________________
૧૦
હવે તેઓ પેાતાના મતિકલ્પિત ચાક્ષુ-અનુમાન અને શબ્દ જ્ઞાનને યથા પણું આપવાની યુક્તિ કરતાં થકાં જણાવે છે કે— “ ધૂમાદિ હેતુક અગ્નિની અનુમિતિમાં અનુમાન અને નયના ફળભેદ અનુભવ ગેાચર થતા નથી.” અહી' જણાવવાનુ કે જે જ્ઞાનને યથાર્થતા સાથે સંબધ નથી તે જ્ઞાનમાં નય હાતા નથી.
વળી તેઓ જણાવે છે કે- શબ્દ પ્રમાણથી જણાત ની વૃક્ષ આદિ પદાર્થ પણ સંપૂર્ણતયા જણાતા નથી– અહીં' જણાવીએ છીએ કે:- કાઇ પણ વસ્તુનુ જ્ઞાન નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ આદિ કોઈ એક શુદ્ધ નિષેપથી પણ યથાથ થઈ શકે છે.
આગળ તે જિજ્ઞાસા દર્શાવતા પૂછે છે કે “પ્રમાણથી નિરૂપિત કરાયેલ એક દેશમાં નયનુ' પ્રતિપાદન કરતી વખતે પ્રત્યક્ષાદિ પ્રમાણેાથી પૂણ્ અથ સ્વરૂપનુ' પ્રકાશન કઈ રીતિએ થાય છે?” આ સંબંધમાં જણાવવાનું કે સ્યાદ્વાદ્ સિધ્ધાંતના દ્રુષિયા એ નહીં જ સમજી શકે કે કોઈ પણ વસ્તુને એક અંશ તેના પૂર્ણ સ્વરૂપથી કથ'ચિત્ ભિન્નાભિન્ન છે.
આગળ તે સ્વમતિકલ્પિત સૂત્ર મનાવતાં લખે છે કે-“પ્રમાણુ શબ્દ રૂઢિથી પ્રત્યક્ષ આદિના સૂચક છે.” ઉપર મુજમના તેમના પ્રમાણ જ્ઞાનને તપાસિએ તે જણાશે કે તેઓ જ્યાં જ્યાં જે જે જેવું જેવું દેખાય કે જણાય ત્યાં ત્યાં તે પ્રમાણુ જ્ઞાન છે, આ લક્ષણને મૂખ જ પ્રમાણ
