Traverses on Less Trodden Path of Indian Philosophy and Religion

Author(s): Yajneshwar S Shastri
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 259

250
Traverses on less trodden path... आयुर्वेदेऽपि महानयं पण्डितः आसीदिति 'माङक्रामिकी तस्य रुजेय लन्ना',100 'देवाकय सुश्रुतेन चरकस्योक्तेन जाने खिलं स्यादस्यानलदं विना न दलने तापस्य कोऽपि क्षमः',125 वं मूर्च्छतां नः स्मरभिल्लशल्यैर्मुदे विशल्योषधिवल्लिरोधि,' इत्यादिभिः श्लोकै(वगन्तुं शक्यते । तदीयं धनुर्वेदपाण्डित्यमपि अगाधमासीदिति अवगम्यते । 'लक्ष्ये धृतं कुण्डलिके सुदत्यां ताटङ्कयुग्मं स्मरधन्विने किम् । सव्यापसव्यं विशिखा. विसृष्टास्तेनानयोर्यान्ति किमन्तरेव',126 || इत्यादिना लक्ष्यभेदिविद्याकौशल्यं, 'कामः कौसुमचापदुर्जयममुं जेतुं नृपं त्वां धनुः वल्लीमन्त्रणवंशजामधिगुणोमासाद्य माद्यत्यसौ,138 इत्यनेन इलोकेन धनुर्योग्यवेणुपरोक्षा, अस्त्र-शस्त्र खुरलीषु विनिन्ये शेष्यकोपनमिता. नमेतौ जाः,197 इत्यनेन ‘खुरलोति' धनुर्वेदस्य पारिभाषिकशब्दज्ञानं प्रदर्शयति । इलौकरन्यैश्चाप्यवबोद्धुं शक्यते तस्य धनुर्वेदविद्यानैपुण्यम् ।
- रामायणमहाभारतपुराणोपपुराणानां च तलस्पर्शिज्ञानं श्रीहर्षस्य तत्र-तत्रोपवर्णितपौराणिककथाभिः सुस्पष्टं भवति । एवमेव प्रदर्शितमनेन महाकविना 'गान्धर्व-180 नादय 11 कल189 -शिल्प153 -शकुन 18+-राजनीति136-पाक 15-मन्त्र-तन्त्र15आभूषण158-माणिक्य139 -तुरग140 - पक्षि41 जलचर -लोकव्यवहारादिषु 122 (a) ने.- IIL 111, (0) सुश्रुत संहिता निदानस्थान-V-33-34. 123 (a) ने.--IV--116 (b) सुश्रत उत्तरतत्र-47-48; चरक चिकित्सास्थान-III-258, 267. 124 (a) ने.-VIII-90, (b) आचार्य शोढल -ग दनिग्रह -मू धिकार:-XVI-30. 125 (a) गै.-X-117, (b) अग्निपुराण -250-7-10. 126. न.--111-126, नारायणीयटीका. 127 (a) --XXI-5, - (b) रुचिपति --अनर्घ राघवटीका --1V-24. 128 ने.-X-118-119 XIV-54, XX[-157. 129 ने -10-51, 1-32, 1-54, VI-14, VII-65, 1-96, I-116, V[-84, v-130,
XII-20 इत्यादि । 130. ने-1-52, X[-6, XII-16, xv-16-17, XVII-13, XXI-124-125 131. --IX-117, Xvil1-23. 132. ने.-XXII-111. 133. -XX-136. 134. ने-v-134, X-91. 135. ने -[-13, IV-81. XX-133, VII-81. 136. ने -XIV-78, 1-15, XV1-68. 137. ने.-1-145, VIL-23,98 XIV-88-90. 138. ने.-- -51. xv-26-69.. 139 नै.-VII-76, X1-48, X-93-94.
. 140 नं.-1-57-60.64.73.. 141 ने.-II-3-5, 68, 108; III-1. 142 नै.-IV-35. 143. नै.----75, II-26, V-105, XII-131,I VII-56, IX-84 XXII-31,51,108.