Shataka Trayadi Subhashit Sangraha

Author(s): Bhartuhari, Dharmanand Kosambi
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan

Page 324

विज्ञानशतकम्। विश्वेश्वरे भवति विश्वजनीनजन्मविश्वंभरे भगवति प्रथितप्रभावे । यो दत्तचित्तविषयः सुकृती कृतार्थो यत्र क्वचित् प्रतिदिनं निवसन् गृहादौ॥ ५४॥ चिद्रनमत्र पतितं वपुरन्धकूपे पुंसो भ्रमादनुपमं सहनीयतेजः। उद्धृत्य यो जगति तद् भविता कृतार्थो मन्ये स एव समुपासितविश्वनाथः ॥५५॥
यद्येता मदनेषवो मृगदृशशू चेतःकुरङ्गारयो'
धीराणामपि नो भवेयुरबलाः संसारमायापुरे । को नामामृतसागरे न रमते धीरः सदा निर्मले ___ पूर्णानन्दमहोमिरम्यनिकरे रागादिनक्रोज्झिते ॥५६ ॥ (४१) बालेयं बालभावं त्यगति न सुदती यत्कटाक्षर्विशालैर् .. अस्मान्विभ्रामयन्ती लसदधरदलाक्षिप्तचूतप्रवाला । नेतुं वाञ्छत्यकामान् स्वसदनमधुना क्रीडितुं दत्तचित्तान्
पुष्यनीलोत्पलाभे मुरजिति कमलावल्लभे गोपलीले ॥ ५७ ॥ (४२) शिव शिव महाभ्रान्तिस्थानं सतां विदुषामपि
प्रकृतिचपला धात्रा सृष्टाः स्त्रियो हरिणीदृशः । विजहति धनं प्राणैः साकं यतस् तदवाप्तये ।
जगति मनुजा रागाकृष्टान तदेकपरायणाः ॥५८॥ (३८) हरति वपुषः कान्ति पुंसः करोति बलक्षति
जनयति भृशं भ्रान्ति नारी सुखाय निषेविता । विरतिविरसा भुक्ता यस्मात् ततो न विवेकिभिर्
विषयविरसैः सेव्या मायासमाश्रितविग्रहा ॥५९ ॥ (३९) कमलवदना पीनोत्तुङ्गं घटाकृति विभ्रती
स्तनयुगमियं तन्वी श्यामा विशालगञ्चला । विशददशना मध्यक्षामा वृथेति जनाः श्रमं
विदधति मुधा रागादुच्चैरनीदृशवर्णने ॥६०॥ (४०) जनयति सुतं कंचिन् नारी सती कुलभूषणं
निरुपमगुणैः पुण्यात्मानं जगत्परिपालकम् । कथमपि न सा निन्द्या वन्द्या भवेन महतां यतः
सुरसरिदिव ख्याता लोके पवित्रितभूतला ॥ ६१॥ (४३) 54 4) B विश्वेश्वरो. B जनीनजन्मा. 55 ) B महनीयतेजः. - ) B संद्यः समुद्धरति (for. उद्धृत्य यो जगति). 56 °) N तदा (for सदा). 57 ) B दलक्षिप्त 59 ") N बलक्षिति. -- ) B 'विमुखैः (for °चिरसैः). .60 ) B मध्ये क्षामा. B nos. 51 = 18, 55 = 4. 6l ") B पालनं (for पालकम् ).