Vastunighantu

Author(s): Prabhashankar Oghadbhai Sompura
Publisher: Prabhashankar Oghadbhai Sompura Palitana

Page 240

વાસ્તુ નિશ્ચંદ્ર અનન્તઃ સં. (વિ) અપાર, (૫) વિષ્ણુ, ૩, બ્રહ્મા,
શેષનાગ, બળરામ, આકાશ, જેનેના ચૌદમાં તીર્થકર અન્તર્વેદી : સં. (મું) શેષનાગ પર પિઢનાર
અદાલિ : સં. સ્ત્રી. રવેશ, ગલેરી, છજુ. અટ્ટાલિકા : સ. (સ્ત્રી) (1) અટારી, નીચી અગાશો
(૨) ઈંટ વડે બનાવેલ રાજમહેલ. અતિગૃહક : સં', ન. ઘણું ઉચુ ધર, અગાશી. અતિચાર સં. () અતિક્રાન્ત, અતિક્રમ. અતિમર્મ : સં. ન. વાસ્તુ ક્ષેત્રના નાડી વંશ અનુ
વંશ, શિર રેખાનું સંધિ સ્થળ, મહાચર્ય. અતિષમ : સં. વિ. અત્યંત સમથળ, સપાટ. અતીત : સં. (વિ) પર થયેલું, વટાવી ગયેલું,
ગત, વિતેલું. અતૃષણ : સં. (સ્ત્રી) તૃષ્ણાને અભાવ. અત્યાયત : સં. વિ. ઘણું લાંબુ, ઘણું દૂર. અથર્વણ : વિ(૧) અથર્વવેદને લગતું, (૨) અથવંદને પુહિત-આથર્વણ. અદિતિ : સં. (સ્ત્રી) (૧) દેવાની માતાનું નામ,
(૨) પૃથ્વી, (૩) વાણો. અદ્રિ : સં. (મું) (૧) પર્વત, (૨) પત્થર, (૩) વૃક્ષ,
(૪) મેઘ, (૫) સૂર્ય. અદ્ધિજ : સં. (વિ) પર્વતમાં ઉપજેલું, પત્થરમાંથી
થયેલું.. અંસાર : સં. () લોખંડ. અધર : સં. (વિ) નીચેનું, (૫) નીચલો હેઠ,-હેઠ. અધ: : સં. એ. નીચે, નીચેનું સ્થળ, તળે. અધિવાસ : સં. (૫) મુખ્ય રહેઠાણું, ખુશબે. અધિવાસન કે સં. ન, દેવની પ્રતિષ્ઠા કરવી તે, કારી સુગંધી લગાવીને વસ્ત્રો પહેરવાં તે, પ્રતિષ્ઠામાં
આવતી ક્રિયા. અધિષ્ઠાન : સં. ન. સ્થળ, રહેવાની જગ્યા, વસતિ,
નગર. અધોમુખ ઃ સં. (વિ) નીચા માં વાળું, (ન) નીચે
અનન્તસનુ સં. (૫) શિવ (અનંત)ના પુત્ર કાર્તિકેય. અનન્તા ઃ સં. (ઐ) પૃથ્વી, (૨) (વિ. સ્ત્રી.) પાર
વિનાની, (૩) અપારપણું. અનઃશયન : સં. (સ્ત્રી) ગંગા અને યમુના વચ્ચે
પ્રદેશ, બ્રહ્માવર્ત. અનામિકા : સં. (સ્ત્રી) ટચલી આંગળી પાસેની આંગળી અનાહતપદ : સં. ન. યોગીની ભાષામાં અનાહતયકનું
હૃદય પાસેનું સ્થાન. શિલ્પમાં મૂર્તિના હૃદય પ્રદેશનો ભાગ. અનિદ્ધ સં. (વિ) (ન) રોકેલું, રોકાય નહિં તેવું,
(૫) કૃષ્ણને પાત્ર. અનિલ : સં. (૬) પવન. અનુગ: સં. (વિ) પાછળ ચાલનારું, અનુચર, અનુ
કૂળમિત્ર, અત્રવ્યવહાર : સં. (પ) ખાનપાનને સંબંધ. અન્યોન્ય : સં. (વિ) પરસ્પર, એકમેક. અન્વાયતન : સં. ન. મુખ્ય દેવાલયની સાથેની નાની
દેરી; (વિ.) વિસ્તૃત. અન્વેષક : સં. (વિ) તપાસનાર, (૫) હિસાબ તપા
સનાર, શોધક, અનાભ : સં. (વિ) નાભિ-કેન્દ્ર વિનાનું. અનુગ્રહ સં. (મું) કૃપા, ઉપકાર, અનુકૂળતા. અનુગામિન : સં. (વિ) અનુગમન કરનારું, અનુયાયી,
અનુચર, સેવક, સહાયક મિત્ર. અનુચર : સં. (૫) પાછળ ચાલનાર ચાકર, સહાયક અનુજ : સં. (વિ) પછી જન્મેલું, (પુ) નાનો ભાઈ અનુદર : સં. વિ. જેનું ઉદર બહુ જ ઓછું છે કે,
જેનું પેટ ફુલ્યું ન હોય તે. અનુરક્તિ : સં. (સી) આસકિત, સ્નેહ, પ્રીતિ. અનુરહ્યા ઃ સં. વિ. અનુરાગ કરવા યોગ્ય, ગ્રીતિ પાત્ર.
મુખ,
અર્ક : સં. વિ. પૂજક, પૂજા કરનાર, અધધ : સં. ન. જેનો અર્ધો ભાગ થઈ શકે તેવું,
(૨) અર્ધા કરતાં વધારે. અધ્યર્વશત : સં. ન. દેટની સંખ્યા, (૨) દે, અખા : (૮) (૫) પ્રકરણ, અધ્યાય.