - Not mentioned.
Subject - Astrology mixed with Tantric rites.
Begins - fol. 16
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ सर्वतोभद्रं चक्रं लिष्यते। चक्राध्यायं प्रवक्ष्यामि यथोक्तं पूर्वसरिभिः । चमत्कारपरं सर्वचक्रनिर्णयकारकं ॥१
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
225
चंद्रपूर्वोत्तराधीशो रविर्यामे जले प्रभुः।
मद्यादौ सिंहतः सव्ये कक्कीत्सार्थाद्विलोमतः॥ 2 etc. fol. 15a इति श्रीवीरविजयनाम्नि स्वरशाने चक्राध्याये मंत्रिराजाविरचिते
संघट्टचक्रं ।। छ। fol. 160 इति ...... एकार्गलचक्रत्रयं ॥ छ । Ends — fol. 400
दुर्गाभिधानऋक्षाघाच्चक्रे सप्तसलकके । पापग्रहयुते चंद्रे यत्र स्यात्तत्र मालतिः ॥ छ
इति दुर्गमालाब्रह्मयामलोक्तं। भूमिचतुष्टयमालाचक्रं ॥भ।। शुभम् भवतुः॥छ । लेखकपाठकयोः शिवमस्तु
वीरसिंहोदय
Virasimhodaya (अरिष्टाध्याय)
(Aristadhyaya)
448 No. 1109
A/1881-82 Extent - 10 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgarl characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible, beautiful and uniform; the Ms. is extremely moth-eaten especially on the right-hand side of folio.
The Ms. containsa chapter called अरिष्टाध्याय from वीरसिंहो
दयजातक. Age-Appears to be old. Author - Visvanathapandita. Begins — fol. 10
श्रीन्महागणपतये नमः॥ अथारिष्टाध्यायो निरूप्यते ॥ तत्रा ... विधं योगजं नियत ... नियतं च ।। तत्र योगजान्याह कल्याणवर्मा। बृहस्पतिर्भा ... टमस्थः सूर्येदु भौमार्कजदृष्टमूर्तिः॥ वर्षे विभिर्भार्गवष्टिहीनो लोकांतरं प्रा ... प्रसूत ॥१॥
...29
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
226
Vedangas
Bnds-fol. 11a
एते सर्वे भंगा मया निरुक्ता पुरातना सिद्धाः॥ यैशेतैर्देवविदो नरेन्द्रवाल्लभ्यभायांति ॥ ४२ ॥
इति श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीवीरसिंहकारिते समस्तविद्याविशारद. रामज्योतिर्वित्पु ... विश्वनाथपंडितविरचिते. वीरसिंहोदये रिष्टभंगनिरूपणोदयो
नाम प्रकाशः ॥ अथ नाभसयोगाः References - Ms. -A • Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i,5964%B
ii, 2266. See also Dikshit's Indian Astronomy
p. 487. B-Descriptive Catalogues :-Ulwar Mss. Cat. No.
1970, Extr. No.580
वृत्तशतक
Vịttaśataka
194 No. 1110
4/1883-84 Size - 9t in. by 3g in. Extent -13 leaves%3; 10 lines to a page%3; 30-32 letters to a line. Description - Thick country paper, Devanagari characters; old in
appearance; handwriting small but clear and uniform; bordersruled in triple black lines; red pigment used for versenumbers; yellow pigment often used for corrections; occasional
marginal notes; edges slightly moth-eaten ; complete. Age - Samvat 1673. Author - Mahesvara. Subject -A religio-astrological treatise. . Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ ब्रह्मेशचन्द्रेन्द्रदिवाकराग्निवस्वादिरूपाणि सुरस्य यस्य ।
नत्वाच्युतं तं व्यवहारसिध्यै महेश्वरो वृत्तशतं करोति ॥१etc. Ends - fol. 120
आदौ त्याज्यविधिस्तथा च भविधिः प्रोक्तो विधिः संस्कृते रुद्वाहोग्निपरिग्रहो ग्रहविधि पाभिषेकः क्रमात् । ..
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
.fuctiga
227 यात्रागोचरसंक्रमादिकविधिदेवप्रतिष्ठाविधिश्चक्रेवृत्तशतं मनोरथसुतो दृष्टवान्यशास्त्राण्यदः॥
इति श्रीमहेश्वरकृते वृत्तशतकं समाप्तम् ॥ छ ॥ श्रीः ॥ श्रीः॥ श्रीः॥ संवत १६७३ समये आषाढसुदि त्रयोदश्यां लिखितं पशुपतिमिश्रेण ॥ शुभं भवतु सर्वेषाम् ॥ श्रीः ।। श्रीः ॥
Then follow two verses. References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 5970 ;
___ii. 1420, 226b. B- Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
see B.B.R.A.S. Cat. No. 335; also cf. Dikshit's Indian Astronomy pp. 245, 247-48.
वृत्तशत
Vịttasata
871 No. 1111
1884-87 Size – 9f in. by 4f in. Extent - 10 leaves; 12 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; bor. ders ruled in double red lines; red pigment used for colo.
phons; edges slightly worn out ; complete. Age — Appears to be old. Author - Mahesvarācārya. Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ ब्रह्मेशचंद्रेद्रदिवाकराग्निं वस्वादिरूपाणि सुरस्य यस्य ।
नत्वाच्युतं तं व्यवहारसिध्यै महेश्वरो वृत्तशतं करोति ॥ १ ॥ fol. 30 इति वृत्तशते गर्भाधानादिसंस्कारप्रकरणं ॥ १६ ।।
fol. 6° इति वृत्तशते विवाहप्रकरणं । १७ । Ends - fol. 100
आदौ त्याज्यविधिस्तथात्र भविधिः प्रोक्तो विधिः संस्कृते रुद्वाहोनिपरिग्रहो ग्रह विधिभूपाभिषेकः क्रमात् ।
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
228
Vedāngas
यात्रागोचरसंक्रमादिकविधिदैवप्रतिष्टाविधिश्रक्रे वृत्तशते मनोरथसुतो दृष्टवायशास्त्राण्यहं १०४ ॥
इति श्रीमहेश्वराचार्यविरचिते वृत्तशते देवप्रतिष्टाप्रकरणं ॥ २४ ॥ लिषतं गोरधनमहामहात्मागढवावतीमध्येः ॥ पठाना रथसाहजी श्रीरतनचंदजी ।।
शुभ भवतु कल्याणमस्तू। Reference - See No. 194/A-1883-84.
वृत्तशत
Vịttasata
872 1884-87
No. 1112
Size - 8} in, by 3} in.
Extent - 22 leaves ; 7 lines to a page; 20-25 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting bold and legible but careless; borders carelessly ruled in single black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons edges slightly worn out; foll. 17, 23, 24 missing; incomplete.
Age - Appears to be fairly old.
Author - Maheśvarácārya.
Begins - fol. 10
॥ ॐ सिध्यै ॥ गणपतये नमः ॥
ब्रह्मेशचंद्रेद्रदिवाकराग्नि etc. as in No. 871/1884-87. fol. 7b इति प्वोतिव्रत्तशते माहेश्वराचार्यविरचिते गर्भाधानादि षोडशसंस्कार
प्रकरणं॥ Ends --- fol. 25a
आदौ etc. up to मनोरथसुतो दृष्टवाद्यशास्त्राण्यपि ॥ १०३ ॥ as in No. 871/1884-87 followed by इति वृत्तशते देवप्रतिष्ठाप्रकरणं समाप्त
मिति ।। वार्याइयै नमः छ॥ References -- See No. 194 / A-1883-84.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
229
वृत्तशत with
Vrttasata with टीका
Commentary
998 No. 1113
1886-92 Size - 7} in. by 41 in. Extent -25 leaves%3; 13 lines to a page; 30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for verse-numbers and topical headings: yellow pigment used for corrections; edges
slightly worn out; foll. 1-2 and 11-14 missing ; incomplete. Age -Saka 1538=A.D. 1616. Author of the (Text.) – Maheśvaropādhyāya.
,, (Comm.)- Not mentioned. Begins abruptly - fol. 3a
... पाढा श्रवणः सुखवर्द्धनी ॥२८॥ धनिष्ठामर्थलाभं च शततारा दरिद्रताः॥ पूर्वा भाद्रपदे वंध्या अहिर्बुध्न्यश्च धर्मभात् ।। २९ ॥ रेवत्या सुप्रजा नारी प्रथमे च रजो यदा ॥
धनिष्ठा पंचके स्त्रीणां प्रथमा सुखप्रदं ३०॥ etc, fol. 7a इति चूडारत्ने मेलकाध्यायः ॥५॥ fol. 7a इति चूडारने विवाहलक्षणाध्यायः ॥६॥
fol. 184 इति वृत्तशते महेश्वरविरचिते विवाहप्रकरणं Ends (Text) - fol. 300
आदौ त्याज्यविधिस्ततोत्र भविधिः संस्कृत्य संस्कारको. रुद्वाह्रोग्निपरिग्रहो गृहविधि भूपाभिषेकक्रमात् । यात्रागोचरसंक्रमादिकविधिदेवप्रतिष्टाविधि
श्वके वृत्तशते मनोरथसुते दृष्टवाद्यशास्त्राण्यतः ॥ १०२॥ Ends (Comm.)- fol. 31a
एतानि प्रकरणानि मनोरथसुत महेश्वरोपाध्यायविरचिते वृत्तशते समातः॥छ॥ इति वृत्तशतमूलटीका समाप्तः॥छ॥ .
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedängas
पदं सैकं द्विगुणितं पदन्नं तन्मितानि तु रंध्राणि रज्जुशय्यायां पदं स्यात्सूत्रकर्मभिः ॥ १॥ शरौघे परिधेः पंक्तिस्त्रिभियुक्ता स्ववगिता ॥ हरे द्वादशभिर्लब्धं शरसंख्यामुदीरयेत् ॥ २ ॥ समविशम द्वे रूपे विषमसमे त्रीणि रूपाणि ॥३॥ शत एकचंद्र सरद्वेन पक्षं ससत्रीणि नेत्रं एतस्तुर्यवेदं ॥ शरपंचवाणं रसषड्दर्शनं ततः सप्तसागरं ताराष्टकभैरवं तसननंदनं ॥४॥
श्रीमन्नृपशालिवाहनशके १५३८ नलसंवत्सरे उत्तरायणे वसंतऋतौ चैत्रमासे शुक्लपक्षे सप्तम्यां तिथौ गुरुवासरे मृगर्घाटे १६ उपरि आर नक्षत्रे मिथुनस्थिते चंद्रे मीनस्थिते रवो धनस्थिते देवगुरौ शुभदिने काश्यपगोत्रोत्पन्नकृष्णात्मज अनंतसुत-बाबादेवमाडेनेदं पुस्तकं लिखितं शुभं भवतु॥छ ।
Then follow some stray verses.
वृद्धगार्गी
Vļddhagārgi
195 No. 1114
A/1883-84 Size -8 in. by5g in. Extent-21 leaves; 12-16 lines to a page; 25-30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance: handwriting not quite clear; also not uniform; red pigment used for marking the portion ; Ms. scratched off in many places; fol. 8 torn; edges slightly worn out; fol. 4, 17, 81 missiog; incomplete.
Age -Samvat 1806.
Author - Not mentioned.
Subject - An astronomical treatise ascribed to Vțddha Garga.
Begins — fol. 10
॥ ॐ गणेशाय नमः॥ वृद्धिगायं द्विजस्रष्टमादित्यसमतेजसं कृतांजलिपुटो भूत्वा नारदः परिपृच्छति १ श्रीनारदोवाच etc.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends
- fol. 24b
Jyotiga
वृद्धगार्गीयसंहिता
No. 1115
Slze — 10g in by 4g in.
--
अन्यत्र
ज्येष्ठे मासि सिते पक्षे दशम्यां बुधहस्तयोः योगं यं पद्मको नाम गंगाद्वारेपि दुर्लभः ॥ इति वृद्धगार्गिः संपूर्णः समाप्तः ॥
Then after three verses
शुभं ॥ २ ॥ संवत् १८०६ श्रावण शुदि १७ गुरौ मध्यहेन लेख्यतं महाबटारकस्य गुसांनीई कौलेन स्वकार्यार्थ संपूर्ण हरामन रैनदासः
References-Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 598a;
ii, 142b iii, 1250.
B - Descriptive Catalogues :- cf. I. O. Cat No. 6342
-
231
Vṛddhagargiyasamhitā
Extent -232 leaves; 10 lines to a page; 45 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders ruled in triple black lines; edges of some folios slightly worn out; red pigment used for topical headings and colophons; fol. 105b blank ; foll. 182, 183, together; foll. 106-110 224 missing; incomplete.
Age Appears to be old Author - Not mentioned. Begins fol. 16
॥ ॐ नमः श्रीमहागणपतये ॥
॥ जगद्विधात्रे तमसां निहंत्रे गोत्रे प्रजानां फलसंप्रदात्रे । गंत्रे क्षणत्रे तसिभावकर्त्रे तस्मै नमो धीविधये सवित्रे । अथातः संवत्सरनिर्देश व्याख्यास्यामः । etc.
fol. 20 बृहद्वर्गकृते ज्योतिषे सांवत्सरनिर्देशो नाम ॥ छ ॥ fol. 130 वृद्धगार्गीये ज्योतिःशास्त्रे मुहूर्त्तगुणो नाम ॥
345
1879-80
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
232
Vedangas
Ends - fol. 2380
उत्तरायां फाल्गुन्यां नृष ... ज्वरो भवेत् । संतः सुखी भवति वै गर्गस्य वचनं यथा । स्वातु नक्षत्रयोगे तु दारुणो भवते ज्वरः । अथ ...
बृहद्गार्गीयसंहिता
Brhadgārgiyasamhita
542 No. 1116
1895-1902 Size. - 103 in. by 5d in. Extent - 274 leaves; 9 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Modern country paper; Devanā gari characters; not old in
appearance ; bandwriting bold, clear and legible but not uni. form; edges worn out and moth-eaten ; several folios missing ; but the folios are not properly numbered hence it is difficult to find the missing folios ; incomplete.
Same as No 345/1879-80 Age - Samvat 1881. Author - Garga Begins — fol. 16
॥ ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवरदमूर्तिर्जयति ।। ॐ नमः जगद्विधात्रे तमसां निहत्रे गोप्ने प्रजानां फलसंप्रदात्रे । गंत्रे क्षणभातसि भावक; तस्मै नमोर्धा विधये सवित्रे ॥१॥
अथातः सांत्सरनिर्देशं व्याख्यास्याम etc. fol. 10a इति वृद्धगर्यप्रणीते ज्योतिष शास्त्रे नक्षत्रकर्मगुणो नाम चतुथोध्यायः । Ends-fol. 3170
अथ त्रयोदशदिने सुखी भवति मानवः। अथवा दीर्धकालेन मुच्यते नात्र संशयः । अथवा पचराने तु वारुणं ज्वरमादिशेत् ॥ उत्तरायां तु फाल्गुन्यां नृपज्वरो भवेत् ॥ मासतः सुखी भवति गर्गस्य वचनं यथा ॥
स्वातिनक्षत्रयोगे तु दारुणो भवति ज्वरः ।। संवत् १८८१ महाकृष्ण १३ त्रियोदसी संपूर्ण पुस्तकं ॥ शुभमस्तुः ।।
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
233
वृद्धगार्यसंहिता
Vğddhagārgyasamhitā
210(ii) No. 1117
1883-84 Size — 124 in. by 6f in. Extent-40 leaves%3 14 lines to a page%3; 30-32 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters%3; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
Though the present work is Damed VỊddhagārgyasambitā still it differs from No. 195/A.1883-84 which is Ms. of the
same name. Same as No: 210(i)/1883-84. Age -Samvat 1873 : Saka 1738. Author -Garga. Begins - fol. 16
___ॐ श्रीगणेशो यजतु । शाय नमः ॐ सर्वलोकाधिनाथाय सर्वप्राणिहिताय च। सर्वभूताधिवासय सर्वज्ञाय नमो नमः ।। वृष्टिज्ञानं च वक्ष्यामि गर्गशास्त्रानुमार्गतः ।
मनुष्याणां हितार्थाय जगतः सर्वदेहिनां २॥ etc. fol. 2b इति श्रीवृद्धगायसंहितायां सूर्यवारः ।
fol. 4a इति श्रीवृद्धगार्यसंहिताया चंद्रचारो द्वितीयः २ । Ends - fol. 40a
उदरं भिन्न कुर्वति etc. upto गृहप्रवेशकर्माणि as in No. 210 (i)/ : - 1883-84 followed by श्रावणशुक्ल १ संवत् १८७३ शाके १७३८ गुरौ
लिख्यतं शुभम् ।।
वृद्धगार्यसंहिता
Vrddhagārgyasaṁhitā
210 (1) No. 1118
1883-84 Size - 115 in. by 6 in. Extent-40 leaves; 14 lines to a page%3; 28-30 letters to a line.
.-30
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
234
Vedangas
Description - Modern country paper; Devanāgarl characters ; new in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform;
complete; the Ms. contains anoth.r work of the same name. Age - Samvat 1962 Author - Garga Begins-fol. 10
ॐ श्रीगणेशो यजनु । शाय नमः॥ ॐ सर्वलोकाधिनाथाय सर्वप्राणिहिताय च। सर्वभूताधिवासय सर्वज्ञाय नमो नमः ।। वृष्टिज्ञानं च वक्ष्यामि गार्गशास्त्रानुमार्गतः ।
मनुष्याणां हितार्थाय जगतः सर्वदेहिनां । २ । etc. fol. 20 इति श्रीवृद्धगार्यसंहितायां सूर्यका । Ends - fol. 40b
उदरं भिन्न कुर्वति कोष्टरागादिवेधनं - हर्षणं धर्मकर्माणि द्वादश्यां तु प्रकारयेत् । १३।
अश्वशिक्षं च लेखं च न्यान्याहंकारवादनं शोभशुभकर्माणि त्रयोदश्यां तु कारयेत् । १४ । मंत्रं तंत्र प्रयोगं च रुद्रोप ... व बोधनं देवता पूजनं चैव चतुर्दश्यां तु कारयेत् । १५ । कल्याणं मंगलं चैव द्विजदेवस्य तर्पण गृहप्रवेशकर्माणि ...... श्रावणशुक्ला १ संवत् १९६२ ।। शुभम्
वृद्धपाराशरी
Věddhapārāśari
86
No. 1119
1869-70 Size - 103 in. by 58 In. Extent -- 11 leaves; 9 lines to a page ; 26-28 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; new in appear.
ance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders suled in triple red lines and edges in single ; folios numbered
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņa
235
in both margins; red ink used for dandas ; red pigment used
for marking; complete. Age - Not very old. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
अथ बृहत्पाराशरी प्रारंभ्यते॥ लग्नफलं॥
मंदसौम्यसिताः पापाः शुभौ गुरुदिकारौ ।
न शुभ योगमात्रेणप्रभवेच्छनिजीवयोः॥१॥ etc. Ends - fol. 110
महिषहयगजतैलवस्त्रशृंगारप्रयाणसर्वराज्यदायी आयुधगृहयुधसंचारशुद्धनीलमणीविघ्नकेशनाशशल्यशूलरोगदासदासीजनायुष्यकारकः शनिः। प्रयाण. शर्मसर्परात्रिसफला सुतार्थपूजार्थकर्मकारको राहः ॥ श्रवणरोगचर्म भतिशूलस्फोटक्षुत्पित्तातिकारकः केतु ।।
॥ इति श्रीवृद्धपाराशरी समाप्ता बृहत्पाराशरी ॥
॥ श्रीशुभं भवतु ।। Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i. 335a; ii,
740. Aufrecht mentions only 3 Mss. of Všddhapāraśarlhorā.
वृद्धयवनस्त्रीजातक
VỊddhayavanastrijātaka
999 No. 1120
1886-92 Size - 87 in. by 4 in. Extent - 142 leaves ; 6 lines to a page ; 13 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting very bold, clear, legible and uni. form; borders ruled in triple red lines and edges in double ; yellow pigment and white chalk occasionally used for correc
tions ; folios numbered in both margins ; complete Age-Samvat 1881. Author - Not mentioned.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
206
Vedangas
Subject - Horoscopy for women Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ अथ स्त्रीजातक लिख्यतेः । सुशीला धर्मकर्माढया चित्रणी च पतिव्रता पुत्रसंतानजनका स्त्रीणा जनमोत्तरायणो॥ १ ॥ कर्कशायं क्लेशकर्ता च मलिनानी च संस्थिता ।
कुटंवद्वेषिणी चैव जाता स्त्री दक्षिणयने ॥२॥ अथ ऋतौ फलं ॥
हेमंते शुभगा नारी। बुधिगंभीरधारता॥
कुलस्य मंडिता धुर्या प्रमोदा हर्षपूरिता ॥१॥ etc. Ends - fol. 1410
शुशुक्रमध्ये यदा जीका वाला पत्रे प्रजापते ।। तस्याःधान्यं शीलं प... ति सुतसुखं जयं ॥ ७ ॥ शुक्रशोरिवद्धजानां हास्यं क्रीडां धनागमं गणपतिपुत्रभवा वाधा जायते अंगनाडदशां।८।
इति श्रीवृद्धयवनजातके स्त्रीजातके अष्टोत्तरीदशांतर्दशा संपूर्णा ॥ संवत् १८८१
-
-
-
वृद्धपाराशरीहोरा
Vrddhapārāśarihorā
90.2 No. 1121
1891-95 Size — 127 In. by 5} in. Extent-30 leaves%3; 11 lines to a page; 35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance%3; handwriting clear, legible and uniform%B borders not ruled; red pigment used for marking; edges slightly worn out; the first and the last folios being torn pasted with paper slips.
The Ms, contains 1-9 Adhyāyas. Age - Samvat 1915 : Saka 1780. Author -Not mentioned.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
237
Begins - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः॥ मातडं प्रणमामि सर्वजगतामीशं परं शंकर सर्वेषां हृदि संस्थितं पशुपति भग भवानीपतिं ॥ लोकानां प्रलयोदयस्थितिविभुं त्रैलोक्यदीपं रविं
वक्ष्याम्यद्य महेश्वरस्य कृपया दायप्रकाशं परं॥॥ etc. fol. 5b इति श्रीवृद्धपाराशरीये होरायां दशाध्यायविचारे सूर्यदशांतर्दशाफल
कथनं नाम प्रथमोध्यायः । १॥ fol. 8a इति श्रीवृहत्पाराशरीये जातके चंद्रदशायामंतर्दशाफलकथनं नाम
द्वितीयोऽध्यायः॥२॥ Ends - fol. 30a
द्वितीयधुनगे चैव देहबाधा भविष्यति ॥ तद्दोषशमनार्थाय महामृत्युजयो जयः ।।७।। तिलाज्यशर्कराहोमो माषान्नैर्भोजये द्विजान् । छागदानं प्रकुर्वीत सर्वसंपत्प्रदायकं ॥८॥
इति श्रीवृद्धपाराशरीयहोरायां शुक्रदशायामंतर्दशाफलकथनं नाम नवमो. ध्यायः ॥ ९॥
भादितश्चतुर्विशोध्यायः समाप्तोयं ग्रंथः ॥
संवत् १९१५ शके १७८० आश्विनकृष्णा ८ ब्राह्मणसुखदेव ... क लिखि रामचंद्रपठनार्थ ।। शुभं भूयात् ॥ श्रीरस्तु ।।
वृद्धवसिष्ठसंहिता
Vrddhavasisthasamhita No. 1122
106
1866-68 Size - 12g in. by 4t in. Extent -147 leaves%3; 10 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Modern paper with watermaks; Devanāgarl characters;
blue in appearance; handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in double red lires ; colophons written in red ink; the Ms. contains Adhyāyas 1-42.
The Ms. is a bound copy and bears the embossed stamp
of the Elphinstone College Bombay. Age - Modern. Author-Vrddhavasistha.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
238
Begins -
fol. 16
श्रीगणेशाय नमः ॥
ब्रह्माशंभुसुरामरेन्द्रनिकरस्फूर्जटिकरीटोज्वल etc.
fol. 2a इति श्रीमद्वृद्धवसिष्टब्रह्मर्षिविरचितायां महासंहितायां जगन्मोहनाख्यायां शास्त्रस्वरूपो नाम प्रथमोध्यायः ॥ १ ॥ छ ॥
fol. 40 इति श्रमवृद्ध वसिष्टब्रह्मर्षिविरचितायां रविचारो नाम द्वितीयोध्यायः ॥
२ ॥ छ ॥
Ends - fol. 147a
ब्राह्मणाय ततो दद्यात्कुंभं वस्त्रं सदक्षिणं ।।
ब्राह्मणाम्भोजयेत्पश्चातस्माद्दोषात्प्रमुच्यते ॥ १०९ ॥
-
Vedängas
इति श्रीमद्वृद्ध वासिष्टब्रह्मर्षिविरचितायां संहितायां सर्वोत्पातशांत्याध्यायो नाम द्विचत्वारिंशत्तम ॥ ४२ ॥ छ ॥
Reference - See No. 543 / 1895-1902.
वृद्धवसिष्ठसंहिता
No. 1123
Size - 102 in by 4g ir.
Extent Description
-
102 leaves; 11 lines to a page; 45 letters to a line.
Country paper ; Devanāgarl characters old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders of some folios ruled in double red lines; edges on the right extremely worn out; red pigment used for verse-numbers and colophons ; yellow pigment used for corrections fol. 588, blank; the Ms. contains 1-44 Adhyāyas and the 45th is incomplete.
Age - Appears to be old.
Author
Begins
Vṛddha Vasistha Brahmrşi.
- fol. 16
Vrddhavasiṣṭhasamhitā
520
1892-95
श्रीगणाधिपतये नमः ॥
प्रहां भोजभवामरेंद्र निकर etc.
fol. 2a इति वृद्धवसिष्ठब्रह्मर्षिविरचितायां शास्त्र स्वरूपाध्यायः प्रथमः ॥
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
fol. 30 इति वसिष्टसंहितायां रविचारः ॥
******** ***...
fol. 1000 इति श्रीवृद्ध वसिष्ठब्रह्मर्षिविरचितायां महासंहितायां नानाविधोत्पाताध्यायश्चतुश्चत्वारिंशत्तम ४४
Ends abruptly - fol. 1020
स.......
Reference - See No. 543 / 1895-1902.
मधुपुष्पं तिलाज्यान्नं दूर्वाभिः सहितं हविः गुडशर्कर मध्वाज्य पिष्टान्नेन बलि हरेत् ५६ चित्रायामुथितो व्याधिदशरात्रेण मुंचति चित्रं देवानामित्यस्य त्वष्टात्रिष्ट २ पितामहः ५७ अक्षसूत्राभयकरश्चित्रवर्णसि ये रतः
वृद्धवसिष्ठसंहिता
No. 1124
Size - 10 in by 43 in.
Extent – 30 leaves ; 13 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; old and musty in appearance ; handwriting small but clear, legible and uniform ; borders ruled in triple black lines; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment often used for corrections; edges on both sides worn out; foll. 1 and 23 missing ; incomplete.
Appears to be fairly old.
-
Age
Author
Begins abruptly
-
-
Vrddha Vasistha Brahmṛşl.
-
239
Vṛddhavasisthasamaitā
fol. 2a
. चोत्तर चत्वारिंशद्विपुलाध्यायैर्विराजते स्कंधः ।
521
1892-95
अवर्णामपि बुद्धिमितरेषां वर्द्धनं नित्यं ॥ १२ ॥
इति वृद्धवशिष्टब्रह्मर्षिविरचितायां महासंहितायां शास्त्रस्वरूपाध्यायः
प्रथमः ॥
fol. : इति वृद्धवशिष्टब्रह्मर्षिविरचितायां रविचाराध्यायो द्वितीयः ॥ २ ॥
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
240
Vedangas
Ends abruptly-fol. 320
इति चंद्रताबलाध्यायः॥ दिनकरभात्सप्तमभं भूकंप पंचमझमपि विद्युत् । शूलोपग्रहमष्टमभं दशमक्षं चाशनिश्च विज्ञेयं ॥ १ ॥ केतुरुपग्रहदोषस्त्वष्टादशमं चंडसझं च । पंचदशदशनवमं चोल्कापातं चतुईशं पातः॥२॥ मेघोपग्रहदोषो निर्घातः कंपसंज्ञं च वज्रनिभः । एकोनविंशदुल्काक्रमशस्त्वेते ह्युपग्रहा दोषाः ॥३॥
हिमकिरणःण युते शुभकार्य । - Reference-See No. 54311805-1902.
वृद्धवसिष्ठसंहिता
Vğddhavasişthasaṁhitā or
or वृहद्वसिष्ठसंहिता
Brhadvasişthasambitā
543 No. 1125
1895-1902 Size - 103 in. by 5t in. Extent -189 leaves%3; 9 lines to a page3; 30 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; not old in
appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; borders ruled in double red lipes and edges in single; edges extremely moth eaten ; yellow pigment often used for corrections%3; folios not properly numbered; foll. 170, 171, 172
missing; incomplete. Age-Samvat 1879. Author-Vasistha Bramharsi. Begins - fol. 10
॥ महागणाधिपतये नमः श्रीसरस्वत्यै नमः । प्रव्हांभोजसुरासुरेंद्रनिकरस्फूजकिरीटोल्लसज्ज्योत्स्नालीढपदारविंदयुगलस्तत्वस्वरूपो रविः । ब्रह्मांडोदरसंस्थिताखिलजगत्वांतस्य विध्वंसिनं यः कुर्वन्निखिलं जगत्यनुदिनं पर्येति कालात्मकः ॥ १॥ etc,
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
fol. 20 इति वृद्धवसिष्ट ब्रह्मर्षिविरचितायां महासंहितायां शास्त्र स्वरूपाध्यायः
प्रथमः ॥
इति .
fol. 4b
Ends - fol.
Size -
.........
1866
आचार्यं पूजयेद्विप्रादेकयज्ञं विशेषतः
व्ययभावप्रकाश
No. 1126
गोभूहिरण्यवस्त्रादि ब्रावणेभ्यः प्रयच्छतिः एव शांतिकरं कर्म कुर्यादायुः प्रवर्द्धये ॥
इति श्रीवृद्धवसिष्टाब्रह्मर्षिविरचितायां महासंहितायां बहुयोगविधानाध्यायः पंचषष्टचत्वारिंशतमः संपूर्ण रामश्रीनृसिंहाय नमः
References - - Mss. -A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 55683
ii, 1316, 224a; iii, 118a.
रविचाराध्यायो द्वितीयः
संवत् १८७९ वर्षे प्र० । जेष्टमासे शुक्ल । ५ । सनिवारे सुभं भवतु कल्याणमस्तुः पत्र १८७ ॥
...31
8 in. by 57 in.
-
Subject
Begins - fol. 1a
Age
: - Samvat 1864.
Author – Not mentioned.
B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2995-96 and 6331; Ulwar Mss. Cat. No, 1973 Extract 582.
241
Extent – 7 leaves ; 23 lines to a page; 30-32 letters to a line Description — Thick country paper; Devanāgarī characters; not very old in appearance ; handwriting small but clear, legible and uniform ; red pigment used for marking the verse-numbers; com - plete.
Horoscopy.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
Vyayabhāvaprakāśa
904
1891-95
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedāngas
संसारसागरोत्तारे तरणिं तरणिं सदा ।
उदयाद्रि शिरोरत्नं चिंतारत्नमहं भजे १ etc. Ends -fol. 7a
विचारयित्वा वहुशो निग्गा दैववे दिना सौम्यक्षेत्रसौम्ययुतं सद्व्ययं समुपार्जितं ३० इति व्ययभावप्रकाशः समाप्तः श्रीरस्तुः संवत् १८६४ भाद्रपदकृष्ण
443
व्याससिद्धान्त
Vyāsasiddhānta No. 1127
1895-98 Size — 114 in. by 5f in. Extent -- 7 leaves ; 14-15 lines to a page ; 40-42 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not old in
appearance; bandwriting small but clear, legible and uniform; red pigment used for marking the colophons; the Ms. contains only 3 Adhyāyas though the last colophon reads as गोलाध्यायश्चतुर्थः etc.
The Ms, has been copied by one Bibāriāla Age - Samvat 1913 Author - Vyāsa Subject — " A treatise on Hindu astronomy. The work proposes to
be a part of Dharmaśāstra or Smsti of the author. Contents: Ch. I. spheres and regions of the universe. II. The seven great continents ending in the north in Meru; influence of tho planets on the sun; the duration of days and nights in the planets. III. Directions for constructing wooden globes." (R. Mitra, Notices Vol. IV, No. 1567).
Begins - fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः ।। भवं नारायणं साक्षात् प्रणिपत्य कृतांजलि: भक्तया परमयाभ्यर्च्य पप्रच्छेदमृषिस्तदा।
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
243
भगवान् किंप्रमाणा भू किंप्रस्थाना किमाश्रया किं च भागा कथं चात्र सप्त पातालभूमयः २ etc.
श्रीवेदव्यास उवाच fol. 56 इति श्रीव्यासकृतौ धर्मशास्त्रे व्यासस्मृतौ वेदांगज्योतिःशास्त्रे व्यास
सिद्धांते प्रथमोध्यायः॥१॥ fol. 66 इति ...... कक्षाध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 70
षष्टि मज्जंत्यहोरात्रं स्फुटपत्रं कपालकं नरपत्रं तथा साधु दिवा च विमले रवौ २० छाया संसाधयेत्प्रोक्तां कालसाधनमुत्तमं २१
इति श्रीव्यासस्मृतौ धर्मशास्त्रे व्यासकृतौ वेदांगज्योतिःशास्ने ब्याससिद्धांते गोलाध्यायश्चतुर्थः॥४॥
इति व्याससिद्धांतः समासः लिखितमिदं ब्राह्मणबिहारीलालेन ॥ संवत्
१९१३ श्रावणशुक्ला शुभम् १७ चंद्रे ॥ श्री॥५॥ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,62003;
i 148a, 228a; iii 129b. (the present Ms.) B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices,
No. 1567.
शकुनरत्नावली
Śakunaratnāvali with टीका
with Commentary
1000 No. 1128
1886-92 Size — 127 in. by 5} in. Extent — 41 leaves ; 11 lines to a page; 42 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single ; edges slightly worn out; red and yellow pigment used; up to fol. 32 every verse is followed by its commentary in Gujarati; thereafter only tippaņaka is given below the verse ; foll. 41 and 42 missing, incomplete..
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
244
Vedangas
Age - Appears to be old. Author of the text - Not mentioned.
, comm. - , Subject --A treatise on omens. Begins (Text)-fol. 10
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः॥ अथोच्यते शाकुनशास्त्रपद्धति ॥ वसंतराजादिमतं निरीक्ष्यतां ॥
यथा यथोदकनिवेदनक्षमं । तदेव शस्तं मुनयो वदंति ॥१॥ etc. Begins (Comm.)-fol. 10
टीका ॥ वसंतराजनाम शकुनशास्त्रधीश कुनरत्नावली नाम शकुनशास्त्र कहीयै छै ॥ etc. fol. 210 इति श्रीशकुनरत्नावल्यां दुर्गागतिचेष्टाफलसंपूर्ण । fol. 234 इति श्री सर्वधाननिष्पत्तिनिमित्ते दुर्गादेवीगतिविचारद्वितीय.
परिच्छेदः ॥२॥ fol. 43a ...... दामताः बुभुक्षिवियुक्ता वा वारंवारं रटेद्यतः १५
संपूर्णशकुर्नु वक्तु न समथो बृहस्पति
बालाबोधविधानार्थ संक्षिप्यैव निरूपितं १६ इति श्रीशकुनरत्नावली संपूर्ण ॥ श्रीरस्तुः॥ छ ।
Ends (Comm.)-fol. 40b
___ अश्विनीयां क्षेमकल्याण कहै भरणीय रोग कृतिका धनहानि करै रोहिणी भने मृगसिर धनप्राप्ति करैः
शीघ्रबोध
Sighrabodha
192 No. 1129
A/1882-83 Size - 9f in. by 4 in. Extent-31 leaves%3; 8-11 lines to a page%3; 28-35 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari Characters%3 old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
245
pigment used for verse-numbers and colophons3; slightly moth.
eaten; complete. Age-Samvat 1827 Author - Kāśinātha Bhattācārya Begins - fol. 10
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः
भासयंतं जगद्भासा etc. as in No.580/1895-1902 fol. 100 इति काशीनाथभट्टाचार्यकृतौ शीघ्रबोधे विवाहपटल संपूर्ण ॥ Ends - fol. 31a
तद्वर्षद्विगुणीकृत्य etc. up to शून्यं प्रकीर्तितं as in No. 580/18951902 followed by
अतीचारगते सौम्ये क्रूरवक्रत्वगते हाहाभूतं जगत्सर्वे रुद्रमुडा च जायते ५
इति श्रीकाशीनाथभट्टाचार्यकृतौ शीघ्रबोधः समाप्तः ॥ संवत् १८२७ का वर्षे मिति वैशाषवदि २ बृहस्पतिवारै ।। तारीक १५ मी॥ श्रीजिनमाणिक्य सूरिसाषायं ॥ Then follows a record of the genealogy of the pontiffs of श्रीबृहत्खरतरगच्छ श्री श्री श्री चतुभुजजी तत्सीय लिपिकृतं श्रीइंद्रविजयजी श्वीहरिदुर्गमध्ये।। चंद्रकुले॥ कोटिकगणे॥ बयरसाषयं ॥
भट्टारश्रीजिन-अक्षैसूरिराज्यात् ॥ etc. Reference - See No. 580/1895-1902.
शीघ्रबोध
Sighrabodha
723 No. 1130
1883-84 Size - 11m in by 58 in. Extent - 36 leaves ; 9 lines to a page ; 30-32 letters to a lipe. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwritting clear, legible and uniform%3; borders not ruled; edges slightly worn out.
___ The Ms. contains 1-4 Prakaranas. Age -- Appears to be old. Author-Kasinatha
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
246
Vedängas Begins — fol. 10
श्रीग(णे)शो जयति ।। श्रीमत्परब्रह्मगुरुं भजामि श्रीमत्परं ब्रह्मगुरुं नमामि ॥ श्रीमत्परंब्रह्मगुरुं रजामि श्रीमत्परं ब्रह्म गुरुं नमामि ॥ १॥
भासयंतं जगद्भासा etc. as in No. 580/1895-1902. fol. 100 इति श्रीकाशीनाथकृतशीघ्रबोधे विवाहप्रकरणं ॥१छ ।।
Ends - fol. 360
वन्हिविरंच्यो गिरिजागणेशफणिविशाखो दिनकृन्महेशः दुर्गातको विष्णुहरिः स्मरश्च सर्व शशीश्चेति पुराणदृष्टवा ॥ १३ ॥ इति तिथिः स्वामी॥ चित्रानुराधामृगपौष्णपुष्यः स्वातिस्रविष्टाध्रुववारुणेषु॥ विहाय वारारविचंद्रभौमास्तिथिः प्रशस्तस्ता भुवनप्रवेशे। १॥ ग्रंथकर्ता स्वयं व्यास लेखकश्च गणेश्वरः ॥ तस्यां च चाल्यते चित्त मनुष्याणां च का कथा ॥१॥
इदं पुस्तकं महादेवेन ॥ लिखितं चर्मण्वतीती रेस ... ॥ छ॥ छ । Reference -Se No. 580/1895-1902.
शीघ्रबोध
Sighrabodha
855 No. 1131
1887-91 Size - 128 in. by 6 in. Extent-- 21 leaves ; 12 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; not very old in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections%3; marginal additions%3; diagrams used; com. plete.
Age-Samvat 1895
Author - Bhattācārya Kašinātha
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
947
Begins — fol. 10
॥श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
भासयंत जगनासा etc. as in No. 580/1895-1902. fol. 6b इति श्रीकाशीनाथभट्टाचार्यकृतौ शीघ्रबोधे विवाहप्रकरणं प्रथमं १ Ends — fol. 210
तवर्ष द्विगुणीकृत्य etc. up to शून्यं प्रकीर्तितं ॥ ४९ as in No. 580/ 1895-1902 followed by इति श्रीभट्टाचार्यकाशीनाथकृतौ शीघ्रबोध
समाप्तः श्री।।सं १८९५ कल्याणमस्तुः ।। श्रीरस्तु॥ Reference - See No. 580/1895/1902.
शीघ्रबोध
Śighrabodha
580 No. 1132
1895-1902 Size-8in. by 41 in. Extent - 64+1-65 leaves : 8-9 lines to a page ; 18 20 letters to a line. Description-Country paper: Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting clear and legible but not quite. uniform; borders ruled in double red lines; red ink used for dandas and topical headings; slightly moth-eaten; foll. 21, 22 missing; at the end there is a stray folio; there are diagrams in the Ms.
The Ms. contains 1-4 Prakaranas.
Age - Not very old. Author -Kasinātha.
Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसूर्याय नमः ॥ भासयंतं जगदासा नत्वा भास्वन्तमव्ययं ।।
क्रियते काशिनाथेन शीघ्रबोधाय संग्रहः ॥१॥ fol. 20a इति काशिनाथकृते शीघ्रबोधे विवाहप्रकर्ण प्रथमम् ॥ fol. 524 इति काशिनाथकृतौ शीघ्रबोधे मूहूर्तप्रकरणं द्वितीयं समाप्तम् ।।
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
246
Dedängas
Ends -- fol. 662
चंद्रे वेधं च दुर्भिक्ष सुभिक्षं युग्म २ बाण ५ योः॥ रामे ३ स्से ६ मध्यमं च शून्ये शून्यं प्रकीर्तितं ।। ४१ ।
इति श्रीकाशिनाथकृतौ शीघ्रबोधे चतुर्थप्रकरणं समाप्तं ।। शुभं भवतु ॥
SITETI References - (1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum ;-i,
6566; ii. 1560, 2300; iii, 136a. B - Descriptive Catalogues :- Weber, Berlin
Cat. No. 884-86; I. O. Cat. No. 3015-17,
6366, 6366A. (2) Printed Editions :- With Nepali Translation, Benares
1903.
शेषवासना
Śesavāsanā
No. 1133
417 1884-86
Size - 104 in. by 4 in. Extent - 42 leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the portion; yellow pigment and white chalk used for corrections; folios numbered in both margins; complete.
The Ms. is copied by one Tulārāma by order of king Jayasimha.
Age - Samvat 1795
Author - Kamalakara, son of Nộsimha. Subject - A supplementary chapter added to the author's own work
called Siddhāntatattvaviveka.
Begins — fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुचरणभ्यो नमः ॥
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
249
जगत्सुसृष्टिकृद्ब्रह्मापदहंकारतोभवत् । तं नौमि वाक्प्रदं देवं ज्योतिषां गतिकारणं। १ यद्यत्स्वकल्पितं तत्तद्वद बुधोक्तं सवासनं । सिद्धांते यन्नतस्याहं वासवां वचम्यथाधुना २
अथ तावन्मध्यामाधिकारे वासनोच्यते ॥ etc. Ends - fol. 42a
___ एते दृढा इति तेद्वातः २५।२० अत्यलोयं सर्वनिःशेषभजनार्ह इति स्पृष्टं । स्वोक्ततत्वविवेकस्य मयोक्तां शेषवासना।
तद्विदामुप ... के पतत्वबोधसुधामयी।
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमश्रीमन्नृसिंहात्मजकमलाकरविरचिता शेषवाना संपूर्णा ॥ संवत् १७९५ वर्षे कार्तिकवदी १॥ श्रीमन्महाराजाधिराजश्रीजयसिंहदेवमहाराजाज्ञया लि. मिदं तुलारामेण श्रीरामचंद्रदेवत स्वार्थे ।
श्रीसरोस्वोतीजीशहाइ॥ छ छ । Reference - (1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :
ii, 1724. B - Descriptive Catalogues :- for described
Mss. of this work see I.O. Cat. Nos.
2893-94. (2) Printed Editions:- Printed with Siddhantatattvavi
veka at Benares, Ed. by Pandit Sudhakara Dube3B Pub. by Braj B. Das and Co. 1880-85.
षदत्रिंशतिका
Șaţtrimśatikā
907 No. 1134
1891-95 Size -10g in. by 61 in. , Extent-4 leaves%3; 13 lines to a page3; 25 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting bold, clear, legible and uniform; yellow pigment used for corrections; edges slightly
worn out; complete. Age - Samyat 1872 : Saka 1737
...32
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
250
Vedangas
Authors -Kasinātha. Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः। ॐ नतोस्मि कृष्णजगदेकनाथं जगद्विसर्गस्थितिनाशहेतुं ।
प्रसादमासाद्य हि यस्य चाहं प्रवच्मि षत्रिंशतिका सुबोधात् ।। etc. Ends — fol. 40
षत्रिंशदमुहूर्तिमया काशिनाथेन नृवृत्ता विरचितानि शास्त्रशिशुमति. वृद्धय यन्त्रहोद्धृत्य ३९ सं. १८७२ ज्येष्ट कृष्णा द्वादश्यां रवाँ शाके १७३७ संपूर्णम् शुभम् भूयात् ॥
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
षट्पञ्चाशिका
Satpañcāśikā
238(2) No. 1135
A/1883-84 Size — 74 in. by 4} in. Extent-fol. 21a to 24b leaves; 12 lires to a page; 32 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; complete. Same as No. 581/1895-1982.
Age — Does not appear to be very old. Author - Prthuyasasa Begins — fol. 210
ॐ प्रणिपत्य रविं मूर्ना वराहमिहरात्मजेन पृथुयशसा
प्रश्ने कृतार्थ गहना परार्थमुद्यश्य सघशसा १ etc. Ends - fol. 240
प्रशाकाज्ञायते द्रव्यं देकाणे तस्करस्मृतः ।। राशिभ्यः कालदिग्देशा वर्षा जातिश्च लग्नपात् ॥ ५६ इति षट्पंचविंशका समाप्त
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
षट्पञ्चाशिका No.1136
Size -
8 in. by 5 in.
-
Age Saka 1753.
Author – Prthuyasas.
Begins – fol. 10
Extent 6 leaves; 9-10 lines to a page; 18-20 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting bold, clear and legible; borders of the first three folios ruled in dout!e red lines ; edges worn out ; fol. 1a pasted with paper slip; complete.
fol. 10 Ends - fol.
Ms. written by one Mahādevabhatta The Ms. contains the text only but the colophons read as भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां वृतौ etc.
Jyotişa
Reference
Saṭpañcāśikā
908 1891-95
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्री सरस्वत्यै नमः ॥
श्री कुलदेवतायै नमः ॥ श्रीगुरुचरणारविंदाभ्यां नमः ॥ ॐ प्रणिपत्य रविं etc. as in No. 581 / 1895-1902.
इति श्रीमहोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां होराध्यायः ॥
--
251
b
अंशका ज्ञायते द्रभ्यं द्रेष्काणस्तस्करा स्मृताः ॥
राशिभ्य कालदिग्देशा वयो जातिश्च लग्नपात् ॥ ५६ ॥
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां षदांचा (शि) कायां वृत्तौ प्रमिश्रकाध्यायः ॥ शके १७५३ माघे मासे खरनामसंवत्सरे शुक्लपक्षे प्रतिपत्तिथौ गुरुवासरे तद्दिने लिखिते जोतिष्योपनाम - सदाशिव भट्टसूनोः हरेर्स्नुना महादेव - भट्टेन लिखितं स्वार्थं परोपकारार्थं च ॥ श्रीसिद्धिविनायेकसिद्धिकर्त्ता भवतु ॥ See No. 581 / 1895-1902.
षट्पञ्चाशिका
No. 1137
Size - 10 in by 48 In.
Saṭpañcāsikā
582
1895-1902
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
252
Vedāngas
Extent -4 leaves; 10-11 lines to a page%3; 25-30 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and edges in double red lines; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges slightly worn out; moth-eateo; complete.
The Ms. contains the text only though the last colophod reads as षट्पंचाशिकावृत्तौ मिश्रध्यायः
Age - Saka 1720.
Author - Bhattotpala ? (Prthuyasas). Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
प्रणिपत्य रविं etc. as in No. 581/1895-1902. fol. 1a इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां संक्षेपाद्धाराध्यायः प्रथमः॥ Ends -- fol. 40
आदौ हि संपूर्णफलप्रदः स्यान्मध्ये पुनर्मध्यफलं विलग्नं ।। भातीव तुच्छं फलमस्य चांते विनिश्चयोयं विदुषामभिष्टः ॥ ५८॥ इति श्रीषट्पंचाशिकावृत्तौ मिश्रध्यायः॥ ग्रह बिलेनापि ज्ञातव्यं ।। छ । ॥खकरशैलमहीप्रमिते शके खगतिथौ रजनीपदिने मधौ ॥ समभवत्परिपूर्तिरमुष्य वै रसशराव्हयकस्य घटोदये ॥ १॥
इदं पुस्तकं अलवालाव्हयग्रामवासिना पाठकेत्युपनाम्ना त्र्यंबकभट्टात्मजेन
ब्रह्मनाथेन लिखितं ॥शुभं॥ Reference - See No. 581/1895.1902.
षट्पञ्चाशिका or
Şatpañcāsikā or होराषट्पञ्चाशिका
Horāșațpañcāśikā
581 No. 1138
1895-1902 Size -73 in. by 3 in. Extent - 6 leaves; 8 lines to a page; 25-26 letters to a line.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting beautiful clear, and uniform ; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking versenumbers and colophons ; yellow pigment used for corrections; moth-eaten; folios numbered in both margins; the Ms. contains 1-5 Adhyāyas.
The work is also called Praśnamahodadahi or Cappana.
Description
Age
Author
Prthuyaśasa.
Subject – A mannual on astrology.
Begins fol. 10
-
- Appears to be old,
-
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
प्रणिपत्य रविं मूर्ध्ना वराहमिहरात्मजेन सद्यशसा ॥ प्रश्न कृतार्थगहना परार्थमुद्दिश्य पृथुयशसा ॥ १ ॥
References
fol. 2a इति संक्षेपः ॥ होराध्यायः ॥
च्युतिर्विलग्नाद्धिबुकाच ४ वृद्धिर्मध्यात्प्रवासोस्तमया निवृत्तिः ॥ वाच्यं ग्रहैः प्रश्नविनकालाद् ग्रहं प्रविष्टो हि बुके ४ प्रवासी ॥ २ ॥
Ends - fol. 60
253
अंशकाज्ज्ञायते द्रव्यं द्रेष्काणातस्करादयः ।
राशिभ्यः कालदिकदेशा वयो जातिश्च लग्नपात् ॥ १७ ॥
वयांसि तेषां स्तनपानबाल्यवतस्थिता यौवनवृद्धमेध्या ॥ अतीव वृद्धा रविचंद्रभौमज्ञशुक्रवागीशशनैश्वराणां ॥ १८ ॥ इति षट्पंचाशिका समाप्ता ॥ छ ॥
Then follow two verses and their explanation.
— Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 6780 ; ii. 1620 231b; iii. 140b.
B- Descriptive Catalogues : - I. O. Cat. Nos. 299294 and 6328-30; B.B.R.A.S. Cat. No. 338; Mad. Des. Cat. Vol. XXIV, Nos. 13953-54.
(2) Printed Editions :- Translated into English by N. Chidambaram Iyer, Madura, Aryan Miscellany Office 1887. Also text.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
254
Vedāngas
षट्पञ्चाशिका
Satpañcāśikā with टीका
with Commentary
724 No. 1139
1883-84 Size — 9 in. by 5 in. Extent -10 leaves%3 9 lines to a page3; 20 letters to a line. Description-Country paper%; Devanagari characters%3; blackish in
appearance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; folios numbered in both margins;
edges slightly worn out; folios slightly torn; complete, Age -Saka 1727. Author of the Text -- Pșthuyaśasa
, , Comm. - Bhattotpala Begins (Text)-fol. 1a
॥श्रीगजानन प्रसन्न ॥ श्रीमातापुरनिवासिन्यै नमः।
प्रणिपत्य रवि मूर्ना etc. as in No. 581 of 1895-1902 Begins (Comm.)- fol. 1b
अधुना लग्नचतुर्थसप्तमदशमानां चतुर्णा स्थानानां विचारविभागेविह।। _fol. 2a इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां षदपंचाशिकायां होरावृत्तौ संक्षेपहोराध्यायः
प्रथमः॥१॥ • fol. 40 इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां होरावृत्तौ गमागमनाध्यायो
द्वितीयः॥२॥ Ends - fol. 90
नूनं नवांशेपि कलत्रभाव ॥ स्याद्वादशांशेपिहमाह सौख्यं ।। त्रिशांशकेरिष्टफलं विचिंत्य ॥ छ । एवं हि षडर्गबलं विचित्य ॥१॥छ ।
शके १७२७ क्रोधनाब्दे आषाढवद्य ३० गुरुवारे समाप्तं ॥ ॥ श्रीमातापुरनिवासिन्यै नमः॥ श्रीरस्तु ॥ छ
यत्नेन अगमितं ग्रथं कष्टेन लिखितं मया ।। हर्तुमिच्छति यः पापि तस्य वंशक्षयो भवेत् ॥
इदं पुस्तकं जघन्नाथभट्टात्मज अंबादासभट्ट पिंपरकरस्य अस्ति ॥श्रीदेवी ।। Reference - See No. 1002/1886-92.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
255
षट्पञ्चाशिका
Satpañcāśikā with टीका
with Commentary
201 No. 1140
A/1883-84 Size - 113 in. by 6 in. Extent- 12 leaves ; 4-5 lines to a page; 25 letters to a line. (Text)
8-10 , , 30-32 , , (Comm.)
Description - Tbin country paper; Devapāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; text in the middle with the commentary above and below it ; red ink occasionally used for colophons; both the text and the commentary com
plete. Age - Śakā 1745. Author of the Text - Pșthuyaśas
" , Comm.-Damodara.
Begins (Text)- fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः॥
ॐ प्रणिपत्य रविं etc. as in No. 581/1895-1902 Begins (Comm.)- fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः। ॐ मणिकर्णीकृतावासं नत्वा सिद्धि विनायकं ।
अग्नीस्वरकृतावासदामोदरविनिर्मिता ॥ १ वराहसुतदैवज्ञप्रश्नस्येयं प्रकाशिका
सिद्धांतज्ञैः सुगणकै इष्टव्या शिवतुष्टये २ etc. fol. 9a इति श्रीदामोदरकृतषट्पंचाशिकाया प्रकाशे प्रवासाध्यायः पंचमः॥५॥ Ends ( Text)- fol. 12a
अंशकाहायते द्रव्यं द्रेष्काणैस्तस्करा स्मृता राशिभ्यः कालदिग्देशान्वयोजाश्वं द्रव्यलनपात् ॥ ५६
इति श्रीअवंतिकाचार्यवरहमिहरात्मपृथुयशोभिधातेन विरचितायं षट्पंचाशिकायां समाप्तमोध्यायः ७ संवत् १८८० मार्गशुक्ला १ बुधवासरे संपूर्ण
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
256
Vedāngas Ends (Comm.) – fol. 12a
जानकीरघुनाथाभ्यां जातो दामोदरो कृती ॥ तेनयं रचिता टीका सुप्रश्नस्य प्रकाशिका १ नववाणद्वयमितोस्तनुष्टवृत्तसंख्ययोनतिक्रमेण लिखितोऽन्यथा खनवविद्भुभिः ॥
इति श्रीदामोदरदैवज्ञविरचितायां षट्पंचाशिकायां सप्तमोऽध्यायः शाके
१७४५ References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 67801
iii 1400.
षट्पश्चाशिका
Şațpañcāśikā with टीका
with Commentary
830 No. 1141
1884-87 Size — 134 in. by 5} in. Extent - 15 leaves; 11-12 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters%3; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red pigment used for marking the portion; text in the middle with the commentary above and below it; yellow pigment occasionally used for correc:
tions; the Ms, contains portion up to f4917227124:. Age-Samvat 1883. Author of the Text - Prthuyasas.
" " Comm. - Utpala. Begins ( Text)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः प्रणिपत्य रविं मूर्दा वराहमिहिरात्मजेन पृथुयशसा
प्रश्नकृतातिगहना परार्थमुद्दिश्य सद्यशसा ॥१॥etc. Begios ( Comm.) --- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः केशाजार्कनिशाकरक्षितिजविजीवास्फुजित्सूर्यजान् विघ्नेशं स्वगुरून्प्रणम्य शिरसा देवी च वागीश्वरीम्
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
fol. 40 इति संक्षेपहोराध्यायः
Ends ( Text ) — fol. 13b
Ends (Comm.) - fol. 15a
Reference
Jyotiṣa
प्रश्नज्ञानविधौ वराहमिहिरापत्यस्य सद्वस्तुनि
aarti हितकाम्यया द्विजवरष्टीकां करोत्युत्पल : १ etc,
हृतस्यार्थस्य स्वरूपं तस्करस्य कालदिग्देश रूपज्ञानम् ५६ इति मिश्रकाध्यायः
अनलेभदंति शशधरवर्षे माघासित्रयोदश्याम्
कालिकाप्रसादस्यमिमं ठाकुरदासो लिखद् ग्रन्थम् ॥ श्रीरस्तु शुभं
-
अंशकाज्ज्ञायते द्रव्यं द्रेः काणैस्तस्कराः स्मृताः ॥ राशिभ्यः कालदिग्देशा वयो ज्ञातिश्च लग्नपात् ५६ इति षट्पंचाशिकायां मिश्रकाध्यायः समाप्तश्चायं ग्रंथः ॥
-
षट्पञ्चाशिका with टीका
No. 1142
Size - 10 in by 4g in.
Extent – 9 leaves ; 2-3 lines to a page ; 35-40 letters to a line.
13-14
50-55
See No, 1002/1886-92
- Samvat 1708.
""
Age
Author of the Text
.33
23
: Description - Country paper; Devanāgarl characters with पृष्ठमात्राs; old in appearance; handwriting of the text bold, of the commentary small, clear and legible; borders ruled in two double red lines and edges in double red lines; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; text in the middle with the commentary above and below it; marginal additions; the text and the commentary complete.
Begins ( Text )
Pṛthuyasas
Comm. - Bhaṭṭotpala
- fol 10
॥ ॐ श्रीगुरुभ्यो नमः
257
Ṣaṭpañcāśikā with Commentary
1002
1886-92
99
""
(Text) (Comm.)
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
258
Vedangas
प्रणिपत्य रविं etc. as in No. 581 / 1895-1902.
fol. 1b
॥ ॐ श्रीगुरुभ्यो नमः
केशा जार्क निशाकर क्षितिजविज्जीवा स्फुजित्सूर्यजाविघ्नेशं स्वगुरुं प्रणम्य शिरसा देवीं च वागीश्वरीं ॥ प्रश्नज्ञानविधौ वराहमिहरापत्यस्य शुद्धं शुतेafarai हितकाम्यया द्विजवरष्टीकां करोत्युत्पलः ॥ १ ॥
Begins (Comm.)
Ends (Text) – fol. 96
अंशकात् ज्ञायते द्रव्यं etc up to देशा वयो जातिश्च लग्नपात् as in No 581/1895-1902 followed by इति पृथुयशोविरचितां षट्पंचासिका समाप्ता लिलिखेयं भक्तिसागरः दोःपुरे संवत् १७०८ वर्षे श्रीस्ताल्लेखकस्य Ends (Comm.) - fol. 9a
एवं वयः स्यात्पुरुषेष्विति जातिः ब्राह्मणादिः जीवसितौ विप्राणां क्षत्रस्यरनूष्णग् विशां चंद्रः शूद्राधिपः शशिसुतः शनैश्वर शंकरभवानामिति जातिनिर्देशः कार्य इति । ५६ इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचासिकाहोरावृत्तौ मिश्रकाध्यायः सप्तमः ७ समाप्ता चेयं षट्पंचासिकावृत्तिः इत्येकाक्षरगणनायां ग्रंथा ५८५ श्लोक संख्यया संपूर्णः श्रीअंचलगच्छे वा० श्री ५ श्रीदयासागर गणिप्रवराणां शिष्यमुख्य पं० श्री श्रीधर्मनिधानगणीनां शिष्यमुनिभक्तिसागरेण लिखिता ॥
References – Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 678; li, 1624, 2310; iii, 140b.
B - Descriptive Catalogues : - I. O. Cat. No. 299394 and 6329-30; B. B. R. A. S. Cat. No. 339; Mad. Des. Cat. Nos. 13960-63.
(2) Printed Editions- Ms. form, Bombay, Krishra Shastri Gurjar, 1864.
षट्पञ्चाशिका with टीका
Ṣaṭpañcāśikā
with Commentary
1003
1886-92
No. 1143
Size - 11 in by 5 in.
Extent - 24 leaves; 8 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
259
Description - Country paper; Devanā gari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains the text as well as the commentary but is incom.
plete. Age - Appears to be old. Author of the Text – Pţthuyaśas.
» , Comm. - Bhattotpala. Begins ( Text) - fol. 3a
forget få etc. as in No, 581/1895-1902. Begins ( Comm.) – fol. 10
I sit TUTOTT AA: 11
*Tata fatlar etc. as in No. 1002/1886-92. Ends ( Text) - fol. 2:8
आत्मसमो लग्नगतैर्धाता सहजस्थितैः सुतसुतगैः
माता वा भगिनी वा चतुर्थगैः शत्रुगतैः शत्रुः ५० Ends ( Comm.)- fol. 240
अधुना प्रवासचिंताज्ञानमाह चरलग्ने चरभागे मध्यादष्टे प्रवासचिंता
स्यात् Reference - See No. 1002 / 1886–92.
षट्पश्चाशिका
Satpañcāśikā with that
with Commentary
523 No. 1144
1892-95 Size - 13} in. by 6 in. Extent - 11 leaves; 3-4 lines to a page; 30-32 letters to a line. (Text)
8-9 , . 40-42 „ „ (Comm.) Description - Country paper; Devanāgarl characters; old it appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines ; text in the middle with the commen.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
260
Age
Author of the Text- • Prthuyaśas.
Comm. - Dāmodara.
Vedangas
tary above and below it; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; red ink used for colophons ;both the text and the commentary complete.
Samvat 1882.
-
"
"
Begins (Text) - fol. 1b
Begins (Comm.) - fol. 16
प्रणिपत्य रविं etc. as in No. 581 / 1895-1902.
अथ षट्पंचासका लिख्यते ॥
मणिकर्णाकृतं वा etc. as in No. 201 /A1883-84.
fol. 30 इति श्रीदैवज्ञदामोदरकृता षट्पंचाशिका संक्षेपहोरा प्रथमोध्यायः ॥ १ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
Ends ( Text ) - fol. 110
Ends (Comm.) - fol. 11a
--
अंसकात ज्ञायते द्रव्यं द्रेष्काणैस्तस्करा स्मृता
राशिभ्य कालदिग्देशो वयो जातिश्च लग्नयात् ॥ ५६ ॥
इति श्रीभवंतिकाचार्य वराहमिहरात्मजपृथुयसोभिधानेन विरचिता ।।
वयांसिस्तेषां etc. up to लि (खि) तो दन्यथा खनवविष्णुभिः as in No. 201 / A-1882-14 followed by इति श्रीअवंतिकाचार्यदामोदरदैवज्ञकृता वराहमिहरात्मजपृथुयशोभिधानेन विरचितायां षट्पंचा शिकार्यां संपूर्ण समाप्तम् ॥
No. 1145
संवत् १८८२ वर्षे द्विश्रावणकृष्णा षष्टम्या ६ भृगुदिने लिख्यतम् सालग्रामत्रालणे ॥
Reference - See No. 201 / A1883-84.
पञ्चाशिकाटीका
Satpañcāsikātikā
355
1882-83
Size
83 in. by 43 in.
Extent -- 17 leaves; 12 lines to a page; 32 letters to a line.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņa
261
Description - Country paper; Devanāgarl characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines%3B folios numbered in both margins ; yellow pigment used for corrections; complete.
Age-Samvat 1891.
Author - Bhattotpala. Begins - fol. 16
॥श्रीगणेसा-अंबिकाभ्या नमः॥ अथ षट्पंचाशिकाया टिप्पण लिख्यते ॥
प्रणिपत्यति ॥ वराहमिहिरस्याचार्यस्यात्मजेन पुत्रेण पृथुयसन्स इत्यभिज्ञानं यस्य तेन रविं सूर्यं मूना शिरसि प्रणिपत्य नमस्कारं कृत्वा प्रश्ने
प्रश्नानयनायं इयं प्रश्ने कृता रचिता ॥ etc. Ends-fol. 17a
सूर्ये सप्तत्यब्दः वृद्धः॥ शनैश्चरे अतिवृद्धः ॥ जातिब्राह्यणादि जीवसितौ विप्राणां क्षत्रस्यारोष्णगुविंशां चंद्रः ।। शूद्राधिपः शशिसितः शनैश्चरः शंकरभवनां ॥५६॥ ___इति श्रीमत्भट्टोत्पलकृतटिकायां षट्पंचाशिकायां मिश्रिध्यायः सप्तः संपूर्णय ग्रंथं . संवत् १८९१ प्रयत्रमान्ये अश्वनमासे शुद्धपक्षे १३ बुद्धे समाप्त दांमकावासिभटहरिशंकरस्तदांगजेन गणपतरामेन लिख्यते मिदं पुस्तकं
आदृश मिति न्यायन्यायन्न मे दोषः॥स्वार्थ परार्थ च ॥ जन्माचं पुस्तकं Reference - See No. 1002/1886-92.
षट्पञ्चाशिकाटीका
Satpañcāśikātikā
564 No. 1146
1899-1915 Size - 9 in. by 4} in. Extent -- 5 leaves; 12 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting careless but legible ; borders ruled in triple red lines; edges slightly worn out; the Ms. contains commen
tary on the first Adhyāya only. Age-Appears to be old.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
262
-
Author
Battotpala.
Subject - A commentary on the Saṭpañašikā of Pṛthuyaśas, the son of
Varāhamihira.
Begins - fol. 10
Vedängas
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
केशाजार्क निशाकरक्षितिजवितजीवास्फुजित्सूर्यजान् विघ्नेशं स्वगुरून् प्रणम्य शिरसा देवीं च वागीश्वरी ॥ प्रश्नज्ञानविधौ वरामिहरापत्यस्य सद्वस्तुनो लोकानां हितकाम्यया द्विजवरष्टीकां करोत्युत्पलः । १ । कानी शास्त्रे सम्बन्धाभिधेयप्रयोजनानि भवतीत्युच्यते ॥ etc.
Ends - fol. 5a
जीवमिति वर्णयंति तदयक्तं यस्मात्पुरस्तदावाय एव वक्षति । अंशकान् शयते द्रव्यं द्रव्यं इत्यादि संक्षेपोयं अयं संक्ष्येपः समास उक्तः व्यासनस्यैवार्थस्य बहुप्रभेदः स्यात् ॥ इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्वचाशिकायां विवृत्तौ प्रथमोध्याय ॥ १ ॥ इदानिं गमाध्यायो व्याख्यायते ॥
Reference - See No. 1002 / 1886-92
षट्पञ्चाशिकावृत्ति
No. 1147
Size - 8 in. by 33 in.
Extent - 4 leaves; 9 lines to a page 28 letters to a line.
Satpañcāsikāvṛtti
703(1)
1883-84
Description Modern paper with watermarks; Devanagari characters; new in appearance ; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines; incomplete.
Age - Modern.
Author — • Bhatt otpala.
Begins
- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीमद्रमाचरणाय नमः ॥ प्रणिपत्य रविं मूर्द्धा वराहमिहरात्मजे ॥ न पृथुयशसा प्रश्ने कृतार्थगहना परार्थमुदिश्य सद्यशसा ॥ १ ॥ etc.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends abruptly - fol. 4a
fol. 3a इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां होरावृत्तौ गमागमाध्यायो द्वितीयः ॥
Reference
fol. 36 इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकायां वृत्तौ जयपराजयाध्यायो तृतीयः ॥ ३ ॥
Ends
पूर्णः शशी लग्नगतः शुभो वा शीर्षोदये सौम्यनिरीक्षितश्व || नष्टस्य लाभं कुरुते तदाशु लाभोपयातो बलवान् शुभश्च ॥ ४२ ॥ दिग्वाच्याकें ..
......
See No. 1002/1886-92.
-
षट्पञ्चाशिकावृत्ति
No. 1148
Jyotiṣa
Bhattotpala.
Begins fol. 18
263
Size – 84 in. by 4 in.
Extent – 15 leaves ; 12 lines to a page ; 30-32 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarī characters : handwriting small but clear and legible; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; complete.
Age – A new copy.
Author
Saṭpañcāśikāvṛtti
909
1891-95
श्रीगणेशाय नमः ॥ स्वस्त्यस्तु ॥
ग्रंथादौ कृतं मंगल शिष्यशिक्षायै निबध्नामि ॥
प्रणिपत्येति ॥ १ ॥
वराहमिह राख्यस्याचार्यस्यात्मजेन पुत्रेण पृथुयशसा पृथुयशोभिधानकेन रवि सूर्य भट्टारकं मूर्ध्ना शिरसा प्रणिपत्य नमस्कृत्य प्रश्ने प्रश्नविषये इयं प्रश्नविद्या कृता रचिता ॥ etc.
- fol. 156
द्वेष्काणां तस्कराः स्मृताः उक्ताः यादृशी डक्काणस्याकृतिस्तादृश्येव चोरस्य ॥ राशिभ्यः कालः दिकू शश्व उक्तप्रकारेण ज्ञेयः वयः जातिश्च लमपतेर्शेयेति ॥ ५६ ।।
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
264
Vedangas
इति श्रीषट्पंचाशिकायां वृतौ मिश्राध्यायः समाप्तः ॥
स्वस्त्यस्तु Reference - See No. 1002/1886-92.
'
षट्पञ्चाशिकावृत्ति
Satpañcāśikāvștti
583 No. 1149
1895-1902 Size - 8} in. by 4} in. Extent - 17 leaves ; 11-12 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Country paper; Deva nāgari characters; not very old in
appearance; handwriting beautiful, clear and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking:
folios numbered in both margins%3 complete. Age - Not very old. Author - Bhattotpala. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
केशाजार्क निशाकर etc. as in No. 1002/1886-92. fol. 5a इति भट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकावृत्तौ संक्षेपहोराध्यायः Bnds - fol. 174
अथवा पूर्वोक्तः पंचवयस्य पुरुषेष्विति । जातिब्रह्मणादिः । जीवसितो विप्राणां ।। क्षत्रिवस्य रविभौमः । विशां चंद्रः । शदाधिपति- शशिसुतः ।
शनैश्चरः संकरभानामिति जातिनिर्देशः कार्यः ॥
इति श्रीभट्टोत्पलविरचितायां षट्पंचाशिकावृत्तौ मिश्रकाध्यायः॥ Reference - See No. 1002/A 1886-92.
षड्वर्गफल No. 1150
Șadvargaphala
565
1899-1915
Size - 101 in. by 4t in.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
265
Extent - 4 leaves; 15 lines to a page ; 50 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting small but beautiful, clear and uniform ; bor.
ders and edges ruled in double red lines; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not men'ioned. Subject — A small treatise on Horāśāstra. Begins - fol. 1a
॥ ॐ नमः ॥ श्रथ षडवर्गफलं ॥ होराधिपो रविर्यत्र सजातो बलसंयुतः मानी धनाढयो धर्मज्ञो बहुविज्ञोतिबुद्धिवृक् ॥ १॥ लग्नार्द्धभागहोरायां चंद्रांशे जायतेऽर्भकः
सबले बलरूपाढयौ बलहीनोतिनिर्बले ॥२॥ etc, fol. 10 इति होराफलं ॥ Ends - fol. 4a
द्वाविंश द्रविणा च वर्षकथितं चंद्रे चतुविंशति अष्टाविंशतिं भूमिनंदनमतो दंता बुधे च स्मृता जीवे षोडश पंचविशति भृगो षट्त्रिंश शौरर्वदेत् उच्चस्थेषु गृहेषु शास्त्रनिपुणे यो हि भाग्योदयं ॥२॥ इति वाचनात् ॥ भाग्योदयनवमांभवथी विचारीजे
संवत्सरफल
Samvatsaraphala
875 No. 1151
1884-87 Size - 10 in. by 41 in. Extent -11 leaves%3; 10-11 lines to a page%3; 35 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance ; bandwriting small, clear, legible and uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for headings; yellow pigment used for corrections; sometimes the contents of the Ms. are in vernacular; complete.
...34
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
266
Vedangas
Age-Samvat 1831.
Author - Vārāha. Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ षष्टीसंवत्सर लिख्यते ॥ प्रभवनामसंवत्सरे ॥ ब्रह्मास्वामी। जन्म प्रवर्तु भतिसोभन । विद्यामंगलिके । महोच्छावो होती। महान राजे सुखी
होतील । वराही मास सुभिक्ष होतीः॥ इति प्रभवफलं ॥ १ ॥ etc. Ends - fol. 100
माघ कार्तिक अन्न सस्ता वर्षा होई ॥ चैत्रमंदा ॥ पोषवरपे माधवरषे फागुन अनकरेण। घरघरतुरुकान होई पठान भागहि । मोगलराजकरहि. अंन का संग्रह करव। सर्व कार्यसिद्धि होई ॥६० ॥ १८५२ ॥ __ इति श्रीवाराहकृत संवत्सरफल समाप्तम् संवत् १८३१ माघकृष्ण गुरौ० लिखितं इदं पुस्तकं ॥
Then after a list of regents of the months we have
॥ॐ नमो आदेसगुरुः अरसकंकरकुर करताः डिलिमिलिराज्य करता मारक्ता सारक्ताः जो जानेह यमन प्रगट न करेः ताकेसप्तकपिलामारेकी हत्या होय ए मन्त्र भाठ वार भणीजे जल पिजे
417
संवत्सरफल
Samvatsaraphala (राजावली)
(Rājāvali) No. 1152
1895-1902 Size - 101 in. by4 in. Extent - 20 leaves; 9 lives to a page ; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting careless but legible; borders ruled in
double black lines ; edges extremely worn out; complete. Age -Saka 16.... Author - Not mentioned.
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Astrological results of each of the 64 Samvatsaras.
Subject
Begins - fol. 1b
-
श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ संवत्सराणां फळादेशो लिख्यंते ॥
दंड नितिनिरताः क्षितीश्वरा मध्यवृष्टिरपि सस्य संपदः ॥ रोगहानिभयमन्त्र यद्यपि स्युस्तथापि सुखिनः प्रभवाव्दे ॥ १ ॥ etc.
Bnds - fol. 190
कामोत्पत्तिर्वियोगश्च मूषकः सुकरस्तथा ॥
व्याघ्रवृश्चिकसर्पाश्च पीपीलीकभयं तथा ॥ मत्कुणः परचक्रं च राष्ट्रभंगै भयं व्यथा ॥ ४ ॥
संवत्सरफल
इति संवत्सरफलं समाप्तं ॥ छ ॥
Then after a few lines
शके १६ प्रवर्त्तमाने विरोधिनाम संवत्सरे भाद्रपद वदि द्वादसि चंद्रवासरे तदिने कडपग्रामे ग्रंथ समाप्तं ॥ हस्ताक्षर नलदुर्गस्थतिमणजो सि सुतरामेन लिखितं ॥
अवधो वा सुबोधो वा मम दोषो न विद्यते ॥ छ ॥ छ ॥ छ ॥
...
- fol. 1b
No. 1153
Size. — 91⁄2 in. by 4g in
-
Extent – 14 leaves; 15 lines to a page; 30-32 letters to a line.
Description
...
267
Samvatsaraphala
1
1898-99
country paper; Devanagari characters with gold and musty in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking ; edges considerably worn out ; incomplete. Age – fairly old.
Author -
-Durgadeva
Begins
॥ ॐ सिद्धिः गणेशाय नमः ।
संवत् ६० नाम संवत्सरः । प्रभु विभवः । शुक्लावर
प्रमोदी |
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
268
Vedangas
प्रजापतिः । मागिर विरूउ। श्रीमुखी भव्य युवा विरूउ धाता ईश्वरः ।
बहुधान्यानि प्रमाथी विरूउ । Ends — fol. 146
कीलको नाम संवत्सरः । विष्णु भधिपति । तदा विष्णु अतीचारो। गरु याम्यति सांप्रतं। अंबादीनि समर्बाणि। तदा पत्र भविस्यति । चैत्र फरहरु। वैशाखि अन्न मंद । ज्येष्ट भाखाढि अतिमंद । श्रावणि गोधूम प्यारु। बोडेव्याधि हसिं । इंदपथि आगि लागिसिं । भाद्रवइ वर्षा होह ।
-
-
-
संवित्प्रकाश
St.mvitprakasa
550 No. 1154
1875-76 Size - 103 in. by 4g in. Extent - 48 leaves; 10 lines to a page; 24-25 letters to a line. Description - Thin country paper; Devapāgari characters; handwriting
bold, clear, legible and uniform; borders of foll. 1-10 ruled in triple red lines and edges in single; the rest have no borders ruled; yellow pigment used often for corrections ; the Ms. contains 1-14 Sargās; complete.
Age -Appears to be old.
Author-Govinda, son of Kanha Kavi.
Subject - An astrological work in the form of a poem.
Begins — fol. 10
ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीमद्विष्णुममेयशक्तिमखिला कल्पं किरीटांगद. द्योतकुंडल मुद्यदर्करुचिरं पीतांबरं हारिणं ॥ पद्मस्थं हृदयस्थकौस्तुभमणिं हस्तस्थचक्रोल्लसच्छंखांभोजगदं मुदं विदधतं भक्त भजेऽभीष्टदं ॥१॥ पृच्छातंत्रमनेकमाद्यमहितानंतोल्लसद्धीधरैः धोरैर्द्धमपरैर्विनिर्मितमहं विज्ञाय सुज्ञार्थितः ॥ कुर्वे सत्करुणापरः परकृते संवित्प्रकाशं परप्रोक्ताशेष समान्हयादिकमुपादाय सिद्धारतः॥२॥etc.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
269 fol. 5a इति कालकवीश्वरनंदनगोविंदकवीश्वरेण निर्दिष्टे संवित्प्रकाशकाव्ये प्रथमः
सगर्गो भवद्रव्ये ॥१॥
गरागामध
Ends - fol. 470
श्रीगोविंदकवीशमीशभजनप्राप्ति कवीशाग्रणीः। श्रीमत्कान्हकविः सुतं प्रसुषुवे श्रीमदेवी च यं । वेदांतांबुजभास्वतार्थबहुलं सवित्प्रकाशाभिधं काव्यं तेन कृतं समाप्तिमगमद्विद्वजनानंदनं। १॥ श्री।।
इति श्रीसंवित्प्रकाश समाप्तं ॥१॥ ॥ श्रीरस्तु ॥॥ श्री ॥ श्री।। श्री॥श्री। References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 6812 ,
ii. 162b3; iii, 141b. B- Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
of this work see B. B.R.A.S. Des. Cat. Vol. I No.396.
संवित्प्रकाश
Samvitprakāśa
130 No. 1155
1881-82 Size — 9f in. by 4} in. Extent - 22 leaves; 8 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; edges of folios worn out and slightly moth-eaten; yellow pigment used for corrections; foll. 1-8, and 24-31 missing; there is a beautiful design on the last folio in the centre; incomplete.
Age — Appears to be old.
Author-Govinda.
Begins abruptly - fol. 9a
... मृगायुताः शुभ ... गैरशुभैरनिरीक्षिताः॥ दशमभावगता वितरंति शं विदधते मुषितार्थसमागमं ॥२५॥ etc.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
270
Dedangas
fol. 136 कान्हकवीश्वरनंदनगोविंदकवीश्वरेण निर्णीते ।।
संविताकाशकाव्ये तुर्यः सर्गो गतोंगनाप्रभे ॥ २५ ॥ Ends -fol. 38a
॥श्री गोविदककीशमीशभजनप्राप्तां कवीशाग्रणीः etc. upto इति
श्रीसंवित्प्रकाशः समाप्तः॥ ॥ सुभमस्तु ।। References - See No. 550/1875-76.
संवित्प्रकाश
Samvitprakāša
356
No. 1156
1882-83 Size - 9} in. by 4 in. Extent - 25 leaves ; 13-14 lines to a page ; 35-36 letters to a line. Description-Thick country paper, Devanagari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for verse-numbers and colophons; folios numbered in both margins; edges slightly worn out; moth. eaten in the left hand margins; completo.
Age-Samvat 1859.
Author - Govinda. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ ॥ श्रीदर्गादेव्यै नमः॥
ॐ श्रीमद्विष्णुममेयशक्तिमखिला etc. as in No. 550/1875-76, fol. 3a इति कान्हकवीश्वनंदनगोविंदकवीश्वरेण निर्णीते
संवित्प्रकासकाव्ये प्रथमः सर्गोभवद्भव्ये ॥१॥ Ends — fol. 250
राहर्वा भौमो वा etc, upto विद्वज्जनानंदनं ॥ १॥ as in No. 550/ 1875-76 followed by श्री सं० १८५९ मि० पौष शु. ३ सोमेति.
श्रीकाजीमध्ये ईश्वरीप्रसाद गौडब्राह्मण Reference - See No. 550/1875-76.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
271 संवित्प्रकाश
Samvitprakāśa
1004 No. 1156A
1886-92 Size - 81 in. by 61 in. Extent - 62 leaves ; 17 lines to a page ; 30 letters to a line Description - Country paper; Devanāgərī characters; bandwriting
clear, legible and uniform; borders unruled; edges worn out3; yellow pigment used for corrections; Ms contains text and
commentary; incomplete. Age - Appears to be old. Author -Govinda. Begins abruptly-fol. 10
मूर्तिमूर्तिमतां मता किल जनुः प्रमादि लग्नं बुधै नैवल्पस्ते मतास्तनुस्तनुमतामिंद्वाश्रितं मंदिरं। यस्मादिंदुगृहं मनो निगदितं मूर्ति द्वितीया मनः प्राधान्यं हि मनोमयस्य वपुषः प्रायो न पिंडात्मनः ४
मूर्तिरिति. etc. fol. 80 इति कान्हकवीश्वरनंदनगोविंदेकविश्वरनिर्णित सवित्प्रकासे काव्ये कर
मितसर्गो विचिंतप्रद द्वितीयसर्ग २॥ Ends - fol. 438
वादेवैरिवधे चौर्ये धातुर्वादरेणादिषु लग्ने क्रूरग्रहो श्रेष्टो तैर्भवति तत्स्थान परैर्वेष्टित क्रूरैस्तुर्य न भोगजैःस्व...
संवित्प्रकाश
Samvitprakāša
445 No. 1157
1895-98 Size - 11 in. by6 in. Extent - 28 leaves; 14 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; folios numbered in both margins; white chalk used for corrections : complete.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
Age-Samvat 1934 : Saka 1799 Author - Govinda. Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः
श्रीमद्विष्णुममेयशक्तिमखिला etc. as in No. 550/1875-76 fol. 3a इति कान्हकवीश्वरनंदनगोविंदकवीश्वरेण निर्दिष्टे
सम्वित्प्रकाशकाव्य प्रथमसर्गोभवद्भव्ये १
Ends — fol. 286
राहुर्वा भौमो वा etc. upto विद्वजनानंदनं as in No. 550/187576 followed by इति श्रीसंवित्प्रकाशः समाप्तः संवत् १९३४ साके १७९९ मिते चैत्रशुक्ला ६ भौमवाश्रीतायां लीषत रघुनाथगीजगडवाला भात्मपठनार्थ श्री श्री श्री॥
Then follow two verses. Reference - See No. 550/1875-76.
संवित्प्रकाश
Samvitprakāśa
574 No. 1158
1899-1915 Size -73 in. by 4g in. Extent -10 leaves; 14-15 lines to apage%3; 28-30 letters to a line.
Description - Country paper , Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; folios numbered in both margins; edges slightly worn out.
The Ms. contains Sargas 1-3 only. Age - Appears to be old. Author - Govinda.
Begins - fol. la
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीमद्विष्णुममेयशक्तिमखिला etc. as in No. 550/1875-76
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
273
Jyotiga fol. 3a कानकविश्वरनंदनगोविंदकविश्वरेण निर्दिष्टे
सवित्प्रकाशकावे प्रथमः सर्गो भवेगव्ये ॥ Ends - fol. 10b
पृच्छानेहसि मंगलावहजयार्थाकर्णनावेक्षण सद्वांसस्तनहस्तदंतवसनश्रौत्राणि गंडस्थलि ॥ नासामास्य कटी च पादतलगुह्यादिस्पृशेन्पृच्छको वक्तयत्यंतशुभानि चेदिह वदेत् सर्वेप्सितार्थक्षयं ॥ १९ ॥
इति संवित्प्रकाशे तृतीयसर्ग॥३॥ Reference-See No.550/1875-76..
संहितासार
Samhitāsāra
876 No. 1159
1884-86 Size — 94 In. by 41 in. Extent-93 leaves%3; 13 lines to a page3; 36-38 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not old in
appearance; handwriting small but clear, legible and uniform;
borders not ruled ; red pigment used for marking; complete, Age - Samvat 1861 : Saka 1726. Author - Krsnadaivajfia. Begins - fol. 10
। श्रीनृसिंहाय नमः वेदाचं यातम.दुधालपुग्वींदुतत्परमायनत्यतमंगाणमजुपंस्य नमामि तं १ अभीष्टफलदो देवः सर्वज्ञः परमेश्वरः अदाधातु गुणाध्यक्षः स्थितिमनसिनः तेदा Retc.
Ends-fol. 930
भन्यच ज्ञानवान्वित्तरागश्वोपासको विचराश्रमी तीर्थकृत्च्छादिकृयाजी दुस्तपस्वी क्रमाद्वैः ५
.-35
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
274
Vedangas
इति श्रीमहा० श्रीशिवराजार्थ कृष्णविरचिते संहितासारे जातकाध्यायः॥ ॥
लंकातःशर सूर्य १२५ योजनमितै कन्याथकांचीरदै ३।२ स्वामीखा ... ८० मितै नखैश्च २० सगरो मलारभ १५ रुंदुभि पर्यारष्टाभिरत्तत्रिदश १३ भिस्याद्वत्सगुल्यपुरंखाक्षा ५० उज्जयनी पुरात्खखकुभिः १०० तस्माकुरुक्षेत्रक
तस्मात्मेरुयोजनैर्तत्वनगै ८१२५११ ।। संवत् १८६१ शको १७२६ भाषाढे मासे शुभे कृष्णे तथौ २ चंद्रवासरे शंतनाथमंदरे श्रीरस्तु
This is the only Ms. recorded by Aufrecht
संहितासार
Samhitāsāra
585 No. 1160
1895-1902 Size -93 in. by 4, in. Extent -18 leaves%; 10 lines to a page3; 25-30 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; handwriting bold and clear but not quite uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for
marking; edges worn out; slightly moth-eaten; incomplete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ ॥ वेदाचं यांतमद्धे भालयुग्वींदुतत्पुनः ।।
मायनत्यतमंगाणं मर्नु यस्य नमामि तं ॥१॥ etc. fol. 2a इति ज्योतिर्निबंधे शास्त्रोपनयनाध्यायः॥
fol. 140 इति संहितासारे अनिष्टचंद्रापवादः ॥ Ends-fol. 186
अथवारविषघटी ॥ विंश २० च्चतु ४ दश १२ दिक १० शैला ७ बाणा ५ ध्रतत्वा २५ नि यथाक्रमेण सूर्यादिवारेषु पराच्चतस्रनाडिविषं स्यात् घटिकाचतुष्टयं ॥१॥
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
275
203
संकेतकौमुदी
Samketakaumudi No. 1161
A/1883-84 Size -12 In. by5g in. Extent - 11 leaves; 14 lines to a page ; 32 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; handwriting
bold, clear, legible and uniform ; borders not ruled; red ink used for marking the portion; yellow pigment used for corrections%3; occasional marginal uotes; the Ms. contains 1-5
Adhyāyas. Age - Not very old. Author - Harināthācarya. Subject - On the positions of planets and their influences on human life. Begins - fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः । ॐ शिवो जयति अद्भुतसागरे। ॐ ननु कस्यापि जन्मनि पंचमस्थः सौम्यः संताननाशकः ।
पापः संतानकारको दृश्यते । तत्र किं कारणादिति चेदुच्यते । etc. fol. 4a इति श्रीहरिनाथाचार्यकृतायां संकेतकौमयों भावप्रकरणे रविभावो नाम
प्रथमप्रकरणम् ॥ Ends - fol. 11a
तदा दारिद्यदोषेण कृत्स्नो भ्रमति मेदिनीम् । नानाशास्त्रं समालोक्य क्रियते ग्रंथसंग्रहः २९ बलाबलविचारेण युक्त्यो संचिंतयेद्बुधः २०५
इति श्रीसंकेतकौमुद्यां राहुभावप्रकरणे श्रीहरिनाथाचार्यकृता पंचमोध्यायः५ शुभं संवत् चैत्र कृष्ण १३ बुधे श्रीष्टदेवप्रसादालिखितैयं संकेतकौमुदीपंडित. विश्वनाथ काश्मीरणेति शिवम् । शुभम् ४
स्वग्रहीवा कदाचनः । तदा सर्वशुभयातं । ज्ञायतेनात्र संशयः । २४ References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-, 6840 ;
ii,163a, 232bziii, 1420. B - Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
see Bikaner Mss. No. 722.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
276
Vedangas संकेतकौमुदी
Samketakaumudi
204 No. 1162
A-1883-84 Size -6 in. by 4g in. Extent-- 11 leaves; 14-15 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting small but clear and legible; yellow pigment used for corrections%3; the Ms. contains 1-5 Adhyayas.
Same as No: 203/A-1883-84.
Age-Samvat 1874 : Saka 1738.
Author - Harināthācārya. Begins - fol. 1a
श्रीरामजी अथ संकेतकौमुदी लिख्यते ग्रहाणां षटस्वभावाश्च शंभुना गदिताः पुराः॥
एतत्सर्व प्रयत्नेन लिख्यते च मयाधुना ॥३॥ etc. Ends - fol. ga
सदा दारिद्यदोषेण ऋत्स्ना प्रभृति मेदिनी नानाशास्त्रां समालोक्य क्रियते प्रथसंग्रहः ३० वलावलविचारेण युक्ता संचिंतयेद्बुधः ३१
इति श्रीसंकेतकौमुद्या हरिनाथकृतायां भावः प्रकरणे पंचमोध्यायः ५ संवत् २८७४ शाके १७३८ फाल्गुण शुक्ला प्रदपदायां १ शनिवासरे प्रतिलिखितं दिल्लीमध्ये गंगादास श्रीरामचंद्रजीकीताबे श्रीराम श्रीराम श्रीराम श्रीराम शुभमस्तु शुभं भूयात्
418.
1884-86
संकेतकौमुदी
Samketakaumudi No. 1163 Size - 8f in. by 5} in. Extent - 18 leaves; 12-13 lines to a page; 20-25 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appearance;
handwriting clear and legible but not uniform; borders not
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
271
ruled; yellow pigment often used for corrections; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out ;
complete. Age – Appears to be old. Anthor - Harinātba. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ।। अथ विशेषफलज्ञानार्थ शंभुमतेन संकेतकौमुदी. प्रोक्तो ग्रहभावचेष्टाविचारो लिख्यते ॥
अद्भुतसागरे ग्रहाणां षडविधा भावा: etc. as in No. 204/A-1883
84. Ends-fol. 18a
निद्रायां चापि यो जाते शोकदखरुजान्वितः॥ नवमे दशमे वापि यदि निद्रा भवेत्पुनः ।। २६ ॥ तदा दारिद्रदोषेण कृत्स्ना भ्रमति मेदिनीं। इति राहुभावफलं ॥
इति संकेतकौमुदी समाप्तम् ॥ शुभमस्तु ॥ लिषितं मीश्रङधंगामल्लजीने ॥
छ छ। Reference - See No. 203 /A/1883-84.
-
-
-
संकेतकौमुदी
Samketakaumudi
1006 No. 1163A
1886-92 Size — 13} in. by 6 in. Extent -- 7 leaves; 18 lines to a page; 40 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanā garl characters;
handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in single red lines ; edges worn out; corrections on the margin ;
red pigment frequently used; complete. Age -- Samvat 1707. Author - Harināthācārya.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
278
Vedāngais
Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ अद्भुतसागरे।। ग्रहाणां पदस्वभावाश्च शंभुना गदिताः पुरा।
ये ते सर्वे प्रयत्नेन लिख्यते च मयाधुना ॥१॥ fol. 20 इति श्रीहरिनाथाचार्यकृतायां संकेतकौमुद्यां प्रकरणे रविभावाध्यायः॥१ Ends - fol 7a
नानाशास्त्रं समालोक्य कृतोयं ग्रंथसंग्रहः। बलाबलविचारेण युक्तयात्र संचिंतयेद्बुधः ॥ ३० ॥
इति श्रीहरिनाथाचार्यकृतौ संकेतकौमुद्यां तमभावप्रकरणाध्यायः fol. 74 एवंमन्येषां चंद्रादिग्रहाणां अवस्था दृष्टवा ज्ञेयं ।। गुरुमार्गेण बोध्यं इदं
उदाहरणं ॥ अद्भुतसागरे हरिनाथाचार्यग्रंथे । संवत् १७०७ पौषशुक्ल १२ भौ उद. ध ४२रोहि ५३१५५ जन्ममानोसंघ यामलोकानि ग्रहाणां विशेषलक्षणानि तदवस्थास्तेषा वलानि
संकेतकौमुदी
Samketakaumudi
1007 No. 1164
1886-92 Size -88 in. by 41 in. Extent - 15 leaves ; 12 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Rough country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting not quite clear; borders not ruled%3B many words seem to be scratched off in blank ink; edges
slightly worn out; complete. Age-Samvat 1856: Saka 1721. Author-Harinatha. Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः।
अद्भुतसागरे । ग्रहाणां etc. as in No. 204/A-1883-84. Ends - fol. 15a
नानाशास्त्रं समालोक्य कृतोयं ग्रह ...... वलावलाविचारेण युक्तया संचिंतयेद्बुधः ॥३०॥ .. ......
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
279
इति राहुभावफलं ॥ समाप्तोयं हरिनाथकृता संकेतकौमुदी संपूर्ण समाप्तं संवत् १८५६ शाके १७२१ प्रवर्त्तमाने पौषकृष्ण ४ चंद्रवासरे लिपीकृतं शुभं भूयात् ॥
Reference - See No. 203 /A-1883-84.
संकेत कौमुदी
No. 1165
Age -
Author Begins
1 - Samvat 1922 : Saka 1787
Harināthācārya
Slze - 73 in. by 4g in.
Extent 12 leaves; 12-15 lines to a page ; 25-30 letters to a line. Description - Thin country paper; Devanagari characters; not old in appearance; handwriting small, clear and legible but not uniform; borders not ruled; complete.
-
fol. 10
Ends - fol. 120
Samketakaumudi
॥ श्रीगणेशाय नमः ।
अद्भुतसागरे ग्रहाणां षटशुभावश्च etc. as in No. 204 / A-1883-84. fol. 40 इ (ति) श्री (ह) रि(ना)था (चा)र्य (वि) र (च) तायां प्रकरणे रविभावाध्यायः १
संकेतकौमुद्यां भाव
524
1892-95
Reference - See No. 203 / A-1883-84.
एवमन्ये चंद्रादिग्रहाणां अवस्थादधनीया ददमुदाहरणंमद्भुतसागराभिधः ग्रंथ संकेतकौमुदी हरिनाथाचार्यकृता समाप्ताः लिप्यकृतं चिरंजीव रामवल्लभस्वआत्मपठनार्थ फाल्गुने मासे कृष्णपक्षे १३ भौमे संवत् १८२२ शाके १७८७ श्रीकृष्णान्मः
संकेतकौमुदी
No. 1166
Size — 8f in. by 4 in.
Samketakaumudi
573 1899-1915
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
280
Vedangas
Extent -13 leaves%3; 10-11 lines to a page3; 32-34 1etters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3B
pew in appearance; bandwriting clear and legible but not quite uniform; borders not ruled ; red pigment used for marking :
complete. Age-Saka ?.
Author - Harinatha. Begins-fol.10
श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीगुरुचरणारविंदाय नमः॥ अद्भुतसागरे॥ ग्रहाणां षदभावाश्च शंभुना गदिताः पुरा
एते सर्वप्रयत्नेन लिख्यतेत्र मयाधुना ॥१॥etc. fol. 40 इति संकेतकौमुद्यां भावप्रकरणे रविभावाध्यायः Ends - fol. 130
पुनरस्मिन् रवी पंचेत्यादिना उक्तं रविक्षेपकं ५ योजितं १४ जातं ततो रामावशेषिते शिष्टं २ तेन रवेरुपवेशने चेष्टा वक्ष्या एवमन्येषां चंद्रादिग्रहाणां अवस्था दृष्टि च सावनीया इदमुदाहरामद्भुतसागराभिधे ग्रंथे । इति संकेतकौमुदि समाप्ताः॥
अंके दु...ष्टिशाकेयमार्यमशरहर्त्तजशुक्लेथ चंद्रवारे भब्धी चरिका तिथिमपि दिनभानींद्रयोगे च शोभे । तत्काले कुंभलग्ने गुरुमपि नवांशेचूकरणाख्यं च विष्टीपारख्यूपनामक सदाशिवतनयो लिख्यते यच्च ग्रंथः॥ श्रीजोगेश्वरीकांतार्पणमस्तु ॥ श्रीरस्तु शोभनं भवतु ॥ अवर्णादीनां पंक्तौ हलसंनिवेशः
Then follows a Kostaka. Reference - See No. 203/A-1883-84.
910
संक्रान्तिफल
Samkrāntiphala No. 1167
1891-95 Size -93 In. by 41 in. Extent -5 leaves; 15 lines to a page; 40 letters to a line.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
281
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance%3D handwriting small, clear, legible and uniform; borders
ruled in double red lines; edges worn out; complete, Age – Appears to be old.
Author-Simharaja. Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेश जय ॥ श्रीगुरुं गणनाथं च वाग्देवीं च वियच्चरान प्रणम्याकस्य संक्रांति फलादेशो निगद्यते १ etc.
Ends - fol. 50
गार्ग्यर्षिवंशजनुषा सिंहराजेन सादरं रचितः फलनिर्देशः संक्रांतेः शिष्यकारणात् ८९
इति श्रीजगन्नाथज्योतिवित्सुतसिंहराजज्योतिर्विद्विरचितं संक्रांतिप्रकरणम् ॥छ । शुभं भवतु॥
संक्रान्तिफलदीपिका
Samkrāntiphaladipikā No. 1168
586
1895-1902 Size - 8 in by 4 in. Extent-14 leaves%3; 10 lines to a page3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting small, clear and legible ; borders ruled in double black lines; edges worn out; brittle leaves ; yellow
pigment used for corrections; complete. Age - Saka 1602 (2). Author - Visvanatha Begins-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ भ्रमदलिकुलशालिवृत्तगलं निखिलकलाधिपखंडशोभिभालं ।। भुजगवरविलासिनाभि ...लं निखिलगुरुं प्रणमामि विघ्नकालं॥१॥
...36
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
282
Vedāngas
श्रीमच्छींद्रपदारविंदभजनः श्रीसोमनाथोनिशं ज्योतिःशास्त्रविचारचंचुरमतिस्तस्यात्मजो बहृचः॥ दैवज्ञः किल दैववित्कुलमुदे श्रीविश्वनाथः शुभं
संक्रांतेरिहं निर्णयं प्रकुरुते गर्गादिवाक्योदितं ॥२॥ etc. Ends-fol. 14a
यदा रविः पश्यति वायुकाष्टां नृपालसंघोग्रशराहतांगाः ॥ ...............गोचरक्रोक्तरीत्या।। फलं खगोच्छं किल देवविज्ञैर्लेख्यं फलं राशिजमेवमेतत् ।। ४ ॥ समाणं ह्यशुभायां चेच्छुभायां भानुसंक्रमः ॥ तदा सतां तु दुष्टानां सदातिसुखदो मतः॥ छ ॥ छ ।
इति श्रीजलग्रामवासिसोमदेवज्ञात्मजविश्वनाथदेवज्ञविरचिता संक्रातिफलदीपिका समाप्ता॥ श्रीरस्तु॥
Then follow two verses in Śārdūlavikridita.
समरसार
Samarasāra
214 No. 1169
1883-84 Size - 103 in. by 43 in. Extent- 12 leaves%3; 7 lines to a page%3; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders and edges ruled in double red lines; yellow pigment used for
corrections%3; fol. 3 missing: incomplete. Age - Does not appear to be very old Author-Ramacandra Somayaji. Begins — fol. 16
॥ॐ श्रीगणेशाय नमः नत्वा गुरून् समालोक्य स्वरशास्त्राणि भूरिशः।
घक्षे युद्धजयोयायं धार्मिकाणां महीक्षितां। etc. Ends - fol. 120
वंशोवत्समुनिश्वरस्य शिवदासाख्याद्रुस्वातित: सम्राडग्निविदाय यस्य जनकः श्रीसूर्यदासोजनि यन्मातयंशसा दिशो दश विशालास्था वलक्षा व्यधात्स ... ज़्य स्वरशास्त्रसाररचितं रामो वसन्नैमिषे ८५
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
283
इति श्रोसमरसारे रामचंद्रसोमयाजीविरचितं संपूर्ण ॥ लीष मिश्र ... नदासः॥
References -
Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,6974%B
li 232b, iii 144b. B - Descriptive Catalogues :- For described Mss.
of this work see B. B.R.A.S. Cat. Nos. 39798.
समरसार
Samarasāra
420 No. 1170
1884-86 Size - 83 in. by + in. Extent -11 leaves%3; 9 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper ; Devapāgari Characters; old in appear
ance; bandwriting clear but not uniform; borders ruled in double black lines ; red pigment used for verse-numbers ; yellow pigment used for corrections; edges of some folios slightly worn out; complete.
Same as No. 214/1883-84. Age-Saivat 1808 Author - Rāma Vājapeyi Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥
नत्वा गुरून्समालोच्य etc. as in No. 214/1883-84. Ends - fol. 11a
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसन्नमिषे ॥ ८५|| as in No. 214/1883-84 followed by इति श्रीरामवाजपेविरचितः समर. साराख्यो ग्रंथः समाप्तः ।। संवत् १८०८ मिति श्रावणवदी १ शुक्रे ॥ शुभं भवतु ॥ शुभं भूयात् ।।
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
284
Vedāngas
समरसार
Samara sāra
1008 No. 1171
1886-92 Size - 11 in. by 5} in. Extent - 12 leaves : 10-11 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; edges slightly worn out and moth-eaten; complete.
Same as No. 214/1883-84.
Age - Appears to be old. Author - Rāma Vājapeyi Begins - fol. 10
श्रीरामकृष्णाय नमः॥
acal J5JASIET etc. as in No. 214/1883–84. Ends - fol. 12a
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसन्नमिषे ८६ as in No. 214/1883-84 followed by gta gat si: FATAR qui
समरसार No. 1172
Samara sāra
1010 1886-92
Size - 8} in. by 4 in.
Extent - 11 leaves; 9 lines to a page; 28 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; edges slightly worn out; complete.
Same as No. 214/1883-84. Age - Samvat 1869 Author - Rāma Vajapeyi
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
285
Begins - fol. la
॥श्रीगणेशाय नमः॥
नत्वा गुरु समालोच्य etc. as in No. 214/1883-84. Ends - fol. 11b
सकलस्वरसास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वशनैमिषे ॥९: as in No. 214/1883-84 followed by इति श्रीरामवाजपेयविरचितं समरसारसंग्रह समाप्तम् ॥ श्रीरामजानकी जयति।
नंदांगष्टधराब्दानि स्वषेद्रीदुसिते शुभे रणतंत्रं लिखे ग्रंथं प्रांङकुशे लोकहेतवे ॥१॥ जानुकीरामो जयति गौरीसंकरो ज...
समरसार
Samarasāra
681 No. 1173
1887-91 Size -7 in. by 4g in. Extent - 10 leaves ; 11 lines to a page; 22 letters to a line. . Description -Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3
not old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; edges of some folios slightly worn out; the Ms. contains Adhyāyas 1-9; complete.
Same as No. 214/1883-84. Age - Saka 1707 Author - Rāma Begins - fol. 1a
__श्रीगणेशाय नमः॥
नत्वा गुरून्समालोक्य etc. as in No. 214/1883-84. fol. 10 इति श्रीमद्रामविरचिते समरसंग्रहे जयपराजयचिंताध्यायः प्रथमः ।। Ends - fol. 10a
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसनैमिषे ॥ ८७n as in No. 214/1883-84 followed by इति श्रीमद्रामविरचिते समरसारे नवमो.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
286
Vedangas
ध्यायः ॥ ॥ छ ॥ छ ॥ शके १७०७ वर्षे क्रोधीनामसंवत्सरे आषाढवर्थ चतुर्दशी बुधवासरे तहिने ... भट्टेन लिखितं समाप्तिमगमत् ॥
Then after three and half verses we have
इति नरपतिश्लोकाधिकद्वयं ॥ ३ ॥
समरसार
No. 1174
Size - 113 in by 5g in.
Extent – 10 leaves ; 9-10 lines to a page; 28-30 letters to a line. Description Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled 'n double red lines; folios numbered in both margins; complete.
Same as No. 214 / 1883-84.
Samvat 1882
Age –
Author Begins fol. 16
Rama Vājapeyi
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
नत्वा गुरून्समालोक्य स्वरशास्त्राणि भूरिशः ॥ वक्ष्ये युद्धजयोपायं धामिकाणां महीक्षितां ॥ etc. as in No. 214/1883-84.
Samarasara 566
1899 1915
Ends - fol. 100
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो घमैमिषे ८२ as in No. 214/1883-84 followed by इति श्रीरामवाजपेयिकृतः समरसारग्रंथः समाप्तः ॥ श्रीरस्तु संव १८८२
घमासे सिते पक्षे पौर्णिमास्यां सौम्यवासरे ॥
लिखितं रामदत्तेन समरशास्त्रं शुभप्रदं ॥ १ ॥ श्रीः ॥ श्रीः श्रीः श्रीः
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
समरसार with टीका
No. 1175
—
Size
118 in by 72 in.
Extent — 28 leaves; 14-15 lines to a page ; 28-32 letters to a line.
Description
Thick country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; bandwriting bold, clear, legible and uniform; text in the middle with the commentary above and below it; complete.
Age – Does not appear to be very old.
Author of the Text Comm. — Bharata.
""
""
Jyotiga
Ramacandra
Begins (Text) - fol. 10
Begins (Comm.) - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः
नत्वा गुरून् समालोच्य etc. as in No. 214 / 1883-84.
Samarasara
with Commentary
132
1881-82
Ends ( Text ) - fol. 27a
287
श्रीगणेशाय नमः श्रीगुरुभ्यो नमः श्रीसरस्वत्यै नमः अभिवंद्य रामचंद्रं गुरुं तदुक्तं स्वरग्रंथ विवृणोमि यथाप्रज्ञं तदभिहितार्थानुसारेण १ etc.
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसन्नैमिषे ॥ ८६ ॥ as in No. 214/1883-84.
Ends (Comm.) - fol. 27b
कथंभूतः सूर्यदासः सम्राट् सम्यक् राजते शोभते सोमयागमारभ्य वाजपेयी तपज्ञेन असौ सम्राट् पुनः कीदृक् अग्निचित् अग्नीन् चिनोतीति अग्निचित् सर्वदाग्निपरिचरणशीलः पुनः स कः यन्मातुर्विशालाक्ष्या विशालाक्षीनान्याः यशसा दश दिशो वलक्षा निर्मला अभवन् ॥ किंतु वसन् नैमिषे वसन् नैमिषस्थ इत्यर्थः ॥ ८६ ॥ इति समरसारनामा ग्रंथः समाप्तः ॥ शुभं भवतु ॥ References – Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 697a; i. 1668, 2328; iii, 144b.
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 2417. 799; I. O. Cat. Nos. 3117-19, 6446.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
288
Vodāngas
समरसार
Samarasāra with टीका
with Commentary
202 No. 1176
A/1883-84 Size -94 in. by 4g in. Extent - 49 leaves; 9-10 lines to a page; 22-24 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; bandwriting
bold and uniform but not quite clear; borders not ruled; red ink used for marking; edges slightly worn out; both the text
and the commentary complete. Age -Samvat 1839.
Author of the Text - Rāma Vājapeyi
", Comm. - Diksita Samvatsara Subject — Prognostics derived mystic circles of success or defeat la
war. Begins ( Text) - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॐ नत्वा गुरुत्समालोक्य स्वरशास्त्राणि भूरिशः ॥
वक्ष्ये युद्धजयोपायं धार्मिकानां महीक्षितां ॥१॥ etc. Begins ( Comm.) – fol. 10
ॐ नत्वा देवं गणेशांतं सारदां गुरुमात्मनः॥ कुर्वे समरसारस्य व्याख्यां सम्यक समासतः॥१॥
अहं राम-वाजपेई धार्मिकानां धर्मात्मिकानां महीक्षितां भूपानां युद्धजयोपायं वक्ष्ये कथयिष्ये etc.
Ends (Text)-fol. 485
वंशेवत्समुन् ... रस्य शिवदासाख्या ... रुष्यातितः सम्र ... निचदा यस्य जनकः श्रीसूर्यदासो येन ॥ जन्मातुर्यशसा दिशो दश विशालाक्ष्या वलाक्ष्म व्यधात् सम्राज्यास्वरशास्त्रसारविरचितं रामो वसंते मिषे ८५॥
Ends (Comm.) - fol. 49a
__ यन्मानु विशालाक्ष्या विशालीनामाः। यशसा दश दिशो बलवाधिर्मला अभवत् । किं कुर्वन् सन् नैमिषे वसनं समनैमिषस्य । इत्यर्थः ॥ ८५
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
289
इति श्रीकाशीवासीदाक्षितसावत्सरविरचितायां समयसारटीकायां संपूर्ण समाप्तम् संवत् १८३९ । माघशुति नवम्यां सोमवासरे ॥ पठनार्थम् ॥
ॐ तत्रादौ पृथ्वीकुर्मविचरमाहा तथा चोक्तं स्वरोदये शतभिषो चित्रयं चैव उतरां कुक्षिमाश्रिते पालंकीरकाश्मीरंगज्जणांबुरसानक माथुरं म्लेक्वदेशं च स्वशं केदारमण्डलम् हिमाश्रायाश्च नश्यंति देशा ये चोतराश्रिताः
नरकूर्मविचारमाह References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 6974%;
समरसार
Samarasāra with टीका
with Commentary
725 No. 1177
1883-84 Size -91 in. by 41 in. Extent - 10 leaves; 8 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgarl characters ; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lices; yellow pigment used for corrections ; red pigment used for marking; the Ms, contains commentary
also; incomplete. Age - Does not appear to be very old. Author of the Text - Rāma Vajapeyi
" " Comm. - Bharata. Begins - fol. 10
श्रीहेरंबाय नमः । श्रीलक्ष्मीनृसिंहो विजयतेतराम् ॥ . नत्वा गुरुन् समालोच्य etc. as in No. 132/1881-82. fol. 2a इति श्रीसमरसारे जयपराजयविचाराध्यायः प्रथमः ।। : fol. 4a इति श्रीभरतकृतटोकायां राहुयोगिनीबलप्रशंसा ॥
fol. 4b इति श्रीभरतकृतायां समरसारव्याख्यायां प्रहारलक्षणविचारः॥ Ends - fol. 100
अथान्यदाह॥ हस्ते न्यस्ते शिरसि यदि न छिन्नदंडोस्य दृष्ट:
षण्मासांतर्मरणजभयं संपुटे हस्तयोस्तु।।८१॥ ....37
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
290
Vedangas
न्यस्ते शीर्षे यदि च कदली कोरकामं तदंत
दृष्टं नोभीस्तरति सलिले चेत्स्वशेफो न मृत्यः॥ Reference-See No. 132/1881-82.
समरसार
Samarasāra with टीका
with Commentary
726 No. 1178
1883-84 Size - 97 in. by 4f in. Extent - 21 leaves; 14 lires to a page; 40 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; bandwriting small and clear but not uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; edges worn out; fol. 15 missing, hence incomplete.
___Th: Ms. contains both text and commentary; the com.
mentary has been composed in Samvat 1727. Age - Appears to be old Author of the text - Rāmacandra Somayāji
", comm. - Bharata Begins (Text)- fol. 16
नत्वा गुरून्समालोच्य etc.as in No. 214/1883-84. Begins (Comm.)-fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः
अभिवंद्य रामचंद्रं etc. as in No. 132/1831-82. fol. 7a इति भरतकृतायां समरसारटोकायां स्वरभेदयुद्धकाले जयपराजयविचारः। Ends (Text) - fol. 216
____ सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसन्नैमिषे ॥ ८५॥ as in
No. 214/1883-84. Ends (Comm.)-fol. 22a
स रामो रामचंद्र नामा सोमयाजी कवि नैमिषारण्ये वसन् प्राज्यमद_ यत्स्वरशास्त्र तस्य यः सारो सुपयुक्तांशस्तस्य विचितिं संचयं व्यधादकरोदित्यर्थः ॥ ८५॥
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiṣa
अथ ग्रंथसमाप्ति सूचयन्नाह इतीति स्पष्टार्थः
इति श्रीमद्भरतकृतायां समरसारख्याख्यायां सुबोधिन्यां प्रांतिमं प्रकरणं समाप्तम् ॥
Reference -
अ श्रीनृपविक्रमार्कसमयात्सप्ततिक्षित स्नेहादेव विभिख्यभालमणिना काशीपुरीसंन्निधौ ।
श्रीरामानुज पुण्यकर्म भरतेनोद्दिपिता टिप्पनी
श्रीमत्काश्यपवंश भूषण मणौ श्रीप्राणनाथेऽर्पिता ॥ १ ॥ श्री ॥
See No. 132/1881-82.
- Does not appear to be very old.
समरसार with टीका
No. 1179
Size - 10 in. by 45 in.
Extent - 33 leaves ; 11 lines to a page; 30 letters to a line. Description — Thick country paper; Devanāgari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines and edges in single; red pigment used for marking the portion; folios numbered in both margins; both text and commentary complete.
Age Author of the text Ramacandra comm. -— Bharata
39 99
Begins (Text) - fol. 1b
नत्वा गुरून् समालोच्य etc. as in No. 214 / 1883-84.
Samarasara
with Commentary
1009 1886-92
Begins (Comm.)
- fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरवे नमः ॥
अभिवंद्य रामचंद्र etc. as in No. 132 / 1881-82.
fol. 96 इति भरतकृतसमरसारटीकायां स्वरभेदाः युद्धकाले जयपराजयौ च ॥
291
Ends (Text) - fol. 33a
214/1883-84.
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वसन्नैमिषे as in No.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
292
Dedängas
Ends (Comm.)-fol. 33a
___स रामचंद्रनामा सोमयाजी कविः नैमिषे भरण्ये वसन् प्राज्यं य स्वरशास्त्रं तस्य यः सारोऽत्युपयुक्तोंशस्तस्य विचिति संक्षेपं व्यकरोदित्यन्वयः
॥८५॥ इति श्रीरामचंद्रसोमयाजिविरचितसमरसारटीका भरतकृता समाप्ताः Reference-See No. 132/1881-82.
समरसार
Samara sāra with टीका
with Commentary
912 No. 1180
1891-95 Size - 8 in. by 43 in. Extent - 36 leaves ; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance: handwriting clear, legible and uniform%3; foll. 3-6 missing; fol 11 repeated; the Ms. contains both text
and commentary; incomplete. Age - Samvat 18:0 Author of the text – Rāmacandra
» » comm. - Bharata Begins (Text)-fol. 1a
नत्वा गुरूम्समालोच्य etc. as in No. 214/188-84. Begins (Comm.) – fol. 1a
श्रीकृष्णो जयति नत्वा तं परमानंदं देवदेवं सदाशिवं टीका समरसारस्य क्रियते भरतेन वै१
ग्रंथारंभे मंगलमाचरन् चिकीर्षितं प्रतिजानीते etc. fol. 124 इति श्रीभरतकृतसमरसारटीकायां स्वरभेदाः युद्धकाले जयपराजयौ च । Ends ( Text) - fol. 380
सकलस्वरशास्त्रसारमेतत् etc. up to रामो वप्तन्नैमिषे ८६ as in No. 214/1883-84
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişi
| 293
Ends (Comm.) fol. 39a
स रामचंद्र नामा सोमयाजी कविः नैमिषे भरण्ये वसत् प्राज्यं यत्स्वरशास्त्रं तस्य यः सारोपयुक्तोंशस्तस्य विचिमि संचयं व्यकरोदित्यन्वयः॥
इति श्रीरामचंद्रसोमवाजिविरचिते समरसारटीका भरतकृता समाप्ता॥
गुरूदितार्थस्य सुबोधितायै परोपकाराय तथाभ्यधा विश्रमं समितात्सारसुसंग्रहस्य टीकाकृतौ तं हरयेऽर्पयामि संवत् १८५० का मीती ज्येष्टवदि १२ बुध वासरे ।। शुभमस्तु ।। लिषतं जोसी-शंभुरामव्यासजी श्रीदेवीचंदजी स्वपठनार्थ
ज्योतिषःसमरसारटीका पत्र ३९ ग्रंथसंख्या ७५० Reference -S:e No. 132/1881-82.
सर्वमूहूर्त
Sarvamuhūrta
567 No. 1181
1899-1915 Size -8 in. by 51 in. Extent - 18 leaves; 8-9 lines to a page ; 15-16 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; edges worn
out; slightly moth-eaten; foll. 9-12 missing; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned. Subject - A treatise on Muhurtas. Begins -- fol. 16
ॐ श्रीगणेशाय नमः। अश्वनि ॥ भरणि ॥ कृत्तिका ॥ रोहणि ॥ मृगशिर ॥ आरुद्रा । पुनर्वसु ।
पूष्य।। अश्लेषा ।। मघा | etc. Ends-fol. 22a
दल नषंडपठेदिका वेदिवर्णमाहिवाटकादिकं । तव मितं वडिपापीडादिकं खटत्रयं च नव न कारयेत् ॥ १.२४॥
इति सर्वमूहूर्त संपूर्ण ॥ ॥श्री॥ शुभं भवतु ॥ श्री ॥ ज्ञाति चातुर्वेदि मोठभ. जीवनसुततापीदत्तेन लिखितंम् ।
जलान् रक्षेत्तिलाद्रक्षेत् रक्षेत् शिथलबंधनात्।। परहस्ते न दातव्यं एवं वदति पुस्तकं ।।
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
294
Pedángas
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintämaņi
551 No. 1182
1875-76 Size - 7 in. by 41 in. Extent -- 74 leaves; 14 lines to a page ; 28-30 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3B old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uoiform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse-numbers%3; incomplete.
The Ms. contains Adhyāyas 1-16.
Age-Samvat 1781. Author - Vyankatesa. Begins - fol. 18
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
श्रीमद्वेषगिरेस्तटाब्धिनिलयं श्रीवेंकटेशं गुरुं etc. fol. 7a इति प्रथमोध्यायः॥ fol. 130 इति सर्वार्थचिंतामणौ द्वि. ध्यायः ॥
fol. 740 इति श्रीसर्वार्थचिंतामणौ पोडशोध्यायः।। Ends - fol. 740
दुःखी भूढा लोकविद्वेषकर्ता काणाः पंगुनिर्धनो मानहीनः । अल्पायुः स्यात्केंद्रगाः पापखेटा ब्रह्मद्वेषी चापकीर्ति च सर्वे । ५। शंकराचार्योस्तुः ॥ लग्ने माने सत्यमेवाथ बंधौ पापाः खेटा जन्मकाले तु सर्वे ।
तिष्ठते स्वल्पमा ...... Reference -See No. 205/1883-84.
Sarvārthacintāmaņi
सर्वार्थचिन्तामणि
No. 1183 Size – 94 in. by 4 in.
451
A/1881-82
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
Extent - 105 leaves; 11 lines to a page; 35-36 letters to a line.
Description
Country paper; Devanagari characters; old in appearance: handwriting beautiful, clear and legible but not uniform; borders not ruled; edges worn out and moth-eaten; some folios slightly torn ; red pigment used for marking; complete. Age - Appears to be old.
Author
Vyankatesa.
Subject A treatise on omens and astral influences.
Begins
-
- fol. 10
-
Reference
श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीमच्छेष गिरेस्तटाधिनिलयं श्रीवेंकटेशं गुरुं नवा वेंकटनायकं त्वनुदिनं जातोय यार्यात्सुधीः ॥ ज्योतिःशास्त्र महाब्धिपारगमने वक्ष्यामि नौकात्मकं ज्योति शास्त्र विवेक पाकविदुषां सर्वार्थचिंतामणि ॥ १ ॥ etc.
Ends – fol. 1048
रविभौमार्कजाः शुष्काः सजलौ चंद्रभागवौ ॥ ....... चस्पती ज्ञेत्री सजलौ जलराशिगौ ॥ १ ॥
कुंभकर्कटको मीनमकरालितुलाधराः ॥
.... जला राशयः प्रोक्ता निर्जलाः शेषराशयः ॥ २ ॥
इति सर्वार्थचिंतामणिः समाप्तः ।
पंचनदीस्थ दिवाकर दैवज्ञस्य पुस्तकं तेनैव लिखितं स्वार्थं परार्थ च ॥
श्रीसांब सदाशिवार्पणमस्तु ॥ संग्रहे ॥
Then follow four verses.
See No. 205 / A-1883-84.
295
सर्वार्थचिन्तामणि
No. 1184
Sarvārthacintāmaṇi
205
A/1883-84
Size – 88 in by 62 in.
Extent - 95+ 8 (103) leaves ; 14 lines to a page; 25 letters to a line. Description – Country paper; Devanāgarl characters; old in appear - ance ; handwriting bold, clear and legible; borders of the first
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
296
Vedangas
few follos ruled in single red lines; the rest have no borders ruled. slightly brittle leaves ; edges of the some folios slightly worn out; complete.
Age - Appears to be old. Author – Vyankaļaśarmā. Subject -- Astrology. Begins - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नमः। ॐ श्रीमच्छेषगिरेस्तटाधिनिलयं श्रीवेंकटेशं ....रु नत्वा वेंकटनायकं त्वनुदिनं जातोथ पर्यात्सुधीः ज्योतिःशास्त्रमहाधिपारशमने बक्ष्यामि पोतात्मक
ज्योतिःशास्त्रविवेकपाकविदुषा सर्वार्थचिंतामणि १ etc. fol. 90 इति श्रीसर्वार्थचिंतामणौ जातके प्रथमोध्यायः ।
fol. 174 द्वितीयोध्यायः Ends - fol. 950
पापास्तदानव्ययं यत्रादा पतिः शुभः सुतमृतं पापोवपत्यमान् पुत्रो शौर्यादकोणवर्गवशितो वेत्मजान कोणपाधीस्थाश्चेद्वसुनंदनातदप्रतिं पापास्तदा कुर्वते केंद्रेशायदि तत्र पापपतयश्चेद्य । फलं पूर्वोत्यस्था यदि पुत्रयोस्तु न मृतिम्मि ॥
सर्वार्थचिंतामणि समाप्ता॥ कस्यचिजन्मपम्पा दशमांशे मित्रामित्रचक्र
Then iollow some 8 extra leaves. References — Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7030;
ii, 168a, 23.a; iii, 146a. B - Descriptive Catalogues :-R. Mitra, Notices No.
2870%; I. O.Cat. Nos. 3108 and 6450%; Mad. Des. Cat. Nos. 13908-12.
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintāmaņi
906 No. 1185
1884-87 Size — 101 in. by 41 in. Extent - 30 leaves; 13 lines to a page ; 40 letters to a line.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
297
Description -Country paper 3, Devanagari characters%3 old in appear
ance; bandwriting small but clear and legible; borders ruled in triple red lines; folios Dumbered in both margins; the Ms.
contains Adhyayas 1-12 only. Age-Appears to be old. Author - Vyankatesa. Begins -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः। ॐ नमो व्यक्तनिदानाय ॥ श्रीगुरुचरणारविंदाभ्यां नमः॥
॥ श्रीमच्छेषगिरेस्तटाधिनिलयं etc as in No 205/1883-4. fol. 8. इति सर्वार्थचिंतामणौ संज्ञाध्यायः प्रथमः समाप्तः ।।
fol. 144 इति श्रीसर्वार्थचिंतामणौ द्वितीयोध्यायः ॥२॥ Ends - fol. 50a
चिंतामणौ मया प्रोक्तं संख्यायुश्च मनीषिणां ।। यदुक्तं पूर्वकैः सर्व तत्तदेव मयाधुना ॥ ६३ ॥ इति श्रीसर्वार्थचिंतामणौ द्वादशोध्यायः । दशानुरोधेन फल वदंति मुनीश्वरा जातशुभाशुभं तत् सारं समुद्धृत्य तदेव वक्ष्ये भेदं यथा विस्तरतो दशानां ॥
दीप्तः स्वस्थः समुदितः शांतो हीनोति ...... Reference - See No. 205/1883-84.
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintāmani
1012 No. 1186
1886-92 Size - 101 in.by 43 in. . Extent -82 leaves; 11-12 lines to a page; 32-36 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible but rather careless and also not uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; white chalk also occa.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
298
Vedangas
sionally used ; edges worn out and moth-eaten; foll. 52, 53 repeated.
The Ms. contains Adhyāyas 1- 16.
-
Age
Author – ' Vyankatesa
Begins -- fol. 16
Appears to be old.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
श्रीमच्छेष गिरेस्तटाब्धि निलयं etc. as in No. 205 / 1883-84.
fol. b इति प्रथमोध्यायः ॥
fol. 15a इति सर्वार्थचिंतामणौ द्वितीयोध्यायः ॥
fol. 79a इति श्रीसर्वार्थचिंतामगौ षोडशोध्यायः
Ends – fol. 79b
......
यद्रा संस्थितस्तस्मिन गुरौ प्राप्तै मृतिस्तदा गुलिक स्थितनवां रौ चरति रविस्थितद्वादशांशे ... द्रे चरति सति उभयोर्योगकाले मृतिः लग्नमांद्योः स्फुटयुतिराशिकशस्य दशापामृतिः ॥ यद्वा योगराश्यं शपदशायां योगरांशी पद्धतौ वा ॥
Reference - See No. 205 / 1883-84.
सर्वार्थचिन्तामणि
No. 1187
Size -
Sarvārthacintamani
1013
1886-92
81 in. by 4 in.
Extent -- 248 leaves; 6 lines to a page; 22-23 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in appeararce; handwriting bold, clear, legible and uniform ; edges in single; folios used for dandas and
borders ruled in double red lines and numbered in both margins; red ink colophons.
The Ms. contains Adhyāyas 1 16,
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiş?
299
Age - Samvat 18.3 Author - Vyankatesa. Begins - fol 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥
श्रीमच्छेषगिरेस्तटाधिनिलयं श्रीवेंकटेशं गुरुं etc. fol. 24b इति प्रथमोध्यायः ॥ Ends - fol. 2480
पुत्रे शोर्यादकोणवर्गवशितो वेमजान् काणपाधी स्थाश्रेद्वसुनंदना ... तगृतिं पापास्तदा कुर्वति केंद्रशा यदि तत्र पापपतयश्चेद्वा फलं पूर्वत्पय
स्थो यदि पुत्रयोस्तस्मृति स्मि ... राम ॥ संवत् १८३३ Reference - See No. 205/1883-84.
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintāmaņi
587 No. 1188
1695-1902 Size - 11} in. by 4} in. Extent -- 62 leaves; 12-14 lines to a page; 45-55 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old it appear.
ance; handwriting small and clear but not quite uniform; red pigment used for colopbons and topical headings; edges worn out; extremely moth-eaten ; the Ms. contains Adhyayas 1-16%3
the folios are numbred as 1-47 and 1-15. Age - Saka 1735. Author - Vyankatesa.
Begins - fol. 10
............नमः ॥ श्रीमहेशगिरेस्तटाधिनिलयं श्रीव्यंकटेशं गुरूं नत्वा व्यंकटनायकं त्वनुदिनं जातोथ यार्थात्सुधीः ॥ ज्योतिःशास्त्रमहाब्धिपारगमने वक्ष्या .. ज्योतिःशास्वविवेकपाकविदुषां सर्वार्थचिंतामणि etc.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
300
Vedāngas
Ends-fol. 150
विद्यावादं कृषेशं कार्यहानि पदभ्रम । वहि चोरारिभीतिं च लभते नात्र संशयः ।। २० ॥ १७१९
इति शुक्रांतर्दशाफलानि ॥ इति सर्वार्थचिंतामणौ षोडशाध्यायः ॥ शके १७३५ श्रीमुखनाम संवत्सरे चैत्रशुद्ध १३ भौमे इदं सर्वार्थचिंतामणि. नामकं पुस्तकं भाग्यनगरे लिखितं ॥ श्रीरामचंद्रार्पणमस्तु । श्रीअन्यक्काय गुणातीताय सञ्चिदानंदाय नमः । इदं सर्वार्थचिंतामणिनामक पुस्तकं सखाराम
शुक्न भाग्यनगरे लिखितं ॥ श्री . श्री। श्री। Reference -- See No. 205/A1883-84
588
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintāmani No. 1189
18-5-1902 Size - 1. in. by 5, in. Extent – 123 leaves; 9 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagaricharacters%3 old in
appearance ; handwriting bold, clear, legible and uniform%3B white chaik and yellow pigment used for corrections; edges worn out; slightly moth-eaten ; red pigment used for marking
the colophops and topical headings; complete. Age - Appears to be old. Author - Vyankatesa. Begins — fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः।
श्रीमच्छेषगिरेस्तटाब्धिनिलयं etc. as in No 205/A-1883-84. fol. 11b इति प्रथमोध्यायः
................... fol. 122b इति श्रीसर्वार्थचिंतामणौ षोडशोध्यायः Ends - fol. 123a
स्वेशेक्षिते लग्नगते क्रमांशे जीवेन दृष्टे धनराशियेन स्वनीचभंगादि महीपयोगे जातोपि भूमेरधिपत्यमेति १०
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
301
एवं चिंतामणौ प्रोक्त वेकटेशेन धीमता नीचभंगादियोगार्थ राजयोगादिजं फलम् ११ १७३६
समाप्तोयं ग्रन्थः छ छ छ छ Reference - See No. 205/A-1882-84.
सर्वार्थचिन्तामणि
Sarvārthacintāmaņi with टीका
with Commentary
1014 No. 1190
1886-92 Size - 11} in by 5 in. Extent-36 Jeaves%3 10-11 lines to a page3; 30-35 letters to a line. Description- Modern country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting beautiful, legible and uniform; text in the middle with the commentary above and below it; folios numbered in both margins%3; the Ms. contains the संज्ञाध्याय
only. Age-Sarivat 1934. Author of the Text - vyankate sa.
, , Comm. - Miśra Divānacandra or Divānanda. Begins ( Text ) - fol. 10
॥श्रीमच्छेषगिरेस्तटाब्धिनिलयं etc. as in No. 1033/1886-92. Begins (Comm.)-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ संप्राप्यापि विवेकबोधचतुरां सर्वार्थचिंतामणिं संतो नैव गताः परं पदमथ ब्रह्माद्वयं यं विना तं नत्वा गुरुतातपादयुगलं स्वामिष्टसिद्धिप्रदं तत्रादेशविधे विधानमखिलं सम्यग्ब्रुवे स्पष्टतः १et:.
Ends (Text)-fol. 35b
संज्ञाध्यायो वर्णितः सर्वसास्त्रसारांबुद्या सर्वलोकोपकारं ॥ सद्यत्सर्व वंकंठेशेन वुद्याततत्पाके योजयजेतत्फलानि ॥ १०॥ इति सर्वार्थचिन्तामणि संज्ञाध्यायः ॥ .
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
362
Vedāngais
Ends (Comm.)-fol. 350
एतदुपसंहरति ॥ संज्ञेति ॥ एतदुपयुक्तकलपाकशुष्ककजातकादिभ्यः संज्ञायाँ अध्याया। अधिपूर्वकादिङ अध्ययने धातोर्चचिरूपं ॥ ___ इति श्रीमज्ज्योतिर्वितिलकमिश्रदिवानंचदकृतसर्वार्थचिंतामणौ संज्ञाध्यायार्थावगति प्रथमा ॥ श्रीरस्तु ॥ संवत् एकोनविंशतिशताधिकचतुस्विंशतिमेन्दे लिखीतम् छ छ छ छ छ
साठिसंवत्सरी
Sāthisamvatsari (संवत्सरफल)
(Samvatsaraphala)
584 No. 1191
1895-1902 Size -91 in. by 4: in. Extent - 14 leaves; 13 lines to a page; 35–36 letters to a lines.
Description -Country paper: Devanagari characters with पृष्ठमात्राs%3B
old and blackish in appearance; handwriting clear. legible and uniform; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking the portion; blank space in the middle of folios; complete.
The Ms. contains the संवत्सरफलs of all the 60 संवत्सरs.
Age -Samvat 1703
Author-Durgadeva . Begins — fol. la
॥ॐ॥ पंडितश्री ... विमलगणि ...... (letters not legible) ............ ते सहात्मने।
टीकासारं प्रविक्षामि । संवत्सरेषु निश्चयं १ | etc. fol. 2a इति दुर्गदेवकृतं अर्धकांडविभवफलं ॥ Ends — fol. 140
... सं० १५६० वर्षे क्षयनाम संवत्सरे राहुस्वामी चैत्र इ गडापडसि वैशाषि उत्पात नवी मुंद्रा भाषाढि मरकी अतिवाउलिहोसि श्रीवणि मेघपाचसिचतुष्पदपीडा भाद्रवि अन्नसमता मासोइ मेह रोग हुसि । कार्तिक समता मागसिर रोग पोषि मेघवृष्टि भतिक्षयनाम संवत्सरफलं ॥
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
Jyotişa
इति श्रीसाठिसंवत्सरी संपूर्ण भवति सं. १७०३ वर्षे फागुणवदि १३ भौमे लखितं गजपाटकमधे मुनिसाधुविमलगणि स्ववाचनायें ॥ सुभं भवतु ॥ कल्लाणमस्तु
सामुद्रिक
No. 1192
Size - • 8 in. by in.
Extent – 16 leaves ; 8-9 lines to a page ; 25-28 letters to a line.
Description Modern paper with watermarks; Devanagari characters; handwriting clear and legible but not quite uniform; edges moth-eaten ; complete.
Age Saka 1701
Author – Not mentioned.
Subject - Palmistry.
Begins — fol. 16
श्रीगणेशाय नमः
आदिदेवं प्रणम्यादौ सर्वदर्शनं ॥
सामुद्रकं प्रवक्ष्यामि सुभगं पुरुषस्त्रियं ॥ १ ॥ etc.
fol. 26 इति सामुद्रिके पुरुषलक्षणोध्यायः
Ends fol. 164
303
क्षाभ्यं विबुधै स्त्रीणां लक्षणं चाप्ललक्षणं ॥ कुलवृद्धिर्यशोवृद्धिलक्ष्मी वृद्धिर्भवेद्यतः
Samudrika 452 A/1881-82
भग्नपृष्टिकटिग्रीवस्तब्धदृष्टिरधोमुखं ॥
कष्टेन लिखितं ग्रंथं यत्नेन प्रतिपालयेत् ॥
स्वार्थ परार्थं च ॥ छ ॥
इति सामुद्रिकं संपूर्ण ॥ श्री शके १७०१ विकारी संवत्सरे ज्येष्ठे मासि संपूर्ण महादेवो जयति ॥
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
304
Vedāngas सामुद्रिक
Sāmudrika
727 No. 1193
1883-84 Size — 127 in. by 44 in. Extent - 1 leaf; 18 lines to a page; 55 letters to a line. Description - Modern paper; Devapāgarl characters ; not very old in
appearance; handwriting small but clear, legible and uniform;
borders ruled in double black lines; incomplete. Age - Modern. Author - Not mentioned Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः॥ अथ सामुद्रिके पुरुषलक्षणानि । आनीय कुंकुमारक्तं सूत्रं च त्रिगुणीकृतं ॥ धृत्वा नत्वा गणाध्यक्षंमुर्वीकृतमुदङ्मुखं
परिमेच्च पुमान्वालमापादतळमस्तकं ॥ etc. Ends - fol. 10
द्विगुणकटुकषायप्रायमुर्वीतलज्जा. ललदतिविपुलोष्टी दुखसाध्या प्रयोगे॥ बहिरपि तनुलोमात्यंतमंतर्विशालं वहति जघनरंध्र हस्तिनी गद्गदोक्तिः॥२॥छ ।
सामुद्रिक
Sāmudrika
1015 No. 1194
1886-92 Size - 11 in. by 51 in. Extent -14 leaves%3; 11 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old and rather
musty in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges also ruled in double red lines; red ink used for headings: yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out; complete.
to a page scari charact cible and culed in
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
305
| The Ms. contains two chapters describing the स्त्रीपुरुषलक्षण.
Same as No.569/1899-1915. Age-Samvat 1839. Author - Not mentioned
Begins - fol. 10
॥स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ।। आदिदेवं प्रणम्यादौ सर्वशं सर्वदर्शनं
सामुद्रिक प्रवक्ष्यामि सुभगं पुरुषस्त्रियोः॥१॥etc. Ends — fol. 136
पमिनी प्रेम वांच्छंति द्रव्य वांच्छंति हस्तिनी चित्रिणी मान वांच्छंति कलह वांछंति शंखिनी॥१८॥ ज्ञातव्यं विबुधै स्रणां लक्षणं वाप्यलक्षणं ॥ कुलवृद्धियशोवृद्धि लक्ष्मीवृद्धिर्भवेद्यतः॥ ६९॥
इति श्रीसामुद्रिके स्त्रीयातिलक्षणाध्यायः समाप्तः॥ संवत् १८३९ माघशुदी ५ बृहस्पतवार ।। लिषतं इतिश्वरीदास वाहादरगढमध्ये॥
Then follow a few lines.
: सामुद्रिक
Samudrika No. 1195
1016()
1885-92 Size - 11/in. by 4kin. Extent - fol. 1a to 7b leaves; 10 lines to a page; 34-35 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा:
bandwriting bold, clear and legible, borders ruled in two double black lines; red pigment used for verse-numbers and topical headings; red circular disis in the centre of folios and in the margios on one side of folios; edges worn out; complete.
__ The Ms. contains another work called the स्वप्नाध्याय. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned
...39
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
306
Vedangas
Subject - Palmisiry. Begins - fol. la
॥ॐ नमो गणपतये ॥ सामुद्रिकं प्रवक्ष्यामि । सुभगं पुरुषस्त्रियो॥
पूर्वमायु परीक्ष्येत । पश्चालक्ष्यणमादिशेत् ।। १ etc. fol. 2a इति श्रीसामुद्रिकपुरुषलक्षणं समाप्तमिति ॥ छ । Ends -- fol. 76
पद्मिनी सा च नारी ॥ १३१ दीर्घागुलि दीर्घबाहुश्च दीर्घपादासमं मुखी ॥ दीर्घनिद्रा चतुष्टो च ग्रीष्मे च रमते सदा ।। १३२ ॥ छ । इति श्रीसामुद्रिके स्त्रीपुरुषलक्षणं समाप्त ॥ छ ।
सामुद्रिक
Samudrika
1017 No. 1196
1886-92 Size -78 in. by 41 in. Extent-27 leaves; :-10 lines to a page%3 22 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance: handwriting not quite clear, also not uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; edges of some folios slightly worn out; the Ms. contains the
Prakrit rendering also; complete. Age - Appears to be old. Author - Not mentioned Begins - fol.10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ देवदेवं प्रणम्यादौ। सर्वशं सर्वदर्शनं ॥
सामुद्रिकं प्रविक्ष्यामि सुभग पुरुषस्त्रियोः॥१॥ etc. Ends - fol. 260
पनिनी दतशोभा च । दतोत्रंता च हस्तिनी। शंखिनी दीर्घदंता च । समदता च चित्रिणी ॥ १९३
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
307
jyotişa पंमिनीना दांतरूडाश्चेत हुइ । हस्तिनीनिई ति श्रीसामुद्रके लक्ष्मीनारायणवर्णनं ।।
दक्षिणा दक्षिणे भागे यस्य लक्ष्मी प्रवर्तते तस्या लक्ष्मी प्रजायते । कमलाकर इश्वरः ।। ॥ १ ॥
ग्रथसंख्या ३०० ॥ सामुद्रिक संपूर्ण समाप्त ।। सं ... वर्षे लिषितं ॥ अपर जयदेव लषतं कीटीकाबद्धश्लोक ३००॥
तैलाव जलाद्रक्षेद्रक्षे शथलबंधना।। परहस्ता गता रक्षेत् एवं वदति पुस्तिका ॥
सामुद्रिक
Samudrika
984(2) No. 1197
1887-91 Size - 9 in. by 41 in. Extent - 20 to 4a leaves; 16 lines to a page; 40-42 letters to a line Description - Country paper; Devanāgarī characters; old in appear
apce; bandwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in triple red lines; red pigment used for marking verse-numbars and colophoos; edges extremely worn out; complete.
This is one of the works in the Ms.
Age - Fairly old Author - Not mentioned Subject - Palmistry Begins - fol. 2a
अथ सामुद्रक॥ हस्तरेषाफलं ॥ यस्य मीनसमा रेषा । कर्म सिद्धि प्रजायते। धनाढिस्तु स विज्ञेयो बहुपुत्रो न शंशयः ॥ १ ॥ तुला च मन्मथं वज्जं करमध्ये तु दृश्यते।
वाणिज्यं सिद्धयते तस्य पुरुषस्य निशंसयः। २॥ etc. fol. 3a इति कररेषा संपूर्ण ॥
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
308
Vedāngas
Ends - fol. 3a
ललाटव्यंगुलं यस्य शिरो रोमं विवजितं । निर्मलं सुसमं दीर्घः । मायुः पूर्ण विनिर्दशेत् । २६ ॥ इति सामुद्रकं संपूर्ण
सामुद्रिक No. 1198
Samudrika
526 1892-95
Size. -91 in. by 43 in.
Extent - 14 leaves; 11 lines to a page ; 34-35 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders not ruled; edges worn out; complete.
Age-Samvat 1770 : Saka 1635
Author-Not mentioned
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः मादिदेवं प्रणम्यादौ सर्वशं सर्वदर्शनं सामुद्रकं प्रवक्ष्यामि शुभं पुरुषलक्षणं १ पूर्वमायु परीक्षते पश्चालक्षणमेव च
आयुषी हीनपुंसस्य लक्षणैः किं प्रयोजनं २ etc. Ends - fol. 14a
ज्ञातव्यं विबुधै स्त्रीगो लक्षणं वाप्यलक्षणं कुलवृद्धियशोवृद्धिलक्ष्मोवृद्धिर्भविष्यति १७ . इति समुद्रके स्त्रीणां लक्षणानि
इति सामुद्रकं समाहमितिः संवत् १७७० शाके १६३५ श्रावणशुक्ल १० भौमवारे लिषतं मनसाराम अंबावतीमध्ये लिखायतं दवे-सीतारामजी शुभमस्तु भवतः श्रीरस्तु कल्याणमस्तु ग्रथसंख्या ३००।।
-
-
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
सामुद्रिक
No. 1199
Size - 9 in. by 43 in.
Extent - 17 leaves; 10 lines to a page; 28 letters to a line.
Description Thick country paper; Devanagari characters; old in appearance ; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled ; complete ; the Ms. contains two chapters viz. पुरुष. लक्षणाध्याय and the स्त्रीलक्षणाध्याय.
॥ ॐ ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ आदिदेवं प्रणम्यादौ सर्वज्ञं सर्वदर्शनं ॥
सामुद्रिकं प्रवक्ष्यामि सुभगं पुरुषस्त्रीयोः ॥ १ ॥
fol. 29 इति सामुद्रिके पुरुषलक्षणाध्याय प्रथमं ॥ Ends - fol. 17a
The work is identical with the work described in the B. B. R. A. S. Des. Cat. Vol. No. 402.
Appears to be old
Age - Author - Not mentioned Begins – fol. 10
-
309
ज्ञानातव्यं वबुधैस्त्रीणां लक्षणं चापलक्षणं ॥
कुलवृधी वनोवृधी लक्ष्मीवृधी भवे यथा ॥ १० ॥
Samudrika
569
189-1915
-
इति श्रीमुद्र स्त्रीणां जातीलक्षणाध्याय संपूर्णम् ॥ श्रीरस्तुः ॥ शुभं भुयात् ॥ श्री ॥
सामुद्रिक
No. 1200
Size
72 in. by 4 in.
Extent – 13 leaves; 13 lives to a page; 38 letters to a line.
Description Modern paper; Devanagari characters; blue in appearance ; handwriting small but clear, legible and uniform; borders
Samudrika
190
1902-1907
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
310
Vedangas
not ruled; folios numbered in both margins; the Ms. contains हस्ताध्याय and शुभाशुभलक्षणाध्याय.
Same as No. 569/1899-1915.
Age -A modern copy
Author – Not mentioned.
Subject - Palmistry. Begins - fol. 1b
ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ सामुद्रिक लक्षणे हस्ताध्यायः
नारदः
सर्वलक्षणमध्ये तु इस्तलक्षणमुत्तमं । भोगमुक्तिविनिर्दिशों नारदस्य वचो यथा १ etc.
fol. 46 इति सामुद्रिकलक्षणे हस्ताध्यायः १
Age -
Ends - fol. 130
ज्ञातव्यं विबुधै स्त्रीणां लक्षणं शुभलक्षणैः कुलवृद्धि यशोवृद्धिर्लक्ष्मीवृद्धिर्भवेद्यतः २० ॥ 11 इति सामुद्रशास्त्र स्त्रीलक्षणे शुभाशुभलक्षणाध्यायः ॥
सामुद्रिक with टीका ( in Vernacular )
No. 1201
Size - 10 in. by 4 in.
Extent – 15 leaves; 13 lines to a page; 30 letters to a line. Description
Samudrika with Commentary (in Varnacular)
Samvat 1602.
1:0 1871-72
Country paper; Devanagari characters with gas; very old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines; edges extremely worn out; blank space left in the middle of the folios; marginal additions; fol. 5 missing; the Ms- contains a commentary in Gujarati.
The Ms. contains 2 Adhyāyas only.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
Author of the text
33 99
comm. -
Begins (Text ) - fol. 1a
Not mentioned.
Begins (Comm.) - fol. 1a
Ends (Comm.)
-
Jyotisa
33
॥ ॐ नमो श्रीगणेशाय ॥ प्रणम्य श्रीपतिं भक्त्या । गणेशं सारदा गुरं । सामुद्रिकं प्रवक्ष्यामि नृणां लक्षणमुत्तमं । स्त्रीणां लक्षणं प्रोक्तं । नृणां लक्षणमुच्यते ॥ १
श्रीपति वासुदेवनि नमस्कार करी अनइ गणेशसरस्वती गुरुनइ सामुद्रिक शास्त्र बोलीशह । etc.
fol Ica इति श्रीसामुद्रिके । नारदसमीपे लक्ष्मीहरिवर्णनं नांम प्रथमोध्यायः ॥ Ends (Text) - fol. 15a
पंकजासनलयेन पद्मिनी । वेणुदारितपदेन शंखिनी ।
स्कंधपादयुगलेन हस्तिनी । नागरेण रमयंति चित्रणी ॥ ६ ॥
311
- fol. 15b
पंकजानि रमतां पद्मिनो । वेणुदारितपगि रमतां शंखिनी । लयपामि । कांधिपगचडावि हस्तिनी । लयपामि । नागर रमतां चित्रणी लयपांमि ॥
इति सामुद्रिके समुद्रप्रणीते । नारदसमीपे लक्ष्मीहरिवर्णनो र्नाम द्वितीयोऽध्यायः ॥ ॥ श्रीरस्तु ॥ सं० १६०२ वर्षे आषाढमासे शुक्लपक्षे द्वितीयां तिथौ गुरवारे | भीनमालगच्छे वा० श्रीजिनतलिक मु. भाणा लषितं ॥
सामुद्रिकचिन्तामणि
No. 1202
Size
11 in. by 5 in.
Extent – 31 leaves; 13 lines to a page ; 50 letters to a line.
Description Thick country paper; Devanagari characters; new in appearance; handwriting beautiful, clear and uniform ; borders not ruled; folios numbered in both margins; red pigment used for marking the portion; the Ms. contains the first chapter only.
The Ms. is copied by one Nārāyaṇa Mehendale at Benares.
Samudrikacintamani
988
1887-91
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
312
Vedangas
Age - Samvat 1931 : Saka 1796 Author-Madhava
Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ तनुरोमकेशदशनामृद्वंगीमुदहेस्त्रियं ।। पृथ्वीचंद्रोदये शालातपः
हंसस्वरां मेघवर्णा मधुपिंगललोचना ॥ Ends-fol. 314
पलक्ष्म पुनः शुभमपि कररेखाप्रभृतिकं च संवदति ॥ वात्द्याभ्यंतरपरं तत्र समुद्रण निर्दिष्टं ॥ इति श्री श्रीग्रामकरोपनाम्ना माधवकृते सामुद्रिका. चिंतामण प्रथमोध्यायः ॥ १ ॥
- इदं पुस्तक मेहेदळे इत्युपनाम:ोविंदात्मनारायणेन लेखनं ।। संवत् १८३१ शके १७९६ व्ययनामसंवत्सरे दक्षिणायने हेमंतऋतौ गिशीर्षे मासे शुक्लपक्षे दशम्या तिथौ भृगुवासरे सायंकाले श्रीगंगाकाशीविश्वेश्वरसन्निधौ समाप्तः॥छ ।
Then follow a few lines. References - M«s. A - Aufrecht's Catalogus Catalcgorum :- i, 7112 ;
iii, 1470 (the present Ms.) see also Bhara.
Jyo. p. 292. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss Cat.
No.719.
सामुद्रिकतिलक or
Sāmudrikatilaka or नरलक्षण
Naralaksana
75 No. 1203
1872-73 Size -10d in. by 4g in. Exjent – 18 leaves; 17 lines to a page; 55 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs;
oid in appearance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; blank space in the centre of folios; edges of some folios slightly worn out; complete.
The Ms. was copied by one Indravijayagani.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
313
Age -Appears to be old. Author: Durlabharaja Subject - Palmistry Begins - fol. 10
|| ॐ नमः॥ श्रीपतिनाभिप्रभवः कनकच्छाय प्रयच्छतु शिव वः। कल्पादिसृष्टिहेतुः । पद्मासनसंस्थितो देवः ॥ १॥...... खंडीभूतानि पुनः पिंडीकृत्याखिलानि तान्यधुना।
सामुद्रिक शुभाशुभमिह । किंचिद्वच्मि संक्षेपात् ।। ४ ॥ etc. fol. 7a इति महत्तमश्रीनरसिंहात्मजदुर्लभराजविरचिते सामुद्रिकतिलकापरनाम्नि
नरलक्षणशास्त्रे शारिरीकाधिकारः प्रथमः ॥ १॥ fol. 9b इति ......... शारिरीकाधिकारो द्वितीयः ।। Ends - fol. 18a
सामुद्रिक तिलकाख्यं । पुरुषस्त्रीलक्षणं प्रपंचभयात् दिग्मात्रमत्र गदितं । सोपि समुद्रोद्रियदनंतः ॥ ४६ ।।
इति श्रीमत्तहत्तमश्रीनरसिंहात्मजदुर्लभराजविरचिते सामुद्रिकतिलकापरनाम्नी स्त्रीलक्षणशास्त्रे वर्णाद्यधिकारस्तृतीयः॥३॥
Then follows the Prasasti in 10 verses. इति सामुद्रिकपुरुषाभिधानं पुरुषस्त्रीलक्षणं समाप्तः ॥
भार्याशत ८००। ग्रंथाग्रंथश्लोकसंख्या सहस्र १००० प्रमितम्म् ॥ पंडित
श्रीविनयविजयगणिशिष्य पं. इंद्रविजयगणि लिपीकृतं ।। श्री References -- Mss. -A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7100:
iii, 147a. B- Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
of this work see B. B. R. A. S. Des. Cat. No. 401.
सामुद्रिकनष्टजातक
Sāmudrikanastajātaka
56
No. 1204
1919-24
Size -113 in. by 4g in.
...40
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
314
Vedangas
Extent -11 leaves; 9 lines to a page; 36-38 letters to a line. . Description - Country paper; Devanagari characters; not old in
appearance; handwriting beautiful, clear and uniform ; borders ruled in triple balck lines; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins; borders slightly moth-eaten; complete.
The portion in the present Ms. appears to be a part of a bigger work called Jätakasudhākara. The years takeo
for calculation are Saka 1693-94. Age-Saka 1765 Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। यं नामधेयं सकलार्तिभंजनं यत्कीर्तितं वै कलिकल्मषन्नं ।।
यो वै रसानां यशसां स्वरूपो देवः स पायात्करुणानिधिनः ॥ १॥ etc. fol. 3a इति सामुद्रिको दिते जातकसुधाकरे प्रथमावतंसे त्रिरेखासंज्ञाविभाग
योगो नाम प्रथमोध्यायः॥ Ends - fol. 11a
शके १७६६ क्रोधी नाम संवत्सरे दक्षिणायने वर्षाऋतौ श्रावणकृष्णप्रतिपतिथौ स.म्यवासरे प्रातःकालसमये पुस्तकं लिखितं समाप्तं ॥
वझे इत्युपनाम आनंतात्मजसनगोविदेन लिखितं । ज्योतिषो नाम दिनकरस्यायं ग्रंथः ॥ भन्नपृष्टि ...... एवं वदति पुस्तकं ॥ छ । Then follows the अनुक्रमणिका.
सामुद्रिकशास्त्र
Sāmudrikaśāstra
348 No. 1205
1879-80 Size - 101 in. by 43 in. Extent - 25 leaves; 15 lines to a page ; 42 44 letters to a line. Description - Country paper; Devanagarl characters with पृष्ठमात्राs;
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotişa
315
borders ruled in two double black lines; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; blank space in the
centre of folios; moth-eaten; complete. Age – Appears to be old. Author - Durlabbaräja, son of Narasimhadeva Begins - fol. 1b
॥ ॐ ॥ अहं श्रीपतिनाभिप्रभवः कनकच्छायः प्रयच्छतु शिवं वः कल्पादिसृष्टिहेतुः पद्मासनसंस्थितो देवः १ स्फुरदेकलक्षणमपि त्रैलोक्यविलक्षणं वपुर्यस्य
अविकलविशदब्रह्मा ब्राह्मी सा देवभा जयति २ etc. fol. 104 इति श्रीमंत्रिनरसिंहदेवसुतदुर्लभराजविरचिते सामुद्रिकशास्त्रे तिलका.
परनाम्नि नरलक्षणशारीराधिकारः fol. 134 इति ...... शारीरिकाध्यायो द्वितीयः । Ends — fol. 240
इति श्रीनरसिंहदेवसुतदुर्लभराजविरचिते सामुद्रिकतिलकापरनाम्नि स्त्रीलक्षणशास्त्रे वर्णाद्यधिकारस्तृतीयः छ
अत्रास्ति कोपि वंशः प्राग्वाटाख्यस्त्रिलोकविख्यातः नृपसंपदि वृद्धायामनलंबनयष्टिरभवद्यः ८७
आसीत्तत्र विचित्रश्रीमच्चाहिल्लसंज्ञया ज्ञात: etc. upto as in No. 75/1872-73; then we have
इति श्रीनरसिंहदेवसुतदुर्लभराजविरचिते सामुद्रिकशास्त्रे पुरुकशाने पुरुषस्त्रीलक्षणं समाप्तं छ
आर्याशत ८०० ग्रं० १०८०
Then follow 2 verses. Reference -See No. 75 of 187-73.
सायनसिद्धान्त with टीका
Sāyanasiddhānta with Commentary
570 1899-1915
No. 1206 Size - 8} in. by 4 in.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
316
Vedāngas
Extent - 37 leaves ; 11-12 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanāgarl characters ;
edges blackish in appearance; handwriting small but clear and legible; borders not ruled; red pigment used for marking the portion%3B the Ms. contains the text and the commentary; incomplete.
Age -A modern copy Author cf the Text -- Not mentioned
" , Comm.- , Begins ( Text) - fol. 10
विश्वं व्याप्य स्थितो यः सकलसुरनरै दितः श्रीनिवास स्तेजोमूर्तिः कृपालुर्मुनिवरनिकरैर्शानदृष्टयैव गम्यः ॥ ध्यांतं हत्यासुबोधं सुखकरममितं सच्चिदानंदरूपः
स्वातेनद्भक्तियुक्त व्यपगतदुरिते सर्वदा मे व्यनक्ति ॥ १ ॥ etc. Begins (Comm.)- fol.b
॥ श्री महागणपतये नमः॥ सिद्धांतादि सार्वभौमं भजन राम जगद्भुरुं॥
विवृणोमि निजग्रंथं परबुध्याज्ञतुष्टये ॥१॥ etc. Ends (Text)- fol. 37b
प्रत्यंशजीवास्त्रिगृहद्युमौर्ष्या क्षुत्याहृताः स्वस्व दिनज्ययाप्ता। चापानि पूर्व तु यथागतं स्याध्यादीनि हीनानि निजाद्यकेन ॥ ८४ ॥
तानि क्रमान्मेषमुखांशतः स्युः प्रत्यंशकानामुदयांशसंख्या ।
. अथो क्रमा ......... Inds (Comm.) - fol. 370
अथ वक्ष्यमाणराध्यदोरंतरसाधनोपयुक्तानिरक्ष्य देशोदयांशान्मेषादिषयां प्रत्यशं पद्याभ्यामाह etc.
सारङ्गसमुच्चय No. 1207
Sārangasamuccaya
907 1884-87
Size - 8} in. by 4 in.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
317
Extent -45 leaves%3; 8 lines to a page; 25-26 letters to a line.
Description - Modern paper with watermarks; Devanāgari characters;
new in appearance; handwriting clear, legible and uniform; red pigment used for marking; borders not ruled; folios numbered in both margins; edges of some folios slightly worn out foll. 1 and 2 missing; incomplete.
A work called Vivāha patala, being a section of Sārangisárasamuccaya, is attributed to one Śárngapāņi lo I. O. Cat. No. 30:6. It is however, difficult to say whether the present work is identical with the Sārangasa muccaya of Sārngapāņi.
Age - A modern copy
Author - Sārngapāņi ? Begins abruptly - fol. 3a
... गृहमैत्रिगुणा: पंच द्वौ शुभौ द्वावनिष्टदौ ॥
सम एको बुधैज्ञेयो बलाबल विचारकैः ॥ १९॥ भायुष्यं प्रथमा प्रिति द्वितियेन्यत्समे समं ।।
चतुर्थे मानसं वैरं मायुक्षरति पंचमे ॥ २०॥ etc. fol. 9b इति सारंगिसमुच्चये राशिकूटाध्यायः ॥ १ ॥ Ends — fol. 47a
नवेति यो जातककर्मपद्धति न ब्रह्मसिद्धांतभवानपि ग्रहात् ।। यात्राविवाहोदिषु कालसूचको ज्ञेयोत्र मृत्युः स तु रूपधारी । ३४ ॥ परिद्वाहिकं शास्त्रं निमित्तशकुनादिषु ॥ दद्यात्केन्याय आदत्ते त्रिवर्ग स्यात्ततः परः॥३५॥ इति श्रीसारंगिसमुच्चये विवाहपटले विवाहनिर्णयाध्यायः॥ १४ ॥ कृष्णंभटभागवतस्य इदं पुस्तकं ।। वास्तव्यं कल्याणग्रामाः
References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 580a;
ii,1370.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
318
Dedàñga's
सारसंग्रह with Gujarāti translation
Sārasamgraha with Gujarāti translation
114 1869-70
No. 1208
Size — 101 in. by 4} in.
Extent-24 leaves; 15 lines to a page%3; 52-54 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; handwriting small
but clear, legible and uniform; the Ms. I ontains the text and its translation in Gujarati; there are some designs in the M8.; complete.
Age - Does not appear to be very old
Author - Bhatta Mahadeva Begins (Text) - fol. 10
॥ ॐ श्रीजिनाय नमः॥ विघ्नहरं नमस्कृतं सारदां गुरुमेव च बालानां सुखबोधाय क्रियते सारसंग्रहः १ नंदाभद्राजयारिक्ताः पूर्णाः स्युस्तिथयः क्रमात् वारत्रयं स समावा नामभिः प्रतिपन्नमुखाः २ etc.
Bagins (trans.)--- fol. 10
अर्थः विघ्नहरयेन गणेशतेहनें नमस्कार करी बालने बोधज्ञानने अर्थे
सारसंग्रह कीजे छह १ etc. Ends (Text) - fol 24a
अन्येपि प्रथिता योगाः । ज्ञेया ग्रंथांतराद्यपि ।। अनंतात्संहिता गच्छ। न कृतो विस्तरो मया ॥९५ ॥
इति श्रीभमाहादेवविरचितो श्रीज्योतिःशास्त्रे सारसंग्रह संपूर्णमिति Ends (trans.)- fol. 24a
__ मीनार्क धनार्क दक्षणायन हुंइं। तो पुंसनवसीमंत स्त्रीने उपकरण । तथा अन्नप्रासनरु पुंसोगें। दांत मोतीको शूभुवस्त्रएस्त्रीने सदा धरवा भने वीजां शुभकार्य न करवां etc.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyatiga
319
सारसमुश्चय
Sārasamuccaya
453 No. 1209
A/1881-82 Size - 8% in. by 41 id. Extent - 31 leaves; 10-11 lines to a page; 28-30 letters to a lipe. Description - Modern country paper ; Devanāgarl characters; not old
il appearance; hanJwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections ; edges extremely worn out and moth-eaten; first three folios and the last folio extremely
damaged; fol. 24 missing; incomplete. Age - Not very old Author - Vaidyanātha daivajña Begins - fol. 16
As th: Ms. has been extremely moth-eaten in the beginning; the beginning cannot be copied. fol. 6a ga stalTaY. TT ATTE :
rol. 70 la Antagu 1892eqra: 11 3 11 Ends - fol 32a
इति श्रीवैद्यनाथदैवज्ञविरचिते सारसमुच्चये... निर्णयप्रकरणं समाप्तं ॥छ।।
There are some verses following this. Reference - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i. 7140
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
सिद्धान्तमकरन्द
Siddhāntamakaranda
446 No. 1210
1895-98 Size - 104 in. by 41 in. Extent - 29 leaves; Description - Country paper; Devapāgari characters wish HITTS;
bandwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines and the edges in double; the Ms, is full of fleet.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
320
Vodangas
Age - Appears to be old Author - Makaranda Begins - fol. 10
॥ ॐ श्रीगुरुभ्यो नमः॥ नमस्कृत्य गुरुं रामं गणनाथं सरस्वती करोमि मळदस्य सूक्ष्मैश्लोकप्रकाशनं १ तिथि ध्रुवस्यानयनं वच्मि तावत्समासतः
पुस्तकोयशकस्याग्रे स्वकीयो यः शको भवेत् etc. fol. 26 श्रीसूर्य सिद्धांतमतेन सम्यग् विश्वोपकाराय गुरुप्रसादात्
तिथ्यादिपत्रं वितनोति काश्यामानंदकंदो मकरंदनामा ॥१॥ Ends - fol. 290
There is a Kostaka at the end.
सिद्धान्तराज
Siddhāntarāja
206 No. 1211
A/1883-84 Size - 15 in. by 64 in. Extent -- 47 leaves; 14 lines to a page; 52 letters to a line. Description – Thick country paper;Devanāgarl characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; folios numbered in both inargins; comple'e
Date of composition seems to be Samvat 1696. Age - Samvat 1941 Author - Nityānanda Begins - fol. 10
ॐ नमः श्रीगणाधिपतये विघ्नहर्त्रे नित्यानन्दं नित्यमग्यक्रमीशं सच्चिद्रूपं निर्गुणं निर्विकार एक व्यापि ब्रह्म वेदान्तवेद्यं यत्तं वंदे विश्वरूपं मुकुन्दं १ ........ तस्मात्कैश्चित्प्रमेयैर्विमलबहुधियामेव विज्ञानवेयै. वक्ष्ये सिद्धान्तराज नवनवरचनं दोषकुद्दालरूपां
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
321
सम्यग्विज्ञाय विज्ञागुणमगुणमिह प्रस्फुटं प्रस्तुवन्तु
प्रायो वा दूषयंतु क्वचिदपि न भयं केवलं मौद्यतोभीः ७ etc. Ends - fol. 47a
तस्यात्मजो ज्योतिषशास्त्रदक्षो विद्याविनोदेषु बिलग्नचेताः जितेन्द्रियः सत्पतयः समेतः श्रीदेवदत्तोस्ति नरेन्द्रमान्यः ५ नित्यानन्दस्तस्य पुत्रो द्विजानामाज्ञाकारी सूरयलब्धप्रसादः षडगेभूयैर्विक्रमार्कस्य शाके १६९६ याते चक्रे सर्वसिद्धांतराजं ६ Then follows the verse ये नाम केचिदिह नः...
मिति वैशाषसुदी १० संवत् १९४१ का References - Mss. - A • Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i, 720%B
See Dikshit : Indian Astronomy p. 289 ff. 1) - Descriptive Catalogues :- Ulwar Mss. Cat. No.
2005, Extr. No. 556.
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntaśiromani (पूर्वार्ध)
(Pūrvārdha)
357 No. 1212
1882-83 Size -101 in. by 4g in. Extent - 28 leaves; 10-12 lines to a page; 32-36 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting small but clear; borders of some folios ruled in triple black lines and of some folios in double red lines; red pigment used for marking verse-numbers and colo. phons; white chalk used for corrections ; edges worn out and some folios slightly torn; occasional marginal Lotes.
Age – Appears to be old
Author - Bbāskarācārya
Begins - fol. 10
श्रीभनंताख्यगुरवे नमः ॥ श्रीनृसिंहो जयतु ।। ....41
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
322
Vedāngas
श्रीसूर्याय नमः ॥ श्रीभास्कराय नमः यत्र त्रातुमिदं etc. as in No. 447 | 1895-98 fol. 3a इति सिद्धांतशिरोमणी कालमानाध्यायः ॥ छ ॥
Ends - fol. 280
आधान्यांतरभक्तं etc. up o खलु वृद्धिं ॥ २९ ॥ as in No. 447/ 1895-98 followed by इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांत शिरोमणी पाताधिकारः ॥ श्रीः ॥
References - See No. 4471895-98.
Size -
इति श्री सिद्धांतशिरोमणेः पूर्वाद्धं समाप्तं ॥ छ ॥ शुभं भूयात् छ । श्रीरस्तु ॥
सिद्धान्तशिरोमणि
No. 1213
ग्रंथकतृचरणकमलेभ्यो नमः ॥
- 98 in. by 5 in.
Extent – 16 leaves; 10 lines to a page; 30 letters to a line.
1 कालमानाध्याय
2 गोल प्रश्नाध्याय
3 भुवनकोथाध्याय 4 गोलाध्याय
'Age — Samivat 1833
Author
Begins fol. 16
1
Description Country paper; Devanagari chara: ters; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double lines; red pigment used for verse-numbers and colophons ; the Ms. contains the following portion -
Siddhantasiromani
Bhaskarācārya
359
1882-83
श्रीगणेशाय नमः ॥
अथ सिद्धांतशिरोमणौ गोलाध्यायो लिख्यते । -
यत्र त्रातुमिदं etc. as in No. 447 / 895-98.
fol. 5a इति श्री भास्कराचार्य विरचितायां सिद्धांत शिरोमणौ कालमाना यायः ॥ १ ॥
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
323
Ends-16a
अतस्तदैत्यांतरमनकोटियॊज्यप्रभुजस्तकृतिवर्गमूलं ।। कर्णः कुमध्यं प्रतिमंडलस्थखेटांतरे स्पष्टखगोहिदश्य ॥१६॥
इति गोलाध्यायन संपूर्ण ।। संवत् ५८३३ ना माघवदि ४ बुधे लखितं
गपंडया रत्नेश्वरसतवीरेश्वरेण पुस्तकं ॥ तैलाइ १ यादृशं पुस्तकं दृष्टा Reference - See No. 4471 1895-98.
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntasiromaņi
878 No. 1214
1884-87 Size-8g in. by41 in. Extent -55 leaves; 7-8 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance%3; handwriting bold, clear and legible; borders and edges ruled 'n double black lines ; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges slightly worn out;
fol. 1 missing ; incomplete. Age - Samvat 1766 Author - Bhāskarácarya Begins abruptly-fol. 2a
ॐ॥ मया मध्ये मध्ये ... इह हि यथा स्थाननिहिता
विलोक्यातः कृत्सा सुजनगणकै ... कृतिरपि। fol. 160 इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ देशांतरवीजक्रियाध्यायो
मध्यमाध्यायः॥ fol. 26b इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणी स्पष्टाधिकारो द्वितीयः ।। श्री। Ends - fol. 56a
पातस्थितिकालांतमंगलकृत्वं न शस्यते तज्ज्ञै ॥ स्नानजपहोमदानादिकमत्रोपैति खलु वृद्धिं ॥ २१॥
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्याविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ पाताध्यायः समाप्तः ॥ शुभमस्तु ।। संवत् १७६६ चैत्र शुक्ल ५ शनिवासरे
लिखितमिदं पूर्वाद्धं ॥ ॥छ । Reference -See No.447/1095-98.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
324
सिद्धान्तशिरोमणि
No. 1215
-
Vedangas
Siddhantasiromani
Size
83 in. by 6 in.
Extent – 42 leaves ; 12 lines to a page ; 20 letters to a line.
Description
Age – Samvat 1826.
Author — Bhāskarācārya. Begins – fol. 16
447
1895-98
Country paper; Devanagari characters; handwriting bold, clear and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red ink used for dandas and colophons ; foll 3, 5 missing; incomplete.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
यत्र वातुमिदं जगज्जलंजिनीबंधौ समुभ्यु ध्वांतध्वंस विधौ विधूतविनमनि शेष दोषोच्च ये ।। वर्त्तते क्रतवः शतक्रभुमुखा दोच्यंति देवा दिवि - द्राङ्नः सूक्तिमुचं व्यनक्तु सगिरं गीर्वाणवंद्यो रविः ॥ १ ॥
सद्वृत्तं ललितो कयुक्तममलं लीलावबोधं स्फुटं
ससिद्धांत शिरोमणि सुगणप्रीत्यै कृती भास्करः ॥ ३ ॥ etc.
fol. 49 इति सिद्धांतशिरोमणौ कालमानाध्याय ॥ १ ॥
fol. 440 पातस्थितिकालांतर्मंगलकृत्यं न शस्यते तज्ज्ञैः ॥ स्नानजपहोमदानादिकमन्त्रोपैति खलु वृद्धिं ॥ २१ ॥
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ पाता -
ध्यायः समाप्तः ॥
लिपकृतं लक्षमण जोसि ।। लिषायतं तिवाडी श्री श्री श्री चंदजी मीति सावणसुदी १२ संवत् १८२६ काः ।
References ( 1 ) Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 721a; ii, 172b, 234b; iii, 149a. Cf. Dikshit : Bhār. Jyo. pp. 246-54ff.
B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2834-77, 6294 and 6295; R. B. R. A. S. Cat. No. 280 (गणिताध्याय )
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
(2) Printed Editions :- Repeatedly printed.
सिद्धान्तशिरोमणि
No. 1216
1
यन्त्राध्याय
2 ऋतुवर्णनाध्याय 3 प्रश्नाध्याय
-Saka 1593
Size - 83 in. by 3 in.
Extent – 17 leaves; 8 lines to a page; 30 letters to a line.
Description Country paper; Devanagari characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; edges worn out; moth-eaten.
The Ms. contains -
Age
Author — Bhaskaιācārya
Begins - fol. 1b
Siddhantasiromani
325
...
दिनगतकालावयवा ज्ञांतुमशक्या यतो विना यंत्रः ॥ वक्ष्येयं शणिततः स्फूटानि संक्षेपतः । क चित् । १ ॥ गोलो नाडीवलयं यष्टिः शंकुर्घटीचक्रं ॥
fol. 6a
चापं तुर्य फलकं धीरेके कंपारमार्थिकं यंत्रं ॥ २ ॥ etc. इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ यंत्राध्यायः । fol. 70 इति भास्करीये सिद्धांतशिरोमणी ऋतुवर्णनाध्यायः ॥ - fol. 16b
Ends
591
1895-1902
भावनाभिस्तदग्रज्या इष्टेभ्यसदले स्फुटाः ॥
स्थूलं ज्यानयनं पाटयामि तन्नोदितं मया । २५ ॥
इति श्रीमहेश्वरोपाध्याय सुतश्री भास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ ज्योत्पत्तिः ॥ छ ॥ छ ॥
श्रीवक्रतुंडार्पणमस्तु ॥ छ ॥ श्रीराम ॥ श्रीः ॥ छ ॥
शके १५९३ वर्षे लिखितं देउरकर - अनंतज्योतिर्विदस्येदं पुस्तकं स्वार्थ परार्थ ॥ छ ॥
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
326
Vedångas
Reference - See No. 447 1 1895-98.
सिद्धान्तशिरोमणि No. 1217
Siddhāntasiromani
592 1895-2902
Size - 87 in. by 34 in.
Extent - 45+20=65 leaves; 8-10 lines to a page ; 28-30 letters to a line.
Description-Country paper ; Devanagari Characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders of the first few folios ruled in two double red lines; the rest in single black lines; yellow pigment used for corrections; edges worn out; moth eaten; the qafa of the Ms. is complete; the उत्तराद्ध is incomplete.
Age - Appears to be old
Author-Bhaskarācārya
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । श्रीसरस्वत्यै नमः। अविघ्नमस्तु ।
यत्र त्रातुमिदं etc.as in No. 447/1895-98. fol. 157 इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतश्रीमद्भास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ
मध्यमाधिकारः॥ छ ।
.................... fol. 45° इ(ति)श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ महापाताध्यायः ॥ इति पूर्वार्द्ध
समाप्तं ॥ छ ।
Ends - fol. 20b of उत्तरार्द्ध
एते दृगंशाः नवतिभागाद्विशोधिताः १५६
जातो वृतांशाः । ज्या ११६० माहाशंकः। हरज्या त्रिजीवेत्यादिReference - See No. 447/1895-98.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
327
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntasiromani
595 No. 1218
1895-1902 Size — 104 in. by 41 in. Extent -73+7=80 leaves;14-15 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines, red pigment used for marking the portion ; white chalk used for corrections; edges slightly worn out;
moth-eaten in the right-hand margins; fol. 2 missing: incom.
plete. Age -Appears to be old Author - Bhaskar ācārya Begins - fol. la
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ श्रीधूतपापेश्वराय नमः॥
श्रीभैरवाय नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ ___ यत्र त्रातुमिदं ec. as in No. 447/1895-98. ___fol. 36 इति श्रीभास्कराचार्यविरचितायां सिद्धांतशिरोमणी कालमानाध्याय ॥ Ends - fol. 74b
साभीष्टत्रिज्याहता वस्वनलाधिवह्निभि ३४३८ भक्ता प्रथमज्यास स्यात् ॥ तस्यास्तयैव सह भावनया द्वितीयाचाः सिध्यंति ॥
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतश्रीभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणी वासनाभाष्ये मिताक्षरे गोलाध्याये जोत्पत्याध्यायः॥ प्रथसंख्या १०० इं। छ॥छ॥
Then follow a few lines. Reference - See No. 447/1895-98.
सिद्धान्तशिरोमणि (बीजगणिताध्याय)
No. 1219 Size - 9 in. by +1 in.
Siddhāntaśiromani (Bijaganitadhyaya)
216 A/1882-8३
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
328
Vedangas
Extent - 43 leaves; 13 lines to a page; 32-34 letters to a line. Description-Country paper, Devanagari characters with पृष्टमात्राs; old
in appearance%3; handwriting small but clear, legible and uni. form%3; borders ruled in double black lines%3 sometimes in triple; red pigment used for marking the portion; edges worn out.
Age - Samvat 1545 Author - Bhaskarācārya
Begins -fol. 10
॥ ॐ नमः श्रीगणपतिगीा ॥ नमोऽव्यक्ताय
उत्पादकं यत्प्रवदंतिetc. as in No. 850/1891-95. fol. 1.0 इति भास्करीये बीजगणिते कुटकाध्यायः समाप्तः ॥ Ends - fol. 42b
____ अत उल्लसदमलमतीनां etc. up to लब्धिदं प्रौढसिद्धयै ॥ ९ as in No. 850/1891-95 followed by इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतपंडितभास्कर. विरचिते सिद्धांतशिरोमणौ बोजगणिताध्यायः समाप्तः ॥ श्रीः।। छ ।
स्वस्ति श्रीनृपविक्रमार्कराज्यातीतसंवत् १५४५ वर्षे माघशुदि. दशम्यां तिथौ सोमवासरे अयह वांसवालास्थाने राउलगंगदासराज्ये मेदपाठज्ञातीयजीयाकेन बीजगणितमलखि ।।
तैलाक्षेत् ......... यत्नेन परिपालयेत् इत्यव्यक्तगणितं समाप्तं ।। श्रीः ।।
शुभमस्तु । श्री छ । Reference - See No. 447/1895-9२.
सिद्धान्तशिरोमणि (बीजगणिताध्याय)
Siddhāntasiromaņi ( Bijaganitadhyaya)
1018 1886-92
No. 1220
Size - 9 in. by 4 in.
Extent - 49 leaves : 12 lines to a page; 32 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgari characters; old in
appearance; handwriting carelęs and not uniform; red pigment
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends
Age - Appears to be old.
Author
Bhaskarācārya
Begins fol. 16
used for marking; yellow pigment and white chalk very often used for corrections; edges worn out and moth eaten ; fol. 2 missing; incomplete.
The Ms. contains Bijagaṇitādhyaya only. Same as No. 216/A-1882-83.
Jyotişa
श्रीश्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥
श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
उत्पादकं यत्प्रवदति etc.
fol. 110 इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते बीजणिते कुट्टकाध्यायः ॥
fol. 14a इति श्रीभास्करीये बीजगणिते वर्गप्रकृतिश्चक्रन्यालः समाप्तः ॥
fol. 496 इति श्रीभास्करीये बीजगणिते भावितं समाप्तं
- fol. 500
...42
सिद्धान्तशिरोमणि ( बीजगणिताध्याय )
No. 1221
गणकगणितरम्यं बाललीलावगम्यं
सकलगणितसारं सोपपत्तिप्रकारं ॥
इति बहुगुणयुक्तं सर्वदोषैर्विमुक्तं
पठ पठ मतिवृद्ध्यै लध्विदं प्रौढिसिद्धयै । ९।
इति श्रीभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ बीजणिताध्यायः समाप्तः ॥
329
Size 9 in. by 4 in.
Extent – 57 leaves ; 12 lines to a page ; 30 letters to a line.
Description
-
Siddhantasiromani
( Bijagantādhyāya )
596 18-5-1902
Country paper; Devanagari characters; old in appear_ance; handwriting small, but clear, legible and uniform ; borders ruled in two double black lines; extremely mo'h-eaten;
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
330
Vedāngas
edges slightly worn out; the Ms. contains Bijagaạitādhāya only.
___Same as No. 216/A 1882 83. Age - Saka 1555 Author - Bhaskarācārya Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः । श्रीगुरुभ्यो नमः ॥
निर्विघ्नमस्तु
उत्पादकं यत्प्रवदंति etc. fol. 13b इति श्रीभास्करीयवीजे कुट्टकाध्यायः॥छ । Ends --- fol. 560
गणकभणतिरम्यं बाललीलावगम्यं सकलगणितसारं सोपपत्तिप्रकारं ॥ रतिबहुगुणयुक्तं सर्वदोषैविमुक्तं पठ पठ मतिवृद्ध लब्धिदं प्रोढसिद्धयै ॥ ९॥ छ । इति श्रीभास्करीयसिद्धांतशिरोमणौ बीजगणिताध्यायोयं संपूर्णः ॥ छ । .
शके १५५५ श्रीमुख संवत्सरे भाद्रे मासि शुकैकादश्यां सौम्यवासरे देवभहात्मजेन भोकभट्टेन वाराणश्यां मध्ये बीजगणितस्य पुस्तकं लिखितं ॥ छ । ____ श्री ऋषिभट्टचरण भ्यां नमः॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीरस्तु ॥ छ । छ । छ ।
597(1)
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntaśiromani (बीजगणिताध्याय)
( Bijaganitādhyāya ) No. 1222
1595-1902 Size - 7t in. by 4g in. Extent – 72 leaves; 12 lines to a page; 22 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double black lises; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; edges worn out; extremely
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
33i
brittle leaves 3 moth-eaten; the Ms. contains only Bijagapita. dhyāya and one inore fragmentary Ms. of a work viz. otsiaa.
Same as No. 216/A.1882-83. Age - Śaka 1613
Author - Bhaskarācārya Begins - fol. 10
।। श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ।।
श्रीगुरुभ्यो नमः । उत्पादकं यत्प्रवदंति दुद्धरधिष्टितं सत्पुरुषेण सांख्याः ।। व्यक्तस्य कृत्स्नस्य तदेकबीजमव्यक्तमोशं गणितं च वंदे ॥ १॥ etc. पूर्वं प्रोक्तं व्यक्तमव्यक्तबीजं प्रायः प्रश्ना नो विना व्यक्तयुक्त्या॥
ज्ञातुं शक्या मंदधीभिनितांतं यस्मात्तस्यादमि बीजक्रियां च ॥३॥etc. 13, fol. 174 इति श्रीभास्करीयबीजे कुट्टकाध्यायः ।। छ । Ends - fol. 72a
___ अस्ति त्रैराशिकं पाटी बीजं च विमला मतिः
किमज्ञातं सुबुद्धीनामतो मंदार्थमुच्यते ।। ८ ।।
इति श्रीभास्करीयसिद्धान्तशिरोमणौ बीजगणिताध्यायोयं संपूर्णः ।। छ । शके १६१३ प्रजापतिसंवत्सरे ॥ पौषवदि एकादश्यां सोमेपल्लविनीस्थजोशीराय इत्युपनामक नारायणदेवज्ञात्मजगणेशदैवज्ञेन आत्मार्थ परोपकारार्थमपि लिखितमिदं बीजसंज्ञं । शुभमस्तु ।। छ ।
श्रीरस्तु॥ श्रीरस्तु ।। छ॥ छ ।
सिद्धान्तशिरोमणिमरीचि
Siddhāntasiromanimarici (त्रिप्रश्नाधिकार)
(Triprašnādhikāra)
48 No. 1223
1907-15 Size - 128 in. by 6] in.
Extent - 101 leaves; 14-18 lines to a page; 35-40 letters to a line. :- Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance ; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in double red lines; edges of some folios
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
332
Vedāngas
slightly worn out; the Ms. contains commentary on • Tria
praśnādbikara' only. Age - Not very old Author - Mudīvaia
Begins-fol. 10
॥ श्रीगणाधिपतये नमः ।। अथ विप्रनाधिकारो व्याख्यायते । तत्र संगतिकथनपूर्वकतन्निरूपणं प्रथमतनुपजातिकया प्रतिजानीतो जगुर्विदोदः किल कालतंत्रदिग्देशकालावगमोत्र यस्मिन् त्रिप्रश्ननाम्नि प्रकरोक्तिधाम्नि वेधिकारं तमशेषसारमिभि । etc.
Ends - fol. 1010
दर्शनकालेपि मेघादिव्यवधाने नादर्शनसंभवाद्योग्यति । अन्यथा नियतऽभ्रादि व्यवधानशेकया प्रवृत्यनुपयते रिति दिक्॥१०९।। प्रतिज्ञाताधिकारमुपसंहरति । इति प्रश्नाधिकार इति । स्पष्टं। दैवज्ञवयंगगसंततसेव्यापाश्वश्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मितेस्मिनु । त्रिप्रश्नसज्ञ इनभगणाताधिकारो दृगोचरत्वघटकोद्यमवन्मरीचौ ॥२॥
इति श्रीसकलभुगणकसर्वभौमश्रीबल्ललदैवज्ञ सूनुं रंगनाथगणकारात्मनमुनीश्वरापरनामकविश्वरूपनिर्मितसिद्धांतशिरीमणिमरीचौ त्रिप्राधिकार
समाप्ताः ॥छ। छ। Reference - See No. 56/1907.15.
सिद्धान्तशिरोमणिमरीचि
Siddhāntasiromasimarici (भुवनकोशाध्याय)
(Bhuvanakośādhyāya)
50 No. 1224
1907-15 Size -- i2} in. by 6 in. Extent-37 leaves; 17-18 lines to a page; 50 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting small and very closely written but clear and legible ; edges of some folios worn out; the Ms.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyota
333
contains only commentary on only the भुवनकोशाध्याय from
the सिद्धांतशिरोमणिमरीचि. Age - Not very old Author -Munisvara (V.svarupa-gapaka) Begins-fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ नित्यानंद ज्ञानरूपं महोदं विश्वाज्ञानध्वांतविध्वंसदक्ष।
श्रीकृष्णाख्यं सर्वदाभीष्टसिध्यं ध्यायेमेशं सर्वगं सर्वहेतुं ॥१॥etc. Ends - fol. 370
देवज्ञवयंगणसंततले व्यपाव श्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मितस्मिन् ॥ सूक्तःशिरोमणिमरीपभिधेयरादिसंस्थामयो भुवनकोश इतः समाप्ति ।।
॥ इति श्रीसकलगणकसार्वभौमरंगनाथगणकात्मजमुनीश्वरापरनामक-विश्वरूपगणकविरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरीचौ भुवनकोशाध्यायः ॥ ॥ श्रीरस्तु॥
or
सिद्धान्तशिरोमणिमरीचि Siddhāntaśiromaņimarici
or मध्यमगतिवासनाध्याय Madhyamagativāsanādhyāya
51 No. 1225
1907-15 Size - 12/in. by 6g iD. Extent -17 leaves ; 16-17 lines to a page; 40-45 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; edges worn out and motb-eaten; the Ms. contains only मध्यमगति
वासनाध्याय from the सिद्धान्तशिरोमणिमरिचि. Age - Not very old. Author - Muniśvara Gapaka or Viśvarüpa Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ संसिद्धाधुगणाधुगादिभगणैः खेटोनुपातेन यः स्यात्तस्य स्फुटता कथ. मित्यादि प्रभोत्तरभूतमध्यमगतिवासनाध्यायो व्याख्यायते ॥ etc.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
334
Dedārgas
Bnds - fol. 170
दैवज्ञवर्यगणसंततसेव्यपावे श्रीरंगनाथगणकात्मजनिर्मितेस्मिन् याता शिरोमणिमरीच्यभिधे समाप्ति मध्याधिकारगदितार्थसुवासनेयं ॥ ४॥
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमरंगनाथगणकात्मज - विश्वरूपापरनामकमुनीश्वरगणकविरचिते सिद्धांतशिरोमणिमरोचावुत्तराध्याये मध्यमगतिवासना. ध्यायः॥
सिद्धान्तशिरोमणिमरीचि
Siddhānta širomaņi marici
56 No. 1226
1907-15 Size -18 in. by 63 in. Extent - 15 leaves; 11 lines to a page ; 28 letters to a line. foll. 1-10 17 , 35 ,
, 11-15 Description --- Country paper, Devanagari characters; not very old in
appearance ; handwriting clear and legible but not uniform; borders ruled in two double red lives; the Ms. contaios the
text and the commentary; incomplete. ! Age - Not very old Author of the text - Bhāskarācārya
, , comm. - Visvarupa Begins (Text) -- fol. 2a
___ यत्र त्रातुमिदं etc. Begins (Comm.) - fol. 1b
॥श्रीगणाधिपतये नमः ।। प्रातर्बोधितपद्मपत्रविकसनेत्रोनवीनांबुदश्यामः पीतदुकूलशोभिततनुः श्रीवत्समुद्रान्वितः ।। वंशीवादनतत्परो रविसुतातीरोपगो नैचकी
गोपीभिः परिवेष्टितो मम मनस्यास्ता रमावल्लभः॥१etc. Ends ( Text) - fol. 15a
वेदचक्षुः किलेदं स्मृतं ज्योतिष मुख्यता चांगमध्येस्य तेनोच्यते ॥ संयुतोपीतरैः कर्णनासादिभिश्चक्षुषांगेन हीनो न किंचित्कर इति ॥
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
335
Ends (Comm.) - fol. 150
यथा शिखा मयूराणां नागानां मणयो यथा : तद्वद्वेदांगशास्त्राणां गणितं मूर्द्धनि स्थितमिति मूलागमवचनाच्च ज्योतिःशास्त्राज्ञः सर्ववेदांगशास्त्रज्ञोपि
अंधो निःप्रयोजकस्तदर्थे प्रवृत्तिरत्र युक्तेति भावः ॥१॥ References — Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7210;
ii, 1720, 234a; iii, 149a. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
2862-77.
1za.
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntaśiromaņi (वासनाध्यायटीका)
(Vāsanādhyāyeţikā)
55 No. 1227
__1907-15 Size — 127 in. by 63 in. Extent -8 leaves; 15-16 lines to a page; 40-42 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance: handwriting clear, legible and uniform; edges slightly worn out; incomplete.
The portion in the Ms. appears to be a commentary on
वासनाध्याय, a part of the Siddhaatasiromani. Age – Does not appear to be very old Author - Not mentioned. Begins – fol. 1a
__ अथ मौलिभूतप्रश्नोत्तरदानरूपस्पष्टीकरणवामनारंभाख्याते । तत्र विना गोलस्थित्यवगमं तद्धानमशक्यमतो गोलस्वरूपं विवक्षुस्तदुपजीव्यां ज्योन्यत्ति
मुपजातिकया प्रतिजानीते etc. Ends abruptly - fol. 80
अनोपयतिः कृतांतर्मध्यसूत्रात्स्वाभीष्टपरिधिप्रदेशपर्यंतं भुजज्ये तत्कोटिज्ये यथोक्ते रेखादिनादेये तत्र लघुभुजज्योनावहद्भुजातदं नराशसिद्धभोग्यखंडरूपा भुज एवं कोटिज्यांतरं कोटिः तद्वर्गयोगपदकों भुजकोटिज्याग्रसंपातसक्त. परिधिभागयो............
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
336
Vedangas
सिद्धान्तशिरोमणि (त्रिप्रश्नाधिकार)
with टीका
Siddhāntaśiromani ( Triprasnadhikāra) with Commentary
78
No. 1228
A/1882-83
Size - 10 in. by 4g in.
Extent - 22 leaves; 15 lines to a page ; 36-38 letters to a line.
Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; handwriting small but clear legible and uniform; borders ruled in double red lipes; red pigment used for versenumbers and colophods; yellow pigment used for corrections ; edges slighty worn out; the Ms. contains both text and commentary on 'त्रिप्रश्नाथिकार' only.
Age-Appears to be old.
Author of the Text - Bhaskara
,, Comm. -- Ramakrsna Jyotirvid Begins ( Text)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ज...विदोऽदः किल कालतंत्रं दिग्देशकालावगमोत्र यस्मिन् ।। त्रिप्रश्ननाम्नि प्रचुरोक्तिधाम्नि ब्रुवेधिकारं तमशेषसारं ॥१॥
Begins (Comm.)-fol. 1b
विदः अदः कालतंत्रं जगुः । विदंति ते विदो ज्ञातारः इत्यर्थ । कालतंत्रं
नाम समयसाधनशास्त्रं । अस्मिन् कालतंत्रे । तं अधिकारं । अहं बुवे | etc. Ends ( Text)- fol. 22a
दर्शयेद्दिविचरं दिवि के वा नेह सिधुचरदर्शनियोग्ये ॥
पूर्वमेव विरचय्य यथोक्तं रंजनाय सुजनस्य नृपस्य ॥ १०९॥ Ends (Comm.) - fol. 22a
धुचरदर्शनयोग्ये अनेहसि सति काले पूर्वमेव यथोक्तं नलिकाधं विरचय्य तस्मिन्निष्टकाले दिव्याकाशे जले वा दिविचरं नलिकायां दर्शयेत् । ॥ किमर्थ। सुजनस्य नृपस्य रंजनाय ॥ श्रीः।।
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कारकृतसिद्धांतशिरोमणौ त्रिप्रभाधिकारः ।।
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
İyotiga
337
श्रीमद्रामकृष्णज्योतिर्विदटीका । स्वार्थ ॥ श्रीः ॥ श्री॥ श्रीरस्तु ॥ श्रीरस्तु ।।
श्रीरस्तु । References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i. 238a;
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
सिद्धान्तशिरोमणिटीका
Siddhāntaśiromanitikā
218 No. 1229
A/1882-83 Size - 10 in. by 41 in. Extent-27 leaves; 13-14 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance; bandwriting small but clear and legible; borders of some folios ruled in double red lines and of some in single black; red pigment used for verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; edges siightly woro out.
The Ms. contains the following adhikāras. 1 सूर्यग्रहणाधिकार 2 ग्रहछायाधिकार 3 उदयास्ताधिकार + ग्रहयुत्यधिकार 5 नक्षत्रग्रहयोगाधिकार 6 पाताधिकार
Age-Appears to be old.
Author-Ganesadalvajna Begins -fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः। अधुना चंद्रार्कग्रहणं विवक्षुस्तावत्तदारंभप्रयोजनमाह ॥ बहुफलं जपदानहुतादिके स्मृतिपुरणाविदः प्रवदंति हि।। सदुपयोगिजने सचमत्कृति ग्रहणमिद्विनयोः कथयाम्यतः ॥ १॥
अतः कारणात् इंद्विनयोर्ग्रहणं अहं कथयामि etc. fol. 144 इति श्रीगणेशज्योतिर्विद्विरचितायां सिद्धांतशिरोमणिटीकायां सूर्यग्रहणा
धिकारः॥ ...43
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
338
Vedangas
Bods - fol. 270
अथास्य पातस्य प्रयोजनमाह ।। पातस्थितिकालांतरमंगलकत्यं न शस्यते तजैः॥ स्नानजपहोमदानादिकमत्रोपेति खलु वृद्धिं ॥ २१॥ स्पष्टार्थमिदं ॥ श्री॥
इति श्रीभास्कराचार्यविरचितसिद्धांतशिरोमणेः श्रीमत्गणेशदैवज्ञविरचितायां टीकायां पाताधिकारः॥ समाप्तः ॥ छ । छ ।
अमरपुरस्थल ... जिसुतशिवदत्तभ्रातृज्योतिर्विद्रामकृष्णाख्येन लखितेयं सिद्धांतशिरोमणिटीका ॥ स्वार्थ
___ॐ नमः पुरप्रवेशपुराधिपतये सर्व पुरं क्षौमयक्षोभयलोकपादप्रणतं वशं
कुरु कुरु ॐ ह्रीं ह्रीं द्रावय स्वाहा । पुरप्रवेशजपीमा नगरमोहिनी विद्या । References -Mss.- Aufrectt's Catalogus Catalogorum :-5,7210 This
is the only Ms. recorded by Aufrecht.
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntaśiromani with वासनाभाष्य
with Vāsanābhāsya
358 No. 1230
1882-83 Size - 10% in. by 4g in. Extent -37 leaves; 8-10 lines to a page; 30-32 letters to a line. (Text)। 7-8 ,
60-45 , , (Comm.) Description-Country paper: Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
old in appearance; handwriting of the text bold and of the comm. very small but clear and legible; borders ruled in double black lines; red pigment used for verse-numbers and colo. phons; text in the middle with the commentary above and below it; edges on all sides worn out; the Ms. contains
गोलाध्याय and the प्रश्नाध्बाय only. Age-Samvat 1576 Author of Text - Bhaskarācīrya
" , Comm. -- , Begins ( Text ) - fol. 1a
सिद्धिं साध्यमुपैति etc.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
Begins (Comm.)
F
Ends ( Text ) - fol. 37a
fol. 1a
अहं वच्मि कः कर्त्ता अहं भास्करः । कं गोलाध्यायं etc.
fol. 16 इति गोलप्रशंसा
fol. 29 इति सिद्धांतशिरोमणौ गोलाध्याये स्वरूपप्रभाधिकारः ॥ छ ॥
fol. 70 इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ गोलांध्याये भुवनकोशः समाप्तः ॥
Jyotişa
आसीत्सह्यकुलाचलाश्रितपु etc. up to समुपैति वृद्धिं ॥ ६० followed by इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतश्री भास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणी प्रश्नाध्यायः समाप्तः ॥ चतुर्विंशतितमः ॥ २४ ॥ छ ॥ श्रीः ॥ समाप्ता सिद्धांतशिरोमणिः ॥ १
श्रीमन्नृपविक्रमार्कसमयातीत संवत् १५७६ वर्षे आश्विनवदि ६ गुरौ श्रीमत्पत्तने पातसाहश्रीमदाफरराज्ये ज्योति... केन सुजनानां पठनाय शिरोमणिर्भास्करीया संलिखिता
No. 1231
Size -
तैलाद्रक्षेजलाद्रक्षेद्रक्षे शिथिलबंधनात् । परहस्तगताद्रक्षेदेवं वदंति पुस्तिका ॥ १ ज्योतिविध्या अस्येदं पुस्तकं ॥
Reference - See No. 217 / A -1882-83
सिद्धान्तशिरोमणि with वासनाभाष्य
339
102 in by 42 in.
Extent - 89 leaves; 16-18 lines to a page; 40 letters to a line.
Description
Age — Saka 1586.
Siddhantasiromani with Vāsanābhāṣya
217 A/1882-83
Country paper; Devanagari characters; old it appear ance; handwriting small but clear and legible; borders of some folios ruled in double red lines and some in double black lines; white chalk and yellow pigment used for corrections; red pigment used for marking the portion; edges worn out; the Ms. contains portion up to पाताध्यायः
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
340
Vedangas
Author - Bhaskarācārya Begins (Text) - fol. 10
यत्र त्रातुमिदं etc. Begins ( Comm.) – fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभास्कराय नमः ।। जयति जगति गूढानंधकारे पदार्थान् जनघनघृणायायं ब्यं जयत्नात्मभाभिः ।। विमलितमनसां सद्वासनाभ्यासयोगरपि च परमातत्वं योगिनां भानुरेकः ॥ १॥
जयति सर्वोत्कर्वेण वर्तते । कः । अयं भानुः । सूर्यः । किविशिष्टः एकः। अद्वितीयः | etc. fol. 50 इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ कालमानाध्यायः Ends ( Text) - fol. 89b
पातस्थितिकालांतर्मगलकृत्यं न शस्यते तज्ञैः॥
स्नानजपहोमदानादिकमत्रोपैति खलु वृद्धि ॥२१॥ Ends (Comm.)-fol.590
स्पष्टार्थ ॥ छ ।
इति श्रोभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणिवासनाभाष्ये मिताक्षरे पाताध्यायः॥
अत्राधिकारे ग्रंथसंख्या चत्वारिंशदधिकं शत्रत्रयं । शके १५८६ अश्विनकृष्ण त्रयो१३दश्यां भाष्यमिदं ज्योतिर्विद्रामकृष्णेन लिखितं ॥ जलग्रमे ।। श्रीरस्तु॥छ । छ।
Tlen follow the names of the Adhyāyas. References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1,7210%3B
ii 1720, 234b, iii 149a. B- Descriptive Catalogues:- I. O. Cat. Nos.
2838-50 and 6294; Mad. Des. Cat. No.
13505. (2) Printed Editions:- Siddhantasiromani with Vasana.
bbäşya translated into Hindi by Pandit Udai Narayan Singh, Bombay, Venkateśvara steam press, 1905.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
'Author of Text — Bhāskarācārya.
Comm. -
93 39
सिद्धान्तशिरोमणि
with वासनाभाष्य
No. 1232
Size - 10 in by 4 in.
Extent – 172 leaves; 8 lines to a page ; 32 letters to a line.
Description – Country paper; Devanagari characters; old in appeararce; handwriting bold and clear but not uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the verse-numbers and colophons; edges slightly worn out ; extremely moth-eaten; yellow pigment used for corrections; foll 31-90 and fol. 142 missing; contains text and commentary; incomplete.
Age – Samvat 1751.
Begins (Text) - fol. 2a
यत्र त्रातुमिदं etc.
Begins (text ) - fol. 10
Jyotisa
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
जयति जगति गूढार्नकारे पदार्थान् योगिनां भानुरेकः १
Ends ( Text ) - fol. 213a
fol. 20b इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते
ग्रहभगणाध्यायस्य व्याख्या ॥
Bds (Comm.)
Siddhantasiromani with Vāsanābhāṣya
......
जयति सर्वोत्कर्षेण वर्त्तते कः भानुः किं प्रकासयन् कानू पदार्थान् कया जनघनघृणया । घना चासौ घृणा च घनघृणा तयेत्यर्थः । etc. fol. 12b इति कालमानाध्यायः
- - fol. 213a
पातस्थितिकालांतर्मंगलकृ शस्यते तज्ज्ञैः । स्नान जपहोमहानादिकमत्रोपैत्ति खलु वृद्धिं २१
स्पष्टार्थं ॥
341
593
1895-1902
सिद्धांत शिरोमणौ
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
342
Vedāngas इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणिवासनाभाष्ये मिताक्षरे पाताध्यायः॥
संवत् १७५१ वर्षे पौषशुदि १४ श्रीरस्तु शुभ ... लिखितं यादवदास.
कास्थ लिखायतं इदं पुस्तकं सिहाडमध्ये॥ Reference-See No. 217/A-1882-83.
सिद्धान्तशिरोमणि
Siddhāntasii omani with वासनाभाष्य
with Vāsanābhāsya
285 No. 1233
Visrama(i) Size - 13 in. by an in. Extent -70 leaves; 9tics to a page; 55 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devanagari characters;
new in appearance%3; handwriting beautiful, clear and uniforn%3B borders ruled in double red lines; yellow pigment occasionally used for corrections; folios numbered in both margins; the
Ms. contains portion up to न्जोत्पत्यध्याय. Age - A modern copy Author - Bhāskaiācārya Begins-fol 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ गोलाध्यायो व्याख्यायते ।। गोलाध्याये निजे या या अपूर्वा विषमोक्तयः ।। तास्ता बालावबोधाय संक्षेपाद्विवृणोम्यहं ॥ ॥
गोलग्रंथो हि सविस्तरतया प्रांजलः ॥ किंतु । अत्र या या अपूर्वा नान्यै. रुक्ता उक्तयो विषमास्ताताः संक्षेपाद्विवृणोमि etc. fol. 20 इति श्रीभास्करीये सिद्धांतशिरोमणौ गोलवासनाभाष्ये गोलप्रशंसा। Ends - fol. 70a
सा अभीष्टा त्रि...ता वस्वनलाब्धिवन्हिभि ३४३८ हेता प्रथमज्या स्यात् ।। तस्यास्तथैव सहभावनया ... याद्याः सिध्यंति ॥
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणौ वासनाभाष्ये मिताक्षरे गोलाध्याये जोत्पत्यध्यायः।। अत्र १००॥ अदितः २२०॥ छ । छ।
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
Reference - See No. 217 / A / 1882-83.
सिद्धान्तशिरोमणि with वासनाभाष्य
( गोलाध्याय )
No. 1234
या ज्यानुपतितः सेष्टव्यासार्द्धं परिणाम्यते ॥ आयदोः कोटिजोवाभ्यामेवं कार्या ततो मुहुः ॥ २४ ॥ भावना स्युस्तदग्रज्या इष्टे व्यासदले स्फुटाः ॥ स्थूलं ज्यानयनं पाद्यामिह तन्नोदितं मया ।। २५ ।। इति ज्योत्पत्ति ॥
23
Size - 10 in by 42 in.
Extent – 99 leaves ; 9 lines to a page; 40 letters to a line.
Description
Jyotisa
Age
Samvat 1772
Author of Text - Bhaskarācārya
Comm. -
Begins ( Text) - fol. 18
Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting clear, legible and uniform ; red pigment: marking the portion; yellow pigment used for corrections; some folios are yellowish in appearance; edges slightly worn out; the Ms. contains the text also. The Ms. contains the
Golādhāya only. At the end we have ' ज्योतपत्ति '.
Begins (Comm.)
.9
सिद्धि साध्यमुपैती etc.
1
Siddhantasiromani with Vāsanābhāṣya ( Golādhyāya)
343
fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ अथ गोलाध्यायो व्याख्यायते गोलाध्याये निजे या या अपूर्वा विषमोक्तयः तास्ता बालविबोधाय संक्षेपाद्विवृणोम्यहं etc. fol. 3a इति सिद्धांतशिरोमणौ गोलप्रशंसा ॥
808 1884-87
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
344
Vedongas
Ends (Text)-fol.94a
केचिदेनं पठिष्यति प्रभाध्यायं च केवल।। तदर्य लिखिता अत्र प्रश्नाः प्रागुदिता अपि ६४
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणि
वासनाभाष्ये मिताक्षरे गोलाध्यायः समाप्तः ॥ Ends-fol.990
इति श्रीमहेश्वरोपाध्यायसुतभास्कराचार्यविरचिते सिद्धांतशिरोमणिवासनाभाष्ये मिताक्षरे ज्योत्पत्तिः समाप्ता।। शुभमस्तु ।। संवत् १७७२ मिति फागुनवदि चतुर्थी ४ मंगल । लिखितं विश्वनाथ ब्राह्मण काश्यां मध्ये
क्षेत्रपालसमीपे । शुभं भवतु ॥ Reference - See No. 211/A 1882-83.
सिद्धान्तशिरोमणि with वासनावार्तिक No. 1235
Siddhāntaśiromaņi with Vāsanāvārtika
879
1884-87
Size — 103 in by 41 in.
Extent - 110 leaves ; 14-15 lipes to a page ; 35 letters to a line.
Description-Thick country paper; Devanagari characters%3 old in
appeararce%3; handwriting careli ss and not quite legible%; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used
for corrections; fol. 101 missing; incomplete. Age - Appears to be old Author-Nrsimha Begins (Text) - fol. 2a
यत्र त्रातुमिदं etc. as In No. Begins (Comm.) -- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ यस्मात्सर्वमिदं जगत्समुदितं स्वोत्सृष्टभूतै पुरं । कृत्वा तत्र निबध्यमानसगणान् स्वस्मिन् वृथा मन्यते ॥ स्वाज्ञानादिव बद्धमुक्त इति यं वेदो निषेधावधि ब्रह्मत्याह न वेद कश्चिदपि यं प्रेमास्पदं तं भजे ॥१॥ etc,
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
345
fol. 144 इति श्रीकृष्णदैवज्ञात्मजगणकनृसिंहकृतौ कालमानाध्यायः॥ Ends – fol. 1110
अतो गुणहरौ etc. up to इति श्रीनृसिंहकृतौ वासनावार्तिके गणिता.
$914: || as in No. 853/1887.91 followed by 4 verses. Reference - See No. 594/1895-1902.
-
-
सिद्धान्तशिरोमणे - सिनावार्तिकम्
Siddhāntasiromaņervāsanāvārttikam
594
No. 1236
1895-1902 Size - 138 in. by 5g in. Extent-51 leaves; 12 lines to a page; 50-52 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; handwriting
clear and legible but not quite uniform ; borders of a few felios ruled in two double red lines; red pigment used for marking the portion; moth-eaten in the margins and else where; edges slightly worn out; incomplete.
The Ms. contains the commentary on the Goladhyaya. Age - Appears to be old. Author - Nrsimhadaivajina, composed in Saka 1543
Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥ विश्वेश्वरं नमस्कृत्य मल्लारिं च गजाननं भास्करीयस्य गोलस्य वार्तिकं क्रियतेधुना ॥ १। कविज्ञमार्गदुपरि स्फुरंतं समं व्रजंतं कविना बुधेन । अधः स्थिति चाप्यवलंबमानमुच्चं गुरुभास्करमानतोस्मि ॥२॥ etc.
Ends abruptly - fol. 51b
उदयलग्नेष्टलग्नयोरंतरं घद्यायं भूगर्भस्थक्षितिजाजादूचं भवति ॥ यथनेन दिनगतांतरेण भूव्यासांधयोजनाति तदा षष्टिघटीभि किंमिति स्पष्टकक्षा भवति ॥ परयाधिक परमाल्प
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
346
Vedāngas
References -(1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-i,
7210%; ii. 172b, 2340; iii, 1494.
See Diksbit : Bhär. Jyot. pp. 253, 283. B- Descriptive Catalogues:-I O.Cat. Nos.
2857-58 and 6294; B. B.R.A.S. Cat. No. 286 (गोलाध्यय)
(2) Printed Editions:- Edited
Murlidhara Jha, Benares, 1917.
with notes by Pandit E.J. Lazarus and Co.
सिद्धान्तशिरोमणिटीका
Siddhāntaśiromanitikā called वासनावार्तिक
called Vāsnāvārttika (ग्रहगणिताध्याय)
(Grahaganitadhyaya)
853 No. 1237
1887-91 Size - 101 in. by 4g in. Extent -88 leaves%3 15 lines to a page: 35-40 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs; old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in triple red lines; blank space in the centre of folios; red pigment occasionally used for marking; foll. 1-3 missing ; on fol. 91b there is a beautiful coloured design; incomplete.
Age - Appears to be old.
Author - Nrsimha, composed in 1622 A. D.
Subject - Commentary on the Siddhāntaśiromaņi.
Begins (Text)- fol. 4a
वेदास्तावद्यज्ञकर्मप्रवृत्ता यज्ञाः प्रोक्तास्ते तु कालाश्रयेण शास्त्रादस्मात्कालबोधो यतः स्याद्वेदांगत्वं ज्योतिषस्योक्तमस्मात्
न तु कालस्योद्देश्यत्वेन विधिसंबन्धाभावात्कथं कर्मशेषत्वं काले हि कर्म चोत्यद्यते न कर्मणि काल इति etc.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Begins abruptly (Comm.)- fol. 4a
...
वेदागत्वा द्विजैरवश्यमध्येतव्यमिति विवक्षुस्तावदस्य वेदांगवे हेतु
माह etc.
fol. 110 इति श्रीकृष्णदैवज्ञात्मजगणकनृसिंहकृतौ कालमानाध्यायः fol. 22b इति कृष्णदैवज्ञात्मजनृसिंहकृतौ सिद्धांतवार्त्तिके भगणज्ञान Ends - fol. 910
श्रीमत्ककणवासि केशवसुतप्राप्तावबोधाद् बुधा
चासुताद्दिवाकर इति ख्याताज्जनिं प्राप्तवान् यः कृष्णस्तनयेन तस्य रचिते सद्वासनावार्त्तिके सत्सिद्धांत शिरोमणेरयमगात्यात्मधिकारः स्फुटः
347
इति नृसिंहकृतों वासनावार्त्तिके ग्रहगणिताध्यायः समाप्तः शुभमस्तु भन ग्रंथ संख्या ३३००
References – (1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i,
7210; ii, 172b, 2348;iii, 149a.
सिद्धान्त सुन्दर
No. 1238
Size - 10 in by 52 in.
B - Descriptive Catalogues : - I. O. Cat. Nos. 2857-58 and 6294; B. B. R. A S. Cat. Nos. 282-83; Bhar. Jyot. by Dikshit p.253.
(2) Printed Editions :- 1. Edited by Pandit Sudhakara Dvivedi : The Pandit 30 (1908) 2 with Vāsanābhāṣya, Vāsanāvārttika and Marici, ed. with notes by Pandir Murlidhara Jha, Benares, E. J. Lazarus & Co., 1917.
Siddhantasundara
107
1866-68
49 leaves; 10 lines to a page; 32 letters to a line.
Extent Description – Paper ; Devanāgari characters; new in appearance; handwriting beautiful, clear and uniform; borders ruled with pencil in double lines; brittle leaves; folios numbered in both margins; slightly moth-eaten in the margins; the Ms. con tains गोलाध्याय, ग्रहयोगाध्याय पाताध्याय etc.
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
348
Age
Vedangas
The Ms. is a bound copy and it bears the embossed stamp of the Elphinstone College Bombay.
- Samvat 1925 : Saka 1791
-
Author — Jñaanarāja, son of Nāganātha, composed about A. D. 1503. Subject A manual of the rules of astronomical calculations.
Begins - fol. 1b
ॐ ॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
भाले यस्य कलानिधिर्मधुमिल भृंगावली गंडयोः कंठेहिविर्विलसत्यलं पदयुगे गीर्वाणचेतोगणाः ॥ ब्रह्मापि त्रिजगत्सिसृक्षुरभजन्निर्विघ्नसंसिद्धये श्रीमन्मंगल मूर्तिमाघः मलयं तन्नोमि भक्तप्रीयं ॥ १ ॥ यन्नामाक्षररस्मिभिस्तनुगतैः किंचित्कलावान् भवे
क्तस्वांतनिशाकरो इततमास्तत्रोच्चरद्भिः क्रमात् ॥ नत्वा तां भुवनेश्वरीमपि गुरून् सिद्धांतसन्सुदरं सुज्ञानंदकरं करोति चतुरं ज्ञानाधिराजः स्फुटं ॥ २ ॥ etc.
fol. 80 इति श्रीमत्सकल सिद्धांते वासनाविचारचतुर चित्तचमत्कारिणी सन्तंत्राधारे सिद्धांतसुंदरे गोलाध्याये भुवको संस्थाकथनं नाम प्रथमाधिकारः ॥
Ends – fol. 496
References
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजे रम्ये ॥ ग्रंथागाराधारभूते प्रभूते पाताध्यायो युक्तियुक्तो निरुक्तः ॥ १५ ॥
इति श्रीसकल सिद्धांतवासना विचारसारचतुरचित्तचमत्करिणि सिद्धांतसुंदरे पाताध्यायः ॥ छ ॥ संवत् १९२५ वर्षे शाके १७९१ प्रर्वत्तमाने ॥ आश्विन कृष्णपक्ष ८ भृगुवासरे समाप्तायां ॥ ली. मे मगनलाल माहाशंकर ॥ श्रीरस्तु । श्रीः ॥ श्री ॥ छ ॥ श्री ॥
-
. Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7220, ii. 1730, 2348; iii, 1496. See also Dikshit: Bhar. Jyo. pp, 227, 269-71, 365, 452-53.
B - Descriptive Catalogues - I. O. Cat. Nos. 2901-2 ; R. Mitra, Notices No.... (golādhyāya) Berlin Cat. No. 83 ( Bijaganita ) ; B. B. R. A. S. Des. Cat. Nos. 289-90; Ulwar Mss. Cat. Extract No. 601.
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotoşa
349
सिद्धान्तसुन्दर
Siddhāntasundara
219 No. 1239
A/1862-83 Size - 103 in. by 5 in. Extent - 19 leaves; 12 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
apce; bandwriting somewhat careless but legible and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; edges extremely worn out and moth-eaten%3B the Ms. contains the following
1 भुवनकोशाधिकार 2 मध्यमुक्तिवासना 3 छेद्यकाध्याय 4 गोलबन्ध 5 यन्त्राध्याय 6 ऋतुवर्णनाध्याय
Age - Appears to be fairly old
Author - Jñanarāja, son of Nāganātha
Begins — fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः॥ भाले यस्य कलानिधिर्मधुमितदभुंगावली गंडयो: etc.
इति श्रीमन्नागनाथात्मज ज्ञानराजविरचिते सिद्धांतसुंदरे भुवनकोशाधिकारः॥
Ends-fol. 19a
तीक्ष्णांशोः शिशिराचलस्य निकटे दूर ज ... त्यूष्णता भूछायोपरिचारिभिः खरचरी मेपि कोष्मानिशा ॥ उष्णं तीक्ष्णकराजलं जलनिधेः शीतं तु शीताचला.
द्भूमि पाति युतैः स्वकीयकिरणैः काले विशेषाग्निजे ॥ ३४ ॥ इत्थं वर्णनं षड्तूनां ॥
इति श्रीसकलसिद्धांतवासना विचारचतुरचित्त ... कृति कारिणि सत्तंत्राधारे सिद्धांतसुंदरे ऋतुवर्णनं नाम पंचमोध्यायः॥५॥ शुभं भवतु ॥ श्रीविश्वंभराय नमः ॥ छ । श्रीः॥श्री ।। रामकृष्ण-ज्योतिर्विदोऽदं पुस्तकं ॥
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
350
Vedängas
पंतु तापैः प्रपतंतु पर्वतादरंतु तीर्थानि परंतु चागमान् यजंतु यागैर्विवदंतु योगैर्हिरिं विना नैव मृति तरंति ॥ १ ॥ Then follows a list of the Adhyāyas.
Reference - See No. 107 / 1866-68.
सिद्धान्त सुन्दर
No. 1240
Siddhantasundara
Size - 13 in by 4g in.
Extent 38 leaves; 8 lines to a page; 40-45 letters to a line.
Description
Age Modern
Author - Jñanarāja, son of Naganatha Begins - fol. 16
Modern paper with watermarks; Devanagari characters; new in appearance ; handwriting beautiful, clear and legible; borders ruled in double red lines; yellow pigment and white chalk used for corrections.
The Ms. contains 1-5 Adhyāyas.
283
Viśrāma (i)
श्रीगणेशाय नमः ॥
दिङमातंगसुतुंग पंचवदनं विश्वैक लंबोदरं ॥ चूडारत्नसहस्र भूधर महाहारं सुनीलांबरं ॥ स्वतहरं कलानिधिधरं कोटीनरुक्सुंदरं वाराहोपमवाहनं गणपति वंदे परं शंकरं ॥ १ ॥ etc.
fol. 66 इति श्रीमन्नागनाथात्मजज्ञानरा विरचिते
सकसिद्धांतवासनाविचारचंचुरच्चितमत्कृतिकारिणि सतंत्राधारे सिद्धांतसुंदरे मध्यमाधिकारः प्रथमः संपूर्णः छ
fol. 96 इति सिद्धांतसुंदरेस्य टिकरणाध्यायो द्वितीयः ॥ छ ॥ Ends - fol. 38a
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजेन रम्ये ग्रंथागाराधारभूते प्रभूते गोलाध्याये वर्णनं षट्ऋतूनां ३५
इति श्रीसकलसिद्धांतवासना विचारचतुर चितचमत्कृतिकारिणि सतंत्राधारे सिद्धांतसुंदरे ऋतुवर्णनं नाम पंचमोध्यायः ॥ छ ॥ छ ॥ छ ॥ छ ॥
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
351
Reference -Se No. 107/1866-53.
सिद्धान्तसुन्दर
Siddhāntasundara (गणिताध्याय)
(Ganitādhyāya)
881 No. 1241
1884-87 Size - 103 in. by 4, in. Extent -8 leaves; 9 lines to a page%3; 32 letters to a line.
Description - Country paper; Devapā garī characters; handwriting
clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse-numbers; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; folios numbered in both margins.
The Ms. contains only the मध्यमाधिकार of गणिताध्याय from the सिद्धान्तसुन्दर.
Age - Not very old
Author - Jñānarāja, son of Nāgarāja Begins - fol. la
__ श्रीवरमूर्तये गजाननाय नमः ॥ दिङमातङगसुतुङ्गपंचवदनं विश्वैकलंबोदरं चूडां रत्नसहस्रभूधरमहादारं सुनीलांबरम् ।। स्वांतध्वान्तहरं कलानिधिधरं कोटीररुक्सुन्दरं
वाराहोपमवाहनं गणपति वन्दे परं शंकरम् ॥ १॥ etc. Ends -- fol. 8b
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजेन रम्ये ॥ ग्रंथागाराधारभूते प्रभूते सूर्यादीनां मध्यमा भुक्तिरुक्ता ९
इति श्रीनागराजात्मज - ज्ञानराजविरचिते सिद्धांतसुंदरे गणिताध्याये
मध्यमाधिकारः प्रथमः ॥ followed by 2 verses. Reference - See No. 107/1866-68.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
352
Vedangas
सिद्धान्तसुन्दर (गोलाध्याय)
Siddhāntasundara (Goladhyaya)
880
No. 1242
1884-87 Size -103 in. by4g in. Extent - 20 leaves; 9 lines to a page ; 35-36 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance: handwriting clear, legible and uniform%3B borders ruled in double red lipes and edges in single ; red pig. ment used for marking verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; white chalk also used; folios numbered in both margins.
The Ms. contains the गोलाध्याय. Age - Not very old. Author - Jñāparāja sop of Nāgapatha Begins - fol. 10
श्रीमन्मंगमूर्तये गजाननाय नमः ॥
भाले यस्य कलानिधिर्मधुमिल गावलीगंडयोः etc. as in No. 107/1866-68. fol. 8a इति श्रीमनागनाथात्मज - ज्ञानराजविरचिते सिद्धांतसुंदरे गोलाध्याये
भुवनकोशवर्णनं नाम प्रथमाधिकारः। Ends - fol. 20b
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजेन रम्ये ॥ ग्रंथागाराधारभूते प्रभूते गोलाध्याये वर्णनं षडतूनां ॥३५॥
इति श्रीनागनाथात्मजज्ञानराजविरचिते सिद्धांतसुंदरे गीलाध्याये षडतु
वर्णने नामाध्यायः षष्टः ॥ छ । छ । समाप्तोयं गोलाध्यायः । छ । छ । छ। Reference - See No. 107/1866-68.
सिद्धान्तसुन्दर (पाताध्याय)
Siddhāntasundara (Pātādhyāya )
860 1887-91
No. 1243
Size -111 in. by3m in.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
353
Extent - 26 leaves ; 9 lines to a page ; 50 letters to a line Description - Country paper; Devanāgarī characters; old in appear
ance; handwriting small and clear but not quite uniform ; borders not ruled; red pigment used for colophons; edges of folios worn cut; foll. 2 and 3 seem to be inserted later as the
handwriting and paper is different. Age - Śaka 1686 Author - Jnavaraja, son of Naga atha
Begins - fol. 10
श्रीवरदमूर्तियति ॥
दिङ्मातंगसुतंगपंचवदनं etc. as in No. 881/1884-87. fol. 7a इति श्रीमन्नागनाथात्मजज्ञानराजविरचिते सिद्धांतसुंदरे मध्यमाधिकारः
संपूर्णः ॥ छ ।
Ends - fol. 260
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजेन रम्ये।।। ग्रंथागाराधारभूते प्रभूते पाताध्यायो युक्तियुक्तो निरुक्तः ॥ १०॥
इति श्रीसकलसिद्धांतवासनाविचारसारचतुरचित्तचमत्कारिणि सिद्धांतसुंदरे पाताध्यायः॥
शके १६८६ प्रमाथोसंवत्सरे विश्वेश्वरसांनिध्येन विश्वेशनगर्या अगस्त्यपुरवासिना काशिपाठकेन लिखितं ।। शुभं भवतु ॥ विश्वेशार्पणमस्तु ॥छ ।
छ । ग्रंथसंख्या ६५० Reference - See No. 107/1866-63.
सिद्धान्तसुन्दर with
Siddhāntasundara with ग्रहगणितचिन्तामणि
Grahaganitacintāmaņi
26 No. 1244
1869-70 Size - 12 in. by 5n in. Extent - 58 leaves; 10 lines to a page; 45 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; handwriting
___clear, legible and uniform; the Ms. contains the text and the .....45
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
354
Vedangas
commentary; the Ms. contains the त्रिप्रश्नाधिकार and गोलाध्याय ; at the end there are four folios which contain the names of Jain saints.
Age - Not very old Author of Text - jñāparāja, son of Nāgarātha.
, , Comm.- Cintamani, son of Daivajna Begins ( Text)- fol. 2a
सद्वासनाकुसुमसंचयसुंदरस्य चंचद्विशालतरगोलतरौः परस्य ॥ दिदेशकालकलनाफलसाधनाथ त्रिप्रश्नसज्ञमधिकारमथाभिधास्ये ॥१॥
etc. Begins (Comm.)- fol. 1b
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवर्दमुत्तिर्जयति ।
॥ अथातस्त्रिप्रभाध्याये व्याख्याते | etc. Ends (Text) - fol. 58b
इत्थं श्रीमन्नागनाथात्मजेन प्रोक्ते तंत्रे ज्ञानराजेन रम्ये ।।
ग्रंथागाराधाभूते प्रभूते गोलाध्याये लोकसंस्था निरुक्ता ॥ ७९ ।। Ends (Comm.) - fol. 58b
इति श्रीमत्सकलासिद्धांतवासनाविचारचतुरप्रचुरतरापरशास्त्ररहस्याभिज्ञदैवज्ञज्ञानाधिराजग्रथित सिद्धांतसुदरवासनाभाष्ये सुजनविचक्षणकभूष्ये ज्ञानाधिराजदेवज्ञसूनुपंडितचितामणिविरचिते ग्रहगणितचिंतामणी गोलाध्याये भुननकोशसंस्था नव्यावर्णनं नाम प्रथमाधिकारः ॥ followed by one verse.
For a described Ms. of the Siddhāntasundara with commentary Grahaganitacintamani, see B. B.R. A. S. Des. Cat. No.2:1. See also Dikshit : Bhar. Jyot. pp. 267-71.
सिद्धान्तहृदय
Siddhānthrdaya
882 No. 1245
1884-87 Size - 9 in. by 41 in Extent -24 leaves%3; 12 lines to a page; 38 letters to a line.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
355
Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for verse-numbers; yellow pigment used for corrections; the Ms. contains some कोष्टकाs almost ou every folio; edges slightly worn out;
complete. Age - Appears to be old. Author - Damodara Begins -fol. 10
__ श्रीमहागणपतये नमः ॥ ठुठि वंदे पार्वती पार्वतीशप्रीत्यै काश्यां संस्थितं रक्षणाय । लोकानां तं भक्तिमद्भक्तसंधैर्नानामोदैमोंदकर्माधमानं ॥१॥ श्रीसूर्यसिद्धांतमतं समस्तं विचार्य दि ... र्गगतान् ग्रहेन्द्रान् ।।
वक्तुं सुपये स्फुटसंस्कृतांकजालेनवत्ये सुलघुप्रकारैः ॥ २ ॥ etc. Ends-fol. 24a
श्रीमत्सिद्धांतहृदये दामोदरविनिर्मिते । पूर्णाः पाताधिकारोयं स पूर्वाद्धोष्टसंख्यकः ।। श्री॥श्री॥
सुबोधजातक
No. 1246 Size - 103 in. by 4g in.
Subodhajātaka
422 1884-86
Extent-4 leaves%; 16 lines to a page; 40-42 letters to a line.
Description-Country paper3; Jain Devanagari characters with पृष्ठमात्राs%3B
handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse-numbers and colophops; occasional marginal notes; complete.
The work was composed in Samvat 1528 i. e. Śaka 1393. Age - Samvat 1810 Author - Haridatta
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
356
Begins fol. 10
fol. 10 इति श्रीज्योतिःशास्त्रे श्रीहरिदत्तविरचिते बालबोधजातके ग्रहस्पष्टी
करणाध्यायः प्रथमः ।
fol. 30 इति
॥ ॐ ॥ श्रीसद्गुरुचरणकजेभ्यो नमः ॥ गुरोः पादाब्जयुगलं नत्वा जातकशास्त्रतः वक्ष्ये सारमुद्धृत्य बालानां बुद्धिवृद्धये १ इष्टकालाद् ग्रहाः पूर्वे यस्मिन् ऋक्षे प्रवर्त्तते घयस्ताः षष्टितः पात्याः संस्थाय्याश्ववशेषकाः २
Ends fol 4b
Age
Vedāngas
-
भावाध्यायो द्वितीयः २
कंडूलज्ञातिविप्रेण हरिभट्टेन धीमता
षष्टे चात्र परिच्छेदे संपूर्ण जातकं कृतं १७
इति श्रीहरिदत्तविरचिते सुबोधाजांतके दशांतर्दशाध्यायः षष्टः ६ ।। सर्वश्लोकसंख्या १५३ श्रीरस्तु ॥ संवत् १८१० वर्षे भाद्रपदसुदि १५ दिने पं श्रीचंद्रमुनि लि। श्रीमं दिगमध्ये
This is the only Ms. recorded by Aufrecht in his Catalogus Catalogorum.
सुबोधमञ्जरी
No. 1247
Size - 10 in. by 43 in.
Extent – 13 leaves ; 11-12 lines to a page ; 30-32 letters to a line. Description – Country paper; Devanāgari characters with पृष्ठमात्रा ; old in appearance; handwriting small and uniform but not clear in some places; borders ruled in double black lires; edges worn out; foll. 9-14 missing.
Author - Raghunatha
Subodhamanjari
217
1883-84
The Ms. contains 1-7 Adhikāras of which the 3rd is incomplete.
Appears to be fairly old
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
357
Begins - fol. 10
॥ॐ॥ नमः श्रीगणेशाय । कमलभूकमलाकरशैलजा रविशशींदुजमुक्रसुरेज्यकान् । शनिगिरीशगणेशपयोधिजा गुरुपदं पितरं च नमाम्यहं ॥१ अथ पृथुप्रधुनाथ हि भक्तितः। करणवृक्षभवां प्रणतो लघुः।
विरचयेभ्रगसिद्धिकरां स्फुटां। लघुतरामवनम्य ह मंजरीं ॥२ etc. fol. 46 इति श्रीसुबोधमंजर्या कर्मानुक्रमेण सकलखगसाधने मध्यमाधिकारः
प्रथमः।
Ends -- fol. 180
रवेः संक्रमो भक्रमो ह्यप्रमाणं चरं चालकैस्तद्युजे वारवेला। चरेणांतरं संयुतं गोलयोः स्तः स्वदेशांतरं स्यादिने रात्रिशेषे ॥८॥ इति श्रीसुबोधमंजर्या तिथिसाधनाधिकारः सप्तम ॥
सूर्यग्रहण No. 1248
Süryagrahaņa
926 1886-92
Size - 97 in. by 5 in.
Extent - 10 leaves; 10 lines to a page; 28 letters to a line.
Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; occasional marginal
notes; edges slightly worn out; complete. Age -- Appoars to be old Author - Kevalarāma
Begins-fol. 10
॥ ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ दर्शाते समलिप्तिको रविविधू कार्यों पुरावस्फुटौ तव्यासौ कलिकादिको कचितवद्धोरागती वास्तवे॥ इंदोः क्ष्माजविलंबनं दिनकरक्रांतिश्च धुज्यांशकाः लंयांशाः सपलाश्च कालवलये तिथ्यंतहोरानताः॥१॥etc.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
358
Vedangas
Ends - fol. 10a
स्यातां क्रमाप्राग्रहमुक्तिकालौ लंबोनमानैक्यदलस्य लिप्ता।। त्रिभिर्विभक्ताग्रसनांगुलानि वा सूर्यबिंबार्कलवोंगुलं स्यात् ।। १०३ ॥
इति श्रीफिरंगीयसारण्यां दृक्पक्षाभिधायां ज्योतिषरायकेवलरामकृतं सूर्यग्रहणं॥
सूर्यग्रहणकर्त्तव्यताग्रहलाघवमत
Sūryagrahaņakartavyatāgrahalāghavamata
572 1899-1915
No. 1249
Size — 101 in. by 41 in. Extent -4 leaves%3; 18 lines to a page%3; 55 letters to a line.
Description -Country paper; Jain Devanagari characters; not old in
appearance ; bandwriting very small but clear, legible and unifcrm; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking; wbite yellow pigment used for corrections; occasional marginal notes; slightly moth-eaten%3B a vernacular Ms.
Age-Samvat 1880
Author -Not mentioned
Begins - fol. 1a
॥ ॐ ॥ अथ ग्रहणसाधनरीति भादौ ग्रहणसमये रविचंद्रराहुतात्कालिकस्पष्टग्रहलाघवरीत्या साधनीयं
अथ जिस समयके स्पष्ट करने होय ता समयके इष्टकालसौ स्वस्वगतिगोमूत्रिकागुणित लब्ध होय सो ग्रहविषै युक्त करै भोग्यकालकै होयतो भुक्तकालकै
होयतो फलहीनकरै etc. Ends - fol. 46
अथ विश्वाकर्त्तव्यता ___ ग्रासांगुलादिकको वीस २० गुणा करै नीचे सौ ६० साठि सौंच ... यदे फेरसाठि सुंगुणिके नीचे का अंक जोड दे फेर सूर्यबिंबांगुलादि सवर्णित करिक भाग ले वै लब्धं विश्वे सेषकृ६० गुणि करि भेर भाग ले प्रतिविश्वे इति
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņas
359
.
ग्रहलाघवसूत्रात् सूर्यग्रहणकर्त्तव्यता ज्ञातव्यं ॥ श्री ।। संवत् १८८० रा वर्षे मिती दुतीय चैतवद ११ दिने लिषतं वीरवैताल
सूर्यसिद्धान्त
Sūryasiddhānta
360 No. 1250
1882-83 Size — 101 in. by 5 in. Extent - 20 leaves ; 13-14 lines to a page; 34-36 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appear
ance; bandwriting small but clear and legible; borders ruled in two double red lines; red pigment used for colophons; edges worn out; Ms. moth-eaten.
The Ms. contains 1-14 adhyayas. Age - Appears to be old Author - Not mentioned
Begins - fol. 16
॥ श्रीविश्वनाथो जयतितरां ॥ श्रीसूर्याय नमः॥ अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने ॥
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः ॥ १॥etc. fol. 4a इति श्रीसूर्यसिद्धांते मध्यमाधिकारोध्यायः प्रथमः ॥
fol. b इति सूर्यासिद्धांते ग्रहस्पष्टाधिकारो द्वितीयः ॥ Ends - fol. 2Ca
स तेभ्यः प्रददौ प्रीतो ग्रहाणां चरितं महत् । अत्यद्भुततमं लोके रहस्यं ब्रह्मसंमितं ॥ २८ ॥छ ।
इति श्रीसूर्य सिद्धांते मानाध्यायश्चतुर्दशः । छ॥ संपूर्णः ॥ ग्रंथसंख्या
६८०.। रामकृष्णदैवज्ञेन लिखितमिदं ॥ References- (1) Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:
i,7325; ii. 1754, 2354; iii, 1510. B- Descriptive Catalogues :- I. O. Cat..
Nos. 2772-5, 6274-6.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
360
Vedangas
(2) Printed Editions :- Translation of the Suryasiddhanta
with notes by Rev. Ebenezer Burgess, 1860-revised 1937. The text is published with different commentaries.
सूर्यसिद्धान्त
Sūryasiddhānta
884 No. 1251
1884-87 Size -93 in. by 41 in. Extent - 16 leaves; 8 lines to a page ; 36-38 letters to a line. Description-Country paper;Devanagari characters; old and musty in
appearance; handwriting not quite clear in some places; borders ruled in triple black lines; folios numbered in both inargins; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges worn out.
The Ms contains 1-5 Adhikāras. Age - Appears to be old Author - Not mentioned Begins — fol. 16
॥ॐ॥स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः । ॐनमः श्रीसूर्य । अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने ।
समस्तजगादाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः १etc. fol. 5b इति श्रीसूर्यसिद्धांते मध्यमाधिकार प्रथमः। १॥
fol. 10° इति श्रीसूर्यसिद्धांते ग्रहस्फुटाधिकार द्वितीयः । २ ।। Ends - fol. 16a
तदा मोक्षस्थितिदले देयं प्रग्रहणे तथा हरिजांतरकं शोध्यं यत्रतस्माद्विपर्ययः । १६ एतदुक्तं कपालक्ये त... देलं वनैक्यका । स्वे स्वे स्थितिदले जोज्याविमपि चोक्तवत् । १७॥
इति श्रीसूर्यसिद्धांते सूर्यग्रहणाधिकारः पंचमः ॥ ५ ॥ Reference - See No. 360/188 -83.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotion
361
सूर्यसिद्धान्त
Sūryasiddhānta (गणिताध्याय)
(Ganitadhyaya)
1020 No. 1252
1886-92 Size -73 in. by 3 in. Extent - 24 leaves; 8 lines to a page; 26-28 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red ink used for daņdas and colophons; fol. 6 missing; incomplete.
Age - Appears to be old.
Author - Not mentioned Begins – fol. 10
श्रीगणेशाय नमः । श्रीसवित्रे नमः ॥ अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने ।
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः ॥ १॥ etc. fol. 5a इति श्रीसूर्य सिद्धांते सूर्यमयसंवादै मध्यमाधिकारः
fol. 9b इति सूर्य सिद्धांते ग्रहस्फुटीकरणाधिकारः॥२॥ Ends - fol. 25a
इत्येतत्परमं पुण्यं ज्योतिषां चरितं स्फुट ॥ रदस्यं महदाख्यातं किमन्यछ्रोतुमिच्छसि ॥ २३ ॥ इति सूर्यसिद्धांते पाताधिकारः ॥
इति गणिताध्यायः ॥ अथ गोलाध्यायः ।। Reference - See No. 360 / 1882-83.
सूर्यसिद्धान्त (गोलाध्याय)
Sūryasiddhānta (Goladhyaya)
1021 1886-92
No. 1253
Size - 73 in, by 4 in.
...46
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
362
Vedangas
Extent -11 leaves%3; 8 lines to a page3; 25-28 letters to a line. Description -Country paper; Devanagari characters%3; handwriting
clear, legible and uniform ; borders ruled in double red lines and edges in single; red ink used for colophods; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both
margins; the Ms. contains गोलाध्याय from सूर्यसिद्धांत. Age - Sa ovat 1846 Author - Not mentioned Begins - fol. 10
॥श्रीसवित्रे नमः॥ अथाांशसमुद्भूतं प्रणपत्य कृतांजलिः ॥ भक्त्या परमयाभ्यय॑ पप्रच्छेदं मयोसुरः॥ भगवन् किंप्रमाणा भूः किमाकारा किमाश्रया। किं विभागाः कथं चात्र सप्तपातालभूमयः ।। अहोरात्र व्यवस्थां च विदधाति कथं रविः॥ कथं पयति वसुधां भुवनानि विभावयन् ।। etc.
Ends-fol. 11a
स तेभ्यः प्रददौ प्रीतः ग्रहाणां चरितं महत् ॥ अत्यद्भुततमं लोके रहस्यं ब्रह्मसंमितं ॥
इति श्रीसूर्यसिद्धांते ज्योतिषोपनिषद्वोलाध्यायस्त्रयोदशः॥ शुभं । संवत् १८४६ अषाढ शुक्ल २ गुरुवातरे लिषतं इदं पुस्तकं नानिगरामेण श्रीगरु
प्रसादात् ॥ Reference - See No. 360/1:82-83.
सूर्यसिद्धान्त
Süryasiddhānta with टीका
with Commentary called किरणावली
called Kiraņāvali
697 No. 1254
1883-84 Size — 9} in. by 4 in. Extent - 196 leaves%3 9 lines to a page; 32 letters to a line.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişi
363
Description - Country paper ; Devanagari chara ters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform%; borders ruled in two double black lines ; red pigment used for marking; folios numbered in both margins; contains both text and commentary; complete.
Age - Does not appear to be very old
Author of the Commentary - Dadabhai, composed in 1720
Begins (Text)- fol. 1b
अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मने नमः १etc.
Begins (Comm.)-fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ।। प्रणिपत्य परं ब्रह्म सूर्याशयमहोदधेः सारचंद्रं समुद्धत्य तनोमि किरणावली १ चित्तपावनजातीयमाधवांगभव: सुधीः
दादाभाई समालोच्य वराहादिकृतीः स्फुटाः २ etc. Ends (Text)- fol 196a
___ स तेभ्यः प्रददौ प्रीतो ग्रहणां चरितो महत्
अत्यद्भुततमं लोके रहस्यं ब्रह्मसंमितं
Ends (Comm.)-fol. 196a
स्पष्टोर्थः
इति श्रीचित्तपावनजातीयश्रीगांवकरमाधवात्मजश्रीदादाभाईकृते सौर. सूत्र विवरणे मानाध्यायः समाप्तं चोत्तरार्द्धम् श्रीरस्तु शुभं भूयात श्रीकृष्णार्पणमस्तु
References- Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 733a;
i, 176a.
B-Descriptive Catalogues - Oxf. 3266, Cambridge
Cat. No. 44.
-
-
-
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
364
Vedängas
सूर्यसिद्धान्तसोदाहरण
Sūryasiddhảntasodāharapaव्याख्यान
vyākhyāna (गहमार्थप्रकाशिका)
(Gahanarthaprakāsika)
807 No. 1255
1881-87 Size — 114 in. by 5} in. Extent - 22 leaves; 3-4 lines to a page ; 35-36 letters to a line. (text)
7-8 , , 50-55 , , (comm.) Description -- Thick country paper ; Devanagari characters; old in
appearance; handwriting of the text bold, of the comm. small but clear and legible; red pigment used for marking verse-numbers and colophons; yellow pigment used for corrections; edges slightly moth-eaten; text in the middle with the commentary above and below it; the Ms contains the following Adhyāyas.
1 गोलाध्याय 2 ज्योतिषोपनिषदध्याय 3 मानाध्याय
4 बीजसाधनाध्याय Age. – Appears to be old Author of text-Visvanathadaivajna, son of Divakaradaivajna.
Begins (Text) - fol. 16
अथाांशसमुद्भूतं प्रणिपत्य कृतांजलिः भक्त्या परमयाभ्यर्च्य पप्रच्छेदं मयासुर इति भगवत्किंप्रमाणा भूः किमाकारा किमाश्रया
किंविभागा कथं चात्र सप्तपातालभूमय इति etc. Begins (Comm.) - fol. 10
अथ गोलाध्यायो व्याख्यायते अथांशपुरुषं प्रति मयासुरः स्वसंशयं पृष्ट. . वानिति मुनिं प्रति मुनिर्वदति fol. 12b इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजश्रीविश्वनाथदेवज्ञविरचिते सूर्गसिद्धांतसोदा
हरणव्याख्याने गोलाध्यायः समाप्त: fol. 16a इति ...... ज्योतिषोपनिषदाध्यायः समाप्त
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotiş
365
fol. 190 इति ...... गहनार्थप्रकाशिके मानाध्यायः समाप्तः ।। Ends-fol. 22a
अनया रीत्या वीजसाधनं कायं । एतद्वीजमित्यादि दशश्लोकाः स्पष्टार्थाः १० बीजसाधनमिदं अतींद्रियकालज्ञानवता श्रीसूर्येण भूतानुकंपार्थमुक्तं सूर्यभि... नैव केनचित् आधुनिकेन कृतं तदित्यपि केचिदाह।
इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजश्रीविश्वनाथदैवज्ञविरचिते सूर्यसिद्धांतसोदाहरणव्याख्याने गहनार्थप्रकाशिके बीजसाधनाध्यायः समाप्तश्चायं ग्रंथ
संख्याश्लोका ५१९९ शुभं भूयात् ॥ श्री श्री। श्री।। References - See No. 887/1884-87.
सूर्यसिद्धान्त with टीका
Süryasiddhānta with Țikā called गहनार्थप्रकाशिका called Gahanārthaprakāśikā and उदाहरण
and Udāharana
887 No. 1256
1684-87 Size - 141 in. by 6, in. Extent-34 leaves%3; 10 lines to a page; 36-40 letters to a line. Description -- Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting bold, clear and legible; borders ruled in double black lines ; red pigment used for marking the text and the colopbops; yellow pigment used for correc. tions; left-hand edges seem to have been cut off; folios numbered in both margins; the Ms. contains the text and the commentary on the first two Adhikāras only; incomplete.
Age - Not very old Author of Text -- Viśvanāthadaivajña ,, , Comm.-
" Beginss (text)- fol. 26 - अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय महात्मने
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः॥१॥ Begins — fel. 16
: श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभवान्यै नमः
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
366
Vedangas
अर्चनाद्यस्य महेश्वरोपि कार्येषु धत्ते विभुतां न जातु तं विघ्नविच्छित्तिकरं गणेशं सिंदूरपूरारुणमानमामि १ गोदातीरे भाति गोलाभिविद्भिर्गोलग्रामो विप्रधामाभिरामः तत्रासन्मे पूर्वया यज्ञभासः सिद्धांतानामेभ्य एव प्रकाशः २ etc.
आसीदसीम गुणदग्ध समुद्रशाली
श्रीकेसवः श्रुतिविलोचनलोचनश्रीः ॥ ९ ॥
fol. 29b इति श्रीदिवाकर दैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञ विरचिते सूर्यसिद्धांत सोदाहरणव्याख्याने गहनार्थप्रकाशिके मध्यमाधिकारः समाप्तः ॥ ० ॥
Ends - fol. 54a
विश्वनाथेन रचिता गहनार्थप्रकाशिका |
द्वितीयाह्यं भवत्तस्यां शिखा स्पष्टाधिकारिणी ॥
इति श्री दिवाकरदेव ज्ञात्मज विश्वनाथविरचिते सूर्य सिद्धांत सोदाहरणव्याख्याने स्पष्टाधिकारः समाप्तः ॥
अथ त्रिप्रनधिकारो व्याख्यायते ॥
तत्र दिग्ज्ञानं श्लोकचतुष्टयेनाह ॥ शिलालले बुसंशुद्धे वज्रलेपेपि वा समे ।
तत्र शंक्कंगुलैरिष्टैः समंडलमा लिखेत् ॥ १ ॥
तन्मध्ये स्थापयेच्छंकुं कल्पनाद्वादशांगुलं ॥ तच्छायायं स्पृशेध.......
References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 7330;
ii, 1764, 2350; iii, 1510.
For Visvanātha see S. B. Dikshit : Bhār. Jyo. PP. 281-82.
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 2813.
सूर्यसिद्धान्तसोदाहरण
व्याख्यान
Suryasiddhantasodāharaṇavyākhyāna
914
1891-95
No. 1257
Size - 10 in by 50 in.
Extent - 45 leaves ; 11 lines to a page : 35 letters to a line.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
367
Description-Thick country paper ; Devanagari characters ; not very old
in appearance; handwriting beautiful, clear and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking the portion ; folios numbered in both margins; foll. 15, 23, 24 repeated, incomplete.
A commentary on Süryasiddhānta. The follwing folios are missing
1-6, 11, 12, 17, 18, 22, 25-28, 31-36, 39-42, 45-48, -51-129, 135-138, 143, 144, 147-162, 165-184, 187-:94,
197-200.
Age -Samvat 1853
Author - Visvanāthadaivajña, son of Divākaradalvajña
Begins abruptly-fol.70
......गः ९७०३ अस्मिन् सप्तभक्ते शेषं १
एतत् शुद्धायां शुद्धौ जातो वर्षाधिपः शुक्रपूर्व एव । २ । १९ । ४९ । अथ प्रकारांतरेण दिनक्षयघटिका आह etc. fol. 1344 इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मज विश्वनाथदैवज्ञविरचिते सूर्यसि तसोदाहरण.
व्याख्याने ग्रहयुत्यधिकारः समाप्तः सप्तमः Ends - fol. 2040
अनया रीत्या वीजं साधनं कार्य एवं वीजमित्यादिना दश श्लोकाः स्पष्टार्थाः॥ १०॥
इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजश्री विश्वनाथदैवज्ञविरचिते सूर्यसिद्धांतसोदाहरणव्याख्याने गहनार्थप्रकाशिके वीजः साधना यायः समाप्तो अयं ग्रंथः संवत्
१८५३ वर्षे श्रावणमासे कृष्णपने तिथौ ५ रविवासरे। Reference - See No. 887/1884-87.
सूर्यसिद्धान्तटीका
सौरवासना No. 1258 Size - 11 in. by 4g in.
Sūryasiddhāntaţikā Sauravāsanā
885 1884-87
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
368
Vedangas
Extent-53 leaves%3; 10-12 lines to a page%3 40-50 letters to a line... Description - Thick country paper; Devapāgari characters; hand.
writing small but clear and legible ; borders ruled in double black lines; text in the middle with the commentary above and below it; red pigment occasionelly used for marking ; white chalk used for corrections; yellow pigment occasionally
used; both the text and the commentary complete. Age – Appears to be old Author of Text - Kamalakara, son of Nfsimha
, of Comm. - Begins ( text)- fol. 10
अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः॥ १ ॥ etc. Begins (Comm.) - fol. 10
॥ श्रीवाक्देवतायै नमः। ब्रह्मांड गोलोदरगं खसंस्थं भांतं समस्तं जलगोलरूपं
यस्तेजसं भाति यतः सदा तं नारायणं मंडलगं नमामि १ etc. fol. 9a इति कमलाकरविरचिते सौरमध्यवासना १६ Ends ( Text) - fol. 530
इत्येतत्परमं पुण्यं ज्योतिषां चरितं हितं रहस्यं महदाख्यातं किमन्यत् श्रातुमिच्छसि इति सूर्यसिद्धांते पाताधिकारः समाप्तः परोपकाराय कृता मयैषा तज्ञस्त्वमेवासि तवांघ्रिपझे अतोपि तास्यापबोधवृद्धय कृपा कुरु त्वं मपि सूर्यपूर्णा
इति श्रीसकलगुणकपार्वभौमश्रीमन्नृसिंहात्मजकमलाकरविरचिता दशा
धिकारांतं पूर्वखंडसौरवासना संपूर्ण समाप्तः ॥ Reference - See No. 556/Vis I.
सूर्यसिद्धान्तटीका called सौरवासना (पूर्वखण्ड)
No. 1259 Size - 141 in. by 6 in.
Sūryasiddhāntaţikā called Sauravāsanā (Pūrvakhanda )
556 Višrāma(i)
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
369
Extent -44 leaves%312 lines to a page%3; 50 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled 3; fol. 1 slightly torn; folios numbered in both
margins; complete. Age - Not very old Author - Kamalakara, son of Nrsimha Begins - fol. 10
॥ श्रीवरदमूर्तिजयति श्रीसूर्याय नमः ब्रह्मांडगोलोदरगं खसंस्थं भातं समस्तं जलगोलरूपं यतैजसं भाति यतः सदा तं नारायण मंडलगं नमामि महार्यभास्कराये प्राक् सौरायों नाशितोस्त्यतः
वदाम्यहं विदां तुष्ट्यै सुबोधां सौरवासनां etc. fol. 150 इति श्रीकमलाकरविरचिता सौरस्पष्टवासना संपूर्णा ।। Ends – fol. 436
परोपकाराम कृता मयैषा तज्ञस्त्वमेवासि तवांघ्रिपद्म अतोर्पितास्याः परबोधवृद्धयै कृपां कुरु त्वं मपि सूर्यपूर्णां ।
इति श्रीसकलगणकसार्वभौमश्रीमन्नृसिंहात्मज-श्रीकमलाकरविरचिता दशाधिकारांतपूर्वखंडस रवासना संपूर्ण ॥ ॥ श्रीसूर्यनारायणार्पणमस्तु ।
शुभं भवतु । छ । छ। Reference – Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i. 73:6;
ii. 1764 B - Descriptive Catalogues :- For a described Ms.
see B. B.R. A.S. Cat. No.297.
सूर्यसिद्धान्तटीका
Suryasiddhāntaţikā (मिताङ्कविवरण)
(Mitānkavivarana )
599 No. 1260
1895-1902 Size -81 in. by 5 in. Extent -35 leaves%3; 12-13 lines to a page; 25 letters to a line. Description - Country paper; Devanā gari characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform;
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
370
Vedangas
borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portion; white chalk used for corrections; every folio more or less moth-eaten; yellow pigment also used for corrections; in complete.
Appears to be old
Viśvanatha
Age
Author
Begins – fol. 16
-
॥ ॐ ॥ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥
जयंति शतशः प्रातररुणाः किरणा खेः ॥ तमसो त मुक्ता मार्गणा इब हैंगुलाः ॥ १ ॥
नवाकं विश्वनाथेन सूर्यसिद्धांत संमितः ॥ वलावलंबः क्रियते मितांको गणितागमात् ॥ २ ॥ शाको युगाग्नितिथ्यूनो १५ ३४ ग्रंथाब्दाः खेचरास्ततः ॥ भादिक्षेपास्तेषु योज्या मध्यमेषार्कसंक्रमे ॥ ३ ॥ etc.
fol. 98 इति मितांक विवरणे मध्यमाधिकारः ॥ fol. 160 इति श्रीमितांके स्पष्टाधिकारविवरणं ॥
fol. 350 इति श्रीमतांक विवरणे युत्याधिकारः समाप्तः ॥ Ends abruptly - fol. 35b
—
एकदिाता २२।१९ व्यर्केतुभुजांशेभ्यः ३५/५२ षडातेन ५।२५ एतेंशाः २०१५९ भक्ताः ३।५३ जातांगुलादिर्ष..
सूर्यसिद्धान्तभाय
No. 1261
Suryasiddhantabhāṣya
886
1884-87
Size
103 in. by 51 in.
Extent – 91+7= 98 leaves ; 10-12 lines to a page 24-28 letters to a line. Description Country paper; Devanagari characters; old in appear. ance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking; edges extremely worn out.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiso
371
The following folios are missing : 1, 2, 5, 6, 7, 9, 10, 29, 30, 3', 33,34,40, 41,57,58, 60-99, 10, 103, 112, 122, 124-134, 136, 140, 141,143-183, 185.
There are 7 extra folios at the beginnig; incomplete. Same as No 600/1895-1902.
Age - Appears to be old
Author - Candeśvarācārya
Begins abruptly - fol. 34
...... का स्यात् । तत्पष्टया घटिका तत्षष्टया नाक्षत्रमहोरात्रां नाक्षत्रमिति भचक्रस्यैकं भ्रमणं ज्ञातव्यं ॥ एतदार्यभटेनोक्तं ॥ etc. fol. 214 इति मैथिलवाजिपे ... श्रीचंडेश्वराचार्यविरचिताया सूर्यसिद्धांतभाख्ये
मध्यगति प्रथमोध्यायः ।। Ends abruptly -fol. 2076
__ तस्मादमावास्यांते तेषां पितृणां मध्यान्हं स्यात् । इति सूर्यदर्शनकालो दिनां। प्रदर्शनकालो रा......
सूर्यसिद्धान्तभाष्य No. 1262
Sūryasiddhāntabhāsya
600 1895-1902
Size - 9 in. by 4} in.
Extent – 165 leaves ; 11 lines to a page; 30 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा6,
old in appearance; handwriting clear and legible but not quite uniform; borders ruled in double black lines; edges worn out3B red pigment occasionally used for marking; extremely motheaten ; foll. 11 repeated; foll, 112-17 missing; the Ms. contair 8
the text also ; incomplete. Age - Fairly old Author of comm. -Candesvarācārya
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
372
Vedängas
Begins (Text) - fol. 10
अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने समस्त जगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः etc.
Begins (Comm.)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः स्येच्छावभासिताशेषभेदभिन्नाय शंभवे ।। ॐ नमः परमार्थंकरूपाय परमात्मने ।। १
...... श्रीचंडेश्वराचार्यैः श्रीसूर्यसिद्धांतभाष्यमारभ्यते ।। etc. fol. 150 इति मैथिलवाजपेयसोमयाजिश्रीचंडेश्वराचार्यविरचिते श्रीसूर्य सिद्धांत
भाष्ये मध्यगतिः प्रथमोऽध्यायः॥ fol. 27b इति मैथिलबाजपेयसोमयाजिश्रीचंडेश्वराचार्यविरचिते श्रीसूर्यसिद्धांत
भाष्ये स्फुटंगतिर्द्वितीयोऽध्यायः ।। Eni -- fol 1700
त ... नां संतोषाय दिवा विमले रवौ छायायंत्रैः शंकुयष्टिधनुश्चक्रछत्रः काश्यामेषादिष्वयनांशसंस्कृतस्य भानोः पादप्रभाशंकुप्रभादिव्यशंकुर्दोयोक्रांति ज्यायेज्याचरज्या च ज्ञातव्या । शांतिज्या ......
References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 7236;
ii. 1760, 235a
सूर्यसिद्धान्तभाष्य No. 1263
Süryasiddhāntabhāsya
80 Viśrāma (ii)
Size -
143 in by 5} in.
Extent -79 leaves ; 13 lines to a page; 46-50 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders of foll. 1-24 ruled in double red lines; borders of the remaining folios not ruled; folios numbered in both margins; the Ms. contains the text and the commentary for the first
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiş
373
two or three Adhikāras; the remaining Adhikäras have commentary only; foll. 3-7, 51, 52,54, 56 58, 60-62 missing: incomplete.
Date of composition is Saka 1533 and no: Saka 1653 as stated by Peterson. Cf. CC. ii, 235a. Mr. S. B. Dikshit, however, gives the date of composition as Saka 1542. Cf.
Bhar. Jyo. p. 182. Age - Not very old Author - Nrsimha, son of Krsna Begins - fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ प्रत्यूहव्यूह विध्वंसकारणाय महात्मने।
गणेशाय नमस्तस्मै जगतामेकसाक्षिणे।। ५॥ etc. fol. 23a श्रीमन्नृसिंहेन विदां वरेण सिद्धांतभाष्यं यदकारि सौरं ।।
सवासनं तत्र नभश्वराणां मध्याधिकारः समगात्समाधिम् ।।
इति श्रीसूर्य० सौरभाष्ये मध्याधिकार संपूर्णम् ॥ Ends fol. 92a
दुर्बोधं यदतीव तद्विजद्दति स्पष्टार्थमिायुक्तिभिः॥ स्पष्टार्थे त्वतिविस्तृति विदिधत व्यर्थैः समासादिभिः ।। अस्थानेनुपयोगिभिश्च बहुभिर्जल्पै भ्रमं तन्वते श्रोतृणामिति वस्तुविष्णवकृतः सर्वे पिटीकाकृतः ६ इदं की दृगिति प्रौढेविलोक्यम् । ॥ इति श्रीसूर्य सिद्धांतसौरभाष्यं समाप्तम् ।। छ । अदृष्टदोषान्मतिविभ्रमाद्वा न्यूनातिरिक्तं लिखितं मयात्र ।
तत्सर्वमार्यः परिशोधनीयं प्रायेण दृग्मुह्यति लेखकानाम् ॥१॥छ॥ References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 733a;
ii, 2354; iii, 1514. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No. 1838 Ulwar Mss. Cat. No. 2029.
सूर्यसिद्धान्तभाष्य
No. 1264 Size - 101 in. by 5 in.
Süryasiddhāntabhāsya
601 1895-1902
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
374
Veaangas
Extent - 159 leaves; 12-14 lines to a page: 32-35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance ; bandwriting small, clear atid legible; borders ruled in double red lines; red pigment used for colophons; edges slightly worn out; almost every folio more or less moth-eaten; fol. 128 missing; incomplete.
The Ms. contains the text and the commentary. Age -- Samvat 1688 : Saka 1554 Author-Nrsimbadaivajha Begins (Text) - fol. 10
भचित्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने
समस्तजगदाधारमूत्तये ब्रह्मणे नमः ।। etc. Begins (Comm.) - fol. 10
॥श्रीवरदमूर्ति यति । श्रीन्नृसिंहाय नमः ॥ प्रत्यूहन्यूहविध्वंसकारणाय महामने ।
गणेशाय नमस्तस्मै जगतामेकसाक्षिणे ॥१॥ etc. fol. 316 श्रीमन्नृसिंहेन विदां वरेण सिद्धांतभाष्यं यदकारि सौरं ॥
सवासने तत्र नभश्चराणां मध्याधिकारः समगात्समा
इति श्रीसूर्यसिद्धांतवासनाभाष्ये कृष्णदैवज्ञसुतनृसिंहविरचिते मध्या
धिकारः प्रथमः ॥ Ends - fol. 1550
श्रीमन्नृसिंहेण विदां वरेण सिद्धांतमा यदकारि सौरं ॥ सवासनं तत्र समाप्तिमागान्मानाधिकारः सकलोपयुक्तः ।
इति श्रीकृष्णदैवज्ञसुतनृसिंहदैवज्ञविरचिते श्रीभगवत्सूर्यांशमयसंवाद. श्रीसूर्यसिद्धांतवासनाभाष्ये मानाधिकारःस्तृतीयः ॥ छ ।
भारद्वाजमहर्षिवंशजवरस्तीरे etc. upto सर्वेपि टोकाकृताः ॥छ॥ as in No. 80/Viśrama (ii) followed by ggfaseforfa Alafastaill
श्रीमन्नृसिंहेण विदां वरेण सिद्धांतभाष्यं यदकारि सौरिं॥ सवासनं तत्तु समाप्तिमागाज्योतिर्विदां प्रीतिकरं सुबोधं ॥७॥
इति कृष्णदेवज्ञसुतनृसिंहगणविरचितं सूर्यसिद्धांतभाष्यं संपूर्ण ॥ शुभं भवतु संवत् १६८८ शके १५५४ ज्येष्टशुक्ल ७ बुधे इंद्रप्रस्थे गोपालेन
लिखितं । शुभ भवतु कल्याणमस्तु ॥ छ। Reference - See No. 80/Vis. ii.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
375
सूर्य सिद्धान्त with
Sūryasiddhānta with विवरण
Vivarana
913 No. 1265
1991-95 Size — 13} in. by 6 in. Extent-22 leaves; 12 lires to a page; 48 letters to a line. Description -Thick country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking: folios numbered in both margins; the Ms. contains
the text and the commentary; incomplete. Age - Not very old Author of Comm. - Bhudhara Begins (Text) -- fol. 10
अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय महात्मने
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः etc. Begins ( Comm.)- fol. 10
ॐ सिद्धिः श्रीगणेशाय नमः॥ यस्योदये निखिलविश्वसहस्रपत्रमृजभते भवति संकुचितं तदस्ते ॥ तं विश्ववंद्यसुरवंदितपादपद्मं सव्येतराच्युतदृशं प्रणमामि सूर्य ॥ १ ॥
अथ निर्विघ्नेन ईप्सितसमाप्तिकामो निखिलजगदादिकारणभूतदेवदेवनमस्काररूपशिष्टाचारपरिप्राप्तिकर्तव्यतांगं मंगलमाचरति ग्रंथकारः ।। etc. fol. 19 इति श्रीभूधरज्योतिर्विदिविरचिते सूर्यसिद्धांतवि(व)रणे मध्यमाधिकारः॥ Ends abruptly - fol. 22a
भस्मादाद्यखंडास ११ पूर्वपिंड ७१ योगो ८२ नाद्यखडेन १४३ त्रयोदशखंडो युतो २७२८ जातश्चतुर्दशः खंडः॥ अस्मादाद्यखंडो युतो जातः पंचदशं खंडः २८५९ अस्मादाचखंडात १२ पूर्वपिंड ९४ योगो १०६ नाद्यखंडेन
११९ पंचादशखंडो युतो ... References - Mss.-A • Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-i, 73303;
ii, 1760, 2350; iii, 151a. B - Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos.
2782-83; R. Mitra, Notice No. 1817.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
376
Vedāngas
सूर्यसिद्धान्तविवेक
Sūryasiddhāntaviveka
602 No. 1266
1895-1902 Size - 103 in. by 4] in. Extent-52 leaves; 12-13 lines to a page3; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs;
handwriting legible and uniform but somewhat careless; borders ruled in double red lises ; red pigment used for marking; edges worn out; almost every folio more or less
moth-eaten . the Ms. contains both the text and the commen
tary; fol, 34 missing ; incomplete. Age - Appears to be old. Author of the Text -
" , Comm - Krsnadaivajna Begins ( Text) - fol. 10
अचिंत्याव्यक्तरूपाय निर्गुणाय गुणात्मने ।
समस्तजगदाधारमूर्तये ब्रह्मणे नमः ॥ etc. Begins (Comm.)- fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभैरवाय नमः । श्रीधूतपापेश्वराय नमः ॥
श्रीगुरुभ्यो नमः॥ छ । प्रणम्य जगदाधारं निधारं च निर्गुणं ॥
सगुणं कृष्णमकृष्णं कृष्णो व्याख्याति सूर्योक्तिं ।। १ ॥ etc. fol. 134 इति श्रीसूर्यसिद्धांतविवेके मध्यमाधिकारः प्रथमः । छ । Ends ( Text) - fol. 500
एतदुक्तं कपालैक्ये तज्देलंबनैक्यता।
स्खे स्वे स्थितिदले योज्ये विमद्धेपि चोक्तवत् ।। Ends (Comm.)-fol. 505
श्रीमच्चतुर्वेदकुलोद्भवेन कृष्णेन सौरोक्तिकमेतदर्थ ।। विचारितं यतु समाप्तिमागात् श्रीसूर्यपर्वावगमाधिकारः ॥ ५० ॥
इति श्रीकृष्णदैवज्ञविरचिते सूर्यसिद्धांतविवेके. सूर्यग्रहणाधिकारः पंचमः॥ छ ।
___Then follows a small chapter called छेद्यकाध्याय foll 51a to530.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
377
349
सूर्णिव (लग्नविचार)
Sūryārņava ( Lagnavicāra ) No. 1267
1879-80 Size -8 in. by 3g in. Extent -- 5 leaves; 9 lines to a page ; 30-32 letters to a line.
Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting small but clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines; edges slightly worn out; the MS, contains Adhyāyas VII, VIII and some portion of IXth adhyaya; incomplete.
Age - Appears to be old. Author - Not mentioned. Begins -- fol. 1b
॥श्री अरुण उवाच ॥ सूर्यपभूताया लक्ष्यसंशयं सांप्रतं ॥ नुदनूत्वं वद देवेश वर्णकर्म च जन्मभूः ॥१॥ तिथिवारं च नक्षत्रं योगं कर्ण च पंचमं ॥
पृष्टकस्य प्रियायाश्च नामकत्र विधायते ॥२॥etc. fol. 10 इति श्रीसूर्यार्णवसंवादे सप्तमोध्यायः समाप्तः ॥
fol. 24 इति सूर्यार्णवसंवादे लग्नोपरिकर्मप्रायश्चित्तं ।। नामाष्टमः॥ Ends - fol. 50
तस्या निश्वासमात्रेणात्पत्य दोभिजायते ॥ तस्य पापविशुध्यर्थं प्रायश्चितं च कुर्वते ।। इति मीनलग्नं। श्री।
सृष्टिकरणटीका
Srítikaraṇatikā
207 No. 1268
A/1883-84 Size - 11} in. by 41 in. Extent-31 leaves; 12 lines to a page%3; 36-40 letters to a line.
...48
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
378
Vedāngas
Description - Thick country paper; Devanagari characters; very old
and musty is appearance; handwriting uniform but not quite clear; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the portion; fol. 7 slightly torn; fol. 11 pasted with paper slips; yellow pigment used ocasionally for corrections; edges worn out; folio slightly brittle; the Ms.
contains 1-7 Adhikāras. Age - Appears to be very old Author - Caturbhuja Subject - A commentary on an astronomical work called Spsţikarana. Begins - fol. 10
ह्रीं ॐ श्रीगणेशाय नमः। श्रीमद्गोपालचरणारविंदयोगिनां युतो चित्तभृगैर्भवांच्छति मधुलुब्धै नमाम्यद्रं ॥१॥ कांपि ... नगरोत्तमे निवसता श्रीदेवदत्तेन य. सिद्धातेन समं तु सृष्टकरणं प्राकार टीकामहं ॥ कुर्वे तस्य चतुर्भुजो गुरुजनान्नत्वा वसंतत्पुरे
व्याभांतां गणकप्रियां बुधजनप्रीत्यै स्वबुध्यादरात् ॥ २॥etc. Ends-fol.3.b
तत्र स्वभातायत्परं मंगवृतं षडंगुलतं पूर्वकृतं त ... तं स्यात् स्वाभावृत्ताधावत्षडंगुलं वृत्तं वहिर्गतं तावदेव शक्तं स्यादित्यर्थः यदि। शेवलनादत्ता तनोत्पदिक शुगं उन्वस्यात् ॥
इति श्रीमिश्रचतुर्भुजकृतायां सृष्टिकरणटोकायां गणकपृयाख्यायां शृंगोलत्याधिकारः सप्त ......
This is the only Ms. recorded by Aufrecht.
Somasiddhānta
सोमसिद्धान्त
No. 1269 Size - 101 in. by 61 in.
208
A/1883-84
Extent -10 leaves%3; 18lines to a page%3; 32 letters to a line.
Description-Thick country paper; Devanagari characters; handwriting
small, clear and uniform ; borders ruled in double red lines
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
379
and edges in single; yellow pigment used for corrections; red
pigment used for colophons; complete. Age - Samvat 1888 Author - Soma
Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ बृहस्पतिं सुतं शांतं सुखासीनं प्रियेक्षणं
अभिवंद्य मुनीं धीमान् शौनकः परिपृच्छति १ etc. fol. 3a इति सोमसिंद्धांते मध्यमाधिकारः प्रथमः
fol. 4a इति श्रीसोमसिंद्धांते स्पष्टाधिकारो द्वितीयः Ends - fol. 100
तदेतदेव तद् ब्रह्म वेदचक्षुः परं शुभं अध्येतव्यं सदा विप्रैरुत्तमैर्वेदवेदभिः ८५ इति श्रीसोमसिद्धांते गोलाधिकारो दशमः १० संवत् १८८८ मा. शु. वर्षेकनागाष्टशशांकतुल्ये भाद्रे सिते चंद्रदिने च दत्तम्
राका तिथौ श्रीगुरुदासनाम्ने गोविंदनाम्ना हरिपूर्वकेण References - Mss.- A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,7360
ii, 177a. B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No. 1904.
सौरपक्षगणितटीका
Saurapakşaganitaţikā
888 No. 1270
1884-87 Size -111 in. by 4g in. Extent - 32 leaves; 10 lines to a page; 30-32 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear legible and uniform ; borders ruled in double black lines; yellow pigment used for corrections, edges worn out; slightly moth-eaten at the edges ; incomplete.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
380
Vedāngas
Age - Appears to be old Author- Visvanātha Subject - A commentary on the Saurapakşgganita or Suryapakşa
sarapa karana, by Vispu Daivajina. Begins - fol. 16
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ यः समस्त जननित्यपूजितस्तं प्रणम्य गणनायकं मुदा॥ सौरपक्षगणितं विरच्यते विश्वनाथविबुधेन सन्मतं ।।
श्रीमद्विष्णुदैवज्ञो निर्विघ्नं ग्रंथसमाप्त्यर्थं आशीर्वादात्मक मंगलं निय.
ध्नाति । etc. Ends - fol. 32a
अस्मादुप्तन्नग्रहाः क्षेपेषु बुद्धाः मष्यमग्रहाः भवंति । ततः स्पष्टादिक पूर्ववत् । श्रीसूर्येत्ति उपसंहारः॥
स्त्रीजातक
Strijātaka
861 1887-91
No. 1271
Size - 11} in. by 58 in.
Extent -24 leaves%3 11 lines to a page; 35-40 letters to a line. Description - Country paper; Devapāgari characters; not very old in
appearance; handwriting clear and legible; borders not ruled; white chalk used for corrections; complete.
Age - Samvat 1877
Author - Yavanācārya Begins - fol. la
॥श्रीगणेशाय नमः। सुशीला धर्मकर्माठना चित्राणि च पतिव्रता पुत्रसंतानजनका स्त्रीणा जन्मोतरायणे १ ककर्शयं शकर्ता च मलिना। नीचसंस्थिता कुटंबंद्वेषिणी चैव जाता स्त्री दक्षिणायने २ इति भयनफलं etc.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotion
581
Ends -- fol. 246
____ सप्तमे शनौ चोच्चौ द्वादशे मंदभौमयो विधका करोति आदित्याद्या ग्रहा भवंति पुत्र १ पुत्री २ पुत्र ३ पुत्री ४ पुत्र ५ पुत्री ६ पुत्र ७ अष्टमे गुरु शुक्रो मृतवच्छा भवति अष्टमे भौमो गर्भश्रावः बुध अष्टमे काकवंध्या वक्रातिचारयोः सिंहे यदा जातो बृहस्पतिः तृतीयवत्सरे उडाविधवा भवेत् ४ ___इति यवनाचार्यविरचितं स्त्रीजातकसंपूर्णम् १ संवत् १८७७ मास स्रावण शुभं भवतु
ॐ विश्वा रूपाणि प्रति मुंचते कविः प्रशविन्द्रं द्विपदे चतुष्पदे
वि नाकमुख्यत्सविता व्वरेण्योनुप्रयाणमुख सो विराजति १ References - Mss.-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7444;
iii. 1530
स्त्रीजातकपद्धति
Strijātakapaddhati
423 No. 1272
1884-86 Size - 10% in. by 41 in. Extent -- 14 leaves; 15–16 lines to a page ; 36 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance%3; handwriting small but clear, legible and unform%3; borders ruled in two double red lipes with a yellow line between them; red pigment used for headings; edges slightly worn out;
fol 14 missing: incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned Subject -- A work on horoscopy. Begins - fol. 10
॥ॐ श्रीगणपतयेन्मः ॥ गणेशं शिवं सूर्यचंद्रादिखेटान् भवानि सदा भक्तितोपि प्रणम्य
मया जातकं सर्वशास्त्रं विलोक्य तदा जन्मपत्री स्त्रियाणां बुवेहं १etc. Ends -- fol. 156
रितुरेता अदृष्टो वाः सुत एको न पस्यति कपाटसंपुटयोगोयं । विध्या भवति ना ... धा।।
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
382
Vedängas
शुक्र इद्रं पुत्रो च कलत्रसंस्थेः कलत्रहीनं कुरुते मनुक्षे ।। सुचेक्षते वा वयसो विरामे। रमा च कामा लिभते मनुक्षं ॥१॥ स्त्रीभवनफलं॥
603
स्त्रीलक्षण
Streelaksana No. 1273
1895-1902 Size - 9 ip by 4} in. Extent — 7 leaves ; 10 lines to a page ; 25 letters to a line. Description- Country paper; Devapāgari characters with centats; old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; edges worn out; moth-eaten;
complete. Age - Fairly old Author - Not mentioned Begins — fol 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ स्कंद उवाच ॥ सदा गृही सुखं भुंने स्त्रीलक्षणवती यदि ॥ .... सुखमृध्यर्थमादो लक्षणमीक्षयेत् ॥१॥
वपुरावर्तगंधाश्च छाया सवं स्वरो गतिः Ends - fol. 70
कृशः प्रलंबः स्फुटितो रूक्षो दौर्भाग्यसूचकः ॥ श्यामः स्थूलोधरोष्ठ स्याद्वैधव्यकलहप्रदां ॥ ७५॥ मसृणो मत्तगामिन्याश्चोत्तरोष्ठः सुभोगदः ॥ किंचिन्मध्योन्नतो रोमा विपरीतो विरुद्धकृत् ॥ ७६ ॥ गोक्षीरसन्निभा स्निग्धाः द्वात्रिंशद्दश ......
Svapnacintāmaņi
1022
स्वप्नचिन्तामणि
No. 1274 Size -91 in. by 31 in.
1886-92
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
Description
Extent - 12 leaves; 12 lines to a page; 45-50 letters to a line. Country paper; Devanagarl characters; very old in appeararce; handwriting small but legible and uniform; red pigment used for verse-numbers and colophons ; yellow pigment used for corrections; borders of some folios ruled in double black lines; folios worn out and torn; edges pasted with paper slips; the Ms. contains the 1st and the 2nd Adhikāras only.
Age Appears to be fairly old
Author — Jagaddeva
Subject - Divination by dreams Begins fol. 16
-
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
कविभिः परिकलितमिव त्रैलोक्यमिदं विलोक्यते सद्यः ॥ आसाद्य यत्प्रासदं सा जयति सरस्वती देवी ॥ १ ॥
कृतिभिः कृतानि खण्डोद्देशेन स्वलक्षणान्वये ॥ तान्येकस्थानि शुभाशुभानि संक्षेपतो वक्ष्ये ॥ २ | etc.
fol. 70 इति मद्दत्तमश्रो दुर्लभराजात्मजजगद्देवविरचिते स्वमचिंतामणौ शुभस्वप्नाधिकारः प्रथमः ॥
Eads - fol. 124
383
ये भद्रबाहु सुश्रुतवाचस्पति च करत्नकोशेषु ।
उक्ताः स्वप्ने विशेषाः शुभाशुभास्ते मयाप्युदिताः । १६० ।
परहृदयमभिप्रायं परगदितार्थस्य वेत्ति यस्तत्वं ।
सत्यं भुवने दुर्लभसंभूतिः स कविरेवेकः ॥
इति श्रीमहत्तमदुर्लभराजात्मजजग देवविरचिते स्वतचिंतामणौ शुभस्वमाधिकारो द्वितीयः ॥ ॥ श्रीः ॥ श्रोः ॥
References – (1) Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1,
749a; li 180,
B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat. No. 738; 1. O. Cat. No. 3116.
(2) Printed Editions :- Translated in German with text in Roman characters Von Julius Von Negelein, Gieszen, 1912.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
384
Vedāngas
स्वप्नाध्याय
Svapnādhyāya
762 No. 1275
1882-83 Size — 8} in, by 4 in. Extent -7 leaves; 7-8 lines to a page : 20-22 letters to a line. Description - Modern paper; Devanāgari characters; handwriting
clear, legible and uniform; red pigment used; complete. Age - A modern copy Author -- Brhaspati Begins - fol. 16
श्रीगणेशाय नमः॥ स्वप्नाध्यायं प्रवक्ष्यामि यदुक्तं गुरुभाषितं ॥
सर्वमयं दिव्यं सर्वतो फलप्रदं ॥ ॥etc. Ends - fol.7a
अश्वमेधसहस्राणि वाजपेयशातानि च ।। विधिर्वदति पात्रेभ्यो ददातीति बृहस्पतिः॥६१॥ यः पटेत्प्रातरुत्थाय तत्फलं तु भविष्यति ।। दुःस्वप्न नश्यते तस्य स्वप्नाध्यायः॥ ६२ ॥
इति बृहस्पतिकृतस्वप्नाध्यायः ॥ छ ॥ एवं संपूर्णः ॥ छ। References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 749a ,
ii. 1800%; iii, 1.5a. B - Descriptive Catalogues -- I. O. Cat. Nos.
3134-35
स्वप्नाध्याय
Svapnādhyāya
238(4) No. 1276
A/1883-84 Size - 7 in. by 4} in. Extent - 64b to 66a leaves; 12 lines to a page; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; not very old
in appearance; handwriting clear, legible and uniform;
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
385
the work contains 45 verses and is quoted in Bhavişyottara. purāņa
It is stated in the colophon that the present work forms
a part of the Bhavişyottarapurāna. Age – Does not appears to be very old Author-Not mentioned Begins - fol. 646
ॐ स्वस्ति श्रीगणेशाय नमः ॐ स्वप्नाध्यायं प्रविक्ष्यामि यथोक्तं भृगुभाषितं
स्वप्नस्तु प्रथमे यामे संवत्सरविपाकदः १ etc. Ends - fol. 66a
धननाशं भवेत्तस्य वियोगं वा विनिर्दिशेत् य इदं प्रातरुत्थाय स्वानाध्यायं पठेन्नरः४४ दुःस्वप्नश्च विनश्यति त्वभीष्टगतिमाप्नुयात् ४५
इति श्रीभविष्योत्तरपुराणे मुनिवृहस्पतिप्रोक्तं स्वप्नाध्यायं समाप्त... Reference -See No.762/1882-83.
स्वप्नाध्याय
Svapnādhyāya No. 1277
1016(ii)
1886-92 Size - 11 in. by 4g in. Extent-7b to 9b leaves; 10 lines to a page ; 34-35 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्रा
handwriting bold, clear and legible ; red pigment used for marking: borders ruled in two double black lines; edges worn
out; complete. Age -Appears to be old. Author - Brhaspati Begins - fol. 70
॥ॐ॥ स्वप्नाध्यायं प्रवक्ष्यामि । यथोक्तं गुरुभाषितं
सर्वधर्ममयं दिव्यं सर्वतीर्थफलप्रद्रं ॥१
...49
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
386
Vedängas
स्वमसु प्रथमे यामे संवत्सरविपाकिने ।
द्वितीये चाष्टभिम्मसिस्त्रिभिर्मासैत्रषामिको ॥२ etc. Ends - fol. 90
एतबृहस्पतिकृतं पुण्यं प्रातरुत्थाय यः पठेत् । दुःस्वप्नं नस्यते तस्य सुस्वमं च भविष्यति ॥ ३ ॥
छ। छ ॥छ॥ इति श्रीबृहस्पतिकृतं स्वप्नाध्यायं समाप्तमिति ॥ समाप्तं
चेदं स्वाध्यायं ॥ छ ॥ छ। मंगलं ॥ Reference -See No. 762/1882-83.
स्वप्नाध्याय
Svapnādhyāya
604 No. 1278
1895-1902 Size -73 in. by 43 in. Extent - 5 leaves ; 10 lines to a page%3; 30-32 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devapāgari characters;
bandwriting clear, legible and uniform ; yellow pigment used for corrections; slightly moth-eaten in the margios; com. plete.
A chapter on dreams and their results from a work called
Dharmarnava. Age - A modern copy Author - Not mentioned Begins-fol. 1a
मथ स्वमाध्यायमाह॥ आदौ सुस्वभ्यं ॥ कालविधाने ॥ सूर्यश्चद्रमसौ नगासिजलधिन्मातापितॄन्स्त्रीन्परान् हस्त्यश्वाश्च भलूककुकुठमृगान्त्संपुष्पिता-पादपान् ।। प्रासादं कमलं सुराश्च शकटं कार्पासतक्रं विना
शुकुम वस्तपः प्रपश्यति जनः स्वप्ने स धन्यो भवेत etc. Ends - fol. 50
यवं यः कुरुते मर्यो सर्वारिष्टनिवारकं ॥ सर्वसौख्य सुखकरं लभते शीघ्रमेव वा ॥
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyotsa
387
इति धर्मार्णवोक्तस्वप्नाध्यायः॥ इदं पुस्तकं गोविंदशर्मणः फाटकोपनामकस्य ॥६
189
स्वरपञ्चाशिका
Svarapañcāśikā
889 No. 1279
1884-87 Size - 11m in. by 5g in. Extent — 4 leaves ; 14 lines to a page ; 25–30 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; handwriting
clear and legible but not quite uniform; borders ruled in triple red lines and edges in single; white chalk used for corrections;
complete. Age -Samvat 1903 : Saka 1767 Author - Miśra Napdarāma Subject -Prognostication Begins - fol. 1a
। श्रीहरि यति नत्वा श्रीमद्ब्रजजनवल्लभपदपंकजं कुर्वे
स्वरशास्त्राब्धेः किचित्सारमरिष्टादिबोधाय १ etc. Ends - fol. 4a
तदधिपतिवंदितुंगे सः पतितः सुहृद्रं वा तर्हि सुखातिशयोब्देंगादिफलं तत्तदज्वयसा ५५ इति विश्लोकी वर्षफलस्य ॥ दस्रक्रमवृतिवर्षे माधवकृष्ण तृतीयायां पंचासिका विरचिता काम्यवासिनंदरामेण ५६
इति श्रीमिश्रनंदरामविरचितायां स्वरपंचासिका समाप्तिमगात् संवत् १९०३ शाके १७६७ लि. मनालाल भा.
.
स्वरोदय No. 1280
Svarodaya
398 1895-1902
Size - 81 in. by 41 in.
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
Extent - 13 leaves ; 8 lines to a page ; 22 letters to a line.
Description – Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting bold and clear but somewhat careless; borders ruled in double black lines; edges slightly worn out; complete.
388
Age
Appears to be old.
Author
Not mentioned
Subject A small treatise on prognostication
B:gins
fol. 1b
---
-
Ends — fol. 130
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
अथातः संप्रवक्ष्यामि शरीरस्थं स्वरोदयं
हंसचारस्वरूपेण भवद्भेदानं त्रिकालजं ॥ १ ॥ etc,
हंसचक्र
No. 1281
-
अथ तत्वलक्षणानि ॥ शुक्लपक्ष मध्येनाडी तत्वानि ज्ञातव्यानि ॥ तिथिः | १३९ । एतास्तु उदये समर्थे चंद्रनाडो प्रथमा सूर्यनाडी अने ॥
इति स्वरोदयं संपूर्णं ॥ न प्रकारेण सर्वे मासाः ज्ञातव्याः ॥ श्रीरस्तु शुभमस्तु ॥
इति पाठार्थब्रह्ममूर्त्ति जयंतीदासविप्रोत्तमात श्रेष्टः ॥
Size
103 in. by 5g in.
Extent - 4 leaves ; 10-11 lines to a page; 25 letters to a line.
Description 1 - Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in single red lines; yellow pigment used for corrections; complete.
Same as No. 943 (ii) / 1886-92
Age
Author - Not mentioned
Hamsacakra
890 1884-87
- Samvat 180
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
Begins fol. 16
1
ॐ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीपार्वत्युवाच । ॐ देव देव महादेव त्रिकालज्ञ महेश्वर । ब्रूहि मे हंसचक्रस्य प्रकारं पूर्वशूचितम् । । शिव उवाच ॥
हंसचक्रं प्रवक्ष्यामि शृणु त्वं स्वक्षमानसे । पूर्वान्हे बालकमुखात् पुष्पनाम तु ग्राहयेत् । २ । etc.
fol. 30 इति शिवप्रोक्तं हंसचक्राख्यं प्रश्नग्रंथं संपूर्णम् ॥ अथ तस्योदाहरणम् -
Ends – fol. 4b
नैनृत्यां दुःखाशोकौ च वारुण्यां द्रव्यनाशनं वायव्यां शुभवार्त्ता वीशान्यं कीर्त्तिवर्द्धनं ॥ १३ ॥
Jyotiga
—
...
हंसचक्र
No. 1282
Size - 92 in. by 50 in.
Extent – 96 to 12b leaves : 10 lines to a page ; 20 letters to a line.
Description
Age • Samvat 1835
-
Author
Begins
Siva
- fol. 98
in
Country paper; Devanagari characters; old appearance; handwriting clear, legible and uniform; complete.
Same as No. 943(ii)/1886–92
पार्वत्युवाच ॥
देव देव महादेव || त्रिकालज्ञ महेश्वरः ॥ ब्रूहि मे हंसचक्रस्य ॥ प्रकारं पूर्वसूचितं १ ॥ शिव उवाच
389
Hamsacakra
942 (ii) 1886-92
इसचक्रं प्रपस्यामि ॥ शृणु त्वं स्वस्थमानसे ॥ अकाराद्दिकारांता । वर्णानां धूवका शृणु ॥ २ ॥
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
390
Vedangas
Ends -fol. 126
सदा शेषे २ वारसंज्ञं। शुक्लपक्षे गुरुतः। कृष्णपक्षे शुक्रतः स्यादिति। लब्धं ४ सप्तभाज्य। मूले योज्यं ११ षष्टिभिर्भक्तशेषे ११ यश्चादिक सूरिति स्पष्टार्थम् इति प्रश्नसंग्रह समाप्तः ॥ संवत् १८३५॥
हंसचक्र
Hamsacakra
943(ii) No. 1283
1886-92 Size - 10g in. by 5 in. Extent -- 60 to ya leaves; 9 lines to a page; 30-32 letters to a line: Description-Country paper: Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; com
plete. Age — Appears to be old Author - Siva Subject-On divination. Begins - fol. 60
॥ श्रीपार्वत्युवाच ॥ देव देव महादेव त्रिकालज्ञ महेश्वरं ।
ब्रूहि मे हंसचक्रस्य प्रकारं पूर्वसूचितं ॥१॥ etc. Ends-fol.9a
एवममुनैव प्रकारेण सर्वत्र सर्वदावधितिव्यो बुद्धिमद्भिः ।
इति श्रीशिवप्रोक्तं हंसचक्रे भवघेरुदाहरणं : References — Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 7520;
ii, '814; iii, 1550.
Hastapādasāmudrika
laksaņāni
हस्तपादसामुद्रिक
लक्षणानि No. 1284 Size - 7 in. by 4] in.
238(5)
A/1833-84
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
391
Extent - fol. 660 to 670 leaves; 12 lines to a page: :2 letters to a line Description-Country paper ; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting small but clear and legible; com.
plete. Age - Does not appear to be very old Author-Not mentioned
Subject - Palmistry Begins-fol. 670
अथ हस्तपादसामुद्रकवचनानि लिख्यते ॐ सर्वलक्षणलक्षण्यं पाणिलक्षणमुत्तमं
भूतं भाव्यं भविष्यश्च वर्तमान शुभाशुभं १ etc. Ends — fol. 670
शृंगारासनवाजिकुंजररथश्रीवृक्षयूपेष्वभि मालाकुंडलतोमरांकुशयवैश्चैलैजैस्तोरणैः मत्स्यैस्वस्तिकवेदिकाव्यजनकर्यस्यांकितं वर्तते पादे पाणितलेथवा स भवति त्रैलोक्यभूमीश्वरः पादे पाणितले तथापि हृदये यांति स्त्रियो राज्यतां ३७ इति श्रीस्त्रीपुरुषयो हस्तलक्षणानि समाप्तं ॥ ॥
हायनफल
Hāyanaphala
575 No. 1285
1899-1915 Size - 10 in. by 4} in. Extent-6 leaves; 9 lines to a page: 35- 6 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old and musty
in appearance; handwriting uniform but not quite clear in some places; borders ruled in double black lines; brittle leaves some folios torn; edges worn out; marginal additions%3B
incomplete. Age - fairly old Author-Not mentioned
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
392
Vedangas
Begins ~fol. 10
॥ ॐ ॥ स्वस्ति श्रीगणेशा ... नमः। पूर्व प्रणम्येश्वरपादपद्मं ततो भवानी गणनायकं च ।
करोमि रम्यं फलमत्र हायनं भवंति तज्ञा विदि ... १ etc. Ends - fol. 66
अथ फलं। ...... तृराश्याधिपो वर्षे वर्षेशो यदि यायते जन्मपोमथहा युक्तः तस्मिन् वर्षे न शोभनं ।। ११ इति तृराशिकफलं ॥
हायनरत्न
Hāyanaratna
553 No. 1286
1875-76 Size - 11m in. by5g in. Extent - 270 leaves; 10 lines io a page; 3 -34 letters o a line. Description - Country paper ; Devanāgari characters; old in appear.
ance: handwriting bold and clear but not quite uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections; edges of some folios slightly worn ou; fol. 162 repeated; the Ms. contains portion
up to स्वप्नधिकार. Age - Appears to be old. Author - Balabhadra Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुवे नमः॥ गणाधिपं रामगुरोः पदाब्जं दामोदराख्यं पितरं च नस्वा
प्राचीनपरीलिभद्रनामा करोति सद्धायनरत्नसंज्ञा। etc. fol. 23a इति श्रीमद्देवज्ञवयंपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने
राशिस्वरूपं वर्षप्रवेशाधिकारः प्रथमः १ Ends - fol. 269b
रविंदुशुक्रदृष्टौ च तयोर्वा यदि सप्तमे तदा स्वप्नं नृपो दृष्टं चंडेश्वरनृपोदितं ॥.
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
393
इति स्वमविचारः समाप्तः ॥श्लोकसंख्या ५५०० पत्र २६९ Reference - Sce No. 209/A-1883-84.
हायनरत्न
Hāyanaratna
554 No. 1287
1875-76 Size - 9 in. by 44 in. Extent -173 leaves%3; 12 lines to a page; 30 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear.
ance; handwriting clear and legible but not quite uniform ; borders ruled in double red lines; folios numbered in both margins; edges of some folios slightly worn out; fol. 156
missing; incomplete. Age - Samvat 1786 Author - Balabhadra. son of Damodara Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः॥
॥ गणाधिपं रामगुरोः पदाब्जं etc. as in No. 553/1875-76 fol. 240 इति श्रीमदैवज्ञवयंपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने राशि
स्वरूपवर्षप्रवेशनयनाधिकारः प्रथमः ।। Ends - fol. 176
योगो मासकृते सम कर २ हतौ योगस्तिथिः स्यात्तिथिस्त्रिनावारमितिस्तदूर्ध्वसदृशं भं सर्वयोगे युतः ।। भूबाणाक्ष १५५१ कुभवेच्छकमिति ग्रंथस्य तां वेत्ति य. स्तं मन्ये गणितद्वयज्ञकमलप्रोद्वोधने भास्करे ॥ ४॥
इति श्रीमदैवज्ञवयंपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने मासप्रवेशादिविचाराऽध्यायोऽष्टमः समाप्तः ॥
समाप्तोऽयं हायनरत्नाख्यो ग्रंथः॥ पुस्तके च यथा दृष्टं तथैव लिखितं मया ।। विचार्य सुधिया वाच्यं किं पुनर्लिखनेन तु॥१॥
संवत् १७८६ वैशाख कृष्ण ७ Reference - See No. 209 | A-1883-84.
.-50
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
394
Vedāngas
हायनरत्न
Hāyanaratna
230 A/1882-83
No. 1288 Size — 108 in. by 4} in.
Extent -141 leaves%3; 11 lines to a page%
340-42 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in
appearance; handwriting beautiful, legible and uniform; borders raled in double red lines and edges in single ; folios numbered in both margins; red ink used for topical headings and colophons; yellow pigment used for corrections; edges of
some folios slightly motheaten; complete. (Adhyayas 1-8) Age-Samvat 1880 : Saka 1745 Author - Balabhadra, son of Damodara Begins-fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभुवनेश्वर्यै नमः॥
गणाधिपं रामगुरोः पदार्ज etc. as in No. 553/1875-76 fol. 146 इति श्रीदेवज्ञाचार्यपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने ग्रह्या
शिस्वरूपवर्षप्रवेशाद्यानयनाधिकारः प्रथमः Ends - fol. 1396
निर्मथ्य सत्ताजकशास्त्रसिंधुः समुद्धतो हायनरत्नसंज्ञः सद्वर्षपत्रीकरणोद्यतानां ज्योतिर्विदा कंठविभूषणाय ॥ १ ॥
इति श्रीमदैवज्ञवयंपंडितदामोदरात्मजबलभद्रकृते हायरत्ने दशाविचारा. ध्यायरष्टमः ॥ हायनरत्नमाप संपूर्णम् ॥ श्रीरस्तु ॥
संवत् १८८० वर्षे शाके १७४५ प्रवर्त्तमाने मासोत्तममासे आश्विनमासे शुकृपक्षे तिथौ ४ भोमवासरे इदं पुस्तक संपूर्ण । लिखावितं पुन्यासजी श्रीप्रथोराजजीपठनार्थ लिखितं ब्राह्मणज्ञातदशोरागीरधारीलाल ॥ श्रीरस्तु कल्याणमस्तु ॥ मंगलं लेखकानां च मंगलं। पाठकानां च मंगलं सर्वलोकानां भूयो भूपतिमंगलं १॥ Then follows in Gujarati
अथ शहमेशरो वर्षफलमैकठे प्राप्ति होसी । ते प्रकार कहै छै ॥ etc. Reference - See No. 209/4.1883-84.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
395
हायनरत्न
Hāyanaratna
209
No. 1289
A/1883-84 Size - 10g in. by 61 in. Extent - 41 leaves; 13 lines to a page ; 25 letters to a lipe. Description-Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear, legible and uniform ; borders not ruled; red pigment used for marking ; yellow pigment used for corrections;
complete. Age - Samvat 1867 : Saka 1731. Author - Balabhadra, son of Damodara, composed in 1656. (Ca
Cat. i,765) Begins - fol. 1a
... विविधं करोति आलस्यनिद्राभयमु सुखं चग्रवैरं चांदी दशा भास्करपुत्रपाके २ क्लेशागमं सौख्यधनार्थनाशं कधर्मसिद्धिं पशुपुत्रहानि
कौजी दशा सूर्यसुतस्य पाके करोति वैरं निजबंधुमित्रैः ३ etc. fol. 144 इति श्रीमदैवज्ञवर्मपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरने
दशानयनाधिकारः समाप्तः Ends - fol 41a
योगो मासकृतेः समाकरहतो योगस्तिथिः स्यात्तिथिस्त्रिधावारमितिस्तददर्धसदृशं भं सर्वयोगो युतः भूबाणाक्षकभि १५६१ भवेकमिति ग्रंथस्य तां वेत्ति यस्तं मन्ये गणितद्वयस्य कमलप्रोद्वोधने भास्करं ४
इति श्रीमदैवज्ञवर्यपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने मासप्रवेशादिविचाराध्ययोष्टमः संवत् १८६७ शाके १७३१ आषाढकृष्णा ८ रवौ
समाप्तोयं ग्रंथः References- Mss. -A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum:-1,76503B
ii. 184a, 237a. B- Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices
No. 40903; I.O.Cat. No.3014; B. B.R.A.S. Cat. No. 346. Mad. Des. Cat. No. 13598.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
396
Vedāngas
हायनरत्न
Hāyanaratna
424 1884-86
No. 1290 Size - 9 in. by 4 in.
Extent - 325 leaves ; 9 lines to a page; 22-25 le:ters to a line.
De:cription - Country paper; Devanagari characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled; red pigment used for marking the portion ; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins ; complete.
The work was compos: d in Saka 1551 (1)
Age - Samvat 1823, Saka 1688
Author -- Balabhadra
Begins -- fol. 1b
॥ श्रीगणेशाय नमः ।।
गणाधिपं रामगुरोः पदाब्जं etc. as in No. 553/1875-76. fol. 32a इति श्रीदेवज्ञाचार्यपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने ग्रह
राशिस्वरूपवर्षप्रवेशाद्यानयनाधिकारः प्रथमः Ends - fol. 324a
योगो मासकृते समः कर २ हतो योगस्तिथिः स्यातिथिस्त्रिनावारमितिस्तदूर्ध्वसदृशं भं सर्वयोगे युतः। भूबाणाक्षकुभि १५५१ भवेच्छकमितिग्रंथस्य तां वेत्ति यस्तं मन्ये गणितद्वयज्ञकमलप्रोद्बोधने भाकरं ॥
इति श्रीमदैवज्ञवर्यपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने मासप्रवेशादिविचाराध्यायोऽएमः समाप्तः॥
समाप्तोयं हायनरत्नाख्यो ग्रंथः छ ॥छ ॥ छ। संवत् १८२३ शाके १६८८ प्रवर्त्तमाने मासोत्तममासे अधिकचैत्रमासे कृष्ण पक्षे पंचम्यां चंद्रे लवणपुरवासिना नागज्ञातीयपंडयायगनाथात्मजेन यादवजिता लिखितोयं ग्रंथः । स्वयं पठनार्थमेव ॥ सवाइजेपुरमध्ये महाराजाश्रीमाधवसिंधजि
विजयराज्ये लिखितः। शुभं॥ Reference - See No. 209/A.1883-84.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotim
397.
हायनरत्न
Häyanaratna
1024 No. 1291
1886-92 Size -108 In. by 41 in. Extent - 180 leaves; 10 lines to a page%3; 35 letters to a line. Description - Couotry paper; Devanāgari characters; bandwriting
clear, legible and uniform; borders not ruled; red pigment used for marking; yellow pigment used for corrections; wbite chalk also used; edges of some folios slightly worn out.
The folios are numbered as follows
1-23, 1-26, 1-131. The Ms. contains Adhyayas 4-8. Age - Samvat 1853 Author - Balabhadra Begina - fol. 10
॥ॐ॥ श्रीगणेशाय नमः। भथ सहमाधिकारः । तत्प्रयोजनमाह । यादव सकलभावफलस्य सहायता विदधते सहमानि सदायतः
विधिरिवोद्यमनस्य नृणामतः सहमसन्नयनं विदधे स्फुटमिति etc. fol. 17° इति श्रीमदैवज्ञपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरत्ने सहमा
ध्यायश्चतुर्थः Ends - fol. 1310
योगो मासकृते समः कररहतौ योगस्तिथिः स्यातिथिखिन्नीवारमितिस्तदूर्वसदृशं भं सर्वयोगे युतः भूवाणाझे १५५१ कभवेच्छशमिति ग्रंथतावेति यस्तंमत्ये गणितद्वय ज्ञकमलप्रोद्वोधने भास्करे ४ ॥५॥
इति श्रीमदैवविर्यपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते हायनरने मासप्रवेशादिविचारऽध्यायोऽष्टमः समाप्तः ॥ समाप्तोऽयं हायनरत्नाप्यो ग्रंथः।।
संवत् Reference - See No. 209/A.1883-84.
हायनसंग्रह
No. 1292 Size - 6. 10. by 88 in.
Hāyanasamgraha
862. 1887-91
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
398
Vedangas
Extent-60 leaves; 20 lines to a page; 15-16 letters to a line. Description – Ti ick country paper; Devanāgarl characters; old in
appearance: handwriting boli, clear, legible and uniform%3B borders ruled in double red lines; red pigment used for marking; white chalk used for corrections; occasional marginal additions; complete.
The Ms. is in the book form.
Age - Samvat 1807.
Author - Not mentioned. Begins -fol. 1a
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथ हयतग्रंथो लिख्यते ॥ तत्रादौ संज्ञाध्यायः मध्ये अध्यायद्वयं ॥ अंते
प्रकीर्णकः । तावत् संज्ञा ज्ञातव्या ग्रंथप्रवृत्तये ॥ etc. Ends - fol. 60a
___ अथ यदि न्यूनास्तदा मध्यान्हात्पूर्वयहोरातुल्ये मध्यान्हादेव पूर्व या कुच्छाया मक्वाथासिमतखत एव दिग्नेरवा भवति । यदि छाया पूर्वे तदा किबला पश्चिमोसित ॥ छुया पश्चिमे तदा किव ॥ल पूर्वेस्ति ।। ___ इति श्रीहयनसंज्ञो ग्रंथः समाप्तः ।। संवत् १८०७ का शके १६७२ मिति वैसापसुदि १४ वार मंगलवारः । छ ।
अर्द्धसाईकनगांघ्रियुतो नाभास्कराः कुभुजगा खचरीच्यं । अक्षिकोटियुगकोटि तथांत्यं चन्हि तुल्यमिदमंडमिनस्य ॥ १॥
चंद्रस्य औच्यं अर्द्ध कोटियोजनानि ॥५०००। बुधस्य १५ ... ॥ कनगांघ्रियुतो ना समुद्र ४ नग ७ पापसहितो ना शुकस्य मसृपादचतुकोटि ४२५०० सूर्यस्य पादोनसप्तकोटि १२०००००००। गुरोः एकासीकोटि: ८१००००००० शनो २.
हायनसुन्दर
Hāyanasundara
231 No. 1293
A/1882-83 Size -101 in. by 41 in. Bxtent - 15 leaves; 12 lines to a page; 32 letters to a line.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
399
Description - Country paper; Devanāgari characters; bandwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for verse-numbers and topical headings%3B complete.
Aufrecht says that this work is mentioned in Hāyanaratra of Balabhadra who composed his work in A.D. 1655.
This is the only Ms. recorded by Aufrecht. Age - Appears to be old Author - Not mentioned
Begins - fol. 16
॥ॐ ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः नमस्त्रिकालविश्यायि विश्वतत्वैकवादिने सर्वज्ञायांहिते मोहम्ध्वांतविध्वंसभावने १ वक्ष्ये ज्योतिर्विदां वर्षलग्नसंबन्धबंधुरं
श्रुता शुभफलं ज्ञानप्रदीपकलिकायि तत् २ etc. fol. 6a इति हद्दाफलं ज्ञातव्यं हायनसुंदरग्रंथात् ।।
fol.ra इति हायनसुंदरग्रंथे सूर्यदशाफलप्रकरणं संपूर्ण Ends - fol. 15b
वयो राशि च भैक्यं यद्वि: त्रि३ वेद ४ हतं विधा नागा ७ष्ट ८ रस ६ हते शेषे अंके संमरणं त्रिखे ३४ राशी यो यत्र वर्षेपि राजा चैव स दृश्यते
इति श्रोहायनसुंदरग्रंथात्किचिंल्लिखितम् ॥ श्रीरस्तुः कल्याणमस्तुः । श्री छः श्री॥
पादं त्रिरुद्रेथ दलं खतुर्ये ४ पादत्रयं नंद ९ शरेण ५ भोगा: पश्यन्ति पूर्ण समसप्तमे च । फलानि शेषामधुनाभिधास्ये १ इति दृष्टिः ॥
रविजीवः १ भृगुश्चंद्रः २ शनिज्ञः ३ भृगुभूसुतः ४ गुरुशुक्रः ५ शशिशुक्रः ६ बुधमंद ७ कुजो भृगुः ८ शनिर्मदः ९ कुजौ भौमः १० गुरुजीव ११ शशिविधुः १२ दिवारात्रौ क्रमेणैव त्रैराशिकमजादयः २ इति त्रैराशिकः ॥
निशायां दीप गो परिशंकांगुलि ३ ततो परि इष्टः अंगुलं ३ शंकुमादाय रुद्र ११ नेत्रसमन्वितः चतु षष्टि ६४ हरेद्भागं लभ्यते घटिकाफलं ,
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
400
हिलाजताजिक
No. 1294
-
Size
10 in. by 4 in.
Extent - 7 leaves; 20 lines to a page ; 40-42 letters to a line. Description- Country paper; Devanagari characters; old in appearan e; handwriting small but clear, legible and uniform; borders and edge, ruled in double red lines; complete.
Age Appears to be old
Author - Not mentioned
Subject
Begins fol. 10
-
Vedangas
On astronomical calculations.
॥ श्री ॥
वर्ष लग्नपरंध्रेशो चतुर्थनिधनांत्य
मुंश तत्र यत्र तद्वर्षे मरणं ध्रुवं १ etc.
Ends -- fol. 7a
वर्षेश चार्कपुत्रे निजभवनगते स्वोच्चगे वाथ केंद्रे कर्मेश वीर्ययुक्ते शुभग्रहसहिते भूपतुल्यं स्ववंशे नूनं शत्रुर्विनाशं विविधसुखकरं पुत्रपुत्र दिकं च भूपालादर्थलाभं सकलग्रहकृतं रिष्टयोगादिनाशं ५० इति श्रीहिलीजताजिक संपूर्ण श्री ॥
Hillājatājika
229
A/1882-83
नित्यं नरेन्द्रभवने परिसंकनीयं विद्यार्थिना गुरुगृहे निभृतेन भाव्यं क्षिप्रं विनाशमुपयति हि दुर्विनीता प्रादोषिका इव दरिद्रगृहेषु दीपा १ मिति चैत्रसुदि १ मंगलवारे लपीकृतं ऋषिजीवनचंदेन साहापुराग्रामे मेवाडदेसे शुभं भवतु कलाणमस्तु ।
Then follow a few verses.
References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7678;
ii, 1840, 237a
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 4096.
मुষ আজআ। मुত
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
401
हिल्लाजताजिक
Hillājatājika
1025 No. 1295
1886-92 Size - 8} in. by 4 ip. Extent - 24 leaves; 9 lines to a page ; 28 letters to a line. Description - Thick country paper; Devabāgarl characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform, border. ruled in double red lies and edges in single; red ink used for dandas%3 complete.
Same as No. 229/A-1882-83. Age-Samvat 1880 Author - Not mentioned Begins - fol. 10
___ ॐ नमः ॥ श्रीगणेशाय नमः ।। पूर्व प्रणम्येश्वरपादपद्मं तमो नवानी गणनायकं च ॥ करोति रम्यं फलमत्र हायनं भवंति तज्ञा विदितेन येन ॥१॥ वर्षलग्नपरंभ्रेशौ चतुर्थनिधनात्यगौ॥
मुंथेशो तत्रगो यत्र तद्ववर्षे मरणं धुवं ॥ १.| etc. Ends -- fol. 240
वर्षेश चाऽर्कपुत्रे निजभवनगते खोच्चगे वाथ केंद्रे । कमैशे वीर्ययुक्ते शुभग्रहसहिते भूपतुल्यं स्ववंश । नूनं शत्रुर्विनाशनं विविधसुखकरं । पुत्रपुत्रादिकं च । भूपालादर्थलाभं सकलग्रहकृतं रिष्टव्योगादिनाशं । २५६ ॥ इति हिल्लाजताजिक संपूर्ण ॥ . Then after two verses. सं. १८८० पौसशुक्ल ६ ॥ श्रीराम शुभं श्रीरामार्पणमस्तु ।। बुधवासरे
Hillājadipikā
891
हिल्लाजदीपिका
No. 1296 Size – 8f in. by 41 io,
....51
1884-87
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
Vedangas
Extent -5 leaves; 18 lines to a page; 38 letters to a line.
Description - Country paper; Devanagari characters; not very old in appearance; handwriting careless and sometimes not quite legible; red pigment used for verse-numbers; complete.
Age Samvat 1860
Author
Begins – fol. 16
402
-
-
Nrsimhadaivajña
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
श्री शार्ङ्गिगधातृगिरिशादिकमौलिकोटिसंघदितांत्रिकमलं विमलांगकांति विघ्नौघवृददलनं स्मरणान्नराणा वंदे गजाननमुमापियसूनुमेकम् १.......... श्रीरोमकप्रभृतिखि दिकको विदैर्यच्छा पुरा प्रकल्पितं किल ताजिकाख्ये हिलालजातकमिदं प्रकटीकरोसि
गुढार्थतः पृथगिदं न कृतं यतोन्यैः ३ etc.
fol. 2a इति श्रीनृसिंह दैवज्ञविरचितो हिल्लाजिदीपिकायां पंचधादृष्टिसाधनं ॥
Ends - fol. 5a
-
स्थिदिकादिमतायुक्तं जातकं वीक्ष्य यत्नतः हिलाथदीपिकां नानावृत्तैश्च सुगमां स्फुटां ३
इति श्रीनृसिंहृदैवज्ञरिचितो हिल्लाजदीपिका समाप्ता ॥ सं १८६० ।। श्रीलक्ष्मीनृसिंहार्पणमस्तु ॥
References - Mss. A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- 1, 7674,
ii, 184b, 237a.
हिल्ला व्याख्या
No. 1297
Size
B - Descriptive Catalogues :- R. Mitra, Notices No. 4095; Ulwar Mss. Cat. No. 2031 extract No. 606.
8‡ in. by 4k in.
Hillājavyākhyā
892 .1884-87
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotion
Extent - 8 leaves; 18-20 lines to a page ; 45 letters to a line. Description - Thick country paper; Devanāgarī characters; old in
appearance; handwriting careless and not quite legible; red pigment used for marking the portion; edges slightly worn out; complete.
The work was composed in Saka 1530 i. e. A. D. 1608 and the first copy of the work was made in Saka 1590.
Same as No. 89311884-87. Age - Samvat 1863 Author - Ramesvara Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीवेणीमाधवाय नमः।
रामो भैरवपधुगं गुरुवरं etc. as in No. 893/1884-87 fol. 7a इति श्रीक्षीरसागरोपनामकश्रीपतिभट्टांगजरामेश्वरविरचितायां हिल्लाज
व्याख्यायां चूडामण्यभिधायां आयुर्दायकृतिः समाप्ताः । Ends - fol. 86
तत्सूनुः कुलदीपकोद्यमभवद्रामेतिसंज्ञः सुधी. ज्योतिधर्मविचारवर्तिकऋगाद्याशाखकास्नेहवान् । चूडामण्यभिधे नखाग्नितिथिके शाके गते खिदिर्ज प्राविष्को निजपद्यकैरभिहितार्थापूरकेनात्मधिः ३
हुति क्षीरसागरोपनामकश्रीपतिभट्टांगरामेश्वरविरचितायां हिल्लाजन्याख्यायां चूडामण्यभिधायांमनुक्रमः समाप्तः सं १८६० आश्विन शु १२ संपूर्ण
व्योमांकशरभू १५९० शाके पिंगलाब्देत्युद्धापने शुक्रे कृष्णनवम्यां तु रवौ हिर्बुध्यने शुभे १ लेखक पुस्तकेस्येदं नागेशात्मजदैववित् देवदत्तेन विख्याता हिल्लाजस्य उदाहृतिः भारद्वाजकुलोत्पन्ननागेशात्मदैववित् देवदत्तेन लिखितं हिलाजाख्या स्वटिप्पणं ३॥ श्रीरस्तु ।
हिल्लाजव्याख्या
No. 1298 Size – 81 i.. by 4} in.
Hillājavyākhyā
893 1884-87
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
404
Veriðngria
Extent - 17 leaves; 10 lines to a page ; 40 letters to a line.
Description - Thin country paper; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear, legible and uniform ; yellow pigment used for corrections; folios numbered in both margins 3; fol. 5b blankred pigment used for colophons%3B
complete. Age – Does not appear to be very old Author - Rāmeśvara surnamed K şirasā gara Begins - fol. 10
ॐ श्रीगणेशाय नमः रामो भैरवपद्यगं गुरुवरं तातं तथा श्रीपति गोविंदाख्यगुरुं प्रणम्य कृतिनं दैवज्ञचूडामणिम् योकार्षीदुरुसंहितावितरणिं पीयूषधाराभिधां
चूडामण्यभिधौ विचार्य कुरुते हिल्लाजटीका कृती १ etc. Ends - 174
इति श्रीरामेश्वररचिता प्रश्नायुर्दाय अथ क्रमः आदौ ग्रंथांतरोक्तरिष्टतदुगंगादिना शुभाशुभं विज्ञाय पश्चाधिल्लाजनिर्णयः कार्यः तस्मिन्सति सर्वे ग्रहाः स्पष्टाः कार्याः ससंधयो भावाश्च ततः सर्वेषां बलं ततो विशेषणातीतनिर्णयः ततो षड्विधवलं ततोदतीतायुः निर्णयः ततो दृष्टयादिसंस्कारः ततो दशा अंतर्दशाः विदशाः कार्याः ततो ग्रंथातरोक्तफलं वक्तव्यमित्यनुक्रमः
इति श्रीरामेश्वरविरचितायां अनुक्रमणिका समाप्ता जातेति भद्रम् References - Mss. - A - Aufre. ht's Catalogous Catalogorum :-;. 707b;
ii, 184b.
हिल्लाजव्याख्या
Hillājavyākhyā called चूडामणि
called Cūdāmani
1026 No. 1299
1886-92 Size - 8 in. by 31 in. Extent-24 leaves%3; 12 lines to a page; 25-30 letters to a line. Description - Thick country paper ; Devanagari characters; not very
old in appearance; handwriting clear and legible but not quite
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyonan
405
uniform; borders and edges ruled in single red lines ; red pigment used for marking the portion; yellow pigment used for corrections ; complete.
Same as No.893/1884-87 Age-Samvat 1874 : Saka 1739 Author - Ramesvara Begins - fol. 16
॥श्रीगणेशाय नम ॥ श्रीवेणीमाधवाय नमः ॥
रामो भैरवपघुगं गुरुवरं ec. as in No. 893/1884-87 Ends - fol. 24a
इति श्रीरामेश्वरविरचितायां हिल्लाजव्याख्याचूडामण्यभिधायां प्रश्नायुायः समाप्तः
लिखतं गौरीनंद स्वपठनार्थ संवत् १८७४ शाके १७३९ शुभमस्तु मिति माघशुदि ९ शनैश्चरवान्वितायां शुभं भूयात
Then follows a Kostaka. .
होराचक्र
Horācakra
448 No. 1300
1895-98 Size - 10F in. by 6 in. Extent -4 leaves%3; 10-12 lines to a page; 20-25 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appear
ance; handwriting bold but not quite clear in some places; borders of first folio ruled in double red lines; the rest have
no borders; edges worn out; red pigment used; complete. Age - Appears to be old . Author - Not mentioned Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः। प्रणम्य माथि भत्त्या गणेशं च गजाननं समहत्यान्यग्रंधेभ्यो होराचक्रम् विरच्यते।etc.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
406
Vedangas
Ends - fol. 40
नंदा सूर्ये मंगले च भद्रा भार्गवचंद्रयोः । बुधे जया गुरुरिक्ता शनौ पूर्णा च मृचत्युदा। इति मृत्युयोगः। इति श्रीहोराचक्र संपूर्णम् ।। भाषाडे शुक्लपक्षे च पूर्णिमा गुरुवासरे । पूर्वाषाडाक्षसंयुक्ते पुस्तकं लिप्सिमिदं । १ होराचक्रं वै पूर्ण कृतं वै बुद्धिशालिना मात्मारामस्य वै साधो... नर्थं शुभं कुरु ॥ १ राम सम.
--
होराचिह्नप्रकाशनशान
Horācihnaprakāšanajñāna
916 No. 1301
189.-95 Size -8in. by 6t in. Extent-14 leaves; 24 lines to a page; 28 letters to a line. Description-Thick country paper ; Devapāgari characters ; not very old
in appearance; handwriting careless and not quite clear in some places; borders not ruled, red pigment used for marking the portion; marginal additicns; complete.
The present portion is a part of a larger work called
Karmavipāka or Jñanabhāskara. Age - Samvat 1869 Author - Not mentioned Begins - fol. la
॥ श्रीगणेशाय नमः। ॐ नमः सूर्याय । अथ श्रीसूर्यारुणसंवादे कर्मविपाके सारोद्धारे गणितशास्र व्याख्यास्यामः । कर्णाटे मेषलग्नेभूत् वृषे वराडके तथा।
ब्रह्मावर्ते ब्रह्मपुरे मिथुने संप्रचक्षते । etc. fol. 2a इति श्रीसूर्यारुणसंवादे ज्ञानभास्करे कर्मदीपविपाके सारोद्धारे सौरेण
गणितशास्त्रे स्त्रीपुरुषवर्णनिर्धार प्रथमोध्यायः॥ Ends - fol. 14a
न कुर्वति ग्रहाः सौम्याः शत्रूणां च भयं क्वचित् । जातस्य वा पृच्छकस्य धनं सौख्यं दिशंति ते १७ इति व्ययभवनं ।
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
होराप्रदीप
No. 1302
Size -
Jyotiga
इति श्रीकर्मविपाके सूर्यारुणसंवादे होराचिन्हप्रकाशकं ज्ञानं समाप्तं ॥ श्रीः सं १८६९ आषाढशुक्ल ९ भृगौ लिखितं वैजनाथेन ॥ श्रीरस्तु ॥ शुभं भूयात् ।
92 in. by 42 in.
Extent – 10 leaves ; 7 lines to a page; 25 letters to a line.
Description
—
-
Not very old
Age Author Damodara
Begins fol. 16
Country paper; Devanagari characters; handwriting clear, legible and uniform; borders not ruled; edges slightly worn out; red pigment used; incomplete.
The Ms. contains 1-9 Adhyāyas.
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥
मूषकगणवृंदेभ्यो ददाति यः स्वल्पमेव लडूकं ॥ तूर्णं भवंति तृप्तास्ते तं दामहे बालं ॥ १ ॥ द्योतयति स तान् खेटान् विद्वंसयति रोगसंधीश्च ॥ बोधयति रमास्थानं तं वंदे योगिवरगम्यं ॥ २ ॥
arratवराहाचैौरोक्ता कर्मणां मनोजानां ॥
ज्ञानप्रदीपम लिखिलं विलोक्य दामोदरस्तनुतो ॥ ३ ॥ etc. इति होराप्रादाये संज्ञाध्यायः ॥
fol. 2a
fol. 3a इति होराप्रदीपे भावाध्यायो द्वितीयः
407
Horapradipa
1027
1886-92
Ends - fol. 100
fifth.
Reference - See No. 917 / 1891-95.
इति होराप्रदीपे मातृप्रतापात्सधिकाराध्यायो नवमः ॥ छ ॥
Then follow four verses and only the beginning of the
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
408
Vodanges
होराप्रदीप
Horāpradipa
917 No. 1303
1891-95 Size - 81 In. by 4 in. Extent - 82 leaves ; 9 lines to a page; 20-22 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters; old in appear.
ance; handwriting bold, clear and legible; borders not ruled ; red pigment used for marking; yellow pigment used for
corrections; fol. 46 repeated; complete. Age - Samvat 1874 Author - Dāmodara Subject - Astrology Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः मूषकगणवृंदेभ्यो ददाति यः स्वल्पमेव लडुकं
तूर्ण भवंति स्तृप्तास्ते तं वंदामहे वालं १ etc. fol. 3a इति होराप्रदीपे भावाध्यायः
fol. 5a इति होराप्रदीपेऽनुभावाध्यायः ॥४॥ Ends-fol. 81a
अष्टशतषभिवति परिमाणं चतुराशीतिरिति पुंसां उत्तमसमहीनानां ज्ञेयं सदा
इति होराप्रदीपाख्यग्रंथसमाप्तमगमत् ॥ संवत् १८७४ ज्येष्ठशुदि ९ शनौ लिपिकृतं श्रीनंदेन स्वपठनार्थ स्वत्मजयोपैठनार्थ वा परोपकाराय विघ्नो.
पजीविनां च शुभं भूयात लेखक पाठकयोः शुभं। Feferences- Mss. - A-Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- ii, 185b3;
237b; iii, 159a.
होराप्रदीप with टीका
Horāpradipa with Commentary
362
No. 1304
1882-83
Size - 97 in. by 41 in.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
409
Extent - 12 leaves; 13 lines to a page; 28-20 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters; old in appear
ance; handwriting clear and legible but rather careless; bor. ders ruled in triple red lines; red pigment used for making; edges slightly worn out; the Ms contains 51 ver: es in all with
commentary in Gujarati. Age-Samvat 1810 Author of the Text - Mabādeva
", Comm. - Not rnentioned Begins (Text ) - fol. 10
॥ श्रीभवान्यै नमः। प्रणम्यैकरदं देवं सारदां गुरुमेव च ॥
होराप्रदीपकं कुर्वे बालाज्ञानतमोपहं ॥१॥ Begins (Comm.) - fol. 10
__ अर्थः एकरदये गणेश तथा सारदाये सरस्वती तथा गुरुवे गुरुने प्रणाम
कराने होराप्रदीपन करु छु ॥ etc. fol. 66 इति श्रीप्रथमीध्यायः॥१॥ Ends (Text)- fol 125
___ ततस्तत्केंद्रया तस्य पणफरस्थितस्य च ।
'' तदापोक्किमगस्यैवं दशाक्रमं लिखेदवुधः।। ५१। Ends ( Comm.) – fol. 120
पछेते ग्रहथके प्रोजे छठे नोमे बारमे होए तोनीदशालषीए । ए दशाक्रम जाणवो।
इति श्रीराजगुरु-महादेवकृत होराप्रदीप संपूर्ण ॥ श्री ॥ संवत् १८१० वैशाषशुदी १३ शनौ उदिच्यज्ञातीय-याज्ञीकहरजीसुत जानिपपासुतजानिलीलाधरेण लिखितमिदं ॥ उदिच्यज्ञातीयभटविश्वनाथसुत ... रहरजीपठनार्थ॥ श्रीरस्तु॥ कल्याणमस्तु शिवाय
Horāpradipatikā
होराप्रदीपटीका
No. 1305 Size - 93 in. by 4: in.
1028 1186 92
...52
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
410
Vedangas
Extent-81 leaves; 9 lines to a page; 28 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; handwriting
clear legible and uniform; borders not ruled; folios numbered in both margins; red pigment used for marking; the Ms.
contains 1-93 Adhyayas. Age -Samvat 1874
Author - Not mentioned
Begins -fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः ॥ रवीति सूर्यभौमगुरवः पुरुषाः बुधशनि क्लोवौ चंद्रशुक्रौ स्त्रीग्रही राहुकेतौ छायाग्रही यस्य समी तत्फलदौ भवतः ॥ etc. fol. 2a इति प्रथमोध्यायः ॥१
fol. 814 इति होराप्रदीपे शरीरलक्षणाध्यायः Ends - fol. 810
अंगुलयः मध्यमपुरुषप्रमाणं ९६ अंगुलयः अधमपुरुषप्रमाणं ८४ अंगुलयः
इति होराप्रदीपे दी(पि)कायां त्रिनवतितमोध्यायः संवत् १८७४ वैशाखशुदि १ रवाविष्ट २४१५ तनसमये इदं पुस्तकं लिपिकृतं श्रीदेन स्वपठनार्थ स्वात्मजपठनार्थ परोपका(रा)य शुभं भूयात् श्रीरस्तु शुभं । भू...
होराप्रदीपटीका
Horāpradipatikā
918 • No. 1306
1891-95 Size -91 in. by 4g in. Extent- 40 leaves; 13-18 lires to a page; 30-40 letters to a line. Description-Smooth country paper; Devanagari characters; hand.
writing clear and legible but not quite uniform ; borders ruled in double black lines; red pigment used for colophons; edges
slightly worn out; the Ms. contains 1-93 chapters, Age – Does not appear to be very old
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
Ends - fol. 40b
Author Not mentioned
Begins
- fol. 1a
॥ श्री महागणपतये नमः ॥ रवीति ॥ सूर्यभौमगुरवः पुरुषाः ॥ बुधशनी क्वीवौ ॥ चंद्रशुक्र स्त्रीग्रहौ राहुकेतू ॥ छायाग्रहौ ॥ यस्य समीपे तत्फलदौ
भवतः ॥ etc.
fol. 10 इति प्रथम अध्यायः ॥
होरामकरन्द
No. 1307
Size
-
Jyotışa
यस्य येन केनाप्यन्नेन पुष्टि गृहाति स नरः दुंदुभकाख्यः कल्याणवैराग्यं कलयति ॥
इति होराप्रदीपे त्रिनवतितमोध्यायः ॥ आपादतल शितं यद्वपुः प्रकर्षेण ध्रियते ॥
केपि तत्प्रमाणं वदंति भायामं पुनः प्राहुः ॥
सर्वत्र अंगुलिमानं मध्यांगुलिमध्यपर्व समं ज्ञेयं ॥
सूत्रं कुंकुमरक्तं कृत्वा तेन देहं मापयेत् ॥
उत्तमपुरुषप्रमाण १०८ अंगुलयः मध्यमप्रमाणं ९६ अंगुलयः ॥ अधमप्रमाणं ८४ अंगुलयः ॥
9 in. by 4 in.
-
411
Age – Samvat 1683
Author
Gunakara
Extent - 38 leaves; 11-12 lines to a page ; 35 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters: old in appearance; handwriting not uniform and not quite legible on some folios; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking the verse-numbers and colophons ; yellow pigment used for corrections; edges worn out; some folios pasted on paper slips; complete.
The Ms. contains 1-31 Adhyāyas.
Horāmakaranda
419
A/1881-82
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
412
Begins fol. 18
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः || अविघ्नमस्तु ॥
उदयशैलभुजंगफणामणि etc. as in No. 1029/188692
fol. 3b इति श्रीगुणाकरविरचिते होरामकरंदे राशिप्रभेदाध्यायः प्रथमः । छ Ends - fol. 38a
ग्रामोवंतिविभूषणैकतिलकः etc. up to जनपदनिदाघक्षयकृते ॥ २९ ॥ as in No. 1029/1886-92 followed by इति श्रीगुणाकर विरचिते होरामकरंदे नष्टजातकाध्याय एकत्रिंशः ॥ ग्रंथो समाप्तः ॥ ग्रंथसंख्या ६४५ अनुटुप - १८२ ॥ स्वस्ति श्रीसत्संवत् १६८३ चैत्र कृष्णे पक्षे नहरिभट्टा लिखितः ॥ शुभम्
Vedangas
Reference - See No. 1029 / 1886-92.
रामकरन्द
No. 1308
-
Guṇākara
Horāmakaranda
Size -
Sin. by 4 in.
Extent -- 29 leaves ; 12 lines to a page 35-40 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters; old in appearance; handwriting small, closely written but clear and uniform; borders ruled in double black lines; red pigment used for marking colophons; edges slightly worn out; complete in 1-31 Adhyāyas.
Age Appears to be old
Author
Begins fol. 10
1029
1886-92
॥ ॐ ॥ श्रीकृष्णाय नमः
उदयशैलभुजंग फणामणिर्दिवस भूरुद्द नूतन पल्लवः
दिशतु नः स गिरं महसां निधिर्युलर सीररसीरुहमुल्लसन् १.... स्वतातपादांबुजचंचरीको गुणाकरः सांप्रतिमुचिनोति
हृद्यं हि होरामकरंद माद्यानवद्यहोरा सुमनश्च येभ्यः ६ etc.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotisa
413
fol. 3a इति श्रीगुणाकरविरचिते होरामकरंदे राशिप्रभेदो नाम प्रथमोध्यायः
fol.5a इति होरामकरंदे ग्रहाबलरूपवर्णनो नाम द्वितीयोध्यायः Ends - fol. 290
यदज्ञानानोक्तं कुकृतमिह यद्वाल्पमतितो विदोषं तत्कतुं स्वयमपि पतंते सुमनसः विनाशे दोषाणांमभिलषति यावातसविता न वर्जत्यः सम्यक् जनपदनिदाघक्षयकृते ३०
इति श्रीगुणाकरविरचिते होरामकरंदे जातके नष्टजातक नामैकत्रिंशो
ध्यायः समाप्तः References - Mss. - A- Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 7690;
ii, 185b, 237b; iii, 155a. B- Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 638, I. O. Cat. No. 3097-98.
होरामकरन्द
Horāmakaranda
882 No. 1309
-- 1887-91 Size - 74 in. by 4 in. Extent - 10 leaves ; 9 lines to a page ; 20 letters to a line. Description-Country paper; modern paper used for foll. 8,9,10%3B
Devanagari characters; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in two double black lines; red ink used for daņdas; edges of the first few folios worn out; incomplete.
The Ms. contains Adhyayas 1 and 2 and a part of the 3rd. Age - Not very old Author -Gunakara
Begins - fol. 1a
॥श्रीगणेशाय नमः॥
उदयशैलभुजंगफणामणि etc. as in No. 1029/1886-92 fol. 5a इति श्रीगुणाकरविरचिते होरामकरंदे राशिप्रभेदो नाम प्रथमोध्याय।।१ fol. 90 इति ...... ग्रहस्वरूपबलोनिरूपणं नाम द्वितीयोध्यायः ॥ २॥
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
414
Ends - fol. 100
अन्योन्यस्य धनव्ययाय सहजब्यापारबंधुस्थितास्तत्काले सुइदः स्वतुंगभवनेष्वे के रयस्त्वन्यथा ॥ द्वेकानुक्तभयात्सुहृत्सम रिपून्संचित्य नैसर्गिकास्तत्काले च पुनश्च तानधिसुहृन्मित्रादिभिः कल्पयेत् ॥ ८ ॥
Vedangas
Reference - See No. 1029 / 1886-92.
( होरा ) मकरन्दटिप्पण called अभिनवतामरस
( Horā ) Makarandatippana called Abhinavatāmarasa
No. 1310
Size — 93 in. by in.
Extent – 5 leaves; 16-17 lines to a page; 52 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting very small but clear and legible; red pigment used for marking ; edges worn out; complete.
Age Appears to be very old
Author
960
1886-92
Purusottamabhaṭṭa; Aufrecht ascribes this commentary to Krsnaśarman (cf. C. C. 1, 419a )
Ends - fol. 5a
Subject - A commentary on the Horamakaranda of Guṇākara. Begins - fol. 1a
श्रीगणेशाय नमः ॥
कौमारके ककलकूजित मैंद्रनील कैलासशैलशिखरे क्षणजं निशम्य ॥ संजातकांत पृषदं वदनं भवान्या दृष्टवा स्मितां चितमुखोऽवतु विश्वमीशः ॥
9 etc.
अग्रे नक्षत्रसंचारः कुजौ भांशाल्यके प्रहे अधिके वक्रगे प्रोक्तोन्यथा व्यस्तं बुधै स्मृतं अत्र युक्तिः स्फुटा
के क्येनो भुवि संति तेतिविकटज्योतिर्महांभो निधौ मार्ग सेतुमिवोद्ध सुखकरं ये कुर्वते हेलया तत्प्रज्ञांबुधिमनमुज्वलतमं सघुक्तिरत्नं स्वयं लोके किं प्रकटीकरोति मनुजः कृष्णाक्षिपादाहते ॥
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
इति श्रीकृष्णसुनु गुर्जर पुरुषोत्तमभट्टरचितं मकरंद टिप्पणं अभिनवतामर - साख्यं संपूर्ण ॥
References - Mss. - A. Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i, 4190
ii, 960, 2156.
( होरा ) मकरन्दस्योदाहरणम्
No. 1311
-
415
Ends - fol. 216
-
B – Descriptive Catalogues :- I. O. Cat. Nos. 2958-59; Ulwar Mss. Cat. No. 1888. Extr. 538.
Size - 9 in. by 48 in.
Extent – 19 leaves; 7-8 lines to a page ; 32 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgarl characters; old in appearance; handwriting clear, legible and uniform; borders ruled in double red lines; red pigment used for marking the portion; edges of some folios slightly worn out; yellow pigment used -for corrections; foll. 11, 12 missing ; incomplete.
Age Appears to be old
Author - Viśvanathadaivajña
Subject. - A commentary on the Horamakaranda of Guṇākara Begins fol. 18
( Horā ) Makaranda - syodaharanam
843
1887-91
॥ सिद्धिश्रीगणपतये नमः ॥
नवा गजाननं देवं विश्वनाथः करोत्यसौ ॥
उदाहरण मुद्दामं मकरंदस्य समतं ॥
श्रीसूर्य सिद्धांतमतेन सयम्क् विश्वोपकाराय गुरुप्रसादात् ॥ तिथ्यादिपत्र्यं वितनोति काश्यामानंदकंदो मकरंदनाम ॥ स्पष्टोर्थः ॥ अथ मकरंदस्योदाहरणं क्रियते ॥ etc.
fol. 136 इति श्रीवाराहमिहराचार्यकृते वृहज्जातकेरिष्टाध्यायः षष्टः ॥
७३७|
सवर्णीकृतं जातं भाजकं ३६ । १२ भाजकेन भक्तं भाज्यं लध्वं विशोपकादि
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
416
Vodangas
इति श्रीदिवाकरदेवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता मकरंदस्योदाहरणं
समाप्तमिदम् लिषितं नाथमलनिपाठिना ढिल्याम् References - Mss. - A - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :-1, 7090%3
ii,964,215b; iii, 900. B - Descriptive Catalogues :- Bikaner Mss. Cat.
No. 677; I.O.Cat. No. 2957.
(होरा) मकरन्द
(Horā) Makarandaस्योदाहरणम्
syodābaranam
170 No. 1312
A/1883-84 Size - 123 id. by 61 in. Extent-20 leaves%3; 16 lines to a page3; 36 letters to a line. Description - Thick country paper, Devanagari characters; hand
writing clear, legible and uniform; edges worn out; borders not ruled ; red pigment used for marking ; folios numbered in
both margins; complete, Age - Samvat 1858 : Saka 1723 Author - Visvanatha Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः श्रीकृष्णाय नमः
ॐ नत्वा गजाननं देवं etc. as in No. 843/1887-91 Ends - fol. 20a
अतिवृष्टिः समुद्रे स्यात् तटे वृष्टिरवर्षणं ॥ गिरौ संधौ बंद्धवृष्टिरित्याहु सूरपूर्वसूरयः॥ इति रोहिणीचक्रं लिख्यते |
इति श्रीदिवाकरदैवज्ञात्मजविश्वनाथदैवज्ञविरचिता मकरंदोउदाहरणं समाप्तं ।। शुभम् ॥ संवत् १८५८ शके १७२३ भद्रपदशुक्लानभ्वयां बुधे संवत्
४८७७ सतशे शुभं Reference -See No. 843/1887-91.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
417
jyotiga होरारत्न
Horāratna
1030 No. 1313
1886-92 Size - 84 in. by 6 in. Extent -469 leaves ; 14 lines to a page ; 24 letters to a line. Description-Country paper; Devanagari characters%3; not very old in
appearance; handwriting bold and clear but not uniform; edges of some folios slightly worn out; red pigment used for marking the portion; the folios are numbered as follows
1-82 3-82, 163-469%; the Ms. contains Adhyayas 1-10. Age – Samvat 1895 Author - Balabhadra, son of Damodara Begins - fol. 10
वरदमूर्तये नमः होरापाथोनिधेः पारं दुःपारं सर्तुमिच्छतः etc. as in No. 605/ 1895-1902. fol. 470 इति श्रीमदैवज्ञवर्ये पंडितदामोदरात्मजवलभद्रविरचिते होरारने राशि
ग्रहस्वरूपनिषेकजन्माध्यायः प्रथमः १ Ends - fol. 4690
वशिष्टगर्गादिमुनीप्रणीतां etc. up to विमित्सराणां कृतिनां सुखाय ३ as in No. 605/1895-1902 followed by इति श्रीमौवज्ञवर्यपंडितदामोदरात्मजवलभद्रविरचिते होरारने स्त्रीजातकाध्यायः दशमः समाप्तोयं ग्रंथः । संवत् १८९५ श्रावणवदि ६ भृगी लिपिकृतं श्रीनंदेन श्री श्री श्री राम
भूयात् श्री Reference - See No. 894/1884-87.
होरारत्न
Horāratna
605 No. 1314
1895-1902 Size — 114 in. by 5% in. Extent - 265 leaves; 12 lines to a page ; 40 letters to a line.
-53
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
418
Pedangte
Description - Country paper; Devanagari characters; old in appeat
ance%3; handwriting clear and legible but not uniform; edges slightly worn out and moth eaten; borders of some folios ruled in single black lines; red pigment used for marking the portion; foll.13 and 14 missing while foll. 196-198 repeated; the Ms. contains Adhyayas 1-10.
Composed in Samvat 1710.
Age-Appears to be old
Author - Balabhadra, son of Damodara
Begins -fol. 14
श्रीरामजी॥ ॥ होरापाथोनिधेः प्रारं दुःपारं तर्तुमिच्छतः महागणपतेः शुंडावलंबाय प्रजायते ॥ १॥...... नत्वा दामोदरं तातं गुरुं श्रीरामसंज्ञकं ॥
होरावलं वितनुते वलभद्रः सतां मुदे ॥ १० etc. fol. 214 इति श्रीमदेवज्ञवर्यपंडितदामोदरात्मजवलभद्रविरचिते होरारत्ने राशिग्रह
स्वरूपनिषेकजन्माध्यायः प्रथमः ॥ १॥ fol. 374 इति ...... जन्मदुष्टकालसंवत्सरादि फलाध्यायो द्वितीयः ॥ २ ॥ Ends - fol. 2646
तदंतिकस्थेन कृतं मयतत्खचंद्रसप्तेंदुमितेब्दकाले मधौ चतुर्थ्यां सितपक्षजायां विमत्सराणां कृतिनां सुखाय । ३
इति श्रीमद्देवशवर्यपंडितदामोदरात्मजवलभद्रविरचिते होरारत्ने
स्त्रीजातकाध्याय दशमः ॥ १॥ Reference -See No. 894/1884.87.
होरारत्न (द्वादशभावविचार)
No. 1315 Size - 12] in. by 5t in.
Horāratna (Dvādaśa bhāvavicāra )
814 1884-87 .
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiga
419
Extent-69 leaves; 9 lines to a page; 32-35 letters to a line. Description -Thick country paper, Devanagari characters; not very
old it appearance; handwriting bold, clear legible and uni. form; borders ruled in double red lines and edges in single; red pigment used for marking the portion; the Ms. contains the chapter called द्वादशभावविचार from होरारत्न.
Mr. Dikshit assigns the date 1577 Saka to Balabhadra.
(Bbāratiya Jyotiśśāstra p. 487). Age - Not very old Author - Balabhadra, son of Damodara Begins - fol. 10
॥ श्रीहरिः । अथ द्वादशभारविचारः॥ तत्रादौ द्वादशभावबलचक्रं लेख्य
तत्र सामान्यतो यो भावः स्वस्वामिना शुभैश्च युतो दृष्टो वा भवति तस्मिन् । यद्विचार्य उक्तं तस्य वृद्धिर्भवतिः ॥ यस्तु पापैर्युतदृष्टो भवति तस्य
हानिर्भवति । etc. Ends - fol. 69a
लाभस्थे द्वादश पे सुकुमारो दीर्घजीविनो भवति । स्थानप्रवरो दाता विख्यातः सुतवचनपरः ११ विभूतिमान् ग्रामनिवासचित्तः कापण्यबुद्धिः पशुसंग्रही च चेज्जीवति ग्रामयुतः सदा स्यादथपाधिनाथे व्ययगेहलीनेः ॥ १२ ॥ इति व्ययभावविचारः।
इति दैवज्ञवयंपंडितदामोदरात्मजबलभद्रविरचिते होरारत्ने द्वादश
भावविचाराध्यायः। सप्तमः। References - Mss. - Aufrecht's Catalogus Catalogorum :- i. 769b,
ii. 185b, 2370. See Dikshit : Bhar. Jyo. p. 487.
होरासार
Horāsāra
418 A/1881-82
No. 1316
Size - 10m in. by 5 in.
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
420
Vedangas
Extent- 40 leaves; 13 lines to a page; :2 letters to a line. Description - Country paper; Devanāgari characters ; not very old in
appearance; handwriting clear, legible and unform; borders ruled in double black lipes; red pigment used for verse-numbers and colophons; edges slightly worn out and moth-eaten; fol. 32 missing incomplete.
Age - Not very old.
Author - Not mentioned
Begins - fol. 1b
श्रीमहागणपतये नमः॥ जयति जगदेकहेतुर्विश्वात्मा लोकप्रियकरः। अनुदिनमुदयविनाशस्थितिकर्ता भास्करो दिनाधीशः। १... तस्मात्प्रयोगसिद्धराचार्य यत्फलं सुसंसिद्धं ।
तद्विस्पष्टार्थ वक्ष्ये होराशास्त्रार्णवे सारं । ४ । etc. fol. 20 इति राशिप्रभेदाध्यायः
fol. 3a इति श्रोहोरासारे ग्रहस्वरूपं नाम द्वितीयोऽध्यायः ॥ Ends - fol. 410
इमां मार्यमतां सीमामुल्लंघ्य यो वदेन्मुहः। सोल्पायुर्वा दरिद्रो वा निःप्रजो वाक्षिहीनकः । १३ । इति श्रीहोरासारे नष्टजातकाध्यायः॥छ॥छ॥श्री॥छ। श्री॥छ। छ।
होरासार
Horāsāra
No. 1317
1031 1886-92
Size -83 in. by41 in. Extent - 10 leaves; 19 lines to a page; 45-48 letters to a line. Description - Country paper ; Devapāgari characters; old in appear.
ance%3; handwriting very small but clear, legible and uniform; borders not ruled; yellow pigment used for corrections; folios slightly worn out ; foll. 1-13 missing; incomplete.
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotişa
421
.
.
Age - Samvat 177c : Saka 1635 Author - Not mentioned Begins (abruptly)-fol. 140
......... ति मातृक्षयं मनोदुःखं भानोत्साही विकलो बंधुक्लेशान्वितो दयाहीना मदात्कुजापहारे प्रवर्तते मृत्युरोगदुःखानि जायते etc. fol. 140 इति होरासारेरंतर्दशाष्टादशोध्यायः Ends -- fol. 23a
लग्ने द्वोर्योवतवान् तस्मात् प्रभृति चिंतयेत क्रमेण संयोज्य फलं रूपाद्वि ... वक्षण १३
इति श्रीहोरासारे नक्षत्रजातकनिरुपणाध्यायः एकत्रिंशत्तमः संवत् १७७० शाके १६३५ भाद्रपदमासे कृष्णपक्षे १ सोमवारे लिषतं मनसा रामविष्णोरा अंबावतीमध्ये लिखायतं रावलजी जीवनाथजी शुभं भूयात् कल्याणमस्तु ।।
होरासार-दशाध्यायी
Horāsāra - daśādhyāyi No. 1318
1032
1886-92 Size - 103 in. by 5t in. Extent - 150 leaves; 10-11 lines to a page; 30-35 letters to a line. Description-Thick country paper; Devanagari characters; handwriting
bold, clear and legible: red pignment used for marking: white apd yellow pigment used for corrections; borders not ruled;
foll. 13 and 23-26 missing; incomplete. Age - Not very old Author - Not mentioned Begins - fol. 10
॥ श्रीगणेशाय नमः॥ अथष्टकवर्गविचारविशेषो निरूप्यते तत्र गुणाकारः तत्र होरामकरंद यद्गोचरे जन्मग्रहाव्हहाणां सम्यक्फतलं द्वादशराशिषूक्तं नृणां तदैकःभुबां फलस्य भेदादनैक्यंतिकमुक्तमायैः । ॥etc.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
422
Vedangua
Ends -fol. 155b
स्फुरतु भुजगहारं ममहुदित्तेजो हालाविषाहारं ॥ श्वेतशरीरशुभत्वं कृत्तारण्यविहारं श्वेत्तं शीतांशुशेखरं हर इति दशाध्यायां दशमोध्यायः ॥ १॥ यादृशं पुस्तके दष्टं तादृशं लिखितं मया ॥ शुद्ध वा यदि वा शुद्धं शोधयंत विपश्चितः ॥
APPENDIX
अर्थकाण्ड
Arthakāņda
416c) No. 1319
1895-1902 Size -51 in. by 4 in. Extent - 23 leaves; 14 lines to a page ; 18 letters to a line. Description - Country paper; Devanagari characters with पृष्ठमात्राs;
handwriting clear and legible but not uniform ; borders ruled in two double black lines; edges worn out; red pigment used
. frequently; folios moth-eaten; complete. Age – Appears to be old Author - Bhaskaradeva Begins - fol. 38a
मेषे मंगल । रासि उदस । प्रजा नाशयति । तस्मिन्मासे राजसूत्रं विर्त जायत । अल्पतोयं समादिशेत् । २ मं। तुषधान्य विनाश। गोधूम मुंहगा : ३ मं० चणकानां पीडा । सर्वधान्य मुहगा । [४ मं अति वृष्टि । ५] मं• धान्य
निष्पत्ति ॥ ६ मं० ब्राह्मणपीडा । मुभक्षं । ७ मं० fol. 38a इति भास्करदेवविरचिते अर्थकांडे अंगारकोदयं समातं ॥ Ends - fol. 61
राहो वृश्चिकरासिस्थे धनराशि यथास्थिते । इति योगविधानेन रोगा चात्र न शंसयः । इति राहुफलं ॥ इति अर्थकांडं समाप्तं ॥ छ ।।
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
jyoti pa
423
खण्डखाद्य सटीक
Khaņdakhādya with Commentary
529 - 1875-76
No. 1320
Size - 14 in by 6 in.
Extent - 69 leaves ; 10 lines to a page ; 35 letters to a line. Description- Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3
handwriting clear, bold and uniform ; borders uoruled; edges
slightly worn; yellow pigment used for corrections; complete. Age - Appears to be old Author - Brahmagupta. Begins - fol 10
__ ॐ श्रीगुरवे श्रीसरस्वतीरूपाय ॐ प्रणिपत्य महादेवं जगदुप्तत्तिस्थितिप्रलयहेतुम् । वक्ष्यामि खण्डखाद्यकमाचार्यभट्टतुल्यफलम् ॥ प्रायेणार्यभट्टेन व्यवहारः प्रतिदिनं यतो शक्यः । उद्गाहजातकादिषु तत्समफललघुतरोक्तिरतः ॥ अनयोगितप्रयोजनाभावादर्थो न व्याख्यातः
एवमारम्भप्रयोजनप्रदर्शितं करणमारभ्यते etc. Ends -fol. 65a
भथ शनेः करणगताब्दानां वस्तुभिर्विभज्य लब्धं कलादि पुनरष्टादशलिप्ता लिप्तास्थाने संयोज्य लब्धं सौरबीजं सौरमध्यमे वात्यम् ॥
चंद्रचंद्रकेन्द्रजोवशुक्राणां बीजं सदा पात्यम् ॥ भोमबुधसौरमध्यमानां बीजं सदा चात्यम् ।। पातमध्यमस्य बीजं पात्यम् पातस्फुटस्य चात्यमिति शुभयास्तु ॥ शुभं॥
जगन्मोहन
Jaganmohana
899
No. 1321
1886-92 Size - 101 in. by 4: in. Extent - 421 leaves; 9 lines to a page ; 35 letters to a line.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
424
Vedängas
Description -- Modern paper with watermarks ; Devanagarl characters;
handwriting clear, bold and uniform; borders ruled in double red lines; edges worn out; yellow pigment used for correc.
tions ; red pigment frequently used; incomplete. Age-Appears to be old. Author - Not mentioned. Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ वसिष्ठः ।। प्रन्हां भोजसुरासुरेन्द्रनिलयस्फूर्जकिरीटोज्वलज्ज्योस्नालीढपदारविंदयुगलं तत्वस्वरूपी रवी। ब्रह्मांडोदरसंस्थिताखिलजगध्वांतस्य सध्वंसनं यकुर्वनखिलं जयत्वनुदिनं पयेति कालात्मकः ॥ १॥ ज्योति शास्त्रं समग्रं प्रथमपुरुषतः स्वर्णगर्भाद्विदित्वा पूर्व ब्रह्मा ततः पर्यखिलमुनिवरगणप्रार्थनाद्यश्चकार । तच्चेदं विश्वरूपं मृदपदनिकरर्गुह्यमध्यात्मरूपं
शश्वद्विश्वप्रकाशं ग्रहचरितविदा निर्मलज्ञानचक्षु॥ २ ॥ etc. Ends - fol. 94b
एतेषु क्रमेण एतावत्यो घटिकाः परियाद्यज्याः॥ ५।८।१४।१।१०।२५। शेषघटिकाः शुभदः ।। दिवाचंद्रवतीराकापूर्णिमानुमतीनिशी। संपूर्णिमाथानुमती तथा मापि द्विधा भवेत् ॥ सिनीवाली दृष्टचंद्रा नष्टचंद्रा कुहः स्मृतः । तिथीनां निर्णयार्थ हि चैतत्सर्वमुदीरितं ॥ शुक्ल पक्षे भवति नवमी कार्तिकाख्ये कृतादि. स्तेतादिस्यान्नियतममला माधवाख्ये
-
-
-
ताजिकमुक्तावली
Tājikamuktāvali
73 No. 1322
A/1882-83 Size - 11 in. by 44 in. Extent – 7 leaves ; 10 lipes to a page; 42 letters to a line. Description - Modern paper with water marks: Devanagari characters%3
handwriting clear, legible and uniform ; borders ruled in
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
Jyotiņa
425
two double black lines; edges worn out; corrections on the
margin; Ms is not in good condition; complete. Age — Appears to be old Author - Atuka-Sadasivātmaja Begins - fol. 10
॥श्रीगणेशाय नमः। सांगश्रुतिस्मृतिपुराणकथेतिहाससाहित्यगीतसदनाय महन्महिम्ने । अंते निवासिगणवर्णितसद्रणाय
पित्रे नमोस्तु भवते ध्र सदाशिवाय ॥ १ etc. Ends - fol. 70
शरद ३६५।१५।३।१७ नंतरसाग्नि ३६० लवादिनं दिननवांशखगैः सफलं वदेत् । इह तजूडुवशाच्चटिका दशारसहृतोक्तदिनःस्तु रथोद्धताः॥१०॥
इति सु. शिवसू. समातोयं दशाध्या ॥ ६॥ आदे- काः ॥ ८३॥ पंजा()रत्नेश्वरेणेदं पुस्तकं ।।
मक्षत्रचूडामणि
Nakșatracūļāmani
42 No. 1323
A/1881-82 Size — 84 in. by 4} in. Extent - 30 leaves; 10 lines to a page ; 25 letters to a line. Description - Modern paper with watermarks; Devapāgari characters;
handwriting clear and bold but not uniform ; borders of folios 1-12, 27, 30 ruled in double black lipes; edges slightly
worn out; complete. Age - Saka 1705 Author - Yavana Begins - fol. 10
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीगुरुचरणाभ्यां नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः॥ ....54
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________
426
Vedängas
हस्त्यश्वबंधरथयानपुरप्रवेश भैषज्य मंत्रगृहहर्म्य सुरप्रतिष्ठा । यात्राविवाहमखदीक्षणचौलमुंजी कुर्वति शातिकविधानमथाश्विनिषु ॥ १ ॥
etc.
Ends - fol. 296
नक्षत्रां द्विघटिका अभुक्तगंडः । जन्मादिने पंचममासे वा अपमृत्युः । द्वितीयवर्षे ज्वरादिशस्त्रभयं । चत्वारिंशद्वर्षे पंचाशद्वर्षे वा अपमृत्युः । अष्टषष्टिवर्षे महाकंटकः । तत्परिहृते चतुरशीतिवर्षाणि परमायुः | २७ ॥
इति यवनकृतं नक्षत्रचूडामणिः समाप्तः ॥ शके १७०५ शोभन नामान्दे दक्षिणायने आश्वीनूशुक्ल ३ इंदुवासरे तद्दिनेद पुस्तकं समाप्तं ॥ श्रीसांब सदाशिवार्पणमस्तु ॥
प्रश्नचन्द्रिका
No. 1324
Size 12 in. by 32 in.
Extent 38 leaves; 10 lines to a page; 72 letters to a line:
Description – Country paper : Pengālī characters with पृष्ठमात्राs; handwriting clear, beautiful and uniform ; borders unruled ; edges slightly worn out: yellow pigment used for correction; Ms. of yellow colour ; Bengali Mss; complete.
Age Appears to be old
Author Varāhumihira
Begins fol. 10
पुमपत्यस्त्र्यपत्यचिन्ता १ प्रसवे शीघ्रविलंब चिन्ता २ etc.
Ends - fol. 38b
Praṣnacandrikā
439
A/1881-82
यात्रायां पथि मरणं भावि १२
इति सकलज्योतिःशास्त्रविशारदवराहमिहिर विरचिता प्रश्नचन्द्रिका समाप्ता ॥
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________
yaalen
___427 फत्तेशाहप्रकाश
Phatteśāhi prakāša
__195 No. 1325
18-3-84 Size -61 in. by81 in. Extent - 13 leaves; 24 lines to a page; 16 letters to a line Description - Country paper; Devapāgarī characters; handwriting
clear, legible and uniform; borders ruled in double black lines%3B edges worn out; corrections on the margins%3; folios 1-5
missing; incomplete. Age-Samvat 1777
Author-Misra JataJhara Begins (abruptly)-fol. 6a.
............तं कथितं ॥३७॥ अथ वर्षे विंशोपकानयनाहमिंद्रवज्रवाह ॥ सूर्यादिवारे खलु वत्सरस्य. विंशोपकादिन्नखनागसूर्याः ।। धृतितीवाणमिताः ॥ १०.०८।१२।१८.१८1५। भवंति
मानोः कुलीरादिगते विचार्याः ॥ ३८ ॥ etc. Ends - fol. 13a
ज्योतिःशास्त्रविचारमारचतुरः सौजन्यरत्नाकर. स्तत्सूनुश्च जटाधरो हि कुरलज्ञातिप्रसिद्धः सुधीः । श्रीमचंद्रकुलेंद्रभूपमुकुटालंकारिणां श्रीफतेसाहाना कुतुकं ग्रहभ्रमहरं चक्रे प्रकाशं परम् ॥ २॥
इति श्रीमिश्रजटाधरविरचिते श्रीमन्महाराजाधिराजवंदवंदितपदारविंद श्रीमत्फत्तेसाहप्रकाशे सूर्यग्रहणनिर्णयाध्यायः सप्तमः॥ संवत् १७७७ फाल्गुनवदि ९ गुरौ ॥ शुभं ॥
बृहज्जातक सटीक
Bệhajjātaka with Commentary
951 1886-92
No. 1326
Size -101 in. by4 in.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________
428
Vedängris
Extent - 225 leaves; 11 lines to a page ; 38 letters to a line. Description-Modern paper with watermarks; Devanagari characters%3
bandwriting clear and legible but not uniform; borders and edges ruled in double and single red lines ; edges slightly worn out; folios 16-20, 33, 44=7 missing ; folios 125, 126 repeated;
incomplete. Age - Samvat 1855 Author - Varahamihira
Author of the comm. - Bhattoptala.
Begins — fol. la
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीभास्कराय नमः॥ . ब्रह्माजशंकररवींदुकुजज्ञजीवशुक्रापुत्रगणनाथगुरून्प्रणम्य । यः संग्रहोर्कवरलाभविवृद्धबुद्ध शर्वतिकस्य तमहं विवृणोमि कृत्स्नः ॥१॥ यछास्तं सविता चकार विपुलैः स्कंधैस्त्रिभिॉतिमं तस्यो छितिभयात्पुनः कलियुगे संश्चित्य यो भूतलं । । भूयः स्वल्पतरं वराहमिहरव्याजेन सर्व व्यधा. दिस् य प्रवदंति मोक्षकुशलास्तस्मै नमो भास्वते ॥२॥ वराहमिहिरोधौ सुबहुभेदतोया कुले ग्रहसंगणयादसि प्रचुरयोगरसोज्वले । भ्रमति परितो लघुधियोर्थलुब्धास्ततः
करोति विवृतिप्लवं निजाधियाहमत्रोप्ललः ॥३॥ Ends - fol. 2290
तननिर्मत्सरीभूयात्सो जन्यालंकृतो जनः॥१॥
श्रीवृहत्जातकटीकायां समाप्तं संवत १८५५ पक्षे फागणसुदि घरववासरे मालपुरमध्यलिखतं स्वौजीरामषुटटावा जावतः लीषायतं विस्वनाथतत्पुत्रवैद्यनाथवाचनार्थ । श्रीरस्तु दीर्घायुमस्तु भवति followed by two verses.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
_