________________
૨૪ છે ભિન્નભિન્ન રૂપે આ જગતમાં દેખાય છે. તેમજ પુદગલ દ્રવ્યના જે અનેક ચિત્ર, વિચિત્ર પરિણમને જણાય છે, તે યથાર્થ છે. ઉપર પ્રમાણેનું વ્યવહાર નય દૃષ્ટિનું સ્વરૂપ જે અનેક ભિન્નતાવાળું છે, તે સહેતુક છે, નિહે. તુક નથી જ, તે પરિણમન અનંત-સ્વભાવવાળું હોવાથી, અનેક હેતુવાળું છે. તેમાંથી કેઈક પરિણમનવિશેષને કેઈક નિયત હેતુ સાથે પણ પરમજ્ઞાની પુરૂષના વચનના આધારે જ જાણી શકાય છે.
આ જગતમાં બે પ્રકારના જીવે છે (૧) અનંતા જીવે આ સંસારના જન્મ, જરા, અને મરણાદિના દુઃખના હેતુઓથી મુક્ત થઈને, મોક્ષમાં ગયેલા છે (૨) બીજા કર્મ બંધ રૂપ હેતુઓથી બંધાયેલા હોવાથી આ સંસારમાં અનેક પ્રકારની પીડાઓને ભોગવનાર છે. આ સંસારમાં રહેલા અનેક ભિન્ન સ્વરૂપના જીવોને પણ સામાન્ય, વિશેષ સ્વભાવથી. અનેક ભેદભેદ સ્વરૂપે, જ્ઞાની પુરુષોએ અનેક, ભંગાત્મક સ્વરૂપે અનેક નય વિચારથી, તેમજ અનેક નિક્ષેપાદિથી જણાવ્યા છે.
વળી પ્રત્યેક જીવાત્માના પ્રત્યેક પરિણમન હેતુઓને પણ સામાન્ય, વિશેષ પણે અનેક ભાવસ્વરૂપ વડે યથાર્થ જણાવ્યા છે.
થી સ્પષ્ટ જણાશે કે પ્રત્યેક પબ્લ્યુિમન તથાષિષ હેતુ સહિત છે, માટે જ આત્માથી આત્માઓએ