Uttaradhyan Sutrano Ark

Author(s): Shobhna Kamdar
Publisher: Nima Kamdar

Page 3

પ્રસ્તાવના
શ્રુતની સરવાણી.
ભગવાન મહાવીરની વાણીનો અણમોલ ખજાનો એટલે ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર. એમાં સર્વ આગમોનો નિચોડ છે. આધ્યાત્મિકદાર્શનિક તેમ જ નૈતિક જીવનનો ત્રિવેણી સંગમ થયો છે. આ આગમમાં જીવ-અજીવ, કર્મવાદ, ષદ્રવ્ય, નવતત્ત્વ વગેરે બધા જ વિષયોને આવરી લેવામાં આવ્યાં છે. તેમાં માત્ર ધર્મકથાનુયોગનો જ નહીં પરંતુ ચારે અનુયોગનો વિનિયોગ જોવા મળે છે.
મૌલિક રૂપે આ આગમ ગણધર રચિત છે. અને પરંપરાથી દેવર્ધિગણિ ક્ષમાશ્રમણના સમયે સૂત્રરૂપે સંકલિત થયેલ છે. આધુનિક અનુસંધાન કર્તા વિદ્વાનોનું માનવું છે કે વર્તમાનમાં જે ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઉપલબ્ધ છે તે કોઈ એક
વ્યક્તિની વિશેષ રચના નથી પરંતુ અનેક સ્થવિર મુનિઓની રચનાનું સંકલના છે. અધ્યયનોની શ્રેષ્ઠતા અને પ્રધાનતાના કારણે આ સૂત્ર સેંકડો વર્ષોથી પ્રભુ મહાવીરની અંતિમ દેશના તરીકે માનવામાં આવે છે. આ મૂળ આગમ ઉપર સમયે સમયે નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણ, અને અનેક ટીકાઓ લખાઈ છે. તેમ જ જુદી જુદી ભાષાઓમાં અનુવાદ પણ થયાં છે. આજે વર્તમાનમાં ભારત સરકારે પણ આ સૂત્રને નેશનલ ટ્રેઝર (રાષ્ટ્રીય ધરોહર) તરીકે જાહેર કરેલ છે.
સુશ્ર સેવાભાવી શ્રાવિકા શોભનાબહેને જનસેવા કરતાં કરતાં શ્રુતસેવા આદરી. જેનાગમોનું વાંચન-મંથન કરી નવનીત મેળવવાનું ભગીરથ બીડું ઝડપ્યું. પ્રથમ તેમણે ‘સમયસારનો સાર” ત્યારબાદ “સંક્ષિપ્ત નંદીસૂત્ર” જેવા પુસ્તકો લખ્યાં છે. ખરેખર તેમની વ્યુતભક્તિ સરાહનીય છે.
આ પુસ્તકમાં તેમણે બદલાતા સમયના પ્રવાહમાં તત્કાલીન અને વર્તમાન પરિસ્થિતિને અનુરૂપ સરળતાપૂર્વક અને સહેલાઈથી સમજી શકાય એવી રીતે