Samrat Samprati Yane Prachin Jain Itihasni Pramanikta

Author(s): Mangaldas Trikamdas Zaveri
Publisher: Khengarji Hiraji Co

Page 534

પ્રાસંગિક
૪૪૯
તેર હજાર છણુ મંદિરના ઉદ્ધાર, સાતસા દાનશાળાએ કરાવી તથા અનાર્ય દેશામાં પણ ધર્મોપદેશકે માકલી ધર્મ ઉન્નતિ કરી. સુહસ્તિ વીરાત્ ૨૯૧(વી. સ. પૂર્વે ૧૭૯ )માં સ્વસ્થ થયા. આ સંપ્રતિ ઉજ્જૈનીમાં રાજ્ય કરતા હતા અને ઉજ્જૈની જૈનાનુ કેન્દ્રસ્થાન હતુ.....”
×
X
X
“ કુણાલને સ્થાને પુરાણામાં ‘ સુયશા ” નામ મળે છે તે તેનુ બિરુદ હાવું જોઈએ....” ૮ મોદ્ધોના દિવ્યાવદાન ' ગ્રંથમાં તથા જેનેાના ‘ પરિશિષ્ટ પર્વ', તથા ‘ તીર્થંકલ્પ ’ ઉપરથી જણાય છે કે કુણુાલના પુત્ર સ ંપ્રતિ હતા....”
વિચારશ્રેણી ’
*
X
“ સંપ્રાતની રાજધાની કયાંક પાટલિપુત્ર અને કયાંક ઉજ્જૈનમાં લખેલ છે. રજપુતાના, માળવા, ગુજરાત અને કાઠિયાવાડ એ પ્રદેશે। ઉપર સંપ્રતિનું રાજ્ય હતુ કે જેણે કેટલાએક જૈન મ ંાિ ધાવ્યાં હતાં. ‘ તીર્થંકલ્પ ’માં એ પણ લખ્યું છે કે પરમાત્ સ'પ્રતિએ અનાર્ય દેશેામાં પણ વિહાર ( મંદિર ) બંધાવ્યાં હતાં....'
X
*
'
X
X
“ જૈન લેખકોના એ મત છે કે રાજા સ’પ્રતિ કે જે અશાકના વંશજ હતા તેણે જૈન ધર્મની ઉન્નતિ કરી, અને રજપુતાના તેમજ તેની આસપાસના પ્રદેશેામાં પણ તેણે કેટલા એક જૈન મંદિરે ખંધાવ્યા હતાં. ”
— જૈન સાહિત્યના સક્ષિપ્ત ઇતિહાસ ' પૃ. ૯૪-૯૬.
X
X
આ ઉપરથી સ્પષ્ટ રીતે સમજાય છે કે વીર નિર્વાણુ ૬૦૫ પહેલાંના ઇતિહાસ એ સુવર્ણ યુગ કહેતાં આગમપ્રધાન યુગના ગણાય. તે સમય પૂર્વધર જ્ઞાની સાધુ સંપ્રદાયના હતા. આ જ્ઞાની મહાત્માઓએ ‘ ભવભીરુ ' તરીકે ગ્રંથારૂઢ કરેલ સૂક્ષ્મમાં સૂક્ષ્મ હકીકત પણ સત્ય હાવા ઉપરાંત તે ત રહિત છે. તેમાં મહારાજા સંપ્રતિકાલિન ઇતિહાસ કે જેના કાળ વી. નિ. ૪૭૦ પૂર્વેના છે, અને જે પૂર્વાચાર્યાંના હાથે જ પ્રમાણભૂત રીતે રજૂ થએલ છે તેમાં કઇ રીતે શંકા લાવી શકાય તેની અમાને સમજ પડતી નથી.
X
સુજ્ઞ વાચક, જૈન સાહિત્યકારામાં શ્રી. મેાહનલાલ દેશાઇનુ નામ સુપ્રસિદ્ધ છે. તેમની કૃતિઓ માટે અમને પણ માન છે. મહાન્ સપ્રતિના અસ્તિત્વને અગે તેમ જ તેની
* આને લગતું લખાણુ અમે આ પુસ્તકના પૃષ્ઠ ૪૧૧-૧૨ માં રજૂ કરી ગયા છે.
૫