________________
૨૭૧
પારિભાષિક શબ્દકોશ પ્રાપ્ત થાય એટલે શરીર છૂટી લિગ-બુદ્ધિ અથવા અનુમાન જ્ઞાન(૧૮૫) ગયા બાદ એના ઉર્ધ્વગમનની સાધુનું બાહ્યાભ્યતરરૂપ (સૂત્ર ૨૪-) સ્વભાવને કારણે ઉપર લોકના અગ્ર વેશ્યા-મન, વચન અને કાયાની કષાય ભાગમાં હંમેશાં જીવનું રહેવું તે ' યુકત વૃત્તિઓ જેના સ્વરૂપનું કથન મેક્ષ, મુકિત અથવા નિર્વાણ (૬૧૪ કૃષ્ણ, નીલ વગેરે છ રંગેની – ૬૨૩).
ઉપમા દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે મેહ–ોયાોય વિવેકથી વિહીન ભાવ (સૂત્ર ૩૧)
અર્થાત્ મિથ્યા દર્શન, આ જ રાગ- લોક-અસીમ આકાશનું એ મધ્યવતી
દ્રષનું તથા કર્મબંધનું મૂળ છે (૭૧) પુરુષાકાર ક્ષેત્ર જેમાં છ દ્રવ્યો મેહનીય-દારૂની માફક શ્રેયાયના અવસ્થિત છે (૬૩૬, ૬૫૧). આ
વિવેકને નષ્ટ કરનારું પ્રબળ કર્મ ત્રણ ભાગમાં વિભકત છે(૬૬, ૬૧૩) , “ . અલોક (નરક), મધ્યલક (મનુષ્ય ગ-મન, વચન અને કાયાની ચેષ્ટાને અને તિર્યંચ) અને ઉર્ધ્વલોક(સ્વર્ગ) કારણભૂત અંતરંગ પ્રયત્ન અથવા (જુઓ પૃષ્ઠ ૨૧૦) વીર્યપરિણામ (૬૦૩)
લાકાગ્ર–કાકાશનો શીર્ષ ભાગ (૫૬૫, ચેનિ-જીવોની ઉત્પત્તિને યોગ્ય ચોર્યાશી ૬૨૧) 1 લાખ સ્થાન (૩૬૭) . કાન્ત–લેકના અંતિમ ભાગ અર્થાત રત્નત્રય- મોક્ષમાર્ગરૂપ સમ્યગ્દર્શન, ' લોકશિખર (૬૧૪)
સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યગ્વારિત્ર વચનગુપ્તિ-વચનની પ્રવૃત્તિનું ગેપન (સૂત્ર ૧૭) .
(૪૧૩) રસ-પરિત્યાગ-સ્વાદ ઉપર વિજય વર્તમાન નિગમનય-સંકલ્પ માત્રના
મેળવવા ઘી, દૂધ, નમક વગેરે આધાર પર કોઈ કામ આરંભ
રસોના ત્યાગરૂપી બાહ્ય તપ (૪૫૦) કરતી વખતે જ એને “થઇ ગયું” રાગ-ઈષ્ટ વિષયો પ્રતિ પ્રીતિને ભાવ કહેવું. દા૨ ત૨ ભાત પકવવાના (સૂત્ર ૮) : "
આરંભ કરતાં જ કહી દેવું કે રૂક્ષ-પરમાણુને વિકર્ષણ ગુણ જે “ભાત થઈ ગયો.” (૭૦૨)
આકર્ષણ સાથે મળવાથી બંધનો વિરતાવિરત-સાધકની પાંચમી ભૂમિ મૂળ હેતુ બને છે (૬૫૨)
જેમાં ત્રણ-હિંસા વગેરે સ્થૂલ પાપ રૂપસ્થધ્યાન-અનેક વિભૂતિ-સંપન્ન તરફ તો વિરકિત થઇ જાય પરંતુ અહ તનું ધ્યાન (૪૯૭)
સ્થાવર હિંસા વગેરે સૂક્ષ્મ પાપોથી રૂપાતીતધ્યાન-કેવળજ્ઞાન-શરીરી સિદ્ધ વિરતિ નથી થતી (૫૫૩)
ભગવાનનું ધ્યાન અથવા તત્સદૃશ વિરાગચારિત્ર યા વીતરાગચારિત્રનિજ શુદ્ધાત્માનું ધ્યાન(૪૯૭) બાહ્યાભ્યતર સકલ પરિગ્રહના પૂર્ણ
