Visesavasyakabhasya Part 1

Author(s): Jinbhadrasuri, Dalsukh Malvania
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 298

निर्देशविवरणम् ।
अभिधेयक वा जेति वत्तरि पच्चयोऽभिहिते त्रि । तम्हा मिट्टिसा णपुंसगं बेन्ति सामयं ॥ १५१२॥
अभि गाहा | अभिधेयसङ्करप्रसङ्ग वा यदि वक्तर्यनभिहितेऽपि प्रत्ययो नाभिधेय [एवं] । तस्मादभिधेयप्रत्यय हेतुत्वादभिधेयवशादेव निर्देशो युक्तः । तथोक्तम्“अभिधेयवह्रिङ्गवचनानि” इति । अतः सामायिकमित्यर्थरूपं रूढितो नपुंसकमङ्गीकृत्य सङ्ग्रहव्यवहारयोरभिधेयवशान्नपुंसकनिर्देशः । अथवा सामायिकवतः स्त्रीपुन्नपुंसकलिङ्गत्वात् तत्परिणामानन्यत्वाच्च सामायिकार्थरूपस्यापि स्त्रीपुंनपुंसकलिङ्गत्वम् । अतः त्रिलिङ्गतामप्यधिकुरुतः ॥ १५१२ ॥
उज्जुगुतो णिदेसगवसेण सामाइयं विणिद्दिसति । वयणं वत्तुरीणं तप्पज्जायो य तं जम्हा ॥ १५१३॥
उज्जु० गाहा । ऋजुसूत्रोऽभिधार्तृवशादभिधानमनुमन्यमानो निर्देशकर्वशात् सामायिकनिर्देशमाह, वचनस्य वक्तुरधं नत्वात्, तत्पर्यायत्वाच्च विज्ञानवत् ॥ १५१३ ।।
करणतणतो मण इ सयपज्जाया घडातिरूत्रमिव । साधीणत्तणतो विय सघणं व वयो वदंतस्स ॥१५१४ ॥
करण० गाहा । इह वक्तृस्वामिकं वचनम्, तत्करणत्वात् मनोवत्, तत्पffer | इह यद् यस्य पर्यायस्तत् तस्येति निरूढम् यथा घटस्य रूपादयः । इतश्च स्वाधीनत्वात् स्वधनवत् ॥ १५१४||
२७५
त मुत्तदुरुत्ताओं तस्सेवागुग्गहोव[ ९९-म० ]बातों वा । तस्स तयमिन्दियं पित्र इधरा अकतागमो होज्जा ।। १५१५ ॥
तथ गाहा । इतश्च सुक्तदुरुक्ताभ्यां तद्वत्वानुग्रहोपघातदर्शनात् । इह यस्य यन्निमित्तावनुग्रहोपघातौ तत् तस्यात्मीयम्, इन्द्रियवद्, अन्यथाऽकृताभ्यागमप्रसङ्गः स्यात् ॥ १५१५॥
हिस्स किस्सर णणूवघातातितो तयं जुत्तं । ते तस्स सकैरणातो इधरा थाणुस्स वि हवेज्ज || १५९६ ॥
१ सेवा वृत्त | २ र्थः - इति प्रतौ । ३ स्त्री - इति प्रतौ । ४ 'ज्जाया जे । ५ धानव' इति प्रत । ६ शनव - इति प्रतौ । ७ सपज्जयाओ को हे त । ८णं य चउव्ययतरस त । ९ 'घायाओं । त को है । १० चस्तदुक्तनिरु - इति प्रतौ । ११ सकारणतो को ।