________________
તેમજ કઈ વસ્તુ ને લાયક છે એમ યથાસ્થિત જાણી ન શકે તે ચારિત્ર શી રીતે સફળ થાય ? ૪૦૧
વળી તે સંયમ અનુકુળ ક્ષેત્રને ન જાણે. માર્ગમાં ચાલતાં વસ્તિ વિનાના સ્થાને તથા જનાકુળ દેશમાં કરવા એગ્ય શાસ્ત્રોક્ત કર્તવ્ય કર્મ ન જાણે. સુમિક્ષ દુમિક્ષ કાળ ગ્ય કમ્રાક વિવેક ન જાણે અર્થાત્ કાળના સ્વરૂપને યથાર્થ ન જાણે. ૪૦૨
તેમજ, તે અગીતાર્થ રેગી તથા નીરોગી અવસ્થા ગ્ય સામાન્ય કારણે તથા વિશિષ્ટ કારણે લેવા ગ્ય અને સમર્થ તથા અસમર્થ શરીરવંતને તેમજ વસ્તુ અવસ્તુને ન જાણે ૪૦૩
આ કુટ્ટકા, દર્પ, પ્રમાદ અને કમ્યરૂપ ચાર પ્રકારની પ્રતિ સેવનાને તથા તગ્ય પ્રાયશ્ચિત્તને ન જાણે, ૪૦૪
જેમ કોઈ ચક્ષુરહિત અને માર્ગને અજાણુ માણસ મહા ભયંકર અટવી મલ્વે માર્ગ ભ્રષ્ટ થયેલા માણસને માર્ગે ચઢાવવાને ફાકે રાખે તે પોતે જ માર્ગને નહિ જાણતે તથા અંધ છતે બીજાને માર્ગે ચઢાવવા સમર્થ થઈ શકે ? ૪૦૫-૦૬ . એવી જ રીતે જીન વચનરૂપ ભુવન પ્રકાશક દીપક અથવા ચક્ષુ રહિત દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ, ઉત્સર્ગ અને અપવાદાદિકને નહિ જાણતે એ અગીતાર્થ શી રીતે આત્મહિત સાધી શકે? અથવા એવા અગીતાર્થની નિશ્રાવંત સાધુ પણ શી રીતે સ્વહિત સાધી શકે અથવા તે તે અગીતાર્થ અનેક બાળગ્લાન વૃદ્ધ અને પ્રાળુણુંક (પાણ) સાધવડે વિશાળ ગછનું શી રીતે પાલન કરી શકે ? ૪૭-૪૦૮
સૂત્ર સિદ્ધાંતમાં આવી રીતે કહ્યું છે કે જે જ્યાં પ્રાય