Visesavasyakabhasya Part 1

Author(s): Jinbhadrasuri, Dalsukh Malvania
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 239

विशेषावश्यकभाप्ये क्रियेति क्रियापरिकल्पनसमर्थन(ने) ज्ञानमेव हि क्रियाविकलमपि प्रसाधयेत् , न च प्रसाध्यांत. क्रियान्युपगमात् ॥११ ३३||
णाणं परंपर[७४-०]मणतरं' तु कि रया तयं पधाणतरं ।
जुत्तं कारणमधवा समयं तो दो' वि जुत्ताई ॥११३४॥
गाणं गाहा । ज्ञानक्रियाप्रतिपत्ती ज्ञानं पाम्परयोपकुरुते ऽनन्तरं तु क्रिया यतम्नम्मान क्रियैव प्रधानतरं युक्तं कारणम् । अथ युगपदुपकुस्तस्तस्मादुभयमपि युक्तम्, न युक्तमप्राधान्य क्रियायाः ॥११३४||
कारणमंतं मोतं किरियमणंतं कधं मतं गाणं ।
बहनारित्ते व कथं कारणमेगं "ण पुणरेगं ॥११३५।। कारण ० गाहा। यः पुनर कारण्यमेवाभ्युपैति क्रियायास्तं प्रत्युच्यते -क्रियायाः साक्षात्कारित्वात् कारणमन्त्यम् , ज्ञानं तु परम्परोपकारित्वादनन्त्यमतः को हेतुर्यदन्त्यं विहायवाऽनन्त्यकार गमिष्यते ? उत सहचारिताऽसीक्रियतेऽनयोरतोऽपि हि ज्ञानमेव कारणं न क्रियेति न हेतुरस्ति ॥११३५॥
रागातिसमी संजमकिरिय, चिय णाणकारणी होज्ज ।
तीसे फले विवातो तं तत्तो णाणसहितातो ॥११३६॥
रागाति गाहा । रागादिशमश्च संयमक्रियेव ज्ञानकारणा भवेदिति प्रतिपद्यामहे । तत्फले त्वयं विवाद:-किं तत् ज्ञानस्य क्रियायास्तदुभयस्येति ! तत्र ज्ञानस्यैव क्रियानुगमादित्युक्त, वक्ष्यमाणं चाक्रियात्वात् । न च क्रियायास्तदज्ञत्वादुन्मत्तक्रियावत् पारिश यात् ज्ञानसंहतक्रियानिमित्तं तत् ॥११३६॥
परिजवणादी किरिया मंतेमु वि साधणं ण तम्मत्तं ।
तं णाणतो य ण फलं तं णाणं जेणमकिरियं ॥११३७॥
परि० गाहा । यच्चोक्तमनुस्मृतिज्ञानमात्रान्मन्त्रादीनां फलमुपलभ्यत इत्यत्र ब्रूमः-मन्त्रेष्वपि परिजपनादिक्रियायाः] साधनाङ्गभावो, न मन्त्रमात्रज्ञानस्य स्यात् । प्रत्यक्षविरुदमिदं यतो दृष्टं हि कचिन्मन्त्रानुस्मृतिमात्रज्ञानादिष्टं फलमिति । तच्च न मन्त्रमात्रज्ञाननिर्वत्यमिति मः, ज्ञानस्याऽक्रियात्वात् । इह यदकियं तन्न निर्वत्तक दृष्टम्, यथाकारामः यन्चनिर्वनक न तदक्रियम् , यथा कुलालः । न चेदं प्रत्यक्षविरुदम् । न हि मन्त्रज्ञानं साक्षात्तत्फलमुपहरदुपलभ्यते ।।११३७||
तग उ कि को हे। 'तराओ ति तर च कि जे । २ दोम्नि जु को हे. दोवि तुलाई त । ३ तेन्नन्तरक्षकि-इति प्रतो । ४ 'मेक्कं ण पुणकं को है। 'मेगंत पुत। ५ परस्परों-इति प्रतो। दत्यन्तम-इति प्रतो। ७. हायोमन्स्य-इति प्रती। ८ रणंजे।