Traverses on Less Trodden Path of Indian Philosophy and Religion

Author(s): Yajneshwar S Shastri
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 267

258
Traverses on less trodden path... न केवलमात्मनोऽस्तित्वमपितु पुनर्जन्मादिकमपि अस्ति । तस्य चाभिलाषो हि प्रत्यभिज्ञाने सति प्रादुर्भवति, प्रत्यभिज्ञानं च स्मरणे सति, स्मरणश्च पूर्वानुभव एव भानोति पूर्वानुभवः सिद्धो भवति । अन्यथा तदहर्जातबालकस्य स्तनादावभिलाषाऽ. भावप्रसङ्गात् । विद्यानन्दिभिः स्पष्टं प्रतिपाद्यते यत् मृतानां केषाञ्चिद्राक्षोयक्षादिकुलेषु स्वयमुत्पन्नत्वेन कथयनां दर्शनात् , केषाचिद् भवस्मृतेरुपलम्भाच्च परलोकोऽप्यस्ति, तदुक्तं
" तदहर्जस्तनेहातो रक्षो दृष्टेर्भवस्मृतेः ।।
भूतानन्वयनात सिद्धः प्रकृतिज्ञः सनातनः ॥"18 इति । नथा च जननादिकारण वे शेषेऽपि सुखदुःखादिवैचित्र्यदर्शनात पुण्यपापादिकमस्त्येव । अतः बृहस्पतिमतं प्रलापमानत्वात् सन्त्याज्यम् । इति शम ।।
A
..
18 उद्धृतोऽयं श्लोकः सत्यशासनपरीक्षायाम, पृ. 19.