________________
શ્રી સદ્ગુરુ, સત્પુરુષ, સંત-જ્ઞાની પુરુષોનું માહાત્મ્ય
(પંચ-વિષયાદિને) વિષે રક્ત ભાવ મોળો પડે એવા વૈરાગ્યમાં જીવ આવે છે. અથવા સત્પુરુષનો યોગ થયા પછી આત્મજ્ઞાન મેળવવું કંઈ દુર્લભ નથી. (૫.-૫૨૨/પા.-૪૧૯)
૪૨
જીવને જેવી જ્ઞાનીપુરુષની ઓળખાણ થાય છે કે તેનામાં રહેલા અનંતાનુબંધી કષાયો મોળા પડવાનો પ્રકાર બને છે એટલે કે સદેવ, સદ્ગુરુ અને સત્શાસ્ત્ર પર અટલ શ્રદ્ધા થવાથી ધર્મને નામે કષાયની પ્રવૃત્તિ મંદ પડે છે અને જ્ઞાનીપુરુષ મળ્યા પહેલાં જ્ઞાનેન્દ્રિયોના વિષયો પ્રત્યે જે રક્તમાનપણું-ગમવાપણું હતું તે હવે મોળું પડવા માંડે છે અને વૈરાગ્યભાવ પ્રગટે છે. એટલે જ કહ્યું છે કે : સત્પુરુષનો મેળાપ થવાથી આત્મજ્ઞાન મેળવવું કાંઈ દુર્લભ રહેતું નથી.
(૬૩) અલ્પ પણ નિજદોષ જોઈને ફરી ફરી પશ્ચાત્તાપમાં પડવું ઘટે છે અને વિના પ્રમાદે તેથી પાછું ફરવું ઘટે છે; એ ભલામણ જ્ઞાનીપુરુષનાં વચનમાં સર્વત્ર રહી છે. અને તે ભાવ આવવા માટે સત્સંગ, અને સત્શાસ્ત્રાદિ સાધન કહ્યાં છે. જે અનન્ય નિમિત્ત છે. (૫.-૫૨૬/પા.-૪૨૨)
જેને પારમાર્થિક સાધના કરવી છે તેણે કેમ વર્તવું તેનું માર્ગદર્શન અહીં આપવામાં આવ્યું છે. (૧) સાધકે પોતાનામાં જે દોષો થતાં જણાય તેનો પશ્ચાત્તાપ સહ્દયતાથી કરવો જોઈએ. (૨) પશ્ચાત્તાપ કરીને તે દોષોમાંથી અપ્રમત્તપણે પાછા ફરવાનો પુરુષાર્થ કરવો જોઈએ. (૩) તે માટે સદ્ગુરુની આશ્રયભક્તિ સંપૂર્ણપણે સ્વીકારવી. (૪) તેમનો સત્સંગ કરવો. (૫) તેઓએ બતાવેલ સત્શાસ્ત્રનો સ્વાધ્યાય કરવો. (૬) જીવન સદાચારી બનાવવું. આ પ્રકારની ભલામણ જ્ઞાનીપુરુષોનાં શ્રુતરૂપે નીકળેલા વચનોમાં જોવામાં આવે છે અને આ જે સાધનો બતાવ્યાં છે તે આત્મજ્ઞાન મેળવવા માટેના અનન્ય નિમિત્તકારણ રૂપે રહેલાં છે. માટે તેને યથાવત્ આદરી આત્માને સંસાર પરિભ્રમણમાંથી છોડાવવા માટે પુરુષાર્થ કરવો એ જ શ્રેયનું કારણ છે. આવી જ વાત પત્રાંક-૫૩૪માં કહી છે.
