________________
ખંડ ૪ | ઢાળ ૨૦
૩૭૫
(૨) કદાચિત્ પર્વત શિખરનું આરોહણ કરો, સમુદ્ર ઉલ્લંઘન કરીને પાતાળમાં જાઓ, તોપણ વિધિએ લિખિત અક્ષરવાળું કપાલ ફળે છે. પરંતુ રાજા ફળતો નથી. (૩) સુખ દુઃખના કરવામાં પોતા સિવાય કોઈ પણ બીજો કર્તા નથી. માટે સુકૃત અથવા દુષ્કૃત કરવામાં આત્મા જ કારણ છે, બીજો કારણ કોઈ નથી. (૪) સેંકડો કરોડો કલ્પો સુધી પણ કરેલાં કર્મનો ભોગવ્યા સિવાય છૂટકો થતો નથી. માટે કરેલું શુભાશુભ કર્મ જ અવશ્ય ભોગવવું પડે છે. (૫) કર્મ જ પ્રઘાન છે, તેમાં શુભ ગ્રહો શું કરશે? જુઓ, વસિષ્ઠ દીઘેલા રાજ્યસનના મુહૂર્તમાં પણ શ્રી રામચંદ્રજીને વનવાસમાં જવું પડ્યું. (૬) સંપત્તિમાં જેને હર્ષ નથી, વિપત્તિમાં જેને શોક નથી, રણને વિષે જેને ઘીરપણું છે, તે ત્રિભુવનના તિલકરૂપ પુત્રને કોઈક માતા જ જણે છે. (૭) જે કર્મે બ્રહ્માને બ્રહ્માંડમાં પ્રાણીરૂપ પાત્રો ઘડવામાં કુંભાર સમાન નિર્માણ કરેલા છે, જે કર્મે વિષ્ણુને દશાવતાર ગ્રહણ કરવારૂપ સંકટમાં નાખ્યા, વળી જે કર્મે શિવજીને કપાલ(ખોપરી)રૂપ પાત્ર હાથમાં ગ્રહણ કરાવી ભિક્ષા મગાવી; વળી જે કર્મે સૂર્યને આકાશને વિષે ભ્રમણ કરાવ્યું એવા કર્મને હું નમસ્કાર કરું છું. ૭
| ઢાળ પૂર્વ II એહવી તિહાં કીઘી કરુણી દેશના હો, તે ભણી શો વિખવાદ; ઘર્મ કરીને ધીંગા ઘસમસી હો, મૂકો સકળ પ્રમાદ. હ૦ ૯ ઇહાંથી ત્રીજે ભવ પાછલે હો, તુલસ નામે શેઠ; કુલપુત્ર કહો તું હુતો હવો હો, રાખી તો ઘરસૂત્ર. હ૦૧૦ તે ભવે એ અશોકા વલ્લભા હો, કુલપુત્રક કની જાણ;
નામે ભદ્રા વખાણ, સુલસ ને ભદ્રા એ બે તિહાં હો, પરણ્યા પુણ્યપ્રમાણ; તે ભવ હોંશે કર્મ બાંધીયું હો, વિયોગનિમિત્તનું હાણ. હ૦૧૧ સુલભવે પણ એ ભદ્રા પ્રિયા હો, ચોવીશ વરસ વિયોગ; તિહારે પણ એ કર્મના ઉદયથી હો, ઇહાં નવિ કરવો શોગ,
કમેં જીત્યો સવિલોગ. હ૦૧૨ વળી સુલસે ફિરતાં એક સમે હો, નર બૂડ્યો રસકૂપ; તેહને કાઢ્યો રજુપ્રયોગથી હો, તે પુણ્ય અતુલ અનુપ. ૨૦૧૩ પાંચસેં આંબિલ તે સુલસે કર્યા હો, ભદ્ર પ્રિયા પણ તેહ; પાંચસેં બમણાં તિણ આંબિલ કર્યા હો, અંતર રહિત અછેહ. હ૦૧૪
